مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۹ بهمن ۱۳۳۶ نشست ۱۷۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۱۹
جلسه: ۱۷۰
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۲۹ بهمن ماه ۱۳۳۶
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت‌مجلس
۲- سؤال آقای عمیدی نوری راجع‌به تقدیم لایحه تفریغ بودجه و جواب آقای وزیر دارایی
۳- سؤال آقای پردلی راجع‌به تقسیم خالصه‌جات سیستان و جواب آقای معاون وزارت کشاورزی
۴- بیانات بعد بعد از دستور- آقایان: دکتر بینا و دکتر شاهکار
۵- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس ساعت نه و پنجاه دقیقه صبح به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
۱ - تصویب صورت‌مجلس
رئیس - صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد( غائبین با اجازه آقایان: اخوان. کاظم شیبانی. اسفندیاری. رامبد. اکبر. فضائلی. توماج. شادلو. طباطبایی قمی. دکتر ضیایی. صادق بوشهری. مهندس بهبودی. دکتر عمید. باقر بوشهری. اورنگ. نصیری. دکتر نیرومند. صراف‌زاده. دکتر شاهکار. دولتشاهی. بوربور. دکتر پیرنیا. خلعتبری. کشکولی. صفاری. امامی خوئی. آقایان.
غائبین بی‌اجازه آقایان: دکتر طاهری. سنندجی. قرشی. اریه. کیکاوسی. کورس.
دیر آمدگان و زود رفتگان با اجازه آقایان: ابتهاج. دهقان. صدرزاده. مهندس فروغی. مسعودی. دکتر رضایی. مهندس شیبانی.
رئیس- نسبت به صورت‌جلسه نظری نیست؟
(اظهاری نشد)
صورت‌مجلس جلسه قبل تصویب می‌شود.
۲. سؤال آقای عمیدی نوری راجع‌به تقدیم لایحه تفریغ بودجه و جواب آقای وزیر دارایی
رئیس - سؤالات مطرح است آقای عمیدی نوری
عمیدی نوری - سؤال بنده از دولت راجع‌به لایحه تفریغ بودجه است ما یک قانون محاسبات عمومی داریم که در جلسه ۱۰ اسفند ۱۳۱۲ به تصویب مجلس شورای ملی رسیده است و ازلوایح بسیار اساسی و مهم مملکتی است ولی بنده یادم می‌آید یک وقتی در یک محاکمه جزایی بودیم یکی از همکاران ما نقل می‌کرد که بعضی از مواد قانون مجازات عمومی غریب است یعنی آن را فراموش می‌کنند و بعضی خیلی آشناست و همیشه یادشان هست و اجرا می‌شود حالا در قوانین مملکتی هم همین را من می‌بینم مثلاً نام همین قانون محاسبات عمومی کمتر به گوش خورده در حالی که دو فصل اساسی دارد یکی از این فصل‌ها تعریف بودجه مملکت است که چطور این بودجه باید تنظیم شود دینار دینار، چه جور اعتبار مستمر دارد، اعتبار غیر مستمر دارد، در هر فصل باید اعتبار آن وزارتخانه را در آن فصل نوشت بنده وقتی که این لوایح بودجه می‌آید می‌بینیم که منطبق با آن نیست یکی موضوع تفریغ بودجه است که این اصلاً به گوش‌ها آشنا نیست در حالی که اساسی‌ترین امر مالی مملکت تفریغ بودجه است اینجا سه ماده دارد که من هر سه ماده را خدمت آقایان می‌خوانم:
ماده ۴۶ تفریغ بودجه به وسیله تصویب لایحه قانونی که وزیر مالیه به مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کند به عمل می‌آید پس از این الزام قانونی است که وزیر مالیه باید لایحه تفریغ بودجه را به مجلس شورای ملی پیشنهاد بکند آن وقت ماده ۴۷ هم زمانش را معلوم کرده، موقع پیشنهاد کردن لایحه قانونی تفریغ بودجه از روز ختم سنه مالی منتهی تا دوازده ماه بعد خواهد بود پس حداکثر زمان تقدیم لایحه تفریغ بودجه را هم معلوم کرده است در ماده ۴۸ توصیف کرده که این لایحه تفریغ بودجه چطور باید تنظیم شود لایحه مزبور باید حاوی گزارش امور مالی دوره عمل گذشته و متضمن صورت ارقام قطعی تمام اعتبارات و عایدات وصولی و مخارج سنه مالی قبل بوده و نتیجه قطعی معاملات کل بودجه مصوب را به طور روشن نشان دهد این سه ماده قانونی که اساس بودجه مملکت روی آن است متأسفانه مجلس شورای ملی تاکنون مواجه با یک چنین لایحه تفریغ بودجه شده است راجع‌به هیچ سال نشده است چون یک مرتبه در محضر جناب آقای نخست‌وزیر و جناب آقای وزیر دارایی بودم و شنیدم که خودشان فرمودند که ما می‌خواهیم این کار را بکنیم برای اولین دفعه در تاریخ پارلمان ایران یک لایحه تفریغ بودجه برای یک دفعه آورده باشیم به همین جهت بود که خواستم استفاده کنم و از جناب آقای وزیر دارایی پرسش کنم که این نظر خوبی که دارید کی ممکن است عملی بشود و آیا ممکن است که ما روزی یکی از این لوایح تفریغ بودجه یکی از سنوات مالی مملکت را ببینیم و بفهمیم چطور عایدات قطعی و چطور خرج قطعی داشتیم و به همین جهت سؤال را تقدیم کردم و منتظر توضیحات جناب آقای وزیر دارایی هستم.
