مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ اردیبهشت ۱۳۳۸ نشست ۳۰۴

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری نوزدهم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره‌‏ ۱۹

جلسه: ۳۰۴

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه بیست و هشتم اردیبهشت‌ماه ۱۳۳۸

فهرست مطالب:

۱- تصویب صورت مجلس

۲- بیانات قبل از دستور- آقایان: دکتر امین- دیهیم- ارباب‏

۳- طرح و تصویب یک فوریت و مذاکره در گزارش کمیسیون استخدام راجع‌به تبدیل کارمندان دون‌پایه و پیمانی و حکمی و روزمزد به رسمی‏

۴- تعیین موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه

مجلس ساعت ۱۰ صبح به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.

۱- تصویب صورت‌مجلس

رئیس- صورت غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد).

غایبین بااجازه- آقایان: کورس- حکیمی- بزرگ‌ابراهیمی- پرفسور اعلم- محمودی- دولت‌شاهی- اسکندری- باقر بوشهری- عرب‌شیبانی- عامری- امید سالار- مشار- استخر- سالار بهزادی- مهندس اردبیلی- بهادری- مهندس سلطانی- قراگزلو- دکتر شاهکار- ذوالفقاری- دکتر بینا- دکتر عدل- دکتر اصلان افشار- بوربور- مهندس شیبانی- مهندس فیروز- سنندجی- اخوان- فولادوند- اورنگ- جلیل‌وند- سلطان‌مراد بختیار- یارافشار- رامبد- صراف‌زاده- امامی خوئی- مسعودی. ‏

غایبین بی‌اجازه- آقایان: دکتر طاهری- اریه- قرشی- دکتر فریدون افشار.

دیرآمدگان و زودرفته‌گان بااجازه- آقایان: مشایخی- صارمی- تیمورتاش- خرازی- ساگینیان- بزرگ‌نیا- عباسی- صفاری‏.

رئیس- نسبت به صورت‌مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت‌مجلس تصویب شد.

۲- بیانات قبل از دستور- آقایان: دکتر امین- دیهیم- ارباب‏

رئیس- نطق‌های قبل از دستور شروع می‌شود. آقای دکتر شفیع‌امین

دکتر شفیع‌امین- در تعطیلات عید نوروز فرصتی شد که بنده برای آستانه‌بوسی حضرت رضا مشرف شوم در آنجا و بعد از آن در آذربایجان با طبقات مختلف خیلی صحبت‌ها و درددل‌ها بود و من از درددل‌ها و صحبت‌های مردم یادداشت‌هایی تهیه کرده‌ام که می‌خواهم به خدمت نمایندگان محترم عرض کنم از قسمت‌های مختلفه‌ای که بنده یادداشت کرده‌ام و آقایان همکاران محترم هم وارد هستند و تذکراتی داده‌اند و قسمت اساسی یادداشت‌های بنده را تشکیل می‌دهد مراتب شاه‌دوستی و میهن‌پرستی و علاقه خیلی زیادی است که طبقات مختلف تمام مملکت مخصوصاً دوستانی که بنده تماس داشته‌ام در خراسان و آذربایجان نسبت به شاهنشاه و نسبت به مقام محترم سلطنت ابراز داشته مخصوصاً در مشهد طبقات مختلف از جنوب و شمال که برای زیارت آمده بودند بنده از نزدیک گوش می‌دادم و تماس داشتم و گفته آنها را یادداشت می‌کردم آنها صحبت‌هایی که می‌کردند عمده علاقه‌شان نسبت به شاهنشاه و مقام سلطنت بود در حقیقت این طبقات بدون تظاهر و ریب و ریا که با هم صحبت می‌کردند هر طبقه‌ای نه برای تظاهر نه برای خاطر بنده نه برای خاطر دیگران بلکه همه آنها از روی ایمان و عقیده مؤمن به این اصل هستند که شاهنشاه و مقام سلطنت حافظ دین و تعالیم مقدس اسلام می‌باشند اخیراً که بنده در آذربایجان بودم خیلی متأثر شدم که اهالی ناراحت بودند از یاوه‌گویی‌هایی که رادیوهای خارجی برخلاف همسایگی و سوابق دوستی شروع کرده و هر روز هم تکرار می‌کنند اهالی خیلی متأثر و ناراحت و شدیداً ناراضی و منقلب بودند در مقابل مخصوصاً از پاسخ‌هایی که رادیو ایران و روزنامه‌ها مخصوصاً یکی از روزنامه‌ها که جواب‌های مقنع و مستدلی می‌دهد خیلی تشکر داشتند متأسفانه آن رادیوها و همسایه‌ها به جواب‌های مثبت و روشن و تاریخی هم اهمیت نمی‌دهند و باز هم یاوه‌گویی‌های خود ادامه می‌دهند عموم ملت ایران آن طور که بنده تماس داشته‌ام همه عقیده دارند که هر ملت و هر دولت که به ایران و ملت ایران و مقدسات ملی و مذهبی و مقام مقدس سلطنت ما احترام بگذارد ما هم به آنها احترام خواهیم گذاشت و او را محترم خواهیم شمرد (صحیح است) برعکس هر ملت و دولتی که نسبت به مقدسات ملی و مذهبی و نسبت به مملکت ما نارواگویی داشته و احترامش را حفظ بکنند ما هم باید مقابله به مثل بکنیم (صحیح است) شاهنشاه دانشمند و فرهنگ‌دوست ما مظهر ایرانیت ما هستند و ما دارای تاریخ باستانی و ۲۵۰۰ سال تاریخ مدون باستانی و سلطنتی هستیم و همیشه ملت ایران نشان داده است که به سلطنت و رژیم سلطنتی علاقه‌مند است ملت ایران به مقام شامخ سلطنت و خانواده جلیل سلطنتی و شخص محبوب شاهنشاه که همیشه فکر و کار و صحبت‌شان برای رفاه و راحتی ملت ایران صرف می‌شود. علاقه خیلی زیاد داشته و از صمیم قلب دوست دارند طبقات مختلفه کشور از تحصیل‌کرده، روشن‌فکر، اداری، تاجر، اصناف، کشاورز، مالک و کارگر و کارفرما برایشان روشن و ثابت شده است که شاهنشاه ما شب و روز در فکر راحتی و رفاه و راحتی ملت ایران هستند و مسافرت‌های مهمی که می‌فرمایند برای پیشرفت و سعادت ملت ایران است و برای شناساندن ایران و ایرانی به آن ممالک مختلفه مسافرت می‌فرمایند و موجب سربلندی ایران می‌باشد و از نظر اجتماعی و سیاسی و فرهنگی و اقتصادی این مسافرت‌ها نتایج مثبت و بزرگی برای مملکت ما خواهد داشت در مسافرت اخیر شاهنشاه که هنوز هم ادامه دارد احترامات و تجلیل زیادی که در انگلستان و دانمارک از معظم‌له شد موجب سرافرازی ایران است ما هم ضمن تشکر آنها را احترام می‌گذاریم و محترم می‌شماریم ملت ایران همیشه دست به دعا دارد که شاهنشاه محبوب و مورد علاقه‌اش با موفقیت‌های بزرگی این مسافرت را طی فرمایند و به قول شاعر بزرگ ما که می‌گوید آن سفرکرده که صد قافله بلکه هزار و میلیون‌ها قافله دل همره او است هر کجا هست خدایا به سلامت دارش (نمایندگان- انشاالله) مملکت ما احتیاجات و نواقص زیادی داشت که از ۳۰ سال به این طرف و مخصوصاً در چند سال اخیر با راهنمایی شاهنشاه و فداکاری دولت‌ها و زحمات زیاد مجلس روزبروز رفع شده و داریم پیش می‌رویم و از نظر فرهنگی و اجتماعی مخصوصاً ساختمان راه‌آهن پیشرفت‌های زیادی به عمل آمده است و چه بسا که ممکن است پیشرفت‌های ما موجب ناراحتی دشمنان ایران شده است و مانند خاری در چشم آنها می‌رود و ناراحت‌شان می‌کند و اجباراً شروع به بدگویی و یاوه‌سرایی و ناسزاگویی می‌کنند ما اذعان داریم که در عین این که پیشرفت‌های زیادی کرده‌ایم نواقص هم داریم در تمام دنیا و در تمام ممالک از این نواقص دارند ما نواقص‌مان قدری بیشتر است که با طول زمان و سیر تکامل آن نواقص رفع می‌شود شاهنشاه و مجلسین و دولت و ملت با هم کوشش دارند که این نواقص رفع شود و به عقیده بنده آن کسی که حس کند نقص دارد آن حس خودش موجب پیشرفت است آقایان نمایندگان محترم هر کجا ایراد دارند انتقاد می‌نمایند تذکر می‌دهند به دولت به ادارات توضیح می‌فرمایند انشاالله این نواقص رفع می‌شود و خواهد شد در تمام مملکت تمام مملکت ایران مخصوصاً اهالی آذربایجان که از چهارم شهریورماه ۱۳۲۰ تا آذرماه ۱۳۲۴ مستقیماً تحت فشار و زور قشون و عمال اجنبی بودند آذربایجان و آذربایجانی و همین‌طور کلیه افراد ملت ایران به حقایق پی برده و آذربایجانی آنها را شناخته است و به اصطلاح مارگزیده از ریسمان سیاه و سفید می‌ترسد این است که تحریک کردن رادیوهای بیگانه تأثیری در روحیه محکم و آهنین آذربایجانی و همین‌طور سایر افراد ایرانی نیسبت به میهن و شاهنشاه و مشروطیت نخواهد داشت و مخصوصاً آنها را خوب شناخته‌اند اخیراً از رادیوها شنیده‌ام که گفته بودند در مدت یک سال دوره پیشه‌وری دوره آزادی بوده است عموم ایرانی‌ها و آذربایجانی‌ها که لذت آن آزادی را چشیده‌اند می‌گویند معلوم می‌شود که آن آزادی که رادیوهای بیگانه صحبت از آن می‌کنند غیر از آزادی حقیقی است ممکن است آزادی را آنها طور دیگر تفسیر بکنند و آزادی که ما در لغت و قاموس داریم در دنیای آنها وجود ندارد آزادی که آنها داشته‌اند آزادی نبوده است فقط یک حکومت ترور و وحشتی بوده است‏. بنده عقیده دارم کاخ‌نشین‌های همسایه شمالی ما در اشتباه می‌باشند و ملت ایران را نشناخته‌اند و آیین‌دوست‌یابی را غلط تفسیر می‌کنند اگر بخواهند با همسایه‌شان دوستی داشته باشند و همسایه هم آنها را دوست داشته باشد باید آنها همسایه را اذیت نکنند و ناراحتی ایجاد نکنند تا همسایه هم آنها را دوست داشته باشد باید به ایران و ایرانی و مظاهر ملیت و مقام سلطنت و شاهنشاه و دولت هم که با پشتیبانی مجلسین و توجه شاهنشاه کار می‌کنند احترام بگذارند بنده عقیده دارم که عمال همسایه شمالی ما حقایق را به مراکزشان خوب نمی‌گویند و یا آنها خوب ملتفت نمی‌شوند و درک نمی‌کنند و یا عده‌ای خائنین در ممالک‌شان یا در مالک دست‌نشانده آنها هستند و آنها سوءتفاهمی ایجاد می‌کنند. سیاست خارجی ما روشن است و به طوری که شاهنشاه ما بارها فرموده‌اند اخیراً هم تأکید فرموده‌اند ایران هیچ‌وقت برعلیه همسایگان و دیگران پایگاه تجاوز نخواهد شد و فکر همسایه‌ها را راحت فرموده‌اند حالا دیگر منظور همسایه شمالی ما چیست نمی‌دانم آقایان لابد در روزنامه‌ها خوانده‌اید که یکی دو نفر از مأمورین خارجی که داشته‌اند اوراق پخش می‌کردند دستگیر کرده‌اند جای خیلی تأسف است در سال‌های ۲۰ و ۲۱ تا ۲۴ که بنده در تبریز بودم‏. من ضمن صحبت به همه می‌گفتم که آقا ایرانی ۹۵ درصد مسلمان است کمونیست نمی‌شود مسلمان نمی‌تواند کمونیست بشود ایرانی شاه‌پرست است ایرانی به مقام سلطنت و حکومت مشروطه سلطنتی احترام می‌گذارد و هیچ‌وقت نمی‌تواند این حرف‌های پوچ و یاوه‌ها را گوش بدهد ممکن است یک عده نفع‌پرست و یک عده خائن جمع بشوند و یک کارهایی بکنند ولی از بین می‌روند عملاً دیده‌اید دومرتبه ۳ مرتبه جمع شدند و بعد از بین رفتند آنها اگر به ملت ایران احترام بگذارند ما هم به آنها احترام خواهیم گذارد بنده تصور می‌کنم که اگر یک قدری توجه کرده به حقایق پی ببرند ملت ایران را ناراحت و ناراضی از خودشان نخواهند کرد بنده موضوعات دیگری یادداشت کرده بودم ولی چون وقت اجازه نمی‌دهد بعداً انشاالله مفصل مزاحم خواهم شد مخصوصاً برای احتیاجات عمومی راجع‌به فرهنگ راجع‌به ساختمان دانشگاه تبریز همین‌طور آسایشگاه مسلولین آذربایجان خدمت جناب آقای نخست‌وزیر عرض کردم امیدواریم اقدام کنند ضمناً خواستم از اقدامات شیر و خورشید سرخ در تمام مملکت و مخصوصاً در آذربایجان و زحمات هیئت‌مدیره مرکزی که با توجهات شاهنشاه و علاقه والاحضرت شمس زحمت می‌کشند و یک مؤسسه آبرومندی درست کرده‌اند و همچنین هیئت‌مدیره محلی تبریز تشکر کنم باز یک نکته دیگری که می‌خواستم تذکر بدهم راجع‌به بانک کشاورزی باید بکند. همکاران محترم مخصوصاً جناب آقای خلعتبری بیاناتی فرمودند تذکراتی دادند برای کشاورزان مملکت ایران مملکت کشاورزی است مخصوصاً ناحیه‌ای که بنده افتخار نمایندگی آنجا را دارم ناحیه فلاحتی است آذربایجان قسمت‌های مختلفه آن فلاحتی است که باید بانک کشاورزی کمک‌های خوبی بکند اختیاراتی بدهد به رؤسا و رؤسای خوبی بفرستد که به مردم کمک بکند اخیراً چند نفر کشاورز و باغ‌دار تقاضای وام کرده‌اند ولی نتیجه نگرفته‌اند تقاضا می‌کنم جناب آقای ذوالفقاری یادداشت بفرمایید که بانک کشاورزی تذکر بدهید کمک‌هایی به آنها بشود یک قسمت دیگر که می‌خواستم تذکر بدهم راجع‌به کارخانه‌های نساجی کوچک است که در تمام مملکت مخصوصاً در آذربایجان زیاد است و محصول خیلی خوب می‌دهد مثل محصول اروپا در حقیقت عین محصول خارجه اشکالاتی دارند چون در موقع قانون‌نویسی یا گمرک یا وزارت صنایع توجه نکرده است و احتیاجات اینها را تأمین نمی‌کند و به زحمت می‌افتند بنده اجازه می‌خواهم از آقای دیهیم وقت بگیرم که از وقت ایشان پنج دقیقه استفاده بکنم.

دیهیم- بفرمایید.

رئیس- بفرمایید.

دکتر شفیع‌امین- این کارخانه‌ها برای تهیه مواد اولیه‌شان و تهیه نخ‌های لاستیکی از تیوپ‌های کهنه ماشین استفاده می‌کنند اگر از خارج وارد کنند کیلویی سه تومان بنده با وزارت صنایع تماس گرفتم آقای ذوالفقاری هم یادداشت بکنند که به وزارت صنایع و گمرکات دستور بدهند یه اینها کمک بشود که بی‌خود بر سر چیز جزئی نارحت نباشد عرض دیگر بنده راجع‌به مالیات سه درصد است که تصویب شده این مالیات قرار بود به فرهنگ و بهداشت اختصاص داده شود بنده مخصوصاً نظر دولت و وزارت فرهنگ را جلب می‌کنم که از این محل عده برای تعلیمات اجباری در تمام کشور مخصوصاً آذربایجان که از نظر زبان خیلی مهم است توجه بکنند که قانون تعلیمات اجباری که چندین سال است تصویب شده است در آذربایجان زودتر اجرا شود همین‌طور برای تکمیل ساختمان‌های دانشگاه تبریز که هنوز به اتمام نرسیده است در این چند روز عده زیادی از بازنشستگان به بنده مراجعه کرده‌اند حتی به آقایان همکاران محترم هم مراجعه کرده‌اند و می‌گویند مالیات برای آنهایی است که از صندوق دولت حقوق می‌گیرند بازنشستگان از صندوق دولت پول نمی‌گیرند اینها پولی است که خودشان داده‌اند یعنی در حقیقت صندوق مال خودشان است انصاف نیست که مالیات بدهند خواهش می‌کنم توجهی به ایشان بشود. عرض آخر بنده راجع‌به واقعه‌ای است که دو روز پیش در تهران اتفاق افتاده و آن کشتن افسری است که گویا افسر خیلی خوبی هم بوده است با هر کس بنده تماس گرفتم خیلی متأثر بود جای تأسف است که دستگاه‌های انتظامی توجه ننموده است ما در دستگاه‌های انتظامی و دادگستری کارمندان و قضات خیلی خوبی داریم فکر می‌کنم در اجرای قوانین و تنبیهات خیلی اهمال می‌کنند یعنی دل‌شان نمی‌آید که قوانین را تند و سریع و فوری اجرا بکنند بنده جراح هستم وقتی یک عضوی خراب است از ده سانتی‌متر بالاتر مجبوریم آن را ببریم اگر نبریم به بالا سرایت می‌کند اگر یک نفر قاتل جانی و چاقوکشی را شدیداً تنبیه بکنند. دومی دیگر پیدا نخواهد شد به عقیده بنده باید پیش‌بینی کرد یعنی علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد یعنی اگر یک نفر تنبیه شود دیگران متنبه خواهند شد در روزنامه‌ها خواندم که اعلیحضرت همایونی توجه فرموده‌اند و دولت هم توجه کرده است اعلیحضرت همایونی به خانواده او کمک فرموده‌اند، دولت هم باید کمک کند امیدوارم که زودتر این قضایا را بررسی بکند که بعد امثال این کارها دیده نشود همه کارمندان از نظر زندگی و امنیت ناراحت هستند درست نیست که یک نفر که راه می‌رود از پشت چاقو بهش بزنند سنگ بزنند اگر مجازات باشد این پیش‌آمدها تولید نمی‌شود.

نمایندگان- احسنت

رئیس- آقای دیهیم

دیهیم- آقایان نمایندگان محترم تصدیق می‌فرمایند که من هوس صحبت نطق کردن را ندارم مگر این که مواقعی لازم باشد از آذربایجان نامه‌ها و تلگرافاتی داشتم اظهار انزجار و نفرت بر این رادیوهای خارجی کرده بودند توسط بنده می‌خواستم احساسات آذربایجانی‌ها در عین حال ملت ایران را از این اراجیف و مهمل‌گویی‌ها به ساحت مقدس مجلس عرضه داشته این است که وظیفه دانستم احساسات آنان را به عرض نمایندگان محترم برسانم خوشبختانه ملت ایران حق‌شناس و شکرگزار است (صحیح است) و این توفیق است که ما را همیشه در مملکت خودمان سربلند و مفتخر می‌کند ملت ایران این حرف‌های رادیوی سرّی به عبارت دیگر رادیوی دوم مسکو را می‌شنود رادیوی سرّی رادیوی دوم مسکو اسم دارد و خوشبختانه ملت ایران می‌فهمد که امروز با توجهات شاهنشاه محبوب ایران چه قدم‌هایی در این مملکت برداشته شده ما چطور این پیشرفت‌ها را فراموش کنیم دیشب بنده با تلفن دو مرتبه با تبریز صحبت کردم چند روز قبل یکی از دوستانم در آن واحد با خارج صحبت کرد امروز با اغلب نقاط دنیا ما می‌توانیم در یک آن صحبت کنیم این اصلاحات

نیست؟ اصلاحات این نیست که لوله نفت را از آبادان به اینجا آورده‌اند (دولت‌آبادی- و اصفهان) و به اصفهان اصلاحات نیست که ما امروز راه‌آهن سرتاسری را می‌بینیم من هر چه بگویم آن چیزی است که با چشم خود دیده‌ام روایت نمی‌کنم درایت می‌کنم بنده روزی که می‌خواستم به تهران بیایم با این جناب دکتر شفیع‌امین افتخار همراهی داشتیم رفتیم ماشین گرفتیم از این اتومبیل‌ها که باری بود زیرش چند عدل بار گذاشته بود و یک گلیمی انداخته بودند ما سوار ماشین شدیم بعد دیدیم در حدود ۱۷ نفر جا ماندند جا نشد گاراژدار آمد گفت بد سوار شده‌اید پایین بیایید تا سوارتان بکنم اول من سوار شدم بازوی مرا گرفت و مرا یک پهلو کرد و یک نفر دیگر را جا داد تمام ما را مثل آجر که بنا می‌چیند پهلوی هم جا داد باور بفرمایید یکی از ما که سرفه می‌کرد همه‌مان حرکت می‌کردیم اما حالا در ترن می‌نشینیم و به هر کجای مملکت که بخواهیم می‌رویم با طیاره یک ساعته یا ۵/۱ ساعت به تبریز و آذربایجان و اصفهان می‌رویم آیا این اصلاحات نیست ملت ایران اینها را فراموش نمی‌کند یک رادیو که هویت آن به نام سری است یاوه‌گویی می‌کند و در عین حال می‌دانیم که رادیوی دوم مسکو است باور کنید با نهضتی که در این مملکت شده نهضتی که در فرهنگ شده مخالف است فراموش نمی‌کنم بچه را می‌بردند به مدرسه می‌دادند پاهای او را به فلک می‌بستند که درسش را بخواند امروز بچه فهمیده است که باید مدرسه برود تحصیل کند این نهضت نیست که در فرهنگ ما ایجاد شده است نهضت نیست که در نقاط مختلف مملکت مدرسه می‌سازند و محصلینی داوطلب تحصیل هستند این نهضت نیست مطالبی که بنده می‌گویم اگر برخلاف حق و حقیقت گفته‌ام رادیو سری اعتراض بکند نهضتی که امروز در مملکت و ملت ایران پیدا شده است نمی‌شود انکار کرد نهضت ما بین کارمندان پیدا شده در سابق هر کس با دولت همکاری می‌کرد و کارمند دولت بود او را نجس می‌دانستند او را می‌گفتند که حرام می‌خورد ولی امروز این نهضت در کشور ما پیدا شده که کارمندان از خدمتگزاران صدیق دولت هستند و پیش مردم سربلند شده‌اند که ماهی ۳۰۰ چهارصد تومان حقوق می‌گیرند و با این وضع و با این گرانی انجام وظیفه می‌کنند اینها که دم از اصلاحات می‌زنند و ناله صلح می‌کنند و ما را به اصلاحات دعوت می‌کنند اینها دشمن ما هستند اینها به مقدسات عالم قسم از جنبه احساساتی عرض نمی‌کنم اینها چند سال در آذربایجان در سال ۲۰ و ۲۱ و ۲۳ و اوایل ۲۴ در آذربایجان ماندند خوردند و استراحت کردند موقع رفتن این اصلاح‌طلبان در مقابل پاداش تیر و در و پنجره ناودان عمارت‌ها را کندند و بردند حتی سنگ‌های ساختمان‌ها را بردند که خرواری دو تومان و یک تومان ارزش دارد اینها را کندند اینهایی که برای ما دلسوزی می‌کنند ما که پل پیروزی بودیم برای آنها چون آلمان ریشه آنها کنده بود دمار از روزگارشان درآورده بود به اینها کمک کردیم پل پیروزی شدیم اینها را در مقابل دشمن قوی خودش سربلند نمودیم موقع رفتن در و پنجره‌های منزل و ساختمان‌ها را بردند ما اینها را فراموش نمی‌کنیم ما با این حرف‌ها از بین نمی‌رویم جناب آقای حشمتی در بیانات بسیار مفیدشان چند روز قبل حالی کردند اینها چه نظرهایی بر طبقه روحانی بر طبقه ثروتمند و مالک و بر طبقه کارگر دارند به ناموس امام‌الزمان قسم اینها دشمن کارگرند اینها دشمن طبقه پایین هستند مگر ماندیدیم سربازهای آنها را که به ایران وارد شدند سیگار که می‌کشیدند از کاغذهای روزنامه بود افسرهای آنها در تبریز و آذربایجان و سایر نقاط ایران سیگارهای خارجه صرف می‌کردند کدام طبقه پایین آنها رعایت می‌کنند طبقه پایین حق آزادی در مملکت آنها ندارد مگر این همه کارهای سنگین با دست طبقه پایین انجام ندادند ولی در مملکت ما سربازان ما افسران ما سیگار اشنو می‌کشند سرباز هم می‌کشد امروز در مملکت ما ناراضی نیست اگر هزار نفر ناراضی هست ناراضی تلویزیون است تلویزیون می‌خواهد یخچال می‌خواهد امروز افکار طبقه پایین ما به این اندازه بلند شده است که رادیو می‌خواهد ماشین می‌خواهد یخچال می‌خواهد کدام کارگر است که امروز بخواهد کار کند بیکار بماند مگر کسی که می‌خواهد کار کند و برود بگردد خدا را شکر که این موضوع دارد در مملکت ما انجام می‌شود کار نکرده نباید مزد بگیرد امروز ملت ایران با رهبری یک شاهنشاه محبوب شاهنشاه توانا شاهنشاه دانشمند و رعیت‌پرور دارد پیش می‌رود چه پادشاهی پادشاهی که برای ملت ایران برای تأمین سعادت ملت ایران رنج سفر را قبول می‌فرمایند مسافرت می‌فرمایند تا ملت ایران را بتواند آن طوری که هست در بین ملل راقیه معرفی بکند (صحیح است) چطور ممکن است این ملت این همه محبت‌های پادشاه را فراموش کند و با شنیدن این اراجیف باور کند صحبت‌هایی که رادیوهای سری و رادیو مسکو به ایران می‌کنند به نفع ایران است ممکن نیست‏ چون ملت ایران از دروغ از تهمت و افترا بیزار است ملت ایران غیرت دارد زیر بار این حرف‌های دروغ و احمقی نمی‌رود (صحیح است) این اراجیف اینها نشان می‌دهد که پادشاه ما خیلی مؤثر است برای این که آنها مخالف اصلاحات در این مملکت هستند اگر اصلاحات را موثر ندانند فحش نمی‌دهند هر قدر بیشتر فحش بدهند ما می‌فهمیم که به سرعت قدم‌های بزرگی در راه اصلاحات این مملکت برداشته می‌شود (احسنت) هر قدر پادشاه را مورد این تهمت‌ها و اراجیف‌ها قرار بدهند ما بیشتر می‌فهمیم که پادشاه ایران چه اندازه قدم‌های برجسته‌ای در این مملکت برمی‌دارد این حرف‌ها گفتنی نیست من نمی‌خواهم جواب این یاوه‌گویی‌ها را بدهم وظیفه مقدس نمایندگی ایجاب کرد که تقاضاهای اهالی آذربایجان را به پیشگاه مقدس مجلس و پیشگاه مبارک ریاست کل مجلس برسانم و از محضر ایشان تقاضا بکنم که احساسات ملت ایران و به خصوص مردم آذربایجان را به پیشگاه همایونی عرضه بدارند که ملت ایران با این حرف‌ها از بین نمی‌رود ملت ایران به این اراجیف توجه نمی‌کند برای اینکه این مدعی اصلاح‌طلبی را خوب شناخته‌اند یکی از کارهای این اصلاح‌طلبان این است که دیروز در روزنامه‌های مملکت‌مان خواندیم که نوشته بودند در یک ماشین یک وزارتخانه شب‌نامه پخش می‌کرده‌اند آیا این ذلت نیست آیا این اهانت به یک دولت نیست آیا این زبونی و بیچارگی یک دولت را نشان نمی‌دهد که از طرف خودش از زبان ملت ایران شب‌نامه پخش کند عرایض خودم را خاتمه می‌دهم و با قلبی مملو از احساسات وطن‌پرستانه و احساسات شاه‌پرستانه از درگاه خداوندی خواستارم خداوند پادشاه رعیت‌پرور ما را از این مسافرت سلامت بدارد پادشاه رعیت‌پرور ما را سایه‌شان را از سر ملت ایران کوتاه نفرمایید (ان‌شاالله احسنت‏)

رئیس- آقای ارباب‏

ارباب- حس همدردی بنده را تحریک کرد که در اینجا بیایم و ضمن اظهارتأسف از شهادت سرگرد عطیفه (یکی از نمایندگان- سروان عطیفه) خوب نمی‌دانم افسر شهربانی مطالبی را به عرض برسانم و ضمناً به عموم افسران وظیفه‌شناس شهربانی در همین‌جا تسلیت می‌گویم آقایان خدا را شاهد می‌گیرم هیچ آشنایی با این افسر من نداشتم حتی یک مرتبه با این افسر من ملاقات نکرده‌ام اما وقتی داستان را در جرائد خواندم و میزان هستی این افسر را با آن کمال وظیفه‌شناسی او تطبیق کردم دیدم بسیار جای‌تأسف است که این گونه افراد این‌طور به دست اشرار از بین می‌روند آقایان وقتی مأمور انتظامی امنیت جانی ندارند تکلیف مردم معلوم است آقایان وقتی دستگاه قضایی خوب کار نمی‌کند (صحیح است) وقتی جنایتکاران مجازات نمی‌شوند باید انتظار داشت آقا کجای دنیا چاقوکشی را به موقع مجازات کرده بودند این طور نظیرش پیدا نمی‌شد (صحیح است) یک سارقی را گرفتند دو روز پیش همین پاسگاه تهران‌نو گرفتند بیست مرتبه پیشینه سرقت داشته است صریحاً سارق گفته که این حرفه من است باز مرا به زندان می‌اندازید وقتی بیرون بیایم باز هم عمل خود را تکرار می‌کنم این کار من است ببینید اینها چه اندازه جری هستند در کشور عربی سعودی که احکام اسلام اجرا می‌شود مگر سرقت ممکن مگر میسر است چند سال پیش خواندم یک نفر عبور کرده بود در بیابان آمده بود اطلاع داده بود که یک عدل مال‌التجاره در آنجا افتاده است و این فلفل است سؤال کردند از کجا فهمیدی که فلفل است جواب داد که انگشت پای خودم را زدم دیدم فلفل است همان انگشت پای او را قطع کردند که چرا پای خودت را به این عدل زدی (دکتر جهانشاهی- ما این سیستم را نداریم این سیستم مال قرون وسطی است) ولی ما مسلمان هستیم ما اگر قوانین مدنی را درست اجرا بکنیم یا قواعد اسلامی را من نمی‌خواهم توضیح بدهم هر شب در روزنامه می‌خوانید که چه جنایاتی رخ می‌دهد کشور ما از همه جهت رو به ترقی و تعالی است کارهای اساسی کشور ما در نهایت استحکام رو به پیشرفت است چرا به جزئیات توجه نمی‌شود (صحیح است) آقایان همین افسرها همین افراد وظیفه‌شناس که انجام وظیفه می‌کنند من و شما شب راحت می‌خوابیم حق این است که با اینها همدردی کنیم من از دولت تقاضا دارم به سریع‌ترین طریقی که ممکن است این جنایتکارانی قاتل افسر را به مجازات برساند اگر دو سه ماه گذشت اثر آن از بین می‌رود من تمنّا دارم به نام حفظ مصالح مملکت و مردم در این کار تسریع بشود (صارمی- تسریع بیش از این نمی‌شود) من تا وقتی این را بدار نیاویزند نمی‌فهمم که تسریع شده است و او را مجازات کرده‌اند یا خیر آقایان به طَوء جریان اجرای قوانین کشور مشوق جنایتکاران شده است (صحیح است) این را حقاً توجه بفرمایید و یک فکری بفرمایید امیدوارم دیگر نظیر این جنایات را ما نشنویم و نخوانیم و دولت هم که در تمام امور بیدار و ناظر هست در این قسمت یک توجه عاجلی مبذول بفرمایند (صحیح است) (احسنت‏)

۳- طرح و تصویب یک فوریت و مذاکره در گزارش کمیسیون استخدام راجع‌به تبدیل کارمندان دون‌پایه و حکمی و پیمانی و روزمزد به رسمی‏

رئیس- وارد دستور می‌شویم لایحه تبدیل کارمندان روزمزد و حکمی و پیمانی به رسمی در دستور است عده‌ای از آقایان تقاضای فوریت کرده‌اند و تقاضا است و قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی‏

نظر به این که لایحه تبدیل کارمندان دون‌پایه به رسمی تکلیف بیش از سی‌هزار نفر از کارمندان دولت را تعیین می‌کند امضاکنندگان زیر تقاضا می‌کنیم لایحه

مزبور بلافاصله پس از لایحه‌ای که فعلاً مطرح است در دستور قرار گیرد و همچنین یک شوری مطرح شود.

دکتر جهانشاهی- پردلی- دکتر اسدی- شادلو- فخرطباطبایی- رستم امیربختیار- عباسی- قبادیان- دکتر عمید- قوام- مهندس فروهر- دکتر سیدامامی- دکتر دیبا- علامه- مهندس دهستانی- بیات‌ماکو- مهندس هدایت. ‏

رئیس- پیشنهاد دیگری هم که در این خصوص رسیده است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی‏

امضاکنندگان زیر پیشنهاد می‌نماییم که لایحه تبدیل کارمندان پیمانی و حکمی به رسمی با قید یک فوریت و مقدم بر دستور طرح گردد.

دکتر دادفر- دکتر امین- عمیدی‌نوری- دیهیم- سعیدی- موسوی- هدی- توماج- دکتر امیر نیرومند- کاظم شیبانی- دشتی- دولت‌آبادی- دهقان- دکتر رضایی- آقایان. ‏

رئیس- گزارش کمیسیون استخدام قرائت می‌شود و فوریت آن مطرح خواهد شد.

(به شرح آتی خوانده شد)

گزارش از کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملی‏

کمیسیون امور استخدام در جلسات متعدد با حضور آقایان معاونین وزارت دارایی لایحه دولت راجع‌به تبدیل کارمندان دون‌پایه پیمانی حکمی و روزمزد به رسمی را مورد شور و رسیدگی قرار داده و پس از مذاکرات لازم با اصلاحاتی تصویب نمود و اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

ماده واحده- به دولت و شهرداری‌ها اجازه داده می‌شود که وضع استخدامی کارمندان دون‌پایه و پیمانی و حکمی و روزمزد ثابت وزارتخانه‌ها و ادارات کل و شهرداری‌ها و مجلسین و بنگاه‌ها و شرکت‌های دولتی که مقررات قانون استخدام کشوری را اجرا می‌نمایند و تا تاریخ تصویب قانون منع استخدام مصوب ۲۷ خرداد ۱۳۳۷ استخدام شده‌اند و متصدی مشاغل دفتری هستند و همچنین کارمندان فنی که به تشخیص هیئت‌وزیران تعیین خواهند شد و مشمول مقررات قانون کار نمی‌باشند طبق شرایط زیر تبدیل به رسمی نماید:

۱- لااقل دو سال در نقاط بد آب و هوا و یا چهار سال در خارج از حوزه تهران خدمت کرده باشند و یا تعهد کتبی بسپارند که هر موقع دستگاه متبوع آنها مأموریت خارج از حوزه تهران را برای مدت‌های فوق‌الذکر به آنها تکلیف کند بدون تأخیر انجام دهند و در صورت تأخیر یا خودداری پایه آنها لغو شود بانوان از این ترتیب مستثنی هستند.

۲- پایه رسمی کارمندان فوق ابتدای ورود به خدمت به شرح زیر تعیین خواهد شد:

الف- در مورد کارمندانی که در بدو ورود به خدمت دارای درجه لیسانس یا بالاتر بوده‌اند طبق قانون اعزام دانشجویان به خارج پایه اولیه سه‏.

ب- در مورد کارمندانی که در بدو ورود به خدمت دارای دیپلم کامل متوسطه بوده‌اند پایه اولیه‏ دو.

ج- در مورد کارمندانی که در بدو ورود به خدمت دارای گواهی‌نامه شش ابتدایی باشند پایه اولیه یک.

در صورتی که حقوق پایه تشخیص شده به طریق مذکور در فوق بیش از حقوق ثابت دریافتی در تاریخ تصویب این قانون باشد پایه مطابق حقوق ثابت دریافتی تعیین و چنانچه حقوق ثابت دریافتی بیش از حقوق پایه اعطایی باشد تفاوت را دریافت خواهند نمود تا در موقع ترفیع پایه‌های بالاتر جزو حقوق پایه ترفیعی یا اضافه حقوق آنان محسوب گردد.

۳- پس از تشخیص پایه اعطایی ترفیعات آینده مشمولین این قانون تابع مقررات عمومی استخدام خواهد بود ولی ترفیع کسانی که تحصیلات آنان کمتر از دوره کامل متوسطه باشد تا رتبه شش تابع مقررات عمومی و از رتبه شش به بالا توقف در هر رتبه دو برابر مدت مقرر در قانون استخدام کشوری خواهد بود و مشاغل این دسته از مشمولین این قانون از ریاست دایره و هم ردیف آن تجاوز نخواهد نمود.

۴- کارمندانی که پایه تحصیلی آنها کمتر از شش ابتدایی باشد تا به دست آوردن تصدیق شش ابتدایی مشمول مقررات این قانون نخواهند بود مگر این که ده سال سابقه خدمت داشته باشند که در این صورت مشمول بند ج و قسمت اخیر بند سه خواهند بود.

۵- پایه کسانی که بعد از تصویب این قانون با داشتن دیپلم کامل متوسطه طبق قانون مصوب خرداد ۱۳۳۷ استخدام می‌شوند در بدو ورود به خدمت با رعایت ماده ۵ قانون استخدام کشوری پایه دو اداری خواهد بود.

۶- کارمندانی که در خلال مدت خدمت موفق به اخذ گواهی‌نامه تحصیلی بالاتر بشوند از مزایای تحصیلی برای ترفیع به پایه بالاتر استفاده خواهند نمود.

۷- کارمندانی که بر اساس این قانون تبدیل به رسمی می‌شوند مکلف هستند کسور بازنشستگی حقوق از ابتدای خدمت خود را به مأخذ حقوق‌های دریافتی به اضافه حقوق ماه اول را ظرف ۵ سال به اقساط متساوی ماهیانه از تاریخ اعطای پایه رسمی به صندوق بازنشستگی بپردازند والا خدمت غیررسمی آنها جزو خدمت آنها حساب نخواهد شد و همچنین کارمندان رسمی فعلی که سابقه خدمت غیررسمی داشته‌اند در صورتی که کسور بازنشستگی مدت خدمات غیررسمی خود را به ترتیب مذکور بپردازند از لحاظ بازنشستگی در دوره خدمت آنها منظور خواهد شد.

۸- کارمندانی که در تاریخ تصویب این قانون در خدمت سربازی بوده و به این جهت از خدمت معاف شده باشند در صورتی که پس از خاتمه خدمت سربازی ظرف مدت سه ماه از تاریخ تصویب این قانون از دستگاه متبوعه کتباً درخواست ارجاع خدمت نمایند مشمول مقررات این قانون خواهند بود چنانچه محلی برای انتصاب آنها موجود نباشد پایه آنان تشخیص و منتظر خدمت شناخته خواهند شد.

همچنین کارمندانی که در تاریخ تصویب این قانون به علت تحت تعقیب بودن موقتاً از خدمت معاف شده باشند پس از صدور حکم برائت آیا قرار منع تعقیب مشمول این بند خواهند بود.

۹- کارمندان مشمول این قانون که از لحاظ خدمت یا سن به حد بازنشستگی مقرر در قانون مصوب ۲ر۴ر۳۷ رسیده باشند یا خود تقاضای بازنشستگی نمایند براساس پایه‌ای که به موجب این قانون برای آنها تشخیص می‌شود طبق قانون مزبور بازنشسته می‌شوند و مکلف هستند کسور بازنشستگی و حقوق ماه اول را برای تمام مدت خدمت در مدت مقرر در این قانون بپردازند.

۱۰- مدت خدمت محلی و غیررسمی کارمندان رسمی فعلی وزارت امور خارجه در نمایندگی‌های سیاسی شاهنشاهی خارجه که سوابق خدمت محلی دارند در صورت پرداخت کسور بازنشستگی جزو خدمت رسمی آنها محسوب خواهد شد.

۱۱- خدمتگزاران جزء رسمی که در تاریخ تصویب این قانون به کارهای دفتری اشتغال دارند مشروط به این که اشتغال آنها به موجب حکم وزارتی بوده و ده سال متوالی کار دفتری انجام داده حداقل دارای تصدیق شش ابتدایی باشند مشمول مقررات این قانون خواهند بود و پایه آنان با توجه به بندهای الف و ب و ج تشخیص می‌شود.

۱۲- استخدام کارمند به عنوان از قبیل پیمانی حکمی دون‌پایه روزمزد ثابت به استثنای مواردی که به موجب قوانین خاص اجازه داده شده است ممنوع می‌باشد.

گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی

کمیسیون قوانین دارای لایحه شماره ۱۹۶۹۳ دولت راجع‌به تبدیل کارمندان دون‌پایه پیمانی حکمی و روزمزد به رسمی را در جلسه ۱۹ اردیبهشت‌ماه ۱۳۳۸ با حضور آقای وزیر دارایی و آقای معاون وزارت دارای مطرح و خبر کمیسیون امور استخدام را تأیید و تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

رئیس- آقای دکتر جهانشاهی بفرمایید توضیح بدهید.

دکتر جهانشاهی- بنده توضیح مفصلی که وقت آقایان را بگیرد ندارم همه آقایان مثل این که با طرحی که از طرف فراکسیون مردم تقدیم شده است موافق هستند فراکسیون ملیون هم همین طور طرحی داده‌اند دلیل این است که همه آقایان موافق هستند که این لایحه زودتر در دستور قرار بگیرد و یک شوری باشد علت این که این تقاضا شده این است که باید گفت یکی از لوایح مفیدی را که دولت تقدیم نمود همین لایحه بود که به موجب آن در حدود شاید سی‌هزار نفر کارمندان دولت که بلاتکلیف هستند وضع‌شان متزلزل است و هر روز ممکن است که از خدمت خارج بشوند یا وضع جدیدی برایشان پیش بیاید تکلیف‌شان تعیین می‌شود و وضع ثابتی برایشان پیدا می‌شود البته کمیسیون‌های دارایی و استخدام نهایت دقت و علاقه‌مندی را در اصلاح این لایحه به خرج دادند و تا آنجا که مقدور بود این لایحه اصلاح کرده‌اند که تا حدممکن تبعیضات از بین برود و نظر این کارمندان وضع‌شان تأمین بشود و چون مطالعه کافی در این لایحه شده این‌جور به نظر رسید که اگر لایحه به وضع عادی مطرح بشود و بعد از لوایح که در دستور است طرح بشود ممکن است به تعطیلات تابستانی مجلس بربخورد و یک ماهی عقب بیفتد و وضع این کارمندان به همین بلاتکلیفی باقی بماند البته جناب آقای وزیر دارایی در کمیسیون‌ها مثل همیشه خیلی زود تسلیم منطق و تسلیم استدلال اعضای کمیسیون‌ها بودند و آنچه که پیشنهاد شد و برای‌شان مقدور بود پذیرفت بعضی جاها شنیدم و خواندم که خلاف گفته شده است ولی ایشان واقعاً با حسن‌نیت پیشنهادهای ما را در کمیسیون پذیرفتند و امیدوارم که امروز هم در بعضی پیشنهادات دیگری که از طرف کلیهٔ آقایان داده می‌شود برای روشن شدن وضع بعضی از کارمندان اینها را باز با همان سلامت نفس و قبول منطق که دارند بپذیرند و طوری بکنند که این گرفتاری‌ها رفع بشود در خاتمه خواستم این تذکر را بدهم که این تعداد کارمندان که از این لایحه استفاده می‌کنند وضع‌شان تثبیت می‌شود و این را بدانند و اگر این لایحه به دستور شاهنشاه ما برای تثبیت وضع آنها از طرف دولت تقدیم مجلس شده است و وضع آنها را روشن می‌کند در مقابل باید بدانند که بیش از پیش در اجرای وظایف و اجرای دستورهای ادارات متبوع خودشان و در گذراندن کار مردم که همه ما برای آن کار می‌کنیم

کوشا باشند و موجبات رضایت بیشتری را فراهم بکنند (احسنت)

رئیس- با فوریت مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی گرفته می‌شود به فوریت این لایحه آقایانی که موافق هستند قیام بفرمایند (قریب به اتفاق قیام نمودند) تصویب شد کلیات مطرح است. آقای دکتر دادفر

دکتر دادفر- بنده به سهم خودم بسیار خوش‌وقتم که امروز می‌بینم نمایندگان محترم مجلس شورای ملی در واقع به اتفاق عزم جزم کرده‌اند که همان‌طوری که جناب آقای دکتر جهانشاهی فرمودند تکلیف سی‌هزار کارمند بلاتکلیف مملکت را معین کنند و آنها را در انجام وظایف ملی و مملکتی و اداری خودشان دلگرم نمایند و تشویق نمایند (صحیح است) و باز خیلی خوش‌وقتم که با تقاضای فوریتی که شد در واقع جبران تأخیری که در تصویب این لایحه در کمیسیون‌ها به عمل آمده بود گردید با این لایحه از جهت کلی بنده موافقم و فقط نواقصی به نظرم می‌رسید که چون در موقع تقدیم پیشنهادات بیش از پنج دقیقه نمی‌شود صحبت کرد و در پنج دقیقه معمولاً ادای مطلب در بعضی پیشنهادات به طور کامل ممکن نمی‌باشد بنده می‌خواستم بعضی از موارد نقص این لایحه را به عرض آقایان محترم برسانم‏. اولین مطلبی که در این لایحه به نظر بنده برخلاف انصاف می‌رسد این است که پایه اعطایی این کارمندان در کمیسیون دارایی بر اساس حقوق ثابت دریافتی تشخیص داده شده بنده منکر این معنی نیستم که هر کس باید حقوق را بگیرد که الآن می‌گیرد رتبه‌اش متناسب با آن باشد اما چرا حقوق ثابت مگر درباره کارمندان رسمی ما نیامدیم تمام حقوق‌شان را جمع نکردیم و به صورت حقوق ثابت رتبه درآوردیم خوب کارمندان پیمانی اگر یک کسی الآن حقوق ثابت دویست تومان می‌گیرد و صدتومان مزایا می‌گیرد در واقع حقوق او سیصد تومان است حالا اگر ما بخواهیم به او دویست تومان حقوق بدهیم در واقع برابر حقوق دریافتی به آنها نداده‌ایم منطق ایجاب می‌کند که به اینها به نسبت سنوات خدمت پایه بدهیم حالا ممکن است بگوییم که این مسئله امکان دارد یک عده زیادی ده‌هزار نفر ۲۰ هزار نفر یک مرتبه الآن که پانصد تومان می‌گیرند دارای رتبه ۷ و ۸ بشوند و برایشان هشتصد تومان حقوق تعیین بشود و خزانه مملکت قادر به تأدیه این حقوق نباشد در نتیجه این رتبه‌ها یک رتبه‌های کاغذی یعنی یک کاغذهای بی‌معنی باشد در دست کارمندان و دستگاه‌های دولت آن قدر پول ندارند که پایه‌ها داده بشود این منطق را بنده قبول دارم اما می‌گویم وقتی یک کسی الآن از خزانه دولت سر ماه چهارصد تومان حقوق می‌گیرد رتبه این را هم متناسب با چهارصد تومان بدهید (صحیح است) خوب گفته‌اید حقوق ثابت دریافتی این چه معنی دارد؟ این یک قسمتی است که باید اصلاح بشود که به جای حقوق ثابت دریافتی پایه‌ها مجموع حقوق دریافتی باید منظور شود و پایه‌ها با آن متناسب باشد. مطلب دوم این که شاید در کمیسیون‌ها بهش توجه نشده بنده چون عضو هیچ‌یک از این کمیسیون‌ها نبوده‌ام اطلاع ندارم یک عده از کارمندانی هستند که اینها از بودجه‌های انتفاعی وزارتخانه‌ها حقوق می‌گیرند و این خودش یک کمکی است که بین این دستگاه‌ها و اداراتی که بودجه‌های انتفاعی دارند با وزارت دارایی بوده است مثلاً ثبت کل یا شرکت‌ها و یا سایر دستگاه‌هایی که خودشان یک بودجه‌های انتفاعی و هزینه‌های به خصوصی دارند از این محل شاید هزار نفر یا پانصد نفر در تمام مملکت باشند و اینها مثل کارمندان دون‌پایه هستند به اینها حقوق هم می‌دهند (صارمی- شامل حال آنها هم می‌شود) اینها را وزارت دارایی در مکاتباتی که کرده است گفته است که چون اینها از خزانه دولت حقوق نمی‌گیرند و ما به شما کارمند دولت نمی‌توانیم بگوییم در حالی که خزانه دولت را به آن محلی می‌شود بهش اطلاق کرد که یک عوایدی طبق قانون به دست بیاورد خرج بکند. حالا اگرچه این تشریفات رفتن به خزانه و خروج از خزانه به عمل نمی‌آید در این حرفی نیست یک مطلبی که خیلی مهم است و می‌خواستم به عرض‌تان برسانم شمول این قانون درباره این کارمندان است یا تمام کارمندانی که از بودجه‌های انتفاعی و هزینه‌های به خصوصی وزارتخانه‌ها استخدام شده‌اند و حقوق دریافت می‌دارند قسمت دیگری که می‌خواستم نظر و توجه آقایان محترم را جلب بکنم یک تبعیض بارزی است که در اعطای ترفیعات بعد از تشخیص پایه‌ها پیش آمده به این معنی که مخصوصاً توجه آقای مخبر محترم کمیسیون را جلب می‌کنم به این معنی که بعد از تشخیص پایه آنهایی که دیپلم دارند دیپلم کامل متوسطه دارند طبق قانون استخدام کشوری ترفیع پیدا خواهند کرد اما آنهایی که دیپلم ندارند و تصدیق ۶ ساله دارند تا پایه شش اعطا می‌شود بعد از آن دو برابر سنوات خدمت عادی باید در یک پایه خدمت کنند تا پایه می‌گیرند مشاغل‌شان هم از یک حد معینی تجاوز نمی‌کند بنابراین در اینجا به کسانی که دارای دیپلم پنجم متوسطه هستند خیلی ظلم شده است فرق کسی که ۵ سال متوسطه دارد تا ۶ سال یک سال است ما برای آن کسانی که دیپلم شش ساله داشت پایه دو فرق یک پایه در اول برای تشخیص رتبه اینها کافی بود اما حالا اینها از پایه شش تجاوز نکنند همچنین آنهایی که دیپلم سه ساله دارند بهشان اجحاف می‌شود. بنابراین بنده در بند سوم یک نظر اصلاحی دارم که دوره کامل متوسطه به دوره دوم متوسطه تبدیل بشود که آنها هم بتوانند مثل سایر کارمندان دولت استفاده بکنند (سراج حجازی- آن وقت دو سال می‌شود) البته رتبه دارندگان دیپلم کامل متوسطه رتبه دو باشد ولی اینها با رتبه یک ولی ترفیعات‌شان هم‌طراز باشد مطلب دیگری که می‌خواستم توجه آقایان محترم را جلب بکنم این است که یک عده کارمندانی هستند که اینها بر اثر استیصال یا بر اثر احتیاج خود آنها یا دستگاه‌ها چون استخدام کارمند رسمی ممنوع بوده است اینها با داشتن گواهی‌نامه شش‌ساله و سیکل اول و حتی پنجم متوسطه آمده‌اند از محل خدمتگزاری جز استخدام شده‌اند اینها در اکثر وزارتخانه‌ها هستند چون نمی‌توانسته‌اند استخدام بکنند اینها را به عنوان خدمتگزار جزء استخدام کرده‌اند اما از همان روز اول اینها را به کارهای دفتری گماشته‌اند و الآن هم مشغول هستند وقتی که ما خودمان می‌آییم برای کسانی که کارمند هستند و سابقه استخدام دارند برای ترفیع و تبدیل عنوان قائل می‌شویم که تبدیل بشوند کسی که همان ششم و نهم و پنجم متوسطه و عملاً کارمند دفتری بوده است خوب عنوان او چون کارمند نیست چرا او را معاف بکنیم و مشمول این قانون بکنیم بنده در این مورد هم توجه آقایان محترم را جلب می‌کنم که در موقع طرح پیشنهاد توجهی بفرمایند که این عده از کارمندان هم مشمول این قانون بشوند و حق‌شان ضایع نشود. بنده از این که کلیه آقایان نمایندگان محترم در اجرای منویات اعلیحضرت همایونی که همواره مراقب حال کلیه طبقات اجتماع و مخصوصاً کارمندان هستند و اصلاح و تصویب این قانون هم می‌شود گفت که بر اثر اجرای دستورات صریح و مؤکد ایشان بوده است تمنّا دارم که به این عرایضی که در مورد این لایحه شد و پیشنهاداتی که شده و بنده با توجه به تقاضاهای مکرر و معضل آقایان کارمندان به طور خلاصه خدمت‌تان عرض کردم توجه بفرمایید که بایان پیشنهادات به صورت کامل دربیاید و از آن اصل تبعیض که همیشه باعث ناراحتی کارمندان بوده است جلوگیری بشود و امیدوارم که آقایان نمایندگان هم همان‌طور که آقای دکتر جهانشاهی فرمودند با استفاده از این قانون بتوانند بیش از پیش به مملکت خودشان به شاهنشاه خودشان به ملت خودشان فداکارتر و خدمتگزارتر و صدیق‌تر باشند (احسنت)‏

رئیس- آقای صدرزاده‏

صدرزاده- در مقام قانون‌گذاری یا در مقام قضاوت البته سرعت خوب است اما در مقام قضاوت باید سرعت توأم با احقاق حق باشد (صحیح است) اگر احقاق حق نباشد هر اندازه سریع باشد لطفی ندارد در مقام قانون‌گذاری البته باید سعی کرد هر چه زودتر وظیفه‌مان را انجام بدهیم اما در عین حال باید آن قانون از هر عیبی مبرّا باشد پس اگر ما این قانون را گذراندیم و انعکاسش در خارج خوب نباشد به این معنی که به آن مقصودی که در نظر داریم و افی نباشد این فضیلتی درش نیست فضیلت این است که ما بتوانیم با مشورت زیاد و دقت زیاد یک قانون مفید و مطلوبی بگذرانیم که بعد از آن استفاده بکنند بنده دو سه نکته در این قانون هست که می‌خواستم تذکر بدهم حضور آقایان و البته مخبر محترم که در تنظیم این گزارش اقدام فرمودند اطلاع وافی دارند و توضیحاتی که در این جا که بیان می‌فرمایند خودش یک مبنایی می‌شود از لحاظ قانونی که بعد در تفسیر و تعبیر آن اشتباهاتی روی ندهد. اولاً بنده می‌خواستم ببینم کارمندان پیمانی که در اینجا گفته‌اید آموزگاران پیمانی چه حالی دارند آیا مشمول هستند یا نیستند اگر هستند باید روشن بشود تا فردا دیگر دچار اشکال نشویم اگر نیستند پس عنوان متصدیان مشاغل و دفتری که در این قانون ذکر شده است آیا شامل آنها خواهد بود یا نخواهد بود این یک مطلب اساسی است که باید توضیح داده بشود و تکلیف آن تعیین بشود برای این که اگر بنا باشد که عنوان کارمندان پیمانی تبدیل بشوند من تصور می‌کنم که آموزگاران احق از سایر طبقات باشد چون خدمت آن هم سخت‌تر است و هم مؤثرتر این یکی نکته دیگری که می‌خواستم در اینجا تذکر بدهم راجع‌به پایه‌های اعطایی است آنچه بنده در ماده واحده و تبصره‌ها می‌بینم این است که این طور می‌فهمم که یک شخصی که دارای دیپلم متوسطه هست و در ده سال پیش به عنوان کارمند پیمانی استخدام شده است شما رتبه به او می‌دهید و این ده سال رتبه‌های او را حساب می‌کنید ممکن است بشود رتبه چهار و یا ۵ این مفهوم این عبارت است و قطع دارم نظر آقایان هم همین است (صحیح است) ولی من تصور می‌کنم که این عبارت قدری رسا نیست چون می‌گوید که پایه رسمی کارمندان فوق در ابتدای ورود به خدمت به شرح زیر تعیین خواهد شد بلکه باید گفت به شرح زیر (منظور) خواهد شد یعنی فرض می‌کنیم آن کسی که در ده سال پیش آمده است و دیپلم متوسطه داشته است در آن روز رتبه دو داشته است پس باید این ده سال را حساب بکنیم ببینیم الآن دارای چه رتبه‌ای می‌شود ممکن است این طور فکر بشود در بند سه که می‌نویسد بعد از تشخیص پایه‌های اعطایی ترفیع آینده این کارمند تابع قانون استخدام خواهد بود این شبهه را رفع کند ولی رفع نمی‌کند این آینده را می‌گوید و این

به بعد است در صورتی که ما منظورمان این است که رتبه‌های این شخص باید به تناسب مدت استخدام او از پایه دو شروع بشود تا امروز آن وقت از این به بعد هم تابع قانون استخدام می‌شود هر چه خدمت بکند به او رتبه داده می‌شود این دو تا نکته مهمی است که باید رویش بحث بشود و اما این که فرمودند پیشنهادات متعدد می‌دهند من در این باب عرض دارم لابد همکاران محترم توجه فرموده‌اند و این را یک قانون جامعی دانسته‌اند (دکتر جهانشاهی- با یک فوریت است) یک فوریت آن هم با دادن گزارش عملی شده است وقتی یک فوریت آن تصویب شد دیگر به کمیسیون برنمی‌گردد لابد این را یک قانون جامعی دانسته‌اند که نخواسته‌اند تغییراتی درش داده بشود والا اگر بنا بشود که مثلاً بیست تا پیشنهاد داده بشود و این پیشنهادات خلق‌الساعه ممکن است درش هر قدر دقت کنیم باز وافی به آن منظور نباشد و بعد یک زحمتی کشیده‌ایم و می‌رود بیرون و این کارمندانی که چند سال منتظر این قانون بوده‌اند تازه یک قانون نامتناسب به دست‌شان می‌رسد و فریادشان بلند می‌شود یعنی ما زحمت خودمان را کشیده‌ایم حسن‌نیت به خرج داده‌ایم ولی اینها نتایج مفیدی از این نمی‌برند این نکاتی بود که بنده لازم دانستم تذکر بدهم و توجه بشود و اگر منظور آقایانی که این گزارش را تنظیم کرده‌اند مقصودشان غیر از این باشد بنده ناگزیر هستم مخالفت کنم یا پیشنهاد دیگری بدهم خلاصه باید طوری قانون تصویب بشود که فرد این قانون به دست عمل می‌رود برای این کارمندی که به انتظار تصویب این قانون بوده تولید زحمت نشود مثلاً همین قسمتی که عرض کردم کارمندی که دوره متوسطه را طی کرده است رتبه ۲ در بدو ورود خدمت برایش تعیین بشود و بگویند رتبه‌ای که امروز تو باید داشته باشی رتبه ۵ است و بعد هر چه خدمت کرد مطابق قانون استخدام با او رفتار بشود این نکته اساسی بود که خواستم خدمت آقایان تذکر بدهم ولی به طور کلی این قانون بسیار بسیار مفید است و ما بایستی نسبت به این قانون نظر موافق بدهیم صحیح است برای این که در یک دفعه دیگر بنده پشت این تریبون عرض کردم این کارمندی که ۱۰ سال یا ۲۰ سال نباید بهش بگویند ما به تو احتیاج نداریم و برو او دیگر توانایی ندارد که برود و یک شغل جدیدی برای خودش درست بکند تازه یک عده کمی هم نیستند به طوری که در روزنامه‌ها خواندم دیدم در حدود ۲۵ هزار نفر یا سی‌هزار نفر از هم‌وطنان عزیز ما مشمول این قانون هستند یعنی کارمند پیمانی و روزمزد و حکمی هستند که ما باید وضع آنها را روشن بکنیم امروز هر کسی در هر اداره‌ای که استخدام می‌شود تقاعد و بیمه به او تعلق می‌گیرد و باید بگیرد ما نمی‌توانیم یک عده از هم‌وطنان خودمان را که نیروی خودشان را در خدمت به این مملکت صرف کرده‌اند عذرشان را بخواهیم و از تمام این مزایا محروم باشند بدون این که بتوانند کار جدیدی به دست بیاورند.

رئیس- آقای مخبر بفرمایید.

مخبر کمیسیون دارایی (مهدی مشایخی)- مجلس شورای ملی برای تثبیت وضع کارمندان دولت و بهبود زندگانی آنها از هر گونه پیشنهادی که از طرف دولت شده است که برای این منظور بوده است از تصویبش خودداری نکرده است و همیشه پشتیبانی کرده است و عموم نمایندگان مجلس شورای ملی معتقد هستند که کادر کارمندان دولت از طبقه مؤثر و برجسته کشور هستند و در مقابل خدماتی که انجام می‌دهند باید مرفّه باشند زندگانی آنها تأمین بشود (احسنت) و موضوع تثبیت وضعیت کارمندان روزمزد و پیمانی نیز یکی از این مسائل بوده است که همیشه مورد توجه بوده است بنده می‌خواهم به استحضار برسانم که جناب آقای رئیس مجلس شورای ملی به کمیسیون دارایی به کرات تأکید فرمودند که باید لایحه مربوط به وضع کارمندان روزمزد و پیمانی به بهترین وضعی که متناسب باشد با سایر مستخدمین کشوری تکمیل بشود به همین منظور جناب آقای وزیر دارایی هم با نظریاتی که در کمیسیون‌های استخدام و دارایی تهیه شده است و روی این زمینه بوده است نهایت مراقبت را مبذول داشته‌اند و از این لحاظ موجب کمال خوش‌وقتی است که این توقع و تقاضای کارمندان دولت به نحوی که مورد نظر آنها است از طرف مجلس شورای ملی پشتیبانی می‌شود و اقوی دلیل آن طرح یک شوری آن است و اما راجع‌به مطالبی که آقایان نمایندگان محترم جناب آقای دکتر دادفر و جناب آقای صدرزاده فرمودند مطالبی که لازم است توضیح می‌دهم جناب آقای دکتر دادفر فرمودند که بایستی عدالت به مقتضای تام کلمه در مورد کارمندان دولت حکم‌فرما بشود و صحیح نیست که یک کارمند رسمی که به عناوین مختلف حقوق دریافت می‌کند آنچه را که دریافت می‌کند مأخذ پایه‌اش باشد و کارمند فنی را که به موجب این قانون می‌خواهیم به او پایه اعطا کنیم و به همان نسبت و از همان مزایا بهره‌مند بشود نظر جنابعالی با کمال حسن‌نیت است ولی تصور می‌کنم و قطع دارم که متقاعد خواهند شد و این نظر تأمین شده است به این معنی که امروز یک کارمند رسمی آنچه را که به عنوان حقوق ثابت به نام اشل دریافت می‌کند مأخذ تشخیص پایه او است اما آنچه را که فرض بکنیم به عنوان فوق‌العاده بدی آب و هوا یا به عنوان کمک هزینه یا به عنوان فوق‌العاده اضافه‌کار دریافت می‌کند اینها ارقامی نیست که به عنوان اعطای رتبه یا تشخیص رتبه ملاک عمل قرار بگیرد یا در تشخیص رتبه مؤثر باشد.

بنابراین وقتی ما بگوییم که کارمند پیمانی یا روزمزد آنچه را که به عنوان حقوق دریافت می‌کند مأخذ تشخیص پایه او خواهد بود این همان رفتاری است که امروز با کارمندان رسمی می‌شود یعنی آنچه را که به عنوان حقوق دریافت کرده است مأخذ تشخیص پایه او بوده است نه آنچه را که به عنوان فوق‌العاده بدی آب و هوا و سایر عناوین تا آن تاریخ دریافت می‌کند بنابراین در این لایحه پیش‌بینی شده است و بی‌عدالتی نشده است و منظور جنابعالی تأمین شده است راجع‌به کارمندان ثبت اشاره کردند که عده‌ای هستند من جمله در ثبت اسناد از محل هزینه‌های مقدماتی حقوق دریافت می‌کنند و چرا آنها مشمول این قانون هستند ما در ماده اول این قانون می‌گوییم کلیه کارمندانی که در بودجه کشور و شهرداری‌ها و سازمان‌هایی که تابع قانون استخدام کشوری هستند یا بشوند و به عنوان روزمزد و پیمانی حقوق دریافت می‌دارند مشمول مقررات این قانون خواهند بود بنابراین اگر ثبت اسناد یا موسسات دیگر از محل وجوه اختصاصی کسانی باشند که حقوق دریافت می‌کنند و در آن مؤسسات قانون استخدام کشوری اجرا می‌شود مشمول این قانون هستند بنابراین کارمندان ثبت اسناد هم از این قانون استفاده خواهند کرد اگر مرقوم فرمودند تحصیلات متوسطه جناب آقای دولت‌آبادی هم مرقوم فرموده‌اند که تکلیف شرکت‌های دولتی را در این لایحه معلوم بکنید.

رئیس- گویا تعیین شده‏.

مشایخی- عرض شود، در ماده اول گفته‌ایم کسانی که از بودجه کشور حقوق دریافت می‌دارند یا بنگاه‌ها و شرکت‌های دولتی که تابع قانون استخدام کشوری هستند چون بعضی از شرکت‌ها قانون استخدام مخصوصی دارند مثلاً فرض بفرمایید بانک ملی ایران با سرمایه دولت اداره می‌شود ولی یک شرکتی است که قانون استخدام مخصوصی دارد به مصلحت کارمندان آنجا هم نیست که مشمول این قانون بشوند و در این صورت چون قانون استخدام خاصی دارند مشمول این قانون نیستند و کارمندانی که در آن بنگاه کار می‌کنند از قانون استخدام خاصی استفاده می‌کنند و به طور کلی تمام کارمندان بنگاه‌های دولتی که دارای قانون خاصی هستند شامل این قانون نمی‌شوند و آنهایی که تابع قانون استخدام کشوری هستند مشمول این قانون خواهند شد و راجع‌به تحصیلات متوسطه که جناب آقای صدرزاده و جناب آقای دکتر دادفر فرمودند مطابق قوانین که فعلاً مأخذ استخدام است کسانی که با مدارک لیسانس وارد خدمت می‌شوند با پایه سه وارد خدمت می‌شوند و کسانی که با دیپلم متوسطه وارد خدمت می‌شوند یا پایه ۲ به علاوه برای ترفیع کسانی که با تحصیلات لیسانس وارد خدمت می‌شوند مدت کمتری برایشان منظور می‌شود و کسانی که فاقد مدارک تحصیلی هستند مدت بیشتری در رتبه‌ها توقف می‌کنند. بنابراین حق این بود که در این موقع که ما می‌خواهیم کارمندان دون‌پایه و روزمزد هم شامل کارمندان رسمی شوند همان شرایط اعمال می‌شود علی‌هذا در این قانون ذکر شده است که برای کارمندان لیسانسیه که فعلاً روزمزد هستند یا پیمانی هستند رتبه اولیه آنها سه تشخیص می‌شود مثل کسانی که سابقاً استخدام شده‌اند یا کارمندانی که دارای دیپلم متوسطه هستند مثل آن کسانی که قبلاً با داشتن دیپلم کامل متوسطه با پایه ۲ وارد خدمت شوند در وضع فعلی پایه ۲ بشرای ورود به خدمت آنها تشخیص می‌شود بنابراین اگر بین کارمندان پیمانی و روزمزد کسانی باشند که دارای دیپلم متوسطه باشند پایه اعطایی آنها هم از رتبه ۲ شروع می‌شود و یک مطلبی بنده اضافه می‌کنم عبارت را توجه کنید و آن این است که در سنوات اخیر وزارت فرهنگ آمده پنجم متوسطه را هم مشمول دیپلم متوسطه قرار داده چون در این جا گفته شده است دیپلم متوسطه به نظر شخص من این طور می‌رسد که دارندگان دیپلم دوره پنجم متوسطه در این مراتب مشمول این قسمت خواهند بود راجع‌به پیشخدمت‌ها در قسمت آخر قانون هم این منظور تأمین شده است اما خدمتگزاران جزء رسمی در بند ۱۱ نوشته شده کسانی از خدمتگزاران رسمی که در تاریخ تصویب این قانون به کارهای دفتری اشتغال دارند مشروط بر این که اشتغال آنها به موجب حکم و زارتی بوده و حداقل ده سال خدمت داشته باشند مشمول مقررات این قانون خواهند بود بنابراین کسانی که خدمات آنها دفتری بوده است نه خدمت سرپایی و دارای تصدیق شش ابتدایی هم هستند و ده سال خدمت دفتری داشته باشند مشمول این قانون خواهند بود و نظر آقای دکتر دادفر تأمین است اما راجع‌به مطالبی که جناب آقای صدرزاده فرمودند آموزگاران و کمک‌آموزگاران مشمول قانون نیستند چرا چون اساساً برای کادر فرهنگ قوانین مخصوصی تصویب شده است در قانون بودجه در سال گذشته گفتیم حداقل حقوق برای تمام کارمندان یکنواخت است یعنی کمک‌آموزگاری که دویست تومان می‌گرفت حقوق او سیصد تومان شد اما چون قانون خاصی برای آموزگار و کمک‌آموزگار از

مجلس شورای ملی گذشته است آنها مشمول این قانون نخواهند شد قانون خاصی دارند و طبق قانون خاصی با آنها رفتار خواهد شد مطالب دیگری که فرمودند راجع‌به این که آن پایه برای آنها منظور شود عوضی تعیین خواهد شد البته مقصود همین بوده است و فرمودند که بگوییم مبنای خدمت آنها این پایه‌ها خواهد بود منظورم شود یعنی این طور فکر می‌کنم که در بدو خدمت دارای این پایه بوده است این مطلب در مواد این لایحه به تمام معنی تأمین شده است زیرا در یک قسمت از این لایحه می‌گوید وقتی حقوق دریافتی آنها به نسبت رتبه کمتر یا بیشتر باشد خواهد بود و چه خواهد شد منظور همین است که ابتدای ورود به خدمت برای دارندگان لیسانس پایه ۳ منظور می‌شود و برای دیپلم متوسطه پایه ۲ و برای کمتر پایه یک و مدت خدمت هم منظور می‌شود بنابراین منظور جنابعالی تأمین شده است جناب آقای دکتر امین مرقوم فرموده‌اند راجع‌به کارمندان سفارتخانه‌ها برای این قسمت هم ماده مخصوصی هست که کسانی در کادر سفارتخانه‌های ما در خارجه به عنوان کارمند محلی مشغول کار شده‌اند مشمول مقررات این قانون هستند.

دکتر شفیع‌امین- تأمین نمی‌کند.

رئیس- آقای دکتر شفیع‌امین‏ به عنوان موافق اینجا نام‌نویسی کرده‌اند آقای صارمی مخالفید بفرمایید.

صارمی- بنده اصولاً با هر قانونی که تشریفات تصویبی او در مجلس انجام نیابد حقاً مخالفم و با این فوریت‌ها هم مخالف هستم برای این که هر قانونی به این صورت گذشته است در حین عمل و در حین اجرا مواجه با اشکال شده‌ایم و نقایص فوق‌العاده‌ای داشته است بدبختانه در مجلس شورای ملی معمول شده است هر قانونی که مهم‌تر است هر قانونی که در سرنوشت زندگی عده زیادی مؤثر است با قید یک فوریت و دوفوریت گذشته است و یک قید یک فوریت و دوفوریت روی آن گذاشته می‌شود برای این که تسریع در تصویب بشود و گاهی هم در تدوین مواد و قانون مسامحه می‌شود که زودتر انجام بگیرد در صورتی که حقاً نبایستی این طور باشد و هر قانونی که مهم‌تر است و در وضع زندگانی عده زیادی مؤثر است بایستی بیشتر مورد ملاحظه و مداقه قرار بگیرد در هر حال چون این لایحه مربوط به حقوق عده زیادی از کارمندان و می‌توان گفت طبقه تحصیل‌کرده مؤثر در مملکت هست بنده راجع‌به فوریتش مخالفتی نکردم و عرضی نکردم و این را به نام تذکر معروض می‌دارم که در آتیه مراقبت بشود که رعایت این مطلب بشود چون یک قوانین دیگری هم هست که حائزاهمیت است و مثل این است که هر قانونی که اهمیت آن زیادتر باشد باید فوریت‌هایش زیادتر باشد در صورتی که باید قضیه را واقعاً رسیدگی کرد و به همین منظوری که عرض کردم یعنی برای این که تسریع در کار بشود در ضمن قانون‌گذاری و آن چیزی که لازمه تشریفات قانونی است درست انجام نمی‌شود اما در اینجا در ماده واحده می‌نویسید و همچنین کارمندان فنی که به تشخیص هیئت‌وزیران تعیین خواهد شد جناب آقای وزیر دارایی استدعا دارم توجه بفرمایید شما که یک قانونی را وضع می‌فرمایید می‌خواهید که زندگانی و سرنوشت این عده را تعیین بکنید دیگر چه کار دارید هیئت وزرا تعیین می‌کنند که این کارمندان فنی چه اشخاصی هستند کی‌ها هستند که مشمول این قانون خواهند بود و بایستی از مقررات این قانون استفاده کنند برای رفع مشکلات و محظورات خودتان این کار را نکنید والا یک عده‌ای امروز به شما فشار می‌آورند که آقا ما را جزء کارمندان فنی این قانون بدانید این ادامه پیدا می‌کند یک تصویب‌نامه صادر می‌کنید یک چند نفر دیگر که مشمول مقررات این تصویب‌نامه نشده‌اند باز وسایلی اتخاذ می‌کنند شاید اقامه دلیل می‌کنند مجبور می‌شوید که در آن موقع هم یک تصویب‌نامه اصلاحی صادر کنید آقا محدودش می‌کردید که یک مرتبه این تصویب‌نامه را صادر کنید خوب بود، بنده استدعا می‌کنم یکی از نمایندگان دولت توضیح بفرمایند (البته نماینده دولت چون وظیفه مخبر کمیسیون نیست که در اینجا تعیین بفرمایید) این کارمندان فنی که مشمول مقررات این قانون می‌شوند چه طبقات و چه دسته‌جاتی هستند چه اشخاصی هستند که در صورت مجلس تصریح بشود یا این که واقعاً اگر می‌دانید صورت آنها را تعیین بکنید و اگر تعیین نشده است بایستی تعیین بکنید که ضمیمه قانون باشد و اگر می‌خواهید در آتیه بروید فکر بکنید و این عده را تعیین بکنید این برخلاف‌شان دولت است بنابراین و به این مناسبت برای حفظ حیثیت قوه مقننه برای حفظ اصول برای این که دولت مواجه با اشکال و زحمت نباشد بفرمایند این طبقات کی‌ها هستند چه دسته‌جاتی هستند تا در صورت مجلس تصریح بشود یا صورتی تهیه بفرمایید ضمیمه این قانون شود والا در آتیه شما هر روز یک تصویب‌نامه باید بگذرانید و یک عده را اضافه کنید تا رفع اشکال‌تان بشود چنانچه این طور کش‌دار باشد ممکن است کارمند فنی خیلی افراد مختلف و متعدد و زیادی بشود چون یک کلمه عام گذاشته شده است و تعریفی هم نیست که این جمله کارمندان فنی شامل چه اشخاصی می‌شود کی فنی است و کی غیرفنی اگر چنانچه واقعاً یک تعریف جامعی برای کارمند فنی هم می‌شد یک قدری اطمینان‌خاطر زیادتر می‌شود ولی این که معلوم نیست در هر حال این موضوع بایستی روشن بشود و ما بدانیم طبقات کی‌ها هستند و با توجه به این موضوع قانون رأی بدهیم والا ممکن است که فردا تلفن‌چی فلان وزارتخانه کارمند فنی معرفی بشود و در تصویب‌نامه هیئت دولت بیاید و مشمول این قانون بشود (ابتهاج- لایحه دولت فنی‌ها را مشمول نکرده) حالا که این لایحه را به این صورت آورده‌اند لابد دولت موافقت کرده است یا در کمیسیون رأی گرفته‌اند باید رفع این نقیصه را کرد و به این ترتیب نمی‌شود رأی داد البته در مواد دیگر نواقصی وجود دارد به نظر بنده می‌رسد تا حدی می‌توان گفت که زائد از حد لزوم رعایت و ملاحظات بی‌مورد شده است شما به موجب قانون برای افرادی که لیسانسیه هستند مدت ترفیع آنها آمده‌اید یک سال تعیین کرده‌اید سال به سال به لیسانسیه‌ها ترفیع می‌دهید اشخاصی که لیسانس نیستند مدت ترفیع‌شان دو سال و سه سال است حالا من نمی‌دانم چرا اینجا آمدند مدت ترفیع عده‌ای را دو برابر مدت مقرر در قانون استخدام کشوری تعیین کردند اگر یک فردی که لیسانس نباشد بیست سال لازم باشد به این که بتواند خودش را برساند به رتبه ۹ و بیایند این را دو برابر بکنند و بگویند برای مدت چهل سال باید در یک دستگاهی خدمت کرده باشد تا بتواند بیاید به حدّاعلای رتبه استخدامی برسد معنی ندارد. چنان که شما الآن افرادی در وزارتخانه‌هایتان دارید که تصدیق شش ساله ابتدایی هم ندارند اینها رتبه ۹ شده‌اند حالا شما می‌آیید می‌گویید خیر این بایستی دو برابر آنها باشند اگر چنانچه مدت ترفیع را برای مستخدمینی که لیسانس نیستد و یا دیپلمه هستند در نظر بگیرید برای رسیدن به پایه ۹ در حدود ۱۸ سال بیست سال وقت لازم دارد این قبیل اشخاص را شما می‌آیید می‌گویید دو برابر باید در رتبه بها توقف کنند یعنی ۱۸ سال را ۳۶ سال بکنند در صورتی که بعد از سی سال اینها را می‌خواهید بازنشسته کنید معنی ندارد به این که تا این اندازه نسبت به این طبقه قائل به محرومیت بشوید در سایر مواد هم اشکالاتی به نظر بنده می‌رسد که سعی می‌کنم در همان موقعی که ماده مربوطه مطرح می‌شود تذکراتی که به نظر بنده مفید می‌رسد به عرض برسانم ولی تقاضا می‌کنم نسبت به این کارمندان فنی جناب آقای وزیر دارایی که در اینجا تشریف دارند تعیین تکلیف بفرمایند و بگویند این طبقات کی‌ها هستند تعدادشان چقدر است حقیقت باید بگویم شاید الآن اگر از دستگاه دولت شما سوال بفرمایند که کارمندانی که مشمول این قانون می‌شوند تعدادشان چقدر است یک آمار واقعی نداشته باشند بنابراین چنانچه این قانون هم لازمه‌اش این است که سه جلسه چهار جلسه پنج جلسه در اطرافش بحث و مذاکره بشود مانعی ندارد حالا که یک فوریت منتهی شد سعی بفرمایید قانون جامع و کامل تصویب بشود که بی‌اشکال باشد. (احسنت).

رئیس- آقای وزیر دارایی

وزیر دارایی (ناصر)- بنده قبلاً از ریاست محترم مجلس شورای ملی و همچنین اعضای محترم کمیسیون تشکر می‌کنم که طبق اوامر صادره ریاست محترم مجلس با دلسوزی بسیار به این لایحه رسیدگی فرمودند و با دقت تمام له و علیه پیشنهاد دولت را مطالعه فرمودند و نظریات‌شان را دادند و خود آقایان اعضای محترم کمیسیون هم شاهد هستند که نمایندگان دولت که از جمله بنده در آنجا بودم با نهایت میل و اشتیاق تمام راهنمایی‌های آقایان را قبول کردیم و چیزی نبود که آقایان دستور داده باشند و ما رد کرده باشیم این لایحه برای روشن کردن تکلیف کارمندان پیمانی و روزمزدی بسیار مفید تشخیص داده شد و همه معتقدیم که هر دستگاهی برای این که پیشرفت و بهبودی کامل داشته باشد باید کارمندانش دلگرم باشند و بر آتیه خودشان هم امیدوار بشوند روی این اصل دولت با کمال‌میل این نظر را استقبال کرد گرچه این کار مدت‌ها معوق مانده بود ولی با تجدیدنظری به مجلس تقدیم کرد و امیدواریم که آقایان محترم توجه خاصی بفرمایند و این را به تصویب برسانند راجع‌به سوال نماینده محترم راجع‌به کارمندان فنی در این باب خیلی مطالعه شد کارمندان فنی را اول دولت در لایحه نگذاشته بود یکی از ایرادات آقایان هم این بود که کارمندان فنی را نگذاشته‌اید و بعد گذاشتیم‏ ولی این که در نظر گرفته شد که با تصویب هیئت‌وزیران بایستی تشخیص داده شود که کدام گروه کارمند فنی هستند این به نفع کارمندان است به جهت این که به حدّی متعدد است که بهتر دیدیم همین جمله کارمند فنی را بگذاریم اگر بخواهیم طبقات مختلف کارمندان فنی را در قانون ذکر کنیم اگر بیست طبقه را هم بگذاریم و باز هم دچار اشکال می‌شویم یکی ممکن است رخت‌شویی می‌کند بگوید من فنی هستم یا بگوید با صابون مخصوصی می‌شویم یکی دیگر بگوید من اطوکشی می‌کنم و به این دلیل گفتیم گروه‌های کارمندان فنی را تعیین نمی‌کنیم اصولش در قانون هست که کارمندان فنی مشمول این قانون می‌شوند اما کی کارمند فنی است آن را هیئت‌وزیران رسیدگی می‌کند و تشخیص می‌دهد وقتی یک طبقه‌ای را تشخیص داد که این طبقه کارمند فنی است به همان ترتیب قانون اجرا می‌شود راجع‌به بند سه اشاره فرمودند که چرا آنهایی که تحصیلات‌شان کمتر از دوره متوسطه است گفته شده بعد از پایه شش مدت رتبه‌شان دو برابر بشود اول نظر این بود که کارمندانی که کمتر از دیپلم متوسطه هستند اصلاً از رتبه شش تجاوز نکنند آن هم با نظر آقایان به این ترتیب اصلاح شد در کمیسیون دارایی دولت قائل شده بود که اصلاً از رتبه شش به بالاتر نباید بروند نظری را که آقایان دادند مبنی بر این است که سطح معلومات کارمندان

هم باید مورد توجه بشود اگر یک کارمندی تحصیلات اول متوسطه داشت و یک کارمندی لیسانس و دکتر هست یا دیپلم کامل متوسطه است یک امتیازی داشته باشد و بتوانند آنها به رتبه ۹ برسند و اگر ما بگوییم که معلومات کمتر از دیپلم متوسطه پایه ۱ باشد به نظر بنده از نقطه‌نظر ملحوظ کردن پایه معلومات کارمندان لازم است و هم مشوق تحصیل است انشاالله امیدواریم که مورد توجه واقع شود با اجازه مقام ریاست از موقع استفاده می‌کنم و یک لایحه‌ای است که تقدیم می‌کنم این لایحه برای تسهیل در امر وصول است مخصوصاً برای مؤدیان که بدون این که احتیاج داشته باشند با مأمورین وصول تماس بگیرند مالیات‌شان را بدهند از این جهت طرحی تهیه شده که تقدیم می‌کنم که با اظهارنامه‌هایی که خودشان می‌دهند در محل‌هایی چه در بانک و چه اداره دارایی طبق نظر خودشان مالیات‌شان را می‌دهند و بعد وزارت دارای رسیدگی می‌کند که ببیند صحیح داده است یا خیر.

رئیس- به کمیسیون مربوطه فرستاده می‌شود. آقای دکتر شفیع‌امین‏

دکتر شفیع‌امین- بنده آنچه که در این مدت استنباط کردم و عملاً دیدم امروز هم با تصویب یک فوریت لایحه تبدیل کارمندان همه آقایان همکاران محترم معلوم شد عموماً آقایان به این لایحه و به کارمندان دولت عموماً و به کارمندان پیمانی خصوصاً علاقه‌مند هستند که وضع‌شان روشن شود و آتیه‌شان تأمین بشود کارمندان دولت گردانندگان چرخ‌های این مملکت هستند اگر کارمندان دولت خوب باشند خوب کار بکنند درست باشند که انشاالله همه درست هستند و زندگانی‌شان تأمین شود بنده قطع دارم که چرخ‌های مملکت خوب خواهند چرخید این لایحه که برای کمک به حال ۲۵ هزار نفر یا ۳۰ هزار نفر تهیه شده خیلی خوب است و آقایان همکاران محترم اعضای کمیسیون استخدام و دارایی خیلی زحمت کشیده‌اند بنده یک یادداشت‌هایی کرده‌ام که حضور جناب آقای مشایخی مخبر کمیسیون هم عرض کردم حتماً مورد تأیید ایشان و تأیید آقای وزیر دارایی قرار خواهد گرفت در ماه اول اولاً تاریخ شمول قانون را نوشته‌اند خرداد سال ۳۷ طبق اجازه خود مجلس و طبق اجازه خود دولت در این مدت کارمندانی به صورت پیمانی استخدام شده به عنوان کارمندان فنی معلم و دبیر و آموزگار خیلی استخدام شده است برای این که راحت بشویم بنده عقیده دارم حالا که قانون استخدام به این شکل آمده است بنده نظرم این است که یک بار تمام کنیم و دیگر هر چند سال به چند سال یک قوانینی نباید اینجا یک اصلاحاتی بکنیم که بعدها دچار اشکال شویم در سال ۱۳۲۴ در زمان دولت جناب آقای قوام (خدا رحمت کند او را) تصویب‌نامه‌ای تصویب شد به یک عده‌ای رتبه بدهند باز یک عده‌ای از مقررات آن تصویب‌نامه خارج شدند ناراحت شدند بهتر این است که این قانون جامع باشد و آقایان راحت شوند بنده با کمال صمیمیت و با استفاده اظهارات آقایان نمایندگان محترم یک یادداشت‌هایی کرده بودم خواستم که آقای وزیر دارایی و هم جناب آقای مخبر کمیسیون توجه بفرمایند در این قانون نوشته شده اسم برده چندین جا کارمندان دون‌پایه حکمی روزمزد در وزارتخانه‌ها عده‌ای را ممکن است متوجه نشده باشند و یادتان رفته باشند مثلاً کارمند سازمان برنامه کارمندان محلی وزارت خارجه در سفارتخانه‌های ما در خارج ایرانیانی هستند که دیپلم و لیسانس و دکترا دارند دو سل ۳ سال ۵ سال در سفارتخانه ایران در خارج کار می‌کنند این بیچاره حقوقش از بودجه دولت است ولی خود سفیر می‌دهد این ایرانی است تحصیلاتی هم کرده است لیسانس یا دیپلم یا دکترا دارد باید به اینها توجه بکنند بنده یک پیشنهادی دادم و در موقع خودش خوانده می‌شود. بنده تصور می‌کنم موافقت بفرمایند هر کارمندی که از صندوق دولت برای خدمت به هر عنوان حقوق می‌گیرد با در نظر گرفتن این شرایط رتبه خواهد گرفت برای این که یک مرتبه راحت بشویم و بنویسیم کارمندانی که تا امروز از صندوق دولت به هر عنوان حقوق می‌گیرند تبدیل به رسمی شوند این تکلیفش روشن می‌شود که دیگر برای فرد استخوان لای زخم نباشد یک موضوع هم برای دکترها و مهندسین که بالاتر از لیسانس هستند یعنی ماستر M. S. یا P. M. A. که معادل دکترا هستند یا دکترا دارند این ملحوظ نشده است کسی که لیسانسیه است با رتبه ۳ وارد می‌شود و کسی که ۳ سال ۵ سال بعد از لیسانس تحصیل‌کرده زحمت کشیده با هم در یک سطح قرار بگیرند یک وقت بود که لیسانسیه خیلی کم بود یک وقتی دکترا خیلی کم بود و حداکثر تحصیلات لیسانس بود حالا آن قدر دکترا و معادل دکترا یا ماستروپی‌ام اینجا هست که حسابش معلوم نیست و یک تذکری هم می‌خواستم در قسمت تحصیلات بدهم در این قانون گفته شده است آنهایی که بتوانند در عرض این مدت دیپلم بگیرند یا لیسانس بگیرند وزارت فرهنگ موافقت کند که این کارمندان بتوانند هر وقت که امکان دارند امتحان بدهند الان ششم ابتدایی ششم متوسطه یک کسی هست سنش چهل و چهل و پنج سال است فارسی خوب می‌داند مقررات را خوب می‌داند این را اجازه بدهند هر وقت امکان داشت بیاید امتحان بدهد. بنده تقاضا دارم که توجه بفرمایید و موافقت بفرمایید که تمام کارمندانی که برای خدمت از دستگاه دولت و صندوق دولت حقوق به هر عنوان می‌گیرند و دارای ششم ابتدایی یا دیپلم متوسطه یا دکترا هستند یک مرتبه رتبه بگیرند و کارمندان محلی در سفارتخانه‌ها که دکتر یا لیسانس هستند آنها هم تکلیف‌شان روشن بشود آقایان توجه می‌کنند به حال کارمندان و کمک می‌کنند به کارمندان اگر کارمند خوب باشد و دولت به فکر کارمندش باشد زندگی او را تأمین کند و حداقل زندگی را به کارمندان بدهد خوب را تشویق و بد را تنبیه کند دستگاه‌های اجرایی ما خیلی بهتر خواهند شد این نارضایتی‌ها که از دستگاه‌های وصولی و اجرایی هست تولید نخواهد شد کارمند بد را بایستی طرد کرد. بیرون کرد حتی حبس ابد کرد بنده نمی‌خواهم مثال بزنم کارمندانی هستند که گرسنه هستند و پاکدامن می‌باشند کارمندانی هستند که با ۹ سر، ده سر عائله ششصد تومان حقوق می‌گیرند با روزی بیست تومان این چطور می‌تواند زندگی کند امیدوارم که همکاران محترم توجه بفرمایند که بلکه این قانون به طور کامل زندگی کارمندان را تأمین کند و کارمندان از هر حیث راحت باشند.

رئیس- آقای دکتر سیدامامی موافق هستید یا مخالف هستید؟

دکتر سید امامی- موافق هستم‏.

رئیس- آقای عمیدی‌نوری مخالف هستید؟ بفرمایید.

عمیدی‌نوری- از آرزوهای بنده یکی این بود که افتخار این را پیدا بکنم در دوره خدمتگزار هستیم که این تبعیض که در بین کارمندان دولت هست برداشته شود (صحیح است) و بر اساس این اصل هم چه در دوره ۱۸ و چه در دوره ۱۹ کراراً با تذکرات و نطق قبل از دستور بنده دنبال این کار بودم که این لایحه تبدیل یک روزی بیاید در مجلس شورای ملی مطرح شود و امروز خیلی خوش‌وقتم که گزارشی به این نام به مجلس شورای ملی آمده و حقاً هم بایستی فکری بکنیم ولو تأخیر بشود در رسیدگی بنده مثل جناب آقای صدرزاده عقیده دارم که البته سرعت در کار به جای خود اما صحیح کار کردن از سرعت بهتر است و مهم‌تر است اگر پیشنهادات می‌رفت به کمیسیون و در آنجا رسیدگی می‌شد بهتر به منظور می‌رسیدیم برای این که فی‌المجلس خیلی مشکل است که بشود یک قانونی را که شامل سی‌هزار نفر است و وضعیت‌های مختلفی دارند تصویب کنیم ولی حالا که این تصمیم را مجلس شورای ملی الآن سنگین‌تر است و باید بیشتر توجه و دقت داشته باشد که قانونی که در عین حال به نام رفع تبعیض از مجلس شورای ملی می‌گذرد دیگرش تبعیض نباشد اصل حرف این است و من می‌خواهم این کار بشود و حتم دارم مجلس شورای ملی و وزیر محترم دارایی این عقیده و علاقه را دارند اما ممکن است که عبارات طوری پیش بیاید که از آن استنباط تبعیض بشود حالا عبارات ماده واحده هم به همین جهت اشکالات دارد به جای خود به طور کلی بنده با دقت کاملی که در عبارت ماده واحده و اجرایش کرده‌ام هنوز معتقد نیستم که این لایحه رفع تبعیض کامل بین کارمندان دولت را می‌کند حتی هنوز معتقد نیستم که عبارت ماده واحده شامل کلیه کارمندان غیررسمی باشد معتقدم با این عبارات که در اینجا هست بسیاری از افراد که عنوان کارمند غیررسمی دارند با تصویب این قانون باز کارمند غیررسمی باقی خواهند ماند و بنده معتقدم که این صحیح نیست بنده عقیده‌ام این است خیلی فکر کردم خیلی مطالعه کردم که چه کنیم که عبارت ماده واحده شامل منظور ما باشد. بعد از این که پهلوی خودم چند مرتبه اصلاح کردم این طور به نظرم رسید که اگر عبارت این جور باشد شاید این منظوری که بنده می‌خواهم تأمین شود بنده این جور نوشتم که به دولت و شهرداری‌ها و مجلسین در اینجا یک عیب پیدا می‌شود به دولت و شهرداری‌ها اجازه داده است که کار مجلسین را هم بکنند به دولت و شهرداری‌ها اجازه داده می‌شود دولت که نباید کار مجلسین را بکند مجلسین باید خودش کار خودش را بکنند این یک عیب اصلی کار تنظیم این لایحه است این است که بنده این جور فکر کردم که به دولت و شهرداری‌ها و مجلسین اجازه داده می‌شود عبارت صحیح و جامع بودجه‌تان را شما خودتان تصویب می‌کنید آن وقت دولت باید وضع کارمندان مجلس را تغییر دهد خیلی جای تعجب است عبارت با منظور خیلی فرق دارد به دولت و شهرداری‌ها و مجلسین اجازه داده می‌شود وضع استخدامی کارمندان خود را که تا تاریخ اجرای این قانون به عناوینی از قبیل دون‌پایه پیمانی حکمی روزمزد خدمتگزار جز فنی اشتغال به کار دارند و کارمند غیررسمی محسوب می‌شوند طبق شرایط زیر تبدیل به رسمی نماید اگر عبارت کلی نوشتید شامل تمام افرادی که می‌خواهید می‌شود ولی عبارت را برعکس کردید جزءبه‌جزء نوشتید استثنا تویش پیدا می‌شود همیشه قانون‌گذار بایستی قانونی که تدوین و تصویب می‌کند شمول کلی داشته باشد عبارت کلی باشد استثنایی را اگر می‌خواهد از آن مستثنی بکند نه این که قانون به صورت استثنا نوشته شود بعد یک چیزهایی به آن اضافه شود این است که بنده یکی از ایراداتم این است که بنده معتقدم بنگاه‌ها و شرکت‌ها جزء دولت است اگر خارج از دولت باشد که دولت حق ندارد درش دخالت کند بنگاه‌ها و شرکت‌های دولتی سرمایه‌اش مال دولت است و اعتقاد هم ندارم به این تفکیکی که در ماده واحده است که برای بنگاه‌ها و شرکت‌ها دو جور قائل شده و گفته آن بنگاه‌ها و شرکت‌هایی که قانون استخدام را اجرا می‌کنند، آقا ما قانون استخدام کشوری وضع کردیم برای تمام کارمندان

کشوری، ما نمی‌توانیم قائل بشویم که یک بنگاه یا یک شرکت دولتی هم داریم که خودش برای خودش قانون استخدام دارد از کجا و از کی این بنگاه و شرکت قانون استخدامی را خودش وضع کرده؟ آیا مجلس شورای ملی برایش وضع کرده، اگر مثل بانک ملی مجلس شورای ملی برایش وضع کرده باشد قبول داریم غیر از بانک ملی جنابعالی یک دانه به من نشان بدهید که قانون استخدام خاصی برای خودش داشته باشد چرا ما بیاییم این استثنا را قائل بشویم نتیجه‌اش همین تبعیض است مردم می‌روند هجوم می‌کنند به آن دستگاه‌هایی که غیر از استخدام دولت برای خودشان یک حصن حصینی ساخته‌اند و به اسم اصول بازرگانی شرکت و بنگاه حقوق‌های گزاف می‌گیرند این تبعیض باعث می‌شود که مردم را ناراضی و عصبانی می‌کند این است که بنده اصولاً جناب آقای صدرزاده بنگاه‌ها و شرکت‌های دولتی را جزء دولت می‌دانم مع‌هذا برای رفع نگرانی آقایان این جمله را نوشته‌ایم که بنگاه‌ها و شرکت‌های دولتی که به صورت بازرگانی اداره می‌شوند تابع مقررات این قانون می‌باشند این را هم نوشته‌ام اگر چه به عقیده من لازم نیست برای این که وقتی گفتیم دولت همه‌اش جزء آن است این یک ایراد بنده از این نظر بود آن وقت این حرف‌ها نباید در قانون نوشته شود همچنین کارمندان فنی که به تشخیص هیئت وزیران تعیین خواهند شد ما نباید خاصه خرجی بکنیم که بعد تویش بمانیم ما نباید استثنا بگذاریم. هیئت وزیرانی که باید کارهای بزرگ مملکتی برسد صورت ریز کارمندان را ببیند که صحیح است یا غیرصحیح (دکتر جهانشاهی- یک دفعه می‌کند) چرا؟ بنده عرض می‌کنم جناب آقای دکتر جهان‌شاهی شما و ما هر دو مسابقه گذاشته‌ایم که جلب کارمندان دولت را بکنیم ما باید عوض این مسابقه طوری رفتار کنیم و نشان بدهیم که دلسوزیمان صمیمانه باشد قانون که وضع می‌کنیم کلی باشد نه این که خاصه خرجی کنیم و باز دو مرتبه مواجه با یک قانون جدیدی بشویم برای استخدام جدید بگوییم هر کس تا تاریخ اجرای این قانون در دستگاه‌های دولتی وابسته به دستگاه‌های دولتی به صورت غیررسمی اشتغال دارد حالا هر چه اسم دارد دون‌پایه است روزمزد است همه اینها تابع این قانون هستند چرا برای این که ما می‌خواهیم بگوییم در وضعی هستیم که می‌خواهیم رفع تبعیض کنیم در وضعی هستیم که می‌خواهیم عقدی و صیغه‌ای برای کارمندان خودمان قائل نباشیم‏. به عقیده بنده عبارت اگر کلی باشد و به این کیفیت باشد این یک سطر تصحیح بشود در اصل ماده واحده که به نظر بنده این ایراد به آن وارد است بعد در قسمت ب که خوشبختانه یکی از آقایان که به آن توجه فرموده‌اند در مورد کارمندانی که در موقع ورود به خدمت اداری دیپلم کامل متوسطه بوده‌اند پایه ۲ این عبارت کامل متوسطه یک اشکال بزرگ به وجود آورد متوسط در مملکت ما طبق برنامه وزارت فرهنگ گاهی اطلاق به ۵ کلاس شده است گاهی اطلاق به ۶ کلاس در دوره‌ای که برنامه وزارت فرهنگ این بوده دیپلمه کامل را ۵ کلاسه می‌دانستند یک عده‌ای رفتند دیپلم گرفتند و آن وقت برای این که این ۶ کلاسه نبوده است از مزایای دوره متوسطه استفاده نمی‌کنند و باید ۶ سال متوقف بشود و رتبه‌هایش بماند به علاوه فاصله بین کلاس ۶ با کلاس ۵ یک سال است نبایستی این‌قدر تفاوت باشد که آن دو سال متوقف در یک دوره باشد و آن یکی ۶ سال این است که بنده یکی از نواقصی که در اینجا می‌دانم این مطلب بود و خیلی هم تشکر می‌کنم که مورد توجه جناب وزیر دارایی واقع شده است.

مطلب دیگری که می‌خواستم عرض کنم که رفع تبعیض بشود در بند ۳ این ماده واحده این طور قائل شده‌اند که کارمندانی که پایه‌های اعطایشان تشخیص شد وقتی می‌خواهند ترفیع بگیرند آنان که کمتر از دوره‌های متوسطه باشند تا رتبه ۶ تابع مقررات عمومی و از رتبه ۶ به بالا توقف در هر رتبه دو برابر مدت مقرر در قانون خواهد بود بنده فلسفهٔ این را نفهمیدم چیست؟ می‌خواهیم جناب آقای وزیر محترم دارایی رفع تبعیض بکنیم می‌خواهیم بگوییم یک عده کارمند غیررسمی خودمان را بیاوریم هم سطح کنیم با کارمندان رسمی آنچه هم که دل‌مان خواست پایه‌های آنها را تشخیص بدهیم حتی گفتیم کسور دوره خدمت بیست‌ساله‌اش را بدهد اما رتبه‌اش بیست سال حساب نشود که به نظر بنده از نظر عدالت صحیح نیست اما از نظر این که پول نداریم از نظر این که می‌خواهیم آتیه‌شان را تأمین کنیم از نظر این که می‌خواهیم بودجه‌مان را تأمین کنیم به یک کارمند غیررسمی می‌گوییم که بیست سال غیررسمی بوده‌ای کسور این مدت را بده اما چون الآن ۲۸۰ تومان حقوق می‌گیری بیش از رتبه ۲ برایت قائل نمی‌شویم این حرف برخلاف عدالت است ولی باید قبول کنیم برای اینکه یک اختیاری به او داده‌ایم که رسمی می‌شود اما حالا که تابع این مقررات می‌شوند و رسمی می‌شوند چرا از این به بعد که می‌خواهد ترفیع بگیرد دو برابر سایرین که هم عرض او هستند در هر پایه توقف کند؟ چرا؟ به بنده بگویید ممکن است در بین این افراد کسانی باشند که تحصیل زیادی نکرده باشند ما می‌خواهیم این ۶ سال از رتبه ۶ به بالا در هر رتبه توقف داشته باشد بنده می‌گویم از کجا کسانی که امروز مشمول این مقررات هستند و آنهایی که تحصیلات لیسانس ندارند آنها هم عین اینها نباشند که آنها سه سال در هر پایه‌ای متوقف باشند تا رتبه‌شان برود بالا اما اینها ۶ سال؟ این تبعیض و عدم‌عدالت باعث عدم‌رضایت است همین‌طور که مرقوم فرموده‌اید تابع مقررات عمومی هستند این چه تفکیکی است که تا رتبه ۶ تابع مقررات عمومی و از رتبه ۶ به بالا دو برابر هم عرض‌های خودشان؟ این به عقیده بنده خلاف اصل عدالت است و تبعیض است قبول نکنید در قوانین‌تان که مبانی تبعیض وارد شود که دو مرتبه مردم را ناراضی کند یا فرض کنید که همین بند ۱۱ آیا این را همیشه توجه فرموده‌اید خیلی قیدها است که بیشتر در خارج منعکس می‌شود که برای افراد خاصی است و این کار دور از شأن قانون‌گذاری و مجلس شورای ملی است بند ۱۱ می‌گوید خدمتگزاران جزء رسمی که از تاریخ تصویب این قانون به کارهای دفتری اشتغال دارند آنهایی که به موجب حکم وزارتی بوده و ده سال کار دفتری انجام داده‌اند حداقل دارای تصدیق ۶ ابتدایی باشند من می‌گویم این چه قیدی است که یک کارمند بدبختی را که به عنوان کارمند جزء جناب وزیر دارایی دعوتش کرد و اشتغال به خدمت دارد او بیاید اما آن که حکمش داخلی است نیاید همین که حکمی دستش بود باید مشغول کار بشود حکم وزارتی با حکم داخلی چه فرقی دارد؟ این چه خاصه خرجی است که می‌شود باید توجه کرد که از این قبیل خاصه خرجی‌ها پیش نیاید دیگر این که شما از رسمی کردن اشخاص مگر ضرری هم می‌بینید؟ در حال حاضر که برای شما نفع هم دارد برای این که کسور بازنشستگی را ده سال بیست سال ازشان کسر می‌کنید صندوق‌تان را غنی می‌کنید این چه امساکی است که قید می‌کنید که ده سال این آدم به صورت خدمتگزار جزء خدمت کرده باشد حالا می‌شود رسمی هر کس از تاریخ اجرای این قانون به این عنوان یعنی حکمی دارد به صورت خدمتگزار جزء و واقعاً هم شاغل کار خدمتگزاری نیست بنده افرادی را سراغ دارم که با ابلاغ خدمتگزاری جزء یک کارهای مهمی را انجام می‌دهند کسی را بنده می‌شناسم که با حکم خدمتگزاری جزء مدیر یک دبستان است مدیر یک کودکستان است خوب این دارد یک مدرسه شما را اداره می‌کند حکمش هم خدمتگزار جزء است چرا به صورت خدمتگزار جزء استخدام کرده‌اند برای این‌که استخدام کارمند ممنوع بوده است این را به صورت خدمتگزار استخدام کرده‌اند یک کار بزرگ هم برای شما انجام می‌دهد حکمش هم داخلی است چون بیست سال ده سال این کار را نکرده من را رسمی نمی‌دانم خوب این آدم را حساب کنید مدیر دبستان است معلم مدرسه یا ناظم مدرسه که زیر دستش است آنها را رسمی می‌کنند اما این آدم را که مثلاً حکمش داخلی است و وزارتی نیست رسمی نمی‌کنند چرا باید این طور باشد؟ چرا این خاصه خرجی‌ها باید بشود بنده با اینها مخالفم بنده عقیده دارم که در قوانین باید کوشش کرد که این جنبه‌های قید را به صورتی که خاصه خرجی از آن استنباط شود باید از بین برد اینجا یک بحث شد جناب آقای صدرزاده فرمودند که راجع‌به آموزگار و کمک‌آموزگارها آیا این شامل آنها می‌شود یکی از آقایان گفتند آموزگاران مربوط به اینجا نیست بنده یک دفعه چشمم افتاد به بند ۱۰ اینجا سوابق خدمات محلی اشخاص را در خارج از ایران نوشته است اینها را بیاورید حساب کنید بنده می‌پرسم از آقایان که این بند ۱۰ هیچ ارتباطی با تبدیل کارمندان غیررسمی به رسمی دارد؟ ندارد شما با بند ۱۰ آمده‌اید یک افرادی را وارد خدمت کرده‌اید که به کلی خارج از این بوده است. ‏ حالا چرا بنده نمی‌دانم ولی نمی‌بایستی بیاید بنده به شما اعتقاد دارم آقای دکتر جهان‌شاهی رئیس کمیسیون هم هستید نمی‌بایستی این بند ۱۰ را که هیچ مناسبت ندارد بیاورید آن وقت چطور ممکن است که یک کارمند یا خدمتگزار جزء را می‌خواهیم تبدیل کنیم بگوییم مربوط به این قانون نیست بنده غرضم از این تذکرات جلب‌توجه نمایندگان محترم بود که توجه بیشتری بفرمایند اشکالات این قانون را در نظر بگیرند که ما که امروز به این کارمندان خودمان مژده می‌دهیم که ما سعی و کوشش می‌کنیم که رفع تبعیض از کلیه کارمندان بکنیم و می‌خواهیم تمام شما برابر باشید و شرط ترقی‌تان لیاقت و تحصیلات‌تان باشد و هیچ‌گونه اختلافی به عنوان رسمی، غیررسمی نیست که بهتر بتوانیم چرخ‌های این مملکت را بگردانیم و اثر روحی از اجرای این قانون اگر تبعیضاتی باشد نمی‌گیریم باز چند سال دیگر گرفتار یک قانون جدید می‌شویم این عرایض بنده بود.

رئیس- اینجا یک تذکری دادند آقای عمیدی‌نوری راجع‌به مجلس شورای ملی که صحیح است چون مجلس شورای ملی سال‌های متمادی است که قانون استخدام دارد و دیگر هم محتاج نیست ولی گویا مجلس سنا این تقاضا را کرده و آنجا چنین کارمندانی دارد و ممکن است به جای کلمه مجلسین کلمه مجلس سنا را گذاشت والا مجلسین معنی ندارد و مجلس سال‌های متمادی است که قانون دارد و اجرا می‌شود آقای دکتر سیدامامی.

دکتر سیدامامی- نسبت به کارمندان دولت مجلس همیشه نظر موافق داشته و دارد و امروز هم این لایحه نشان داد که ما علاقه زیادی داریم که زودتر از مجلس بگذرد بنده چون موضوع کارمندان دولت مطرح بود چند نکته را خواستم تذکر بدهم متأسفانه ما باید اذعان کنیم که برخورد کارمندان دولت نسبت به مراجعین‌شان خوب نیست شکایات زیادی از این بابت می‌رسد

و یک قسمتی از شکایات هم مربوط به تشریفات و فرمالیته‌های خیلی زیاد است که ارباب‌رجوع از این بابت شکایت دارند و متصدیان کار و مقامات مسئول باید یک کاری کنند که این فرمالیته‌ها که اغلب به ضرر دولت و مردم تمام می‌شود از بین برود امروز دنیا، دنیای سرعت تمام تشکیلات دول خارجه طوری تنظیم شده است که کار مردم زود بگذرد حتی در ادارات کارمندان مخصوص هستند که به آنها مراجعه می‌کنند و آنها اطلاعات کافی در اختیار مردم می‌گذارند که مردم به سرعت کارشان انجام شود حتی در مالیه هم افراد قسم‌خورده‌ای هستند که راه و چاه را نشان می‌دهند که آن اشخاصی که آمده‌اند و می‌خواهند مالیات بدهند بلکه مالیات به آنان تعلق نگیرد خلاصه این سرعت آن قدر اهمیت دارد که بالاخره رفته‌اند روی این زمینه که کاری که در یک روز تمام می‌شود در یک ساعت یا در چند دقیقه انجام شود و همه آقایان مسبوق هستند که اوقات مردم در این وزارتخانه‌ها و ادارات دولتی و این راهروها تلف می‌شود بنده می‌خواهم این اظهار عقیده را بکنم که این عدم‌سرعت علاوه بر اتلاف وقت تلفات جانی هم دارد و باعث تلفات جانی هم می‌شود متأسفانه در پشت تریبون باید عرض کنم که این قضیه که چند روز پیش اتفاق افتاده و رئیس کلانتری را چاقو زدند می‌خواهم از نظر طبی عرض کنم که مرگ این افسر در اثر عدم‌سرعت بوده چون اگر واقعاً شاهرگ او بریده شده بود در آن واحد او را می‌کشت این یک خونریزی بوده است که اگر وسیله معالجه با سرعت فراهم می‌گشت و به آن محلی که باید مراجعه کنند می‌فرستادند نمی‌خواهم بگویم صددرصد ولی صدی نود امید بود که می‌توانستند او را نجات بدهند این در نتیجه این است که نمی‌دانند کجا بروند و تازه بعد از بردن معلوم نیست وسایل کمک در آنجا فراهم باشد خود آقایان زیاد تصادف کرده‌اید یک مجروح و مصدوم نمی‌داند که کجا برود اولاً نمی‌گذارند که او را تکان بدهند باید صورت‌مجلس رسمی بکنند رسیدگی بکنند تازه بعد از اجازه حرکت نمی‌دانند کجا ببرند و تازه اگر جایی هم ببرند آیا وسایل دارند و رسیدگی می‌کنند. بنده از بلگراد رد می‌شدم در یکجایی بودم یک نفر دستش زخمی شد و خونریزی شدید آغاز شد تلفن کردند خدا شاهد است ده دقیقه نشد که آمبولانس رسید و با همان سرعت بنده مطمئن هستم که معالجه کردند بنابراین آقایان باید فکر این موضوع را بکنند که تشکیلات ما صحیح نیست خوب نیست جور نیست و همین بدی تشکیلات باعث شده است که مردم ناراضی باشند و نسبت به دستگاه دولتی قدری بدبین باشند و همیشه شکایت بکنند علاوه بر این اعضای دولت هم باید کاری که می‌توانند فوراً انجام بدهند و به آن بیچاره که کار دارد و زندگی دارد و باید برود نانش را تهیه بکند نگویند فردا بیا پس‌فردا بیا این آقا نمی‌خواهد که خودش پا شود و آن دوسیه را بیاورد و رسیدگی نماید یا اگر اشکالی دارد راهش را نشان بدهد این وضع باید مورد توجه دولت قرار بگیرد سعی کنید تشریفاتی که واقعاً زیادی رفع کنید شما می‌خواهید یک تذکره بگیرید موفق نمی‌شوید تا یک کسی کاغذ بنویسد و توصیه بکند حالا که الحمدالله می‌گویند توصیه نکنید چکار بکنند می‌آیند مراجعه می‌کنند می‌گویند که بیست روز رفته‌ام و به من نداده‌اند ما هم که توصیه می‌کنیم می‌گویند توصیه نکنید همین توضیحاتی که عرض کردم در وزارتخانه‌های دیگر هم هست این را باید رسیدگی کرد مأمورین دولت که یک عده‌شان اینجا هستند و به عرایض بنده توجه می‌کنند باید خودشان را خادم این ملت بدانند باید به مردم خدمت بکنند از این ملت پول می‌گیریند باید به کار این ملت برسند (صحیح است) این مأمورین دولت را پشت میز نگذاشته‌اند که افاده بکنند پول از این ملت می‌گیرند باید با کمال احترام با کمال صمیمیت رسیدگی بکنند وقتی که گوشی تلفن را برمی‌دارید یک عضو پست و تلگراف یک بله نمی‌گوید و سراسری جواب می‌دهد که آدم دلتنگ می‌شود شما وقتی وارد اداره‌ای می‌شوید مثل این که طلبکار وارد شده عضو مربوط اخمی می‌کند خوب آقا بد ارباب‌رجوع آمده شما هم برای این کار نشسته‌اید پشت میز که به کار مردم برسید مثل این است که این مأمور دولت مأمور شده است که در کار مردم کارشکنی بکند مثل این که او را گذاشته‌اند که کار مردم را بدتر کند این را گذاشته‌اند که به کار مردم برسد این را گذاشته‌اند که مردم بدبخت و بیچاره را معطل نکند من مطمئن هستم که خود آقایان هم همین گرفتاری را دارند تا چه برسد به آن بدبخت‌هایی که دست‌شان به هیچ‌جا نمی‌رسد و هیچ‌جا راه‌شان نمی‌دهند ما همیشه نسبت به آقایان کارمندان دولت موافق بوده‌ایم و مساعد بوده‌ایم نظر دولت هم همین بوده است آقا نسبت به این مردم نظر خوبی داشته باشید توجه داشته باشید خدمت بکنید کار را انجام بدهید تسامح و تعلل را کنار بگذارید اگر این ملت از شماها ناراضی باشند و از دستگاه ناراضی هستند صورت خوبی ندارد انعکاس خوبی ندارد نه برای داخل نه برای سیاست‌های شوم خارجی و حالا که ما نسبت به کارمندان همه جور خدمت می‌کنیم آنها هم نسبت به مردم خام باشند می‌خواستم این موضوع را بگویم تا کارمندانی که اینجا هستند توجه داشته باشند (احسنت احسنت)‏

رئیس- دیگر کسی در کلیات اجازه نخواسته است رأی می‌گیریم به ورود در ماده واحده آقایانی که موافق هستند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است مخالفی نیست؟ اظهاری نشد چند نفر به عنوان موافق می‌خواهند صحبت کنند اگر مخالفی نیست لزومی ندارد پیشنهادات زیادی رسیده است که به ترتیب قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

ریاست معظم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید در بند سه سطر آخر ریاست دایره به ریاست اداره تبدیل شود.

فیلیکس آقایان‏

رئیس- آقای آقایان‏

آقایان- با اجازه نمایندگان محترم من این سطر آخر را قرائت می‌کنم مشاغل این دسته از مشمولین این قانون از ریاست دایره و هم‌ردیف آن تجاوز نخواهد کرد منظور غیردیپلمه‌ها است که اینها نخواهند توانست روزی بعد از این که بیست سال یا سی سال در خدمت دولت بمانند از ریاست دایره مقام بالاتری بگیرند بنده پیشنهاد کردم که این ریاست دایره تبدیل شود به ریاست اداره اجازه بفرمایید توضیح عرض کنم اولاً بایستی خدمت آقایان عرض کنم که در قانون‌گذاری دو اصل هست که باید مراعات بشود اول این است که قانون می‌بایستی عطف به ماسبق نشود برای این که ممکن است اشخاصی در خدمت دولت باشند که مقام‌شان بالاتر از رئیس دایره باشد و دارای دیپلم نباشند وضع این اشخاص چه می‌شود اینها تقلیل مقام پیدا می‌کنند و این صحیح نیست دوم چیزی را که باید مراعات بکنیم حقوق مکتسبه اشخاص است اگر یک شخصی زحمت کشیده دیپلم هم نداشته و امروز دارای یک مقام بالاتری از رئیس دایره است ما نمی‌توانیم بیاییم بگوییم مقامش را تقلیل بدهیم بنابراین بنده پیشنهاد می‌کنم که تا رئیس اداره باشد به هر حال یک موضوع مسلم است که هوش و استعداد ارتباطی به معلومات ندارد هوش و استعداد خدایی است ممکن است یک نفر شش و سه و دیپلم و لیسانس هم داشته باشد ولی به درد کار دولت نخورد هوش نداشته باشد استعداد نداشته باشد قوه ابتکار نداشته باشد و ما الان سابقه داریم که جزو رجال ما اشخاصی که بیشتر از همه به مملکت خدمت کرده‌اند دکتر و لیسانس هم نبوده‌اند دیگران که دکتر و لیسانس بوده‌اند استعداد و هوش زیادی نداشته‌اند موفق هم نشده‌اند یک فرض دیگری را بفرمایید ممکن است یک نفر تا پنج متوسطه خوانده است در بیست سال قبل وارد خدمت دولت شده است بعد لیاقت داشته مطالعه کرده ترقی کرده ملاحظه می‌فرمایید و امروز هم سوادش بیش از یک دیپلمه است نمی‌شود بیاییم یک چنین چیزی به او بگوییم خیلی خوب، می‌فرمایید که برای هر رتبه‌ای بایستی دو برابر خدمت کند بنده آن را قبول دارم ولی اگر استعداد و پشتکار و هوش دارد چرا نتواند بعد از این اکه تمام این زحمات را کشیده و دو برابر دیگران خدمت کرده به مقامی بالاتر از رئیس دایره برسد این است که بنده استدعا می‌کنم که جلو ترقی اینها را نگیرید و تا رئیس اداره اجازه بدهید که ترقی بکنند حقوق مکتسبه این اشخاصی را که الان بالاتر از رئیس دایره هستند سلب نکنید.

رئیس- آقای وزیر دارایی‏

وزیر دارایی- برای این که نظر نماینده محترم تأمین شود عبارتی که آخر این بند هست یعنی عبارت و مشاغل این دسته از مشمولین این قانون از ریاست دایره و هم‌ردیف آن تجاوز نخواهد کرد این را اگر حذف بکنیم نظر نماینده محترم تأمین است (آقایان- احسنت)

رئیس- آقای فخرطباطبایی

فخرطباطبایی- بنده عرضی ندارم.

رئیس- در موقع رأی باید پیشنهاد حذف مطرح شود. آقای مشایخی

مشایخی- بنده به عنوان مخبر موافقت جناب آقای وزیر دارایی هم موافقت فرمودند.

رئیس- در موقع اخذ رأی باید به عنوان تجزیه رأی بگیریم پیشنهاد دیگری قرائت کنید.

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم در جزء ۱۱ اصلاح شود به موجب احکام از مراجع صلاحیت‌دار و پنج سال متوالی کار دفتری انجام داده الی آخر- مهدی ارباب‏

رئیس- آقای ارباب‏ (عمیدی نوری- بنده پیشنهاد مشابه این را داده‌ام)

ارباب- به نظر بنده یک نقصی است در این عبارت و آن این است که مشروط به این که اشتغال آنها به موجب حکم وزارتی بود ده سال الی آخر اگر یک کسی آمد حکم کارگزینی مشغول شد و حکم وزیر نباشد این یک تبعیضی می‌شود (وزیر دارایی- اصلاح می‌شود) آقای وزیر می‌فرمایند به علاوه آن مدت ده سال هم اگر به پنج تقلیل پیدا بکند بهتر خواهد بود برای این‌که یک نفر که پنج سال خدمت کرد به عقیده بنده کافی است با این توضیح خیال می‌کنم جناب آقای وزیر هم موافق باشند.

رئیس- آقای مخبر

مشایخی- کلمه پنج سال را به ده سال جناب آقای وزیر دارایی هم موافق هستند و بنده هم موافق هستم ولی راجع‌به حکم به جای حکم وزارتی نوشته شود حکم رسمی چون شهرداری‌ها هم هستند (صحیح است).

رئیس- پس با این اصلاح که ده سال پنج سال بشود و حکم وزارتی هم حکم رسمی باشد رأی می‌گیریم آقایانی که موافق هستند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد این

یک ماده واحده است و اجزایی دارد آقایان پیشنهاداتی که می‌دهند به عنوان ماده واحده پذیرفته می‌شود و رأی گرفته می‌شود پیشنهاد دیگری را قرائت کنید.

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌نمایم که در سطر پنجم ماده واحده بعد از عبارت (همچنین کارمندان فنی) عبارت ذیل علاوه شود و کارمندانی که از محل بودجه‌های اختصاصی و انتفاعی و هزینه‌های مخصوص به عناوین مختلفه حقوق دریافت می‌دارند. دکتر دادفر

رئیس- آقای دکتر دادفر

دکتر دادفر- در سطر پنجم ماده واحده بعد از عبارت و همچنین کارمندان فنی عبارت و کارمندانی که از محل‌های اختصاصی و غیره حقوق دریافت می‌دارند جنابعالی در توضیحات‌تان فرمودید که ما گفتیم کارمندانی که از خزانه کشور حقوق دریافت می‌دارند ولی تمام این ماده واحده عبارت کارمندانی که از خزانه کشور حقوق دریافت می‌دارند نیست به دولت و شهرداری‌ها اجازه داده می‌شود که وضع استخدام کارمندان دون‌پایه و حکمی و پیمانی وزارتخانه‌ها و شهرداری‌ها که از خزانه دولت حقوق دریافت می‌دارند وقتی شمردیم و احصا کردیم باید طبقات مختلف را بشمریم اما اگر بنویسیم به نحوی از انحاء از خزانه دولت یا خزانه عمومی مملکت و شهرداری‌ها حقوق دریافت می‌دارند آن وقت احتیاجی نیست چون این عبارت را توضیح دادند باید تصریح بشود به این ترتیب بنده تمنّا می‌کنم برای این که یک دسته از کارمندان دولت از محل‌های اختصاصی حقوق دریافت می‌دارند و مشمول خزانه نمی‌شوند چون این درآمد از خزانه خارج نمی‌شوند و به خزانه وارد نمی‌شود پس کارمندانی که از خزانه حقوق می‌گیرند نیستند در حالی که کارمند هستند ده سال و بیست سال حقوق و مزایا دارند و حقوقی که می‌گیرند محلش معلوم است از محل درآمد اختصاصی وزارتخانه‌ها حقوق می‌گیرند بنابراین تمنا می‌کنم که به پیشنهاد بنده توجه بفرمایید اینها کارمندند و حقوق می‌گیرند اینها از محل درآمد اختصاصی وزارتخانه‌ها حقوق می‌گیرند این پیشنهاد بنده است اگر چنانچه آقای مخبر موافقت بفرمایند بگذاریم کارمندانی که به هر عنوان از خزانه دولت حقوق دریافت می‌دارند اگر به این ترتیب موافقت بفرمایید اصلاح می‌شود.

رئیس- این پیشنهاد را که آقای دکتر امین کرده‌اند که اشخاصی که از صندوق دولت به هر عنوان حقوق می‌گیرند قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نمایم در ماده واحده در سطر سوم بعد از جمله و شرکت‌های دولتی جمله زیر اضافه شود به هر عنوان که برای خدمت از صندوق دولت حقوق دریافت می‌دارند. دکتر امین‏

رئیس- آقای دکتر دادفر شما هم با این پیشنهاد موافق هستید؟

دکتر دادفر- موافق هستم. ‏

رئیس- آقای دکتر شفیع‌امین‏

دکتر شفیع‌امین- بنده حضورتان قبلاً توضیح دادم.

دکتر رضایی- پیشنهاد را قرائت بفرمایید.

رئیس- توضیح را بدهند بعد قرائت می‌شود.

دکتر شفیع‌امین- نظر بنده این است که جناب آقای وزیر دارایی و آقای مخبر تأیید فرمودند اشخاصی هستند که جزء کارمند دون‌پایه و حکمی نیستند ولی به یک عنوان دیگری حقوق می‌گیرند برای خدمت یعنی از صندوق دولت برای خدمت حقوق می‌گیرند مثل کارمندان محلی سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌های خارجی در ایران که دیپلمه یا لیسانسیه یا دکتر هستند دو سال ۳ سال کار کرده‌اند بنابراین کارمندانی که طبق مقررات عمومی مملکت به هر عنوان از صندوق مملکت حقوق دریافت می‌دارند و خدمت می‌کنند باید طبق شرایط بتوانند رتبه بگیرند طبق شرایطی که تعیین شده این دیپلمه باشد لیسانسیه باشد دکتر باشد بتواند طبق شرایطی که بعداً خوانده می‌شود از آن مزایا استفاده بکند چون خدمت در دستگاه دولت کرده هر که باشد حقوق بگیرد هیچ فرق نمی‌کند که یک نفر روزمزد باشد یک مرتبه اینها را روشن بکنید که همان طور که فرمودید هم مملکت راحت بشود و هم این بیچاره‌ها راحت بشوند.

رئیس- آقای مخبر

مشایخی- هدف این است که کلیه کسانی که فعلاً مستخدم رسمی نیستند یا دون اشل هستند یا روزمزد هستند یا پیمانی هستند به هر نحوی از انحاء از وزارتخانه‌ها و بنگاه‌ها و مؤسسات حقوق دریافت می‌دارند مشمول این قانون بشوند اگر ما بگوییم این دو پیشنهادی که شده است محدود کرده‌اند استدعا می‌کنم اجازه بدهید اگر ما بگوییم این دو پیشنهاد که شده است جناب آقای عمیدی‌نوری محدود کرده‌اند که از بودجه کشور حقوق دریافت کنند به نظر بنده این تعمیم پیدا نمی‌کند به تمام کارمندان یکی از مواردش همان است که جناب آقای دکتر دادفر گفتند کسانی که در ثبت اسناد از محل هزینه مقدماتی به عنوان روزمزد حقوق دریافت می‌کنند و از بودجه دولت نیست بنابراین محصور کردن به این که از بودجه دولت دریافت می‌کنند نقض غرض است و مقصود را تأمین نمی‌کند به همین جهت است که ما گفته‌ایم در وزارتخانه‌ها و بنگاه‌ها و مؤسسات و شرکت‌های دولتی که قانون استخدام در آنها اجرا شده یا می‌شود اگر ما ضابط را اجرای قانون استخدام قرار بدهیم تعمیم پیدا خواهد کرد و اگر دریافت حقوق را مأخذ قرار بدهیم تعمیم پیدا نخواهد کرد این ماده مصوبه از طرف کمیسیون کامل است (عمیدی‌نوری- نیست) بنده توضیح دادم فرمودید بله حالا می‌فرمایید نه (خنده نمایندگان) جناب آقای عمیدی‌نوری استدعا می‌کنم توجه بفرمایید اگر بنده فهمم قاصر است بفرمایید یک ضابطه دیگری هم هست ما می‌خواهیم بگوییم که قوانین محترم است یک روزی در مجلس شورای ملی قانونی وضع شده که استخدام ممنوع است در ۲۷ خرداد ۳۷ استدعا می‌کنم اجازه بفرمایید. بنده می‌خواهم مطلب را روشن کنم اگر دولت بخواهد مجوز تحصیل بکند برای یک کارهایی که در گذشته شده است می‌گویند که به چه مناسبت اعمال گذشته را برایش مجوز تحصیل می‌کنید در سال ۱۳۳۷ قانون گذشته است که استخدام ممنوع است بنابراین ما در اینجا ذکر کرده‌ایم کسانی که تا تاریخ تصویب آن قانون به نحوی از انحاء وارد خدمات دولتی شده‌اند که در آن مؤسسات قانون استخدام کشوری اجرا می‌شود شامل شق دوم بشود اگر بگوییم که از صندوق دولت حقوق دریافت می‌دارند هستند کارمندانی که در شرکت‌ها و بنگاه‌ها و وزارتخانه‌ها خدمت می‌کنند و از بودجه دولت حقوق دریافت نمی‌کنند از محل بودجه‌های اختصاصی و درآمدها حقوق می‌گیرند بنابراین نظر جناب آقای وزیر دارایی و بنده به نام مخبر کمیسیون این است که عرض می‌کنم که ضابطه ما این باشد که خدمت کرده است به هر نحوی از انحاء حقوق درایت کند به شرط این که قانون استخدام در آنجا اجرا شود کلمه مجلسین را هم حذف می‌کنیم چون وقتی که کلمه مجلسین را حذف کنیم شامل حال آنها هم می‌شود بنابراین ذکر مجلسین چه مجلس سنا و چه مجلس شورای ملی لازم نیست زیرا کارمندانی که در مجلسین خدمت می‌کنند از بودجه دولت حقوق دریافت می‌کنند مضافاً به این‌که همان‌طور که جناب آقای رئیس فرمودند تمام کارمندان مجلس شورای ملی در هر صنف و هر طبقه‌ای تابع مقررات خاصی هستند و در بودجه سالیانه مجلس شورای ملی وارد شده و به علاوه هیئت‌رئیسه مجلس شورای ملی دارای اختیاراتی برای پرداخت و حقوق آنها می‌باشد بنابراین با حذف کلمه مجلسین پیشنهاد دولت جامع‌الاطراف خواهد بود.

رئیس- پیشنهاد آقای دکتر دادفر مطرح است شما توضیح‌تان را دادید آقای دکتر رضایی با این پیشنهاد مخالف هستید؟ (دکتر رضایی- بله) پیشنهاد قرائت می‌شود.

(به شرح سابق قرائت شد) آقای دکتر رضایی.

دکتر رضایی- بنده مخصوصاً علاقه‌مندم که جناب آقای دکتر دادفر و جناب آقای عمیدی‌نوری به عرایض من توجه بفرمایند بسیار ساده است که ما در اینجا هنگامی که این لایحه مطرح است بیاییم پیشنهاداتی بدهیم و برای این که یک عده کارمندانی که در حال حاضر پیمانی هستند و می‌خواهند رسمی بشوند نظر این آقایان را تأمین بکنیم اما جناب آقای عمیدی‌نوری و آقایان محترم این کافی نیست به عقیده بنده کاملاً بهتر است دولت فقط صدهزار نفر کارمند داشته باشد ولی صدهزار نفر کارمند آبرومند رسمی تا این که دویست‌هزار نفر کارمند داشته باشد و کارمندانی که هر روز در مقابل‌شان خجالت می‌کشند در نظر بگیرید هنگامی که ما در اینجا می‌خواهیم پیشنهاد بدهیم آیا دولت قادر خواهد بود کارمندان آبرومندی برای خودش نگاه دارد روی این نظر بود که بنده هنگامی که این لایحه در کمیسیون استخدام مطرح بود در هر مورد از دولت سؤال می‌کردم که آیا می‌دانید چند نفر با اضافه کردن این جمله به تعداد کارمندان رسمی دولت اضافه می‌شود جناب آقای دکتر دادفر از دولت سؤال می‌کردیم که آیا شما اطمینان دارید که در آتیه می‌توانید وضع اینها را تأمین بکنید در حال حاضر حداقل دولت این را می‌تواند بگوید که من با شما پیمان بسته‌ام که ماهی ۵۰۰ تومان به شما حقوق بدهم. (عمیدی نوری- پس مخالف این لایحه هستید) اما حالا که شما آمدید این آقایان را رسمی کردید و طبق این پیشنهاد در را باز کردید و همه را آوردید رسمی کردید آیا در آتیه می‌توانید وضع آبرومندی برای اینها درست بکنید من از شما جناب آقای ناصر تقاضا دارم تشریف بیاورید پشت این تریبون بفرمایید که اولاً تعداد کارمندانی که از طریق این لایحه رسمی می‌شوند چند نفر هستند طبق توضیحاتی که شما در کمیسیون استخدام دادید ۳۵ هزار نفر کارمند رسمی می‌شوند بفرمایید که آیا هنگامی که این کارمندان رسمی شدند قادر خواهید بود که یک وضع مطلوبی برای آنها به وجود بیاورید گفتند صدمیلیون تومان آورده‌اند که اضافه بکنند هی گفتیم آقا صدمیلیون تومان ناچیز است به اینها چیزی نمی‌رسد گفتند چه بکنیم همین را داریم تقسیم کردند نتیجه این شد که کارمندان دولت یک عده آمدند و با خود من صحبت کردند و گفتند که‌ای کاش اصلاً نمی‌دادند و هیچ‌چیز اضافه نمی‌کردند (دکتر جهان‌شاهی- عقل‌شان نمی‌رسد) جناب دکتر جهانشاهی شما که وارد هستید در امور

اقتصادی و خودتان از افزایش هزینه زندگی صحبت کردید می‌دانید که عقل‌شان می‌رسد بنده خواهش می‌کنم که در مورد این پیشنهاد آقایان تأمل بفرمایید که این پیشنهاد نتیجه‌اش چیست جناب آقای ناصر وزیر دارایی تشریف بیاورند بگویند که نتیجه این پیشنهاد چه خواهد بود اگر بگویید که این پیشنهاد سبب نخواهد شد که در آتیه مواجه با اشکال بشوید اگر فکر می‌کنید که در آتیه خواهید توانست وضع اینها را به طرز آبرومندی تأمین بکنید این را بفرمایید بنده هم جناب آقای دکتر دادفر با کمال میل به این پیشنهاد رأی می‌دهم بنده هم مثل جنابعالی و اکثر آقایان رفقا علاقه‌مند هستم که تمام کارمندان دولت وضع آبرومندی داشته باشند و وضع بازنشستگی و حقوق تقاعدشان تأمین بشود لطفاً تأمل بفرمایید.

رئیس- علی‌ایحال اینها این حقوق را می‌گیرند (صحیح است). آقای وزیر دارایی

وزیر دارایی- مطلب را مقام ریاست فرمودند بنده همین را خواستم بگویم‏.

رئیس- آقای عمیدی‌نوری‏

عمیدی‌نوری- جناب آقای دکتر رضایی مخالفتی با شمول این اشخاص ندارند فقط نگران هستند که چه جور ممکن است آینده این اشخاص که از این به بعد رسمی می‌شوند تأمین بشود این فرمایش‌شان بسیار صحیح و اصولی است و به نظر بنده یکی از دلایلی که آینده این اشخاص تأمین می‌شود همین است که امروز به آنها گفته‌ایم رسمی بنابراین چون مقید به این حرف شدیم جناب آقای دکتر رضایی آن وقت صحیح نیست یک عدهٔ معینی که فرض کنید از صندوق ثبت اسناد و از هزینه مقدماتی حقوق می‌گیرند و نماینده می‌شوند و می‌آیند کار حساس اداره ثبت اسناد را انجام می‌دهند بگوییم اینها غیررسمی هستند یا یک عده‌ای که الآن حقوق می‌گیرند و عده‌شان هم خیلی کم است بگوییم نیستند اصل در این است که ما باید سعی بکنیم که این قانون جامع‌تر باشد و افراد بیشتری شاملش بشوند خصوصاً این که دولت الآن از این کار نفع می‌کند برای این که از کسور بازنشستگی اینها پولی به صندوق دولت می‌ریزد از این جهت نگرانی هم نیست و یک عده‌ای مشمول می‌شوند. این بود عرایض بنده. ‏

رئیس- پیشنهاد آقای دکتر امین را قرائت می‌کنیم به نظر بنده وافی به مقصود است نوشته است به هر عنوان که از صندوق دولت دریافت می‌دارند صندوق دولت خواه از محل‌های انتفاعی باشد یا اقتصادی هر چه باشد از صندوق دولت است. مجدداً قرائت می‌شود.

(به شرح سابق قرائت شد)

دکتر دادفر- اگر آقای وزیر دارایی بودجه‌های اختصاصی را هم صندوق دولت می‌دانند صحیح است‏.

رئیس- آقای وزیر دارایی‏

وزیر دارایی- متأسفانه این پیشنهاد در عمل دولت را مواجه با اشکال می‌کند برای این که اگر بگوییم از صندوق دولت در هر جایی هر کسی حقوق می‌گیرد مشمول این قانون بشود الآن هزاران نفر هستند که دارند کار می‌کنند با سواد هستند راه‌سازی می‌کنند در گمرکات بار می‌برند و یک طبقات متعددی که شاید به صدهزار نفر برسد مشمول می‌شوند استدعا می‌کنم آقایان به نحوی که در کمیسیون با نهایت دقت مطالعه شده و تأیید شده به همان نحو تصویب بفرمایند دولت با این پیشنهاد نمی‌تواند موافقت بکند.

رئیس- کلمه کارمند را اگر بگذارید رفع اشکال می‌شود.

وزیر دارایی- مؤسساتی هستند که آیین‌نامه مخصوص دارند مقررات مخصوص دارند و نمی‌شود (صفاری- مثل راه‌آهن و گمرک‏)

رئیس- پیشنهاد آقای دکتر دادفر هم همین حال را دارد قرائت کنید که رأی بگیریم. ‏

(به شرح سابق قرائت شد)

رئیس- رأی گرفته می‌شود به این پیشنهاد آقایانی که موافق هستند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد.

۴- تعیین موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه

رئیس- پیشنهاد آقای عمیدی‌نوری هم با این پیشنهاد مشابه است تقریباً ۲۱ پیشنهاد در دستور داریم بنابراین دنباله لایحه می‌ماند برای جلسه بعد و جلسه را ختم می‌کنیم‏.

(مجلس سه ربع بعدازظهر ختم شد).

رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت‏