مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ خرداد ۱۳۵۳ نشست ۱۷۴

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و سوم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ خرداد ۱۳۵۳ نشست ۱۷۴

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۲۸ خرداد ۱۳۵۳ نشست ۱۷۴

جلسه ۱۷۴

صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی روز سه‌شنبه ۲۸خرداد ماه ۱۳۵۳

فهرست مطالب:

مجلس ساعت ۹ صبح به ریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.

رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

غائبین با اجازه

آقایان مهندس اربابی – عبدالحسین آموزکار- مهندس اردلان- امام مردوخ- اولیاء- مهندس بدیعی- مهندس برومند- دکتر حبیب بهبهانی- مهندس عنایت بهبهانی- بهنیا- پیمان- دکتر تنکابنی- جعفری- جوانشیر- تیمسار خطیب شهیدی – دشتی –رشیدی- حسام الدین رضوی- سعادت- سمیعی- دکتر سنگ – دکتر ضیائی- عبدالحسین طباطبائی- علی طباطبائی- طباطبائی دیبا- دکتر عدل- مهندس عطائی- دکتر عظیمی- مهندس فرخ- قدردان- کسرائی- مهندس کیا- دکتر لقمان ادهم- دکتر مدنی- مهندس عبدالحمید معینی- مهندس معینی زند- دکتر نجیمی- دکتر وفا- دکتر موثقی- خانم جهانبانی- خانم مزارعی – خانم دکتر دولتشاهی- خانم ضرابی- خانم زاهدی.

غائبین مریض

آقایان ادیب سمیعی- تیمسار حکیمی- دکتر شریف امامی- دکتر مشایخی- معیری- مهدوی اردستانی- مهرزاد- دکتر ناوی- خانم اسدی.

- بیانات قبل از دستور: آقای مظهری- خانم دکتر دولتشاهی و آقایان شیخ رضائی-دکترمتین

۲- بیانات قبل از دستور: آقای مظهری- خانم دکتر دولتشاهی و آقایان شیخ رضائی-دکترمتین.

رئیس- نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای مظهری تشریف بیاورید.

مظهری- جناب آقای رئیس- نمایندگان محترم همانطور که استحضار دارند کرمان که روزگاری شهری بزرگ و آباد و مرکز یکی از چهار ایالت ایران بود، دیاری پرماجرا و ستم دیده است که در طول قرون و اعصار همیشه مورد تجاوز و تعدی آشنا و بیگانه بوده و در ایامی هم که از تعرض مصون مانده بخاطر بغض و کینه آنها که تحمل روح آزاده مردم این سامان را نداشته‌اند در بوته فراموشی و بی مهری بوده است.

این تجاوز و تعدی آخرین بار با اعمال جنایات خان قاجار به اوج خود رسید و تا پایان حکومت نابسامان قاجارها که کرمان را به شهری سوخته و مخروبه تبدیل کرده بودند ادامه داشت و کسانی که یاری دیدن چشمی بینا و ساختمانی سرپا در این شهر نبودند تا آخرین روز حیات خود مأموریتشان را انجام دادند و نگذاشتند کرمان آباد و معمور گردد.

ولی همینکه دست خدا از آستین بدر آمد و با طلوع ستاره پهلوی طومار نابسامانیهای ایران بسته شد نقطه پایان حکومت قاجاریه آغاز حیات تازه کرمان گردید و پس از دو قرن سکوت و سکون نوسازی این منطقه زرخیز و مستعد به همت آن رادمرد بزرگ آغاز گردید و به دوران سلطنت پرافتخار پهلوی دوم شاهنشاه آریامهر سیر تکامل خود را پیمود بویژه آنکه در عصر انقلاب توجهی که به استان کرمان شده و می‌شود از هر جهت قابل توجه و در خور ستایش است. و جا دارد بعنوان نماینده مردم کرمان در این مقام مقدس در پیشگاه رهبر بزرگ انقلاب ایران سر تعظیم فرود آورم و بگویم کرمان هرچه دارد از برکت وجود دودمان پهلوی است و گزافه نیست (احسنت) اگر به این مطلب اشاره کنم که اثرات و ثمرات انقلاب ایران در استان کرمان که بفرموده رهبر انقلاب بدترین نوع فئودالیزم را داشت بیش از سایر نقاط ایران مشهود است زیرا در پرتو انقلاب روح و جانی تازه به کالبد مردم این دیار دیده شده و جنبش و تلاشی که آغاز گردیده نمودار اثرات انسانی انقلاب است که مردمی خموده و سرخورده و ناامید را به انسانهای سرزنده و بانشاط و امیدوار مبدل ساخته و مشارکت آنها در نوسازی جامعه انقلابی برکناز از تظاهر و تشریفات چشمگیراست (احسنت).

تشریف فرمائی علیا حضرت شهبانوی انساندوست و نیکوخصال به کرمان و عنایت و توجه خاص معظم لها به مردم وطن پرست و شاهدوست این استان که با خاندان پهلوی پیوندی با خون عجین شده و ناگسستنی دارند و همه سربازان جانباز شاه و وطنند نیز نقطع عطفی در تاریخ حیات کرمان و مردم این سامان بود و اوامر موکدی که صادر فرمودند فصلی نو در احیای عظمت دیرین کرمان و نوسازی و عمران این منطقه گشود و خوشبختانه دولت خدمتگذار حزبی هویدا نیز به پروی از منویات شهریار ایران در اجرای دستورات موکد شهبانوی گرانقدر و نظارت مستمر معظم لها توفیق اجرای برنامه‌های نوسازی و توسعه اقتصادی و عمران شهری و روستائی را در سطح وسیعی بدست آورد و تلاش دستگاههای اجرائی استان نیز ثمربخش بود تا آنجا که هر مسافر تازه واردی که چند سال قبل کرمان را دیده باشد برای او قابل قبول نیست که در مدتی کوتاه چهره کرمان و روحیه مردم این سامان بدین حد دگرگون شده است و وظیفه دارم در ساحت مقدس مجلس شورای ملی مراتب سپاس مردم کرمان را یکبار دیگر به پیشگاه شهبانوی انساندوست معروض بدارم.(احسنت).

بدیهی است هم آهنگ با این تحولات و دگرگونیها و بخصوص جنبشی که از سوی مردم کرمان برای پیشرفت بیشتر آغاز شده نیازها و کمبودها بیشتر مشهود شده و سطح توقع و تقاضای مردم نیز بالا رفته است که این خود نمودار به ثمر رسیدن انقلاب شاه و ملت است و باید بگویم که با همه تلاشی که از سوی دستگاههای اجرائی می‌شود و کوششی که استاندار جوان و علاقمند کرمان دارد متأسفانه امکانات مادی و نیروی انسانی موجود جوابگوی نیازها و توقعات نیست و جا دارد دولت با توجه به این نکته که مردم کرمان جبران سالهای فراموشی را هم توقع دارند امکانات بیشتری در اختیار این استان بگذارد بخصوص که همکاری و همفکری مجامع دموکراتیک و دستگاههای اجرائی در کرمان بی نظیر است تا آنجا که استاندار کرمان قسمت اعظم اعتباراتی را هم که در اختیار استانداری بوده برای اجرای برنامه‌های عمرانی در بخشها و روستاها به انجمن شهرستان کرمان واگذار کرده ونظارت بر اجرای برنامه‌های عمرانی را به آنها سپرده است و خوشبختانه آنها نیز در انجام این مهم با همه نیرو و توان تلاش کرده و اصل مشارکت مردم در برنامه‌های مملکتی را باجلب کمک مردم محل عملاّ ثابت کرده‌اند.

نکته دیگری که توجه مسئولان امر را به آن جلب می‌کنم موضوع معادن مس و ذغال است که خوشبختانه هر دو از منابع عظیم ملی هستند و برنامه استخراج آنها با سرعت عملی می‌گردد و کوششی که شده و می‌شود از هر حیث چشمگیر است ولی بجاست که این دو سازمان بزرگ برنامه‌های شهرسازی و بطور کلی اموری را که به مسائل استان بستگی دارد با برنامه‌های محلی همآهنگ سازند و این قبیل کارها را با مذاکره و مشاوره با استاندار و مقامات محلی و مجامع دموکراتیک انجام دهند و در عین حال در انجام برنامه‌های اجتماعی و عمرانی و فرهنگی استان کرمان نیز سهیم گردند و بقولی سرمایه گذاری کنند تا بیشتر و بهتر بتوانند از امکانات محلی در پیشبرد برنامه‌های خودشان که مربوط به مملکت است استفاده کنند و مردم کرمان نیز از پرتو این برنامه‌های بزرگ بیشتر بهره مند گردند و بخصوص یادآوری می‌کنم که همکاری این دو مؤسسه بزرگ در زمینه‌های آموزشی و فرهنگی با توحه به امکاناتی که با تأسیس مجتمع بزرگ و ارزشمند فرهنگی بنیاد ارشام و مدرسه جامع ارشام فراهم آمده و همچنین وجود مدرسه عالی امور اداری و بازرگانی و دانشگاه کرمان که امیدوارم پس از سالها بحث و گفتگو جنبه‌های عملی آن آغاز گردد می‌تواند نقش مؤثری در تربیت نیروی انسانی و تأمین کادر فنی مورد نیاز داشته باشد بویژه آنکه خوشبختانه این سه مؤسسه جنبه انتفاعی ندارند زیرا مدرسه عالی امور اداری و بازرگانی به همت والاحضرت رزا پهلوی ریاست عالیه هیئت امنا با خرید اکثریت سهام مؤسسین بصورت یک مؤسسه فرهنگی که به جامعه کرمان تعلق دارد درآمده، دانشگاه کرمان انشاءالله به کمک و همت مرد خیری بنام افضلی پور بنیاد خواهد گرفت و مدرسه جامع ارشام یک بنیاد خریه فرهنگی است که زن و مردی فرهنگ دوست و ایران پرست ایجاد کرده و کاری بسیار بزرگ و اساسی را ‎آغاز کرده‌اند که امیدواریم با کمکهای مادی و معنوی دولت و وزارت علوم و وزارت آموزش و پرورش گسترش بیشتری پیدا کند تا بتواند نقشی را که با تأسیس چند واحد آموزشی در شهرهای مختلف و یک مجتمع بزرگ فرهنگی در شهر کرمان بعهده گرفته بخوبی ایفا کند.

در اینجا با تشکر مجدد از دولت خدمتگزار حزبی هویدا و حزب پاسدار انقلابی با تلاش پیگیر و واگذاری اعتبارات عمرانی که در سال جاری اعتبارات عمران منطقه‌ای قریب ۷۴۰ میلیون ریال بوده به پیشرفت عمران شهری و روستائی کرمان توجه خاصی نموده‌اند آرزو می‌کنم با انجام طرح پیشنهادی حزب ایران نوین و واگذاری اعتبارات عمرانی روستائی به انجمنهای شهرستان و کمک بیشتر به شهرداریها قدمهای مؤثر بیشتری برداشته شود و از وزیر آب و برق یا نیرو که دو روز قبل وعده کردند مطالعات سدراور کرمان تا یکماه دیگر آغاز شود تشکر می‌کنم و امیدوارم با انجام این مهم قریب ۷۰ هزار هکتار زمینهای مستعد دشت راور به منطقه‌ای سرسبز و خرم تبدیل شود و جوابگوی قسمتی از نیازهای کشاورزی منطقه کرمان باشد و بخصوص یادآور می‌شوم که این سد یکی از کم خرج ترین و پرثمرترین سدهای کوچک ایران خواهد شد و به آرزوی مردم راور جامه عمل خواهد پوشید (انشاءالله) در زمیه راهسازی خوشبختانه با انجام تشریفات مناقصه و تعیین مقاطعه کاران راههای کرمان زرند، کرمان چوپار و ادامه راه راور بسوی مشهد که به همت وزیر راه انجام شد در آینده مشکلات این مناطق مستعد برطرف می‌شود ولی باز هم به راه کرمان – شهداد که بارها پیرامون آن صحبت کرده‌ام و یکی از راههای بسیار اساسی و ضروری است و کرمان را با کوتاهترین راه به خراسان می‌پیوندد اشاره می‌کنم و امیدوارم همانطور که چند روز قبل وزیر راه وعده دادند ساختمان این راه نیز هرچه زودتر به عمل نزدیک شود و منطقه زرخیز شهداد از بن بست کنونی نجات پیدا کند و این طلسم چهل ساله شکسته شود.

در مورد راه آهن وادامه آن تا کرمان نیز تقاضای بذل توجه از طرف وزارت راه دارم و با آنکه مژده ادامه راه آهن کرمان به بندر عباس و زاهدان داده شده مردم کرمان که راه آهن را تا پشت دروازه‌های شهر می‌بینند متوقعند هرچه زودتر به کرمان برسد تا بتوانند از این وسیله ارتباطی مفید استفاده کنند و تا زمانیکه این کار انجام نشده ترتیبی داده شود که مسافران کرمانی که می‌خواهند از زرند به تهران بیایند بتوانند بلیط مسافرت را در کرمان خریداری کنند و بلاتکلیف نمانند که خوشبختانه وزیر راه در این مورد نیز دستور رسیدگی داده که امیدوارم هرچه زودتر به نتیجه برسد.

بدیهی است ایجاد راههای ارتباطی و بخصوص راههای فرعی یکی از نیازهای مبرم کرمان است ولی به چند راه مورد نیاز اساسی اشاره می‌کنم که یکی راه راور به کوهبان است که متأسفانه در برنامه منظور نشده و دیگری ادامه راه کرمان به جوپار تا ماهان است که باید در ادامه ساختمان راه کرمان جوپار عملی شود تا توجه وزارت راه را به اهمیت این دو راه جلب می‌کنم.

در مورد عمران روستائی خوشبختانه برنامه‌های وسیعی در دست اجراست ولی موقعیت روستاهای کرمان بصورتی است که ایجاد شرکتهای روستائی می‌تواند نقش مؤثری در این شهرستان داشته و از هجوم مردم به شهرها جلوگیری نماید و با انکه ایجاد چند شهرک در دست اجراست باید توجه بیشتری بشود و با توجه به استعداد و نیازی که هست به کرمان اولویت داده شود و یادآوری می‌کنم که کمک به تأمین نیازمندیهای شهرکها و مراکز بخش موجود نیز از هر حیث قابل اهمیت است و تقاضا می‌کنم دولت در مورد تأمین برق، آب، تلفن شهری و برنامه‌های عمران شهری نظیر اسفالت و خیابان کشی در زرند، راور، کوهبان، جوپار، ماهان، شهداد و گلباف، توجه فوری و مخصوصی مبذول دارد و بخصوص با تأمین کادر مورد نیاز آموزشی و گسترش واحدهای آموزشی مشکلاتی را که خانواده‌ها برای ادامه تحصیل فرزندانشان دارند حل کند تا ناگزیر از عزیمت به شهرهای بزرگ نباشند.

