مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۹ اردیبهشت ۱۳۳۹ نشست ۴۰۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۴۰۸
صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی روز ۵ شنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۳۳۹
فهرست مطالب:
۱ - طرح صورت‌مجلس
۲ - سؤال آقای خلعتبری راجع به تضمین قراردادهای عمرانی شهرها و عملیات عمرانی شهرها در سازمان برنامه و جواب آقای معاون وزارت کشور
۳ - سؤال آقای خلعتبری راجع به برنامه توسعه محصول مرکبات و جواب آقای معاون وزارت کشاورزی
۴ - اعلام تصویب صورت‌مجلس
۵ - تقدیم دو فقره سؤال به وسیله آقای ابتهاج
۶ - طرح و تصویب گزارش کمیسیون امور اجتماعی و کار راجع به تبصره الحاقی به ماده ۱ قانون فروش خالصجات و ارسال به مجلس سنا
۷ - طرح گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به گزارش اصلاحی مجلس سنا مربوط به استخدام معلمین خارجی برای مدارس فنی و تصویب آن
۸ - طرح و تصویب یک فوریت و اصل گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به انتقال خلبان‌های سمپاش به وزارت کشاورزی و ارسال به مجلس سنا
۹ - بیانات بعد از دستور آقای دکتر امیر حکمت
۱۰ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس دو ساعت پیش از ظهر به ریاست آقای عماد تربتی نایب‌رئیس تشکیل گردید.
۱ - طرح صورت مجلس
نایب‌رئیس - صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
غائبین با اجازه - آقایان: دکتر امین - کاظم شیبانی – سنندجی – محمودی - دکتر دادفر - مهندس اردبیلی – سعیدی – بهادری - مجید ابراهیمی - دکتر عدل – موسوی – ذوالفقاری - دکتر ضیایی – شادلو - دکتر رضایی - بزرگ ابراهیمی – خرازی – کدیور – مهدوی - اعظم زنگنه – اورنگ – اریه - دکتر اصلان افشار – حشمتی – عامری – کورس - صراف‌زاده.
غائبین بی‌اجازه - آقایان: دکتر طاهری - قرشی
نایب‌رئیس - اعتراضی بر صورت جلسه نیست؟ آقای خلعتبری.
خلعتبری - به موجب اصل سیزده قانون اساسی جرائد و مطبوعات می‌توانند مذاکرات نمایندگان را درج کنند ولی نمی‌توانند تحریف کنند و تغییری بدهند، الزامی ندارند بنویسند ولی اگر درج کردند باید این اصل را رعایت کنند در نطق جلسه گذشته بنده که در جراید چاپ شده تحریف شده است و هیچ ارزشی ندارد خواستم این مطلب را عرض کنم که در صورت جلسات بماند.
نایب‌رئیس - این مربوط به صورت مجلس نبود در صورت جلسه آنچه که فرمودید تندنویسی نوشته است دیگر اعتراضی بر صورت جلسه نیست؟ (اظهاری نشد) پس از حصول اکثریت تصویب صورت جلسه اعلام می‌شود.
۲ - سؤال آقای خلعتبری راجع به تضمین قراردادهای عمرانی و عملیات عمرانی شهرها در سازمان برنامه و جواب آقای معاون وزارت کشور
نایب‌رئیس - سؤالات در دستور است آقای خلعتبری
خلعتبری - سؤال بنده این است «در مورد اشخاص و شرکت‌هایی که در مقابل سازمان برنامه تعهدات خود را راجع به امور شهری از قبیل برق و تلفن و غیره انجام نمی‌دهند سازمان برنامه چه اقدامی کرده است ۲ - در مواردی که شهرداری‌ها اقساط و تعهدات خود را برای امور شهرسازی از قبیل برق و تلفن و لوله‌کشی و آسفالت و غیره به سازمان برنامه می‌پردازند و سازمان برنامه اقدامی برای اجرای قراردادهای خود با شهرداری‌ها نمی‌کند وزارت کشور از جهت تأمین حقوق شهرداری‌ها چه اقدامی می‌کند» عرض کنم موضوع سؤال بنده دو قسمت است یک قسمت امور شهرسازی است که واگذار شده به یک شرکت‌هایی فرض کنید تلفن را به یک شرکت واگذار کرده‌اند برق را به یک شرکت واگذار کرده‌اند از یک طرف این شرکت‌ها انحصار این کار را به عهده گرفته یعنی اگر شهرداری‌ها مجاز بودند هر کدام می‌رفتند قرارداد می‌بستند و خودشان اقدام می‌کردند برای تحویل گرفتن اجناس و کارخانه‌ها و سازمان برنامه از لحاظ مرکزیت آمده با شرکت‌هایی یک قراردادهایی کرده این امر متمرکز شده در سازمان برنامه آن وقت یک شهرداری کوچکی مثلاً کارخانه برق سفارش داده برق آمده بعد از مدت‌ها کار گذاشته‌اند حالا آمده‌اند شبکه را تأمین کنند یک سال دو سال است منتظرند که بیایند شبکه را تأمین کنند مردم و شهرداری هم پول‌شان را به دست یک شرکت داده این هم صد تا دویست تا سیصد تا فقره کار باید انجام بدهد این یکی از اشکالاتی است که موجب عدم رضایت مردم است ما هم به سازمان برنامه مراجعه می‌کنیم بعضی اوقات اقدام می‌کند بعضی اوقات به تأخیر می‌افتد و موجب عدم رضایت مردم شهرستان‌ها شده است دیگر این که شهرداری‌ها با سازمان برنامه قراردادی دارند مخصوصاً بعضی از شهرداری‌ها که درآمدشان خیلی کم است مثال عرض می‌کنم یک شهر کوچکی است بنام المده در شهرستان کجور این تعهد دارد مبلغ معینی بپردازد برای برق این پول را ماه به ماه می‌پردازد فرض کنید یک شهرداری که در سال صد هزار تومان هم درآمد ندارد و پنجاه هزار شصت هزار تومانش را برای کارخانه برق تعهد کرده است که به سازمان برنامه بپردازد با این پول می‌توانست یک کارخانه برق پنج، ده کیلو واتی برای شهر وارد کند این ماه به ماه پولش را داده شهرداری‌های دیگر هم پول‌شان را داده‌اند سازمان برنامه هم باید سهم پول خود را روی این بگذارد و بدهد شهرداری لات تعهد خودش را انجام می‌دهد که مثلاً برای آن شهر کارخانه برق بیاورند ولی سازمان تعهداتش را انجام نداده و نتیجه این شده است که اکثر شهرستان‌ها منتظر این هستند که سازمان برنامه کارش را انجام بدهد می‌خواستم ببینم وزارت کشور چه اقدامی برای تأمین حقوق شهرداری‌ها از این جهت کرده است این سؤال بنده بود.
نایب‌رئیس - آقای معاون وزارت کشور
معاون وزارت کشور فرهودی - سؤالی که نماینده محترم فرمودند مربوط است به اجرای قراردادهای عمرانی که میان شهرداری‌ها و سازمان برنامه بسته شده سؤال فرمودند که چه تضمین‌هایی کره‌اند مطابق تحقیقی که بنده کردم از قسمت‌های مسئول مطابق قراردادهایی که بین سازمان برنامه و پیمانکاران منعقد شده برای ضمانت اجرای قراردادها تضمین برنامه‌های لازم از پیمانکار گرفته شده برای تأخیر در قراردادها هم جریمه‌های سنگین در قراردادها پیش‌بینی شده و حتی برای مواردی که پیمانکار از ادامه کار عاجز باشد و یا نتواند طبق مشخصات کار را انجام دهد در قراردادها پیش‌بینی شده که آن کار از پیمانکار گرفته شود بدون این که پیمانکار حق تقاضای خسارت داشته باشد حتی پس از پایان کار یک دوره یک ساله تا دو ساله هم به نام دوره نگه‌داری در قراردادها پیش‌بینی شده که چنانچه در این دوره نواقصی در کار مشاهده شود پیمانکار موظف است نواقص را رفع کند در غیر این صورت از تضمین نامه سپرده که معادل ۱۰ تا ۱۵ درصد رقم کل قرارداد است هزینه رفع نواقص تأمین می‌گردد اما راجع به آن قسمتی که فرمودند که سازمان برنامه ممکن است قراردادهایی با شهرداری‌ها داشته باشد از قراردادهایی که با پیمانکار دارد اصلاً این قراردادها را اجرا نکنند این قراردادها به طور کلی بین سازمان برنامه و شهرداری‌ها بسته شده و در هر موردی که شکایتی از این قبیل برسد که تأخیر شده البته وزارت کشور تأکید خواهد کرد که سازمان برنامه رفع شکایت را در این مورد به خصوص بکند جاهایی که شکایت نداشته باشد هیچی و آنچه که تا به حال از بابت قراردادهایی که با سازمان برنامه بسته‌اند شکایت کرده باشند آن شکایت‌ها رسیدگی شده اما گاهی می‌شود که سازمان برنامه نمی‌تواند به یک عللی قراردادهای خود را انجام دهد در آن موارد هم وزارت کشور اقدام می‌کند که وجوهی را که به سازمان برنامه ریخته شده است بابت اجرای قرارداد به آن شهرداری مسترد شود و حتی گاهی پیش می‌آید که قراردادی بسته شده و پیمانی هم شهرداری با پیمانکار بسته پیمانکار هم کار را انجام داده ولیکن
