مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۷ بهمن ۱۳۵۰ نشست ۳۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۲۷ بهمن ۱۳۵۰ نشست ۳۶
مجلس ساعت نه صبح به ریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید.
فهرست مطالب:
- ۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
- ۲- ادامه بحث در کلیات گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به لایحه بودجه سال ۱۳۵۱ کل کشور
- ۳- ختم جلسه
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
رئیس ـ اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان مهندس اردلان ـ عبدالحسین آموزگار ـ اخلاقی ـ دکتر برومند ـ دکتر حبیب بهبهانی ـ دکتر خطیبی ـ زرین پور ـ سجادی ـ مهندس سهم‌الدینی ـ شیخ بهائی ـ دکتر غنی ـ مجد ـ نجد شیبانی ـ دکتر فضل‌الله صدر ـ خانم دکتر سرخوش.
غائبین مریض
- آقایان پرویزی ـ حیدری ـ بانو دکتر دولتشاهی ـ مهندس عباس زاهدی ـ ضیائی احمدی ـ دکتر متین ـ دکتر یگانگی.
- ادامه بحث در کلیات گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به لایحه بودجه سال ۱۳۵۱ کل کشور
۲- ادامة بحث در کلیات گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به لایحه بودجه سال ۱۳۵۱ کل کشور.
رئیس ـ وارد دستور می‌شویم کلیات لایحه بودجه سال ۱۳۵۱ کل کشور مطرح است آقای زهتاب فرد بفرمائید.
زهتاب فرد ـ با کسب اجازه از مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی نهایت خوشحالم که دیروز وزیر دانشمند و شخصیت عالی‌مقام دولتی غیر حزبی ما جناب آموزگار گو اینکه قدری عجله فرمودند ولی بهرحال از همین اندازه توجه و دقت که به قسمتی در مطالب من مبذول داشتند تشکر می‌کنم. جناب آموزگار اینجا عنوان فرمودند راجع به دو سه مورد آرزومند بودم که امروز اینجا تشریف می‌داشتند و شاید آن چند کلمه‌ای که اینجا فرمودند موجب خستگی ایشان شده است در موقعی که بودجه مطرح است در جلسه حضور ندارند بنده راجع به آمل و رودبار مطالبی عرض کردم و ایشان ضمن تأیید راجع به چهار ماه و شش ماه توضیح دادند. چهار ماه اولی را قبول فرمودند شش ماه دوم را که گویا کسر وصولی داشت مطرح فرمودند و شاید خبری کسب می‌فرمودند که ایشان بعد از آن مرتکب جنایتی هم شده‌اند و آنوقت بنده را هم شریک جرمشان می‌کردند، بنده عرض کردم ۵% اضافه درآمد داشته بازرسان شاهنشاهی تأیید کرده‌اند تقاضای تشویقش را کرده‌اند ولی اینان از طرف وزیر مربوط توبیخ شده‌اند معلوم شد که آن درست بوده ولی غفلت اینان در شش‌ماهة بعد مربوط به آن قسمت نبوده است و اظهارات ایشان در مورد مسأله نفت از آن نوع اسلح‌هائی است که سابق در این مملکت رسم بود و یادم می‌آید شخصی در این مملکت یکوقت به مناسبتی و به لحاظی بازیگر و میدان‌دار سیاست شد از ترکیب هر کس خوشش نمی‌آمد و هرکس که با نظر ایشان مخالفت می‌کرد، می‌گفت عامل اجنبی است این تهمت و این افترا در این مملکت بود ولی خوشبختانه در شش بهمن هرگونه اتهام که از این نوع بود پرونده‌اش بسته شده است. من کی عرض کردم که ما نفت را بگذاریم زیر زمین؟ من کی چنین عرضی کردم من کی به این حرف معتقد هستم؟ من نه تنها اشاره‌ای به این امر نکردم نه تنها معتقد نیستم بلکه مثالی زدم که در صورت مذاکرات منعکس است. من عرض کردم این سرمایه ملی است نه درآمد ملی این سرمایه ملی باید به نحوی بکار برده می‌شد که ما را وادار نمی‌کرد که همه ساله سازمان برنامه مبالغ سرسام‌آوری از خارج وام بگیرد. ما گفتیم این مبلغ یک سرمایه ملی است سرمایه ملی در یک مدت معینی بازده باید داشته باشد. شما وقتی ده میلیون تومان سرمایه شخصی خودتان را در یک کار عمرانی، تولیدی، انتاجی بکار می‌برید انتظار دارید که بعد از هفت سال، هشت سال حداکثر ده سال این پول به شما برگردد والا اگر بنا باشد ما پولی را برداریم بعد در یک کار غیر مفیدی بکار ببریم یا مابین نور چشمانمان غیر عادلانه توزیع کنیم و آن را در جاهائی بکار ببریم که شخص اول مملکت در سازمان برنامه در مصاحبه اخیرشان فرمودند اکثر این پروژه‌ها که متکی به سرمایه ملی نفت است، ما کی گفتیم سرمایه ملی نفت را بخوابانید، فرمودند که اکثر این پروژه‌ها و برنامه‌ها که متکی به سرمایه ملی است با ناکامی روبرو است. آقای آموزگار راجع به سد فرمودند که ما سد ساختیم ما هم میدانیم ولی بعد از چند سال آمدید گزارش دادید آنهم بعد از اظهارات ملوکانه گفتید زه‌کشی نکرده بودیم. شما وقتیکه چند جریب زمین خودتان را می‌خواهید آبیاری کنید این موارد را پیش‌بینی نمی‌کنید؟ این همه مهندسین مشاور و متخصصین امور اقتصاد را راه انداخته‌اید ولی این را نخوانده بودید که سد به مرحله‌ای در پرشدن رسیده است که قابل استفاده نیست. دو سال است که در برنامه‌هایتان متذکر می‌شوید که زه‌کشی خواهید کرد کانال کشی خواهید کرد اگر ما ایراد می‌گیریم چرا تکفیر می‌کنید همین اندازه که قدرت وزارت به شما اجازه مداخله می‌دهد که به خودتان حق بدهید که به یک نماینده بگوئید تا سیه‌روی شود هر که در او غش باشد و مقام شامخ ریاست مجلس شورای ملی این حرف وزیر بی‌پروای پارلمان را می‌شنوند و به سکوت برگزار می‌کنند (صحیح است) آیا حق دارد یک وزیری چنین حرفی بزند تا سیه‌روی شود هر که در او غش باشد آیا حق دارد چنین حرفی بزند …
نمایندگان اقلیت ـ حق ندارد چنین حرفی بزند.
رئیس ـ آقای زهتاب این مطلب مربوط به جنابعالی نبود مربوط به آن شخصی بود که این مطالب را در اختیار شما گذارده.
زهتاب فرد ـ برای من کسی دیکته نمی‌کند.
رئیس ـ شما که این مطلب را نمی‌دانستید شخصی آنرا در اختیار شما گذاشته و مطلبی که گفته شد مربوط به آن شخص است بنده اینجا وظیفه دارم هم از نمایندگان مجلس حمایت کنم و هم از دولت اگر کار خطائی نکرده باشد این حمایت وظیفه من است.
رامبد ـ آقای رئیس با عرض معذرت استدعا می‌کنم فقط اعلام بفرمائید طبق کدام ماده آئین‌نامه وزیر حق دارد در بین صحبت نماینده بیاید و عنوان مطلب کند.
رئیس ـ وزیر در هر موقع حق دارد اجازه بخواهد و صحبت کند.
رامبد ـ با کمال شرمندگی بهیچوجه حق ندارد.
رئیس ـ این مطلبی است که مربوط به بنده و شماست و باید بنشینیم حل کنیم، آقای رامبد جنابعالی برای ما آئین‌نامه وضع نکنید.
رامبد ـ عرض کردم بهیچوجه حق ندارد در بین صحبت ناطق صحبت کند.
رئیس ـ اگر آقای رامبد بخواهید ادامه بدهید ناچارم جلسه را ترک کنم.
رامبد ـ بنده هم متأسف هستم با این ترتیب آقای زهتاب فرد صحبتی مورد ندارد (در این موقع آقای زهتاب فرد از پشت تریبون پائین آمدند).
رئیس ـ ایشان شش ساعت صحبت کردند.
رامبد ـ وظایف آقای رئیس اجرای آئین‌نامه است نه طرفداری از دولت.
دکتر الموتی ـ آقای رامبد به رئیس مجلس اهانت نکنید، آقای رئیس مورد احترام است (صحیح است).
رامبد ـ این آئین‌نامه است، این آئین‌نامه است.
صدری کیوان ـ آئین‌نامه داخلی مجلس بطور دقیق اجرا شده.
پوربابائی ـ شخصیت ریاضی بالاتر از این حرفهاست حق اعتراض به رئیس مجلس ندارید.
رامبد ـ (اشاره به گروه پارلمانی حزب مردم) ـ آقایان استدعا می‌کنم آرام باشید هم مجلس و هم ملت ایران به گردش کار مجلس وارد است.
دکتر الموتی ـ اهانت به رئیس مجلس برای ما غیر قابل تحمل است.
رامبد ـ جناب ایشان باید آئین‌نامه را رعایت کنند.
رئیس ـ آقای رامبد بنده خیال می‌کنم جنابعالی زیادتر از حد خودتان صحبت میفرمائید.
دکتر الموتی ـ اقلیت قصد اخلال و کارشکنی دارد.
(همهمه و اعتراض نمایندگان اقلیت)
ایلخانی‌پور ـ کمتر با مشت به پیشدستی بکوبید.
فرهادپور ـ شما شعار ندهید.
رئیس ـ آقای مصطفوی بفرمائید.
مصطفوی نائینی ـ جناب آقای رئیس خانمها و آقایان محترم، اجازه می‌خواهم قبل از آنکه عرایض مختصر خودم را راجع به بودجه آغاز کنم خداوند متعال را شکر و سپاسگذاری نمایم که به ما نمایندگان مجلس انقلاب توفیق عنایت فرمود تا در موقعیتی از زمان مصدر خدمت باشیم که می‌بینیم در اثر رهبری عالیه شخصیت برجسته تاریخ ایران یعنی شاهنشاه آریامهر هر روز افتخارات جدیدی بر افتخارات این مملکت افزوده می‌شود (صحیح است) هر روز می‌بینید که برنامه‌های عمرانی جدیدی در این مملکت شروع می‌شود که سطح زندگی مردم را بالاتر برده و همه طبقات مملکت در آسایش زندگی می‌کنند (صحیح است) و در اثر حسن سیاست و رهبری شاهنشاه در زمانی که اکثر نقاط دنیا در آتش جنگ و ناامنی در آتش اعتصاب و هرج‌ومرج می‌سوزد کشور ما از آرامش بی‌نظیری برخوردار است که ما در اثر این آرامش می‌توانیم به برنامه‌های عظیم عمرانی مملکت ادامه بدهیم. دیدن صحنه امروز به من الهام داد که بگویم از خدا توفیق بخواهیم همه ما را به راه راست هدایت کند (صحیح است) و همه ما را از هرگونه اخلال که در کار مملکت باشد باز بدارد (آفرین) در این زمان با وجود آنکه به رهبری شاهنشاه آریامهر افتخارات باستانی و سنت‌های تاریخی ما چنانچه در جشن‌های دوهزاروپانصد ساله شاهنشاهی ملاحظه فرمودید زنده می‌شود و گرامی می‌شود در مقابل سنت‌های پوسیده اقتصادی و اجتماعی که با زندگی سر بلند این قرن منافات داشت شکسته شده زنجیرهای اسارت و بردگی و بندگی از دست و پای اکثریت ملت ایران یعنی کارگران، کشاورزان و زحمتکشان این مملکت برداشته شده است. پس جا دارد از پشت این تریبون مقدس به رهبر ارجمندی که همه افتخارات ما ناشی از درایت و حسن تشخیص این مرد بزرگ است سر تعظیم فرود آوریم (صحیح است) و همچنین بعنوان من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق جا دارد در درجه اول از کوششهای خستگی‌ناپذیر شخص آقای نخست‌وزیر و همچنین همکاران ارجمند ایشان که مجریان لایق و شایسته‌ای برای اجرای طرحها و اهداف رهبر مملکت هستند صمیمانه سپاسگزاری کنم. هیچکس منکر نیست که تمام برنامه‌های عالی و طرحهای بزرگ مملکت ناشی از درایت و تشخیص رهبر بزرگ انقلاب ایران است اما هر برنامه‌ای مجری لازم دارد و ما افتخار می‌کنیم که دولت حزب پاسدار انقلاب توانسته است مجری خوبی برای اجرای طرحهای تمام مملکت باشد (صحیح است) دولت هویدا با کمال صداقت کتابها و جزوه‌هائی که شامل دو قسمت است یعنی قسمتی شامل عملکرد گذشته و قسمتی شامل بودجه آتیه است تقدیم مجلس کرده است. اگر نمایندگان محترم واقعاً منصفانه قضاوت کنند و دور از هرگونه احساس شخصی و حزبی روی ارقام بودجه روی آمار عملیاتی که انجام شده است قضاوت کنند تکلیف بنده و سایر مدافعان بودجه واقعاً کم می‌شود یعنی مشگ آنست که خود ببوید نه آنکه عطار بگوید. اینکه عرض می‌کنم مطالعه این جزوات تکلیف ما را در دفاع از این برنامه کم می‌کند برای این است که از نمایندگان محترم سئوال می‌کنم که آیا برنامه‌های عمرانی که در سطح کشور و هزارها برنامه‌ای که سطح شهرستانها و روستاها در مدت تصدی دولت آقای هویدا به مرحله اجرا گذاشته شده و همه ساله در چنین روزهائی وقتی این برنامه‌ها مطرح می‌شود روزها و شبها روی اینها بحث می‌شود و بعضی آقایان تردید داشتند که این برنامه‌ها عملی شود و انتقاداتی می‌کردند که دولت هویدا حتما از انتقادات مفید اقلیت استفاده کرده است آیا این برنامه‌ها که امروز عملی شده است این بهترین مدافع دولت هویدا نیست؟ پس به حکم سابقه به حکم عملی که طی این هفت سال و هشت سال دیدیم برای بنده جای هیچ تردید نیست که این برنامه مترقی یعنی بودجه سال ۱۳۵۱ که اکنون مطرح است این برنامه هم انشاءالله در سال ۱۳۵۱ موبه‌مو به موقع اجرا گذاشته می‌شود و افتخارات تازه‌ای بر افتخارات ملت ایران و بر افتخارات دولت هویدا و همچنین بر افتخارات مجلس انقلاب که این بودجه را به تصویب رسانده خواهد افزود. بنده قبل از اینکه وارد ارقام بشوم و راجع به جزئیات بودجه صحبت کنم چون آن قسمت‌هائی که مربوط به ارقام است نوشته‌ام برای اینکه اشتباه نکنم دیروز در فرمایشات همکار بسیار عزیز و ارجمندم آقای زهتاب فرد مطالبی دیدم که قسمتی از آنرا باید جوابش را برای رفع شبهه از افکار عمومی عرض کنم. به این جهت می‌گویم که قسمتی را پاسخ عرض می‌کنم زیرا آنچه مربوط به دستگاههای عمومی و دولتی فرمودند این وظیفة من نیست که جواب بدهم دولت بحمدالله واردتر است ناطقین زبردستی هم در هیأت دولت وجود دارد آقای نخست‌وزیر هستند و جواب ناطقین اقلیت را می‌دهند اما آنچه در افکار عمومی ایجاد شبهه می‌کند و با امور کلی مملکت ارتباط دارد و با حزب ما ارتباط دارد بنده اینجا وظیفه دارم جواب عرض کنم شاید جواب من رفع شبهه بکند یک مسأله‌ای فرمودند، من خیال می‌کنم آقای زهتاب فرد که من در حسن نیت ایشان تردید ندارم، در اول بیاناتشان عصبانی شدند و این مطلب را از روی عصبانیت گفتند و آن مطلبی بود که گفتند دولت هویدا و شخص هویدا تغییر رویه داده عصبانی شده و به مخالفین تهمت می‌زند و این مطلبی که دلم نمی‌خواست تکرار کنم فرمودند ایشان برداشت صدر اعظم زمان محمدعلی شاه را دارد (یکنفر از نمایندگان ـ اشتباه کردند) بلی اشتباه کردند و بنده به دلائلی عرض می‌کنم که این اشتباه است برای اینکه هویدا مردیست که ضمن همه صفات خوبی که دارد صفت بارزش دموکرات بودن و تواضعش می‌باشد (صحیح است) هیچکس خیال نمی‌کنم از اقلیت و اکثریت منکر این باشد که هویدا با تمام طبقات می‌نشیند با کارگران با کشاورزان صرف غذا می‌کند با جوانان غالباً می‌نشیند صحبت می‌کند و آنچه به آقای هویدا نمی‌شود نسبت داد نسبت تفرعن و عصبانیت است من مطلبی یادم افتاد عرض کنم شاید خود آقای هویدا میل نداشته باشند گفته شود چون اگر کار خیری کسی می‌کند بازگو کردن آن کار خیر ممکن است از فضیلت آن کار خیر بکاهد ولی من عرض می‌کنم.
