مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۷ تیر ۱۳۳۶ نشست ۱۱۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۲۷ تیر ۱۳۳۶ نشست ۱۱۲
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۱۱۲
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۲۷ تیرماه ۱۳۳۶
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- سؤال آقای خلعت‌بری راجع به وجوه پرداختی سازمان برنامه درسال ۱۳۳۵ به وزارت کشاورزی و جواب آقای ذوالفقاری معاون نخست‌وزیر
۳- سؤال آقای پردلی راجع به آفت زنگ محصول سیستان و جواب آقای وزیرکشاورزی
۴- سؤال آقای مهندس فروهر راجع به خانه‌های ارزان قیمت و جواب آقای معاون وزارت دارایی
۵- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به بودجه وزارت گمرکات و انحصارات و ارسال به مجلس سنا
۶- طرح و تصویب یک فوریت و مذاکره در اصل گزارش کمیسیون‌ها مربوط به استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی ایران
۷- تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس دو ساعت و نیم پیش ازظهر به ریاست آقای عماد تربتی (نایب‌رئیس) تشکیل گردید
۱- تصویب صورت مجلس
نایب‌رئیس - صورت غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غایبین با اجازه - آقایان: دکتر آهی. حشمتی. خرازی. بزرگ ابراهیمی. سراج. حجازی. قرشی. دهقان. اردلان. امیدسالار. بهزادی. عامری. عبدالحمید. بختیار. نصیری. بهادری. مسعودی. برومند. فضائلی. عمیدی نوری. مهندس اردبیلی. معین‌زاده. صراف‌زاده. جلیلی. دولت‌آبادی. طباطبایی قمی. دکتر دادفر. سلطان‌مراد بختیار. دکتر امیر حکمت. دکتر ضیایی. مهندس جفرودی. قبادیان. بوربور. صادق بوشهری. اورنگ. امامی خویی. پناهی. قنات‌آبادی. دکتر هدایتی. کدیور. اریه. صارمی.
غایبین بی‌اجازه - آقایان: قراگزلو. سنندجی. دکتر طاهری. مهندس فیروز کشکولی.
زودرفتگان با اجازه - آقایان: ثقةالاسلامی. فولادوند. دکتر نیرومند. بزرگ‌نیا.
نایب‌رئیس - اعتراضی به صورت مجلس نیست؟ (اظهاری نشد)
صورت مجلس جلسه قبل تصویب شد وارد دستور می‌شویم سؤالات مطرح است. آقای پردلی
پردلی - سؤال بنده راجع به آفت زنگ است که امسال محصول سیستان را از بین برده است و این به عهده جناب آقای وزیر کشاورزی است که جواب بدهند.
معاون نخست‌وزیر (ذوالفقاری) - آقای وزیر کشاورزی نیستند.
نایب‌رئیس - آقای معاون پارلمانی آماده جواب هستند؟
معاون نخست‌وزیر – خیر. قربان آقای وزیر کشاورزی خودشان الان تشریف می‌آورند.
نایب‌رئیس – بسیار خوب پس سؤال دیگری مطرح می‌شود. آقای خلعت‌بری
۲- سؤال آقای خلعت‌بری راجع به وجوه پرداختی سازمان برنامه به وزارت کشاورزی درسال ۱۳۳۵
خلعت‌بری - بنده برای اینکه اقلام پول‌هایی که سازمان برنامه به وزارت کشاورزی برای امور کشاورزی درسال ۳۵ پرداخته است معلوم باشد. سؤالی کرده‌ام به این مضمون: «درسال ۱۳۳۵ سازمان برنامه به هر یک از ادارات و بنگاه‌های تابع وزارت کشاورزی چه مبلغ پرداخت کرده است خواهشمند است رقم هر یک را تعیین نمایید»برای این که بدانیم در قسمت کشاورزی چه پول‌هایی داده شده است و اطلاع حاصل کنم.
نایب‌رئیس - آقای ذوالفقاری معاون نخست‌وزیر صورت وجوهی که از محل اعتبارات سازمان برنامه درسال ۱۳۳۵ در اختیار ادارات کشاورزی و بنگاه‌های تابعه آن وزارت‌خانه گذارده شده است بالغ بر ۳۵۴۹۲۱۲۱۷ ریال می‌گردد به شرحی که عرض می‌کنم: امور کشاورزی سربازان وظیفه ۱۵۴۹۰۰۰ ریال. اداره کل ترویج ۲۰۱۹۳۴۹۸ ریال. بنگاه جنگل‌ها ۲۰۰۳۲۴۰۲ ریال. کمک به زارعین برای کشت خشخاش ۷۰۰۰۰۰۰۰ ریال. اداره کل دام پزشکی ۱۶۳۶۴۰۰۰ ریال. بنگاه شیمیایی ۲۵۷۱۶۰۰۱ ریال. بنگاه مستقل آبیاری ۴۹۰۰۰۰۰۰ ریال. اداره کل زراعت ۱۹۴۵۳۷۵۰ ریال. اداره کل مهندسی زراعتی ۱۰۷۲۹۰۷۱ ریال. اداره کل اقتصاد ۱۵۳۹۰۳۹ ریال. مؤسسه رازی ۱۲۳۵۱۰۰۰ ریال. بنگاه دام پروری ۱۲۵۲۶۰۰۰ ریال. دفع آفات نباتی ۸۸۵۱۸۴۵۴ ریال. جمع کل پرداختی به ادارات و بنگاه‌های تابعه وزارت کشاورزی ۳۵۴۹۲۱۲۱۷ ریال و در ضمن صورت ریز وجوهی که از محل اعتبارات سازمان برنامه به منظور اجرای قسمتی دیگر از برنامه‌های کشاورزی در اختیار سایر دستگاه‌ها و بنگاه‌های دولتی قرارداده شده بالغ بر ۹۲۶۷۸۷۹۰۵ ریال. به شرحی است که عرض می‌کنم: تحویلی به بانک کشاورزی برای وام قنایی ۱۸۱۳۳۹۵۰۰ ریال. تحویلی به بانک کشاورزی برای شرکت‌های تعاونی و صندوق‌های روستایی ۲۴۷۰۰۰۰۰ ریال. دانشکده کشاورزی کرج ۱۱۲۲۰۶۵۹ ریال. هواشناسی ۶۰۰۹۹۹۵ ریال تکمیل و تجهیز سیلوها ۶۳۴۲۰۰ ریال. بنگاه توسعه ماشین‌ها ۳۴۸۱۱۴۳۷ ریال. عمران اراضی زیر سد کرخه ۸۹۰۵۱۵۵ ریال. مطالعات عمرانی خوزستان ۱۳۲۶۶۹۹۵۸ ریال. سدسازی ۴۷۵۰۰۰۰۰۰ ریال. جمع کل پرداختی در سال ۱۳۳۵ بابت امور کشاورزی ۱۲۸۱۷۰۹۱۲۲ ریال.
نایب‌رئیس - آقای خلعت‌بری.
خلعت‌بری - بنده که این سؤال را کردم به هیچ‌وجه قصد نداشتم که این سؤال را موضوع نطقی در موضوع مخارج بکنم و حقیقت عرض می‌کنم این سؤال را فقط برای این کردم که معلوم شود در سال ۳۵ برای کشاورزی چقدر پول خرج شده و چه نتایجی گرفته شده است الان در گرگان آفت پنبه ریشه پنبه را دارد از بین می‌برد. مسئله دفع آفت برای مملکت ما یکی از مهم‌ترین کارهایی است که باید مورد توجه قرار بگیرد (صحیح است). یعنی هر مقدار خرج برای آن بشود باز به نظر بنده کم است این صورتی که آقایان ملاحظه فرمودند و اقلامش خوانده شد توجه بفرمایید که البته بعضی از اقلام مفید دارد که محل تردید نیست. مثلاً شرکت‌های تعاونی کشاورزی شرکت‌های تعاونی کشاورزی خاصیتشان این است که زارع را دارای استعداد و قدرت و بنیه می‌کند و به تدریج زارعین خودشان در عمل کشاورزی استقلال پیدا می‌کنند. به جای اینکه به فرد متکی باشند به تشکیلات شرکت تعاونی متکی هستند و اخیراً شنیده‌ام که در مورد شرکت‌های تعاونی اشخاصی هستند که نظر پیدا کرده‌اند که شرکت‌های تعاونی را نباید به وسیله زارعین تشکیل داد بلکه باید به وسیله مالکین و پیشه‌وران تشکیل داد. این فکر خوشبختانه رد شده خواستم عرض کنم که این قبیل افکار هست ما از طرفی فکر می‌کنیم که کشاورزی بنیه‌اش بیشتر بشود و پیشه‌ور قدرتش بیشتر بشود. اگر این صد میلیون تومانی که اینجا خرج شده پنجاه میلیون تومان آن داده می‌شد به شرکت‌های تعاونی کشاورزی و در تمام ولایات ایران و در تمام شهرها و قصبات شرکت‌های تعاونی تشکیل می‌شد به نظر بنده ارزشش هزار برابر خرج‌های دیگر این صورت بود حالا بنده اینجا مخصوصاً از آقایانی که در امر کشاورزی وارد هستند خواهش می‌کنم که این صورت را جلویشان بگذارند و ملاحظه فرمایند نوشته است:
هواشناسی زراعی قسمت عمده اینها که ملاحظه می‌فرمایید یعنی تلف کردن پول یعنی نداشتن برنامه صحیح اگر برنامه صحیح باشد برنامه صحیح هم خوب اجرا می‌شود شرکت‌های تعاونی کشاورزی در حوزه انتخابیه مازندران که بنده و آقای عمیدی نوری هستیم شرکت‌های تعاونی کشاورزی که تا به حال تشکیل داده‌اند و نهایت رضایت را هم داریم ولی افسوس سرمایه‌شان کم است و اگر در مازندران پنج میلیون تومان از این پول را می‌دادند و شرکت‌های تعاونی کشاورزی تشکیل می‌شد خیلی بهتر بود (صحیح است). همین‌طور در ولایات دیگر اگر این صد و چند میلیون تومان که اینجا خرج شده برای سه چهار قلم قنایی، دفع آفت، شرکت تعاونی برای این چند قلم خرج می‌شد. از لحاظ نتیجه برای مملکت بهتر بود (ارباب آقالیموی - میناب را نصف قیمت می‌فروشند مجانی می‌فروشند برای اینکه هیچ چیز نیست در آنجا). در همه شهرستان‌ها آفت هست ریشه محصولات دارد از بین می‌رود پول هم خرج می‌شود منتهی این پول در مجرای خودش خرج نمی‌شود بنابراین اگر این پول‌ها را جمع کنند و در مجرای خودش خرج کنند به نظر بنده قسمت عمده کارهای ما حل شده است (صحیح است). بنده متأسفم که متصدیان امور اعم از آنهایی که در سازمان برنامه هستند یا در دستگاه دولت هستند و در وزارت کشاورزی هستند در جهل مرکبند. یعنی نمی‌دانند که نمی‌دانند (صحیح است). والا من هیچ وقت نمی‌گویم که سوء‌نیت دارند میل هم دارند که کار بکنند مثل اینکه الان قسمت کشاورزی سازمان برنامه و قسمت شرکت تعاونی آنقدر خوب عمل کرده است که کشاورز به هوس آمده است که شریک بشود بنده در شهسوار یک زارعی را دیدم و گفتم چرا سهم نخریدی و در شرکت تعاونی شریک نشدی که مجبور نشوی سف‌فروشی بکنی؟ می‌دانید چه گفت؟ گفت به خدا این دفعه هم مثل دفعه‌های دیگر باور نمی‌کردم که اینطور می‌شود یعنی مردم از بس ناامید شده‌اند دیگر باور نمی‌کنند گفت ایندفعه خوبست سال آینده می‌روم شریک می‌شوم. این است که خواهش می‌کنم توجه بفرمایید که همان‌طورکه در سازمان برنامه عمل می‌شود در این برنامه تجدیدنظر کنند به این اداره ترویج شما سالی دو میلیون تومان پول داده‌اید. یعنی دو میلیون تومان پول را به هدر داده‌اید برای اینکه اداره کل ترویج باید دید چه کرده است شما به بنگاه مستقل آبیاری چهار میلیون تومان داده‌اید. باید پرسید این چه صیغه‌ای است، یک دستگاه سازمان برنامه مملکت دارد برای آبیاری مهندس خوب بهترین مهندس ایرانی آقای مهندس اصفیا آنجا هست یک دستگاه داریم بنگاه مستقل آبیاری این بنگاه چندین میلیون تومان از بودجه دولت حقوق می‌گیرد یک عده‌ای مهندس آنجا مشغول کاغذنویسی هستند. سؤال کنید به بینید که آقا این مؤسسه خرجش چیست فایده‌اش چیست چه سدی ساخته است چه نهری را بسته است چه کمکی در این امور کرده است. همسازمان برنامه تشکیلات سدسازی دارد خرج منهای یک شاهی فایده آن وقت سازمان سد کرج هم داریم سازمان سد لار هم به وجود خواهد آمد این قسم تفریط پول در هیچ جای دنیا سابقه ندارد بحث بنده این است که البته گناه است که ما این پول‌ها را اینجور تلف کنیم اینست که بنده می‌گویم اینها تلف کرده پول است بعضی اوقات راجع به کارشناسان خارجی صحبت می‌کنیم. این گناهی نیست چندی پیش یک کار کارشناس خارجی امریکایی آمد اینجا یک کنفرانسی داد که ایران سالی دو هزارمهندس لازم دارد. آخر دو هزار مهندس اگر هر مهندس ۱۵۰۰ تومان در ماه حقوق بگیرد حداقل این فقط سالی ۳۰ میلیون تومان بعد از ده سال باید بودجه این کار را تهیه کرد این غلط است باید سالی دو هزار کشاورز تربیت کرد. نه مثل کلاس ترویج کشاورزی که سالی صد نفر یا دویست نفر اسم‌نویسی می‌کند. برای عضویت لازمه‌اش این است که آخر هر سال دویست نفر مستخدم دولت بشوند این غلط است یک شاهی برای این کار نباید خرج کرد باید اشخاص را فرستاد در دهات تعلیمات فنی بدهند به دهاتی و کشاورز که آنها هم تعلیمات را یاد بگیرند بدون اینکه بیایند مستخدم دولت بشوند اگر کلاس ترویج کشاورزی درست شود که بعد بیایند و مستخدم دولت بشوند ما پنج سال دیگر بودجه اینها را از کجا بیاوریم این است که عرض می‌کنم کارشناسان خارجی به وضع کار ما وارد نیستند اطلاعات کافی ندارند. مثلاً عرض می‌کنم حفظ جنگل‌ها واجب و لازم است اما ۱۵۰۰ پاسگاه جنگلبانی در وسط جنگل ساختن و برای هر پاسگاهی بیست هزار تومان خرج کردن یعنی ۵۰ میلیون تومان خرج در صورتی که اگر یک سانترال برقی در مازندران درست کنند اگر راه بکشند و نفت را به قیمت ارزان ببرند به دست مردم بدهند هیچ کشاورزی نمی‌رود ده ساعت در روز توی جنگل توی باران و برف یک پشته هیزم بعد از ده ساعت به دوش بگیرد و بیاورد و پانزده قران بفروشد (صحیح است).
یا در مورد جنگلبانی اگر وسیله‌ای باشد برای حفظ جنگل که هست به نظر بنده کلاس درست کردن و سالی سیصد نفر را به عنوان کلاس مستخدم دولت درست کردن این سالی بیست میلیون تومان بعد از چند سال خرج پرسنلی دارد اینها یک مخارجی است که اگر هم برای مملکت لازم باشد باید حساب کرد که به چه طریق با کم‌ترین خرج می‌شود این وظایف را انجام داد. بنده باز عرض می‌کنم مخارجی که نسبت به سرمایه‌های کشاورزی می‌شود بیشتر جنبه خرج دارد. جنبه تولید نیست و تا برنامه‌های ما اصلاح نشود به خدا هر چه خرج کنیم جز اینکه اسم تلف پول رویش بگذاریم خاصیت دیگری ندارد بنده از این سؤال این نتیجه را خواستم بگیرم و خیلی هم معذرت می‌خواهم.
نایب‌رئیس - آقای معاون نخست‌وزیر.
معاون نخست‌وزیر - عرضی ندارم ۳ سؤال آقای پردلی راجع به آفت زنگ محصول سیستان و جواب آقای وزیر کشاورزی.
نایب‌رئیس - چون آقای وزیر کشاورزی تشریف آورده‌اند سؤال آقای پردلی از وزارت کشاورزی مطرح است، آقای پردلی.
پردلی - سؤال بنده همان‌طور که قبلاً عرض کردم راجع به آفت زنگ است که محصول امسال سیستان را به کلی از بین برده است. خواستم بدانم وزارت کشاورزی چه اقدامی کرده است بنابراین جناب وزیر کشاورزی بفرمایند بعد اگر لازم شود مطالبی را عرض می‌کنم.
نایب‌رئیس - آقای وزیر کشاورزی.