مبلغ انجام کار کمتر است از قراردادی که بین سازمان برنامه و شهرداری‌ها بسته شده در آن صورت اقدام می‌شود که آن مقدار که طلب شهرداری مانده پس داده بشود و یا یک عمل دیگری که وزارت کشور مراقبت کرده و انجام می‌شود این است که هزینه مطالعات اولیه جزو تعهدات شهرداری نیست هزینه مطالعات اولیه و طرح‌ها را خود سازمان برنامه می‌دهد آنچه که شهرداری می‌دهد بابت اجرای کار است نه بابت هزینه مطالعات اولیه، این توضیح هم برای رفع اشکال جناب آقای خلعتبری گمان می‌کنم مفید باشد که عرض کنم بعد از آن که برنامه دوم تصویب شد یک قوانینی هم تصویب شد که طبق آن قوانین مبلغی از اعتبارات سازمان برنامه کاسته شد از مبلغی که از اعتبارات سازمان برنامه کاسته شد ۱۵۰ میلیون تومان از این کاهش مربوط به طرح‌های عمرانی شهرها بود که سازمان برنامه به همین نسبت نتوانست به شهرداری‌ها پرداخت نماید و چون این مبلغ نصف قیمت طرح‌ها بود بالنتیجه انجام ۱۲۴ طرح که جمع کل آن ۳۰۰ میلیون تومان است موکول به گشایش اعتبارات مالی سازمان برنامه شد در این ۱۲۴ طرح در درجه اول طرح‌های آسفالت به نفع طرح‌های آب و برق و طرح‌های بزرگ به نفع طرح‌های کوچک متوقف شده است یعنی طرح‌های آب و برق مقدم قرار داده شد بر آسفالت (عمیدی نوری - طرح‌های آب و برق هم متوقف شد) به نظر می‌رسد که آب و برق ضرورتش بیشتر است دوم این که طرح‌های بزرگ به نفع طرح‌های کوچک متوقف شد مثلاً یک طرح بزرگ برای فاضلاب آبادان بود این متوقف شد برای این که طرح بزرگی بود (عمیدی نوری - آب و برق هم متوقف شد) خیر البته یک فهرستی هم به بنده داده‌اند در بعضی جاها برق هم جزوش است اما به طور کلی طرح‌های آسفالت است یا در آمل دیوار ساحلی که طرح دیوار ساحلی متوقف شد در اردبیل کشتارگاه متوقف شده است در تبریز طرح فاضلاب متوقف شد چند طرح هم غیر از این ۱۲۴ طرح به علت این که شهرداری‌ها نتوانسته‌اند سهمیه خود را بپردازند متوقف شد اما از قراردادهای که سازمان برنامه بر طبق برنامه دوم با ۲۹۳ شهر بسته و نتایج عملی که تا به حال گرفته شده این است که عرض می‌کنم تا این تاریخ که در خدمت‌تان هستم ۱۲ طرح آب ۴۳ طرح برق و ۵۵ طرح آسفالت و ۹ طرح متفرقه عمرانی شهرسازی در سراسر کشور خاتمه یافته و به شهرداری‌ها تحویل شده است به علاوه این که ۵۴ طرح آب و ۹۸ طرح برق و ۲۶ طرح آسفالت و ۱۶ طرح متفرقه در حال اجراست و ۱۳۷ طرح آب ۲۵ طرح برق و ۱۵ طرح آسفالت و ۱۸ طرح متفرقه در جریان مناقصه و یا در دست تهیه می‌باشد و انتظار می‌رود که با آن سابقه‌ای که عرض کردم که رفع مشکلات مالی بشود بقیه طرح‌ها هم به جریان بیفتد این بود توضیحاتی که لازم بود در جواب نماینده محترم عرض کنم
نایب‌رئیس - آقای خلعتبری توضیحی دارید بفرمایید
ارسلان خلعتبری - جناب آقای فرهودی به قدری خوب مطلب را ادا می‌کنند واقعاً مورد استفاده است منظور بنده هم از این سؤال این بود که آنچه گذشته به نظر بنده گذشته است البته کارهایی شده و در بعضی از شهرها بعضی اقدامات انجام گرفته اما این را تصدیق بفرمایید اموسر شهرسازی مربوط به تمام مملکت بوده و از کارهایی بوده که می‌بایستی در این پنج سال چندین برابر آنچه که شما فرمودید کار انجام شده باشد امروز در شهرهایی که مردم زندگی می‌کنند این طرح‌های مربوط به امور شهری از لوازم زندگی آنها است بنده در منطقه انتخابیه خودم می‌بینم که چند شهر کوچک دارد که در این هفت، هشت شهر کوچک نه آب و نه برق‌شان تهیه شده و اکثر کارهای‌شان مانده و لوله‌کشی هم اصلاً طرحش داده نشده و مطالعه نشده از طرفی ملاحظه فرمودید که از لحاظ تقلیل این اعتبارات این صدمه وارد آمده است. دولت اگر توجه کند و به صورت حساب سازمان برنامه رسیدگی کند می‌بیند شاید چند برابر پولی که به مصرف عمران شهرها رسیده به مصرف مطالعه رسیده و هیچ به نتیجه هم نرسیده است و این پول‌ها را صرف مطالعه یک کارهایی کرده‌اند که از آن کارها هیچ نتیجه‌ای نگرفته‌اند و کارهای اساسی هم زمین مانده این است که بنده این سؤال را برای این مقصود طرح کردم که در این موقع که شما برنامه سوم را طرح می‌کنید از اشتباهات گذشته عبرت بگیرید و طرح برنامهٔ سوم را بر اساسی تهیه کنید که در برنامه سوم این کارها انجام بشود والا با این کیفیت امور عمرانی شهرها اجرا نخواهد شد شما بروید با دولت صحبت بفرمایید که این مطلب را در نظر بگیرند والا به نظر بنده امور شهرسازی ایران با این کیفیت اگر در برنامه سوم هم باشد قابل اجرا نیست برای این که مخارج کارهای عمرانی شما سال به سال اضافه می‌شود و به درآمدهای بیشتر احتیاج دارید و بایستی برای شهرسازی اعتبار کافی تهیه کنید و در بودجه برنامهٔ سوم منظور کنید و باید یک فکر اساسی
بکنید، شما باید مثل ممالک دیگر اساس فکرتان را عوض کنید از وجوه سازمان برنامه باید مبلغ بیشتری به شهرداری‌ها بدهید، چه جور بدهید؟ تا پنج سال اصلاً مطالبه نکنید لااقل به شهرداری‌هایی که درآمد کم دارند و پنجاه، صد، دویست هزار تومان درآمد سالیانه آنها است خودمان را نباید گول بزنیم با خرج‌های فعلی صد دویست هزار تومان اگر دویست هزار تومان هم رویش نگذارید در یک شهر یک خیابان نمی‌توانید بکشید، یک لوله آب نمی‌توانید بکشید شما باید چه کار کنید؟ باید مثل بعضی ممالک اگر به شهرداری‌ها وام می‌دهید وام‌های پنجاه ساله بدهید که آنها بتوانند تعهدات‌شان را انجام دهند، شما در ظرف پنج سال پول را به آنها بدهید و در ظرف پنجاه سال پس بگیرید اگر این کار را نکنید به نظر بنده امور شهرسازی تمام مناطق عقب می‌افتد باید اعتبار کافی از بودجه برنامه سوم بدهید و پنجاه ساله پس بگیرید والا شهرهای ایران آباد نخواهد شد چون شما برنامه‌های دیگری هم دارید و برنامهٔ دوم شما عمران و آبادی دهات است که با وجود بنگاه عمران و این حرف‌ها درست نخواهد شد شما باید به آنها هم کمک کنید بنابراین یک برنامه صحیح و جامعی اگر بر اصول قرض پنجاه ساله نباشد نمی‌توانند شهرداری‌ها شهر خودشان را آباد کنند بنده برای همین این سؤال را کردم که تاکید کنم که برای این کارها در برنامه سوم فکری بفرمایید.
نایب‌رئیس - آقای معاون وزارت کشور
معاون وزارت کشور - البته بنده هم کاملاً تصدیق می‌کنم که شهرداری‌ها برای عمران و آبادی شهرها و تجهیز شهر به وسایل مدنیت امروز هم احتیاج به کمک فنی دارند و هم احتیاج به کمک مالی، آنچه که در برنامه دوم هفت ساله پیش‌بینی شده ترتیبی بود که عرض کردم، فعلاً برنامهٔ سوم در دست تهیه است و مسلماً خدمت آقایان خواهد رسید در آنجا هم با توجه به نکاتی که جناب آقای خلعتبری فرمودند سعی می‌شود اصول عملی‌تری برای شهرداری‌ها منظور شود و تصویب آنهایی هم با خود آقایان خواهد بود.
۳ - سؤال آقای خلعتبری راجع به برنامه توسعه محصول مرکبات و جواب آقای معاون وزارت کشاورزی
نایب‌رئیس - سؤال دیگر آقای خلعتبری مطرح است آقای خلعتبری بفرمایید.
خلعتبری - سؤال دوم بنده این است که:«وزارت کشاورزی برای توسعه محصول مرکبات در کشور چه برنامه‌هایی داشته و چه مقدار از آن اجرا شده» عرض کنم بنده اطلاعاتی که اخیراً از احصائیه‌ها کسب کردم این است که اسرائیل نه فلسطین و نه لبنان فقط کشور اسرائیل در سال پنجاه میلیون دلار صادرات مرکبات دارد یعنی به اندازه خمس درآمد نفت ما، در واقع در حدود چهارصد میلیون تومان در سال اقتصاد سالم را می‌گویند حساب بفرمایید کشوری به این کوچکی که در ظرف بیست سال با یک برنامه صحیح یک چنین موقعیتی به دست آورده خوشبختانه ما در کشورمان چند منطقه داریم که برای مرکبات آماده است، کرمان فارس و سواحل جنوب خوزستان مازندران و شمال (اکبر - گیلان) و قسمتی از گیلان، توجه بفرمایید الآن شش سال است که مملکت ما در کمال امنیت است، سرمایه و فرصت و وسیلهٔ کار هست بنده در اولین روزهای این دوره مجلس آمدم و راجع به مرکبات تذکر دادم، امروز سؤال می‌کنم بعد از این شش سال برنامه توسعهٔ مرکبات چه بوده و چه اقدامی شده؟
نایب‌رئیس - آقای معاون وزارت کشاورزی
معاون وزارت کشاورزی حکیمی - وزارت کشاورزی با توجه به اهمیت روزافزون محصول مرکبات در کشور از نظر تغذیه عمومی و اقتصاد مملکت در چند سال اخیر با بررسی کلیه شرایط اقلیمی و اقتصادی و بازار فروش برنامه‌ایی در مناطق مناسب و در حدود اعتبارات و وسایل موجود شروع کرده و در نظر دارد به تدریج که امکان عمل از هر حیث بیشتر می‌گردد در توسعه و تکمیل آنها بکوشد.
مناطق مرکبات‌خیز کشور به ترتیب اهمیت از این قرار می‌باشند.