دو سه روز پیش به نخست‌وزیری مراجعه کردم خواستم تلفن کنم به تلفن‌خانه رفتم دیدم جوانی نشسته و از دو چشم نابیناست و دارد تلفن می‌گیرد میدانید که افرادی که از یک عضوی ناقص می‌شوند خداوند به عضو دیگرشان قدرت بیشتری می‌دهد پرسیدم این شخص کی است؟ گفتند کوری است که رفته در خانه هویدا و آقای هویدا با او صحبت کرده و فهمیده این آدم کور استعداد دارد که از وجودش استفاده شود دست او را گرفته سوار اتومبیل خودش کرده و آورده اینجا و به او اینکار را داده است. آنوقت مردی که با یک شخص کور فقیری اینطور دمکرات مآب رفتار می‌کند آیا می‌شود نسبت تفرعن به او داد اما مسئله دیگری که اجازه نمی‌دهد در این زمان صدراعظمی نظیر صدراعظم محمدعلی شاه وجود داشته باشد هدایت عالیه شخص شاهنشاه آریامهر است (صحیح است) شاهنشاه ما بزرگترین و عالیترین ضامن حفظ مشروطیت و آزادی در این مملکت است (صحیح است) برای همین منظور بود که انقلاب بوجود آمد تا دیگر آنچنان صدراعظمی در مملکت پیدا نشود. ما در سال ۱۳۲۴ قمری انقلاب مشروطیت بپا کردیم اما شهدالله وجداناً آقایان محترم ما در این مملکت قبل از انقلاب ششم بهمن آزادی سیاسی داشتیم؟ ما آزادی داشتیم؟ آن کسانیکه علم‌الاجتماع میدانند و سوادشان خیلی بیشتر از من است می‌گویند آزادی سیاسی، آزادی اجتماعی، بدون آزادی اقتصادی وجود ندارد وقتی که هفتاد درصد مردم این مملکت بنام کشاورز برده و زرخرید ارباب بودند و حتی کارگران در دست کارفرمایان اسیر بودند آیا این طبقه آزادی داشتند و چون آزادی نداشتند امکان داشت یک صدراعظمی مثل صدراعظمهای زمان محمدعلیشاه هم بر آنها حکومت کند ولی امروز کارگران مملکت بیدار هستند شما اگر بروید به اقصی نقاط مملکت در حوزه انتخابیه من نقاطی است که از همه جا دور افتاده‌تر است بخدا همانها به وظایف اجتماعی خودشان امروز آشنا هستند (صحیح است) همین حرفهائیکه ما امروز از پشت تریبون می‌زنیم اگر بدست مردم بیافتد قضاوت صحیح می‌کنند و میدانند حرف هر کسی ناشی از چه احساسی هست پس بدلیل طبیعت هویدا و فطرت هویدا و بدلیل نظارت عالیه شخص شاهنشاه و توده‌های روشنفکر تحصیلکرده در این مملکت مسلماً اشتباه است کسی فکر کند صدراعظمی مثل زمان محمدعلی شاه در این مملکت حکومت کند (صحیح است ـ آفرین) راجع به حمایت حزب از دولت دوست بنده آقای زهتاب فرد فرمودند ایشان باید توجه داشته باشند که حزب ایران نوین حامی دولت ایران نوین است و ما وظیفه‌مان این است که در همه جا از دولت که منتخب حزب ماست و منتخب اکثریت مردم ایران است و منتخب شخص شاهنشاه است حمایت کنیم البته ما هیچوقت حمایت بیجا از دولت نمی‌کنیم این مطالبی که ناطقین اقلیت می‌فرمایند در حزب ما در فراکسیون ما با شدت بیشتر و حدت بیشتر بحث می‌شود. مطالب جرح و تعدیل می‌شود بحث و فحص می‌شود ولی یک مطلبی را وقتی فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین تصویب کرد و بصورت لایحه یا بصورت این بودجه به مجلس تقدیم شد دفاع از آن دفاع از عقاید خودمان است (صحیح است) و ما مسلماً باید از عقاید خودمان دفاع کنیم (آفرین) یک مطلب دیگر راجع به کارگران گفتند که دولت کارگران را براه می‌اندازد و من امیدوارم این مطلب عقیده همکار من آقای زهتاب فرد نباشد و ناشی از عصبانیت ایشان باشد کارگر امروز براه نمی‌افتد (صحیح است) کارگر امروز کارگری نیست که بدون اراده و تفکر و بدون اینکه خودش بخواهد براه بیافتد کارگر وقتی تشخیص می‌دهد که دولت در اجرای اهداف عالیه شاهنشاه قدم برمیدارد طبیعی است که راه می‌افتد و از دولتی که آسایش او را تأمین می‌کند حمایت می‌کند. من خواهش می‌کنم در مجلس این قبیل مطالب راجع به طبقه شریف کارگر که مورد احترام ما است گفته نشود زیرا این اهانت به کارگران است که بگوئیم آنها را براه می‌اندازند و ضمن فرمایشاتشان جناب زهتاب فرد فرمودند دولت اعتبارات را از یک محل به یک محل دیگری منتقل می‌کند آقا این مطلب بدیهی است دولت در حین عمل ممکن است احتیاج داشته باشد از یک رقم بودجه بکاهد و به یک رقم دیگر اضافه کند اما آیا سابقه دارد تغییری در ارقام بودجه بدون تصویب کمیسیون بودجه بدهد. هر وقت دولت لازم میداند تغییری در ارقام بودجه می‌دهد همان مقامی که این بودجه را تصویب کرده، یعنی کمیسیون بودجه، این تغییر را می‌دهد یعنی لایحه اصلاح بودجه تهیه می‌شود به کمیسیون بودجه تقدیم می‌شود در کمیسیون بودجه رسیدگی می‌شود، اصلاح می‌شود و تصویب می‌شود. راجع به کار کمیسیون بودجه صحبت کردند بنده اتفاقاً یادداشت کرده بودم که این مطلب را عرض کنم یعنی قبل از اینکه جناب زهتاب فرد بفرمایند عرض کنم چون خوب را باید گفت و بد را هم باید گفت. کمیسیون بودجه واقعاً وظیفه خودش را به بهترین نحوی و بهتر از هر سال انجام داده است (صحیح است). من رئیس سابق کمیسیون بودجه را که الان در میان ما نیست و یکی از افراد شریف این مملکت است برای او احترام زیادی قائلم ولی باور بفرمائید با همه اطلاعاتی که رئیس سابق داشت دقت نظر و مو شکافی که در سال جاری راجع به بودجه مملکتی شد هیچوقت سابقه نداشت (صحیح است) یکی از وظایف مهم ما رسیدگی به اقلام بودجه است وظیفه اساسی مجلس شورای ملی رسیدگی به جزء جزء اقلام درآمد مملکت است. امسال بقدری روی اقلام و روی مادة واحده و تبصره‌ها صحبت شد و روی جزء جزء ارقام بحث شد که مسلماً هیچ قلمی نبوده که از نظر تیزبین کمیسیون بودجه رد شده باشد. در چند جلسه خود آقای نخست‌وزیر و در اکثر جلسات آقایان وزیران و مدیران شرکتهائی که در این بودجه سهمی داشتند به کمیسیون خواسته شدند حتی رؤسای بانکها و بانک مرکزی و ملی به کمیسیون بودجه احضار شدند تا ارقام بودجه را توجیه کنند. سیاست بانکی کشور را توجیه کنند. سیاست بانکی را که موجب جلوگیری از افزایش قیمتها بود و حتی من برای اینکه از وضع بودجه مطلع بشوم و بتوانم وظایف خودم را انجام بدهم در جلسات کمیسیون بودجه شرکت می‌کردم دیدم مستشاران دیوان محاسبات را هم به کمیسیون دعوت کرده‌اند تا از آنها که قضائی هستند که صرفاً آرای آنها روی درآمد و ارقام مملکت است از آنها در بارة بودجه سؤال بشود و بنده خیال می‌کنم این رویه کمیسیون بودجه بسیار بسیار بار ما را کم کرده زیرا طبیعی است که در جلسه علنی مجلس شورای ملی برای ما رسیدگی به جزء جزء ارقام بودجه میسر نیست و اینکار کمیسیون بودجه است که مسلماً با این همه دقت و توجه اینکار را کرده و بنده لازم میدانم از اعضای کمیسیون محترم بودجه مخصوصاً هم‌مسلک دکتر دادفر رئیس کمیسیون بودجه که با آن همه دقت و درایت و شخصیت کمیسیون بودجه را اداره کردند تشکر کنم. بنده برای نمونه دو مطلب را برای آقایان و خانمهای نماینده روشن می‌کنم، یکی موضوع یکنواخت کردن مالیات حقوق بود آقایان میدانید کارمندان رسمی دولت که از اعتبارات عمومی دولت حقوق می‌گیرند ۴% مالیات می‌دهند، کارمندانی که از طرح استفاده می‌کنند ۱۰% در صورتیکه برای آدم مزدبگیر حقوق آن چیزی است که می‌گیرد و خرج زن و بچه‌اش می‌کند و این فرق نمی‌کند که از طرح باشد یا از بودجه عمومی و یا مشمول قانون استخدام باشد اصل این است که پول می‌گیرد و می‌رود برای خانواده‌اش خرج می‌کند. این مطلب را کمیسیون بودجه توصیه کرده است که دولت در سال آینده که احتمالا قانون جدید مالیات بر درآمد تهیه خواهد شد این نقص را رفع بکند و دولت هم پذیرفته است (دکتر کیان ـ اصلاح مادة ۶۸ قانون شهرداریها) مسئله دیگری که باز در توصیه‌های کمیسیون بودجه بود اصلاح ماده ۶۸ قانون شهرداریها است که دوستم آقای دکتر کیان یادآوری نمودند ملاحظه میفرمائید امروز شهرداریهای مملکت گرفتاریهای زیادی دارند که از بیداری مردم است ناشی از این است که مردم این کشور دیگر آب غیر بهداشتی نمی‌توانند بخورند ناشی از این است که مردم پارک می‌خواهند پارک کودک می‌خواهند متأسفانه شهرداریها خودشان از عدم انجام حوائجشان شکایت دارند و حتی بعضی شهرداریها از کمی اعتباراتشان شکایت دارند این صحیح نیست که قریب یک چهارم بودجه شهرداریها مثل گوشت قربانی تقسیم شود به این یا به آن دستگاه. همانطور که آقای دکتر دادفر در کمیسیون بودجه گفت تازه دولت مجبور می‌شود بهمان شهرداریها که یک چهارم اعتباراتشان را می‌گیرد کمک مالی هم بکند کما اینکه همین امسال از بودجه دولت چهارصد دستگاه اتوبوس برای شهرداری تهران خرید چه مانعی دارد که این چهارصد دستگاه اتوبوس را نخرند دولت کمک و اعانه به شهرداریها ندهد و بگذارد شهرداریها با درآمد خودشان شهر خودشان را اداره کنند. کمیسیون بودجه توصیه کرده است که دولت این ماده ۶۸ را لغو کند و این اعتبارات از متن بودجه دولت داده شود و بگذارد شهرداریها درآمد محلی خودشان را خودشان خرج کنند این هم یکی از کارهای بسیار مفیدی بود که کمیسیون بودجه کرد. طبق حسابی که بنده دارم این بودجه این ۲۳/۵ درصدی که از شهرداریها جمع می‌شود در حدود یکصد میلیون تومان می‌شود و این رقمی است که خیلی از شهرها را می‌شود آباد کرد. مطلب دیگری که همکار ارجمند آقای زهتاب فرد فرمودند راجع به ارسال بودجه به مطبوعات و سایرد مقامات بود بنده خیال می‌کنم هر کس جوینده بود یابنده می‌شد هر کس که حوصله داشت این بودجه را مطالعه کند برایش تهیه کردن خیلی آسان بود کما اینکه دو نفر از کارمندان وزارت اقتصاد به من مراجعه کردند و از من خواستند این بودجه را مطالعه کنند گرفتم دادم و طبق اطلاعی که از نخست‌وزیری بدست آوردم به بعضی از مراکز تحقیقات اقتصادی و دانشگاهی این بودجه‌ها را فرستاده‌اند حالا اگر کسی نخواهد از این بودجه استفاده کند بنظر من آن مطلب دیگری است. مطلبی یادم افتاد برای رفع خستگی عرض کنم که یک آقای بهسازی توانسته است بودجه را بخواند و نظراتش را به جناب آقای زهتاب فرد بدهد و من خوشوقت هستم آنچه در جواب فرمایشات ایشان می‌گویم چون برای من مشکل است که به فرمایشات جناب زهتاب فرد جواب بدهم چون ایشان خیلی خوب صحبت می‌کنند بقول حافظ «ترکان پارسی‌گوی بخشندگان عمرند» البته ایشان ترک نیستند آذربایجانی هستند آذربایجانی که پارسی حرف می‌زند خیلی شیرین حرف می‌زند بعکس من که دهاتی هستم و خوب صحبت نمی‌کنم و حرفهایم لطفی ندارد خوشبختانه من جوابی به فرمایش ایشان نمی‌دهم چون بیشتر فرمایشاتی که ایشان کردند نقل قول از آقای بهساز بود شخصی بنام بهساز نامه‌ای به ایشان نوشته و این اعتراضات را کرده بود و این دلیل این است که بهساز نامی‌توانسته است بودجه دولت را بدست بیاورد و اعتراضاتش را بدهد مسئله دیگری که باز فرمودند راجع به درآمد نفت است من راجع به درآمد نفت صحبت نمی‌کنم چون از مسائل مهم اقتصادی است و دیشب وزیر دارائی گفت ولی یک چیزی که وزیر دارائی نگفت این است که این درآمد نفت هشتاد درصدش صرف کارهای عمرانی می‌شود رقمی که من از بودجه درآوردم ۱۷۸ میلیارد ریال از درآمد نفت برای بودجه مملکت گرفته می‌شود ۱۷۱ میلیارد ریال خرج طرحهای غیر مستمر و عمرانی می‌شود بنابراین تمام آنچه که از نفت گرفته می‌شود صرف کارهای عمرانی می‌شود یعنی این سرمایه تبدیل به یک فعالیت‌هائی می‌شود که خود بخود موجب درآمد و ثروت ملی ما خواهد بود. نکته دیگری هم فرمودند و آن اینکه دولت شما دولت انقلابی نیست و در تشریح این بیانات فرمودند که شما دست کدام متخلف را گرفته‌اید و مجازات کرده‌اید بنده خواستم عرض کنم دولت حزب ایران نوین از نظر حکومت کردن از نظر ادارة مملکت از نظر رسیدگی به کیفیت کار مأمورین دولت، حزب ایران نوین یا حزب مردم یا حزب پان ایرانیست نمی‌شناسد هرکس خوب خدمت کند مورد تشویق است و هرکس خوب خدمت نکند مورد تنبیه است و دو مورد است که هر دو موردش را عرض می‌کنم.