رئیس - آقای وزیر دارایی
وزیر دارایی - جناب آقای عمیدی نوری نماینده محترم سؤال کردند که عین سؤال را بنده برای یادآوری نماینده محترم قرائت می‌کنم: مهم‌ترین امری که باید مجلس شورای ملی بدان توجه نماید نظارت در دخل‌وخرج مملکتی است که گر چه این وظیفه را از راه بحث در بودجه کل مملکتی انجام می‌دهند ولی چون وظیفه نظارت در خرج که اهمیت آن کمتر از نظارت در دخل مملکت نمی‌باشد از راه شور و تصویب لایحة بودجة کل مملکتی امکان‌پذیر خواهد بود و تا به حال دولت‌ها به تسلیم لایحه تفریغ بودجه نپرداخته‌اند. آیا ممکن است دولت فعلی لایحه تفریغ بودجه کل مملکتی حدالااقل یک سال به مجلس تسلیم نماید تا معلوم شود چقدر در یک سال خرج شده و حساب واقعی هزینه کل کشور چیست؟ جواب را عرض می‌کنم همان‌طور که نماینده محترم اشاره فرمودند نظارت مجلس شورای ملی در دخل‌وخرج کشور به وسیله تقدیم بودجه و تنظیم لایحه تفریغ بودجه از اهم مسائل است و ضرورت کامل دارد. تأیید می‌شود که تا به حال دولت‌ها به جمع‌آوری آخرین حساب‌های وزارتخانه‌ها و تنظیم لایحه تفریغ بودجه هر سال موفق نشده‌اند، ۵۲ سال است. وزارت دارایی نهایت مجاهدت را به عمل خواهد آورد برای این منظور اقداماتی در جریان است که لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۳۶ را در موعد مقرر در ماده ۴۷ قانون محاسبات عمومی تا یک سال پس از خاتمه دوره مالی سال ۳۶ به مجلس شورای ملی تقدیم دارد (احسنت)
رئیس - آقای عمیدی نوری
عمیدی نوری - بسیار متشکرم از جناب آقای وزیر دارایی که سؤال بنده را تأیید فرمودند از نظر اصل و از نظر این که هنوز تا به حال چنین لایحه‌ای داده نشده و همان‌طور از نظر وعده‌ای که راجع‌به تفریغ بودجه سال ۳۶ در مدت قانونی یعنی تا آخر ۳۷ یا اوایل ۳۸ دارند. لطف خواهند کرد امیدواریم ایشان تشریف داشته باشند لااقل خودشان به این وعده‌ای که داده‌اند وفا کنند آقایان وزرا و دولت‌های ما اغلب در دورة عملکرد کار خودشان بحث می‌کنند و ارتباط کار دوره خود را با دوره قبل کمتر توجه می‌کنند در حالی که هر وزیری و هر دولتی دولت ایران است و کابینه مملکتی است و بایستی آن وضع عمل گذاشته را تبعیت بکند و ادامه بدهد چنانچه در این سؤال در عین حال که بنده متشکرم این وعده را که فرمودند مثل این بوده است که وزارت دارایی برای دوره عملکرد خودش معتقد است که بایستی لایحه تفریغ بودجه بدهد که البته دوازده ماه مندرج در قانون در نظر گرفته شده است و حال این که بحث شد و این یک سؤال کلی است و همان‌طوری که هنوز حساب مالی مملکت در سال ۳۶ تمام نشده و ۱۲ ماه دیگر تا آخر ۳۷ وقت داریم و لایحه تفریغ بودجه ۳۶ تا اواخر ۳۷ وقت دارد این را هم باید تصدیق بکنیم که حساب سال مالی ۳۴ دوازده ماه بیشتر گذشته یعنی تمام ۱۲ ماه سال ۳۵ گذشته است و الان هم ۱۲ ماه از ۳۶ گذشته است بنده می‌خواستم تقاضا کنم از جناب آقای وزیر دارایی حالا که به این نکته مهم توجه فرمودند که ۵۲ سال است که توجه نشده و خودشان هم اراده دارند که این را انجام بدهند از حال شخصی خارج کنند و یک دستگاهی در وزارت دارایی به عنوان دستگاه تفریغ بودجه بوجود بیاورند که موظف باشد این کار را خودبه‌خود انجام بدهد و مربوط به اراده یک وزیری نباشد که در نظر دارند که سال ۳۶ را در آخر ۳۷ یا ۳۸ لطف کنند اساساً دستگاه