وزیر کشاورزی (سرتیپ اخوی) - سؤال جناب آقای پردلی نماینده محترم سیستان راجع به آفتی است که امسال برای گندم سیستان تولید شده است. این آفت زنگ است قطعاً آقایان نماینده گانی که با کار کشاورزی آشنایی داشته‌اند می‌دانند که زنگ علاج ندارد. از نظر علمی وفنی هم زنگ آفتی است که به علت رطوبت زیاد افزایش پیدا می‌کند و تنها علاجی که متخصصین برای آن پیدا کرده‌اند نوع گندم مخصوصی باید باشد که در مقابل زنگ مقاومت کند این مطالعه در مقابل آفت زنگ در سیستان شده و الان وزارت کشاورزی یک نوع گندم به اسم ۴۸۲۰ تهیه کرده است که درمقابل زنگ‌های موجود در ایران مقاومت می‌کند از این بذر به مقداری که میسر بوده است تهیه شده است و یک قسمت از آن سیستان ارسال خواهد شد ولی البته این برنامه باید ادامه پیدا کند و گندم‌های دیگری که در مقابل زنگ بیشتر مقاومت داشته باشد پیدا کنیم و در دسترس زارعین بگذاریم (مشایخی - ۴۸۲۰ یعنی چه؟).
نایب‌رئیس - آقای پردلی.
پردلی - سیستان آقایان از بهترین نقاط حاصلخیز بوده و هست (صحیحست). و از مراکز عمده غله این مملکت است (صحیح است). سالها ما هزارها تن غله به سایر نقاط مملکت
می‌فرستادیم این تشکیلات عظیم کشاورزی که سابقه دارد سالها است یک سال و دو سال نیست تا به حال کوچک‌ترین اقدامی برای انواع آفت زنگ و افت‌های دیگر نکرده است آقایان، کشاورزان سیستان اکثرشان خرده مالکند و مالک عمده در سیستان همان خود کشاورزی است صدها هزار هکتار زمین را زیرکشت دارد و مأمورش هم خودش است خرده مالکین هر کدام ۳۵ هکتار تا پنج هکتار و ده هکتار زمین دارند اینها قادر نیستند که قائم به ذات باشند. از اینها دولت باید نگهداری کند که اولاً محصولشان دچار آفت نشود و بعد اگر می‌تواند بیشتر متوجه آنجا باشد به اینها کمک کند که اینها از این آفت‌ها مصون بمانند تا وقتی که کمک نمی‌کند این خرده مالکین چطور می‌توانند پایداری کنند. اما کشاورزی وظیفه‌اش را انجام نمی‌دهد مبارزه هم می‌کند اما با این خرده مالکین الحق موفق شده است از سیستان عده‌ای رفته‌اند و متواری شده‌اند و آنجا نمانده‌اند و بعد هم خواهند رفت یک روزی خواهید شنید من اینجا نخواهم بود خواهید شنید که در سیستان کسی نمانده است آقایان هیچ فردی نمی‌تواند با جمعیت خرده مالکین مبارزه کند و اینها را فنا کند و نیست کند فقط قدرت دولت است که به دست مأمورینش خرده مالکین فنا شده‌اند و متواری شده‌اند به اسم باغ کشاورزی در سیستان تاکنون اسکلتی درست کرده‌اند میلیون‌ها ریال به اسم این باغ تا حالا خرج شده و خواهد شد. آقایان ببینید از آن باغ چه محصولی در اختیار مردم گذاشته شده است و در سیستان شروع شده است آقای وزیر تشریف دارند. ببینیم در این باغ مبارزه با چه آفتی شده است فقط از لحاظ تشکیلات کشاورزی باغ کشاورزی هم داریم ۵/ ۲۱ هکتار، محصولات آن همان محصولاتی است که در زمان جدمان آدم داشتیم. آقایان مالکین و خرده مالکین کشت و زرع می‌کنند برای پول یعنی هر محصولی که عایدی و پولش بیشتر باشد دنبال همان می‌روند برای اینکه تبدیل به پول می‌شود کشاورزی از این باغ کشاورزی چه محصولی را در اختیار مردم گذاشت که مردم دنبالش نرفته و زراعت نکردند. آقایان در سیستان مرغ و دام و طیور خوب تربیت می‌شوند خانواده زارع هر بیوه زن سیستانی در سال از ۵۰ تا ۱۰۰ جوجه مرغ تربیت می‌کند می‌خورد و می‌فروشد. امروز بر اثر بیماری مرغ دارد مرغ سیستان ریشه کن می‌شود و از بین می‌رود ۷۵۰ هزار تومان یا ۷۰۰ هزار تومان گویا سازمان برنامه پول داده است برای عمران سیستان به طوری که شنیده‌ام با این پول می‌خواهند خیابان‌های همین باغ کشاورزی را شن‌ریزی کنند. تا حالا نمی‌دانم کرده‌اند یا نکرده‌اند یا آمده‌اند خانه‌هایی درست کرده‌اند خیلی وسیع می‌گویند اینها نمونه است برای مرغ‌داری آخر آقا یک خانواده زارع سیستانی یک بیوه زن سیستانی یک کلبه در وسط بیابان دارد از کجا می‌تواند همچو اطاق بسازد پس این ساختمان‌ها برای مردم نیست برای عمران نیست. علتش اینست که این کارها می‌شود و این پول‌ها در اختیار گذاشته می‌شود و کسی نیست بپرسد برای چه مصرف است آقایان یک مأموری در محل می‌رود در سیستان یا در جای دیگر سالها می‌ماند بعد کسی نیست بپرسد این آقا چه کاری انجام داد فقط کاری که انجام داده حرف است مدرکش هم حرف خود اوست البته اگر بخواهد یک قدری چرب‌تر بکند با همدستانی که دارند یک صورت مجلس‌هایی تهیه می‌کنند باید همدست‌هایی دارد مجازات نمی‌شود تا این وضع از بین نرود چطور می‌شود شما قدمی در خیر و صلاح مردم بردارید من خوش وقت می‌شوم که نظامی‌ها را مصدر کار می‌بینم برای اینکه امیدواری دارم که شاید مثل این تیمسار بختیار برای ما کار بکنند آقایان اینجا همان‌طوری که من شنیده‌ام هر کس می‌آید پشت این تریبون حرف میزنه و از دولت سؤال می‌کند می‌گویند غرض دارد و یک آلودگی شخصی دارد. من برای اینکه خودم را به آقایان معرفی بکنم و بشناسانم به دولت اعلام جنگ داده‌ام و شایسته نیست که من کسیراً به مبارزه جنگ دعوت بکنم و او رو برگرداند دولت باید با کمال قدرتی که دارد اگر من نظر شخصی دارم اگر غرض دارم دولت واقعاً بگوید و با من بجنگد من از دو نظر با دولت می‌جنگم یکی از نظر خصوصی و شخصی یعنی طرف خصوصی او هستم مادام که برای هم ولایتی‌های من کاری را انجام نداده است و یک خرده مالک تأمین نداشته باشد سؤال می‌کنم تعقیب می‌کنم اعلام جرم می‌کنم استیضاح می‌کنم اگر باز موفق نشوم به عرض اعلیحضرت پادشاه می‌رسانم یکی دیگر مخالف اصولی هستم یعنی علاوه بر مخالف شخصی آقایان تا به حال به فرضیه‌ها و تئوری‌های مأمورین وزارت‌خانه‌ها کار کرده‌اند آن هم بدون مسئولیت و ضامن اجرایی نتیجه‌اش این شده است که یک شهرستان حاصلخیز مثل سیستان دارد از بین می‌رود. حالا بیایید از یک فرد صاحب، درد گوش کنید. سیستان آقایان برنامه لازم ندارد برق لازم ندارد پول لازم ندارد سیستان سالها هر سالی هزارها تن غله به این مملکت و سایر هموطنان می‌فروخته است و قسمتی را دولت آقای وزیر کشاورزی تقسیم کند ببینیم به سیستان چقدر می‌رسد یک ساعت دو ساعت نیم ساعت با هر عده‌ای که می‌خواهید بیایید مثل دو نفر مخاصم نه دوست و آشنا از عرایض من خرده‌گیری کنید و یک روز عرایض مرا گوش بدهید یک هفته عمل کنید با ضامن اجرایی با هر تضمینی می‌خواهید بعد بروید از مردم بپرسید و وضعیت مردم را هم ببینید اگر وضعیت این باشد که به حرف بنده گوش ندهید و تئوریتان همان نظر مأمورین باشد. خرابی ما قطعی است که دعایی هم از پشت این تریبون می‌کنم که خدایا این آفت‌ها را به جان این مأمورین دزد بینداز به حق حق تعالی (احسنت).
نایب‌رئیس - آقای وزیرکشاورزی
وزیرکشاورزی - عرضی ندارم ۴ سؤال آقای مهندس فروهر راجع به خانه‌های ارزان قیمت و جواب آقای معاون وزارت دارایی.
نایب‌رئیس - سؤال آقای مهندس فرهر مطرح است بفرمایید.
مهندس فروهر - سؤالی است راجع به ساختمان خانه ارزان قیمت که سال گذشته این موضوع را تعقیب کردم ولی متأسفانه از سال گذشته ترتیب اثری داده نشده است. بنده سؤال کردم که نمونه عمل راجع به آن خانه‌های زاغه‌نشین‌های جنوب شهر چیست و چه‌جور می‌خواهند عمل بکنند و نوع ساختمان خانه‌ها از چه قبیل است. اگر دولت جواب قانع‌کننده‌ای دارد البته خواهد داد. البته منظوراین است که ترتیبی داده شود که با در نظر گرفتن مصالح عمومی یک پیشرفت‌هایی در این قسمت بشود.
نایب‌رئیس - آقای معاون وزارت دارایی.
معاون وزارت دارایی (انواری) - جوابی که تهیه شده است عیناً به اطلاع آقایان نمایندگان محترم می‌رسد: در پاسخ سؤال جناب آقای مهندس فروهر نماینده محترم به استحضار می‌رساند. ۱ - سازمان برنامه در اجرای قسمتی از برنامه هفت ساله دوم باید به ساختمان خانه‌های ارزان قیمت اقدام نماید چون زمین‌هایی که برای این منظور در نظر گرفته شده متعلق به بانک رهنی ایران است سازمان صلاح به این دید که ساختمان را بانک مذکور بر عهده بگیرد بانک رهنی ایران برای انجام عمل طرحی تهیه و طرح مزبور برای تصویب به شورای عالی سازمان برنامه ارسال گردیده. از تاریخ ۳۱ اردیبهشت ۱۳۳۶ که نظر شورای عالی برنامه به بانک رهنی فرستاده شده بانک مشغول مطالعه است تا با توجه به کلیه امکانات نظر خود را به سازمان برنامه اعلام نماید توضیحاً معروض می‌دارد که محل انتخابی برای ساختن این خانه‌ها اراضی نازی‌آباد است نه گودهای کوره‌پزی. ۲ - با توجه به توضیحات فوق چون بانک رهنی ایران هنوز قبولی خود را به سازمان برنامه اطلاع نداده است مسلماً وارد مراحل بعدی که واگذاری اجرای عمل به شرکت معینی باشد نشده است.
۳- نکته‌ای که مسلم است اینست که اگر اجرای عمل مورد قبول بانک رهنی ایران قرار گرفت از اعتبارات موجود حداکثر استفاده به نفع زاغه‌نشینان بی‌مسکن خواهد شد و بانک رهنی مشاورین و مهندسین مورد اعتماد مجلسین و دولت را مأمور اجرای امر خواهد کرد. ضمناً به استحضار می‌رساند که بانک رهنی در صورت قبول چنین عملی معتقد است برای تهیه وسایل ساختمان و دستمزد بایستی طوری اقدام شود که رفاه و آسایش ساکنین منازلی که ساخته می‌شود از هر حیث تأمین گردد.
نایب‌رئیس - آقای مهندس فروهر.
مهندس فروهر - البته ایرادی به معاون محترم وزارت دارایی وارد نیست چون کارشان نیست یک جواب خیلی مجمل و سر بسته که اصلاً جواب سؤال نیست تهیه شده و ایشان تشریف آورده و قرائت کرده‌اند. این رویه‌ای که متأسفانه معمول شده است که در جواب امساک می‌کنند و خیال نمی‌کنند که سؤال‌کننده وارد نیست و نمی‌داند. می‌گویند چرا ما عنوان به دستش بدهیم که بتواند مطالبی بگوید اینست که سربسته می‌گویند معهذا بنده از همین اظهارات مجمل آقای انواری اتخاذ سند می‌کنم ایشان سه مرحله فرمودند یکی اینکه از محل اعتبارات سازمان برنامه پولی برای این کار تخصیص بدهید بسیار خوب در این قسمت از حضور جناب آقای بختیار دوست گرامی و وزیر فعلی کار که ریاست بانک رهنی را با کمال لیاقت سالیان دراز دارند و با کمال بی‌نظری و دقت این دستگاه را اداره فرمودند و این مطلب باید تذکر داده شود قسمت دومی که با بانک رهنی تماس و ارتباط ندارد خودگود کوره‌پزخانه است این کوره‌ها قابل استفاده نیست ولی زمین‌های کوره‌های آجرپزی است که به تدریج باید این کوره‌ها از بین برود چه بهتر که به یک استفاده‌ای برسد و همین‌جا است که بنده موضوع را قابل توجه می‌دانم چون این اراضی را بنده خودم رفته‌ام و دیده‌ام این اراضی باید خیلی خوب درست بشود و نباید تلف بشود قسمت دوم پاسخ را فرمودند چون شورای برنامه نظر بانک رهنی و پیشنهادش را تصویب کرده است و به بانک ابلاغ کرده است ولی بانک هنوز قبول نکرده است قطعاً در موضوع واگذاری کار به اشخاص معین تصمیمی اتخاذ نشده است بنده هم می‌خواستم عرض بکنم که صلاح نیست موقعی که
دولت شروع به این کار می‌کند یک نحوه‌ای اتخاذ کند که در واگذاری کار از لحاظ طریقی که شاید روشن و معین نباشد به کار اقدام کند تا بعد یک ایرادهایی وارد بشود اگر چه گفتم به بانک رهنی ایرادی وارد نیست و بعداً در توضیحاتم راجع به این موضوع عرض خواهم کرد اما در قسمت سوم گفتند که اگر بخواهند کاری کنند حداکثر استفاده از لحاظ دستمزد و منافع خواهد شد به طوری که آسایش مردم تأمین شود البته این فرمول کلی است. حالا بنده اصل مطلب را از نظر استحضار همکاران محترم عرض می‌کنم که بنده اطلاع دارم چهار میلیون تومان سازمان برنامه برای این کار تخصیص داده است که زمین‌های کوره‌های آجرپزی را بانک رهنی که یک بانک دولتی است مؤسسه مستقیم است متری بیست تومان می‌خواهند به حساب بگذارند البته زمین‌های بانک ساختمانی هم هست که متری ۲ تومان می‌دهد و اگر نظر کمک به مردم بی‌بضاعت کوره‌پزخانه بود همان‌طوری که برنامه چهار میلیون تومان را بلاعوض می‌دهد. جا داشت که اگر ممکن باشد بانک رهنی این زمین را ارزان‌تر بدهند این مطلبی است که بنده در آن وارد نمی‌شوم چون یک موضوع بازرگانی است و در حیطه امکانات بانک رهنی است که می‌توانند بدهند یا ندهند ولی مطلب اینجا است که این ۷۵ هزار متر زمین است که اگر چهار هزار تا خانه بسازند به هر خانه‌ای ۱۵۰ شصت متر می‌رسد. بنده سال گذشته بعد از اینکه از مسافرت خارجه برگشتم طرز شهرسازی تمام کشورهای مترقی را دیدم از پشت این تریبون اعلام کردم و در موضوع تقسیم اراضی ضراب‌خانه بین کارمندان سیلو و دخانیات بود که گفتم که اگر این را به عنوان یک کادو و یک پول دستی تلقی می‌فرمایید قبول دارم. ولی این کارمندان بی‌بضاعت که یک زمین در ضراب‌خانه بهشان داده می‌شود به تجربه دیده شده آمارش را خواهش می‌کنم خود وزارت دارایی یا بانک ساختمانی بیاورد که این متقاضیان اولیه کدامشان زمینشان باقی مانده نود درصد این زمین‌ها را دلال‌ها و بنگاه‌ها به رایگان و به قیمت خیلی کم از دست اینها در میاورند و انداخته‌اند توی بورس الان برای زمین‌های ضراب‌خانه که هنوز جریان لایحه‌اش تمام نشده و به راه نیفتاده است آنجا یک موسسه‌ای درست کرده‌اند نوشته‌اند بورس اراضی ضراب‌خانه. یعنی لاشخور رفته است آنجا و در محل نشسته و بورس درست کرده و بنده به دولت تذکر دادم که این وسعت بی‌جهت شهر تهران به ضرر کشور است. اشخاصی که می‌آیند در تهران برای پیدا کردن کار و نان ارزان، اینجا بار دوش دولت می‌شوند. شهرداری یک ضعف عجیبی نشان داده است در صورتی که هیچ گونه وسایل ترقی و آبادی تهیه نشده است نه راه هست نه مدرسه هست نه آسفالت هست نه برق و تلفن هست ولی زمین‌ها جزو بورس است این شهر روز به روز بزرگ می‌شود یک گله بزرگی شده است برای جثه ضعیف و نحیف مملکت ما مرتب تمام توجه مردم به تهران جلب می‌شود. بنده که یکی از وکلای شهرستان هستم احقاق حق موکلینم را می‌خواهم این مردمی که به شهادت وزیر جنگ ما در جنوب کشور از اولین وسایل زندگی از پوشاک و خوراک محروم هستند ما تمام اعتبارات و پول‌ها را می‌آوریم در تهران خرج می‌کنیم این به هیچ‌وجه صحیح نیست. این تولید نارضایتی در مملکت می‌کند. آن فیلمی که از وضع مردم جنوب نشان داده و تمام ما متأثر شدیم الان ما گزارشاتی از شهرستان‌ها داریم که واقعا تأسف‌آور است ما که