مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۷ شهریور ۱۳۴۸ نشست ۱۴۸

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و دوم

قوانین انقلاب شاه و مردم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۷ شهریور ۱۳۴۸ نشست ۱۴۸

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۲۷ شهریور ۱۳۴۸ نشست ۱۴۸

مشروح مذاکرات شورای مجلس ملی، دوره ‏۲۲

جلسه: ۱۴۸

فهرست مطالب:

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل‏

۲- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارایی راجع به انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه و ارسال به مجلس سنا

۳- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا راجع به تخفیف کارمزد باربری گمرکی و استفاده از انبارهای اختصاصی و ابلاغ به دولت‏

۴- تصویب صورت جلسه‌های روز ۲۳ شهریور

۵- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای قوام‌صدری‏

۶- بیانات بعد از دستور آقایان: فخرطباطبایی- روحانی‏

۷- ختم جلسه‏

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه (۲۷) شهریور ماه ۱۳۴۸

جلسۀ فوق‌العاده مجلس در ساعت ۹ صبح به ریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید.


- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

رئیس ـ اسامی غائبین جلسۀ قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

غائبین با اجازه

آقایان ابوذر ـ دکتر مدنی ـ مهندس سهم‌الدینی ـ مهندس بریمانی ـ انشاء ـ صادق سمیعی ـ مهندس اخوان ـ دکتر خطیبی فولادوند ـ مهندس پرویز بهبودی ـ دکتر صدر ـ دکتر طالع ـ فهیمی ـ پرویزی ـ شیخ‌الاسلامی ـ مصطفوی نائینی ـ اخلاقی محمد اسدی ـ دکتر اسفندیاری ـ دکتر الموتی ـ اهری ـ دکتر بقائی یزدی ـ بوشهری ـ سعید وزیری ـ دکتر صالحی ـ عجم ـ دکتر عدل ـ دکتر فربود ـ کورس ـ مریدی ـ مرندی ـ موقر مهرزاد ـ دکتر میرعلاء ـ دکتر گاگیک ـ دکتر یگانگی ـ دکتر حبیب‌اللهی ـ کریم بخش‌سعیدی ـ تیمسار همایونی ـ تیمسار نکوزاد ـ بانو زاهدی.

غائبین مریض

آقایان فیاض ـ دکتر امینی ـ آموزگار ـ دکتر خیراندیش ـ خانلرقراچورلو ـ کاسمی ـ کلانتری ـ پردلی ـ مبارکی ـ دکتر موثقی.

- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه و ارسال به مجلس سنا

۲- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه و ارسال به مجلس سنا

رئیس ـ وارد دستور می‌شویم گزارش شور دوم انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسۀ ۲۵ شهریور ماه ۱۳۴۸ با حضور آقای دکتر آموزگار وزیر دارائی و آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی لایحه شمارۀ ۱۴۰۴۸ ـ ۲۴ /۳ /۱۳۴۸ دوات راجع به انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه را که گزارش شور اول آن به شمارۀ ۹۴۰ چاپ شده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و با توجه به پیشنهادهای واصله مصوبه شور اول ار با اصلاحاتی تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

قانون انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه

فصل اول ـ تعاریف و کلیات مادۀ ۱ ـ اسناد خزانه اسناد کوتاه مدت و بی‌نامی است که برای تأمین احتیاجات مالی خزانه‌داری کل در جریان سال مالی انتشار می‌یابد.

مادۀ ۲ ـ اوراق قرضه اوراق متوسط یا دراز مدت بی‌نام یا با نامی است که به سرای تأمین قسمتی از اعتبارات مورد نیاز برنامه‌های عمرانی یا دفاعی انتشار می‌یابد.

مادۀ ۳ ـ عامل فروش سازمانی است که به نمایندگی وزارت دارائی اسناد خزانه و اوراق قرضه را توزیع و فروش و بازپرداخت می‌نماید.

مادۀ ۴ ـ بهای اسمی اسناد خزانه و اوراق قرضه مشمول این قانون بهایی است که در متن آن‌ها نوشته شده و پرداخت آن از طرف وزارت دارائی پس از انقضاء سررسید مقرر تضمین شده است.

مادۀ ۵ ـ بهای روز اسناد خزانه و اوراق قرضه مشمول این قانون بهایی است که این اسناد و اوراق بر حسب مقتضیات عرضه و تقاضا در بازار خرید و فروش می‌شوند.

مادۀ ۶ ـ بهره اسمی بهره‌ای است که در متن اسناد خزانه و اوراق قرضه مشمول این قانون نوشته شده و پرداخت آن از طرف وزارت دارائی پس از انقضاء سررسید آن تضمین شده است.

مادۀ ۷ ـ بهره واقعی بهره‌ای است که بر اثر نوسانات بهای روز اسناد یا اوراق ممکن است بیشتر یا کمتر از بهرۀ اسمی نصیب دارندگان آن‌ها شود.

مادۀ ۸ ـ انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه مشمول این قانون عبارت است از واگذاری اسناد و اوراق مذکور در مقابل وجوهی که عاید خزانه‌داری کل می‌شود.

مادۀ ۹ ـ میزان و تاریخ عرضه و نرخ بهره و نوع هر سری اسناد خزانه به پیشنهاد خزانه‌داری کل و موافقت وزیر دارائی تعیین خواهد شد.

مادۀ ۱۰ ـ میزان اسناد خزانه در گردش هیچ وقت نباید از ۵/۱۰ هزینه‌های مصوب در بودجه کل کشور (هزینه‌های از محل درآمد عمومی بودجه کل کشور) تجاوز کند.

مادۀ ۱۱ ـ وجوه حاصل از انتشار اسناد خزانه به عنوان تن‌خواه گردان مورد استفاده خزانه‌داری کل واقع خواهد شد.

مادۀ ۱۲ ـ میزان و تاریخ عرضه و نرخ بهره و نوع هر سری اوراق قرضه وسیله هیئتی مرکب از رئیس کل یا قائم مقام رئیس کل بانک مرکزی ایران و رئیس دفتر مرکزی بودجه و خزانه‌دار کل بررسی و به وزیر دارائی پیشنهاد می‌شود. اخذ تصمیم نهایی به پیشنهاد وزیر دارائی و تصویب نخست‌وزیر خواهد بود.

مادۀ ۱۳ ـ میزان اوراق قرضه در گردش هیچ‌وقت نباید از جمع درآمدهای عمومی و درآمدهای برنامه (بدون احتساب وام‌ها) که در سال مالی قبل وصول شده تجاوز نماید.

مادۀ ۱۴ ـ اسناد خزانه و اوراق قرضه به امضای وزیر دارائی و خزانه‌دار کل منتشر خواهد شد.

فصل دوم ـ طرز انتشار و بازپرداخت و بازخرید

مادۀ ۱۵ ـ استاد خزانه به مدت‌های ۳ ماه و ۶ ماه و یک سال خواهد بود.

مادۀ ۱۶ ـ اوراق قرضه به مدت‌های یک تا ده سال به صور مختلف طبق آئین‌نامه اجرایی این قانون منتشر خواهد شد.

مادۀ ۱۷ ـ اسناد خزانه و اوراق قرضه بی‌نام پس از انقضاء سررسیدهای مقرر در وجه حامل قابل پرداخت است.

مادۀ ۱۸ ـ خرید اولیه و نقل و انتقال بعدی اوراق قرضه با نام باید در دفتر عامل فروش اولیه ثبت شود.

مادۀ ۱۹ ـ اوراق قرضه با نام و بی‌نام پس از انتشار طبق آئین‌نامه اجرایی این قانون قابل تبدیل به یکدیگر هستند.

