مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۹ فروردین ۱۳۵۰ نشست ۲۴۴

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و دوم

قوانین انقلاب شاه و مردم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۹ فروردین ۱۳۵۰ نشست ۲۴۴

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی روز یکشنبه ۲۹ فروردین ۱۳۵۰ نشست ۲۴۴

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ‏۲۲

جلسه: ۲۴۴

فهرست مطالب:

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل‏

۲- بیانات قبل از دستور- آقایان: روحانی- ریگی (ضمناً سؤالی هم تقدیم نمودند)

۳- تصویب صورت جلسه‏

۴- طرح گزارش شور اول کمیسیون پست و تلگراف و تلفن راجع به لایحه تأسیس شرکت مخابرات ایران‏

۵- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای دکتر احمدی معاون وزارت منابع طبیعی‏

۶- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به لایحه مجازات مرتکبین جنحه و جنایت علیه کشورهای خارجی‏

۷- طرح و تصویب گزارش کمیسیون تعاون و امور روستاها دایر به تأیید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی اجازه تبدیل به احسن و واگذاری دهات و مزارع موقوفه عام به زارعین صاحب نسق و ابلاغ به دولت‏

۸- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارایی راجع به لایحه اصلاح قانون انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه و ارسال به مجلس سنا

۹- طرح گزارش شور اول کمیسیون برنامه راجع به لایحه تغییر اعتبارات فصول و بندهای قانون برنامه عمرانی چهارم کشور

۱۰- اعلام وصول و قرائت نامه رسیده از دولت در اجرای قانون استخدام متخصصین فنی خارجی‏

۱۱- ختم جلسه‏

صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی روز یک‌شنبه (۲۹) فروردین ماه ۱۳۵۰

مجلس ساعت نه صبح بریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

غائبین با اجازه

آقایان مهندس اربابی- دکتر اسفندیاری- آموزگار- بختیاری پور- مهندس برومند- دکتر بقائی یزدی- دانشمند- دکتر رشتی- زرگرزاده- مهندس قادرپناه- صدری کیوان- دکتر مدنی- فیاض- مصطفوی نائینی- مهندس معینی زند- دکتر یگانگی- دکتر خطیبی- رامبد- دکتر خزائلی- شاهنده.

غائبین مریض

آقایان پرویزی- مهندس جلالی نوری- اصولی- پاینده- پردلی- سرتیپ پور- دکتر عاملی- فروتن- موقر- دکتر عدل.

- بیانات قبل از دستور- آقایان: روحانی- ریگی (ضمناً سئوالی هم تقدیم نمودند)

۲- بیانات قبل از دستور- آقایان: روحانی- ریگی (ضمناً سئوالی هم تقدیم نمودند)

رئیس- نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای روحانی تشریف بیاورید.

روحانی- با اجازه مقام ریاست و همکاران محترم در صورتی که یادداشت شده بود بنده نفر دوم بودم برای صحبت کردن چون کمیسیون آبادانی و مسکن هم تشکیل بود بنده آن جا شرکت داشتم الان اطلاع داده شد که نوبت صحبت بنده است بنابراین اگر در بیان عرایضم نظمی نباشد خواهید بخشید بنده ایام تعطیل عید نوروز به زیارت آستان قدس نائل شدم به حوزه انتخابیه‌ام رفتم وظیفه خود دانستم در این جا راجع به دو مطلب عرایضی بکنم مطلب اول اقدام بسیار خوب و مفید وزارت راه است برای احداث راه کرمان به خراسان که اواخر سال گذشته آماده استفاده شد و این راه فاصله بین راه کرمان تا مشهد را که در دو مسیر فعلی یکی از طریق یزد اصفهان- کرمان تا مشهد می‌رود متجاوز از چهارصد فرسنگ است و در مسیر دیگر از طریق زاهدان و بیرجند به مشهد که بیش از دویست و چند فرسنگ راه است از این راه به هشتصد و پنجاه و چند کیلو متر تقلیل یافته است یعنی حدود صد و چهل فرسنگ. این راه از قدیم‌الایام که اشخاص از صفحات کرمان و بنادر جنوب و خراسان برای زیارت می‌آمدند از این راه می‌آمدند ولی با پیدایش اتومبیل و مسیرهای آباد و از بین رفتن شتر و کاروان‌های دیگر این راه موقوف شد در نتیجه آن‌هائی که پول کم داشتند و نمی‌توانستند با اتومبیل از نقاط دور به مشهد بیایند از این راه هم محروم بودند و شهرهای مسیر راه هم از فواید این کار محروم بودند با این اقدامی که دولت کرده و باید ستایش کرد به خصوص کوشش وزیر راه و علاقه جناب شالچیان را و در این کار همکاران استان کرمان نیز قطعاً سهیم و شریک هستند برای این مناطق مفید واقع شد تصور می‌کنم با شاه راه کرمان بندر عباس این راه از لحاظ استفاده تجارتی و ترانزیت نه تنها در قسمت‌های داخلی بلکه از نظر افغانستان و شوروی که ما با آن‌ها قرارداد داریم ضرورت خواهد داشت مورد توجه و مطالعه قرار بگیرد تا بتوانند از طریق خراسان که آن نیز راه نزدیکی است و از جناب آقای دکتر معتمد وزیری استدعا می‌کنم از نظر اقتصادی مورد مطالعه قرار بدهند بسیار مفید خواهد بود برای این که از مشهد به مرز شوروی و افغانستان چهل فرسنگ بیشتر راه نداریم با احداث این راه به سهولت برای حمل و نقل بار به بندرعباس می‌توان استفاده کرد امیدوارم دولت برای انجام این گونه کارهای مفید توفیقات خوبی حاصل کند. در این راه که قسمتی از آن از بیابان کویر و بی‌آب می‌گذرد دیدم وزارت راه پیش‌بینی کرده و آب انبارهای بسیار خوبی ساخته‌اند که در موارد ضروری بتوانند آن‌ها را پر آب کنند که امسال یکی از آن مواقع است به واسطه خشک سالی، مطلب دوم که لازم است به عرض برسانم موضوع خشکسالی است در جنوب خراسان قسمت‌هایی هم از جنوب کشور به همین بلا گرفتار شدند و در آن مناطق خشکسالی بیداد کرده است و وضع دام داری و کشاورزی بسیار سخت است البته دولت در زمستان اعتباراتی به بانک‌های کشاورزی داده که به زارعین و دامداران کمک بشود و هم چنین با دادن مقداری علوفه کمک‌هائی کرده در همان ایامی هم که بنده آن جا بودم سه نفر از وزرای کابینه آمدند و تا بلوچستان رفتند که مطالعه بکنند البته اسباب ستایش و تشکر است ولی لازم دیدم توجه دولت را به صورت دیگری جلب کنم و آن این است که با وضع طبیعی که این مناطق دارد یک مطالعات عمیق‌تری بشود که به چه صورت می‌شود فکری کرد مقادیر آب موجودی که هست با بستن سدهائی که پیش‌بینی شده است و با اصلاح مجاری آب به کیفیتی که این مزارع و دهات مسکونی حداکثر استفاده را از آبی که بکنند برای انتقال دامداران گرچه هر چه بوده مرده‌اند ولی برای آن تعدادی هم که هست فکری بشود که هر چند سال یک مرتبه گرفتار مصائب و مشکلات طبیعی نشوند از این لحاظ به فکر افتادم که عرایضی در این باب بکنم مخصوصاً امروز که در مورد تجدید نظر در ارقام برنامه چهارم لایحه‌ای در دستور هست در این قانون قسمتی از اعتبارات کشاورزی کمتر شده است که همکاران ملاحظه خواهند فرمود بنده فکر می‌کنم که ضرورت دارد که به اوضاع کشاورزی در جنوب توجه بیشتری بشود و فکری بشود، یک اقدامات ضروری بکنند ما خیلی موقعیت‌های طبیعی داریم که می‌شود فکری کرد از این که موجب تصدیع شده‌ام پوزش می‌طلبم عرایض بنده همین دو مطلب بود توجه مقامات مسئول را مخصوصاً در قسمت کشاورزی خواستم جلب کرده باشم، متشکرم (احسنت- احسنت).

رئیس- آقای ریگی بفرمائید.

ریگی- با اجازه مقام ریاست. همکاران محترم، در تعطیلات ایام عید مجلس بر حسب معمول برای من فرصتی دست داد که به حوزه انتخابیه خود یعنی بلوچستان و سیستان مسافرت نمایم.

در این سفر من و دیگر نمایندگان بلوچستان با خوشحالی و به اصطلاح دست پر به حوزه خود رفتیم زیرا چنان که نمایندگان محترم اطلاع دارند چندی پیش شاهنشاه آریامهر رهبر عالی قدر ملت ایران اوامری به سازمان برنامه صادر فرمودند که سد باهو کلات که یکی از آرزوهای دیرینه مردم بلوچستان است در برنامه عمرانی پنجم ساخته شود- به علاوه اعتباراتی از طرف دولت در اختیار وزارت راه قرار گرفت که جاده سرتاسری بلوچستان که چاه بهار را به زاهدان متصل می‌کند هر چه زودتر ساخته شود و حتی این کار در ماه گذشته به مناقصه هم گذاشته شد. خوشحالی دیگر مردم اعتبارات عمرانی جدیدی است که به وسیله دولت در اختیار تمام استان‌داران کشور و من جمله بلوچستان و سیستان گذاشته شد و اختصاص مبلغ ۱۹ و نیم میلیون تومان به استان ما نشانه توجه خاص شاهنشاه و دولت مردم این خطه ایران است (صحیح است).

در هفته‌های گذشته به عنوان تشکر و حق شناسی از طرف مردم بلوچستان تلگرافات متعددی به پیشگاه شاهنشاه آریامهر و شهبانوی گرامی که همیشه امور این استان را تحت نظر دارند مخابره گردید که تعدادی از آن را بنده در روزنامه ندای زاهدان منعکس کردم و خوشحالی مردم به حدی بود که مردم در بسیاری از نقاط بساط جشن و سرور برپا کردند (احسنت).

در این جا لازم است من از جناب آقای علم وزیر محترم دربار شاهنشاهی که نخستین استان دار بلوچستان و سیستان بوده‌اند و مشکلات منطقه را بسیار خوب می‌دانند و دولت را در لزوم ساخته شدن سد باهو کلات راهنمائی کرده‌اند صمیمانه از طرف مردم بلوچستان تشکر کنم ضمناً جناب آقای مهندس روحانی وزیر محترم آب و برق برای تحقق این آرزوی مردم هیئت‌های متعددی از مهندسین و کارشناسان برای مطالعه به بلوچستان فرستادند و ایشان بودند که بالاخره اقتصادی بودن این سد را اثبات و مشکلات فنی آن را برطرف کردند.

جناب آقای مهندس عبدالعلی دهقانی استان دار فعال و دل سوز بلوچستان نیز پیوسته انجام این کار را تعقیب کرده و اهمیت آن را به دولت گوش زد می‌کردند بنابراین جا دارد که بنده از هر دوی آقایان مذکور در کمک‌های ذی قیمتی که به عمل آورده‌اند از طرف مردم قدردانی و تشکر کنم (احسنت).

با این که این کارهای دولت موجبات خوشحالی زایدالوصف مردم را فراهم ساخته بود ولی متأسفانه امسال به علت قهر طبیعت و عدم نزول باران خشکسالی شدیدی مردم بلوچستان را تهدید می‌کند تا جائی که به واسطه نروئیدن علف در چراگاه‌ها اکثر دام‌های استان در خطر نابودی قرار دارند و آب قنوات هم به واسطه بی‌آبی پائین رفته و زراعت استان در وضع بسیار اسف ناکی قرار دارد. قلت نزول باران به حدی بوده است که به قراری که فرمان دار ایران شهر برای من بازگو می‌کرد در زمستان گذشته فقط ۹ میلی متر باران در این شهرستان باریده است که تصدیق می‌فرمایند این مقدار باران از لحاظ زراعت در حکم صفر است خوشبختانه استان دار و دولت مراقب حال مردم هستند و برای تأمین گندم استان و جلوگیری از قحطی اقدامات مجدانه‌ای به عمل آورده‌اند ولی من در این جا از دولت می‌خواهم که اصولاً برای این استان که متأسفانه سال‌ها است با خشک سالی مواجه است فکر دیگری بکنند یعنی برای استخراج معادن آن که بعضاً مانند کرومیت و سنگ‌های قیمتی و نفت که شناخته شده است اقدام کنند تا مردم از این حالت که باید همیشه چشم به آسمان بدوزند که چه وقت باران نازل می‌شود راحت شده و در این راه به کار گمارده شوند. متأسفانه قانون فعلی استخراج معادن ناقص است زیرا انگیزه‌ای برای بخش خصوصی در نظر نگرفته است که مبادرت به استخراج معادن جز در موارد کم اهمیت بکنند به نظر من اگر در قانون تجدید نظر شده و راهی در نظر گرفته شود که بخش خصوصی در امر معادن تشویق شود و سرمایه گذاری کند استخراج معادن بکر کشور زودتر عملی خواهد گردید.

این مشکلات که عرض کردم مربوط به بلوچستان بود ولی شهرستان سیستان نیز امسال به واسطه خشکسالی وضع بهتری ندارد.

سیستان چنان که نمایندگان محترم می‌دانند در انتهای کویر مرکزی ایران قرار دارد و غیر از آب رود هیرمند هیچ گونه منبع آب سطحی یا عمقی دیگری ندارد.

رود هیرمند از جبال هندوکش در افغانستان سرچشمه می‌گیرد و پس از طی قریب ۱۰۰۰ کیلومتر در کشور مزبور به ایران می‌رسد ولی متأسفان آب این رودخانه که در سال‌های اخیر بسیار کم شده است در چندی پیش برای مدتی به کلی خشک شد به طوری که حتی آب آشامیدنی مردم به وسیله تانکر از زاهدان تأمین شد.

سیستان قریب هشتاد هزار هکتار زمین مزروعی داشته است که تدریجاً به واسطه کم‌آبی این مقدار به ۲۵ هزار تقلیل یافته است و امسال کشاورزان فقط ۸ هزار هکتار کشت کرده‌اند و آن هم به واسطه قطع آب به کلی در خطر نابودی قرار دارد.

خوشبختانه استان دار بلوچستان به موقع خطرات ناشی از کم آبی را به دولت گزارش کردند و به فرمان شاهنشاه آریامهر در دو هفته گذشته سه نفر از آقایان وزراء و معاون وزارت بهداری به سیستان آمدند و از نزدیک وضع رقت بار اهالی را مشاهده کردند و با اعتباراتی که بلافاصله از طرف دولت در اختیار استان دار قرار گرفت برای تأمین گندم سیستان اقدامات سریعی به عمل آمد. ولی به نظر من این کار کافی نیست و دولت باید برای دویست هزار نفر مردم سیستان که در خطر کوچ عمومی و ترک مأوا و مسکن خود هستند اقدامات مجدانه‌ای انجام دهد و فکری بکند که آسایش مردم فراهم گردد.

چون مردم سیستان می‌خواهند بدانند که دولت برای حل مشکل بی آبی رود هیرمند می‌خواهد چه کار بکند و باید در این جا ذهن ملت ایران هم روشن بشود بنده سئوالی تهیه کرده‌ام و از جناب آقای رئیس مجلس استدعا دارم که آن را به دولت ابلاغ فرمایند سئوال به این شرح است:

ریاست محترم مجلس شورای ملی

خواهشمند است به جنابان آقایان وزرای آب و برق و کشاورزی اطلاع داده شود که برای پاسخ زیر در جلسه علنی مجلس شورای ملی حضور به هم رسانند:

وضع سیستان از نظر کمبود آب موجب نگرانی است نبودن علوفه باعث تلفات دام‌ها گردیده و محصول زراعت سیستان در خطر نابودی است و این امر باعث ناراحتی شدید مردم شده است لذا خواهشمند است اقدامات دولت برای رفع مضیقه مردم سیستان به مجلس شورای ملی گزارش داده شود.

با تقدیم احترامات فائقه- امان الله ریگی.

از حوصله‌ای که فرمودید تشکر می‌کنم (احسنت- احسنت).

- تصویب صورت جلسه

۳- تصویب صورت جلسه

رئیس- نسبت به صورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون پست و تلگراف و تلفن راجع به لایحه تأسیس شرکت مخابرات ایران

۴- طرح گزارش شور اول کمیسیون پست و تلگراف و تلفن راجع به لایحه تأسیس شرکت مخابرات ایران

رئیس- وارد دستور می‌شویم گزارش شور اول تأسیس شرکت مخابرات ایران مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون پست و تلگراف و تلفن به مجلس شورای ملی

کمیسیون پست و تلگراف و تلفن در جلسه ۲۳ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور آقای فتح الله ستوده وزیر پست و تلگراف و تلفن و آقای صادق احمدی معاون وزارت دادگستری و آقای کشاورزیان معاون وزارت پست و تلگراف و تلفن لایحه شماره ۵۳۹۷۰-۲۷ /۱۲ /۱۳۴۹ دولت راجع به تأسیس شرکت مخابرات ایران که به شماره ۱۷۰۳ چاپ شده است مطرح کرد و با اصلاحاتی بشرح زیر به تصویب رسانید. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون تأسیس شرکت مخابرات ایران

ماده ۱- به منظور تأسیس و توسعه و نگاه داری و بهره برداری شبکه‌های مخابرات کشور برای استقرار ارتباط مخابرات اعم از عمومی‌و اختصاصی در داخل کشور با سایر کشورهای جهان و هماهنگ نمودن آن‌ها (به استثنای پخش رادیو و تلویزیون) به دولت اجازه داده می‌شود شرکتی به نام شرکت مخابرات ایران تشکیل دهد. شرکت مخابرات ایران شرکت سهامی و وابسته به وزارت پست و تلگراف و تلفن است و تمام سهام آن با نام و متعلق به دولت خواهد بود و دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی اداری می‌باشد و طبق اصول بازرگانی اداره می‌شود و تابع اساسنامه و آئین‌نامه‌های مخصوص به خود خواهد بود.

• تبصره ۱- مقصود از مخابرات در این قانون عبارتست از انتقال و ارسال علائم و نوشته‌ها و تصاویر و صداها و هر گونه اطلاعات دیگر به وسیله سیم یا بی‌سیم و یا نور و یا هر رویه الکترومغناطیسی.

• تبصره ۲- شبکه‌های مخابرات عمومی مذکور در این قانون عبارتند از مجموعه وسائل مخابراتی که برای استفاده عموم دائر بوده و یا بعداً دائر خواهد شد.

• تبصره ۳- شبکه‌های اختصاصی مخابرات عبارتند از مجموعه وسائل مخابراتی که برای استفاده گروه‌ها و یا موارد خاصی دائر بوده و یا بعداً دائر گردد.

ماده ۲- تأسیس، توسعه، نگهداری و بهره برداری شبکه‌های مخابرات عمومی‌و آن قسمت از شبکه‌های اختصاصی که با سرمایه شرکت دائر خواهد شد در انحصار شرکت مخابرات ایران خواهد بود.

ماده ۳- وزارت پست و تلگراف و تلفن مکلف است اساسنامه شرکت مخابرات ایران را ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون تنظیم و پس از تائید هیئت وزیران و تصویب کمیسیون‌های پست و تلگراف و تلفن و دارائی و استخدام و دادگستری مجلسین به مورد اجرا گذارده ترتیب تنظیم و تصویب آئین‌نامه‌های مربوط به شرکت مخابرات ایران در اساسنامه تعیین خواهد شد.

• تبصره- هر گونه تغییر و یا اصلاح و الحاقی که بعداً در اساسنامه لازم بشود به پیشنهاد مجمع عمومی شرکت و تائید هیئت وزیران با تصویب کمیسیون‌های نام برده مجلسین به عمل خواهد آمد.

ماده ۴- آئین‌نامه تأسیس شبکه‌های اختصاصی و شرایط آن (از قبیل مدت حق استفاده و موضوع‌های فنی و مالی مربوط به صدور اجازه و تجدید آن) از طرف شرکت مخابرات ایران تهیه و پس از تصویب وزیر پست و تلگراف و تلفن به موقع اجرا گذارده می‌شود.

ماده ۵- تعرفه خدمات مخابراتی و سپرده و ودیعه و حق‌الاشتراک و اضافه مکالمات و هزینه تغییر مکان وسائل مخابراتی مشترکین از طرف شرکت مخابرات ایران تهیه و پس از تصویب مجمع عمومی به موقع اجرا گذارده خواهد شد.

• تبصره ۱- مبلغی که درخواست کنندگان تأسیس شبکه‌های اختصاصی و استفاده کنندگان از شبکه‌های مزبور باید به شرکت مخابرات ایران بپردازند از طرف شرکت پیشنهاد و پس از تصویب مجمع عمومی‌به موقع اجرا گذارده خواهد شد.

• تبصره ۲- توافق درباره نرخ‌های بین‌المللی مخابرات با پیشنهاد شرکت مخابرات ایران و تصویب وزیر پست و تلگراف و تلفن خواهد بود.

ماده ۶- شرکت مخابرات ایران و شرکت‌های فرعی موضوع ماده ۸ از پرداخت عوارض نوسازی معاف خواهند بود و نحوه وصول هر گونه عوارض شهری از شرکت مخابرات ایران و وسائل مخابراتی عمومی با موافقت وزارت پست و تلگراف و تلفن معین خواهد شد.

ماده ۷- آن قسمت از سود شرکت که برای سرمایه گذاری به منظور توسعه اختصاص داده می‌شود از پرداخت مالیات بر درآمد معاف خواهد بود.

ماده ۸- شرکت مخابرات ایران می‌تواند در اجرای وظایف مقرر در این قانون با استفاده از سرمایه خود و یا با مشارکت با سایر مؤسسات دولتی مؤسسات را به صورت شرکت سهامی تشکیل دهد.

اساسنامه شرکت‌های مزبور از طرف مجمع عمومی‌شرکت مخابرات ایران تنظیم و پس از تصویب هئیت وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد.

• تبصره- حق‌الثبت شرکت مخابرات ایران و هم چنین مؤسساتی که با سرمایه شرکت مزبور تشکیل و یا شرکت در آن‌ها سهیم می‌شود در صورتی که نسبت به سرمایه متعلق به شرکت مخابرات ایران از یک میلیون ریال تجاوز کند نسبت به مازاد بر یک میلیون ریال بخشوده خواهد بود.

ماده ۹- شرکت مخابرات ایران می‌تواند با تصویب هیئت وزیران قسمتی از وظایف مربوط به خود را به مؤسسات بخش خصوصی واجد صلاحیت واگذار نماید.

ماده ۱۰- شرکت مخابرات ایران می‌تواند با تصویب مجمع عمومی و با رعایت قوانین و مقررات مربوط به اخذ وام و اعتبار از بانک‌ها و مؤسسات داخلی و خارجی تحصیل وام و یا اعتبار نماید.

ماده ۱۱- از تاریخ تصویب اساسنامه شرکت مخابرات ایران تمامی تأسیسات و لوازم مربوط به مخابرات که متعلق به وزارت پست و تلگراف و تلفن است و هم چنین تمامی ابواب جمعی و حقوق و مطالبات و اموال منقول و غیر منقول شرکت سهامی‌تلفن ایران به شرکت مخابرات ایران منتقل می‌شود و نیز دیون و تعهدات شرکت سهامی تلفن ایران و دیون و تعهدات مخابراتی وزارت پست و تلگراف و تلفن به عهده شرکت مخابرات ایران خواهد بود.

• تبصره ۱- در مورد اراضی و املاکی که به موجب این قانون از شرکت سهامی‌تلفن ایران و وزارت پست و تلگراف و تلفن به شرکت مخابرات ایران منتقل می‌گردد در صورتی که سند مالکیت به نام شرکت سهامی‌تلفن ایران و یا وزارت پست و تلگراف و تلفن صادر شده باشد اداره ثبت کل اسناد، اسناد مالکیت صادره را به نام شرکت مخابرات ایران تبدیل خواهد نمود و در صورتی که اراضی و ابنیه مورد تصرف مالکانه بوده و تقاضای ثبت نسبت به آن‌ها به عمل نیامده و یا در جریان ثبتی بوده و سند مالکیت برای آن‌ها صادر نشده باشد پس از انجام تشریفات قانونی سند مالکیت به نام شرکت مخابرات ایران صادر خواهد شد.

• تبصره ۲- شرکت مخابرات ایران مکلف است اموال منقول و غیر منقول و تأسیسات مربوط به مخابرات را که از وزارت پست و تلگراف و تلفن به شرکت مزبور منتقل می‌شود به وسیله کارشناسان خود با توجه به قیمت روز ارزیابی و پس از تصویب مجمع عمومی‌جزء دارائی شرکت منظور نماید.

ماده ۱۲- کلیه کارکنان شرکت سهامی‌تلفن ایران و آن عده از کارکنان وزارت پست و تلگراف و تلفن که مورد احتیاج باشد بنا بر تقاضای شرکت مخابرات ایران و موافقت وزیر پست و تلگراف و تلفن در شرکت مخابرات ایران کار خواهند کرد مادام که آئین‌نامه‌های استخدامی شرکت مزبور به تصویب نرسیده و به موقع اجرا گذارده نشده از مقررات و آئین‌نامه‌های استخدامی‌قبلی استفاده خواهند نمود.

آئین‌نامه استخدامی‌شرکت مخابرات ایران وضع استخدامی کارکنان فوق را با رعایت حقوق مکتسبه آنان تا تاریخ تأسیس شرکت در مورد بازنشستگی و وظیفه معین خواهد نمود.

ماده ۱۳- هر گاه شرکت مخابرات ایران و شرکت‌های تابعه موضوع ماده ۸ این قانون برای ایجاد مراکز تلفنی و یا تأسیس شبکه‌های مخابرات و یا انبارها و یا هر قسم احتیاج مربوط به وظایف اصلی شرکت نیازمند به تصرف اراضی اعم از دائر و یا بائر و یا ابنیه متعلق به دیگری باشد طبق مقررات ماده ۲۹ قانون برنامه عمرانی چهارم کشور و بندهای آن و بر اساس قیمت عادله روز خریداری و تصرف خواهد نمود.

• تبصره- هیئت سه نفری موضوع بند ۱ ماده ۲۹ قانون برنامه عمرانی چهارم کشور در مورد این ماده متشکل از وزیر پست و تلگراف و تلفن و دادستان کل و مدیر کل ثبت یا نمایندگان آنان خواهد بود.

ماده ۱۴- شرکت مخابرات ایران و شرکت‌های تابعه موضوع ماده ۸ این قانون در صورت لزوم و احتیاج می‌توانند در طول شاه راه‌ها و معابر عمومی‌به نصب وسایل مخابراتی اقدام نمایند و نیز می‌توانند از دیوار مستغلات و اماکن دولتی و خصوصی مشرف به معابر و اراضی تا آن جائی که موجب خرابی و سلب استفاده متعارف از املاک مذکور نشود به منظور نصب وسائل مخابراتی از قبیل پایه و مقره و جعبه انشعاب و مسیر عبور کابل‌های ارتباطی استفاده نمایند.

در صورتی که مالک بخواهد در تغییر و یا تعمیر و یا تجدید ساختمان اقدام نماید که مستلزم تغییر محل وسائل مخابراتی فوق‌الذکر باشد شرکت مخابراب ایران و شرکت‌های تابعه مکلفند حداکثر ظرف یک ماه نسبت به تغییر محل وسائل مخابراتی اقدام نمایند.

• تبصره ۱- در اراضی خارج از محدوده شهرها که در مسیر عبور خطوط مخابراتی (زمینی و یا هوائی) قرار می‌گیرند در صورتی که بر اثر عبور و یا نصب وسائل مخابراتی خساراتی به اعیان و مستحدثات وارد شود شرکت مخابرات ایران و یا شرکت‌های تابعه باید خسارات مالک را به ترتیب مقرر در ماده ۱۳ این قانون جبران نمایند.

• تبصره ۲- شرکت مخابرات ایران مکلف است در مواقع مقتضی ارتفاع و امتداد دید موجی دستگاه‌های خود را در مرکز و شهرستان‌ها با تائید وزارت پست و تلگراف و تلفن پس از تصویب هیئت وزیران به شهرداری‌های مربوط اعلام نماید شهرداری‌ها مکلفند طبق تصویب نامه هیئت وزیران پروانه‌های ساختمانی را با رعایت ارتفاع و امتداد دید موجی صادر نمایند.

• تبصره ۳- در صورت تخلف صاحب پروانه به تقاضای شرکت مخابرات ایران مراجع اجرائی شهرداری‌ها طبق قانون نسبت به تخلف صاحب پروانه اقدام خواهند کرد.

• تبصره ۴- در صورتی که در مسیر خطوط ارتباطی هوائی و یا زمینی موانعی از قبیل درخت یا جوی آب و امثال آن بوده باشد شرکت مخابرات ایران می‌تواند در صورت عدم توافق با مالک به ترتیب مقرر در ماده ۱۳ این قانون اقدام نماید.

ماده ۱۵- اشخاص حقیقی و یا حقوقی با توجه به مواد ۲ و ۴ این قانون بدون موافقت وزارت پست و تلگراف و تلفن حق ندارند در تأسیس و توسعه و بهره برداری شبکه‌های مخابرات اختصاصی اقدام نمایند و در صورت تخلف مقامات و مأموران انتظامی‌مکلفند به درخواست وزارت پست و تلگراف و تلفن و یا شرکت مخابرات ایران از احداث و توسعه و بهره برداری آن جلوگیری نمایند.

• تبصره ۱- هر کس از وسائل مخابراتی عمومی‌و یا اختصاصی که در اختیار دارد به طور غیر مجاز مداخله یا استفاده نماید در نوبت اول به مدت پانزده روز ارتباط او قطع و یا منع از استفاده خواهد شد.

در صورت تکرار اشتراک و اجازه استفاده او لغو و تجدید تقاضای اشتراک پس از انقضای شش ماه با رعایت امکانات فنی پذیرفته خواهد شد موارد مداخله و استفاده غیر مجاز در آئین‌نامه‌ای که به تصویب وزیر پست و تلگراف و تلفن خواهد رسید تعیین می‌گردد.

• تبصره ۲- هر کس وسیله مخابراتی در اختیار خود را وسیله مزاحمت دیگری قرار دهد یا با عمد و سوء نیت ارتباط دیگری را قطع کند به مدت یک ماه ارتباط او قطع خواهد شد و در صورت تکرار مدت قطع ارتباط او برای هر بار سه ماه خواهد بود و برای هر بار تجدید ارتباط باید یک هزار ریال بپردازد.

• تبصره ۳- در صورتی که مرتکب تخلفات مذکور در تبصره‌های ۱ و ۲ از مأموران شرکت مخابرات ایران بوده باشد به انفصال از خدمت شرکت و یا دولت محکوم خواهد شد.

ماده ۱۶- گزارش آن عده از مأموران وزارت پست و تلگراف و تلفن و یا شرکت مخابرات ایران که حداقل دارای مدرک تحصیلی دوره کامل متوسطه باشند و تعلیمات مخصوصی را تحت نظر دادستان شهرستان فرا گرفته باشند و با معرفی وزارت پست و تلگراف و تلفن و یا شرکت مخابرات ایران با امضای دادستان شهرستان برای آن‌ها کارت شناسائی عکس دار صادر شده باشد در مورد وظایف مربوط به آن‌ها در حکم گزارش ضابطه دادگستری خواهد بود.

ماده ۱۷- آن قسمت از قانون ملی شدن ارتباطات تلفنی در سراسر کشور مصوب ۲۵ آذر ماه ۱۳۳۱ و سایر قوانین و مقررات مربوط که مغایر این قانون باشد و اساسنامه شرکت سهامی‌تلفن ایران مصوب ۱۶ اسفند ماه ۱۳۳۱ کمیسیون پست و تلگراف و تلفن مجلس شورای ملی ده روز پس از تصویب اساسنامه شرکت مخابرات ایران ملغی خواهد بود.

مخبر کمیسیون پست و تلگراف و تلفن- منوچهر پزشکی.

گزارش شور اول از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه ۲۶ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه تأسیس شرکت مخابرات ایران را که به شماره ۱۷۰۳ چاپ شده است مطرح کرد و مصوبه کمیسیون پست و تلگراف و تلفن را تائید و تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون دارائی- علی اکبر دانشمند.

گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی

کمیسیون دادگستری در جلسه ۲۶ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه تأسیس شرکت مخابرات ایران را که به شماره ۱۷۰۳ چاپ شده است مطرح کرد و مصوبه کمیسیون پست و تلگراف و تلفن را تائید و تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون دادگستری- دکتر وفا.

گزارش شور اول از کمیسیون استخدام و سازمان‌های اداری به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری در جلسه ۲۶ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور آقای کشاورزیان معاون وزارت پست و تلگراف و تلفن لایحه تأسیس شرکت مخابرات ایران را که به شماره ۱۷۰۳ چاپ شده است مطرح کرد و مصوبه کمیسیون پست و تلگراف و تلفن را تائید و تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری- دیهیم.

گزارش شور اول از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی

کمیسیون کشور در جلسه ۲۶ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه تأسیس شرکت مخابرات ایران را که به شماره ۱۷۰۳ چاپ شده است مطرح کرد و مصوبه کمیسیون پست و تلگراف و تلفن را تائید و تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون کشور- کلانتر هرمزی.

رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱- به منظور تأسیس و توسعه و نگاهداری و بهره‌برداری شبکه‌های مخابرات کشور برای استقرار ارتباط مخابرات اعم از عمومی‌و اختصاصی در داخل کشور با سایر کشورهای جهان و هماهنگ نمودن آن‌ها (به استثنای پخش رادیو و تلویزیون) به دولت اجازه داده می‌شود شرکتی به نام شرکت مخابرات ایران تشکیل دهد. شرکت مخابرات ایران شرکت سهامی‌و وابسته به وزارت پست و تلگراف و تلفن است و تمام سهام آن با نام و متعلق به دولت خواهد بود و دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی اداری می‌باشد و طبق اصول بازرگانی اداره می‌شود و تابع اساسنامه و آئین نامه‌های مخصوص به خود خواهد بود.

• تبصره ۱- مقصود از مخابرات در این قانون عبارتست از انتقال و ارسال علائم و نوشته‌ها و تصاویر و صداها و هر گونه اطلاعات دیگر به وسیله سیم یا بی سیم و یا نور یا هر رویه الکترومغناطیسی.

• تبصره ۲- شبکه‌های مخابرات عمومی مذکور در این قانون عبارتند از مجموعه وسائل مخابراتی که برای استفاده عموم دائر بوده و یا بعداً دائر خواهد شد.

• تبصره ۳- شبکه‌های اختصاصی مخابرات عبارتند از مجموعه وسائل مخابراتی که برای استفاده گروه‌ها و یا موارد خاصی دائر بوده و یا بعداً دائر گردد.

رئیس- در ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

در مورد لایحه راجع به تأسیس شرکت مخابرات ایران با توجه به قانون محاسبات عمومی که شرکت‌های دولتی ملزم به رعایت احکام آن در مورد وظایف مربوط به خود می‌باشند پیشنهاد می‌نماید: در سطر ششم ماده یک پس از عبارت (متعلق به دولت خواهد بود) تا آخر جمله حذف و شرح زیر اضافه شود. اساسنامه شرکت سهامی‌مخابرات ایران ظرف سه ماه از طرف وزارت پست و تلگراف و تلفن تنظیم و پس از تائید هیئت وزیران و تصویب کمیسیون‌های استخدام و سازمان‌های اداری- دارائی- دادگستری و پست و تلگراف مجلسین به مورد اجرا گذارده می‌شود.

هر گونه تغییر و یا اصلاح و الحاقی که در اساسنامه تقدیم بشود به پیشنهاد مجمع عمومی شرکت و تائید هیئت وزیران با تصویب کمیسیون‌های فوق‌الذکر به عمل خواهد آمد.

با این پیشنهاد ماده ۳ لایحه و تبصره آن باید حذف گردد.

یزدان پناه.

رئیس- ماده دوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۲- تأسیس، توسعه، نگهداری و بهره برداری شبکه‌های مخابرات عمومی و آن قسمت از شبکه‌های اختصاصی که با سرمایه شرکت دائر خواهد شد در انحصار شرکت مخابرات ایران خواهد بود.

رئیس- در ماده دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده سوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۳- وزارت پست و تلگراف و تلفن مکلف است اساسنامه شرکت مخابرات ایران را ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون تنظیم و پس از تائید هیئت وزیران و تصویب کمیسیون‌های پست و تلگراف و تلفن و دارائی و استخدام و دادگستری مجلسین به مورد اجرا گذارد ترتیب تنظیم و تصویب آئین‌نامه‌های مربوط به شرکت مخابرات ایران در اساسنامه تعیین خواهد شد.

• تبصره- هر گونه تغییر و یا اصلاح و الحاقی که بعداً در اساسنامه لازم بشود به پیشنهاد مجمع عمومی شرکت و تائید هیئت وزیران با تصویب کمیسیون‌های نام برده مجلسین به عمل خواهد آمد.

رئیس- در ماده سوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً عطف به لایحه شماره ۱۷۲۵ موضوع تشکیل شرکت مخابرات ایران معروض می‌دارد در مواد ۳ و ۵ و ۸ از مجمع عمومی نام برده شده ولی از ترکیب مجمع عمومی که نمایندگان سهام دولت چه اشخاص و یا صاحبان سهام در جلسه شرکت خواهند کرد در این باب باید اقدام شود.

با احترام- روحانی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید از سطر سوم ماده ۳ قانون تأسیس شرکت مخابرات ایران بشرح زیر اصلاح شود:

و پس از تائید هیئت وزیران و تصویب کمیسیون‌های استخدام و دارائی و پست و تلگراف مجلسین به مورد اجرا گذاشته می‌شود.

دکتر اعتمادی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

در مورد لایحه مربوط به تأسیس شرکت مخابرات ایران پیشنهاد می‌نماید ماده ۳ لایحه حذف شود.

یزدان پناه.

رئیس- ماده چهارم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۴- آئین‌نامه تأسیس شبکه‌های اختصاصی و شرایط آن (از قبیل مدت حق استفاده و موضوع‌های فنی و مالی مربوط به صدور اجازه و تجدید آن) از طرف شرکت مخابرات ایران تهیه و پس از تصویب وزیر پست و تلگراف و تلفن به موقع اجرا گذارده می‌شود.

رئیس- در ماده چهارم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً عطف به لایحه شماره ۱۷۲۵ موضوع شرکت مخابرات پیشنهاد می‌شود.

در سطر سوم ماده ۴ بعد از جمله (ایران تهیه و تائید مجمع عمومی) اضافه شود.

با احترام- روحانی.

رئیس- ماده ۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۵- تعرفه خدمات مخابراتی و سپرده و ودیعه و حق‌الاشتراک و اضافه مکالمات و هزینه تغییر مکان وسائل مخابراتی مشترکین از طرف شرکت مخابرات ایران تهیه و پس از تصویب مجمع عمومی‌به موقع اجرا گذارده خواهد شد.

• تبصره ۱- مبلغی که درخواست کنندگان تأسیس شبکه‌های اختصاصی و استفاده کنندگان از شبکه‌های مزبور باید به شرکت مخابرات ایران بپردازند از طرف شرکت پیشنهاد و پس از تصویب مجمع عمومی به موقع اجرا گذارده خواهد شد.

• تبصره ۲- توافق درباره نرخ‌های بین المللی مخابرات با پیشنهاد شرکت مخابرات ایران و تصویب وزیر پست و تلگراف و تلفن خواهد بود.

رئیس- در ماده پنجم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادات رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید سطر آخر ماده ۵ قانون تأسیس شرکت مخابرات ایران بشرح زیر اصلاح شود:

و پس از تائید مجمع عمومی‌و تصویب کمیسیون‌های دارائی مجلسین به مورد اجرای گذاشته خواهد شد.

دکتر اعتمادی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید سطر آخر تبصره ۱ ماده ۵ قانون تأسیس شرکت مخابرات ایران بشرح زیر اصلاح شود:

و پس از تائید مجمع عمومی و تصویب کمیسیون‌های دارائی و پست و تلگراف مجلسین به موقع اجرا گذاشته خواهد شد.

دکتر اعتمادی.

رئیس- ماده ششم قرائت می‌شود.

ماده ۶- شرکت مخابرات ایران و شرکت‌های فرعی موضوع ماده ۸ از پرداخت عوارض نوسازی معاف خواهند بود و نحوه وصول هر گونه عوارض شهری از شرکت مخابرات ایران و وسائل مخابراتی عمومی‌با موافقت وزارت پست و تلگراف و تلفن معین خواهد شد.

رئیس- در ماده ششم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً عطف به لایحه شماره ۱۷۲۵ موضوع شرکت مخابرات پیشنهاد می‌شود ماده ۶ بشرح زیر اصلاح شود.

وصول عوارض نوسازی و نحوه تعیین و وصول هر گونه عوارض شهری از شرکت مخابرات ایران و شرکت‌های فرعی موضوع ماده ۸ و وسائل مخابرات عمومی‌پیشنهاد اتحادیه شهرداری‌ها با موافقت وزارت کشور و وزارت پست و تلگراف و تائید هیئت وزیران تعیین خواهد شد.

با احترام- روحانی.

رئیس- ماده ۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۷- آن قسمت از سود شرکت که برای سرمایه‌گذاری به منظور توسعه اختصاص داده می‌شود از پرداخت مالیات بر درآمد معاف خواهد بود.

رئیس- در ماده ۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۸- شرکت مخابرات ایران می‌تواند در اجرای وظایف مقرر در این قانون با استفاده از سرمایه خود و یا با مشارکت با سایر مؤسسات دولتی مؤسسات را به صورت شرکت سهامی تشکیل دهد.

اساسنامه شرکت‌های مزبور از طرف مجمع عمومی شرکت مخابرات ایران تنظیم و پس از تصویب هئیت وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد.

• تبصره- حق‌الثبت شرکت مخابرات ایران و هم چنین مؤسساتی که با سرمایه شرکت مزبور تشکیل و یا شرکت در آن‌ها سهیم می‌شود در صورتی که نسبت به سرمایه متعلق به شرکت مخابرات ایران از یک میلیون ریال تجاوز کند نسبت به مازاد بر یک میلیون ریال بخشوده خواهد بود.

رئیس- در ماده ۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً عبارت تبصره ماده ۸ لایحه ۱۷۲۵ شرکت مخابرات رسا نیست پیشنهاد می‌شود تجدید نظر شود.

با احترام- روحانی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید قسمت آخر ماده ۸ به صورت زیر اصلاح شود.

مواد اصلی اساسنامه شرکت‌های مذکور از طرف مجمع عمومی شرکت مخابرات ایران تنظیم و پس از تصویب کمیسیون‌های استخدام و دارائی مجلسین به موقع اجرا گذارده خواهد شد.

دکتر اعتمادی.

رئیس- ماده ۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۹- شرکت مخابرات ایران می‌تواند با تصویب هیئت وزیران قسمتی از وظایف مربوط به خود را به مؤسسات بخش خصوصی واجد صلاحیت واگذار نماید.

رئیس- در ماده ۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

با احترام پیشنهاد می‌شود در ماده ۹ لایحه ۱۷۲۵ شرکت مخابرات در سطر دوم بعد از بخش خصوصی کلمه (داخلی) اضافه شود.

با احترام- روحانی.

رئیس- ماده ۱۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۰- شرکت مخابرات ایران می‌تواند با تصویب مجمع عمومی‌و با رعایت قوانین و مقررات مربوط به اخذ وام و اعتبار از بانک‌ها و مؤسسات داخلی و خارجی تحصیل وام و یا اعتبار نماید.

رئیس- در ماده ۱۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۱- از تاریخ تصویب اساسنامه شرکت مخابرات ایران تمامی‌تأسیسات و لوازم مربوط به مخابرات که متعلق به وزارت پست و تلگراف و تلفن است و هم چنین تمامی ابواب جمعی و حقوق و مطالبات و اموال منقول و غیر منقول شرکت سهامی‌تلفن ایران به شرکت مخابرات ایران منتقل می‌شود و نیز دیون و تعهدات شرکت سهامی‌تلفن ایران و دیون و تعهدات مخابراتی وزارت پست و تلگراف و تلفن به عهده شرکت مخابرات ایران خواهد بود.

• تبصره ۱- در مورد اراضی و املاکی که به موجب این قانون از شرکت سهامی تلفن ایران و وزارت پست و تلگراف و تلفن به شرکت مخابرات ایران منتقل می‌گردد در صورتی که سند مالکیت به نام شرکت سهامی‌تلفن ایران و یا وزارت پست و تلگراف و تلفن صادر شده باشد اداره ثبت کل اسناد، اسناد مالکیت صادره را به نام شرکت مخابرات ایران تبدیل خواهد نمود و در صورتی که اراضی و ابنیه مورد تصرف مالکانه بوده و تقاضای ثبت نسبت به آن‌ها به عمل نیامده و یا در جریان ثبتی بوده و سند مالکیت برای آن‌ها صادر نشده باشد پس از انجام تشریفات قانونی سند مالکیت به نام شرکت مخابرات ایران صادر خواهد شد.

• تبصره ۲- شرکت مخابرات ایران مکلف است اموال منقول و غیر منقول و تأسیسات مربوط به مخابرات را که از وزارت پست و تلگراف و تلفن به شرکت مزبور منتقل می‌شود به وسیله کارشناسان خود با توجه به قیمت روز ارزیابی و پس از تصویب مجمع عمومی‌جزء دارائی شرکت منظور نماید.

رئیس- در ماده ۱۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

اینجانب پیشنهاد می‌نمایم که جمله زیر به تبصره ۱ ماده ۱۱ اضافه شود.

«بر حسب مورد بنا به تقاضای وزارت پست و تلگراف و تلفن و یا شرکت سهامی تلفن ایران».

با تقدیم احترام.

رئیس- ماده ۱۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۲- کلیه کارکنان شرکت سهامی‌تلفن ایران و آن عده از کارکنان وزارت پست و تلگراف و تلفن که مورد احتیاج باشد بنا بر تقاضای شرکت مخابرات ایران و موافقت وزیر پست و تلگراف و تلفن در شرکت مخابرات ایران کار خواهند کرد مادام که آئین‌نامه‌های استخدامی شرکت مزبور به تصویب نرسیده و به موقع اجرا گذارده نشده از مقررات و آئین‌نامه‌های استخدامی‌قبلی استفاده خواهند نمود.

آئین‌نامه استخدامی شرکت مخابرات ایران وضع استخدامی کارکنان فوق را با رعایت حقوق مکتسبه آنان تا تاریخ تأسیس شرکت در مورد بازنشستگی و وظیفه معین خواهد نمود.

رئیس- در ماده ۱۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً در مورد لایحه تأسیس شرکت مخابرات ایران پیشنهاد می‌شود ماده ۱۲ اصلاح شود:

ماده ۱۲- کلیه کارکنان شرکت سهامی تلفن ایران و هم‌چنین آن عده از کارکنان وزارت پست و تلگراف و تلفن که مورد احتیاج شرکت مخابرات ایران باشد بنا به تقاضای شرکت و موافقت وزیر پست و تلگراف و تلفن به شرکت مخابرات ایران منتقل خواهد شد آئین‌نامه استخدامی شرکت مخابرات ایران وضع استخدامی کارکنان فوق را با رعایت حقوق مکتسبه آنان تا تاریخ تأسیس شرکت تعیین خواهد نمود تا زمانی که آئین‌نامه استخدامی شرکت به تصویب نرسیده و به موقع اجرا گذارده نشده است کارکنان شرکت مخابرات ایران از مقررات و آئین‌نامه‌های استخدامی‌قبلی استفاده خواهند نمود.

با تقدیم احترام- حسن صائبی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً عطف به ماده ۱۲ لایحه ۱۷۲۵ شرکت مخابرات تقاضا می‌شود:

۱- مقام تشخیص دهنده احتیاج مشخص شود.

۲- تکلیف دهنده از کارکنان وزارت پست و تلگراف که اکنون در کار مخابرات مشغول و از بودجه آن استفاده می‌کنند و به شرکت نروند تعیین شود.

۳- کارکنان رسمی‌وزارت پست و تلگراف در وضع استخدامی کنون امید و اطمینانی نسبت به آینده خود دارند که باید مورد توجه قرار گیرد و حال آن که در ماه فقط به حقوق مکتسبه تا تاریخ تأسیس شرکت آن هم فقط در مورد بازنشستگی و وظیفه اشاره شده است.

روحانی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

در مورد لایحه تأسیس شرکت مخابرات ایران پیشنهاد می‌نماید پاراگراف دوم ماده ۱۲ (سطر ۶-۷و۸) حذف شود.

یزدان پناه.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید قسمت اول ماده ۱۲ بشرح زیر اصلاح شود.

ماده ۱۲- کلیه کارکنان شرکت سهامی تلفن ایران در شرکت مخابرات ایران انجام وظیفه خواهد کرد و تا زمانی که آئین‌نامه‌های استخدامی... الی آخر.

دکتر اعتمادی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌شود در سطر سوم از ماده ۱۲ لایحه ۱۷۲۵ شرکت مخابرات کلمه وزیر به وزارت تبدیل شود.

با احترام- روحانی.

رئیس- ماده ۱۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۳- هر گاه شرکت مخابرات ایران و شرکت‌های تابعه موضوع ماده ۸ این قانون برای ایجاد مراکز تلفنی و یا تأسیس شبکه‌های مخابرات و یا انبارها و یا هر قسم احتیاج مربوط به وظایف اصلی شرکت نیازمند به تصرف اراضی اعم از دائر و یا بائر و یا ابنیه متعلق به دیگری باشد طبق مقررات ماده ۲۹ قانون برنامه عمرانی چهارم کشور و بندهای آن و بر اساس قیمت عادله روز خریداری و تصرف خواهد نمود.

• تبصره- هیئت سه نفری موضوع بند ۱ ماده ۲۹ قانون برنامه عمرانی چهارم کشور در مورد این ماده متشکل از وزیر پست و تلگراف و تلفن و دادستان کل و مدیر کل ثبت یا نمایندگان آنان خواهد بود.

رئیس- در ماده ۱۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست معظم مجلس شورای ملی

محترماً در مورد لایحه تأسیس شرکت مخابرات ایران پیشنهاد می‌شود در ماده ۱۳ در سطر پنجم جمله «و بر اساس قیمت عادله روز» حذف شود.

با تقدیم احترام- حسن صائبی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید در تبصره ماده ۱۳ در سطر آخر عبارت: (یا نمایندگان آنان) حذف شود.

دکتر اعتمادی.

رئیس- ماده ۱۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۴- شرکت مخابرات ایران و شرکت‌های تابعه موضوع ماده ۸ این قانون در صورت لزوم و احتیاج می‌توانند در طول شاه راه‌ها و معابر عمومی‌به نصب وسایل مخابراتی اقدام نمایند و نیز می‌توانند از دیوار مستغلات و اماکن دولتی و خصوصی مشرف به معابر و اراضی تا آن جائی که موجب خرابی و سلب استفاده متعارف از املاک مذکور نشود به‌منظور نصب وسائل مخابراتی از قبیل پایه و مقره و جعبه انشعاب و مسیر عبور کابل‌های ارتباطی استفاده نمایند.

در صورتی که مالک بخواهد در تغییر و یا تعمیر و یا تجدید ساختمان اقدام نماید که مستلزم تغییر محل وسائل مخابراتی فوق‌الذکر باشد شرکت مخابرات ایران و شرکت‌های تابعه مکلفند حداکثر ظرف یک ماه نسبت به تغییر محل وسائل مخابراتی اقدام نمایند.

• تبصره ۱- در اراضی خارج از محدوده شهرها که در مسیر عبور خطوط مخابراتی (زمینی و یا هوائی) قرار می‌گیرند در صورتی که بر اثر عبور و یا نصب وسائل مخابراتی خساراتی به اعیان و مستحدثات وارد شود شرکت مخابرات ایران و یا شرکت‌های تابعه باید خسارات مالک را به ترتیب مقرر در ماده ۱۳ این قانون جبران نمایند.

• تبصره ۲- شرکت مخابرات ایران مکلف است در مواقع مقتضی ارتفاع و امتداد دید موجی دستگاه‌های خود را در مرکز و شهرستان‌ها با تائید وزارت پست و تلگراف و تلفن پس از تصویب هیئت وزیران به شهرداری‌های مربوط اعلام نماید شهرداری‌ها مکلفند طبق تصویب نامه هیئت وزیران پروانه‌های ساختمانی را با رعایت ارتفاع و امتداد دید موجی صادر نمایند.

• تبصره ۳- در صورت تخلف صاحب پروانه به تقاضای شرکت مخابرات ایران مراجع اجرائی شهرداری‌ها طبق قانون نسبت به تخلف صاحب پروانه اقدام خواهند کرد.

• تبصره ۴- در صورتی که در مسیر خطوط ارتباطی هوائی و یا زمینی موانعی از قبیل درخت یا جوی آب و امثال ان بوده باشد شرکت مخابرات ایران می‌تواند در صورت عدم توافق با مالک به ترتیب مقرر در ماده ۱۳ این قانون اقدام نماید.

رئیس- در ماده ۱۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید از سطر چهارم ماده ۱۴ به بعد بشرح زیر اصلاح شود.

تا آن جائی که موجب لطمه به زیبائی و یا خرابی یا سلب استفاده متعارف از املاک مذکور نشود به منظور نصب وسائل و عبور کانال‌های ارتباطی بدون این که ایجاد حقی برای شرکت بکند استفاده نماید.

در صورتی که مالک بخواهد به منظور تغییر یا تعمیر و یا تجدید ساختمان و یا ایجاد ساختمان اقدامی‌نماید که لازمه آن تغییر محل وسائل یا کانال‌های فوق‌الذکر باشد شرکت مخابرات ایران و شرکت‌های تابعه مکلفند حداکثر ظرف یک ماه نسبت به تغییر محل وسائل مخابراتی اقدام نمایند و چنان چه ظرف مدت مذکور اقدامی‌به عمل نیاوردند مالک مجاز خواهد بود که نسبت به عملیات مورد نظر خود اقدام نماید و شرکت مخابرات ایران و شرکت‌های تابعه آن حق تقاضای غرامت نخواهند داشت.

دکتر اعتمادی.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

محترماً در مورد لایحه تأسیس شرکت مخابرات ایران پیشنهاد می‌شود.

در سطر چهارم تبصره ۲ ماده ۱۴ به جای کلمه «طبق» نوشته شود «با توجه به مفاد».

با تقدیم احترام- حسن صائبی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌شود در ماده ۱۴ لایحه ۱۷۲۵ شرکت مخابرات اصلاحات زیر به عمل آید.

۱- در سطر دوم بعد از جمله معابر عمومی جمله (با موافقت وزارت راه و شهرداری‌های هر محل) اضافه شود.

۲- در سطر سوم بعد از جمله استفاده متعارف جمله (و تزلزل هیئت) اضافه شود.

۳- در سطر آخر بعد از جمله ظرف یک ماه (از تاریخ اخطار قانونی) اضافه شود و در آخر نیز اضافه شود (در صورت تأخیر مالک مجاز به انجام اموری که قبلاً اعلام کرده خواهد بود).

با احترام- روحانی.

رئیس- ماده ۱۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۵- اشخاص حقیقی و یا حقوقی با توجه به مواد ۲ و ۴ این قانون بدون موافقت وزارت پست و تلگراف و تلفن حق ندارند در تأسیس و توسعه و بهره‌برداری شبکه‌های مخابرات اختصاصی اقدام نمایند و در صورت تخلف مقامات و مأموران انتظامی مکلفند به درخواست وزارت پست و تلگراف و تلفن و یا شرکت مخابرات ایران از احداث و توسعه و بهره برداری آن جلوگیری نمایند.

• تبصره ۱- هر کس از وسائل مخابراتی عمومی و یا اختصاصی که در اختیار دارد به طور غیر مجاز مداخله یا استفاده نماید در نوبت اول به مدت پانزده روز ارتباط او قطع و یا منع از استفاده خواهد شد.

در صورت تکرار اشتراک و اجازه استفاده او لغو و تجدید تقاضای اشتراک پس از انقضای شش ماه با رعایت امکانات فنی پذیرفته خواهد شد موارد مداخله و استفاده غیر مجاز در آئین‌نامه‌ای که به تصویب وزیر پست و تلگراف و تلفن خواهد رسید تعیین می‌گردد.

• تبصره ۲- هر کس وسیله مخابراتی در اختیار خود را وسیله مزاحمت دیگری قرار دهد یا با عمد و سوء نیت ارتباط دیگری را قطع کند به مدت یک ماه ارتباط او قطع خواهد شد و در صورت تکرار مدت قطع ارتباط او برای هر بار سه ماه خواهد بود و برای هر بار تجدید ارتباط باید یک هزار ریال بپردازد.

• تبصره ۳- در صورتی که مرتکب تخلفات مذکور در تبصره‌های ۱ و ۲ از مأموران شرکت مخابرات ایران بوده باشد به انفصال از خدمت شرکت و یا دولت محکوم خواهد شد.

رئیس- در ماده ۱۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً در مورد لایحه تأسیس شرکت مخابرات ایران پیشنهاد می‌شود.

در سطر دوم تبصره ۳ ماده ۱۵ بعد از کلمه انفصال کلمه «ابد» اضافه شود.

با تقدیم احترام- حسن صائبی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌شود در سطر دوم تبصره ۳ ماده ۱۵ لایحه ۱۷۲۵ شرکت مخابرات بعد از جمله شرکت مخابرات ایران بوده باشد عبارت (مأموران مذکور در تشخیص تخلف در اجرای مفاد تبصره‌های فوق اشتباه و یا عملاً مرتکب خلاف شوند) اضافه شود.

با احترام- روحانی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً عطف به ماده ۱۵ لایحه ۱۷۲۵ شرکت مخابرات پیشنهاد می‌شود.

۱- در سطر دوم تبصره ۲ مدت قطع ارتباط حذف شود.

۲- در سطر سوم تبصره ۲ مدت قطع ارتباط از یک تا سه ماه تعیین شود.

۳- در سطر چهارم هزینه تجدید ارتباط از یکصد تا یک هزار ریال تعیین شود.

با احترام- روحانی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌شود و ماده ۱۵ لایحه ۱۷۲۵ شرکت مخابرات نکات زیر مورد توجه قرار گیرد:

۱- مقام تشخیص دهنده تخلف معین شود زیرا وزارت پست و تلگراف و شرکت مخابرات مدعی خواهند بود.

۲- عبارت آخر سطر سوم تبصره ۱ محتاج تجدید نظر است.

۳- در سطر ۴و۵ تبصره ۱ عبارت (پس از انقضای شش ماه) حذف و بعد از جمله رعایت امکانات فنی عبارت (تصویب مجمع عمومی) اضافه شود.

۴- آئین‌نامه برای اطلاع همگانی منتشر و ضمیمه اوراق اجازه اشتراک درج گردد.

با احترام- روحانی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً عطف به ماده ۱۵ لایحه ۱۷۲۵ شرکت تجارت پیشنهاد می‌شود مقام تشخیص دهنده تخلف تعیین شود زیرا

وزارت پست و تلگراف و شرکت مخابرات مدعی می‌باشند و در عبارت تبصره ماده فوق‌الذکر تجدید نظر شود.

با احترام- روحانی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

در مورد لایحه تأسیس شرکت مخابرات ایران پیشنهاد می‌نماید کلمه (مداخله) از سطر دوم تبصره یک ماده ۱۵ حذف و به طور کلی مفاد این تبصره که مبهم و غیر مربوط است در شور دوم مورد تجدید نظر قرار گیرد.

یزدان پناه.

رئیس- ماده ۱۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۶- گزارش آن عده از مأموران وزارت پست و تلگراف و تلفن و یا شرکت مخابرات ایران که حداقل دارای مدرک تحصیلی دوره کامل متوسطه باشند و تعلیمات مخصوصی را تحت نظر دادستان شهرستان فرا گرفته باشند و با معرفی وزارت پست و تلگراف و تلفن و یا شرکت مخابرات ایران با امضای دادستان شهرستان برای آن‌ها کارت شناسائی عکس دار صادر شده باشد در مورد وظایف مربوط به آن‌ها در حکم گزارش ضابطه دادگستری خواهد بود.

رئیس- در ماده ۱۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست معظم مجلس شورای ملی

محترماً در مورد لایحه تأسیس شرکت مخابرات ایران پیشنهاد می‌شود:

ماده ۱۶ بشرح زیر اصلاح گردد.

آن عده از مأمورین شرکت مخابرات ایران که مأمور رسیدگی به تخلفات مندرج در این قانون می‌شوند در ردیف ضابطین دادگستری محسوب و از این حیث تحت تعلیمات دادستان محل انجام خواهند نمود.

این قبیل مأمورین باید حداقل دارای مدرک تحصیلی دوره کامل متوسطه بوده و مقررات قضائی مربوط به انجام وظایف ضابطین دادگستری را نیز آموخته باشد.

با تقدیم احترام- حسن صائبی.

رئیس- ماده ۱۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۷- آن قسمت از قانون ملی شدن ارتباطات تلفنی در سراسر کشور مصوب ۲۵ آذر ماه ۱۳۳۱ و سایر قوانین و مقررات مربوط که مغایر این قانون باشد و اساسنامه شرکت سهامی‌تلفن ایران مصوب ۱۶ اسفند ماه ۱۳۳۱ کمیسیون پست و تلگراف و تلفن مجلس شورای ملی ده روز پس از تصویب اساسنامه شرکت مخابرات ایران ملغی خواهد بود.

رئیس- در ماده ۱۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) لایحه و پیشنهادها برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای دکتر احمدی معاون وزارت منابع طبیعی

۵- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای دکتر احمدی معاون وزارت منابع طبیعی

رئیس- آقای دکتر احمدی تشریف بیاورید.

دکتر احمدی (معاون وزارت منابع طبیعی)- با اجازه مقام معظم ریاست لایحه مربوط به واگذاری ۲۳۲ هکتار از اراضی منابع ملی شده در اطراف تهران را به شرکت سهامی‌بیمه ایران تقدیم و تقاضای تصویب آن را دارد. (احسنت)

رئیس- لایحه به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به لایحه مجازات مرتکبین جنحه و جنایت علیه کشورهای خارجی

۶- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به لایحه مجازات مرتکبین جنحه و جنایت علیه کشورهای خارجی

رئیس- گزارش شور اول مجازات مرتکبین جنحه و جنایت علیه کشورهای خارجی مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی

کمیسیون دادگستری در جلسه ۲۲ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور آقای صادق احمدی معاون وزارت دادگستری لایحه شماره ۵۳۰۵۴-۱۸ /۱۲ /۴۹ دولت راجع به مجازات مرتکبین جنحه و جنایت علیه کشورهای خارجی را که به شماره ۱۷۰۴ چاپ شده است مطرح کرد و با مختصر اصلاح به تصویب رسانید.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون مجازات مرتکبین جنحه و جنایت علیه کشورهای خارجی

ماده واحده- هیئت وزیران می‌تواند تمام یا قسمتی از مقررات مربوط به جنحه و جنایت علیه امنیت کشور را درباره اعمال مذکور که در داخل کشور علیه کشورهای دیگر ارتکاب یابد به شرط معامله متقابل قابل اجرا اعلام نماید.

• تبصره- وزارت امور خارجه اسامی‌کشورهائی که در این مورد اصل معامله متقابل را پذیرفته‌اند در اختیار مقامات قضائی خواهد گذارد.

مخبر کمیسیون دادگستری- دکتر وفا.

گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور خارجه در جلسه ۲۶ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور نماینده دولت لایحه مجازات مرتکبین جنحه و جنایت علیه کشورهای خارجی را که به شماره ۱۷۰۴ چاپ شده است مطرح کرد و مصوبه کمیسیون دادگستری را تائید و تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون امور خارجه- فتح الله مافی.

گزارش شور اول از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی

کمیسیون نظام در جلسه ۲۴ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور نماینده دولت لایحه مجازات مرتکبین جنحه و جنایت علیه کشروهای خارجی را که به شماره ۱۷۰۴ چاپ شده است مطرح کرد و مصوبه کمیسیون دادگستری را تائید و تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون نظام- ملک‌زاده آملی.

رئیس- کلیات لایحه مطرح است آقای فضائلی بفرمائید.

فضائلی- جناب آقای رئیس- نمایندگان محترم بنده از طرف فراکسیون حزب مردم مأموریت دارم که به اطلاع برسانم ما با این لایحه موافق هستیم (مبارک است) و می‌خواهم دلایل موافقت خودمان را با این لایحه دولت به عرض نمایندگان محترم برسانم تا معلوم شود چرا ما با این لایحه موافق هستیم که در این عصر که وسایل ارتباط و همکاری در سراسر جهان گسترده است این ارتباط همان طور که کارهای خوب دنیا را و به اصطلاح مذهب قدیم ایران کارهای یزدانی را تسهیل می‌کند و موجب پیشرفت کارهای خوب می‌شود و کارهای اهریمنی را یعنی اموری که مضر به حال اجتماع هستند ارتباط و هم بستگی ایجاد می‌شود و اهریمنان هم از این ارتباطات و همبستگی‌ها استفاده می‌کنند و موجبات از بین بردن سعادت و پیشرفت ملت‌ها را فراهم می‌کنند این نکته‌ای است که باید توجه داشته باشیم و معتقد باشیم که برای مبارزه با بدان و اهریمنان و دشمنان ملت‌ها و دشمنان آسایش ملت‌ها باید بین ملت‌ها و بین دولت‌ها همکاری و ارتباط فراهم بشود و ما امیدوار هستیم با این نکته‌ای که در این لایحه قید شده یعنی به شرط معامله متقابل، همه ملت‌ها و دولت‌ها ملت‌هائی که صلح و آرامش می‌خواهند ملت‌هائی که پیشرفت می‌خواهند و درک می‌کنند که پیشرفت صلح و آرامش و آسایش نمی‌تواند منحصر به یک مملکت باشد و باید همه ممالک و ملت‌ها از امنیت سعادت برخوردار باشند و این نکته را درک کنند که لازمه آن همکاری و همراهی و مبارزه با این اهریمنان است به این جهت ما به این لایحه رأی می‌دهیم که معتقد هستیم این لایحه یکی از وسایل صحیح و منطقی است که ممکن است جلو این گونه فسادها را در ایران و از جمله در هر مملکتی بگیرد البته معتقد نیستیم این لایحه به تنهائی چاره همه این گونه مشکلات است بنده برای این که قدری صحبت را طوری بکنم که آقایان و خانم‌ها خسته نشوند معذرت می‌خواهم، بنده چون بر خلاف ادب مانند همیشه اسم خانم‌ها را اول نبردم عذر می‌خواهم، پریروز در گلگشت مجلس عبور می‌کردم این گل‌های شکوفان و این چمن‌های سبز و این درختان بسیار زیبا حقیقتاً مرا مسحور کرده بود به این توجهی که به این کار می‌شود من سطح پائین را می‌گیرم توجهی که باغبان‌ها می‌کنند واقعاً تحسین کردم دیدم فضا چه قدر عطرآگین است و چه قدر زیباست ولی بلافاصله دیدم باغبان آزموده مجلس پمپ سم ضد آفت را به دوش کشیده و تلمبه را به دست گرفته و ماسکی به دهان و بینی بسته و مشغول سم‌پاشی است یک قسمت از هوای مجلس را با بوی ناخوش سموم ضد آفت پر کرده حتی سه چهار نفر از رفقا که از آن جا عبور می‌کردند گفتند ما که ماسک نداریم برویم قدری دورتر بایستیم آن وقت این اندیشه در من راه یافت بهار با وجود این که گل‌ها را شکوفان می‌کند و درختان را و چمن‌ها را سبز می‌کند و فضا را عطر آگین می‌سازد در عین حال آفات نباتات و انگل‌های سبز هم در بهار جان می‌گیرند و پرورش می‌یابند در همان موقع که گل‌ها شکوفان می‌شود آفت هم پیدا می‌شود و یک باغبان آزموده همان طور که زیر درختان را بیل می‌زند همان طور که کود می‌دهد همان طور که آب می‌دهد مجبور است سم پاشی بکند و به این فکر افتادم که چه قدر اجتماع هم شباهت دارد به طبیعت درست در آن موقع که مملکت به طرف تمدن بزرگ پیش می‌رود درست در همان موقع که رهبری داریم که حضورش پیشنهاد می‌کنند که به مناسبت دو هزار و پانصدمین سال شاهنشاهی ایران ۲۵۰۰ طاق نصرت بسته شود می‌فرمایند طاق نصرت چه فایده دارد ۲۵۰۰ مدرسه ساخته شود:

گل همین پنج روز و شش باشد

این گلستان همیشه خوش باشد

طاق نصرت در عرض یک هفته از بین می‌رود ولی این مدرسه‌ها همیشه باقی می‌ماند وقتی مملکت در حال پیشرفت است یک دفعه می‌بینیم که قارچی آن هم قارچ سمی‌از این گوشه و آن گوشه سبز می‌شود آفاتی هم پیدا می‌شوند و به جان گل و گیاه می‌افتند هیچ راهی نیست جز آن که با آن‌ها مبارزه اساسی بشود همان طور که آن باغبان در حالی که آب و کود به گل‌ها می‌رساند، سم پاشی هم می‌کند بنده معتقد هستم که آن تیری که به مرحوم سپهبد فرسیو خورد تیر به مرحوم فرسیو نبود تیر دشمنی بود به جان ایران، تیر خائنی بود که بر علیه آسایش و آرامش و پیشرفت ملت رها کرد برای از میان بردن این گونه خیانت‌ها باید همه گونه اقدام کرد البته با عدالت با ارشاد صحیح و با دقت کافی بر علیه آفت‌هائی که به جان ملت می‌افتد.

خوب مصادف هم شد با استعفای وزیر اطلاعات که من نمی‌خواهم صحبت کرده باشم ایشان هم قطعاً خدمت خودشان را کرده‌اند ولی بنده معتقد هستم و بارها فراکسیون حزب مردم در این جا به زبان لیدر خود یا به زبان دیگر نمایندگان راجع به مسئله ارشاد و تبلیغات مملکت صحبت کرده ما معتقد هستیم که الان موقعی هست که دولت باید به این مسئله توجه کامل بکند باید به سیاست ارشادی و تبلیغاتی مملکت باید توجه شود اصولاً مدیریت خلاصه می‌کند که باید کار خوب کرد و این کار خوب را خوب به اطلاع صاحب کار که مردم هستند رسانید ما معتقد هستیم که دولت در مورد دوم یعنی رساندن و تبلیغ کردن کارهای خوبی که در مملکت می‌شود هنوز موفق نیست البته ما حرفی نداریم که دولت در جواب بگوید ما خیلی خوب کار می‌کنیم ولی ما نمی‌خواهیم درباره کارهای خوب خود پر گوئی کنیم از گفته ما نرنجید مقصود ما رنجاندن نیست مقصود ما این است که به دردها برسیم تبلیغات یک مسئله فنی و بسیار دقیقی است اتفاقاً یک مسائلی است که نمی‌شود عیناً از خارج وارد کرد زیرا تبلیغات با روح و خصوصیات روحی هر ملتی ارتباط دارد تأثیر تبلیغات با شناخت روحیات ملت ملازمه دارد و از طریق ارشاد صحیح است که دولت می‌تواند همه مردم، همه خاندان‌ها و اجتماعات مملکت را بسیج بکنند که هم کار فعاله بکنند و هم باید نتیجه فعالیت و کار و زحمت را حفظ کنند و هم باید جلو اهریمنان را گرفت چون این تنها وظیفه دولت و دستگاه‌های آن هست این وظیفه را همه افراد ملت بر عهده دارند زیرا عرض کردم آن تیری که به مرحوم سپهبد فرسیو خورد تیری است که به طرف ملت رها شد این تیرهای خائنان به طرف ملت رها می‌شود و خود ملت باید متوجه باشد و این وظیفه مهم را وزارت اطلاعات و انتشارات دارد و ما امیدواریم در این دوره جدیدی که این وزارتخانه خواهد داشت دولت به این اصل مهم توجه کافی بکند به هر حال بنده خواستم بگویم این همه اقدامات برای جلوگیری از این افراد فاسد و خائن ضروری است بنابراین حزب مردم به این لایحه رأی موافق می‌دهد (احسنت).

رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم ماده واحده به صورت زیر اصلاح گردد.

ماده واحده- هیئت وزیران می‌تواند تمام یا قسمتی از مقررات مربوط به جنحه و یا جنایت علیه امنیت کشور را که در داخل ایران علیه کشورهای دیگر ارتکاب می‌یابد به شرط معامله متقابل قابل اجرا اعلام کند.

• تبصره- ... الی آخر.

دکتر اسفندیاری.

رئیس- لایحه و پیشنهاد برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش کمیسیون تعاون و امور روستاها دائر به تائید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی اجازه تبدیل به احسن و واگذاری دهات و مزارع موقوفه عام به زارعین صاحب نسق و ابلاغ به دولت

۷- طرح و تصویب گزارش کمیسیون تعاون و امور روستاها دائر به تائید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی اجازه تبدیل به احسن و واگذاری دهات و مزارع موقوفه عام به زارعین صاحب نسق و ابلاغ به دولت

رئیس- گزارش کمیسیون‌ها راجع به اجازه تبدیل به احسن و واگذاری دهات و مزارع موقوفه عام به زارعین صاحب نسق مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون تعاون و امور روستاها به مجلس شورای ملی

کمیسیون تعاون و امور روستاها در جلسه ۲۶ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور آقای مهندس اسدی معاون وزارت تعاون و امور روستاها لایحه شماره ۱۰۰۳۲ مورخ ۲۴ /۳ /۱۳۴۹ دولت راجع به اجازه تبدیل به احسن و واگذاری دهات و مزارع موقوفه عام به زارعین صاحب نسق را که قبلاً به تصویب مجلس شورای ملی رسیده بود و مجلس سنا تغییراتی در آن داده است مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه مجلس سنا را عیناً تائید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

قانون اجازه تبدیل به احسن و واگذاری دهات و مزارع موقوفه عام به زارعین صاحب نسق

ماده واحده- وزارت تعاون و امور روستاها مکلف است دهات و مزارع موقوفه عام مشمول مقررات ماده ۲ قانون مواد الحاقی به قانون اصلاحات ارضی مصوب ۲۷ /۱۰ /۴۱ را طبق قوانین و مقررات مرحله اول اصلاحات ارضی خریداری و بین زارعین صاحب نسق تقسیم و به آن‌ها منتقل نماید.

وجوه حاصل از فروش این گونه املاک بر اساس مقررات آئین نامه‌ای که به تصویب هیئت دولت خواهد رسید به خرید مال دیگری اختصاص داده می‌شود تا طبق ماده ۹۰ قانون مدنی مورد عمل قرار گیرد و شرایط تبدیل به احسن نمودن این قبیل موقوفات عام نیز در آئین نامه تعیین خواهد شد.

• تبصره ۱- به منظور کمک به امور عام المنفعه که از عواید موقوفات موضوع این قانون اداره می‌شود (از قبیل مؤسسات بهداشتی و آموزشی و کمک به طلاب علوم دینی) دولت قبوض اقساطی مربوط به بهای این قبیل املاک را با بهره ۹ درصد در سال پرداخت می‌کند و در صورتی که وجوه حاصل از این اقدام تکافوی مخارج موقوفات را ننماید بر اساس مفاد آئین نامه‌ای که به تصویب هئیت وزیران خواهد رسید کسر درآمد را تأمین و پرداخت خواهد نمود.

• تبصره ۲- اراضی بایر واقع در محدوده موقوفات مذکور و هم چنین اراضی و دهات موقوفه‌ای که در تاریخ تقدیم این لایحه به مجلس شورای ملی فاقد زارع بوده است در اختیار متولی یا متصدی موقوفه باقی می‌ماند که طبق مقررات مربوط نسبت به آبادانی آن به طوری که صرفه و صلاح موقوفه باشد اقدام نماید.

• تبصره ۳- تا زمانی که موقوفات موضوع این قانون خریداری و به زارعین واگذار نشده باشد اسناد و برگ‌های اجازه بدون آن که در میزان مال‌الاجاره تجدید نظر شود به قوت خود باقی بوده و زارعین مکلفند مال‌الاجاره مربوط را در سر رسید طبق مقررات بپردازند.

• تبصره ۴- اراضی و املاک بایر یا دایر موقوفه اعم از خاص و عام که به موجبن قوانین مربوط برای اجرای طرح‌های عمرانی و تأسیس شرکت‌های بهره برداری از اراضی زیر سدها یا توسعه شبکه‌های آب و برق مورد نیاز وزارت آب و برق یا شرکت‌های تابع بوده و تصرف و تملک آن ضرورت داشته باشد طبق مقررات ماده ۵۰ قانون آب و نحوه ملی شدن آن و قانون سازمان برق ایران و قانون تأسیس شرکت‌های بهره‌برداری از اراضی زیر سدها به وزارت آب و برق یا شرکت‌های تابعه منتقل می‌شود و بهای حاصل از فروش پس از وضع سهام ذوی‌الحقوق (اعم از زارع و دیگران) طبق جمله اخیر ماده واحده اقدام می‌شود.

• تبصره ۵- دولت مکلف است همه ساله اعتبار لازم جهت اجراء این قانون را در اختیار وزارت تعاون و امور روستاها بگذارد.

مخبر کمیسیون تعاون و امور روستاها- مهندس اسدی سمیع.

گزارش از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه ۲۶ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به اجازه تبدیل به احسن و واگذاری دهات و مزارع موقوفه عام به زارعین صاحب نسق را که قبلاً به تصویب مجلس شورای ملی رسیده بود و مجلس سنا تغییراتی در آن داده است مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون تعاون و امور روستاها را در این مورد تائید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون دارائی- دانشمند.

گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی

کمیسیون دادگستری در جلسه ۲۶ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به اجازه تبدیل به احسن و واگذاری دهات و مزارع موقوفه عام به زارعین صاحب نسق را که قبلاً به تصویب مجلس شورای ملی رسیده بود و مجل سنا تغییراتی در آن داده است مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را در تائید گزارش کمیسیون تعاون و امور روستاها به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون دادگستری- دکتر وفا.

رئیس- نسبت به گزارش کمیسیون‌ها نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون‌ها رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به لایحه اصلاح قانون انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه و ارسال به مجلس سنا

۸- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به لایحه اصلاح قانون انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه و ارسال به مجلس سنا

رئیس- گزارش شور دوم اصلاح قانون انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه ۲۶ فروردین ماه ۱۳۵۰ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی لایحه شماره ۵۳۱۹۸-۱۹ /۱۲ /۱۳۴۹ دولت راجع به اصلاح قانون انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۷۱۰ چاپ گردیده برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه شور اول را عیناً تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون اصلاح قانون انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه

ماده واحده- مواد ۱۶و۲۷ قانون انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه مصوب مهر ماه ۱۳۴۸ بشرح زیر اصلاح می‌گردد:

الف- تبصره زیر به ماده ۱۶ قانون فوق الذکر اضافه می‌شود:

• تبصره- اوراق قرضه را می‌توان به صورت اوراق پس انداز به مدت حداکثر ده سال منتشر و اصل و هم چنین بهره آن را با نرخ‌های کمتری در فواصل زمانی معین قبل از پایان مدت پرداخت نماید. تعیین میزان و تاریخ عرضه و نرخ‌های بهره و نوع هر سری و سایر مشخصات اوراق مزبور تابع تشریفات مذکور در این قانون است.

ب- عبارت «هر زمان که وزارت دارائی اعلام کند» بعد از عبارت «بانک مرکزی ایران موظف است» در ماده ۲۷ اضافه می‌شود.

مخبر کمیسیون دارائی- علی اکبر دانشمند.

رئیس- ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ماده واحده و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم. خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون برنامه راجع به لایحه تغییر اعتبارات فصول و بندهای قانون برنامه عمرانی چهارم کشور

۹- طرح گزارش شور اول کمیسیون برنامه راجع به لایحه تغییر اعتبارات فصول و بندهای قانون برنامه عمرانی چهارم کشور

رئیس- گزارش شور اول تغییر اعتبارات فصول و بندهای قانون برنامه عمرانی چهارم کشور مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون برنامه به مجلس شورای ملی

کمیسیون برنامه در جلسه روز چهار شنبه ۲۵ /۱ /۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه راجع به تغییر اعتبارات فصول و بندهای برنامه عمرانی چهارم کشور را که به شماره ۱۷۰۱ چاپ گردیده برای شور اول مورد رسیدگی قرار داد و به تصویب رسانید.

اینک گزارش آن بشرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد.

لایحه قانون تغییر اعتبارات فصول و بندهای قانون برنامه عمرانی چهارم کشور

ماده واحده- دولت مکلف است جهت اجرای برنامه عمرانی چهارم کشور مبلغ پانصد و شصت و چهار میلیارد ریال از محل درآمدهای برنامه عمرانی چهارم کشور در اختیار سازمان برنامه بگذارد که بر اساس جداول پیوست برای نیل به هدف‌های برنامه فوق به مصرف برسد.

• تبصره- تقسیم سنواتی اعتبار فوق به قرار زیر تعیین می‌شود.

سال ۱۳۴۷ ۵ /۷۴ میلیارد ریال

سال ۱۳۴۸ -/ ۸۵ میلیارد ریال

سال ۱۳۴۹ -/۱۰۴ میلیارد ریال

سال ۱۳۵۰ -/۱۴۳ میلیارد ریال

سال ۱۳۵۱ ۵ /۱۵۷ میلیارد ریال

جمع -/۵۶۴ میلیارد ریال

سازمان برنامه می‌تواند به موجب ماده چهار قانون برنامه چهارم عمرانی کشور با موافقت هیئت عالی برنامه و تصویب کمیسیون‌های برنامه مجلسین تغییرات لازم را در تقسیم سنواتی فوق بدهد بدون این که در کل مبلغ اعتبار تقلیلی حاصل شود.

مخبر کمیسیون برنامه- مهندس فروهر.

رئیس- کلیات لایحه مطرح است آقای فرهادپور تشریف بیاورید.

فرهادپور- به طور قطع همکاران محترم به این نکته عنایت دارند که تنظیم برنامه دراز مدت چند ساله اهمیت و ارزش بسیار فوق العاده‌ای در پیشرفت کارهای مملکتی دارد و بحث در برنامه به جای خود بحثی است به مراتب کلی تر از آن چه که در بودجه برای عمل و اقدام یک ساله گفته می‌شود در ابتدای برنامه چهارم مطالعاتی در سازمان برنامه انجام شده بود که موجب تقسیم بندی اعتبارات و امکانات مملکت به یک سلسله فصول و خدماتی شد که امروز من می‌بینم با این لایحه اصلاحی تغییرات اساسی و فوق العاده مهمی‌در آن داده شده است آن چه اسباب خوشحالی است در ردیف دریافت‌ها یعنی افزایش امکانات سازمان برنامه یک افزایش رقمی‌رقمی‌در حدود ۲۵% در کل دریافت‌ها دیده می‌شود و در دریف اعتبارات برنامه چهارم افزایش رقمی‌در حدود ۸۴ میلیارد یعنی ۵ /۱۷ درصد اضافه اعتبار ملاحظه بفرمائید این اضافات بر اثر رهبری صحیح، فداکاری، اقدامات بسیار اساسی رهبر بزرگ مملکت در راه استیفای حقوق ملی ما به دست آمده و ضرورت دارد در نحوه خرج و نوع خرج آن کمال مراقبت و دقت به عمل بیاید (صحیح است- احسنت) به نظر من برنامه ریزی صحیح یعنی تقسیم امکانات متناسب با تأمین نیازمندی‌ها و احتیاجات اساسی به ترتیبی که حداکثر نتیجه را به دست ما بدهد و ما را به سمت هدف بزرگی که پیشوای ما آن هدف را تعیین کردند و راه رسیدنش را برای ما باز کردند و کلیه مشکلات و موانع را از سر این راه برداشتند و به یقین با اصول ۱۲ گانه انقلاب سفید ایران خط مشی اساسی برنامه‌های ما را هم به بهترین صورت مشخص کردند (صحیح است) به نظر من وقتی ما بیانات منطقی و مستدل و مفصل رهبر بزرگ مملکت را در سازمان برنامه چه در تلویزیون و چه در رادیو شنیدیم یا در روزنامه‌ها خواندیم به این نتیجه می‌رسیم که تنظیم یک برنامه صحیح و تقسیم اعتبارات برنامه‌ای با این راهنمائی‌های اساسی که شده است برای مسئولین امر ساده‌ترین کارهاست در اصول انقلابی ایران ملاحظه می‌فرمائید که بزرگ‌ترین اهمیت به مسائل کشاورزی تأمین زندگی روستائیان، تغییر وضع زندگی روستائی- نوسازی روستا و رفع نیازمندی‌های مملکت در نهایت امر نسبت به فرآورده‌های کشاورزی است به نظر من این راهنمائی‌ها که رهبر مملکت فرموده‌اند و نیازمندی‌ها و احتیاجاتی که خود ما احساس می‌کنیم برای هر کسی روشن می‌کند که واحد اصلی و اولیه‌ای که باید پایه کار ما قرار بگیرد برای رفع مشکلات و نیل به هدف بزرگی که برای ما یقین شده حل مشکل روستاست آقای دکتر یگانه صریحاً عرض می‌کنم مادامی که شما در سطح روستا مشکلات را حل نکنید همیشه باید به دنبال مشکل بدوید زیرا تمام مشکلاتی که امروز در شهرها فراهم است و روز به روز با آماری که خودتان می‌دهید نشان داده که این مشکل بیشتر در نتیجه عدم توجه به روستائیان وضع روستاهاست (صحیح است) به نظر من همین ضرورت ایجاب کرد که اصل نوسازی از طرف رهبر مملکت اعلام شد و به تصویب رسید و جزء یکی از اصول دوازده گانه ماست که بایستی واقعاً مورد توجه قرار بگیرد بنده با علم به این که همه آقایان بهتر از من به نیازهای مملکت نسبت به فرآورده‌های کشاورزی اطلاع دارند می‌بینند چه مشکلاتی داریم و نحوه تقسیم اعتبارات نسبت به فصل‌ها واقعاً نیاز به این دارد که از طرف دولت توضیح کافی داده بشود که دلایل تقسیم‌بندی این امکانات و اعتبارات در بخش‌هایی که به نظر می‌رسد بر چه پایه و اساسی است به عنوان مثال در بخش کشاورزی ما می‌بینیم وقتی ما آن قدر نیاز داریم به توسعه کشاورزی چه جور می‌شود که ۲۵% از اعتبارات این بخش کم می‌شود در این کسری از اعتبارات کشاورزی که به روستائیان وام داده می‌شود می‌بینید کسر شده از اعتباراتی که برای بهبودی کشت و تولیدات به مصرف می‌رسیده پنجاه درصد کم شده از اعتباراتی که برای دام پروری و دام پزشکی در مملکتی که از کانال هوائی و زمینی گوشت برایش وارد می‌کنند شصت درصد کم شده و حتی از اعتبار تهیه بذر کم شده است، آقای دکتر بیگانه بذر چیزی است که بایستی کاشت و از آن بهره چند برابر گرفت و من به کرات به بیانات پر مغز و واقعاً هدایت کننده رهبر مملکت چه آن چه را شنیده‌ام و چه مطالعه کرده‌ام دیده‌ام به این مسأله تکیه اساسی دارند که استفاده از بذرهای جدید استفاده از امکانات جدید در وضع کشاورزی ما بسیار واجب است با این وجود بنده چون می‌بینم در فصل کشاورزی بیست و پنج درصد اعتبارات کم شده احتیاج داریم که در این زمینه توضیح بفرمائید در همین ردیف بنده می‌بینم از اعتبار تأمین آب برای کشاورزی یازده درصد کم شده در صورتی که پایه اساسی کشاورزی مملکت ما را آب تشکیل می‌دهد و نیاز بزرگ کشور ما در مسأله کشاورزی به تأمین آب است و ما تا روزی که نتوانیم از آب مملکت حداکثر استفاده را بکنیم و بخواهیم چشم مان به آسمان باشد که ببینیم رحمت الهی کی نزول می‌کند و زراعت ما را آبیاری می‌کند همیشه از نظر تأمین آذوقه و گندم در مخاطره خواهیم بود مسأله آب در مملکت به حدی اهمیت دارد که یکی از اصول دوازده گانه انقلاب ما ملی شدن آب و نحوه بهتر استفاده کردن از آب‌های مملکت است باز می‌بینم در این تقسیم بندی اعتبارات در قسمت آب کم شده البته فصولی هست که به آن اضافه شده چون این اعتبار تقسیم شده است ما نمی‌توانیم بگوئیم که کسری‌ها را در جاهائی که احتیاج بیشتر دارند از کجا بردارند و اضافه کنند بنده آن جائی که نیاز به اعتبارات بیشتر دارد اشاره می‌کنم توجیه نماینده محترم دولت از نحوه تقسیم این اعتبارات ما را روشن خواهد کرد که از چه محل‌هائی می‌شود این کسری‌ها را جبران کرد به عنوان مثال بنده می‌خواهم عرض کنم در مملکت ما که بالضروره بر اساس برنامه به تمام شئون اقتصادی و اجتماعی که لازم است توجه شده نسبت به توسعه صنعت توجه داریم ولی بایستی همه این کارها هماهنگ پیش برود یک هماهنگی و توازنی در پیش باشد در عین حالی که این اعتبار تقسیم شده بنده می‌بینم در مورد صنعت کشوری که به طرف صنعتی شدن می‌رود در فصل دوم صنایع آن جا که کمک‌های فنی و آموزشی و تحقیقات فنی است اعتبارش کم شده است و تعجب این جاست که وقتی به فصل یازده مسئله آموزش و پرورش می‌رسیم باز بنده می‌بینم که آموزش متوسطه نظری ۳۰۰% اضافه شده و از آموزش فنی و حرفه‌ای باز کسر شده در صورتی که به کرات رهبر بزرگ مملکت شاهنشاه آریامهر در مورد تعلیمات حرفه‌ای و تأمین کادر لازم و نیروی انسانی برای صنعتی شدن مملکت تأکید فرموده‌اند مذاکراتی هم که در کمیسیون شد به ما وعده دادند که مطالعه کنند ببینند به چه کیفیت می‌شود در این اعتبارات تغییری بدهند و به نفع افزایش اعتبار کشاورزی افزایش اعتبار تأمین آب، افزایش اعتبار تعلیمات فنی و حرفه‌ای بنا به جهات و دلایلی که عرض کردم از نماینده دولت استدعا دارم معیارها و مقیاس‌هائی که موجب تقسیم اعتبارات و تجدید نظر در فصول اعتبارات به این صورت شده است توضیحی بفرمایند ما بر اساس توضیح ایشان پیشنهاداتی را تقدیم می‌کنیم تا منطبق باشد با نیازمندی‌های مملکت و رفع نیازها چون به طور کلی چه اقلیت و چه اکثریت در مسئله پیشرفت مملکت و پیشرفت برنامه‌های عمرانی برای رسیدن به مرحله تمدن بزرگ اتفاق عقیده و اشتراک مساعی دارند و توضیحاتی که می‌فرمایند ما را روشن خواهد کرد که یا نظرات ما را در تغییر این بندها و فصول قبول بفرمائید یا با منطق و استدلالی که می‌فرمایند انشاءالله ما قانع بشویم به این که مصلحتی در این نوع تقسیم هست (احسنت).

رئیس- آقای دکتر عاملی بفرمائید.

دکتر عاملی تهرانی- جناب آقای رئیس همکاران ارجمند، لایحه قانون تغییر اعتبارات فصول و بندهای قانون برنامه عمرانی چهارم که در حقیقت آن را باید تجدید مطلعی برای قانون برنامه چهارم دانست واجد آن چنان نکات حساس و دقیقی است که جا دارد به دقت مورد بررسی و مداقه قرار گیرد در صفحه دوم و سوم این لایحه جدول‌هائی هست که مختصر توجهی به این جدول‌ها روشن گر سیاست کلی در مورد تأمین درآمدهای برنامه چهارم خواهد بود و در بقیه صفحات این لایحه جدول‌هائی هست که نموداری است از کاهش و افزایش‌ها که هر گاه موارد کاهش را بررسی کنیم و موارد افزایش را بررسی کنیم می‌توانیم به اصولی که ناظر بر تنظیم این قصیده تجدید شدن هست توجه پیدا کنیم اولین نکته‌ای که در صفحه دوم به چشم می‌خورد توجه به یک نسبت مهم و اساسی است درآمد برنامه افزایش پیدا کرده است از ۶۱۰ میلیارد ریال ۷۶۴ میلیارد ریال این افزایش ناشی است از ۲۸ میلیارد ریال افزایش درآمد نفت که البته جای خوشوقتی است که درآمد ما از مهم ترین منبع درآمد ملی یعنی نفت افزایش پیدا کرده است به میزان ۲۸ میلیارد ولی این ۲۸ میلیارد قرار می‌گیرد در برابر ۱۲۹ میلیارد افزایش وام‌ها، ۲۸ میلیارد افزایش نفت در برابر ۱۲۹ میلیارد افزایش وام‌ها که به دو رقم تجزیه می‌شود ۵۰ میلیارد افزایش وام‌های خارجی و ۷۹ میلیارد افزایش وام‌های داخلی این نکته را ما همیشه در هنگام بحث وام‌ها بررسی کرده‌ایم که نقش گرفتن وام را نمی‌توان نه به خودی خود محکوم کرد نه ستایش کرد بلکه باید دید چگونه وامی‌به چه نسبتی در چه شرایطی تحصیل می‌شود و بررسی این نکات است که یک وام را موجه می‌کند یا ناموجه کراراً در هنگامی‌که وام‌های دفاعی مطرح بوده است ستایش و تجلیل شده است چون در امر دفاع مسئله ناگزیری و اضطرار است و هر اندازه در این مسئله لازم باشد باید از منابع ممکن استفاده کرد ولی این جا وام‌های عمرانی مطرح است حجم این‌ها، نسبت این‌ها مسائلی است که با دقت باید مورد بررسی قرار بگیرد و تنها نسبت‌های صحیح ما سیاست‌های عمومی‌صحیح می‌تواند توجیه کننده وام باشد، افزایش درآمد نفت را هر گاه با وام‌های خارجی مقایسه کنیم ۲۸ میلیارد درآمد نفت داریم در برابر ۵۰ میلیارد ریال افزایش وام خارجی درآمد نفت داریم در مقابل ۷۹ میلیارد ریال افزایش وام داخلی که لازم است نسبت به تأثیرات هر یک از این نسبت‌ها توضیحاتی به عرض برسد اولاً مسئله وام داخلی لازم نیست من این نکته را تذکر بدهم که حجم اعتباراتی که یک کشور حق استفاده از آن را دارد نامحدود نیست محدود است برای سلامت پول یک کشور برای سلامت اقتصاد یک کشور باید محدودیت حجم استفاده از اعتبارات مورد توجه قرار بگیرد ما اقتصاد خودمان را یک اقتصاد مختلط اعلام کرده‌ایم یک اقتصاد دولتی اعلام نکرده‌ایم و متعهد نیستیم، یک اقتصاد مختلطی است بخش‌های مهمی‌از امور حیاتی این مملکت به بخش خصوصی سپرده شده قسمت عمده‌ای از امر آموزش و پرورش به بخش خصوصی سپرده شده است البته این مخالف اعتقاد ماست ولی در این مورد بحث نمی‌کنیم در حال حاضر به موجب مقررات برنامه چهارم که در این جا بحث آن می‌شود قسمتی از امر آموزش و پرورش به بخش خصوصی سپرده شده است امر درمان قسمت اعظمش به بخش خصوصی سپرده شده است تأمین مسکن به بخش خصوصی سپرده شده به طور عمده یعنی ما انتظار داریم که سرمایه‌گذار بخش خصوصی در این امور سرمایه گذاری کند مدرسه بسازد دانشگاه بسازد سرمایه گذاری کند بیمارستان بسازد سرمایه‌گذاری کند خانه بسازد اجازه بدهد یا بفروشد اگر این کارها را نکند مبانی رفاه و پیشرفت اجتماعی متوقف می‌شود و اگر این کارها را بخواهد بکند چه طور بکند باید اعتباراتی در جامعه وجود داشته باشد که سرمایه‌گذار خصوصی با نرخ مناسب به آن دسترسی داشته باشد وام بگیرد برود بیمارستان بسازد برود مدرسه بسازد برود مسکن بسازد برود در سایر امور تولیدی و کشاورزی و صنعتی سرمایه‌گذاری کند باید این منبع اعتباری وجود داشته باشد یا خیال می‌کنید بخش خصوصی عبارت از آن چنان موجودی است که همه سرمایه‌ها در جیبش هست حاضر و آماده است که برود پول از جیبش درآورد مدرسه و دانشگاه بسازد باید از اعتبارات استفاده کند هیچ منطقی نمی‌گوید که از اعتبارات استفاده نکند بسیار خوب اگر بخش دولتی برای برنامه‌های عمومی کشور بیش از حد لازم از پس‌اندازهای مردم و از منابع اعتباری کشور استفاده کند این چشمه خشک می‌شود و دیگر چیزی برای بخش خصوصی باقی نمی‌ماند که شما بخواهید بار صنعت سالم بار کشاورزی سالم بار دامپروری سالم را بر دوش او بگذارید به علاوه درمان به علاوه آموزش و پرورش و به علاوه مسکن و آن وقت آن چشمه‌ای که بخواهد استفاده بکند خشک می‌شود چه طور به وسیله ۷۹ میلیارد ریال پیش بینی استفاده از وام داخلی یعنی اصل مبلغ هست ۱۲۹ میلیارد ریال که در برنامه عمرانی کشور پیش‌بینی شده است که از اعتبارات داخلی استفاده بشود با یک چنین استفاده‌ای شما دیگر چه پولی را باقی می‌گذارید که مردم پس‌انداز کنند که بانک‌ها به اعتبار آن به بخش خصوصی وام بدهند اوراق قرضه با بهره ۹% که بانک‌ها می‌دهند یعنی بهترین بهره سرمایه‌های کوچک را جذب می‌کند می‌آورد وارد برنامه عمرانی کشور می‌کند دیگر کدام شخص عاقلی است که برود وقتی قرضه داخلی با بهره ۹% می‌دهد برود در بانک با ۵ /۴% سرمایه خودش را پس‌انداز کند به امید این که صندوق بانک امکان این را پیدا کرد که به بخش خصوصی وام بدهد بنابراین ما خیلی خوشحالیم که اگر قرار است دولت وام بگیرد ترجیح می‌دهیم که از داخل بگیرد و اگر دولت آموزش و پرورش را صد در صد به عهده خودش می‌گرفت خیلی خوب برود هر چه می‌خواهد پس‌اندازهای مردم را بگیرد صرف آموزش و پرورش بکند ولی دولتی که اعتبارات حرفه‌ای را کم می‌کند دولتی که اعتبارات مبارزه با بی سوادی را کم می‌کند به موجب این اوراق، دولتی که اعتبارات مدارس متوسطه را افزایش نمی‌دهد و آن چه هم که هست کم است میزان مدارس متوسطه کم است و حرفه‌ای از آن کمتر حجم دانشگاه‌ها با مقایسه با کشورهای مشابه ما کم است کشورهای مشابه جمعیت ما و شرایط اجتماعی ما ۱۵۰ هزار دانشجو دارند و ما در آن شرایط نزدیک به ۸۰ هزار دانشجو داریم پس در آموزش عالی کم در آموزش حرفه‌ای کم در آموزش متوسطه کم در مبارزه با بی سوادی کم در تمام این موارد کم است ما از بخش خصوصی هم انتظار داریم سرمایه و اعتبار را از بخش خصوصی بگیریم آن هم دولتی بگیرد که متعهد در امر آموزش به میزان کافی نیست (چند نفر از نمایندگان- صحیح است) دولتی بگیرد که نه تنها مسئولیت امور درمانی و ایجاد مؤسسات درمانی را به عهده نمی‌گیرد بلکه زحمت این مؤسسات را از سر خودش باز می‌کند و به بخش‌های دیگر اضافه می‌کند این سیاست صحیحی در راه استفاده از وام‌های داخلی نیست اما درآمد پتروشیمی قبل از این که بپردازیم به مسئله وام‌های خارجی درآمد پتروشیمی را که از ۱۱ به صفر کاهش پیدا کرده است ناگزیریم مورد بررسی قرار بدهیم این رقم فرو افتادن ۱۱ میلیارد درآمد پتروشیمی‌به صفر حاکی از یک شکست در روش‌های اجرائی است که نمی‌خواهید به آن توجه کنید چه کسانی این سازمان پتروشیمی را که ما در بندر ماه شهر می‌بینیم ساختمانش را و تجلیل می‌کنیم دستگاه‌هایش را تجلیل می‌کنیم روزی که ساخته می‌شد برای چه بود برای این بود که روزی بتواند این ۱۱ میلیارد را به ما بدهد بسیاری از برنامه‌ها در این مدت نزدیک به چهار سالی که عمر برنامه چهارم می‌گذرد مسیر خودش را تغییر داد چرا به خاطر گاز به خاطر پتروشیمی‌به خاطر ذوب آهن این هدف‌ها صحیح است وقتی این تغییر مسیرها پیدا می‌شد و وقتی مردم آذربایجان غربی می‌دیدند که شاه راه آن‌ها ساخته نمی‌شود به آن‌ها توضیح داده می‌شد که به جای آن پتروشیمی و ذوب آهن ساخته می‌شود و قبول می‌کردند ولی در مورد پتروشیمی‌آیا حالا باید قبول کنند یا نه وقتی برنامه به آن‌ها می‌گوید آن یازده میلیاردی که انتظارش را داشتید از آن خبری نیست این سازمان را چه کسانی طرح ریزی کردند مسئولین برنامه مملکت و مهندسان مشاور آن‌ها که هرگز کسی نباید بگوید بالای چشم آن‌ها ابروست آن چنان مقام شان از نظر علمی‌و اعتباری بالاست که راه هراز می‌سازند که شش ماه در سال برای ما زحمت‌افزا و خرج گیر است آیا پیش بینی این حوادث جوی را می‌کرده است یا نه (یک نفر از نمایندگان- کرده بودند) پس محکومیت آن‌ها آشکارتر است سد می‌سازند مهندس مشاور، گل و لای پر می‌شود باز کسی نباید بگوید چرا یا گفن بی اثر است پتروشیمی که باید ۱۱ میلیارد درآمد بدهد و امروز نمی‌دهد این مهندس مشاور داشته است یا نه بررسی شده یا نشده صحیح بوده یا نبوده اگر صحیح بوده ۱۱ میلیارد کجاست اگر غلط بوده کی مسئول است قانونش را آوردید اصلاح کردید، اصلاح کردید می‌دانید چه کار کردید یک صنعت ملی پیش‌بینی کردید تمام تسهیلاتی که به یک صنعت ملی می‌دهند، معافیت از حقوق گمرکی و یا تسهیلاتی که برای صنعت ملی جایز است به این مؤسسه پتروشیمی‌دادیم، مهندس مشاور گرفت، سرمایه‌گذاری عظیم کرد همه رفتیم مؤسسات را دیدیم تجلیل کردیم ولی آن جائی که با بد درآمد به ما می‌دادند ناگزیر شدیم آن تسهیلاتی که برای صنعت ملی کرده بودیم تجویز کنیم که سرمایه‌گذاری خارجی از آن تسهیلات بتواند استفاده کند به امید این که این باری که روی زمین ریخته‌ایم این سرمایه عظیم که روی زمین ریخته‌ایم و امروز بلا استفاده است در اثر پیوند یافتن به یک شبکه صنعتی بزرگ جهانی و بازار یابی جهانی بتواند سود آور باشد سودی که هنوز نمی‌توانیم روی آن محاسبه کنیم و در برنامه به رقمی‌اشاره کنیم این یک برنامه موفق بوده؟ یک راه صحیحی بوده؟ آیا این کافی نیست که ما این سیاست مهندس مشاور بازی را کنار بگذاریم اگر یک وزیری مسئول این کار بود شما می‌توانستید سئوال بکنید که چرا این برنامه شما شکست خورد لااقل در مقابل شما شرمسار بود و صندلیش را ترک می‌کرد (دکتر الموتی- برنامه شکست نخورده) من نمی‌گویم برنامه شکست خورده سیاست اجرائی آن شکست خورده این کارها باید بشود و این ملت نخواهد مرد و برنامه‌هایش اجرا خواهد شد ولی تا کی ما باید زیان این مهندس مشاور را بدهیم؟ چند برنامه ناموفق برای ما اجرا بکند تا ما به آن جائی برسیم که بگوئیم دیگر این سیستم مهندس مشاور بس است بیائید روی سیستم مسئولیت (یک نفر از نمایندگان- آن یک بحث جداگانه‌ای است) بحث من همین است و این جا این رقم را پیدا کرده‌ام که به شما نشان بدهم که این حرف ما صحیح است و این سیستم مهندس مشاور بازی ما را به جائی نخواهد رساند و برنامه‌های ما را یکی بعد از دیگری با ناکامی مواجه خواهد کرد (دکتر الموتی- امروز هم می‌گوئیم حرف شما غلط است آینده صنعت ما روشن است) تا این جا نکرده‌اید نه به موجب پیش‌بینی من به موجب پیش‌بینی سازمان برنامه‌ای که شما مسئول کمیسیون برنامه‌اش بوده‌اید و ارقامش را بررسی کرده‌اید این پیش‌بینی صحیح نبوده و این راه غلطی بوده به هر حال من امیدوارم که واقعاً این اتفاقی باشد که یک مهندس مشاور خارجی میلیاردها ریال از سرمایه این مملکت را در یک واحد صنعتی متمرکز کند و آخر بگوید این واحدی که من ساخته‌ام و از آب در آوردم واحد اقتصادی نیست و باید طور دیگری طرح‌ریزی بشود تا بتواند اقتصادی باشد من امیدوارم که این صرفاً اتفاقی باشد البته درآمد گاز مراحل نخستین خودش را طی می‌کند بله درآمد گاز ده میلیارد پیش‌بینی شده کاهش پیدا کرده به ۷ میلیارد چیز مهمی نیست به طوری که در ستون مقابل می‌بینیم هزینه انتقال گاز که قبلاً پیش بینی شده است ۵ میلیارد در برابر ۷ میلیارد پیش‌بینی درآمد خودنمائی می‌کند ۵ میلیارد هزینه نه سرمایه گذاری، ۵ میلیارد هزینه برای ۷ میلیارد من این را عیب نمی‌دانم گاز را باید خرجش کرد و بعد بهره‌برداری کرد این صحیح ولی این را عیب می‌دانم که ۱۰ میلیارد شما به ۷ میلیارد سقوط پیدا کند و پیش‌بینی سازمان‌های غیر مسئول شما دقیق و صحیح نباشد این عیب بزرگی است این از طبیعت همان عیبی است که ۱۱ میلیارد درآمد پتروشیمی‌به صفر سقوط می‌کند پیش‌بینی صحیح نبوده به دلیل این که شما از کسانی انتظار دارید که آن‌ها برای مراودات بین‌المللی و سرمایه گذاری‌های جهانی برای خودشان بیشتر اعتبار و اهمیت قائل هستند تا منافع و مصالح این ملت به این دلیل صحیح نبوده یک رقم دیگری که در همین دو صفحه شایان توجه است نسبت وام است به باز پرداخت وام در طی برنامه چهارم ۳۲۹ میلیارد ریال وام تحصیل خواهیم کرد و ۱۴۱ میلیارد ریال باز پرداخت وام خواهیم کرد یعنی رقمی‌بیش از ۲/۳ بسیار خوب شما یک لایحه موفق آوردید حجم اعتبارات برنامه را افزایش دادید چه جور ۲۸ میلیارد افزایش از منبع نفت، ۱۲۹ میلیارد افزایش از طریق وام اگر طبیعت برنامه‌های موفق شما این باشد که دائما بر افزایش وام اتکاء داشته باشید که متأسفانه تا کنون این طور است یعنی اگر رقم‌های وام برنامه‌های گوناگون را بگیریم با هم مقایسه کنیم یک قوس صعودی می‌بینید هیچ وقت بیش از این درآمد مملکت به وام متکی نبود بسیار خوب وام خوب است اما وام باز پرداخت دارد ۱۴۱ میلیارد در همین برنامه پیش بینی کرده‌اید باید باز پرداخت بشود وقتی این وام‌های شما اوج گرفت باز پرداخت اوج می‌گیرد حالا اجازه بدهید من این رقم ۱۴۱ میلیارد باز پرداخت را مقایسه کنم با درآمد نفت که پایه اساسی کارهای عمرانی کشور است ۱۴۱ میلیارد به ۳۲۹ میلیارد وقتی با درآمد نفت بسنجند و ۱۴۱ میلیارد به ۴۱۳ میلیارد یعنی ۱/۳ باز پرداخت در برنامه آینده این ۱/۳ ناگزیر اوج می‌گیرد چون باز پرداخت این‌ها روی وام‌های قبلی اضافه خواهد شد و اوجش بیشتر خواهد شد و امروز ۱/۳ درآمد نفت را که با این مصائب از حلقوم کمپانی‌ها بیرون کشیده شده است ناگزیریم باز پرداخت وام بکنیم فردا این رقم به این نسبت افزایش پیدا می‌کند آیا این نسبت‌ها از دید همه شما صحیح است؟ (دکتر الموتی- بله از دید ما صحیح است مملکتی را که بخواهند بستازند. هم برنامه لازم دارد و هم کار) باید هی وام بگیرند بدون محاسبه باز پرداخت به درآمد ملی به درآمد نفت که منبع این برنامه‌های عمرانی است؟ نه باید یک نسبت معقول داشت (دکتر متین- نسبت معقول است) بیائید همان کار دنیا را بکنید یک نسبت معقولی به حساب خودتان بیاورید ای کاش در برنامه‌های قبلی آورده بودید که نسبت باز پرداخت به کل درآمد این قدر باشد این نسبت معقول را می‌آوردید به تصویب قوه مقننه می‌رساندید این عیب‌های اساسی باقی است و ما البته در این مورد پیشنهاد خواهیم داد که این نسبت‌ها نسبت معقولی که لااقل دست مجریان این گونه باز نباشد که ۱/۳ از درآمد صعب الوصول یک ملتی از درآمد نفت برای ما درآمد آسانی نیست ما تعهدات عظیم جهانی را قبول کرده‌ایم که این درآمد نفت را بتوانیم در اختیار خودمان داشته باشیم.

دکتر الموتی- نه ما هیچ تعهدی را قبول نکرده‌ایم چه تعهدی در مقابل کی؟ این حرف‌ها را چرا می‌زنید؟

پزشکپور- آقای دکتر الموتی منظور تعهدات معنوی و رسالت تاریخی است.

دکتر عاملی- هیچ کشوری در جهان بدون تعهد نیست متأسفانه این نکته‌ای است که هر وقت ما روی یک مسئله مهم و بسیار اساسی صحبت می‌کنیم فوراً آن را توجیه می‌کنید به وطن پرستی (دکتر الموتی- حلا فرمایش تان را اصلاح بفرمائید) و گاه هم گفته می‌شود وطن پرستی در انحصار نیست (مهندس فروهر- همیشه گفتیم) ما هم این را قبول داریم بدا به حال آن ملتی که وطن پرستی در انحصار باشد و خوشا به حال آن ملتی که همه شان وطن پرست باشند منتهی وطن پرستی یک آغاز کار است باید این کلمه وطن پرستی را تجزیه و تحلیل کرد و تمام معایبش را بیرون کشید ملت ما به مقتضای رسالت تاریخی خودش ملت بی تعهدی نیست یعنی این نفت صرفاً به خاطر این نیست که ما تبدیل به نانش کنیم و بخوریم نه درآمدهای ملت ما برای ملت ما به خاطر آنست که ملت ما بتواند به آرمان‌های تاریخی خودش که همه رسالت‌های انسانی است برسد ما یک تعهد بزرگی را قبول کردیم در برابر دنیا (دکتر الموتی- خوب فرمایش‌تان را اصلاح بفرمائید) اصلاح نیست این نکته‌ای است که اساس تفاوت ایدئولژی ما است که شما خیال می‌کنید همین قدر که چرخ اقتصادی گشت دیگر همه چیز درست است ما می‌گوئیم چرخ اقتصادی باید بگردد و یک ملت یک تعهداتی داشته باشد که به مقاصد عالیه انسانی خودش عمل بکند این آن تفاوت اساسی است که ما هر بار از آن صحبت کرده‌ایم شما شانه خالی کرده‌اید هر وقت که ما این مطلب را گفتیم برنامه‌های اقتصادی با حرف نمی‌شود برنامه اقتصادی برای یک ملت مثل سلامت است برای یک فرد آیا یک فرد همین قدر که تأمین سلامت جشمانیش را کرد به آرمان‌هایش رسیده اگر این قلب به طور بیهوده می‌تپد ای کاش نتپد این سلامت باید باشد که این ملت به دنبال آرزوها و ایده‌ها و تعهداتش برود تعهداتی که وجداناً قبول کرده یک اقتصاد سالم هم همین طور است این آن نکته‌ای است که ما به آن همیشه معتقدیم اگر ما منابع خدادادی داریم در مقابل آن وظایف انسانی داریم وظایفی که برای همه ملت ما هست نه برای یک فرد تعهد داریم و باید از همه این منابع به طور صحیح استفاده کنیم تعهد بزرگی است خیلی خیلی خیلی از آن تعهدات اهمیتش بیشتر است که به موجب آن عهود و پیمان‌ها که بر حسب روابط بین‌المللی با کشورهائی داشته باشیم همان طور که عرض کردم ای کاش این نسبت‌های معقول را اعلام کنید و به صورت قانون در بیاورید تا هیچ مجری نتواند برنامه‌ها را در حجم‌هائی تنظیم بکند که باز پرداخت وام‌ها خدای نکرده نسل‌های آینده را از ایفای تعهدات انسانی و رسالت خودشان باز دارد یک نکته‌ای که بسیار جالب است و این نموداری است از اجرای انقلاب اداری که باز در همین صفحه منعکس است پرداخت‌های اداری و متفرقه ۵ میلیارد پیش بینی شده بوده است و به ۹ میلیارد افزایش داده شده یعنی تقریباً دو برابر شده در هنگامی که درآمد نفت که اصیل ترین منبع درآمد برنامه است از رقم ۳۸۵ به ۴۱۳ افزایش پیدا کرده یعنی تنها ۲۸ میلیارد افزایش پیدا کرده اگر ۷۰۰ میلیارد شده بود شاید می‌گفتید به همان نسبت هم هزینه‌های اقتصادی توسعه پیدا کرده است دستگاه‌های اداری که هیچ کدام مشمول انقلاب اداری نیستند هیچ دگرگونی در آن لازم نیست این‌ها همه سلامت مطلق دارند هیچ اصلاحی در آن‌ها لازم نیست با منتهای کارآئی خودشان دارند کار می‌کنند و منتهای بازده خودشان را دارند می‌دهند پس معلوم نیست این اصل انقلاب اداری که اصل مقدس انقلاب ما است برای چه اعلام شده اگر همه دستگاه‌های اداری این چنین برخوردار از کارآئی کامل دارند کار می‌کنند (دانشمند- دریافت‌های متفرقه را هم ملاحظه بفرمائید ۱۱ میلیارد اضافه شده) آخرش این است که می‌گوئید تغییری نکرده پس انقلاب اداری شمول این دستگاه عظیم کشور که چنین حجم عظیمی از اعتبارات را مصرف می‌کند نسبت خیلی جالب است و جای خوشوقتی است چند کلمه در مورد کاهش‌ها: وقتی جدول‌های بعدی را بررسی می‌کنیم مواردی را مشاهده می‌کنیم که طراحان برنامه اعتقاد دارند اعتبارات سابقش زیاد بوده است و لازم است کم شود کشاورزی و دام پروری ۲۵% زیاد بود و کم شده آب ۹ /۱۱ درصد کسر شده فرهنگ و هنر ۷ /۱۶ درصد کم شده البته نکات دیگری در این افزایش و کاهش‌ها هست که بعد به آن‌ها می‌رسیم کاهش بخش کشاورزی وقتی به واحدهای بزرگ توجه می‌کنیم می‌بینیم رقم ۱۱ هزار میلیون در مورد واحدهای بزرگ کشاورزی به ۸ هزار کاهش داده شده واحدهای بزرگ کشاورزی یعنی آن چیزی که آرزوی آینده کشاورزی این مملکت است انتظار آینده کشاورزی این مملکت است و این ثابت شده است که واحدهای کوچک در امر کشاورزی بازده صحیحی ندارند ما موازین حقوقی این امر را به وسیله قوانین حل کرده‌ایم پیش‌بینی شرکت‌های سهامی زراعی شده پیش بینی بهره‌برداری یک پارچه شده است که موازین حقوقی سابق اصل مالکیت به شکل خودش باقی بماند ولی بهره برداری آن شکل نوینی پیدا کند اما آن جائی که باید اعتبارات شما نشان بدهد که این بهره برداری متمرکز را که مورد قبولتان هست و تصویب کرده‌اید آن جا رقم اعتبارتان کاهش پیدا کرده اعتبار مهم واحدهای کشاورزی که مهم‌ترین اصل رفرم کشاورزی ایران است در این برنامه کاهش پیدا کرده نتیجه خیلی روشن است نتیجه این است که یا ناگزیر هستیم از منابع عظیم آب و زمین استفاده لازم و شایسته را نکنیم و یا راه خطرناک‌تری را انتخاب کنیم و استفاده از این راه را به سرمایه‌گذارهای داخلی واگذار کنیم بفرمائید همین کار را یک مقداری کرده‌ایم دامپروری و دام پزشکی از ۷ هزار میلیون به ۳۴۰۰ میلیون کاهش پیدا کرده خوشبختانه این دوست قدیم و هم کلاس من جناب دکتر وحیدی که فکر می‌کنم در این مورد واقعاً دلشان خون باشد حضور دارند (دکتر متین- چرا خون باشد) برای این که اکثریت مردم آب گوشت خور این کشور ناگزیر و ناچارند گوشت منجمد خارجی که مطابق مذاق‌شان نیست در دیزی‌های خودشان بیندازند و بچه‌های آن‌ها نتوانند این آب گوشت متعفن را بخورند اگر وزیر کشاورزی دلش خون نباشد چه کسی دلش خون باشد (دکتر متین- هیچ کس در این مملکت آب گوشت متعفن نمی‌خورد) شما صحیح می‌گوئید چون شما هیچ وقت دو سیر و نیم از این گوشت منجمد را نمی‌ریزید توی دیزی و میل نمی‌فرمائید مسئله گوشت تا کی می‌خواهد مسئله درجه اول این مملکت باشد این ننگ است ننگ است که یک کشوری از یک سو آرزوهای رهبرش آرزوهای مردمش تمدن بزرگ باشد و از یک سو مسئله مهمش مسئله گوشت باشد (دکتر حبیب اللهی- مصرف زیاد است) بله این قدر مصرف زیاد است که احتیاج به دام پروری و دام پزشکی نیست چرا کتمان حقیقت می‌کنید شما یک توجهی بکنید این دام پروری‌های کردستان این دام پروری‌های آذربایجان غربی که در موقعش مشکلات این‌ها با مشکلات گریه آور برابر است آوردن دام شان هم مسائلی است نگهداریش چه قدر مصائب دارد شما خیال می‌کنید مردم باید فداکاری کنند از جان گذشتگی بکنند بروند در بازار تومانی یک عباسی دو عباسی ۱۰ شاهی پول کنند از طرف دیگر کشاورزی جلویش را می‌گیرد که این جا می‌خواهیم طیور و حوش و حیوانات شکاری زیاد از بین نروند بنابراین در این قسمت‌ها سال‌ها و قرن‌ها دام می‌رفته چرا می‌کرده نرود دام خود را بچراند بسیار خوب کجا برود (دکتر پرتو اعظم- شما الان صحبت از پر شدن سدها کردید) می‌خواهید بفرمائید مسئول بز است خوب الحمدالله یکی از مسئولین خرابی‌ها پیدا شد (مهندس صائبی- چرای مفرط سبب از بین رفتن مراتع و بالنتیجه فرسایش خاک است) جناب آقای مهندس کشاورزی چرای مفرط دام را از بین نمی‌برد زمین را از بین می‌برد اما کی می‌خواهید این چرای مفرط را تبدیل به ایستگاه‌های ثابت دام پروری کنید با افزایش اعتبار می‌توانید این کار را بکنید جناب مهندس که خوشبختانه سلیقه امور مالی هم دارید (مهندس صائبی- قیاس به نفس می‌فرمائید) یا با کاهش می‌توانید این کار را بکنید مشکل این دام پروری‌ها این است که دام پزشک‌های شما را رویت نمی‌کنند خودش را نمی‌بینید چه طور می‌خواهید از دام‌هایشان مواظبت کنند چه طور می‌خواهند سرم بزنند واکسیناسیون بکنند حالا شما می‌خواهید این امور را اصلاح کنید یا دام پروری را اصلاح کنید؟ اعتباراتش را کم بکنید یا زیاد بکنید (یکی از نمایندگان- میلیون‌ها دام واکسیناسیون شده) شما می‌فرمائید میلیون‌ها واکسیناسیون شده ولی مردم گوشت ندارند (دکتر حبیب اللهی- مصرف زیاد شده) مصرف زیاد شده باید دام پروری را تعطیل کرد یا افزایش داد؟

دکتر فریور- اگر تنها مصرف بود دام داران ورشکست نمی‌شدند.

رئیس- آقای دکتر عاملی بنده خیال می‌کنم جای بحث این مطالب در کمیسیون‌هاست اگر بخواهید با هم صحبت کنید به نتیجه‌ای نخواهید رسید.

دکتر عاملی- جناب رئیس آن کسی که پشت تریبون می‌ایستد حقش صحبت کردن است اگر کسانی نباید صحبت بکنند آن‌ها هستند، به هر صورت قبول کردید که مصرف افزایش پیدا کرده ولی آیا دام پروری را باید افزایش داد یا کاهش؟ حرف شما صحیح، چون مصرف گوشت توسعه پیدا کرده باید جلوی دام پروری را گرفت اگر منطق شما این است حرفی ندارم اگر می‌گوئید باید گسترش داد باید اعتباراتش اضافه بشود نه کم بشود، اما در مورد آب بسه دلیل جای آن نیست که اعتبارات در امر آب کاهش داده شود اول به دلیل این که آب منبع محدود اقتصادی ایران است یا از منابع محدود اقتصادی به شمار می‌آید عوامل و عناصر دیگر اقتصاد ایران باید تابع عامل آب باشد و از آب باید حداکثر بهره‌برداری را بکنند حالا این جاست که من باید این سئوالی را که از ما کردید از شما بکنم ما که حزب اقلیت هستیم اگر نظریاتی اعلام بکنیم در معرض این نیستیم که سئوال به عنوان مسئول از ما بشود اگر سئوال از عقاید و افکار ما دارید نشریاتی داریم و جلساتی داریم بیائید سئوال کنید ولی آن جا که می‌گوئید این نظرات شما با چه نظراتی تطبیق می‌کند با فریدمان یا ریکاردو تطبیق می‌کند برویم عقب‌تر با ارسطو تطبیق می‌کند من این را می‌پرسم این نظرات شما با کی تطبیق می‌کند؟ با نظریات فریدمان آب منبع محدود اقتصاد ما است حداکثر بهره‌برداری در این کشور باید از آب بشود برای این که منبع محدود است هر بخش دیگری در این مملکت تابع آب است، کشاورزی، صنعت، تابع آب است پس اگر شما می‌خواهید از اعتبار کم کنید از آب که نباید کم کنید مضافاً بر این که در سرمایه‌گذاری امر آب یک مقدار از خطایای سابق خودتان را باید جبران کنید آن سدی را که دارد پر می‌شود باید مانع شد حالا باید یک مقدار بیشتری سرمایه گذاری کنید باید جلو بز را بگیرید که نرود علف آب زیر سد را بخورد و سد بیشتر از این پر نشود حجم سرمایه گذاری تان را در این بخش افزایش بدهید که شبکه‌های نساخته‌اش را بسازید دلیل سوم امر ملی شدن آب است جزو اصول انقلاب، این پاس داری انقلاب چه پاسداری است که نه به انقلاب اداریش وفا دارید نه به اصل ملی شدن آبش من خیلی خوشحال می‌شوم که در این جا یک توضیحی داده شود که اساساً در امر ملی کردن آب تا کنون چه کرده‌اید؟ در اجرای همان قانون تا حالا چه کرده‌اید؟ بنابراین امری را شما از اعتباراتش کاسته‌اید که نه به موجب اصول انقلاب و نه برای جبران کارهای انجام نشده مجاز به کاهش نبودید فرهنگ و هنر را خوشبختانه آقای دکتر الموتی رنج ما را کم کردند توضیحاتی که در فرهنگ و هنر می‌خواستم به عرضتان رساندم فرهنگ روح یک ملت است یک ملت اقتصادش را می‌خواهد به خاطر فرهنگش زندگی اجتماعیش را می‌خواهد به خاطر فرهنگش، فرهنگ آرزویش است ایمانش است ایده‌اش است آرمان‌های ملی ما است و نسبت سلامت اقتصادی مقام و منزلت دارد بنابراین باید در یک کشور در حال پیشرفت باشد به همین دلیل ما منطق کاهش اعتبارات فرهنگ و هنر را درک نمی‌کنیم در امر افزایش‌ها مخابرات از ۹ /۱۰۸ درصد افزایش برخوردار است از لحاظ عملی بسیار صحیح است شبکه مخابراتی و مواصلاتی بین‌المللی این‌ها صحیح منکری هم ندارد ولی من خیلی متأسفم که این لایحه بر حسب اتفاق امروز مطرح شد که لایحه تأسیس شرکت مخابرات را مورد بررسی قرار می‌دهیم این کار شرکت بازی در امور مملکت برداشتن یک مقام مسئول و به جای آن قرار دادن یک هیئت مدیره به اضافه مدیر عامل و قائم مقام آن به هم زدن نظم استخدامی به هم زدن نظم مالی مستثنی کردن بودجه شرکت دولتی از نظارت مستقیم قوه مقننه این‌ها نتایج مسلم شرکت شدن امور مملکت است که امروز یک مورد آن را در مجلس دیدید و آن وقت ۱۰۸ میلیارد هم اضافه اعتبارات در اختیار یک دستگاه می‌شود گفت نیمه مسئول و غیر مسئول یعنی دستگاهی که بودجه اش را پس فردا خط را که می‌کشید می‌گویند این خطی است که مجلس شورای ملی کشید و بودجه شرکت مخابرات را پشت این خط می‌نویسند جای تأسف است این رقم‌ها خیلی مطلب گویا دارد و یکی از آن‌ها در مورد برق است می‌توانید مشاهده کنید برق ۲ /۱۳ درصد اعتباراتش افزایش پیدا کرده ولی تجزیه و تحلیل این ۲ /۱۳ درصد خیلی جالب است تولید نیروی برق افزایش پیدا کرده تأمین برق شهرها کاهش پیدا کرده این همان چیزی است که ما هر روز اگر هم نمی‌نوشتند تائید می‌کردیم آن جائی که باید ژنراتور خریده بشود می‌شود آن جائی که باید از نیروگاه‌ها انتقال پیدا کند وسائلش فراهم می‌شود ولی آن جائی که باید برق به خانه‌ها برسد به خیابان‌ها برسد دارای اولویت نیست و نتیجه این که شهر تهران در نتیجه هر شب یک محله‌اش در خاموشی باشد در عین حال که ما می‌گوئیم چندین نسبت حجم تولیدش بالا رفته نتیجه‌اش برای مردمی‌که باید از این برق استفاده کنند خاموش است (یک نفر از نمایندگان- تولید نیروی برق افزایش قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده) همین سیاست را تائید کرده‌اید تولید نیروی برق افزایش انتقال از نیروگاه‌ها به نیروگاه‌ها باز هم افزایش اما از نیروگاه‌ها به چراغ خانه مردم باز هم کاهش.

رئیس- بنده خیال می‌کنم اگر این مطالب را در کمیسیون مطرح بفرمائید بهتر است برق تا مصرف نشود. که تولید نمی‌شود.

دکتر عاملی- از لحاظ فنی می‌فرمائید کاملاً صحیح است ولی ما می‌شنویم فلان سد دارای ۴ یا ۵ توربین هست.

رئیس- اجازه بفرمائید این‌ها را در کمیسیون بحث بفرمائید.

دکتر عاملی- فقط یک تذکر در مورد آموزش و پرورش هست که در این جا همکار ارجمند جناب آقای فرهادپور هم اشاره کردند متأسفانه دیده می‌شود در امر مبارزه با بی سوادی که ما پرچم دار جهانی آن هستیم و در تعلیمات حرفه‌ای باز هم کاهش‌هائی است در جائی که شاید مورد علاقه بسیاری از همکاران ارجمند باشد شاید در بیمه‌های اجتماعی در رفاه خانواده و کودک در رفاه کارگران هم موارد کاهش به چشم می‌خورد بنابراین سیاست اجرای این برنامه با اولویت منظور شده مورد موافقت ما نیست (احسنت).

رئیس- آقای دکتر قهرمان بفرمائید.

دکتر قهرمان- با اجازه مقام ریاست چند مطلب راجع به بیانات آقای دکتر عاملی و آقای فرهادپور به استحضار می‌رسانم. اولین مطلب در مورد برنامه چهارم که باید به آن توجه کنیم این است که در طول برنامه چهارم یعنی از سال دوم برنامه چهارم طرح‌هائی در مملکت باید اجرا می‌شد که در موقع تنظیم و تهیه برنامه آن طرح‌ها قابل پیش‌بینی نبود صورت این طرح‌ها این جا موجود است و هزینه‌اش در حدود ۱۰۹ میلیارد بود و عبارتند از شاه لوله گاز، ذوب آهن، نیروهای ارتش شاهنشاهی، شبکه مخابرات یکپارچه‌ای و بقیه طرح‌ها بنده فکر می‌کنم هیچ کس نمی‌تواند بگوید که اجرای این طرح‌ها لازم نبود و از نظر اولویت با برنامه و طرح‌هائی که در برنامه چهارم پیش بینی شده بود این طرح‌ها اولویت نداشت این از یک طرف از طرف دیگر در زمانی که این طرح‌ها می‌بایست اجرا بشود افزایش درآمد نفت که به رهبری شاهنشاه صورت گرفت قابل پیش‌بینی نبود و به این ترتیب لازم بود از برنامه‌های تصویب شده چهارم که در حدود ۴۸۰ میلیارد آن از طرف دولت می‌بایست پرداخت شود حدود ۱۱۰ میلیارد کاهش پیدا کند با توجه به این مطلب یعنی با توجه به این که از مجموع اعتبارات ۴۸۰ میلیارد حدود ۱۱۰ میلیارد کم شده یعنی اعتبار یکی یا تعدادی از فصول کاهش پیدا بکند این کاهش متوجه فصولی شد که در اولویت هم قرار داشته و دارد. مطلب دوم اینست که ما نباید رقم فصل کشاورزی را برای ۵ سال برنامه در نظر بگیریم درست است که در سه سال اول برنامه مجموعاً مقداری از اعتبارات فصل کشاورزی کاهش پیدا کرده به نظر من مقایسه‌ای که برای فصل کشاورزی انجام می‌شود به این ترتیب است که بگوئیم در سه سال اول برنامه چه قدر برای کشاورزی انجام شده و در دو سال باقی مانده چه مقدار برای فصل کشاورزی پیش بینی شده که انجام خواهد شد در سه سال اول برنامه برای فصل کشاورزی حدود ۱۷ یا ۱۸ میلیارد مصرف شده و برای دو سال باقی مانده و ۱۳ میلیارد برای امسال و ۱۷ میلیارد برای سال ۵۱ پیش‌بینی شده به عبارت دیگر در سه سال اول برنامه برای کشاورزی حدود ۱۸ میلیارد مصرف شده و حال آن که برای دو سال باقی مانده حدود ۳۰ میلیارد پیش بینی شده است و بنده فکر نمی‌کنم به این ترتیب برای کشاورزی اولویت قائل نشده باشیم برای فصل آبیاری هم وضع به همین ترتیب است یعنی از ۵ /۴۸ میلیارد که برای این فصل پیش بینی شده بود و این پیش‌بینی به حدود ۴۳ میلیارد کاهش پیدا کرده است باز هم آن اعتباراتی که برای دو سال باقی مانده برنامه پیش‌بینی شده از نظر آهنگ رشد اعتبارات برای منابع آب به مقدار قابل توجهی افزایش پیدا کرده بنابراین ما نمی‌توانیم بگوئیم که برای منابع آب ما اولویت قائل نیستیم ولی به دلایلی که ذکر شد در سه سال اول برنامه مقدار کمی‌اعتبارات این فصل کاهش پیدا کرده و به این ترتیب برای دو سال آینده شاید خیلی مشکل باشد که بتوانیم اعتبارات بیشتری قائل بشویم (پزشکپور- افزایش پیدا کرده یا کاهش؟) مجموعاً کاهش پیدا کرده.

در مورد درآمد پتروشیمی‌این صحبت شد علت اصلی کاهش درآمد پتروشیمی‌به ترتیبی که پیش بینی شده و به ترتیبی که کاهش پیدا کرده علت اصلی کاهش نه مربوط به بدی کارآئی این مؤسسه است نه بدی کار مهندسین مشاور علت اصلی مربوط است به کاهش یکی از فرآورده‌های پتروشیمی‌در بازار بین‌المللی این ارقامی‌که ذکر می‌کنم ممکن است کاملاً دقیق نباشد ولی تا حدی صحیح است قیمت گوگرد در بازارهای بین‌المللی از تنی ۵۰ دلار که در موقع تنظیم برنامه چهارم پیش بینی شده بود امروز به تنی ۱۷ دلار کاهش پیدا کرده بنده نمی‌گویم به این ارقام صد در صد مطمئن هستم ولی این در ذهن من است قیمت گوگرد که مهم‌ترین فرآورده پتروشیمی‌است از آن چه پیش‌بینی شده بود به حدود ۱/۳ کاهش پیدا کرده (دکتر عاملی- گوگرد که محصول اصلی پتروشیمی‌نیست یکی از محصولات زائد آن است) در مورد وام‌های خارجی صحبت شد و بحث شد که یک نسبت معقولی باید وجود داشته باشد بین پرداخت وام و درآمد ملی اگر یک نفر بتواند این نسبت را به من بدهد خیلی متشکر می‌شوم در هیچ اجتماعی ما نمی‌توانیم یک نسبت ثابتی بین آن چه یک ملتی بابت وام‌های خارجی پرداخت می‌کند و درآمد ملیش در دست داشته باشیم (پزشکپور- یک حداکثری که می‌تواند وجود داشته باشد) اجتماعات با توجه به هدف ملی خودشان با توجه به رشد سیاسی و اجتماعی خودشان می‌توانند این نسبت را تغییر بدهند و ما باید بگوئیم که چون درآمد نفت ما افزایش پیدا کرده با افزایش درآمد نفت قدرت باز پرداخت وام ما هم افزایش پیدا کرده و با توجه به این که روز به روز خواسته‌های این ملت به رهبری شاهنشاه اضافه می‌شود بنده هیچ ایرادی نمی‌بینم که ما بتوانیم از خارج وام بیشتری بگیریم این جا رقم ۱۴۸ میلیارد پرداخت وام که الان این جا راجع به آن صحبت شد ذکر گردید بنده فکر نمی‌کنم این رقم صحیح باشد این درست نیست که ما باز پرداخت وام خارجی خودمان را با باز پرداخت وام داخلی خودمان جمع کنیم و بعد بگوئیم از درآمد نفت سالی ۴۱۳ میلیارد ما سالی ۱۴۸ میلیارد جمع کل باز پرداخت داخلی و خارجی پرداخت خواهیم کرد ما فقط سالانه حدود ۶۰ میلیارد به خارج پرداخت می‌کنیم و بنده فکر می‌کنم این ۶۰ میلیارد را باید با ۴۱۳ میلیارد مقایسه کنیم نه ۱۴۸ میلیارد را که مجموع پرداخت وام خارجی و اسناد خزانه و وام‌های داخلی است این دو تا با هم متفاوت هستند وام‌های داخلی درست مثل این است که در یک فامیل دو نفر از هم وام بگیرند این فرق می‌کند با وام‌های خارجی (پزشکپور- من حیث‌المجموع وام است اگر خیال دارید پرداخت کنید) هر دو وام است ولی اگر ما بخواهیم رقم ۱۴۸ میلیارد را مقایسه کنیم با شماره ۱و۴و۵ در نتیجه این درست نیست که در مقابل پرداخت‌ها سه رقم را جمع کنیم و در مقابل دریافت یک رقم (دکتر عاملی- حجم وام را در نظر گرفته‌اید؟) حجم وام داخلی به این ترتیب نیست وام داخلی با وام خارجی خیلی فرق دارد ما درآمد ۴۱۳ میلیارد را فقط از درآمد نفت می‌گیریم آن چه را که باید مقایسه کنیم این نسبت بین پرداخت وام خارجی و درآمد را باید با آن چه که از درآمد نفت می‌گیریم مقایسه کنیم.

