مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ آبان ۱۳۰۸ نشست ۷۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفتم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفتم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ آبان ۱۳۰۸ نشست ۷۳
صورت مجلس روز یکشنبه ۲۸ مهرماه را آقای مؤید احمدی (منشی) قرائت نمودند
رئیس ـ آقای فهیمی
فهیمی ـ فعلا عرضی ندارم
رئیس ـ آقای کاشانی در صورت مجلس فرمایشی دارید؟
کاشانی ـ بلی بنده را غائب بی اجازه نوشته بودند در صورتیکه بنده اجازه خواسته‌ام
رئیس ـ مراجعه میکنیم اصلاح میشود. در صورت مجلس نظری نیست؟
(نمایندگان ـ خیر)
رئیس ـ صورت مجلس تصویب شد. چند فقره راپرت از کمیسیون عرایض و مرخصی رسیده است قرائت میشود.
(۲ـ تصویب ده فقره مرخصی و رد یک فقره)
خبر مرخصی آقای هزار جریبی:
آقای (مسعود الملک) هزار جریبی نماینده محترم برای اصلاح امورات محلی تقاضای یکماه مرخصی نموده کمیسیون با تصویب ۲۵ روز مرخصی معزی الیه از تاریخ حرکت موافق و اینک خبر آنرا تقدیم میدارد.
رئیس ـ آقای ملک مدنی
ملک مدنی ـ بنده موافقم.
رئیس ـ آقای افسر
افسر ـ در این موضوع عرضی ندارم.
رئیس ـ مخالفی ندارد؟
آقا سید یعقوب ـ بنده مخالفم.
رئیس ـ بفرمائید
آقا سید یعقوب ـ مخالفت بنده از این است که بینی و بین الله آقای مسعود الملک یک وکیلی است که همیشه حاضر بوده است تقاضای یکماه مرخصی کرده است کمیسیون در اینجا آمده بیست و پنجروز تصویب کرده است همه آقایان میدانند آقای مسعودالملک یک وکیلی بوده است که همیشه در مجلس و در کمیسیون حاضر بوده است خواستم به کمیسیون عرایض عرض کنم که چرا نسبت بایشان بی التفاتی شده است نظر من همین بود و خواستم قدر دانی از ایشان شده باشد.
رئیس ـ آقای ملک مدنی
ملک مدنی ـ آقای هزار جریبی همانطوریکه آقای آقا سید یعقوب فرمودند از نمایندگانی هستند که هیچوقت اجازه نگرفته‌اند یکماه هم تقاضای مرخصی کرده‌اند ولی کمیسیون عرایض در این جلسة اخیر از نقطة نظر اینکه چند نفر از آقایان بسمت مازندران می‌خواهند بروند ( و همه آقایان هم مسبوق هستند که مسافرتشان برای انجام کارهای محلی است) همینطوریکه بعضی دیگر از آقایان به آذربایجان رفته‌اند و ما دیدیم برای مسافرت بیش از بیست و پنجروز لازم نیست از غالب آقایان دیگر هم که تقاضای مرخصی کرده‌اند یک چند روز کسر کردیم از آقای هزار جریبی هم پنجروز کسر کردیم به خودشانهم سابقه دادیم و با موافقت نظر خودشان بوده است اعضاء کمیسیون عرایض هم نسبت بایشان دارای همین نظر هستند و نظر سوئی نبوده است.
رئیس ـ موافقین با مرخصی آقای هزار جریبی قیام فرمایند.
(اکثر قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. خبر مرخصی آقای شمیرانی:
آقای شمیرانی نماینده محترم برای اصلاح و انجام امورات عام المنفعه که شدت لزوم را دارد تقاضای بیست روز مرخصی از یازدهم آبان ماه نموده کمیسیون با تقاضای معزی الیه موافق و اینک خبر آن را تقدیم میدارد.
رئیس ـ آقای احتشام زاده.
احتشامزاده ـ عرضی ندارم.
رئیس ـ مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) موافقین با مرخصی آقای شمیرانی قیام فرمایند.
(اکثر قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. خبر مرخصی آقای شمیرانی:
آقای شمیرانی نماینده محترم برای اصلاح و انجام امورات عام المنفعه که شدت لزوم را دارد تقاضای بیست روز مرخصی از یازدهم آبان ماه نموده کمیسیون با تقاضای معزی الیه موافق و اینک خبر آن را تقدیم میدارد.
