مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۷ شهریور ۱۲۹۴ نشست ۶۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سوم | تصمیم‌های مجلس | درگاه انقلاب مشروطه |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سوم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۷ شهریور ۱۲۹۴ نشست ۶۶
جلسه ۶۶
صورت مجلس روز ۳ شنبه دهم ذی قعده ۱۳۳۳
مجلس دو ساعت قبل از غروب در تحت ریاست آقای مؤتمن الملک تشکیل و صورت مجلس روز ۵ شنبه پنجم قرائت شد .
غائبین با اجازه آقایان طباطبائی ـ سلطان العلماء ـ حاج معین التجار .
رئیس ـ در صورت مجلس ملاحظاتی هست یا نست ؟ ( اظهاری نشد )
ملاحظاتی نیست صورتی مجلس تصویب شد .
سردار معظم ـ قبل از آنکه داخل دستور شویم بنده می خواست از حضرت عالی در خواست کنم که به کمیسیون مبتکرات تأکید بفرمائید که در خصوص طرح راجع به تعمیر مقبرة نادر شاه زودتر راپورت بد هند .
رئیس ـ بسیار خوب تأکید می نشود دستور ر امروز شور دوم در قانون دخانیات است باید بدوا رأی بگیریم که داخل در شور دوم بشویم آقایانی که تصویب می کنند داخل در شور دوم بشویم قیام فرمایند .
( عده کثیری قیام نمودند ) .
رئیس ـ تصویب شد ـ راپورت ثانوی کمیسیون قوانین مالیه طبع و میان آقایانی توزیع شده است ماده اول قرائت می شود .
به مضمون ذیل قرائت شد ) .
ماده اول ـ هر أقسام توتون و تنباکو که در خاک ایران به عمل آمده باشد مالیات دخانیات بر قرار می شود .
رئیس ـ در ماده اول ایرادی هست یا نه ؟
آقای شیخ إبراهیم زنجانی ـ در این راپورت ثانوی لفظ (ساخته نشده ) حذف شده علتش چه بوده اول مقصود چه بوده و حالا چرا حذف شده است .
حاج عز الممالک ـ در جلیه قبل آقای مدرس توضیحاتی راجع به تنباکو فرمودند و تا یک درجه وارد بود در آن لایحه که دولت داده بد که شکل مالیات تصور کرده بود یکی ساخته نشده و یکی ساخته شده که بعد از آنکه توتون ساخته شد و سیگار شد یک پاندولی و مالیاتی برای او تصور کرده بودند کمیسیون قوانین مالیه قسمت دوم را صلاح ندا نست و ساخته نشده یعنی قسمت اول را تصویب کرد در جلسه قبل آقای مدرس توضیحاتی دادند که تنباکو چیزی نیست که ساخته شده و ساخته نشده داشته باشد و همان طوری که توضیح فرمودند ساحته شده مربوط به تنباکو نبود صلاح این بود کلمه ( ساخته شده ) حذف شود و مطلقا نوشته شود از توتون و تنباکو مالیات اخذ می شود و گمان می کنم از ابتدا هم این کلمه ضرورتی نداست بنابراین کمیسیون صلاح دانست این کلمه حذف شود .
حاج شیخ اسد الله ـ بنده تا بحال واقعا نفهمیدم این مالیات که وضع می شود تحمیل برگی خواهد شد مثلا در آنجا می نویسد که به تنباکو و توتون که که در مملکت ایران به عمل می آید مالیات وضع و بر قرار می شود نمی دانم از کی دریا فت می شود ؟ اگر از رعیت دریا فت می شود که ب رعیت یک مالیاتی تحمیل می شود که آن عشر است و این مالیات با آن عشر و آن نظر که مجلس در ممیزی دارد منافات دارد و در صورتی هم ممیزی نشود با این مالیات مستقیمی که الان از آنها می گیرند این مالیات بر آنها ظلم فاحش است اگر تحمیل بر رعیت نمی شود باید معلوم بشد که در چه موقع گرفته۹ می شود ؟ در دست ثانی یا در دست ثالث یا بعد از از آنکه از دست رعیت خارج شد گرفته می شود باید تصریح شود که چه وقت این مالیات گرفته می شود اگر این طور نوشته شود خیلی خوب است ولات در این قانون هیچ چیزی نیست که شامل این مطلب باشد و اگر به هیمن حال باقی بماند بنده بصور می کنم امر زارعت توتون و تنباکو در ایران بکلی محتمل خواهد شد به جهت اینکه با آن مالیات که رعایا می دهد دیگر تحمل این گونه مالیات را ندار ند و تبدیل به یک زراعت دیگر می کنند .
حاج عز الممالک ـ در شور اول توضیح داده ام حالا هم خدمت آقا عرض می کنم که مقصود از پیشنهاد این لایحه ابدا این نبوده که این مالیات تحمیل بر رعیت بشد و خود آقا مسبوق هستند که هر مالیات ی بر دخانیات وضع شود بالاخره۹ بر آن کسانی که آن تنباکو و توتون را مصرف یم کنند تحمیل خواهد شد و این صد سی اضافه می شود اشخاصی که توتون و تنباکو مصف می کنند این مالیات را می پردازند حالال اشکالی که در اینجا یک ظلمی بر رعیت واقع می شود ر د این ا ه می نویسد بر توتاون و تنباکو مالیات وضع می شود این اده هیچ اجازه نمی دهد ظلمی بر رعیت وارد شود منتها چیزی که عست کمیسیون نتوانست جزئیات آو را معین کنید چنانچه ملاحظه می فرمائید کمیسیون از برای اجرای این قانون به یک نظام نامه معتقد شده است که آن نظام نامه را اشخاص بصیر و با اطلاع بنویسید و بعد هم نب به تصویب کمیسیون مجلس برسد آن نظامنامه این مسائل را بعد حل خواهد کرد امروزه مارد تحت یک کلمه یا یک اده نمی توانستیم بنویسیم مالیات توتون را کجا بگیرند و تنباکو را چه شکل بکنند و واقعا نسبت به حال مردم چه شکل اسباب رفاهیت است چه ترتیب اسباب این می شود که قاچاق نشود و چه ترتیب اسباب تسهیل و کم خرجی می شود اینها مواد زیادی لازم دارد و لازم نیست نمام آنها در قانون نوشته نشود قانون بطور کلی می گوید قانون مالیات ر بر قرار می شود این ماده هم به هیچ وجه اجازه ظلم نمی دهد حالا می فرمائید چه شکل و کجا وبه چه ترتیب گرفته شود اینها مستلزم یک نظام نامه ای است ک چندین ماده داشته باشد و آن مواد هم لازم نیست ضمنا در قانون باشد آن نظام نامه هم بدست یک نفر و سطور ساده چنانچه در شور اول پیشنهاد شده بود نوشته نومی شود و کمیسیون معتقد شد که این نظام نامه در یک کمیسیون مخصوص نوشته شود و جزئیات مطلبی در آن نظام نامه تشریح خواهد شد و اساس هم گفته شد که دولت نظر ندارد این مالیات در سر زراعت بگیرد ولی جزئیات را هم در نظر ندارد که در قانون ذکر شود .
حاج شیخ محمد حسن گروسی ـ از واضحات است که مالیات تحمیل بر رعیت است نباتات و جمادات قابل تحمیل و اخذ و اعطا نیستند نهات اینکه مالیات متعلقاتی دارد گاهی می شود که متعلقا تش مستقلات است گاهی می شود متعلقا تش توتون و تنباکو است با اینکه بر کسی مخفی باشد که بالاخره کسانی که بایست متحمل این مالیات باشند غیر از صاحبان زارعت و یا غیر از تجار هستند ولی از این ماده غیر از این دو شکل مشکل دیگر به تصور نمی آید بالخصوص که در شور ثانی در یکی از مواد إصلاحی کرده اند که در واقع معین کم کنند آن کسانی که طرف دادن مالیات هستند کیها هستند این ماده می نویسد ( در صورتی که در تعین قیمت تنباکو و توتون ما بین صاحب مال و مأمورین البته اختلافی حاصل شود صاحب مال می تواند صدی سی را از عین جنس ادا نماید ) معلوم است که مراد از صاحب مال زارعین است بدوا آنها صاحب مال هستند و به همان ترتیبی که آقا حاج شیخ اسد الله فرمودند در صورتی که آنها یک مالیات سابقه دار ند این مالیات جدید یک تحمیل فوق العاده و ظلم فاحش است یا اینکه آن را نسخ بکنند و این را بر قرار کنند یا اینکه آن بر قرار باشد و لا اگر هر دو بر قرار شود از دو راه و از دو جهت از یک صنف مالیات کرفتن خیلی ظلم است .
مدحت السلطنه ـ بطوری که در جلسه قبل آقای حاج عز الممالک توضیحات دادند این مالیات به هیچ وجه از زارعین گرفته نمی شود و مخصوصا امروز در کمیسیون مذاکره شد و بنده هم پیشنهاد کردم در دست ثانی این مالیات گرفته شود ولی از کمیسیون بهتر دید که آن نظام نامه که به نظر اشخاص بصیر و با اطلاع نوشته می شود این مطالب موکول به آن نظام نامه شود و کمیسیون رأی داد که در نظام نامه نوشته شود و تصور می کنم اگر آقایان خوب در ماده پنجم دقت بفرمایند خواهند دید نظام نامه که از برای این قانون نوشته می شود به توسط اشخاص بصیر و با اطلاع خواهد بود و بعد می آید به کمیسیون قوانین مالیه و آن نظام نامه جلو گیری از تمام اشکالات خواهد کرد .
حاج شیخ اسد الله ـ بله آقا می فرمایند که اینجا بطور اجمال نوشته می شود و بعد از برای تعین ترتیب اخذ مالیات یک نظام نامه در وزارت مالیه نوشته می شود و آنها هم حکم این کار را می دهند بنده که امروز می خواهم رأی بدهم تکلیفم چیست ؟ من از روی چه نظر و چه اساسی باید رأی دهم من که می خواهم رأی بدهم باید بدانم که این مالیات را از کی و به چه قسم می گیرند اما اینکه در ماده پنجم نوشته شده است نظام نامه نوشته خواهد شد البته از برای هر قانونی یک نظام نامه داخلی راجع به ترتیب جریان امور آن قانون می وسیند این غیر از اصل قانون است آنچه راجع به اصل قانون است باید در خود قانون نوشته شود و در اینجا باید تشریح شود که این مالیات از کی و به چه قسم گرفته می شود و از روی چه اساسی خواهد بمود فقط در اینجا می نویسد که مالیات از تنباکو و توتونی که در مملکت ایران به عمل خواهد آمد گرفته می شود چطور گرفته می شود از زارع گرفته می شود در دست ثانی یا ثالث گرفته می شود هیچ معلوم نیست در تمام دنیا که این مالیات را وضع کرد ند بر دو قسم است یکی به ترتیب رژی و انحصاری است که هیچ مربوط به این قانون نیست یکی اینکه اگر بنا باشد به ترتیب مالیات قانون از برای دخانیات وضع شود که آقای سرداد معظم می فرمایند نیست باز همان طور که آقای مشیر الدوله پیشنهاد کرد ند که به زارع تحمیل نشود بهتر است که به بسته تنباکو و توتون مطابق یک ترتیب مقین از هر منی که بفروش می رسد یا از هر بسته سیگار فلان قدر دریافت شود اما در اینجا که بطور اجمال نوشته است به تنباکو و توتونی که در ایران به عمل خواهد آمد مالیات دخانیات بر قرار می شود یعنی چه از کی می گیرند ؟ از دعیت می گیرد ند رعیت که یک مالیات مستقیم دارد و می دهد یک عشریه هز جنس می دهد نقدی هم که می دهد برای صنفی است که یکی از آنها همین تنباکو است دیگر برای چه به او تحمیل بشود ؟ اگر می فرمائید تحمیل برخریدار است در اینجا هیچ ترتیبی ذکر نمی شود تحمیل بر خریدار وقتی می شود که رد موقع عمل از روی یک ترتیب یک کیسه یک وزنی در دست ثانی یا ثالث این مالیات از خریدار گرفته شود که معلوم شود مالیات غیر مستقیم است و الا اگر قه هیمن حال اجمال باشد بند هیچ نمی توانم با این حالات اجمال رأی دهم و گمان می کنم خیلی اسباب اشکال می شود نظامنامه هم که نوشته می شود رتفع این اشکال را نمی کند و لبنده الان به اتکاء آن و نظام نامه که بعدها وزارت مالیه می نویسد نمی توانم بر خیزم و بنشینم و رأی بدهم .