۱ - منطقه بحر خزر
۲ - منطقه فارس و بنادر
۳ - منطقه کرمان و بندرعباس
۴ - منطقه خوزستان و غرب
۵ - منطقه بلوچستان
درحوزه دریای خزر آفات گوناگون رستی بودن زمین‌ها و تغییرات ناگهانی هوا موانع مؤثری برای توسعه کامل این محصول می‌باشد در مناطق فارس و کرمان و خوزستان و بلوچستان به طور کلی کمی آب و شوری زمین‌ها و قلیایی بودن آنها و همچنین نبودن راه و وسیله حمل محصول به بازار جزء مشکلات اساسی می‌باشد با پیروی از روش‌های جدید کشاورزی رفع قسمتی
از مشکلات موجود تا حدودی میسر می‌باشد مثلاً می‌توان با وسایلی تا حدی از خطرات تغییر هوا و سرما کاست و یا با دادن کودهای مناسب و اجرای صحیح عملیات مهندسی زراعتی اراضی نامناسب را اصلاح کرد ولی عدم آشنایی اکثریت باغداران به سیستم‌های صحیح و جدید باغداری مشکل دیگری در راه پروش صحیح مرکبات می‌باشد برای آشنا کردن آنها برنامه وسیعی توسط مروجین کشاورزی مورد اجرا می‌باشد که مؤثر واقع شده برای اصلاح نوع و تبدیل ارقام تخمی و نامناسب فعلی به ارقام جدید پرحاصل و مرغوب بازارپسند هم اقداماتی در چند سال اخیر به عمل آمده و برنامه‌های اجرایی به نحو احسن در حال پیشرفت و توسعه می‌باشد.
برای تعلیم باغداران از راه تشکیل کلاس‌های کوتاه‌مدت در مناطق مرکبات‌خیز کشور اقدام نموده و از اواسط سال گذشته تاکنون دو کلاس مخصوص مرکبات در منطقه بحر خزر یک کلاس در دزفول یک کلاس در فارس تشکیل داده و در نظر است در سال آینده نظیر کلاس‌های فوق در استان کرمان و فارس و مازندران مجدداً تشکیل گردد. به دنبال این کار مروجین و کارشناسان مربوطه دائماً با تماس با مالکین و باغداران نسبت به راهنمایی آنها اقدام می‌نمایند برای اصلاح نژاد و تعویض ارقام نامرغوب به ارقام جدید نیز برنامه‌های مفصلی طرح و در دست اجرا است طبق این برنامه‌ها از بین ارقام مرکبات موجود بهترین انواع مناسب برای هر منطقه در باغ‌ها و مزارع آزمایش انتخاب و تکثیر و در دسترس مردم گذارده می‌شود ولی چون تربیت این نهال پیوندی مدت زمان طولانی وقت لازم دارد نتایج حاصله به کندی ظاهر می‌شود علاوه بر انتخاب ارقام مرغوب داخلی وزارت کشاورزی از چند سال پیش اقدام به وارد کردن ارقام مهم تجارتی نهال مرکبات ممالک مترقی نیز نموده و چون همراه با این نهال‌ها بیم وارد شدن پاره‌ای امراض خطرناک نیز می‌رود ناچار مدتی درختان مزبور در گلخانه و در مزرعه آزمایشی ورامین دور از مناطق مرکبات‌خیز کاشته می‌شود بعد از محرزشدن سلامتی آنها جهت کشت و ازدیاد به مزارع نمونه بررسی مرکبات فرستاده می‌شود.
تاکنون تعداد ۸۸۵ اصله از ۲۴ رقم انواع درجه یک پرتقال، نارنگی، لیمو، گریپ فورت و غیره از خارج وارد پس از گذراندن دور قرنطینه به باغ‌های آزمایشی خرم‌آباد شهسوار و اهواز و بم در شمال و جنوب فرستاده و کاشته شده‌اند. اخیراً تعداد دیگری وارد و فعلاً در ورامین تحت نظر کارشناسان قرار دارد. چون با این ترتیب نیل به هدف نهایی که اصلاح نژاد مرکبات کشور است سریعاً حاصل نمی‌شد برنامه‌ای طرح شده که از کشور اسپانیا و سایر کشورهایی که از امراض مورد نظر عاری هستند تعداد زیادی نهال پیوندی مناسب ایران خریداری و در مزرعه آزمایشی که قرار است در دزفول دور از مناطق کشت مرکبات تأسیس شود کشت و به تعداد معتنابهی نهال مرغوب تهیه و به تمام کشور فرستاده شود. به علاوه با کمک اداره همکارهای اقتصادی ترتیباتی داده شده که از کشور آمریکا در صورت امکان قلم پیوندی گواهی شده سالم به مقدار زیاد وارد و در باغ‌های آزمایشی مورد استفاده قرار گرفته و نهال پیوندی از ارقام مرغوب به تعداد زیادتری تهیه و توزیع شود.
وزارت کشاورزی با وقوف کامل به اهمیت موضوع و لزوم تسریع در آن با احتیاطی که لازمه حفظ منافع غایی کشور می‌باشد قدم برمی‌دارد و در حال حاضر در منطقه بحر خزر ۵ باغ نمونه (خرم‌آباد، رامسر، آمل، شاهی، بهشهر) و در منطقه خوزستان باغ نمونه اهواز (مهندس سلطانی - باغ نمونه اهواز برای چیز دیگری بوده به حساب خودتان نگذارید) در منطقه کرمان باغ نمونه بم در منطقه غرب باغ نمونه قصر شیرین نسبت به انتخاب ارقام مناسب و تهیه نهال مرغوب پیوندی از ارقام انتخاب شده اقدام می‌نمایند و طبق گزارشات رسیده در سال جاری در باغ‌های نمونه نامبرده تعداد ۳۵۵۲۴۵ عدد نهال به عنوان پایه تهیه گردیده که در سال‌های بعد پیوند خواهد شد.
و در سال جاری تعداد ۵۸۹۱۷ عدد نهال پیوندی آماده توزیع و فروش بوده است.
برای توسعه بیشتر قرار است باغ‌های نمونه جدیدی در دزفول داراب فارس بندرعباس تأسیس و در کار باغ‌های نمونه موجود مخصوصاً رامسر توسعه بیشتری داده شود و تعداد نهال پیوندی قابل توزیع در سال آینده به ۱۰۰ هزار و در سال‌های بعد به تدریج به ۵۰۰ هزار عدد در سال که کافی برای احداث تقریباً سالیانه ۳۵۰۰ هکتار باغ جدید می‌باشد تهیه و توزیع گردد.
نایب‌رئیس - آقای خلعتبری بفرمایید.
خلعتبری - اجرای برنامه هر کار اقتصادی و توسعه اقتصادی چند چیز می‌خواهد اول برنامه خودکار که باید هدفش معلوم باشد برنامه کار چیست یعنی معلوم باشد که
می‌خواهند چه مقدار محصول اضافه کنند دوم اعتبار می‌خواهد که باید دید سرمایه و اعتبار هست و چه مقدار هست دیگر این که مدت می‌خواهد یعنی این برنامه در ظرف سه سال چهار سال پنج سال باید انجام شود. آقایان، ترکیه در ظرف هفت سال قریب ده هزار هکتار زمینی را زیر محصول چای آورد ببینید شش سال است بنده راجع به توسعه محصول مرکبات در ایران تذکر می‌دهم آخرش امسال سؤال کردم ملاحظه فرمودید که جواب سؤال همه‌اش تئوری بود که همچنین بشود، همچنین بشود، سیصد هزار درخت چنان بشود، آن قدر نهال چنین بشود. آقایان بنده خودم بیست هزار درخت مرکبات با سرمایه خودم کاشته‌ام یک بنده که وقتم را اغلب اینجا صرف می‌کنم بیست هزار درخت خودم کاشتم بنده می‌دانستم که سؤال بنده جوابش صفر است و این یک نمونه‌ای است از این که برنامه‌های صحیح کشور را دستگاه‌های مسئول ما نمی‌توانند انجام بدهند ما هم که عمر نوح نداریم هر کشوری ده پانزده بیست سال یک فرصتی دارد و کشورهای بزرگ مثل امریکا و انگلیس هم بیش از بیست سال را نمی‌توانند حساب کنند برای این که ممکن است در این کشورهای بزرگ هم یک بحران اقتصادی پیش بیاید مثل این که در امریکا در سال ۱۹۲۹ یک بحران اقتصادی بزرگ پیش آمد که شش سال اقتصادش را متوقف کرد. ما شش سال راجع به انجام یک امری که همه قبول داشتیم وقت داشتیم حالا این جوابی است که به من می‌دهند. یک وقت وزیر کشاورزی سابق در کمیسیون کشاورزی تشریف آوردند و گفتند که در شمال دیگر مرکبات نباید کاشت گفتم چرا گفتند برای این که متخصص اسپانیولی ما گفته و او گفته که شمال مستعد و مناسب برای مرکبات کاری نیست حالا هم جناب آقای معاون وزارت کشاورزی روی لایحه‌ای که متخصصین فنی تهیه کرده‌اند همین جواب را دادند ایشان هم تقصیری ندارند و بنده خیلی هم ممنون هستم که نهایت صداقت را به خرج دادند و گفتند که کاری نشده برای این که از اسپانیا متخصص اسپانیولی آمد و گفت در شمال مرکبات نباید کاشت چرا؟ برای این که اسپانیا صادرکننده مرکبات است، اسرائیل صادرکننده مرکبات است از آنها نباید متخصص خواست. همان روز در کمیسیون کشاورزی وزیر کشاورزی به من گفت چون در شمال سرما می‌شود و درخت‌های مرکبات را از بین می‌برد نباید مرکبات کاشت در همان سال در اسپانیا سرما شد دویست میلیون دلار خسارت وارد آورد هر قرنی هر پنجاه، شصت سالی سرما یک جا حادث می‌شود ما در شهسوار و رامسر الآن درخت‌های ۱۵۰ ساله داریم، شش سال صرف این برنامه‌های تئوری شده این یک سر قضیه است. شما را برمی‌گردانم برای ذکر یک حقیقتی به سی سال پیش، سی سال پیش که اعلیحضرت فقید به شهسوار تشریف آوردند و شروع کردند به خرید زمین و عملیات عمرانی، در آن موقع در تمام شهسوار پنج باغ اربابی شاید بیشتر نبود که چند تا مال خانواده ما بود و چند تا هم مال بستگان ما و چند تا هم از تجار در آن دوره وزارت کشاورزی با استعداد و فکر اعلیحضرت فقید دستگاه مستعد و مؤثری را به کار انداختند آمدند گفتند این منطقه برای چای و پرتقال استعداد دارد، فرمودند هر چقدر می‌خواهید برای این دو محصول درخت قطع کنید و زمین تهیه کنید البته در یک منطقه‌ای مرکبات عمل می‌آمد که ارتفاع زیاد نداشته باشد از پنجاه شصت متر بالاتر عمل نمی‌آید آن موقع نهایت تسهیلات را فراهم کردند به هر رعیتی برای هر جریبی چهار تومان دادند و اجبار هم می‌کردند برای توسعه کشت مرکبات و تهیه باغ مردم آن روز نمی‌فهمیدند ولی چون آن روز هم پول می‌دادند و هم اجبار می‌کردند این کار به نتیجه رسید چهار تومان آن روز هم به قدر صد تومان امروز ارزش داشت که همان مبلغ در واقع خرج آباد کردن یک جریب بود در ظرف پانزده سال برنامه‌ای را اجرا کردند که امروز شاید ده بیست میلیون تومان مرکبات از شهسوار می‌آید و همین منطقه‌ای که می‌گویند متخصصین می‌گویند، برای کاشت مرکبات شایسته نیست آبش خوب نیست خاکش خوب نیست بیست میلیون تومان بلکه بیشتر مرکبات می‌دهد و صدها هزار نفر با آسایش و رفاه از این محل زندگی می‌کنند و در همین منطقه است که به زراعت چای اشتغال دارند و بنده چند فقره تلگراف دارم از چای‌کاران که تلگراف کرده‌اند و از عملیات مأمورین سازمان چای و خرید چای از مردم و رعایت حقوق مردم و ترتیب کار و پرداخت پول نقد و راضی کردن مردم منتهای صمیمیت و صداقت را به خرج می‌دهند (اکبر - در گیلان هم همین طور) در گیلان هم همین‌طور و آنها خواسته‌اند که از طرف ما از دولت و سازمان چای اظهار تشکر و قدردانی کنید مخصوصاً استدعای آنها این است که قدردانی‌شان به استحضار مجلس شورای ملی و دولت برسد بنابراین آقایان باید در شهسوار که یکی از مناطق مرکبات‌خیزست، کرمان یکی از مناطق بزرگ است، در دزفول
و خوزستان و فارس اقدام اساسی برای توسعه این محصول به عمل بیاید. بنده می‌خواهم عرض کنم که ما یک اعتباری برای بانک کشاورزی تصویب کردیم و یک مقرراتی به دنبال این کار گذاشتند که هیچ‌کس نتوانست استفاده کند، گفتند هر کس سند مالکیت دارد و به ملکش اعتراض نشده باشد با داشتن سند مالکیت می‌تواند بیاید وام بگیرد.