مادۀ ۲۰ ـ وزارت دارائی عاملیت توزیع و فروش و بازپرداخت اسناد خزانه و اوراق قرضه مشمول این قانون و پرداخت بهره آنها را به بانک مرکزی ایران واگذار می‌کند و بانک مزبور می‌تواند در تمام موارد مذکور به اشخاص دیگر عاملیت بدهد.

مادۀ ۲۱ ـ پرداخت اصل و بهره اسناد خزانه و اوراق قرضه موضوع این قانون مشمول مرور زمان نیست و دارندگان آن‌ها می‌توانند هر موقع بعد از سررسید به هر یک از عاملین مراجعه و آن‌ها را به وجه نقد یا اسناد خزانه و اوراق قرضه قابل انتشار دیگری تبدیل نمایند ولی به مدت بعد از سررسید اسناد و اوراق مزبور بهره‌ای تعق نخواهد گرفت.

مادۀ ۲۲ ـ اصل و بهره اسناد خزانه و اوراق قرضه دفاعی که قبل از اجرای این قانون منتشر شده است بر اساس قوانین مربوط از محل اعتبارات منظور در بودجه کل کشور (حسب مورد از محل درآمدهای عمومی یا برنامه) یا از محل وجوه حاصل از فروش اوراق قرضه موضوع این قانون قابل پرداخت است. به اسناد خزانه و اوراق قرضه دفاعی فوق‌الذکر بعد از دو سال از تاریخ تصویب این قانون بهره تعلق نخواهد گرفت.

مادۀ ۲۳ ـ وزارت دارائی موظف است وجوه لازم جهت پرداخت اصل و بهره اسناد خزانه و اوراق قرضه منتشر شده را حسب مورد از محل فروش اسناد خزانه یا اوراق قرضه یا از محل اعتبارات منظور در بودجه کل کشور در اختیار بانک مرکزی ایران قرار دهد.

مادۀ ۲۴ ـ بانک مرکزی ایران می‌تواند اسناد خزانه و اوراق قرضه مشمول این قانون را قبل از سررسید معین به بهایی کمتر یا بیشتر از بهای اسمی آن‌ها بر حسب وضع بهره در بازار به حساب خود بازخرید کند یا بفروشد.

فصل سوم ـ تعهدات دستگاه‌های دولتی و خصوصی

مادۀ ۲۵ ـ از تاریخ اجرای این قانون کلیۀ مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شرکت‌ها و مؤسساتی که حداقل ۵۰ درصد از سرمایه آن‌ها متعلق به دولت است از جمله بانک مرکزی ایران و بانک ملی ایران و سازمان ذوب‌آهن و شرکت هواپیمایی ملی ایران و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و شهرداری‌ها و مؤسسات وابسته به شهرداری‌ها و سازمان بیمه‌های اجتماعی موظفند قسمتی از وجوهی که به هر عنوان برای بازنشستگی ـ پس‌انداز با پرداخت‌های پایان خدمت در حساب‌های مربوط وارد و ثبت می‌شود طبق آئین‌نامۀ اجرایی این قانون به اسناد خزانه و اوراق قرضه تبدیل نمایند.

مادۀ ۲۶ ـ از تاریخ اجرای این قانون شرکت‌های بیمه داخلی و نمایندگی مؤسسات بیمه خارجی موظفند قسمتی از سپرده‌ها و ذخائر خود را طبق آئین‌نامه اجرایی این قانون همیشه به صورت اسناد خزانه یا اوراق قرضه نگاه‌داری نمایند.

مادۀ ۲۷ ـ بانک مرکزی ایران موظف است به وسیله بازخرید اسناد خزانه و اوراق قرضه در بازار همیشه بهار روز آن‌ها را در سطحی تثبیت نماید که تفاوت بهره واقعی آن‌ها از نرخ بهره اسمی مربوط از یک درصد تجاوز نکند.

مادۀ ۲۸ ـ میزان و تاریخ عرضه و نرخ بهره و نوع هر سری اوراق قرضه شرکت‌ها و مؤسسات وابسته به دولت که به موجب قوانین خاص منتشر گردد به ترتیب مقرر در مادۀ ۱۲ این قانون تعیین می‌شود.

فصل چهارم ـ طرز اجراء

مادۀ ۲۹ ـ وزارت دارائی می‌تواند به پیشنهاد بانک مرکزی ایران برای بانک مذکور و هم‌چنین عاملین فروش عمده اسناد خزانه و اوراق قرضه بر حسب وضع بازار و مقتضیات روز حق عاملیتی قائل شود.

مادۀ ۳۰ ـ وزارت دارائی موظف است لااقل در هر سه ماه یکبار آمار مربوط به اسناد خزانه و اوراق قرضه منتشر شده را برای عموم آگهی نماید.

مادۀ ۳۱ ـ با اجرای این قانون، انتشار اسناد خزانه مصوب بهمن ۱۳۴۳ و تبصرۀ ۳۳ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ و قانون اصلاح تبصرۀ ۳۳ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور لغو می‌شود.

مادۀ ۳۲ ـ آئین‌نامه‌های اجرایی این قانون از طرف وزارت دارائی پیشنهاد و پس از تصویب هیئت وزیران به موقع اجرا گذارده می‌شود.

مخبر کمیسیون دارائی ـ خسروی کردستانی.

رئیس ـ مادۀ اول مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱ ـ اسناد خزانه اسناد کوتاه مدت و بی‌نامی است که برای تأمین احتیاجات مالی خزانه‌داری کل در جریان سال مالی انتشار می‌یابد.

رئیس ـ در مادۀ اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ اول رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ دوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲ ـ اوراق قرضه اوراق متوسط یا دراز مدت بی‌نام یا با نامی است که برای تأمین قسمتی از اعتبارات مورد نیاز برنامه‌های عمرانی یا دفاعی انتشار می‌یابد.

رئیس ـ نسبت به مادۀ دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ دوم رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ سوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۳ ـ عامل فروش سازه‌ای است که به نمایندگی وزارت دارائی اسناد خزانه و اوراق قرضه را توزیع و فروش و بازپرداخت می‌نماید.

رئیس ـ نسبت به مادۀ سوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ دوم رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ چهارم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۴ ـ بهای اسمی اسناد خزانه و اوراق قرضه مشمول این قانون بهایی است که در متن آن‌ها نوشته شده و پرداخت آن از طرف وزارت دارائی پس از انقضاء سررسید مقرر تضمین شده است.

رئیس ـ در مادۀ چهارم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ چهارم رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۵ ـ بهای روز اسناد خزانه و اوراق قرضه مشمول این قانون بهایی است که این اسناد و اوراق بر حسب مقتضیات عرضه و تقاضا در بازار خرید و فروش می‌شوند.

رئیس ـ نسبت به مادۀ ۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۵ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۶ ـ بهره اسمی بهره‌ای است که در متن اسناد خزانه و اوراق قرضه مشمول این قانون نوشته شده و پرداخت آن از طرف وزارت دارائی پس از انقضاء سررسید آن تضمین شده است.

رئیس ـ در مادۀ ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۶ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۷ ـ بهره واقعی بهره‌ای است که بر اثر نوسانات بهای روز اسناد یا اوراق ممکن است بیشتر یا کمتر از بهرۀ اسمی نصیب دارندگان آن‌ها شود.

رئیس ـ در مادۀ ۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۷ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۸ ـ انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه مشمول این قانون عبارت است از واگذاری اسناد و اوراق مذکور در مقابل وجوهی که عاید خزانه‌داری کل می‌شود.

رئیس ـ در مادۀ ۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۸ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۹ ـ میزان و تاریخ عرضه و نرخ بهره و نوع هر سری اسناد خزانه به پیشنهاد خزانه‌داری کل و موافقت وزیر دارائی تعیین خواهد شد.

رئیس ـ در مادۀ ۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۹ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۱۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۰ ـ میزان اسناد خزانه در گردش هیچ‌وقت نباید از ۱/۱۰ هزینه‌های مصوب در بودجه کل کشور (هزینه‌های از محل درآمد عمومی بودجه کل کشور) تجاوز کند.