نباید سرمان را در برف فرو بکنیم که این شهرستان‌ها از بین برود حالا یک اعتباری پیدا شده است. بسیار خوب چون این مقررات برای اشخاص بی‌بضاعت و فقیر است بنده هیچ بحثی ندارم. تمام اهالی این کشور برادران خود ما هستند و بنده هیچ حرفی ندارم حالا اگر نازی‌آباد قرار است که برای این بیچارگان زاغه‌نشین خانه ساخته بشود خانه‌ای که زمینش متری بیست تومان باشد گران است. بعد هم آقایان اطلاع دارم که خانه ساخته شده می‌خواهند به آنها بدهند به این هیچ ایرادی وارد نیست بانک رهنی بهترین مهندسین و معماران را دارد ولی کسانی که صنعتگر خوبی هستند و صنعت خوبی دارند از حقایق یک وقتی غافل می‌شوند یک وقتی فکرهای آبادی و لوکس ساختن و اینها به سرشان می‌آید ولی اگر ما برای زاغه‌نشین‌ها می‌خواهیم خانه بسازیم باید یک خانه‌ای باشد که بروند تویش بنشینند بنده می‌گویم اگر زمین گران یا خانه لوکس ساخته بشود و از طریق مناقصه نخواهند واگذار بشود البته به زاغه‌نشین نمی‌رسد به کسان دیگر می‌رسد (دشتی - مطمئن باشید آن وقت هم نمی‌رسد). این یک سؤالی است که بنده کرده‌ام قسمت اول راجع به بانک رهنی یک جوابی دادند که بنده نظرم را در این قسمت عرض کردم در قسمت دوم می‌فرمایند ما هنوز به شرکت خصوصی نداده‌ایم باید اینجا بیایند بگویند که مجلس اطلاع داشته باشد اگر مجلس صالح نیست جای دیگر بیایند رسیدگی بکنند که یک خانه ارزانی درست بشود (صارمی - مجلس چطور صالح نیست؟). از لحاظ نظارت ما مطابق قانون اساسی می‌توانیم نظارت بکنیم (صارمی – در کار اجرایی مجلس مداخله نمی‌کند). بنده سال گذشته عرض کردم دولت اگر زمینی دارد باید زمین را کونومی بکند. ساختمان چند طبقه بسازد مردم را به زندگی اجتماعی تربیت بکند و بتوانند از زمینی که متری پنجاه و شصت تومانی باشد چند طبقه بسازند وقتی چنین ساختمانی باشد دورش می‌تواند یک چمن و یک گردشگاهی باشد که بچه‌ها در آنجا بازی و تنفس بکنند الان دور این زمین‌های ۱۵۰ متری یک دیوارهای کثافتی ساخته‌اند. دیوارهای مرتفع ۶ متری همه با هم مثل دشمن در این زمین‌های ۱۵۰ متری هر کدام یک دستگاهی ایجاد می‌کنند یک لانه‌های کثافتی می‌شود اگر زندگی یکجا اجتماعی باشد از این ۱۵۰ متر زمین‌ها استفاده می‌شود باید مردم را برای زندگی اجتماعی تربیت کرد موقع کشف حجاب و عوض کردن لباس وکلا همه مخالف بودند و می‌گفتند که نمی‌شود: سنن قدیم است نمی‌شود به آن دست زد ولی دیدیم که یک دست قوی آمد و کار را انجام داد. روح رضاشاه شادباد. آن مرد آمد مملکت را آباد کرد حالا ما عاجزیم که چهارتا خانه گلی بسازیم از این کاری آسان‌ترمی‌شود؟
بنده اطلاع دارم جناب آقای بختیار در نظر دارند که اگر این اشخاص صاحبان زمین‌های کوچک کوچک کوچک را یک کاسه بکنند صد نفر ۱۵۰ نفر را یک کاسه بکنند و به یک طرز صحیحی خانه ساخته بشود و به اینها بدهند و اقساطی پول آن را بگیرند هم کار سازمان برنامه درست می‌شود هم کار بانک رهنی ساده می‌شود و هم مردم به این نحوه زندگی اجتماعی عادت می‌کنند حالا بیایید این تجربه را از نازی‌آباد شروع بکنید. این ۷۵ هزار مقداری متر را بخرید متری بیست تومان در سی هزار متر آن خانه چهار طبقه بسازید اشخاص را با هم جمع کنید وضع زندگیشان، وضع اجتماعیشان به هم نزدیک می‌شود مدرسه اطفالشان نزدیک‌تر می‌شود اینها احتیاج به اتوبوس بیشتر و طی راه و مسافت بیشتر نخواهند داشت راجع به آن موضوع آخری که فرمودید اگر چنانچه بانک رهنی در ساختمان خانه‌ها رعایت بکند رعایت مصالح مردم می‌شود بنده در سؤالم عرض کرده بودم که ما باید خانه را طوری بسازیم که به مصرف اهالی برسد حالا توضیح می‌دهم یک مدل‌هایی الان توسط بانک ساختمانی ساخته شده است آقایان می‌توانند بروند ببینید هر دستگاه در حدود شش هزار، شش هزار و پانصد تومان تمام می‌شود با آجر و تیرآهن و عایق‌بندی و قیر و همه چی یعنی همه آنچه که ما می‌سازیم منتهی اگر ما بزرگ می‌سازیم. اینها کوچکترش را می‌سازند از ۴۵ الی ۵۰ متر زیربنا دارد. حالا شنیده‌ام خانه‌ای که قالب زده‌اند و توی کارخانه ساخته می‌شود می‌خواهند نصب کنند این طرز خانه دستمزد کم می‌برد و صاحبان سرمایه همه‌اش می‌خواهند ببرند روی استهلاک سرمایه‌ها و پول‌ها و غیره نتیجه این می‌شود که ما پای کوره نشسته‌ایم و آجر مصرف نمی‌کنیم و کارگر بی‌کار نشسته است. فکری برای این کارگرها باید کرد هنوز برنامه هفت ساله به جایی نرسیده است که ما مضیقه در قسمت کارگر داشته باشیم با این وضع کارگر هم بی‌کار می‌شود و مزد نمی‌گیرد این غلط است استدعا می‌کنم جناب آقای بختیار در این خصوص کمک بفرمایند. توجه بفرمایند در خاتمه می‌خواستم عرض کنم که یک سوءتفاهمی بین دو تا بانک دولتی که بانک ساختمانی و رهنی باشد از لحاظ نحوه کار پیدا شده اگر فرض کنیم نقصی در یکی از این دستگاه‌ها هست البته همه دست به دست هم می‌دهیم رفع می‌شود اگر صلاحیت‌ها با هم قاطی شده است این خیلی آسان است کمیسیونی بشود و یک ترتیبی داده شود که صلاحیت بانک رهنی معلوم بشود که در یک حدودی باشد و صلاحیت بانک ساختمانی هم در یک حدودی و بانک ساختمانی که تا حالا یک کارهایی کرده است عیب‌هایش را صلاح کند و دستگاهش را گر نقصی کند دارد اصلاح کند.
نایب‌رئیس - آقای مهندس فروهر وقت شما تمام شد.
مهندس فروهر - چشم الان عرایضم تمام می‌شود. این است که این قسمت و این سوء‌تفاهم اگر رفع بشود به نفع مملکت است. ما از نداشتن آدم می‌نالیم. دستگاه‌هایی داریم که شاید بعضی‌ها بهتر و بعضی‌ها کمتر کار می‌کنند. می‌توانیم این دستگاه‌ها را به حداکثر راندمان برسانیم که این سوء‌تفاهمات بین دو بانک رفع بشود و این خیلی به نفع مملکت است ۲۳ میلیون دلار پول آمده است، باز هم پول می‌آید وسط به طور خلاصه بنده خواستم عرض کنم بدون مطالعه در این کارهای کوچک کارهای لوکس‌سازی برای زاغه‌نشین نکنند خانه بتنی و گران نسازند و این موضوع را بنده مراقب هستم تعقیب می‌کنم و جواب‌ها را خواهش می‌کنم دولت یک قدری روشن‌تر و واضح‌تر و بهتر بدهد. می‌روم می‌گردم و جزئیاتش را هم پیدا می‌کنم (احسنت احسنت).
۵ - طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به بودجه وزارت گمرکات و انحصارات و ارسال به مجلس سنا
نایب‌رئیس - سؤالات تمام شده لایحه مربوط به بودجه وزارت گمرگات انحصارات مطرح است ماده واحده قرائت می‌شود. (به شرح زیرخوانده شد).
ماده واحده به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود ۲۴۱۹۱۴۰۰ ریال از بودجه‌های مصوب ادارات تابعه وزارت گمرکات و انحصارات کسر و به عنوان بودجه وزارت‌خانه مزبور در بودجه کل کشور پادار نماید.
نایب‌رئیس - آقای ارباب مخالفید؟ ارباب موافقم.
نایب‌رئیس - آقای عمیدی نوری.
مخالفید؟ بفرمایید.
عمیدی نوری - به طور کلی در اصلاحی که در کمیسیون شد تا حدی تصور می‌کنم نظری را که در شور اول در مجلس پیش آمد تا حدی تأمین شده برای اینکه این مبلغ ۲۴ میلیون ریال تقریباً مثل این است (البته استنباط بنده این است) که از همان بودجه وزارت دارایی جدا شده و به عنوان وزارت گمرکات و انحصارات همان طوری که در اصل قانون تأسیس این وزارت‌خانه تعهد شده بود چیزی اضافه خرج نشود داده شده بنده استنباطم این بود ولی طرز تنظیم ماده واحده به نظر بنده طوری است که این معنی را کاملاً نمی‌رساند یا من نمی‌فهمم شاید اینطور هست اگر این معنی را جناب آقای وزیر انحصارات بفرمایند همان خواهد بود بنده عرضی ندارم ولی طوری نوشته شده که از بودجه ادارات کسر می‌شود و می‌آید. اینجا یعنی مثلاً از بودجه اداره گمرک کم می‌شود و می‌آید در بودجه وزارت‌خانه در آن صورت آیا با کم کردن بودجه خود گمرک عایدات گمرک ما کسر نخواهد شد؟ یا از اداره دخانیات از بودجه خود اداره دخانیات آیا کم نخواهد شد؟ که آن وقت فردا اگر عایدات دخانیات کم شد به ما بگویند که بودجه اداریش کم شده است چون اینطور نوشته شده است که از بودجه‌های مصوب ادارات تابعه وزارت گمرکات و انحصارات یعنی از بودجه خود آن ادارات می‌خواهد کم بشود بیاید اینجا نه اینکه از بودجه وزارت دارایی که با این ادارات تواماً وزارت دارایی را تشکیل می‌دهند. جناب آقای صدرزاده عرض بنده را توجه فرمودید که چیست؟ پس در اساس با تذکراتی که در شور اول داده شد با اصلاحی که علی‌الاصل در کمیسیون شد ما موافق هستیم. برای اینکه مسلم شد که چیزی اضافه نمی‌خواهم به عنوان بودجه وزارت انحصارات درست کنیم ولی در این که چه جور باید این خرج بشود این مطلب را این ماده واحده نمی‌رساند بنده این بیم را دارم که همین بودجه وزارت دارایی به شکل فعلیش به انضمام این ادارات می‌ماند برای خودش بعداً از بودجه ادارات دخانیات و گمرک و قند و شکر که یک اداراتی است که دخل و خرجشان مربوط به هم است می‌خواهند کسر بشود و بشود وزارت گمرکات و انحصارات در این صورت من نگرانی دارم و این برخلاف منظوری است که راجع به ازدیاد عایدات این مؤسسات و تشکیل وزارت‌خانه به خصوصی که ما بتوانیم از آن نتیجه بهتری بگیریم. داشتیم من نگرانی دارم که مبادا از آن جهت یک مکثی پیش بیاید و بگویند که شما بودجه اراده ما را کم کردید و بردید وزارت‌خانه تشکیل دادید. مثلاً اتومبیل خریدید مثلاً خرج‌های تشریفاتی کردید و بودجه ادارات ما چون کسر شده نمی‌توانیم عایدات به دست بیاوریم از این جهت بود که بنده خواستم به عنوان مخالف این تذکرات را بدهم و روشن باشیم که منظور از طرز تنظیم این ماده واحده چه بوده است و چه نظری دارند این بود عرض بنده.
نایب‌رئیس - آقای ارباب.
ارباب - این لایحه‌ای در واقع انجام تشریفات و یک اجازه‌ای است از مجلس نه یک پول تازه و بودجه تازه‌ای وزارت گمرکات درخواست کرده و نه هزینه جدیدی تحمیل کرده بلکه دوایر وزارت دارایی در تفکیک به وزارت انحصارات و گمرکات یک قسمتش ضمیمه وزارت انحصارات و گمرکات شده است آمده‌اند از مصرف خودشان صرفه‌جویی کرده‌اند و هزینه اداری وزارت‌خانه را تأمین نموده‌اند در کمیسیون بودجه هم کاملاً این مطلب روشن شد. جناب آقای وزیر دارایی هم حضور داشتند خود ایشان هم با این فعل و انفعال موافقت کردند و یک پیشنهاد بسیار موجهی جناب آقای دکتر پیرنیا اینجا تقدیم کردند مورد تصویب واقع شد و به این صورت درآمد از جایی به جای دیگر نقل و انتقال دادن و صرفه‌جویی کردن و هزینه اداری وزارت‌خانه را تأمین کردن یک خرج اضافی ایجاد نکرده و نخواهد کرد و انصافاً یکی از کارهای خوب وزارت انحصارات و گمرکات بوده است بنابراین بنده تصور نمی‌کنم که این اشکالی داشته باشد یک بودجه جدیدی نیست یک خرج جدیدی نیست و تفکیک این دو وزارت‌خانه هم امیدوارم که نتایج سودمندتری در آتیه نزدیک‌تری نشان بدهد. برای اینکه وقتی این دو وزارت‌خانه تفکیک شده است هر یک بیشتر به حدود خودشان توجه می‌کنند و نظارت می‌کنند.
نایب‌رئیس - آقای فرود مخالفید؟
فرود - بنده موافق هستم.
نایب‌رئیس - آقای دکتر پیرنیا مخالفید؟
دکتر پیرنیا - بنده موافقم.
نایب‌رئیس - چون مخالفی نیست بنابراین باید رأی بگیریم. به ورود در ماده واحده. آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) و تصویب شد. ماده واحده مطرح است چون کسی اجازه صحبت نخواسته است و مخالفتی نسبت به اصل ماده نشده است برای اتخاذ نظر مشورتی به مجلس سنا فرستاده می‌شود وبعد از برگشتن از مجلس سنا رأی گرفته می‌شود.
۶ - طرح و تصویب یک فوریت و مذاکره در اصل گزارش کمیسیون‌ها مربوط به استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی ایران
نایب‌رئیس - لایحه مربوط به استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی که در مجلس سنا تصویب شده است و در چهار کمیسیون مربوطه مجلس شورای ملی نیز به تصویب رسیده و گزارش آنها آماده است مطرح است حالا گزارش‌ها قرائت می‌شود (به شرح زیرخوانده شد) گزارش از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی لایحه شماره ۵۸۱ مربوط به استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی ایران ارسالی از مجلس سنا که شامل ۱۲۵ ماده می‌باشد. با گزارش سوءکمیسیون مربوطه در کمیسیون نظام با حضور آقای معاون وزارت جنگ مطرح و پس از مذاکرات مفصل و توضیحاتی که از طرف آقای معاون وزارت جنگ داده شد مواد مصوب مجلس سنا و گزارش سوءکمیسیون تحت ۱۲۵ ماده به تصویب رسیده و اینک گزارش آن را برای تصویب مجلس شورای تقدیم می‌دارد. از طرف مخبر کمیسیون نظام کیکاوسی گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی کمیسیون کشور لایحه شماره ۵۸۱ ارسالی از مجلس سنا راجع به استخدام نیروهای شاهنشاهی ایران را با حضور آقای معاون وزارت جنگ مورد شور و رسیدگی قرار داده بالاخره گزارش سوءکمیسیون مربوطه تصویب و اینک خبر کمیسیون نظام را تأیید و گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
مخبر کمیسیون کشور سعید مهدوی گزارش از کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملی کمیسیون امور استخدام لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی ایران را با حضور آقای معاون جنگ مورد رسیدگی قرار داده و مواد مصوب مجلس سنا را تصویب و اینک گزارش آن را در تأیید گزارش کمیسیون نظام تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام احمد مهران گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی کمیسیون بودجه با حضور آقای معاون وزارت جنگ لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی ایران را مطرح و گزارش سوءکمیسیون مربوطه را مورد توجه قرار داده پس از مذاکرات مشروح و توضیحات آقای معاون وزارت جنگ و مخبر سوءکمیسیون بالاخره مواد پیشنهادی تصویب و اینک گزارش آن را که عین گزارش کمیسیون نظام می‌باشد تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید. مخبر کمیسیون بودجه مشایخی
نایب‌رئیس - این لایحه چون در مجلس سنا با قید فوریت تصویب شده است و برابر آئین‌نامه مشترک مجلسین باید نسبت به فوریب آن اظهار عقیده و رأی در مجلس بشود بنابراین فوریت مطرح است (گفته شد مخالفی نیست). رأی می‌گیریم به فوریت این لایحه آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند).