به این جهت در منطقه ما بیشتر از سه چهار نفر نتوانستند از بانک کشاورزی وام بگیرند چون در آنجا ملک ثبت شده وجود ندارد و ۹۹ درصد مردم نتوانستند از وام استفاده کنند بودجه توسعه مرکبات را توجه بفرمایید امسال به شهسوار که یک منطقه هم کشاورزی است ۱۲۰ هزار تومان اعتبار به عنوان وام طویل‌المدت که شامل مرکبات و چای می‌شود دادند فقط صد و بیست هزار تومان یعنی برای احداث ۱۵ هکتار باغ بنده خودم شخصاً سالی ۱۵ هکتار باغ احداث می‌کنم هزارها زارع در شهسوار هست که مردم حاضرند به آنها ملک بدهند و آنها آماده کار هستند باید سالی هزار هکتار در این منطقه شهسوار مرکبات کاری شود البته این کار را در ظرف ۲۰ سال می‌توان کرد به طوری که در ظرف بیست سال شهسوار از اسرائیل از لحاظ مرکبات جلو خواهد افتاد و این امر علت دارد. برای این که در مناطق گرم بیش از دو سه متر درخت مرکبات رشد نمی‌کند. و بیشتر از پانصد پرتقال یا هزار پرتقال نمی‌دهد ولی در شهسوار درخت هست که که ده هزار پرتقال می‌دهد درخت پانزده هزار پرتقالی را خودم به چشم خودم دیدم. بنابراین نوع پرتقال کرمان، پرتقال دزفول، لیموی دزفول اینها آقایان یک ارزشی برای مملکت ما دارد که خدا شاهد است همین یک قلم از نفت برای ما ارزشش بیشتر است همین‌طور که الآن چای هست پنج سال پیش وزارت کشاورزی روی توصیه متخصصین خارجی می‌گفت زراعت چای باید از بین برود. می‌گفت صرفه ندارد و باید تبدیل بشود به باقلا و متخصصین کشاورزی مرکز رفتند گفتند باید باقلا جای چای کاشته شود همین را ما در اینجا اعتراض کردیم، در موقعی که می‌خواستند شرکت خصوصی تشکیل بدهند گفتیم که نباید بشود و بعد به حرف ما توجه کردند و الآن دو سال است که خود دولت و آقای سرلشکر ضرغام وضع را به جایی رسانیده‌اند که تنها از این راه دولت سالی ۶۰ میلیون عایدی دارد مردم همه راضی و دعاگو هستند و اقتصاد درست و سالم این است. پس بنابراین جناب آقای حکیمی به آقای وزیر کشاورزی از طرف بنده بگویید، به دولت بگویید شما برنامه‌های اقتصادی و کشاورزی‌تان یکی از دلایل نقصش این است بنابراین مادام که شما به این حرف‌ها توجه بکنید وضع همین طور خواهد بود. این است که بنده تقاضا می‌کنم که برای مرکبات که در پنج منطقهٔ مهم کشور استعداد آن هست، باید برنامه‌ای داشته باشید که اقلاً سالی ده میلیون تومان خرج بکنید و بعد از ده سال سالی پانصد میلیون تومان مردم مملکت از این راه استفاده می‌برند.
۴ - اعلام تصویب صورت مجلس
نایب‌رئیس - چون اکثریت حاصل است صورت مجلس جلسه گذشته تصویب می‌شود.
۵ - تقدیم دو فقره سؤال به وسیله آقای ابتهاج
نایب‌رئیس - آقای ابتهاج
ابتهاج - دو سؤال است از وزارت راه و وزارت پست و تلگراف که تقدیم می‌کنم.
نایب‌رئیس - به جریان گذاشته می‌شود.
۶ - طرح و تصویب گزارش کمیسیون امور اجتماعی و کار راجع به تبصره الحاقی به ماده ۲ قانون فروش خالصجات و ارسال به مجلس سنا
نایب‌رئیس - گزارش کمیسیون امور اجتماعی و کار راجع به واگذاری اراضی به کارگران مطرح است و قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون امور اجتماعی و کار به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور اجتماعی و کار با حضور آقای وزیر کار و معاون وزارت کار به لایحه شماره ۳۴۹۹۲ دولت راجع به الحاق یک تبصره به ماده ۲ قانون فروش خالصجات به منظور واگذاری اراضی به کارگران رسیدگی و پس از مذاکرات لازم ماده واحده پیشنهادی دولت را عیناً مورد تصویب قرار داد اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده - تبصره الحاقی به ماده ۲ قانون فروش خالصجات:
تبصره ۸ - دولت مجاز است از اراضی مذکور در تبصره ۲ ماده ۲ این قانون بنا به پیشنهاد وزارت کار و موافقت وزارت کشاورزی و بر طبق آیین‌نامه‌ای که توسط وزارت کار تهیه و به تصویب هیئت دولت خواهد رسید به کارگران واجد صلاحیت که مقیم شهرستان مربوطه بوده و خود و عیال آنها در آن
شهرستان دارای خانه ملکی نباشند و سابقاً هم از اراضی دولتی استفاده نکرده باشند واگذار نماید.
مخبر کمیسیون امور اجتماعی و کار - مهندس هدایت گزارش از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشاورزی لایحه دولت راجع به الحاق یک تبصره به ماده ۲ قانون فروش خالصجات مربوط به واگذاری اراضی به کارگران را با حضور آقای وزیر کار مورد رسیدگی قرار داده ماده واحده مصوب کمیسیون کشاورزی را تأیید و تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون کشاورزی - تیمورتاش
نایب‌رئیس - شور در کلیات شروع می‌شود. آقای دولت‌آبادی مخالفید (دولت‌آبادی – موافقم)
آقای خلعتبری (خلعتبری - بنده عرضی نداشتم) بنابراین چون مخالفی نیست برای ورود در شور ماده واحده اعلام رأی می‌شود و منتظر حصول اکثریت هستیم (پس از چند لحظه اکثریت حاصل شد). آقایانی که با ورود در شور ماده واحده موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است (گفته شد مخالفی نیست) چون مخالفی نیست رأی می‌گیریم به ماده واحده آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد کلیات آخر مطرح است، چون مخالفی نیست رأی نهایی با ورقه گرفته می‌شود آقایان موافقین ورقه سفید خواهند داد.
(اسامی آقایان نمایندگان به ترتیب ذیل به وسیله آقای دکتر دادفر (منشی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد)
آقایان: دکتر رضایی – قوام - دکتر پیرنیا - دکتر نفیسی - حمید بختیار - دکتر سید امامی - امیر بختیار - اکبر افخمی - مهندس هدایت - عباسی - یار افشار - دکتر وکیل - مشار - پناهی - باقر بوشهری - ساگینیان - صدرزاده - جلیلی - ابتهاج - فضائلی - علامهٔ وحیدی - احد طباطبایی - سراج - حجازی - بوربور - دولت‌آبادی – دولتشاهی - اعظم زنگنه - فخر طباطبایی - دکتر امیر حکمت - توماج - سالار بهزادی - برومند - فولادوند - صادق بوشهری - دکتر اسدی - جلیلوند - شادمان - بهبهانی - خلعتبری – عمیدی‌نوری - هدی - دیهیم - دکتر بینا - حکیمی - عامری - صارمی - مهران - نصیری - دکتر آهی - عرب شیبانی - خزیمهٔ علم - تیمورتاش - مرتضی حکمت - استخر - دهقان - مرآت - اسفندیاری - دشتی - گیو - مهندس دهستانی - دکتر دادفر - مهندس سلطان - ارباب - مهندس فیروز بیات - اکبر - امید سالار - سعیدی - غضنفری.