رئیس ـ مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) موافقین با مرخصی آقای شمیرانی قیام فرمایند.
(اکثر برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. خبر مرخصی آقای جمشیدی: آقای جمشیدی نماینده محترم برای انجام کارهای عام المنفعه تقاضای بیست روز مرخصی از روز حرکت نموده کمیسیون با تقاضای معزی الیه موافق و اینک خبر آن را تقدیم میدارد.
رئیس ـ مخالفی نیست؟ (نمایندگان ـ خبر) آقایان موافقین قیام فرمایند.
(اکثر برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. خبر مرخصی آقای خواجوی:
آقای خواجوی نمایندة محترم برای انجام امورات محلی تقاضای ۲۵ روز مرخصی از تاریخ حرکت نموده کمیسیون با تقاضای معزی الیه موافق و اینک خبر آنرا تقدیم میدارد
رئیس ـ آقای افسر
افسر ـ بنده موافقم اگر مخالفی پیدا کرد عرض میکنم
رئیس ـ مخالفی نیست؟ (خیر) موافقین با این خبر قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. خبر دیگر راجع به آقای محمد آخوند:
آقای محمد آخوند نمایندة محترم برای انجام امورات موکلین خود تقاضای ۳۵ روز مرخصی نموده کمیسیون با بیست روز مرخصی ایشان از روز حرکت موافق و اینک خبر آنرا تقدیم میدارد.
رئیس ـ مخالفی نیست؟ (کازرونی ـ خیر) آقایان موافقین قیام فرمایند
(اکثر برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. خبر مرخصی آقای طباطبائی دیبا:
آقای طباطبائی دیبا نمایندة محترم برای مسافرت آذربایجان تقاضای یکماه مرخصی از تاریخ حرکت نموده‌اند کمیسیون با مرخصی نمایندة محترم موافقت نموده خبر آنرا تقدیم میدارد.
رئیس ـ مخالفی ندارد؟ (خیر) موافقین با مرخصی آقای طباطبائی دیبا قیام فرمایند
(اکثر نمایندگان قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. خبر مرخصی آقای رحیم زاده:
(باین مضمون خوانده شد)
آقای رحیم زاده نمایندة محترم بواسطة ابتلای بانفولانزا و نوبة سختی در انقضای مدت مرخصی سابق موفق بمراجعت و حضور در مجلس مقدس نگردیده و باین جهت تقاضای هفده روز تمدید مرخصی از اول مهر نموده‌اند کمیسیون با تقاضای ایشان موافق و اینک خبر آن تقدیم میشود
رئیس ـ آقای خطیبی
خطیبی ـ بنده موافقم
رئیس ـ آقای شریعت زاده
شریعت زاده ـ موافقم
ضیاء ـ مخالفی نیست آقا
رئیس ـ آقایان موافقین قیام فرمایند
(اکثر نمایندگان برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. خبر دیگر راجع بمرخصی آقای عدل:
آقای عدل نمایندة محترم بواسطه پارة کارهای ولایتی و احتیاج بمسافرت آذربایجان تقاضای یک ماه مرخصی از ۲۱ مهر نموده کمیسیون با مرخصی معزی الیه موافق و خبر آنرا تقدیم میدارد.
رئیس ـ آقایان موافقین قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. خبر مرخصی آقای اسکندری:
آقای اسکندری نمایندة محترم برای تسویة امورات شخصی تقاضای یکماه مرخصی از تاریخ بیستم مهر نموده کمیسیون با مرخصی نمایندة محترم موافقت نموده خبر آنرا تقدیم میدارد.
رئیس ـ آقای مؤید احمدی
مؤید احمدی ـ بنده با اینقدر مرخصی حقیقت مخالفم
برای اینکه مجلس از اکثریت می‌افتد (بعضی از نمایندگان آقا نیستند رفته‌اند) ما بقی هم میروند از اکثریت می‌افتد.