تفریغ بودجه را به یک صورت اداری منظم بوجود بیاورند که خودبه‌خود این کار عملی بشود که هر سال مالی که تمام شد تا ۱۲ ماه سال بعد تفریغ بودجه آن سال داده شود نه این که همین‌طور که فرمودند و بنده هم تشکر می‌کنم ممکن است سعی بفرمایند تا آن موقع سال بیاورند و به این وعده خود وفا بکنند بعد ممکن است فرض بکنیم به این که تا آن موقع ایشان نباشند و آقای وزیر دارایی دیگری ببایند و بگویند این وعده شخصی بوده و به من ربطی ندارد به این جهت است که خواستم از این حسن نیت جناب آقای وزیر دارایی استفاده بکنم و به ایشان توجه بدهم حالا که توجه فرمودند به این اصل یک کار اصولی بکنند و منظم بکنند که خودبه‌خود دوره مالی هر سال تا ۱۲ ماه سال بعد لایحه تفریغ بودجه‌اش تنظیم بشود و داده بشود نه این که وعده باشد و توجه و حسن نیت یکی از آقایان وزرا این بود که خواستم توضیح بدهم.
۳. سؤال آقای پردلی راجع‌به تقسیم خالصه‌جات سیستان و جواب آقای معاون وزارت کشاورزی
رئیس - آقای پردلی
پردلی - چندین هزار هکتار اراضی خالصه را در سیستان اداره کشاورزی به یک عده معدودی داده است سؤال من برای این است که این اراضی با آن شرایط چرا به یک عده زارع که زمین ندارند و در محل هستند داده نمی‌شود که اولاً چندین هزار خانوار برای یک لقمه نان به خارج متواری شوند و ثانیاً امیدوار شوند که این اراضی به آنها فروخته خواهد شد و آنهایی هم که در سابق از خرده مالکین بوده‌اند و به آنان زمین داده شده امیدوار باشند که این اراضی در دست‌شان باقی خواهد ماند و آنهایی که رفته‌اند به خارج و زمین‌های‌شان را گذاشته‌اند برگردند سؤال بنده این بود
رئیس - آقای معاون وزارت کشاورزی
معاون وزارت کشاورزی - به طوری که آقایان نمایندگان محترم استحضار دارند قانون فروش خالصه‌جات مقرر داشته که اراضی خالصه در درجه اول بین زارعین ساکن هر قریه از طریق قرعه‌کشی تقسیم و فروخته شود. راجع‌به واگذاری اراضی خالصه‌جات سیستان به زارعین که مورد سؤال نماینده محترم می‌باشد چون در خلال سال‌های گذشته که اراضی خالصه سیستان بین زارعین تقسیم گردیده بود مقداری از آن اراضی آزاد و موجود بود وعده زیادی نیز از زارعین فاقد زمین بودند علیهذا به منظور تسریع در اجرای منویات اعلیحضرت همایون شاهنشاهی در سه ماه قبل مأمور مخصوصی به سیستان اعزام گردید تا اراضی آزاد خالصه را بین زارعین فاقد زمین ساکن دهات تقسیم نماید طبق گزارش واصله تاکنون ۱۱۶ سهم زمین که هر سهم معادل ۳۶۰۰۰ گز مربع می‌باشد به ۱۱۶ نفر زارع ساکن دهات طبق صورتی که موجود است واگذار گردید و دقت کافی نیز به عمل آمد تا اشخاص متمکن و یا صاحب زمین و غیر زارع از این تقسیم منتفع نشوند ضمناً پس از مسافرت هیئت‌دولت به بلوچستان و سیستان و بررسی نحوه تقسیم خالصه‌جات سیستان که در خلال سنوات قبل انجام شده بود اختلافاتی مشاهده گردید که پس از مطالعه طبق تصمیم هیئت‌دولت مقرر گردید برای حل اختلافات موجود بین خالصه و صاحبان اراضی و همچنین بین خود سهام‌داران هیئتی مرکب از نمایندگان وزارتخانه‌های جنگ و دادگستری و کشور و کشاورزی به محل رفته و پس از نقشه‌برداری از کلیه اراضی اختلافات موجوده را مرتفع سازند اینک این هیئت تعیین شده و البته به محض تهیه وسایل و نقشه‌برداری برای این کار به محل عزیمت و اقدام خواهند نمود.
