مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ بهمن ۱۳۳۵ نشست ۶۷

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری نوزدهم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ بهمن ۱۳۳۵ نشست ۶۷

روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران

شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی

شماره

شنبه ماه ۱۳۳۵

سال دوازدهم

شماره مسلسل

دوره نوزدهم مجلس شورای ملی

مذاکرات مجلس شورای ملی

جلسه

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۲۸ بهمن ۱۳۳۵ نشست ۶۷

فهرست مطالب:

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ‏۱۹

جلسه: ۶۷

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۸ بهمن ماه ۱۳۳۵

فهرست مطالب:

۱- طرح صورت مجلس

۲- بیانات آقای نایب رئیس دایر

۳- بیانات قبل از دستور آقایان: دیهیم- دکتر هدایتی- حشمتی‏

۴- طرح و تصویب یک فوریت طرح پیشنهادی راجع به غیرقانونی اعلام نمودن حزب ایران

۵- اعلام تصویب صورت مجلس‏

۶- تقدیم لایحه بودجه سال ۱۳۳۶ کل کشور به وسیله آقای وزیر دارایی‏

۷- تقدیم یک لایحه اعتبار اضافات کارمندان به قید یک فوریت به وسیله آقای وزیر دارایی و طرح و تصویب یک فوریت آن‏

۸- معرفی آقای دکتر آموزگار به معاونت وزارت بهداری به وسیله آقای وزیر بهداری‏

۹- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون کشور راجع به ممنوع بودن ساختمان ادارات در پارک شهر

۱۰- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه‏

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۸ بهمن ماه ۱۳۳۵

مجلس یک ساعت و پنجاه دقیقه پیش از ظهر بریاست آقای اردلان (نایب رئیس) تشکیل گردید.

۱- طرح صورت مجلس

نایب رئیس ـ اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود

(بشرح زیر قرائت شد)

غائبین با اجازه ـ آقایان: دکتر طاهری. اورنگ. مرتضی حکمت. قرشی. ساگینیان. قراگزلو. کشکولی. تیمور تاش. معین زاده. دکتر ضیائی صرافزاده. دکتر مشیر فاطمی. موسوی. سلطان مراد بختیار. بور بور. سنندجی. کورس. باقر بوشهری. اعظم زنگنه. تجدد. مهندس ظفر.

غائبین بی اجازه: آقایان: دکتر شاهکار. اریه. امید سالار. سالار بهزادی. ابتهاج. آقایان.

دیر آمدگان و زود رفتگان با اجازه ـ آقایان: خرازی بزرگ نیا. اسفندیاری. کاظم شیبانی. عامری. دکتر جهانشاهی. برومند. دکتر پیرنیا. دکتر نفیسی. پرفسور اعلم. دکتر عمید. بزرگ ابراهیمی.

نایب رئیس ـ در صورت مجلس اعتراضی نیست؟ آقای طباطبائی.

طباطبائی ـ در بیانات بنده یک اصلاحی عبارتی هست که اصلاح و تقدیم می‌کنم.

نایب رئیس ـ بسیار خوب آقای صدرزاده.

صدرزاده ـ در عرایض بنده اصلاحات عبارتی هست که تقدیم می‌شود نایب رئیس ـ آقای فضائلی.

فضائلی ـ مختصر اصلاح عبارتی هست که بتند نویسی تقدیم می‌کنم.

نایب رئیس ـ آقای مهندس هدایت.

مهندس هدایت ـ در عرایض بنده هم مختصر اصلاح عبارتی هست که بتند نویسی می‌دهم

نایب رئیس ـ در صورت مجلس دیگر نظری نیست (اظهاری نشد) تصویب صورت مجلس بعد از حصول اکثریت اعلام می‌شود.

۲- بیانات آقای نایب رئیس دائر بابراز تأسف از فوت مرحوم حاج سید نورالدین مجتهد شیرازی

نایب رئیس ـ با تأثر روحی که در بنده موجود است با نهایت تأسف خبر فوت مرحوم آیت الله حاج سید نورالدین مجتهد شیرازی را باستحضار آقایان نمایندگان محترم میرساند.

مرحوم مبرور علاوه از مقام ارجمند روحانیت و فضائل علمی و خصایص معنوی در وطن خواهی و شاهدوستی و آزادی طلبی دارای اراده قوی و یکی از شخصیت‌های برجسته فارس و مورد احترام کامل و اعتقاد عموم اهالی بوده‌اند (صحیح است)

مرحوم سید در مواقع مشکل از خود شهامت و ثبات عقیده استقامت در مقابل مشکلات را بمنصه بروز و ظهور رسانیده است (صحیح است)

چون مدتی افتخار خدمت را در استان فارس و بنادر داشته‌ام و طبعا تماس بیشتری در امور با آن مرحوم در میان بود به سجایای اخلاقی آن مرحوم و صفات حمیده و پسندیده ایشان کاملا واقف و فقدان این عالم جلیل القدر موجب نهایت تاسف و تاثر است. (صحیح است.)

با اظهار تأثر از این فاجعه اسفناک از درگاه حضرت احدیت خواستاریم که روح پاک آن مرحوم با اجداد طاهرینش محشور و غریق رحمتش فرماید. (انشاء الله)

دشتی ـ خیلی متشکریم جناب آقای رئیس

۳- بیانات قبل از دستور آقایان: دیهیم ـ دکتر هدایتی ـ حشمتی

نایب رئیس ـ نطق قبل از دستور شروع می‌شود آقای دیهیم

دیهیم ـ قبل شروع عرایضم وفات آیت الله حاج سید نورالدین را بعموم مسلمانان بخصوص بملت ایران و اهالی محترم شیراز تسلیت عرض می‌کنم (صحیح است) (مهندس اردبیلی ـ برای عموم فارسیان) آقایان نمایندگان محترم ترقی سرسام آور اجناس و خوار بار دارد کمر عموم بخصوص کارمندان دولت را خرد

