مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۷ خرداد (جوزا) ۱۳۰۲ نشست ۲۸۹
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهارم | تصمیم‌های مجلس | تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهارم |
جلسه ۲۸۹
صورت مشروح مجلس یوم یکشنبه بیست و هفتم جوزا ۱۳۰۲ مطابق دوم ذی قعده سنه ۱۳۴۱
(مجلس یک ساعت قبل از غروب به ریاست آقای مؤتمن‌الملک تشکیل گردید)
(صورت جلسه یوم شنبه بیست و ششم جوزا را آقای منتصرالملک قرائت نمودند)
رئیس- آقای حاج میرزا مرتضی (اجازه)
حاج میرزا مرتضی- بنده اینطور شنیدم که اسم بنده در صورت مجلس دو جا نوشته شده بود یکی جزء دیرآمدگان با اجازه و یک جا جزء دیرآمدگان بی اجازه گویا اشتباه شده است. تقاضا می‌کنم مقرر فرمائید اصلاح شود.
رئیس- جنابعالی را فقط در یک جا جزء دیرآمدگان با اجازه نوشته‌اند. آقای معتمدالسلطنه (اجازه)
معتمدالسلطنه- بنده در صورت جلسه عرضی ندارم.
رئیس- آقای دست‌غیب (اجازه)
دست‌غیب- تصور می‌کنم آقای اعتلاءالسلطنه به سمت کفالت وزارت داخله معرفی شدند در صورت جلسه گویا به عنوان وزارت نوشته شده است.
رئیس- بلی به سمت کفالت معرفی شدند. آقای شیخ‌الاسلام اصفهانی (اجازه)
شیخ‌الاسلام- بنده هم می‌خواستم همین مسئله را عرض کنم که آقای دست‌غیب فرمودند.
رئیس- آقای رفعت‌الدوله (اجازه)
رفعت‌الدوله- بنده در دستور عرض دارم.
رئیس- در چند روز قبل که راجع به موضوع استیضاح بنده این جا توضیحاتی دادم متأسفانه فراموش کردم که موضوع را توضیح بدهم چون دو فقره ایران به بنده شده است لازم می دانم نسبت به این دو فقره ایراد هم توضیحاتی بدهم. اولاً ایراد شده است: بعد از تنفس که جلسه تشکیل شده است عده برای مذاکرات کافی نبوده است و حال آنکه این مطلب صحیح نیست.
(جمعی از نمایندگان- صحیح است)
رئیس- عده وکلای حاضر در تهران هشتاد و سه نفر است دو ثلث آن می‌شود پنجاه و شش نفر و عده کافی برای مذاکرات پنجاه و شش نفر است. وقتی که جلسه تشکیل شد پنجاه و نه نفر این جا حاضر بودند چهل و چهار نفر مخالفین دولت و این اسامی که عرض می‌کنم بودند: آقایان شیخ الاسلام اصفهانی- سپهدار اعظم- میرزایانس- سدیدالملک- سردار معتمد- بیان‌الدوله- فتح‌الدوله- قوام‌الدوله- وکیل‌الملک- آقا میرزا سید حسن کاشانی.
ارباب کیخسرو- بنده هم بودم ... (چند نفر از نمایندگان- آقای شریعت مدار کرمانی هم بودند)
رئیس- بلی آقای شریعتمدار کرمانی هم بودند که جمعاً پنجاه و نه نفر می‌شد وقتی شروع به مذاکرات شد در بین نطق آقای حائری‌زاده گویا آقا میرزا سید حسن تشریف بردند بیرون و همینطور سه نفر به مرور از مجلس خارج شدند ولی تا آخر جلسه عده کافی که پنجاه و شش نفر باشد موجود بود.