رئیس ـ عرض کنم که تکرار این مرخصی ها بنده خودم هم در این مقام بودم که یک توضیح اجمالی بدهم برای اینکه گمان این میرود که چند نفر از نمایندگان از وظایف کنونی خودشان شانه خالی میکنند لکن اینطور نیست یکمرتبه هم عرض کرده‌ام که در حدود آذربایجان و گیلان و مازندران و استراباد وکلای محلی استنباط کرده‌اند که میتوانند استفاداتی در این تاریخ بخصوص در آنجا بکنند و میتوانند مطالب محلی را بطوریکه لازمست بجریان بیندازند این استنباط است که آنها را وارد کرده است مرخصی بخواهند و شتاب زدگیشان برای این است که موقع را ادراک کنند و الا اینقدر مرخصی هیچوقت در نزد ما معهود نبوده است و بنده این توضیح را لازم بود بدهم (نمایندگان ـ صحیح است) موافقین با مرخصی آقای اسکندری قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. خبر مرخصی آقای وهاب زاده:
آقای وهاب زاده نماینده محترم برای اصلاح پاره امورات محلی تقاضای یکماه مرخصی از تاریخ حرکت نموده‌اند کمیسیون با تصویب مرخصی نماینده محترم موافقت نموده و خبر آن تقدیم میشود.
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ بنده نمیخواهم در باب صحبتی که در مجلس واقع میشود صحبت بکنم چیزی که اساساً در ما بین ما نماینده‌ها معهود بوده است خدمات ما در مجلس است در غیر مجلس ما خدمات نداریم این اولا و ثانیاً آقای وهاب زاده سابقاً سه ماه مرخصی خواسته‌اند و رفته‌اند حالا باز دو مرتبه مرخصی خواسته‌اند الحمدلله معطل هم نیستند ممکن است که حقوق این یکماه را به کتابخانه یا یک جائی بدهند بعضی‌ها هستند که حقیقتاً نمیشود ولی آقا الحمدلله محتاج نیستند این است که بنده مخالفم.
رئیس ـ آقای زوار
زوار ـ البته فرمایش نماینده محترم صحیح است و بشهادت مجلس بنده خودم هم همیشه با این قبیل مرخصی‌ها مخالف بودم ولی یک موضوع تبعیض را هم میل ندارم که در مجلس باشد. آقای وهاب زاده بخصوص در این موقع فقط برای انجام امور محلی خودشان رفته‌اند عرض کنم که با تشریف فرمائی اعلیحضرت همایونی هم بان طرف‌ها و بسر حدات آقای وهاب زاده هم چون جزو نمایندگان آذربایجان هست همانطور که سایر آقایان نمایندگان آذربایجان هست همانطور که سایر آقایان نمایندگان آذربایجان از برای تشرف بخاکپای همایونی و عرض احتیاجات محلی رفته‌اند ایشان هم از همین نقطه نظر باردبیل رفته‌اند و لهذا بنده تبعیض را در این مورد مخالف هستم و استدعا میکنم نمایندة محترم مخالفتشان را پس بگیرند
رئیس ـ آقایان موافقین با مرخصی آقای وهاب زاده قیام فرمایند
(عده قلیلی قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب نشد ـ خبر مرخصی آقای دکتر سنگ قرائت میشود:
آقای دکتر سنگ نماینده محترم برای انجام امور ولایتی تقاضای دو ماه مرخصی از تاریخ حرکت نموده کمیسیون با چهل روز مرخصی ایشان موافق و اینک خبر آنرا تقدیم میدارد:
رئیس ـ آقای عراقی
عراقی ـ موافقم
رئیس ـ آقای ملک مدنی
ملک مدنی ـ عرضی ندارم
رئیس ـ موافقین با این خبر قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. آقای فهیمی
(۳ـ اجازه تزیید عده اعضاء کمیسیون قوانین عدلیه)