ضمناّ توجه اولیاء وزارت تعاون و بانک تعاون کشاورزی را به مشکلاتی که در راه دادن وام به کشاورزان پیش آمده و چندین جلسه در انجمن شهرستان کرمان هم مطرح گردیده جلب می‌کنم و انتظار دارم تسهیلات بیشتری برای استفاده کشاورزان از امکانات مادی دولت و کمکهای بانک تعاون کشاورزی فراهم شود.

نکته قابل توجه دیگر موضوع تبدیل بخشهای زرند، راور و ماهان و شهداد به شهرستان است که سالهاست مورد مطالعه است و مردم این مناطق متوقعند با توجه به گسترشی که پیدا شده و هر یک از این مناطق در پرتو برنامه‌های عمرانی و ایجاد صنایع واستخراج معادن به مراکز پرجمعیت تبدیل شده‌اند عنوان شهرستان و در نتیجه امکانات بیشتری بدست آورند و خوشبختانه بررسیهائی هم که در وزارت کشور شده مؤید این نظریه است روی این اصل توجه وزارت کشور را به این تقاضای مشروع اهالی بخشهای یاد شده که مصراّ دنبال می‌کنند جلب می‌کنم و بخصوص در مورد شهر ماهان که با وجود آستانه شاه نعمت الله ولی یکی از جاذبه‌های توریستی کرمان است از کوششی که استاندار کرمان و سازمان اوقاف در نوسازی آستانه کرده‌اند سپاسگزاری می‌کنم و تقاضا دارم با توجه به کمی امکانات آستانه سازمان اوقاف از هر محلی که ممکن باشد کمکهای مادی بیشتری به آستانه شاه نعمت الله ولی بکند تا دستگاههای اجرائی استان بتوانند بیش از پیش با نوسازی و احیای این بنای تاریخی بر شکوه و جلال آن که هر روز مورد بازدید گروه کثیری از مسافران داخلی و خارجی قرار می‌گیرند بیفزایند.

آخرین نکته‌ای که لازم است تذکر بدهم وجود زمینهای وقفی و دولتی در شهر کرمان است که خوشبختانه به همت سازمان اوقاف سر و سامانی پیدا کرده و از گزند زمین خواران مصون مانده است ومی‌توان گفت در اطراف شهر کرمان در حال حاضر قسمت اعظم زمینها در اختیار دولت و اوقاف است و جا دارد وزارت کشور هرچه زودتر نقشه جامع شهر کرمان را تهیه کند و سازمان اوقاف و وزارت آبادانی و مسکن با تهیه نقشه‌های اساسی و اصولی شهرسازی نسبت به واگذاری زمین در قطعات کوچک به مردم و شرکتهای تعاونی اقدام کنند تا از این طریق مشکل مسکن هم که در حال حاضر بعلت گسترش سریع برنامه‌های توسعه اقتصادی و صنعتی و جذب نیروی انسانی دامنگیر کرمان شده حل شود و از وزارت دادگستری نیز تقاضا دارم در مورد تمدید مهلت قانونی برای ثبت اراضی خانه‌های مسکونی شهر کرمان که متأسفانه بعلت کمی وقت و عدم آگاهی مردم آنطور که باید و شاید نتیجه بخش نبوده اقدام نمایند.

بار دیگر از کوششهای همه کسانی که در نوسازی کرمان سهمی داشته و دارند سپاسگزاری نموده از خدای بزرگ مسئلت دارم به ما توفیق عنایت کند تا در اجرای منویات رهبر بزرگ انقلاب ایران بتوانیم خدمتگزار صدیق شاه و ملت ایران باشیم (احسنت - احسنت).

رئیس – خانم دولتشاهی بفرمائید.

خانم دکتر دولتشاهی – با اجازه مقام محترم ریاست آقایان و خانمها، (یکنفر از نمایندگان – اول خانمها را بفرمائید) من اول آقایان را می‌گویم ولی شما اول خانمها را میگوئید واقعاّ وقتیکه ما بطرف تساوی حقوق می‌رویم و خوشبختانه امروز در ایران تحت توجهات شاهنشاه آریامهر زنان از حقوق بسیاری برخوردار شده‌اند ما خودمان باید از بعضی عنوانهای تشریفاتی که قبلا وجود داشت صرف نظر کنیم مثلا اسم بردن خانمها قبل از آقایان و اینکه اول اسم خانمها یا آقایان را بگوئید، شما آقایان اگر می‌خواهید یک تشریفاتی را رعایت کنید مربوط به خودتان است. این روزها با اجازة مقام ریاست بنده برای مدت چهار روز به بیروت رفتم برای شرکت در کنفرانس زنان عرب، یکی از هم مسلکان همانروز از من پرسید چرا به کنفرانس زنان عرب می‌روید؟ فکر کردم این سئوال برای بعضی از همکاران محترم و هم مسلکان دیگر ممکن است بوجود بیاید بنابراین تصمیم گرفتم اینجا چند کلمه‌ای بعرض مجلس شورای ملی برسانم چون از چهار روزی که به بیروت رفتم یک روزش مصادف بود با روز تشکیل جلسه رسمی مجلس شورای ملی، پس حق این است که بنده اینجا عرض کنم که کجا رفتم و چه کردم. اصولاّ در زمینة فعالیتهای زنان یکسری کنفرانسهای منطقه‌ای وجود دارد چون در داخل کنفرانسهای بین المللی حس می‌شد بسیاری از مسائل که در سطح بین المللی مطرح می‌شود اگر اینها در سطوح منطقه‌ای مطرح شود و به تناسب احتیاجات آن منطقه رویش بحث بشود نتیجه بیشتری حاصل می‌شود و بهمین دلیل شورای بین – المللی زنان که بنده افتخار خدمتگزاری در آن را دارم یک رشته برنامه‌های بسیار مفید و دقیق برای این کنفرانسهای منطقه‌ای تهیه می‌کند. یکی از سازمانهای بسیار فعال و مفید که عضو شورای بین المللی زنان است شورای زنان لبنان است آنها پیشقدم شدند و ترتیب یک کنفرانس را برای زنان عرب بوجود آوردند، بیشتر کنفرانسهای عربی، خودشان سازمانهای مجهز و خوبی دارند و چند تا از آن سازمانها هم عضو شورایعالی بین المللی زنان هستند و خود این سازمانهای زنان عرب با همدیگر یک فدراسیون زنان عرب دارند که رئیس آنها یک خانم مصریست و در حال حاضر خانم قره باوی که شوهرشان یکی از ایران شناسان و باستان شناسان سرشناس است می‌باشد بمناسبت اینکه چند کشور از کشورهای عرب عضو شورایعالی بین المللی زنان هستند طرح این کنفرانس نیز از طرف شورای بین المللی زنان ایجاد شده بود، شورایعالی زنان بیروت بنده را هم دعوت کرده بودند که در این کنفرانس شرکت کنم و در روز افتتاح کنفرانس از بنده دعوت شد بعنوان سمتی که دارم در شورای بین المللی زنان صحبت کنم بطور خلاصه عرض می‌کنم که برنامه اصلی کنفرانس بر سه موضوع بود، یکی مسأله خانواده و قوانین مربوط به خانواده که البته در تمام کشورهای عربی شاید این قوانین هست و شاید هم مشابه قوانینی باشد که در مملکت ما هست قوانینشان بر اساس دین مبین اسلام است یک مقدار مطالعات بر اساس حقوق سیاسی بود که در بیشتر این کشورها زنان حقوق سیاسی دارند و در بیشتر از این کشورها زنان حق انتخاب شدن و انتخاب کردن دارند ولی هنوز زنان به مجالس راه نیافته‌اند، بواسطه مشکلاتی که وجود دارد، و شاید آنقدر سعه صدر که در ایران بین برادران ما است و از زنان در مورد حقوق سیاسی حمایت کرده‌اند و در رأس همه بر اثر درایت و حمایت و اوامر شاهنشاه ما در ایران یک وضع برتر و بهتری برای زنان بوجود آمد و حقوقی به زنان داده شده است. مورد سومی که در آن کنفرانس بررسی می‌شد مقایسه قوانینی بود که در این کشورها وجود دارد یا مصوبات سازمان ملل. چون نمی‌دانم در ۲۴-۲۵ سال اخیر در حقیقت در کمیسیون حقوق بشر و کمیسیون مقام زن در سازمان ملل، کنوانسیونهائی تصویب شد و مقاوله نامه هائی طرح و تهیه شده که راهنمائیهائی هست برای کشورهای مختلف که بر اساس این پیشنهادها قوانین خودشان را اصلاح کنند. در روز دوم کنفرانس که قوانین خانواده و احوال شخصیه مطرح بود خانمهای لبنانی از بنده دعوت کردند چون تنها کسی که از ایران آنجا بود من بودم، راجع به قوانین خانواده صحبت کنم، چون اطلاع داشتند که در ایران یک قوانین پیشرفته‌ای وجود داشته و دارد و با کمال خرسندی باید عرض کنم که یک همچو فرصتی بمن داده شد تا به تفصیل از آنچه که در هشت سال پیش از مجلس ایران گذشت چون قانون حمایت خانواده ۸ سال پیش از مجلس دوره ۲۱ گذشت برایشان توضیح دادم و وقتی که در ایران چه از طرف حزب اکثریت و چه دولت این مسئله مطرح شد برای اینکه یک اصلاحات بهتر در جهت وضع خانواده با تطبیق آن قوانین دین مبین اسلام بوجود بیاید، البته به ایشان این تذکر را هم دادم که الآن در مجلسین یک اصلاحیه‌ای در مورد این قانون مطرح است که از آن جمله ولایت مادر است و این لایحه اینک دوباره بصورت بهتر و جامعتر در مجلس شورای ملی مورد بحث و مداقه است. خوشبختانه بنده متوجه شدم که نمونة ایران برای خواهران عرب و مسلمان ما بسیار جالب بود و بسیاری از آنها بعد از جلسه پیش من می‌آمدند و سؤال می‌کردند و توضیحات بیشتری می‌خواستند چون نباید فراموش کرد که بعضی از کشورهای عربی مثل مصر و لبنان قوانین پیشرفته خوبی دارند ولی خیلی از آنها هم در این زمینه قوانین پیشرفته‌ای ندارند عده‌ای از خواهران مسلمان ما از بعضی از کشورهای عربی که البته لزومی ندارد که اسم آنها را ببرم بخصوص می‌خواستند که در این قسمت روشن بشوند من به آنها توضیح دادم آنچه که در ایران صورت گرفته و اصلاحاتی که در قوانین ایران انجام گرفته نص صریح قوانین، مربوط به مذهب ما بوده و آنچه که زنان ایرانی می‌خواهند و آنچه که مجلس ایران برای حمایت خانواده تصویب کرده تطبیق دادن بهتر و بیشتر با قوانین اسلامی بوده و در واقع ما از ۸ سال به این طرف بیشتر و بهتر از قوانینی که اسلام بما داده بود استفاده می‌کنیم قبل از آن بواسطة تبعیض هائی که وجود داشت مثلاّ مسأله عدالت که اینقدر در مذهب ما عنوان شده و توصیه شده بآن توجه نمی‌شد و در قوانین خانواده مسئله عدالت آنطور که لازم بود رعایت نمی‌شد برای مثال آنچه که حق مادر است برای رسیدگی به فرزندش و حضانت و نگاهداری و تربیت فرزندش در نتیجه جهالتها و عدم توجه‌ها، مادر آن فرصت را نداشت و این حق به او بقدر کافی داده نشده بود که بتواند که حداکثر نظارت و رسیدگی را در نگاهداری فرزندش بکند. بنده وظیفه خود دانستم بطور اختصار در اینجا گزارش بعرض مجلس برسانم که اگر همان سئوالی که برای دوست بنده پیش آمده بود که چرا من به کنفرانس زنان عرب رفتم اگر این سئوال برای بعضی از دوستان دیگر هم پیش آمده باشد توضیح مختصری عرض کرده باشم (احسنت – احسنت).

رئیس- آقای شیخ رضائی بفرمائید.

شیخ رضائی- سخن امروز من در باره مردی است که زمانی در این مجلس علیرغم اینکه پیش پای خود را نمی‌دید دنیائی را می‌شناخت و با درک عمق انقلاب ایران خدمتگزار مردم عصر انقلاب بود.

مطبوعات در هفته گذشته منعکس کننده این خبر بودند:

«ساعت یک بامداد روز چهارشنبه ۲۲ خرداد ۵۳ دکتر محمد خزائلی بر اثر سکته مغزی پس از ۵ روز بیهوشی درگذشت».

بسیار کسان این خبر جانکاه دردناک را بسادگی خواندن و گذشتند و به بزرگی اندیشه این انسان از کف رفتة خود ساخته اندیشه‌ای نداشتند. دکتر خزائلی انسان کامل فکری عصر ما با همة نابینایی صوری اش دریای بینش – سمبل فضل و کمال- مظهر ادب ایران بود (صحیح است).

اگر از دو دیده نابینا بود در فضل و کمال پیشتازتر از بسیار کسان بود.

تاریخ زندگی این انسان از کف رفتة وارسته ویژگی خاصی دارد. او بحق انسان بود و از انسانیت توشة فراوان برده بود.

بینش او در مقابل نابینائی اش بیکران و اندوختة علمی اش فراوان بوده است.

تألیفات بسیار از این مظهر دانش بر جای مانده که برای جویندگان فضل و کمال و پویندگان ادب فارسی بسی مغتنم و معتبر می‌باشد.

دکتر خزائلی از میان ما رخت بربست اما آثار گرانقدرش جانشین جسم عزیزش خواهد بود. (صحیح است).

آنانکه عاشقانه پذیراگر ادب فارسی هستند معتقد به چیره دستی این اندیشمند توانا می‌باشند و فراوانند کسانیکه از محضرش کسب فیض کردند و امروز بر اریکه قدرت تکیه دارند. شاگردان این استاد مسلم در مشاغل حساس مملکتی فراوانند و در میان دانشجویان دانشگاهها فراوانتر.

درود بروانش که پاک آمد و پاک رفت و دنیائی ثروت غیردنیائی برجای گذاشت بدون تردید هستند کسانی که دو چشم بینا دارند ولی کوردل و تهی مغزند و علاوه بر آنکه اطراف جهان زیست خود را نمی‌بینند قدرت دیدن زیر پای خویشتن را نیز ندارند.

بدبخت و ناکام کسانی که عظمت انقلاب را درک نکردند و آسیمه سر در تلاش هیاهوی بسیارند در حالیکه روانشاد دکتر خزائلی با بصیرت کامل افکار توانای رهبر اندیشمند انقلاب را با تمام وجود درک و عاشقانه ستایشگر اندیشة بلند شاهنشاه آریامهر بوده است. (صحیح است).