حاج عز الممالک ـ بنده اولا جوال قسمت اخیر فرما یش آقا را می دهم اگر به طور اجمال هم نبود و مفصل هم بود باز حضرت علی مخالفت می کردید و به واسطه اینکه در قانون مستقلات می فرمودند چرا قانون دخانیات به مجلس نمی آید امروز که قانون دخانیات آمده باز به یک عنوان دیگر مخالفت می شود اما راجع به اینکه می فرمائید در نظام نامه در وزارت مالیه نوشته می شود تعجب می کنم که راپورت کمیسیون را ملاحظه نمی کنید و می فرمائید نظام نامه در وزارت مالیه نوشته می شود در اینجا نوشته شده است نظام نامه که توسط کمیسیونی از اشخاص بصیر و با اطلاع نوشته می شود و به کمیسیون قوانین مالیه مجلس شورای ملی می آید و در اینجا تصویب می شود آن وقت آن نظام نامه به موقع اجرا گذارده خواهد شد و بهچ نوشته است که در وزارت مالیه خودش نظام نامه بنویسد مخالفت در مطالب خیلی آیان است و ممکن است کانسان یک اشکالی پیش خودش تصور بکند آن وقت مخالفت هائی بکند و بگویند از رعیت می گیرند و چطور ظلم می شود و فلان مشکل خواهد بود بنده تعجب می کنم در کدام ی ک از مالیات ها جزئیات نوشته شده است الان این مالیات مستقیم که ده کرور است در ایران کرفته می شود کجا معین شده است چطور می گیرند و بچه ترتیب می گیرند و در کجا خواهد شد آیا از مالک گرفته خواهد شد یا اگر نداد محصول ملک توقیف خواهد شد یا نخواهد شد اجازه می دهند که آو محصول را بر دارد یا بر ندارد چطور مالیات دولت را تأمین می کند بنده هزار مشکل می توانم در مالیات مستقیم و غر مستقیم عرض کنم کدام یک از این مالیات ها این جزئیات را دارد که آنها در ماهه تنباکو که هیچ مربوط به اساس نیست و جزء ضروریات زندگانی نیست این طور اشکال می دهند باید تصور کرد که امروز در ایران بیست کرور سی کرور چهل کرور مالیات گرفته می شود کدام یک از این جزئیات از برای مالیات ها نوشته شده است که آقا مخالفت می فرمایند خوب است خود آقا فکر بکنند و یک طوری را به کمیسیون پیشنهاد بکنند تا کمیسیون هم قبول کند ( این یکی ) اما راجع به اینکه آقای گروسی و آقا می فرمایند بر رعیت تحمیل می شود اگر مقصود تحمیل بر دقتی ب مالیات مستقیم می شد و آن وقت وضع مالیات مستقیم شکل دیگر بود این مالیاتی غیر مستقیم است و یک چیزی است که ب جنس تنباکو و توتون تحمیل می شود و اشخاصی که آن را مصرف می کنند آن مالیات را خواهند داد این مالیات مالیاتی نیست که اعیت گرفته شود و مالیات صنفی هم نیست مالیات صنفی چیز دیگر است تنباکو فوض مالیات صنفی می دهد کفش دوز و کلاه دوز و تمام اصناف یک مالیاتی می دهند و و این هنیچ مربوط به صنف نیست این مالیات به جنس تنباکو و توتون تحمیل می شود حالا کی می دهد ؟ آنکه مصرف می کند پس صنفی نیست و از رعیت هم گرفته نمی شود اما اینکه آقا می فرمایند به ترتیب رژی و انحصار بنده هم تصدیق دارم که آن اساس، اساس عالی تری است امروز از برای مملکت و همچنین برای آن آقا رقابت هائی که راجع به توتون هائی که از خارج وارد می شود ذکر می شد آن قرار دادهائی که ما دارم بما اجازه نمی دهد در تحت رژی و احصاری خودمان در بیاوریم اینها اشکالاتی بود که امروز دولت می دهید و نمی توانست ترتیب اثری را به مجلس شورای ملی پیشنهاد بکند اگر چه شاید انحصار هم یک ترتیبی باشد که بنده أساسا یک وقتی مخالف باشیم دیگر اینکه فرمودند در لایحه پیشنهادی آقا مشیر الدوله جزئیات معلوم بود خواهش می کنم توضیح بد هند که جزئیات در آنجا چطور معین شده بود در عوض صدی سی نوشته شده بود از تنباکو منی آن قدر گرفته می شود هیچ گفته نشه بود که این منی چهار قران ب یا دو قران در کجا گرتقه می شود سر محصول می گیرند توی انبار می گیرند یا در دان و یا د ر موقع فورش خواهند گرفت هیچ این جزئیا در آن لایحه نبود آیا تصدیق نخواهند کرد که این طرزی را که کمیسیون حالا پیشنهاد کرده است عملی تر از آن لایحه سابق است به جهت اینکه در آنجا نوشته بود تنباکوی شیراز منی چقدر بدهد تنباکوی دیگر فلان قدر بدهد آیا تصور نمی کنند که تعین جنس آنها مالیاتی که بر هر یک تعلق می گگیرد چقدر اسباب اشکال برای مامورین و صاحب مال می شد در اینجا می گوئیم صدی سی بد هند و در ضمن هم تصریح می کنیم در صورتی که ما تین صاحب مالی و مأمور مالیه اختلاف پیدا شد این صدی سی را از عین همان جنس بد هند بهتر باشد آن وقت تائید می کنند پیشنهاد سابق را خواهش می کنم که توضیح بدهند در پیشنهاد سابق چه جزئیاتی داست که این لایحه ندارد در هر صورت مخالفت می شود کرد ولی عرض کمی کنم اگر در ما ه حرف می زنند این ما که کمیسیون پیشنهاد کرده است هرچ اجزه تعدی به کسی نمی دهد و اگر چیز های دیگری به نظر آقا می رسد خوب است آن ها .را پیشنهاد بکند که بنده هم بدانم خوب است یا خیر و اگر این مخالفتها با أساس این قانون است به عقیده بنده در این موقع که تصویب این قانون به هیچ وجه حاضره ضرری نمی رساند و به امور زندگانی مردم هم صدمه نمی رساند یکی از بهترین مالیات های است .
حاج شیخ حبیب الله ـ فرمودند نظام نامه از نظر کمیسیون مجلس خواهد گذشت بنده عرض می کنم چیزی را که ما می خواهیم رأی بدهیم باید صلاح و فساد آن را ملاحظه کنیم بعد رأی بدهیم ما نمی توانیم چیزی را که می خواهیم رأی بدهیم بنظر غیر و پنج شش نفر دیگر موکول کنیم ماهی خواهیم ببینیم صلاح هست یا نیست بعد از آنکه صلاح و فساد آن را دانستیم آن وقت رأبی بدهیم و اما اینکه می فرمایند چرا در مالیات مستقیم ملاحظه کیفیات و تعین جزئیات نشده است عرض می کنم آن مالیات سابقه دارد و مرد می دانند چه قسم مالیات می دهند ولی فتلا باید جعل قانون کنیم و جعل قانون شرایطی دارد باید ملاحظه کیفیات و جریان آو را کرد که چه بد هند و چه قدر بهند این جزئیات باید ملاحظه شود و الا مطلقا این مالیات را معین کردن خلاف است و قابل رأی ادن نیست در این قانون همین قدر معین کرده است که مالیات بر تنباکو و توتون بسته می شود دیگر معلوم نیست از چه قدر و از که گرفته می شود مثلا رعیت که پنج من تنباکو دارد و به معرض فروش هم نبوده است و از برای تنباکوی کشش و مصارف شخص خودش است اگر از این شخص مالیات بگیریم آن وقت آو باید دو مالیات بدهد پس خوب است معین شود از آن تنباکوئی که بفروش می رسد مالیات گرفته می شود باید این مطالب قبلا معین شود و بعد جعل قانون شود و الان نمی دانم چگونه رأی دهم .
آقا شیخ ابراهیم زنجانی ـ این مالیات اگر بر دعیت تحمیل شود غلط است اگر چه هزار نظام نامه هم نوشته شود و بهر ترتیب اجراء شود نظام نامه اصلاح این را نمی کند و اگر بر دعیت تحمیل شود غلط است ولو یک شاهی باشد رعیت چه تقصیری دارد مالیات زراعتی را داده است ویکن اساسات این را باید بفهمیم که مالیات بر دو قسم است مالیان مستقیم و مالیات غیر مستقیم مالیات غیر مستقیم کلیتا آن را می گویند که بر عموم استعمال کنند گان آن شیئی تحمیل شود مثلا گمرک مالیات غیر مستقیم است فرضا متاعی را که تاجر وارد کرده است نصف قیمت آو را به عنوان مالیات از تاجر می گیرند ولیکن قسطا به تاجر تحمیل نمی شود تاجر می گیردند ولیکن قطعا به تاجر تحمیل نمی شود تاجر آن مالیات را روی آن متاع می کشد و به کسی دیگر می فروشد و به آخر کسی که آن متاع را استعمال می کند تحمیل می شد کسانی که مالیات غیر مستقیم را رد می کنند و خوب نمی دانند از بقابت این است که می گویند در مالیات غیر مستقیم غنی و فقیر متساوی می شوند مثلا از برای استعمال یک من توتون فلان کس که صاحب یک میلیون است یا فلان کس که صاحب ده تومان است هر دو یک جور تحمل مالیات کرده اند به جهت اینکه و روی آن توتون هر چه رفته است آو هم همان پول را داده است کسانی که مالیات غیر مستقیم را در می کنند از این بابت است که در تادیه مالیات کل خلق اعم از غنی و فقیر متساوی می شودند و این انصاف نیست پس باید بر یک چیزی تحمیل کرد که اغنیاء استعمال می کنند هر کس از این راه رد می کند صحیح است و الا بر رعیت تحمیل نمی شود که این جنس را بنده تومان می فروخت امروز که مالیات می بندند به پانزده تومان و می فروشد اگر هم از کسی دیگر بگیرند او بر روی آن جنس می کشد و می فروش تا بالاخره بر آن کسانی که استعمال تنباکو و توتون می کنند تحمیل می شود تحمیل بر رعیت نیست و اگر تحمیل بر رعیت شود غلط است ولو هزار نظام نامه بنویسند که این طور بکنند یا آن طور بکنند فرقی نخواهد داشت اگر این مالیات را باز رعیت بگیرند آو بخریدار گران تر خواهد فروخت اگر مالیات را رعیت نداد آن کسی که می خرد ارزان می خرد و می گوید من مالیات را خواهم داد فرق نمی کند هر کس که مالیات را بدهد دولت یک علامتی قرار می دهد که آن مالیاتش داده شده است اگر علامت نداشته باشد مالیات آن را بگیرند کسی که مالیات را می دهد جنس را گران می کند خواه رعیت باشد خواه تاجر اول یا تاجر دوم در حقیقت مالیات عیر مستقیم بر عموم تحمیل می شود و هر کس مالیات غیر مستقیم را دارد می کند باید از این بابت رد کند که غنی و فقیر دا متساوی می کند تاجر هم نمی دهد کسانی که توتون را می کشند و استعمال می کنند آنها باید بد هند .