تصویب شد. کلیات مطرح است در کلیات چون کسی اجازه صحبت نخواسته رأی گرفته می‌شود به ورود در مواد آقایان موافقین قیام فرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده اول قرائت می‌شود (به شرح زیرخوانده شد).
فصل یکم شرایط عمومی استخدام و طبقه‌بندی افسران و کارمندان ماده ۱ کسانی که مطابق شرایط و مقررات این قانون مشغول خدمت بشوند افسران و کارمندان نیروهای مسلح شاهنشاهی نامیده می‌شوند.
نایب‌رئیس - نسبت به ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد). رأی می‌گیریم به ماده اول آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند). تصویب شد. ماده ۲ قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۲ شرایط ورود به خدمت به شرح زیراست:
۱- تابعیت ایران.
۲- حداقل سن هیجده سال تمام.
۳ - در بدو ورود به خدمت حداقل تحصیلات کسانی که داوطلب خدمت افسری می‌شوند دارا بودن گواهینامه رسمی دوره کامل متوسطه و برای کسانی که جهت کادر گروهبانی استخدام می‌شوند گواهینامه شش ساله ابتدایی خواهد بود.
۴ - عدم محکومیت به جنایت و جکحه‌هایی که به موجب قوانین جزایی مستلزم محرومیت از خدمت دولت می‌گردد.
۵- صحت مزاج و توانایی برای انجام کاری که به منظور آن استخدام می‌شوند و معروف نبودن به فساد عقیده و اخلاق. ۶ - توفیق در امتحانات ورود به خدمت مورد نظرطبق آئین‌نامه مربوطه.
نایب‌رئیس – آقایانی که با ماده دوم و بندهای مربوطه موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد. ماده ۳ قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۳ افسران و کارمندان نیروهای مسلح شاهنشاهی به شرح زیر می‌باشند.
الف – نظامیان.
ب – هم‌ردیفان و غیرنظامیان.
نایب‌رئیس – آقایانی که با ماده سه و بندهای مربوطه موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد. ماده ۴ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۴ نظامیان به دو طبقه تقسیم می‌گردند: الف – افسران. ب – درجه‌داران و افراد.
نایب‌رئیس – آقایانی که با ماده ۴ موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد. ماده ۵ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۵ هم‌ردیفان و غیرنظامیان:
الف – هم‌ردیفان کارمندانی هستند که با حقوقی معادل حقوق افسران و درجه‌داران با افراد استخدام شده و از لحاظ مقررات استخدامی تابع قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی می‌باشند.
ب - غیرنظامیان کارمندانی هستند که مطابق قوانین استخدام کشوری و یا مقررات اختصاصی استخدامی مربوطه در نیروهای مسلح شاهنشاهی انجام وظیفه می‌کنند. تبصره کارمندان مندرج در بند الف و ب مادام که در نیروهای مسلح شاهنشاهی مشغول انجام وظیفه هستند از لحاظ مقررات کیفری و انظباطی تابع قوانین و آیین‌نامه‌های ارتشی می‌باشند.
نایب‌رئیس – آقایانی که با ماده ۵ و بندها و تبصره مربوطه موافقند قیام کنند. (اکثر برخاستند). تصویب شد.
(ماده ۶ به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۶ هر نوع تغییری که در وضع استخدام قراردادی‌های سایر وزارت‌خانه‌ها طبق قانون استخدام کشوری معمول و اجرا گردد همان مقررات درباره قراردادی‌های فعلی ارتش به موقع اجراگذارده خواهد شد.
نایب‌رئیس – آقایانی که با ماده ۶ موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
(ماده ۷ به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۷ نیل به مقام افسری در نیروهای مسلح شاهنشاهی مطلقاً موکول به طی دوره دانشکده یا آموزشگاه افسری رسته مربوطه در داخله یا خارجه می‌باشد که حداقل دوره دانشکده دو سال و آموزشگاه یک سال خواهد بود.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۷ موافقند قیام کند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
(ماده ۸ به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۸ نیروهای مسلح شاهنشاهی ایران از نیروهای زمینی. هوایی. دریایی تشکیل یافته و هر نیرو به تناسب احتیاجی که دارد از رسته‌های مختلفه تشکیل گردیده و رسته افسران و درجه‌داران هر نیرو و طرز تغییر رسته آنان طبق آئین‌نامه‌ای خواهد بود که به تصویب کمیسیون جنگ مجلسین خواهد رسید.
نایب‌رئیس - آقایان که با ماده ۸ موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
(ماده ۹ به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۹ استخدام کارمندان به عنوان هم‌ردیف افسر از تاریخ تصویب این قانون مطلقاً ممنوع می‌باشد.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۹ موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
فصل دوم مطرح است (به شرح زیر قرائت شد).
فصل دوم وضع خدمتی افسران و کارمندان ماده ۱۰ حاضر به خدمت: وضع افسر و کارمندی است که در مشاغل سازمانی مشغول انجام وظیفه می‌باشد.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۱۰ موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
ماده ۱۱ قرائت می‌شود. (به شرح زیر خوانده شد).
ماده ۱۱ منتسب: وضع افسر و کارمندی است که مشمول یکی از موارد زیر باشد:
الف - موقتاً به مشاغل مخصوصی گمارده شده که در سازمان نیروهای مسلح شاهنشاهی برای آن مشاغل محل به خصوصی پیش‌بینی نشده است.
ب – در یکی از مدارس داخله یا خارجه مشغول تحصیل باشد.
ج – به واسطه حذف یا انحلال محل سازمان موقتاً بدون شغل شود.
د - افسران و کارمندانی که معالجه بیماری آنها بیش از چهار ماه ادامه پیدا کند تا یک سال.
هـ - افسران و کارمندانی که اسیر می‌شوند در تمام مدتی که در اسارت هستند و در صورتی که از اسارت خارج شوند حداکثر تا ۶ ماه که باید به آنان شغل ارجاع شود در حال انتساب باقی خواهند بود.
و – بنا به تصویب اعلیحضرت همایون شاهنشاه مأمور خدمت در سایر وزارت‌خانه‌ها یا بنگاه‌های ملی یا دولتی شوند. تبصره افسران و کارمندانی که تحت پیگرد واقع می‌شوند و در مراجع صالحه رأی قطعی برائت آنان صادرمی‌گردد. مدت بدون کاری آنان تبدیل به انتساب خواهد شد.
نایب‌رئیس - نظری هست؟ (اظهاری نشد).
آقایانی که با ماده ۱۱ و بندهای و تبصره مربوطه آن موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
ماده ۱۲ منتظر خدمت: وضع افسر و کارمندی است که به علت خطا یا قصور مکرر و یا مسامحه طبق مقررات مواد ۱۱۶ و ۱۱۷ موقتاً از کاربر کنار شود.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۱۲ موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
ماده ۱۳ بدون کار: وضع افسر و کارمندی است که به علل ریز موقتاً از کار برکنار گردد.
۱ – در صورتی که تحت تعقیب قانونی درآمده و کیفرخواست جنایی برای وی صادر گردد (از تاریخ صدور کیفر خواست). اعم از اینکه کیفرخواست از دادسراهای عمومی صادر شده باشد یا دادسرای نظامی.
۲ – در صورتی که محکوم به حبس قطعی گردد که طبق قانون دادرسی و کیفر ارتش مستلزم اخراج نباشد تبصره محکومین به حبس با خدمت مشمول مقررات بند ۲ این ماده نخواهند بود.
۳ – در صورتی که تنبیه انتظار خدمت مؤثر واقع نشده و طبق مواد ۱۱۶ و ۱۱۷ این قانون بدون کار گردد.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۱۳ و بندها و تبصره‌های مربوط به آن موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند). تصویب شده. ماده ۱۴
ماده ۱۴ معلول: وضع افسر و کارمندی است که به علت قیود خدمتی دچار سانحه یا بیماری شده که معالجه آن بیشتر از یک سال تمام طول کشیده و طبق تشخیص کمیسیون عالی پزشکی نظامی قادر به انجام خدمت نباشد.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۱۴ موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
فصل سوم مطرح است.
فصل سوم برکناری افسران و کارمندان در خدمت.
ماده ۱۵ خدمت افسران و کارمندان ممکن است به یکی از طریق ذیل پایان یابد.
الف) بازنشستگی: وضع افسران و کارمندانی است که طبق مقررات فصل ششم این قانون بازنشسته شوند
ب) انتقال: وضع افسران و کارمندانی است که در صورت تمایل آنان پس از تصویب اعلیحضرت همایون شاهنشاه به یکی از وزارت‌خانه‌ها یا بنگاه‌های ملی و دولتی منتقل گردند.
تبصره ۱ - این قبیل افسران و کارمندان اگر بخواهند معادوت نمایند در صورتی که به وجود آنان احتیاج باشد یا درجه و قدمت خدمت درجه‌ای که در تاریخ انتقال دارا بوده‌اند به خدمت پذیرفته خواهند شد مشروط بر این که مدت انتقال آنان بیش از سه سال نباشد و در مدت خدمت در وزارت‌خانه و بنگاه‌های نامبرده منتظر خدمت یا معلق یا مستعفی یا اخراج نشده باشند.
تبصره ۲ - انتقال افسران از ژاندارمری کل کشور چنانچه حائز شرایط زیر باشند به نیروهای مسلح شاهنشاهی امکان‌پذیرخواهد بود:
۱ – تا درجه سرگردی (داخل) چنانچه دوره دانشکده افسری و دوره مقدماتی را طی نموده باشند.
۲ – تا درجه سرهنگی (داخل) چنانچه دوره عالی رسته یا دوره دانشگاه جنگ را طی نموده باشند.
۳ – امرایی که دوره دانشگاه جنگ را طی نموده باشند.
۴ - افسران پزشک وقتی که دانشکده پزشکی یافنی داخله یا خارجه را طی کرده باشند.
ج) استعفا: کسانی که به هزینه وزارت جنگ تحصیل کرده‌اند در صورت پرداخت هزینه تحصیلی و یا انجام خدمت پس از خاتمه تحصیلات معادل دو برابر مدت تحصیل ممکن است استعفا دهند در این صورت قبول استعفای آنان منوط به تصویب اعلیحضرت همایون شاهنشاه خواهد بود.
تبصره ۱ - تقاضای استعفای درجه‌داران منوط به داشتن حداقل پنج سال مدت و موکول به تصویب مقامات مذکور در ماده ۱۹ می‌باشد.
تبصره ۲ - در هر صورت قبل از اتقضای دو سال خدمت پس از خاتمه تحصیل افسران و کارمندان حق استعفا ندارند.
تبصره ۳ - در زمان جنگ یا بحران‌های سیاسی و وضع غیرعادی که بیم آغاز مخاصمات می‌رود استعفا مطلقاً پذیرفته نخواهد شد.
تبصره ۴ - افسران و کارمندانی که ازخدمت مستعفی شده‌اند در صورت تقاضای شخصی چنانچه حائز شرایط زیر و مورد احتیاج باشند فقط برای یک مرتبه با یک درجه پائین‌تر ممکن است به خدمت معاودت نمایند.
۱- در مدت برکناری مرتکب حنحه بزرگ و جنایت نشده باشند
۲- مدت برکناری آنان بیش از سه سال نباشد.
د) اخراج: در چهار مورد زیر افسران و کارمندان از خدمت اخراج می‌شوند:
۱ - چنانچه طبق مقررات قانون دادرسی و کیفر ارتش محکومیتی پیدا نماید که مستلزم اخراج باشد.
۲ - در صورتی که تنبیهات انتظار خدمت و بدون کاری در تغییر وضع و رفتار آنان مؤثر واقع نشده و باز هم مبادرت به اعمال و رفتار برخلاف شئون نظامی بنمایند (با رعایت ماده ۱۱۳ و ۱۱۸ این قانون).
۳ - در صورت شرکت افسر و کارمند در احزاب و دستجات سیاسی (با رعایت ماده ۱۱۳ و ۱۱۸) این قانون ۴ در صورت ترک تابعیت
نایب‌رئیس - نظری به ماده ۱۵ نیست؟ (اظهاری نشد) آقایانی که با ماده ۱۵ و
تبصره‌ها و بندهای مربوط به آن موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
فصل چهارم مطرح است (به شرح زیر قرائت شد) فصل چهارم ترفیعات ۱ شرایط عمومی ترفیعات ماده ۱۶ ترفیع افسران و ارتقا رتبه هم‌ردیفان پس از طی مراحل این قانون منوط به تصویب اعلیحضرت همایون شاهنشاه خواهد بود.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۱۶ موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
ماده ۱۷ (به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۱۷ برای نیل به مقام افسری و هم چنین ترفیع درجه از سرهنگی به بالا فرمان همایونی صادر خواهد شد.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۱۷ موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
ماده ۱۸ (به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۸ ترفیع افسران و ارتقا رتبه هم‌ردیفان پس از درج در فرمان همگانی ارتش ابلاغ خواهد شد.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۱۸ موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده ۱۹ (به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۱۹ ترفیع درجه‌داران و ارتقا رتبه هم‌ردیفان با رعایت مقررات این قانون در حدود تعداد مجاز به شرح زیر خواهد بود:
الف) تا درجه گروهبان یکمی داخل در اختیار مقامات سرلشگری. ب) درجه استواری در اختیار مقامات سپهبدی تبصره ترفیعات درجه‌داران و ارتقا هم‌ردیفان در ژاندارمری در اختیار فرمانده ژاندارمری می‌باشد.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۱۹ و بندها و تبصره مربوطه آن موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
ماده ۲۰ (به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۰ ترفیع افسران و سایر کارمندان به استثنا موارد جنگی فقط در یکم مهر ماه هر سال اعطا می‌شود.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۲۰ موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
ماده ۲۱ ماده ۲۱ ترتیب و تطبیق درجات در نیروهای مسلح به شرح زیر در نیروهای زمینی و هوایی: سرباز سرباز یکم سرجوخه گروهبان سوم گروهبان دوم گروهبان یکم، استوار دوم، استوار یکم، افسریار، ستوان سوم، ستوام دوم، ستوان یکم، سروان سرگرد، سرهنگ ۲، سرهنگ، سرتیپ، سرلشگر، سپهبد ارتشبد، در نیروی دریایی: ناوی، ناوی یکم، سرناوی مهناوی ۲، مهناوی ۱، ناوبان سوم، ناوبان دوم، ناوبان یکم، ناوسروان، ناخدا ۳، ناخدا ۲، ناخدا ۱، دریادار، دریابان، دریاسالار، دریابد.
تبصره ۱ - از سرباز تا سرجوخه (داخل) افراد نامیده می‌شوند. از گروهبان ۳ تا افسریار (داخل) درجه‌دار نامیده می‌شوند. از ستوان ۳ تا سروان (داخل) افسر جزء نامیده می‌شوند. از سرگرد تا سرهنگ (داخل) افسر ارشد نامیده می‌شوند. از سرتیب ببالا امرا نامیده می‌شوند.