مرحوم خزائلی با تشکیل جمعیت حمایت از نابینایان به تشکیل روشندلان پرداخت که مورد توجه شاهنشاه آریامهر و شهبانوی محبوب قرار گرفت و اوامر پدر تاجدار شرف صدور یافت که کار جمعیت در سطح مملکت با فعالیت گسترده تر همة روشندلان را شامل گردد و روزهائی اختصاص یافت و برنامه‌های ویژه‌ای در بزرگداشت روز روشندلان برپا گردید.

مرحوم خزائلی از سوی همة نابینایان روشندل در وصف شاهنشاه آریامهر شعری دارد که در بیتی از آن چنین آمده است:

ما عاشقان دیدة دلبر ندیده‌ایم
دلدار را بمیل خودگزیده‌ایم (احسنت).

مایة کمال تأسف است که بعضی از مطبوعات و وسایل ارتباط جمعی، در تضعیف ارزشهای انسانی بنوعی مسابقه دست زده‌اند و با طرح جزئیات احوال پاره‌ای عناصر سبکسر از یکطرف و سکوت در برابر حادثة مرگ دانشمندی نابینا چون دکتر خزائلی از طرف دیگر ایده آلهای اخلاقی و اجتماعی جوانان را در قالب بیمایه ترین، بی ارزشترین عناصر جلف و سبکسر متبلور می‌سازند.

این زندگی و سرگذشت دکتر خزائلی است که می‌تواند برای جوانها سرمشق پایداری، تلاش و پیکار برای آزادگی و ارتقاء خرد و دانش باشد نه فلان باصطلاح هنرمند که هنر با با سبکسری، پرروئی و وقاحت و خودنمائیهای لوس و چندش آور عوضی گرفته است. و بر خلاف تمام سنتهای اخلاقی زندگی داخلی خود را برهم می‌زند. دکتر خزائلی مردی است که گذشته از آنکه خود و زندگانیش نمونه‌ای از یک انسان والا در مقیاس جهانی بدست می‌دهد، به فرهنگ این مملکت خدمات ارزنده کرده است که اگر از جانب محافل روشنفکری و وسایل ارتباط جمعی قدر نبیند. شیوة زندگی دانشمندانی امثال او بطور ضمنی مورد بی اعتنائی و حقارت قرار گرفته و بیدانشی و آلودگی و مسخرگی ترویج و تشویق شده است. در چنین وضعی است که با کمال تأسف شعار: رو مسخرگی پیشه کن و مطبی آموز، رونق بیشتر خواهد گرفت.

وقتی بقول نوگرایان یک هنرمند فوت می‌کند حتی فیلم اینکه چگونه باغچه خانه اش را آب می‌داد در تلویزیون نمایش می‌دهند ولی آقای جوانشیر، وقتی دکتر خزائلی مرد فقط دوسه سطر خبر در روزنامه‌ها نوشتند. ضیاء احمدی، مهندس قادرپناه و دکتر خزائلی هر سه فرهنگی بودند در تجلیل این سه مرد بزرگوار تعصب حزبی وجود ندارد اگر خاطرتان باشد (عباس میرزائی- خدا رحمتشان کند که هرسه نفر خدمتگزار مملکت بودند) جناب عباس میرزائی استاد عزیز بنده اجازه بدهید در اینجا صحبتم را بکنم در خارج از مجلس از محضرتان استفاده می‌کنم و درس خواهم گرفت (عباس میرزائی – بنده کارگرم شما معلم هستید) من اگر خاطرتان باشد آقای دکتر بطحائی همیشه در سخنانم گفته‌ام که در این آموزش و پرورش معلمینی هستند که پیش کسوت هستند و می‌شود از راهنمائیهای آنها بیشتر استفاده کرد از خداوند متعال می‌خواهم که دکتر شریفی که حقاّ اسم بامسمائی دارند (صحیح است) در اینکار فرهنگ موفق شوند ولی آقای دکتر بطحائی دست کسان معلوم الحال را از آموزش و پرورش کوتاه کنید آنها که در شمال بنگاه معاملات ملکی باز کرده بودند حق اظهارنظر بآنها ندهید اگر اینها جمعیت فارغ التحصیلان فلان دانشگاه را درست کرده‌اند اینها همه صوری است تحریکات را هم شما می‌دانید و هم من می‌دانم، دور دکتر شریفی را شما از این عناصر خالی کنید من اعتقاد دارم که آقای دکتر شریفی که نام بامسمائی دارند اگر بیایند کسانی که در عرض هشت سال، آقای دکتر بطحائی روی سخنم باشماست، شما بیائید قانون از کجا آورده‌ای را در باره من معلم و آن شخص دیگر اجرا کنید ببینید بعد از هشت سال من چه دارم؟ هنوز اثراتش در شمال هست دست اینها را از آموزش و پرورش کوتاه کنید بنده اگر خاطرتان باشد پیشنهاداتی دادم نه تنها من همکاران عضو اکثریت هم پیشنهاداتی دادند من نمی‌دانم این پیشنهادها چرا به بوته فراموشی سپرده شد. اگر یک فرد عضو حزب ایران نوین یا حزب مردم پیشنهاد می‌دهد دستور بفرمائید رسیدگی کنند اگر خلاف است با دلیل و منطق بگوئید این پیشنهاد درست نیست و نمی‌شود اجرا کرد و اگر صحیح است بدون تعصب به آن پیشنهاد یک توجه و عنایتی بفرمائید بنده ضمن تشکر از حوصله‌ای که فرمودید از خداوند متعال می‌خواهم که این سه فرهنگی عزیز، ضیاء احمدی، مهندس قادر پناه و دکتر محمد خزائلی را بدون هیچ تعصب حزبر عرض می‌کنم روانشان شاد باشد، فکر زندگی بازماندگان آنها هم باشید و به فکر آنهائی هم که پیش کسوت هستند و الآن در گوشه و کنار هستند باشید (احسنت – احسنت).

رئیس- آقای دکترمتین بفرمائید.

دکتر متین- جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم موضوعی که در این جلسه می‌خواهم بعرض نمایندگان محترم برسانم موضوع بسیار پراهمیت اجتماعی است که بستگی کاملی با زندگی روزمره این مردم مملکت دارد و آن مسئله ترافیک شهری یعنی ترافیک وسایل نقلیه موتوری و روابط و ضوابط در شهرها بین رانندگان وسایط نقلیه و عابرین است توجه دارید که پایتخت ما چهار میلیون جمعیت دارد و شهری است در حدود ۵۵۰۰۰ هکتار وسعت، از یک طرف نزدیک است برسد به پای قله‌های شمالی شمیران و از طرف غرب به کرج و شرق به رود هن الا آخر در این شهر در حدود ۶۵۰ هزار وسیله نقلیه موتوری وجود دارد در این شهر و حومة آن شاید در حدود یک میلیون و پانصد هزار دانشجو و دانش آموز در مدارس عالی و دبیرستانها و دبستانها و کودکستانها حداقل روزی دوسه مرتبه باید از منازلشان به محل تعلیم و تربیت بیایند و برگردند مسئله ترافیک وسایل نقلیه زندگی ما را فوق العاده مشکل کرده بنده اینجا می‌خواهم مطالبی بعرض برسانم و از نمایندگان ملت و از دولت خدمتگزار هویدا و از وکلای دادگستری و از قضات باتجربه و مطلع دادگستری کمک بگیرم که بتوانند در اینکار با حزب ایران نوین و با امکاناتی که دارد همکاری کنند و در جمع این دانشمندان باتجربه قانونی تهیه شود که بتوانند جوابگوی احتیاجات ما باشد توجه دارید که قانون و مقررات بین رانندگان وسایط نقلیه و عابر در همه جای دنیا بین المللی و یکسان است و در هیچ جای دنیا این قانون شکل دیگری نخواهد داشت قوانین عبور ومرور وسائط نقلیه ما هم یک مقدارش از خارج اقتباس شده و شاید هم مقداری از آنرا هم ما خودمان اضافه کرده‌ایم آنچه مسلم است مقررات مربوط به راندن اتومبیل و وسائط نقلیه موتوری در همه جای دنیا یکسان است و می‌دانید که علائم و سایر مقررات برای تمام کشورها یکسان است ولی متأسفانه در اینجا بسیاری از مسائل رعایت نمی‌شود مخصوصاّ درموقع بروزحادثه درتهران خیابانی داریم بنام جردن، این خیابان یک نوع «پارک وی» و «های وی» است. در این خیابان نقاط خط کشی شده وجود ندارد اگر در یک شب تاریک یا یک شب بارندگی کسی از پشت تپه‌ای بیاید و بخواهد از عرض خیابان عبور کند و اتومبیل با سرعتی که مجاز باشد و سرعت مجاز هم روی تابلوها نوشته شده عابر را زیر بگیرد و عابر بمیرد بطور کلی افسران مجرب و تحصیل کرده راهنمائی و رانندگی می‌آیند و صورت مجلس می‌کنند و اکثراّ هم گفته می‌شود که تقصیر با عابر بوده است و اتومبیلران تقصیری نداشته ولی راننده اتومبیل را می‌برند و زندانی می‌کنند و بعد از پانزده یا بیست روز با گرفتن رضایت از اولیای متوفی یا بطریق دیگری از طریق محاکمات جزائی راننده از زندان می‌آید بیرون در صورتی که در کشورهای مترقی که کشور ما هم جزو آنهاست، اینطور نیست من عقیده دارم نسبت باین موضوع باید توجه کنیم و بطور کلی اگر عابر متخلف بود و تخلفات هم در قانون پیش بینی شده راننده از مجازات معاف بشود، در تمام کشورهای دنیا وقتی اتفاقی می‌افتد در راههای عمومی و در شهرها علاوه بر اینکه مأمورین عبور و مرور می‌آیند خود اینها که تخصص و اطلاعاتی دارند صورت مجلس می‌کند و فصل خشونت می‌شود و اگر راننده متخلف نبود و نظامات را زیر پا نگذاشته بود و سرعت فوق – العاده نداشته به او می‌گویند که شما بروید و اگر عابر که رعایت مقررات را نکرده خودش مسئول عمل خلافی است که مرتکب شده، در هیچ کجای دنیا تفاوتی بین راننده و عابر پیاده نیست، آقایان اغلب راننده هستند واین اتفاق ممکن است برای تمام دوستانتان و بستگانتان اتفاق بیفتد به این مسئله مهم توجه بفرمائید بیائیم یک قانونی درست کنیم قبل از انقضای این دوره با کمک و نظر افسران و متخصصین راهنمائی که واقعاّ افراد شریف و پرکار و زحمت کشی هستند و در میان رشته کارهای پلیس مشکلترین کارها به این افسران عبور و مرور و راهنمائی واگذار می‌شود و ما حداکثر احترام را باین افسران و شهربانی داریم، کاری بکنیم که با داشتن قانون جامع و کامل اگر اتفاقی افتاد افسران راهنمائی و رانندگی بتوانند زودتر فصل خصومت بکنند و راننده بیگناه را به زندان نبرند (صحیح است). ملاحظه میفرمائید راننده‌ها در طبقات و در کلاسهای مختلف هستند و گناهی ندارند اگر کسی قصد انتحار داشت و خود را جلوی اتومبیل انداخت و گفته راننده گناهی ندارد اغلب اتفاق می‌افتد که کسی بقصد انتحار خودش را زیر اتومبیل می‌اندازد جناب معاون وزارت کشاورزی هم پشت رل هستند اگر این آدم عابر که از زندگی ناراحت بود و قصد انتحار داشت در موقع عبور ماشین جناب معاون که با سرعت مجاز ۴۰ کیلومتر در ساعت می‌راند که او زیر ماشن رفت و جان به جان آفرین تسلیم کرد آیا سزاوار است که معاون پارلمانی را بگیریم و بازپرس به او بگوید برو به زندان، این پیش آمد ممکن است برای من و شما هم اتفاق بیفتد آقای اخلاقی اگر اینطور شد آیا حرمتی برای شما باقی می‌ماند و یا این هتک حرمت را به چه وسیله می‌توان جبران کرد، من توجه دولت و وزارت دادگستری را به این موضوع جلب می‌کنم حتی امروز صبح که با یکی از قضات سابق دادگستری و همکار عزیز مجلسی ما صحبت می‌کردم می‌گفت اگر حالا اتفاقی بیفتد و کسی نقص عضو پیدا کند و یا فوت کند بازپرسها بر سبیل ضوابط عمومی که خودشان هم راننده هستند و ممکن است یک روز هم این شتر در خانه خودشان بخوابد، قرار بازداشت صادر نمی‌کنند و بعد نظر کاردان فنی را می‌بینند راننده صددرصد بیگناه بود او را بازداشت نمی‌کنند از این لحاظ از اینکه بازپرسهای محترم ما تا این اندازه توجه به واقعیتها دارند و خواهند داشت تشکر می‌کنم این مسئله اجتماعی است و یک مسئله امنیتی برای مردم است یک مسئله‌ای است که در پایتخت مورد توجه تمام مردم است. این مسئله‌ای است که مربوط به همه جاده‌های مملکت است، با توجه به اینکه عرض جاده‌های ما کم است و دو اتومبیل که از مقابل تصادف می‌کنند عده‌ای می‌میرند و یا مجروح می‌شوند در اینجا نباید هر دو راننده را بازداشت کرد بلکه باید رسیدگی کرد و آنکه مقصر بوده بازداشت شود اینها مسائلی است که باید مورد توجه دولت قرار بگیرد یک مطلب دیگر که باید توجه داشته باشید این است که ایران با آوازه و شهرتی که در پهنة گیتی دارد و ما می‌بینیم که هر روز گروه گروه خارجیان از اقصی نقاط دنیا بطرف مملکت ما می‌آیند با رغبت تمام بعنوان توریست، محقق و مطالعه کننده، اینها همه دارای آنچنان تربیت و اطلاعات عمومی هستند که می‌دانند که باید مقررات راهنمائی و رانندگی در همه جای دنیا یکسان باشد آیا در برزیل یا در سوریه یا انگلستان یا ایران مقررات مربوط به راننده و عابر فرق می‌کند؟ مسلماّ خیر و هر دو در مقابل قانون مساوی هستند هر کس خطائی کرد عمداّ یا سهواّ باید عواقب آن عاید خودش بشود، در شهریور ماه ما بزرگترین مسابقات آسیائی را در پیش داریم شاید صدهزار نفر از اقصی نقاط دنیا برای شرکت و تماشای این مسابقات بتهران می‌آیند هر روز کنفرانسهای عظیمی داریم در همین سه چهار ماه اخیر در مجلس شورای ملی دو کنفرانس عظیم تشکیل شد شخصیتهای مختلفی از همه جای دنیا می‌آیند و شاهد و ناظر این مناظر هستند، آقای عابر پیاده یک کراوات زده کت و شلوار خیلی خوب هم پوشیده کفش خیلی تمیزی هم پوشیده اصرار دارد وقتی که می‌بیند چراغ سبز است با روی عناد یا خودخواهی یا روی حس حقارتی که دارد می‌خواهد از وسط خیابان عبورکند راننده هم می‌خواهد عبور کند می‌بیند دو نفر سه نفر با چار نماز آنطرف خیابان را نگاه می‌کنند و جلو می‌آیند این راننده چه گناهی دارد اگر با اینها برخورد کرد، تا بخواهد ثابت کند یک ماه اول در زندان می‌ماند بنابراین ملاحظه بفرمائید این مطلب یکی از مطالب بسیار اساسی از لحاظ اجتماعی و تأمین زندگی مردم چه برای عابر و چه برای راننده می‌باشد البته قانونی که داریم بنظر بنده بهیچوجه نارسا نیست این قانون رسا هست گویا هست جوابگو هست ولی یک ایده و فکری پیدا می‌شود گاهی اوقات بعضی استنباطها و تصورات قضائی برای عدهای پیدا می‌شود که چون یکی در تصادف اتومبیل مرده پس صددرصد راننده مقصر است، در صورتیکه عابری که عرض خیابان را طی می‌کند و روزنامه می‌خواند اگر تصادف کرد راننده مقصر نیست همه نمایندگان خاطرشان هست در سالن سازمان جوانان آقای سرتیپ شیرانی آمده بود توضیحات بسیار بسیار مفصل و بسیار قابل شنیدن و عمل کردن را بعرض رساند یکی از مسائلی را که گفته بودیم راجع به بطئی جریان رانندگی راجع به سنکرونیزه بودن چراغهای سبز و قرمز بود ایشان مطلبی را گفتند که قانع کننده بود فرض کنید از چهار راه حسن آباد تا منتهی الیه خیابان مستقیم و عمودی شمال شهر باید ۸ چراغ داشته باشد اگر این چراغها سنکرونیزه نباشند این فاصله را یک اتومبیل که با سرعت ۴۰، ۵۰ کیلومتر حرکت می‌کند در مدت ۷ دقیقه طی می‌کند و اگر سنکرونزه باشد در مدت ۲ دقیقه است و چراغ قرمز برای عابر روشن است معهذا می‌بینیم که عابر عبور می‌کند و اغلب تصادفات سر چهار راهها است و اغلب دعواها همان جائی است که چراغ سبز هست و هم چراغ قرمز و هم پاسبن است این بعلت این است که آقای عابر نباید عبور میکرده و عبور کرده است (عباس میرزائی- سنکرونیزه چیست؟) آقا دیگر این سنکرونیزه را باید یاد بگیرید نمی‌شود گفت هماهنگ کردن است، نمی‌شود گفت یکنواخت کردن است نمی‌شود گفت یکسان کردن است یک لغت خارجی فرانسوی است یک لغت بین الملی است یاد بگیرید بد نیست. حالا اگر یک ملاحتی بخرج می‌دهید بماند، مطلب دیگری که خواستم عرض کنم عبارت از این است که (اخلاقی – علائم را هم بفرمائید علائم باید کافی باشد) آقای اخلاقی توجه بفرمائید علائم راهنمائی و رانندگی در شاهراهها کم باشد یا نباشد اما علی التحقیق در شهرهای بزرگ و شهرهای متوسط همه جا هست شما بدانید دستگاه راهنمائی و رانندگی و دستگاه شهربانی در حد اعلای قدرت و امکانات فعالیت می‌کنند کار مشکلی است که یک افسر جوان روزی ۱۲ ساعت پشت موتور سیکلت می‌نشیند ۵۰ نقطه شهر را برای پنجاهمین بار چک کند و کنترل کند که مبادا اتفاقی بیفتد و مراقب باشد که مردم و عابرین، و رانندگان وسائط نقلیه رعایت مقررات را بکنند. ایشان گفتند اگر ما بخواهیم سنکرونیزه کنیم و اتومبیل در یک فاصله بخواهد با سرعت ۶۰ کیلومتر برود ۱۰ نفر کشته می‌شوند بنده بلافاصله از سازمان جوانان که بیرون آمدم کنترل کردم دیدم درست چراغ سبز است ولی باز عابر عبور می‌کند، چراغ قرمز است او حق عبور ندارد باز عبور می‌کند. از نمایندگان محترم اکثریت و اقلیت متشکرم که هر ایده و طرحی بدهند باید بررسی کرده یا مطالعه و تنفیح بتوانیم قانون بسیار خوبی برای جامعه ایران تهیه کنیم. هر کس هر ایده‌ای دارد مورد علاقه و مورد توجه همه ما است. عرض کنم معاون پارلمانی نخست وزیر هم تشریف ندارند. خواهش می‌کنم بعرض ایشان برسانید که وزارت دادگستری را مأمور کنند که از فضلا، صاحبان تجربه و مطلعین بامر راهنمائی و رانندگی اعم از افسران راهنمائی و رانندگی، قضات، وکلای دادگستری سناتورها و نمایندگان مجلس شورای ملی جلسات متعدد بحث و مطالعه برای تهیه این قانون که وجود و لزوم آن برای ملت ایران جنبه حیاتی دارند تهیه و بقوه مقننه پیشنهادی کنند الآن در سنا یک کمیسیون ترافیک وجود دارد. مطلب آنقدر اهمیت دارد که در مجلس سنا یک کمیسیون ترافیک درست کرده‌اند، باید توجه زیادی بشود که قانون و آئین نامه‌هایی تهیه شود که بتواند در هر موردی که یک تصادف اتومبیل پیدا می‌شود آناّ با انطباق قوانین و مقررات موجود حق به حقدار داده بشود (احسنت).