رئیس- آقای پردلی
پردلی - آن چیزهایی که فرمودند تا موقعی که عملی بشود خیلی وقت است، بنده می‌گویم با وضعیت حاضر می‌شود این زمین را به زارعین بدون زمین واگذار کرد. سیستان آقایان انبار غله ایران بوده. بیش از سیصد هزار نفر جمعیت این شهرستان تا به حال متواری شده‌اند، سطح زندگی زارعین سیستان آقایان خیلی پایین است یک نفر زارع که از نان خود سیر بشود متواری نمی‌شود. قانع و صبور است و هر فشاری را تحمل می‌کند علت این که مردم متواری می‌شوند آقایان عمده‌اش نداشتن زمین است یعنی نان ندارند و آنهایی هم که در سابق سه هکتار و نیم یعنی ۳۶ هزار مترمربع زمین در بیست و شش سال پیش به آنها دادند آنها را خالصه صاحب‌خانه و زمین و باغ‌شان نمی‌داند و متزلزل و مرغوب هستند این وضعیت را برای چه پیش می‌آورند؟ برای استفاده شخصی خودشان اگر مأمورین کشاورزی بگویند این رعایا که به افغانستان و نقاط دیگر متواری شده‌اند برای رفع خستگی یا برای تفریح بوده است. همان‌طور که پولدارها رفته‌اند خیال می‌کنم مورد قبول واقع نشود برای این که هرچه مأمورین بگویند همان مورد قبول واقع می‌شود اما از صاحب در دو زارعین هیچ وقت هیچ حرفی قبول نمی‌شود و توجه نشده و کسی گوش نمی‌دهد چرا کشاورزی این اراضی را به یک عده معدود نفری چندین هزار هکتار داده است؟
این عده همه زمین دارند همه ملک دارند احتیاج ندارند کشاورزی یک استفاده می‌خواهد یک استفاده هوایی برای آنها درست کرده است که گفتم از اولی که این اراضی داده می‌شود از هر هکتاری یک مبلغی پول گرفته می‌شود چند صد هکتار به اسم صد هکتار یا کمتر ثبت می‌شود برای این که در موقع بهره‌برداری نظر به سهم مالکانه دارند و از صد خروار یک خروار را حساب می‌کنند ۹۹ خروار را به حساب نمی‌آورند در سیستان کشاورزی و خالصه و آبیاری یک اداره را تشکیل می‌دهد حیات مردم هم دست همین اداره است آخر این برای چپاول مردم است و برای آنها همدستانی لازم است این اراضی خالصه را که کشاورزی داده است همدستانی دارد برای این که در موقع مقتضی به وسیله همدستان‌شان اگر یک شاکی پیدا شد او را بکوبند به آن کسی هم که زمین داده‌اند خودش که اختیار عمل در دست ندارد اگر تمردی کرد اراضی خالصه را از او بگیرند و باز به وسیله عده دیگری او را بکوبند این کشاورزی می‌تواند با این وضعیت اراضی خالصه‌ای که به آنها داده است از آنها بگیرد اگر بنا باشد این اراضی را به زارع بدهند زارع که پول ندارد بدهد گذشته از این پنج هکتار زمین یک خانواده را اداره نمی‌کند این چیزی نمی‌ماند که مأمورین کشاورزی بخورند لذا بزارع زمین نمی‌رسد و نخواهد رسید اگر بنا باشد زمین داده شود هیچ وسیله‌ای نمی‌خواهد صد هکتار زمین دست یک فرد است وظیفه‌اش باید روشن باشد این زمین باید بین بیست نفر اهل محل تقسیم شود که شناسنامه دست‌شان باشد بیل دست‌شان باشد خودشان عامل باشند و بگویند به آنها که بروید این چند هکتار را بکارید و در ظرف یک ماه تمام اراضی خالصه سیستان تقسیم می‌شود اگر به این ترتیب عمل شود اما یک چیزی هست که هر صد هکتار ۵۰۰ هکتار است این عده به جای بیست نفر زارع حاضرند منافع دولت هم بیشتر تأمین می‌شود اما این کار را کشاورزی نمی‌کند آقایان اراضی سیستان مسطح است با یک طناب ده متری روزی چندین صد هکتار را می‌شود اندازه‌گیری کرد احتیاج به مهندس و نقشه‌کش ندارد اینها بهانه است برای این که به تأخیر بیفتد یک سال هم که به تأخیر بیفتد چندین صدهزارتومان استفاده است اراضی خالصه موقعی در سیستان تقسیم می‌شود که منافع کشاورزی قطع شود یا حبس ابد یا اعدام برای مجریان تقسیم باشد تا این اراضی تقسیم شود و البته به صورت دیگر ممکن نیست سال‌ها گذشته سال‌های دیگر هم خواهد گذشت مردم سیستان هم همه‌شان خواهند رفت و اسمی