می‌کند (صحیح است) هر روز و هر ساعت اجناس ترقی می‌نماید اگر بدین منوال بگذرد آتیه خطرناکی ما را تهدید می‌نماید (صحیح است) باید هر چه زودتر دولت در تثبیت قیمت‌ها و در جلوگیری از این اجحافات قدمهای مؤثر بردارد کارمندی که ۲۵۰ تومان یا سیصد تومان و یا چهار صد تومان حقوق می‌گیرد و چهار، پنج نفر عائله دارد نمی‌تواند در مقابل این همه ترقیات روز افزون قیمت‌ها عائله خودش را اداره بکند (صحیح است، حقیقتاُ مشکل است) یک معلم یک آموزگاری که ۲۵۰ تومان حقوق می‌گیرد جداً توجه بفرمائید با ۲۵۰ تومان حقوق اداره گردن چهار پنج نفر عائله با این وضع بد چطور می‌تواند از عهده بر آید و زندگی کند. امروز دم در مجلس رفتگران اعلامیه دادند نوشته‌اند ۱۰۲ تومان حقوق می‌گیریم در واقع اگر توجهی نشود و در این موضوع مختصر کمکی ننمایند چطور با ۱۰۲ تومان حقوق می‌تواند یک عائله ۴، ۵ نفری را اداره بکنند زندگی طاقت فرسا شده و بدرجه مشکلی رسیده است وضع آموزگاران وضع کارمندان دولت فوق العاده بد است باید هر چه زودتر توجهی باین طبقات محروم بشود چند ماه قبل بشبستر رفته بودم شبستر یکی از بخش‌های تبریز است آنجا در یکی از دهات شبستر مهمان بودم صبح مدیر مدرسه و چهار نفر از آموزگاران بدیدن ما آمدند. آقایان نمایندگان محترم باندازه‌ای وضع آنها رقت آور بود که اگر من بتوانم شرح وضع مدیر مدرسه را بعرض برسانم و وضع آموزگاران با این قیاس که کوچکتر از مدیر مدرسه هستند نیز گفته شده است مدیر مدرسه کفشهایش پاره بود لباسهایش پاره بود پیراهنش برنگ قهوه‌ای در آمده بود حالا نمیدانم از اول قهوه‌ای بود یا بعد قهوه‌ای رنگ کرده بود از چندین جا پاره بود یقه اش را وصله کرده بود یک طرفش را با رنگ سیاه با پارچه آبی وصله کرده بود اصلاح هم نکرده بود بوی کثافت بوی عرق بدن او باور کنید باندازه‌ای زننده بود که من از شرح آن خجالت می‌کشم حمام نرفته بود اصلاح نکرده بود بدبخت بود بیچاره بود فکر می‌کردم خدایا این آقای آموزگار چطور بچه‌های معصوم ما را درس وطن پرستی درس شجاعت درس غرور ملی خواهد داد؟ چطور یک آموزگار بدبخت بیچاره به بچه‌های معصوم درس مبارزه با بدبختی مبارزه با یأس و ناامیدی خواهد داد؟ در صورتی که خودش با بدبختی و یأس و ناامیدی دست بگریبان است نه تنها آموزگار نه تنها معلم وضع کارمندان اداره پست و تلگراف کارمندان دارائی، آمار، ثبت اسناد یکی از یکی بدتر است دیروز رفته بودم پست خانه ۴ ،۵ تا پاکت سفارشی داشتم عده زیادی از مردم آنجا بودند رفتم توی صف نوبت ایستادم وآنجا به نوبة خودم ناظر وضع کارمندان پست و تلگراف بودم بجان عزیز شما قسم بمقدسات عالم قسم این مأمورین بیچاره باندازه‌ای مشغول بودند و کار می‌کردند و فعالیت می‌کردند که فکر کردم خدایا حقوق این‌ها که بیش از ۲۵۰ تومان نیست منتهی سیصد تومان است اینها چقدر فعالیت می‌کنند جداُ کارمندان دولت بخصوص کارمندان طبق پائین آنها که رتبه‌های پائین تر دارند اینها خیلی زحمت کشند قسمت مهم کار مملکت ما را این کارمندان بیچاره آنهائی که حقوقشان کمتر از ۲۵۰ تومان و سیصد تومان است انجام می‌دهند (صحیح است) باور کنید فکر می‌کردم این کارمند پستخانه ممکن است چندین برابر مدیر کل کار بکند و زحمت بکشد (مهندس اردبیلی ـ اصلا چرخهای مملکت را این بیچاره‌ها می چرخانند مدیر کل کار که نمی‌کند) آقایان این وضع نمی‌شود باید در این شب عید فکر بحال آنها بنمائید امروز اگر نمایندگان محترم مجلس و اولیای امور و هیئت دولت در این فکر نباشد که جلوی این همه ترقیات روزافزون هزینه زندگی را بگیرند تصور می‌کنم پیش وجدان خودتان مقصر هستید اعلیحضرت همایون شاهنشاه محبوب ما هم آنروز در ملاقاتی که نمایندگان افتخار شرفیابی پیدا کرده بودن صراحتاُ فرمودند که باید باین طبقه کمک بشود باید حقوق کارمندان اضافه بشود پادشاهی که در فکر کارمندان دولت در فکر رعیت خودش است چه بهتر از این که نمایندگان هم که در اجرای اوامر ملوکانه از هیچگونه فداکاری و جانبازی قصور ندارند با دولت همکاری بکنند و کمک بکنند تا در این شب عید حقوق این کارمندان اضافه بشود آقایان روغن کیلوئی ۱۶ تومان (مشار ـ آنهم روغن نیست) صحیح است اصلا روغن نیست حالا ما با روغن کاری نداریم چون این طبقه با روغن سروکار ندارند پنیر کیلوئی ۸ تومان گوشت کیلوئی ۶ تومان سیب زمینی کیلوئی ۱۲ ریال چون بنده احتیاجات منزل خودم را خودم می‌خرم اینست که بهتر از بعضی از آقایان بقیمت خوار بار آشنائی دارم سیب زمینی کیلوئی ۱۲ ریال این کارمند دیگر سیب زمینی هم نخواهد خورد پنیر کیلوئی ۸ تومان فکر کنید کارمندی با ۴ نفر عائله می‌خواهد زندگی کند و باید وسیله معاش آنها را تهیه کند نه تنها کارمند بلکه کارگری روزی ۳ یا ۴ تومان مزد دارد عمله‌ای که با روزی ۵ تومان کار می‌کند حمالی که روزی ۴ تومان کار می‌کند یا بقالی که در روز اصلا بیش از ۳، ۴ تومان دخل ندارد آیا اینها می‌توانند با این وضع امرار معاش کنند؟ باید در فکر این کارمندان و افراد بیچاره بود (صحیح است) باید خدا را ناظر اعمال خودمان بدانیم و کاملا مطمئن بشویم روز در پیشگاه خدای آنهائی که مسئولیت این امر را دارند تنبیه خواهد شد باید مردم هم با دولت در این موضوع همکاری کنند چنانچه اعلیحضرت همایونی فرمودند در پرداخت عوارضات و مالیاتهای مستقیم خودشان سعی و کوشش نمایند باید آنهائی که ثروتمند هستند مالیاتشان را بدهند نه اینکه تنها مالیات از طبقه پائین گرفته شود (صحیح است) مالیات از ثروتمندان هم باید گرفته بشود باید کمک کنند باید در پرداخت عوارض و مالیات بدولت کمک کنند دولت هم باید در فکر کمک بکارمندان باشد (صحیح است) امروز همه علاقمند باین موضوع هستند چنانچه خود آقایان نمایندگان محترم نتوانستند با حقوق خودشان خودشان را اداره کنند و حقوقشان را اضافه کردند آیا نباید حقوق کارمندان را اضافه بکنید من بنام یک نماینده تبریز از نمایندگان محترم مجلس شورای ملی تقاضا می‌نمایم در این موضوع توجه بیشتری مبذول بفرمائید (مهندس اردبیلی ـ لایحه اش را باید دولت بیاورد) لایحه اش را هر چه زودتر دولت باید بمچلس بیاورد موضوع دیگری که خواستم بعرض آقایان نمایندگان محترم برسانم همانا اضافات کارمندان است اضافات کارمندان تصویب شده است ولی همینطور با کاغذ و قلم این موضوع انجام یافته است احکام دستشان است باید پول این احکام پرداخته شود بهتر از این موضوع هم نمی‌شود شب عید است باید در این موضوع کمک بیشتری بشود عرایضم را خاتمه می‌دهم و موفقیت آقایان را از درگاه خداوند متعال خواهانم امیدوارم انشاء‌الله خداوند متعال خودش کمک بفرماید تا نمایندگان بتوانند با اجرای منویات اعلیحضرت همایونی خدمت شایسته‌ای باین مملکت انجام بدهند (انشاء الله ـ احسنت)

نایب رئیس ـ آقای دکتر هدایتی

دکتر هدایتی ـ بنده وظیفه خودم میدانم که بعد از شرکت در یازدهمین دوره اجلاسیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک بایران عزیز مراجعت نموده‌ام گزارش مختصری از اقدامات مجمع عمومی در این دوره و نقشی را که نمایندگان ایران در آن بعهده داشتند بعرض هموطنان عزیز و همکاران ارجمند برسانم.

ماده اول منشور سان ـ فرانسیسکو وظیفه اساسی سازمان ملل متحد را نگاهداری صلح و امینت بین المللی دانسته و برای این منظور، اتخاذ اقدامات جمعی مؤثر برای جلوگیری از تهدیدی علیه صلح و از بین بردن هر اقدام تهاجمی و تصفیه مسالمت آمیز اختلافات را لازم میشمارد.

امضاء کنندگان منشور ملل متحد با کمال اعتقاد و ایمانی که بنگاهداری صلح بین ملل و حفظ نسلهای آینده بشری از خطر جنگ داشتند باز هم شاید باور نمی‌کردند مؤسسةکه آنها اساس و شالوده آن را پی ریزی کرده‌اند بعد از گذشتن دوازده سال در موقعیکه مجدداً بنابر مطامع و امیال بعضی از کشورهای صلح جهانی بخطر افتاده است بتواند قادر بایفاء وظیفه خود بوده و بسرنوشت شوم جامعه ملل سابق دچار نشود.

خوشبختانه حسن نیت اکثریت قاطع اعضاء با وفای این سازمان و علاقه کامل ملل دموکرات و آزادیخواه دنیا ثابت کرد که این مولود دوازده ساله در کمال هوشیاری و قدرت وظیفه را که معماران اصلی این بنای بین المللی بعهده او واگذار کرده‌اند می‌تواند انجام دهد.

در چهار ماه پیش موقعیکه ابرهای سیاه و مظلم آسمان سیاست جهانی را تیره و تار ساخته بود دولت جدید ـ التأسیس و ساختگی اسرائیل و متأسفانه بعد از او دولتهای انگلیس و فرانسه سر حدات ملت دوست و هم کیش ما مصر را مورد تجاوز قرار داده شهرهای بی دفاع آن را بمباران و مردم بیگناهی را که اقدامی جز اجراء یکی از عمل مربوط بحق حاکمیت و استقلال خود نکرده بودند هدف گلوله‌های توپخانه خود قرار دادند.

من نمی‌خواهم یکمرتبه دیگر خاطر هم وطنان عزیز را با ذکر جزئیات این حملات جا از دفاع شجاعانه برادران مصری خودمان سخن گویم و بعلاوه همه کس دیگر جزئیات آنرا میداند. فقط عرض می‌کنم که در چنین موقعی یک مرتبه دیگر سازمان ملل متحد موجودیت و قدرت خود را که عبارت از قدرت ملتهای آزادی جهان است بمنصه ظهر رسانید و ثابت کرد که این مؤسسه جوان بانجام وظایفی که از طرف کلیه ملل صلح جوی جهان بعهده اش واگذار شده است کاملا قادر و توانا می‌باشد (فضائلی ـ آن ممالک هم که قبول می‌کنند توصیه‌ها را آن را هم راجع باین پلیس بین المللی بفرمائید) آنرا هم عرض می‌کنم بعد از اندک مدتی فقط عمده قوای متجاوزین تدریجا خاک مصر را تخلیه کردند بلکه یکی دیگر از آرزوهای دیرین ملتهای طالب صلح و آزادی دینار که عبارت بود از تأسیس قوای بین المللی بمرحله عمل در آمد

بانیان جمعه ملل سابق و کسانی که شالوده سازمان ملل متحد را ریختند همواره توجه داشتند که اجرای تصمیمات بین المللی و جلوگیری از جنگ و خونریزی یا خاتمه دادن بمخاصمات بین دول در پاره موارد بدون داشتن ضمانت اجرائی امکان ناپذیر است و بهمین جهت هم فکر تأسیس قوای بین المللی فکر تازه نبود منتها در این سال سازمان ملل متحد در نتیجه حسن نیت و شجاعت و مجاهدات مداوم موافق بتأسیس این قوا گردید و همین روز‌ها قوای بین المللی با یونیسف که از سربازان ملتهای مختلف تأسیس

یافته بجای قشون متجاوز در کشور مصر بحال آماده باش می‌باشند

شک نیست که امروز این قوه مثل هر مؤسسه جوان دیگری دارای نواقصی است ولی امید مردم دنیا بر این است که هر چه بیشتر بر قدرت قوای بین المللی برای اجرای تصمیمات سازمان ملل و بالنتیجه برای جلوگیری از بروز جنگ افزوده شود.

راجع بمخارج این پلیس بین المللی نکته‌ای را که می‌خواستم بعرض نمایندگان محترم برسانم این بود که در سازمان ملل منفق خیلی معتقد بودند که هزینه این قوا از طرف دولت یا دولت‌های متجاوز باید تأمین بشود پیشنهاد دبیر کل سازمان ملل متحد این بود که تمام دولتهای عضو سازمان بنسبت کنستیوسیون یا سهمیه‌ای که برای آنها معین است بدهند خیلی‌ها اعتقاد داشتند که تحمیل این مخارج که در حدود یک میلیون دلار امریکائی پیش بینی شده بود سایر دولت مخصوصاُ آنهائی که دور افتاده‌اند از میدان جنگ عادلانه نیست مخصوصاً دولتهای آمر یک لاتن این پیشنهاد را داشتند که موجبی برأی تأدیه این پول از برای ما نیست و ظلمی است که بما می‌شود و ظلم فاحش تری است بآن دولتی که طرف تجاوز قرار گرفته و بآن تعدی شده است بالاخره بعد از مذاکرات زیاد اینجور تصویب شد که تمام دولتها از جمله دولت ایران نسبت بسهمیه خودشان برای یکسال فقط برای یکسال بپردازند و برای سال آینده و سالهای بعد که امیدواریم این قوه پیش از پیش نضج بگیرد فرمول دیگری اتخاذ بشد یکی از فرمولها این بود که این مخارج را اعضای دائمی شورای امنیت بپردازند فرمولهای دیگری هم بود که ذکرش فعلا مورد ندارد.