(نمایندگان- صحیح است)
یک ایراد دیگر این بوده است که بنده اجازه داده‌ام چهار نفر مخالف پشت سر هم حرف بزنند و گفته شده است مطابق نظامنامه به ترتیب موافق و مخالف صحبت نشده است. این ایراد هم وارد نیست
(از طرف نمایندگان- صحیح است)
ترتیب موافق و مخالف وقتی مراعات می‌شود که موافق باشد واِلا بنده که نمی‌توانم موافق جعل کنم. در کابینه عین‌الدوله هم وقتی استیضاح شد هشت نفر مخالف متعاقب یکدیگر حرف زدند پس این ایراد هم وارد نیست
(نمایندگان- صحیح است)
آقایان شیخ‌الاسلام اصفهانی و آقا میرزا سید حسن که از موافقین دولت بودند در جلسه حاضرند و می‌توانند شهادت بدهند که در موقع تشکیل جلسه و در موقع مذاکرات عده کافی بوده است و اگر اینطور نبوده است بفرمایند تا مطلب واضح شود.
(نمایندگان- صحیح است)
لایحه کاپوتاژ جزء دستور است ولی مطابق نظامنامه باید از دستور خارج شود زیرا در فوریتش رأی گرفته شده و تصویب نشد پس باید به ترتیب لوایح عادی تلقی شود و در لوایح عادی هم بین دو شور باید پنج روز فاصله باشد وقت مجلس هم کافی نیست
(بعضی از نمایندگان- خوب است تجدید رأی شود)
رئیس- تجدید رأی هم گمان می‌کنم بر طبق نظامنامه صحیح نباشد. ماده هفتاد و چهار نظامنامه داخلی که راجع به مواد فوری است قرائت می‌شود. (به شرح ذیل قرائت شد)
ماده ۷۴- در موقعی که لایحه یا طرح قانونی پیشنهاد می‌شود وزراء یا صاحب طرح یا یکی از نمایندگان می‌تواند از مجلس تقاضا نماید که فوری بودن آن را تصدیق نماید.
رئیس- از این جا چنین معلوم می‌شود در موقعی که لایحه را پیشنهاد می‌کنند در همان وقت باید تقاضا و تصویب شود و همینطور تقاضا هم شد و رد گردید و بنده هر چه در نظامنامه جستجو کردم یک ماده که پس از رد شدن مجدداً بتوان رأی گرفت در آن ندیدم.
آقای محمد ولی میرزا در این موضوع فرمایش دارید؟
محمد ولی میرزا- بنده می‌خواستم مسئله فوریتش را عرض کنم که چون لایحه تجدید شده است و نماینده دولت هم تقاضای فوریتش را نموده اگر مخالف نظامنامه نباشد تجدید رأی شود.
رئیس- بسته است به رأی مجلس. بنده مجبور بودم آقایان را به مفاد نظامنامه متوجه کنم فقط راهی که برای این کار باقی است این است که دولت این لایحه را پس گرفته اصلاح کند و در ثانی به مجلس پیشنهاد کند
(جمعی از نمایندگان- صحیح است)
آقای مستشارالسلطنه (اجازه)
مستشارالسلطنه- اصلاح این نظر و اهمیت این لایحه بسته به نظر مقام محترم ریاست است و ما هم علاقمند به حفظ مواد نظامنامه می‌باشیم و همانطور که فرمودند باید به دولت مراجعه شده و اصلاح نموده مجدداً تقدیم مجلس نمایند.
رئیس- آقای کازرونی (اجازه)
کازرونی- بنده تصور می‌کنم مجلس حکومت دارد بر نظامنامه. علاوه بر این نظامنامه هم منع نکرده یعنی می‌گوید فوریتش اگر تقاضا شد مجلس باید رد یا قبول کند لیکن در خصوص این که مجلس نتواند در ثانی رأی به فوریت یک لایحه بدهد چنین ماده در نظامنامه نیست و بر فرض هم که بود بدیهی است مجلس حکومت دارد به نظامنامه و نظر به این که وقت تنگ است و اگر این لایحه نگذرد تجارت یک بنادر مهمی در خطر است از این جهت بنده استدعا می‌کنم مجلس مقدس رأی به فوریت آن بدهد و منافات هم ندارد.