فهیمی ـ چون موضوع انتخابات کمیسیونها امروز در مجلس مطرح است بنده خواستم قبلا یک موضوعی را بنظر آقایان برسانم که با موافقتی که با این طرح پیشنهادی فرموده‌اند استدعا میکنم که این را در جزو دستور امروز بگذارند و تکلیف آن هم معلوم شود. خاطر آقایان محترم مستحضر است که بموجب تصویبات مکرر مجلس بوزارت عدلیه اجازه داده شده است که لوایح قانونی را که در کمیسیون عدلیه شور و تصویب میشود بموقع اجرا بگذارند. البته اهمیت کمیسیونی که این اندازه باو اختیار داده میشود خیلی زیادتر از سایر کمیسیونها خواهد بود و هر قدر در لوایحی که کمیسیون عدلیه شور و تصویب میکند بیشتر دقت بشود و نظریات مختلف در آنجا بیشتر رعایت بشود البته قوانینی که از آن کمیسیون میگذرد کامل‌تر خواهد بود ـ کمیسیون عدلیه فعلا مرکب از دوازده نفر است نظام نامه داخلی مجلس حداکثر عده اعضائی را که مجلس برای کمیسیونها می‌تواند انتخاب کند ۱۲ نفر معین کرده است با این وظیفه مهمی که برای کمیسیون عدلیه معین شده است بنده تصور میکنم که این عده کافی نباشد یعنی اگر چند نفر دیگر بیفزائیم بهتر منظور را تامین میکند این است که تقاضا شده است شش نفر دیگر بعدة اعضاء‌کمیسیون عدلیه افزوده شود (صحیح است) لیکن چون از طرفی افزودن بعده اعضاء فعلی کمیسیون عدلیه (یعنی دوازده نفر) یک اصلاحی را در نظامنامه داخلی الزام مینماید چون نظام نامه داخلی در مادة‌پانزدهم معین کرده است که چند کمیسیون باید باشد و عده اعضاء هر کمیسیون چند نفر باید باشد در دورة گذشته یک اصلاحی در همین ماده پانزدهم شد که کمیسیون پست و تلگراف و فوائد عامه و تجارت که یک کمیسیون بود بموجب اصلاح دورة قبل دو کمیسیون شد یکی کمیسیون دوازده نفری برای تجارت و فوائد عامه ـ یکی هم کمیسیون شش نفری برای پست و تلگراف. حالا هم یک اصلاح مختصری در نظامنامه داخلی بعنوان تبصرة ماده پانزدهم پیشنهاد شده است که اجازه داده شود عده اعضای کمیسیون عدلیه هیجده نفر باشد (بجای دوازده نفر)
البته آقایان تصدیق می‌فرمائید که هیجده نفر برای شور و مباحثه در لوایح قانونی بهتر است و بیشتر اسباب اطمینان خاطر خواهد بود تا دوازده نفر بنابراین این طرح تهیه شد عده از آقایان هم موافقت فرموده‌اند و حالا تقدیم مقام ریاست میکنم و استدعا میکنم که با قید دو فوریت قبل از اینکه شروع بشود بانتخاب کمیسیونها مطرح و تصویب شود بعد کمیسیونها را انتخاب کنند.
(طرح مزبور را تقدیم مقام ریاست نمودند)
رئیس ـ قرائت میشود:
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی دامت شوکته نظر باین که بر حسب تصویب مجلس شورای ملی وزارت عدلیه مجاز است که لوایح قانونی عدلیه را پس از شور و تصویب کمیسیون عدلیه بموقع اجرا و آزمایش بگذارد اهمیت موضوع ایجاب میکنند که در شور و مباحثه لوایح مزبوره نظریات و عقاید بیشتری دخیل باشد اگر چه آقایان نمایندگان غالباً در کمیسیون حاضر میشوند و از تصمیمات آن مطلع میگردند ولی بدیهی است که مباحثه رسمی و رأی در لوایح منحصر بدوازده نفر اعضاء منتخبه خواهد بود و هر گاه عده دیگری بر اعضاء فعلی کمیسیون اضافه شود منظور فوق بهتر تأمین می‌گردد از طرفی در نظام نامه داخلی حداکثر عده اعضاء کمیسیونها دوازده نفر معین شده است لهذا افزودن عده اعضاء کمیسیون عدلیه باید با قید اصلاح نظام نامه داخلی بعمل آید بنابر مقدمات فوق امضاء‌کنندگان تبصره ذیل را پیشنهاد و تصویب آنرا با قید دو فوریت استدعا
مینمائیم که ضمیمة ماده ۱۵ نظامنامه داخلی مصوبة ۲۶ مهر ماه ۱۳۰۵ بشود.
تبصره ـ عده اعضاء‌کمیسیون قوانین عدلیه هیجده نفر خواهد بود
رئیس ـ فوریب اول مطرح است آقای روحی
روحی ـ بنده عرضی ندارم.