بعد از قضیه کانال سوئز و تأسیس یونیسف مسئله دیگری که در آینده بیش از پیش بدان توجه گردید مسئله خلع سلاح عمومی و مخصوصاُ تحریم استفاده از انرژی اتمی در امور نظامی و ارتش بود مهمترین مسئله که هنوز هم عمده وقت کمیته سیاسی سازمان مصروف آن می‌شود مجاهدت در راه بکار بردن اتم منحصراً برای امور کشوری و عام المنفعه است و علی الیقین امروزه هیچ مسئله در دنیا باندازه استفاده از نیروی تخریبی اتم مردم دینار را نگران نساخته است و بهمین جهت هم مجاهدت نمایندگان ملل بیش از هر موضوع مصروف حل مسئله اتم می‌شود امروزه دیگر برای تمام دولتها بیش از پیش روشن و ثابت شده است که بعلت قدرت فوق ـ العاده اسلحه جدید موجودیت و بقاء تمام کشورهای متخاصم در جنگ جدید بخطر می‌افتد و بهمین جهت هم نمایندگان دول در صدد هستند که در خصوص خلع سلاح تصمیم لازم الرعایه برای تمام کشورها را طرف مجمع عمومی وضع و تصویب گردد لذا از یکسال پیش باینطرف پیشنهادات مختلفی برای سر و صورت دادن باین موضوع بعمل آمده است که تازه ترین آنها عبارت می‌باشد از پیشنهاد ممالک متحد آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی راجع بجلوگیری از حملات با غافلگیری پیشنهاد بعضی از ممالک غربی اروپا و اتحاد جماهیر شوروی مبنی بر تقلیل قوای مسلح پیشنهاد دولت فرانسه در خصوصی انتشار بودجه تسلیحات تمام کشورها ـ پیشنهاد دولت انگلیس در موضوع آزمایش بازرسی تسلیحات در یک منطقه معین و بالاخره پیشنهاد هندوستان مبنی بر خاتمه دادن بانفجارات اتمی بعنوان آزمایش.

این پیشنهادات میرساند که واقعاُ امروزه دیگر کلیه دول در جستجوی راه حلی برای نجات صلح و جلوگیری از جنگ می‌باشند.

اما سازمان ملل در راه نجات صلح باین مذاکرات قناعت نکرده و تدریجاً اعمال اساسی ترین را برای بشریت انجام می‌دهد که عبارت می‌باشند از تقویت روحیه و فکر صفا و سلامت در افراد بشر مردم دنیا باید روحاً فکراُ خواهان صلح و پاسی فیست باشند و نه فقط بزبان ـ اقدامات مؤسسه فرهنگی و تربیت یونسکو در چند سال گذشته در این راه بینهایت مؤثر بوده است هم چنین اقدامات دامنه درا و وسیع سازمان ملل متحد در امور اقتصادی و مسائل اجتماعی کلیه دول و کمک بممالک عقب افتاده با تکنیکال اسیس تانس

مساعی سازمان ملل متحد در راه جهانی ساختن این مؤسسه و شرکت تمام ملتها در اجرا و مقاصد و هدفهای عالی آن بعد از مدتها امسال بنتیجه رسید و در مجمع عمومی امسال علاوه بر دولتهای سابق ۱۹ دولت جدید و مستقل دیگر که آخر و باین ترتیب ملاحظه می‌شود که تعداد دولت‌های شرکت کننده در یازدهمین دوره اجلاسیه نسبت بسابق تقریباً یک ثلث افزایش یافته است و این معنی میرساند که چه اندازه این سازمان در کار خود توفیق یافته و در ظرف عمر نسبتاُ کوتاه خود توانسته است جلب اعتماد و افکار عمومی مردم دنیا را بنماید (صحیح است)

یکی از اعضاء قدیم و مؤسسین صدیق این مؤسسه صلح جهانی کشور عزیز ما ایران است که در تمام دوره خدمت آن همواره منشاء آثار و خدمت گرانبهائی بنفع صلح بوده و نقش مؤثری در التیام افکار معارض سایر اعضاء سازمان داشته است (صحیح است) برای احتراز از طول کلام توجه نمایندگان محترم را بموضوعی که همگی شاهد و ناظر آن بوده‌اید جلب می‌کنم و آن رویه جدی و متین و نقش مؤثر و مفید دولت ایران در حل قضیه سوئز و تخلیه مصر از قوای بیگانه است اقدامات نمایندگان ایران در شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل متحد که بموازات اقدامات دولت شاهنشاهی در تهران و بدستور آن صورت گرفت مرود تحسین نمایندگان سایر کشورها بود و همه معتقد بودند که ایران سهم بسزائی در امر آتش بس و تخلیه مصر و اعاده صلح داشته است. آرزوی ملت ما اینست که هر چه بیشتر قدرت مادی و معنوی این مؤسسه افزایش یافته و بتواند روزی بکلیه اغراض و امال عالی خود که نمایندگان تمام ملل در سان فارنسیسکو آنها را تسجیل کرده‌اند نائل آید (احسنت)

نایب رئیس ـ آقای حشمتی.

حشمتی ـ آقایان محترم قطعاُ در این چند روز اخیر صحبت‌های وزیر امور خارجه شوروی را نسبت بایران شنیده ـ اند چندی قبل اعلیحضرت همایونی شوروی تشریف بردند و چون مورد استقبال شایان قرار گرفتند ما همه خشنود شدیم که واقعاً پادشاه که مظهر ملیت ما است مورد صحبت همسایه شمالی قرار گرفته نو برای آینده مناسبات خودمان امیدواریهائی داشتیم متأسفانه معلوم شد که در قضاوت عجله کردیم و سیاست کشور شوروی با نهایت تأسف همان بوده که در چندین قرن پیش بوده بنده در این زمینه در اوائل دی عرایضی کردم که این سیاست حالا روی تعمد است یا اینکه واقعاُ مشاورین سیاسی که خودشان را متخصص در سیاست ارعاب و این سیاستی که همیشه خواسته‌اند ما بترسانند مسلماُ نتیجه خوبی ندارد در چند سال گذشته بنده در مازندران استاندار بودم و یک اتفاق کوچکی واقع شده بود در موقع تحویل و تحول گویا موضوعی که مربوط بایران سو نفت بود یکی از سیاستمداران درجه اول شوروی که من نمی‌خواهم از لحاظ نزاکت سیاست اسم او را ببرم بمازندران آمده بود برای رسیدگی بکار باین کوچکی بنده روی قاعده همیشگی ایشانرا هم دعوت کردم مثل سایر نمایندگان سیاسی که ما می‌آمدند از ایشان پرسیدم که این موضوع باین کوچکی اینقدر اهمیت نداشته که شما آدمید در مازندران برای رسیدگی باین کار شما باید سعی بکنید و ما سعی بکنیم که همیشه بین این کشورها که دوست بوده‌اند و واقعاً دوستیشان سابقه دار است هیچ قوت اختلاف نظر پیش نیاید حالا اگر هم یک وقتی نظر دیگری دارید که آن نظر خودتان را مستقیم بگوئید ما را گمراه نکنید که ما گیج بشویم نفهمیم که شما چه میگوئید گفت اتفاقاُ حدس شما صحیح است ما اوقاتمان بسیار تلخ است که شما از آمریکائیها اسلحه می‌گیرید، گفتم آقا ما ده میلیون دلار اسلحه می‌گیریم ده میلیون که چیزی نیست، این قیمت ده تا هواپیما است این چیزی نیست که شما اینقدر ناراحت شده این بعلاوه ما کارخانه متالوژیک نداریم اگر ما خودمان نمی‌توانیم هواپیما بسازیم این که تقصیر ما نیست ما آهن داریم نفت داریم ذغال سنگ هم داریم چرا نمی‌سازیم؟

این را شما نگذاشته‌اید تا حالا بسازیم شما از خودمان می‌گیرید و بخودمان تحویل می‌دهید دیگر چرا ناراحت میشند ما را؟ گفت نخیر باین اسم ممکن است که خیلی اسلحه بشما بدهند گفتن خوب شما هم بیائید اسلحه کشاورزی بما بدهید تا دنیا ببیند چقدر شما حسن نیت دارید اینکه درست نمی‌شود که شما نشسته‌اید آنجا هر کس می‌خواهد کوچکترین محبتی بما بکند فوراُ داد شما بیرون می‌آید در این اواخر تعجب می‌کنم که چطور ممکن است یک همچنین کاری حالا جناب آقای نخست وزیر تکذیب کرده‌اند این موضوع را (دکتر بینا ـ خودشان هم کسی که این حرف زده بود تنبیه کردند، منفصلش کردند) برای این بود (شما خبر داشتید بنده خبر نداشتم ـ(دکتر بینا ـ مگر شما اطلاع نداشتید؟ روزنامه نوشتند) بنده دکتر نیستم (دکتر بینا ـ یعنی فهم ندارید)

نایب رئیس ـ آقای بین الاثنین صحبت نکنید بفرمائید.

حشمتی ـ همه اش که نباید در اینجا منفی بافی کرد و تملق گفته بشود باید یک دفعه هم حرف حسابی زده بشود عرض کنم ما میگوئیم خیلی خوب، آقا عقل سلیم هم خودشان یک قیمتی دارد پایگاه هوائی باید دارای مشخصاتی باشد که ایران و ترکیه مسلماً دارای این مشخصات نیستند، کما اینکه خود شورویها پایگاههای اتمیشانرا بردند کوههای اورال بنده نمیدانم آقای دکتر بینا میدانند (دکتر بینا ـ شما خیلی چیزها نمیدانید) قضاوتش را ملت ایران می‌کند (دکتر بینا ـ درباره شما کرده)

نایب رئیس ـ خواهش می‌کنم بین الثنین صحبت نکنید نطقتانرا بکنید.

حشمتی ـ بگیرید جلوشان را (دکتر بینا بیخود عصبانی شدید) من عصبانی نیستم من نوبت صحبتم است گوش بدهید چرا حسودی می‌کنید؟ این کار زنهاست بنده یک سوژه‌ای پیدا کرده‌ام شما حسودی می‌کنید خنده نمایندگان مسلماً ایران نمی‌تواند پایگاه هوائی باشد برای اینکه پایگاه هوائی یعنی اتمی که

میلیارد‌ها خرجش می‌شود باید دارای مشخصاتی باشد که هواپیماهای نزدیک پرواز طرف نتواند آنجا را بمباران بکند اگر هر فرضا خدای نکرده ما روابطمان با آن کشور بهم بخورد و خواستیم روابطمان را قطع کنیم آنها نمی‌گذارند که در مرند مثلا پایگاه هوائی که خودشان در آلمان و در تهران دارند من نمیدانم چه احتیاجی باین کار دارند من نمیدانم چه احتیاجی باین کر دارند پس شورویها بهانه می‌خواهند بگیرند و بهانه روی این اصل است که چرا رئیس جمهور امریکا رفته در مملکت خودش قانونی گذرانده که اگر روزی بخاورمیانه حمله بکند من می‌آیم دفاع می‌کنم اولا ما خیلی ممنونیم از این حرف و باید هم ممنون باشیم مگر روزی که همین آقایان روسیه را از چنگال آلمان نجات دادند آنها گفتند که نکنید این کار را آنها گفته‌اند اگر آنها تجاوز کردند اگر آنها بدشان می‌آید تجاوز نکنند این ضمانتش دست خودشان است هر وقت آنها تجاوز نکردند این قانون و تمام این هیاهوها کان لم یکن است این را آنها باید بدانند مگر می‌شود نماینده گرجستان بما حمله کند و دهن کجی بکند ما همینطور بنشینیم مگر توی مجلس نماینده دیگری نبوده که باید نماینده گرجستان را انتخاب بکنند بما حمله بکند که بحیثیت ما بر بخورد چون ما که تاریخ را فراموش نکردیم راجع بگرجستان هم نظری داریم که محترم است آنها هم هر نظری دارند می‌خواستند بنماینده شان بگویند ما حرفی نداشتیم آخر نماینده گرجستان ما را تهدید بکند که بمب اتمی اینجا می‌اندازند یکدفعه برای همیشه همسایه ما باید بداند که خدا گواه است ما جز حسن نیت و علاقه بداشتن روابط خوب نظر دیگری نداریم زیرا تجارت طبیعی ما با آنهاست و اگر چنانچه ما تجارت طبیعی مان جریان داشته اشد هم بسود آنهاست و هم بسود ما ولی این حرفها نتیجه‌ای نمی‌تواند داشته باشد (صحیح است) آنها ا را تهدید بجنگ می‌کنند بنده میدانم چرا اما جنگ در این دنیا اگر برای همه خرابی داشته باشد و عیب داشته باشد مسلماً صلح بنفع آنهاست مصلح البته بنفع ما هم هست من نمی‌گویم که به نفع ما نیست بنفع ما هم هست ولی مسلماً بنفع آنها بیشتر است و اینکه نماینده گرجستان ما را به انداختن بمب اتمی تهدید بکند حقیقتاً این جز این که ایجاد انزجاری در ما بکند نتیجه دیگری ندارد (علامه وحیدی ـ شوخی کرده) بنده باید گله بکنم از یکعده در کشور خودمان که بدون مطالعه می‌آیند احصائیه مدهند اظهاراتی می‌کنند بدون تعمق و این کار از مدتی باین طرف مد شده است سابق بر این که ما با کشورهای دنیا روابط نزدیکی نداشتیم عکس العمل نداشت ولی حالا دارد روزنامه‌های دنیا منتظر و تشنه اخبار جدید هستند تا یک چیزی یک کسی گوید این را فوراًُ مخابره می‌کنند یک روز آمدند اینجا نشستند گفتند تمام سران این کشور دزدند بند درست کردند (ح) (ش) و از این حرفها آخر این عکس العمل خوبی در دنیا ندارد بعد آمدند گفتند که همه تریاکی نبوده اما انصافاُ نود ونه در صد مردم مملکت تریاکی هستند؟ بعد گفتند تمام بی سوادند پریروز‌ها در روزنامه‌ها خواندم که نوشته‌اند ۹۵ درصد ایرانی‌ها تعادل روحی اخلاقی ندارند (مهندس فروهر ـ هر که این حرف را زده قیاس بنفس کرده) (دکتر شفیع امین ـ تکذیب کردند) آقا این عکس العمل خوبی ندارد نماینده گرجستان می‌نشیند این چیز‌ها را می‌خواند می‌گوید لابد در توی این مملکت آدمی وجود ندارد جنبنده نیست برای این که همه افتاده‌اند مشغول شیره کشی هستند آنجا اصلا کسی نیست ما هر چه دلمان می‌خواهد میگوئیم منظور عرضم این است که باید در این قسمت‌ها تا اندازه این توجه کرد و حقیقتاً کی حرفی همینطور برای اینکه جنبه عوام فریبیش خوب باشد نیاید زد ما دیگر بآن مرحله‌ای رسیده‌ایم که با عوام فریبی باید مبارزه بکنیم چون ما امروز الحمدالله صدها دکتر و مهندس تحصیل کرده داریم و اینها مردمان فهمیده‌ای هستند دیگر نمی‌شود با آن حرف‌های قدیمی کسب و جهه و محبت کرد باید کار فعالیت نشان داد باید یک کارهائی کرد که حقیقتاً بدرد کشور ما بخورد بنده در این قسمت میل ندارم زیادتر عرایضی کرده باشم فقط میل داشتم چون آقای ذوالفقاری یک روزی یک مژده‌ای ببنده راجع بحقوق کارمندان دادند خواستم از دولت تشکر بکنم در قسمت تعدیل بودجه که این کار بسیار مهمی بود و هم این توجهی که نسبت بکارمندان دولت داشته‌اند. بنده این قسمت عرایضی که کردم روی پیروی از اصول بود حالا هم امیدوارم هر کاری که می‌کنیم برای اینکه می‌گویند ظلم بالسویه عدل است سعی کنیم بعد‌ها نسبت بهمه کارمندان بکنیم که مثل هم باشند نباید یک وزارتخانه دیگر را ول کنید هر کاری که می‌کنید میخواهید خوار بار ارزان بدهید بهمه بدهید می‌خواهید هیچ چی ندهید بهمه هیچ چی ندهید یک کاری بکنید که همه در یک ردیف قرار بگیرند البته امروز وضع ما از لحاظ خوار بار سخت است و اینکه دولت موفق نمی‌شود قیمتها را پائین بیاورد علتش اینست که ۷۵ در صد احتیاجات ما را از خارج وارد می‌شود و دولت روی آنها نمی‌تواند هیچ کنترلی داشته باشد و ما باید سعی کنیم که انشاء‌الله یواش یواش احتیاجات خودمان را خودمان تهیه کنیم که این بخودی خود قیمتها را پائین می‌آورد در خاتمه عرایضم هم از آقای وزیر امور خارجه خواهش می‌کنم که در این قسمت حالا من نمی‌گویم جوابی بگوئید بلکه برای رفع سوء‌تفاهم گاهی از اوقات از این صحبتها که می‌شود برای سوء‌تفاهم یک فرمایشاتی بکنند که مبادا آنها خیال بکنند که این حرفهائی که زده می‌شود یک حقیقتی دارد حتی اگر لازم است دعوت کنید بیایند آنجا را ببینند، من فکر نمی‌کنم اصلا پایگاه اتمی اینجا باشد این کارها را باید بکنند که این صحبتها پیش نیاید (احسنت)

۴- طرح و تصویب یک فوریت طرح پیشنهادی راجع بغیر قانونی اعلام نمودن حزب ایران

نایب رئیس ـ وارد دستور می‌شویم یک طرحی است که قبلا باید خوانده شود

(بشرح زیر قرائت شد)

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی

نظر باینکه پس از اعلام غیر قانونی بودن حزب بوده فعالیت هائی باسامی و عناوین دیگر بمنظور پیشرفت افکار تخریبی ضد امنیت مملکت تحت اسامی و عناوین دیگر در مملکت بعمل آمد که بر ملت ایران مشهود می‌باشد برای اینکه از هر گونه فعالیتی که هدف آن پیشرفت افکار خائنانه حزب مزبور باشد جلوگیری شود و باسامی مختلفه اقداماتی علیه رژیم و استقلال مملکت بعمل نیاید ما امضاء‌کنندگان تصویب ماده واحده ذیل را بقید یک فوریت پیشنهاد می نمائیم.

ماده واحده ـ همانطوری که حزب توده غیر قانونی اعلام گردید چون حزب ایران نیز سابقاً همکاریهای مشهودی با حزب مزبور داشت بیم آن می‌رود در هر زمان فعالیت تخریبی ضد امینت مملکت را تعقیب نماید لذا غیر قانونی بودن حزب ایران نیز اعلم می‌شود.

عمیدی نوری. عزیز زنگنه. سلطانی. مجید ابراهیمی. بزرگ نیا. عباسی. غضنفری. عامری. شادلو. نصیری. مهدوی. کدیور. دکتر اسدی. کاظم شیبانی. علامه. جلیلوند. قبادیان. پرفسور اعلم. دکتر عدل. دیهیم. دکتر بینا. ذوالفقاری. عماد تربتی. بزرگ ابراهیمی. دکتر ضیائی. قوام. هدی. دکتر امین. مهندس شیبانی. فخر طباطبائی. یارافشار. دولتشهای. محمودی.

نایب رئیس ـ فوریت طرح مطرح است آقایان طباطبائی با فوریت مخالفید؟ (طباطبائی ـ بله) بفرمائید.

احمد طباطبائی فمی ـ عرض کنم اینجا مجلس شورا ملی است که در مجلس شورای ملی نباید یک عملی بکنیم که در خارج ما را تخطئه بکنند و نه تنها در خارج از مجلس، عرض می‌کنم در خارج دنیا ما را تخطئه کنند (دکتر عدل ـ خارج دنیا کجاست ؟)(عمیدی نوری ـ کرده مریخ) آقا گوش بدهید بعرایض بنده اگر هر کجایش دیدید خلاف است این تریبون مال آقایان است تشریف بیاورید جواب بدهید این که دیگر دعوا ندارد.

نایب رئیس ـ آقای طباطبائی بفرمائید بیان خودتان را بکنید.

طباطبائی قمی ـ بنده عضو حزب ایران نبوده‌ام و نمیدانم از این آقایان هم که اینجا هستند کدام عضو حزب ایران بوده‌اند کدام نبوده‌اند این را هم میدانم با حزب ایران و اعمال حزب ایران هم هیچ وقت موافق نبوده‌ام برای اینکه حزب ایران همیشه یک رویه‌ای داشته است خلاف آنرا رویه این که بنده می‌رفتم و دوستانمان می‌رفتند ولی اخیراُ حزب ایران یک عملی کرده است که آقایان آمده‌اند این طرح را پیشنهاد کرده‌اند ما همه روزه توی روزنامه اطلاعات کیهان، پست تهران می‌خوانیم یک عده افرادی اعلان می‌کنند توبه می‌کنند و می‌گویند ما عضو حزب توده بوده‌ایم و از آن عملیاتمان توبه کرده‌ایم آمده‌ایم شاهپرست شده‌ایم علاقمند بمملکت شده‌ایم علاقمند بقانون اساسی شده‌ایم و ما اینها را با خوشروئی تلقی می‌کنیم و بعداُ کاری بآنان نداریم (قبادیان ـ بعدش اینها کرده‌اند) ما کار ببعد از آن نداریم شما دارید چه میگوئید حزب ایران آمده است یک توبه نامه آورده است (یک نفر از نمایندگان ـ توبه گرگ مرگ است) پس چرا دارید توبه حزب توده قبول می‌کنید.

نایب رئیس ـ اصل موضوع مطرح نیست در فوریت بفر مائید.

طباطبائی قمی ـ بنده روی فوریت می‌خواهم معرض کنم بنده می‌گویم اگر امروز ما بی مطالعه آمدیم گفتیم حزب ایران غیر قانونی است ؟(پرفسور جمشید اعلم ـ یعنی چه آقا این حرفها چیست ؟) اجازه بفرمائید یعنی افراد حزب ایران بد کردند حالا فردا رفتند اینها اسمش را عوض کردند و اسمش را گذاشتند حزب کاشان غیر قانونی است. اگر فردا آمدند گفتند حزب سمنان آمدند گفتند حزب قزوین بگوئیم غیر قانونی است اینکه مسخره است پس حزب غیر قانونی نیست در یک مملکت مشروطه مملکتی که عنوان حزب درش هست مملکتی که برای حزب داشته باشد افراد حزب اگر گناهی کردند عملی کردند بر خلاف قانون اساسی شما باید افراد حزب را بیاورید محاکمه کنید بگوئید این عمل را

تو کردی بر خلاف قانون اساسی و تفاهم این هم محاکمه آقایان اسم حزب را نگوئید که حزب غیر قانونی است حزب غیر قانونی است حزب غیر قانونی است یعنی چه ؟(پرفسور اعلم ـ مثل حزب توده) آقا شما افراد حزب توده را آمدید گفتید که او فلان عمل را مرتکب شده‌اید فلان جرم را کرده‌ای نو ارتباط بل فلان داشته‌ای و بعد او را مجازات کردید (پرفسور اعلم ـ اینها بدتر از آنها کرده‌اند حزب روده و حزب ایران هر دول یکی است) می‌گویم همان کار را بکنید. حزب ایران غیر قانونی است این طرحتان این است که حزب ایران غیر قانونی است آقای پرفسور اعلم، یعنی چه من می‌گویم شما نگوئید که حزب ایران غیر قانونی است، آقا این فوریتش را پس بگیرید بگذارید عادی باشد. (پرفسور اعلم ـ همانطور که حزب روده غیر قانونی است حزب ایران هم غیر قانونی است شما مگر مدافع حزب ایران هستید)

نایب رئیس ـ آقای پرفسور ساکت باشید.

طباطبائی ـ من مدافع حزبی ایران نیستم من مدافع حیثیت مجلس هستند (پرفسور اعلم ـ کجای این مخالف حیثیت مجلس است ؟) همین عملی که می‌کنید خلاف است حزب ایران تا حالا افرادش بد کردند افرادش بر خلاف قانون اساسی عمل کردند افراد حزب ایران کار غلط کردند (پرفسور اعلم ـ ماده ۸۲) افراد حزب یاران کار غلطی کرده‌اند افراد حزب ایران کار تعقیب کنید حزب غیر قانونی یعنی چه؟ بنده آقایان با فرویت این طرح مخالفم و استدعا می‌کنم آقایان تعصب بخرج ندهید چون امضاء‌کرده‌اید روی امضایتان این را طرح کنید به بینید این را بچه باید کرد یک عمل درست بکنید عمل خلاف هم نکنید بنده حرفم اینست.

نایب رئیس ـ آقای عمیدی نوری.

عمیدی نوری ـ بنده خیال می‌کنم این روزها هر کس اظهارات مردی بنام استوکس را خوانده باشد که بملت ایران و بمجلس شورای ملی طعنه زده و نگفته است قرار دادی که ملت ایران یعنی مجلس شورای ملی که ملت ایران یعنی مجلس شورای ملی که ملت ایران او را انتخاب کرده است با کنسرسیوم بسته این قرار دادی است که سر او کلاه رفته و پیشنهادی که من استوکس داده‌ام این پیشنهاد صحیح بود و درست بود (یکنفر از نمایندگان ـ بسیار بیجا کرده) اجازه بفرمائید من وقتی این را خواندم همانجا بحزب ایران لعنت فرستادم (احسنت) برای اینکه آن کسی که ایجاد این وضع را کرد اعضای حزبی ایران بودند (احمد طباطبائی ـ اعضای حزب ایران) اعضای حزب ایران همان حسینی بود همان زیر گزارده بود همانها بودند که نشسته بودند دور مصدق و در جریان حکومت ۲۸ ماهه نمی‌گذاشتند بنفع ایران از تز ملی شدن نفت استفاده بشود تعجب من در این است که هنوز این بحث در گوشهای ما طنین انداز است هنوز در روزنامه‌های ما راجع باین حزب بحث می‌شود و ما میدانیم عوامل مخرب مملکت که بدتر از حزب توده به لباس و اسم دیگری بودند و وضعی را ایجاد کردند که در قیام ۲۸ مرداد جواب آنها را ملت ایران داد و همان اعضای حزب ایرانی که عضو دولت مصدق بودند فرار کردند و پنهان شدند و از شفقت ملت ایران سوء‌استفاده کردند و امروز و سازمان برنامه در بسیاری از دستگاههای ما منافع اقتصادی ما را در دست گرفته‌اند (صحیح است) حالا بلباس دیگر باسم دیگر سر در آورده‌اند که جناب آقای طباطبائی فرمودند ملت ایران شفقت و رحمانشان تحریک شده امروز می‌گویند بلی ما اعلامیه ایزنهاور را قبول کردیم این صحیح نیست باید بعد از سیاست صریح و روشنی که بعد از ۲۸ مرداد مملکت ما پیش گرفت و گفت که با عوامل تخریبی مبارزه می‌کنیم یکی از مبارزه با عوامل تخریب همان است که اینها را طرد بکنید (طباطبائی قمی ـ این که طرد نیست) هم از نظر عوامل سیاسی و هم از نظر عوامل اداری هیچ فرقی نمی‌کند و روی همین اصل بود که تا وقتی دیدیم حزب ایران با آن سابقه ۲۸ ماهه و سوابق قبلی و جریاناتی که همه ما در ۲۸ مرداد ناظرش بودیم و سوء استفاده‌ای که بعد از آن کرده و خودش را در مقامات و نقاط حساس وارد کرده ناچار شدیم این طرح را تقدیم کردیم این طرح هم قابل مطالعه است طرح یک فوریتی است بعد از این که فوریت آن تصویب شد بکمیسیون می‌رود و رسیدگی می‌شود دوباره ما هبتاُ مطرح می‌شود و جناب آقای طباطبائی هم می‌توانند درباره آن بحث کنند و بنده معتقد نبودم در فوریت این طرح بحث شود ولی چون ایشان مطالبی گفتند وظیفه‌ام این است که جواب بدهم بنابراین فوریت این طرح باید بنظر بنده ده روز پیش که این طرح تقدیم شد تصویب می‌شد و بعد هم بکمیسیون می‌رفت حالا بنظر بنده هیچ اشکالی ندارد آقای طباطبائی چون عضو کمیسیون دادگستری هستند امیدوارم هرگونه نظر و پیشنهادی دارند در کمیسیون تشریف بفرمایند شاید خوشان هم با ما موافق باشند و رأی موافق بدهند.

نایب رئیس ـ رأی می‌گیریم بفوریت طرح پیشنهادی آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد به کمیسیون ارجاع خواهد شد.

۵- اعلام تصویب صورت مجلس

نایب رئیس ـچون عده برای رأی کافی است تصویب صورت مجلس هم اعلام می‌شود.

۶- تقدیم لایحه بودجه سال ۱۳۳۶ کل کشور بوسیله آقای وزیر دارائی

نایب رئیس ـ آقای وزیر دارائی.

وزیر دارائی (فروهر) ـ آقایان نمایندگان محترم با نهایت احترام لایحه بوجه سال ۱۳۳۶ کشور را تقدیم و توجه آقایان نمایندگان محترم را بمراتب زیر معطوف می‌دارد: (احسنت)

۱) بودجه سال ۱۳۳۵ از حیث در آمد و مخارج بهیچوجه متعادل نبود و مبالغ هنگفتی یعنی متجاوز از چهار میلیارد ریال کسر در آمد نشان می‌داد این کسر بودجه همان قسم که در سنه ماضیه باستحضار آقایان نمایندگان محترم رسید زائیده عوامل و پیش آمدهاثی بود که در ظرف چندین سال در کشور ایجاد شده و رخ داده بود که نتیجه قهری جز کسر بودجه چیزی دیگری نبود در سال قبل در موقع تقدیم بودجه بعرض مجلس محترم شورای ملی رسید که وزارت دارائی برای تأمین مخارج پیش بینی شده و جبران کسر موجود کوشش‌های لازم برای ازدیاد عوائد دولت خواهد نمود و بعلاوه اقدامات لازمه را برای صرفه جوئی و جلوگیری از هزینه‌های غیر ضروری بعمل خواهد آورد و با استفاده از ازدیاد عوائد نفت و کمک‌های دولت آمریکا موجبات تعادل بوجه را فراهم خواهد ساخت اینک با کمال خوش وقتی افتخار دارد باستحضار برساند که این برنامه عملی شده وزارت دارائی توانسته است در ظرف ده ماه اول سال ۱۳۳۵ مبالغ هنگفتی اضافه بر مدت مشابه سال قبل اضافه وصولی جالب توجهی نشان خواهد داد برای روشن شدند مطلب بعرض مجلس محترم میرساند که طبق دفاتر خزانه داری که در ده ماه سال ۱۳۳۴ مجموع عوائد دولت از محل منابع مختلفه در آمدهای مختلفه در آمد‌های داخلی بالغ بر ۸۵۹۶۴۸۶۰۰۰ ریال و در ده ماهه اول سال جاری بالغ بر ۱۰۹۴۸۶۷۵۰۰۰ ریال بوده است که بالنتیجه اضافه در آمدی بمبلغ ۲۳۵۳۱۸۹۰۰۰ ریال در ظرف این ده ماهه عاید خزانه کشور شاهنشاهی شده است (صحیح است)

۲) وزارت دارائی در ظرف مدت ده ماهه اول سال جاری توانسته است هزینه‌های کشور را با رعایت صرفه جوئی کارسازی دارد و در نتیجه کارهای مهمه و جاریه کشور بهیچوجه تأخیر نشده و چرخهای کشور گردش عادی خود را ادامه داده است در این موقع لازم است اضافه نماید که در سال ۱۳۳۴ معادل مبلغ پنجاه میلیون دلار از خارج بصندوق کشور کمک شده بود یعنی مبلغ چهل و دو میلیون دلار بعنوان وام دریافت گشته و مبلغ هشت میلیون و کسری دلار از محل باقیمانده کمکهای بلاعوض سالهای قبل استفاده شده بوده است یعنی در حقیقت سه میلیارد و هفتصد و پنجاه میلیون ریال از خارج بخزانه داری کل کمک شده بود حال آنکه در سال ۱۳۲۳۵ تنها کمکی که بخزانه کشور از خارج شده فقط مبلغ بیست میلیون دلار کمک بلاعوض دولت آمریکا می‌باشد که هم ارز ریالی آن یک میلیارد و پانصد میلیون ریال است بعبارت دیگر در ده ماهه سال ۱۳۳۵ و در حقیقت تا آخر امسال مبلغ دومیلیارد و دویست و پنجاه میلیون ریال کمتر از سال ۱۳۳۴ از بابت کمک خارجی اعم از وام یا بلاعوض بخزانه داری عاید شده ولی در مقابل مخارج سال ۱۳۳۵ بمراتب بیشتر از سال ۱۳۳۴ بوده بدین توضیح که در ده ماهه ۱۳۳۴ بوده بدین توضیح که در ده ماهه ۱۳۳۴ مجموع پرداختهای خزانه داری کل بالغ بر ۱۱/۱۳۳/۵۹۲/۰۰۰ ریال بوده حال آنکه در ده ماهه سال ۱۳۳۵ پرداخت‌های کشور بالغ بر ۱۳۳۷۶۱۸۶۰۰۰ ریال است که از مقایسه این دو رقم در نهایت وضوح مشهود می‌شود که مخارج جاری کشور در ده ماهه سال ۱۳۳۵ بمراتب از ده ماهه سال ۱۳۳۴ زیادتر بوده و از قراری که قویاً تصور می‌شود با توجه پیش بینی هائی که شده و اقلامی که در دست است در سنه ۱۳۳۵ یعنی تا آخر اسفند ماه امسال حداقل مخارج کشور بالغ بر ۸۰۰۰۰۰۰۰۰۰ ریال خواهد بود در صورتی که مجموع پرداختهای کشور در سنه ۱۳۳۴ مبلغ ۱۴۸۷۵۳۶۶۰۰۰ ریال بوده است با مختصر توجهی بارقامی که در فوق بعرض رسیده معلوم می‌شود که در سال جاری در عین اینکه نسبت بسال ۱۳۳۴ مبلغ بسیار کمتری از محل کمکهای خارجی عاید خزانه داری شده و در عین اینکه مبلغ مهمی بر هزینه‌های کشور نسبت بسال ۱۳۳۴ افزوده گشته مع الوصف وزارت دارائی توانسته است از راه ازدیاد در آمدها یعنی اضافه وصولی و صرفه جوئی در مخارج تعهدات جاریش را از عهده بر آید و پرداخت‌های ضروری کشور را تأمین کند و اطمینان دارد که سال را بپایان خواهد رساند بدون آنکه مثل سنه ماضیه ۱۳۳۴ دولت مجبور شده باشد مبالغ هنگفتی وام بگیرد و صرف هزینه‌های جاری کشور بکند اهمیت این اقدام از این نقطه نظر جالب توجه است که وام گرفتن برای پوشاندن و تأمین هزینه‌های جاری یکی از بدترین طریق گرفتن وام است بدین معنی که بدون آنکه عمل تولیدی در مقابل اخذ وام انجام شود نسلهای آتیه مسئول پرداخت قروضی خواهند شد که منافع و استفاده کرده‌اند و بهره مند شده‌اند برده‌اند.

۳) در سال جاری استفاده بیشتری نیز از عوائد نفت شده است بدین معنی که

دولت در اواخر سنه ۱۳۳۴ در صد بر آمد که از کنسرسیوم بخواهد مقادیر زیادتری از آنچه که در قرار داد فروش نفت مصوب آبان ۱۳۳۳ پیش بینی شده استخراج نمایند تا عوائد آنرا بتواند ببودجه کشور اختصاص دهد دولت در این عمل نیز توفیق یافته و طبق مذاکراتی که با کنسرسیوم نمود حاضر شدن بدون آنکه وعده قطعی بدهند در حدود دو میلیون و پانصد هزار متر مکعب بر میزان استخراج بیفزایند اینک خوشوقت است باستحضار نمایندگان محترم برساند که اقدامات دولت در این مورد نیز به نتیجه نیکوئی منتهی شده و کنسرسیوم نظر دولت را تأمین و معادل دو میلیون و هفتصد و کسری هزار متر مکعب بیشتر از مقدار مقرره در قرار داد استخراج کرده است و عوائد آن را در اختیار دولت گذارده در اینجا لازم میداند اشاره نمایند که در موقع تقدیم بودجه سال ۱۳۳۵ این عوائد یعنی عوائد آن را در اختیار دولت گذارده در اینجا لازم میداند اشاره نماید که در موقع تقدیم بوجه سال ۱۳۳۵ این عوائد یعنی عوائد حاصله از ازدیاد استخراج نفت ضمن در آمدهای سال ۱۳۳۵ پیش بینی شده بوده است و نباید تصور شود که دولت از این مبالغ استفاده کرده بدون آنکه قبلا در ضمن عوائد بودجه آنرا پیش بینی کرده باشد.

۴) موضوع دیگری که جلب توجه دولت را کرده و اقدامات لازمه برای آن شده و اثرات قطعی آن در سال ۱۳۳۶ مشهود خواهد بود تجدید نظر در سازمان‌های ادارات و وزارتخانه‌ها است راجع با این موضوع تاکنون مطالعات عمیقه صورت گرفته و دولت یقین دارد که این مطالعات در آتیه نسبتاُ نزدیکی تمام شده و خواهد توانست در سال ۱۳۳۶ آنها را بموقع اجرا گذارده و بالنتیجه بتواند هم از نظر ازدیاد در آمدها و هم از نظر صرفه جوئی بیشتر در مخارج استفاده نماید . .

۵) موضوع دیگری که باید باستحضار آقایان نمایندگان محترم برسد آن است که در سال ۳۵ با وجود مضیقه مالی دولت توانسته است ببانکها نیز کمکهائی بنماید منجمله مبالغ نسبتاً جالب توجهی بعنوان سرپرست ثابت در اختیار بانک کشاورزی و بانک رهنی و بانک ساختمانی گذارده که در لایحه تقدیمی استدعا شده است اجازه فرمایند اقلام مزبور قطعاً بسرمایه بانکهای نامبرده اضافه شود (احسنت) در نتیجه این عمل دولت توفیق یافته که کم و بیش بامور اقتصادی و عمرانی کشور علاوه بر آنچه که در قوانین دیگر ذکر شده کمک بنمایند . .