هم از سیستان باقی نخواهد ماند در گذشته آقایان ۱۳۱۰ و ۱۳۱۱ در ظرف شش ماه سیستان تقسیم شد و به هر کدام سه هکتار و نیم رسید اما کشاورزی و خالصه امروز آنها را مالک نمی‌داند می‌گوید صاحب زمین نیستند در باغات هم مردم را مالک نمی‌داند و از آنها سهم مالکانه می‌خواهند و پول به جیب می‌ریزد و زارع چاره‌ای ندارد تا آنجایی که دارد باید بدهد و بعد هم فرار کند و متواری شود و از گرسنگی بمیرد قدرت امروز دولت به حدی است که نفر ژاندارم می‌تواند هزاران نفر را از هر مقامی که باشد از هر نقطه کشور جمع کند و شانه‌های آنها را ببندد و بیاورد به مرکز و هیچ قوه و قدرتی هم نیست که جلو او را بگیرد آقایان اگر اراضی تقسیم نمی‌شود اگر قاچاق هست اینها به دست مأمورین دولت است هیچ فردی هم نمی‌تواند کاری بکند به زور و اراده خودش مگر با هم‌دستی مأمورین دولت. هیچ فردی جز این نمی‌تواند کاری بکند که برود در اداره خودش مگر با هم‌دستی مأمورین دولت حالا برای این که خالصه‌جات تقسیم بشود یا قاچاق جلوش گرفته بشود بایستی اشد مجازات را برای مأمورین قائل بشوند حبس ابد یا اعدام والا شما هرچه قانون تصویب کنید به نفع خودشان و به جیب خودشان استفاده می‌کنند و کاری برای مردم انجام نمی‌گیرد آقایان پس از سال‌های سال وزیر کشاورزی تشریف بردند به زابل زارعینی که زمین نداشتند خرده مالکین که تحت فشارند و کمرشان از فشار مأمورین شکسته است جلو آقای وزیر را گرفتند و از دست مأمورین شکایت کردند ولی فحش چیزی نشنیدند مردم شکایت کردند که رئیس کشاورزی دزدی کرده به جای این که اورا به دیوان کیفر ببرند و مجازات کنند آقای وزیر گفت بایستی با قدرت کامل حکومت کنی هر کاری می‌خواهی بکن در آنجا کاغذهای اداری که مارک شیروخورشید دارد اینها را حکم شیروخورشیدی می‌گویند مأمورین علناً با بودن آقای وزیر داد می‌زدند که حکم شیروخورشیدی به ما بدهید ما هر کاری دلمان خواست می‌کنیم آقایان یکی از شاکیان که از اراضی خالصه دستش بود اراضی خالصه را از دستش گرفتند و امسال هم اجازه نداده‌اند زراعت کند تا به این ترتیب محصول‌شان استفاده بکنند مأمورین کشاورزی در این دستگاه کشاورزی و آبیاری یک نفر دزد پیدا نشد.
که این آقای وزیر برای تسلی خاطر مردم او را مجازات بکند در صورتی که تماماً دزدی است و برخلاف نص صریح آیین‌نامه آبیاری عمل می‌کنند آقایان دزدی که قطع نشده الان پرونده موجود است اما کی رسیدگی بکند گوش بدهد؟ این است نتیجة رفتن به سیستان (مهندس سلطانی و شهرستان‌ها اصولاً) سیستان وضعیت خامی دارد من یک پیشنهاد دارم آقای ذوالفقاری یک امید کوچکی به شما داریم کمکی از دستتان بر می‌آید بکنید آقایان برای سیستان یک راه موجود است
رئیس- آقای پردلی وقت شما اتمام شد مختصر بفرمایید.
پردلی - چشم بنده یک پیشنهادی دارم برای سیستان آقای ذوالفقاری بیایید جلو دزدی‌ها را بگیرید مأمورین کشاورزی و آبیاری و خالصه که دزدی می‌کنند مجازات کنید سالی چندین هزار تن غله به شما تحویل می‌دهیم یک همچو معامله‌ای با ما بکنید مثل این که در گذشته این‌طور بوده است (یکی از نمایندگان بارک‌الله) و مردمی که رفته‌اند برگردند آقایان این خالصه برای مملکت نیست چون صد هزار تومان کسر بودجه دارد و برای ملت هم نیست چون مردم رفته‌اند مردمی که رفته‌اند و برنمی‌گردند، مردند چه جنایتی از این بالاتر و چه جنایتی از این روشن‌تر چه جور می‌شود از این علنی‌تر آخرین دلخوشی که گذاشته‌اند گفته‌اند که برود و به عدلیه شکایت کند یک فرد زارع که نه سرمایه معنویش را دارد و نه سرمایة مادیش را دارد که برود یک سال دوندگی بکند تمام مأمورین پرونده‌هایشان در دادگستری رفته یک زارع نمی‌تواند از کار دست بکشد او را تعقیب کند پس چاره‌ای ندارد جز این که هرچه دارد بدهد و برود آقایان شهرداری ما آن وضع است به جان اهالی سیستان تاخته‌اند و مشغول چپاول هستند پلی است می‌سازند و هنوز مجرای اصلی ساخته نشده و روی زمین است چند صد هزار تومان خرج کرده‌اند این هم وضعیت خالصه است.