در دولت حزب ایران نوین دو استاندار از حزب مردم وجود دارد و یکی از آنها را می‌شناسم واقعاً مردی است فعال در آذربایجان غربی بسیار خوب هم خدمت کرده و دولت هویدا نگاهش داشته است و مکرر قدردانی کرده است (جوانشیر ـ آدم درستی هم هست) پس این امر دلیل بر این است که احساس حزبی برای استفاده از مأمورین نیست و عکسش هم این است در دوره گذشته یکی از همکاران ما به علت تخلفات اداری در زمان قبل از نمایندگی‌اش تحت تعقیب واقع شد ایران نوینی هم بود و این دولت هویدا بود که لایحه سلب مصونیتش را به مجلس آورد و این مجلس انقلاب بود که متهم را به مقامات قضائی سپرد تا مورد رسیدگی قرار بگیرد و مقامات قضائی هم آن فرد را به علت تخلفاتش محکوم کردند پس در رسیدگی به تخلفات گرچه این کارها کار دولت نیست و کار قوة قضائیه است ولی در رسیدگی به این تخلفات هیچوقت دولت توجه به این که این شخص متخلف عضو کدام حزب است نداشته و ندارد. چند تا یادداشت بعضی نمایندگان برای من نوشته‌اند این سه چهار مطلب را عرض می‌کنم و وارد در بحث بودجه می‌شوم یکی از نمایندگان که خودشان طبیب هستند بمن یادداشت نوشته‌اند که در تمام بیمارستانها بخش فوری و بخش غیر فوری هست هرکس به بخش فوری مراجعه می‌تواند بکند اگر تصادف کرده باشد و آپاندیسیت حاد داشته باشد فوراً رسیدگی و معالجه می‌شود اما آن دختر خانمی که آمده است چند بار نوبت گرفته است و برگشته است این یک جراحی ترمیمی داشته است یک جراحی پلاستیک داشته است انصاف نیست که اگر وقتی در بیمارستان به این دختر خانم داده نشده است و در آن موقع بیماران فوری دیگری وجود داشته باشد این دختر خانم وقت را برای یک عمل تفننی و ترمیمی اشغال بکند این واقعاً صحیح نیست باز یکی دیگر از آقایان نمایندگان یادداشتی نوشته‌اند که آن زائو را که گفتند رفته به یک بیمارستانی و راهش نداده‌اند اینجا زایشگاههای مجانی از طرف شیروخورشید هست از طرف وزارت بهداری و حمایت مادران هست بهر یک از اینها ممکن است برود و به یک زایشگاه خصوصی که ۲۴۰۰ تومان گفتند از او گرفته‌اند مراجعه نکند البته در همه جای دنیا هست اگر یک مؤسسه خصوصی بود این مؤسسه خصوصی حساب کار خصوصی خودش را دارد چندین زایشگاه مجانی در تهران هست و رسیدگی می‌کند خوشبختانه در زایشگاهها هم جنجال نیست و مراجعین زیاد نیست راجع به مسئله اقتصادی و انعکاس اقتصاد ایران در خارج صحبت کردند من ضمن بحث بودجه یک تجزیه و تحلیل کرده‌ام اما یک چیزی که یادم آمد عرض کنم پریروز در سرسرای مجلس بودم دیدم پست آمد و در یک روز دو تا نامه از آمریکا برای آقا دیهیم آورده بود برای من باعث تعجب بود که در یک روز دوتا نامه رسیده بود خود ایشان هم تعجب کردند بعد از اینکه نامه‌ها را خواندند فرزند ایشان نوشته بود بابا حتماً تعجب می‌کنی که دوتا نامه نوشته‌ام بعد از اینکه نامه اول را نوشتم در روزنامه نیویورک تایمز مطلبی راجع به ایران دیدم که خوشحال شدم و لازم دانستم این مطلب را برای تو بنویسم و آن این بود که روزنامه نیویورک تایمز در تجزیه و تحلیل اوضاع اقتصادی دنیا در سال ۱۹۷۱ که بحث کرده وضع کشورها را نوشته مثل ترکیه که وضعش ناراحت کننده بوده و نوشته اقتصاد ایران و رشد اقتصادی ایران حتی از ژاپن بیشتر است و این روزنامه نیویورک تایمز از وضع اقتصادی ایران تجلیل کرده. آقایان این را هم بدانید که روزنامه نیویورک تایمز از آن روزنامه‌هائی است که گاه‌گاه هم هوس می‌کند از وضع ایران انتقاد بکند، جزو روزنامه‌هائی نیست که هواخواه ایران باشد بلکه گاهی هم انتقاد می‌کند ولی همین روزنامه‌نویس منتقد منصف بوده که نوشته وضع اقتصادی ایران در سال گذشته حتی به نسبت از ژاپن بهتر است یک مطلب دیگر دوست محترم آقای زهتاب فرد فرمودند راجع به مسئله نیروی دفاعی خوشبختانه راجع به مسئله نیروی دفاعی همه ملت ایران هم زبانند و همفکرند خوب یک مسائلی است که باید توضیح داد خیال می‌کنم که در بیاناتشان شنیدم گفتند چرا در ایران کارخانه‌های اسلحه‌سازی ساخته نمی‌شود خواستم عرض کنم امروز کارخانه اسلحه‌سازی بدلائل زیادی در اکثر کشورهائیکه سرمایه‌شان از ما هم بیشتر است ساخته نمی‌شود فرض کنید فانتوم را آمریکا می‌سازد، میراژ را فرانسه می‌سازد و این کشورها هم بعضی اوقات از کشور سازنده می‌خرند فرانسه می‌تواند فانتوم بسازد ولی اینکار را نمی‌کند از کشور سازنده می‌خرد بدلائلی که عرض کردم یکی آنکه کارخانه اسلحه‌سازی سرمایه خیلی زیاد لازم دارد دوم اینکه وضع تکنیک اسلحه و اسلحه‌سازی هر روز در تغییر است بنابراین اکثر کشورهائیکه خیلی از ما ثروتشان بیشتر است امکانات فنی وتکنیکی‌شان بیشتر است اینها هم کارخانه اسلحه‌سازی ندارند و اسلحه را از کارخانه‌هائیکه از سابق داشته‌اند خریداری می‌کنند. اینجا همکار ارجمند من آقای دکتر رشید یاسمی که خودشان مدتی نماینده انجمن شهر تهران بوده‌اند یادداشتی به من نوشته‌اند و این یادداشت موجب می‌شود یک اشتباده دیگری که همکار عزیز آقای زهتاب فرد داشته‌اند رفع بشود راجع به ساختمان در خیابان فیشرآباد یا ویلا که گفتند جلو آمده و شهرداری جلوگیری نکرده ایشان یادداشت نوشته‌اند که دو ساختمان پهلوی هم هست که بنظر می‌رسد یکی جلو است ولی اینطور نیست این ساختمان در حدود خودش است ساختمان دیگر دلش خواسته یک مقداری عقب رفته است و در انجمن شهر هم روی این موضوع بحث شد معلوم شد که چنین مطلبی نبوده و آن ساختمان جلوتر ساخته نشده موضوع تغییر رویه شهرداری راجع به توسعه کوچه‌ها که گاهی تصمیم می‌گیرد کوچه را توسعه بدهد و آیا شهرداری حق دارد که این تصمیمات را خودش بگیرد یا نه باز در یادداشت ایشان هست که این قبیل تصمیمات بر حسب تقاضای مردم و تصویب انجمن شهر تهران بوده است بهرحال اجازه بفرمائید که بحث خودمان را راجع به بودجه شروع کنیم ما هنوز فراموش نکرده‌ایم که در سالهای قبل از انقلاب بودجه ما بصورت یک دوازدهم تقدیم مجلس می‌شد در بودجه‌های یک‌دوازدهم مطلقاً آثاری از برنامه عمرانی وجود نداشت مبلغی درآمد پیش‌بینی می‌شد و صرف کارهای پرسنلی می‌شد من از جناب آقای هویدا تشکر می‌کنم که در سال جاری بودجه را خیلی زودتر از سال پیش به مجلس تقدیم داشتند و به مجلس و کمیسیون بودجه این امکان را دادند که بتواند به ارقام بودجه با دقت نظر رسیدگی بکند و گزارش آنرا به مجلس تقدیم کند. ما وقتی راجع به بودجه‌های یک‌دوازدهم صحبت می‌کنیم باید توجه کنیم که اولین بودجه برنامه‌ایکه در ایران تهیه شد از سال ۱۳۴۳ از طرف دولت هویدا بود و تا قبل از این سال بودجه بصورت برنامه‌ای تنظیم نمی‌شد. ارقامی برای هزینه‌های عادی و عمرانی در نظر می‌گرفت و چه بسیار اتفاق می‌افتاد ارقامی که برای بودجه در نظر می‌گرفتند وصول نمی‌شد اما خاصیت بودجه برنامه‌ای این است که باید برنامه در سال اجرای بودجه عملی بشود در بودجه برنامه‌ای اصل مسئله و اصل موضوع برنامه‌های عمرانی است زیرا برنامه‌های عمرانی هستند که خودبخود تولید کار و تولید ثروت می‌کند و از درآمد خودشان امکان می‌دهد که دولت برنامه‌های جدیدی را بموقع اجرا درآورد بودجه ۵۴۸ میلیارد دولت که نسبت به بودجه سال جاری ۲۱% افزایش دارد آئینه تمام‌نمای فعالیتهای مترقیانه کشور در سال آینده است.
بسیار جای خوشوقتی است که در اجرای فرمایشات حکیمانه شاهنشاه آریامهر در جلسه گذشته سازمان برنامه که در آن جلسه به اولویت بخش کشاورزی توجه و تأکیدات لازم را به اولویت این بخش فرمودند دولت در تلو اعتبارات اقتصادی خودش ۳۸% اعتبارات کشاورزی را افزایش داده است این برای ما جای خوشوقتی است که اولویت امر کشاورزی مورد توجه واقع شده خوشبختانه به موازات اعتبارات کشاورزی که تأمین شده مسئله فعالیتها و اعتبارات صنعتی هم از نظر دور نمانده آقایان توجه دارند که صنعت و کشاورزی باید دوش بدوش هم پیش برود همانطور که در بخش اقتصادی ۳۸% به اعتبارات کشاورزی افزوده شده ۳۵% هم به اعتبارات صنعتی مملکت افزوده شده است بطور کلی در بودجه پیشنهادی دولت به اولویت در بخشهای اقتصادی و اجتماعی توجه کامل شده است و این نکته است که موجب افتخار ما است به همین دلیل است نماینده فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین از دولت هویدا و از این بودجه دفاع می‌کند زیرا آنچه مطلوب ما است در بودجه توجه به بخشهای اقتصادی و اجتماعی است که خوشبختانه در این بودجه توجه کامل شده است (صحیح است) راجع به رشد بودجه بنده مطلبی داشتم که می‌خواستم به عرض برسانم.
درست است که در بودجه سال ۱۳۵۱ بیست و یک درصد به بودجه ما نسبت به سال جاری افزایش پیدا کرده اما خوشبختانه این رشد با افزایش نسبی قیمتها توأم بوده بنده عرض نکردم که قیمتها افزایش پیدا نکرده است ولی عرض می‌کنم که رشد ۲۱% بودجه سال ۱۳۵۱ با افزایش نسبی قیمتها توأم بوده است بعضی تصور کردند که رشد اقتصادی کشور و افزایش رقم بودجه ممکن است در افزایش قیمتها تأثیر کند بازهم آنطور که راجع به بودجه عرض کردم عمل افراد و سوابق آنها را باید همیشه مورد نظر داشت در سالهای گذشته ملاحظه فرمودید که رشد اقتصادی و اجتماعی ما هیچوقت با افزایش نامعقول قیمتها توأم نبوده در کشورهای در حال توسعه همیشه افزایش قیمت وجود دارد اما برای استحضار آقایان باید عرض کنم این افزایش قیمتها در بعضی از کشورهای در حال توسعه از ۲۱% هم گذشته اما در کشور ما در اثر حسن سیاست مالیاتی که جلوگیری از افزایش قیمت می‌کند و همین مسئله افزایش مالیات مستقیم است در اثر بعضی تمهیدات و سیاستهای پولی و بانکی خوشبختانه در ۱۰ سال اخیر حد متوسط افزایش قیمتها دو درصد بوده است البته در حد متوسط سالی که بیشتر افزایش قیمت پیدا شده سال ۴۹ و ۵۰ بوده ولی منصفانه بیائید حساب کنید ببینید باتوجه به اینکه الان به آقایان عرض کردم که سیستم مالیاتی و سیستم بانکی و سیاست اقتصادی دولت هرگز موجب افزایش نامعقول قیمتها نشده اگر در سال جاری افزایش قیمتی پیدا شده مربوط به خشکسالی شدیدی که در بعضی نقاط کشور بوده است شده امیدوار هستم خداوند که همیشه حافظ و حامی و گره‌گشای کارهای ملت ایران است با رحمتی که در زمستان امسال پیدا شد و کثرت بارندگی، در سال آینده قیمتها قوس نزولی پیدا کند و همانطور که عرض کردم در دنیا در کشورهائیکه در حال توسعه هستند افزایش قیمت از بیست درصد گذشته ولی در ایران حد متوسط ۲ درصد بوده این برای ما اسباب افتخار است که کشوری هستیم در حال توسعه آن همه پول برای اجرای برنامه‌های اقتصادی خرج می‌شود معهذا افزایش قیمتهای ما زیاد نبوده است. مسئله دیگر این است که بنظر بنده، واقعاً عرض می‌کنم اقتصاد نمیدانم اما وقتی بودجه دستم افتاد دیدم دولت هویدا دولت دفاع کردنی است بدلائلی که قبلا عرض کردم آنچه چشممان می‌بیند آنچه در ظرف این هشت سال انجام شده است این حاکی از صحیح بودن سیاست اقتصادی دولت هویداست بنده کتاب بودجه را برداشتم رفتم پیش بعضی رؤسای بانکها بعضی اقتصاددان‌ها و گفتم آقا در فلان موضوع من اشکال دارم مرا روشن کنید من با تحقیقی که در بودجه کردم عرض می‌کنم که افزایش نسبی قیمت برای کشوری در حال توسعه برای کشوری که جمعیتش رو به تزاید است لازم است زیرا این افزایش در جهت رفاه تولید کننده است و وقتی تولید کننده مرفه شد موجب تزئید تولید و موجب بالا بردن میزان اشتغال و جذب گروه بیکار می‌شود (صحیح است) کسانیکه بیکار هستند همه را که به دستگاه دولت نمی‌شود جذب کرد پس باید گروه تولید کننده در حد معقول و منصفانه تشویق بشوند تا بر تولیدشان اضافه بکنند و بر میزان اشتغال اضافه بشود و گروهی که برای خدمت آماده هستند همانطور که وزیر دارائی گفت همه ساله این گروه در دستگاه تولیدی و دستگاههای بخش خصوصی جذب شوند خوشبختانه کشور ما سالهای اول توسعه را پشت سر گذاشته است اگر ترمز اقتصادی از دست یک دولتی در برود در سالهای اول توسعه ممکن است موجب گرانی بشود زیرا سالهای اول است که پول زیادی برای انجام برنامه‌های عمرانی و برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی خرج می‌شود چون این کارها برای استفاده از بازده آن، زمان لازم دارد ممکن است در ظرف فاصله‌ای که زمان ایجاب می‌کند که ما از برنامه‌مان بهره‌گیری کنیم در این فاصله قیمتها بطور نامعقول بالا برود خوشبختانه ما آن دوران را پشت سر گذاشته‌ایم دوران سالهای اول توسعه را که مبالغی پول در این کشور خرج شده و به انتظار بازده این برنامه‌ها بودیم آن دوران تمام شده و در سال جاری از قسمتهای مهم واحدهای ذوب‌آهن از واحدهای پتروشیمی از کاغذ سازی و استفاده از گاز بهره‌برداری شده و طبق اطلاع در سال آینده از تراکتور سازی و ماشین سازی و از این برنامه‌ها استفاده می‌شود و همچنین در امور اقتصادی آن قسمتی که بازده آن زمان بیشتر لازم دارد کار کشاورزی است برای یک کار کشاورزی حداقل ۱۰ سال ۸ سال زمان لازم است تا پولی که ریخته شده است برگردد و دستگاه کشاورزی تولید کند سالهای اول توسعه طی شده از سدهائی که ساخته شد بهره‌برداری می‌شود و همانطور که ممکن است بعد از سالهای اول کانالها راه نیفتد از حال کانالها و شبکه‌های سدها آماده استفاده شده است و من امیدوارم که در سال آینده به سرعت استفاده از آبهای سدها در امر کشاورزی و بهره‌برداری در امر کشاورزی ما جامه عمل بپوشد بهر صورت سیستم سیاست اقتصادی دولت و سیاست مالیاتی دولت که مالیات مستقیم را افزایش داده‌اند و در حقیقت پولهای اضافی اجتماع را جذب کردند که این پولها در دست مردم نماند اینها همه سیاستهای صحیحی بوده است که بما نوید می‌دهد که هرگز در ضمن توسعه اقتصادی با افزایش نامعقول قیمتها مواجه نشویم البته بنده اینجا از ذکر این حقیقت خودداری نمی‌کنم که این مطالبی که عرض کردم راجع به گرانی بود اما مسئله گرانی با مسئله گرانفروشی فرق دارد بنده خیال می‌کنم