رئیس ـ در مادۀ ۱۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۱۰ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۱۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۱ ـ وجوه حاصل از انتشار اسناد خزانه به عنوان تن‌خواه گردان مورد استفاده خزانه‌داری کل واقع خواهد شد.

رئیس ـ در مادۀ ۱۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۱۱ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۱۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۲ ـ میزان و تاریخ عرضه و نرخ بهره و نوع هر سری اوراق قرضه وسیله هیئتی مرکب از رئیس کل یا قائم مقام رئیس کل بانک مرکزی ایران و رئیس دفتر مرکزی بودجه و خزانه‌دار کل بررسی و به وزیر دارائی پیشنهاد می‌شود. اخذ تصمیم نهایی به پیشنهاد وزیر دارائی و تصویب نخست‌وزیر خواهد بود.

رئیس ـ نسبت به مادۀ ۱۲ نظری نیست؟ آقای فرهادپور بفرمائید.

فرهادپور ـ به طوری‌که همکاران محترم ملاحظه می‌فرمایند در این ماده نرخ بهره اسناد خزانه و اوراق قرضه به عهدۀ مقاماتی از دولت و دستگاه‌های اقتصادی و تصویب وزیر دارائی محول شده بنده می‌خواستم نظرشان را به این نکته جلب کنم که این نرخ بهره اگر قرار باشد دور تسلسل پیدا کند به هیچ جایی متوقف و منتهی نخواهد شد مؤسسات دولتی که متعهد پرداخت وام به افراد هستند بایستی ترتیبی شرایط و ضوابطی بر آن‌ها حکومت بکند که وامی که آن‌ها به مردم در موارد خاص روی نیازمندی‌های مخصوصی می‌پردازند بهره بیشتری از مردم نگیرند آن‌طوری که بنده اطلاع دارم بانک رهنی ایران که مؤسسه‌ای است برای کمک به مردم محتاج و مردم مقروض در نرخ بهره‌اش تغییری داده به نظر من این نوع بانک‌ها که با سرمایه دولت اداره می‌شود برای کار تجارتی و منفعت‌جوئی و مرابحه‌خواری نیستند به خصوص اگر کارشان مستقیماً در این قیل مسائل به ضرر اقتصاد مملکت تمام بشود اگر بانک رهنی در مقابل احتیاجات مردم بهره بیشتری مطالبه بکند در نتیجه در بازار خصوصی نرخ بهره بالا خواهد رفت و به طور قطع در بهره این اوراق تأثیر خواهد گذاشت. به نظر من جا داد جناب آقای وزیر دارائی این‌جا وعده بفرمایند که لااقل بانک‌هایی که با سرمایه دولت اداره می‌شود نظیر بانک رهنی و بانک کارگشایی تحت کنترلی قرار خواهند گرفت که وامی را که دولت به مردم محتاج می‌پردازد با بهره‌ای سنگین‌تر از بهره‌ای که مطابق این اوراق به مردم، دولت خواهد پرداخت تفاوت زیادی نداشته باشد. بانک رهنی در سال ۴۴ با ۱۰ میلیون مخارج اداری همان کاری را می‌کرد که امروز با ۳۸ میلیون مخارج اداری شاید یک کار کمتری را می‌کند. آقایانی که با این بانک سر و کار دارند از نزدیک به طرز عمل آن واقف هستند. در شهرستان‌ها شعباتی باز کرده‌اند ولی آن‌چه که من می‌بینم این شعبات به هیچ وجه جواب‌گوی تقاضای مردم نیستند و مخارج اضافه‌ای بر این بانک تحمیل شده. نظر بنده بر این است که اگر ما کنترل نکنیم نرخ بهره‌ای که بانک‌های دولتی می‌پردازند به طور قطع این کار دور تسلسل پیدا خواهد کرد و به ضرر دولت تمام خواهد شد.

رئیس ـ نظر دیگری در مادۀ ۱۲ نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۱۲ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۱۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۳ ـ میزان اوراق قرضه در گردش هیچ‌وقت نباید از جمع درآمدهای عمومی و درآمدهای برنامه (بدون احتساب وام‌ها) که در سال مالی قبل وصول شده تجاوز نماید.

رئیس ـ در مادۀ ۱۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۱۳ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۱۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۴ ـ اسناد خزانه و اوراق قرضه به امضای وزیر دارائی و خزانه‌داری کل منتشر خواهد شد.

رئیس ـ نسبت به مادۀ ۱۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۱۴ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۱۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۵ ـ اسناد خزانه به مدت‌های ۳ ماه و ۶ ماه و یک سال خواهد بود.

رئیس ـ در مادۀ ۱۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۱۵ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۱۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۶ ـ اوراق قرضه به مدت‌های یک تا ده سال به صور مختلف طبق آئین‌نامه اجرایی این قانون منتشر خواهد شد.

رئیس ـ در مادۀ ۱۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۱۶ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۱۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۷ ـ اسناد خزانه و اوراق قرضه بی‌نام پس از انقضاء سررسیدهای مقرر در وجه حامل قابل پرداخت است.

رئیس ـ در مادۀ ۱۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۱۷ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۱۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۸ ـ خرید اولیه و نقل و انتقال بعدی اوراق قرضه با نام باید در دفتر عامل فروش اولیه ثبت شود.

رئیس ـ در مادۀ ۱۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۱۸ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۱۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۹ ـ اوراق قرضه با نام و بی‌نام پس از انتشار طبق آئین‌نامه اجرایی این قانون قابل تبدیل به یکدیگر هستند.

رئیس ـ در مادۀ ۱۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۱۹ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۲۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۰ ـ وزارت دارائی عاملیت توزیع و فروش و بازپرداخت اسناد خزانه و اوراق قرضه مشمول این قانون و پرداخت بهره آنها را به بانک مرکزی ایران واگذار می‌کند و بانک مزبور می‌تواند در تمام موارد مذکور به اشخاص دیگر عاملیت بدهد.

رئیس ـ نسبت به مادۀ ۲۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۲۰ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۲۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۱ ـ پرداخت اصل و بهره اسناد خزانه و اوراق قرضه موضوع این قانون مشمول مرور زمان نیست و دارندگان آن‌ها می‌توانند هر موقع بعد از سررسید به هر یک از عاملین مراجعه و آن‌ها را به وجه نقد یا اسناد خزانه و اوراق قرضه قابل انتشار دیگری تبدیل نمایند ولی به مدت بعد از سررسید اسناد و اوراق مزبور بهره‌ای تعلق نخواهد گرفت.

رئیس ـ در مادۀ ۲۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۲۱ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۲۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۲ ـ اصل و بهره اسناد خزانه و اوراق قرضه دفاعی که قبل از اجرای این قانون منتشر شده است بر اساس قوانین مربوط از محل اعتبارات منظور در بودجه کل کشور (حسب مورد از محل درآمدهای عمومی یا برنامه) یا از محل وجوه حاصل از فروش اوراق قرضه موضوع این قانون قابل پرداخت است. به اسناد خزانه و اوراق قرضه فوق‌الذکر بعد از دو سال تاریخ تصویب این قانون بهره تعلق نخواهد گرفت.

رئیس ـ نسبت به مادۀ ۲۲ نظری نیست؟ آقای دکتر آموزگار بفرمائید.

دکتر آموزگار (وزیر دارائی) ـ در سطر چهار این ماده یک کلمه دفاعی در چاپ افتاده به اسناد خزانه و اوراق قرضه دفاعی فوق‌الذکر باید باشد چون در شروع ماده هم می‌گوید که اصل و بهره اسناد خزانه و اوراق قرضه دفاعی نه اوراق و اسناد، برای این‌که معلوم باشد این عدم تعهد بهره به آن اسناد و اوراق قرضه است استدعا می‌کنم به اسناد خزانه و اوراق قرضه دفاعی اصلاح بفرمائید.