رئیس ـ مذاکرات در ماه اول کافی است ( گفته شد خیر ) رأی می گیرمی بر اینکه کافی است یا کافی است یا کافی نیست آقایانی که مذاکرات را کافی می دانند قیام نمایند .
( عده قلیلی قیام نمودند ) .
حاج شیخ محمد حسن ـ به نوعی که از مذاکرات آقا بر آمد این است ه مالیات بر خود توتون و تنباکو وضع می شود باه این معینی که پیچیده می شود و به قیمت آن جنس اضافه می شود صاحب مال یا مشتر و خریدار دست بدست آن اضافه را مستعلمین تنباکو و توتون تحمیل می کنند ما می خواهیم بدانیم که اساسا آیا صلاح هست که این نوع مالیات یعنی مالیات غیر مستقیم را بر سبیل کلمه بهر نوع از امتعه رو اجناس وضع کنیم یا اینکه مستعلق مالیات باید امتعه و اجناس مخصوص باشد ؟ انی را باید توضیح بد هند اگر فی الحقیقه مستعلق مالیات همین طور که فرمودند ( به عنوان مالیات غیر مستقیم ) مطلق امتعه و اجناس باشد گمان می کنم هم چه تجویز و تصمیمی رفته رفته چو مملکت همیشه حالت احتیاجش زیاد می شود باید انواع و اقسام مالیات ها وضع شود و بالاخره اسباب هلاکت و فلاکت اهالی مملکت خواهد بود و به محض اینکه گفته شود اسباب آسایش و ترقی و سعاد تشان است و انی مالیات غیر مستقیم است و عینت ندارد و نمی توانیم چشم بسته تصدیق کنیم و گمانم این است که در مالیات گذاری به نحوی که سابق بر این هم بیان شد نمی شد چیزی را متعلق مالیات قرار دا مر عابدات و محصولات یا موالی که مسعدند از برای عاید و مثل دکاکین که بر آنها مالیات بسته شد و خود آن از مصدق مالیات غیر مستقیم است پس باید آن جنبه عایدی را در مالیات گذاری ملحوظ داریم آنکه مالیات مستقیم است مثل خود محصولات مزروعات است که نفس عایده است و از یک قراری مصلا عشر یا نصف عشر از نفس عایده به دولت می دهند آن را مالیات مستقیم می گویند مالیات غیر مستقیم هم نه این است که به سنگ و کلوخ هر چه هست چون شنیده ایم غیر مستقیم است مالیات به بندیم علت ندارد در مالیات غیر مستقیم هم باید آن منشاء وجهه عایده ملحوظ شود و الا عاقبت کار مملکت را بجای بدی می رساند و بالاخره اگر امروز صدمه تحال شان نباشد بهد از ده سال دیگر اگر این طریق را پیش بگیریم مردم از استیصال و پریشانی خیلی حال شن حجت نیست در مالیات مستقیم بدوا آن کسی که صاحب مال است وارد می شود و آو م هم بنته کسی دیگر تحمیل می کند در مالیات مستقیم هم آو می دهد و بعد اضافه می کند بر روی جنسش و بالمال تحمیل بغیر می شود در هر دو قسمت ما باید جنبه عایدی را منظور بداریم و جنبه محصولی را ملحوظ بداریم و الا نمی شود گفت اساس مالیات گذاری را ما درست کردیم مالیات غیر مستقیم مثل مالیات دکانها و خانهای اجاره است انبار ها را می شود مالیات غیر مستقیم گفت چون که مقعد شده اند از برای عاید حاحبش و یک قسمت از آن عایدی ار به دولتی دهند اگر چه به ظاهر این مالیات را خود مالک می دهد وللی وقتی که ملاحظه کنیم بالاخره آن را بر روی مال الجاره اضافه می کند پس آن مالیات غیر مستقیم را که ما می توانیم صحیح بدانیم آن مالیاتی است که منشاء عایدی در آن ملحوظ شده باشد اگر از حیث عایدی است که می فرمایند از این حیث نیست و رعیت مالیاتی می دهد و اگر از راه صنفی است که می فرمایند اصناف هم مالیاتی دار ند پس از این جهت هم صحیح نیست و وقتی که تصحیح نشد مالیات عیر مستقیم بطور کلوخ اندازد گمان می کنم خیلی بی فلسفه است .
وحید الملک ـ بنده پیشنهادی کردم که رفع اشکال را می کند .
رئیس ـ آن پیشنهاد راجع به ماده دیگر است .
مدحت السلطنه ـ در اینجا مخالفت هائی شد و جواب هائی هم داده شد و در جواب آقای گروسی که اصرار می فرمایند این مالیات مستقیم است نه غیر مستقیم می خواستم عرض کنم که این فرمایشات آقا راجع به کلیات است را جع به این ماده نیست و مقصود آقا این بود که این مالیات را تصدیق کنند نه اینکه به این ماده مستقیما محالف باشند اگر مخالفتی هست باید در ماده دوم بشود به واسطه اینکه ترتیب مالیات گرفتن و مقدار و شکل آن باید در ماده دوم ذکر شود و در آنجا فقط نوشته شده بر دخانیات مالیات بسته می شود و هیچ تعین نمی کند که در کجا و بچه ترتیب باید گرفته شود و هیمن قدر می نویسد صدی سی مالیات دخانیات گرفته می شود و این مخافت بایستی در آنجا بشود د تصور می کنم این مخالفت هائی که می شود مخالفت هائی است که جوابش داده شده است .
مدرس ـ اولا ذهن آقای مخبر را مستحضر می کنم که پر عجله نکنند زیرا که این مطلبی یک مطلبی نشری و تازه ای است و واقعا خیلی اشکال را باید مذاکره و تامل بشود تا بلکه إنشاء الله الرحمن بخوبی تسویه شود و این مطلب آن قدر نظری است که بقول آقای مدحت السلطنه د مواد خصوصی به واسطه اشکال مطلب خیلی شباهت بکلیات دارد و اینکه بنده عرض کرد مخالفم نه از جهت مخالفت با اساس این قانون است به جهت اینکه عقیده بنده این است که تمام آقای این که در مجلس حاضر هستند باید همیشان را از برای رفع احتیاجات مملکت صرف کنند و البته باید طوری کرد که دخل مملکت ( ا یک کروز تا صد کروز هر که هست ) وافی بخرج آن باشد که محتاج بجای دیگر نباشد پس بعد از آنکه آقایان این کسری را تصدیق فرمودند یقین دارم که تمام آقایان منظور نظر شان این است که از برای ازدیاد د خل مملکت یک محلی باشد اصلح دخانیات است به واسطه اینکه یک مخارج زیاد فضول مضری است که هر چه کمتر استمال شد بهتر است ما اینکه در تجدید تریاک هم همین نظر بوده است اختلافاتی که آقایان و کال فرمودند گمان می کنم به این نقطه نظر باشد به جهت اینکه همه می دهند امروز مملکت محتاج است و رفع احتیاج آن هم باید از خود بشود و البته خاطر مبارک بعضی از آقایان مستحضر است که در دوره گذشته که آقا حاج عز الممالک هم بودند قانون تحدید تریاک که وضع شد در حقیقت مطالب به آن مالیات دست چهارم بود به جهت اینکه اول زراعت بود آن کسی که می خرید که عبارت از دلال و خودره خر و پیله ود باشد بعد آن تاجر آخری وقتی که برای مصرف کردن مالیده سدش آن وقت در این دست چهار مالیات گرفته می شد در امسال آنچه متعلق به ابتلاء بنده بود که از چند نقطه تلگراف و کاغذ رسید که مامور تحدید در سر زراعتی که هنوز خض آن زده نشده و ترکش گرفته نشده است آمده است تخمین و تحقیق کند تریاک آن چه قدر است لهذا در ازرون و اصفهان و آبادی و بروجرد دیدیم مردد طاقت تحمیل این صدمه را ندارند مقصود از ای این مذاکرات کهمی شود این است که گمان م نمی کنم که آقایانی که حاضر ند در اصل این مسئله که از فضولات زندگانی است و باید یک چیزی به دولت بدهند مخالفت داشته باشند این مطلب کالمثل فی الرابقه انهار معلوم است مسئله سر این است که این قانونی که می خواهند بگذرد به قسمی بگذرد که مزاحمت با زارع نکند یا اسباب این بشود که این زراعت مکث بکند آن عرضی هم که در جلسه سابق کردم حالا یکی دو کلمه اش را عرض می کنم از آن وقتی که این زراعت زرع می شود تا وقتی که قابل فروخته معرفی می شود چهار پنچ ماه وطل می کشد و از این جهت که این مده مجمل است جوابی که فرمودند و معالجه کرد ند این بود که در کمیسیون نظام نامه می نویسند بسیار خوب معالجه کرده اند باید در کمیسیون دقت نظریات بکنند وقتی شرا معین کنند اهل خبره اش را بخواهند و از کی بگیرند و چه وقت مطالبه کنند که صدمه به زاراعت نزند ولی اشکال در این است که نظام نامه به مجلس نمی رسد و نمی دانم نشر اهل آن کمیسیون به کجا منتهی خواهد شد آیا بجائی منهی خواهد شد که فشار بر زارع وادر نیاید یا خیر ؟ از این جهت رأی دادن یک قدری کشکل است پس خوب است اگر آقای مخبر بتوانند رفع این اشکال را بکنند که ما بدانیم آن کمیسیون آیا نظرش به جوری تعلق می گیرد که یک صدمه بر رعیت وارد نشود و موقعی خواهد بود که صدمه بزارع وادر نیاید یا خیر در موقعی خواهد بود که صدمه وارد می آید خوب است رقع این شبهه را بکنند بلکه انشاء الله مذاکرات ختم شود .
