مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۹ فروردین ۱۳۱۲ نشست ۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نهم |
دوره نهم تقنینیه
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۹ فروردین ۱۳۱۲ نشست ۵
صورت مشروح مجلس روز سه شنبه ۲۹ فروردین ماه ۱۳۱۲ (۲۲ ذی حجه ۱۳۵۱)
فهرست مذاکرات:
۱) تصویب صورت مجلس.
۲) اعلام نتیجه انتخاب کمیسیونهای نه گانه.
۳) تصویب دو فقره اعتبارنامه.
۴) اجرای مراسم تحلیف از طرف عده از آقایان نمایندگان.
۵) معرفی هیئت دولت، تقدیم و قرائت پروگرام.
۶) معرفی معاونین وزراء.
۷) موقع ودستور جلسه بعد – ختم جلسه.
(مجلس دو ساعت قبل از ظهر بریاست آقای دادگر تشکیل گردید.)
صورت مجلس روز یکشنبه بیست و هفتم فروردین ماه را آقای مؤید احمدی (منشی) قرائت نمودند.)
-تصویب صورت مجلس
[۱-تصویب صورت مجلس ]
رئیس- در صورت مجلس نظری نیست؟
(اظهاری نشد)
صورت مجلس تصویب شد.
-اعلام نتیجه انتخاب کمیسیونهای نه گانه
[۲-اعلام نتیجه انتخاب کمیسیونهای نه گانه ]
رئیس- نتیجه استخراج آراء کمیسیونها بقراریست که قرائت می‌شود: مقام منیع ریاست محترم مجلس شورای ملی. نتیجه استخراج آرائ متخذه در جلسه ۲۷ فروردین ۱۳۱۲راجع بانتخاب هیجده نفرآقایان اعضاء کمیسیون قوانین عدلیه بترتیبی است که ذیلاً بعرض می‌رسد: عده آراء مأخوذه ۱۱۵ – عده‌حضار۱۱۸
حائزین اکثریت: آقای مفتی ۱۱۲ رأی – آقای همراز ۱۱۲ رأی – آقای مؤید احمدی ۱۱۱ رأی – آقای شریعت زاده ۱۱۱ رأی – آقای طهرانی ۱۱۰ رأی – آقای دکتر قزل ایاغ ۱۰۹ رأی – آقای لیقوانی ۱۰۸ رأی – آقای مولوی ۱۰۸ رأی – آقای افسر ۱۰۸ رأی – آقای رهبری ۱۰۷ رأی – آقای جمشیدی ۱۰۶ رأی- آقای مرآت اسفندیاری ۱۰۶ رأی – آقای عراقی ۱۰۵ رأی – آقای کفائی ۱۰۵ رأی – آقای احتشام زاده ۱۰۳ رأی – آقای جهانشاهی ۱۰۱ رأی – آقای ارگانی ۱۰۰ رأی – آقای طباطبائی دیبا ۷۸ رأی.
نتیجه استخراج آراء کمیسیون قوانین مالیه: عده حضار ۱۱۸ – عده آراء مأخوذه ۱۱۴
رئیس- آقای دشتی فرمایشی داشتید؟
دشتی- خواستم بپرسم آیاا خواندن عده آراء لازم است یا نه؟ و بعقیده بنده بهتر این است همان صورت اعضاء منتخبه کمیسیونها را بخوانند و قرائت عده آراء لازم نیست (صحیح است).