رئیس ـ آقای عراقی
عراقی ـ موافقم
رئیس ـ آقای ملک مدنی
ملک مدنی ـ بنده هم موافقم
رئیس ـ آقای زوار
زوار ـ مخالفم
رئیس ـ بفرمائید
زوار ـ عرض کنم که کسانی که این طرح را امضاء‌کرده‌اند یکی هم خود بنده بودم. بنده هم امضا کرده‌ام و موافقم با خود طرح که شش نفر اضافه شود بر عده اعضاء کمیسیون عدلیه و این البته خیلی خوب است و جنبة شوریت هرچه زیادتر شود البته خیلی خوب است و جنبة شوریت هر چه زیادتر شود البته بهتر است ولی یک چیزی در متن نوشته شده است «که به کمیسیون اجازه داده شده است» کمیسیونی که هنوز تشکیل نشده است و اختیار قانونی باو داده نشده است به کمیسیون گذشته اختیار داده شده بود و آنهم دوره‌اش گذشت و منقضی شده. حالا این کمیسیون که تشکیل شد و انتخاب شد و اعضاء آن بمجلس معرفی شدند آنوقت باید تکلیف این قسمت معین شود و بنده شخصاً مخالف با آن اختیارات هستم و در دوره گذشته هم در مجلس عرض کردم و حالا هم هر وقت مطرح شود عرض خواهم کرد که با اختیار دادن بیک کمیسیون مخالفم دلائلی هم دارم که شاید میتوانم ثابت کنم و آقایان را قانع کنم بنابراین استدعا میکنم که این متن عوض شود یعنی آن متنی که این جا نوشته شده است تغییر داده شود و بنده فقط برای اینکه جنبه شوریت کمیسیون بیشتر شود با اضافه کردن اعضاء آن موافق هستم که شش نفر بر دوازده نفر سابق افزوده شود ولی کمیسیونی که هنوز تشکیل نشده باو اختیاراتی بدهیم با آن موافق نیستم.
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ عرضی ندارم.
رئیس ـ آقای عراقی
عراقی ـ آقای نماینده محترم تصور فرمودند که آن مقدمة‌که برای قانون نوشته شده است آن هم جزو قانون است از این جهت فرمودند که مخالفم اختیارات بکمیسیون عدلیه داده شود. خیر آقا آن مقدمه جزو تبصره نیست. و این جا هم هنوز اختیاراتی بکمیسیون عدلیه داده نشده است و این مقدمه را برای این نوشته‌اند که انی تبصره تصویب شود و این مقدمه را برای این قرار داده‌اند که بگویند چون این جور بوده است دوازده تا بود و کم بود حالا تقاضا داریم که هیجده نفر بشود ولی این مقدمه جزو ماده نخواهد بود و سر کار باصل تبصره رای میدهید نه بمقدمه و چون خودتان فرمودید که موافقم و فرمایشی نفرمودید از این جهت بنده هم چیزی عرض نمی‌کنم.
زوار ـ اگر مقدمه جزو تبصره نیست بنده هم موافقت میکنم
رئیس ـ آقای آقاسید یعقوب
آقاسید یعقوب ـ عرضی ندارم
جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است.
رئیس ـ موافقین با فوریت اول قیام فرمایند
(اکثر برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. فوریت ثانی مطرح است .
ملک مدنی ـ مخالفی نیست.
رئیس ـ مخالفی نیست؟
(گفتند ـ خیر)
رئیس ـ آقایانی که با فوریت ثانی موافقند قیام فرمایند
(جمع کثیری قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. ماده مطرح است ولی گمان میکنم اگر آقای فهیمی این را اصلاح بفرمایند و صورت یک ماده بآن بدهند بهتر است. چون ماده متذکر است.
عدة از نمایندگان ـ صحیح است
فهیمی ـ اجازه می‌فرمائید؟
رئیس ـ بفرمائید
فهیمی ـ اول هم ما بصورت ماده پیشنهاد کردیم ولی بعد نظر آقایان این بود که چون این قسمت ضمیمة ماده پانزدهم نظامنامه داخلی است (ضمیمة اصلاحی است)
و در ماده پانزدهم نظامنامه قید شده است که در هر ششماه چند کمیسیون که عده آنها از شش تا دوازده نفر است انتخاب خواهد شد بعد در دوره گذشته یک اصلاحی در آن ماده شد و کمیسیون پست و تلگراف و فوائد عامه و تجارت را از یکدیگر تفکیک کردند حالا هم این توضیح و این اصلاح بعنوان تبصره باید ضمیمة این ماده بشود و ماده جداگانه نیست. اول باین تبصره رای میدهیم بعد بماده پانزده نظامنامه باضافه این تبصره و بنده گمان میکنم که این ترتیب صحیح‌تر باشد حالا اگر آقایان هم موافقند که این یک ماده جداگانه بشود بسته است بنظر مجلس
ضیاء ـ ماده الحاقیه است تبصره نیست
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ د رموضوع کمیسیون عدلیه در دورة پنجم آقایانی که در مجلس هستند میدانند و کاملا در نظر دارند همین مسئلة را که آقای افسر امروز در جلسة خصوصی اظهار کردند موضوع همین است.