رئیس - وقت شما تمام شد آقای معاون وزارت کشاورزی. معاون وزارت کشاورزی (مهندس مشیر فاطمی) عرض کنم این که جناب آقای پردلی فرمودند این اراضی که تقسیم شده خرد نشده است یا الان دست زارعین نیست همان‌طوری که عرض کردم این اراضی چندین سال قبل تقسیم شد و چون روی اصول منظمی تقسیم نشده است یعنی نقشه‌برداری صحیح نشد و حدودش هم معلوم نبود یک عده‌ای از زارعین که به آنها زمین داده شده بود زمین‌های‌شان به هم مخلوط شد و یک اختلافاتی پیش آمد (پردلی این اختلاف را خود خالصه برای سوء‌استفاده می‌اندازد) که در اثر آن اختلافات الان شاید به دست خود زارع آن زمین کشت نمی‌شود. این که بنده عرض کردم کمیسیونی تعیین شده برای همین است که بروند این اختلافات را ولو بین خالصه و اشخاص و یا بین خود اشخاص باشد رسیدگی و نفشه‌برداری کنند برای این است که اگر سندی دادند دست زارع حدوحدود آن معلوم باشد الان هم قانونی تصویب فرمودید و ما مأمور اجرای قانون هستیم وقتی که قانون را ما اجرا کردیم و سند دست اشخاص داده شد دیگر به هیچ قوه‌ای نمی‌شود آن را از آن فرد زارع گرفت (مهندس فروهر قانون را کی باید اجرا می‌فرمایید؟) الان ما مشغول هستیم و آیین‌نامه‌اش تنظیم شده برای آن که اجرا بشود (مهندس فروهر از کی شروع می‌فرمایید؟ بفرمایید تسریع کنند).
رئیس - این سؤال مربوط به شما نیست مربوط به آقای پردلی است که جواب می‌دهند.
معاون وزارت کشاورزی- اما راجع‌به این مأمورین که می‌فرمایید هیچ مانعی ندارد حضرتعالی اسامی‌شان را بفرمایید ما تعقیب می‌کنیم و اگر باید باشد مجازات تنبیه بشوند البته مجازات خواهند شد و اما به طور کلی می‌فرمایید مأمورین این خیلی خوش آیند نیست برای این که ما مأمورینی داریم که الان با کمال صمیمت دارند کار می‌کنند و اگر مأموری خطا کرده اسمش را بفرمایید ما تعقیب می‌کنیم.
۴. بیانات بعد از دستور آقایان دکتر بینا و دکتر شاهکار
رئیس - امروز در دستور چیزی نداریم بنده می‌خواهم از آقایان تقاضا بکنم کارها در کمیسیون‌ها زیاد است بعد از ختم جلسه به کمیسیون‌ها تشریف ببرند و کمیسیون‌ها را تشکیل بدهند لوایحی که هست گزارش‌هایش را تهیه کنند همین‌طور از دولت هم آقایان وزرا در کمیسیون‌ها حاضر بشوند که کارها نماند و جریان طوری باشد که مجلس بتواند کارش را دامه بدهد آقای دکتر بینا
دکتر بینا- عرایض بنده خیلی مفصل نیست
رئیس- طبق ماده ۶۶ می‌توانید صحبت کنید بفرمایید
دکتر بینا - به عقیده بنده در ممالک دموکراسی برای تحکیم اساس مشروطیت رعایت قوای ثلاثه یعنی قوه مجریه قوه قضاییه و قوه مقننه از مسلمات است اگر در مملکتی این قوا احترام نداشته باشد یا هرکدام از آنها ضعیف بشود آن دو قوه دیگر قادر به انجام وظیفه خودش نمی‌باشد (صحیح است) مسلماً برای تمام آقایان نمایندگان محترم این تحفه را روز قبل فرستاده‌اند (دکتر شاهکار نخوانید آن را) خوانده‌ام بیاناتی که شده است یک شاگرد ابتدایی که پنج سال تحصیل کرده باشد نوشته‌اش بهتر از این است که می‌نویسد با نهایت خوش‌وقتی و سپاس‌گزاری از قبول دعوت از این که در مصاحبه تأخیر شده دو علت داشت یکی نقصان احاطه به آنچه که مورد نیاز برای روشن کرده اذهان عمومی دیگری عدم اعتماد اکثریت جامعه مطالبی که سابقاً به مردم وعده داده شد و در جراید هم منعکس لیکن نتیجه عملی آن محدود یا مطلقاً انجام نگریده بنده عقیده دارم احترام متقابل این قوا از مسلمات است و چون در این بیانات یکی از طرفین احترام طرف دیگر را رعایت نکرده‌اند بنده از خوانده این متن دیگر خودداری می‌کنم و بیانات‌شان را تکرار نمی‌کنم و از مقام ریاست محترم مجلس شورای ملی که همیشه با کمال و نزاکت و با کمال شهامت (صحیح است) در اجرای قوانین مصر بوده‌اند (صحیح است) از مقام معظم ایشان تقاضا دارم که متن این بیانات را مطالعه بفرمایند و به بینند که از طرف این مقام رعایت احترام مقام دیگر شده است یا خیر (صارمی مرد بی‌ادبی است)