رئیس ـ اصلاح می‌شود. نظر دیگری نسبت به مادۀ ۲۲ نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۲۲ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۲۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۳ ـ وزارت دارائی موظف است وجوه لازم جهت پرداخت اصل و بهره اسناد خزانه و اوراق قرضه منتشر شده را حسب مورد از محل فروش اسناد خزانه یا اوراق قرضه با از محل اعتبارات منظور در بودجه کل کشور در اختیار بانک مرکزی ایران قرار دهد.

رئیس ـ در مادۀ ۲۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۲۳ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۲۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۴ ـ بانک مرکزی ایران می‌تواند اسناد خزانه و اوراق قرضه مشمول این قانون را قبل از سررسید معین به بهایی کمتر یا بیشتر از بهای اسمی آنها بر حسب وضع بهره در بازار به حساب خود بازخرید کند یا بفروشد.

رئیس ـ در مادۀ ۲۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۲۴ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۲۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۵ ـ از تاریخ اجرای این قانون کلیه مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شرکت‌ها و مؤسساتی که حداقل ۵۰ درصد از سرمایه آن‌ها متعلق به دولت است از جمله بانک مرکزی ایران و بانک ملی ایران و سازمان ذوب‌آهن و شرکت هواپیمایی ملی ایران و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و شهرداری‌ها و مؤسسات وابسته به شهرداری‌ها و سازمان بیمه‌های اجتماعی موظفند قسمتی از وجوهی که به هر عنوان برای بازنشستگی پس‌انداز یا پرداخت‌های پایان خدمت که در حساب‌های مربوط وارد و ثبت می‌شود طبق آئین‌نامۀ اجرایی این قانون به اسناد خزانه و اوراق قرضه تبدیل نمایند.

رئیس ـ نسبت به مادۀ ۲۵ نظری نیست؟ آقای دکتر یزدان‌پناه بفرمائید.

دکتر یزدان‌پناه ـ یک کلمه (که) که در اول صفحه ۵ اضافه چاپ شده باید حذف شود.

رئیس ـ اصلاح می‌شود. آقای عباس میرزائی بفرمائید.

عباس میرزائی ـ بنده ضمن تشکر از آقای وزیر دارائی که این لایحه اوراق قرضه ملی را به مجلس شورای ملی آورده‌اند به یک نکته‌ای نظرشان را معطوف می‌دارم و آن موضوع سازمان بیمه‌های اجتماعی است. شما مستحضر هستید که یک مقدار از پول‌های ذخیره را در بعضی از بانک‌های خصوصی که از سازمان بیمه‌های اجتماعی قرض کرده‌اندو در این‌جا ذکر نشده پس‌اندازهای قبلی سازمان بیمه‌های اجتماعی است یا این‌که این قانون که دارد تصویب می‌شود شامل از این به بعد پس‌اندازهای بیمه‌های اجتماعی هم می‌شود. لذا بعضی از این بانک‌های خصوصی اگر ورشکست بشوند و این پول ذخیره کارگران که برای ایام پیری و کهولت آن‌ها ذخیره شده خدای نخواسته به قول معروف به باد برود این است که بنده خواستم جناب‌عالی توضیح بفرمایید ببینیم موضوع قسمتی از پس‌اندازها که بیمه‌های اجتماعی هم درش ذکر شده شامل کدامیک از پس‌اندازها خواهد شد. خیلی متشکرم.

رئیس ـ آقای وزیر دارائی بفرمائید.

دکتر آموزگار (وزیر دارائی) ـ همان‌طوری که ملاحظه می‌فرمایید ماده طوری تنظیم شده که کلی است و شامل کلیه وجوهی است که برای بازنشستگی تا پایان خدمت این مؤسسات کنار می‌گذارند البته باز هم در خود ماده توجه می‌فرمائید نوشته است قسمتی از این وجوه و آن هم طبق آئین‌نامه‌ای که به تصویب هیئت وزیران می‌رسد. این قسمت معلوم می‌شود و هیچ‌وقت هم دولت کاری نمی‌کند که خللی به کار بانک‌هایی که قسمتی از این مؤسسات در آن‌ها پوبی ودیعه گذاشته‌اند وارد بیاید ماده کلیت دارد و شامل کلیه پس‌اندازهاست (صحیح است).

رئیس ـ نظر دیگری در مادۀ ۲۵ نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۲۵ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۲۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۶ ـ از تاریخ اجرای این قانون شرکت‌های بیمه داخلی و نمایندگی مؤسسات بیمه خارجی موظفند قسمتی از سپرده‌ها و ذخایر خود را طبق آئین‌نامۀ اجرایی این قانون همیشه به صورت اسناد خزانه یا اوراق قرضه نگاه‌داری نمایند.

رئیس ـ در مادۀ ۲۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۲۶ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۲۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۷ ـ بانک مرکزی ایران موظف است به وسیله بازخرید اسناد خزانه و اوراق قرضه در بازار همیشه بهای روز آن‌ها را در سطحی تثبیت نماید که تفاوت بهره واقعی آن‌ها از نرخ بهره اسمی مربوط از یک درصد تجاوز نکند.

رئیس ـ در مادۀ ۲۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۲۷ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۲۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۸ ـ میزان و تاریخ عرضه و نرخ بهره و نوع هر سری اوراق قرضه شرکت‌ها و مؤسسات وابسته به دولت که به موجب قوانین خاص منتشر گردد به ترتیب مقرر در مادۀ ۱۲ این قانون تعیین می‌شود.

رئیس ـ در مادۀ ۲۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۲۸ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۲۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۹ ـ وزارت دارائی می‌تواند به پیشنهاد بانک مرکزی ایران برای بانک مذکور و هم‌چنین عاملین فروش عمده اسناد خزانه و اوراق قرضه بر حسب وضع بازار و مقتضیات روز حق عاملیتی قائل شود.

رئیس ـ در مادۀ ۲۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۲۹ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۳۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۳۰ ـ وزارت دارائی موظف است لااقل در هر سه ماه یک‌بار آمار مربوط به اسناد خزانه و اوراق قرضه منتشر شده را برای عموم آگهی نماید.

رئیس ـ در مادۀ ۳۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۳۰ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۳۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۳۱ ـ با اجرای این قانون، قانون انتشار اسناد خزانه مصوب بهمن ماه ۱۳۴۳ و تبصره ۳۳ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ و قانون اصلاح تبصرۀ ۳۳ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور لغو می‌شود.

رئیس ـ در مادۀ ۳۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۳۱ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۳۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۳۲ ـ آئین‌نامه‌های اجرایی این قانون از طرف وزارت دارائی پیشنهاد و پس از تصویب هیئت وزیران به موقع اجرا گذارده می‌شود.

رئیس ـ در مادۀ ۳۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۳۲ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر لایحه مطرح است آقای قاضی‌زاده بفرمائید.

قاضی‌زاده ـ تصور نشود که بنده نسبت به اصل این لایحه و موادش نظری دارم بلکه می‌خواهم عرض کنم از لوایح بسیار مفید و جامع است و دارای ثمراتی خواهد بود که بعداً ظاهر می‌شود بالاخص موقعی که این لایحه در شور اول پیشنهاداتی شد و به کمیسیون دارائی آمد آقای وزیر دارائی با کمال حسن نظر نسبت به پیشنهادات توجه فرمودند و قبول فرمودند ولی نکته‌ای که اینجا وضه این لایحه را نسبت به لوایح دیگر مشخص می‌کند و قابل تذکر و اظهار تشکر است این است که در مادۀ ۳۱ تصریح شده است که با اجرای این قانون، قانون انتشار اسناد خزانه مصوب بهمن ماه ۱۳۴۳ و تبصره ۳۳ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ و قانون اصلاح تبصره ۳۳ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور لغو می‌شود در صورتی که در سایر قوانین این مطلب تصریح نمی‌شود و وزیر دارائی آمده حتی در لایحه مالیات بر درآمد این مطلب را روشن کرده و وضع مردم و کارمندان دولت یه موقع کاملاً معلوم می‌شود و بلاتکلیف نمی‌مانند. در سایر قوانین می‌نویسند که قوانینی که با این قانون مباینت و مغایرات دارد لغو می‌شود. نه کارمند دولت متوجه این موضوع می‌تواند بشود که کلیه این قوانین کدام است و همین‌طور ارباب رجوع متوجه نمی‌شوند و این نشانه تبحر وزیر دارائی در تنظیم این لوایح است و قابل تقدیس است و از آقای دکتر یگانه که شخصیت فاضل و دانشمندی هستند استدعا می‌شود در سایر موارد دستور بفرمایند به این موضوع توجه بشود و روشن بکنند و تصریح بکنند که این قوانین و این مقررات لغو می‌شود عرض دیگری ندارم.