رئیس- اشکالی ندارد همان اسامی را می‌خوانیم: حائزین اکثریت: آقای ملک زاده آملی، آقای میرزا یانس، آقای طالش خان، آقای معتصم سنگ، آقای محیط لاریجانی، آقای امامی، آقای باستانی، آقای امیر ابراهیمی، آقای خواجوی، آقای محسن مهدوی، آقای کازرونی، آقای فزونی، آقای مؤید قوامی، آقای دبیر سهرابی، آقای مجید ضیائی، آقای هزار جریبی، آقای ناصری، آقای شریفی. نتیجه استخراج آراء کمیسیون اقتصاد ملی: عده حضار ۱۲۰ – عده آراء مأخوذه ۱۱۴. آقای نمازی، آقای فرشی، آقای حاج میرزا حبیب الله امین، آقای شیرازی، آقای موقر، آقای محلوجی، آقای حاج ملک، آقای نیکپور، آقای پارسا، آقای چایچی، آقای فهیمی، آقای لاریجانی، آقای شاهرودی، آقای کاشف، آقای یونس آقا، آقای وکیلی، آقای ملک مدنی. نتیجه استخراج آراء کمیسیون معارف: عده حضار ۱۱۷ – عده آراء مأخوذه ۱۱۶. حائزین اکثریت: آقای تربیت، آقای ساکینیان، آقای میرزا سید احمد بهبهانی، آقای پیرنیا، آقای نوبخت، آقای سلطانی شیخ الاسلامی، آقای اورنگ، آقای دکتر سنگ، آقای دکتر ضیائی، آقای دبستانی کرمانی، آقای دربانی، آقای دکتر طاهری. نتیجه استخراج آراء کمیسیون داخله: عده حضار ۱۱۷ – عده آراء مأخوذه ۱۱۶. حائزین اکثریت: آقای فتوحی، آقای آصف، آقای مسعودی خراسانی، آقای نواب یزدی، آقای ملک زاده آملی، آقای حمزه تاش، آقای مژدهی، آقای مقدم، آقای اسکندری، آقای صفاری، آقای میرزائی، آقای ایزدی. نتیجه استخراج آراء کمیسیون امور خارجه: عده حضار ۱۱۵ – عده آراء مأخوذه ۱۱۵. حائزین اکثریت: آقای هدایت، آقای قراگزلو، آقای بختیار، آقای اسعد، آقای طالش خان، آقای امیر تیمور، آقای اسدی، آقای دکتر سمیعی، آقای افخمی، آقای رهنما، آقای روحی، آقای مسعود ثابتی. نتیجه استخراج آراء کمیسیون طرق و شوارع: عده حضار ۱۱۸ – عده آراء مأخوذه ۱۱۴. حائزین اکثریت: آقای بیات، آقای محیط لاریجانی، آقای علوی سبزواری، آقای محمد آخوند، آقای افشار، آقای محلوجی، آقای حاج میرزا حسین خان فاطمی، آقای منصف، آقای حمزه تاش، آقای بنکدار، آقای همراز، آقای کاشف. نتیجه استخراج آراء کمیسیون نظام: عده حضار ۱۰۷ – عده آراء مأخوذه ۱۰۷. حائزین اکثریت: آقای اعظم زنگنه، آقای قوام، آقای آصف، آقای میرزائی. آقای مرآت اسفندیاری، آقای مژدهی. نتیجه استخراج آراء کمیسیون پست وتلگراف و تلفن: عده حضار ۱۱۱- عده آراء مأخوذه ۱۰۹. حائزین اکثریت: آقای ارباب کیخسرو، آقای دربانی، آقای مخبرفرهمند، آقای چایچی، آقای ساکینیان، آقای پناهی.
-تصویب دو فقره اعتبارنامه
[۳-تصویب دو فقره اعتبارنامه ]
رئیس- آقای موید احمدی
(احضار برای قرائت راپرت)
(آقای مؤید احمدی مخبر شعبه ششم خبر نمایندگی آقای دکتر حسین خان بهرامی را از خرم آباد بشرح ذیل قرائت نمودند.)
خبر شعبه:
جریان انتخابات خرم آباد به ترتیبی است که بعرض می‌رسد در تاریخ ۲۵ بهمن ۱۳۱۱ انجمن نظارت خرم آباد تشکیل واز اول اسفند ۱۳۱۱ در ظرف ۱۵ روز در حوزه مرکزی وشعبات فرعیه ۲۴۰۶۶ ورقه تعرفه توزیع و اخذ رأی شده پس از قرائت درنتیجه آقای دکتر حسین خان بهرامی باکثریت ۱۷۰۳۹ رأی بسمت نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شده‌اند و چون شکایتی نرسیده بود شعبه شش صحت نمایندگی آقای دکتر حسین خان بهرامی را تصدیق وخبر آنرا تقدیم می‌نماید.
رئیس- رأی می‌گیریم آقایانیکه با صحت انتخاب آقای دکتر حسین خان بهرامی موافقت دارند قیام فرمایند.
(اکثر قیام نمودند.)
رئیس- تصویب شد. آقای مؤید احمدی.
(خبر دیگر شعبه ششم راجع بنمایندگی آقای فتح الله خان سگوند از خرم آباد اینطور قرائت شد.)
خبر شعبه ۶:
جریان انتخابات خرم آباد بطوری است که در طی نمره ۱۸ بعرض رسیده در نتیجه آقای فتح الله خان سگوند باکثریت ۱۵۳۱۹ رأی بنمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شده‌اند شعبه ششم صحت نمایندگی ایشان را تصویب و خبر آنرا تقدیم می‌نماید.
رئیس- رأی می‌گیریم آقایانیکه با صحت انتخاب آقای سگوند موافقت دارند قیام فرمایند. (عده زیادی برخاستند.) تصویب شد.