(آرا مأخوذه شماره و در نتیجه ۶۷ ورقهٔ سفید علامت موافق شمرده شد)
نایب‌رئیس - لایحه با ۶۷ رأی موافق به تصویب رسید به مجلس سنا فرستاده می‌شود
اسامی موافقین: آقایان - مهندس سلطانی - جلیلوند - سعیدی – عمیدی‌نوری - علامه وحیدی - احمد طباطبایی - یار افشار - افخمی - باقر بوشهری - محسن اکبر - دکتر دیبا - رستم - امیر بختیار - عزیز - اعظم زنگنه - پناهی - احمد مهران - ارباب - عبدالحمید بختیار - دکتر دادفر - مرتضی حکمت - مهندس دهستانی - دهقان - هدی - غضنفری - سالار بهزادی - دشتی - گیو - تیمورتاش - نصیری - عامری - صدرزاده - دکتر آهی - دیهیم - سراج - حجازی - دولت‌آبادی - دکتر سید امامی - بوربور - قوام - ابتهاج - مهندس فیروز - استخر - مشار - محمد - صادق بوشهری - برومند - دکتر وکیل - فخر طباطبایی - دولتشاهی - فضائلی - دکتر امیر حکمت - حکیمی - جلیلی - دکتر امیر نیرومند - صارمی - خزیمه علم - ساگینیان - عباسی - فولادوند - خلعتبری - توماج - امید سالار - دکتر نفیسی - بیات - ماکو - شادمان - مهندس هدایت - مرآت اسفندیاری - دکتر بینا - دکتر اسدی - دکتر رضایی.
نایب‌رئیس - آقای وزیر کار
وزیر کار - بنده از آقایان نمایندگان محترم از کمکی که برای تصویب این لایحه فرمودند تشکر می‌کنم و امیدوارم که بتوانیم در اجرای این لایحه آن طور که مورد نظر آقایان است اقدام بکنیم که نتیجه بسیار خوب و مفید از این کار گرفته شود (احسنت)
۷ - طرح گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به گزارش اصلاحی مجلس سنا مربوط به استخدام معلمین خارجی برای مدارس فنی و تصویب آن
نایب‌رئیس - لایحه استخدام معلمین مدارس فنی و حرفه‌ای و کشاورزی در مجلس سنا اصلاحاتی شده و کمیسیون مربوط هم با اصلاحات مجلس سنا موافقت کرده است اطلاع پیداکنند.
(گزارش کمیسیون به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون فرهنگ به مجلس شورای ملی
کمیسیون فرهنگ لایحه شماره ۴۶۲۲ دولت راجع به استخدام معلمین مدارس فنی و حرفه‌ای و کشاورزی را که در مجلس سنا اصلاحاتی در آن به عمل آمده بود مطرح و مورد رسیدگی قرار داده مواد مصوبه مجلس سنا را با افزودن کلمه «فنی» بعد از کلمه «مدارس» در ماده اول تصویب نمود و اینک گزارش آن را به شرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده ۱ - به وزارت فرهنگ اجازه داده می‌شود جهت تکمیل افراد آموزشی مدارس فنی در مرکز و شهرستان‌ها شصت نفر معلم و استادکار از اتباع کشورهای آلمان غربی – اطریش - آمریکا - فرانسه - انگلیس - بلژیک - هلند - سوئیس - ایتالیا - ژاپن و کشورهای اسکاندیناوی استخدام نماید. معلمان واستادکاران مزبور در حدود بودجه مربوط حداکثر برای مدت سه سال استخدام می‌شوند و تمام وقت رسمی به تدریس و خدمت در کارگاه‌ها و مزارع مشغول خواهند بود و به هیچ‌وجه حق اشتغال به کار دیگری ندارند و حقوق هر یک از معلمان و استادکاران از ماهی چهل هزار ریال تجاوز نخواهد نمود که نصف آن به ریال و نصف دیگر به ارز پرداخت می‌شود و هر یک از آنان در سال حق یک ماه مرخصی با استفاده از حقوق خواهند داشت به علاوه هزینه مسافرت خود و زن و فرزندان کمتر از ۱۸ سال را در صورت انتقال به ایران وزارت فرهنگ پرداخت خواهد نمود سایر وزارتخانه‌ها نیز می‌توانند از مقررات این ماده برای استخدام معلمان مدارس فنی خود با نظر وزارت فرهنگ استفاده نمایند.
تبصره ۱ - سایر شرایط و مقررات استخدام معلمان و استادکاران مذکور طبق قانون استخدام اتباع خارجه مصوب عقرب ۱۳۰۱ خواهد بود.
تبصره ۲ - تجدید استخدام هر یک از معلمان و استادکاران پس از خاتمه مدت قرارداد به موجب این قانون بلامانع خواهد بود.
ماده ۲ - وزارت فرهنگ می‌تواند برای تکمیل افراد تعلیماتی مدارس عالیه فنی که دوره تحصیلات آنها کمتر از لیسانس نباشد ایرانیانی را که در یکی از رشته‌های فنی دارای تحصیلات درجه دکتری یا معادل آن باشند با پایه یک دانشیاری استخدام نماید ترتیب استخدام این قبیل دانشیاران و همچنین ترفیعات آنان به مقام استادی طبق قوانین مربوط به انتخاب دانشیاران واستادان دانشگاه خواهد بود و نیز برای تأمین عده دبیران مدارس عالیه فنی و هنرستان‌ها و دبیرستان‌ها و دانشسراهای کشاورزی وزارت فرهنگ می‌تواند کسانی را که دارای درجه مهندسی معادل لیسانس در رشته‌های فنی باشند با پایه یک دبیری و کسانی را که دارای درجه مهندسی فوق لیسانس در رشته‌های مزبور باشند با پایه دو دبیری مطابق مقررات مربوط به دبیران استخدام نماید ترفیع این دبیران نیز تابع مقررات قانون استخدام دبیران خواهد بود
ماده ۳ - وزارت فرهنگ در صورت احتیاج می‌تواند پایه دبیری یا اداری دارندگان تحصیلات دکتری یا معادل آن را در رشته‌های فنی به شرط آن که لااقل مدت هشت سال در مدارس عالی فنی سابقه تدریس داشته باشند به مأخذ آخرین حقوق دریافتی به پایه دانشیاری تبدیل نماید و همچنین می‌تواند پایه اداری دارندگان تحصیلات لیسانس یا فوق لیسانس در رشته‌های فنی را به شرط آن که در موقع تصویب این قانون لااقل سه سال در مدارس فنی سابقه تدریس داشته باشند به مأخذ آخرین حقوق دریافتی به پایه دبیری تبدیل نماید این قبیل اشخاص باید منحصراً در مدارس فنی خدمت نمایند در غیر این صورت رتبه آنها به صورت اول برمی‌گردد.
تبصره - در صورتی که مجموع حقوق و کمک مشمولین ماده فوق از مجموع حقوق و کمک یک پایه دانشیاری و یا دبیری زیادتر و از پایه بالاتر کمتر باشد پایه بالاتر اعطاء می‌گردد.
ماده ۴ - حقوق معلمان مدارس فنی که از محل اعتبارات سازمان برنامه استخدام شده و در هنرستان‌ها و مدارس کشاورزی خدمت نموده‌اند از تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۳۵ تا زمانی که به خدمت مشغول بوده‌اند از محل اعتبار بودجه وزارت فرهنگ و به مأخذ پیمان نامه آنها قابل پرداخت می‌باشد. ماده ۵ - به معلمانی که لازم باشد تمام روز در هنرسرای عالی و یا در دانشکده‌های فنی و آزمایشگاه‌های علوم و دانشسرای عالی و مدارس فنی به کارهای تعلیماتی یا عملی یا نظری اشتغال ورزند فوق‌العاده اضافه‌کار مقطوع طبق آیین‌نامه‌ای که با موافقت وزارتین دارایی و فرهنگ تنظیم می‌شود پرداخت خواهد شد مقررات خدمت تمام روز معلمان و همچنین دروسی که ایجاب می‌کند معلمان آن تمام روز را خدمت کنند باید به تصویب شورای عالی فرهنگ برسد
این‌گونه معلمان و استادکاران حق اشتغال به خدمت دیگری را ندارند.
ماده ۶ - وزارت فرهنگ مجاز است استادکاران ماهر ایرانی در رشته‌های مختلف را که برای تعلیم در مدارس فنی احتیاج دارد در صورتی که صلاحیت و مهارت آنها مورد گواهی استاد یا معلم درس و شورای مدرسه مربوط باشد به عنوان استادکار به طور روزمزد به کار بگمارد میزان دستمزد این قبیل استادکاران در هر سال با موافقت وزارت دارایی از طرف وزارت فرهنگ تعیین می‌گردد.
تبصره ۱ - در صورتی که وزارت فرهنگ احتیاج به معلمان فنی موقت داشته باشد می‌تواند با تصویب شورای مدرسه مربوط آنان را برای ساعات معینی به کار گمارد و میزان حق‌التدریس آنان را هر دو سال یک‌بار با موافقت وزارت دارایی تعیین و پرداخت نماید.
تبصره ۲ - وزارتخانه‌هایی که دارای مدارس فنی می‌باشند می‌توانند از این ماده استفاده نمایند.
ماده ۷ - وزارت فرهنگ و وزارت دارایی برای اجرای این قانون می‌توانند از مجموع اعتبارات پرسنلی بودجه خود استفاده نمایند.
ماده ۸ - مقصود از مدارس و رشته‌های فنی مندرج در این قانون عبارتست از مدارس و رشته‌های مربوط به صنعت و کشاورزی و هنر و امور فنی بازرگانی.
ماده ۹ - وزارت فرهنگ و وزارت دارایی مأمور اجرای این قانون می‌باشند.
مخبر کمیسیون فرهنگ - صدرزاده
نایب‌رئیس - به طوی که اجمالاً توضیح داده شد این لایحه در مجلس شورای ملی قبلاً به تصویب رسیده بود و بعد اصلاحات مختصری در مجلس سنا در آن شده است که این اصلاحات را هم کمیسیون فرهنگ مجلس شورای ملی قبول کرده است؛ لذا فعلاً رأی می‌گیریم به اصلاحات، یعنی رأی می‌گیریم به گزارش کمیسیون فرهنگ مبنی بر قبول اصلاحاتی که در سنا صورت گرفته است آقایانی که موافقند قیام فرمایند اکثر برخاستند تصویب شد، برای اجرا به دولت ابلاغ می‌شود.
۸ - طرح و تصویب یک فوریت و اصل گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به انتقال خلبان‌های گردان سمپاشی به وزارت کشاورزی و ارسال به مجلس سنا
نایب‌رئیس - لایحه‌ای است مربوط به انتقال خلبانان سمپاش به وزارت کشاورزی و از نظر فوریتی که اساس این موضوع دارد بعضی از آقایان پیشنهاد فوریتی کرده‌اند که لایحه یک شوری شود این پیشنهاد قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی اینجانبان امضاکنندگان زیر تقاضا داریم که لایحه شماره ۲/ ۲۶۶۱۵ دولت موضوع انتقال خلبانان سمپاش به وزارت کشاورزی با یک فوریت مطرح شود. دولت‌آبادی - خزیمه علم - احمد طباطبایی - مشار - حمید بختیار - جلیلی - دکتر نفیسی - بوربور - افخمی - اکبر و چند امضای دیگر.