حاج عز الممالک ـ مذاکرات آقای مدرس تا یک درجه مطلب را روشن کرد یعنی از آن خیالات مختلفی که آقایانی می فرمایند مطلب را تنزل می دهند و نزدیک به کار بهین عملی می کنند حالا می فرمایند مال بچه شکل متقاید شویم که این نظام نامه خوب نوشته خواهد شد بنته عرض می کنم اگر ممکن بود و همین حالا کمیسیون قوانین مالیه یا وزارت مالیه می توانستند یک موادی بنویسند و مطلب را توضیح کنند وشکل کار را روشن نمایندگان این مالیات در چه موقع و به چه شکل گرفته می شود البته کمیسیون مضایقه نداشت همین مطالب را در تحت موادی به نجلس پیشنهاد کند ولی این لایحه برای تکثیر عایدات به مجلس پیشنهاد شده و اساسا هم مجلس موافق است که یک هم چه مالیاتی وضع شود پس بعد از اینکه اساسا اکتریت مجلس با این قانون موافق است و امروز هم احتیاجات مملکتی بما اجازه می دهد که این قانون را وضع کنیم مجبوریم یک موادی را بنویسیم حالا چه موادی نوشته شود کمیسیون بهتر از این موادی ار صلاح ندانست نوشته شود زیرا وقتی که می نوشت و فردا محتاج می شد بر خلاف آن رفتار نماید باز مجبور بود در تحت یک موادی به مجلس پیشنهاد کند پس در این صورت این مطلب باید رجوع به نظام نامه شود در آن لایحه اولی که ملاحظه فرمودند ترتیب نوشتن نظام نامه خیلی ساده و فقط به نظر وزارت مالیه نوشته شده بود امروز دارد حقیقت دیک مار کشکل و بغرنجی را کمیسیون مالیه تعهد کرده است و ه م تعهده وزارت مالیه گذاشته است که یک کمیسیونی جداگانه رد خارج از اشخاص بصیر و با اطلاع تشکیل بدهد که آنها در وزارت مالیه حاضر شوند و این نظام نامه را حاضر کنند اساس مطلب من ز این مذاکرات واضع می شود زیار آن کمیسیون خودش نمی تواند چیزی جعل کنند و همچنین کمیسیون مجلس هم بر خلاف این مذاکراتی که امروز در این جا می شود چیزی نویسد چون مخالف و موافق می فرمایند این مالیات را نباید از راع گرفت در انی صورت نمی دانم چسور ممکن است در واد یک نظام نامه که فرع بر این اصل و قانونی است که ما فعال در آلان مذاکره می کنمی و رأی مدیهمی و همه توضیح می دهیم که نباید از رعیت گرفته ش بر خلاف این نوشته شود البته نه دولت می نویسد نه کمیسیون رأی خواهد داد کمیسیون قوانین مالیه هم همین اشخاص خواهد بود که در اینجا هستند البته ترتیبی داده خواهد شد و نخواهند گذاشت بعضی ها نظریات خودشان را به موقع اجرا بگذارند پس بالاخره برای اینکه ما در این لایحه رأی بدهیم و بگوئیم حاضر هستیم از این عایدی به دولت مک بکنیم و برای اینکه امروز مانع نتراشیم از تصویب این لایحه ناچار هستیم و این تصمیمی را که کمیسیون اخسرا در این لایحه کرده ایم از مجلس بگذرانیم حالا در چه وقت این لایحه به موقع اجرا گذارده خواهد شد البته در موقعی خواهد بود که وزارت مالیه آن نظام نامه را تهیه کند و البته کمیسیون هم این اساس را در نظر خواهد داشت که در سر زراعت و سر محص.ل این م تحمیل بر دعیت نشود عرض کردم بنده نمی توانم بگویم نسبت به توتون تنباکو از نقاط مختلفه بچه شکلا عمل خواهد شد م جزئیات آن چه شکل خواهد بود البته آن راجع به نظام نامه است و اساس مطلب روی این کار خواهد بود که از زارع در سر زراعت و محصول این مالیات گرفته نشود آقای وحید الملک هم یک هم چه پیشنهادی گرده اند که در آخر این لایحه اضافه شود د ر هر صورت اگر آقایان نظر دار ند که این مطلب به یک ملمه ممکن است تصریح شود و از برای عملیات بعد مان تراشیده نشود پیشنهاد کنند و کمیسیون تصور کرد غیر از این شکل، شکل دیگری نمی شود نوشت . رئیس ـ یک تقاضائی شده است راجع که دستور و به موجب ماده ۹۷ نظام نامه داخلی حق تقدم دارد قرائت می شود و رأی می گیریم .
( به مضمون ذیل قرائت شد .
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی دامت شوکه ـ ما امضاء کنندگان ذیل پیشنهاد می کنیم که قانون دخانیات چون مجمل است از دستور این جلسه خارج شود و ارجاع به کمیسیون گردد که پس از تحقیقات کامله و جلب نظریات ارباب زراعت و ملاکین و تجار و موازنه تجارت به مجلس مقدس بیاید
( امضاء ۱۶ )
سردار معظم ـ بنده با کمال موافقتی که با این پیشنهاد دارم می خواستم اگر اجاره بدهند از وزیر مالیه خواهش بشود در قسمت اصلاحات مواد این قانون توجهی بفرمایند و در آن اشکالی هم که بنده داشتم یعنی مسئله زیاد شده یا کم شدن مال التجاره داخلی وخارجی یک عطف نظری بفرمایند و اشخاصی که مطلع هستند حقیقا یک تجدید نظری در این باب بکنند ولو اینکه مالیات دخانیات یک از مالیات های خیلی خول است به جهت اینکه تنباکو و توتون از احتیاجات زندگانی نیست و هر قدر هم تحمیل شود خوب است اما تا چه حد تا حد یک حد این مالیات موجب ترویج خارجی و سکته به تجارت داخلی نباشد در مملکتی که این قبیل معتضیات را دارد بنده خواهم گفت بدترین مالیات است پس خوب است در این باب هم امعان نظری بفرمایند بلکه راه حلی پیدا شود و هیچ اشکالی باقی نماند .
حاج عز الممالک ـ بنده ناچارم عرض کنم که تصویب این پیشنهاد به یک اندازه اساس این قانون را متزلزل می کند زیرا شور اول در مجلس شده است نیم ساعت قبل هم مجلس شورای ملی رأی در داخل شدن در شور ثانی آن داده و حالا پیشنهاد می شود که بماند تا در آن مذاقه شود بنده عرض می کنم چه مذاقه خواهد شد سخ چهار ماه است که این قانون به مجلس پیشنهاد شده است و لایحه دولت هم در جراید مخصوصا در روزنامه رعد که بنده دیده ام طبع و توزیع شده اگر مردم نظریاتی داشتند ممکن بود بتوسط جراید بنظر نمایندگان برسانند و خود نمایندگان هم ممکن بود نشریات خدشان را اظهار کنند این لایحه را هیئت دولت سابق یعنی کابینه آقای مشیر الدوله پیشنهاد کرده و با یکی دو نفر از اروپائی ها هم که در خزانه داری هستند مشاوره شد و آنها هم تصدیق کرد ند که این قانون باید وضع شود کابینه حاضره و وزی مالیه هم که پیشنهاد می کنند زود تر این قانون بگذرد آن وقت تازه امروز ما می گوئیم یک جمعیا بیاورند و در این قانون نظر کنند و در این مسئله رأی بد هند و بگویند قانون دخانیات باید باشد حالا اگر برای اجرای آن یک مشکل دیگری غیر از آنچه کمیسیون اعالاذ کرده ( که یک عه از اشخاص تبصیر و با اطلاع را وزارت مالیه حاضر بکند و آنها نظام نامه تهیه بنمایند بعد هم یک کمیسیون مجلس شورای ملی بیاید ) تصور کرده اند خوب است آن شکل را بفرماند و الا اگر مجلس شورای مالی این قانون لا از دستور خودش خارج کند ممکن است آن کیسی که مخالف با وضع این قانون است یک ترتیبی را پیش بیاورند که شاید شش ماده دیگر هم این قانون به مجلس نباید .
حاج شیخ اسد الله ـ بنده خیلی تعجب می کنم که خد آقای حاج عز الممالک که دفاع می کنند تصدیق می فرمایند که این قانون ناقص است و در وقت توضیح دادن می گویند نمی دانم توضیح بدهم این مطالب راجع به نظام نامه است درست می شود همین قدر چشم تان را بر هم بگذارید و رأی بدهید بعد نظام نامه درست می کنند در کمیسیون اصلاح می شود حالا هم نمی دانم نظریات کمیسیون چه شکل خواهد بود بنده عرض می کنم این یک تقاضای فوق العاده است و مطلب هم ساده نیست که انسان چشمس را هم بگذارد و رأی بدهد و یک لطمه بزرگی به تجارت و زراعت مملکت وارد شود وأی دادن بیاید از روی دقت و بصیرت باشد اگر چه ده جلسه یا سه جلسه اگر چه بنده هم تصدیق دارم هو هر چه زودتر بگذرد بهتر است ولیکن باید بر گردد و یک نظریات عمیقا نه در آن بشود اشخاص با بصیرت از عمل زراعت توتون و تنباکو و اشخاص با بصیرت از عمل تجارت حاضر شودند و نظریات خود شان را بگویند و مثل بنده به آقای حاج عز الممالک بی اطلاع از عملیات دخانیات نباشند آن وقت به مجلس می آید و از روی بصیرت رأی بدهیم والی به این قسمی که آقای حاج عز الممالک اصرار دار ند که محتا امروز از مجلس بگذرد بنده ابدا عقیده ندارم .
وزیر مالیه ـ عرض می کنم همان اصراری را که آقای حاج عز الممالک دارند بنده هم دارم و تصر می کنم اگر این تقاضا از برای رفع ابهام و اجمال قانون است به عمل نخواهد آمد یعنی همان طور که نوشته شده است بعد از تشکیل کمیسیون آن نظریات خواهد شد و الا اگر بخواهیم قبل از تشکیل آن کمیسیون خود مجلس رفع این ابهام و اجمال را بکند ممکن نخواهد بود آمدیم بر سر آن اشکالی که آقای سردار معظم رد خصوص ترویج مال التجاره خارجی می کنند بنده تصور می کنم با مالیات صدی سی ممکن نیست مال التجاره خارجی تا مال التجاره داخلی رقابت بکند .
رئیس ـ این تقاضا مجددا قرائت می شود و رأی می گیریم .
( به مضمون سابق قرائت شد ) .
رئیس ـ آقایانی که این تقاضا را تصویب می کنند قیام نمایند .
عده قلیلی قیام نمودند ) .
رئیس ـ تصویب نشد ـ آقایانی که تصویب می کنند مذاکرات د ماده اول کافی است قیام نمایند .
( جمعی قیام نمودند ) .
رئیس ـ از ۶۶ نفر ۳۳ نفر رأی دادند وباره مذاکره می کنیم .
ناصر الا سلام ـ به همان مضمون که آقای ان پیشنهاد کرده اند با یک مختصر تفاوتی بنده پیشنهادی کرده ام و رأی تأیید این پیشنهاد عرض می کنم اینکه آقای مخبر فرمودند بعد غ از اینکه آن ماده تصویب شد می رود به کمیسیون ودر آنجا یک عده۸ اشخاص متخصص جمع می شوند همچنان که در ماده آخر نوشته شده است و توضیحاتی راجع به این ماده خواهند داد بنده نمی دانم این متخصصین را اروپا جل خواهند کرد یا اینکه از شهر تهران خواهند خواست و یا از هم نمی دانم بعد از آنکه این ماده تصویب شد آیا به موقع اجرا گذاشته خواهد شد یا اینکه موقوف می شود بع توضیحات کمیسیون و آت نظام نامه که در کمیسیون نوشته خواهد شد پس پس در هر حال اگر امروز هم تصویب بکنیم ادهمی که کمیسیون آن متخصص را جمع نکند ر راجع به این ماده توضیح ند هد یعنی یک ماده که این اندازه ابهام دارد که هیچ مبهمی به این اندازه ابهام ندارد و رفع این ابهام را نکند دولت نمی تواند وارد عملیات بشود اگر بگویند این قانون باعث رفع احتیاجات است باید برای رفع این ابهام اقدامی بکنند و تا توضیحات در طرز عمل داده نشود دولت نمی تواند و لازد عملیات بشود و رفع احتیاجات دولت نخواهد شد پس بهتر این است آن کاری را که در آخر این مرحله می خواهد بکنند همان طوری که پیشنهاد کرده ام امروز آن متخصصین را اکر تصور می کنند در ایران هستند در وزارت مالیه و کمیسیون خواسته حاضر شو ند و آن توضیحا را بدهند تا مجلس شورای ملی با داشتن طرز عمل رأی دهد و لا با این ترتیب که موقوف به کمیسیون مجلس بشود چطور می شود رأی داد بنده از برای آن ابدا هیچ فلسفه را معتقد نیستیم
حاج عز الممالک ـ اولا وظیفه بناه اصرار است برای اینکه مجبوریم دفاع کنیم تا یان لایحه بگذرد و اینکه فرمودند یک عده متخصصین را در کمیسیون جلب بکنند کمیسیون هم چه پیشنهادی نکرده است و این ظر را نداشته است و برای کسب اطلاع کفته است یک عده از اشخاص بصیر و با اطلاع نظام نامه تعین کنند و به کمیسیون مجلس شورای ملی بدهند ر کمیسیون تصویب شود و کمیسیون اشخاص را جلب نخواهد کرد اما اینکه می فرمایند مبهم بنده تکرار می کنم که ماده اول می نویسد بر اقسام توتون و تنباکو کهه در خاک ایران به عمل آمده باشد مالیات دخانیات بر قرار می شود این ماده هم مثل ماده اولی است کرد قانون مستقلات همه آقایان رأی دادند در آنجا هم نوشه بود برای دکاکین و چه مالیات مستقلات را بر قرار می شود آیا در ماده اول تصریح شده بود که از روی چه قرار و چه شکل می گیرند و از کی گرفته خواهد شد که در این ماده آن قدر اشکال می شود اگر آقایان فکر می کنند که طرز عملی این کار چه شکل است و و طرز گرفتن این مالیات چه جور است یک ماده پیشنهاد کنند و الا اگر این طور نیست مخالف این هستند که مالیات دخانیات بر قرار شود دلائل آن را بفرمایند تا بنده جواب عرض کنم .
حاج شیخ اسد الله ـ به آقای مخبر در ضمن فرمایشات شان فرمودند همه آقایان در قانون مستقلات را ی دادند د بنده در آنجا هم مخالف بودم بلی بند در قانون مستقلات مخالف بودم و به مخالفت خودم هم افتخار می کنم به جهت اینکه مطلب تا رد تحت نظر و تنقید در نیاید حل نمی شود اینجا هم یا اینکه با اصل مطلب مخالف نیستم ولی با این شکل اجمال مخالفم هر چه ا ایشان الصرار بکنند بنده باز مخالفت می کنم اینکه آقای مخبر می فرمایند یک راه حلی از برای این کار معین کنید این وظیفه پیشنهاد کننده این قانون است وظیفه که این مطلب را بلا حل کرده که آن قدر در مجلس تنقید و مطرح کذاکره نشود و یک تقاضائی نشود که یک هم چه قانونی را با این مشکلی رأی دهیم بنده هر چه فکر می کنم نمی دانم در موقع عمل دولت چه شکل این قانون را به موقع اجرا می گذارد تا بتوانیم امروز رأی بدهیم متأسفا نه یک پیشنهاد شد که این قانون از جزء دستور امروز خارج شده و یک دقتی در آن بشود آن مطلب هم با این اجمال و ابهامی که این قانون دارد مکرر نظریات خودم را گفتنکم که در موقع عمل تحمیل بزارع می شود و یای تحمیل به زراعت وارد می شود و اگر به زراعت و در نیاید به تجارت وارد خواهد آمد بنده وظیفه خودم می دانم که تا این مطلب حل نشود مخالفت کنم عقیده ام این است گذشتن این قانون از مجلس به همین ترتیب غلظ است و وظیفه کمیسیون قوانین مالیه است که این اشکالات را حل کند و یک کمیسیون با حضور یک عده از اشخاص متخصص در امر زراعت و تجارت و عمل دخانیات تشکیل بدهند و نظریات آنها را در این باب بسنجد و از روی بصیرت این مطلب را حل کنند و الا مشکل است به این قانون رأی داد و بنده هم نمی تواتنم رأی بدهم .
نجف قلی میرزا ـ عرض می کنم هیمنی طور که در این اده نوشته شده است این مالیات در دست دو گرفته می شود و تصریح نمی کند که از زارع گرفته می شود خوب است آقایانی که مخالفت می کنند از ایرادی انجام مقصودی که دارند یک پیشنهادی بکنند که بیشتر آن مقصود را تصریح کنند و الا بهر حال این مالیات از اشخاص گرفته می شود که استعمال دخانیات کممی کنند و به مصرف می رسانند و هر قدر بر توتون که تنباکو مالیات تعلق بگیرد بر مال التجاره افزوده می شود و تحمیل بر آن اشخاصی که استعمال می کنند می شود به زارع یا تاجر و اینکه می فرمایند اول باید نظام نامه از مجلس بگذرد بعد این قانون تصویب شود این یک چیز غریبی می شود که اول فرع بگذرد و بعد اصل و در حقیقت نظام نامه فرع قانون است چطور می شود یک اصلی را معوق بگذاریم و آن خوب است اگر تردیدی دار ند پیشنهادی بفرمایند و الا اگر اول نظام نامه نوشته شود ممکن است بعد آقایان تردیدی در اساس و مبلغ این مالیات بفرمایند بنابراین نمی شود اول نظام نامه تصویب شود بعد خود قانون اگر نظری دار ند ممکن است آقایانی یک پیشنهادی بفرمایند که الجرای این قانون موکول بگذشتن آن نظام نامه بشود و اجرای قانون را بگذارند تا آن نظام نامه بگذرد و پس از انه این قانون گذشت ناچار باشید کمیسیونی از متخصصین در عمل دخانیات و از اشخاصی که داخل در عملات اداری بوده اند معین کنند و این مطلب حل شود و این قانون به موقع اجرا گذاشته شود و ممکن است بری این مطلب به موجب یک ماده الحاقیه یک چیزی نوشته شود و این مسئله حل شود و الا چیزی را که در اساس آو رأی داده شد و حالا تردید می کنند بنده نمی دانم چطور خواهد بود .
حاج شیخ اسد الله قزوینی ـ مطالبی که در مجلس شورای ملی گفتگو می شود مطالب عقلی است مطالب ذوقی نیست که هر کس یک ذوقی داشته باشد و به ذوق خودش یک چیزی بگوید چون ذوقیات تابع اخلاق و عوالم و امزجه مردم است و مجلس شورای ملی اجمال از آن است که ذوقیات را مد خلیت بدهد باید عقیلا را بخرج داد عقلیات هم سه چیز را لازم دارد موضوع و محمول و علت ( جسارتا عرض می کنم اگر چه حالت درستی هم ندارد ) موضوعش باید معلوم باشد محمول هم باید معلوم باشد و علت هم باید معلو م باشد و علت هم معلوم است که باید مقتضی موجود و مانع مفقود باشد بنده می بینم که آقایان به واسطه ذکاوت و فطانتی که دار ند تبه به تمام اینها اشاره فرمودند ولی پراکنده آقای سردار معظم خودمان به مانع اشاره فرمودند خلیلی هم صحیح و بسیار عالی و متین و با فلسفه منطقی آقایان رفقا هم آقای حاج اسد الله و آقای حاج شیخ حبیب الله و دیگران و در مقتضی فرمایش فرمودند اینها باید گفته شود تا مثل بنده آدم پیری که چیزی حالیم نمی شود بفهمم و در بدهم بنابراین از آقای مخبر که خیلی زود چیز حالی شان می شود استدعا می کنم ملاحظه آمد هائی که دیر حالی شان می شود بفرماید تا مطلب کشف و اساسش معلوم شود بنده تصور می کمنم این مسئله پنج شش اساس عقلی دارد بعضی از آنها رانی می گو.یم ولی سه چهار تایش که توی این حرفها آمد می گویم یکی از آنها این است که چیزی که از زمین بیرون می آید اساسا مملکت و عموم اهال مملکت باید از آن فوائدی که دارد حظی ببرند که در واقع مقصود از عموهم مردم هم که دولت است که باید کارهای دولت اصلاح شود آنچه معروف است مالیات مال زراعت است مال زمین است مال دهات است و مثل این هم در شرعیات هست که ذکات است و باید بگیرند یکی از آن چهار اساس این است و این ولا تمام رفقا قبول دارند و عقیده شان این است و مخی فرمایند ومالیات دخانیات از این قبیل مالیات است غلط است و مخالف رأی هم کرده است من که جرئت ندارم که حلاف رأی آقایانی عرض بکنم اساس دیگرش این است که بر ربح و فوائد تحمیل شود نظیر خمس که باید از فوائد و ارباح گرفته شود این مطلب مخصوص اشخاصی است که در اینجا رفح می برند و رفقا این مطلب را گفتند ولی کسی جواب صحیحی نداد پس این دو أساس هدر و بی پا است و ععقلا نمی شود اساس فرار داد یا باید بگوئیم این مالیات داخل در مالیات صنفی است آن را هم که تکذیب فرمودند و گفتند که مربوط به مالیات صنفی نیست . مالیات صنفی را علی حده می گیرند یکی دیگر آنکه آقایان اشاره فرمودند به مساحت مملکت این مسئله را هم باید کلیه فرق گذاشت میان این مسئله و گمرک چون یک شخص یک مال التجاره از خارج می آورد یا فائده می برد عقلا می گویند ( من له الغنم فعلیه الغرم ) یک نفعی به آو عاید می شود و به ملاحظه آن نفع باید یک چیزی از آو گرفت اما این جا همه چه چیزی نیست که بگویند یک متاعی می آورد سه شاهی می خرد و حاله آن را ۱نج شاهی می فروشد و یبه این واسطه فائده می برد و یا باید یک چیزی بدهد این هم مثل عموم مرابحی که در هر چیز و در هر تجارت هست می ماند کاسب یک چیزی می خرد دو شاهی منفعت می کند می فروشد پس این مالیات را ره مال التجاره و اشیاء قرار می دهد و در حقیعیت مقصود این است که تحمیل بر عموم مردم می کنند منتها تحمیل بر عموم مردم را به قانون عقلی رو اجمالی در یک ظرف با بسته می بندند یعنی وقتی که می خواهیم از تمام مردم این پول را بگیریم نمی توانیم یک صندوقی فراهم کنیم که اگر کسی بخواهد پنج شاهی تواون بخدر صد دینار از آو بگیریم و در آن صندوق جمع کنیم منتها کسیه های تنباکو را محل جمع تمام آنها قار می دهیم این یک موضوعی است که بنده این طور تعقل می کنم حال ببینیم که آیا موضوع دلیل می آ ید و عقل قبول می کند؟ مسلم است این مطلب را وقتی که خواستید ملاحظه بفرمائید و تمام مردم را از فقیر و غنی و بی پا و پا دار همه را در یک هم چه موضوعی داخل کنید باید یک فلسفه داشته باشد فلسفه این مالیات چیست ؟ آقایان می گویند توتون مضر است و باید مالیات بر ن بسته شود اگر فلسفه این مالیات این است که توتون مضر است و با ر آو مالیات می بندند که مردم توتون نکشند و حال بیایند مثل تریاک علی الراس و العین این مالیات خیلی نافع است و یک تقویتی است برای مملکت اسلامی ولی تصویب می کنم این نظر را نداشته باشند بان بر این فقط یک اصراری است که بر فقراء و ضعفا وارد می شود و یک مطلبی که علی الظاهر یک فلسفه از برای آن تصور می شو که این فضول معاض است و مالیات در چیزی که داخل در فضول معاض و تکلیفات است ضرری متوجه مردم نمی شود و یک چیزی است که جلو تکلیفات را می گیرد و برای مملکت هم فایده دارد و ممکن است آست آن کسی که نیم سیر توتون می کشد حالا دو مثقال بکشد و ضرری هم ندارد این مطلب را هم عرض می کنم که هر که عادت ده دخانیات دارد و حتی این چیز ها معمول شود بجز دشنام دادن بر آن کسی که موسس این اساس است فایده و اثری دیگر بر آن مترتب نیست ـ گفته شد صحیح است .