رئیس ـ نظر دیگری در کلیات آخر لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به این لایحه با ورقه اخذ رأی می‌شود.

(اسامی نمایندگان به ترتیب زیر به وسیله منشی (آقای مهندس صائبی) اعلام گردید و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد.)

آقایان ملک‌زاده آملی ـ فروتن ـ دکتر محققی ـ فضائلی ـ پدرامی ـ دیهیم ـ دکتر مدرسی ـ دکتر الموتی ـ جهانشاهی ـ دکتر عدل طباطبائی ـ دکتر امامی خوئی ـ مهندس زنجانچی ـ دکتر وحیدنیا ـ بدر صالحیان ـ فرهادپور ـ دکتر سعید حکمت ـ رامبد ـ ریگی ـ مؤید امینی ـ دکتر دادفر ـ دکتر اعتمادی ـ مهندس ابراهیمی ـ دکتر صاحب‌قلم ـ دکتر سعید ـ دکتر رفعت ـ رسول پرویزی ـ دکتر ستوده ـ دکتر زعفرانلو ـ یوسفی ـ دکتر یگانگی ـ دکتر معظمی ـ دکتر خسروی ـ محسنی مهر ـ دکتر مهدوی ـ رضوی ـ ضیاء احمدی ـ دکتر حبیب‌اللهی ـ دکتر کیان ـ صدقیانی زاده ـ ادیب سمیعی ـ اصولی ـ دکتر حکیم شوشتری ـ پوربابائی ـ پزشکی ـ دکتر متین ـ شاخوئی ـ اخلاقی ـ مهندس یارمحمدی ـ عباس میرزائی ـ محدث‌زاده ـ دکتر وفا ـ روستا ـ مهندس فیروزعدل ـ بانو سعیدی ـ دکتر بهبهانی ـ مهاجرانی ـ مهندس صائبی ـ مهندس معینی ـ خواجه نوری ـ دکتر کلاکی ـ دکتر رفیعی ـ دکتر صفائی ـ بانو ابتهاج سمیعی ـ صدری کیوان ـ اولیاء ـ دکتر برومند ـ دکتر یزدان‌پناه ـ دکتر رهنوردی ـ دکتر ضیائی ـ دکتر مهندس بهبودی ـ مهندی فروهر ـ ملک افضلی ـ پزشک‌پور ـ دکتر عاملی تهرانی ـ دکتر فریور ـ اهری ـ صادقی ـ شیخ بهائی ـ دکتر قهرمان ـ بانو جهانبانی ـ شهرستانی ـ معزی ـ دکتر نجیمی ـ صائب ـ امام مردوخ ـ قراچورلو ـ دکتر غنی ـ حی ـ مهندس عترت ـ صادق سمیعی ـ تیمسار وحدانیان ـ دکتر رضوانی ـ مهندس عطائی ـ دکتر ملکی ـ مهندس اربابی ـ دانشمند ـ فخر طباطبائی ـ دکتر کفائی ـ بهنیا ـ مهندس ریاحی ـ مهندس زرآور ـ بانو تربیت ـ توسلی ـ بختیاری‌پور ـ حق‌شناس ـ مافی ـ عامری ـ مهندس پروشانی ـ مجید موسوی ـ تهرانی ـ جوادی ـ جوانشیر ـ دکتر عدل ـ سلیمانی ـ مهندس برومند ـ دکتر درودی ـ کلانتر هرمزی ـ روحانی ـ شکیبا ـ دکتر اسدی ـ مهندی ریاضی ـ مهندس کیا ـ ظفر ـ بانو بزرگ‌نیا ـ صالحی ـ تیمسار حکیمیان ـ ثامنی ـ جاماسبی ـ قاضی‌زاده ـ مهندس جلالی نوری ـ زرگر زاده ـ امامی رضوی ـ پورساطع ـ بهادری ـ حیدرصائبی ـ امیراحمدی ـ دکتر بیت منصور ـ عبدالحسین طباطبائی ـ معیری ـ دکتر عظیمی ـ سرتیپ پور ـ دکتر شریعت مروتی ـ مجد.

(آراء مأخوذه شماره شد و نتیجه به قرار ذیل اعلام گردید).

  • آراء موافق ۱۲۹ رأی.
  • آراء سفید (علامت امتناع) ۳ رأی.

رئیس ـ لایحه با ۱۲۹ رأی موافق و سه رأی ممتنع تصویب شد برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود. موافقین

آقایان دکتر قهرمان ـ بانو جهانبانی ـ شهرستانی ـ معزی ـ دکتر نجیمی ـ صائب ـ امام مردوخ ـ قراچورلو ـ دکتر غنی ـ حی ـ مهندس عترت ـ صادق سمیعی ـ تیمسار وحدانیان ـ دکتر رضوانی ـ دکتر ملکی ـ مهندس اربابی ـ دانشمند ـ فخر طباطبائی ـ دکتر کفائی ـ بهنیا ـ مهندس ریاحی ـ مهندس زرآور ـ بانو تربیت ـ توسلی ـ بختیاری‌پور ـ حق‌شناس ـ مافی ـ عامری ـ مهندس پروشانی ـ مجید موسوی ـ تهرانی ـ جوادی ـ جوانشیر ـ دکتر عدل ـ سلیمانی ـ مهندس برومند ـ دکتر درودی ـ کلانتر هرمزی ـ روحانی ـ شکیبا ـ دکتر اسدی ـ مهندی ریاضی ـ مهندس کیا ـ ظفر ـ بانو بزرگ‌نیا ـ صالحی ـ سرتیپ حکیمیان ـ ثامنی ـ جاماسبی ـ قاضی زاده ـ مهندس جلالی نوری ـ زرگر زاده ـ امامی رضوی ـ پورساطع ـ بهادری ـ حیدر صائبی ـ امیراحمدی ـ دکتر بیت منصور ـ عبدالحسین طباطبائی ـ معیری ـ دکتر عظیمی ـ سرتیپ‌پور ـ دکتر شریعت ـ مروتی ـ مجد ـ ملک‌زاده آملی ـ فروتن ـ دکتر محققی ـ فضائلی ـ پدرامی ـ دیهیم ـ دکتر مدرسی ـ دکتر الموتی ـ جهانشاهی ـ دکتر عدل طباطبائی ـ دکتر امامی خوئی ـ مهندس زنجانچی ـ دکتر وحیدنیا ـ بدر ـ صالحیان ـ مهندس عطائی ـ فرهادپور ـ دکتر سعید حکمت ـ رامبد ـ ریگی ـ مؤید امینی ـ دکتر دادفر ـ دکتر اعتمادی ـ مهندس ابراهیمی ـ دکتر صاحب‌قلم ـ دکتر سعید ـ دکتر رفعت ـ رسول پرویزی ـ دکتر ستوده ـ دکتر زعفرانلو ـ یوسفی ـ دکتر یگانگی ـ دکتر معظمی ـ دکتر خسروی ـ محسنی ـ مهر ـ دکتر مهدوی ـ رضوی ـ ضیاء احمدی ـ دکتر حبیب‌اللهی ـ دکتر کیان ـ صدقیانی زاده ـ ادیب سمیعی ـ اصولی ـ دکتر حکیم شوشتری ـ پوربابائی ـ پزشکی ـ دکتر متین ـ شاخوئی ـ اخلاقی ـ مهندس یارمحمدی ـ عباس میرزائی ـ محدث زاده ـ دکتر وفا ـ روستا ـ مهندس فیروزعدل ـ بانو سعیدی ـ دکتر بهبهانی ـ مهاجرانی ـ مهندس صائبی ـ مهندس معینی ـ خواجه‌نوری ـ دکتر کلالی ـ صادقی ـ دکتر رفیعی ـ دکتر صفائی ـ بانو ابتهاج سمیعی ـ صدری کیوان ـ اولیاء ـ دکتر برومند ـ اهری ـ دکتر یزدان‌پناه ـ دکتر رهنوردی ـ دکتر ضیائی ـ دکتر مهندس بهبودی ـ مهندس فروهر ـ ملک‌افضلی ـ شیخ بهائی.