اگر عابر مسئول بوده و مقررات را زیر پا گذاشته خودش مسئول عمل خود باشد و لذا اگر تلف شود بقول معروف خونش با خودش است.

اگر رانندة اتومبیل هم تخلفی کرده، او هم باید مجازات شود و مجازاتها هم در درجات مختلف از مرگ یا نقص عضو و غیره وجود دارد که قانون می‌تواند همه آنها را دقیقاّ تهیه و تعیین نماید.

اما نه اینکه خدای نکرده، خدای نکرده اکثراّ و غالباّ آقای راننده را به اعتبار اینکه چون راننده است و اتومبیل دارد بدون تقصیر و تخلف مجازات نمایند آقای عابر هم چون دو تا پا دارد و آن دو تا پای او کسی را نکشته است مجازات نشود.(احسنت-احسنت).

- ادامه مذاکره در گزارش شور اول کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری راجع به بنیاد شاهنشاهی فرهنگستانهای ایران

۳- ادامه مذاکره در گزارش شور اول کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری راجع به بنیاد شاهنشاهی فرهنگستانهای ایران.

رئیس- وارد دستور می‌شویم گزارش شور اول بنیاد شاهنشاهی فرهنگستانهای ایران مطرح است مادة اول قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادة ۱- بنیاد شاهنشاهی فرهنگستانهای ایران که بمنظور پیشرفت در رشته‌های گوناگون فرهنگ و هنر و دانش و شناسائی کامل فرهنگ باستانی کشور تأسیس یافته است سازمانی است پژوهشی متشکل از:

الف- فرهنگستان زبان ایران.

ب- فرهنگستان زبان و هنر ایران

ج- شورای اداری و هماهنگی که از این پس در این قانون شورای بنیاد خوانده می‌شود.

د- دبیرخانه.

  • تبصره- فرهنگستانهای دیگر که وزارت فرهنگ و هنر پس از فراهم آمدن امکانات به تأسیس آنها اقدام کند جزء بنیاد شاهنشاهی فرهنگستانهای ایران خواهند بود.

رئیس- ماده اول مطرح است. آقای کمالوند بفرمائید.

کمالوند- لایحه‌ای که مادة اول آن مطرح است و از سنا آمده است و در مجلس سنا به تصویب رسیده است، لایحه ایست در اجرای فرمان مبارک شاهنشاه آریامهر دایر به تأسیس بنیاد شاهنشاهی فرهنگستانهای ایران. عنایت شاهنشاه آریامهر در مورد صیانت فرهنگ غنی ایران نمودار آنست که رهبریهای معظم له آنچنانکه شامل شئون مادی زندگی ملت ایران می‌باشد، شامل مظاهر معنوی زندگی ملت ایران نیز می‌باشد (صحیح است).

تشکیل بنیاد شاهنشاهی فرهنگستانهای ایران، مقارن است با ایامی که متأسفانه زبان فارسی در معرض هجوم بی ترتیبی‌ها و تصرفات ناروا قرار گرفته است. عده‌ای جففرخانهای از فرنگ برگشته با تظاهر به فرنگی مآبی و تفاخر به غربزدگی اصراری دارند که در گفته‌ها و نوشته هایشان کلمات خارجی را بکار ببرند و جملات را بر خلاف دستور و قواعد فارسی و استعمال بکنند. عده‌ای مدعیان نوپردازی و نوآوری البته نه نوآوران واقعی و آنهائیکه اندیشه‌های نو دارند، آنهائیکه مضامین بدیع و ترکیبات بدیع در زبان فارسی می‌آورند، آنها نه، یک عده‌ای از مدعیان نوپردازی که معمولا آدمهائی کم مایه هستند اینان مقداری کلمات نامأنوس را به کیفیتی کنار هم می‌گذارند که هیچگونه معنی و مفهومی ندارد و بآن عنوان شعر نو یا نثر نو می‌دهند (احسنت).

دامنة تصرفات نامعقول و نابجا در زبان فارسی تا آنجا است که گاهی می‌بینیم حتی در لوایحی هم که بمجلس می‌آید کلمات بسیار نامأنوس وجود دارد که نه مدرم فارسی زبان معنی آنرا می‌دانند و نه در لغت نامه‌ها آن لغت وجود دارد و نه یک مرجع رسمی و صالحیتدار مانند فرهنگستان بر آن صحه گذاشته است. آقای دکتر یزدان پناه هم تشریف ندارند (یک نفر از نمایندگان – در سازمان برنامه است.) از ایشان تقاضا می‌کنم توجهی در این مورد بفرمایند. اصولا اظهار نظر دربارة زبان ذوق و قریحه می‌خواهد، صلاحیت می‌خواهد، علم می‌خواهد و علم زبان هم، علمی است که ضوابط و معیارهای آن سماعی است. یعنی باید نشست و شنید که مردم کلمات را به چه مفاهیمی و در چه مواردی استعمال می‌کنند و آنوقت لغت نامه نوشت و آن وقت قواعد دستوری نوشت بعضی افراد تعصبی دارند که لغتهایی را که ریشه فارسی ندارد و بمرور ایام و در طی قرون و اعصار وارد زبان فارسی شده است و مردم آنرا پذیرفته‌اند آنها را از زبان فارسی خارج کنند اینکار بهیچوجه صحیح نیست زبان مانند هر پدیده اجتماعی و هر پدیده طبیعی تابع قانون حرکت و تابع قانون تحول و تکامل است و در این حرکت و تحول و تکامل بر زبانهای دیگر هم تأثیر می‌گذارد و هم تأثیر می‌پذیرد و این تأثیر پذیرفتن، برای غنای یک زبان و برای تکامل یک زبان بسیار امر ضروری می‌باشد (احسنت) عاملی که بیش از هرچیز در زبان مردم بخصوص در زبان توده و اکثریت مردم تأثیر می‌کند زبان دستگاه ارتباط جمعی است، رادیو ۲۴ ساعت برای مردم برنامه دارد و تلویزیون ساعتهای زیادی برای مردم برنامه دارد و چون برنامه‌ها اکثر توأم با ترانه‌ها و موسیقی است و ترانه زبان عاطفی مردم است و جاذبیت بیشتری دارد و مردم بآن رغبت بیشتری نشان می‌دهند بنابراین زبان دستگاه ارتباط جمعی در سلامت زبان تأثیر بسزائی دارد در حال حاضر برنامه‌های رادیو بطوری تنظیم شده است که قسمت اعظم آن برنامه‌ها، سبک و اختصاص به اکثریت مردم دارد و اینکار هم بسیار اصل صحیحی است این اصل گرایش بمردم و مردم گرایی هدف والای انقلاب ایران است و خط مشی است که انقلاب ایران، برای تمام سازمانها تعیین کرده است (احسنت) اما چیزی که هست بعضی از این ترانه سرایان و بعضی از آهنگسازان میان مردم گرائی و عوام گرای فرق نمی‌گذارند، فرق است میان هنر و زبان مردم گرای و زبان عوامگرای (صحیح است) زبان مردم گرای زبانی است که سلیس و روان و قابل فهم مردم باشد در عین حال از سلامت زبان برخوردار باشد و شورانگیز باشد محتوی داشته باشد، آموزنده باشد و مهمتر از همه اینکه هدف داشته باشد (احسنت) هنر مردم گرای هنری است که هدف داشته باشد و ذوق مردم را بالا ببرد و برعکس آنچه عوام گرای است عبارتست از یک مشت اصطلاحات عامیانه و منحط که جز انحطاط ذوق حاصل دیگری ندارد اینها مشکلات و مخاطراتی است که زبان فارسی و سلامت زبان فارسی را مورد تهدید قرار داده است و امیدواریم که فرهنگستان جدیدالتأسیس زبان بتواند تدابیری برای اینکار اتخاذ بکند همچنین وزارت آموزش و پرورش در تعلیم زبان فارسی توجه بیشتری مبذول بدارد من وظیفه خود می‌دانم از دبیران ادبیات و جوانان فاضلی که با تعلیم زبان در مدارس خدمتی به زبان فارسی می‌کنند تشکر کنم (احسنت) تبصره ماده یک حاکی است که غیر از آن دو فرهنگستانی که تشکیل شده است که یکی فرهنگستان زبان است و یکی فرهنگستان هنر و ادب ایران، فرهنگستانهای دیگری هم تشکیل خواهد شد و آنها هم جزو بنیاد شاهنشاهی فرهنگستانهای ایران خواهند بود. فرمان مبارک ملوکانه هم دایر است به تأسیس فرهنگستانها، زیرا فرهنگ ایران به اندازه‌ای غنی است و دارای زمینه‌های متنوع و رشته‌های متعدد است که شایسته است برای هر رشته‌ای، فرهنگستان جداگانه‌ای داشته باشیم یکی از آن رشته‌ها که متأسفانه آنهم سرنوشتی نظیر سرنوشت زبان دارد و در معرض تصرفات نامعقول قرار گرفته است موسیقی ایران است.