اینجا با زبان الکن خودم ثابت کردم که سیاست اقتصادی و مالیاتی دولت طوری بوده است که خوشبختانه در ظرف ده سال گذشته افزایش غیر معقول قیمتها نبود و گرانی تولید نشده آنچه هم شده در اثر خشکسالی اخیر بخصوص سال ۴۹-۵۰ بوده اما منکر این مطلب نیستم که افراد سودجوئی که از موازین و معیارهای اخلاقی بدور هستند متأسفانه این افراد همیشه از فرصت سوء‌استفاده کرده‌اند و موجب گرانفروشی می‌شوند کما اینکه در همین سال جاری در اثر ریزش برف بی‌سابقه و مسدود شدن راهها یک عده افراد سودجو که عرض کردم پابند اصول اخلاقی نیستند سوء‌استفاده کردند و بعضی قیمتها را گران کردند این را بهش گرانی نمی‌شود گفت چون گرانی آن است که تمام قیمتها بالا برود در صورتیکه ما خیلی از هزینه‌ها را داریم که قیمتش بالا نرفته است من از جناب آقای هویدا استدعا می‌کنم که با این عمل مشتی مردم از خدا بیخبر مبارزه شود زیرا گناه است واقعاً یک دولتی که آنهمه کارهای عمرانی انجام داده و آنهمه کار صحیح کرده است چه از جهت سیاست خارجی و امنیتی و اقتصادی انجام داده است بهانه بدست بعضی افراد بدهد که مثلا گران شدن سبزی یا گران شدن تخم‌مرغ را موضوع انتقاد از دولت قرار بدهند من استدعا دارم جناب نخست‌وزیر به این مطلب توجه بفرمایند در اینجا اجازه بفرمائید از بعضی از دستگاههای دولتی که بکارشان واقف هستم و لااقل اطلاعاتم یک مقداری متکی به تحقیق و مدرک است و از طرح لایحه بودجه استفاده بکنم و صحبتی بکنم یکی از این دستگاهها دستگاه وزارت کشور است. وزارت کشور از دستگاههائی است که در زمان انقلاب در اجرای اهداف انقلاب رل مهمی بعهده داشته و کارهای مهمی انجام داده است من از آنچه قیافه ظاهری این وزارتخانه عوض شده چه از نظر نوسازی چه از نظر تجهیز کادر تحصیلکرده برای اینکه مأمورین وزارت کشور هستند که در سطح دهات و روستاها هستند که با مردم کشور تماس دارند و این مأمورین وزارت کشور هستند که می‌توانند اثرات انقلاب را در سطح کشور پیاده کنند این وزارتخانه کادر تحصیلکرده لازم دارد و من از این مسائل جزئی که تجهیز کادر تحصیلکرده است صحبت نمی‌کنم تنها چند فقره از کارهائی که در اجرای اهداف انقلاب انجام شده است بعرض آقایان میرسانم. یکی از اقدامات مهمی که در وزارت کشور انجام شده است مسئله قانون نوسازی است آقایان مستحضر هستند که مردم این مملکت بعلت روشن‌بینی و بعلت اینکه انقلاب اجتماعی ایران بیدارشان کرده توقعات زیادی از شهرداریها دارند و این توقعات مردم بجا است مردم همه چیز می‌خواهند ولی شهرداری امکان آن را ندارد که برآورده کند دولت آقای هویدا با تهیه قانون نوسازی و به تصویب رساندن و اجرای آن این امکان را داد که شهرداریها بتوانند برای برنامه‌های مهمی از قبیل توسعه معابر و توسعه خیابانها و تهیه آب مشروب و سایر کارها قدمهای مهمی بردارند این قانون در اول سال ۴۹ در اکثر شهرهای بزرگ مملکت اجرا شد و الآن در وزارت کشور دستگاهی مشغول آموزش کادر وزارت کشور است بتدریج که کادر مجرب و آموزش دیده‌ای برای اجرای این قانون که خیلی اهمیت دارد پیدا شود شنیده‌ام در سال آینده در تمام کشور اجرا می‌شود یکی از محاسن این قانون که بسیار جای خوشوقتی است اینست که صرفاً درآمد نوسازی باید به مصرف نوسازی و عمران برسد و دیگر خرج سفر و پول حقوق نمی‌شود و دیگر مثل مادة ۶۸ مانند گوشت قربانی تقسیم بین ادارات دیگر نمی‌شود این قانون نوسازی یکی از قوانینی است که اصل ۱۱ منشور انقلاب شاه و ملت یعنی نوسازی مملکت را اجرا می‌کند و این کار کار دولت هویدا و دستگاه وزارت کشور است. یکی دیگر از کارهای مهمی که شده لغو عوارض دروازه‌ای است میدانید که عوارض مزاحم دروازه‌ای چه توهینی به مردم بود و موجب اتلاف وقت آنه و سوء‌استفاده بعضی از مأمورین وصول آن می‌شد و در انظار خارجیان هم شایسته نبود، وقتی یکساعت یک خارجی را برای سئوال و جواب معطل می‌کردند اثر نامطلوبی داشت خوشبختانه با لغو این عوارض یک قدم بزرگی در راه انقلاب اجتماعی و حتی می‌توانم عرض کنم انقلاب اداری مملکت برداشته شد. یک وظیفه مهم و اساسی که مورد علاقه همه نمایندگان هست در وزارت کشور در زمان حکومت آقای هویدا انجام شده و آن مسئله تأسیس و تشکیل انجمنهای شهرستان و استان است. آقایان توجه دارند که در قانون اساسی ما که برای ما قرآن سیاسی است در این قانون به مسئله انجمنهای ایالتی و ولایتی توجه شده و تأکید شده بود ولی ۷۰ سال از مشروطیت ما گذشت و این مسئله‌ای که آرزوی همه ملت ایران و مورد تأکید قانون اساسی ما بوده است به مورد اجرا گذاشته نشده بود این قانون در زمان انقلاب تهیه شد خوشبختانه با نهایت بی‌نظری و درایت اجرا شد و امروزه در تمام شهرستانها و استانها انجمنهای شهرستان مشغول کار هستند و اینها نیازمندیهای مردم را توجیه می‌کنند و به امور جامعه نظارت دارند و در حقیقت کار مردم بدست خود مردم سپرده می‌شود این افتخار دولت است که آنچه را که رهبر عالیقدر مملکت تأیید کرده‌اند موبه‌مو اجرا کرده است (صحیح است) یکی از کارهائی که همیشه مورد تأیید شاهنشاه آریامهر است سپردن کار مردم بدست مردم است چه سیاستی بهتر از تشکیل انجمنهای شهرستان و استان می‌توانست موجب شود که کار مردم هر شهر و هر محل بدست برگزیدگان آن محل انجام شود بنده بسیار خوشوقتم که آقای نخست‌وزیر مکرر در فرمایشاتشان به این مطلب توجه داشته‌اند که باید اختیارات بیشتری به انجمنهای شهرستان و استان داده شود و قسمتی از امور که هنوز در مرکز متمرکز هست به شهرستانها منتقل شود و در اختیار انجمنهای شهرستان و استان قرار بگیرد همچنین اطلاع پیدا کردم جناب وزیر کشور خودشان علاوه بر اینکه وزیر هستند با شایستگی و لیاقت و بقول خارجیها در فیلد خدمت کرده‌اند و مشغول هستند یعنی در استانها خدمت کرده‌اند و مجری قانون بودند به نقایص کار انجمنها واقف هستند لایحه‌ای به مجلس تقدیم کنند که نقایص کار انجمنها مرتفع بشود و به انجمنهای استان و شهرستانها اختیار بیشتری داده بشود از این بابت از ایشان سپاسگزارم و از دولت که برای اولین بار صد میلیون ریال در بودجه برای تجهیز انجمنهای شهرستان و استان و پیشرفت کار اینها و افزایش اعتبارشان گذاشته‌اند کمال تشکر را دارم من از طرف نمایندگان شهرستان از این حسن توجه دولت به امور انجمنها و تخصیص این اعتبار تشکر می‌کنم. برای شهرداریهای کشور قدمهای زیادی برداشته شده برای تجهیز کادر باسواد و کادر متخصص برای تجهیز دفاتر فنی اقدامات زیادی در جریان است ولی اهم کاری که برای شهرداریها انجام دادند تهیه لایحه مقررات استخدامی شهرداریها است باید عرض کنم هزاران نفر کارمندان شهرداریها که اکثر آنها مردمان زحمتکش و خدمتگزار و پاک مملکت بودند بعلت بلاتکلیفی و اینکه بیمه‌های اجتماعی نداشتند و آینده‌شان روشن نبود حقیقتاً مأیوس و ناامید بودند. تهیه این قانون و دستور اجرایش در تمام شهرداریها موجب امیدواری همه این مردم شده است و من امیدوارم که همین آسایش و اطمینان‌خاطری که به کارمندان شهرداریها با اجرای این قانون داده می‌شود موجب بهبودی آنها در انجام وظایفشان بشود اگر آقایان خسته هستند من عرایضم را کوتاه می‌کنم ولی اگر خسته نبودند به عرایضم ادامه دهم؟
دکتر الموتی ـ خواهش می‌کنم بفرمائید بسیار مستدل و شیرین است.
مصطفوی ـ مسئله دیگری که باید آقایان توجه بفرمایند مسئله نظام صنفی است. آقایان توجه داشته باشید که یک اکثریت انبوه مملکت بنام اصناف بنام واحد صنفی در تمام کشور پراکنده هستند اینها موجب این قانون که باز در اینجا بعنوان لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق من از دوست عزیزمان آقای دکتر مهذب باید تشکر کنم که در تصویب این قانون و اصلاح این قانون و تنقیح آن بسیار زحمت کشیدند من خودم عضو آن کمیسیون بودم این قانون یک طبقه بزرگ این مملکت را که با همه افراد ملت ایران ارتباط دارند تحت یک ضابطه صنفی در آورد و همه مردم و اصناف را از یک اصطکاک مزاحم راحت کردند دیشب در روزنامه خواندم که متأسفانه لیدر محترم حزب اقلیت گفته بودند این درست نیست که اصناف را تحت ضوابط حزبی جمع کنند این موجب گرانی می‌شود! من درست عکس این فکر می‌کنم مردمی که ضوابطی نداشته باشند و لجام گسیخته باشند متأسفانه سودجوئی و نفع‌پرستی در تمام افراد بشر پیدا می‌شود و مردم لجام گسیخته موجب گرانی می‌شوند اما اگر اصناف تحت یک ضابطه متمرکز بشوند و به حزبی هم منتسب باشند بهیچوجه من‌الوجوه بی‌ترمزی ندارند و این ترمز موجب می‌شود جلوی تجاوزاتشان گرفته شود بنده خیال می‌کنم هیچ حزبی در دنیا نباشد که بخواهد برنامه‌اش ایجاد گرانی بکند مگر حزبی که برنامه‌اش ایجاد گرانی باشد که ما چنین حزبی را نه در اقلیت و نه در اکثریت سراغ نداریم بنابراین وقتی اصناف متمرکز شدند و دیرکتیو کار آنها از طرف احزاب بررسی شد و به آنها داده شد مسلماً موجب قطع اینکارها و تقلیل قیمتها خواهد شد و این نظر ایشان متأسفانه صحیح نخواهد بود. عرض کنم که وظایف بسیاری در این وزارتخانه انجام شده که همه‌اش برنامه‌های مترقی بوده بنده اگر بخواهم جزئیات کارهائی که از صبح تا آخر وقت در این وزارتخانه انجام می‌شود بگویم در شأن مجلس نیست که من در این مسائل وارد بشوم ولی بدانید که روی هر یک از کارهای این وزارتخانه دست بگذارید و سر بزنید در راه بهبود وضع مملکت و پیشرفت برنامه‌ها قدم برمیدارد قانون مترقی وظیفه عمومی یکی از بهترین قوانینی است که دولت جناب آقای هویدا تهـیه کرد و از تشتت آئین‌نامه‌ها و قوانین که راجع به نظام وظیفه بود جلوگیری کرد، قانون اصلاح قانون گذرنامه یک موضوعی است که قطعاً رفع سرگردانی مردم و موجب رفاه و آسایش مراجعه کنندگان بود بسیار قانون مترقیانه و صحیح بود و برنامه‌های دیگری در این وزارتخانه هست که انجام شده، لایحه اصلاح ترافیک، لایحه انتخاب دهدار و کدخدا و از این قبیل لوایح مترقی که در وزارت کشور تحت بررسی است و ما امیدواریم در سال ۱۳۵۱ دولت آقای هویدا با تقدیم این لوایح باز برگهای زرین دیگری بر افتخارات خودشان اضافه کنند تنها یک اداره ثبت احوال را عرض می‌کنم این اداره از وقتی انسان متولد می‌شود تا وقتی می‌میرد همه با او سروکار دارند این اداره باید اعتراف کنیم در گذشته بطوریکه سایر شئون مملکت در حال ترقی بود در گذشته این اداره ترقی نکرده در سال گذشته باز در اثر مراقبت وزیر فهمیده کشور مقدار زیادی کار تجهیز کادر تحصیلکرده و نوسازی در این اداره کل انجام شده و برای سرعت مراجعات مردم سرعت انجام کار مردم در اجرای اصول انقلاب اداری مقرراتی وضع شده که بکلی وضع با سابق فرق کرده. بنده شنیدم یکی از نمایندگان اقلیت ایراد کرده بود که چرا اسامی را اصلاح کرده‌اید بنده خیال می‌کنم یکی از کارهای مفید این دستگاه لغو این اسامی نامأنوس بود شما را بخدا قسم اسم گرگ‌علی، دنب‌علی، زلفعلی اینها اسامی است که برازنده یک ایرانی این قرن باشد یا مقام مولاعلی‌بن ابیطالب که همه ما به اسم مبارکش افتخار می‌کنیم شایسته است که نام گرگ‌علی بر روی کسی بگذارند؟ آیا اینها چیزی است که مخالفت بشود، این کار مفیدی بوده که کرده است (آفرین) خدا پدرش را بیامرزد البته جناب آقای نخست‌وزیر سعة صدرشان زیاد است آرزوهای زیاد برای مملکت دارند امیدواریم خودشان سالیان سال باشند و این کارها را انجام بدهند (انشاءالله) ایشان دلشان می‌خواهد ثبت احوال با دستگاه الکترونیک مجهز بشود و فرصتی به ثبت احوال دادند که این برنامه‌ها را انجام بدهند من امیدوارم که اهداف ایشان جامه عمل بپوشد و این برنامه‌ها در ثبت احوال انجام شود بهرحال هم رئیس آن دستگاه آدم لایقی است و هم وزیرش امیدوارم دولت امکانات بدهد این برنامه‌ها را انجام بدهند. راجع به خدمات وزارت کشور صحبت کردم یادم افتاد که گریزی هم به صحرای کربلا بزنم و ذکری از فجایع بعثی‌های عراق عرض کنم. دولت بعثی عراق واقعاً خجالت می‌کشم اسم دولت رویشان بگذارم واقعاً باید بگویم قداره‌بندهای بعثی (صحیح است) کسانیکه بطور قطع در خاورمیانه برای خودشان پایگاه استعمار درست می‌کنند کسانیکه با ملت خودشان هیچگونه ارتباط ندارند و ملت شریف عراق از وجود این افراد نحس و نجس بیزار است. این افراد بعثی در همسایگی ما وقتیکه پیشرفت برنامه‌های ما را دیدند و سیاست مستقل ملی ما را دیدند سیاستهای ضداستعماری ما را دیدند حسادتشان گل کرد. آدم‌های پست وقتی می‌بینند در نزدیکی و مجاورتشان اشخاص ترقی می‌کنند فکر نمی‌کنند از این برنامه‌ها سرمشق بگیرند و خودشان به آن راه بروند (یکنفر از نمایندگان ـ لیاقتش را ندارند) خیال می‌کنند با خرابکاری می‌توانند جلوی برنامه‌های پیشرفت کشور دیگر همسایه‌شان را بگیرند آنها خرابکار تربیت می‌کنند و به این کشور می‌فرستند به چه کشوری؟ به کشوری که در مورد مسائل دفاعی در مورد حفظ حدود و ثغور مملکت در مورد دفاع مملکت تمام افراد و آحادش یک‌صدا و پشت سر هم ایستاده‌اند (صحیح است) در این مورد مرد و زن و کوچک و بزرگ اقلیت و اکثریت همه با هم متفق هستند (صحیح است) یک چنین ملتی را مگر می‌شود در بین آنها خرابکار فرستاد و با ایجاد خرابکاری برنامه‌هایش را بهم زد تازه خبر ندارند دستگاههای ما از آن دستگاهها نیست که بتوانند با فرستادن چهار نفر ضعیف بدبخت و بقول دوست محترم آقای زهتاب فرد افراد مریض بیایند در امنیت ما اخلال کنند. بزرگترین برنامه‌هائی که در سال گذشته در دنیا انجام شده برنامه جشن‌های ۲۵۰۰ ساله ما بود. در این برنامه هفتاد پادشاه و رئیس جمهور و رؤسای کشورهای بزرگ آمدند به این کشور ملاحظه فرمودید با چه امنیت خاطری با چه آسایش خاطری ناظر این برنامه‌ها بودند و دستگاه باهوش ما مراقبت کرد که کوچکترین ناراحتی برای اینها پیش نیاید. این موجب آبرومندی و افتخارات مملکت ماست در همان موقع دیدیم رئیس یک کشوری رفت به یک کشور آمریکائی آنجا افراد فاسد و مغرض رئیس کشوری را گرفتند و می‌خواستند مثل گوسفند سرش را ببرند البته موفق نشدند اما این برای آن کشور و در پیش کشور مهمان بسیار موهن است در کشور ما هفتاد پادشاه و رئیس جمهور آمدند در نهایت ادب با نهایت مهمان‌نوازی که خوی و طبیعت ایرانی شریف است پذیرائی شدند و کوچکترین ناراحتی نداشتند این افتخار ماست این افتخار دستگاههای دفاعی ماست اینها را باید گفت حقیقت را باید گفت تا مردم بدانند که اگر دستگاه باهوش نبود چه جور ممکن بود بشود ممکن بود همان پیشامدی که در کانادا شد در اینجا هم بشود (ایلخانی پور ـ این در اثر همبستگی شاه و مردم است) بنده راجع به بعثی‌ها صحبت می‌کردم متأسفانه روضه‌خوان هم نبودم اجدادم روضه‌خوان نبودند رفتم به صحرای کربلا و راجع به بعث و حزب بعث صحبت کردم وقتی دیدند خرابکاریشان هم فایده ندارد فکر کردند در مشکلترین موقعیتهای ما بیایند یک بازی دربیاورند درست مصادف با شروع برنامه‌های جشن‌های ۲۵۰۰ ساله بیایند ایرانی‌ها را بیرون بریزند تا بخیال خودشان ایران دست و پای خودش را گم بکند (یک نفر از نمایندگان ـ کار خلاف انسانی کردند) بله کار خلاف انسانی، کاری که در دنیا هیچ بشری نکرده، کاری که جز از اینها و در تاریخ از اجداد اینها از کس دیگری دیده نشده درست در مهرماه مصادف با جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شروع کردند و معاودین را به ایران فرستادند ۴۵ هزار نفر ایرانیانی که در آنجا با نهایت نجابت به اقتصاد آنجا کمک می‌کردند کارم می‌کردند از آنجا آنها را راندند. از این ۴۵ هزار نفر ۲۴ هزار نفر بچه بودند ملاحظه بفرمائید ۶۰% این افراد نابالغ بودند که این آقایان اینها را به ایران فرستادند دولت و وزارت کشور دست و پای خودش را گم نکرد با نهایت درایت و حسن نیت از آنها پذیرائی بعمل آمد بعد اینها را بهر کجا که می‌خواستند فرستادند. بعضی‌ها خواستند بیایند تهران در همین تهران برای آنها اردو زدند، بعضی‌ها خواستند به کرج و جیرفت بروند رفتند هر کجا که دلشان خواست رفتند قباحت اعمال بعثی‌ها طوری بود که طبق صورتی که من دیدم عده‌ای از معاودین را مثلا پدر را از یک مرز و پسر و همسر را از یک مرز دیگر فرستادن و یک وقت دیدند در اردوگاه کرمانشاه پدر و بچه بهم برخورد کردند بهم چسبیدند این کار خلاف انسانی است که فقط از بعثی‌ها غیر انسان ساخته است و از کس دیگری ساخته نیست. بهرحال دولت بخوبی و نهایت حسن نیت از آنها نگاهداری کرد این اطفال را به مدارس فرستادند عجیب است بهر کلاس که خودشان عنوان کردند و مایل بودند بروند آنها را در کلاس مورد نظر فرستادند. بالاخره امتحان باید بدهند حتی برای بعضی از آنها که در اثر مرور زمان و اطفالی که آنجا تربیت شده بودند و فارسی نمی‌دانستند معلم عربی به کلاسها فرستادند تعداد زیادی در بخشهای دولتی بکار گمارده شدند و طبق اطلاعی که من دارم ممکن است تا اواسط فروردین تمام این معاودین در دستگاههای مملکتی بکار گمارده بشوند حتی بعضی از این معاودین که میل نداشتند در اردوگاهها زندگی کنند دولت گفت بروید خانه قوم و خویشان و چون قوم و خویش‌های آنها توانائی مالی نداشتند به اینها کمکهای نقدی کردند خرج و هزینه زندگی به آنها دادند که بتوانند زندگی کنند تا بفهمند که اینها متعلق به کشوری هستند که در تاریخ دنیا هرگز نخواهد مرد به آغوش برادرانی برگشتند که از تمام مزایای انسانی برخوردار هستند اینها به آغوش ملتی برگشتند که نقطه مقابل آن متجاوزین و قداره‌بندهای بعثی هستند (صحیح است) حتی امروز اطلاع پیدا کردم که بانکها به بعضی از اینها که میل دارند کارهای تولیدی بکنند با سفته بدون اینکه گروئی بخواهند وام می‌دهند وام شش ساله می‌دهند و می‌گویند بعد از سه سال آنوقت شروع کن اقساط و اصل و بهره‌اش را پرداخت کن. بهرحال عمل دولت و اجرای این برنامه بسیار خوب انجام شد جناب آقای نخست‌وزیر از جنابعالی و دستگاه شما متشکر هستم که این برنامه‌ها را بطوریکه شأن ملت ایران است انجام دادید (صحیح است) نهایت توجه به این افراد شد حتی وزارت آموزش و پرورش ۱۵۰ بورس تحصیلی شبانه‌روزی به اینها داد ۳۳۰۰ نفر از اطفال نابالغ رانده شده در عراق را در مدارس حرفه‌ای راه داد خلاصه تمام دستگاهها وظایف خودشان را بخوبی انجام دادند و آبروی ملت ایران را خریدند. یادداشتی به من رسید که فراموش کرده بودم متشکرم که بنده را یادآوری کردید از اینکه از همکاری که دستگاه شیروخورشید راجع به کار معاودین کرد تشکر بکنم شیروخورشید همه کارهایش مورد توجه بوده و این کارش هم جالب بوده نکته دیگری که در بودجه سال آینده جلب توجه نمود افزایش اعتبار مربوط به عمران شهر و روستا است که خوشبختانه رقم از ۵ میلیارد به ۶۱۴۶۰۰۰۰۰۰ افزایش پیدا کرده این افزایش دلیل این است که دولت دیگر توجه و عنایتش منحصراً مربوط به پایتخت نیست و دولت به عمران شهرها و روستاها توجه دارد. آقایان نمایندگان محترم مستحضر هستید با وجودیکه در اثر گرایش مردم به شهرنشینی درصد جمعیت روستاها کم شده معهذا ۶۰% جمعیت در روستاها هستند. برنامه‌های انقلاب اینها را بیدار کرد یک چیزهائی که قبل از انقلاب نمی‌خواستند امروز می‌خواهند برنامه‌های انقلاب موجب شد که اینها بیدار شدند و از دستگاهها توقعاتی دارند آب و برق و تلفن و درمانگاه می‌خواهند همه چیز می‌خواهند دولت ۱۱۴۶۰۰۰۰۰۰ بودجه عمران دهات را که افزایش داده این امکان را داده است که بخواسته‌های افراد روستائی که ثروت مملکت هستند جامه عمل بپوشاند. اتفاقاً مقایسه‌ای راجع به مسئله دهات می‌کنم برای ما پیشرفتهای حاصل شده روشن می‌شود ما قبل از انقلاب در روستاها مردمی داشتیم که در درجه اول فاقد شخصیت و آزادی فردی بودند اسیر بودند این مردم باور بفرمائید در ۵۰ روستا چون در تمام نقاط کشور ایران مأموریت داشتم در ۵۰ روستای کشور یک طبیب وجود نداشت چهار تا قرص آسپرین وجود نداشت اگر می‌خواست به شهر بیاید پیش پزشک شهر مراجعه کند راه وجود نداشت (صحیح است) اصلا مدرسه نمی‌دانستند یعنی چه؟ روستائی نمی‌دانست همانطور که خوردن و لباس دادن به بچه‌اش جزو واجبات است آموزش بچه‌اش هم جزو واجبات است اول خیال می‌کرد که بچه‌اش باید کار بکند بچه ارباب باید برود درس بخواند امروز چه جوری است امروز باور بفرمائید شاید در هیچیک از روستاهای این مملکت طفل لازم‌التعلیم نیست که به آموزگار دسترسی نداشته باشد در سال جاری من از مدارسی که از اعتبارات وزارت آموزش و پرورش و سازمان برنامه ساخته شده خبر ندارم اما میدانم تنها سه هزاروخورده‌ای دبستان در روستاهای کشور با همکاری و خودیاری مردم ساخته شده این رقم کوچکی نیست سه هزار مدرسه کم نیست خدا بدهد برکت ۱۲ مدرسه در نائین است خیلی ممنون هستم امروز اکثر دهات ایران پزشک دارند سپاه بهداشت و سپاه دانش روستاهای ما را بصورت روستاها و قراء یک کشور مترقی در آورده دیگر امروز رعیت وجود ندارد زارع مریض و بیسواد وجود ندارد مبارزه با بیسوادی که خوشبختانه مبتکرش شخص شخیص اعلیحضرت همایونی بودند در روستاها اثر گذاشته مردم باسواد شده‌اند. در تمام روستاها قریب باتفاق روستاها پزشک وجود دارد راههای فرعی ساخته شده مردم از حمل و نقل جدید استفاده می‌کنند. زندگی مردم فرق کرده این بی‌انصافی است که کسی اینهمه ترقی را نادیده بگیرد. بنده عرض کنم الان پروبلم ما از نظر آموزشگاهها است که اکثر اطفال روستاهای ما تحصیلات متوسطه را تمام کرده دنبال دانشگاه می‌گردند. این مسأله مهمی است که یک روزی برای درس الفباء اطفال محل نبود ولی امروز اکثر اطفال روستائیان تحصیلات دبیرستان را تمام کرده‌اند و آماده برای تحصیلات دانشگاهی هستند. اینجا حیف که آقای دکتر ولیان تشریف دارند حرفی که می‌زنم خیال می‌کنند با ایشان تعارف می‌کنم کارهای روستاها را متمرکز کردند در این مملکت یک دسته می‌رفتند بنام ترویج، یک دسته مأمور عمران دهات، یک دسته برای تعلیمات اساسی می‌رفت در دهات این رفت‌وآمد عوامل مختلف در روستاها و کار انجام ندادن خودبخود موجب یأس مردم شده بود می‌گفتند می‌آیند و کاری انجام نمی‌دهند و خرج سفری می‌گیرند مسأله تمرکز کار روستاها در یک وزارتخانه و آنهم یک وزارتخانه‌ای که وزیر جوان و فعال و شایسته‌ای دارد اسباب امیدواری است که کار روستاها بتدریج پیشرفت زیادی می‌کند بنده برنامه‌ام این بود که راجع به آب و برق هم صحبت کنم آقای روحانی جلوی چشم بنده هستند می‌گویند نماینده اکثریت از وزرای حزبی تجلیل می‌کند برای اول بار که نماینده نائین شدم برق نائین عبارت بود از یک دستگاه ۸۰ کیلوواتی لکنتی آدم که وکیل می‌شود یک دسته مخالف دارد این دستگاه طور بود که هر آن انتظار بود خاموش شود مخالفین بگویند دیدید قدمشان بد بود برق خاموش شد من بسیار بسیار از آقای روحانی ممنونم که در اثر مراقبت ایشان امروز یک دستگاه تولید برق بسیار عالی در نائین ایجاد شده با کابل فشار قوی برق به تمام روستاها رفته است روستاهای چند فرسخی نائین الان برق دارند اهالی روستاهای چند فرسخی نائین فکر نمی‌کردند که هیچوقت برق داشته باشند اگر فکر می‌کردند این بود که پولی روی هم بگذارند موتوری بخرند تا ساعت ۱۱ شب روشن بشود. الان از برق سرتاسری که به سانترال برق نائین متصل است استفاده می‌کنند این مسائلی است که اگر گفته شود آدم سر دوراهی قرار می‌گیرد اگر نگوید ناسپاسی است اگر بگوید میگوئید تعارف می‌کنند ما با هیچکس در مسائل مملکتی خورده حساب و تعارف و خصوصیت نداریم هر کس در راه اجرای اهداف شاهنشاه خدمت می‌کند مورد احترام حزب و فراکسیون ماست (صحیح است) پیشرفتهای حاصله در آب و برق در سالهای اخیر واقعاً چشمگیر بوده همانطوریکه نمایندگان محترم مستحضر هستند توسعه و فعالیت آب و برق در کلیه شئون زندگی مردم و توسعه کشاورزی مؤثر بوده است به این جهت است که در بودجه فعلی توجه به این فعالیتها از نظر دولت آقای هویدا دور نمانده و رشته‌های آب از ۲۵/۴ درصد افزایش برخوردار است. کمبود آب که در گذشته یکی از مشکلات بزرگ مملکت ما بود بهرحال می‌باید یک روزی از بین برود. خوشبختانه دولت با ایجاد سدهائیکه ساخته چاههای عمیق و تأسیساتی که کرده با توسعه برق امکان استفاده از آب را میرساند و این مشکل را رفع کرده براساس این فکر در طول اجرای برنامه عمرانی کشور با توجه به اصل ملی کردن آب اقداماتی بعمل آمد و با ایجاد شبکه‌های آبیاری بعضی از نقاط حاصلخیز مانند دشت قزوین، دشت مغان مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. برنامه‌هائی که من اطلاع دارم این است که با سرعت استفاده از سدها و برنامه‌های کانال‌سازی در جریان است امیدوار هستیم در چند سال گذشته که پول خرج می‌کردند برای ساختن سد و در چند سال آینده بهره‌برداری از سد بکنیم. در چهار سال اخیر ساختمان سدهای شاه عباس کبیر در اصفهان، ارس در شمال، شاهپور اول در مهاباد، کورش کبیر در زرینه رود، وشمگیر در روی رودخانه گرگان زود پایان یافته و بهره‌برداری از اینها آغاز شده و سد رضاشاه کبیر روی رودخانه کارون، داریوش کبیر روی رودخانه کر برنامه‌هائی است که اعتبارش در این بودجه که ما امروز مدافعش هستیم پیش‌بینی شده امیدواریم نتایج ثمربخشی هم داشته باشد (دکتر الموتی ـ این همان پولهای نفت است که صرف کارهای عمرانی می‌شود) بلی کاملا صحیح است خلاصه‌اش این است که در طول برنامه عمرانی چهارم ۳۲۵۰۰۰۰۰۰۰۰ متر مکعب بر میزان آب مملکت در اثر ذخیره آبها اضافه شده که ۱۳۰ هزار هکتار زمین جدید زیر کشت رفته بهر صورت وضع پیشرفت ما تا بحال بسیار رضایت‌بخش است اینجا یادداشتی یک کسی به من نوشته که وزیر آب و برق آقای دکتر وحیدی است بنده هم میدانم باید عرض کنم آقای روحانی کارشان را سپردند بدست کسی که از هر حیث لیاقت و شایستگی دارد که آن برنامه‌ها را اجرا کند دکتر وحیدی یکی از چهره‌های خوب این مملکت است در مورد استفاده از نیروی برق و تأمین تقاضاهای روز افزون مردم باید عرض کنم که در سال گذشته تولید برق از رشد متوسط در حدود ۲۰% برخوردار بوده در سه سال اخیر شبکه‌های برق خوزستان به گیلان و مازنداران و تهران ارتباط پیدا کرده است و تردیدی نیست که این شبکه‌های برق که بهم اتصال پیدا کرد در مسیر شبکه‌ها روستاهای زیادی از برق استفاده می‌کنند و تأثیر زیادی در اقتصاد آنها خواهد داشت. خوشبختانه در این بودجه اعتبار مربوط به تأمین برق ۱۴/۵ میلیارد در نظر گرفته شده و این رقم معادل ۱۰% نسبت به سال پیش افزایش پیدا کرده ولی بنده به جزئیات بودجه که دقت کردم دیدم با وجودیکه اعتبار ۱۰% اضافه شده هزینه پرسنلی‌اش که بالطبع باید اضافه شود بیش از ۵% اضافه نشده این کلی از محاسن کار یک دستگاه است و محاسن بودجه است که اعتباراتی که زیاد می‌شود صرف کارهای غیر تولیدی و پرسنلی نمی‌شود و این باعث خوشوقتی است در بودجه سال آینده اعتبارات مربوط به امور اقتصادی معادل ۲۳ میلیارد ریال نسبت به بودجه سال جاری افزایش دارد و این امر نشانه توجه دقیق دولت نسبت به امور اقتصادی است. کشاورزی که یکی از مسائل مهم اقتصادی است و قرار بود بنده در قسمت اقتصاد راجع به مسائل کشاورزی بیشتر صحبت بکنم یکی از فعالیتهای مهم اقتصادی ایران است که سهم آن در تولید داخلی پس از خدمات و نفت درجه سوم را دارا می‌باشد به همین لحاظ توسعه امر کشاورزی و تأمین رفاه بیشتر کشاورزان که قریب ۶۰% مردم کشور را تشکیل می‌دهند مورد توجه دولت بوده است خوشبختانه در اجرای برنامه اصلاحات ارضی زمینه مساعدی برای اجرای برنامه‌های اصلاحی کشاورزی فراهم شده است از جمله در طی سالهای اخیر در حدود ۸۴۰۰ شرکت تعاونی با عضویت یک میلیون و هفت هزار نفر تشکیل شده نمیدانم این رقم صحیح است یا خیر؟
دکتر ولیان (وزیر تعاون و امور روستاها) ـ بیشتر هم هست.