تبصره ۲ - ترتیب درجات در ژاندارمری مانند درجات نیروی زمینی خواهد بود به استثنا سرباز و سرباز یکم که در ژاندارمری ژاندارم و ژاندارم یکم نامیده می‌شوند.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۲۱ و تبصره‌های آن موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
ماده ۲۲ (به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۲۲ کسانی که با داشتن حداقل گواهینامه دوره کامل متوسطه دوره دانشکده افسری را به پایان رسانده به درجه ستوان دومی و کسانی که با داشتن حداقل گواهینامه دوره کامل متوسطه آموزشگاه افسری را به پایان برسانند به درجه ستوان سومی نائل خواهند شد.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۲۲ موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده ۲۳ (به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۳ کسانی که با داشتن گواهینامه دوره کامل متوسطه دوره‌های تخصصی یا فنی از قبیل پزشکی. دندان پزشکی. دامپزشکی. داروسازی و امثال آن اعم از داخله یا خارجه را طی می‌نماید. در صورتی که طبق اساسنامه و مقررات دانشکده افسری قبول خدمت نمایند پس از انقضا مدتی از شروع تحصیل آنان در دوره تخصصی یا فنی که آن مدت معادل دوره تخصصی دانشکده افسری باشد به شرط موفقیت در امتحان سال‌های مربوطه به درجه ستوان دومی نائل خواهند شد و ترفیع بعدی آنان تابع مقررات این قانون خواهد بود.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۲۳ موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۲۴ (به شرح زیر قرائت شد) ماده ۲۴ چنانچه دانشجویان دوره‌های تخصصی پس از نیل به مقام افسری در سال‌های تحصیلی بعد دو سال متوالی در یک کلاس مردود شوند به یکی از دوره‌های تخصصی سایر رسته‌ها معرفی و پس از این که دوره جدید را با موفقیت به پایان رسانیدند به رسته جدید را با موفقیت به پایان رسانیدند برسته جدید اختصاص یافته و ترفیعات بعدی آنان تابع مقررات مندرجه در این قانون خواهد بود و چنانچه مایل به ادامه خدمت در ارتش نشوند با پرداخت هزینه تحصیلی که ارتش برای آنان متحمل شده از خدمت معاف می‌گردند.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۲۴ موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده ۲۵ (به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۵ فارغ‌التحصیلان دوره‌های تخصصی و فنی داخله یا خارجه چنانچه قبل از انجام خدمت زیر پرچم تقاضای استخدام نمایند در صورتی که به وجود آنان احتیاج باشد پس از طی دوره مخصوص نظامی در رسته مربوطه با درجه ستوان سومی یا ستوان دومی یا ستوان یکمی (به ترتیب برحسب اینکه دارای گواهینامه دوره کامل متوسطه یا دانشنامه لیسانس یا دکترا باشند) پذیرفته خواهند شد. ستوان سوم‌ها از مزایای فارغ‌التحصیلان آموزشگاه افسری جزء و ستوان دوم‌ها و ستوان یکم‌ها از مزایای فارغ‌التحصیلان دانشکده افسری استفاده خواهند نمود.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۲۵ موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
ماده ۲۶ (به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۶ افسران دانشجوی دوره‌های مختلف در هر یک از سنوات تحصیلی در صورتی که از عهده امتحانات مربوطه برنیایند مدت سال‌های تجدیدی آنان از لحاظ ترفیع محسوب نخواهد شد.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۲۶ موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده ۲۷ (به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۲۷ کسانی که در جریان تحصیلات در دانشکده‌های داخله یا خارجه داوطلب استخدام بشوند در صورت احتیاج و حائز بودن شرایط مقرره در این قانون ممکن است در دانشکده افسری (رسته مربوطه) استخدام شوند و در این صورت مشمول مقررات این فصل بوده و مدت تحصیلات قبلی آنان در دانشگاه جزء مدت خدمتشان محسوب خواهد شد. تبصره این قبیل اشخاص قبل از پوشیدن لباس نظامی بایستی آموزش‌های لازم نظامی را در حدود برنامه رسته مربوطه فرا گیرند.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۲۷ و تبصره آن موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده ۲۸ (به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۲۸ فارغ‌التحصیلان عالی هنرستان موسیقی کشور که خدمت زیر پرچم را نجام داده باشند در صورت احتیاج نیروهای مسلح شاهنشاهی و حائز بودن شرایط مقرره در این قانون با درجه ستوان دومی رسته مربوطه استخدام و ترفیعات بعدی آنان تابع مقررات این قانون خواهد بود.
تبصره چنانچه فارغ‌التحصیلان مزبور خدمت زیر پرچم را نجام نداده باشند پس از طی دوره مخصوص نظامی با درجه ستوان دومی استخدام خواهند شد.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۲۸ و تبصره مربوطه آن موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
ماده ۲۹ (به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۲۹ درجه‌داران ارتش که دارای گواهینامه سوم متوسطه بوده و بتوانند از عهده طی دوره آموزشگاه افسریاری برآیند به درجه افسریاری نائل می‌گردند. در صورتی که افسریاران موفق به اخذ گواهینامه دوره کامل متوسطه شوند به درجه ستوان سومی نائل و از مزایای فارغ‌التحصیلان آموزشگاه افسری جزء استفاده خواهند کرد.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۲۹ موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
ماده ۳۰ (به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۳۰ افسران وظیفه‌ای که در حین خدمت زیر پرچم داوطلب خدمت در نیروهای مسلح شاهنشاهی گردند در صورت احتیاج و واجد بودن شرایط با حفظ سوابق درجه‌ای که دارند به خدمت پذیرفته شده و از نظر استخدامی و ترفیعات لیسانسیه‌ها مانند فارغ‌التحصیلان آموزشگاه افسری جزء خواهند بود.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۳۰ موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
ماده ۳۱ (به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۳۱ جمع کل افسران نباید از یک دهم جمع کل کارمندان نظامی نیروهای مسلح شاهنشاهی تجاوز کند ضمناً نسبت‌های زیر باید همواره رعایت شود: حداکثر درجات ستوانی نبایستی از سی و سه و نیم درصد (۳۳/ ۵%) جمع کل درجات افسری تجاوز کند. حداکثر درجات سروانی نبایستی از بیست و چهار درصد (۲۴%) جمع کل درجات افسری تجاوز کند. حداکثر درجات سرگردی نبایستی از هیجده درصد (۱۸%) جمع کل درجات افسری تجاوز کند. حداکثر درجات سرهنگ دومی نبایستی از چهارده درصد (۱۴%) جمع کل درجات افسری تجاوز کند. حداکثر درجات سرهنگی نبایستی از نه درصد (۹%) جمع کل درجات افسری تجاوز کند.
حداکثر درجات امرا نبایستی از یک و نیم درصد (۵/ ۱%) جمع کل درجات افسری تجاوز کند.
نایب‌رئیس - نسبت به ماده ۳۱ نظری نیست؟ آقای پردلی مخالفید بفرمایید.
پردلی – در هر صد نفر ۱۸ نفر به ترتیب درجه بگیرند این وضع ممکن است در آتیه تولید یک نارضایتی‌هایی بکند این را باید فکرش را کرد این ارتش برای امروز نیست در ده سال دیگر بیست سال دیگر ممکن است یک عده‌ای بمانند و یک عده‌ای ترقی بکنند این ایجاد نارضایتی خواهد کرد عرض من این است که این نسبت‌ها چطور رعایت می‌شود با یک ترتیبات کامل‌تری باید این ماده تنظیم بشود و رسیدگی بشود.
وزیر جنگ (سرلشگر وثوق) - بنده متوجه نشدم منظورایشان چه بود پردلی غرض بنده این بود که از هر صد نفری از ستوان دوم و سروان تا سرهنگ دوم و سرهنگ یک عده‌ای ترقی می‌کنند این ترقیات روی چه اصلی است. وزیر جنگ ترفیعات و مدت آنها مربوط به ماده بعد است. پردلی بنده عرضی ندارم فقط در آتیه ممکن است نسبت به آن کسانی که ترقی نمی‌کنند یک نارضایتی‌هایی ایجاد بکند با این ترتیبی که ملاحظه می‌فرمایید.
نایب‌رئیس - آقای وزیر جنگ فرمایشی داشتید؟ بفرمایید.
وزیر جنگ - بنده اگر صحیح استنباط کرده باشم. سؤال آقای پردلی مربوط می‌شود به ماده بعد به مدت توقف در درجات ولی چون سؤال فرمودند بنده قبلاً جواب این سؤال و همچنین توضیحات درباره‌ی ماده بعدی را به عرضشان می‌رسانم. اگر چه به طوری که استحضار دارید شاید اکثریت آقایان از این قانون اطلاع کامل حاصل کرده‌اند. چون این لایحه در ۴ کمیسیون مورد بحث قرار گرفت و اکثر آقایان در این کمیسیون‌ها هرگونه نظری داشتند اظهار فرمودند و توضیحات لازم به عرضشان رسید راجع به این قسمت ترفیعات باید صریحاً عرض کنم یک وقتی بود که در ارتش تنها راه کمک و مساعدت به افسرها ترفیع بود. یعنی هیچ راه دیگری نداشتیم اگر یک افسری که استحقاق داشت و از لحاظ زندگی دچار ناراحتی بود و دخلش کفاف خرجش را نمی‌داد تنها راه این بود که ما درجه بدهیم چه به افسرها و چه به درجه‌دارها و گروهبان‌ها این بود که کادر افسری و کادر گروهبانی. در حقیقت تورم حاصل کرده بود. ما فرمانده دسته و فرمانده گروهبان به ندرت پیدا می‌کردیم. همه خیلی زود ترفیع پیدا می‌کردند و قطعاً وقتی که یک ستوانی سروان شد او را به فرماندهی دسته نمی‌شود گذاشت و یا یک گروهبانی وقتی گروهبان یکم شد وکیل‌باشی شد دیگر نمی‌توان متصدی واحد باشد می‌دیدیم این واحدهای کوچک که در ارتش از همه مهم‌تر است و فرمانده خواهد بی‌فرمانده می‌ماند در این قانون این دقت و این مراقبت شده که در درجات پائین افسرها بیشتر بمانند بیشتر تجربه حاصل کنند و بیشتر مورد آزمایش واقع بشوند آن وقت به درجات بالاتر که رسیدند دیگر راه برای آنها باز خواهد بود آنهایی که در این دوره‌ها آزمایش خوبی داده‌اند ارتش اختیار دارد که به آنها ترفیع بدهد و به مقامات عالی برساند ولی خیال نکنید که الزامی دارد در این درجات چون نوشته از سرهنگی به سرتیپی ۳ سال حتماً هر سرهنگی بعد از ۳ سال سرتیپ می‌شود. این محدود نبودنش در کجا تأمین شده است؟ در این ماده ۳۱ که می‌گوید درجات امرا فقط ۱ و نیم درصد باید باشد اما اگر افسری لیاقت و شایستگی داشت و آزمایش خوب در درجات پائین داده بود باید ارتش بتواند تا هنوز این افسر نیروی جوانی دارد فعالیت می‌تواند بکند این را ترقیش بدهد آنهایی که نتوانسته‌اند ابراز شایستگی بکنند در آن درجه می‌مانند و زندگی آنها تأمین است چون در این قانون جدید قید شده است که حداقل معاش برای همه فراهم باشد یعنی کسی که به مقام سرگردی رسید یک زندگی بسیار راحت و آسوده‌ای دارد دیگر ما الزام نداریم که بگوئیم دخلش کفاف زندگیش را نمی‌دهد حتماً او را ترفیع بدهیم. بنابراین موضوعات با نهایت دقت رسیدگی شده است در ماده ۳۱ قانون محدودیت قائل شدیم که درجات ارشد زیاد داده نشود چون درجات ارشد در درجات پائین باید بیشتر بمانند و بیشتر مورد آزمایش قرار می‌گیرند تاماً فرماندهان جزء در اختیار داشته باشیم و به بالا که رسیدند برای ما امکان این هست که آنها را بتوانیم به موقع ترفیع بدهیم و درجه‌ای که به آنها داده می‌شود فقط به منظور پاداش باشد و فقط استفاده خدمتی بشود کسی را سرهنگ می‌کنیم برای اینکه هم پاداش بهش داده باشیم و هم بتواند سرتیپ بشود و باید تا جوان هستند این درجه را به آنها داد تا مدتی بتوانیم از وجود او استفاده بکنیم.
نایب‌رئیس - آقای دولت‌آبادی.
دولت‌آبادی - اجازه می‌فرمایید دو کلمه عرض بکنم. این لایحه استخدامی ارتش شاهنشاهی از لوایحی است که بیش از دو ثلث نمایندگان در کمیسیون‌های پنج‌گانه آن را مورد رسیدگی قرار دادند و چون دارد به سرعت تصویب می‌شود با تنگی وقت خواستم این جمله را گفته باشم که در ۵ کمیسیون نزدیک ۷۲ نفر از نمایندگان شرکت در تنظیم و تصویب این لایحه کرده‌اند باید توجه کرد. بیانات آقای پردلی هم درش مخالفتی نبود که بنده بخواهم عرایضی بکنم چون مبنای این قانون رعایت حقوق افسران است و همچنین رعایت احتیاج که منبعد مورد انتقاد قرار نگیرد از لحاظ معیشت وضع آنها تأمین نشده است امیدوارم در ارتش اینقدر توجه باشد که خدمتگذاران را تشویق کنند و به آنها ترفیع بدهند تا آنها مأیوس نشوند (صحیح است).
نایب‌رئیس - چون دیگر نظری نسبت به ماده ۳۱ ابراز نشده است بنابراین رأی می‌گیریم. به ماده ۳۱ آقایانی که با ماده ۳۱ موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
ماده ۳۲ مطرح است و قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۳۲ حداقل توقف در درجات برای ترفیع افسران درجه‌داران و افراد به شرح زیر خواهد بود.
الف) افسران: درجه و حداقل توقف
۱- از ستوان سومی به ستوان دومی ۳ سال.
۲- از ستوان دومی به ستوان یکمی ۳ سال.
۳ – از ستوان یکمی به سروانی چهار سال.
۴ – از سروانی به سرگردی شش سال.
۵ – از سرگردی به سرهنگ دومی ۵ سال.
۶ – از سرهنگ دومی به سرهنگی دو سال.
۷ - از سرهنگی به سرتیپی ۳ سال.
تبصره - مدت توقف در درجات سرتیپی و بالاتر و همچنین برای افسران خلبان نیروی هوایی از سرهنگی و بالاتر منوط به اراده سینه شاهانه است.
ب) افراد و درجه‌داران: درجه حداقل توقف:
۱- از سربازی به سرباز یکمی شش ماه.
۲- از سرباز یکمی به سرجوخگی شش ماه.
۳- از سرجوخگی به گروهبان سومی ۱ سال.
۴- از گروهبان دومی به گروهبان یکمی ۳ سال.
۵- از گروهبان دومی به گروهبان یکمی ۳ سال.
۶- از گروهبان یکمی به استوار دومی ۴ سال.
۷- از استوار دومی به استوار یکمی ۴ سال.
تبصره ۱- مدت توقف هم‌ردیف درجه‌داران (از سربازی تا استوار یکمی). تابع مقررات مربوط به افراد صنف خواهد بود.
تبصره ۲ - حداقل توقف در درجه سرناوی برای نیل به درجه مهناوی.
۲ - چهار سال به شرط طی دوره آموزشگاه مهناوی خواهد بود. سرناوی‌هایی که در روی ناوها خدمت نموده و به امور تخصصی کاملاً وارد باشند. پس از ۵ سال بدون طی آموزشگاه مهناوی می‌توانند به درجه مهناوی دوم ارتقا یابند لیکن حداکثر درجه این قبیل افراد از مهناوی یکمی تجاوز نخواهد کرد.
تبصره ۳ - حداقل مدت توقف در درجات از سرجوخگی تا گروهبان دومی (داخل) در ژاندارمری در صورتی که آموزشگاه دیده نباشند یک برابر و نیم مدت‌های مذکور در این ماده خواهد بود.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۳۲ و سه تبصره موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
ماده ۳۳ (به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳۳ اعطا ترفیع در زمان جنگ با بیگانگان تابع مقررات زمان صلح نبوده و برحسب ضرورت بنا به اراده سینه شاهانه در احکام جنگی درج خواهد شد.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۳۳ موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده ۳۴ (به شرح زیر قرائت شد).
شرایط ترفیع کادر ثابت ماده ۳۴ برای نیل به ترفیع کلیه افسران و کارمندان بایستی حداقل نصف مدت مقرره در مواد ۳۲ و ۴۲ این قانون را در درجات اخیر در شغل سازمانی در نیروهای مسلح شاهنشاهی خدمت نموده باشند.
تبصره ۱ - مدت انتظار خدمت و بدون کاری در درجات بیش از میزان مذکور در ماده ۱۱۶ و ۱۱۷ جزو مدت خدمت برای ترفیع محسوب نشده و همچنین در حین انتظار خدمت و بدون کاری ترفیع به درجه بالاتر ممنوع می‌باشد.
تبصره ۲ تمام مدت انتساب در زمان تحصیل و اسارت جزو مدت خدمت برای ترفیع محسوب خواهد شد.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۳۴ موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده ۳۵ (به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳۵ نیل به درجه سرگردی علاوه بر حائز بودن شرایط مذکور در این قانون موکول به طی دوره مقدماتی رسته مربوطه یا دوره مشابه آن (در صورت دایر بودن) می‌باشد.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۳۵ موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
ماده ۳۶ (به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۳۶ نیل به درجه سرهنگی علاوه بر حایز بودن شرایط مقرره در این قانون موکول به طی دوره رسته مربوطه یا دوره مشابه آن (در صورت دایر بودن) می‌باشد.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۳۶ موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
ماده ۳۷ (به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳۷ نیل به درجه سرتیپی علاوه بر حائز بودن شرایط مقرره در این قانون موکول است به طی دوره دانشگاه‌های جنگ کشورهای خارجه که از لحاظ مدت و برنامه تحصیل مشابه دوره دانشگاه جنگ ایران باشد. تبصره دانشنامه دکتری برای افسران پزشک. دندان پزشک. دامپزشک وقتی که از دانشگاه‌های خارج ایران یا کشورهای فارغ‌التحصیل شده و همچنین برای افسرانی که دکتر در حقوق بوده و در مشاغل قضایی خدمت می‌نمایند. در ردیف گواهینامه دوره دانشگاه جنگ خواهد بود.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۳۷ و تبصره آن موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
ماده ۳۸ (به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳۸ در غیر شرایط تحصیلی مذکور در ماده ۳۷ نیل به درجه سرتیپی در موارد استثنایی منوط به اراده سینه شاهانه است. نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۳۸ موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد.