رئیس- مجلس حکومت دارد بر نظامنامه در صورتی که ماده راجع به آن مطلب را اول فسخ کند و بعد رأی بدهد. آقای سید یعقوب (اجازه)
آقا سید یعقوب- بنده کاملاً موافقم با نظر مقدس مقام ریاست به اینکه حفظ نظامنامه واجب است لیکن می‌خواهم پیشنهاد کنم که الآن از مقام ریاست تلفن بشود به هیئت وزراء یک نفر از وزراء بیایند برای اینکه هم در واقع منافع این منابع که آقای آقا میرزا علی فرمودند حفظ شده و هم عرایضی که به کمیسیون عرایض از بنادر می‌رسد چنانکه خود مقام ریاست هم آن عرایض را ملاحظه فرموده‌اند یک منافع کثیره از دست تجار دارد می‌رود و برای اینکه هم نظامنامه در قوت خودش باقی باشد و این منافع هم از میان نرود بهتر این است که تلفن بشود به دولت و یک نفر از وزراء بیاید و تغییر هم که داده‌اند از قراری که آقای محمد ولی میرزا فرمودند با لایحه سابق مختصر تغییری داده شده است و آنوقت مرتجلاً پیشنهاد کنند و رأی بگیرند و این را می‌گویم که شاید به این ترتیب بشود.
رئیس- می فرمائید مراجعه بشود به دولت برای فردا یا پس فردا جزو دستور می‌شود. آقای معتمدالسلطنه (اجازه)
معتمدالسلطنه- بنده در این موضوع دیگر عرضی ندارم.
رئیس- آقای رفعت‌الدوله (اجازه)
رفعت‌الدوله- بنده از مقام ریاست تقاضا می‌کنم که این قانون ممیزی را جزو دستور بگذارند برای اینکه یکسال و نیم است که کمیسیون قوانین مالیه زحمت کشیده و سال‌ها است که از مردم مالیات مرده می‌گیرند از آذربایجان چقدر سوخت بخرج می‌آید؟ ملاحظه بفرمائید این قانون با نظر دکتر میلیسپو امضاء شده است چه دلیل دارد که این مجلس نباید این قانون را بگذراند؟ شور اول آنهم گذشته است و چیزی نمانده است. برای خاطر ضعفا این را تصویب کنند.
رئیس- تقاضا می‌کنید که جزو دستور امروز بشود یا فردا؟
رفعت الدوله- هر طور که می‌شود اگر وقت باشد امروز واِلا فردا.
رئیس- هنوز طبع نشده اگر برای فردا می‌خواهید آخر مجلس تقاضا کنید رأی گرفته شود.
رفعت‌الدوله- فردا دوشنبه است.
رئیس- آقای حاج میرزا مرتضی (اجازه)
حاج میرزا مرتضی- در چندی قبل آقا میرزا ابراهیم از قم تقاضای مرخصی کرده بودند پانزده روزه و کمیسیون عرایض هم مرخصی ایشان را تصویب کرد می‌خواستم جزو دستور بشود و رأی گرفته شود. (راپُرت مزبور به شرح زیر قرائت شد)
کمیسیون عرایض و مرخصی تقاضای پانزده روزه مرخصی آقای آقا میرزا ابراهیم نماینده محترم قم را تحت شور در آورده و مرخصی نماینده محترم را تصویب می‌نماید. چون تا پنجم ثور اجازه داده شده بود از پنجم ثور تا بیستم ثور مجدداً کمیسیون اجازه می‌دهد. (حاج میرزا مرتضی مخبر کمیسیون)
رئیس- نسبت به راپُرت مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد)
رئیس- رأی گرفته می‌شود. آقایانی که این راپُرت را تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(عده کثیری قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. راپُرت دیگر راجع به مرخصی آقای شیخ‌الاسلام ملایری قرائت می‌شود (به شرح ذیل قرائت شد)
کمیسیون عرایض و مرخصی تقاضای مرخصی ۲۱ روزه آقای شیخ‌الاسلام نماینده محترم ملایر را بواسطه فوت صبیه ایشان تصویب می‌نماید. ابتداء مرخصی از پانزده شوال مطابق با یازدهم برج جوزا است تا آخر برج جوزا. (مخبر کمیسیون- حاج میرزا مرتضی)
رئیس- مقصود تا آخر برج جوزا بوده است. آقایانی که مفاد این راپُرت را تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(عده قلیلی قیام نمودند)
رئیس- تصویب نشد. راپُرت دیگر راجع به مرخصی آقای تدین قرائت می‌شود (خبر دیگر کمیسیون عرایض و مرخصی به شرح ذیل قرائت شد)
کمیسیون عرایض و مرخصی از۲۳ جوزا تا آخر جوزا آقای تدین را به واسطه کسالت مزاج و لزوم معالجه نماینده محترم تصویب می‌نماید.