مصطفوی نائینی ـ ما از اینکه جنابعالی در کارهای اصلاحات ارضی و با سواد کردن روستائیان قدمهای مهمی برداشته‌اید اذعان داریم کار شرکت تعاونی یکی از کارهای بسیار مفید است از جنابعالی خواهش می‌کنم که در این برنامه هر چه بیشتر توجه بفرمائید مفید است بخصوص در یکی از کمیسیونها خدمتتان عرض کردم که چون اولویت استفاده از برنامه عمرانی دهات منوط به داشتن شرکتهای تعاونی هست و متأسفانه در گذشته در حوزه انتخابیه بنده تشکیل نشده به آنجا هم توجهی بشود.
ولیان ـ امسال تشکیل می‌شود.
مصطفوی ـ انشاءالله، خوشبختانه امسال تشکیل می‌شود. در سال اخیر ۱۲۰ اتحادیه تعاونی روستائی با ۷۹۰۰ شرکت تعاونی با سرمایه یک میلیارد ریال تأسیس شده با ایجاد شرکتهای کشت و صنعت و واحدهای کشاورزی ایران بصورت کشاورزی صنعتی درآمده است گرچه در سالهای اخیر بعلت خشکسالی و کاهش میزان بارندگی مواجه با کمبود بعضی از محصولات کشاورزی از جمله گندم بودیم ولی باید توجه داشت که سطح کشت بسیاری از محصولات صنعتی برای تأمین نیازمندیهای مردم افزایش پیدا کرده گندم کم شده ولی سایر محصولات سطح کشت آنها افزایش پیدا کرده بعنوان مثال سطح کشت چغندر قند و پنبه را بنده اسم می‌برم. خانمها و آقایان مستحضرند که تا چند سال قبل مقادیر زیاد و متنابهی قند و شکر جزء رقم واردات ایران بود باید عرض کنم هر چه سرعت تولید اضافه می‌شد باز هم مجبور بودیم که قند و شکر از خارج وارد کنیم بدلیل اینکه روستائیان ایران که در قدیم مطلقاً از چای و قند و شکر استفاده نمی‌کردند روزی سه چهار بار حالا از قند و شکر استفاده می‌کنند هر چند دولت به افزایش تولید قند و شکر اضافه می‌کرد باز سرعت افزایش مصرف بیشتر می‌شد ولی با این حال تعداد کارخانجات زیادی که درست شده بما وعده می‌دهد در سال آینده دیگر ما رقمی در ضمن واردات بنام واردات قند وشکر نداشته باشیم دوست محترم بنده آقای پیمان نماینده جهرم یادداشت نوشته‌اند چون بنده اگر سنم را زیاد حساب نکنید ۲۵ سال پیش فرماندار جهرم بودم نوشته‌اند چنانچه مصلحت میدانید بفرمائید ۲۰ سال قبل که سرپرستی کارهای جهرم را داشتید هزار هکتار درخت مرکبات و نخل بود که بوسیله چاه آب و استفاده از حیوانات آبیاری می‌شد ولی امروز در شهر ۵۰ هزار نفری جهرم هفت هزار کیلووات برق تولید می‌شود و ۶ هزار هکتار درخت بوجود آمده که با برق آبیاری می‌شود. جناب آقای پیمان به جنابعالی عرض کنم کاری است که در مملکت به ارشاد شاهنشاه انجام شده همه دستگاهها کارشان را خوب پیاده کرده‌اند اگر بخواهم وارد جزئیات بشوم وقت مجلس را می‌گیرم ولی شهدالله تمام دستگاهها کارهای مهم و اساسی کرده‌اند عرض کردم اگر بحث این است که غرولندی وجود دارد مربوط به کارهای کوچک است اما من از اقلیت باید تقاضا کنم که اگر منصفانه قضاوت بفرمائید در مملکتی که اینهمه کار انجام شده نباید از سوء رفتار فلان مأمور کوچک دارائی شکایت بکنند این سوءرفتار مأمور کوچک دارائی گناه دولت نیست گناه مانتالیته مردم است گناه این است که بعضی‌ها هنوز اخلاق عمومی‌شان درست نشده اخلاق هم مسئله تولید کارخانه نیست که بشود سرمایه‌گذاری کرد وام داخلی و خارجی گرفت کارخانه درست کرد و اخلاق عمومی را درست کرد باید بمرور زمان تربیت و آموزش عمومی پیشرفت کند تا اخلاق عمومی طوری بشود که رفتگر آشغالی را که باید ببرد بیرون در خانه من نریزد اما منصفانه من نمیدانم خارجیها چطور ممکن است منصفانه قضاوت کنند صحیح نیست اینهمه سدها اینهمه برنامه‌ها که ساخته شده این ذوب‌آهن عظیم که موجب افتخار ما اصفهانی‌ها شده این مسئله پتروشیمی، این لوله‌کشی گاز این بهره‌برداری عظیم از نفتمان که به ابتکار شاهنشاه انجام شده همه را ندیده بگیریم بگوئیم مأمور مالیات فلان کار را کرده متأسفانه هنوز اخلاق عمومی اینطور نشده که بگوئیم یک فرد خاطی در تمام دستگاههای دولت وجود ندارد در دستگاه دولت هست در همه جا هست در توی خانة ما هم ممکن است بچه‌های ما دوتایش خوب باشند یکی خاطی باشد مسئله‌ای نیست که بشود به دولت آن هم دولتی که اینهمه خدمت کرده ایراد گرفت. ما در این مملکت اصلاحات ارضی کردیم این اصلاحات ارضی اصلاحاتی نبود که ملک را بگیریم از یک طبقه و بدست طبقة دیگر بدهیم. ملک را گرفتند دست کشاورز دادند اما بعد او را ول نکردند هدایتش کردند و با ارشاد و راهنمائی کشاورز و تشکیل شرکتهای زراعی که تا امروز طبق اظهار آقای دکتر ولیان در کمیسیون ۲۷ شرکت سهامی زراعی تشکیل شده در آمد. کشاورزان چند برابر شده تشویق کردیم بعد ارشاد کردیم کشاورزان را باز هم تقویت و ارشاد هم می‌کنیم تا مملکت ایران به آنجائی که شاهنشاه آرزو می‌کنند یعنی به دروازه تمدن بزرگ برسد سطح زیر کشت دانه‌های روغنی به منظور تأمین مواد اولیه و صنایع روغن‌سازی افزایش زیادی داشته در سال ۱۳۴۹ میزان تولید نسبت به سال ۱۳۴۷ شش برابر افزایش داشته در سالهای گذشته اگر به بخشهای کشاورزی در تلو برنامه اقتصادی آن اندازه توجه نشده خوشبختانه در سال آینده با افزایش ۳۸% اعتبارات که در سال ۵۰ معادل ۱۴ میلیارد ریال بوده و در سال ۵۱ بیست میلیارد خواهد بود توجه کامل شده امیدواریم کشاورزی ما ترقی روز افزونی داشته باشد بهره‌برداری از مجموعه کارخانجات ذوب‌آهن آریامهر در نیمه دوم سال ۵۱ آغاز خواهد شد قسمتی از کارخانه بهره‌برداریش آغاز شده ولی از مجموعه این کارخانه بهره‌برداری از سال ۱۳۵۱ آغاز خواهد شد یعنی از کارخانه بهره‌برداری آغاز شده اما در نیمه دوم سال ۵۱ از مجموعه کارخانه بهره‌برداری آغاز می‌شود بهره‌برداری ذوب آلومینیوم و ماشین سازی اراک قسمتی از تراکتور سازی تبریز در سال آینده آغاز خواهد شد در زمینه توسعه صنعت نفت و گاز با اقداماتیکه به رهبری شاهنشاه آریامهر و تأمین حقوق حقه ملت ایران انجام گرفته بموجب ارقامی که گفته شده نزدیک به دویست میلیون دلار به درآمد نفتی ایران اضافه شده بنده باید راجع به درآمد نفتی عرض کنم ما در سال گذشته دو موفقیت بزرگ راجع به درآمدهای نفتی داشتیم نمایندگان محترم مستحضرند موفقیت‌هائیکه ما راجع به اضافه تحصیل درآمد نفت داشتیم محصول نبوغ و رهبری شخص شاهنشاه آریامهر است (صحیح است) آقایان بیاد دارند چند ماه قبل که نمایندگان کشورهای تولید کننده نفت اوپک به ایران آمدند و جلسه‌ای در مجلس سنا در حضور شاهنشاه آریامهر تشکیل شد چگونه تفوق فکری و نبوغ فکری رهبر عالیقدر ما تمام نمایندگان کشورهای تولید کننده نفت را وادار کرد به احترام از دولت ایران حتی نماینده دولت بعثی عراق چون مسئله حساب بود مسئله اصول و دانش بود که خودشان نداشتند و حتی ابتکار این کار را شخص شاهنشاه عنوان کردند حتی نماینده کشور عراق مجبور به تبعیت شد و این تبعیت نتیجه‌اش این شد که نه تنها درآمد نفتی ما بالا رفت بلکه درآمد نفتی همه کشورهای تولید کننده نفت بالا رفت در همین چند ماه اخیر که بر اثر تنزل بهای دلار با اینکه برای ما از نظر وارداتی که از آمریکا خواهیم داشت تفاوتی ایجاد نمی‌شود ولی چون ممکن است بعضی واردات ما از کشورهای دیگری باشد که با توجه به ارزانی قیمت دلار تأثیری بکند برای جبران کاهش ارزش دلار باز به ارشاد و رهبری شاهنشاه مذاکرات زیادی بعمل آمد و خوشبختانه در آخرین جلسه‌ای که در ژنو تشکیل شد در این راه توفیق حاصل شد و این افزایش محصول مذاکرات اخیر است در اینجا باید از کسانی که غیر از شخص آقای نخست‌وزیر در کار نفت ایران در کار بالا بردن صنعت نفت ایران خدمت کردند یعنی آقای دکتر اقبال خدمتگزار صمیمی شاهنشاه یادی بکنم و قدردانی بکنیم از خدمات ایشان و نیز از فعالیت و پشتکار وزیر دارائی لایق که در مذاکراتی که با کمپانیهای نفتی کرد شخصیت خودش را نشان داد از او هم باید سپاسگزاری بکنیم فعالیتهای صنعتی بوسیله بخش خصوصی و عمومی در مدت زمامداری دولت هویدا گسترش بیسابقه‌ای داشته است میزان سرمایه‌گذاری در واحدهائیکه در سال ۴۴ مشغول بکار شدند ۷/۵ میلیارد و در پایان سال ۴۹، ۲۱ میلیارد یعنی سه برابر شده که ۵/۵ میلیارد تنها سرمایه‌گذاری در مجتمع پتروشیمی شاهپور شده امروز صنایع ما بحدی از ترقی و تعالی رسیده که بازار صادرات پیدا کرده و دیگر ما صادراتمان در دنیا منحصر به پنبه و خشکبار و محصولات کشاورزی نیست بلکه از کالاهای صنعتی ما از قبیل اتومبیل، یخچال و کولر و غیره ذالک به بازارهای خارجی عرضه می‌شود آمار مربوط به صادرات کالاهای ایران نشان می‌دهد که در نه ماه اول سال جاری ۱۸/۵ میلیارد ریال کالا صادر شده که سه میلیارد و سیصد میلیون آن کالاهای صنعتی بوده از این ۱۸ میلیارد سه میلیارد و سیصد میلیون کالای صنعتی بوده است کی تا بحال سابقه داشته است ایران اتومبیل بخارج صادر کند اقداماتی در اثر انقلاب مقدس شاه و ملت انجام شده و ما از کسانی که این برنامه‌های انقلابی را پیاده کرده‌اند کمال تشکر و سپاسگزاری را داریم و دفاع از بودجه و دولت برای این است که توانسته است برنامه‌های انقلابی شاهنشاه را پیاده کند (احسنت) در رشته معادن اقدامات دولت آقای هویدا با موفقیت توأم بوده است و بزرگترین قدمهائی که برداشته شده است پیدا کردن معدن مس سرچشمه بود یکی از مطلعین که راجع به کرمان صحبت می‌کرد به من اطمینان می‌داد که بعد از بهره‌برداری از معدن مس کرمان ممکن است کرمان یکی از بهترین و زیباترین و آبادترین استانهای ایران بشود و امکان دارد درآمد این منبع معدنی به پایه درآمد نفت برسد. بنابراین دولت هویدا از لحاظ رشته معدنی هم موفقیت‌هائی پیدا کرده که دوش بدوش سایر رشته‌ها مورد توجه است بنده امیدوار هستم که توجه به این مطلب بفرمائید که حوزه انتخابیه من منطقه‌ایست که از لحاظ کشاورزی استعداد ندارد ولی از لحاظ معدنی بسیار ثروتمند و ذخایرش زیاد است در انارک تعداد زیادی معادن مس و سرب هست در بیابانک هم همینطور و چون سطح زندگی مردم از راه کشاورزی بالا نمی‌رود استدعا می‌کنم برای سال ۱۳۵۱ برای کشف و استخراج معادن انارک و بالا بردن سطح زندگی مردم از این راه یک فکری بفرمایند در رشته بازرگانی علاوه بر اقداماتی که برای موازنه تجارتی با سایر کشورها بعمل آمده و اقدامات پایاپای به منظور ورود کالاهای مورد نیاز در قبال صدور کالاهای صنعتی و غیر صنعتی توسعه صادرات اهمیت خاصی دارد که دو سال قبل اظهار نظر شد که دهه ۱۹۸۰-۱۹۷۱ دهة توسعه صادرات است و پیش‌بینی می‌شود که در پایان این دهه صادرات ایران که در آن سال ۲۴۰ میلیون دلار بود به یک میلیارد برسد خوشبختانه در اجرای سیاست صحیح که قبلا هم اشاره کردم نتایج حاصله در دو سال اخیر بسیار رضایت بخش بوده بطوریکه صادرات ایران در سال ۱۳۴۸، ۵/۱۸ میلیارد و در سال ۴۹، ۲۱ میلیارد و ۹ ماهه اول سال جاری ۳/۱۸ میلیارد رسیده است که امیدواری هست در پایان سال از مرز ۲۵ میلیارد تجاوز کند و مقایسه این ۲۵ میلیارد با ۱۸ میلیارد رقمی که قبلا وجود داشته میرساند که در رشته توسعه صادرات و بازرگانی چه پیشرفتهائی کرده‌ایم در صورتیکه این پیشرفت که در ظرف این دو سه سال کردیم بهمین طریق ادامه پیدا کند با اینکه دهه ۱۹۸۰-۱۹۷۱ را دهه توسعه صادرات اسم گذاشتند مسلماً دو سه سال زودتر به یک میلیارد دلاری که برنامه توسعه صادرات است خواهیم رسید راجع به توسعه راهها در همه قسمتها باید عرض کنم این برنامه بموازات همه برنامه‌های مملکتی پیشرفت شایانی داشته است دستگاه وزارت راه خوب کار می‌کند (صحیح است) تقاضاهائی که مردم از ما دارند و ما از وزارت راه می‌کنیم همه را ترتیب اثر می‌دهند و ممنون هستیم در چند سال گذشته این راهها را بنده صورت برداشتم از گزارشهای آقای نخست‌وزیر، راه قوچان ـ مشهد در مرز افغانستان، کرمان به یزد، کرمان ـ بندر عباس، راه شیراز بندر بوشهر ـ تاکستان ـ بازرگان ـ میاندوآب ـ رضائیه ـ قم ـ اراک ـ بروجرد ـ تهران ـ مشهدـ اندیمشک ـ خرمشهر ـ در این سالها ساخته شده (حکمت یزدی ـ اسفالت راه نائین به یزد را هم بفرمائید) بنده حس می‌کنم که وقت گرانبهای مجلس گرامی‌تر از آن است که باعث تصدیع خاطر آقایان بشوم ولی نمایندگان محترم و جناب آقای نخست‌وزیر به من اجازه می‌فرمایند راجع به یک