(ماده ۳۹ به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۳۹ سرجوخه‌هایی می‌توانند به درجه گروهبان سومی نائل شوند که علاوه بر حائز بودن شرایط مندرج در این قانون آموزشگاه گروهبانی را طی نمایند. تبصره غیرنظامیانی که از عهده آزمایش ورودی آموزشگاه گروهبانی برآمده و دوره آن را با موفقیت به پایان رسانند نیز به درجه گروهبان سومی نائل خواهند شد.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۳۹ و تبصره آن موافقند قیام کند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
(ماده ۴۰ به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۰ سرباز یکم‌هایی می‌توانند به درجه سرجوخگی نائل شوند که آموزشگاه سرجوخگی را طی نموده یا ابراز لیاقت نموده باشند.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۴۰ موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند). تصویب شد.
(ماده ۴۱ به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۴۱ افسران و کارمندانی که تحت پیگرد واقع شوند ترفیع آنان به شرح زیر خواهد بود:
الف) مادامی که تحت پیگرد هستند ترفیع آنان معلق خواهد بود.
ب) اگر پرونده آنان منتهی به صدور قرار منع پیگرد یا رأی قطعی برائت گردد چنانچه در صورت ترفیع بگیرها منظور شده و به پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاه گزارش شده باشد از تاریخ استحقاق به ترفیع خود نائل و تمام حقوق و مزایای مربوطه راز تاریخ استحقاق دریافت می‌دارند.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۴۱ و ۲ بند آن موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده ۴۲ (به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۲ حداقل توقف در درجات برای فارغ‌التحصیلان آموزشگاه افسری جزء به شرح زیر خواهدبود:
۱ - از ستوان سومی به ستوان دومی ۳ سال.
۲ - از ستوان دومی به ستوان یکمی ۴ سال.
۳ - از ستوان یکمی به سروانی پنج سال.
۴ – از سروانی به سرگردی هفت سال.
تبصره ترفیع بعدی آنان تابع مقررات عمومی این قانون خواهد بود.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۴۲ موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند). تصویب شد.
ماده ۴۳ مطرح است. (به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۳ - چنانچه فارغ‌التحصیلان آموزشگاه افسری جزء موفق به طی دوره دانشکده افسری بشوند یا نائل به دریافت گواهینامه لیسانس فنی یا قضایی در یکی از دانشکده‌های داخلی یا خارجی گردند به شرط خدمت در رسته مربوطه از مزایای قانونی فارغ‌التحصیلان دانشکده افسری استفاده خواهند کرد.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۴۳ موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند)
ماده ۴۴ مطرح است. (به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۴ - افسرانی که فارغ‌التحصیل دوره‌های ویژه یک ساله و آموزشگاه‌های ستوانی ۳ ساله و یا ۲ ساله سابق بوده و همچنین افسران اداره تسلیحات ارتش که تحصیلات آنان لااقل در حدود تحصیلات آموزشگاه ستوانی ۲ ساله سابق باشد چنانچه موفق به دریافت گواهینامه دوره کامل متوسطه شوند از مزایای قانونی فارغ‌التحصیلان آموزشگاه افسری جزء بهره‌مند خواهند شد و در صورتی که موفق به دریافت گواهینامه مزبور نشوند حداکثر تا درجه سرهنگ دومی (داخل) به ترفیع نائل خواهند شد و حداقل مدت توقف آنان برای ترفیع در تمام درجات یک برابر و نیم مدت فارغ‌التحصیلان دانشکده افسری خواهد بود. تبصره پزشکان و پزشکیاران و دامپزشکان و داروسازان و دندان‌پزشکان مجاز فعلی که تحصیلات آنان حداقل در حدود تحصیلات آموزشگاه ستوانی دو ساله سابق باشد تابع مقررات این ماده خواهند بود.
رئیس - آقای عمیدی نوری.
عمیدی نوری - بنده یک توضیحی می‌خواستم در مورد سرهنگ دومی نوشته‌اند داخل چون بنده نفهمیدم و در کمیسیون‌ها نبودم و اطلاع ندارم خواستم توضیح بدهند که منظور از این جمله که داخل چیست خواستم روشن بشوم.
نایب‌رئیس - آقای وزیر جنگ توضیح می‌دهید؟ وزیر جنگ چون یک اصطلاحی است که در ارتش و ترجمه () فرانسه است مقصود این است که وقتی می‌گویند از سروان تا سرگرد داخل یعنی سرگردی هم جزء این است اگر بگویند از سرگردی تا سرهنگ دومی (داخل) یعنی سرهنگ دومی هم جزئش هست یک وقت هم جزء می‌گفتند ولی قید جزء لغت خوبی نبود فعلاً لغتی که ما پیدا کرده‌ایم همین است. اگر لغت بهتری پیدا کنیم استعمال می‌کنیم.
نایب‌رئیس - دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی گرفته می‌شود به ماده ۴۴ و تبصره آن آقایانی که با ماده ۴۴ و تبصره آن موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده چهل و پنج مطرح است قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۴۵ - هم‌ردیفان و افسران اداری فعلی در صورتی که حداقل دارای گواهینامه دوره کامل متوسطه باشند حداکثر تا درجه هم‌ردیف سرهنگی و یا سرهنگ اداری ترفیع یافته و مدت توقف آنان در درجات مانند فارغ‌التحصیلان آموزشگاه افسری جزء خواهد بود و در صورتی که دارای دانشنامه لیسانس باشند حداکثر تا درجه هم‌ردیف سرتیپی یا سرتیپ اداری ارتقا خواهند یافت و چنانچه فاقد گواهینامه دوره کامل متوسطه باشند حداکثر تا درجه سرهنگ دومی ترفیع یافته و توقف آنان در درجات یک برابر و نیم مدت فارغ‌التحصیلان دانشکده افسری خواهد بود. تبصره در صورتی که افسران مذکور قسمت اخیر این ماده فعلاً درجاتشان بالاتر از سرهنگ دومی باشد در همان درجه باقی و ترفیع حاصل نخواهد نمود.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۴۵ موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد.
ماده ۴۶ مطرح است قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۴۶ - مدت زندانی محاکماتی کلیه افسران و کارمندان از لحاظ ترفیع جزو خدمت آنان در درجه مربوطه محسوب نخواهد شد. نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۴۶ موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
ماده ۴۷ مطرح است و قرائت می‌شود (به شرح زیر خوانده شد).
۳ - شرایط استخدام و ترفیع کادر وظیفه
ماده۴۷ - افسران وظیفه‌ای که خدمت زیر پرچم خود را انجام داده و مایل به استخدام در نیروهای مسلح شاهنشاهی و ژاندارمری باشند در صورت احتیاج و واجد بودن شرایط مندرجه در این قانون ممکن است به خدمت پذیرفته شوند در این صورت پس از طی دوره‌های اطلاعات مخصوص رسته مربوطه دیپلمه‌ها با درجه ستوان سومی و با مزایای فارغ‌التحصیلان آموزشگاه افسری جزء و لیسانسیه‌ها و دکترها به ترتیب با درجه ستوان دومی و ستوان یکمی با مزایای فارغ‌التحصیلان دانشکده افسری استخدام خواهند شد. تبصره چنانچه افسران احتیاط و ذخیره در طی مراحل خدمتی به ترفیع درجه نائل شده باشند استخدام آنان با آخرین درجه‌ای که دارا می‌باشند انجام و از لحاظ ترفیع قدمت خدمت درجه از آنان می‌شود که استخدام رسمی آنان در فرمان همگانی ارتشی درج گردد.
نایب‌رئیس - آقایانی که نسبت به ماده ۴۷ و تبصره آن موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند). تصویب شد.
ماده ۴۸ مطرح است. (به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۴۸ - افسران وظیفه‌ای که خدمت زیر پرچم خود را به پایان رسانده‌اند در هر یک از مراحل احتیاط و ذخیره که برابر مقررات ماده ۱۲۳ قانون خدمت نظام‌وظیفه جهت تجدید تعلیمات احضار و از عهده امتحانات مربوطه برآیند پس از طی هر یک از مراحل احضار به شرح زیر به یک درجه ترفیع نائل خواهند شد:
۱- در پایان چهارسال دوره احتیاط.
۲- در خاتمه شش سال اول دوره ذخیره اول.
۳- در انقضا هشت سال دوم دوره ذخیره اول.
۴- در خاتمه پنج سال دوره ذخیره دوم.
نایب‌رئیس - آقای عمیدی نوری.
عمیدی نوری - بنده توضیحی می‌خواهم راجع به ترفیعات افسران وظیفه که خدمت زیر پرچم خود را انجام داده باشند این چیست مگر آنها حقوق هم می‌گیرند؟ یا اینکه این رتبه‌های آنها رتبه‌های افتخاری است که به آنها داده‌اند خواستم آقای وزیر جنگ توضیح بدهند که این رتبه‌ها چیست تا روشن بشویم.
نایب‌رئیس - آقای وزیر جنگ.
وزیر جنگ - این تعلیماتی که به سربازهای وظیفه یا افسرهای وظیفه داده می‌شود باید هر چند سال یک مرتبه تجدید بشود که فراموش نکنند آنچه را که می‌دانند و برای اینکه آشنا بشوند با اسلحه و اداوات جدید بنابراین در قانون پیش‌بینی شده است که هم افسر و هم سرباز تا اینکه خدمت نظام وظیفه‌شان که شامل احتیاط و ذخیره است پایان نیافته یک دوره‌های تعلیماتی بیایند به بینند این دوره‌ها را که دیدند به همین ترتیب که در ماده ۴۸ قید شده است یک پاداشی لازم دارند چون یک ورزیدگی جدیدی پیدا کرده‌اند. یک درجاتی بهشان داده می‌شود البته وقتی برگشتند به زندگی عادی دیگر حقوقی نخواهند گرفت ولی تا مدتی که زیر پرچم خدمت می‌کنند اینها از حقوق درجه‌ای که دارند استفاده می‌کنند (دکتر شفیع امین - ولی تا به حال عملی نشده است) اگر عملی نشده است به واسطه اشکالات بودجه‌ای بوده است و امیدوارم که در آتیه موفق بشویم بدهیم (انشاالله).
نایب‌رئیس - دیگری نظری نسبت به ماده ۴۸ نیست؟ (اظهاری نشد) رأی گرفته می‌شود به ماده ۴۸ آقایانی که با ماده ۴۸ موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند). تصویب شد.
ماده ۴۹ - مطرح است قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۹ - افراد و درجه‌دارانی که خدمت زیر پرچم خود را به پایان رسانیده و داخل در ادوار احتیاط و ذخیره اول و دوم هستند در احضار تعلیماتی در صورت داشتن حسن شهرت و ابراز لیاقت و دادن امتحانات لازم ممکن است حداکثر تا درجه استوار یکمی وظیفه ارتقا یابند
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۴۹ موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده ۵۰ مطرح است قرائت می‌شود (به شرح ذیل قرائت شد).
ماده ۵۰ - در صورتی که سربازان وظیفه در حین خدمت زیر پرچم موفق به طی یکی از آموزشگاه‌های سرجوخگی یا گروهبانی کردند به درجه سرجوخگی و گروهبانی وظیفه نائل می‌شوند.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۵۰ موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده ۵۱ مطرح است قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد)
فصل پنجم حقوق و مزایای افسران و کارمندان ۱ حقوق:
ماده ۵۱ - مبنای حقوق ماهانه از اول ۱۳۳۷ دو هزار ریال تعیین می‌شود (حقوق ماهانه سرباز داوطلب) و برای سال‌های بعد وزارت جنگ با توجه به حداقل هزینه زندگی برای یک نفر سرباز با محاسبه کرایه‌خانه و سوخت و پوشاک و خوراک و مبنا را در نظر گرفته و جهت تصویب به هیئت دولت پیشنهاد می‌نماید و مقررات این قانون در مورد میزان حقوق و کسور بازنشستگی و مزایا از تاریخ فروردین ماه ۱۳۳۷ در مورد افسران و کارمندان حاضر به خدمت و بازنشستگان و مستمری بگیران و موظفین به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
نایب‌رئیس - آقای دکتر پیرنیا.
دکتر پیرنیا – از این ماده ۵۱ به طوری که ملاحظه می‌فرمایید قسمت‌های مالی و بودجه‌ای این لایحه مطرح می‌شود و بنده در این زمینه می‌خواستم از آقای وزیر جنگ نماینده دولت یک اطلاعاتی راجع به این قسمت بخواهم و یک توضیحاتی در اینجا لطف بفرمایند که نکات تاریک و مبهمی اگر وجود داشته باشد درباره وضع مالی و بودجه‌ای این لایحه روشن شود اساس لایحه به طوری که آقایان ملاحظه فرمودید یک لایحه استخدامی است و از لحاظ مقررات استخدامی این لایحه بسیار خوب و با مطالعه تهیه شده و زحمات زیادی در این باب کشیده شده است تردیدی نیست که تمام آقایان و تمام ملت ایران طرفدار این فکر هستند که نیروهای دفاعی ایران تا حداکثر کوشش از لحاظ مادی و معنوی تقویت بشوند (صحیح است) و لایحه‌ای که به این ترتیب تصویب می‌شود از لحاظ حسن اراده ارتش تأثیرات بسیار نیکویی خواهد داشت و بنابراین به نفع هدف اساسی مردم ایران که تقویت نیروهای دفاعی مملکت است تمام خواهد شد. البته نیروهای دفاعی یک مملکت برای اینکه این نیروهای دفاعی بتوانند وظایف خودشان را به بهترین وجهی انجام بدهند باید متکی به یک اقتصاد سالم و به یک مالیه محکم و به یک وضع اجتماعی خیلی صحیحی باشد که در او البته عدم رضایت حتی‌المقدور کم باشد یا احیاناً هیچ باشد و حتی‌المقدور تبعیضی وجود نداشته باشد و به خصوص تبعیضی در بین کسانی که برای یک دستگاه و یک دولت کار می‌کنند حتی‌المقدور خیلی کم باشد به همین جهت بنده لازم می‌دانم از سوابق خودم چند کلمه‌ای عرض کنم چون تصور می‌کنم برای کسی که ۵ سال از بهترین ایام زندگی خودش را در فرانسه در پاریس از سن ۱۸ تا ۲۳ سالگی در آن موقعی که همه جور در آن شهر رسائل خوشگذرانی فراهم بوده است کوشش کرده است شب و روز برای اینکه بتواند در یک مدرسه عالی نظامی وارد بشود و از آنجا فارغ‌التحصیل بشود. احتیاجی ندارد که با این سوابق و این کوشش و از علاقمندی خودش به ارتش به طور کلی به خصوص ارتش ایران صحبت کند و شاید تیمسار وزیر جنگ استحضار داشته باشند که در برگشتن از اروپا هر وقت از بنده دعوت شد که در دانشگاه جنگ صحبت کنم یا درس بدهم و یک مطالب مشکلی را بگویم افتخارا پذیرفتم. سوابقش خدمت تیمسار وزیر جنگ هست و علاوه بر آن تمام ملت ایران حقیقت گذشته از آن افتخارات تاریخی شاهد و ناظر خدماتی که در سنوات اخیر ارتش ایران به ملت ایران کرده است و اوضاع فعلی ما تا حدود زیادی مدیون و مرهون این خدمات است در خطه آذربایجان و قضیه نفت همه شاهد و ناظر هستند و تردیدی نیست که باید حداکثر کوشش در مورد تقویت ارتش از لحاظ مادی و معنوی بشود (صحیح است). ولی در مورد حقوق افسران البته آقایان استحضار دارند که معمولاً وارد شدن در خدمات لشگری مستلزم داشتن یک روحیه مخصوصی است البته کسانی که این روحیه را ندارند. معمولاً نباید و نمی‌توانند وارد ارتش بشوند و اگر وارد ارتش بشوند نمی‌توانند خدمات مؤثری انجام بدهند بنابراین برای آقایان افسران و آقایان افراد ارتش همین که حقوقشان به حدی رسید که بتواند یک زندگی مرفهی یک زندگی که باید باقناعت توأم باشد تأمین بکنند از لحاظ روحیه نظریاتشان کاملاً صحیح است و افسر ارتش در پی حقوق و در پی ثروتمند شدن اصولاً نیست. درپی افتخار است اگر همچو روحیه‌ای نباشد آن افرادی که این روحیه را ندارند در ارتش خدمات مفیدی انجام نخواهند داد و به خوبی می‌دانم که افسران شریفی که در دستگاه ارتش ایران هستند دارای چه روحیه‌ای هستند فقط برای ۲۰۰ یا سیصد تومان حقوق جمع نشده‌اند اینجا اینها کسانی هستند که برای دفاع میهنشان جمع شده‌اند و هیچ گوششان آشنا نیست به دویست یا سیصد تومان اضافه حقوق. اینها جانشان را در طبق اخلاص گذارده‌اند و نظرشان به دویست یا سیصد تومان اضافه حقوق نیست. البته هیچ تردیدی نیست که بایستی زندگی افسران تأمین بشود ولی بنده خیال می‌کنم یک سرلشکری که هزار و نهصد تومان حقوق می‌گیرد اگر از این سیصد تومان اضافه حقوقی که برای او معین شده اگر احتیاج نداشته باشد صرف‌نظر بکند برای مصالح اقتصادی و مصالح مملکت چندان ضرری به طرز روحیه وارد نخواهد شد به همین جهت بنده تقاضا داشتم که جناب آقای وزیر جنگ یک نکته را روشن بفرمایند که اولاً در اثر تصویب این لایحه و حقوق‌های جدید چه میزانی بر بودجه کل کشور اضافه می‌شود و بعضی آقایان در کمیسیون بودجه از همکاران که اطلاع داشتند این افزایش بودجه کل کشور را در اثر تصویب این قسمت دوم صد تا ۲۰۰ میلیون تومان بر آن کرده بودند که این مبلغ به نظر بنده و خود جنابعالی که وارد در جریان کل بودجه کشور هستید طرز تأمین این مبلغ از اول سال ۳۷ از چه راه فکر فرموده‌اید که از چه محلی می‌شود. این مبلغ را تأمین کرد برای اینکه الان مبلغ هنگفتی بودجه کسر دارد در روزنامه اطلاعات که ملاحظه می‌فرمایید در اخبار شهرستان‌ها که نوشته می‌شود غالباً شکایاتی می‌شود حقوق‌ها در مناطق دورافتاده خیلی دیر می‌رسد. مثلاً جناب آقای بیات ماکو شاید اطلاع داشته باشند که شرحی در روزنامه اطلاعات نوشته شده بود از آقایان فرهنگیان ماکو که در ماه تیر هنوز حقوق اردیبهشت به آنها پرداخت نشده است و جناب آقای وزیر فرهنگ در کمیسیون بودجه فرمودند که امسال برای اینکه بتوانند احتیاجات فرهنگی مملکت را تأمین بفرمایند احتیاج به ۱۵۰ میلیون تومان اضافه بودجه دارند (صحیح است). در حالیکه موفق نشده‌اند این علتش کسر بودجه است از آن بدتر این است که آقایان تصویب فرمودید لایحه بودجه که آن عده از مستخدمین دولت که حقوقشان در سنوات اخیر به هیچ‌وجه
ترمیم نشده و وضع زندگیشان هیچ مناسبت با قیمت‌های جدید و ارزش پول در وضع جدید ندارد افزایش به آنها داده بشود و به علت کسر بودجه این تعهد انجام نشده است و معلوم نیست که چه وقتی انجام می‌شود و همین‌طور در مورد دیگری که بنده به کرات کوشش کردم موافقت دولت را با آن جلب بکنم افزایش حقوق مهندسین و لیسانسیه‌ها بود (صحیح است). که به کرات با آقای وزیر دارایی و جناب آقای نخست‌وزیر صحبت کردم برای اینکه حقوق این عده تأمین بشود و در این زمینه هم به علت کسر بودجه موفقیت حاصل نشد آن چیزی که بنده خودم می‌خواهم عرض بکنم این است که برای سال آینده یک محلی که بنویسند از این محل یک اضافه درآمد مهمی می‌توان به دست می‌آید.