نایب‌رئیس - ۱۵ امضا کامل است. مخالفی نیست (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به فوریت این لایحه آقایانی که با فوریت و یک شوری شدن این لایحه موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد لایحه مطرح است و قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملی کمیسیون کشاورزی با حضور آقای معاون وزارت کشاروزی لایحه شماه ۲/۲۶۶۱۵ راجع به انتقال خلبان‌های گران سمپاشی نیروی هوایی وزارت جنگ به وزارت کشاورزی را مورد رسیدگی قرار داده ماده واحده پیشنهادی دولت را عیناً تصویب نمود
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد
ماده واحده - از اول سال ۱۳۳۹ کادر فنی و خلبان نیروی هوایی که در گردان سمپاشی نیروی هوایی مشغول خدمت هستند با پیشنهاد وزارت کشاورزی و موافقت وزارت جنگ به وزارت مزبور منتقل می‌گردند.
تبصره ۱ - تبدیل درجه افسران منتقله به رتبه اداری طبق تصویب‌نامه شماره ۵۱۳۶ به تاریخ ۱۳/۳/۳۱ هیئت وزیران خواهد بود و ارشدیت افسران و درجه‌داران در درجه‌ای که با آن منتقل می‌شوند برای رتبه بعدی آنها محسوب خواهد شد.
تبصره ۲ - حقوق افسران و درجه‌داران منتقله به مأخذ حقوق دریافتی افسران و درجه‌داران مشابه در نیروهای مسلح شاهنشاهی در فروردین سال ۱۳۳۷ خواهد بود و آنچه با پایه‌های اداری و درجات فنی تطبیق می‌نماید به عنوان حقوق و مازاد به عنوان حق فنی پرداخت می‌گردد.
ضمناً ارتقا از پایه مادون به پایه مافوق مشمول قانون استخدام کشوری بوده و به هر رتبه‌ای که ارتقا یافتند حقوق و حق فنی متعلق به آن رتبه را دریافت خواهند داشت.
تبصره ۳ - تبدیل درجه‌داران منتقل به شرح زیر خواهد بود:
۱ - گروهبان سوم کارمند فنی درجه (۴)۱۹۵۰ ریال
۲ - گروهبان دوم کارمند فنی درجه (۳) ۲۵۳۵ ریال حقوق
۳ - گروهبان یکم کارمند فنی درجه (۲) ۳۲۹۵ ریال حقوق
۴ - استوار دوم کارمند فنی درجه (۱) ۴۲۸۳ ریال حقوق
ضمناً مدت توقف برای ارتقا از درجه چهار به درجه سه و از سه به دو سه سال و از دو به یک و از درجه یک فنی به پایه یک اداری چهار سال می‌باشد و مدت توقف در درجات ارتش جزو مدت توقف در درجات فنی محسوب بوده و در ترفیع آنها به پایه اداری مؤثر خواهد بود.
تبصره ۴ - کسور بازنشستگی افسران و درجه‌داران منتقله از صندوق بازنشستگی ارتش به صندوق بازنشستگی کشوری منتقل و از تاریخ اشتغال در وزارت کشاورزی نرخ کسور آنان ۸٪ حقوق فنی می‌باشد و هر تغییری که نسبت به نرخ کسور بازنشستگی پایه‌های اداری داده شود شامل آنها نیز خواهد بود ضمناً شرایط بازنشسته شدن افسران و درجه‌داران منتقله به موجب این قانون تابع قوانین استخدام کشوری و قوانین مصوبه بوده و میزان حقوق بازنشستگی آنان عبارت از یک سی‌ام آخرین حقوق و حق فنی دریافتی ضرب در سنین خدمت می‌باشد به شرط این که از آخرین حقوق و حق فنی دریافتی تجاوز ننماید.
تبصره ۵ - برقرای حقوق وظیفه و مستمری و رد کسور بازنشستگی این قبل کارمندان بر ملاک آخرین وجه دریافتی که نسبت به آن بازنشستگی پرداخته‌اند بوده و مشمول قوانین مصوبه کشوری می‌باشد.
تبصره ۶ - پرداخت هزینه سفر و فوق‌العاده روزانه و فوق‌العاده بدی آب و هوای مشمولین قانون تابع مقررات کارمندان اداری می‌باشد.
تبصره ۷ - وزارت کشاورزی می‌تواند با توجه به مزایایی که به پرسنل پرنده و فنی نیروی هوایی ارتش شاهنشاهی پرداخت می‌شود با موافقت نیروی هوایی به پرسنل کادر و احد سمپاش مزایایی بپردازد.
تبصره ۸ - در مورد پرداخت زیان جانی ناشی از اثرات سوانح و خدمات هواپیمایی که منجر به نقص عضو و یا فوت یکی از افراد کادر هواپیمایی و کارمندان وزارت کشاورزی می‌شود به نحوی که در نیروی هوایی ارتش شاهنشاهی عمل می‌شود رفتار خواهد شد.
تبصره ۹ - چنانچه نیروی هوایی ارتش شاهنشاهی نتواند خلبان و مکانیسین مورد احتیاج واحد سمپاش وزارت کشاورزی را از بین درجه‌داران و افسران جزء خود تأمین نماید وزارت کشاورزی می‌تواند طبق آیین‌نامه که از طرف هیئت دولت تصویب شود اقدام نماید.
تبصره ۱۰ - حقوق و کمک و حق فنی و مزایای متعلقه به مشمولین این قانون تا پایان سال ۳۸ از محل بودجه وزارت جنگ پرداخت و از سال ۱۳۳۹ معادل حقوق و مزایای پرسنل مزبور از محل درآمد عمومی کشور به بودجه وزارت کشاورزی علاوه و پرداخت می‌شود.
تبصره ۱۱ - وزارت دارایی جنگ کشاورزی مأمور اجرای این قانون هستند.
گزارش از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام با حضور آقای معاون وزارت جنگ لایحه دولت راجع به انتقال خلبان‌های گردان سمپاشی نیروی هوایی وزارت جنگ به وزارت کشاورزی را مطرح و با خیر کمیسیون کشاورزی موافقت نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
از طرف مخبر کمیسیون نظام - توماج
گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی لایحه دولت راجع به انتقال خلبان‌های گردان سمپاشی نیروی هوایی وزارت جنگ به وزارت کشاورزی را با حضور آقای معاون وزارت کشاورزی رسیدگی نموده ماده واحده مصوب کمیسیون کشاورزی را مورد تصویب قرار داد اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارایی - مشایخی
نایب‌رئیس - شور در کلیات شروع می‌شود (گفته شد مخالفی نیست) چون مخالفی نیست لذا درورود به ماده واحده اعلام رأی می‌کنم آقایانی که با ورود در ماده واحده موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است. مخالفی نیست (اظهاری نشد) چون مخالفی نیست رأی می‌گیریم به ماده واحده آقایانی که موافقند قیام فرمایند اکثر برخاستند تصویب شد کلیات آخر مطرح است مخالفی نیست بنابراین رأی می‌گیریم به ماده واحده و یازده
تبصره آقایانی که موافقند قیام فرمایند اغلب قیام نمودند تصویب شد برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
۹ - بیانات بعد از دستور آقای دکتر امیر حکمت
نایب‌رئیس - چون مطلب مهمی در دستور نداریم از طرف آقای دکتر امیر حکمت شرحی رسیده است که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
چون مطلب ضروری دارم که باید به عرض مجلس شورای برسانم مستدعی است در صورت امکان در آخر جلسه به عنوان بعد از دستور اجازه فرمایید عرایضم را به سمع آقایان همکاران محترم برسانم - دکتر امیر حکمت.
نایب‌رئیس - آقای دکتر امیر حکمت
دکتر امیر حکمت - بنده به تصدیق آقایان همکاران محترم در این مدت دوره نوزدهم که افتخار همکاری با آقایان را داشم کمتر وقت آقایان را گرفتم مگر در مواردی که ضرورتی ایجاب کرده است (صحیح است) در جلسه گذشته از طرف جناب آقای خلعتبری همکار محترم بیاناتی شد که البته این بیانات به نظر بنده همان طور که خودشان هم فرمودند چون بعضی از جراید تحریف کردند و چیزهایی اضافه کردند در بعضی موارد که با سلیقه بنده جور نیست محتاج به یک توضیحاتی است و خواستم در این باب عرایضی کرده باشم و یقین می‌دانم که ایشان هم موافق هستند چون ایشان را سال‌هاست می‌شناسم مرد با حسن نیتی هستند و مرد وطن‌پرست و وطن‌شناسی صحیح است که مملکت را خوب می‌شناسند بنابراین ایشان قطعاً در بیانات‌شان حسن نیت داشتند ولی خوب از لحاظ حرفه پزشکی که کار بنده است می‌توانم این جسارت را بکنم که ایشان گاهی تحت تأثیر احساسات قرار می‌گیرند وقتی بیاناتی می‌کنند قدری اوج می‌گیرند و مبالغه می‌کنند والا من یقین می‌دانم که ایشان مرد با حسن‌نیتی هستند و خیال می‌کنم که اگر بنده اینجا توضیحاتی در اطراف بیانات‌شان عرض بکنم مفید باشد یعنی باید این را عرض بکنم که در اول جلسه در موقع بیانات دیروز ایشان بنده نبودم و در کمیسیون خارجه درخدمت همکاران بودم و در اواخر فرمایشات ایشان رسیدم و امروز صورت جلسه را خواندم آنچه مسلم است ایشان بیاناتی که کردند شاید برای بنده و بعضی اشخاص یک قدری تأسف‌آور باشد و برای اشخاص بی‌اطلاع و بی‌خبر شاید یک قدری تشویش ذهن فراهم کند و برای مردم بدخواه ممکن است موجب تشویق و تجری باشد ولی وقتی که مطلب درست شکافته بشود و توضیح داده شود به نظر بنده تمام این احتمالات مرتفع خواهد شد البته آقایان توجه دارند که تنفید در همه جا و به خصوص در مملکت ما ولو این که مطابق حق و حقیقت نباشد خریدار دارد مثل این که فرمودند روزنامه‌ها از حدود مطالبی که اینجا ذکر شده بود تجاوز کرده‌اند بنده روزنامه را ندیدم ولی چیزی نوشته‌اند برای این که بازار فروش روزنامه‌شان رونق داشته باشد بنده جسارت نمی‌کنم به ارباب جراید که در اینجا تشریف دارند بعضی روزنامه‌ها را عرض می‌کنم البته منکر نمی‌توان شد که خریداران تنقید ناراضی‌ها هستند و بنده مطابق دقتی که در این امر کردم و مدعی هستم که یکی از اشخاصی هستم که در این امور دقت نظر دارم صدی هشتاد ناراضی‌ها اشخاصی هستند که به ناحق ناراضی هستند وزیر بوده‌اند وکیل بوده‌اند فلان کاره بوده‌اند حالا به جهتی از جهات در کنار نشسته‌اند و گاهی حقوق می‌گیرند و حالا می‌گویند بگذار تنقید و انتقاد بشود و اوضاع شلوغ بشود بلکه به نفع ما بشود. بنابراین این عده از ناراضی‌ها را بنده جزو ناراضی نمی‌شناسم و نباید اینها را ناراضی دانست اینها تقاضاهای نامشروع دارند ولی البته صدی بیست این مردم ناراضی به حق ناراضی‌اند آن هم در همه جای دنیا ناراضی دارند و ممکن نیست ترتیبی در یک مملکتی در امور اجتماع عمل کرد که همهٔ مردم راضی باشند این امکان‌پذیر نیست البته وقتی ما از ممالک اروپایی دیدن می‌کنیم یا از امریکا برمی‌گردیم به مملکت خودمان می‌بینیم ای امان عجب ما چه اوضاع ناجوری داریم آنها چه می‌کنند و چه کردند اما من خیال می‌کنم مثل افرادی که همیشه بالا دست‌ها را نگاه می‌کنند و ناراضی هستند، اگر یک قدری بیایند پایین دست‌ها را نگاه کنند آن وقت راضی خواهند بود و در مملکت‌داری و در قضاوت کردن در امر مملکت هم این مطلب صحیح است بنده اخیراً مسافرتی به هندوستان کردم و در مسافرت به هندوستان افتخار داشتم که جمعی از همکاران مجلسی هم بودند و در خدمت‌شان بودیم آنجا این مطلب و طرز تفکر از آن اوضاع و احوال اجتماعی به نظر بنده آمد و آن وقت شکرگزار شدیم که ما زندگی خوبی داریم در هندوستان به طوری که آقایان مسبوق هستند پس از آن که استقلال آنجا صورت گرفت وضع نامطلوبی پیدا کرد. البته عوامل مختلف بود جنگ هم یکی از عوامل بود وقتی در آنجا بودیم یک
اکثریت بسیار بزرگ گرفتاری‌شان مربوط به امر تغذیه‌شان بود که غذا نداشتند و اطلاع یافتیم که سابقاً عده کثیری از گرسنگی تلف شدند در همان موقعی که ما آنجا بودیم نهر و نطقی کرد که این مطلب را آنجا شنیدیم که امروز با سعی و کوشش فراوانی که کرده‌اند بی‌غذایی را حل کرده‌اند (عمیدی نوری - هنوز کاملاً حل نشده) عرض می‌کنم به قول شما هنوز هم حل نشده و بنده می‌دیدم اشخاصی را که یک روپیه حقوق داشتند یعنی ۱۵ ریال ما و بدیهی است که با ۱۵ ریال به زحمت می‌توانستند با نان خالی هم سدجوع کنند به فرمایش جناب آقای عمیدی نوری که صحیح هم هست عده دیگری هنوز هستند که این مقدار هم گیرشان نمی‌آید ولی مسئله پوشاک و مسکن اصلاً آنجا مطرح نیست و صحبتش نیست ما وقتی شب می‌آمدیم می‌دیدیم که یک عده‌ای در خیابان خوابیده بودند و ناراضی هم نبودند و زندگی عادی هم بود به جای لباس هم یک تیکه پارچه برای ستر عورت بسته بودند (یک نفر از نمایندگان - آب و هوا اجازه می‌دهد) آب و هوا هم اجازه می‌داد که اگر لباسی نپوشند عیب نداشته باشد ولی فراهم هم نمی‌شد بنابراین بنده می‌خواهم عرض کنم اینجا امروز این بیاناتی که می‌کنم منظورم دفاع از دولت یا دولت‌ها و موضوع حزب و اینها نیست و جناب آقای خلعتبری هم گویا جزء حزبی نیستند بنده به صورت یک فرد عادی دوست و ارادتمند ایشان می‌خواهم صحبتی بکنم و هیچ تکلیف خاصی و حمایتی و نظر تبلیغی ندارم البته در بیانات ایشان یک جمله بود که یکی دو مرتبه تکرار کردند که بنده آن را یک قدری نپسندیدیم و او احتمال وقوع حادثه بود این را بیان کردند و ما را با عراق و پاکستان و امثال اینها قیاس کردند بنده می‌خواهم عرض کرده باشم که ما در مظان حادثه نیستیم و هیچ وقت هم نخواهیم بود برای این که ما همیشه نشان دادیم که در مقابل خطر با هم پیوستگی داریم و در مقابل وطن‌مان و خطراتی که به وطن‌مان و استقلال‌مان توجه داشته باشد ایستادگی کردیم و می‌کنیم و تاریخ ایران این امر را نشان می‌دهد و مقایسه ما هم با عراق مقایسه نامقایسه نامناسبی است برای این که مملکتی که سال‌ها جزئی از اجزای امپراتوری ایران بوده و مدتی جزو امپراتوری عثمانی بوده و بعد در جنگ اول مملکت عثمانی را تجزیه‌ای کردند و یکی از این تکه‌ها به این اسم در آمد و تحت قیمومیت بود و یک حکومتی هم عنوان پیدا کرد و سلطنتی هم شد بنابراین یک مملکتی که ۲۵ قرن سلطنت دارد حکومت کرده است زندگی کرده است
همیشه به استقلال و همه هجوم‌ها را در مقابل خود تحمل کرد و به پا ایستاد به‌هیچ‌وجه قابل مقایسه با عراق نیست و این اصلاً قابل بحث نیست صحیح است یا این که ما ایران را با پاکستان تطبق بکنیم پاکستان مملکتی است که همه می‌دانیم به تازگی به استقلال رسیده و جزو ممالک مشترک‌المنافع است و تمام اصول را می‌خواهد تازه برقرار کند و یک قانون اساسی وضع کند و می‌خواهد زندگی تازه‌ای ترتیب بدهد البته تحولاتی هم باید پیش بیاید باز هم با مملکت ما قابل مقایسه نیست و عنوان کردن این به نظر بنده به غرور ملی ما برخورد می‌کند (صحیح است) فقط بنده یک چیز می‌خواهم جسارتاً عرض کنم که جناب آقای خلعتبری می‌توانستند و می‌توانند ما را با مملکت پادشاهی انگلستان مقایسه کنند این اشکال نداشت با این که ما حق تقدم داریم برای این که تاریخ ما کهنه‌تر است و قرن‌ها پیش از انلگستان مملکتی سلطنتی موجود بوده اما یک مسائلی هست که باید توجه داشت و آن مسایل این است می‌دانید سر بقای عظمت انگلستان به نام بریتانیای کبیر چیست فقط سلطنتش است اشتباه نباید کرد و آن علاقه و ایمان و توجهی است که مردم انگلستان از کارگر معدن تا سپور خیابان سلطنت دارند (دیهیم - در ایران ملت ایران هم همین طور است و نسبت به آن فداکار هستند) ما هم همین طور هستیم و باید هم باشیم (صحیح است) و به عقیده من اگر مطالبی به زبان بیاوریم و در این مورد توجه نشود گناه است ما هم اگر بخواهیم به استقلال و بقای قومیت ایرانی علاقه‌مند باشیم نباید کاری کنیم که در این امر رخنه‌ای پیدا شود (صحیح است) این را گناه می‌دانم ما هم اگر بخواهیم به استقلال‌مان، به وطن‌مان، به بقائمان به بقای قومیت ایران علاقه‌مند باشیم باید به سلطنت‌مان علاقه‌مند باشیم (صحیح است)، ایشان هم البته فرمایشات‌شان مؤید همین مطالب بود و بنده هم تاکید کردم فرمایشات ایشان را البته جریان‌های گذشته تاریخ گذشته، ایران و سلطه‌هایی که از طرف اقوام و ملل نسبت به این مملکت وارد آمده همیشه مقام سلطنت مایه تجمع، مایه این بود که مردم با همکاری یکدیگر با آن هجوم مقابله کنند (صحیح است) و اگر مواردی چون مورد اعلیحضرت فقید رضاشاه که در بیانشان اشاره فرمودند که ایشان چند میلیون خواستند از انگلیسی‌ها و به این جهت رفتند، بنده خواستم عرض کنم این مطلب اشتباه است، این طور نبوده، این یک سرٌی است که نمی‌خواهم
فاش کنم فقط گوشه‌ای از آن را باز می‌کنم اعلیحضرت فقید بر اثر خیانت زمامداران وقت ایران رفت برای این که ایشان را در جریان سیاست روز نگذاشتند، این حقیقتی است غیرقابل انکار و الآن موقع این حرف نیست اگر لازم باشد به موقع خود عرض خواهم کرد هر وقت در این مملکت پادشاهی دچار تزلزل شد و مملکت به دست اجنبی افتاد آن موقعی بود (تاریخ گذشته ایران این امر را نشان می‌دهد) که از خود داخله مملکت و اطرافیانش به او خیانت کرده‌اند، اما خوشبختانه ما در حال حاضر به هیچ‌وجه چنین خیانتکارانی در کار نداریم و نمی‌توانیم معتقد این امر بشویم که مردمی که امروز در اطراف شاهنشاه ما خدمتگزار هستند خیانتکار باشند، قصور ممکن است گفت اما خیانتکار نیستند عرض کنم که آقایان به خاطر دارید که روزی مردمی در این مملکت بودند ترقی‌خواه و به مرحوم سلطان احمد شاه ایراد داشتند که پادشاهی است بی‌حال و بیکاره و برای خودش می‌گردد و می‌خوابد و به درد مملکت نمی‌رسد، یک روز دیر هم یک عده عوام‌فریب در این مملکت آمدند و گفتند چرا پادشاه این پادشاه فعلی غم مردم را می‌خورد حتی کار هم به جایی رسید که املاک را گفتند نباید به مردم داد و عنوان مقام غیرمسئول در آنجا بحث شد، این روزها را دیدیم بنده می‌خواهم عرض کرده باشم به جناب آقای خلعتبری و همکاران عزیزم اعتراف کنیم که در مملکتی هستیم که با کمال تأسف رجال زیادی که واقعاً مقام (هم‌دتا) Hommes d Etat دارند نتوان به آنها گفت نداریم با کمال تأسف و این که فرمودند ایزنهاور صدها مشاوردارد (صحیح است) ولی متأسفانه ما این قدر نداریم ولی نمی‌توانیم قرض کنیم و با همین رجالی که داریم باید کار کنیم انشاءالله اولاد ما در رژیم ثابت و مستقر خواهند داشت و مثل این که کم‌کم داریم پیدا می‌کنیم بنابراین وضعیت خود جناب آقای خلعتبری و همه آقایان و حتی دشمنان پادشاه فعلی ما نمی‌توانند انصافاً منکر این بشوند که در مملکت ما در حال حاضر کسی واردتر از این مرد بزرگ به کار اجتماع نیست و کسی واردتر از این مرد بزرگ به سیاست خارجی این مملکت نیست اینها دلیل دارد، دلیلش این است که از ساعتی که به مقام سلطنتی رسید دچار آن بساطی بود که همه مسبوقیم این مرد بزرگ در واقع در یک بوته‌ای پخته شده است و به این صورتی در آمده است که امروز پادشاه بلژیک می‌گوید که این مرد تجاربش به قدری در امور سیاسی دنیا زیاد است که ما باید از وجود او استفاده کنیم پادشاه بلژیک نه ترسی داشته و نه تملقی می‌خواسته بگوید این حقیقت را در برخورد اول درک کرد و گفت بنابراین مع‌التأسف باید ناچار از ایشان استدعا کنیم که در امور مداخله کنند اگر پادشاه ما در امور مداخله کرد و امنیتی به وجود آورد عیبی دارد شما آقایان خوب می‌دانید که این مملکت هر وقت امنیت داشت من نمی‌گویم دولت‌ها مردم و دولت یکی هستند همه سروته یک کرباس هستند، مردم و دولت توانستند پیش بروند به سوی آبادی و عمران و آبادی کنند، هر وقت استقرار امنیت بود باید دید این امنیت را کی به وجود آورده کسی که این امنیت را به وجود آورده که در سایه آن می‌توانید اینجا بنشینید و این مطالب را بگویید به او باید دعا کرد و باید از ایشان حمایت کرد البته آقایان نمی‌توانند فکر کنند که ایشان می‌روند در اروپا گردش بکنند خیر در این مسافرت‌ها برنامه‌ای دارند که در زحمت هستند برای خیر مملکت است نه برای گردش نه برای تفریح و یا این که از ایشان بلند می‌شوند و به تمام اقصی نقاط مملکت می‌روند برای این است که خدمتی انجام بدهند برای این است که ببینند درد مردم چیست و دوا کدام است بنابراین این را مداخله نباید گفت.