مسئله که مورد علاقه همه مردم هست صحبت کنم و ایرادی که در این باب دارم عرض کنم و آن مسئله امور دفاعی است بنده قبلا هم عرض کردم آنجا که مسئله دفاع از مملکت پیش می‌آید همه ما اعم از هر دسته و جمعیت و حزب موافق هستند و هر ایرانی الحمدالله که احتیاج ندارند ولی اگر احتیاج باشد حاضر است که پیراهنش را بفروشد و از غذای روزانه‌اش کم کند و به اعتبارات دفاعیش اضافه کند تا حدود و ثغور کشور ما که ناموس ماست محفوظ بماند (صحیح است) خوشبختانه در چند سال اخیر نیروی دفاعی ما بصورتی ترقی کرده است که برای ما موجب افتخار است دیگر این ارتش برای ما ارتشی نیست که فقط یک ارتش محلی باشد حداقل این است که یک ارتش منطقه‌ای خوبی است که قدرت این ارتش در حفظ صلح در خاورمیانه اثر بسزا دارد و مسلماً باید برسد و می‌رسد روزی که در عرضه پیکارهای بین‌المللی مؤثر باشد البته اینکه عرض کردم پیکار، ملت ایران به رهبری شاهنشاه اهل پیکار نیست شاهنشاه ما خودشان پیامبر صلح هستند اما همانطور که خود ایشان فرمودند مادامی که خلع سلاح عمومی نشود و مردم دنیا از صلح و آرامش قطعی مطمئن نباشند باید که به نیروی دفاعی خودمان اضافه کنیم البته در سال جاری دولت اعتبارات دفاعی را از ۷۸ میلیارد به ۱۰۰ میلیارد ریال رسانده و این موجب تشکر ماست اما عرض کردم در دنیای پر آشوب فعلی دنیائی که ملت ایران باید با سر بلندی سیاست مستقل ملی خود را حفظ کند نیاز داریم که ارتش ما از این قویتر باشد بنابراین با توجه به همه شایستگی‌هائی که ارتش ما نشان داده (صحیح است) با وجود ثبات و آرامش و با وجود موفقیت‌های ما در خلیج فارس با وجود این بعنوان یک فرد نماینده و عضو فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین از جناب آقای نخست‌وزیر سؤال می‌کنم چرا بیش از این مبلغ ۱۰۰ میلیارد برای تقویت نیروی دفاعی ما در این بودجه اعتبار داده نشده استدعا می‌کنم یادداشت بفرمائید ضمن بیاناتشان دلائل این مطلب را واضح و آشکار برای دانش ملت و افزودن اطلاعات ملت ایران بیان بفرمایند زیرا ملت ایران و همه و همه خواهان این هستند که نیروی دفاعی ما هر روز از روز پیش قویتر باشد (صحیح است) راجع به نیروی دفاعی که صحبت کردم اگر چه در ضمن مسئله معاودین عرض کردم ولی باید از هم‌آهنگی نیروی امنیت داخلی تشکر کنم نقشه‌های خرابکارانه برای ملتی که دارد به سرعت پیشرفت می‌کند زیاد است حسودان زیادند به استقلال و به پیشرفت ما حسادت دارند برنامه‌های خرابکاری زیاد است جلوگیری از برنامه خرابکاری را دستگاههای امنیتی داخلی بخوبی نشان دادند همینطور که عرض کردم آنچه که آنها با عقل و شخصیت ضعیف خودشان خیال می‌کردند نیست ایران اکنون ایرانیست قوی، ایران ایرانی است همآهنگ و در مورد مسائل دفاعی همه در یک صف هستند (صحیح است) بهر صورت افزایش اعتبار تربیت بدنی که موجب می‌شود جوانان ما به مضمون «ز نیرو بود مرد را راستی ز سستی کژی آید و کاستی» توجه کنند و موجب ارشاد جوانان و توجه آنها به ورزش بشود این افزایش بودجه در سال ۵۱ مورد تشکر ما است. مسئله توجه به کارمندان دولت و اضافات و ترفیعات در سال ۱۳۵۱ بسیار موجب تشکر است زیرا هر قدر کارمندان دولت بیشتر در رفاه باشند چرخ‌های دولت آقای هویدا بهتر خواهد گردید. بنابراین توجه به آسایش آنها از مسائلی است که بسیار قابل ستایش است تخصیص مبلغ اعتبار برای خدمتگزارانی که مشمول قانون استخدام نبودند و فوت نمودند و برای ورثه آنان مبلغ جزئی مستمری قرار داده‌اند که زندگیشان را در حداقل اولیه اداره بکنند این حاکی از نیروی بشر دوستی رئیس دولت است و بسیار کار صحیحی فرموده‌اند و با این مبلغ مختصر اعتبار که تخصیص داده‌اند عده زیادی از خانواده‌ها را راضی می‌کنند و امیدواریم در مقابل این محبت خداوند از اعمال شما راضی بشود امیدوار هستیم سال آینده دولت جنابعالی با الهام از اندیشه‌های رهبر بزرگ و عالیقدر همانطور که در گذشته توفیق داشته‌اید در سال آینده هم توفیق داشته باشید تا آنچه که مأموریت جنابعالی است یعنی رساندن ایران به دروازة تمدن بزرگ در زمان شما جامة عمل بپوشد. مجلس انقلاب هم مسلم بدانید با اکثریت بیسابقه‌ای به بودجة شما رأی خواهد داد و من عرض می‌کنم با این رأی موافق که به بودجه شما برای اجرای برنامه‌های عالی شما می‌دهیم افتخار دیگری بر افتخارات خودمان و مجلس انقلاب میافزائیم (صحیح است) از حوصله‌ای که هیئت محترم دولت و نمایندگان محترم فرمودند و به عرایض الکن بنده گوش دادند متشکرم.
رئیس ـ خیلی متأسفم که امروز دوست و همکار عزیزم جناب آقای رامبد لیدر محترم فراکسیون حزب مردم مرا متهم کردند که برخلاف آئین‌نامه دیروز به وزیر دارائی اجازه صحبت دادم برای اینکه این موضوع در محضر مجلس و ملت ایران روشن شود ناچارم توضیحی در اینجا عرض کنم ماده ۶۹ آئین‌نامه را برای استحضار خانمها و آقایان می‌خوانم:
- دربارهٔ وزراء و معاونین و مخبرین کمیسیونها و شعب در مورد موضوعی که مطرح است ثبت نام لازم نیست و هر وقت اجازة نطق بخواهند داده خواهد شد که با رعایت مواد در موضوع مورد بحث مذاکره و اظهار نظر نمایند.
جریان قضیه این بود (فضائلی ـ در مواد) آقای فضائلی جنابعالی هم تشریف بیاورید اینجا صحبت بکنید جواب شما را هم عرض خواهم کرد. دیروز دوست عزیز ما آقای زهتاب فرد صبح و بعد از ظهر صحبت کردند و همینطور که خانمها و آقایان شاهد بودند بنده با کمال بیطرفی حتی اگر اشخاصی از حزب اکثریت مطالبی می‌فرمودند من حق را بجانب ناطق می‌دادم ایشان مطالبشان را فرمودند و چون صحبتشان تمام نشده بود قریب ده دقیقه به ساعت ۸ بعد از ظهر سئوال کردم که آیا هنوز مطالب شما تمام نشده فرمودند خیر مطلب زیاد دارم خواهش کردم ممکن است بقیه را به جلسه فردا موکول فرمائید؟ فرمودند بلی و تشریف بردند و چون آقای وزیر دارائی تقاضای صحبت کرده بودند برای چند دقیقه و از طرفی چند دقیقه به ساعت ۸ مانده بود به ایشان اجازه صحبت دادم تشریف آوردند و چند دقیقه صحبت کردند بنابراین به هیچوجه من‌الوجوه اینکه می‌گویند نطق نماینده‌ای قطع شده است صحیح نیست و ما نطق نماینده را قطع نکردیم بلکه با اجازة خودشان صحبت را تمام کردند و بنا بمیل خودشان بقیه صحبت را به صبح امروز موکول فرمودند بنده هم دیدم چند دقیقه وقت هست و وزیر می‌تواند صحبت کند به او اجازه صحبت دادم. با کمال تأسف باید عرض کنم که آقای رامبد بنده و مجلس را تهدید فرمودند که به این علت صحبت نمی‌کنند البته این کار در اختیار خودشان است و بنده در این امر صلاحیت اظهار نظر ندارم ولی آنچه که وظیفه بنده است می‌خواهم بگویم که با کمال آزادی هر کدام از اعضای فراکسیون حزب مردم بخواهند می‌توانند تشریف بیاورند پشت تریبون و صحبت بفرمایند (احسنت).
دکتر الموتی ـ جنابعالی مورد احترام همه ما هستید (صحیح است).
رئیس ـ آقای رامبد فرمایشی دارید بفرمائید.
رامبد ـ جناب آقای رئیس، هیئت محترم دولت، نمایندگان محترم ملت، همهٔ ما در این کلام موافقیم که شرائط بی‌نظیری از لحاظ امنیت و ثبات و امکانات پیشرفت در حال حاضر از برکت و عنایت و حسن سیاست رهبر ملت ما در مملکت وجود دارد (صحیح است) در چنین شرایطی همچنانکه در تمام مؤسسات مختلف اعم از دولتی و غیر دولتی قوای سه‌گانه اعم از اجرائی و قضائی و مقننه بهترین فرصت را برای انجام وظایف خود بنحو احسن دارند وظیفه‌ای بر هر فرد ما بیش از هر وقت احساس می‌شود که دقیقتر، فعالتر و مؤثرتر در این پیشرفت سهیم باشیم. اما مجلس شورای ملی بدون هیچگونه تعارف و مداهنه از روز اولی که جناب مهندس ریاضی به مجلس تشریف آوردند مورد احترام و علاقة قلبی یکایک نمایندگان مجلس در ادوار مختلف قرار گرفتند بنده شخصاً نیز نسبت به ایشان احترام خاص دارم و صرفنظر از مقامشان به شخص ایشان علاقه قلبی دارم اما همچنانکه ما بر اساس احساس ملی و بر مبنای وظیفه نمایندگی احترام و محبت ایشان را حفظ می‌کنیم همه گونه حفظ شئونات مجلس و اجرای صحیح آئین‌نامه را مستظهر بتوجه و عنایت ایشان میدانیم لذا اگر تذکری داده بشود نه اینستکه بر علیه شخص ایشان منظور اسائه ادبی است بلکه برای احترام به مؤسسه‌ایستکه از طرف ملت ایران توجه خاص نسبت به آن مؤسسه باید باشد (عباس میرزائی ـ خانه ملت بفرمائید) تا در این مؤسسه که بوسیله مشروطه ملت بنیان آن را گذاشت بدانند که دولت و نمایندگان ملت در آنجا چه می‌کنند. تفسیری از ماده‌ای فرمودند من صحیح نمیدانم در جلسه علنی یک نماینده مجلس با رئیس محترم مجلس در مباحثه راجع به تفسیر ماده برآید. بطور کلی می‌گویند در بعضی ممالک دنیا اسپیکر یا رئیس مجلس از اقلیت انتخاب می‌شود بمناسبت آنکه حتی‌المقدور حفظ حقوق اقلیت بشود بحث از حزب خاصی نیست اما در اینجا ما احتیاج به چنین مطلبی نداشتیم برای اینکه بیطرفی و بی‌نظری و انصاف و آنچه که در جناب آقای مهندس ریاضی سراغ داریم با وجود آنکه به حزب معینی بستگی ندارند ولی این انتظار را داریم که حفظ حقوق اقلیت بشود.
(صحیح است) (مهندس صائبی ـ همیشه شده) (عباس میرزائی ـ آقای رامبد این فرمایش که میفرمائید اسپیکر از اقلیت است بفرمائید در کدام کشور علاقه ما بفارسی صحبت کردن است شما هم که کم‌کم فرنگی صحبت کردید).
رامبد ـ اگر قرار باشد که ما مطلقاً براساس احترام به عدد همیشه تصمیم‌ها را اتخاذ کنیم درست شروع نقطه‌ای است که برخلاف نظر و سیاست و نیت شخص اعلیحضرت رهبر مملکت اقدام کرده‌ایم در مملکتی که حتی اقلیتهای مذهبی از چندین هزار سال قبل افتخار آزادی زندگی داشته‌اند لذا در این دوره حقانیت منصفانه نیست که ما همه مسائل را تحت‌الشعاع عدد قرار بدهیم لذا عنایت جناب آقای رئیس مجلس را مجدداً بدو مطلب با کمال احترام جلب می‌کنم حفظ حقوق اقلیت نه بمنظور حفظ شخص یا حزب یا فراکسیون مشخص است بلکه توجه به یکی از اساسی است که افتخار مملکت ما بآن است و حفظ احترام مجلس نه برای مزید احساس غرورانگیز موقت یک نماینده‌ای است که برای چهار سال اینجا شرکت می‌کند بلکه لزوم تفکیک قوا سلامت و پیشرفت کارها ایجاب می‌کند که جناب آقای رئیس مجلس بخاطر بیاورند که اگر همه امکانات برای اجرای کارها در دست دولت قرار گرفته همه گونه حمایت برای آزادی بیان نمایندگان محفوظ بماند اگر این اصول رعایت شده باز هم با سپاسگزاری تقاضا داریم ادامه دهید و ادامه صحبت‌ها مطرح می‌شود اگر قرار براین باشد که هر دفعه از این آئین نامه به ترتیبی تخطی گردد و فقط با تفسیری تخطی توجیه شود دیگر تجدید مطلب را صحیح نمیدانم معهذا اگر میل داشته باشید برای تفسیر آئین‌نامه و اشاره به موادی که آنچه در جلسه قبل گذشت منحصراً خلاف آئین‌نامه بود آماده هستیم ولی خودم صلاح مجلس نمیدانم که با رئیس مجلس در جلسه علنی به تفسیر آئین‌نامه بربیایم.
رئیس ـ فرمایشات جناب آقای رامبد مرا محتاج کرد مجدداً توضیحی عرض کنم اصولا آئین‌نامه داخلی مجلس را خود مجلس تصویب می‌کند و حق تفسیر هم دارد بنابراین حکومت عدد را نمی‌شود از بین برد (صحیح است) هر یک از مواردی که در آئین‌نامه هست قابل تغییر است با تصویب مجلس شورای ملی (صحیح است) ولی آنچه در این آئین‌نامه نوشته شده است اگر در حین یک جلسه اشکالی پیدا بشود در تفسیر ماده‌ای از آئین‌نامه نظر رئیس مجلس قاطع است (صحیح است) نه نظر شخص دیگری (صحیح است). بنده این ماده را می‌خوانم «ماده ۲۰۳ ـ در مواردی که در مفاد این آئین‌نامه اختلافی حاصل شود حل اختلاف با هیئت رئیسه است و در حین انعقاد جلسه نظر رئیس مجلس قاطع خواهد بود» بنابراین ایراد گرفتن به رئیس مجلس فکر می‌کنم اهانت به مجلس است (صحیح است) و اگر دوستان اقلیت ما حرفی دارند این را باید بیایند در اطاق دربسته صحبت کنند نه در جلسه علنی. بنده حق دارم از جناب آقای رامبد برای بار دوم گله کنم و امیدوارم که جناب ایشان که دوست صمیمی و قدیمی بنده هستند و من به ایشان احترام زیاد دارم بعدها اگر از این نوع مطالب پیدا می‌کنند که تصور می‌فرمایند خدای نکرده من در وظایف خود قصور کرده‌ام مرا راهنمائی بفرمایند آنهم نه در جلسه علنی بلکه در خارج از جلسه (احسنت) آقای دکتر دادفر بفرمائید.