رئیس - آقای دکتر شاهکار
دکتر شاهکار - آقایان محترم بنده به هیچ‌وجه قصد صحبت نداشتم و چون اسم مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی و قوه مقننه آمد با اجازه همکاران محترم چند دقیقه وقت‌شان را می‌گیرم اولاً بنده اینجا نهایت تعظیم و احترام را نسبت به مقام ریاست قوة مقننة مملکت می‌گذارم (جمعی از نمایندگان همه دارند) (صحیح است، صحیح است) و این شرط بقای اساس مشروطیت ما که ضامن استقلال کشور و نگهداری پرچم سه رنگ شیروخورشید ایران است (صحیح است) مطلب دیگری که می‌خواستم خدمت‌تان عرض کنم حافظ بهتر از بنده گفته است (قنات‌آبادی البته) چو بشنوی سخن اهل دل مگو که خطاست سخن‌شناس نئی دلبرا خطا اینجاست، وای به حال مملکتی که کارش به دست عوام بیفتد، دست عامی بیفتد وقتی یک نفر عامی باشد یک چو بهایی لای چرخ‌ها گذاشته می‌شود که آدم نمی‌داند چکار بکند. در چند روز پیش که این افتخار شرف‌یابی حضور اعلیحضرت همایون شاهنشاهی داشتم به دروغ خدمت شاهنشاه گزارش داده‌اند که نمایندگان مجلس گفته‌اند شهردار. شهردار خیلی کوچک‌تر از آن است که من اسمش را پشت تریبون ببرم. عرض کردم دستگاه شهرداری، دستگاه شهرداری آدم باید جریانش را ببیند تا بداند که چه کارهایی است (صحیح است) ما با شخص کاری نداریم، یعنی مقام قوه مقننه بالاتر ازآن است که نسبت به شخص کار داشته باشد (مهندس جفرودی آن هم یک شخص نالایق) اما اگر قرار بشود که با عوام کاری و عوام‌فریبی و مصاحبه‌سازی زباله‌های شهر جمع نشود و خیابان‌ها اسفالت نشود و کارهای مردم انجام نشود (مهندس هدایت و مردم چپاول بشوند) ولی به حال شهر. این مطلب را بنده باز تکرار می‌کنم و عرض می‌کنم و بسیار هم متشکرم که رئیس محبوب مملکت مثل همیشه در مطالب منطقی خودشان ارشاد فرمودند که مطالب اصولی گفته شود. ما با شخص کاری نداریم و نخواهیم داشت علتش این است که شخص را در تشکیلات مملکت کوچک می‌دانیم اگر هم کار بدی بکنند تحویل‌شان می‌دهند به دیوان کیفر و مجازات
می‌شوند اما صحبت در دستگاه است یک رسمی که در این مملکت شده این است که هنوز گونی سدان باقی است. در چند سال پیش تا یک کسی حرفی می‌زد می‌گفتند از گونی سدان می‌آورمت بیرون، حالا هم وقتی فلان مهندس می‌گوید اسفالت کیلومتری یا متری سه هزار تومان دزدی است و چپاول است می‌گویند آقا تو نظر خصوصی داری. من از پشت این تریبون مجلس استدعا می‌کنم و التماس می‌کنم از مقام محترم ریاست که این آقا و دیگران بیایند در حضور مقام معظم که محمد شاهکار که کوچک‌ترین افراد شماست در یک مورد به خصوصی یک نظر خصوصی داشته است (مهندس هدایت و سایرین) اگر این کار را کردند آقای قنات‌آبادی به شرافت و به مذهب هر دومان که بسیار مقدس است آنچه بگوید قبل از این که به من ابلاغ بشود تمکین خواهم کرد ولی با هو کردن، با توهین کردن با اتهام زدن ممکن نیست زبان فرزندان ایران قطع بشود.