ممتنعین

آقایان دکتر عاملی ـ پزشک‌پور ـ دکتر فریور.

رئیس ـ آقای دکتر آموزگار بفرمائید.

دکتر آموزگار (وزیر دارائی) ـ بنده وظیفه خود می‌دانم از توجهات مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی و کلیه نمایندگان محترم و بالاخص اعضای کمیسیون دارائی که استدعای دولت را برای تشکیل جلسه فوق‌العاده پذیرفتند و این لایحه را تصویب کردند صمیمانه تشکر کنم امیدوارم با تصویب این لایحه گام سریع‌تری در راه اجرای برنامه‌های اقتصادی و عمرانی کشور تحت رهبری‌های خردمندانه اعلیه حضرت همایون شاهنشاه برداشته شود (احسنت).

- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا راجع به تخفیف کارمزد باربری گمرکی و استفاده از انبارهای اختصاصی و ابلاغ به دولت

۳- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا راجع به تخفیف کارمزد باربری گمرکی و استفاده از انبارهای اختصاصی و ابلاغ به دولت

رئیس ـ لایحه تخفیف کارمزد باربری گمرکی و استفاده از انبارهای اختصاصی برای اخذ رأی نهایی مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
قانون تخفیف کارمزد باربری گمرکی و استفاده از انبارهای اختصاصی.

مادۀ واحده ـ به وزارت دارائی اجازه داده می‌شود:

۱- از کالاهایی که از خارج وارد و مقصد آن طبق بارنامه مربوطه گمرکات داخلی کشور می‌باشد در صورت حمل یک‌سره به ترتیب پاساوان غیر اداری به مقصد گمرکات داخلی به وسیله راه‌آهن دولتی ایران کارمزد باربری به مأخذ بیست درصد مقررات بابت باربری گمرک مرزی وصول کند.
۲- اداره کل گمرک مجاز است که کالاهای وارده را در انبارهای اختصاصی یا انبارهای شرکت سهامی انبارهای عمومی (انبار غیر گمرکی) واجد شرایط مقرر در آئین‌نامه اجرای اصلاح قانون تعرفه گمرکی مصوب تیر ماه ۱۳۳۷ (بدون محدودیت یک‌ساله مندرج در آئین‌نامه مزبور) برای هر مدتی که مقتضی بداند نگه‌داری نماید.
۳- اداره کل گمرک مجاز است تقاضای سایر وارد کنندگان کالا را برای نگهداری کالا در انبار اختصاصی یا انبارهای شرکت سهامی انبارهای عمومی به شرط موافقت دارنده انبار قبول نماید.

رئیس ـ این لایحه به همان ترتیبی که در مجلس شورای ملی تصویب شده بود در مجلس سنا به تصویب رسیده است و حالا نسبت به آن با ورقه اخذ رأی می‌شود.

(اسامی نمایندگان به ترتیب آتی وسیله منشی (آقای مهندس صائبی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد).

آقایان محدث‌زاده ـ دکتر متین ـ روستا ـ دکتر ضیائی ـ مهندس فروهر ـ مهندس جلالی نوری ـ دکتر عدل ـ دکتر یزدان‌پناه ـ پزشکی ـ دکتر عدل طباطبائی ـ دکتر نجیمی ـ مهندس ناصر بهبودی ـ دکتر غنی ـ امام مردوخ ـ دکتر زعفرانلو ـ فروتن ـ مؤید امینی ـ دکتر الموتی ـ مجید موسوی ـ دکتر رضوانی ـ دکتر کفائی ـ مهندس برومند ـ بدر صالحیان ـ ریگی ـ دکتر اسدی ـ مهندس عترت ـ فرهادپور ـ محسنی ـ شکیبا ـ جوانشیر ـ معزی ـ بانو سعیدی ـ بانو بزرگ‌نیا ـ موسوی ماکوئی ـ امامی رضوی ـ دکتر امامی خوئی ـ خواجه‌نوری ـ دکتر دادفر ـ دکتر برومند ـ دکتر محققی ـ مافی ـ دکتر حبیب‌اللهی ـ دکتر حکیم شوشتری ـ بختیاری‌پور ـ تیمسار وحدانیان ـ دانشمند ـ دکتر کلالی ـ مهندس کیا ـ مهندس ریاحی ـ بانو تربیت ـ شهرستانی ـ توسلی ـ مهندس زرآور ـ مهندس یارمحمدی ـ صائب ـ عباس میرزائی ـ حی ـ محمدولی قراچورلو ـ ظفر ـ اخلاقی ـ خسروی ـ دکتر سعید حکمت ـ دکتر مهدوی ـ دکتر قهرمان ـ دکتر ملکی ـ دکتر رفیعی ـ اولیاء ـ پوربابایی ـ مهندس فیروز عدل ـ دکتر وفا ـ دکتر بهبهانی ـ مهاجرانی ـ دکتر وحیدنیا ـ ملک افضلی ـ عامری ـ حق‌شناس ـ بهادری ـ دکتر سعید ـ روحانی ـ دکتر صاحب‌قلم ـ دکتر ستوده ـ صالحی ـ دکتر رهنوردی ـ ملک‌زاده آملی ـ جوادی ـ قاضی‌زاده ـ دیهیم ـ دکتر درودی ـ تهرانی ـ تیمسار حکیمیان ـ سلیمانی ـ ثامنی ـ کلانتر هرمزی ـ دکتر یگانگی ـ زرگرزاده ـ پدرامی ـ امیراحمدی ـ پورساطع ـ دکتر اصولی ـ صائبی ـ جهانشاهی ـ دکتر اعتمادی ـ ادیب سمیعی ـ ضیاء احمدی ـ دکتر صفائی ـ صدقیانی زاده ـ دکتر بیت منصور ـ دکتر معظمی ـ یوسفی ـ دکتر غنی ـ مهندس اربابی ـ فخر طباطبائی ـ شاخوئی ـ رامبد ـ مهندس پروشانی ـ دکتر رفعت ـ فضائلی ـ دکتر کیان ـ ارسنجانی ـ دکتر مدرسی ـ مهندس ابراهیمی ـ صادق سمیعی ـ جاماسبی ـ پزشک‌پور ـ دکتر عاملی تهرانی ـ دکتر فریور ـ ریاضی ـ صدری‌کیوان ـ مهندس معینی ـ مهندس صائبی ـ بانو ابتهاج سمیعی ـ رسول پرویزی ـ سرتیپ‌پور ـ رضوی ـ بهنیا ـ عبدالحسین طباطبائی ـ دکتر عظیمی ـ مروتی ـ مجد ـ اهری ـ شیخ بهائی ـ صادقی.

(آراء مأخوذ شماره شد نتیجه به قرار زیر اعلام گردید).