موسیقی ایرانی یکی از منابع فرهنگی بسیار غنی مملکت ماست عده‌ای از خرده بینان بی تعمق ایراد می‌گیرند که موسیقی ایرانی غم انگیز است ماتم آور است و بایستی آنرا رها کرد و بسراغ موسیقی شاد و طرب انگیز از یک مقوله است جدا و کسی هم با آن مخالفتی ندارد بشرط اینکه آهنگهای مبتذل عامیانه نباشد موسیقی شاد و طرب انگیز مورد تأیید است و همه آنرا تأیید می‌کنم اما آن غمی که در موسیقی ایرانی است غم، عزا و ماتم نیست (صحیح است) حزن عارفانه است اندوه حکیمانه است (صحیح است) که منبع تفکر و اندیشه است (احسنت) حزن عارفانه‌ای است که منشاء آن شور و جذبه و حال است ماتم و عزا و غم و مصیبت نمودار شکست انسان است در برابر مشکلات زندگی، حزن عارفانه و انده حکیمانه جهاد انسان است بر علیه نادانیها جهاد انسان است برای رسیدن به کمال انسانی، برای رسیدن به تقوی و فضیلت، موسیقی ایرانی، شعر و ادب ایرانی، عرفان ایرانی، فلسفه ایرانی اینها همه موجب پاک اندیشی و پاکبازی است موجب فضیلت و تقوی است و ما بسیاری از این نوع مردان با تقوی را در این مملکت دیده و می‌بینیم در این لایحه نوشته شده است یکی از فرهنگستانهائی که تأسیس شده فرهنگستان هنر و ادب ایرانی است من نمی‌دانم کار موسیقی ایرانی به فرهنگستان هنر و ادب ایران مربوط خواهد شد یانه؟ بهر حال سلیقه شخص من این است که موسیقی ایرانی در حدی است که شایسته است برای آن فرهنگستان جداگانه‌ای تأسیس شود بهرحال از اقدام دولت در تأسیس فرهنگستان زبان و فرهنگستان ادب و هنرایران متشکریم واز فرمان مبارک شاهنشاه آریامهر دائر به تأسیس بنیاد شاهنشاهی فرهنگستانهای ایران سپاسگزاریم و برای فرهنگستانهای نوبنیاد توفیق آرزو می‌کنیم (احسنت – احسنت).

رئیس-نظر دیگری در مادة اول نیست؟ (اظهاری نشد) مادة دوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادة ۲- شورای بنیاد تشکیل می‌شود از:

وزیر فرهنگ و هنر،
رؤسای فرهنگستانها،
سردبیر شورا، مسئول امور مالی بنیاد (ذیحساب).

رئیس – در مادة دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادة ۳ قرائت می‌شود

(بشرح زیر خوانده شد)

مادة ۳- وظائف شورای بنیاد بشرح زیر است:

الف- ایجاد هماهنگی و تعیین خط مشی عمومی در امور اداری و مالی.

ب- تصویب بودجه تفصیلی فرهنگستانها بر اساس اعتبارات مصوب در بودجه سالانه کل کشور با رعایت هدف و وظائف و اختیارات آنها.

ج- تصویب نظامات و مقررات عمومی استخدام اعضاء هیئت پژوهشی فرهنگستانها شامل پژوهشگر، پژوهشیار، رهبر پژوهش، استاد پژوهش که بترتیب معادل است با مربی، استادیار، دانشیار، استاد در مؤسسات عالی علمی دولتی به پیشنهاد رئیس فرهنگستان مربوط و تصویب شورای بنیاد در حدود مقررات استخدامی که بر اساس شورای بنیاد در حدود مقررات استخدامی که بر اساس قانون فوق مورد عمل دانشگاههای دولتی است. مقررات مربوط به پایه حقوق و حقوق بازنشستگی اعضاء هیئت پژوهشی فرهنگستانها بشرح مندرج در این ماده همان است که در دانشگاههای دولتی اجرا می‌شود و مشمول تغییرات بعدی آن نیز می‌باشد.

در مورد استخدام شاغلینی که خدمات پژوهشی انجام نمی‌دهند برابر مقررات قانون استخدام کشوری عمل خواهدشد.

رئیس- درمادة ۳ نظری نیست؟(اظهاری نشد) مادة ۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادة ۴- اعتباراتی که برای هر یک از فرهنگستانها در بودجه‌های سالانه کل کشور منظور و تصویب می‌شود بصورت کمک خواهد بود.

رئیس-درمادة ۴ نظری نیست؟(اظهاری نشد) مادة ۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادة ۵- بنیاد شاهنشاهی فرهنگستانهای ایران جز در مورد امور ذیحسابی موضوع مادة ۲۴ قانون محاسبات عمومی از لحاظ امور مالی و معاملاتی تابع مقرراتی خواهد بود که از طرف شورای بنیاد بر اساس مقررات مورد عمل مؤسسات عالی علمی دولتی تصویب می‌گردد.

رئیس- در مادة ۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) لایحه برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارائی راجع به اصلاح قانون تأسیس بیمه مرکزی و بیمه گری و ابلاغ به دولت

۴- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارائی راجع به اصلاح قانون تأسیس بیمه مرکزی و بیمه گری و ابلاغ به دولت.

رئیس- گزارش کمیسیون دارائی راحع به اصلاح قانون تأسیس بیمه مرکزی و بیمه گری مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه روز دوشنبه ۲۰ خرداد ماه ۱۳۵۳ با حضور آقای دکتر معتمد وزیری معاون وزارت اقتصاد لایحه شمارة ۶۶۷۵۶ مورخ ۵۲/۹/۶ راجع به اصلاح قانون تأسیس بیمه مرکزی و بیمه گری را که قبلا در مجلس شورای ملی تصویب شده و مجلس سنا اصلاحاتی در آن بعمل آورده بود مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه مجلس سنا را تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

قانون اصلاح قانون تأسیس بیمه مرکزی و بیمه گری.

مادة واحده – مواد ۲۸ و ۳۵ قانون تأسیس بیمه مرکزی و بیمه گری مصوب سی ام خرداد ماه ۱۳۵۰ بشرح زیر اصلاح می‌شود:

الف- مادة ۲۸- بیمه مرکزی ایران مجاز خواهد بود که موجودیهای نقدی خود را بصورت حساب جاری و یا سپرده نزد بانک بیمه ایران نگاهداری نماید. یا بر اساس بودجه مصوب از محل سرمایه و ذخایر و اندوخته‌های خود و صندوق تأمین خسارتهای بدنی تا مبلغ یکصد میلیون ریال در هر سال با تصویب هیئت عامل و مازاد بر آن با تصویب مجمع عمومی بهر نوع عملیات دیگر از جمله خرید سهام و مشارکت در بانکها و شرکتهای دیگر با حق فروش و انتقال آنها که برای توسعه و پیشرفت وظایف بیمهمرکزی ضروری یا مفید باشد مبادرت نماید.

ب- مادة ۳۵- واگذاری سهام مؤسسات بیمه ایرانی غیر دولتی باشخاص حقیقی یا حقوقی تبه خارج تا بیست درصد با موافقت بیمه مرکزی ایران محاز است و بیش از آن موکول به پیشنهاد بیمه مرکزی ایران و تأیید شورای عالی بیمه و تصویب هیئت وزیران خواهد بود. در مورد اخیر انتقال سود سهام سهامداران خارجی در هر سال نباید از دوازده درصد مجموع سرمایه پرداخت شده و سود انتقال نیافته سالهای قبل تجاوز کند.

  • تبصره- انتقال سهام مؤسسات بیمه ایرانی به دولتهای خارجی با انتقال بیش از چهل ونه درصد سهام آنها به اشخاص حقیقی یا حقوقی خارجی مطلقاّ ممنوع است انتقال سهام بین سهامداران اتباع خارجی باید با موافقت قبلی بیمه مرکزی ایران صورت گیرد.

نایب رئیس کمیسیون دارائی- سعید بهادری.

رئیس – نسبت به گزارش کمیسیون دارائی نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به گزارش کمیسیون دارائی خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی راجع به حفاظت و بهسازی محیط زیست و ابلاغ به دولت

۵- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی راجع به حفاظت و بهسازی محیط زیست و ابلاغ به دولت.

رئیس- گزارش کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی راجع به حفاظت و بهسازی محیط زیست مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی به مجلس شورای ملی.

کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی در جلسه روز چهارشنبه ۱۳۵۳/۳/۲۲ با حضور آقای دکتر همایونفر معاون وزارت کشاورزی و منابع طبیعی لایحة شمارة ۲۵۲۲ مورخ ۱۳۵۲/۲/۱۰ دولت راجع بحفاظت و بهسازی محیط زیست را که قبلا تصویب مجلس شورای ملی رسیده و مجلس سنا تغییراتی در آن بعمل آورده است مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه مجلس سنا را عیناّ تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست.

مادة ۱- حفاظت و بهبود و بهسازی محیط زیست و پیشگیری و ممانعت از هر نوع آلودگی و هر اقدام مخربی که موجب بر هم خوردن تعادل و تناسب محیط زیست می‌شود، همچنین کلیه امور مربوط به جانوران وحشی و آبزیان آبهای داخلی از وظائف سازمان حفاظت محیط زیست است.

سازمان حفاظت محیط زیست که در این قانون سازمان نامیده می‌شود و استقلال مالی است و زیر نظر شورای عالی حفاظت محیط زیست انجام وظیفه می‌کند.

  • تبصره ‌۱- شرکت صنعتی شیلات ایران و شرکت سهامی شیلات جنوب بموجب قوانین و مقررات مربوط بخود عمل خواهند کرد.
  • تبصرة ۲- در مناطق شکارگاه‌های سلطنتی وظائف مربوط را شکاربانی سلطنتی رأساّ انجام خواهد داد.

مادة ۲- رئیس شورای عالی حفاظت محیط زیست بفرمان همایونی منصوب می‌شود و اعضای آن عبارتند از:

وزیر دارائی، وزیر کشاورزی و منابع طبیعی، وزیر بهدرای، وزیر تعون وامور روستاها، وزیر آب و برق، وزیر اقتصاد، وزیر کشور، وزیر آبادانی و مسکن، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، وزیرمشاورورئیس سازمان برنامه وبودجه وپنج نفراز اشخاص ذیصلاحیت که به پیشنهاد ریاست شورای عالی با فرمان همایونی برای مدت پنجسال منصوب می‌شوند.

مادة ۳- شورایعالی حفاظت محیط زیست علاوه بر وظائف و اختیاراتی که در قانون شکار و صید برای شورای عالی شکاربانی و نظارت بر صید مقرر بوده دارای وظایف و اختیارات زیر است: الف- تعیین مناطقی تحت عنوان پارک ملی – آثار طبیعی ملی ـ پناهگاه حیات وحش منطقه حفاظت شده و تصویب حدود دقیق این مناطق با رعایت نکات زیر:

۱- مفاد مادة ۲۷ قانون شکا ر و صید ممصوب خرداد ماه ۱۳۴۶ همچنین قوانین و مقررا ت مربوط به سازمان جنگلها ومراتع.

۲- کسب موافقت وزیر کشاورزی و منابع طبیعی در مورد مناطقی که با اجازه یا توسط سازمان جنگلها و مراتع کشور در آنها طرح جنگلداری یا مرتع داری بموقع عمل گذارده شده یا می‌شود، ۳- کسب موافقت وزیر اقتصاد در مورد مناطقی که طرحهای اکتشاف و بهره برداری از مواد معدنی طبق قوانین مربوط اجراء می‌گردد.

صدور هر گونه پروانه اکتشاف و بهره برداری از مواد معدنی برای مناطقی که تحت عنوان پارک ملی آثار طبیعی ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده تعیین گردیده‌اند موکول به موافقت شورای عالی محیط زیست می‌باشد.

  • تبصره – تعریف مناطق و تعیین ضوابط و مقررات مربوط به مناطق مذکور در این بند بموجب آئین نامه اجرائی این قانون خواهد بود.

ب- تعیین انواع و مدت اعتبار و بهای پروانه‌های موضوع مادة ۸ این قانون.

ج-موافقت با اعطاء جایزه باشخاص طبق آئین نامه اجرائی این قانون.

مادة ۴- هر نوع ممنوعیت و محدودیت و مقرراتی که برای مناطق مذکور در بند (الف) مادة ۳ این قانون برقرار می‌گردد نباید با حق مالکیت یا حق انتفاع اشخاصیکه در داخل این مناطق قانوناّ دارا هستند مغیر باشد.

مادة ۵- رئیس سازمان به پیشنهاد شورای عالی و موافقت نخست وزیر با فرمان همایونی منصوب می‌شود و از لحاظ مقام و حقوق و مزایا در ردیف معاونین نخست وزیر می‌باشد و سمت دبیر شورا را نیز خواهد داشت.

مادة ۶- سازمان علاوه بر وظائف و اختیاراتی که در قانون شکار و صید برای سازمان شکاربانی ونظارت بر صید مقرر بوده دارای وظایف و اختیارات زیر است:

الف- انجام دادن تحقیقات و بررسیهای علمی و اقتصادی در زمینه حفاظت و بهبود و بهسازی محیط زیست و جلوگیری از آلودگی و برهم خوردن تعادل محیط زیست از جمله موارد ذیل:
۱- طرق حفظ تعادل اکولوژیک طبیعت (محیط مناسبات محیط زیست)،
۲- تغییراتی که تأسیسات و مستحدثات مختلف در وضع فیزیکی و شیمیائی و بیولوژیک خاک، آب و هوا ایجاد می‌نمایند و این تغییرات سبب دگرگونی وضع طبیعی می‌گردند. مانند تغییرو تخریب مسیر رودخانه‌ها، تخریب جنگلها و مراتع، دگرگونی اکولوژی دریاها، بهم خوردن زهکشی طبیعی آبها و دگرگونی و انهدام تالابها،
۳- استفاده از سموم کشاورزی یا مواد مصرفی زیان آور به محیط زیست،
۴- طرز جلوگیری از پخش و ایجاد صداهای زیان آور به محیط زیست،
۵- حفظ محیط زیست از نظر ظواهر طبیعت و طرق زیباسازی آن.
ب- پیشنهاد ضوابط بمنظور مراقبت و جلوگیری از آلودگی آب، هوا، خاک، پخش فضولات اعم از زباله و مواد زائد کارخانجات و بطور کلی عواملی که مؤثر برروی محیط می‌باشند.
ج- هر گونه اقدام مقتضی بمنظور بهبود و بهسازی محیط زیست در حدود قوانین مملکتی با حفظ حقوق اشخاص.
د- تنظیم و اجرای برنامه‌های آموزشی بمنظور تنویر وهدایت افکار عمومی در زمبنه حفظ و بهسازی محیط زیست.
ه – ایجاد باغهای وحش و موزه تاریخ طبیعی.
و- برقرار هر گونه محدودیت و ممنوعیت موقتی زمانی، مکانی، نوعی، طریقی و کمی شکار و صید و اعلام آن طبق مقررات مادة ۴ قانون شکار و صید.
ز- همکاری با سازمانهای مشابه خارجی و بین المللی بمنظور حفظ محیط زیست د حدود تعهدات متقابل.