ما حرف خودمان را خواهیم زد اما جریان قضیه این است که یک مطالبی را به عرض بندگان اعلیحضرت همایونی نمی‌رسانند و نباید هم برسد به علت این که ارزش وقت شاه خیلی بالاتر از این حرف‌هاست وآن زن بدبختی که در سلسبیل دویست متر زمین دارد و شهرداری برایش هیچ کاری انجام نمی‌دهد و جودش فقط برای این است که بیاید به عنوان آب‌بها و پول برق آخرین دو قران این زن را برباید. این صدا باید فقط از پشت این تریبون به گوش قوه مجریه برسد تا برود و جلوگیری کند این ناله‌های ضعیف فریادها خواهدشد آقای ذوالفقاری این چه دولتی است که شما دارید که یک رئیس شهرداری‌تان به وزیر کشورتان بد می‌گوید این چه جور دستگاهی است به قوه مقننه اگر کسی توهین بکند باید توی دهنش زد و فردبه‌فرد اشکالی ندارد ولی به قوه مقننه توهین نمی‌شود کرد من از پشت این تریبون که رفتم یک آدم کوچولویی در این مملکت هستم اما قوه مقننه خیلی خیلی بالاتر از اینهاست که یک آدم‌های ورشکسته‌ای بتوانند بیایند نسبت به قوه مقننه توهین بکنند (پرفسور اعلم ایشان به مصدق تلگراف کردند) عرض کردم که این قوه شرط بقا و استقلال مملکت است ما آن را ارزان به دست نیاورده‌ایم که ارزان از دست بدهیم امیدوارم به آقای رئیس‌الوزرا تذکر بدهید که به این مأمور کوچک‌شان بگویند که یک قدری کار بکند و مصاحبه‌بازی و کاغذبازی و این حرف‌هایی که بچه‌ها به هم می‌زنند و دور کرسی تخمه می‌شکنند و این حرف‌ها را می‌زنند این حرف‌ها را بگذارند کنار و کار بکنند و هر وقت هم این انتقادات نسبت به دستگاه نه نسبت به شخص ما با شخص کاری نداریم وارد باشد تکرار خواهیم کرد شاید یک روزی بفهمند که این آقایان نوکر ملت‌اند و برای مردم می‌آیند که کار بکنند (احسنت)
۵. تعیین موقع جلسه بعد ختم جلسه
رئیس - بنده معذرت می‌خواهم که یک قدری سرما خورده‌ام و شاید نتوانم درست صحبت بکنم مکرر گفته‌ام که تمام آقایان نمایندگان که منتخب مردم هستند حق دارند در تمام امور مملکت و نسبت به امور اجتماعی حوزه انتخابیه خودشان در کارهای دولت نظارت کامل بکنند (صحیح است) این حقی است که قانون اساسی و مشروطیت به نمایندگان ملت داده است مشروطیت ایران هم به رایگان به دست نیامده است (صحیح است) بلکه در اثر فداکاری مردم آزادی‌خواه به دست آمده و خون‌بهای جوانانی است که در این راه و برای حفظ این اصول شهید شده‌اند (صحیح است) با حمایت ذات مقدس شاهنشاه از اساس مشروطیت و قانون اساسی می‌توانیم ادعا کنیم که این ودیعه گران‌بها را حفظ کرده‌ایم که به وظایف خودمان بدون توجه به هرگونه مسائل کوچک عمل خواهیم نمود (صحیح است) بنده اینجا باز به آقایان تکرار می‌کنم که در تمام امور حق نظارت دارید من مکرر به رئیس دولت و آقایان وزرا هم گفته‌ام که اگر از یکی از نمایندگان عمل خلافی دیدند به من بنویسند (صحیح است) که من مورد اقدام قرار می‌دهم و البته همین‌طور که اسلاف ما این ودیعه گران‌بها را به دست ما سپرده‌اند ما هم باید آن را حفظ نموده و با خلاف خود بسپاریم (صحیح است) و در این قسمت هم همان‌طوری که لازم است خود بنده اقدام جدی خواهم کرد و شاید اگر هم لازم باشد جریان را به شرف عرض هم برسانم جلسه آینده روز پنجشنبه خواهد بود حالا ممکن است آقایان بعد از ختم جلسه کمیسیون‌ها را تشکیل بدهند و به کارهایی که در کمیسیون‌هاست رسیدگی کنند تا کارها برای طرح در مجلس آماده شود
(مجلس یک ساعت و بیست دقیقه قبل از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت