مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ آذر ۱۳۳۴ نشست ۱۸۵

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
نسخهٔ قابل چاپ دیگر پشتیبانی نمی‌شود و ممکن است در زمان رندر کردن با خطا مواجه شوید. لطفاً بوکمارک‌های مرورگر خود را به‌روزرسانی کنید و در عوض از عمبکرد چاپ پیش‌فرض مرورگر خود استفاده کنید.
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری هجدهم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ آذر ۱۳۳۴ نشست ۱۸۵

روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران

شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی

شماره

شنبه ماه ۱۳۳۴

سال یازدهم

شماره مسلسل

دوره هجدهم مجلس شورای ملی

مذاکرات مجلس شورای ملی

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی دوره ‏۱۸

جلسه: ۱۸۵

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۲۸ آذر ماه ۱۳۳۴

فهرست مطالب:

۱- طرح صورت مجلس‏

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: سید احمد صفائی- خرازی- حائری‌زاده‏

۳- اعلام تصویب صورت مجلس‏

۴- اخذ رأی و تصویب لایحه حداکثر حقوق کارمندان دون‌پایه و مستخدمین جزء

۵- قرائت گزارش مجلس سنا راجع به لغو عفو خلیل طهماسبی و ارجاع به کمیسیون دادگستری‏

۶- شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع‌به قرارداد سرویس‌های هوایی بازرگانی بین ایران و هلند

۷- شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به قرارداد سرویس‌های هوایی بازرگانی بین ایران و نروژ

۸- شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به قرارداد سرویس‌های هوایی بازرگانی بین ایران و سوئد

۹- شور اول گزارش کمیسیون راه راجع به موافقت‌نامه ترانزیت بین ایران و ترکیه‏

۱۰- طرح صورت و تصویب دو فوریت لایحه اجازه تمدید مدت اجرای ۲۴ فقره لوایح آقای دکتر مصدق‏

۱۱- طرح و تصویب یک فوریت و مذاکره در گزارش کمیسیون راه راجع به بازنشستگی مأمورین اداره پلیس راه‌آهن‏

۱۲- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه‏

مجلس یک ساعت و چهل دقیقه قبل از ظهر به ریاست آقای اردلان (نایب رئیس) تشکیل گردید.

۱- طرح صورت مجلس‏

نایب‌رئیس- اسامی غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)

غایبین با اجازه- آقایان: نراقی. مهندس شاهرخ‌شاهی. صادق بوشهری. سعیدی. عبدالحمید بختیار. دولت آبادی. سالار بهزادی. امیرتیمور کلالی. یدالله ابراهیمی. جلیلی. شوشتری. علم. تفضلی. فرود. مهندس جفرودی. امامی خوئی. اورنگ. نقابت. صفاری. قنات‌آبادی. صراف‌زاده. محمودی. معین‌زاده.

غایبین بی‌اجازه- آقایان: سهرابیان. اریه. شفیعی. قوامی. برومند.

دیرآمدگان و زودرفته‌گان بااجازه- آقایان: بهادری. کاشانیان. دکتر سید امامی. دکتر سعید حکمت. پیراسته. گیو. اخوان. پورسرتیپ. بوربور. دکتر آهی. ثقه‌الاسلامی. میراشرافی. محمود افشار. مهندس ظفر. کیکاووسی. قراگزلو. مسعودی

دیرآمدگان و زودرفتگان‏ بی‌اجازه- آقایان: بزرگ ابراهیمی. دکتر حمزوی. تیمورتاش.

نایب‌رئیس- نسبت به صورت‌مجلس اعتراضی نیست؟ (اظهاری نشد) پس از حصول اکثریت تصویب صورت‌مجلس اعلام خواهد شد.

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: سیداحمد صفائی- خرازی- حائری‌زاده‏

نایب‌رئیس- نطق‌های قبل از دستور شروع می‌شود. آقای حاج سید احمد صفائی.

سیداحمد صفائی- عرض کنم امروز وظیفه دینی و اجتماعی اینجانب را محرک شده که چند دقیقه وقت گرامی آقایان محترم را مشغول سازم و استدعا کنم عطف توجهی بفرمایند و برای این که در عرایضم تعریفی نشود عرایضم را نوشته‌ام و از روی نوشته به عرضتان می‌رسانم:

آنچه به یاد دارم قبل از تعیین تکلیف شبه‌قاره هندوستان و اعلام استقلال پاکستان و هند، ملت ایران طرف‌دار استقلال و استقرار موقعیت ملت‌های مسلمان آن شبه‌قاره بوده‌اند (قنات‌آبادی- صحیح است) و افکار و تمایلات ملل مسلمان و نهضت اسلامی قائداعظم محمدعلی جناح را تأیید و تشکیل حکومت اسلامی پاکستان را با شعف و خرسندی فوق‌العاده تلقی کردند (صحیح است) کشور بزرگ و گرامی پاکستان علاوه بر روابط دینی یکی از مراکز تمدن و ادبیات کهن‌سال ایران است که این از مهم‌ترین عوامل تحکیم رشته‌های مودت ملتین ایران و پاکستان است.

استقبال بی‌نظیر ملت و دولت پاکستان از مقدم شاهنشاه معظم ایران و پذیرایی‌های گرم ملت پاکستان از هیئت‌های اعزامی ایران نشانه مراتب‌دوستی و صمیمیت طرفین می‌باشد. امروز شرکت ایران در پیمان دفاعی بغداد که در حقیقت هسته اصلی آن اتحاد ملل اسلامی است سبب شده که ملت‌های مسلمان خاورمیانه خاصه ایران و پاکستان مصالح مشترکی داشته باشند و در امور بین‌المللی همکاری نزدیک‌تری داشته به امور مربوطه به یکدیگر توجه بیشتری مبذول دارند و به همین لحاظ از آغاز مباحثات دولتین هند و پاکستان در موضوع کشمیر عموم محافل ایران با علاقه وافری ناظر جریان امر بودند چون وضع جغرافیایی و تمایلات مردم کشمیر و روابط مذهبی و فرهنگی و اقتصادی استان کشمیر با کشور و ملت پاکستان بستگی تام دارد (قنات‌آبادی- کاملاً صحیح است) و آن استان را جزو لاینفک پاکستان قرار داده عموم ملت ایران قطع‌نامه‌های صادره از طرف محافل روحانی را در الحاق کشمیر به پاکستان تأیید نمودند (صحیح است)

بنده یقین دارم که با دولت هند روابط دوستانه داریم و بیان حقیقتی که دنیای متمدن گواه آن است منافی علایق مودت و دوستی ایران و هند نخواهد بود.

ما عضو جامعه ملل و طرف‌دار منشور ملل هستیم و معتقدیم که شورای جهانی و تصمیمات آن باید محور ارتباط ملل جهان و حاکم بر اختلاف جهانی باشد اصل رعایت تمایلات ملل در تعیین سرنوشت و انتخاب حکومت که از منشور آتلانتیک آغاز شد نتیجه قهری سیر تکامل تمدن بشر و اساس عدالت اجتماعی گیتی می‌باشد. باید سرنوشت مردم کشمیر با مراجعه به آرای عمومی آن سامان تحت‌نظر ناظر بی‌طرف جامعه ملل تعیین شود (کاملاً صحیح است) و به همین لحاظ بود که هفت سال قبل در شورای امنیت برای حل مسئله کشمیر دولتین هند و پاکستان موافقت کردند که در کشمیر محیط امنی ایجاد نمایند تا مردم کشمیر بتوانند آزادانه تصمیم خود را برای تعیین سرنوشت کشمیر اعلام دارند و مسلم است تا نیروهای نظامی کشور پاکستان و هندوستان در کشمیر مقیم باشد محیط مساعد برای آزادی عمل مردم کشمیر به وجود نخواهد آمد (عبدالصاحب صفائی- آقا این موقعی بود که هند آزادی‌خواه نشده بود حالا که آزادی‌خواه شده این حرفش را پس گرفتند و می‌گویند که به زور باید کشمیر به هند ملحق شود) چیزی که تاکنون موجب جلوگیری در امر مراجعه به آرای عمومی شده عدم توافق دولت هند با کم کردن نیروهای اشغالی کشمیر است. در ماه مارس ۱۹۴۹ کمیسیون ملل متحد کمیته مشترکی مرکب از نمایندگان هند و پاکستان تشکیل داد که در آن هند و پاکستان موافقت نمودند نقشه‌های خود را جهت فراخواندن نیروهای خود از کشمیر به کمیته تسلیم نمایند پاکستان به عهده خود وفا کرد ولی هندوستان در بادی امر وقت بیشتری خواست و بعدها هم به قول خود عمل ننمود (دکتر بینا- صحیح است) و تاکنون هر پیشنهادی که از طرف حکم‌ها و میانجی‌های بین‌المللی برای حل اختلاف کشمیر شده پاکستان موافقت نموده و هندوستان مخالفت کرده است (قنات‌آبادی- شوخی می‌کنند) بسی مایه تعجب و تأسف است زمام‌دارانی که خود را پرچم‌دار آزادی و طرف‌دار صلح جهان و رهبر اصول هم‌زیستی مسالمت‌آمیز می‌دانند و به پیمان بغداد که فقط به منظور دفاع از حدود و حقوق به متعاهدین بسته شده خرده‌گیری نموده ایمن قبیل پیمان‌ها را منافی استقرار امنیت عمومی و صلح جهانی معرفی می‌نماید چگونه در مقام عمل کاملاً برخلاف ادعاهای خود رفتار نموده برخلاف اصول مسلمّه بین‌المللی از اصل کهنه (الحکم لمن غلب) که دنیای متمدن امروز آن اصل را مردود شناخته پیروی می‌کنند، مشکلی دارم ز دانشمند هند و بازپرس توبه‌فرمایان چرا خود توبه کمتر می‌کنند؟ با حرف و تبلیغات صلح جهانی پایدار نخواهد ماند دول نیرومند با رعایت عملی اصول آزادی و مقررات منشور ملل متحد باید ملل جهان را علاقه‌مند به صلح و مسالمت نمایند. (رضایی- صحیح است) ما یقین داریم اگر استان کشمیر از نیروی نظامی تخلیه شود و مردم کشمیر بتوانند در محیط امن و آزادی اظهارنظر کنند نتیجه مراجعه به آرای عمومی (با توجه به این‌که ۷۷ درصد جمعیت کشمیر مسلمان هستند) الحاق سرزمین کشمیر به پاکستان خواهد بود (عبدالرحمن فرامرزی- صحیح است) بنده اطمینان دارم در بیان این حقایق که خلاصه و نتایج افکار پرشور ملت مسلمان ایران و مقامات روحانی ما است مورد پشتیبانی و تایید نمایندگان محترم مجلس شورای ملی می‌باشم و انتظار دارم هندوستان که خود را طرف‌دار جامعه ملل و امنیت جهانی و علاقه‌مند به احترام حقوق بشر معرفی می‌کند با توجه به این حقایق حسن‌نیت و صداقت‏ خود را در امور بین‌المللی به منصه ظهور و ثبوت درآورد (صحیح است) قسمت دیگر عرایضم راجع‌به سازمان برنامه است (عبدالصاحب صفائی- آن هم احسنت) انحرافات سازمان برنامه بسیار است که می‌توانم با بیان و منطق اثبات کنم لکن عجالتاً راجع به موضوعی که با کار خودم تماس دارد صحبت می‌کنم گرچه می‌گویند گوش آقای ابتهاج بدهکار حرف حساب نیست لکن روزگار خواه‌ناخواه انسان را مجبور به استماع حرف حساب می‌کند هر که رام و اب ادب نکند- گردش روزگار ادب کندش (قنات‌آبادی- آن شعر چه بود یک‌بار دیگر بفرمایید) می‌خواستید گوش بدهید بنده دیگر تکرار نمی‌کنم (قنات‌آبادی- بنده ثقل‌سامعه دارم) البته آقایان می‌دانند که قسمت روشنایی و برق شهرستان‌ها جزو برنامه فوری سازمان برنامه است لکن نزدیک به دو سال است که هنوز مطالعه این برنامه فوری شروع نشده (عبدالصاحب صفائی- تمام نشده شروع که شده) شروع نشده هر شهرستانی که برای برق از آقای ابتهاج کمک می‌خواهد پاسخ می‌شنود که متخصصین خارجی باید بیایند مطالعه کنند پروژه بدهند پس از تکمیل پروژه تمام شهرستان‌ها یک‌جا قرار داد بسته شود (شادمان- این طور نیست که برای هر شهرستان جدا سفارش بدهند) اگر در مقام فرضیه این‌طور نیست در مقام عمل این‌طور است عرایضم را تا به آخر گوش کنید اگر درست نبود بفرمایید این‌جور نیست این‌طور می‌گویند که مطالعه تمام شهرستان‌ها باید تمام شود تا به تدریج موتورها و لوازم برق سفارش داده شده به آن کمپانی که آقای ابتهاج مصلحت بدانند وارد شود و به تدریج نصب شود.