۶) در سال جاری وضع اقتصادی کشور رو ببهبود رفته است برای جلوگیری از اطاله کلام فقط بذکر نمونه اکتفا می‌نماید طبق آمار و دفاتر بانک ملی ایران از اول سال جاری تا آخر روز ۲۶ بهمن ماه ۱۳۳۵ بانک ملی ۲۴۲۱۹۸۷۹۵ دلار خریداری نموده بوده است و از طرف دیگر بانک ملی ایران از اول سال ۱۳۳۵ تا آخر روز ۲۶ بهمن این سال ۲۳۳۹۲۱۶۶۹ دلار ارز فروخته حال آنکه در مدت مشابه سال قبل فقط ۱۸۹۹۶۸۷۶۵ دلار فروخته بوده است لزوماً اضافه می‌نماید که از مقدار ارزی که در امسال تا آخر روز ۲۶ بهمن فروخته شده ۲۰۸۹۹۹۲۰۳۴ دلار آن برای امور بازرگانی بوده حال آنکه در ظرف مدت مشابه سنه ماضیه فروش ارز بانک ملی برای امور بازرگانی فقط ۱۷۷۴۶۴۹۳۱ دلار بوده است ناگفته نماند که طبق آمار بانک ملی از مبلغ ۲۴۲۱۹۸۷۹۵ دلار ارز که بانک ملی تا آخر روز ۲۶ بهمن ۱۳۳۵ خریده مبلغ ۶۹۰۲۸۵۱۹ دلار آن ارزهای بازرگانی یعنی حاصله از صادرات کشور بوده (باستثنای ارزهای حاصله از صادرات نفت) حال آنکه در مدت مشابه سنه قبل بانک ملی فقط ۴۹۵۰۶۹۶۱ دلار ارز صادراتی (باستثنای نفت) خریداری کرده بوده است ارز صادراتی امسال خریده است در حدود یک ثلث بیشتر از ارز صادراتی سال گذشته خریده است با مختصر توجهی باقلام فوق معلوم می‌شد که حجم بازرگانی کشور نیز در سال جاری نسبت بسنه قبل ترقی جالب توجهی کرده و این مطلب دلیل بارزی بر بهبود وضع اقتصادی کشور است.

۷) یکی از مسائلی که از چندین سال قبل تاکنون وقت متصدیان امور و افکار عامه را گرفته و توجه عموم را بخود معطوف نموده بود عدم تعادل بودجه هائی بود که در ظرف چندین سال اخیر در دست عمل بوده وزارت دارائی در سال جاری توانست کما بیش تعادل بوجه را عملی سازند و با استفاده از یک میلیارد و پانصد میلیون ریال کمک آمریکا ده ماه از سال را بپایان برساند و ده ماهه دیگر را نیز بهمین نحو خاتمه خواهد داد ولی این مطلب به تنهائی کافی نبود بلکه لازم بود بودجه کشور هم بر اساس جدید تنظیم شود وهم در حقیقت متعادل گردد و در عین اینکه هزینه‌های جاری کشور تأمین می‌شود و کمکهای لازم برای تقویت قوای انتظامی و امور فرهنگی و بهداشتی و کشاورزی علاوه بر آنچه که در قانون سازمان برنامه پیش بینی شده در نظر گرفته شود و سعی شود ه از محل در آمدهای عمومی کشور هزینه‌های جاری تأمین و بودجه تعادل گردد راجع بتهیه بودجه بر اساس جدید در نظر بود بودجه سال ۱۳۳۶ بر پایه بودجه برنامه تنظیم شود دستور العمل آنهم صادر شد ولی چون این کار فوق العاده دقیق بود و تازگی داشت و تجربه و ممارست کافی برای انجام آن ضروری بد اگر چه پیشرفت زیادی هم بدست آمد ولی چون بموقع حاضر نشد و از طرف دیگر لازم بود بودجه کشور قبل از انقضاء سال تقدیم شود لذا امسال توفیق این کار دست نداد ولی با اقداماتی که شده اما راجع بتعادل بودجه با کمال خوش وقتی باستحضار آقایان نمایندگان ملت میرساند که در این راه توفیق حاصل شده و دولت توانسته است با مطالعات دقیق هم در اقلام در آمد و هم در اقلام خرج بوجه تهیه و تقدیم مجلس شورای ملی بنماید که در عین تأمین مخارج لازم کاملا متعادل باشد البته بودجه که تقدیم می‌شود نسبت ببودجه‌های سنوات قبل هم از حیث در آمد و هم از حیث هزینه بسیار سنگین تر است (احسنت) ولی دولت ایمان دارد که با اقداماتی که شده و مقدماتی که فراهم گشته وبا کوشش بیش از پیش در راه ازدیاد در آمدها بالاخص در آمدهای حاصله از مالیاتهای مستقیم که در سال آتیه بطور قطع و یقین اقدامات خیلی جدی تری برای وصول آن خواهد شد و از راه صرفه جوئی در هزینه‌ها بمقصود خواهد رسید و بودجه را که یانک تقدیم می‌نماید عملا نیز بموقع اجرا خواهد گذارد لازم میدانم صراحتاُ تذکر بدهم که در بودجه ۱۳۳۶ بوجه مؤسسات فرهنگی اعم از وزارت فرهنگ و دانشگاه هنرهای زیبا به ۴۷۰۳۵۲۰۰۰ ریال یعنی در حقیقت قریب ۲۲ ـ ر ـ بودجه کشور بالغ شده که پس کشور را تشکیل می‌دهد (احسنت) و نیز مبالغ زیادی برای امور بهداشتی و کشاورزی و راهسازی و ارتباطات اضافه اعتبار پیش بینی شده است و این مطلب حکایت از آن می‌کند که نظر دولت متوجه بهبود وضع اجتماع می‌باشد.

۸) دولت خوشوقت است که در سال جاری نه تنها هزینه‌های جاری کشور را تأمین کرده بلکه مبالغ نسبتاُ گزافی نیز طبق قوانین مصوبه بعدی پرداخت نموده است و یا خواهد نمود از قبیل کمک بسیل زدگان و ازدیاد حقوق مستخدمین رتبه‌های پائین و بعلاوه خوشوقت است که می‌تواند باستحضار برساند که اضافات و ترفیعات کارمندان دولت که از چند سال قبل به عهده تأخیر افتاده در سال جاری پرداخت خواهد شد و لایحه آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌شود. (احسنت)

با توجه بمراتب فوق بودجه کل کشور را برای سال ۱۳۳۶ مشتمل بر ماده واحده و ۴۵۴ تبصره که ارقام در آمد ضمن صورت شماره یک و اعتبارات هزینه ضمن صورت شماره ۲ که منضم بآن است بضمیمه تقدیم و استدعا تصویب آنرا دارد

۷- تقدیم یک لایحه اعتبار اضافات کارمندان بقید یک فوریت بوسیله آقای وزیر دارائی و طرح و تصویب یک فوریت آن

وزیر دارائی ـ همانطور که عرض کرم راجع باضافات مستخدمین دولت که قریب یکسال و نیم است احکامشان صادر شده و در دستشان هست و متأسفانه ما پول نداشتیم بدهیم چون وضع خزانه بهبود یافته است لایحه‌ای راجع باین موضوع تقدیم می‌کنم و تمنی دارم لطفاُ آنرا هم تصویب بفرمائید تا قبل از عید بتوانیم مصوب قانونی آنرا هم داشته باشیم و حقوق عقب افتاده مستخدمین را کار سازی داریم (احسنت)

عمیدی نوری ـ تقاضای فوریت این طرح داده شده

قنات آبادی ـ آقای رئیس تقاضای فوریت می نمائیم.

نایب رئیس ـ تقدیم بودجه سال ۳۶ کل کشور را از طرف دولت قبل از سال موجب تقدیر است طبع و توزیع می‌شود و بکمیسیون بودجه مراجعه خواهد شد. حالا اگر آقایان پیشنهاد فوریت برای لایحه اضافات کارمندان دولت دارد یدهند. آقای قنات آبادی بفرمائید.

قنات آبادی ـ در جلسة گذشته بنده یک سؤالی کردم راجع بخرید سی و پنج هزار متر زمین از طرف وزارت دارائی حالا هم یک نامه‌ای تقدیم می‌کنم و خواهش می‌کنم که پرونده اش را بفرستند به مجلس.

نایب رئیس ـ بسیار خوب لایحه دولت راجع بپرداخت اضافات کارمندان دولت یک شوری است تقاضای یک فوریت برای آن کافی است

(عمیدی نوری و قنات آبادی ـ پیشنهاد فوریت می‌دهیم)

باید ۱۵ نفر از آقایان پیش نهاد فوریت را امضاء‌کنند.

وزیر دارائی ـ اجازه میفرمائید؟

نایب رئیس ـ بفرمائید.

وزیر دارائی ـ راجع باین لایحه اضافات آقایان مستخدمین اگر مجلس محترم نظر داشته باشد و اجازه بدهد دولت با یک فوریت را تقاضا می‌کند (احسنت)

نایب رئیس ـ بسیار خوب فوریت مطرح است لایحه قرائت می‌شود

(بشرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی طوری که خاطر آقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی مستحضر است در اجرای تصویب نامه‌های شماره ۹۵۰۷ بتاریخ ۳۰ /۷ /۱۳۳۴ و شماره ۱۴۳۲۱ بتاریخ ۲۲/ ۱۱ /۱۳۳۴ هیئت وزیران مبنی بر اجازه اعطاء ترفیع و اضافات استحقاقی تا آخر سال ۱۳۳۴ کارمندان و رانندگان و تلفن چی‌های دولت احکام آنان در سال ۱۳۳۴ یصادر و ابلاغ گردید ولی چون بلحاظ جلوگیری از تبعیض ضمن قسمت دولم تصویب نامه‌های مذکور قید شده بد که تا تأمین اعتبار عمومی برای کلیه کارکنان دولت مابه التفاوت حاصله از

ترفیع و اضافات فوق الذکر پرداخت نشود و از طرف در بوجه‌های مصوب وزارت خانه‌های دولتی محلی برای پرداخت مابه التفاوت‌های حاصله وجود نداشت لذا تا این تاریخ بعلت فقدان اعتبار و مضیقه مالی توفیقی برای تأمین اعتبار عمومی مابه التفاوت مذکور حاصل نگردید.

اینک با توجه باینکه صرفه جوئیهای حاصله در بودجه‌ای سال ۱۳۳۵ وزارت خانه‌ها و ادارات دولتی تکافوی تأمین اضافات مزبور را می‌نماید ماده واحده ذیل را تقدیم و استدعای تصویب آنرا دارد

ماده واحده ـ بوزارت دارائی اجازه داده می‌شود تفاوت اضافات و ترفیعات استحقاقی تا آخر سال ۱۳۳۴ کارکنان دولت را که احکام آنان باستناد تصویب نامه‌های شماره ۹۵۰۷ بتاریخ ۳۰ /۷ /۱۳۳۴ و ۱۴۳۲۱ بتاریخ ۲۲ /۱۱ /۱۳۳۴ یصادر و بعلت فقدان اعتبار بودجه‌های تفصیلی سال مزبور تاکنون پرداخت نشده از تاریخ اول فروردین ماه ۱۳۳۵ از در آمد عمومی سال جاری کشور بحساب صرفه جوئی‌های بودجه سال ۱۳۳۵ پرداخت نماید.