مخبر ـ بنده تاسف می خورم از اشخاصی که بعد از فرمایش آقا فرمودند صحیح است بجهت اینکه مالیات که را ی احتیاجات مملکت وضع می شود و ما می بینیم که مجبور هشتیم از منابع مملکت خودمان فکر یک عایدی بکنیم آن وقت بگوئیم اگر یک هم چه قانونی بگذاریم نسبت تم فحش می دهند یا تنقید می کنند این طور نیست بنده عرض می کنم که از بهتری راهی که بر ی رفع احتیاجات خودمان می توانیم اختیار کنیم همین است که از داخله خودمان تیه عابدات مملکت خودمان است و اسباب ترفی و راه سعادت است آن وقت در موقع وضع قانون بگوئیم اگر یک هم چه قانونی وضع شود اسباب فحش می شود به عقیده بنده اساسا این حرف شاید فلسفه نداشته باشد اما اینکه فرمودند این مالیات ارضی نیست صنفی هم نیست و بعد فرمودند تحمیل عمومی است قسمت هم نیست و بعد فرمودند تحمیل عموم است قسمت اول و دوم را بنده هم تصدیق دارم که این مالیات مالیات مستقیم نیست مالیات صنفی هم نیست زیرا اگر آن اشخاصی که تجارت این کار را می کند و فایده از آن اشخاصی که تجارت این کار مر را می کنند و فایده از آن می برند این مالیات را می داند آن وقت مالیات صنفی بود ولی این مالیات صنفی نیست مالیات صنفی بود ولی این مالیات صنفی نیست مالیاتی است که بر خود جنس توتون و تنباکو است . همان طوری که فرمودند به طور عموم و تساوی بر آن اشخاصی که استعمال می کنند تحمیل می شود پس ممکن است بگویند این مالیات خیلی مضر است یعنی واقعا اسباب این می شود که بکلی احتیاجا زندگانی را بهم بزند این را هم که خود شان می فرمایند ضرر ندارد زیرا توتون هم چه نفعی ندارد که بگوئیم از مواد حیاتیه است و اگر یک مالیاتی بر آو بسته شود به قیمت آو اضافه شود اساس زندگانی را متزلزل می کند خیر این طور نیست از فضولات زندگانی است می شود کشید و می شود نکشید ممکن است کسی که استطاعت کشید آن را ندارد نکشد و هر کس که می تواند بکشد یا اینکه به واسطه گرانیش کمتر استعمال کند یا اگر می تواند عوض یک تومان سیزده قران بدهد این یک چیز مشکلی است نیست که ما تصور کنیم وضع مالیات دخانیات یک تحمیل فوق العاده ای است که بر ضعفا و آن کسانی که خریداری و مصرف می کنند می شود اشخاصی که نمی توانند تحمیل کنند مگر استعمال می کنند این یک چیزی نیست که بریا آن مقدماتی بچینم و برای مخالفت کردن و رأی دادن در این قانون به آن متوسل شویم و بالاخره عقیده بنده این است که مذاکرات ختم شود و اگر در اساس این قانون حرفی است و می خواهند بر خلاف آن رأی هائی که چند روز قبل و امروز داده اند و رأی ند هند در ما ه آو رأی ندهند تکلیف معلوم خواهد شد و اگر آقایان عقیده دار ند که این مالیات باید باشد در ماه اول که می گویند بر توتون و تنباکو باید مالیات بر قرار مود آن قدر مخالفت نمی شود کرد بهر حال اگر عقیده دارند که رأی می دهند و اگر مایل نیستند رأی نمی دهند و الا پیش از این نمی شود توضیح داد .
رئیس ـ بنده راجع هب قسمت آخر فرمایش آقا می خواستم عرض بکنم ولی تصور کردم ه مقصود ایشان از لفظ فحش همان تنقید بوده است این بود که دیگر عرض نکرد مذاکرات گویا حالا کافی است وأی می گیریم به ماده اول آقایانی که ماده اول را تصویب می کنند قیام نمایند .
( عده کثیری قیام نمودند )
رئیس ـ تصویب شد ـ ماده دوم قرائت می شود
( به مضمون ذیل قرائت شد ) .
ماده دوم ـ مالیات دخانیات مذکوره در ماده اول از قرار صدی سی از قیمت دریافت خواهد شد در صورتی که در تعین قیمت تنباکو و توتون ما بین صاحب مال و مامورین البته اختلافی حاصل شود صاحب مال می تواند صدی سی را از عین جنس ادا نماید .
رئیس ـ در ماده دوم مخالفی هست .
حاج شیخ حبیب الله ـ آن مخالفت هائی که در ماه اول بود تمام مخافت خا راجع به این ماده است و الا بر قرار شدن مالیات دخانیات هم چه اهمیتی نداشت که آن قرد مذاکرات شود تمام مذاکرات و مخالفت ها برای اجمال ماه بود که نوشته شده است مالیات دخانیات از قرار صدی سی دریافت می شود باید معلوم شود این صدی سی از زارع یا از مالک و یا از تاجر دریافت می شود یا آن که اگر کسی یک سیر وتون و یا تنباکو دارد از آو هم این مالیات گرفته می شود یا خیر ؟ و معلوم نبود هر چه قدر توتون یا تنباکو این مالیات بر قرار می شود مثلاً اگر کسی پنج من زراعت تنباکو دارد نمی شود از آو مالیات گرفت به جهت این که یک مفتش مخصوصی لازم دارد و اگر برای هر چیز جزئی یک مفتش قرار بدهیم بکلی مالیه مختل و مخارج زیاد می شود وضرر آن بیشتر از عایدی آن خواهد بود بنابراین تا این مطلب معین نشود نمی توانیم رأی بدهیم علی الخصوص که تصریح دارد که اگر ما بین مالک و مامورین مالیه مخالفت شد از عین جنس بر دارند آن کسی که از عین جنس می دهد آن زارع بیچاره است که شش ماه زحمت کسید ه حالا می خواهد تنباکو یش را بفروشد بهر حال تا معین نشود نمی توانیم رأی دهیم . رئیس ـ این مخالفت هائی که می فرمائید در ماده اول شد . و ملاحظه فرمودند که نتیجه ندارد حالا دیگر در هر اده نمی شود آن مخالفتها را اظهار کرد این مخلفتها دیگر خارج ا موضوع است .
حاج عز الممالک ـ بنده فقط در قسمت اخیر این ماده می خواستم عرض کنم کاری که کمیسیون کرده است نه این است که مقصو دش این بوده که این مالیات را بر دارند گمان توتون و تنباکو تحمیل کنند چون ممکن بود که در قیمت اختلافی مال بین مأمور مالیه و صاحب تنباکو حاصل شود آو بگوید قیمت این توتون صد تومان است و باید سی تومان بدهی و صاحبش بگوید این توتون به این قیمت نمی ارزد ما برای تسهیل کار این را نوشتیم که هر گاه مایل بود صدی سی را از عین جنس بدهد در حقیقت اسباب تسهیل است که کمیسیون از برای مردم قراهم آورده است .
حاج شیخ محمد حسن گروسی ـ این مالیات از حیث مبلغ و مقدار شبیه است به گمرکات و تحدیدا تبه اسم دیگر و رسم دیگر بنده نمی فهمم چه چیز است از حیث مالیات گکذاری باید ملاضحه شود و مالیات هائی را که مناسب آن قسم از امتعه هست نیست به این امتعه بسنجند و این مالیات را هم به آن ترتیب وضع کنند مالیات صدی سی قی الحقیقه به المره از بین بردن عاید نیست بلکه از بین بردن خود زراعت تنباکو و توتون است و نمی شود و اسم این قانون را مالیات قرار داد مالیات منتهی درجه ش به عشر می رسید ولی این مقدار صدی سی تحدید است اگر به عنوان تحدید یا به عنوان قانون مالیات به مجلس پیشنهاد کردن فلسفه اش را نمی دانم چه چیز است و نمی داند به چه ملاحظه صد سی فرض گردند صدی سی مناسبت ندارد کدام یک از مالیتها صد سی است که این را هم صد سی قرار داده اند این هم مثل سایر مالیات ها است نهایت درجه است که اصناف مالیات می دهند و اگر مالیات زراعتی است آن را هم که می دهند فرضا هم که بگوئیم این مالیات را بالمال متعلمین دخانیات متحمل می شوند در این صورت هم باید یک مالیات صحیحی داشته باشد و از قرار صدی سی مناسبت ندارد اسمش را گمرک بگذاریم ؟ اسم این را چه می شود گفت اگر مالیات است که نهات درجه اش باید به عشر برسد .
وحید الملک ـ این جا می گوید از قیمت دریافت خواهد شد معلوم نیست ا چه قیمتی دریافت می شود از قیمتی است که زارع بدلال می فروشد یا قیمتی است که درر بتاجر می فروشد ؟ یا قیمتی است که تاجر بدکان دار می فروشد ؟ این قیمت ها مختلف خواهد بود خوب است اینجا قید شود از قیمتی که زارع در دست اول می فروشد یا قیمتی که دلایل می فروشد که معلوم شود از کدام یک از این قیمتها گرفته می شود و دیگر اینکه می گوید دریا فت خواهد شد آیا از زارع دریا فت خواهد شد از خریدار دست اول دریا فت خواهد شد ؟ یا خریدار دست دوم یا دکان دار از کدام دریا فت خواهد شد این هم معلوم نیست بنابراین اگر کمیسیون این طور قبول بکند که از خریدار است اول که از زارع مستقیما خریده است به قیمت کمتر خریده است صدی سی از آن قیمت دریا فت شود برفع این اشکال خواهد شد و دیگر نه در خصوص مستقیم بودن و غیر مستقیم بودن این مالیات حرفی خواهد بود و نه در وصول و تحمیل به زارع ایرادی خواهد بود و دولت هم تکلیف کار خودش را خواهد دانست .
وزیر مالیه ـ نسبت به فرمایش آقای حاج شیخ محمد حسن که فرمودند صدی سی زیاد است برای اطلاع ایشان عرض می کنم این مالیات را در همه جا صدی صد قرار داده اند و در اینجا اگر فقط چنانچه آقای سردار معظم فرمودند به ملاحظه رقابت با مال التجاره خارجی نبوده شاید که هم از مأخذ صدی مسی بیشتر قرار می دادیم اما راجع به فرمایشات آقای وحید الملک تصور می کنم اینها همان تفسیراتی است که باید در ضمن نظام نامه حل کنیم و گذاشتیم برای کمیسیونی که از اشخاص اهر خبرت و بصیرت تشکیل می شود تحقیقات بکنیم و بنویسیم بعد از آن هم آن را به کمیسیون قوانین مالیه مجلس و مجلس پیشنهاد خواهم کرد .
رئیس ـ مذاکرات در ماده دوم کافی است یک فقره پیشنهاد از طرف آقای مؤید الا سلام شده است قرائت می شود .
( به مضمون ذیل قرائت شود ) .
بنده پیشنهاد می کنم ماده دوم به این شکل نوشته شود ـ ماده دوم مالیات دخانیات مذکوره در ماده اول از قرار صدی سی از قیمتی که مالک و زارع می فروشد از خریدار دریافت خواهد شود .
تبصره ـ هر گاه مالک و زارع تنباکوی خود را نفروخته و خود شان استعمال نمایند از قیمت عادله صدی سی به دلت خواهد پرداخت .