نایب‌رئیس- آقای صفائی وقت شما یک دقیقه بیشتر نمانده است زودتر بفرمایید.

سیداحمد صفائی- عرایضم کم است و تمام می‌شود معلوم نیست این برقی که آقای ابتهاج در نظر گرفته‌اند به نسل آتیه شهرستان‌ها وصلت می‌دهد یا خیر؟ آقایان برق قزوین که سد شاهرود نیست (قنات‌آبادی- سد کجا؟) سد رودخانه شاهرود سد طالقان نیست که احتیاج به متخصص خارجی داشته باشد و لازم باشد دو مرتبه مطالعه بشود مانند سد کرج که ۱۳ میلیون تومان تا به حال خرج شده و بیشتر آن مصرف مطالعه شده مهندسین ماورای بحار آمده‌اند و مطالعاتی کرده‌اند و نتیجه مطالعات‌شان را نوشته‌اند در نتیجه مطالعه شش کتاب قطور نوشته شده معذلک آقای ابتهاج معتقد هستند که مطالعه مجددی لازم دارد ....

نایب‌رئیس- آقای صفائی وقت جنابعالی تمام شد (صفائی- بنده قدری وقت می‌خواهم) عده برای رأی کافی نیست از وقت نفر بعدی ممکن است استفاده بفرمایید.

خرازی- بنده ۵ دقیقه از وقتم را به ایشان می‌دهم.

نایب‌رئیس- بسیار خوب بفرمایید.

سیداحمد صفائی- علی‌ایحال موضوع سد مهم است لکن آیا برای برق قزوین مطالعه مهندسین عالی‌رتبه کشور ماند جناب آقای ریاضی رئیس دانشکده فنی مهندس نجوم مهندس مشیری رئیس شرکت تلفن سرتیپ آجودانی و مهندسین وزارت کشور کافی نیست؟ مهندسین نام‌برده نظر به امر مبارک اعلیحضرت همایونی موضوع برق قزوین را کاملاً مورد مطالعه قرار داده با در نظر گرفتن نقشه قزوین و احتیاجات شهر پروژه داده و مشخصاتی تعیین فرموده‌اند آگهی مناقصه هم منتشر نموده‌ایم چون در حدود سه میلیون تومان هزینه برآورد شده از سازمان برنامه تقاضا شد که نصف هزینه را بپردازد متعذر به مقادیری که عرض شد شده است اگر مطالعه مهندسین عالی‌مقام کشور خودمان کافی نیست چرا به این مهندسین حقوق داده می‌شود (کریمی- باید خارجی باشد) اخیراً مهندسینی از سازمان برنامه به قزوین آمده‌اند اظهار کرده‌اند از فرانسوی‌ها خریداری کنند معلوم می‌شود این مهندسین دلال‌های کمپانی‌های فرانسوی هستند ما موضوع برق را به مناقصه گذاشتیم کمپانی که طبق مشخصات با رعایت اصول مناقصه برنده شناخته شود به آن کمپانی قرارداد خواهیم بست از آقایان همکاران محترم تقاضا دارم به عرایض بنده توجه کامل فرموده آقای ابتهاج را قانع نمایند که به حرف حساب ما گوش بدهند.

کریمی- ما که حریف آقای ابتهاج نیستیم مگر ایشان را ببرید قزوین تا اهالی قزوین او را راضی کنند.

عبدالصاحب صفائی- امیدواریم که گوش شنوایی پیدا بشود.

نایب‌رئیس- آقای خرازی‏

خرازی- در وضع فعلی کشور مهم‌ترین مسائلی که باید مورد توجه ملت و دولت قرار بگیرد اتحاد طبقاتی است و بایستی هر کسی که به پیشرفت و ترقّی و تعالی این مملکت علاقه‌مند است سعی کند اختلاف طبقاتی پیش نیاید بنده در دوم شهریور ۳۴ پشت همین تریبون عرض کردم که بین موجرین و مستأجرین سر موضوع سرقفلی و حق‌السکنی و آب و گل که از قدیم مرسوم بوده اختلافاتی هست. در چند سال قبل بنده یادم می‌آید که وزارت دادگستری دو نفر از مالکین تهران و دو نفر از مستأجرین را دعوت کرد که مقرارت قانونی برای این موضوع که مورد ابتلای این دو دسته است وضع کند و صورت قانونی بدهد و روابط موجر و مستأجر روشن باشد از نظر موضوع بنده شخصاً احترام به مالکیت می‌گذارم و اصل الناس مسلطون علی اموالهم و انفسهم را احترام می‌گذارم و ضمناً در یک جای دیگر می‌فرماید ان‌الله یامر بالعدل و الاحسان الان موضوع سرقفلی طوری است که دولت عملاً آن را شناخته در قرائن و امارات مالیاتی یکی از قرائن و امارات موضوع سرقفلی است و حالا معمول شده که اگر یک کسی سرقفلی‌اش را بفروشد اغلب مالکین از او یک حقی می‌گیرند و ثانیاً بناهای جدیدی که ساخته می‌شود برای کسب و پیشه غالباً خود مالکین برای اجاره دادن مغازه‌ها و تجارتخانه‌ها سرقفلی می‌گیرند و بعد اجازه می‌دهند سابقاً بین مالکین و مستأجرین و وزارت دادگستری مخصوصاً ثبت کل توافق شده بود که اگر مستأجری اجاره‌اش را ماه‌به‌ماه مرتباً پرداخت از تخلیه محل کارش جلوگیری بشود تا بعد پرونده و به طور مسالمت و کدخدامنشی با مالکین حل کنند در مورد این مطالبی که عرض می‌کنم یک اختلافات شدیدی ایجاد شده و ثبت کل بدون رعایت این قسمت آمده در محل کار اشخاص و آنجا را تخلیه کرده حتی می‌خواستند مستأجرین اعتصاب بکنند آنها را متوجه کردند که فعلاً اوضاع و احوال مملکت این اقتضا را ندارد بنده از جناب آقای ذوالفقاری معاون نخست‌وزیر تمنا دارم که با جناب آقای نخست‌وزیر و آقای وزیر دادگستری مذاکره بفرمایند سوابق سرقفلی را که بعضی اوقات از قیمت ملک هم در بعضی از نقاط شهرستان‌ها زیادتر شده مطالعه کنید مقرراتی را بیاورید در مجلس صورت قانون پیدا بکند و از این اختلافات جلوگیری بشود موضوع دیگری که می‌خواستم خدمت آقایان عرض بکنم این است:

در زمان اعلیحضرت فقید رضاشاه کبیر و وزارت دارایی مرحوم داور آمدند و یک اداره‌ای به نام اداره تثبیت نرخ غله درست کردند و منظورشان هم این بود که مالکین و زارعین را تشویق کنند که غلات به مقدار زیادتر بکارند علاوه بر آن‌که تأمین نان مردم مملکت که از ضروریات زندگانی است بشود صادرات هم داشته باشیم آمار گمرکی هم هست که هم صادرات جو زیاد بوده در آن سنوات و هم صادرات گندم آنچه که بنده اطلاع دارم چندی قبل اداره غله و نان گزارش داده است در زمان آقای فروزان به وزارت دارایی که من معتقدم که نرخ غله مطابق نرخ بین‌المللی باشد تا برای مالکین و زارعین صرف بکند گندم و جو بکارند آقای فروزان این گزارش را خوانده و گفتند من مخالف هستم گندم به اندازه کافی هست برای داخله احتیاج نداریم و برای صادرات هم معتنابهی هست در صورتی که مادامی بینیم قیمت گندم روزبه‌روز می‌رود بالا در همین شهر تهران دو جور نان هست یکی نان آزاد و یکی هم نان دولتی. نان آزاد باید هر سه کیلویش ۱۸ ریال باشد الان به ۳۰ ریال هم گیر کسی نمی‌آید و این از موضوعاتی است که تقاضا دارم دولت رسیدگی بکند که کی این خبط و خطا را کرد گندم تنی سی‌صد تومان یا سی‌صدوپنجاه تومان در آذربایجان برای هیچ‌کس صرف نمی‌کند که غله بکارد و مطمئن باشید که دولت مجبور خواهد شد صدهزار تن غله باز از خارج بیاورد هر تنی ۷۵۰ تومان وارد بنادر بشود و بار کرده بدهد به شهرستان‌ها این یکی‏ از موضوعاتی است که باید رسیدگی بشود و اشخاصی که در این کار خبط کرده‌اند بنده نسبت خیانت به کسی نمی‌خواهم بدهم اینها اشتباه کرده‌اند و بایستی مجازات بشوند و دولت تا فرصت باقی است فکری بکند از حالا برای ۷ ماهه تا آخر خرداد و برای سال آتیه یک ترتیبی داده بشود که ما محتاج نباشیم دلار بدهیم و گندم و جو از خارج وارد کنیم موضوع سومی که می‌خواستم به عرض آقایان برسانم این است که بنده از آن اشخاصی هستم که موافق هستم هر کس که در این مملکت درآمد دارد باید مالیات بدهد خوب به عرضم توجه کنید ولی بایستی قوانین مالیاتی ثابت باشد تا اشخاص بتوانند عملیات خودشان را با آن قوانین منطبق بکنند ما آمدیم دو ماه زحمت کشیدیم قانون مالیات بر درآمد درست کردیم و مخصوصاً آمدیم برای این‌که مالکین علاقه‌مند بشوند و بروند در املاک‌شان خرج بکنند مردم بروند دنبال کارها عمرانی و آبادی و سرمایه‌های کوچک جمع بشود شرکت‌های بزرگ تشکیل بشود برای کارهای بزرگی که افراد با سرمایه‌های کوچک نمی‌توانند بکنند اصطکاک مؤدیان مالیاتی را به مأمورین قطع کردیم حالا لایحه جدیدی آورده‌اند البته در کمیسیون قوانین دارایی مجلس مورد مطالعه قرار می‌گیرد ولی در این قانون سعی کردند که مأمورین با مؤدیان اصطکاک‌شان زیاد بشود من‌جمله گفتند ممیزی املاک، خیال کرده‌اند که ممیزی املاک آب خوردن است در ده سال هم نمی‌توانند املاک ایران را ممیزی بکنند به هر حال این موضوعی است که مورد ابتلا شده است و در آن قانون ما آمدیم مثل دولت اسبق گفتیم که مالیات‌های معوقه در کمیسیون‌های حل اختلاف به طور مسالمت و کداخدامنشی حل بشود و یک درجه باشد در صورتی که آقایان مسبوق هستند از اولی که قانون مالیات بر درآمد به کمیسیون‌های تشخیص می‌رفت دو درجه بود درجه بدوی و درجه تجدیدنظر حالا آمده‌اند یک درجه کرده‌اند و می‌خواهند پدر مردم را درآورند (صحیح است) مخصوصاً نسبت به اصناف آن هم با این بحرانی که در بازار هست پریشب در اطاق بازرگانی طهران آقایان آماری رئیس دادگاه شهرستان تهران داده بود که هر ماه در تهران متجاوز از دوازده هزار برگ سفته پر و تست می‌شود این وضع بازار تهران است آقایان با این وضع بنده می‌گویم اشخاص متموّل اشخاصی که تحصیل درآمد کرده‌اند باید مالیات بدهند خرج مملکت را بدهند ولی این بی‌انصافی است که از سلمانی که مزد کارش را می‌گیرد و دو تا آیینه گذاشته مالیات زیادی بخواهند و او را ببرند به چوب ببندند این عدم‌رضایت و اختلاف ایجاد می‌کند این عملیات برخلاف آن منظورهایی است که شخص اعلیحضرت همایونی دارند که این طبقاتی که وضع زندگانی‌شان بد است اصلاً یک دینار واردات یا صادرات ندارند صنف‌اند کارگرند پیشه‌ورند با اینها یک طوری رفتار شود که موجب عدم‌رضایت نشود و روزبه‌روز در مملکتی که ما عده بی‌کار زیاد داریم این دکه‌ها را نبندند و راه نیفتند در بازار یا دلال بشوند و یا سربار جامعه بشوند موضوع چهارمی تعدیل بودجه است آقایان اساس کار هر کشوری تعدیل بودجه و توازن بازرگانی‌اش است آقایان هر اقدامی اقتصادی که بخواهید بفرمایید تا بودجه کشور متعادل نباشد فایده ندارد الان ۱۲۰۰ میلیون خرج داریم شش‌صد میلیون تومان به یک روایت به یک روایت سی‌صد میلیون کسر داریم ولی بنده جزو معتقدین شش‌صد میلیون تومان کسر هستم و کمیسیون بودجه نهایت سعی و دقت را می‌کند که بودجه را تعدیل کند بنده عقیده دارم که کمیسیون بودجه یک شرحی بیاورد به مجلس و دولت را مکلف کند که در ظرف سه سال بودجه‌اش را تعادل بدهد تعادل بودجه هم با حرف نمی‌شود اولش کسر خرج است آقایان تا وقتی که ما ملت‌مان دوثلث اهالی ایران نان و چای می‌خورند و گیرشان نمی‌آید احتیاج ندارد که یک‌دوازده هم بودجه یعنی صد میلیون تومان پول اتومبیل مستخدمینش را بدهد خود ملت شلوار پایش نیست به چه مناسبت صد میلیون تومان پول اتومبیل بدهد کشور عراق را ملاحظه بفرمایید بنده آن دفعه هم عرض کردم به چهار مقام اتومبیل می‌دهند وزیر جنگ و فرمانده کل قوا و رئیس ستاد ارتش و رئیس کل شهربانی. نخست‌وزیر عراق اتومبیل ندارد این چهارهزار اتومبیل را باید اعلیحضرت امر بکنند و دولت هم پیروی بکند و بخوابانند. اول راه تعادل بودجه تقلیل مخارج غیرضروری خیلی زیاد است بنده صد میلیون عرض کردم پول اتومبیل و خرج اتومبیل است (بهبهانی- ۷۴ میلیون تومان خرج اتومبیل‏ است) آقای بهبهانی رئیس کمیسیون بودجه می‌فرمایند ۷۴ میلیون تومان بنده می‌گویم آن مؤسساتی که تابع دولت هستند و سرمایه‌شان را از دولت می‌گیرند آنها را هم اضافه بفرمایند همان صد میلیون تومان می‌شود مخارج این اتومبیل‌ها را این ملت بی‌چاره و فقیر می‌دهد باید یک قلم ۹ روی این اتومبیل‌ها و مخارش بکشد و این اولین قلم تعدیل بودجه است البته دولت باید سعی کند درآمدهایش را به حداکثر وصول کند به شرط این‌که به اصناف و کسبه جزء تعدی نکند (صحیح است- احسنت)

نایب‌رئیس- آقای حائری‌زاده‏

حائری‌زاده- سه موضوع است که من باید به عرض مجلس شورای ملی برسانم و با یک ربع ساعت قبل از دستور نمی‌توانم وارد بخشش بشوم و اگر آقایان در جلسات بعد وقت بدهند هر جلسه‌ای یک‌ساعت در سه جلسه من این موضوع‌ها را صبحت می‌کنم و مرخص می‌شوم یکی موضوع گزارش هشت نفری دوره سابق است که بعضی از اعضایش با من صحبت کردند که تو در مجلس هستی چرا در این موضوع توضیح نمی‌دهی و این موضوع را من باید روشن کنم که چه شد گزارش هشت نفری درست شد و اشکالات چه بود. این جریانات را من باید عرض کنم و یک‌ساعت وقت لازم دارد که در اطراف این موضوع بحث کنم یکی هم موضوع سازمان برنامه است که در زمان کابینه قوام‌السطنه یک هیئت مهندسین ماورای بحار را خواستند آمدند اینجا و تمام مأمورین آمریکایی‌ها یا انگلیسی‌ها که جنبه فنی داشتند با این‌ها کمک کردند و خوشبختانه عوامل ایرانی آن امروز، حالا هم هستند آقای اعلا خودش کنترات اینها را بسته و به ایران فرستاده آقای ابتهاج خودش وسایل کار اینها را فراهم کرده است و آقای امینی رئیس آن کمیسیون برنامه بوده است در کابینه مرحوم قوام‌السلطنه و شش جلد کتاب است و در تمام جزئیات گزارش‌های دقیق و مشروح داده شده و من مطالعه می‌کردم یک جلد آن را که مربوط به آبیاری بود دیدم اینها را عکسش را عمل کردند و عمل نکردند و حالا دوباره یک پول‌هایی می‌خواهند بگیرند برای خرج در این موضوع هم من یک‌ساعت وقت لازم دارم که بحث بکنم یک موضوع دیگر موضوع بودجه و تعادل آن است که لازم است راجع به آن و رویة تخریبی که سیاست‌های اجنبی و عوامل‌شان در ایران داشته است با سند و مدرک که در مجلس شورای ملی آورده‌ام این را هم یک‌ساعت وقت می‌خواهم برای صحبت کردن و استدعایم این است که این جلسه که آقایان وقت ندارند برای جلسات بعد هر جلسه یکساعت وقت به من بدهند مطالبم را عرض کنم و مرخص بشوم. موضوعی است که الجاهل اما مفرط او مفرط است یک دفعه حکومت جناب مصدق بود اوضاع و احوال در اینجا به شکلی بود که همین آقای میراشرافی با آن‌که وکیل هم بود با هیاهو مجبور شد که از جلسه علنی برود بیرون این وضعی است که در آن موقع بود، حالا هم در حکومت صوری جناب آقای اعلا یک وضعی است که حقیقتاً رقت‌آور است دیروز چند نفر از زن‌هایی که آمده بودند منزل من به قدری مرا متأثر کردند از داستان‌هایی که می‌گفتند و یک کاغذی هم به من رسیده بود که جریان را نوشته بود که من این را باید به طور خلاصه به عرض آقایان برسانم این آقایان فداییان اسلام یک حساب خرده‌ای هم با من داشتند خوشبختانه به طور مسالمت‌آمیز حل شد در دوره شانزدهم پشت این تریبون بنده صحبت می‌کردم یک صحبت هم راجع‌به دخالت اجانب در ایران کرده بودم که دست‌های اجنبی برای تخریب مشغول است و دسته‌جاتی که در ایران تشکیل می‌شود دست‌های اجنبی در این دسته‌جات وارد می‌شود و برای مملکت ایران ایجاد زحمت و خطر می‌کند این را در روزنامه به شکلی نوشته بودند که آقایان خیال کردند من گفتم فداییان اسلام دستة انگلیسی هستند (کریمی- شما چطور ملتفت شدید؟) و ما در کلوپ مرحوم مدرس بودیم آخر شب مردم رفتند و بعد یک عده‌ای مسلح آمدند آنجا و یک جریانی پیش آمد که من آن روز به خودم معتقد شدم اینها با آن حال عصبانی و جنونی که آمده بودند من توانستم با منطق و دلیل اینها را قانع بکنم و قانع کردم و اینها چای خوردند و با سلامتی رفتند و ایجاد زحمتی نشد اینها یک آقایانی هستند افراطی و این مسئله هست که هر کس در خطی افراطی است اینها هم در خط و فکر خودشان یک مردمان افراطی هستند و همین افراط و تفریط است که کار مملکت را به روز سیاه نشانده است این موضوع که هر عملی عکس‌العملی ایجاد می‌کند. جریان‌هایی که اخیراً پیش‌آمد کرده است من نمی‌خواهم

بگویم که دلیل هست که یک قسمتش مصنوعی است ولی پر طبیعی هم نیست در روزنامه که راجع‌به گشته شدن واحدی شرحی نوشته بود من آن روز عرض کردم آقای علم یک فرمایشاتی کردند ولی اطلاعاتی که بعد رسیده نشان داده که گویا فرمایشات ایشان مطابق واقع نبود کسانی که در راه‌آهن دیده بودند که او را می‌آورده‌اند آمدند با من صحبت کردند و حالا هم که او را گشته‌اند قبرش را هنوز به مادرش نشان نداده‌اند این رویه‌ها یک رویه‌هایی است که صحیح نیست در روزنامه‌ها اخیراً من دیدم (بهبهانی- آن رویه‌ای که آنها پیش گرفته بودند صحیح بوده آبروی هر چه روحانی بود بردند توی این مملکت) عرض کردم الجاهل اما مفرط او مفرط آن غلط بوده این هم غلط است که قانون و محکمه در کار نباشد و ارادة اشخاص حکومت کند من مخالفم با اراده اشخاص من طرف‌دار این هستم که محکمه باید در مملکت حکومت کند مادام که قانون در مملکت حکومت نکند این بار به منزل نمی‌رسد من یک عکسی توی روزنامه دیدم که یک سیدی که توی عکس ریشش سفید بود حالا سنش چقدر بود من کاری ندارم و این مأمور فرهنگ بوده در حوزه کرمانشاه چون برادر آن واحدی بوده است او را به عنوان تروریست خطرناک گرفته‌اند حبسش کرده‌اند چندی پیش جناب آقای آقا سیداحمد صفائی به من گفت گه یک پیش‌نمازی در همین طهران است که موسوم به طالقانی است گویا در مسجد خیابان اسلامبول آنجا مجلس تفسیر و نماز و یک چیزهایی دارد او را هم گرفته بودند ولی به کمک آقایان حجج اسلام آزادش کردند (عبدالصاحب صفائی- او را همان روز آزاد کردند) این رویه‌ای است که دلبخواهی اشخاص را مورد تعقیب قرار می‌دهند و قانون را برایش احترام قائل نمی‌شوند ما اگر چنانچه هیچ نگوییم در این جریان‌ها هر عمل بدی عکس‌العمل بدتری ایجاد خواهد کرد البته باید کسی که شرارت می‌کند مجازات بشود ولی قانون بگوید که این شریر است و مجازات بشود نه این‌که من هوس بکنم بزنم توی کوشش این اوضاع و احوال مملکت ما را به خطر می‌اندازد (بهبهانی- قانون گفته است که آدم‌کش را بگیرند این‌ها چند نخست‌وزیر را گرفته‌اند و کشته‌اند) بنده نمی‌گویم کسی که شرارت می‌کند تعقیب نکنید اجازه بدهید دوسیه‌سازی غیر از تعقیب متهم و مجرم است آن موقعی که موضوع خلیل پیش آمد اگر در مجلس شورای ملی این موضوع مطرح شده بود یک دستگاهی که دست داخلی و خارجی درش بود برای قتل رزم‌آرا اقدام کرد یک پاورقی‌هایی دارد که اگر لازم شد من ممکن است پشت تریبون بگویم این آقایان نادان فداییان اسلام آلت این سیاست شدند ولی به عقیده من با ادله‌ای که پرونده امر را رفتم دیدم مباشر امریکا دو نفری بودند که اینها را گرفتند و بعد هم ول‌شان کردند و آقایان فداییان اسلام خواستند قدرت نشان بدهند برایش گرفتند که ما این‌کار را کردیم در صورتی که می‌گویند آن گلوله‌ای که به او خورده خلیل که تماشاچی بوده از عقب سر نمی‌توانسته گلوله به مغز رزم‌آرا بزند (عده‌ای از نمایندگان- این حرف‌ها چیست آقا چرا پشت تریبون مجلس این مطالب را عنوان می‌کنید) اجازه بدهید در مطالب جزایی باید دقیقاً رسیدگی کرد با هو و جنجال که نمی‌شود از این‌که وکیلی در مجلس حرف خودش را نتواند بزند این‌که مجلس نیست آن روز آقای میراشرافی را با هو و جنجال بیرون کردند امروز هم با هو و جنجال بدون این‌که محاکم رسیدگی بکنند تروریست درجه اول را دستگیر می‌کنند اینها باید رسیدگی شود تحقیق بشود مسائل جزایی شوخی نیست (بهبهانی- حالا که دارند اینها را محاکمه می‌کنند) نباید سرسری کارها را برگذار کنیم این اعمال برای ما آتیه خطرناکی را ایجاد می‌کند من این موضوعی را این اظهارات را روی آن پست‌های شهری که راجع‌به این موضوع به من رسیده بود و من را بی‌اندازه متأثر کرده بود لازم دانستم که این مطالب را به عرض ملت ایران برسانم شاید اولیای امور متنبّه بشوند که قدری قانون را حکومت بدهند نه اراده خودشان را نه اراده اشخاص را امروز ممکن است من پشت این تریبون باشم فردا ممکن است مخالف من بیاید حرف بزند امروز من نشسته‌ام پشت این میز حکم می‌دهد فردا ممکن است مخالف من بیاید اگر قانون حکومت بکند هیچ ایراد و اعتراضی نیست تمام فریاد و ناله و داد من این است که اراده اشخاص حکومت نکند قانون حکومت بکند مرتکب می‌خواهد فدایی اسلام باشد می‌خواهد توده‌ای می‌خواهد حائری‌زاده باشد می‌خواهد آقای اسکندری باشد قانون اگر حکومت بکند هیچ اشکالی ندارد ولی اگر اراده اشخاص حکومت بکند در این مملکت ما دیده‌ایم که خیلی زود ورق برمی‌گردد آن کسی که پشت تریبون یا پشت کرسی قدرت نشسته دارد فرمان می‌دهد می‌رود پس فردا در محبس منزل می‌کند ما می‌خواهیم آنهایی که پشت میز قدرت نشسته‌اند این فکر را بکنند که اگر رفتند پشت میله محبس یک دفاعی بتوانند بکنند قانونی در دست باشد که مردم را مطابق جرایمی که به آنها نسبت داده می‌شود محاکمه و مجازات بکنند تحقیق بشود رسیدگی بشود روی آن تحقیق و رسیدگی حکم بکنند نه این‌که به هو و جنجال، یک اشخاص زبون و بی‌چاره‌ای که دستشان از همه کوتاه باشد هو و جنجال کردن برای آنها چندان قباحت ندارد ولی دولت که قدرت دستش است مجلس دستش است قانون را می‌تواند تغییر بدهد. هوچی‌گری کردنش خیلی بد است خیلی مضر است خیلی خطرناک است (کریمی- مجلس دست کسی نیست) اکثریت مجلس وقتی طرف‌دار دولت است هر اصلاحی که خواست می‌آید می‌کند (کریمی- مقصود این است که مانو کرکسی نیستیم) این را نباید رفتاری بکند که مضر باشد و آتیة خطرناکی را برای مملکت ایجاد بکند والا بنده سنم گذشته وقتم گذشته هوس و شهوت کار و شغل و مقام را نه طالبم و نه دیگر داوطلب وکالتم بنده چند صباحی مهمان شما هستم و مرخص می‌شوم ولی عرض کردم که به این وضعیت بار این مملکت به منزل نمی‌رسد باید وضعیت را یک‌جوری تعدیل کنیم که قانون در مملکت حکومت بکنند ما همین پریروز که به لایحه اضافه حقوق قضات رأی دادیم برای این بود که قضات طرف اعتماد باشند و به مسائل رسیدگی بکنند و البته این حکومت نظامی ما که بومی شده در این مملکت این حکومت نظامی ...

نایب‌رئیس- آقای حائری‌زاده وقت جنابعالی تمام شد.

حائری‌زاده- بنده عرایضم تمام نشده استدعای بنده این است که در جلسات آینده در سه جلسه ۳ ساعت به من وقت بدهید که من عرایضم را تمام کنم و مرخص شوم.

نایب‌رئیس- مادر این مجلس کارهای زیاد دیگری هم داریم اجازه فرمایید وارد دستور شویم‏.

۳- اعلام تصویب صورت‌مجلس‏

نایب‌رئیس- چون عده کافی است تصویب صورت مجلس اعلام می‌شود.

۴- اخذ رأی و تصویب لایحه حداکثر حقوق کارمندان دون‌پایه و مستخدمین جزء

نایب‌رئیس- نامه مجلس سنا راجع‌به حقوق کارمندان دون‌پایه و مستخدمین جزء قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد) عطف به مراسلة شماره ۸۰۱۵۶۱ و ۹ و ۳۴ راجع‌به لایحه مربوط به بالا بردن میزان حداکثر حقوق ثابت کارمندان دون‌پایه و خدمت‌گزاران جزء و مدد و معاش اولاد اشعار می‌دارد: لایحه فوق چون دو شوری است بدواً یک فوریت آن و همچنین اصل لایحه در جلسه روز شنبه بیست و پنجم آذرماه ۳۴ عیناً به تصویب مجلس سنا رسید.

رئیس مجلس سنا- سید حسن تقی‌زاده‏

نایب‌رئیس- چون لایحه مالی است با ورقه رأی می‌گیریم آقایان توجه داشته باشند که در موقع اعلام رأی هر کسی غیبت کند جریمه خواهد شد و تقاضا می‌کنم تقاضای این‌که با اجازه باشد نفرمایند که قبول نخواهد شد. (اسامی آقایان نمایندگان به ترتیب ذیل توسط آقای جلیلی منشی اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد) آقایان: دکتر بینا. دکتر افشار. دکتر عدل. دکتر سعید حکمت. عماد تربتی. مهندس اردبیلی. احمد فرامرزی. شادمان. کریمی. تجدد. سیداحمد صفائی. دکتر سید امامی. حشمتی. صدقی. رضایی. کی‌نژاد. مهندس ظفر. تفضلی. ایلخانی‌زاده. سنندجی. بیات ماکو. بوداغیان. افشار صادقی. صارمی. صدرزاده. خرازی. محمود افشار. ارباب. بهادری. عبدالصاحب صفائی. پورسرتیپ. بوربور. دولت‌شاهی. امیر احتشامی. غضنفری فرید اراکی. درخشش. بهبهانی. داراب. توماج. مشایخی. شیبانی. بزرگ‌نیا. عاملی. قرشی. سعید مهدوی لاری. عبدالرحمان فرامزی. کاشانیان. جلیل‌وند. شادلو. سلطانی. دکتر شاهکار. دکتر عمید. خلعتبری. دکتر جزایری. حائری‌زاده. مرآت اسفندیاری. اسکندری. میراشرافی. عمیدی نوری. نقابت. هدی. نصیری. عرب‌شیبانی. استخر. معین‌زاده. دهقان. رضا افشار. پناهی. محمود ذوالفقاری. احمد افخمی. یارافشار. باقر بوشهری. احمد حمیدیه. جلیلی.

آرا شماره شد و نتیجه به قرار زیر اعلام گردید.

آرای موافق- ۶۹ رأی رأی مخالف یک رأی‏

ورقة سفید علامت امتناع- سه برگ‏

نایب‌رئیس- با ۶۹ رأی موافق لایحه حداکثر حقوق کارمندان دون‌پایه و خدمت‌گزاران جزء تصویب شد.

اسامی موافقین آقایان: عبدالرحمن فرامرزی. محمود افشار. بهادری. باقر بوشهری. نقابت. شادمان. کاشانیان. معین‌زاده. دهقان. پناهی. بهبهانی. جلیل‌وند. غضنفری. دارا. مشایخی. عاملی. بزرگ‌نیا. ایلخانی‌زاده. دولت‌شاهی. بوربور. تجدد. سیداحمد صفائی. بیات ماکو. افشار صادقی. صدقی. تفضلی. درخشش. دکتر افشار. حشمتی کریمی. جلیلی. یارافشار. مهندس اردبیلی. دکتر بینا. دکتر عمید. رضایی. دکتر سید امامی. دکتر عدل. خلعتبری. عمیدی‌نوری. بوداغیان. قریشی. اسکندری. هدی. حمیدیه. محمود ذوالفقاری. صدرزاده. لاری. مرآت اسفندیاری. استخر. نصیری. مهدوی. شیبانی. صارمی. خرازی. سنندجی. دکتر سعید حکمت. شادلو. دکتر شاهکار. دکتر جزایری. فرید اراکی. توماج. پورسرتیپ. افخمی. مهندس ظفر. احمد فرامرزی. عماد تربتی. امتر احتشامی. مهدوی. ارباب

مخالف- آقای رضا افشار

ورقه سفید علامت امتناع- سه برگ‏

۵- قرائت گزارش مجلس سنا راجع به لغو عفو خلیل طهماسبی و ارجاع به کمیسیون دادگستری‏

نایب‌رئیس- یک نامه دیگری است از مجلس سنا رسیده راجع‌به خلیل طهماسبی قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی- عطف به مراسله شماره ۴۷۰۱- ۸- ۵- ۱۳۳۱ راجع‌به طرح مربوط به عفو و آزادی استاد خلیل طهماسبی اشعار می‌دارد: اخیراً طرح مذکور فوق ضمن مراسله شماره ۱۳۳۹۳- ۱۵- ۹- ۱۳۳۴ از طرف دولت به مجلس سنا ارسال و به کمیسیون شماره ۳ ارجاع گردید و کمیسیون مزبور رأی کمیسیون سابق دادگستری مجلس سنا را نسبت به مخالفت طرح مزبور به قانون اساسی تأیید نموده و گزارش مربوطه آن در جلسه‏ روز شنبه ۲۵ آذرماه ۱۳۳۴ مطرح و پس از شور کافی به تصویب مجلس سنا رسید اینک یک نسخه از آن ایفاد می‌گردد.

رئیس مجلس سنا- سیدحسن تقی‌زاده‏

نایب‌رئیس- مجلس سنا این قانون را برخلاف قانون اساسی دانسته (صحیح است) به کمیسیون دادگستری ارجاع می‌شود.

۶- شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به قرارداد سرویس‌های هوایی بازرگانی بین ایران و هلند

نایب‌رئیس- چند فقره قرارداد راجع‌به حمل‌ونقل و ترانزیت هست که مدتی است در مجلس شورای ملی مانده شور اول آن مطرح می‌شود که به کمیسیون مربوط برای شور دوم ارجاع شود (به شرح زیر قرائت شد) گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی کمیسیون امور خارجه در جلسه مورخه ۱۵/۴/۳۴ لایحه شماره ۳۷۴- ۸۱۳۰ دولت ارسالی از مجلس سنا راجع‌به سرویس‌های هوایی بازرگانی منعقده بین ایران و هلند را که برای شور اول به کمیسیون ارجاع گردیده بود با حضور آقای وزیر امور خارجه مورد رسیدگی قرار داده ماده واحده مصوب مجلس سنا را تصویب و اینک گزارش آن را تقدیم می‌دارد.

به جای مخبر کمیسیون امور خارجه- محمود رضایی‏

گزارش کمیسیون راه به مجلس شورای ملی کمیسیون راه در جلسه مورخه ۸/۷/۳۴ لایحه شماره ۳۷۴- ۸۱۳۰ دولت راجع‌به سرویس‌های حمل‌ونقل هوایی بازرگانی منعقده بین ایران و هلند را با حضور آقای وزیر راه مطرح و با توجه به گزارش کمیسیون امور خارجه عیناً تصویب نموده و اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد. مخبر کمیسیون راه نراقی‏

نایب‌رئیس- در این گزارش به عنوان مخالف و موافق کسی اسم ننوشته آقای دکتر شاهکار مخالف هستید؟

دکتر شاهکار- بنده فقط عرضم این بود که این مطالب در آن ورقه‌ای که دستور مجلس هست نبود و ما رأی دادیم که دستور مجلس عوض شود.

نایب‌رئیس- مناسب نیست یک قراردادهایی همین‌طور به عهده تعویق بیفتد (دکتر شاهکار- بنده حرفی ندارم) چون مخالفی نیست برای شور دوم به کمیسیون خارجه ارجاع می‌شود.

۷- شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع‌به قرارداد سرویس‌های هوایی بازرگانی بین ایران و نروژ

نایب‌رئیس- قرارداد هوایی بین ایران و نروژ مطرح است. گزارش کمیسیون قرائت می‌شود (به شرح زیر خوانده شد)

گزارش کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی کمیسیون امور خارجه موافقت‌نامه سرویس‌های حمل‌ونقل هوایی بازرگانی منعقده بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت نروژ را که در تاریخ ۷ بهمن ۱۳۳۹ به تصویب مجلس سنا رسیده مطرح نموده و با توضیحاتی که از طرف نماینده دولت داده شد ماده واحد مصوب مجلس سنا مورد موافقت کمیسیون واقع و اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌دارد.

به جای مخبر کمیسیون امور خارجه- محمود رضایی‏

گزارش از کمیسیون راه به مجلس شورای ملی‏

کمیسیون راه در جلسه هشتم مهر ماه ۱۳۳۴ با حضور آقای وزیر راه گزارش کمیسیون امور خارجه را مربوط به سرویس‌های حمل‌ونقل هوایی بازرگانی منعقده بین ایران و نروژ که قبلاً به تصویب مجلس سنا رسیده مورد رسیدگی قرار داده و گزارش کمیسیون خارجه را عیناً تأیید و اینک گزارش آن را جهت تصویب تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.

مخبر کمیسیون راه- نراقی‏

نایب‌رئیس- مخالفی نداشته فقط آقای ارباب موافق اسم نوشته‌اند با موافقت آقایان برای شور دوم به کمیسیون خارجه ارجاع می‌شود.

۸- شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع‌به قرارداد سرویس‌های هوایی بازرگانی بین ایران و سوئد

نایب‌رئیس- همین‌طور قرار داد بین ایران و سوئد است گزارش قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد) گزارش ازکمیسیون امور خارجه به مجلس شورایملی کمیسیون امور خارجه در جلسه مورخ ۱۵ تیرماه ۳۴ لایحه شماره ۳۷۴ ر ۸۱۳۰ دولت ارسالی از مجلس سنا راجع‌به سرویس‌های حمل‌ونقل هوایی بازرگانی منعقده بین ایران و سوئد را با حضور آقای وزیر امور خارجه برای شور اول مطرح و عیناً تصویب نموده و اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

به جای مخبر کمیسیون امور خارجه- محمود رضایی‏

گزارش از کمیسیون راه به مجلس شورای ملی کمیسیون راه در جلسه مورخه ۸ر۷ر۳۴ لایحه دولت راجع‌به سرویس‌های حمل‌ونقل هوایی بازرگانی منعقده بین ایران و سوئد را با حضور آقای وزیر راه مطرح و با توجه به گزارش کمیسیون امور خارجه ماده واحده عیناً تصویب و اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون راه- نراقی‏

نایب‌رئیس- در این گزارش هم کسی به عنوان مخالف اسم ننوشته برای شود دوم به کمیسیون خارجه فرستاده می‌شود.

۹- شور اول گزارش کمیسیون راه راجع‌به موافقت‌نامه ترانزیت بین ایران و ترکیه‏

نایب‌رئیس- موافقت‌نامه ترانزیتی بین ایران و ترکیه مطرح است قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)

گزارش از کمیسیون راه به مجلس شورای ملی‏

کمیسیون راه در جلسه هشتم مهرماه ۳۴ با حضور آقای وزیر راه لایحه دولت مربوط به موافقت‌نامه تسهیل و بسط ترانزیت و حمل‌ونقل مسافر و کالا بین ایران و ترکیه را که مشتمل بر یک مقدمه و چهارده ماده و سه پروتکل و یک موافقت‌نامه پرداخت و مراسلات متبادله بین طرفین می‌باشد مورد مطالعه قرار داده و موافقت‌نامه مزبور را عیناً تصویب و اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌دارد.

مخبر کمیسیون راه- نراقی‏

نایب‌رئیس- آقای دکتر جزایری مخالف اسم نوشته‌اید بفرمایید.

دکتر جزایری- بنده می‌خواستم یک تذکراتی روی کلیات به هم حالا برای این‌که معطل نشود حالا عرضی نمی‌کنم.

نایب‌رئیس- پس برای شور دوم به کمیسیون فرستاده می‌شود.

۱۰- طرح صورت و تصویب دو فوریت لایحه اجازه تمدید مدت اجرای ۲۴ فقره لوایح آقای دکتر مصدق‏

نایب‌رئیس- حالا نامه مجلس سنا مبنی بر تقاضای دولت راجع به تمدید مدت چند فقره لایحه قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی- لایحه شماره ۱۷۵۹۳- ۱۸ر۹ر۱۳۳۴ دولت راجع‌به تمدید مدت اجازه اجرای قانون مربوط به ۲۴ فقره از لوایح مصوبه آقای دکتر مصدق که در جلسه روز شنبه ۱۸ آذرماه ۱۳۳۴ با قید دو فوریت تقدیم مجلس سنا شده بود فوریت‌ها در همان جلسه به تصویب رسیدو لایحه در جلسه روز سه‌شنبه ۲۵ آذر ماه ۱۳۳۴ مطرح و مورد شور واقع و با اصلاحاتی به تصویب رسید، اینک لایحه مزبور برای تصویب آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.

رئیس مجلس سنا- سیدحسن تقی‌زاده‏

نایب‌رئیس- آقای معاون نخست‌وزیر.

معاون نخست‌وزیر- بنده استدعایم این بود که چون در مجلس سنا با دو فوریت تلقی شد مجلس شورای ملی هم لطف بفرمایند چون جریان کار دولت متوقف مانده این کار با دو فوریت تلقی شود.

نایب‌رئیس- حالا فوریت اول مطرح است آقای عبدالصاحب صفائی مخالفید بفرمایید.

عبدالصاحب صفائی دولت عوض توجه به تمام مسائل و شئون زندگی مردم توجه فقط به این لوایح داشته است که یک روز پس و پیش نشود و نکند خدای‌نکرده یک لایحه‌ای یک ساعت قبل از تصویب به موقع اجرا گذاشته شده باشد (سعید مهدوی- این عمل دولت قابل‌تقدیر است) تقدیرش را شما بفرمایید بنده تدکرش را می‌دهم بنده با اصل اجرای این لوایح مخالف بودم و در موقعی که این لوایح مطرح شد یک‌جا و دولت اجازه اجرا خواست عرض کردم که این لوایح هیچ مفید نیست جز ایجاد زحمت کار دیگری نمی‌کند چه آنهایی که مربوط به محصلین مدارس است و شلاق زدن آنها (عمیدی‌نوری- آن را لغو کردند) الان عرض می‌کنم و چه مربوط به قاچاق و غیرذالک عرض کردم که اینها مفید نیست و گروهی از مشکلات دولت باز نمی‌کند و بی‌جهت اصرار دارند به این کار

دولت‌ها گاهی از روی ضعف واقعاً گاهی دولت‌ها از روی ضعف و عدم‌استطاعت دنبال قانون می‌گردند تصور می‌کنند که اگر قوانین زیادتری داشته باشند قدرت‌شان زیادتر می‌شود در صورتی که این‌طور نیست قدرت مربوط به داشتن قانون نیست قدرت یک موهبت الهی است که گاهی به بعضی اشخاص می‌دهد و به بعضی اشخاص نمی‌دهد آنهایی که قدرت ندارند دنبال قانون می‌گردند این عرایض در اصل قضیه و اکنون هم با حفظ همان عرایضم در اصل قضیه با طرح این هم مخالفم دولت در اصل وقت خواسته ۳ ماه برای اجرای اینها که تکلیفش را در مجلس معلوم کند اولاً استدعا می‌کنم از جناب آقای ناصر ذوالفقاری معاون محترم نخست‌وزیر که معلوم بفرمایند وضعیت این قوانین در کمیسیون‌ها از چه قرار است مطلب دومی که بنده دارم اجازه خواسته‌اند تا بیست و پنجم اسفند اگر واقعاً این قوانین واجب است و لازم است و دولت به آنها احتیاج دارد این ماه‌به‌ماه اجازه گرفتن یعنی چه این هم شده نظیر یک دوازدهم بودجه خوب آقا در ۲۵ اسفند چه خواهید کرد ۲۵ اسفند که برخورد به تعطیل و مجلس هم تا ۲۵ فروردین تعطیل است و وقتی تعطیل تمام شد موقع انتخاباتی فرضی است در ۲۵ اسفند چه‌کار می‌کنید چون خلق‌الله نمایندگان در حوزه‌های انتخابیه هستند آقا تا ۲۵ اسفند چه‌کار می‌کنید اگر واقعاً این قوانین مورد احتیاج‌تان هست و اگر لازم دارید بیایید بگویید یک‌جا مادام‌العمر اجرا کنید شما این سه ماهه چه‌کار می‌کنید این سه ماهه آقایان در حوزه‌های انتخابیه‌شان هستند که عرض کردم دو ماهش فرض انتخابات. در فرض انتخابات نمایندگان در حوزه‌های انتخابیه‌شان می‌روند انشاءالله حالا موفق یا غیرموفق یک مطلب دیگری است آن وقت در ۲۵ اسفند چه‌کار خواهید کرد این مطلب به صورت شوخی شبیه‌تر است تا راستی راستی بنده اصلاً این قوانین را برای دولت مفید نمی‌دانم و برای دولت ایجاد قدرت نمی‌کند و اجرای این قوانین نه امکان قدرت برای دولت هست و نه امکان مبارزه و اگر واقعاً لازم است بیست و پنجم اسفند چه‌کار خواهد کرد در ۲۵ اسفند که بعدش هم مجلس تعطیل است و بنده نمی‌دانم دوره ۱۹ چه وقت افتتاح خواهد شد البته انشاءالله طبق مقرارت عمل خواهد شد خوب آن وقت چه می‌شود استدعا می‌کنم همان فکری را که ۲۵ اسفند می‌خواهید بکنید در حالا بکنید حالا می‌خواهید با سه فوریت مطرح بفرمایید بعد البته آقایان هم که موافق بودند روی ایمان و عقیده رأی خواهند داد بعد چه خواهد شد بعد هم ۲۵ اسفند است و خداحافظ شما بنده استدعا می‌کنم که جناب آقای ذوالفقاری از این فوریت صرف‌نظر بفرمایند یک مطالعه‌ای بفرمایند اگر واقعاً این قوانین مورد احتیاج‌شان است بیک صورت دیگری تمدید و اجازه اجرا بگیرند و یا لااقل اجازه بگیرند تا وقتی که مجلس به طور کلی تکلیف این لوایح را معلوم نکرده قابل‌اجرا باشد تا این‌که ۲۵ اسفند گرفتار مخالفت بنده نشوند (دکتر شاهکار- پیشنهاد اصلاحی بدهید) جنابعالی بدهید بنابراین بنده معتقدم که فوریت این لایحه مسکوت بماند تا جناب آقای ذوالفقاری مطالعه بفرمایند و ببینند اینها لازم هست یا نیست که اگر لازم نیست یک مرتبه ۲۵ اسفند را معین بکنند چون مطمئناً آقایان در ۲۵ اسفند در تهران تشریف ندارند آن خلأیی که فکر می‌کنید الان پیدا خواهد شد که از یک طرف الزام دارید به اجرایش و از طرف دیگر اجازه قانونی ندارید آن وقت چه خواهد شد ۲۵ اسفند چه‌کارش خواهید کرد پس این قسمت فوریت را الان پس بگیرید و یک تصمیم اساسی برای این‌کار اتخاذ کنید.

نایب‌رئیس- آقای معاون نخست‌وزیر

معاون نخست‌وزیر (ناصر ذوالفقاری)- بنده می‌خواستم حضور جناب آقای صفائی عرض کنم که بنده هر چه نگاه کردم لایحه شلاق در اینجا نمی‌بینم و این موضوعی که می‌فرمایید در کمیسیون دادگستری حذف شد (عبدالصاحب صفائی- پس بوده که حذف شده) بله حذف شده اطمینان داشته باشید که همچون چیزی نیست و ضمناً می‌خواستم حضورشان عرض کنم که نگرانی‌تان از این است که تا ۲۵ اسفند این قوانین کارش تمام نشود بنده باید حضور مبارک‌تان عرض کنم که دولت قصوری در این امر نکرده است دولت لوایح را تقدیم کمیسیون‌های مجلس کرده است و مجلس هم کار خودشان را کرده‌اند و دولت شکایتی از مجلسین ندارد بخصوص مجلس سنا که تقریباً از ۱۶ لایحه‌ای که در مجلس سنا بود چند فقره از آن را تصویب کرده به مجلس شورای ملی فرستاده ۸ فقره در دستور مجلس است و امیدوارم با توجهی که مجلسین دارند هر چه زودتر این لوایح بگذرد (دکتر جزایری- در مورد ۲۰ درصد کشاورزان بعضی از آقایان سناتورها بودند که نگذارند) دو تا از این لوایح را دولت خودش تقاضا کرده است که مسکوت بماند و دو تا را مسترد داشته بنابراین فکر این‌که ۲۵ اسفند دو مرتبه بیاییم و مزاحم آقایان بشویم نخواهد بود بنابراین بنده تقاضا می‌کنم که آقایان دو فوریت را رأی بدهید که هر چه زودتر تصویب بشود.

نایب‌رئیس- آقای دکتر شاهکار موافقید بفرمایید.

دکتر شاهکار- آقایان در تیرماه سال گذشته موقعی که لوایح به اصطلاح قانونی آقای دکتر مصدق مطرح بود بنده آن‌وقت عرض کردم که بعضی از این قوانین بسیار بسیار مفید است برای کشور و لازم است که در اطرافش دقت بشود و مجلس شورای ملی به آن صورت قانونی بدهد و بعد از آن همه لطماتی که مملکت خورد اقلاً از این قوانین استفاده بکند، مجلس شورای ملی و کمیسیون‌های مجلسین با نهایت فداکاری و این تبعیضی که آقای ناصر ذوالفقاری فرمودند بسیار خارج از انصاف بود کار کردند و چون در ظرف سه ماه تکلیف تمام آن لوایح معلوم نشد یک سه ماه دیگر هم مهلت دادند قوانین بسیار مفیدی گذشته من‌جمله قانون بانک ساختمانی و بعضی قوانین دیگر

بهبهانی- چیزهای مضر هم گذشت‏.

نایب‌رئیس- راجع‌به فوریت بفرمایید.

دکتر شاهکار- راجع‌به فوریت است و بعد هم که تمدید شد چون نوشته بود که مجلس یک‌بار می‌تواند تقاضای تمدید کند خود بنده از اشخاصی بودم که مخالفت کردم با تمدید مجدد کمیسیون‌های مشترک این فرمول پیدا شد که در ظرف چهار ماه باز دولت ادامه بدهد النهایه این بار برای تصویب بیاید در مجلس همین‌طور که آقای معاون نخست‌وزیر تدکر دادند بعضی از این قوانین در مجلس سنا از تصویب گذشت بقیه هم باید بگذرد اما این‌که آقای صفائی فرمودند ۲۵ اسفند چه می‌کند خاطر آقا متوجه این قسمت باشد که در خلال این مدت دیگر وظیفه مجلسین است که این قوانین را رسیدگی کند آنهایی که خوب است تصویب بکنید و آنهایی که بد است رد بکنید بنابراین دولت مسئولیتی ندارد و این‌که فرمودید شوخی می‌کند در این قسمت واقعاً دولت شوخی نمی‌کند بنابراین بر عهده مجلسین است که این قسمت را تمام کند موضوع شلاق ...

نایب‌رئیس- در فوریت بفرمایید مطرح نیست‏.

دکتر شاهکار- چون قضیه اهمیت دارد اجازه بفرمایید توضیحی عرض کنم موضوع شلاق مربوط به اخلال‌گران است و بنده خیال می‌کنم مجازات اخلال‌گران به هر عنوانی که برای خودشان قائل بشوند فدایی یا غیرفدایی. محصل یا غیرمحصل باید دولت به شدت بب آنها رفتار کند و شأن مجلس شورای ملی نیست که از تروریسم حمایت کند (عبدالصاحب صفائی- صحبت از محصل مدرسه بود. کی صحبت از تروریسم کرد آقای دکتر شاهکار صحبت از محصل سر کلاس هست چرا بی‌لطفی می‌فرمایید) (زنگ رئیس- دعوت به سکوت)

نایب‌رئیس- این موضوع مطرح نیست عمیدی‌نوری این لایحه هم در سنا و هم در شورا رد شده است آقای ذوالفقاری این لایحه را پس بگیرید.

عبدالصاحب صفائی- جناب آقای دکتر نمره‌تان خیلی بالا است‏.

دکتر شاهکار- جناب آقای صفائی بنده اهل نمره نیستم این اظهارات را هم از جنابعالی انتظار ندارم ولی پشت تریبون این مملکت نباید گفته شود که محصل را شلاق می‌زنند.

عبدالصاحب صفائی- آقا قانونش را گذارنده‌اید این حرف چه حرفی است. (زنگ رئیس)

رئیس- این مورد بحث نیست آقای صفائی خواهش می‌کنم (صفائی- من با این ترتیب صحبت موافق نیستم) آقای دکتر شاهکار خواهش می‌کنم صحبت‌تان را تمام بکنید می‌خواهیم رأی بگیریم.

دکتر شاهکار- وکیل که می‌آید پشت تریبون نمی‌گذارند حرفش را بزند.

صفائی- من صحبت از تروریست نکردم تروریست باید مجازات‏ شود بنده عرض کردم محصل را نباید شلاق زد.

نایب‌رئیس- آقای صفائی صحبت نکنید اعلام رأی می‌شود رأی می‌گیریم به فوریت اول لایحه پیشنهادی دولت آقایانی که موافق هستند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد حالا فوریت دوم مطرح است.

آقای عبدالصاحب صفائی بفرمایید راجع‌به فوریت صحبت کنید اگر بخواهید راجع‌به شلاق صحبت کنید نمی‌گذارم. ‏

عبدالصاحب صفائی- بنده راجع‌به فوریت اول همان‌طور که مخالف بودم با فوریت دوم هم مخالفم و مطمئنم دوست عزیزم آقای دکتر شاهکار اشتباه کردند ...

نایب‌رئیس- بنده نگذاشتم ایشان صحبت کنند شما را هم نمی‌گذارم صحبت کنید.

عبدالصاحب صفائی- بنده هیچ وقت دفاع از تروریست نمی‌کنم و معتقدم که تروریست و اخلال‌گر باید مجازات بشود و بحداکثر هم مجازات بشود و اکنون هم که موضوع تنبیه محصل در کمیسیون مشترک رد شده است بنابراین بنده دیگر عرضی ندارم بنده عرض کردم که موضوع محصلین و شلاق زدن آنها صحیح نبوده معلوم شد که آقایان توجه کرده‌اند و در کمیسیون‌های مشترک رد شده است باز هم عرض می‌کنم که این موضوع فوریت ندارد اجازه بدهید یک‌جا بآن توجه بشود ولی مع‌الوصف اگر آقایان معتقدند به فوریت بنده عرضی ندارم فقط خواستم آن سوءتفاهم مرتفع بشود که مجلس شورای ملی طرف‌دار تروریست و اخلال‌گر نیست. (صحیح است)

عبدالرحمن فرامرزی- ننگ است برای مجلس که قانون وضع بکند که محصل را شلاق بزنند.

نایب‌رئیس- آقای مهدوی‏

مهدوی- چون آقای صفائی فرمودند که ۲۵ اسفند تمام می‌شود بعد تکلیف چه می‌شود دولت تقاضا کرده است که این سه ماه را هم مهلت بدهید ولی چون دولت لوایح را تقدیم مجلس کرده است

کمیسیون‌های مجلس موظف‌اند که زودتر این لوایح را به تصویب برسانند و بعد هم در مدت اجرا اگر اهمالی بشود از کمیسیون‌ها می‌شود و کمیسیون‌ها باید تسریع بکنند که تا ۲۵ اسفند این لوایح تصویب بشود اما این‌که تا ۲۵ اسفند چه می‌شود حتماً تا آن‌وقت در مجلسین تصویب می‌شود و احتیاجی به تمدید نیست (عبدالصاحب صفائی- اصلش گناه تمام معایب کشور زیر سر مجلس است چرا کمیسیون را می‌گویید همه را بگویید) حالا استدعا دارم این لایحه را تصویب بفرمایید تا دولت در محظور نباشد.

نایب‌رئیس- آقایانی که با فوریت دوم موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد

۱۱- طرح و تصویب یک فوریت و مذاکره در گزارش کمیسیون راه راجع به بازنشستگی مأمورین اداره پلیس راه‌آهن‏

نایب‌رئیس- پیشنهادی است آقایان کرده‌اند قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی- امضاکنندگان زیر تقاضا داریم گزارش کمیسیون راه مربوط به بازنشستگی افسران و هم‌ردیفان و استواران و درجه‌داران راه‌آهن که طبق رأی مجلس مقدم در دستور قرار گرفته با یک فوریت مطرح شود. بهادری. بیات ماکو. محمود افشار. دکتر بینا. عمیدی‌نوری. نقابت. اکبر. حبیب پناهی. ایلخانی‌زاده. عماد تربتی. پیراسته. حمیدیه و چند نفر دیگر

نایب‌رئیس- آقایان جزو دستور بودن را رأی داده‌اند حالا یک فوریتش مطرح است آقای ارباب مخالفید

ارباب- خیر

نایب‌رئیس- چون مخالفی نیست رأی می‌گیریم‏.

پورسرتیپ- تا اکثریت بشود بنده یک عرضی دارم که اجازه بفرمایید عرض بکنم‏.

نایب‌رئیس- راجع‌به پیشنهاد است؟

پورسرتیپ- خیر قربان

نایب‌رئیس- پس نمی‌شود. رأی می‌گیریم به یک فوریت این لایحه آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. حالا گزارش قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد) گزارش از کمیسیون راه به مجلس شورای ملی کمیسیون راه لایحه شماره ۹۶۴۴ راجع‌به بازنشستگی افسران و هم‌ردیفان و افراد پلیس راه‌آهن را با حضور آقای وزیر راه مطرح و با اصلاحاتی که در آن به عمل آورده مورد تصویب قرار داده و اینک گزارش آن را تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون راه- نراقی

لایحه قانون بازنشستگی افسران و هم‌ردیفان و استواران و درجه‌داران و افراد اداره پلیس راه‌آهن‏

ماده ۱- میزان حقوق بازنشستگی افسران و هم‌ردیفان و استواران و درجه‌داران و افراد اداره پلیس راه‌آهن عبارت است از یک سی‌ام مجموع آخرین حقوق و کمک و مزایای دریافتی آنان ضرب در سنوات خدمت.

ماده ۲- در هیچ مورد میزان حقوق بازنشستگی افسران و هم‌ردیفان و استواران و درجه‌داران و افراد اداره پلیس راه‌آهن نباید از مجموع آخرین حقوق و کمک و مزایای دریافتی زمان خدمت تجاوز نماید. مقصود از مزایای دریافتی مبلغی است که از تاریخ اول دی‌ماه ۱۳۲۵ به عنوان حق گماشته به افسران و هم‌ردیفان و استواران اداره پلیس راه‌آهن به نسبت حقوق پایه‌های قانونی آنها و به عنوان کمک و فوق‌العاده ویژه به درجه‌داران و افراد پرداخت می‌شود.

ماده ۳- عموم افسران و هم‌ردیفان و استواران و درجه‌داران و افراد اداره پلیس راه‌آهن می‌توانند با رعایت یکی از مقرارت زیر بازنشستگی خود را از خدمت بخواهند: ۱- افسران و هم‌ردیفان و استواران به شرط داشتن ۲۵ سال خدمت متوالی و ۳۰ سال خدمت متناوب بدون رعایت سن مشروط بر این‌که ۱۵ سال تمام شاغل بوده و یا شصت سال عمر بدون رعایت مدت خدمت. ۲- درجه‌داران و افراد اداره پلیس راه‌آهن با داشتن بیش از ۲۰ سال خدمت به شرط داشتن ۴۵ سال عمر.

ماده ۴- وزارت راه می‌تواند بپیشنهاد اداره پلیس راه‌آهن دولتی ایران افسران و هم‌ردیفان و استوارانی که ۳۰ سال خدمت متوالی یا ۳۵ سال خدمت متناوب داشته باشند و سن آنها ۶۵ سال تمام باشد بازنشسته نماید. چنانچه افسران و هم‌ردیفان و استواران به سن ۷۰ سال تمام رسیده باشند بدون رعایت سنین خدمت بایستی بازنشسته شوند و همچنین درجه‌داران و افراد پلیس راه‌آهن در صورتی که ۲۵ سال متوالی یا ۳۰ سال متناوب خدمت داشته باشند بدون رعایت سن باید بازنشسته شوند.

ماده ۵- کلیه افسران و هم‌ردیفان و استواران و درجه‌داران و افراد اداره پلیس راه‌آهن که از دی‌ماه ۱۳۲۵ به بعد از مزایای فوق‌الذکر استفاده نموده و می‌نمایند در صورتی که کسور متعلقه به حق گماشته و فوق‌العاده ویژه را از تاریخ استفاده پرداخت نمایند مشمول مقررات این قانون خواهند بود ولی کارمندان رسمی که بعد از تصویب این قانون لدی الاقتضاء از ادارات و بنگاه‌های دولتی به اداره پلیس راه‌آهن منتقل شوند در صورتی مشمول این قانون شناخته می‌شوند که مدت خدمت آنها در اداره پلیس راه‌آهن کمتر از ۱۵ سال نباشد و در غیراین صورت مأخذ حقوق بازنشستگی آنها مطابق حقوق بازنشستگی دیگر کارمندان دولت خواهد بود.

ماده ۶- از تاریخ تصویب این قانون محاسبه و موجودی صندوق اختصاصی کسور بازنشستگی مربوط به حق گماشته افسران و هم‌ردیفان و استواران و فوق‌العاده ویژه درجه‌داران و افراد اداره پلیس راه‌آهن به اداره بازنشستگی کل کشور تحویل می‌شود و کشور رسمی و حق گماشته را مستقیماً از اداره بازنشستگی دریافت خواهد داشت.

ماده ۷- هریک از افسران و هم‌ردیفان و استواران و درجه‌داران و افراد اداره پلیس راه‌آهن که قبل از رسیدن بعد بازنشستگی علیل یا به واسطه حادثه‌ای ناقص شده و از کار کردن باز بمانند و کمیسیون پزشکی مرکب از رؤسای ادارات بهداری وزارت راه و بهداری راه‌آهن دولتی ایران و پزشکی‌قانونی دادگستری گواهی نمایند وزارت راه باید بدون رعایت سنین خدمت او را موظف نموده و آخرین حقوق و کمک و مزایای دریافتی مادام‌العمر به او پرداخت شود و همچنین به وراث قانونی افسران و هم‌ردیفان و درجه‌داران و افراد اداره پلیس راه‌آهن که در حین انجام وظیفه یا به سبب آن تلف یا کشته می‌شوند به تشخیص و پیشنهاد وزارت راه و تصویب هیئت وزیران آخرین حقوق و کمک و مزایای دریافتی زمان حیات نیز طبق مقرارت قانون پرداخت خواهد شد.

ماده ۸- به وراث قانونی افسران و هم‌ردیفان و استواران و درجه‌داران و افراد که از تاریخ دی‌ماه ۱۳۲۵ از حقوق وظیفه استفاده نموده و می‌نماید از تاریخ برقراری حقوق وظیفه حق گماشته و فوق‌العاده ویژه هم به همان نسبت پرداخت خواهد شد.

ماده ۹- وزارت راه و وزارت دارایی مأمور اجرای این قانون می‌باشند. گزارش از کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملی کمیسیون امور استخدام در جلسه یکشنبه ۱۶ مهرماه ۳۴ گزارش کمیسیون راه راجع‌به مقرارت بازنشستگی افسران و هم‌ردیفان و افراد پلیس راه‌آهن را با حضور آقای معاون وزارت راه مورد رسیدگی قرار داده و مواد مصوبه کمیسیون راه را تأیید و اینک گزارش آن را تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون امور استخدام- نراقی‏

نایب‌رئیس- کلیات مطرح است آقای شمس قنات‌آبادی جزو مخالفین اسم نوشته‌اند تشریف بردند مریض بودند مرخصی گرفته‌اند و رفته‌اند آقای پورسرتیپ مخالفید؟

پورسرتیپ- با یک قسمتش، مخالف مشروط هستم‏.

نایب‌رئیس- بفرمایید.

پورسرتیپ- عرض کنم بنده در اصل موضوع مخالفتی ندارم که کمکی بشود همان‌طوری که نسبت به سایر مستخدمین کمک می‌شود و حقوق بازنشستگی‌شان را هم تأمین بکنند مال اداره راه‌آهن را هم چون مردمی هستند زحمت می‌کشند و شب و روز در زحمت و خطر هستند تأمین بشود اما می‌خواستم عرض کنم خوب است بنگاه راه‌آهن و همین‌طور وزارت راه در خاصه و خرجی‌هایی که در وزارت راه می‌شود یک قدری یک عملی بکنند که نظر دولت را در تعدیل بودجه تأمین کنند تا بودجه متعادل بشود زیرا در اداره راه‌آهن بنده اطلاع دارم که خیلی خاصه و خرجی می‌شود بنده اطلاع دارم به افرادی که ده فرسخ آن طرف راه‌آهن هستند حقوق می‌دهند به نام مستحفظ، به نام تفنگ‌چی خوب اگر راه‌آهن پلیس دارد چرا باید به اشخاصی که اصلاً در استخدام دولت نیستند یک باج‌سبیل داده شود مطلب دیگری که می‌خواستم با اجازه آقای رئیس عرض کنم این است که باز هم در لرستان و بروجرد زلزله تکرار شده است و موجب خسارات و تلفات زیادی شده است باید از دولت و مخصوصاً از جناب آقای ذوالفقاری معاون نخست‌وزیر تشکر بکنم که بنابر تذکری که آن دفعه بنده عرض کردم اقداماتی کردند و پول و چادر و لوازم را به قدر ضرورت فرستاده‌اند ولی می‌خواستم از ایشان تقاضا بکنم که کمک بیشتری بشود و توجه زیادتری بشود فکر کنید الان یک عده مردم بدون سرپرست بدون سایبان در میان برف و باران دارند زندگی می‌کنند به آنها یک توجه بیشتری بشود.

نایب‌رئیس- آقای بهادری موافق هستند در صورت موافق آقای حائری‌زاده جلوتر اسم نوشته‌اند که نیستند آقای نقابت هم موافق نوشته‌اند آقای نقابت بفرمایید.

نقابت- عرض کنم حاصل این لایحه تعیین مرجع تقاعد مأمورین پلیس راه‌آهن است یعنی تا حالا یک صندوقی در خود اداره راه‌آهن بود که به کار تقاعد اینها رسیدگی می‌کرد حالا قرار بر این شده است که تمرکز پیدا بکند در صندوق تقاعد عمومی و اضافاتی که به صیغ مختلف داده می‌شد اینها هم یک کاسه ضمیمه حقوق تقاعد و وضع حقوقی آنها بشود البته آقایان توجه دارند اشخاصی که با ترن مسافرت کرده‌اند می‌دانند میزان زحمت و درجه مراقبت مأمورین پلیس راه‌آهن بر کسی پوشیده نیست و این آقایان شبانه‌روز راحت ندارند در سرما و گرما حداکثر دقت و کوشش را به کار می‌برند (پورسرتیپ- بعضی‌هاشان قاچاق‌چی‌گری می‌کنند) البته در بین یک عده‌ای مأمور ممکن است خاطی هم پیدا بشود ولی نمی‌شود به همه

اهانت کرد و چون وضع تقاعدشان تعیین می‌شود به قیاس سایر مأمورین اشکال مهمی ندارد و امیدواریم که آقایان‏ موافقت بکنند.

نایب‌رئیس- آقای بهادری جنابعالی موافقید؟ بهادری بنده عرضی ندارم.

نایب‌رئیس- آقای مشایخی‏

مشایخی- موضوع بازنشستگی کارمندان دولت یکی از مسائلی است که مثل امور استخدامی و سایر مسائل کارمندان به نظر بنده بایستی به هر حال بیشتر مورد توجه نمایندگان مجلس شورای ملی واقع بشود و یک قانونی یک لوایحی برای کارمندان دولت بیاید به مجلس از نظر شروع استخدام و ادامه خدمت و بالاخره بازنشستگی ولی عملاً در مجلس شورای ملی برای هر صنف و هر دسته‌ای یک قانون خاصی برای بازنشستگی تصویب شده است در جلسه گذشته برای بازنشستگی قضات یک قانونی تصویب شد امروز هم قانونی برای بازنشستگی افراد پلیس راه‌آهن و صاحب‌منصبان پلیس راه‌آهن بنده می‌خواستم عرض کنم و توجه دولت را به این مطلب جلب کنم که قانون استخدام کشوری را به مجلس شورای ملی بدهد که این قانون جامع باشد و شامل تمام کارمندان دولت بشود و یک قانون یکنواختی برای همه باشد مخصوصاً از جناب آقای معاون نخست وزیری تمنّا می‌کنم که توجه بفرمایند که اگر یک قانون جامعی بیاورند مفیدتر است (صحیح است) و وقت مجلس هم کمتر صرف می‌شود اما راجع‌به این لایحه اصولاً با بازنشستگی هیچ‌کس مخالف نیست و افراد پلیس راه‌آهن خدمت‌گزار این مملکت هستند و بایستی از حقوق بازنشستگی استفاده بکنند مزایای‌شان هم باید حساب بشود.

ولی در این لایحه بنده یک تسامحی می‌بینم که خواستم این مطلب را تذکر بدهم اولاً این لایحه مالی است چرا وزیر دارایی آن را امضا نکرده است اصل لایحه به امضای آقای وزیر راه و آقای نخست‌وزیر به مجلس داده شده است و چون جنبه مالی دارد حق این بوده است که وزیر دارایی هم امضا کند دوم این لایحه چه در حال حاضر چه در آینده ایجاد تعهدات مالی برای دولت می‌کند و حق این بود که به تصویب کمیسیون بودجه و کمیسیون دارایی مجلس شورای ملی هم برسد این لایحه به کمیسیون بودجه رفته ولی به کمیسیون دارایی نیامده است از لحاظ تشریفات قانون‌گذاری در درجه اول از لحاظ عدم امضای وزیر دارایی و در درجه دوم از نظر این‌که به کمیسیون‌های مربوطه نرفته یک نقصی دارد و خواستم توجه آقایان را باین مطلب جلب کنم بنده با اساس موضوع کمال موافقت را دارم اگر رعایت مقرارت قانون را آقایان لازم می‌دانند باین مطلب توجه کنند.

آقای نایب‌رئیس در این موضوع نظر بدهند.

نایب‌رئیس- لایحه از طرف دولت آمده بوده البته مجلس باید رجوع کند به کمیسیون‌های مربوطه حالا بسته به نظر مجلس است اگر آقایان صلاح بدانند مانعی ندارد که به کمیسیون دارایی هم برود دیگر کسی اجازه نخواسته است بنابراین در کلیات پیشنهاد کفایت مذاکرات شده که قرائت می‌شود. (به شرح زیر خوانده شد) پیشنهاد می‌نمایم مذاکرات در کلیات کافی باشد- بهادری

نایب‌رئیس- آقای بهادری

بهادری- چون مدتی است این لایحه از تصویب کمیسیون راه گذشته واقعاً این کمکی است برای یک عده‌ای که از هرگونه وسایل زندگی محرم هستند و مجلس شورای ملی هم عنایت فرمودند که این را تصویب کنند بنده استدعا می‌کنم که مذاکرات کافی است و این زودتر تصویب بشود و یکی هم آقای مشایخی مطلبی فرمودند مطابق ماده ۱۳۶ آیین‌نامه تشخیص کمیسیون‌ها با مقام ریاست است و مقام ریاست این را فرستاده‌اند به کمیسیون راه و کمیسیون بودجه.

نایب‌رئیس- آقای دکتر جزایری

دکتر جزایری- بنده غرضم از مخالفت تذکر یک نکته است که استدعا می‌کنم جناب آقای ذوالفقاری توجه بفرمایند تا این قبیل مطالب روشن بشود صحبت از اضافه آقایان افسران پلیس و اعضای پلیس راه‌آهن است بنده تصور نمی‌کنم که هیچ‌کس مخالف باشد که آقایان هم مشمول اضافات بشوند و مقررات درباره آنها هم اجرا بشود ولی چندی پیش جراید خبر دادند که در پلیس راه‌آهن یک سوءاستفاده‌هایی شده است یک عده‌ای از اعضای پلیس با یک باند قاچاقچی در اداره پلیس و راه‌آهن همکاری می‌کرده‌اند و خود آنها وسایل قاچاق و سوءاستفاده را فراهم می‌کردند آیا واقعاً چنین چیزی هست یا نیست اگر صحیح است اشخاص تعقیب شده‌اند یا نشده‌اند، بی‌جهت به اشخاص نباید اتهام زد به نظر بنده فعلاً این تذکر را عرض کردم بایستی راجع‌به این مطالب رسیدگی و توجه بشود و آقایان یک رسیدگی دقیقی بکنند که مردم هم بدانند آیا در پلیس راه‌آهن چنین چیزی بوده یا نبوده والا یک مطالبی گفته می‌شود و نوشته می‌شود جراید هم منتشر می‌کنند ولی پس از چندی نتیجه‌اش برای مردم روشن نمی‌شود و مردم مطلع نمی‌شوند اگر کسی واقعاً خطایی یا کار بدی کرده است مجازات نمی‌شود و اگر هم نکرده است یک دسته‌ای بدنام و متهم می‌شوند این است که بنده استدعا می‌کنم این مطلب را زودتر رسیدگی کنید و به اطلاع عامه برسانید که آیا واقعاً چنین چیزی بوده یا نبوده و اگر بوده است مجازات شده‌اند یا نشده‌اند آقایان اینها مأمور حفظ جان مردم و مال مسافرین هستند اگر بنا شود که خود اینها با یک عده‌ای از قاچاق‌چی‌ها چنین کاری کرده باشند باید تعقیب بشود بنده قبل از این‌که رسیدگی بشود و اعلام بشود و رأی داده بشود و مراجع قانونی مملکت این کار را تأیید بکنند اتهامی نمی‌زنم استدعا می‌کنم تکلیف این کار را تعیین کنند.

۱۲- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه‏

نایب‌رئیس- اعلام رأی می‌شود برای کفایت مذاکرات در کلیات آقایان توجه داشته باشند که چندین مرتبه خواهش شده که سروقت سر ساعت ۹ تشریف بیاورند و بعد هم تا آخر وقت تشریف داشته باشند آقایان دیرتر تشریف می‌آورند و زودتر تشریف می‌برند بنابراین چون عده برای رأی کافی نیست جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز پنجشنبه ساعت ۹ صبح (ده دقیقه بعدازظهر جلسه ختم گردید)

نایب‌رئیس مجلس شورای ملی- اردلان‏