-اجرای مراسم تحلیف از طرف عده از آقایان نمایندگان
[۴-اجرای مراسم تحلیف از طرف عده از آقایان نمایندگان]
رئیس- شروع می‌کنیم باجرای مراسم تحلیف
(صحیح است).
(در این موقع تمام حضار باحترام حاضر نمودن کلام الله مجید قیام و آقایان ذیل فرداً فرد در پشت کرسی خطابه حاضر ومطابق اصل ۱۱ قانون اساسی در حضور قرآن مجید قسم یاد نمودند و قسم نامه را نیز امضاء نمودند).
ارباب کیخسرو (بقرآن مجید و تمام مقدسات خدا) حاج میرزا حبیب الله امین – مخبر فرهمند- آقا محمد مهدی نمازی- آقا سید کاظم یزدی – شیرازی ایزدی – حاج غلامحسین ملک – دهستانی – ثقةالاسلامی مفتی- حسنعلی میرزا دولتشاهی – مؤید قوامی – اسدی نواب یزدی – لیقوانی – دبستانی.
-معرفی هیئت دولت
[۵-معرفی هیئت دولت ]
رئیس- آقای رئیس الوزراء فرمایشی داشتید؟
رئیس الوزراء (حاج مهدیقلیخان هدایت)- افتخار تشکیل کابینه دراین وهله هم به بنده مرحمت شده است این است که هیئت وزراء را معرفی می‌کنم: آقای فروغی وزیر امور خارجه، آقای تقی زاده وزیر مالیه، آقای منصور که وزیرداخله بودند در غیبت مجلس بسمت وزارت طرق معین شدند، آقای دادور وزیر عدلیه، آقای فرخ کفیل صنایع و فلاحت، آقای زرین کفش کفیل وزارت داخله، آقای اسعد وزیر جنگ، آقای بهرامی وزیر پست وتلگراف و تلفن، آقای یاسائی همان ریاست کل تجارت، معاونین را هم خودشان معرفی خواهند کرد فقط چون وزیر معارف کسالت دارند و نتوانست حاضر شود معاون ایشان را هم آقای رهنما بنده معرفی می‌کنم.
فروغی – وزیر معارف را اسم نبردید.
رئیس الوزراء – یحیی خان را عرض کردم اعتمادالدوله پروگرام را هم تقدیم می‌کنم.
(پروگرام بشرح آتی قرائت شد.)
ساحت محترم مجلس شورای ملی:
نیات مقدسه اعلیحضرت اقدس شاهنشاهی روحنا فداه
در تکمیل موجبات ترقی و سعادت مملکت در ضمن خطابه ملوکانه درموقع افتتاح مجلس نهم بسمع نمایندگان محترم رسیده و رئوس مسائلی که باید نصب العین متصدیان امور باشد مشخص گردیده است. هیئت وزراء که در این موقع بمجلس شواری ملی معرفی می‌شود سعی در متابعت از مقاصد عالیه ذات اقدس همایونی را وظیفه حتمی خود شمرده و مواد ذیلرا که اصول و نکات برجسته پروگرام اقداماتی است که از طرف دولت در این دوره باید بعمل آید پیشنهاد مجلس شورای ملی می‌نماید: سیاست خارجی دولت همواره مبنی بر تشیید مناسبات دوستانه با دول متحابه می‌باشد ودراین باب بهترین وسیله را صیانت منافع دولت و ملت و استوار بودن روابط ملل را بر اساس تساوی حقوق واحترام متقابل شرط لازم میداند. بهبودی اوضاع اقتصادی مملکت کماکان محل توجه کامل است. برای حصول این مقصود مساعی که در تأسیس انواع کارخانجات از قبیل قند ریزی و ریسمان تابی و پارچه بافی و سیمان سازی بعمل آمده تعقیب خواهد شدو بعلاوه از تشویق ابناء وطن در تشکیل شرکتهاو اهتمام در اینکه حوائج مملکتی را در داخله و بوسائل ملی فراهم آورند فروگذار نخواهد شد در ازدیاد صادرات مملکتی و توازن و تعادل آنها با واردات مراقبت تام بعمل نخواهد آمد ودر جلوگیری از معاملات قاچاق و نامشروع بیش از پیش کوشش خواهد شد برای ترقی فلاحت تقسیمی از اراضی خالصه بین زارعیت و بمجریان انداختن معاملات بانک فلاحتی وفراهم ساختن وسائل توسعه محصولات و بهبودی آنها وتبدیل بعضی به بعضی دیگر که مفید تر باشند در نظر است. در استفاده از منابع ثروت طبیعی مملکت مسئله استخراج معادن محل توجه خاص خواهد شد. برای تکمیل ساختمان طرق و تسریع انجام راه‌آهن وسایل مؤثر اتخاذ خواهد گردید. در ایجاد وسائل برای بهبودی اوضاع صحی مملکت و توسعه معارف و تکمیل مؤسسات مربوطه بآنها مساعی تام بعمل خواهد آمد. بدیهی است در کلیه این مسائل از جهت وضع قوانین مساعدت و معاضدت‌های لازمه مبذول و در تصویب این پروگرام پیشنهادی اعتماد خود را در باره دولت ابراز خواهند فرمود.