رئیس آقای مؤید الا سلام توضیحی دارید .
مؤید الا سلام ـ بله دو اجمال در ماه دوم بود یکی اینکه قیمت معین نه بود که از چه قیمت این می فروشد یا از قیمتی که فروشنده آخری با استعمال کننده می فروشد هیچ معلوم نه بود و ثانی اینکه از چه نبود بنده پیشنهاد کردم که از مشتری اول از همان قیمتی که خریده است گرفته می شود .
رئیس ـ آقای مخبر چه می فرمائید .
حاج عز الممالک ـ قبول نمی کنم .
رئیس ـ رأی می گیریم در قابل توجه بودن پیشنهاد آقای مؤید الا سلام آقایانی که الی پیشنهاد را قابل توجه می دانند قیام نمایند .
( عده قلیلی قیام نمودند )
رئیس ـ قابل توجه نشد ـ رأی می گیریم به ماده دوم به این قسمی که کمیسیون پیشنهاد کرده است آقایانی که موافقند قیام نمایند
( معدودی قیام نمودند )
رئیس ـ تصویب نشد ـ آقای مدرس فرما یشی دار ید ؟
مدرس ـ عرض داشتم راجع به همان ماده که در شد اجازه خواستم .
رئیس ـ رد شد و گذشت .
مدرس ـ در مسئله تعین اراضی می خواستم توضیحی به پرسم که گدشت .
رئیس ـ حالا که ماده رد شد و گذشت ماده سوم قرائت می شود .
( به مضمون ذیل قرائت شد ) .
ماده سوم ـ دولت می تواند در صورت اقتضا توتون و تنباکو ساخته یا نساخته مخصوص حمل به خارجه را خم از مالیات دخانیات معاف بدارد . سردار معظم ـ به عقیده بنده کلمه دهم از این جا زیادی است به جهت اینکه ممکن است اشتباه شود که دولت یک تنباکو در یکی را هم می تواند معاف بدارد .
حاج عز الممالک ـ این کلمه اشتباها نوشته شده است لازم نیست باید حذف شود .
حاج شیخ اسد الله ـ بنده تصور می کنم پس از رد شدن ماده قبل باید این قانون بر گردد به کمیسیون و در خصوص آن ماده یک ترتیبی بد هند یعنی یک اصلاحی بشود یا کمتر یا زیاد تر بعد به نجلس پیشنهاد شود در این صورت تصور می کنم تا تکلیف این ماده معلوم نشود نمی شود در این ماده مذاکره کرد زیرا وقتی که اصلش معلوم نباشد که چه مقدار گرفته می شود و در مواد دیگرش چه مذاکره بکنیم .
رئیس ـ ماده اول که می گویند مالیات دخانیات بر قرار می شود تصویب شد و به این واسطه می توانیم در ماده شوم داخل شویم .
حاج شیخ حبیب الله ـ بنده عقیده ام این ست که لفظ مخصوص دیگر لازم نیست و تنباکو ساخته یا نساخته مخصوص حمل به خارجه هم یعنی چه معلوم است تنباکو حمل به خارجه می شود دیگر لفظ مخصوص را بنده می فهمم این از برای کسانی است در خارجه هستند یا به خارجه می روند خوب است عبارت این طور نوشته شود تنباکوی ساخته یا نساخته که حمل به خارجه می شود از مالیات دادن معاف است .
رئیس ـ آقای ناصر الا سلام موافقید ،
ناصر الا سلام ـ بله موافقم موافقت بنده هم با همان بیاتی است که خود آقای رئیس فرمودند چون ماه اول گذشته و تصویب شده است می توانم داخل در مواد دیگر شویم .
رئیس آن مسئله گذشت .
ناصر الاسلام ـ ماده دوم را عرض می کنم .
رئیس ـ عرض کردم ماه دوم گذشت .
ناصر الا سلام ـ اجازه بفرمایند بتوضیح بدهیم عرض کردم در صورتی که ماده اول تصویب شده است می توانیم داخل در ماده سوم بشویم .
رئیس ـ در صورتی که ما هم داخل در همان ماده شده ایم و حالا مذاکره در ماده سوم می کنم آقای مدرس موافقید ؟
مدرس ـ توضیح می خواست اولا این ساخته شده یا نساخته در این ماده محتاج الیه نیست دوم اینکه این لفظ مخصوص را معین کنند که مراد شان چیست .
مخبر ـ اینجا مخصوص محل به خارجه در این جا توضیح شده است یعنی آنچه تنباکوی ساخته شده یا ساخته نشده که حمل به خرجه می شود یا این کلمه زیادی نیست مقصود این است که آنچه حمل به خراجه می شود دولت می تواند آو را از مالیات دخانیات معاف بدارد معنای دیگری نراد کمیسون هم مقصد دیگری در نظر نداشته است یعنی مخصوص به حمل به خارجه یعنی آنچه به خارجه حمل می شود .
سردار معظم ـ اما این قسمت توضیح راجع به لفظ مخصوص به عقیده بنده واضح است که کلمه مخصوص یعنی تنباکوی ساخته سا نساخته که مخصوص به خارجه است پس رد اینجا از این نقطه نظر اشکالی نیست و فقط سؤال بنده این بود که خود عمل معافیت در کجا واقع خواهد شد آیا در اینجا به همان ترتیب که در جاهای دیگر معمول است رفتار می شود ؟ یعنی ابتدا از کلیه آنچه که مالیات بر آو تحمیل شده است آن مالیات اخذ خواهد شد بهد آن قسمتی که حمل به خارجه می شود در سر حد پس داده خواهد شد این ترتیب است یا اینکه خیر به مجرد اینکه یک اظهاری از طرف تاجر شد که این تنباکو حمل به خارجه می شود بنده مشکلات زیادی خواهد داشت به جهت اینکه تمام تنباکوی ها توتون ها که از یک نقطه به نقطه دیگر حمل می شود بنام توتونی که حمل به خارجه می شود معاف خواهد شد و این یک ضرر بسیر بزرگی است که بر دولت وارد خواهد شد پس به عقید ه بنده برای اینکه از نقطه نظر اینکه از این معافیت این ضرر به دولت وارد نشود بهتر این است قید شود که در موقع خروج از سر حد آن مالیاتی را که گرفته اند پس خواهند داد و الا اگر غیر این باشد خیلی مشکل خواهد شد .
مخبر ـ البته همین دو نظری که فرمودند یشان دو شق ممکن است یکی اینکه گفته شود که مالیات تنباکو را در موقع خودش بگیرند بعد در سر خد در موقع خروج آن مالیات را پی بدهد دیگر اینکه چون مقصود دولت خارج کردن تنباکو است در ابتدا امر یک جوازی قه صاحب ملا بدهد و هیچ مالیاتی از برای آن مقنی نکنند هم برای آن تقسمت و هم برای این قسمت یک محسناتی همست از یک طرف تصور می شود اگر ابتداء تمام مالیات گرفته شود قاچاق آن کمتر خواهد بود ولی از آن طرف باید فکر کرد که اگر ما در داخل مملکت خواسته باشیم یک مالیاتی بگیریم شاید صاحبان این جنس تصور کنند از حیث اینکه پس دادن این مالیات در سر حد اسباب زحمت می شود کمتر این مال التجاره را به خارجه حمل کنند این است که به نظر بنده این مسئله را امروز نمی شود .
در قانون تصریح کرد اگر مسئله پس دادن آن پول از برای وزارت مالیه واقعا اسباب زحمت نباشد البته اصهل این خواهد بد که در موقع خرج در سر حد این را در کنند ولی اگر بتوانند و مسئله قاچاق را بطوری ترتیب بدهند که قاچاق نشود ممکن است وزیر مالیه یک ترتیبی بدهد که اسباب زحمت نباشد یعنی یک جوازی به آو می دهند که مقاوم شود مالیات آن گرفته شده است هر حال هر یک از این دو ترتیب بهتر باشد وزارت مالیه آن را اتخاذ خواهد کرد در هر صورت یا اینکه مداقه لازم دارد و باید در کمیسیون حل شود پس به عقیده بنده این مسئله هم به نظام نامه رجوع شود بهتر است .
مدرس ـ مخصوصی را که آقای سردار معظم معنی فرمودند این طور نیست که مخصوصی که در الفاظ معروف است معنایش این نیست و بنده توضیح می دهم که یک تنباکو هست که مصر فش منحصر به خارجه است و اصلا در ادخله مملکت مصرف نمی شود مثلا تنباکوی اصفهانی مختص بحمل خارجه است و ابدا در داخله مملکت به مصرف نمی رسد و منحصر به خارجه است یک تنباکو هست که به هندوستان می رود و آن را توی دهن می گذارندم می جوبند این قسم تنباکو ابتدا در ایران مصرف نمی شود در این صورت این لفظ مخصوصی که در این جهت نوشته شده است ممکن است همان تنباکوئی باشد که مخصوص حمل به خارجه است اما مثل تنباکوی شیراز که هم در خارجه و همن در داخله ظرف می شود این ماه قانون آن را نمی رساند اگر مقصود شان این است خوب است یک لفظی بفرمائید که دلایلش واضح تر باشد . حاج عز المالک ـ بنده اصراری در باقی ماند این کلمه مخصوص نمی کنم مقصود این است که آن تنباکوی که به خارجه می ورزد دولت آن را معاف می دارد و حال اینکه آقا می فرمایند بعضی تنباکو ها مخصوص به خارجه است این مقصود نه بوده است و یک تنباکوی مخصوص در نظر نبوده است مقصود کلیه تنباکو توتونی است که از خاک ایران به خارجه می رود و به مصرف می رسد آنها از ادای مالیات معاف هستند اگر در داخله عمل آمده باشد و در داخله مصرف شود باید مالیات بدهد ؟
رئیس ـ پیشنهاد آقای سردار معظم قرائت می شود و رأی بگیریم گفته شد کلفی است .
رئیس ـ پیشنهاد آقای سردار معظم قرائت می شود .
( به مضمون ذیل قرائت شد )
بنده پیشنهاد می کنم در ماه ۳ اضافه شود که این معافیت به این ترتیب خواهد بود که در موقع خروج تنباکو و توتون از سر خد مالیات ماخذه خواهد شد .
رئیس ـ توضیحی دارید بفرمائید .