  • آراء موافق ۱۲۳ رأی.
  • آراء سفید به علت امتناع ۲۲ رأی.

رئیس ـ لایحه با ۱۲۳ رأی موافق و ۲۲ رأی ممتنع تصویب شد به دولت ابلاغ می‌شود.

موافقین

آقایان پدرامی ـ مهندس پروشانی ـ پزشکی ـ پوربابائی ـ پورساطع ـ بانو تربیت ـ توسلی ـ تهرانی ـ ثامنی ـ مهندس جلالی نوری ـ جوادی ـ جوانشیر ـ جهانشاهی ـ بانو جهانبانی ـ دکتر حبیب‌اللهی ـ حق‌شناس ـ تیمسار حکیمیان ـ دکتر حکیم شوشتری ـ حی ـ خواجه‌نوری ـ دکتر دادفر ـ دانشمند ـ دکتر درودی ـ دیهیم ـ دکتر رضوانی ـ رضوی ـ روحانی ـ روستا ـ دکتر رفیعی ـ دکتر رهنوردی ـ مهندس ریاحی ـ ریگی ـ مهندس زرآور ـ زرگر زاده ـ دکتر زعفرانلو ـ مهندس زنجانچی ـ دکتر ستوده ـ سرتیپ‌پور ـ دکتر سعید ـ بانو سعیدی ـ سلیمانی ـ شاخوئی ـ شکیبا ـ شهرستانی ـ صائب ـ مهندس صائبی ـ حیدر صائبی ـ دکتر صاحب‌قلم ـ صالحی ـ صدقیانی زاده ـ دکتر صفائی ـ دکتر ضیائی ـ ضیائی احمدی ـ عامری ـ عباس میرزائی ـ مهندس عترت ـ دکتر عدل ـ مهندس عدل ـ دکتر عدل طباطبائی ـ دکتر عظیمی ـ دکتر غنی ـ فروتن ـ مهندس فروهر ـ فرهادپور ـ قاضی‌زاده ـ محمدولی قراچورلو ـ دکتر قهرمان ـ مهندس کیا ـ دکتر کفائی ـ دکتر کلالی ـ کلانتر هرمزی ـ دکتر کیان ـ کیوان ـ مافی ـ دکتر متین ـ مجد محدث‌زاده ـ محسنی مهر ـ معزی ـ دکتر معظمی ـ دکتر ملکی ـ ملک‌افضلی ـ ملک‌زاده آملی ـ موسوی ماکوئی ـ موسوی ـ مهاجرانی ـ دکتر مهدوی ـ دکتر نجیمی ـ تیمسار وحدانیان ـ دکتر وحیدنیا ـ دکتر وفا ـ مهندس یارمحمدی ـ دکتر یزدان‌پناه ـ دکتر یگانگی ـ مهندس ریاضی بانو ابتهاج سمیعی ـ اخلاقی ـ ادیب سمیعی ـ اربابی ـ ارسنجانی ـ اصولی ـ دکتر اعتمادی ـ دکتر الموتی ـ امامی رضوی ـ امیر احمدی ـ دکتر امامی خوئی ـ اولیاء ـ بختیاری‌پور ـ بدر صالحیان ـ دکتر برومند ـ مهندس برومند ـ بانو بزرگ‌نیا ـ بهادری ـ دکتر بهبهانی ـ بهنیا ـ دکتر بیت منصور ـ خسروی کردستانی ـ مهندس معینی ـ شیخ بهائی ـ صادقی ـ اهری ـ معیری ـ مهندس عطائی.

ممتنعین

آقایان مهندس بهرامزاده ابراهیمی ـ رسول پرویزی ـ پزشک‌پور ـ جاماسبی ـ رامبد ـ دکتر رفعت ـ صادق سمیعی ـ طباطبائی ـ دکتر عاملی تهرانی ـ فخر طباطبائی ـ ظفر ـ دکتر فریور ـ فضائلی ـ دکتر مدرسی - یوسفی ـ دکتر شریعت ـ دکتر محققی ـ مروتی ـ مؤید امینی ـ دکتر اسدی ـ امام مردوخ ـ دکتر مهندس بهبودی.

- تصویب صورت جلسه‌های روز ۲۳ شهریور

۴- تصویب صورت جلسه‌های روز ۲۳ شهریور

رئیس ـ نسبت به صورت‌جلسه‌های روز ۲۳ شهریور که حضور خانم‌ها و آقایان توزیع شده است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) این دو صورت جلسه تصویب می‌شود.

- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای قوام صدری

۵- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای قوام صدری

رئیس ـ آقای قوام صدری بفرمائید.

قوام صدری (معاون وزارت دارائی) ـ با اجازه مقام محترم ریاست ماده واحده‌ایست مربوط به کسب اجازه تأمین کسر اعتبار صندوق بازنشستگی ژاندارمری از محل صندوق بیمه کارکنان به طور موقت که دویست و هشتاد میلیون از صندوق بیمه گرفته شود برای کسور بازنشستگی ژاندارمری و در طی سنوات بعد ضمن بودجه‌های تفصیلی اعتبارش تأمین و مسترد بشود لایحه‌ای در این مورد تهیه شده تقاضای ارجاع آن را به کمیسیون دارم.

رئیس ـ به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

قوام صدری ـ به طوری که استحضار دارند طبق قانون بودجه سال ۱۳۴۷ وجوهی که بابت حق‌السهمیه دولت در مؤسسات خارجی با شرکت در کنفرانس‌ها و فدراسیون‌های خارج و سهمیه‌هایی که دولت باید بابت عضویت در مجامع بین‌المللی بپردازد اعتبارش در یک ماده به تصویب رسید. ولی صورت جزئش باید به تصویب کمیسیون محترم بودجه برسد اینک این صورت تهیه شده و تقدیم می‌شود و تقاضای ارجاع به کمیسیون بودجه را دارم.

رئیس ـ کمیسیون بودجه ارجاع می‌شود.

- بیانات بعد از دستور آقایان: فخر طباطبائی ـ روحانی

۶- بیانات بعد از دستور آقایان: فخر طباطبائی ـ روحانی

رئیس ـ آقای فخر طباطبائی به عنوان بعد از دستور صحبت می‌کنند، بفرمائید.