رئیس- به این یکی هم رأی می‌گیریم. آقایانی که راپُرت کمیسیون را تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(عده کثیری قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. راپُرت کمیسیون بودجه راجع به ورثه منوچهر میرزا قرائت می‌شود. (به مضمون آتی خوانده شد)
لایحه شماره ۳۱۱۹۲ وزارت مالیه مورخه چهاردهم قوس ۱۳۰۱ راجع به حقوق توران خانم و معصومه خانم و عذرا خانم وراث منوچهر میرزا را که مبلغ آن ۲۴۸ تومان است و تقاضا شده بود از قرار تومانی تومان پرداخته شود و لایحه ۱۹۲۹۸ وزارت مالیه مورخه برج میزان ایت ئیل ۱۳۰۱ راجع به یکصد و چهل و سه تومان و هفت هزار مستمری آقای سید حسن کشفی را که از سنه ایت ئیل از قرار تومانی تومان پرداخته شود و لایحه شماره ۴۲۳۹ وزارت مالیه مورخه ۱۳ عقرب ۱۳۰۱ راجع به پانصد و بیست و سه تومان و پنج قران و ششصد دینار مواجب دیوانی آقای معتصم‌الملک را که تومانی تومان پرداخته شود در کمیسیون بودجه قدیم مطرح شده و تصویب کرده بودند و در جزء کتابچه مستمریات تومانی تومان از طرف آن کمیسیون به مجلس پیشنهاد شده بود ولی چون در مجلس شورای ملی راجع به مستمریات تومانی تومان قانونی تصویب گردید که به استثنای چند قلم که تومانی دو ریال پرداخته شود بقیه موافق پرداختی تخاقوی ئیل بپردازند لهذا وزارت مالیه پرداخت این مستمریات را از قرار تومانی تومان اشکال نموده. لهذا کمیسیون بودجه به سابقه امر مراجعه و تصویب کمیسیون سابق را در ضمن ماده واحده ذیل به عرض مجلس شورای ملی می‌رساند.
ماده واحده- مجلس شورای ملی تصویب می‌نماید که وزارت مالیه مستمریات اشخاص ذیل را از قرار تومانی تومان پرداخت نماید. حقوق توران خانم صبیه منوچهر میرزا ۶۸ تومان. حقوق معصومه خانم صبیه ایضاً ۶۸ تومان. حقوق عذرا خانم عیال ایضاً یکصد و دوازده تومان. حقوق آقای معتصم‌الملک ۵۲۳ تومان و پنج قران و ششصد دینار. حقوق آقای سید حسن کشفی ۱۴۳ تومان و ۷ قران. (امضاء فیروز)
رئیس- این راپُرت مخالفی دارد؟ (گفتند خیر)
رئیس- آقای آقا سید یعقوب (اجازه)
آقا سید یعقوب- اگر بنده یک عرضی بکنم آقایان به من حمله نکنند. در واقع این آخر دوره مجلس مثل وقتی است که سلاطین می‌رفتند به فرنگستان پی در پی لوایح می‌فرستادند و دستخط‌ها صادر می‌شد. من هم می‌خواستم تقاضا کنم این لوایح که از کمیسیون بودجه پی در پی صادر می‌شود لااقل وزیر یا معاون مایه بیایند در این جا و بگویند محل داریم و حمله نکنند که در شصت تومان امروز مخالفت می‌کنند و حال آنکه در بیست و چهار هزار تومان اظهار مخالفت نکردم. اساساً بنده می‌خواهم عرض کنم این چند روزه مجلس که باقی است بعد از آنکه این لوایح آورده می‌شود وزیر معاون مالیه بیایند در این جا و به ما اظهار دارند که بر طبق این راپُرت‌هایی که کمیسیون بودجه می‌دهد ما محل داریم خدا کند ما محل داشته باشیم و به تمام ایرانیان بخشش کنیم ولی اقلاً این اطمینان برای ما باشد که از حدود بودجه خارج نمی‌شود و محل برایشان باقی هست عیبی ندارد. بنده اینطور شخص شقی النفسی نیستم که رأی ندهم ولی تا مطمئن نباشم که محل است که نمی‌شود رأی بدهم.