دکتر دادفر ـ فرمایشات مقام ریاست در موضوع مورد بحث که متأسفانه پیش‌آمد کرده بنده را به مقدار زیادی از توضیح بی‌نیاز کرد. اما من به لحاظ اینکه رشته تخصصی‌ام حقوق اساسی است و برای اولین بار کتابی در مورد پارلمان نوشتم و آئین‌نامه و وظائف رئیس را تفسیر کردم از این جهت شاید خودم را ذیحق بدانم اظهار نظر کنم. همانطور که مقام ریاست فرمودند اخطار نظامنامه و آئین‌نامه به معنای اینست که مقام ریاست این ماده از آئین‌نامه را اجرا نکرده است این اخطار باید در جلسه‌ای که اخطارکننده عمل خلاف ماده موردنظر را می‌بیند بکند اگر این اخطار در جلسه دیروز بعد از ظهر بود شاید مقام ریاست تکلیف دیگری داشتند رفتن و شب فکر کردن و برای جلسه یکماه قبل و دو ماه قبل اخطار نظامنامه کردن درست نیست بلکه اخطار باید در همان جلسه بشود و کسی که احساس می‌کند از آئین‌نامه تخلف شده است همان وقت بگوید (دکتر موسوی امین ـ وسط بودجه هم صحبت کردن خلاف آئین‌نامه است) ناطقی از اقلیت یعنی آقای رامبد صحبت کردن بنده هم آمدم توضیح بدهم. دومین مسأله این است که همانطور که جناب آقای رامبد فرمودند علی‌الاصول تشخیص تخطی از مواد آئین‌نامه وارد بودن و عدم وارد بودن اخطار نظامنامه با مقام ریاست است از این بگذریم در اینجا هیچ بحثی نیست در اینجا ملاحظه کردید و دیدید آقای زهتاب فرد دوست محترم بنده و نماینده مجلس با چه شدتی و در بعضی مواقع با چه عبارات و الفاظی که گاهی مورد اعتراض بعضی از اعضای اکثریت هم قرار می‌گرفت صحبت کردند و یک کلمه مقام ریاست ایراد نفرمودند و اخطار نکردند نه تنها به ایشان به هیچکس، اصولاً مهندس ریاضی من از القاب صرفنظر می‌کنم چون شخصیت در لفظ مهندس ریاضی است ایشان مورد احترام مجلس شورای ملی و همه نمایندگان هستند (صحیح است) آقای مهندس ریاضی نه تنها برای ما یک رئیس مجلس شورای ملی است استاد دانشگاه و رئیس دانشکده است و فردی است که لااقل هزاران نفر را تربیت کرده به لحاظ استادی چه ضرورتی دارد که اگر فرض بفرمائید ولو فرض ایراد جناب آقای رامبد وارد، جلسه بعد ایراد کردند وارد اشاره به ماده‌ای که در اخطارشان باید می‌کردند نکردند صرفنظر می‌کنیم در جلسه بلند شدند و در محل صندلیشان نطق کردند بدون اینکه یک نماینده این حق را داشته باشد ایشان استفاده کردند چون نماینده اقلیت بودند از اینهم صرفنظر می‌کنیم فرض اینکه خدای نکرده که مطلقاً وارد نبود به اخطار و نه ایراد ایشان از نظر شخص بنده اگر من صاحب‌نظر باشم ولی اگر فرض کنید ایراد آئین‌نامه صحیح باشد بنده نمیدانم لیدر فراکسیون با چه اختیاری می‌تواند از پشت تریبون نماینده‌ای را که راجع به بودجه و مصالح مملکتی صحبت می‌کند پائین بکشد، این چه حزبی است این دیکتاتوری حزبی است این آن چیزی است که می‌گفتید اینجا صدراعظمی است ناطق اقلیت هنگام بحث در بودجه و بزرگترین مسأله مملکتی رئیس فراکسیون به یک نماینده می‌گوید صحبت نکن او می‌رود می‌نشیند اسم این را آزادی می‌گذارید و بما میگوئید شما صدراعظم بوجود آورده‌اید. این نمونه فکر شماست این نمونه رفتار شماست اگر شما ۳۷ نفرید ما ۲۲۹ نفریم نظم، انضباط اطاعت داریم اما از پشت تریبون رئیس فراکسیون در چنین موردی که اخطار نظامنامه کرده و رئیس مجلس اخطار را وارد ندانسته می‌گوید بیا پائین این چه وضعی است؟ این چه سیستم حزبی است؟ این چه فراکسیونی است که شما دارید؟ اینجاست که مشروطیت با بخطر میندازد مگر در حزب شما قدرت قاهره وجود دارد که نماینده مجلس را از پشت تریبون بکشند پائین که صحبت نکن بعد بگویند ما عقیده یک حزب سیاسی را نمیگوئیم و چون مخالفی نخواهد بود امکان صحبت و دفاع از بودجه را به موافقین ندهد که از حقایق بودجه صحبت کند باین دلیل که من یک ایراد کردم رئیس وارد ندانسته پس دیگر صحبت نمی‌کنم این منطق حزب شماست، با این منطق می‌خواهید در مقابل ملت ایران جوابگو باشید؟ این خودخواهی این اطفاء شهوت مقام‌خواهی است بنده دهها بار به جناب آقای سردار فاخر اخطار نظامنامه کردم دیگران هم کردند وارد تلقی کردند یا نکردند بررسی می‌شود. احیاناً مقام ریاست با آنهمه اشتغالاتشان ممکن است فرض بفرمائید حرف شما درست باشد عکس‌العمل عدم توجه به این امر انصراف از این امر کلی نیست که مخالف حرف نزند موافق حرف نزند که بنده گفتم چرا وزیر دارائی حرف زد در مجلس.
عباس میرزائی ـ ممکن است ناطق دیگری ندارند که صحبت کنند چرا از این طرف فکر نمی‌کنند؟
دکتر دادفر ـ بنده چون خودم را مقید به وظیفه میدانم در بودجه صحبت نکردم اما از نظر ایراد آئین‌نامه خواستم به استحضار برسانم آنچه در مجلس شورای ملی مطرح می‌شود در اجرای آئین‌نامه بطور کلی نظر مقام ریاست قاطع است (صحیح است) در این مسأله هم نظر مقام ریاست به حق ابراز شده اگر وزیر دارائی جواب نمی‌داد خوب بود؟ مقام ریاست می‌توانسته بفرمایند که وزیر دارائی می‌خواهد صحبت کند مجلس اجازه می‌دهد و ما با کمال میل رأی می‌دادیم اگر ما مطلبی را به کسی استناد بدهیم به موجب آئین‌نامه آن شخص حق دارد مقدم بر هر چیز ۵ دقیقه از خودش دفاع بکند این حق را وزیر دارائی هم دارد که آمده مطلب نادرستی را اصلاح کرده و همان جلسه گفته جریان رودبار و آمل صحیح نیست. وزیر دارائی احترام گذاشته به نماینده پاسخ داده، این بد است؟ اینهم نفس کار وزیر دارائی. من اگر بجای آقای زهتاب فرد و حزب مردم بودم خوشحال می‌شدم که وزیر دارائی مملکت در آخر جلسه به اظهارات ایشان جواب داده و گفته که معاونم را مأمور کردم تحقیق کردم و معلوم شد آن آقا که مطلبی به آقای زهتاب فرد داده صادق نبوده این جای تشکر دارد. بهر صورت چون بودجه مطرح نیست و مخالفی صحبت نکرده طبق آئین‌نامه حق صحبت در اطراف بودجه را به بعد موکول می‌کنم و به عرایضم خاتمه می‌دهم چنانچه از آقایان اقلیت بیاناتی فرمودند حتماً حزب ایران نوین هم بعنوان نیابت از طرف جناب آقای دکتر الموتی عرض می‌کنم جواب خواهند داد و اگر کسی از اقلیت صحبت نکرد در آنصورت آئین‌نامه مجلس بما اجازه صحبت نمی‌دهد و مجلس مطابق آئین‌نامه بکارش ادامه می‌دهد.
رئیس ـ آقای فرهادپور بفرمائید.
فرهادپور ـ بنده شخصاً یک سئوالی داشتم مثل اینکه نمایندگان اکثریت بین راه که می‌آمدم با تذکراتی که دادند این وظیفه بنده را آسان کردند واقعاً من نمیدانم چه مطرح است؟ و از مقام ریاست می‌خواهم بفرمایند چه مطرح است (دکتر الموتی ـ خود شما برای چه اجازه گرفتید؟) برای آنکه هر روز شما در پناه اکثریت عددی که دارید یک پایه تازه در مجلس می‌گذارید (دکتر الموتی ـ شما به چه عنوان پشت تریبون هستید) در جواب آنچه که قائم‌مقام محترم جنابعالی نویسنده کتاب پارلمان گفته عرضی بکنم (دکتر الموتی ـ آقای رئیس ایشان طبق ماده‌ای پشت تریبون هستند).
رئیس ـ اجازه بفرمائید صحبت کنند.
فرهادپور ـ فکر می‌کنم، همه ما در این اصل اتفاق عقیده داریم که شخصیت رئیس مجلس و شخص مهندس ریاضی بحق محترم‌ترین و شایسته‌ترین فرد میان ما برای ریاست و مجلس است (صحیح است) اقلیت و اکثریت هر دو به این اصل معترفند (پور بابائی ـ باتفاق آراء رأی دادیم) باتفاق آراء رأی دادیم برای اینکه ما در مقابل اکثریت عددی شما هیچ سپری برای حفظ حقوقمان جز شخصیت رئیس مجلس و آئین‌نامه و رعایت آئین‌نامه نداریم. اگر قرار باشد با بلند شدن و نشستن شما ۲۲۹ نفر صرفاً چیزی قانون بشود خیلی مخاطرات در این مملکت پایه‌گزاری می‌شود (همهمه نمایندگان) رأی شما با اجرای کالم مفاد آئین‌نامه مجلس رأی اکثریت قانونی است بنابراین بایستی اجرای مفاد کامل آئین‌نامه بشود. جنابعالی فرمودید چرا دیروز ایراد نگرفتید، مفهوم مخالفش اینست که ایراد وارد بود (دکتر دادفر ـ خیر) برای آنهم مدرک داریم، سند داریم، رادیوی دولتی اعلام می‌کند در پایان گفتار ناطق اقلیت، ما نشستیم منتظر تا امروز مجدداً ناطق اقلیت را برای ادامه صحبت پشت تریبون دعوت کنند تا به شما ثابت شود که نطق ناطق تمام نشده، خوشبختانه هم مسلک جناب آقای زهتاب آنقدر مطلب باقی مانده داشتند و از بیانش هم خسته نبودند بنابراین ضرورت نداشت که ایشان صحبتشان را قطع بکنند نیمه کاره بگذارند و جناب آقای وزیر دارائی تشریف بیاورند و در بارة مالیاتها و مسائلی که مربوط به وزارت دارائی است صحبت بکنند و دفاع کنند. خیلی ساده بود که امروز ساعت ۹/۵-۱۰ وقتی که صحبت جناب زهتاب تمام می‌شد در فاصلة بین دو ناطق اقلیت و اکثریت یا در فاصله نطق می‌آمدند ده برابر آن مطلب که گفتند، می‌گفتند و ما خیلی خوشحالیم که وزیر دارائی مملکت اینقدر تسلط به اعداد و ارقام دارد. البته منتظر جواب هم با روح دمکراتی که دارند میبنودند. چون مطلب ایشان هم بی‌جواب نمی‌ماند ولی آنچه که هست دیروز وقتی جناب زهتاب صحبتش را در قبال پیشنهاد و سؤال مقام ریاست قطع کرد بیان وزیر محترم دارائی صحبتی بود بین حرف یک ناطق. بنده تصور می‌کنم جناب آقای دکتر دادفر که کتاب پارلمان را نوشته‌اند و وکیل دادگستری هستند و به مبانی حقوق وارد هستند میدانند که در مدت قانونی که ناطق حق صحبت دارد جز در مواردی که در کلام از مسیر طبیعی خارج شود یا خلافی از او سر بزند آنهم مطالبی براساس این آئین‌نامه آنهم مقام ریاست می‌تواند از ادامه بیان منع کند. خوشبختانه در گفتار هم مسلک محترم ما هم هیچ چنین مطالبی نبود در بیان مطالب رعایت تمام مسائل را کردند در ادامه گفتار هم خسته نبودند که ده دقیقه به آخر وقت برای شما و برای ما این تصور پیش بیاید که صحبت ایشان تمام شده است و آقای وزیر دارائی پاسخ بدهند. بهرحال مطلبی است پیش‌آمده و فرصتی در این مطلب که بنده یک مسئله‌ای را عرض کنم. ما در مقابل شما ۱/۷ هستیم اگر رعایت اصول و مقررات آئین‌نامه و حمایت بیطرفی و بی‌نظری شخص رئیس مجلس که مورد احترام همه ماست حافظ حقوق اقلیت نباشد بایستی فکر کرد که دیگر اقلیت وجود خارجی ندارد (دکتر دادفر ـ اقلیت می‌خواهد سهم بیشتر بگیرد) بهیچوجه ما دنبال سهم و سهام نیستیم از چه کسی سهم بگیریم ما که مغضوب دستگاه دولتی هستیم سهمی بما نمی‌دهند همه چیز مملکت در اختیار شماست حق صحبت و سهم صحبت هم برای اقلیت قائل نیستند. شما را بخدا این انصاف را داشته باشید که سهم اقلیت فقط حق حرف‌زدن است (دکتر دادفر ـ در حدود آئین‌نامه) هر قدر که مطلب باشد در حدود آئین‌نامه (دکتر الموتی ـ ده روز صحبت کنید بهانه نگیرید) بخداوندی خدا اگر مصالح مملکت اقتضاء نمی‌کرد و معتقد نبودیم که بودجه شما برای اول سال باید اجرا شود صد روز هم صحبت می‌کردیم مطلب بود. شما خیال می‌کنید اینقدر مطلب هست در ۷ سال حکومت شما که من هرچه بشمرم تمام نمی‌شود.
(مهندس جلالی ـ در کمیسیون بودجه آنقدر صحبت کردید باز تمام نشد) خیلی خوشوقتم در کمیسیون بودجه بنده را تشویق کردید بگذارید آنچه در کمیسیون بودجه گذشته بیان نکنم بگذارید بین خودمان باقی بماند (دکتر دادفر ـ چرا؟) آنچه که در کمیسیون بودجه گفتیم و نشنیدید و آنچه در کمیسیون بودجه بود و ندیدید (صدری کیوان ـ در کمیسیون بودجه رسیدگی کردیم و به مبانی امید رسیدیم) بهرحال آنچه بنده را پشت این تریبون آورد توضیحی بود بر مطالب جناب دکتر دادفر، و آقای دادفر عزیز ما که بلند شدن و نشستن اکثریت را می‌بینیم که بستگی دارد به قیام و قعود لیدر اکثریت (همهمه نمایندگان).
کاظم مسعودی ـ آقای رئیس اخطار نظام‌نامه‌ای دارم هیچ اینطور نیست شما آن موقعی که بیکار نشسته‌اید ما در حزب تا ساعت ۱۲ شب کار می‌کنیم چرا این حرفها را می‌زنید؟
فرهادپور ـ من از صورت مذاکرات مجلس برای شما صد دلیل می‌آورم که خودتان افتخار کرده‌اید.
دکترالموتی ـ آقای رئیس، آقای فرهادپور طبق کدام ماده آئین‌نامه صحبت می‌کنند.
رئیس ـ فرض بفرمائید در بودجه دارند صحبت می‌کنند، در لایحه بودجه از هر مطلبی می‌توانند صحبت کنند.
فرهادپور ـ بنده در توضیح مطالب آقای دکتر دادفر مطالبی عرض کردم بحث در بودجه را اگر چنانچه فراکسیون ما را شخص جنابعالی که مورد کمال احترام ما هستید این مصونیت را فراهم کردید که حقوق ما در مقابل اکثریت عددی محفوظ است آنوقت در بودجه صحبت خواهیم کرد.
رئیس ـ فرمایشات دوست عزیزم آقای فرهادپور باز مرا وادار می‌کند که یک مطلبی را روشن کنم. ایشان موردی را که اشاره فرمودند مادة ۷۲ آئین‌نامه است که می‌گوید: «قطع کلام و توهین و استعمال الفاظ زشت الی آخر …» منظور ایشان این بوده است که شاید بنده کلام نماینده را قطع کرده و به شخص دیگری اجازه صحبت دادم (نمایندگان ـ بهیچوجه) و حال اینکه کلام کسی را قطع نکردم من از آقای زهتاب فرد خواهش کردم که اگر مطالب زیادی دارند ممکن است به فردا موکول بفرمایند ایشان هم با کمال میل قبول کردند. بنابراین فرمایشات ایشان در آن جلسه تمام شده بود و من می‌توانستم جلسه را ختم کنم. بجای اینکه جلسه را ختم کنم از آقای وزیر دارائی خواستم توضیحی که دارند بفرمایند و مخصوصاً ماده قبل را دوباره می‌خوانم که می‌گوید: در بارة وزاء و معاونین و مخبرین کمیسیونها و شعب در مورد موضوعی که مطرح است ثبت‌نام لازم نیست و هروقت اجازه نطق بخواهند داده خواهد شد الی آخر … هر وقت است و نگفته است اگر ناطقی سه روز صحبت کند حق نباشد که وزیری مطلبی بگوید و باید اضافه کنم اگر لایحه‌ای هم می‌آوردند من آنرا در فواصل صحبت نماینده می‌پذیرفتم ولی ممکن است در تعبیر یا تفسیر مواد آئین‌نامه اشخاص مختلف نظرات مختلف داشته باشند اگر ایشان واقعاً به من اعتماد دارند حقاً باید رأی مرا بپذیرند و اگر رأی مرا نپذیرند معلوم می‌شود به بنده اعتماد ندارند (صحیح است).
- ختم جلسه
۳- ختم جلسه.
رئیس ـ چون فراکسیون پارلمانی حزب مردم تقاضای جلسه خصوصی کرده است با اجازه خانمها و آقایان جلسه را ختم می‌کنیم.
(ده دقیقه بعد از ظهر جلسه ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی ـ عبدالله ریاضی.