فخر طباطبائی ـ عرض کنم روز سه‌شنبه گذشته که مقارن بود با روز خجسته سالگرد بیست‌و نهمین سال سلطنت پربرکت شاهنشاه آریامهر در شهرستان درود یک واحد عظیم صنعتی دیگر در میان شور و احساسات زایدالوصف مردم آن‌جا به دست مبارک شاهنشاه آریامهر گشایش یافت. علاوه بر این‌که به جناب آقای نخست‌وزیر که افتخار حضور داشتند تأکید فرمودند که کوه‌های اطراف آن منطقه جنگل‌کاری بشود و به این ترتیب انشاءالله ظرف سال‌های آینده درود منطقۀ سرسبزی می‌شود برای ییلاق مردم جنوب که محل عبورشان است، شهرستان درود از وقتی که این صنایع در آن‌جا تأسیس شد رو به آبادانی رفته است. در بدو امر یعنی بیست‌وپنج و بیست‌وشش سال قبل یک قریه کوچکی بود با ۱۵۰ یا ۲۰۰ نفر جمعیت ولی امروز یکی از شهرستانهایی است که بیست هزار جمعیت دارد و از برکت توجهات اعلی‌حضرت همایونی مردم مرفه آن‌جا همه با شوق و علاقه مشغول کار هستند. در این دنیا به کیفیتی که اخبار را از رادیوها می‌شنویم و یا در جراید می‌خوانیم که حتی در آن‌طرف مرز در کشور همسایه‌ها ناامنی، خشونت، خونریزی و اعدام‌های دسته‌جمعی هست وقتی این اخبار مدهش را می‌شنویم باید شکر خداوند عالم را به جا بیاوریم که چنین نعمت بزرگی به ملت ایران ارزانی داشته که در پرتو سلطنت ایشان و افکار تابناک و خردمندانه ایشان ما هر روز در هر گوشه مملکت صنعت جدیدی افتتاح می‌کنیم و قدم‌های مؤثری برداشته می‌شود و مملکت به سرعت رو به پیشرفت و ترقی گذاشته است و لازمه ترقی و پیشرفت البته ثبات و امنیت است که به حمدالله ما از نعمت ثبات و امنیت برخورداری کامل داریم و از خداوند متعال مسئلت می‌کنیم که این نعمت بزرگ را برای ملت ایران سالیان متمادی حفظ کند (انشاءالله) مملکت روز به روز به پیشرفت و ترقی نائل شود از سوی دیگر علاوه بر اقدامات داخلی که شاهنشاه همیشه فرموده‌اند نسبت به مسائل خارجی ما می‌بینیم که شخصیت جهانی ایشان پیش‌قدم مبارزه با بی‌سوادی است پیش‌قدم تشکیل لژیون خدمتگذاران بشر است در این دنیایی که این آشفتگی و این تلاطم و این اوضاع است ایشان همیشه به خیر مردم جهان اندیشیده‌اند و از خدای متعال مسئلت می‌کنیم که نعمت وجودشان را محفوظ بدارد. در خاتمه عرایضم مسئلت می‌کنم که نعمت وجود ولیعهد والاگهر ما را هم که از بدو تولدش همیشه خیر و خوشی برای مملکت ایران بوده در سایه پدر تاجدار و مادر والاگهرشان حفظ و حراست بفرماید و برومند بدارد. موضوعی که بنده می‌خواستم در خاتمه عرایضم عرض بکنم و توجه دولت را جلب بکنم این است که چون درود یک شهرستان جدیدالتأسیس است آن‌چه خود شنیدم اشکال ثبتی دارد. از لحاظ مالکیت و خانه‌هایی که ساخته شده (دکتر عدل ـ همه جا این اشکال هست) خیر آن‌جا یک وضع بخصوصی دارد که خود ثبت اسناد هم متوجه هست. اشخاصی حق‌الارض می‌دهند در بعضی جاها حق‌الارض نیست. خلاصه یک کیفیت بخصوصی است و یک‌نواخت نیست. این است که بنده فکر کردم اگر وزارت دادگستری توجه کند و این‌کار هم فکر می‌کنم از حد یک رئیس ثبت که در منطقه کوچکی مثل درود است خارج باشد این است که باید به یک کارمند عالی‌رتبه و کاردان مأموریت موقت بدهند برود دو ماه سه ماه این جریان را مطالعه کند اشکالات کار را ببیند چیست اگر محتاج به قانون بود قانونی بیاورند و اگر محتاج به قانون نیست اشکالات را در همان محل حل بکنند. شهر درود با این وضعی که پیش آمده و کارخانجاتی که دارد و موقعیتی که برایش پیش آمده به سرعت پیش‌رفته و بیش از این پیشرفت خواهد کرد. این است که بنده در این مورد خصوصاً توجه دولت را جلب می‌کنم عرض دیگری ندارم (احسنت).

رئیس ـ آقای روحانی بفرمائید.

روحانی ـ با اجازه مقام محترم ریاست و نمایندگان محترم با این‌که جلسه جلسه فوق‌العاده است و کار عادی نیست اما با توجه به اهمیت موضوع و تأثیری که دارد جناب رئیس اجازه فرمودند بنده مراتب سپاسگزاری و تشکر اهالی منطقه زلزله‌زده را که مورد عنایت و توجه خاص رهبر خردمند مملکت هستند عرض بکنم. در روزهایی که آنها در منتهای رنج و ناراحتی بودند تفقد و دلجوئی و اوامر خاصشان تنها مایه تسلی و آرامش مردم ناراحت گردید و امسال هم در روزهای ششم و همچنین هفتم شهریور شاهنشاه به آن منطقه نزول اجلال فرمودند و شاهد احساسات بی‌حد و حصر مردم زلزله‌زده بودند و همه با صمیم قلب و اخلاص کامل از درگاه خداوند سلامتا و دوام عمر و قدرت و عظمت شاهنشاه را خواستار بودند که در سایه توجه و عنایت خاصشان این مشکل عظیمی که در یک منطقه از مملکت رخ داده بود در شرف حل شده است. کوشش بی‌نهایتی که مهندسین وزارت آبادانی و مسکن در قسمت‌هایی از فردوس و گناباد کردند و فعالیت‌های ارتش و عده‌ای از بازرگانان در قسمتی از دهات گناباد مورد بازدید شاهنشاه قرار گرفت و واقعاً در قسمت‌های فردوس و شهر فردوس که بنده با آن سر و کار دارم این فعالیت‌ها قابل ستایش است. جناب ریاست محترم مجلس و ریاست محترم مجلس سنا و عده‌ای از وزراء و وکلا و رجال در آن‌جا بودند و همه سپاسگزار و خوشحال بودند که بعد از یک‌سال رهبر خردمند مملکت والا حضرت شاهدخت شمس پهلوی خواهر نیکوکار شاهنشاه که بیمارستان بسیار مجلل آن‌جا را بازدید و افتتاح فرمودند و مردم واقعاً خوشحال و خوش‌وقت بودند و آن‌چه بنده استنباط کردم و خدا را شاهد می‌گیرم که حقیقت است که خوشحالی و شادی مردم آن مناطق بی‌حد و حصر بود. از خوشحالی شاهنشاه و آن قیافه خندان و خوشحالی که داشتند بی‌نهایت ارزنده بود به طوری که تمام ناراحتی‌ها را از خاطر برده بودند. به جا بود که بنده مانند سال گذشته درست در جهت عکسش روز چهاردهم مهر این‌جا گزارشی جامع عرض بکنم و سپاسگزاری مردم را به عرض مجلس برسانم که دولت با تمام مشکلاتی که وجود داشت دوری راه، فقدان وسائل که حتی از تربت حیدریه به ۴۰ فرسخ تا فردوس فاصله دارد آجر و گچ بردند برای ساختمان و سایر مصالح را هم از تهران و سایر نقاط آوردند که بنده در این‌جا سپاسگزاری می‌کنم ولی چون توفیق حاصل که جلسه فوق‌العاده تشکیل بشود و تشکیل جلسه فوق‌العاده هم در رادیو اعلام شده بود تلگرافی به مقام معظم ریاست کرده بودند که مراتب احساسات و سپاسگزاری و تشکرشان را از پیشگاه مبارک شاهنشاه در ساخت مقدس مجلس شورای ملی به عرض برسانم و از خداوند بخواهم که انشاءالله همیشه و ابدی خاندان پهلوی در این رهبری و سرپرستی ملت ایران موفق باشند و ما بتوانیم سربازان خدمتگزار و صدیق و قابلی برای رهبری چنین خردمند و قابل باشیم. بنده مفتخر و سرافرازم که این عرایض را در ساخت مقدس مجلس شورای ملی مقارن با سالروز سلطنت شاهنشاه آریامهر به عرض می‌رسانم و امیدوارم در پناه اجداد طاهرینم و با دعای از دل برآمدۀ مردم آن سامان توفیقات بیشتری نصیب تمام خدمتگزاران بشود. از این‌که عرایضم را استماع فرمودید تشکر می‌کنم (احسنت).

- ختم جلسه

۷- ختم جلسه

رئیس ـ با اجازه خانم‌ها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم و به اطلاع همکاران محترم می‌رسانم که در هفته آینده هم یک جلسه فوق‌العاده خواهیم داشت تاریخ و دستور آن بعداً به اطلاع خواهد رسید.

(ساعت ده و پانزده دقیقه صبح جلسه ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی ـ عبدالله ریاضی.