نخست وزیر ـ حسین اعلاء

وزیر دارائی ـ فروهر

نایب رئیس ـ آقای مشایخی با فوریت موافقید؟

مشایخی ـ موافقم

نایب رئیس ـ چون با فوریت مخالفی نیست رأی گرفته می‌شود بفوریت لایحه آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای طبع توزیع فرستاده می‌شود.

۸- معرفی آقای دکتر آموزگار بمعاونت وزارت بهداری بوسیله آقای وزیر بهداری

نایب رئیس ـ آقای وزیر بهداری. وزیر بهداری (دکتر جهانشاه صالح)ـ بنده می‌خواستم با اجازه ریاست محترم و آقایان نمایندگان جناب آقای دکتر آموزگار معاون فنی وزارت بهداری را بسمت معاونت پارلمانی معرفی کنم (مبارک است)

۹- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون کشور راجع به ممنوع بودن ساختمان ادارات در پارک شهر

نایب رئیس ـ گزارش کمیسیون کشور راجع ب ممنوع بودن ساختمان ادارات در پارک شهر مطرح است قرائت می‌شود

(بشرح زیر قرائت می‌شود)

گزارش از کمیسیون کشور بمجلس شورای ملی

کمیسیون کشور در جلسه ۱۳ بهمن ماه ۳۵ طرح ارسالی از مجلس سنا راجع بمنع ساختمان مسکن و ادارات در پارک شهر را که مشتمل بر ماده واحده و یک تبصره دوم مطرح و عیناُ تصویب نمود اینک گزارش آنرا بشرح زیر بمجلس شورای تقدیم می‌دارد.

ماده واحده ـ ایجاد هر گونه ساختمانی که تخصیص بمسکن با بادارات و یا به مؤسسات داشته باشد در پارک شهر واقع در محلی که سابقاً سنگلج نامیده می‌شد و اینک محصور بوده و از شمال بخیابان ورزش و از جنوب بخیابان سنگلج جنوبی و از مغرب بخیابان شاهپور و از مشرق بخیابان خیام منتهی می‌شود و ممنوع خواهد بود. وزارت کشور مأمور اجرای این قانون می‌باشد.

تبصره ـ کلیه میدانها و باغهای عمومی در هر شهرستان مشمول این قانون نخواهد بود.

مخبر کمیسیون کشور ـ سعید مهدوی

نایب رئیس ـ شور دوم لایحه مطرح است آقای بزرگ ابراهیمی مخالفید بفرمائید.

بزرگ ابراهیمی ـ در زمان رضا شاه کبیر (بلند تر بفرمائید) تقصیر من نیست صدایم گرفته است (دکتر عدل ـ ما هم بی تقصیریم باید بشنویم) ولی حرفم را می‌زنم برای پارک شهر رضا شاه کبیر امر فرمودند اراضی از مردم خریداری شود همانطور که بنده قبلا هم عرض کردم این شهر محتاج بودجه پارک شهر است که از هر محله‌ای چهار پنج تا آن بیچاره هائی که در بیغوله‌ها زندگی می‌کنند بتوانند بیایند آنجا و تنفس کنند ولی بدبختانه هائی بیایند آنجا و تنفس کنند ولی بدبختانه یک قسمت از این اراضی مورد سوء استفاده شهرداری واقع شده زمینهائی که بنام احداث پارک شهر خریده است، ضبط کرده و می‌فروشد این پارک از این وسیعتر بود این راضی برای بورس خریداری شده بود املاک را از مردم با قیمت همان موقع خریده‌اند و حالا با قیمت اضافی می‌فروشند و بصاحبان اولیه اش رد نمی‌کنند. زمینهای پارک در این چهار دیوار محصور مورد رضایت خاطر تمام ملت است آقای باید از وزارت کشور پرسید زمینهائی که از مردم بزور برای بورس خریده است. حالا چرا می‌فروشد و بصاحبانش پس نمی‌دهد عرض بنده این بود.

نایب رئیس ـ آقای خرازی بفرمائید.

صارمی ـ آقای بنده در ورقه ثبت نام کرده بودم.

نایب رئیس ـ آقای خرازی اجازه بدهید موافق آقای صارمی هستند ببخشید.

صارمی ـ بنده تصور می‌کنم نسبت باین لایه هیچیک از آقایان مخالف نباشند چنانچه آقای ابراهیمی که صحبت کردند مخالف با لایحه نبودند و نسبت بامر دیگر اظهار کردند اگر چه این موضوع هم امکان ندارد برای اینکه در چندین سال قبل شهرداری آمده است املاکی را خریداری کرده است و بنام او ثبت شده است حالا اگر زائد بر احتیاجش باشد معنی ندارد مسترد بکند بآن مبلغی که روز اول خریداری کرده است بهر حال وجود پارک عمومی و باغ عمومی برای شهر نهایت ضرورت و لزوم را دارد اگر از نقطه نظر آسایش و رفاه طبقات سوم و حتی رفع اختلافات طبقاتی هم باشد نهایت لزوم را خواهد داشت بدلیل اینکه افراد متمکن در تابستان چند ساعتی در باغهائی که دارند زندگی می‌کنند ولی آن مردم فقیر و بیچاره هستند که فاقد وسایل هستند و باید با افراد و اقوام و خودشان خودشان چند دقیقه‌ای در یک محیط بزرگتری از هوای آزاد بیشتر استفاده کنند متأسفانه با اینکه شهرداری تهران نسبت بکلیه امور گاهی توجهی داشته است ولیکن نسبت باین امر بهیچوجه توجه لازم مبذول نداشته است و حتی جدیت کرده است اگر یک میدانی در شهر وجود داشته است آنرا هم از بین ببرد چنانچه در چندی قبل توجه پیدا کردم که میدان جلوی بازار را می‌خواهم ساختمان کنند و این عمل واقعاُ غیر لازم و بسیار بی مورد بود و بعلاوه وجود باغات عمومی موجب خواهد شد که نسبت به بهبود وضع هوای شهر کمک کند در هر حال چون مخالفی نسبت باین لایحه وجود ندارد تصور می‌کنم تذکر زیادتر مورد ضرورت نباشد و باید عرض کنم یکی از طرحهای مفیدی که در مجلس سنا تهیه شده است همین موضوع بخصوص است زیرا اگر این طرح تهیه نمی‌شد شهرداری برای این که یک استفاده آنی بکند در مقام این بود که همین باغ ملی را هم بفروشد و یک پولی بر بودجه اش اضافه بشود تا بجه ترتیبی خرج کند و از طرفی هم هر وقت وزارتخانه‌ها در تنگنائی واقع می‌شوند میگویند خوب ما برویم یک گوشه‌ای از این پارک را ساختمان کنیم بنابراین از نقطه نظر این که این محوطة فعلی بنام پارک شهر و باغ ملی محفوظ بماند و سایر مؤسسات دولتی هم در مقام این بر نیایند از آنجا استفاده کنند و ساختمانهائی بکنند تصویب این لایحه نهایت ضرورت را دارد چون مخالفی هم وجود ندارد خیال می‌کنم محتاج بعرض توضیحات زیادتری هم نباشد.

نایب رئیس ـ آقای خرازی موافقید؟ (خرازی ـ موافقم) آقای دولت آبادی موافقید ؟(دولت آبادی ـ موافقم) بنابراین مخالفی نیست پیشنهادی رسیده است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌نماید تبصره ذیل بماده واحده اضافه شود.

تبصره ۲ـ شهرداری‌ها می‌توانند بمنظور ایجاد رستوران و مؤسسات مشابة آن جهت استفاده عمومی در زیر زمین پارک ساختمان نماینده مشروط بر اینکه ساختمان‌های مذکور مرتفع تر از سطح زمین نبوده و باغچه و گلکاری را محدود ننماید

فضائلی

نایب رئیس ـ آقای فضائلی بفرمائید.

فضائلی ـ حقیقتش اینست که باید حق ابتکار این موضوع را محفوظ بدارم و عرض کنم که از بیانات آقای دولت آبادی این استفاده را کردم، اما بنظر بنده یک مطلب ضروری و لازم است در پارک‌ها ایجاد رستوران برای استفاده عموم یک چیزی است که گاهی لازم می‌شود اما شرطش اینست که ساختمانی بوشد که ارتفاع پیدا نکند و موجب نشود که باغچه‌ها محدود بشود اگر ساختمان را در زیر زمین ایجاد کنند آهم فقط برای رستوران و مؤسسات مشابه آن بطوری که روی آن ساختمان گلکاری و باغچه بندی بشود و این ساختمان گلکاری و باغچه بندی بشود و این ساختمان ابداُ ارتفاعی نداشته باشد درست در زیر زمین باشد نه فقط مانعی ندارد گاهی ازش استفاده می‌شود در مانعی ندارد گاهی ازش استفاده می‌شود در ممالک دیگر هم همانطوری که بعضی از آقایان تشریف برده‌اند میدانند معمول است که در پارک‌ها در زیر زمین … (دکتر مشیر فاطمی ـ همچو چیزی نیست) اجازه بفرمائید.

نایب رئیس ـ آقای فضائلی اصلا در شور دوم پیشنهاد جدیدی نمی‌شود داد (فضائلی ـ چون نمی‌شود پیشنهاد داد بنده تعقیب نمی‌کنم) بنابراین رأی می‌گیریم بماده واحده آقایانی که موافق هستند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد

۱۰ تعیین موقع جلسه بعد ختم جلسه

نایب رئیس ـ جلسه ختم می‌شود جلسه آینده روز سه شنبه ساعت ۹ خواهد بود

(مجلس پانزده دقیقه بظهر ختم شد)

نایب رئیس مجلس شورای ملی اردلان