آقای آقا شیخ فرج الله و آقای افسر در کمیسیون عدلیه بودند وقتی که قانون مجازات عمومی مطرح شد اصرار داشتند که باید عده اعضاء کمیسیون بیشتر باشد و همین منطق و فلسفة را که در مقدمه این لایحه نوشته‌اند در آن جا اظهار کردند و بعد این مسئله آمد در مجلس وقتی که آقای تدین بودند در اینجا صحبت واقع شد. حل این مسئله را (حالا چون دو موضوع است) بنده عرض میکنم اگر مخلوط بشود بعد مطلب معلوم میشود. بعد حل این مسئله این طور واقع شد که ما بیائیم و لوایحی که از طرف وزارت عدلیه می‌آید به مجلس و این لوایح که طبع و توزیع شد بدهند نمایندگان بعد شور اول که واقع شد در کمیسیون دو مرتبه طبع و توزیع میشود و میدهند و بنمایندگان و نمایندگان را دعوت بکنند که نظریات خودشان را نفیاً و اثباتاً در آن لایحه ضم بکنند و بیاید در کمیسیون و شور ثانی هم واقع شود معذلک باز ارخاء شد و وسعتی در این باب داده شد که کمیسیون درب کمیسیون را باز کرد که اعضاء‌خارج هم بیایند در آن جا بدهند نظر چه بود؟ نظر این بود که اعضاء کمیسیون اگر بنا شد بیشتر باشند لوایح و قوانینی که امروز مملکت فوق العاده بقوانین محتاج است و هر روز وزیر عدلیه بین بین الله سعی میکند که یک قوانینی را بیاورد که لازمست و سعی دارد که آن قوانین را زودتر بگذارند اگر ما بیائیم عده اعضاء کمیسیون را زیاد بکنیم دیرتر میگذرد چنانچه بالاترین کمیسیون‌های مجلس کمیسیون بودجه بکنیم بقدری داوطلب هست که چه عرض کنم صورت مجلس هست ولی موقع انعقاد کمیسیون که میشود غالباً ده یازده نفر بیشتر نیستیم و گاهی دعا میکنیم که بعضی‌ها در خارج باشند که عده هیجده نفر کمتر باشد که اکثریت حاصل بشود این یک دردی است که همه میدانند و کاملا هم از روی
عقیده عرض میکنم الان برای کمیسیون عدلیه هیجده نفر عضو معین کنیم عدلیه ما یک عدلیة جوان محکمی است که یک قدمهای سریعی برای مملکت برمیدارد و این قدمهای سریع تؤام با این است که یک کمیسیونیهم در مجلس انتخاب شود که قوانینی را که وزیر عدلیه می‌آورد در مجلس زودتر بگذرد اگر ما بیائیم اعضاء کمیسیون را بالا ببریم هیجده نفر بکنیم بنده مخالف نیستم بیست نفر، سی نفر هم اگر باشداما بدانید خود شما رئیس هستید کاملا بعد از این معطل خواهید شد دو دوره سه دوره از کمیسیون عدلیه گذشته است باعتبار اینکه عده این اندازه بوده است غالباً گرفتار این بودیم که در کمیسیون اکثریت پیدا شود و گاهی هم خدا میخواست که چند نفر غائب بودند آنوقت اکثریت حاصل میشد با هفت نفر و ما موفق میشدیم که قوانین را بگذرانیم الان عده اعضاء کمیسیون هیجده نفر خواهد شد بعد از این زمستان است نخواهند آمد، چه خواهد شد؟ آنوقت یک قدم اساسی که ما خواستیم برداریم که قوانین عدلیه را به این عجله بگذرانیم موفق نمیشویم در صورتیکه الان مملکت بقوانین عدلیه محتاج است و مملکتی که رو بترقی میرود و تمام ترقیات مملکت در تحت تأمین قضائی است و تأمین قضائی هم در تحت قوانینی است که از مجلس میرود آنوقت این قوانین دچار وقفه و سکته خواهد شد حالا این یک دردی است که بنده بعرض مجلس رساندم حالا می‌فرمائید هیجده نفر باید باشد بفرمائید آقای افسر که آنوقت طرفدار این عقیده بودند حالا موفق شدند که این عقیده را پیش ببرند پس این نگرانی بنده را هم تامین بفرمایند که پس فردا خودشان نیایند در آنجا بنشینند و چرت بزنند و اکثریت نباشد این را بنده حالا عرض کردم برای خاطر اینکه ایجاد یک روح جدیت و صمیمیتی بشود در این هیجده نفر شاید که حرفهای من غیر واقع باشد و آقایان بیایند ولی این نگرانی باقی است و بنده هم برای خاطر این نگرانی است که عرض میکنم این طرح را نگذرانیم و با همان ترتیبی که سالهااست لوایح را میگذرانیم که لوایح طبع و توزیع میشود و آقایان میبرند مطالعه میکنند و نظریاتشان را مینویسند و در کمیسیون مطرح میشود همانطور بگذرانیم حالا اگر بعضی آقایان لایحه را نگاه میکنند یا نمیکنند کاری نداریم در هر حال هر کس نظری دارد میدهد به کمیسیون و مطرح میشود از این جهت که میترسم و میدانم که وقفه میشود در کارهای عدلیه و کارهای عدلیه متراکم میماند از این جهت است که مخالفم.
رئیس ـ آقای اورنگ
اورنگ ـ حاصل مخالفت آقای آقا سید یعقوب آقا این بود که در تجربه و امتحان یافته‌اند که دوازده نفر اعضاء کمیسیون غالباً حاضر نمیشوند و اکثریت غالباً بصعوبت تشکیل و حاصل میشود این حاصل نگرانی ایشان بود اما این نگرانی را در تمام موارد باید داشت ولی اساس نباید قرار بدهد انسانی این قبیل ا ز نگرانیها را برای اتخاذ یک اصولی که همین نگرانی در تشکیل کمیسیون دوازده نفری هم موجود است برای سایر کمیسیون ها هم همین نگرانی موجود است، برای مجلس شورای ملی و جلسات رسمی هم این نگرانی هست ولی این را نباید اساس قرار داد برای اتخاذ یک اصلی زیرا که در مقابل یک اصل متقن تری و یک چیز دیگری موجود است که انسانی باید حواسش جمع شود بآن اصل دیگر که مهمتر است یک نگرانی آقای آقا سید یعقوب آقا دارند و یک نگرانی کدام یک بیشتر است و آن ضرر را رفع کرد و منفعت کدام یک زیادتر است آن منفعت را جلب و اتخاذ کرد آقایان میفرمایند مطابق اصولی که جاری بوده است و مورد عمل ما بوده است غالباً دیده میشده است که کمیسیون عدلیه اقتدار و اختیاری را از مجلس تحصیل میکرده است که بمجرد تصویب بموقع اجراء و عمل گذارده میشده و قوانین مهمی است و البته هر قدر در یک قوانینی که
مهم است برای مملکت نظر بیشتر بشود شایسته تر است و آن قانون هم صاف تر و پخته تر از عمل بیرون می آید و این تبصره را باید آقای آقا سید یعقوب آقا منظور نظر بدارند و سعی زیادتری بکنند و تمام اعضاء کمیسیونها که منتخب میشوند برای کمیسیونها باید هر یک خودشان مراقب خودشان باشند که در موقع مقرر که باید آمده باشند و انجام وظیفه کرده باشند غیبت نکنند و تشریف بیاورند و دقت در قوانین بکنند خاصه این قبیل قوانین پس بنا بر این مقدمه بنده قطع دارم آقای آقا سید یعقوب آقا هم پس از یک تأمل مختصری مرافقت و موافقت میفرمایند با اکثریت مجلس که این وضع را پیشنهاد کرده اند و این طرح را امروز داده اند برای یک احتیاج مبرم تری برای یک احتیاج مهمتری از آن مسئله هم صرف نظر بفرمایند نگرانی آقا را هم همه آقایان نمایندگان در تمام کمیسیونها رفع میکنند و این نگرانی را باقی نمیگذارند انشاء الله برای ایشان.
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است
رئیس – کافی است؟ (بلی)
یاسائی- بنده اجازه خواسته ام
رئیس – بفرمائید
یاسائی- تذکری که حضرت آقای رئیس دادند راجع باینکه تبصره تبدیل بشود بماده واحده بعقیدة بنده صحیح است و بهتر این است که اینطور باشد زیرا سابقه ندارد که مجلس یک تبصره را مستقلا رای بدهد چون هر چه مجلس رای میدهد یا بصورت ماده بنا بر این خوبست آقای فهمی پیشنهاد کنند که بجای تبصره نوشته شود ماده واحد و اصلاح بکنند.
رئیس- این اصلاح بعمل آمده در خلال مذاکراتی که میشد خواستند لایحه را و اصلاح کردند مطابق منظور آقا حالا قرائت میشود و رأی میگیریم:
ماده واحده- مجلس شورای ملی تبصرة ذیل را بماده ۱۵ نظامنامه داخلی مصوب ۲۶ مهر ماه ۱۳۰۵ اضافه مینماید:
تبصره – عده اعضاء کمیسیون قوانین عدلیه هیجده نفر خواهد بود
رئیس – موافقین با ماده واحده قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد.
(۴ – اخذ آراء نسبت بکمیسیونها)
رئیس – باید شروع کنیم بانتخاب کمیسیونها قبلا بایستی پنج نفر بقرعه برای نظارت و قرائت آراء معین شوند.
(اقتراع بعمل آمده آقایان آقا سید ابراهیم ضیاء – حاج آقا حسین رهبری – آقا سید کاظم یزدی - )
(سلمانخان اسدی – دکتر لقمان معین شدند)
رئیس- آقای مؤید احمدی هم آن منشی خواهد بود که ماده ۹۳ بعهده بنده واگذار کرده است شروع میکنیم بانتخاب کمیسیون قوانین مالیه عده کمیسیون ۱۲ نفر عده حاضرین ۸۵ نفر
(اخذ آراء بعمل آمد)
رئیس- شروع میکنم بانتخاب کمیسیون داخله (عده دوازده نفر) عده حاضر ۸۵ نفر
(در اینموقع چند نفر از آقایان نمایندگان از مجلس خارج میشدند)
رئیس- خواهش میکنم آقایان تأمل بفرمایند تا رای گرفته شود.
(اخذ آراء نسبت بکمیسیون داخله بعمل آمد)
رئیس- شروع میکنیم بانتخاب کمیسیون امور خارجه ( دوازده نفر ) عده حاضر ۸۵ نفر
(اخذ آراء کمیسیون امور خارجه بعمل آمد)
رئیس – شروع میکنیم بانتخاب کمیسیون عدلیه عده ۱۸ نفر عده حاضر ۸۵ نفر
(اخذ آراء کمیسیون مزبور بعمل آمد)
رئیس – شروع میکنیم بانتخاب کمیسیون معارف عده اعضاء کمیسیون ۱۲ نفر عده حاضر ۸۵ نفر
(آراء کمیسیون معارف اخذ و در کرسی مخصوص گذارده شد)
رئیس- شروع میشود بانتخاب کمیسیون فواید عامه عده اعضاء کمیسیون ۱۲ نفر عده حاضر ۸۳ نفر
(اخذ آراء بعمل آمد)
رئیس- شروع میکنیم بانتخاب کمیسیون نظام عده اعضاء شش نفر عده حاضر هشتاد و سه نفر
(آراء کمیسیون نظام اخذ شد)
رئیس- شروع میشود بانتخاب کمیسیون پست و تلگراف عده اعضاء ۶ نفر عده حاضر ۸۲ نفر
(اخذ آراء برای انتخاب اعضاء کمیسیون مزبور بعمل آمد)
(۵ – موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه)
رئیس- انتخاب کمیسیونها خاتمه یافت از پنج نفر آقا باینکه برای نظارت و استخراج آراء انتخاب شده اند استدعا میکنم تسریع بفرمایند در عمل خودشان برای اینکه آقای وزیر عدلیه به بنده آگاهی دادند که کارهایشان متراکم است و تقاضا دارند که کمیسیون عدلیه بسرعت خدمات خودشان را کما فی السابق شروع کند و بهمین ملاحظه هم هست که جلسه آینده را یکشنبه قرار میگذاریم که راجع باختیارات کمیسیون عدلیه مذاکره خواهد شد.
جلسه آینده یکشنبه ۵ آبانماه سه ساعت قبل از ظهر دستور هم بطوری که معهود است اختیارات کمیسیون عدلیه که لایحه اش تقدیم خواهد شد.
(مجلس چهل دقیفه بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی - دادگر