رئیس- آقای سهام‌السلطان (اجازه)
سهام السلطان- البته آقای یعقوب باید تصدیق بفرمائید که وظیفه کمیسیون بودجه این است کارهای ناقص را به مجلس پیشنهاد کند تا تکلیف وزارتخانه‌ها و مردم روشن شود چنانکه در مقدمه این راپُرت ملاحظه می فرمائید در سنه ماضیه راپُرت این لوایح به مجلس تقدیم شد و در کمیسیون بودجه مطرح بود بالاخره تصویب شد و در جزء کتابچه مستمریات که در کمیسیون تصویب شده بود این چهار قلم هم ثبت شده بود ولی بعد از آنکه راپُرتش به مجلس آمد در مجلس یک قانون کلی گذشت که به موجب آن از طرف مجلس اجازه داده شده بود همان اقلامی که در سنه تخاقوی ئیل پرداخته شود. کمیسیون به خیال آنکه تمام این اقلام در مجلس مطرح و تصویب می‌شود راپُرت جداگانه در باب این چند قلم به مجلس نداد و چون این مسئله بطور کلی از مجلس گذشت وزارت مالیه پرداخت این چند قلم را از کتابچه اشکال کرد و از مجلس کسب تکلیف نمود. مکتوبی که از طرف وزارت مالیه در این باب رسیده بود در کمیسیون مطرح شد و همینطور که در مقدمه راپُرت نوشته شده بود به کمیسیون سابق رجوع و در آن جا هم تصویب شده بود و در جزء کتابچه منظور شد ولی چون وزارت مالیه پرداخت آن اشکال کرده بود لذا کمیسیون این راپُرت را به عرض مجلس رساند و حالا اختیار با مجلس است و هر طور که رأی دهد همانطور رفتار خواهد شد. محل این‌ها همه در بودجه سابق منظور شده بود و در کتابچه مستمری سابق هم به قلم آمده بود وزارت مالیه فقط بواسطه این اشکال نپرداخته بود و حال اگر در مجلس تصویب شود جزء همان قلم حساب خواهد شد.
رئیس- آقای اقبال‌السلطان (اجازه)
اقبال‌السلطان- مخالفت بنده از این جهت نیست که به اشخاص تومان تومان داده شود بلکه برای این است که در مجلس برای مستمریات قانونی وضع شد که مطابق سال تخاقوی ئیل آن‌ها را بپردازند. اگر وقتی در کتابچه بعضی اشخاص را تومان تومان نوشته بودند ولی بعد از این عقیده تغییر کرد و در نتیجه یک قانون کلی وضع شد به این ترتیب که مستمریات را کماکان مثل سنه تخاقوی ئیل بپردازند حالا اگر بخواهند مواجب همه را تومان تومان بپردازند و عقیده بنده این است بدواً قانون موضوعه را لغو کنند بعد این ترتیب را بگذرانند.
رئیس- آقای دست‌غیب (اجازه)
حاج سید محمد باقر دست‌غیب- اولاً آقای آقا سید یعقوب فرمودند من اینقدر منفی نیستم که رد کنم. این مسئله مربوط به تفاوت نیست بلکه مربوط به عقیده است اما در هفته سابق خودشان جواب خودشان را دادند و فرمودند ما لوایح سی هزار بیست و پنج هزار تومان و هکذا را تصویب می‌کنیم آنوقت برای این لایحه جزئی که برای اشخاص مستحقی منظور شده و کمیسیون تمام لحاظ را در نظر گرفته اینقدر اشکال می‌کنیم. بنده خصوص فقر را مستمسک نمی‌شوم زیرا شاید آقایان بفرمایند مگر ما مجبوریم برای هر فقیر کمک کنیم اما عرض می‌کنم کمیسیون تمام جهات و لحاظ را در نظر گرفته و با در نظر داشتن آن مدارک این لایحه را تصویب کرده است. مثلاً شاید از نظر اینکه پدرشان به دولت و مملکت خدمت کرده و حالا اولادش فقیر و بی بضاعت است این را تصویب کرده است در هر حال بدون مردک کمیسیون تصویب نکرده است. گذشته از همه این‌ها وقت مجلس خیلی زیاد تر از این‌ها قیمت دارد که در موافقت و مخالفت یک چیز جزئی صرف شود. باید در مذاکرات به اختصار کوشیده یا رد یا قبول کرد ولی به عقیده بنده اگر قبول شود هم مطابق نظر کمیسیون بوده و هم در این آخر عمری مجلس اسباب اوضاع و خوشنود ساختن را فراهم کرده است.