(خلعتبری - بنده چنین عرضی نکردم) نگفتم که جنابعالی فرمودید.
نایب‌رئیس - آقای دکتر امیر حکمت وقت شما تمام شد چه مدت وقت لازم دارید که رأی بگیریم.
دکتر امیر حکمت - ده دقیقه
نایب‌رئیس - برای ادامه نطق آقای دکتر امیر حکمت به مدت ده دقیقه رأی گرفته می‌شود آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد.
دکتر امیر حکمت – متشکرم، صحبت در مداخله ایشان بود اگر مداخله کنند برای این که مثلاً یک قراردادی منعقد شود و ۷۵ درصد از درآمد نفت مملکت عاید مملکت شود (مهران - از شخصیت ایشان باید استفاده کرد) این چه ضرری دارد اگر مداخله ایشان برای ایجاد حسن‌تفاهم و دوستی بین ما و ممالک آزاد موجباتی فراهم کرده است عیبی نداشته و ندارد رهبری سیاست خارجی به دست ایشان باید باشد برای این که از همه افرادی که در این مملکت هستند بصیرترند (ما که نمی‌توانیم وزیر خارجه از سوئد بیاوریم) ایشان نسبت به سایرین اطلاعات کافی‌تر دارند و مطلع‌تر و دلسوزترند دل‌سوزی‌شان دلیل هم دارد برای این که مقام ایشان مقامی است که دلسوزی بیشتر مستوجب او است
بنابراین بنده و شما می‌بینیم هر سفری که این مرد بزرگ به این ممالک خارجی کرده است آبرویی برای این مملکت ایجاد کرده است. شما می‌دانید که مظفرالدین شاه و ناصرالدین شاه که به فرهنگ رفتند چه مضمون‌ها ساخته شده و چه چیزها که گفته شد راجع به این که یک ایرانی بی‌اطلاع کم تربیت وارد یک محیطی شده. ولی ایشان را می‌بینید که رویه‌شان چیست و چه جور اسباب استعجاب شده‌اند که در یک مملکت شرقی چنین شخصیتی پیدا شود، منتظر بودند که مثلاً پادشاه ایران با عمامه و بساطی وارد شود اینها مسائلی است که شاید از انصاف دور هست که توجه نشود و باید قدردان بود باید دعا کرد به این مرد بزرگ و وقتی خلاف این بود آن وقت می‌فهمند چه خواهیم بود و چه می‌شود عرض کنم که یک بیان دیگر اینجا شد فرمودند که کارهای خوب کم شده است یا نباید گفت کار نشده مگر این که بگوییم برای این که ترقی سریع بکنیم باید کار بیشتر بشود اما از وقتی که ما امنیت داریم باید در نظر بگیریم یعنی بعد از شهریور ۲۰ آن حوادثی که واقع شد اول هجوم اجنبی بعد هم قضیه توده‌ای‌ها و ستون پنجم روس‌ها و بعد هم مسخره‌بازی مصدق و دار و دسته‌اش بعد از این وقایع تازه ما به یک صورت مناسبی در آمده‌ایم که شروع کرده‌ایم کاری بکنیم در ظرف این ۵ - ۶ سال که شروع کرده‌ایم کار بکنیم الحق و الانصاف نباید گفت که ما کار نکرده‌ایم ما کار کردیم البته نمی‌شود انتظار داشت، یک بچه تازه متولد را در دا نشگاه بگذاریم و بگوییم همین الآن تمام معلومات دانشگاهی را باید یاد بگیری چنین چیزی محال است ما آن قدری که وسایل فراهم بود و اسباب کار مهیا بود پیشرفت کردیم اینجا صحبتی شد از امریکایی‌ها، گله فرمودند جناب آقای خلعتبری خوب بنده نمی‌خواهم بگویم هیچ جای گله نیست ولی باید این مطلب را بگویم که حق نیست بگوییم آنها به کلی به ما کمک نکرده‌اند البته پولی آوردند و به عنوان کارشناس بردند ولی ما طلبی از آنها نداشتیم خوب کارشناس آورده بودند و کارشناسان خدمت کردند. همین مازندران که جنابعالی شب می‌توانید بروید و با کمال فراغت بال و از دست مالاریا محفوظ باشید این یکی از نمونه‌های کار است که سابق برای ده روز نمی‌توانستید در مازندران بمانید و اگر می‌ماندید با بیماری برمی‌گشتید بنابراین نباید گفت کاری نشده، بنده می‌خوام عرض کنم که باید تصدیق کنیم که در دنیای امروز تنها زیست کردن و حصاری دور خود کشیدن عملی نیست وقتی در همسایگی انگلیس‌ها قرار داشتیم و دیدیم که برای ما مزاحمت‌هایی فراهم کرده‌اند، وقتی در مقابل دستگاه تزاری بودیم و بعد هم این دستگاهی که الآن می‌بینید هر ساعت ما را تهدید به نیستی می‌کند، بنابراین ما ناچاریم با یک دوستی سر و کار داشته باشیم تاریخ روابط ایران و امریکا را بردارید بخوانید یک لکه پیدا نمی‌کنید که اینها به ما اجحافی کرده باشند تعدی کرده باشند نظریات ارضی داشته باشند جز دوستی چیز دیگری نبوده و بعد همین‌ها هم که به ما کمک کردند ما تشکر می‌کنیم البته حالا که موضع کمک‌های مالی از بین رفته و به صورت وام در آمده چون گفته شده که دیگران هم کمک کنند گفتند لازم نیست دیگران کمک کنند که لابد این جریان را اطلاع دارید در آخر مطالبم این را عرض کنم که ما باید حتماً تمام مساعی‌مان را به کار ببریم که اعلیحضرت را تقویت بکنیم و ایشان را دلخوش نگاه داریم نه این که دلسرد بکنیم تا همین طور که تاکنون به مملکت و ملت‌شان خدمت کرده‌اند ادامه بدهند به خدمت‌شان صحیح است شما لابد پریروز خواندید ملت انگلستان برای شرکت در شادی خانواده سلطنتی انگلستان چه تظاهرات عجیب و غریبی کردند که برای عصر حاضر تعجب‌آور است برای عروسی مارگارت من معتقدم که ما هم باید تمام مساعی‌مان را به کار ببریم و یقین دارم که نظر جناب آقای خلعتبری هم که به وطنش علاقه قطعی دارد همین بوده است و بنده خواستم این چیزها را برای روزنامه‌ها و مردم بدخواه تفسیر کرده باشم والا نظر دیگری ندارم (صحیح است)
۱۰ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
نایب‌رئیس - از طرف جناب آقای خلعتبری طبق ماده ۸۲ (خلعتبری - طبق ماده ۸۱) در نامه‌شان نوشته‌اند ۸۲ حالا می‌فرمایند ۸۱ تقاضا شده که مطالبی بفرمایند ماده ۸۲ مربوط است به رفع تهمت و ماده ۸۱ مربوط است بر نطق‌های قبل از دستور و بعد از دستور که باید قبلاً نام‌نویسی شود از طرف ایشان نام‌نویسی نشده است و آقای دکتر امیر حکمت هم از اول جلسه این درخواست را فرموده بودند و بنده هم شاید مقتضی ندانم که در غیاب اعلیحضرت همایونی و در غیاب دولت و آقای رئیس مجلس یک کشمکشی بشود و آخر وقت هم هست و آقایان هم خسته هستند نطق‌های قبل از دستور هم همیشه آزاد است بنابراین با اجازه آقایان که موافقت می‌فرمایند جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز یکشنبه خواهد بود دستور شور دوم لایحه مربوط به اصلاح قانون اراضی دولت و شهرداری‌ها و سایر لوایح (عمیدی‌نوری - ولی یک دستور دیگری هم راجع به قانون آیین دادرسی مدنی بود چطور شد از دستور خارج گردید)
(مجلس بیست دقیقه بعد از ظهر ختم شد)
نایب‌رئیس مجلس شورای ملی - عماد تربتی