در مورد افزایش پرداخت‌های اداری صحبت شد که از ۵ به ۹ افزایش پیدا کرده همین طور که این جا گفته شد دریافت‌های مربوط به این قسمت از ۴ به ۱۵ میلیارد ینی حدود ۴ برابر افزایش پیدا کرده به عبارت دیگر اگر ما بخواهیم کارآئی دستگاه‌هائی را افزایش بدهیم مجبور هستیم حقوق بیشتری پرداخت کنیم و به این ترتیب هزینه این قسمت بالا می‌رود و از طرف دیگر دریافت‌هائی که بابت این منظور است افزایش پیدا می‌کند و این افزایش چندین برابر افزایش پرداخت‌های اداری است.

در مورد عمران روستائی این جا صحبت شد باید توجه کنیم آن چه در برنامه چهارم برای کشاورزی مصرف می‌شود منحصر به فصل کشاورزی نیست در فصل‌های دیگر هم برای کشاورزی و برای عمران دهات و روستاها اعتبارات زیادی مصرف می‌شود مثلاً در فصل هشتم اگر دقت کنیم می‌بینیم سه بند در این برنامه تجدید نظر شده و سه بند به فصل هشتم اضافه شده و این سه بند عبارتست از راه‌های روستائی، آموزش روستاها و عمران دهات و برق و کشاورزی تمام این‌ها برای روستائیان است و در این سه بند اگر دقت شود دیده می‌شود که حدود چهار میلیارد و چهار صد میلیون ریال در برنامه تجدید نظر شده و در برنامه چهارم برای این سه بند که بالمآل برای عمران دهات و روستائیان است مصرف خواهد شد متشکرم.

فرهادپور- قسمت عمده آب روستائی و بهداشت روستائی را کم کردند.

رئیس- آقای دکتر یگانه بفرمائید.

دکتر یگانه (وزیر مشاور)- با اجازه مقام معظم ریاست بنده توضیحاتی راجع به لایحه تغییر اعتبارات فصول و بندهای قانون برنامه عمرانی چهارم کشور به استحضار می‌رسانم بدواً جناب آقای فرهادپور اشاره به دو نکته این جا فرمودند یکی اهمیت نقش برنامه‌ریزی که نظر ایشان کاملاً مورد تائید است و لزوم توجه توجه بیشتر به عمران روستاها که خوشبختانه باید عرض کنم با تذکرات مکرری که ایشان و سایر نمایندگان محترم چه در این جا فرمودند و چه در داخل حزب ما داده شد عمران روستاها بر اعتباراتش افزوده شد و رشد افزایش آن ۱۱% بود تصور می‌کنم آن چه مقدور بود در این قسمت انجام شده در نکته سومی که جناب آقای فرهادپور فرمودند از بنده خواستند درباره کاهش‌ها یا افزایش اعتبارات فصول توضیحاتی به عرض برسانم با اجازه ایشان این قسمت از توضیح خودم را در جواب آقای دکتر عاملی که خواسته بودند به عرض می‌رسانم جناب دکتر عاملی بدواً فصول درآمد را مورد امعان نظر قرار دادند و راجع به قسمت‌هائی از آن بیاناتی فرمودند که بنده به عرض جواب مبادرت می‌کنم اولین قسمت راجع به شرایط وام‌ها بود که فرمودند خوب است برای وام‌ها و میزان وام‌ها ضوابط و شرایطی در نظر گرفته شود خواستم عرض کنم این ضوابط و شرایط در نظر گرفته شده وام‌هائی که اخذ می‌شود به دو طریق است آن‌هائی که از دولت‌های خارجی است به مجلس تقدیم می‌شود ملاحظه می‌فرمائید بنابراین تمام شرایط از نظر مدت و نحوه آن در آن ملحوظ است در قسمت دیگر هم که از شرکت‌ها یا بانک‌های خارجی اعتبار اخذ می‌شود در قانون مصوب ۱۳۴۴ حداکثر وام از نظر کمی معلوم است و هم برای شرایطش ضوابطی است که از نظر بهره متناسب باشد با بهره متداول ولی اصولاً راجع به وام حضرت عالی صحبت فرمودید شاید نظر دولت با نظر جنابعالی کاملاً مغایر باشد راجع به ضوابط وام و نسبت آن با درآمدها یا درآمد ملی فرمودید باید به استحضارتان برسانم آن ضوابطی که در تمام کشورها مورد قبول است در حدود بیست و پنج درصد وام در مقابل درآمد ملحوظ است و باید به عرض تان برسانم نسبت وام‌های ما هنوز به هیجده درصد که مورد قبول علمای اقتصاد هم هست نرسیده است یعنی هنوز خیلی باقی است که به آن معیار دنیائی خودش برسد نکته دوم در مورد درآمد پتروشیمی‌فرمودید این جا یک واقعیت است وقتی پاره‌ای از قسمت‌ها در بازارهای بین‌المللی بیش از پنجاه درصد تنزل پیدا می‌کند این یک اثری می‌گذارد روی تمام محصولات پتروشیمی‌در دنیا و دولت هم این واقعیت را در لایحه خودش ملحوظ نظر قرار داده نکته دیگر راجع به افزایش و کاهش این لایحه فرمودید اگر دولت لایحه‌ای تقدیم می‌کرد که در آن صد میلیارد ریال از حجم برنامه‌ها می‌کاست خوب فرمایشاتی که فرمودید برای یک چنین برنامه‌ای بسیار به جا بوده ولی در این لایحه خدمتتان عرض شده ۸۴ میلیارد هنوز از اجرای برنامه سه سال می‌گذرد بر مصوبه قبلی داریم اضافه می‌کنیم فرمایش جنابعالی وقتی درست است که دولت لایحه‌ای تقدیم می‌کرد که ۸۴ میلیارد یا ۲۰ میلیارد کم می‌کرد این لایحه اولین هدف قانون‌گذاریش اضافه شدن ۸۴ میلیارد بر حجم این لایحه است بنابراین با اظهاراتی که فرمودید در خود این لایحه نیست النهایه به اضافه شدن این ۸۴ میلیارد یک تدابیر موقتی لازم بوده که در طول دو سال اتخاذ بشود در سال سوم و چهارم باز برگردیم بر خطی مشی اولیه، اولین مطلبی که فرمودید کشاورزی است که بیست و پنج درصد از کشاورزی کم شده و ما آیا این اهمیت و اولویت کشاورزی را نه تنها در امور اقتصادی کشورمان و بلکه از نظر میهنی و اجتماعی از نظر دور داشتیم یا برای دو سال از جهاتی که به عرضتان می‌رسانم یک محدودیتی گذاشتیم و برای سال سوم ۹۰% همین بند را اضافه کردیم پس صحبت این‌ها را نکنیم که از اولویت کشاورزی و از اهمیت کشاورزی بی توجه مانده‌ایم بگوئیم در سال ۴۸ و ۴۹ به علت این که بعضی از فصل‌ها و یا قسمت‌ها قدرت جذب نداشت یا به فصولی می‌رسیم که بسیار مهم بود و لازم بود که در برهه‌ای از زمان یعنی در طول آن مضیقه‌هایشان مرتفع بشود موقتاً کمکی شد دو سال کشاورزی مشی دائمی‌خودش را پیمود بنابراین ملاحظه می‌فرمائید در سال ۱۳۵۰ نسبت به سال ۴۹ نود درصد به اعتبارات کشاورزی اضافه شده است بله در دو سال قبل بود که مقداری کسر شده بود و این کسر به علت فصول دیگری است که دیدیم فرمودید که کشاورزی مهم است بنده هم قبول دارم فرمودید آب مهم است کاملاً صحیح است فرهنگ و هنر ملیت ماست بنده هم قبول دارم بنده می‌پرسم کدام یک از این‌ها مهم نیست ذوب آهن مهم نیست؟ جلب سیاحان مهم نیست؟ صنایع و معادن مهم نیست؟ خود شما بارها پشت این تریبون راجع به صنعتی شدن کشور بحث کردید همه این‌ها مهم است مگر می‌شود گفت کدامش مهم است کدامش مهم نیست همین فرهنگ و هنری که ملاحظه فرمودید بسیار مهم است منتهی دولت فکر می‌کنمد به مقدورات مالیش که چه قدر به مصرف برساند مسأله میزان مقدورات مالی قانون برنامه هیچ ارتباطی به اهمیت معنوی مسائل ندارد آقای دکتر عاملی فرهنگ و هنر و سنت‌های ملی شاهنشاهی ما در رأس کارها است شما از یک رقم میزان هزینه راجع به اساسش که نمی‌توانید صحبت کنید اگر قرار بود برای فرهنگ و هنر بنائی ساخته شود اولویت‌ها در نظر گرفته شد و گفتیم حالا لزومی ندارد ساخته شود این ارتباطی به میراث کهن ملی ما ندارد بنابراین صنایع و معادن مهم است شما بفرمائید از کدام یک از فصول بر می‌داشتیم و به کدام فصل می‌گذاشتیم آیا درست بود از صنعت بر می‌داشتیم و به کشاورزی اضافه می‌کردیم؟ پس بیائید بگردید ضوابط برنامه‌ریزی را به عرض تان برسانم با این مطالب مشکل شما حل نمی‌شود، بر اصول برنامه‌ریزی آمدیم در نفت و گاز اضافه کردیم، چون اولویت داشت ولی از کشاورزی غافل نبودیم برای این که نفت و گاز دو سه سال از برهه زمان برای رساندنش لازم بود اگر نمی‌کردیم توزیع نفت به عمل نمی‌آمد و پالایشگاه تأسیس نمی‌شد می‌توانستیم پاره‌ای از برنامه‌ای کوتاه مدت فرهنگی و کشاورزی را کنار بگذاریم صنعت مملکت را برای توسعه تولید داخلی تقویتش کنیم، آب و برق را فرمودید، آب را ۱۱% کم کردیم برق را ۱۳% اضافه یک وزارتخانه که مسئولیت آب و برق را دارد از یکی کم کرده به دیگری اضافه کرده آیا جهتی دارد وزیری امری را که به خودش مربوط است و معادله هم مساوی است ۱۱% از آب کم شده و ۱۳% به برق اضافه شده، برای مقام مسئول که فرقی نمی‌کند، هر یک از این رشته‌ها پیشرفت کند ایشان می‌دیدند در یک قسمت‌هائی از آب که مربوط به محاسبه مهندس برآورد و تحقیق بود یک مقدار کم کند که دولت به نفت و گاز اضافه کند فرمودید به برق ۱۳ درصد اضافه کرده‌ایم و از آب ۱۱ درصد کم این جا یک وزارتخانه بود که کارش به هیچ وجه با اصل ملی شدن آب و اهمیتش و دولت و ملت ایران هیچ ارتباطی ندارد بنابراین در این قسمت با عرض معذرت یک قسمت از فرمایشات جنابعالی مورد موافقت دولت نیست و بنده در این ساحت مقدس خواهش می‌کنم اجازه بفرمائید که بنده با همان بیانی که جنابعالی داشتید عرایض خودم را بکنم راجع به مخابرات ۱۰۸ درصد افزونی داشته ملاحظه فرمودید لابد یک جهتی دارد همین جا هم هم شما می‌توانید سئوال بفرمائید و بنده هم با افتخار فوراً جواب عرض می‌کنم که اگر مخابرات ۱۰۸ درصد اضافه شده و از آب ۸ درصد کم شده فلسفه‌ای دارد و علتی که آن را عرض می‌کنم اگر قبول کردید که هیچ والا از فکر جنابعالی استفاده می‌شود. مخابرات کشور یک برنامه مملکتی، اجتماعی، رفاهی و دفاعی کشور است که تمام کشور با یک شبکه با هم متصل باشد این از ۴ جهت برای مملکت ضروری و حیاتی بود والا چه طور ممکن بود برای ارتباط تلفنی و تلگرافی ۱۰۸ درصد بیفزائیم و از آب چه آشامیدنی و چه زارعی ۱۱ درصد کم کنیم مسلماً این اولویت بوده است که اقدام شده فرهنگ و هنر مسلماً طوری بوده که می‌شده سه سال دیگر انجام شود و الان کم شده ولی نه به آن معنا که فرهنگ در مد نظر جنابعالی است آن برای ما در رأس کار است از جلب سیاحان یک مقداری کم شده است و آن کارهای ساختمانی مربوط به مهمان سرا و امثال آن است خوب آن اولویت را نداشت عرض کنم این جا راجع به مطالب دیگر فرمودید راجع به کشاورزی فرمودید به عرض رساندم در دو سال اول آن طور بود امسال نود درصد اضافه شده سال دیگر این روند افزایش ملحوظ است نه این که در سیاست دولت رویه اولویت فراموش شده باشد نه این طور نیست این یک تدبیر اقتصادی موقت بود بنده تمام جوابم را منحصر به این می‌کنم والا اگر منظور جنابعالی و آقای فرهادپور که می‌خواهم همین جا جوابش را عرض کنم این مسائل که فرمودید برای دولت هم همان قدر که در قلب و اندیشه شما مهم است مهم است و آب به هم چنین راجع به سرمایه‌گذاری در دام پروری فرمودید این را لازم می‌دانم عرض کنم دولت به دام پروری توجه زیادی کرده همین امسال چهل میلیون تومان وام داده‌ایم به دام دار چه برای نگه داری گوسفند و چه برای توسعه مراتع بزرگ‌ترین کمکی که شده این است که در قدیم دام دارها برای علف چر گوسفندهای خودشان پول‌هائی به کسانی می‌دادند امروز استحضار دارید دامداران از مراتع ملی و مجانی استفاده می‌کنند راجع به گوشت فرمودید استحضار دارید که امسال و سال گذشته در پاره‌ای از قسمت‌های کشور باران به حد کافی نبارید و یک خورده قیمت علوفه بالا رفت همان طور که همه واقعیت‌ها را آقا می‌فرمایند دولت هم وظیفه دارد که حقایق و واقعیات را به عرضتان برساند بنده در یک مورد دیگر هم همین استدلال را کردم این گوشت گوشت مأکول است در آن جا بر طبق ضوابطی که باید تهیه می‌شود و می‌آید به این جا اگر به جای گوشت منجمد می‌خواستیم گوسفند وارد کنیم بیست درصد قیمت گران تر می‌شد توجه بفرمائید از هفتاد کیلو وزن یک گوسفند اگر زنده بخواهد وارد بشود گوشتش می‌شود چهل کیلو و ما برای سی کیلوی دیگرش باید کرایه و بیمه بدهیم اگر قیمت گوشت گران می‌شد می‌فرمودید که چرا بیست درصد به قیمت گوشت افزوده شده این که فرمودید گوشت منجمد نیاید چه بهتر که گوشت تازه باشد ولی ببینید آن بیست درصد اضافه قیمت درست است یا گوشت منجمد، این گوشت بهداشتی است و دولت نهایت مراقبت را دارد و تصور نمی‌کنم از این جهات ایرادی وارد باشد راجع به امر مبارزه با بی سوادی که فرمودید اعتبارش کم شده باز این جا همه‌اش توضیح لازم دارد و مقام ریاست البته می‌بخشند بنده هم باید این توضیحات را در کمیسیون به عرض می‌رساندم امر مبارزه با بی سوادی از طریق تعمیم آموزش و پرورش مورد توجه شما یعنی آموزش ابتدائی باید بیشتر دنبال بشود به همین جهت بر اعتبارات آموزش اضافه شده و ملاحظه می‌فرمائید اعتبار آموزش متوسطه به نسبت ۴۹ به ۵۰ فزونی دارد این که در مبارزه با بی‌سوادی یک کمی کم شده علتش این است که در آموزش ابتدائی اضافه شده البته مطالب کلی دیگری بود که آقا فرمودید و نظرات جنابعالی است راجع به آموزش و پرورش، دولت هم یک نظراتی دارد در این قسمت و در مورد برنامه‌ریزیش ولی این توضیحات راجع به یک قسمتش که فرمودید ممکن است کافی باشد و آقا با آموزش و پرورش خصوصی روی موافق ندارید این یک نظری است برای جنابعالی و ما معتقدیم در مسائلی که می‌شود خود مردم را شریک کرد به کمک دولت بیایند با رعایت نظر دولت ایرادی ندارد عرض بنده با تشکری است که جناب آقای رئیس اجازه فرمودند این توضیحات را عرض بکنم این لایحه در یک کلام روح و کلیاتش اضافه شدن ۸۴ میلیارد است بنابراین لایحه بدی نیست و لایحه‌ای بسیار مترقی است و بسیار افزایش طلب است راجع به فصول عرض کردم تمام این فصول امسال ۹۰ درصد اضافه شده و این یک تدبیر موقت اقتصادی است.

رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید به منظور افزایش اعتبارات دام پروری و دام پزشکی پیشنهاد می‌نماید از اعتبارات بند ۹ فصل دوم (کمک به سرمایه گذاران خصوصی به صورت وام یا مشارکت) کسر و به بند ۶ فصل اول اضافه گردد.

مهندس فیروز عدل.

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید اضافه اعتبار فصل پنجم تقسیم اعتبارات برنامه چهارم کسر و به اعتبار فصل چهارم (تأمین آب) و آب آشامیدنی روستاها اضافه شود.

با تقدیم احترام- فرهادپور.

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید از اعتبار بند اول فصل چهاردهم یک میلیارد ریال کسر و به اعتبار بند اول فصل هشتم (تأمین آب آشامیدنی روستاها) اضافه شود.

با تقدیم احترام- فرهادپور.

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید اعتبار بند ۹ از فصل دوم لایحه تغییر اعتبارات برنامه چهارم کسر و به فصل اول (اعتبارات کشاورزی) دام پروری و اصلاح بذر اضافه شود.

با تقدیم احترام- فرهادپور.

رئیس- لایحه و پیشنهادها برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- اعلام وصول و قرائت نامه رسیده از دولت در اجرای قانون استخدام متخصصین فنی خارجی

۱۰- اعلام وصول و قرائت نامه رسیده از دولت در اجرای قانون استخدام متخصصین فنی خارجی

رئیس- نامه‌ای از دولت رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیرو نامه شماره ۴۷۶۵۶ مورخ ۲۶ /۱۲ /۱۳۴۹ در اجرای تبصره (۲) ماده یک قانون استخدام متخصصین فنی خارجی مصوب ۷ /۴ /۴۹ بدین وسیله فهرست کامل مصوبات هیئت دولت در مورد استخدام متخصصین فنی خارجی از تاریخ تصویب قانون مذکور لغایت ۲۹ اسفند ماه ۴۹ برای استحضار به پیوست تقدیم می‌گردد.

امیر عباس هویدا.

- ختم جلسه

۱۱- ختم جلسه

رئیس- با اجازه خانم‌ها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم تاریخ و دستور جلسه آینده بعداً به اطلاع همکاران خواهد رسید.

(هفت دقیقه بعد از ظهر جلسه ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی- عبدالله ریاضی.

(متن فهرست در آخر همین صورت جلسه چاپ شده است)

پرسش‌های نمایندگان

سئوال

ریاست محترم مجلس شورای ملی

خواهشمند است به جنابان آقایان وزرای آب و برق و کشاورزی اطلاع داده شود که برای پاسخ زیر در جلسه علی مجلس شورای ملی حضور به هم رسانند:

وضع سیستان از نظر کمبود آب موجب نگرانی است، نبودن علوفه باعث تلفات دام‌ها گردیده و محصول زراعت سیستان در خطر نابودی است و این امر باعث ناراحتی شدید مردم شده است، لذا خواهشمند است اقدامات دولت برای رفع مضیقه مردم سیستان به مجلس شورای ملی گزارش داده شود.

با تقدیم احترامات فائقه- امان الله ریگی.