رئیس- آقای رئیس الوزراء مایلند که پروگرام امروز مطرح شود. آقای دشتی.
دشتی – پروگرام بعقیده بنده باید طبع شود و بین آقایان نمایندگان توزیع شود و عرض کنم فوریتی هم در پروگرام بنده نمی‌بینم که تصویب پرگرام از نظر دولت یک چیز خیلی لازمی باشد که مستلزم اجرائیاتی باشد از طرف دیگر پرگرام البته اساس رأی اعتمادی است که مجلس شورای ملی بدولت می‌دهد بنابراین در پرگرام باید مطالعه شود و خیلی از آقایان باید بخوانند و باین شکلی که خوانده شد ما الان باین پرگرام باین مفصلی نمی‌توانیم رأی بدهیم اجازه بدهید پرگرام طبع شود. در جلسه دیگر مطرح شود.
(صحیح است .)
رئیس- آقای طهرانی.
طهرانی – بنده عرضی ندارم.
رئیس – آقای فهیمی.
فهیمی – بنده موافقم.
رئیس- آقای دیبا.
طباطبائی دیبا – آقای دشتی فرمودند که پروگرام دولت باید طبع وتوزیع شود بنده خواستم برای اطلاع ایشان و سایر آقایان عرض کنم که این باید در نظامنامه مجلس شورای ملی نیست واین نه لایحه است نه طرح قانونی است در نظامنامه مجلس آنچه باید طبع وتوزیع شود قبل از مطرح شدن لایحه دولت یا طرح قانونی است این ممکن است مطلب باشد وآنوقت در نظامنامه تکلیفش معین شده و بنده عقیده‌ام این است که لازم نیست طبع وتوزیع شود بعلاوه این را در روز خطابه اعلیحضرت همایونی آقایان نمایندگان مطلعند و بنده عقیده‌ام این است که زیاد محتاج به بحث نیست این است که اگر در این جلسه هم مطرح شود عیبی ندارد.
رئیس- آقای دکتر طاهری.
دکتر طاهری – بنده هم مانعی نمی‌بینم برای اینکه مطرح شود زیرا که مطالبی که در اینموضوع نوشته شده است یعنی در این پروگرام همان نیات مقدس اعلیحضرت است که درخطابه که در مجلس قرائت فرمودند ودر همه جراید نوشته شده وطبع شده مطالب اساسی است و همه مسبوق هستیم و حالا هم کاری نداریم بعقیده بنده مانعی ندارد اگر هیئت دولت مایل باشد امروز مطرح شود.
رئیس- آقای طهرانی.
طهرانی – عرض کنم آقای دیبا فرمودند در روزنامه‌ها نوشته شده است صحیح است ولی عمل مجلس همیشه اینطور بوده یعنی پروگرام همیشه طبع میشده است و پس از اینکه نمایندگان مطالعه می‌کردند مطرح می‌شد و اگر مذاکرات و مباحثاتی هم درش لازم بود میشده و بعد هم تصویب میشده است سابقه هم البته محفوظ است و باید فعلاً هم همینطور عمل شودواما راجع باینکه می‌فرمایند لازم نیست که طبع شود بنده عرض می‌کنم لازم است راست است نیات اعلیحضرت همایونی است و همه آقایان هم مسبوقند و میدانند ولی چه ضرردارد که باز هم دقت شود واگر نظری دارند آقایان نمایندگان من باب تذکر به هیئت دولت بدهند بنده مانعی نمی‌بینم که پروگرام طبع شودو فردا مطرح شود.
رئیس- قسمت زیادی از آقایان اجازه خواسته‌اند که حرف بزنند اینجا تنها چیزی که بنده لازم است تذکر بدهم این است که لایحه یک دوازدهم با ماده واحده که مربوط ببودجه است در دست آقای وزیر مالیه است و تعلق شدیدشان هم این است که زودتر تصویب بشود علت تعلق شدیدشان هم این است که مربوط بمعاش جامعه است برای این کار یک دوراندیشی بکنند بعد دیگر اشکالی ندارد.