هیچ به نظرم نمی‌رسد برای اینکه اولاً در قسمت نفت که فکر نمی‌شود کرد که میزان استخراج به مقدار متنابهی افزایش پیدا کند و یا اینکه قیمت نفت با این افزایش که امسال پیدا کرده است به همین تناسب در سال آینده افزایش پیدا کند. همین‌طور در قسمت مالیات‌ها آنچه مربوط به مالیات غیرمستقیم است که دولت خودش جدا با افزایش مالیات‌های غیرمستقیم مخالف است و همین‌طور که ملاحظه فرمودند با افزایش قیمت قند و شکر به علت افزایش مالیات‌های غیرمستقیم مخالفت کرده است در قسمت افزایش مالیات‌های مستقیم هم نیز محتاج به یک دستگاه اداری خیلی قوی. مجهزی است خیلی پاک و وهیلی بی‌نظر و به وجود آوردن چنین دستگاهی سالها طول می‌کشد به علاوه مقرر کردن و تقویت کردن مالیات‌های مستقیم شدید همان‌طورکه جناب آقای خلعت‌بری فرمودند در یک کشوری که وارد مرحله توسعه اقتصادی نشده و باید افراد را تشویق بکنیم به سرمایه‌گذاری و فعالیت اقتصادی افزایش این مالیات‌ها از لحاظ تصویب خیلی مشکل است روی این جهات بنده می‌خواهم جناب آقای وزیرجنگ در این باب یک توضیحاتی لطف بفرمایید که این نکات مبهم روشن بشود.
نایب‌رئیس - آقای عمیدی نوری موافق هستید؟
عمیدی نوری - بلی.
نایب‌رئیس – بفرمایید.
عمیدی نوری - ماده ۵۱ از مواد خوب این لایحه است و آن راجع به مبنای حقوق سرباز است یعنی حقوق ماهیانه‌ای که به یک مأخذ ناچیزی تا به حال هست و یکی از نقاط ضعف و مبانی مشکلات ارتش ماست و از نقاط ضعفی است که گاهی رویش بحث می‌شود و تذکر داده می‌شود اینجا آورده‌اند روی یک مبنای اساسی یعنی یک اصلی که در همه جای دنیا هست و در استخدام کشوری هم هست که بایستی حقوق مستخدمین حداقلش هر سال تعیین بشود و در سال‌های بعد هم به تناسب اوضاع زندگی آن سال معین بشود گاهی پیش می‌آید که در نتیجه وضع بهتری خرج پائین بیاید ممکن است که در سال بعد خرج کمتر باشد. گاهی مثل زندگی بد ما که متأسفانه هی می‌رود بالا و نمی‌شود حقوق ماهیانه آن فردی که عمر خودش را در راه وطن و مملکت گذاشته به یک مأخذ ناچیزی باقی بماند اینست که طرز تنظیم این لایحه که ماهیانه دو هزار ریال از اول سال ۳۷ برای سرباز داوطلب حقوق تعیین شده به عقیده بنده بسیار صحیح است و سنوات بعدش را موکول کرده است به ترتیبی که بعد بایستی بشود اما راجع به آن قسمتی که آقای دکتر پیرنیا فرمودند بنده هم خیال می‌کنم که بودجه وزارت جنگ خیلی فرق می‌کند در نتیجه این افزایش این را البته خود جناب آقای وزیر جنگ توضیح خواهند فرمود ولی من معتقدم که این لایحه یک لایحه استخدامی است که ترتیب رتبه‌ها و ترتیب کارها را تعیین می‌کند و اجرای آن از سال ۱۳۳۷ به بعد است البته در بودجه وزارت جنگ در مجلس می‌بایستی ترتیبات اجرای این قانون و رعایت اجرای آن شده باشد و البته دولت هم رعایت خواهد کرد که به هر کیفیتی هست از اقلام دیگر بکاهد و در اجرای این قانون که یک ارتش مترقی مفید از لحاظ مصلحت مملکت به وجود می‌آید بکوشد. الان جناب آقای دکتر پیرنیا ما رد طرز کار و مخارجمان باید تجدیدنظر بکنیم این را بنده الان شنیدم که با آنکه بیش از صد جیپ از جیپ‌های اداره آمار عمومی موجود است. امروز ۵۰ جیپ دیگر تصویب شده است بخرند که معلوم نیست برای چه تصویب شده است این یک قلم خرج بی‌مورد است (موسوی و بهبهانی - نشده است). این یک قلم است که تقاضا شده است که ۵۰ جیپ دیگر بدهند در حالی که ما ۱۵۰ جیپ برای آمار عمومی داریم که حالا با اینکه آمار عمومی تمام شده کارش را هم کرده از آن صد و پنجاه جیپ باز صدتای آن باقی مانده است این را بنده به عنوان مثال عرض کردم که ما از این‌گونه اقلام و از این‌گونه صرفه‌جویی‌ها در بودجه مملکتی داریم که همان نظری هم که جناب آقای دکتر پیرنیا دادند که ما چرا اینقدر مالیات‌ها را اضافه کنیم و ایراد هم به موقع و وارد است باید بپردازیم به صرفه‌جویی در آن قسمت‌هایی که کمتر به آن احتیاج داریم باید به این‌گونه امور توجه کنیم که مملکت احتیاج بیشتر به آن دارد و از آنها استفاده کنیم اینست که بنده بحث این موضوع را مؤثر می‌دانم ولی معتقدم که جایش اینجا نیست جایش در اصل این قانون است، در بودجه مملکتی است.
نایب‌رئیس - آقای خلعت‌بری مخالفید؟ بفرمایید.
خلعت‌بری - بنده خیلی خوشحالم که برای اولین دفعه می‌بینم که آن فکر و آن نیتی که بنده داشتم و از لحاظ سیاسی به آن معتقد بودم جامه عمل پوشیده و اینست که ما سرباز داوطلب هم لازم داریم. همان‌طور که افسر داوطلب لازم داریم سرباز داوطلب هم لازم داریم. بیش از این توضیح عرض نمی‌کنم ولی یک چیزی که مورد توجه است این است که همان‌طور که جناب آقای دکتر پیرنیا تذکر دادند خارج از بنیه مالی و وضع اقتصادی ما باشد والا دوام پیدا نخواهد کرد در غیر این صورت در این ماده ۵۱ سرباز داوطلب پیش‌بینی کرده و برای هر فردی هم در ماه حداقل دو هزار ریال پیش‌بینی کرده و بعد موکول کرده است به هیئت وزیران که با توجه به هزینه و خوراک و پوشاک میزان آن را معین کند، آقایان محترم می‌دانند که این عدم رضایتی که مردم در ولایات از افراد ژاندارم و مأمورین دولت پیدا کرده‌اند دلیل اولش این است که این حقوق حقوقی نیست که یک آدم با آن زندگی کند بنابراین وقتی سرباز داوطلب دعوت شد و لباس نظامی به او داده شد این با دویست تومان نمی‌تواند زندگی کند، کسر خرجش را بایستی از طریق لباس تأمین کرد همان‌طور که ژاندارمری تأمین می‌کند، این اشکال اول، بنابراین مبلغ خیلی بیش از آن چیزی است که الان حساب می‌شود دوم مخارج زیاد می‌شود سرباز داوطلب که یک هزار و دو هزار و سه هزار نیست سرباز داوطلب اگر همین‌طور برای سایر قسمت‌های این قانون خرج بالا می‌رود ما مردم ایران با کمال شهامت دفاع خودمان را به عهده گرفته‌ایم و برای دفاع خودمان هیچ وقت پول نمی‌خواهیم با دست خالی هم در موقعش دفاع کرده‌ایم، مردم ایران با شکم خالی و با دست خالی در مقابل قدرت و اسلحه در سال‌های ۲۳ و ۲۴ و ۲۵ جنگ کردند، مبارزه کردند، دفاع کردند، ولی وقتی که در یک پاکت بین‌المللی از لحاظ حفظ صلح و تشکیل جبهه دفاع وارد شدیم تعهدات ما زیاد شده است و به طریق اولی مخارج ماهم زیادتر شده است و زیادترخواهد شد و این بودجه و این بودجه‌ها کفایت مخارج ما را آن‌طوری که خودمان در نظر داریم و از لحاظ حفظ صلح لازمست نمی‌کند، بنده برای اینکه مطلب اساسی این امر در اینجا از لحاظ آینده ما و بودجه روشن شده باشد ناچار هستم بعضی تذکرات بدهم مخصوصاً توجه جناب آقای وزیر جنگ را در این موضوعات جلب می‌کنم، عرض کنم یک ماه پیش بنده خواندم در روزنامه‌ها که آمریکا به مملکت لهستان که کمونیست به تمام معنی است حکومتش هم حکومت کمونیستی است تازه آن یکی رفته کومولکا آمده، کومولکا هم کمونیست است و حکومت دست کمونیست‌هاست، آن کمونیست رفته یک کمونیست دیگری آمده، البته بنده همیشه گفته‌ام ما از کمک‌های امریکا نسبت به مملکت ایران و دولت ایران متشکرهستیم ولی باید توجه بشود، دولت امریکا که به یک کشور لهستانی کمونیست صد میلیون حاضر شده کمک کند، دوستان خودش از لحاظ این کمک‌ها مقدم و مرجحند (صحیح است). دوستانی که از لحاظ مسلک و مرام و رژیم و حکومت ۱۲ سال است در مقابل کمونیزم بزرگ‌ترین سد در خاورمیانه بوده‌اند و این سد اگر خدای نکرده برداشته می‌شد یا برداشته شود کمونیسم سرتاسر آسیا را فرا خواهد گرفت. طغیان پیشه‌وری و آن مسائل اهمیتش برای این بود که اگر می‌آمدند و به کرمانشاه و کردستان می‌رسیدند بین‌النهرین و سوریه و مصر از دست می‌رفت، ایران کلید خاورمیانه است، در اسپانیا ۸۲۰ میلیون دلار دولت امریکا با پول خودش کمک کرده است و سه فرودگاه و دو اسگله دریایی می‌سازد حساب بفرمایید چقدر است، آن وقت اسپانیا کجای جبهه است، ما کجای جبهه هستیم امریکا به یوگسلاوی هزار میلیون دلار کمک کرده است و بیشترش کمک نظامی است در صورتی که پارسال به مجرد اینکه یک خورده اوضاع سیاسی عالم تغییر پیدا کرد یوگسلاوی رل سوسیالیست هستیم و برادران سوسیالیست لااقل در جنگ مخالف هم نخواهند بود. بنابراین بنده اگر عضو دولت ایران بودم حالا که عضو دولت نیستم و این تریبون دستم است عرض کنم این مخارج هنگفتی که برای دفاع به عهده گرفته‌ایم از عهده توانایی ما و از وضع اقتصادی ما خارج است و باید در این مسائل به ما کمک کنند (صحیح است) و یک کمک مؤثر این است که بودجه وزارت جنگ کمک کنند، کمک دائمی تا چند سال تا ما وضع اقتصادی کشورمان طوری باشدکه در نتیجه تولید و افزایش درآمد خودمان بتوانیم مخارجی که لازم است بکنیم و بنده از روی عقیده عرض می‌کنم که ما در درجه اول باید مقتدر باشیم. دوره تظاهر و حرف گذشته است ثابت شده است که باید قوی و مقتدر بود بنابراین باید مملکت ما از لحاظ خودمان و از لحاظ مجاورین باید لااقل قوی باشد این بحثی که پیش می‌کشند و هی می‌گویند خلیج عربی و خلیج عربستان این را آقایان شوخی تصور نفرمایند ما خلیج فارسمان وقتی که تمام کرانه‌هایش دست ما بود برای این بود که بحریه داشتیم ما احتیاج به یک بحریه قوی در خلیج فارس داریم ما خلیج فارس را
باید از لحاظ بحریه حفظ کنیم والا حوادث ممکن است پیش بیاید، این وظیفه ملی است که می‌گویم بنابراین مخارج فعلی و مخارج آینده تشکیل بحریه در خلیج فارس اینها یک مخارجی است که از قدرت این بودجه ضعف ما خارج است و چون ما ثابت کردم که در خاورمیانه و آسیا از لحاظ عقیده و شهامت بهترین و مؤثرترین مبارزه را کرده‌ایم و سنگر خاورمیانه هستیم باید در این مواردی که عرض کردم کمک بشود البته بنده عرض نمی‌کنم کمک الزامی است البته مخیرند که بدهند و مخیرند که ندهند. این را که عرض می‌کنم اگر بدهند تشکر می‌کنم ولی وظیفه دولت است که برود این مطالب را بگوید و من اینجا گفتم برای این که گفته شود و منعکس شود. ما که اینجا اینطور مصمم ایستاده‌ایم برای دفاع از خودمان در درجه اول و بعد برای کمک اصلی دنیا در این قسمت مهم دنیا، بنابراین کمک‌های مؤثر اگر به ما بشود ما را مصمم‌تر خواهد کرد در مقاومت ما برای دفاع از خودمان و حفظ صلح مؤثرخواهد بود والا اگر خدای نخواسته ما کسر بودجه داشتیم آن وقت جناب آقای وزیر جنگ دو سال دیگر چه خواهدکرد؟
سرباز امروز در پانصد تومان خرجش تثبیت می‌شود غیر از این فکر نکنید سرباز که نباید مثل گدا زندگی کند، یک سرباز امریکایی از یک سپهبد ما خیلی زندگیش بهتر است چون حقوق بیشتر می‌گیرد، بنابراین حساب کنید سربازی که اقلاً باید ماهی صد و پنجاه تومان کرایه‌خانه بدهد و بچه‌اش را باید بفرستد به مدرسه. این دو قلم به تنهایی می‌شود دویست تومان، شما چرا مأخذ را دویست تومان گرفته‌اید. شما مأخذ را پانصد تومان بگیرید و یک حساب بگذارید و بگویید حالا که سربازهای ما، کشاورزان ما از مزارع می‌آیند اینجا برای خدمت مقدس سربازی و حفظ مملکت در حال و آینده و دهات خالی می‌شود پس کمک بکنید تراکتور بدهید کمباین بدهید وسایل کشاورزی بدهید که جای سربازهایی که می‌آیند ماشین‌آلات بگیرند. سرباز که می‌آید ده خالی می‌شود بودجه دولت هم که کفاف ماهی چهارصد پانصد تومان حقوق سرباز و حقوق افسرها را نمی‌کند. افسرهای ما هم حقوق‌هایشان باید خیلی بالاتر از اینها باشد، آقایان صحبت جان است کسی که می‌رود جانش را در مقابل گلوله سیر می‌کند باید بیشتر حقوق بگیرد، باید سه برابر حقوق بگیرد، برای اینکه می‌زنند می‌کشندش وب چه‌اش یتیم می‌شود. بنابراین ما باید برای افسرهایمان بهترین حقوق‌ها و بهترین خانه‌ها را تأمین کنیم، سرباز آمریکایی وقتی می‌آید یا وقتی می‌رود به جبهه جنگ چرا با کمال جرأت می‌رود؟
برای اینکه می‌داند اگر بمیرد زندگی بچه‌اش تأمین است، زندگی زنش تأمین است و اگر رفت به مملکت خودش بهترین حقوق‌ها را به او می‌دهند، حقوق بازنشستگی می‌دهند، تمام وسایل در اختیارش است حق تقدم در دانشکده دارد، حق تقدم در ادارات دارد یک چنین افسری که هیچی ندارد، شب اول باید زن و بچه‌اش گرسنه بخوابند، این نمی‌تواند. حالا خوشبختانه افسرهای ما از روی حیث ملی و مفاخر ملی، از لحاظ فداکاری و وطن‌پرستی همیشه شرافتمندانه عمل کرده‌اند و زحمت کشیده‌اند ولی باید اینها را در نظر داشت اگر حالا ما تأمین نکنیم پس کی باید تأمین کنیم، این پول‌هایی که دوستان ما خرج می‌کنند این را صحبت بفرمایید. به سفیرتان بگویید برود صحبت کند بگوید آقا این پول‌ها را به دوستانتان کمک کنید که اینطور در مقابل کمونیزم مقاومت و مبارزه کرده‌اند این بود عرایض بنده.