(گفتند مذاکرات کافی است)
رئیس- آقای آقا سید فاضل (اجازه)
آقا سید فاضل- چون یک ماده است تصور می‌کنم باید یک رأی گرفته شود لذا تقاضا می‌کنم ماده تجزیه شود به اینطور که سه نفر حضرات اول که ورثه منوچهر میرزا هستند یک قسمت و معتصم‌الملک هم یکی و سید کشفی هم یک قسمت شود.
رئیس- قسمت می‌کنیم. رأی گرفته شود به سه نفر حضرات نسوان. آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(جمع کثیری برخاستند)
رئیس- تصویب شد. رأی گرفته می‌شود به حقوق آقای معتصم‌الملک به مبلغ ۵۲۳ تومان ...
سهام‌السلطان- آقای معتصم‌الملک از اعضاء وزارت خارجه بودند و در آن جا خدمت می‌نمودند و حقوقشان از قرار تومانی دو ریال پرداخته می‌شد و حالا پیشنهاد شده است به تومانی تومان داده شود.
رئیس- آقایانی که قسمت را تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(عده قلیلی قیام نمودند)
رئیس- رد شد. رأی می‌گیریم به حقوق آقا سید حسن کشفی به مبلغ یکصد و چهل و سه تومان و هفت قران. آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(عده قلیلی قیام نمودند)
رئیس- رد شد.
(جمعی گفتند مشکوک شد)
رئیس- منشی دست راست بنده می‌گوید سی و سه نفر رأی داده‌اند.
(بعضی گفتند تجدید رأی بشود)
رئیس- مجدداً رأی می‌گیریم راجع به حقوق آقا سید حسن کشفی. آقایانی که تصویب می‌نمایند قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. از این مبلغی که در راپُرت نوشته شده پانصد و بیست و سه تومان و پنج قران و ششصد دینار کسر می‌شود حالا رأی می‌گیریم به این دو قسمتی که تصویب شده است با ورقه. آقایانی که تصویب می‌فرمایند ورقه سفید واِلا ورقه کبود خواهند داد. (اخذ و استخراج آراء به عمل آمده نتیجه به طریق ذیل حاصل گردید)
ورقه سفید ۴۳
رئیس- عده حضار ۷۹ نفر به اکثریت چهل و سه رأی تصویب شد. راپُرت کمیسیون خارجه قرائت می‌شود. (به شرح ذیل قرائت شد)
کمیسیون خارجه لایحه ۱۳۱۱۵ دولت را دایر بر اینکه موسیو ریوو معلم حقوق که استخدام او از طرف مجلس شورای ملی تصویب شده بود استعفا داده و مجلس مشارالیه موسیو لایژ را استخدام خواهد نمود تحت شور قرار داده ماده واحده ذیل را پیشنهاد مجلس می‌نماید:
ماده واحده- دولت مجاز است که به عوض موسیو ریوو معلم حقوق موسیو لایژ را به این سمت به همان شرایطی که از طرف مجلس شورای ملی برای موسی ریو تصویب شده است استخدام فرمایند.
رئیس- آقای حاج شیخ اسدالله (اجازه)
حاج شیخ اسدالله- ملیت این استخدام را کمیسیون خارجه تصویب کرده است لکن از نقطه نظر حقوق باید کمیسیون بودجه هم حقوق او را تصدیق بنماید.