دشتی- عرض کنم که ما باید قدری مفصل تر صحبت کنیم ملاحظه بفرمایید بنده وقتی که عرض کردم چاپ شود برای این نبود که مانع نظامنامه دارد عرض نکردم که حتماً در نظامنامه نوشته شده است بنده عرض کردم که باید درش مطالعه کرد بهترین دلیلش هم این است که خود پروگرام در چند سطر نوشته شده است راجع بسیاست خارجی است راجع بفلاحت است راجع به اقتصادیات است راجع به طرق است راجع بکار خالصجات است در تمام اینها ما باید یک نظری بکنیم پس باید طبع شود و بدست وکلا داده شود ودرش بحث شود و آن قسمتی را که آقای رئیس مجلس فرمودند خوب آن البته یک خبری است که می‌شود درش حرف زد وآن این است که عجله دارند که یک دوازدهم را بگذرانند برای اینکه امروز بیست و نهم است فردا هم ممکن است جلسه تشکیل شود پس فردا هم ممکن است جلسه تشکیل شود واینها هم پولشان حاضر است و ممکن است بمردم بدهند ولی رویهمرفته تصویب یک دوازدهم نباید مستلزم این باشد که اولاً ما سابقه را برهم بزنیم و یک موضوع مهمی که عبارت از رأی دادن به پرگرام دولت یعنی بکابینه است بیک شکل ماست مالی بگذرد از این جهت بنده موافق نیستم که حالا مطرح شود.
رئیس- عقیده آقایان این است که پرگرام قبلاً طبع و توزیع شود؟
نمایندگان – بله بله.
رئیس- دولت هم گمان نمیککنم مخالف باشند. اظهار موافقت هم می‌فرمایند. آقای دشتی.
دشتی- بنده می‌خواستم بپرسم آیا مانعی دارد قبل از اینکه به پروگرام دولت رأی داده شود لایحه یک دوازدهم مطرح شود؟
بعضی از نمایندگان- البته مانع دارد آقا.
وزیر مالیه – اولاً مقصود بنده راجع به یک دوازدهم تنها نیست خود بودجه رامیخواستم تقدیم کنم و اینکه فرمودید مانعی دارد یا نه شاید هم مانعی نباشد برای تقدیمش ولی برای تصویبش شاید مانعی باشد زیرا البته قانون است و بایستی بعد از رأی بپرگرام باشد.
رئیس- نظر آقای وزیر مالیه بنظر بنده صحیح است تقدیم یک لایحه با تصویبش دو باب است فعلاً می‌دهند و ما هر دو لایحه را طبع و توزیع می‌کنیم برای سرعت در جریان کار.
وزیر مالیه – فردا عرض کردم تقدیم می‌کنم.
رئیس- فردا فرمودید؟
وزیر مالیه – بلی.
-معرفی معاونین وزراء
[۶-معرفی معاونین وزراء]
رئیس- فعلا دو کار است که ما باید انجام کنیم یکی اینکه آقای رئیس الوزراء یادداشتی به بنده دادند که کلمه در اراضی خالصه از اراضی خالصه است آن (از) را باید افزود و در فرمایشات ملوکانه هم از قلم افتاده بود. ودیگر اینکه فرمودند که آقایان وزراء معاونین خودشان راهم معرفی می‌کنند این را هم بفرمایند.
رئیس الوزراء – قبلاً خود بنده فراموش کردم چون سابقاً آقای یحیی خان دیبا را بمعاونت خودم معرفی کرده بودم حالا هم که حاضر هستند باز معرفی شان می‌کنم.
وزیر امور خارجه (آقای فروغی)- آقای غفاری هم کماکان معاون وزارت امور خارجه هستند.
وزیر مالیه (آقای تقی زاده)- آقای سیاح هم کما کان معاون وزارت مالیه می‌باشند.
وزیر طرق (آقای منصور)- آقای سلطان محمد خان طاهری را بمعاونت وزارت طرق معرفی می‌کنم.
-موقع ودستور جلسه بعد – ختم جلسه
[۷-موقع ودستور جلسه بعد – ختم جلسه ]
رئیس- اگر اجازه می‌فرمایید مجلس را ختم کنیم. (صحیح است) جلسه آتیه فردا روز چهارشنبه سه ساعت قبل از ظهر دستور پروگرام دولت.
(مجلس یکساعت قبل از ظهر ختم شد.)
رئیس مجلس شورای ملی – دادگر.