نایب‌رئیس - آقای وزیر جنگ بیاناتی دارید؟ بفرمایید.
وزیر جنگ - بنده خیال می‌کنم بحث زیادی در اینجا نداریم برای اینکه هیچ کدام از آقایان حتی خود آقای دکتر پیرنیا هم مخالف این نیستند که باید حداقل هزینه زندگی را تأمین کرد این را خودشان فرمودند. البته افسرها و سربازهای ما برای کسب افتخار و برای میهن و خدمت به شاهنشاه خدمت می‌کنند ولی از قدیم گفته‌اند زربده مرد سپاهی را تا سر بدهد ولی باید حداقل زندگی برایش تأمین شود. شاید بعضی‌ها مخالف باشند که فایده ندارد. بنده از این لحاظ بحثی ندارم باید حداقل زندگی تأمین شود و شاید بعضی‌ها با این مبلغ هم مخالف باشند و بگویند زندگی سرباز با این مبلغ تأمین نمی‌شود ولی ما یک حداقلی گرفتیم که توانایی انجام تعهد خودمان را هم داشته باشیم. یک موضوعی که اشاره فرمودند که نباید تبعیض در بین کارمندان دولت باشد بنده از این فرصت استفاده می‌کنم اشخاصی که با رقم سر و کار ندارند ممکن است برایشان توهمی ایجاد شده باشد که حقوق نظامی‌ها و افسرها خیلی بالاتر از سایر قسمت‌هاست و حال آنکه بنده بالصراحه عرض می‌کنم که غیر از وزارت دارایی و قسمت‌های اداری افسران ارتش از سایر وزارت‌خانه‌ها کمتر حقوق می‌گیرند، از کارمندان وزارت دارایی و پست و تلگراف، از اینها فقط تا رتبه ۶ یک قدری بیشتر می‌دهیم مابقی را کمتر می‌دهیم. از استادان، از پزشک، از قاضی کمتر می‌گیرند مضافاً به اینکه با توجه به این قانون ترفیعات که قانون قبلی هم در حقیقت در همین حدود است حداقل ۲۶ سال خدمت لازم است برای اینکه یک ستوان دوم سرتیپ بشود یعنی حداقل رتبه ۹ بشود و در ارتش مراحل به آسانی طی نخواهد شد بعد از اینکه شش سال دوره متوسطه را یک نفر طی کرد می‌آید به دانشکده افسری ۳ سال که آنجا تحصیل می‌کند لیسانس در علوم می‌شود و در حقیقت قسمت اعظم تحصیلات آنجا علمی است و نظامی ندارد بعد از اینکه این سه سال را گذارند و لیسانسیه شد می‌آید بیرون شش ماه هم تحصیل می‌کند در رشته‌ای که انتخاب کرده سوار یا توپخانه یا پیاده، بعد در حال ستوان دومی خدمت می‌کند، بعد باید برای اینکه بتواند سروان بشود یک دوره دیگر را طی کند که حداقل سه سال خدمت در صف کرده باشند که بتواند وارد این دوره بشود. بعد از اینکه این دوره را طی کرد با درجه سروانی می‌تواند خدمت کند باز هم برای اینکه ترفیع پیدا کند فقط مدت خدمت کافی نیست باید دو مرتبه دانشگاه جنگ را برود ببیند تا سرتیپ بشود، این است که از یک طرف حداقل مدت خدمت خیلی طولانی است و خیلی فرق دارد با رتبه‌های ۹ سایر وزارت‌خانه‌ها و از طرف دیگر در هر حال یک قید و بست‌هایی هست یک تحصیلاتی باید بکنند و یک آزمایش‌هایی باید بدهند بنابراین یک چنین شخصی انصاف نیست که حداقل هزینه زندگی او تأمین نباشد بنابراین خیال می‌کنم در این قسمت بحث زیادی لازم نباشد و از طرفی افسرها و نظامی‌ها در زندگی روزمره و خدمت روزمره‌شان همیشه مواجه با خطر هستند همین چند وقت پیش بود که یکی از بهترین افسران ما در میدان تیراندازی نارنجک ترکید و شهید شد از این وقایع همه روزه هست بنابراین بسیار بجا و مناسب است که یک حداقلی برای هزینه زندگی آنها قائل بشویم و مزایایی داشته باشند و در این قانون جدید هم این اضافه حقوقی که داده شده آن قدرها زیاد نیست و بیشتر هم متوجه طبقات پائین بوده است مثلاً باید عرض کنم به حقوق یک گروهبان یکم طبق قانون جدید ۱۵۶ تومان اضافه می‌شود یک نفر استوار در حدود ۲۱۲ تومان اضافه می‌شود اما اضافه حقوقی که به یک سرتیپ داده می‌شود ۲۷۳ تومان و سرلشگر ۲۳۸ تومان اضافه حقوقش می‌شود و اینها از اینجا تأمین می‌شود طرز تأمینش چیست؟
اولاً وقتی ما قبول کردیم که این حداقلی است که باید داد راهش را هم باید پیدا کنیم، بعد هم ما امیدواریم که اضافه درآمد خواهیم داشت همین سه ماه اول امسال نسبت به سال قبل البته آقای وزیر دارایی ممکن است در موقع خودش توضیح بدهند، اضافه درآمد غیرمنتظره‌ای داشتیم و به طور قطع در سال آتیه اضافه درآمد خواهیم داشت از طرف دیگر در بودجه چهاردیواری وزارت جنگ خود ما می‌توانیم یک صرفه‌جویی‌هایی بکنیم که این حداقل زندگی را تأمین کنیم شاید هم یک عده‌ای در نتیجه همین قانون متقاعد بشوند و از صندوق بازنشستگی حقوق بگیرند بنابراین می‌شود مطمئن بود که تأمین می‌شود در هر حال این حداقلی است که همه آقایان تصدیق دارند.
که به اشخاصی که خدمتگزار شاه و میهن هستند باید پرداخته شود.
نایب‌رئیس - دیگر مخالفی نیست. آقای دکتر مشیر فاطمی.
دکتر مشیر فاطمی - بنده هیچ فکر نمی‌کردم که مجبور بشوم در این لایحه صحبت کنم ولی گاهی احساسات شخصی غلبه می‌کند و آن این است که جناب آقای ارسلان خلعت‌بری بیاناتی فرمودند که امریکا یک کمک‌هایی به ارتش ما بکند بنده خودم به سهم خودم معتقد هستم که این کمک‌ها باید به صورت کمک‌های نظامی و فنی باشد والا مخارج ارتش ایران را باید ملت ایران تهیه کند. باید ارتش را خوب نگاهداری کرد و اگر امریکا هم بخواهد کمک کند باید در جاهای دیگر کمک کند که ما از جاهای دیگر محل پیدا کنیم که بتوانیم یک ارتش قوی مردن مجهزی تهیه کنیم و امیدوارم که دوستان امریکایی ما هم سعی کنند در قسمت‌های دیگر به ما کمک کنند که در این قسمت موفق بشویم.
نایب‌رئیس - آقای مخبر صحبتی دارید. بفرمایید.
سرلشگر کیکاوسی - بنده خیلی عرایضم را مختصر می‌کنم فقط چیزی که باید به عرض برسانم این است که با تصویب این قانون سازمان وزارت جنگ بیشتر توانایی پیدا می‌کند که بودجه‌ای را که ما الان فکر می‌کنیم در حدود فرمایشات جناب آقای دکتر پیرنیا علاوه می‌شود ترمیم کنیم، الان تعداد درجات بالا خیلی زیاد است، با تصویب این قانون دولت نمی‌تواند به مقدار زیاد درجات بالا داشته باشد علت دیگری که دولت این قانون را مورد توجه قرار داده است نزدیک شدن مهر ماه است که در مهرماه باید عملی شود و از بودجه وزارت جنگ تأمین این حقوق‌ها ممکن نبود به علاوه اگر ما بخواهیم وزارت‌خانه‌های دیگر را هم اصلاح کنیم خود جناب آقای دکتر پیرنیا اطلاع دارند که علتش در سازمان وزارت‌خانه‌ها است. متأسفانه در این سه سالی که بنده اینجا افتخار نمایندگی دارم هر چه به دولت تذکر داده شد توجهی بشود. ان‌شاءالله این تذکرات را دولت در نظر می‌گیرد و سازمان وزارت‌خانه‌ها را درست می‌کند همین‌طور که وزارت جنگ هم در واقع سازمانش را کوچک می‌کند نه بزرگ مطلب دیگری که می‌خواستم عرض کنم این دولت حاضری که در مجلس راجع به بودجه گذشته صحبت کرد امکانات دارایی مملکت را در نظر گرفته و همین دولت
است که از این لایحه دفاع می‌کند بنابراین تمام اطراف و جوانیش را در نظر می‌گیرد و امکانات انجام این برنامه را برای خودش پیش‌بینی کرده است انشاالله اگر در بودجه آخر سال که به مجلس می‌دهد پیش‌بینی نکرده بود آن وقت باید روی فرمایشات آقای دکتر پیرنیا بحث کرد.
نایب‌رئیس - پیشنهاد کفایت مذاکرات در ماده ۵۱ از طرف آقای عمیدی نوری رسیده است. اما چون دیگر موافق و مخالف اجازه نخواسته‌اند اعلام رأی می‌کنم.
نسبت به ماده ۵۱ آقایانی که با ماده ۵۱ موافقند قیام بفرمایند (اغلب برخاستند). تصویب شد.
ماده ۵۲ - مطرح است قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد) ماده ۵۲ افسران و کارمندان از لحاظ تعیین میزان حقوق ماهانه به دو طبقه تقسیم می‌شوند: الف) طبقه یک افراد و درجه‌داران و هم‌ردیف آنان. ب) طبقه دو افسران و هم‌ردیفان.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۵۲ و تبصره‌های آن موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند). تصویب شد.
ماده ۵۳ مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد).
ماده ۵۳ - حقوق ماهانه افسران و کارمندان به شرح زیر تعیین می‌گردد.
الف) حقوق درجات طبقه یک از سرباز یکم به بالا مساوی است با حقوق درجه ما قبل به علاوه ده درصد حقوق مبنا ضرت در حداقل سنوات توقف در درجه ماقبل مندرج در ماده ۳۲ حقوق درجات طبقه دوم مساوی است به حقوق درجه ماقبل به علاوه بیست درصد حقوق مبنا ضرت در حداقل سنوات توقف در درجه ماقبل (مندرج در ماده ۳۲).
تبصره ۱ - حقوق درجه افسریار مساوی است با حقوق درجه استوار یکم به علاوه ده درصد مبنا (مندرج در ماده ۵۱.)
تبصره ۲ - حقوق درجه ستوان سوم مساوی است با حقوق درجه افسریار به علاوه بیست درصد حقوق مبنا (مندرج درماده ۵۱).
تبصره ۳ - حداقل توقف در درجات امرا برای محاسبه حقوق چهار سال است محسوب خواهد شد. به علاوه بر حقوق مندرج در بند «الف» این ماده به حقوق افسران و کارمندان ارتش در هر طبقه که باشند در برابر هر یک سال خدمتی که انجام داده یا می‌دهند (مدت خدمت بالاتر از ۳۰ سال محسوب نمی‌شود). برای طبقه یکم صدی پنج و برای طبقه دوم صدی ده حقوق مبنا مندرجه در ماده ۵۱ به نام حقوق سنواتی اضافه خواهد شد.
تبصره ۱ - افسرانی که مدتی خدمت درجه‌داری داشته‌اند برای آن مدت از صدی پنج حقوق مبنا مندرجه در ماده ۵۱ استفاده خواهند کرد.
تبصره ۲ - مبنای محاسبه سنوات خدمت منظور در بند «ب» این ماده اول مهرماه هر سال محسوب خواهد شد.
تبصره ۳ - حقوق کارمندان غیرنظامی حقوقی است که در قانون استخدام کشوری و یا مقررات استخدامی مربوطه به آنان تعلق می‌گیرد.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۵۳ و تبصره‌های آن موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند). تصویب شد.
ماده ۵۴ مطرح است (به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۴ - کسانی که در عرض سال یکی از تنبیهات زیر درباره آنان اجرا شود از اضافه حقوق مندرج در بند (ب) ماده ۵۳ سال بعد محروم خواهند بود:
الف) بدون کاری بیش از دو ماه.
ب) انتظار خدمت بیش از سه ماه.
ج) محکومیت به حبس طبق رأی قطعی دادگاه.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۵۴ و بندهای آن موافقند قیام بفرمایند (اغلب برخاستند). تصویب شد.
ماده ۵۵ مطرح است (به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۵ - حقوق افسران و کارمندانی که بدون کار می‌شوند یک دوم و افسران و کارمندانی که منظر خدمت می‌گردند دو سوم آخرین حقوق زمان اشتغال آنان خواهد بود.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۵۵ موافقند قیام بفرمایند (اغلب برخاستند). تصویب شد.
ماده ۵۶ مطرح است
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۶ - حقوق و مزایای ماهانه درجه‌داران و نفرات وظیفه به شرح زیر خواهد بود: سرباز وظیفه بیست ریال، سرباز یکم وظیفه پنجاه ریال، سرجوخه وظیفه یک صد ریال، گروهبان ۳ وظیفه دویست ریال، گروهبان ۲ وظیفه سیصد ریال، گروهبان ۱ وظیفه چهار صد ریال.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۵۶ موافقند قیام بفرمایند (اغلب برخاستند). تصویب شد.
ماده ۵۷ مطرح است
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۷ - حقوق و مزایای افسران و استواران وظیفه مانند افسران و استواران هم درجه کادر ثابت خواهد بود.
نایب‌رئیس - آفایانی که با ماده ۵۷ موافقند قیام بفرمایند (اغلب برخاستند). تصویب شد.
ماده ۵۸ مطرح است
(به شرح زیر قرائت می‌شود)
ماده ۵۸ - دانش آموزان دبیرستان‌های نظام و آموزشگاه‌های درجه‌داری و دانشجویان آموزشگاه‌های افسری جزء و دانشکده افسری به شرح زیر حقوق دریافت خواهند داشت:
الف) دانش‌آموزان سال‌های ۴ و ۵ و ۶ دبیرستاهای نظام معادل پانزده درصد مبنا (مندرج در ماده ۵۱)
ب) دانش‌آموزان آموزشگاه‌های درجه‌داری معادل نصف مبنا مندرج در ماده ۵۱.
ج) دانشجویان سال‌های ۱ و ۲ دانشکده افسری و آموزشگاه‌های افسری جزء دو سوم مبنا (مندرج در ماده ۵۱).
د) دانشجویان سال نهایی دانشکده افسری معادل یک برابر و نیم مبنا (مندرج درماده ۵۱).
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۵۸ و بندهای آن موافقند قیام بفرمایند (اغلب برخاستند). تصویب شد.
ماده ۵۹ مطرح است
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۹ - افسران و کارمندان نیروهای مسلح شاهنشاهی که برای تحصیل به یکی از آموزشگاه‌ها یا دانشکده‌های افسری معرفی می‌گردند. در مدت تحصیل از حقوق و مزایای درجه مربوطه استفاده خواهند کرد.
نایب‌رئیس - آقایانی که با ماده ۵۹ موافقند قیام بفرمایند (اغلب برخاستند). تصویب شد.
۷ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
نایب‌رئیس - چون وقت منقضی شده است لذا جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز یکشنبه سی تیر دستور همین لایحه است
(مجلس مقارن ظهر ختم شد)
نایب‌رئیس مجلس شورای ملی ـ عماد تربتی