مادة ۷- هر گاه اجرای هر یک از طرحهای عمرانی و یا بهره برداری از آنها به تشخیص سازمان با قانون ومقررات مربوط بحفاظت محیط زیست مغایرت داشته باشد سازمان مورد را به وزارتخانه یا مؤسسه مربوط اعلام خواهد نمود تا با همکاری سازمانهای ذیربط بمنظوررفع مشکل درطرح مزبورتجدید نظر بعمل آید.

درصورت وجود اختلاف نظرطبق تصمیم نخست وزیرعمل خواهد شد.

مادة ۸- مبادرت بهرگونه شکار و صید و پرورش و تکثیر و نگاهداری و خرید و فروش جانوران وحشی و اجزاء آن و استفاده و سیاحت از مناطق مذکور در بند (الف) مادة ۳ این قانون مستلزم تحصیل پروانه یا اجازه از سازمان می‌باشد، در هر یک از موارد فوق که ضرورت ایجاب نماید سازمان می‌تواند با توصیب شواریعالی حفاظت محیط زیست اجازه یا پروانه رایگان صادر نماید.

  • تبصره- در مواردی که صدور پروانه‌های موضوع این ماده همچنین صدور پروانه صادرات و واردات جانوران وحشی و اجزاء آنها بموجب قوانین مربوط به وزارتخانه یا سازمانهای دیگری محول گردیده مرجع صادر کننده پروانه با جلب موافقت سازمان اقدام خواهد کرد.

مادة ۹- اقدام بهر عملی که موجبات آلودگی محیط زیست را فراهم نماید ممنوع است.

منظور از آلوده ساختن محیط زیست عبارتست از پخش یا آمیختن مواد خارجی بآب یا هوا یا خاک یا زمین بمیزانی که کیفیت فیزیکی یا شیمیائی یا بیولوژیک آنرا بطوریکه زیان آور بحال انسان یا سایر موجودات زنده و یا گیاهان و یا آثار و ابنیه باشد تغییر دهد.

  • تبصره- استعمال سموم بمنظور مبارزه با آفات نباتی و جانوران و حشرات موذی با رعایت قوانین و مقررات وزارت کشاورزی و منابع طبیعی مشمول این ماده نخواهد بود ولی در صورتیکه استفاده از سموم برای مقاصد بالا مغایر با بهسازی محیط زیست باشد سازمان ضرورت تجدیدنظر در مقررات مربوط و جایگزینی مواد و طرق دیگری را برای دفع آفات توصیه خواهد نمود.

مادة ۱۰- مقررات جلوگیری از آلودگی یا تخریب محیط زیست و جلوگیری از پخش و ایجاد صداهای زیان آور به محیط زیست و همچنین ضوابط تعیین معیار و میزان آلودگی موضوع مادة ۹ این قانون و محدودیت و ممنوعیتهای مربوط به حفظ و بهبود و بهسازی محیط زیست بموجب آئین نامه هائی خواهد بود که به تصویب کمیسیونهای کشاورزی و منابع طبیعی و بهداری و دادگستری مجلسین برسد.

مادة ۱۱- سازمان با توجه به مقررات و ضوابط مندرج در آئین نامه‌های مذکور در مادة ۱۰ کارخانجات و کارگاههائیکه موجبات آلودگی محیط زیست را فراهم می‌نماید مشخص و مراتب را کتباّ با ذکر دلائل بر حسب مورد به صاحبان یا مسئولان آنها اخطار می‌نماید که ظرف مدت معینی نسبت به رفع موجبات آلودگی مبادرت یا از کار و فعالیت خودداری کنند. در صورتیکه در مهلت مقرر اقدام ننمایند به دستور سازمان از کارو فعالیت آنها ممانعت بعمل خواهد آمد.

در صورتیکه اشخاص ذینفع نسبت به اخطار یا دستور سازمان معترض باشند می‌توانند بدادگاه شهرستان محل شکایت نمایند دادگاه فوراّ و خارج از نوبت بموضوع رسیدگی می‌کند و در صورتیکه اعتراض را وارد تشخیص دهد رأی به ابطال اخطار یا رفع ممانعت خواهد داد. رأی دادگاه قطعی است.

  • تبصره – رئیس سازمان می‌تواند د رمورد منابع و عواملی که خطرات فوری در بر داشته باشند بدون اخطار قبلی دستور ممانعت ازادامه کار و فعالیت آنها را بدهد.

مادة ۱۲- صاحبان یا مسئولان کارخانجات و کارگاههای موضوع مادة ۱۱مکلفند بمحض ابلاغ دستور سازمان، کار یا فعالیت مزبور منوط به اجازه سازمان یا رأی دادگاه صلاحیتدار خواهد بود. در صورت تخلف به حبس جنحه‌ای از شصت و یکروز تا یکسال و یا پرداخت جزای نقدی از پنجهزار و یک تا پنجاه هزار ریال یا به هردو مجازات محکوم خواهند شد.

مادة ۱۳- کسانیکه از مقررات و ضوابط مذکور در آئین نامه‌های موضوع مادة ۱۰ تخلف نمایند بر حسب مورد که درآئین نامه‌های مزبور تعیین خواهد شد به جزای نقدی از پانصد ریال تا پنجاه هزار ریال محکوم خواهند شد.

مادة ۱۴- در مورد جرائم مذکور در این قانون سازمان حسب مورد شاکی یامدعی خصوصی شناخته می‌شود.

مادة ۱۵- مأمورین سازمان که از طرف سازمان مأمور کشف و تعقیب جرائم فوق الذکر می‌شوند در صورتیکه وظائف ضابطین دادگستری را در کلاس مخصوص زیر نظر دادستان شهرستان تعلیم گرفته باشند از لحاظ اجرای این قانون و قانون شکار و صید در ردیف ضابطین دادگستری محسوب می‌شوند.

  • تبصره- در مواردی که سازمانهای دیگر بموجب قوانی مربوط مأمور تعقیب جرائم مذکور در این قانون باشند سازمان نظر خود را بآن سازمانها اعلام خواهد کرد.

مادة ۱۶- کلیه عرصه و اعیان املاک متعلق به دولت واقع در محدوده مناطق مذکور در بند (الف) مادة ۳ همچنین کلیه تالابهای متعلق به دولت در اختیار سازمان خواهد داشت و سازمان دربهره- برداری از تالابها (باستثناء مرداب بندر پهلوی) و املاک مذکور قائم مقام قانونی مؤسسات یا سازمانهای مربوط می‌باشد ولی حق واگذاری عین آنها را ندارد.

  • تبصرة ۱- در صورتیکه استفاده از منابع مذکور مستلزم قطع درخت باشد سازمان جنگلها و مراتع کشور طبق طرح سازمان رأساّ عمل خواهد نمود.
  • تبصرة ۲- نحوه واگذاری منافع املاک در این ماده در آئین نامه اجرائی این قانون تعیین خواهدشد.

مادة ۱۷- در صورتیکه عرصه و اعیان املاک واقع در محدوده مناطق مذکور در بند (الف) مادة ۳ این قانون مورد نیاز باشد سازمان می‌تواند طبق مقررات قانون خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات برای حفظ آثار تاریخی و باستانی مصوب آذرماه ۱۳۴۷ خریداری و تصرف نماید.

مادة ۱۸- سازمان اداری گاردی خواهد بود با لباس متحدالشکل و تجهیزات لازم.

مادة ۱۹- مناطقی از کشور که مقررات مواد ۱۱و۱۲و۱۳ این قانون در آنها اجرا خواهد شد از طرف سازمان با رعایت شرایط و ضوابطی که در آئین نامه اجرائی این قانون مقرر می‌گردد تعیین و پس از تصویب شورای عالی اعلام می‌شود.

مادة ۲۰- سازمان می‌تواند با تصویب شورای عالی حفاظت محیط زیست قسمتی از وظایف و اختیارات خود را نسبت به اجرای مواد ۱۱و۱۲و۱۳ این قانون در محدوده شهرها و هر یک از مناطق کشور ضمن تعیین حدود برحسب مورد به شهرداریهای مربوط یا هر سازمان دولتی ذیربط محول نماید، در اینصورت شهرداریها و سازمانهای مذکور مسئول اجرای آن خواهند بود.

مادة ۲۱- آئین نامه اجرائی این قانون باستثناء آئین نامه‌های مذکور در مادة ۱۰ پس از تأیید شورای عالی حفاظت محیط زیست به تصویب هیئت وزیران می‌رسد.

مخبرکمیسیون کشاورزی ومنابع طبیعی – مهندس نظمی.

رئیس- نسبت بگزارش کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی نظری نیست؟ (آقای آموزگار بفرمائید.)

محمدعلی آموزگار- در اصلاحیه مجلس سنا اشاره شده است که شرکتهای شیلات شمال و جنوب بر طبق مقررات خود عمل نمایند.

بنده خواستم از عمل شرکت شیلات جنوب که به آینده آن خوشبین هستم قدری صحبت کنم و بعرض مجلس محترم برسانم که تاکنون شرکت شیلات جنوب مقداری صید رأساّ و مقداری توسط صیادان محلی با دادن پروانه انجام داده یعنی ماهی و میگو از آنها می‌خرد و برای فروش به بازار تهران و چند شهرستان دیگر عرضه می‌نماید در فعالیتهای جدیدی که شروع نموده و امیدوارکننده است هر گاه امکان بیشتری برای صید ماهی و میگو به صیادان محلی بدهد و سرخانه هائی ایجاد و کشتی مادر در وسط دریا ماهی و میگوهای صید شده را از جهازات کوچک ماهیگیران محلی تحویل بگیرد کمک زیادی به صیادان و تهیه ماهی و می‌گوی بیشتری برای کمک غذای مردم کشور خواهد بود.

و اما مطلبی که ذکر آن در اینجا لازم می‌دانم موضوع صید ماهی برای مصارف محلی شخصی مردم سواحل و بنادر و جزایر خلیج فارس و بحر عمان است که در قانون صید و شکار آنها را از اخذ پروانه معاف دانسته واز هزاران سال که آن مردم درآن بنادر زندگی می‌نمایند غذای روزانه خود و عائله شان ماهیهای دریا بوده و هست که خوشبختانه بمیزان زیادی در خلیج فارس و دریای مکران وجود دارد حالا که این قانون به تصویب می‌رسد ممکن است این توهم به ذهن بعضیهای بگذرد که بر طبق مادة ۸ این لایحه از این به بعد این اشخاص هم برای صید ماهی در حد مصرف شخصی و محلی باید کسب اجازه نمایند و حال آنکه در قوانین موجود آنها مستثنی هستند و طبیعت هم چنین حقی از بدو پیدایش دریاهای جنوب و ماهیهای آن برای ایرانیانی که در آن نقاط زندگی میکرده‌اند شناخته شده است. تمنا دارم نمایندة محترم دولت در اینجا توضیحی بفرمایند که نظری بر محدود نمودن و متزلزل کردن حق صید ماهی تا حد مصرف شخصی برای مصرف بنادر و سواحل و جزایر خلیج فارس و بحر عمان نیست و آن مردم کماکان می‌توانند از حق مذکور که منحصر غذای آنها می‌باشد استفاده نمایند این موضوع در لایحه اصلاحی قانون صید و شکار که در کمیسیونها مودر بحث و تحت رسیدگی است نیز تذکر داده شده و پیشنهاد شده است امیدوارم مورد توجه قرار گیرد.

رئیس- آقای دکتر همایونفر بفرمائید.

دکتر همایونفر (معاون وزارت کشاورزی و منابع طبیعی)- بنده ضمن عرض تشکر از نماینده محترم که یک مورد خیلی حساس را یادآوری فرمودند خواستم بعرضشان برسانم که در قانون صید و شکار نظرشان تأمین است معهذا خواهش می‌کنم در موقعیکه آن لایحه که در این خصوص تهیه شده در کمیسیون مطرح خواهد شد ولی در مجموع باید بعرضشان برسانم که اصولاّ در جهت تأمین منافع و نیازهای بخصوص طبقه صیاد کم درآمدی هستند قانونی آوردیم و به جنابعالی اطمینان می‌دهم در کمیسیون هم شرکت بفرمائید و ما را راهنمائی بفرمائید که این مطلب بطور قطع تأمین خواهد شد.

رئیس- نظر دیگری نسبت به گزارش کمیسوین کشاورزی و منابع طبیعی نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش یک فوریتی کمیسیون امور خارجه راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه و ابلاغ به دولت

۶- طرح و تصویب گزارش یک فوریتی کمیسیون امور خارجه راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه و ابلاغ به دولت.

رئیس- گزارش یک فوریتی موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی.

کمیسیون امور خارجه در جلسه روز چهارشنبه ۱۳۵۳/۳/۲۲ با حضور آقای احمد اقبال معاون وزارت امور خارجه و آقای دکتر میرعلاء معاون وزارت علوم و آموزش عالی لایحه شمارة ۶۹۳۸۶ مورخ ۱۳۵۲/۱۰/۱۰ ارسالی از مجلس سنا راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه را که وصول آن از مجلس سنا در جلسه روز سه شنبه ۱۳۵۳/۳/۲۱ اعلام وفوریت آن درهمان جلسه تصویب گردیده وبشماره۱۲۱۱ چاپ شده است مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه مجلس سنا را عیناّ تصویب کرد.

اینک گزارش آنرابمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

قانون موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه.

مادة واحده- موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه مشتمل بر یک مقدمه و سیزده ماده که در تاریخ ۱۶ آبان ماه ۱۳۵۲ (۷ نوامبر ۱۹۷۳) بین نمایندگان مختار دو دولت در تهران بامضاء رسیده است تصویب و اجازة مبادلة اسناد آن داده می‌شود.

مخبرکمیسیون امور خارجه – دکتریحیی شمس.

گزارش از کمیسیون علوم و آموزش عالی به مجلس شورای ملی

کمیسیون علوم و آموزش عالی در جلسه روز چهارشنبه ۱۳۵۳/۳/۲۲ با حضور آقای دکتر میرعلاء معاون وزارت علوم و آموزش عالی و آقای احمد اقبال معاون وزارت امور خارجه لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه را که فوریت آن تصویب گردیده بود مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون امور خارجه را تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون علوم وآموزش عالی- دکترامیرحسن زهرائی.

رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور مادة واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. در مادة واحده نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده واحده و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون امور خارجه راجع به موافقتنامه همکاری جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری لبنان و ابلاغ به دولت

۷- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون امور خارجه راجع به موافقتنامه همکاری جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری لبنان و ابلاغ به دولت.