سردار معظم ـ بنده دو پیشنهاد کرده بودم یکی ارجع به حذف کلمه مخصوص است و اگر اجازه بفرمائید توضیحش را بدهم که محتاج به توضیح ثانوی نباشد به عقیده بنده اگر لفظ مخصوص از این ماده حذف شود به کلی آن اشکالاتی که برای آقایان پیدا شده است رفع خواهد شد مخصوص کمیسیون این بوده است که کلیه توتون تنباکوئی که باید به عنوان مال التجاره داخلی به خارجه حمل شود آن را دولت بتواند از دادن مالیات معاف بدارد مقصود این است در این صورت اگر آن کلمه مخصوص است این ماده حذف شود رفع این اشکال خواهد شد اما در پیشنهاد اخیر خودم که خوانده توضیح همان بود که عرض کردم این معافیت بریا چه چیز است ؟ برای تشویق حمل مال التجاره داخلی به خارجه و بر آوردن یک پولی است معلوم است از این نقطه نظر خیلی خوب است ولی در این مطلب باید یک مقیاس هائی اتخاذ کرد که در عمل اسباب ضرر نشود به جهت اینکه مملکت ما الحمد الله خیلی وسیع است و دولت هم نمی تواند در همه جا یک مفتش و مامورین زیادی بگذراد که مراقبت کنند و جلو گیری از قاچاق نمایند بنابراین به عقیده بنده بهتر است که دولت ابدا تصور بکند که تمام تنباکو و توتونی که در ایران بقه عمل می آید بر برای مصرف داخلی است وقتی که این نظر را اساس قرار داد آن وقت تمام توتون و تنباکوی که در تمام ایران به عمل خواهد آمد محدود خواهد بود منها از نقطه نظر تشویق تجارت داخلی می گوئیم آن قسمت از توتون و تنباکوئی که از سر حد خارج می شود از مالیات معاف خواهد بود بنابراین به عقیده بنده خوب است در نقاطی که مالیات اخذ منی شود اخذ شود ولی پس از خروج از سر حد یعنی در سر گمرک مقدار مالیاتی که از مال التجاره گرفته شود پس گرفته شود این مسئله البته بهتر و سهل تر است زیرا تنام تنباکو و توتون که مخصوص حمل به خارجه می شود ممکن است خیلی از تنباکو و توتون ها را به قاچاق بگذرانند این ترتیب خیلی سهل و در تمام جاها معمول است مثل اینکه قندی که به مملکت حمل می شود و در آنجا تمام مالیات را می پردازند ولی در سر حد آن مالیات پس داده می شود در همه جا همین طور است برای توتون و برای کبریت و برای قند و برای سایر چی های دیگر این ترتیب معمول است بنابراین تصور می کنم اگر این ماده رال به این ترتیب بنویسند بهتر است .
حاج عز الممالک ـ بنده تصویق کردم که یکی از طرزهائی که ممکن است وزارت ماله برای معافیت تنباکو و توتونی که حمل به خارجه می شود اتخاذ بکند یکی همین ترتیبی است که آقای سردار معظم پیشنهاد یم کنند ولی از آن طرف هم عرض کردم که شاید برای وزارت الیه وسائلی نباشد که در موقع خروج مال التجاره یک اسباب سهولت را فراهم بیاورد و آن پولی را که از تاجر از زارع یا مالک تنباکو و توتون گرفته اند در سر حد کامل بد هند ممکن است در جواب بنده توضیح بدهند که دولت می تواند اجازه بدهد اجازه بدهد اداره گمرک در سر حدات آن پول را پس بدهد و تفتیش هم بنماید بنده عرض می کنم در ایران آن روابط اداره ما با هم هنوز کاملا محفوظ نیست که اداره مالیه یک پولی را که در تهران گرفته یا در اصفهان گرفته است اداره گمرک متقاعد بشود و آن پولی را که در تهران یا د انزلی گرفته اند آن پول را پس بدهد و حسابش را نگاه بدارد بلی این راهی است ولی یک راهی که امروز برای این مملکت ممکن نیست از این راه اسباب تشویق تجار فراهم نمی شود که بیاید یک پول گزافی برای آن تنباکو و توتونی که به خارجه می رود تحویل دهد و آن وقت آن پول را در سر حد پس بگیرد و هیمن خیال سبب شد که گلیه تریاک را باندرول کرد ند و تصور شد که شاید در این خصوص هم همان اشکال فراهم آید بنده تصور می کنم که صلاح در این است که مجلس امروز قطع کند که تنباکو و توتونی که بخارجه می رود از دادن مالیات معاف باشد بعد ترتیبی بدهند چون معلوم نیست چه رویه باید اتخاذ شود ممکن است بدولت مالیات گرفته شود و بعد در سر حد پس بد هند یا اینکه به اشخاص که حمل می کنند اجازه بدهند و سر کیسه ها را سرب به چسبانند و عدد و وزن و حجمش را به ترتیب معین کنند و طوی باشد که در منازل تفتیش بشود و از آن مالیات بگیرند و معلوم باشد که ار آن تنباکو یا توتون مالیات گرفته نشد ه حالا هر کدام از آن دو شق را که ما بخواهیم اختیار کنیم بهتر این است از روی تجربه باشد و از قبرای آن یک یک نظاماتی نوشته شود .
رئیس ـ پس پیشنهاد آقای سردار معظم را کمیسیون قبول نمی کند ؟
سردار معظم ـ اجازه بفرمائید عرض دارم دلائلی که آقای مخبر فرمودند بنده را قانع نکرد اولا باید دانست که بین تنباکو و تریاک هیچ مشابهتی نیست زیرا تنباکو لوله نی شود و مالیده نیم شود و بلکه تنباکو غیر از تریاک است و معین است که مثل به تریاک حمل به خارجه نمی شود و به رز دیگر حمل خ.اهد شد و به علاوه تنباکو استعمالش در داخله مملکت زیاد تر است ودر داخله مملکت زیاد تر است و در خارج استمعالش کمتر است اینکه می فرمایند اسباب اشکال خواهد شد که گمرک حساب آو را نگاه بدارد گمرم حسابی ندارد که حساب آو را نگاه بدارد مربوط به حساب نگاهد داشتن نیست فط گمرک مامور خواهد بود آن را مقدار تنباکوئی را که می خواهند از یک حد خارج کند آن مبلغ مالیاتی که از آن تنباکو و توتون گرفته شده است در سر حد پپس بدهد دیگر لازم نیست تمام تنباکوئی که در داخله مملکت خریده می شود حسابش را نگاه بدارد به آنها مربوط نیست بالاخره آقای مخبر خودشان تصدیق می کنند که این یکی از راهها است ولی بنده عرض می کنم که این یگانه و بهترین راه است ک آن راهی را هم که ایشان می فرمایند یک رهاهی است ولی باید تشخیص داده شود که کدام یک از این راهها برای این مملکت صلاح است به عقیده بنده اگر به آن ترتیبی که بنده عرض کردم رفتار نشود خواهند دید که چقدر به این بعانه قاچاق خواهد شد و چقدر ضرر به ولت وارد خواهد شود .
رئیس ـ در نظام نامه گفته شده است در شمنی شور دوم توضیحی که در پیشنهاد می دهند باید مختصر باشد این است ک که باید رأی می گیریم آقایانی که اصلاح آقای سردار معظم قابل توجه می دانند قیام فرمایند .
( عده قیلی قیام نمودند )
رئیس ـ قابل توجه نشد ـ لفظ مخصوص ذر را مخبر قبول کرد ند برداشته شود آقایانی که ماده سوم را با حذف لفظ ( مخصوص ) تصویب می کنند قیام نمایند .
( عده کثیری قیام نمودند )
رئیس ـ تصویب شد ـ چند فقره پیشنهاد راجع به ماده چهارم رسیده بعضی مواد الحاقیه هم پیشنهاد شده است و باید ارجاع به کمیسیون بشود اگر آقایان موافق باشند جلسه را ختم کنیم .
سردار معظم ـ اجازه بفرمائید توضیح داده شود اگر چه مطلب واضح است ولی باید مطلب معوم شود معلوم است قابل توجه نشدن این پیشنهاد لازمه دارد شدن این طرز در عمل نخواهد بود چون بعدها ممکن است گفته شود که این طرز در مجلس رد شده است خیر این طور نیست منتها این است اتخاذ یکی از این شقوق به نظر دولت واگذار شده است و ممکن است خود دولت این شق را اتخاذ کند ؟
حاج عز الممالک ـ البته همین طور است که آقا فرمودند این مطلب راجع به نظام نامه است هر طور صلاح بود معین می شود .
رئیس ـ جلسه آتیه روز شنبه و دستور هم بقیه هیمن قانون و قانون تصریع بودجه ۳ ماهه اخیر سنه مارسی ئیل مجلس خواهد بود .
وزیر مالیه ـ این لایحه ای است راجع به استقراض داخلی به مجلس مقدس تقدیم می شود .
رئیس ـ ارجاع می شود به کمیسیون بودجه .
سردار معظم ـ آیا تصویب نمی فرمائید که در دستور روز شنبه لایحه تبدیل مالیات خالصه جات انتقالی به مالیات اربابی گذاشته شود چون راپورتش تا روز شنبه داده خواهد شد .
رئیس ـ اگر حاضر شد و توزیه شد جزء دستور می کنیم زیرا دو ماده بیشتر نیست البته اگر حاضر شود ممکن است جزء دستور باشد قانون نظام را هم بنده عرض کردمه بودم آن قسمتی را که راجع به سرباز گیری است حاضر کنند و مقدم بدار ند ولی گویا به عکس شده است .
سردار سعید ـ چون به همین ترتیب از وزارت جنگ آمده بود تقاضا کرد ند تشکیلات وزارت جنگ کقدم شود البته تشکیلات سرباز گیری مقدم تر است اول باید تشکیلاتی در وزارت جنگ داده شود بهد آن قانون سرباز گیری مطرح مذاکره شود به این جهت ما آن را مقدم داشتیم .
رئیس ـ وزارت جنگ که آن لایحه را ببنده دادند چیزی نگفتند .
سردار سعید ـ معاون وزارت جنگ که به کمیسیون آمده بود و این طور گفت .
رئیس ـ این دو لایحه را تواما به بنده دادند و اگر معاون در خارج چیزی گفته است و رسمیت ندارد آقای عد الملک از معاون وزارت جنگ است رسمیت ندارد آقای عد الملک از معاون وزارت جنگ عدلیه گویا سؤالی دارند .
عد الملک – این سئوالی که بنده می کنم از طرف خودم بنام کمیسیون عدلیه است مطابق اطلاعاتی که به کمیسیون عدلیه رسیده در موقعی که رئیس عدلیه آذربایجان در صدد تشکیل عدلیه آذربایجان و اجرای قوانین موضوعه بر آمده بعضی موانع و اشکالاتی برای ایشان فراهم شده است و این مطلب را به کمیسیون عدلیه اطلاع دادند این بود کمیسیون عدلیه بنده در مامور کرده است که از آقای وزیر عدلیه استعلام کنم که آیا در این باب چه اقدامی کرده است و این تلگرافاتی که رسیده است صحیحی است یا کذب است و در صورت صحت برای این نوع اقدامات که بر ضد قوانین موضوعه و بر ضد انسانیت می شود چه اقداماتی کرده اند .
معاون وزارت عدلیه ـ از طرف رکن الممالک اظهار شده بود که بعضی ها مساعدتی های محلی نستب به امور عدله شده ولیکن یک قسمتی از آنها به مساعدت و الا حضرت اقدس ولی عهد رفع شد یک قسمت دیگری از آن هم در بین هیئت دولت و ایالت آذربایجان مذاکره است و گمان می کنم آن هم در همین چند روزه رفع بشود و البته ایشان هم این ترتیب را مرعی خواهند داشت که حفظ مراتب دولت مامورینی دولت و هم حفظ قانون عدلیه در آنجا بشود .
عدل الملک ـ بله مذاکره خانه پیدا کرد و بنا شد اقدامات بکنند ولی چیزی که در راپورت بود و فراموش کردم که عرض کنم این بود که همان راپورتی که به کمیسیون رسیده است مساعدت و الا حضرت اقدس ولی عهد را در پیشرفت امور عدلیه اشعار می دارت بله و الا حضرت نهات مساعدت را نسبت به قوانین موضوعه فرموده اند و هم چنین به سردار رشید دستور العمل را داده اند که در این باب کمال مساعدت را بنماید آو هم در واقع خیلی اظهار مساعدت نموده هست غرضم این بود ه وزارت عدلیه اطلاع داشته است یا خیر و ایشان چه اقدامی کرده اند این را هم خواستم از برای توضیح عرض کنم .
رئیس ـ کمیسیون عدلیه خوب است در باب قانون مجازات اقدامی بکند و یک قدری زودتر راپورت بدهد
( مجلس بیست دقیقه بعد از غروب ختم شد )