حاج نصیرالسلطنه- اگر آقای حاج شیخ اسدالله به موضوع مسئله عطف توجهی بفرمایند تصدیق خواهند فرمود که این مسئله تازه‌ای نیست تا محتاج باشد که کمیسیون بودجه حقوق او را تصدیق کند بلکه سابق بر این از طرف دولت پیشنهادی شد که دو نفر معلم برای مدرسه حقوق استخدام نمایند کمیسیون بودجه و کمیسیون خارجه هم تصدیق کرد و راپُرت آن هم به مجلس آمده تصویب شد منتهی حالا یکی از آن‌ها استعفا داده است و این راپُرت به مجلس آمده است که به جای او موسیو لایژ را استخدام نمایند که حقوقش همان اندازه و ملیتش هم همان است که کمیسیون خارجه تصدیق کرده است. بنابراین، این فرمایشاتی که می فرمائید از نقطه نظر اشکال تراشی است.
رئیس- آقای آقا سید یعقوب (اجازه)
آقا سید یعقوب- اگر یک نفر خودش بخواهد به ما رحم نماید ما به خودمان رحم نمی‌کنیم. در آن موقع که پیشنهادی راجع به استخدام دو نفر معلم برای مدرسه حقوق شد ادله‌ای که دولت اقامه کرد ما را قانع ننمود برای اینکه نظیر این معلمین ما جوان هائی داریم که تحصیل کرده اندو از عهده تدریس هم بر می‌آیند و به مراتب هم بیشتر برای ایرانی دلسوزی می‌کنند و اگر نصف حقوقی که به معلمین اروپائی می‌دهند به این اشخاص بدهند این‌ها قبول می‌کنند و بعلاوه تشویق هم می‌شوند این عرایض را بنده آن روز هم عرض کردم اما فایده نبخشید ولی حالا خدا خواسته است که خود این مرد استعفا بدهد او هم استعفا داده و از بین رفته است. حالا ما می گوئیم عزم هستیم یک نفر دیگر را به جای او استخدام کنیم بنده خیلی متشکر هستم از آن موسیوئی که خودش استعفا داده است بر ما لازم است که جوانی‌های تحصیل کرده ایرانی را تشویق کنیم.
حاج نصیرالسلطنه- بنده حقیقتاً خیلی متأسّف هستم از اینکه آقای آقا سید یعقوب می‌فرمایند موضوع از بین رفته است. خیر از میان نرفته است. شما برای اینکه بخواهید معلمین خوب داشته باشید باید این قبیل اشخصاص را بیاورید تا آن‌ها جوان‌های شما را تربیت کنند واِلا اگر حضرت مستطابعالی توی خانه تان بنشینید و آرزو بنمائید که جوان‌های تربیت شده پیدا کنید ممکن نمی‌شود. ناچارید این قبیل اشخاص را استخدام کنید تا جوان‌های شما تربیت شوند.
رئیس- اظهارات آقای آقا سید یعقوب از موضوع خارج بود زیرا حرف بر سر این نیست که معلم لازم داریم یا نداریم برای اینکه سابقاً رأی داده‌ایم که معلم لازم است ولی موضوع بر سر معاوضه است که این شخص با یکی دیگر استخدام شود. آقای جلیل‌الملک (اجازه)
جلیل‌الملک- موافقم
رئیس- آقای آقا سید فاضل (اجازه)
آقا سید فاضل- بنده عرض می‌کنم که مجلس سابقاً رأی به استخدام دو نفر معلم برای مدرسه حقوق داده و استخدام کردند ولی حالا یکی از آن‌ها استعفا داده است و به جای او می‌خواهند دیگری را استخدام کنند و هیچ اشکالی ندارد و بعد از آنکه ما قائل شدیم مدرسه عالی داشته باشیم باید معلم استخدام کنیم ابداً اشکالی نیست و بنده هم موافقم.
(جمعی گفتند مذاکرات کافی است)
رئیس- رأی می‌گیریم به راپُرت کمیسیون خارجه که تصدیق کرده است موسیو لایژ در عوض موسیو ریوو استخدام شود. آقایانی که تصویب می‌نمایند قیام فرمایند
(اکثر برخاستند)
رئیس- تصویب شد. چند دقیقه تنفس داده می‌شود. (در این موقع جلسه برای تنفس تعطیل و دیگر تشکیل نگردید)
رئیس مجلس- مؤتمن‌الملک