رئیس- گزارش شور دوم موافقتنامه همکاری جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری لبنان مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور خارجه در جلسه روز چهارشنبه ۱۳۵۳/۳/۲۲ با حضور آقایان اقبال معاون وزارت امور خارجه و دکتر فتح الله سعادت معاون وزارت اطلاعات لایحه ارسالی از مجلس سنا بشماره ۷۴۱۳۰ مورخ ۱۳۵۲/۱۲/۱۳ راجع به موافقتنامه همکاری جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری لبنان را که گزارش شور اول آن بشماره ۱۲۰۲ چاپ گردیده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه شوراول را عیناّ تأیید وتصویب کرد.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

قانون موافقتنامه همکاری جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری لبنان

مادة واحده- موافقتنامه همکاری و جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری لبنان مشتمل بر یک مقدمه و ۹ ماده که در تاریخ ۱۸ آذر ماه ۱۳۵۲ (۹ دسامبر ۱۹۷۳) بین نمایندگان مختاردو دولت در تهران بامضاء رسیده است، تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.

مخبر کمیسیون امور خارجه – دکتر یحیی شمس.

گزارش شور دوم از کمیسیون اطلاعات به مجلس شورای ملی

کمیسیون اطلاعات در جلسه روز چهارشنبه ۱۳۵۳/۳/۲۲ با حضور نمایندگان دولت لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به موافقتنامه همکاری و جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری لبنان را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا در تأیید گزارش امورخارجه به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون اطلاعات – نجفقلی پسیان.

گزارش شور دوم از کمیسیون اقتصاد به مجلس شورای ملی

کمیسیون اقتصاد در روز چهارشنبه ۱۳۵۳/۳/۲۲ با حضور نمایندگان دولت لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به موافقتنامه همکاری جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری لبنان را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون امور خارجه را عیناّ تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا به مجلس شواری ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون اقتصاد- محمد ابراهیم نیکپور.

رئیس- مادة واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بماده واحده و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون امورخارجه راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری مردم مغولستان وابلاغ به دولت

۸- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون امورخارجه راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری مردم مغولستان وابلاغ به دولت.

رئیس- گزارش شور دوم موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری مردم مغولستان مطرح است، قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی.

کمیسیون امور خارجه در جلسه روز چهارشنبه ۱۳۵۳/۳/۲۲ با حضور آقای اقبال معاون وزارت امور خارجه لایحه ارسالی از مجلس سنا بشماره ۷۴۱۲۶ مورخ ۱۳۵۲/۱۲/۱۳ راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری مغولستان را که گزارش شور اول آن بشمارة ۱۲۰۳ چاپ گردیده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه شور اول را عیناّ تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

قانون موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران ودولت جمهوری مردم مغولستان

مادة واحده- موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری مردم مغولستان مشتمل بر یک مقدمه و هشت ماده که در تاریخ ۷ آذرماه ۱۳۵۲ (۲۸ نوامبر ۱۹۷۳) بین نمایندگان مختار دو دولت در تهران بامضاء رسیده است تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.

مخبرکمیسیون امورخارجه- دکتریحیی شمس.

گزارش شور دوم از کمیسیون علوم و آموزش عالی به مجلس شورای ملی

کمیسیون علوم و آموزش عالی در جلسه روز چهارشنبه ۱۳۵۳/۳/۲۲ با حضور نمایندگان دولت لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری مغولستان را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون امور خارجه را عیناّ تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون علوم وآموزش عالی- دکترامیرحسن زهرائی.

رئیس- مادة واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهری نشد) بمادة واحده و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقتند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری راجع به اصلاح قانون سازمان ملی پیشاهنگی ایران و ارسال به مجلس سنا

۹- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری راجع به اصلاح قانون سازمان ملی پیشاهنگی ایران و ارسال به مجلس سنا.

رئیس- گزارش شور دوم اصلاح قانون سازمان ملی و پیشاهنگی ایران مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم ازکمیسیون اموراستخدام وسازمانهای اداری بمجلس شورای ملی

کمیسیون امور استخدام وسازمانهای اداری در جلسه ۱۳۵۳/۳/۱۸ با حضور آقای دکتر بطحائی معاون وزارت آموزش و پرورش لایحه شمارة۵۵۲۰۴- ۱۳۵۱/۱۲/۹ دولت راجع به اصلاح قانون سازماندهی پیشاهنگی ایران را که گزارش شور اول آن بشماره ۱۱۸۸ چاپ گردیده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و با توجه به پیشنهادهای رسیده بااصلاحاتی بشرح زیر تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون اصلاح قانون سازمان دهی پیش آهنگی ایران

مادة واحده – ماده ۲و۳ قانون تأسیس سازمان ملی پیش آهنگی مصوب ۱۳۳۷/۴/۲۶ بشرح زیر اصلاح و مواد ۴و۵و۶و۷و۸و۹ بآن الحاق می‌گردد.

مادة ۲- شورای عالی پیش آهنگی ایران مرکب خواهد بود از:

۱- وزیر دربار شاهنشاهی،
۲- وزیر آموزش و پرورش،
۳- وزیر فرهنگ و هنر،
۴- وزیرکشور،
۵- وزیر تعاون و امور روستاها،
۶- وزیر کار و امور اجتماعی،
۷- وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه،
۸- دبیر کل سازمان امور اداری و استخدامی کشور،
۹- مدیر عامل جمعیت شیرو خورشید سرخ ایران،
۱۰- سرپرست سازمان تربیت بدنی ایران،
۱۱- یکنفر نماینده منتخب انجمنها و کمیته‌های وابسته به سازمان ملی پیش آهنگی ایران،
۱۲-رئیس سازمان ملی پیش آهنگی ایران،
۱۳- رؤسای قسمتهای پیش آهنگی دختران و پسران،
۱۴- پنج نفر از بانوان و آقایان بصیر و علاقمند مطلع بامور تربیتی و پیش آهنگی به پیشنهاد رئیس سازمان و تصویب مقامات مندرج در ردیفهای ۱و۲ این ماده که برای مدت چهار سال با صدور فرمان همایونی منصوب خواهند شد.

مادة ۳- وزیر دربار شاهنشاهی بموجب فرمان همایونی ریاست شورای عالی پیش آهنگی ایران را بعهده دارد وزیر آموزش و پرورش نایب رئیس شورا و رئیس سازمان دبیر شورا خواهند بود.

مادة ۴- وزیر آموزش و پرورش با سمت نایب رئیس شورای عالی پیش آهنگی در قبال مجلسین در زمینه فعالیتهای این سازمان مسئولیت خواهد داشت.

مادة ۵- رئیس سازمان ملی پی آهنگی ایران بنا به پیشنهاد وزیر آموزش و پرورش و تصویب شورای عالی پیش آهنگی ایران با فرمان همایونی بسمت معاون وزارت آموزش و پرورش و رئیس سازمان ملی پیشاهنگی ایران منصوب می‌شود و مسئول حسن جربان کلیه امور مالی و اداری و استخدامی و فنی حفظ همچنین و حقوق منافع سازمان خواهد بود.

مادة ۶- تشکیلات سازمان ملی پیش آهنگی ایران و پست‌های ثابت آن در مرکز و شهرستانها پس از تأیید وزارت آموزش و پرورش بتصویب سازمان امور اداری و استخدامی کشور خواهد رسید و پستهای مورد نیاز سازمان مزبور متناسب با گسترش آن برای هر سال نیز بترتیب فوق پیش بینی و توأم با پستهای مورد نیاز وزارت آموزش و پرورش قبل از پایان سال جهت تصویب بسازمان امور اداری و استخدامی کشور ارسال می‌گردد بنحویکه پستهای ثابت سازمانی مصوب قبلا تأیید و تصویب و ابلاغ شده باشد.

مادة ۷- وزارت آموزش و پرورش می‌تواند افرادی را برای خدمت در سازمان ملی پیش آهنگی ایران و سازمان جوانان شیر و خورشید سرخ ایران مأمور کند. پستهای سازمانی این مأمورین بنا به تصویب سازمان امور اداری و استخدامی کشور منضم به تشکیلات وزارت آموزش و پرورش منظور می‌شود.

مادة ۸- سازمان ملی پیش آهنگی ایران می‌تواند به منظور تکمیل کادر اداری و تأمین خدمات خود طبق آئین نامه استخدامی که با رعایت تبصرة مادة ۱۱۲ قانون استخدام کشوری تنظیم و بتصویب شورایعالی پیش آهنگی خواهد رسید کارمندان مورد احتیاج خود را استخدام و وضع استخدامی مستخدمین غیر رسمی موجود آن سازمان را با آئین نامه مذکور منطبق نماید.

مادة ۹- بودجه سازمان ملی پیش آهنگی ایران از اعتبارات عمومی و عمرانی دولت که بصورت کمک پرداخت می‌شود و از درآمدهای اختصاصی و حاصل کار پیش آهنگان و نیز قبول هدایا بترتیبی که در اساسنامه پیش آهنگی معین خواهد شد تأمین می‌شود.

مخبر کمیسیون امور استخدام وسازمانهای ادرای – رضاپیرزاده.

گزارش شور دوم از کمیسیون آموزش و پرورش به مجلس شورای ملی

کمیسیون آموزش و پرورش در جلسه ۱۳۵۳/۳/۱۹ با حضور آقای دکتر بطحائی معاون وزارت آموزش و پرورش لایحه اصلاح قانون سازمان ملی پیش آهنگی ایران را برای شور دوم مطرح و مصوبه کمیسیون اموراستخدام وسازمانهای اداری را تأیید وتصویب کرد.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبرکمیسیون آموزش و پرورش- میراسدالله موسوی ماکوئی.

گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه ۵۳/۳/۲۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه اصلاح قانون سازمان ملی پیش آهنگی ایران را برای شور دوم مطرح و مصوبه کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری را در اینمورد عیناّ تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون دارائی – امان الله ریگی.

رئیس- ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به مادة واحده و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب مجلس سنا فرستاده می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون آموزش و پرورش راجع به اصلاح قانون خدمات اجتماعی زنان

۱۰- طرح گزارش شور اول کمیسیون آموزش و پرورش راجع به اصلاح قانون خدمات اجتماعی زنان.

رئیس- گزارش شور اول اصلاح قانون خدمات اجتماعی زنان مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون آموزش و پرورش به مجلس شورای ملی.

کمیسیون آموزش و پرورش در جلسه یکشنبه ۱۳۵۳/۳/۱۹ با حضور آقای دکتر بطحائی معاون وزارت آموزش و پرورش لایحه شمارة ۵۳۶۴ مورخ ۱۳۵۳/۳/۱۳ دولت مربوط به اصلاح قانون خدمات اجتماعی زنان که در جلسه سه شنبه ۱۳۵۳/۳/۱۴ تقدیم و بشماره ۱۱۹۷ چاپ گردیده است مورد رسیدگی قرار داد و بشرح زیر تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون اصلاح قانون خدمات اجتماعی زنان

مادة واحده- قانون خدمات اجتماعی زنان مصوب ۱۳۴۷/۴/۳ و اصلاحیه آن مصوب ۱۳۵۱/۳/۳۰ بشرح زیر اصلاح می‌شود:

۱- در مادة ۳ و سایر مواد عبارت (دعوت می‌شوند) بعبارت (احضار می‌شوند) اصلاح می‌شود.

۲- در مادة ۳ عبارت (۰۰۰ و برای دارندگان مدارک تحصیلی بالاتر از دیپلم سی سال متجاوز نباشد) بعبارت (وبرای دارندگان مدارک تحصیلی بالاتر از دیپلم از سی سال و دارندگان مدارک تحصیلی دکترا ۳۲ سال متجاوز نباشد۰۰۰) اصلاح می‌شود.

۳- در تبصرة ۳ مادة ۳ کلمه (دیپلم) بعبارت (گواهینامه پایان تحصیلات متوسطه) اصلاح می‌شود.

۴- تبصره‌۴ مادة ۳ بشرح زیر اصلاح می‌شود:

  • تبصرة ۴- فارغ التحصیلان هر سال که در همان سال خود را معرفی نکنند در سالهای بعد باید بدون رعایت شرط سن مندرج در این ماده ثبت نام نمایند.

۵- تبصرة مادة ۳ بشرح زیر اصلاح می‌شود:

  • تبصرة ۵- پس از طی دوره دکترا فارغ التحصیلان دانشگاهها باستثنای فارغ التحصیلان رتبه یکم و ممتاز در هر رشته در صورتی می‌توانند دوره تخصصی طی نمایند که برگ خاتمه خدمت یا معافیت دائم از خدمات اجتماعی زنان در دست داشته باشند.

۶- تبصره زیر بعنوان تبصره ۳ بماده ۶ قانون اضافه می‌شود:

  • تبصرة ۳- بزنانی که دارای مدارک تحصیلی لیسانس و بالاتر هستند در زمان آموزش فوق العاده‌ای که میزان آن با پیشنهاد سازمان مربوط و تصویب هیئت وزیران تعیین خواهد شد پرداخت می‌گردد بهرحال جمع دریافتی هر فرد لیسانسیه بالاتر در دوره آموزش بعنوان حقوق و مزایا نباید از حقوق و مزایای درجه مربوط که بعد از خاتمه آموزش دریافت خواهد کرد بیشتر باشد.

۷- تبصره‌های زیرماده ۱۰ اضافه می‌شود.

  • تبصرة ۱- اخذ هر گونه پروانه اشتغال بکار برای فارغ التحصیلان لیسانسیه و بالاتر منوط به رائه برگ خاتمه خدمت یا معافیت قانونی از خدمات اجتماعی زنان خواهد بود.
  • تبصرة ۲- نهیین سهمیه افراد مشمول لیسانسیه و بالاتر بر اساس رشته‌های تحصیلی آنان بعهده کمیسیون عالی هماهنگی است که با شرکت معاونان وزارتخانه‌ها و مسئولان مؤسسات دولتی مربوط در نخست وزیری تشکیل می‌شود. این کمیسیون وظیفه دارد سهمیه هر وزارتخانه را از مشمولان لیسانسیه و بالاتر معین و اعلام نماید.

۸- ماده زیر بعنوان ماده زیر بعنوان ماده ۱۷ بقانون اضافه می‌شود.

مادة ۱۷- احضار و اعزام مشمولانزن طبق آئین نامه‌ای که به پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش بتصویب هیئت وزیران خواهد رسید بعهده وزارت مذکور خواهد بود.

مخبر کمیسیون آموزش و پرورش – موسوی ماکوئی.

گزارش شور اول از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی

کمیسون دارائی در جلسه دوشنبه ۱۳۵۳/۳/۲۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه اصلاح قانون حمایت اجتماعی زنان را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون آموزش و پرورش را در اینمورد تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسوین دارائی – امان الله ریگی.

رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نیشد) به ورود در شور مادة واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. در مادة واحده نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادات رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

محترماّ پیشنهاد می‌نماید بند ذیل به صورت بند ۹ به قانون اصلاح قانون خدمات اجتماعی زنان اضافه گردد.

بند۹- تبصره ذیل بصورت تبصره ۲ بماده ۳ قانون خدمات اجتماعی زنان اضافه می‌شود.

  • تبصرة ۲- (مشمولین خدمات اجتماعی ذیل بواسطه موقعیت خاص از انجام خدمات معاف می‌شوند).

قسمت اخیر تبصره ۲ مادة ۳ بدین ترتیب اصلاح شود: از انجام خدمت می‌توانند معاف شوند.

۱- زنان لیسانیسه و بالاتر صاحب اولاد که شوهر لیسانسیه آنها برای انجام خدمت وظیفه احضار شوند،

۲- زنان بیوة مسئول حضانت اطفال خود،

۳- بانوان تمکفل خانواده و اولاد منحصر بفرد خانواده.

باتقدیم احترام- فاطمه پیرنیا.

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

احتراماّ پیشنهاد می‌نماید «بند ۲ لایحه قانون خدمات اجتماعی بعد از جمله (۰۰۰ و برای دارندگان مدارک تحصیلی بالاتر از دیپلم از سی سال متجاوز نباشد) اضافه شود باستثنای کسانیکه قبلا معافی دریافت کرده و یا متأهل شده باشند.

با عرض احترام- دکتر نصرالله منتظری.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماّ در مورد لایحه اصلاح قانون خدمات اجتماعی زنان پیشنهاد می‌شود قسمت اخیر ماده ۱۰ بشرح زیر اصلاح شود.

مقررات مربوط بماده ۴ این قانون شامل ۰۰۰ الی آخر.

باتقدیم احترام – حسن صائبی.

رئیس- لایحه و پیشنهادات برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- اخذ رأی نهائی نسبت به لایحه پرداخت مستمری به آقای عبدالخالق رومانفسکی دوبچا و ابلاغ به دولت

۱۱- اخذ رأی نهائی نسبت به لایحه پرداخت مستمری به آقای عبدالخالق رومانفسکی دوبچا و ابلاغ به دولت.

رئیس- لایحه پرداخت مستمری به آقای عبدالخالق رومانفسکی دوبچا جهت اخذ رأی نهائی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
قانون پرداخت مستمری به آقای عبدالخالق رومانفسکی دوبچا

مادة واحده- به وزارت جنگ اجازه داده می‌شود ماهانه مبلغ بیست هزار ریال به آقای عبدالخالق رومانفسکی دوبچا متخصص فنی موزه دانشکده افسری که در حال حاضر بصورت مستخدم روزمزد در ارتش شاهنشاهی خدمت می‌نماید پس از معافیت از خدمت مادام العمر بعنوان مستمری پرداخت نماید.

رئیس- نسبت به این لایحه با ورقه اخذ رأی می‌شود.

(اسامی نمایندگان بترتیب زیر وسیله منشی (خانم صفی نیا) اعلام شد و در محل نطق اخذ رأی بعمل آمد).

آقایان سجادی- کورس- مرندی- مهندس فروهر- دکتر الموتی- کاظم مسعودی- خانم نیره سعیدی- ناصرزاده- مهندس سهم الدینی- دکتر فروزین- ملک افضلی- عبدالحسین آموزگار- شیخ بهائی- مهندس اردلان- مجید موسوی- دکتر قهرمان- ذوالفقاری- مافی- شاهنده- دکتر رشتی- مهندس جلالی نوری- مجد – دکتر متین- کیوان- عباس میرزائی- دکتر بیت منصور – پزشکی- اخلاقی- توسلی- ریگی- دکتر انوشیروانی- اسعد رزم آرا- محسنی مهر- مهندس عطائی- دکتر امامی خوئی- ایمان زهرائی- دکتر صفائی- صدقیانی زاده- دکتر شمس- دکتر گاگیک هواکیمیان- دکتر معظمی- دکتر اعتمادی- دیهیم- انشاء- کمالوند- دکتر رهنوردی- شهرستانی- دکتر حبیب اللهی- تیمسار همایونی- دکتر کیان – کاسمی- دکتر علومی- مهندس فیروزعدل- مصطفوی- حیدرقلی برومند- مهندس احتشام شهیدی- حق شناس- خانلر قراچورلو- شاخوئی- پدرامی- بهنیا- کلانتر هرمزی- اسدی لنگرودی- مهندس زاهدی- احمد- اولیاء شیرازی- دکتر حاتم- مهندس نظمی- دکتر پناهی- پسیان- پروین- دکتر بیگلری- دکتر بهزادی- نیک روش- محدث زاده- بدر صالحیان- خانم پیرنیا- دکتر یحیی بهبهانی- مهندس پروشانی- جهانشاهی- دکتر رفیعی- جندقی- مهاجرانی- دکتر عظیمی- خانم ابتهاج سمیعی- دکتر موثقی- شیخ الاسلامی- فیاض- غلامرضا بهادری- دکتر امین- دکتر صالحی- معیری- حیدر صائبی- امیر احمدی- بوداغ زاده – پور بردباری- بدرخانی- دکتر بازرگانی- خانم امیر ابراهیمی- پیرزاده- اوحدی- خانم اقبال- اسلامی نیا- دکتراسکوئیان- دکتر پیر- دکتر تنکابنی- دکتر توانا- چنگیزی- خانقاهی- حیدری- جوانشیر- فروتن- کمالاتی – خانم دکتر دولتشاهی- خانم صفی نیا- موسوی ماکوئی- ایلخانی پور- دکتر سعید بهادری- دکتر برزگر- دکتر برادر- دکتر فضل الله صدر- زهتاب فرد- تژده – پرویزی- بختیاریها- اخوی- دکتر ابوالهدی- دکتر آزاد- اکبر- محمدعلی آموزگار- احتشامی- امیرعلم خزیمه- مهندس خسروی- خورشید- احمدی- دکتر منتظری- دکتر راد- رشیدی- دکتر رشید یاسمی- دولو- ادیب سمیعی- زرین پور- دکتر رازانی- سراج الدینی- خانم دکتر سرخوش- سعادت فرد- شریفها- دکتر شکرائی- حی- دکتر صمدزاده- دکتر قاسم صوفی- دکتر وجیه الله صدر- رامبد- فخر طباطبائی- فضائلی- ظفر- طباطبائی دیبا- صادقی- موقر- شیخ رضائی- سمیعی- کریم بخش سعیدی- ساگینیان- کشفی- دکتر رئیسی- ضیاء رضوی- رهبر- نامور- دکتر نایبی- ناروئی- میرافضل- مهدوی اردستانی- فریدونفر- خانم زاهدی- فرنود- فتوحی- عزیز مرادی- خانم دکتر طالقانی- علی طباطبائی- خانم ضرابی- طلوعی- خانم دکتر صنیع- دکتر سعید حکمت- دکتر محققی- نجد شیبانی- اسمعیل خزیمه- فرهادپور- فیصلی- قاضی زاده- کورانلو- مهندس نصر- سعید وزیری- بوشهری- دکتر مرتضوی- دکتر وفا- اکبر مسعودی- مظاهری- مظهری- دکتر وزیری- دکتر وحیدنیا- دکتر خسروی کردستانی- مهندس ریاضی- مهندس صائبی- زعفرانلو- خانم بزرگ نیا- آقایان – طرفی- بوذرجمهر مهر- خانم دکتر گرگانی.

(آراء مأخوذه شماره شد و نتیجه به قرار زیر اعلام گردی).

  • آراء موافق ۲۰۸ رأی.

رئیس- لایحه با ۲۰۸ رأی موافق باتفاق آراء تصویب شد. به دولت ابلاغ می‌شود.

موافقین

آقایان شریفها- دکتر شکرائی- حی- دکتر صمدزاده- دکتر قاسم صوفی- دکتر وجیه الله صدر- رامبد- فخر طباطبائی- فضائلی- ظفر- طباطبائی دیبا- صادقی- موقر- شیخ رضائی- سمیعی- کریم بخش سعیدی- ساگینیان- کشفی- دکتر رئیسی- ضیاء رضوی- رهبر- نامور- دکتر نایبی- ناروئی- میرافضل- مهدوی اردستانی- فریدونفر- خانم زاهدی- فرنود- فتوحی- عزیز مرادی- خانم دکتر طالقانی- علی طباطبائی- خانم ضرابی- طلوعی- خانم دکتر صنیع- دکتر سعید حکمت- دکتر محققی- نجد شیبانی- اسمعیل خزیمه- فرهادپور- فیصلی- قاضی زاده- کورانلو- مهندس نصر- سعید وزیری- بوشهری- دکتر مرتضوی- دکتر وفا- اکبر مسعودی- مظاهری- مظهری- دکتر وزیری- دکتر وحیدنیا- دکتر خسروی کردستانی- مهندس ریاضی- مهندس صائبی زعفرانلو- خانم بزرگ نیا- آقایان – طرفی- مهر- خانم دکتر گرگانی- کمالوند- دکتر رهنوردی- شهرستانی- دکتر حبیب اللهی – تیمسار همایونی- دکتر کیان- کاسمی- دکتر علومی- مهندس فیروز عدل- مصطفوی- حیدرقلی برومند- مهندس احتشام شهیدی- حق شناس- خانلر قراچورلو- شاخوئی- پدرامی- بهنیا- کلانتر هرمزی- اسدی لنگرودی- مهندس زاهدی- احمد- اولیاء شیرازی- دکتر حاتم- مهندس نظمی- دکتر پناهی- پسیان- پروین – دکتر بیگلری- دکتر بهزادی- نیک روش – محدث زاده- بدر صالحیان- خانم پیرنیا- دکتر یحیی بهبهانی- مهندس پروشانی- جهانشاهی- دکتر رفیعی- جندقی- مهاجرانی- دکتر عظیمی- خانم ابتهاج سمیعی- دکتر موثقی- شیخ الاسلامی- فیاض – غلامرضا بهادری- دکتر امین- دکتر صالحی- معیری- حیدر صائبی- امیر احمدی- بوداغ زاده- پور بردباری- بدرخانی- دکتر بازرگانی- خانم امیر ابراهیمی-پیرزاده- اوحدی- خانم اقبال- اسلامی نیا- دکتر اسکوئیان- دکتر پیر- دکتر تنکابنی- دکتر توانا- چنگیزی- خانقاهی- حیدری- جوانشیر- فروتن – کمالاتی- خانم دکتر دولتشاهی- خانم صفی نیا - موسوی ماکوئی- ایلخانی پور- دکتر سعید بهادری- دکتر برزگر- دکتر برادر- دکتر فضل الله صدر- زهتاب فرد- تژده- پرویزی- بختیاریها- اخوی – دکتر ابوالهدی- دکتر آزاد- اکبر- محمد علی آموزگار- احتشامی – امیرعلم خزیمه- مهندس خسروی- خورشید- احمدی- دکتر منتظری- دکتر راد- رشیدی- دکتر رشید یاسمی- دولو- ادیب سمیعی- زرین پور- دکتر رازانی- سراج الدینی- خانم دکتر سرخوش- سعادت فرد- سجادی- کورس – مرندی- مهندس فروهر- دکتر الموتی- کاظم مسعودی- خانم نیره سعیدی- ناصر زاده- مهندس سهم الدینی- دکتر فروزین – ملک افضلی- عبدالحسین آموزگار- شیخ بهائی- مهندس اردلان- مجید موسوی- دکتر قهرمان- ذوالفقاری- مافی- شاهنده- دکتر رشتی- مهندس جلالی نوری- مجد – دکتر متین- کیوان- عباس میرزائی- دکتر بیت منصور- پزشکی- اخلاقی- توسلی- ریگی- دکتر انوشیروانی- اسعد رزم آرا- محسنی مهر- مهندس عطائی- دکتر امامی خوئی- ایمان زهرائی- دکتر صفائی- صدقیانی زاده- دکتر شمس- دکتر گاگیک هواکیمیان- دکتر معظمی- دکتر اعتمادی- دیهیم – انشاء

- اعلام وصول دو فقره لایحه رسیده از مجلس سنا: ۱- الحاق یک ماده به قانون تأسیس صندوق پس انداز ثابت افسران و درجه داران کادر ثابت ارتش شاهنشاهی، ۲- اصلاح ماده ۳ قانون مجازات استفاده از پلاک‌های تقلبی وسائط نقلیه مصوب آذرماه ۱۳۴۵

۱۲- اعلام وصول دو فقره لایحه رسیده از مجلس سنا :

۱- الحاق یک ماده به قانون تأسیس صندوق پس انداز ثابت افسران و درجه داران کادر ثابت ارتش شاهنشاهی،

۲- اصلاح ماده ۳ قانون مجازات استفاده از پلاک‌های تقلبی وسائط نقلیه مصوب آذرماه ۱۳۴۵

رئیس- لوایحی از مجلس سنا رسیده است که برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی

عطف بنامه شماره ۳۰۵۲۹ مورخ ۱۳۵۲/۱۲/۸ آن مجلس محترم گزارش کمیسیون شماره ۳ (دادگستری و استخدام) در قبال لایحه شماره ۶۷۲۳۲ مورخ ۱۳۵۲/۹/۱۲ دولت راجع به الحاق یک ماده به قانون تأسیس صندوق پس انداز ثابت افسران و همافران و درجه داران کادر ثابت ارتش شاهنشاهی در جلسه روز دوشنبه ۲۷ خرداد ماه ۱۳۵۳ مطرح گردید و با اصلاحاتی به تصویب مجلس سنا رسید.

اینک لایحه قانون فوق که اصلاح شده است جهت تصویب مجدد آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.

رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی.

رئیس- اصلاحات مجلس سنا به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

گزارش کمیسیون شماره ۳ (دادگستری و استخدام) در قبال لایحه شماره ۷۲۸۷۲ مورخ ۱۳۵۲/۱۱/۲۹ دولت راجع به اصلاح ماده ۳ قانون مجازات استفاده از پلاکهای تقلبی وسائط نقلیه مصوب آذر ماه ۱۳۴۵ در جلسه روز دوشنبه ۲۷ خرداد ماه ۱۳۵۳ مطرح گردید و بتصویب مجلس سنا رسید.

اینک لایحه قانون فوق جهت تصویب آن مجلس محترم بضمیمه ایفاد می‌گردد.

رئیس مجلس سنا- جعفرشریف امامی.

رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- ختم جلسه

۱۳- ختم جلسه.

رئیس- چون مطلب دیگری در دستور نداریم بااجازه خانمها و آقایان این جلسه را ختم می‌کنیم تاریخ و دستور جلسه آینده بعداّ باطلاع همکاران محترم خواهد رسید.

(ساعت یازده و ده دقیقه صبح جلسه ختم گردید).

رئیس مجلس شورای ملی- عبدالله ریاضی.