مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۷ اسفند ۱۳۴۲ نشست ۵۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه شنبه ۲۷ اسفند ۱۳۴۲ نشست ۵۵
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۱
جلسه: ۵۵
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس جلسات ۲۴ و ۲۵ اسفند.
۲- قرائت و تصویب کلمه اصلاحی در لایحه قانونی اجازه تأسیس وزارت اطلاعات.
۳- طرح و خاتمه مذاکره در گزارش کمیسیون بودجه راجع به بودجه سال ۱۳۴۳ کل کشور و ارسال به مجلس سنا.
۴- شور اول گزارش کمیسیون نظام راجع به اراضی نیروی هوایی در قریه بیشه کلا.
۵- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به اجازه خرید وسائل موتوری ژاندارمری کل کشور و ارسال به مجلس سنا.
۶- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به اضافه مستمری وراث مرحوم مهندس ضرابی و ارجاع مجدد به کمیسیون.
۷- تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه.
| مجلس ساعت هشت و نیم صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- تصویب صورت مجلس جلسات ۲۴ و ۲۵ اسفند ۴۲
۱- تصویب صورت مجلس جلسات ۲۴ و ۲۵ اسفند ۴۲
رئیس - اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه -
- آقایان دکتر امین- روحانی- محسنی - مهندس انصاری- بهادری- مهندس معینی زند- نصیری- مهندس پروشانی- پرویزی - مهندس آراسته- پزشکی- دکتر مهندس بهبودی- دکتر غنی- کمالوند- دکتر مصباح‌زاده- دکتر مدنی- رجائی- بانو نفیسی- بانو ابتهاج سمیعی- بانو دکتر دولتشاهی.
غائب بی‌اجازه:
- آقای مهرزاد.
غائبین مریض-
- آقایان دکتر سام- سرلشگر همایونی.
رئیس - دو صورت جلسه یکی مربوط به جلسه روزشنبه و دیگری مربوط به جلسه روز یکشنبه در اختیار خانمها و اقایان است نظری راجع به این دو صورت جلسه نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسات قبل تصویب می‌شود. آقای کبیری.
کبیری- باز هم شکایتی از طرف سران طوایف ارکوازی پشت‌کوه بر علیه مأموران جنگلبانی واصل گردیده. دادخواستی از طرف دهقانان گوراچوی گوران رسیده است که عموماً از نداشتن راه و وسایل ارتباطی شکایت نموده‌اند که عیناً تقدیم مقام ریاست می‌شود.
رئیس - آقای دکتر رهنوردی
دکتر رهنوردی - بازهم شکایتی از کشاورزان قریه قرق است از ساری با وجود این که این دهمین نامه‌ای است که حضور مبارک تقدیم می‌شود نمی‌دانم روی چه اصل کوچک‌ترین ترتیب اثری داده نمی‌شود دستور بفرمایید کمیسیون عرایض شدت عمل به خرج بدهند شاید به نتیجه‌ای برسد والا هر روز بنده اینجا نامه‌ای تقدیم می‌کنم و کوچک‌ترین اقدامی نشود این درست نیست شکایت دیگری است از کشاورزان قریه دیوکتی و شکایت دیگری است باز هم از ساکنین قریه سمندک و شکایت دیگری است از اطبای راه‌آهن می‌نویسند با آنکه بیشتر از یک سال است که پزشکان مختلف کشور حتی اطبای وزارت راه از اشل جدید استفاده کرده‌اند معلوم نیست که اولیای راه‌آهن به چه مجوزی از پرداخت حقوق قانونی اطبا راه‌آهن سرپیچی کرده‌اند. متشکرم.
رئیس - آقای سرهنگ حسینی.
سرهنگ حسینی- شکایتی از طرف کشاورزان قریه شلمرزد از اهالی تابع شهر کرد رسیده که تقدیم می‌کنم.
رئیس - آقای بدر صالحیان.
بدرصالحیان - دو فقره شکایت از شهرداری سقز راجع به اعضای انجمن شهر رسیده تقدیم می‌کنم.
رئیس - آقای نوربخش.
نوربخش - شکایتی است از فرماندار سیرجان که امور شهرداری آنجا را تصدی دارد عیناً تقدیم می‌شود.
- قرائت و تصویب کلمه اصلاحی در لایحه قانونی اجازه تأسیس وزارت اطلاعات
۲- قرائت و تصویب کلمه اصلاحی در لایحه قانونی اجازه تأسیس وزارت اطلاعات
رئیس - وارد شور می‌شویم نامه‌ای از مجلس سنا رسیده راجع به این که در لایحه تأسیس وزارت اطلاعات یک کلمه اضافه شده و اینجا باید تصویب به شود قرائت می‌شود.
لایحه قانونی شماره ۶۰۴۵۸- ۲۲/۱۲/۴۲ دولت مربوط به تأسیس وزارت اطلاعات که طی شماره ۸۴۲۴- ۲۲/۱۲/۴۲ از مجلس شورای ملی به مجلس سنا ارسال شده بود فوریت‌های آن در جلسه شنبه ۲۴ اسفند ماه ۱۳۴۲ مجلس سنا مطرح شد و پس از شور در بند (ب) ماده اول لایحه پس از عبارت «رادیو و تلویزیون» کلمه «دولتی» اضافه گردید و لایحه مزبور عیناً به تصویب رسید.
اینک لایحه قانونی مزبور جهت استحضار آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌شود.
رئیس مجلس سنا- مهندس شریف امامی.
رئیس - نظری راجع به این تغییر نیست؟ (اظهاری نشد) خانمها و اقایانی که با این تغییر موافقند قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.
- طرح و خاتمه مذاکره گزارش کمیسیون بودجه راجع به بودجه ۱۳۴۳ کل کشور و ارسال به مجلس سنا
۳- طرح و خاتمه مذاکره گزارش کمیسیون بودجه راجع به بودجه ۱۳۴۳ کل کشور و ارسال به مجلس سنا
رئیس - گزارش کمیسیون بودجه راجع به بودجه سال ۱۳۴۳ کل کشور مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
روز شنبه ۲۴ اسفند ۱۳۴۲ جلسه فوق‌العاده کمیسیون بودجه با حضور کلیه اعضای هیئت دولت و مسئولین امور در طول هشت ساعت لایحه بودجه سال ۱۳۴۳ تقدیمی دولت را مورد بررسی و مداقه قرارداد و درباره کلیات بودجه و تنظیم آن و تبصره‌های مربوطه و ارقام و اقلام آن مذاکرات دقیق و بررسی عمیق به عمل آمد که اینک برای استحضار نمایندگان محترم گزارش آن تقدیم می‌گردد:
به طوری که خاطر نمایندگان محترم مستحضر است دولت فعلی علاقمندی خاصی از خود نشان داد که طبق قوانین موضوعه و قانون اساسی قبل از پایان سال ۱۳۴۲ بودجه سال آتی را به مجلس شورای ملی تقدیم نماید و کمیسیون بودجه نیز با توجه به اهمیت به وظایف خود واجرای اصول در هم‌آهنگی با این نظر صحیح همگام و هم قدم گردید. امان چون تعطیلات نوروزی در پیش بود و دولت نیز بیش از چند روزی نیست که بنا به اراده اعلیحضرت همایون شاهنشاه و تأیید مجلسین مسئولیت امور را به عهده گرفته است ناگزیر از آن بود که لایحه بودجه را طبق روش متداول تنظیم و به مجلس شورای ملی تقدیم نماید تا وقفه‌ای در انجام امور جاری کشور از نظر پرداخت هزینه‌های مستمر و غیرمستمر پیش نیاید به طوری که رئیس محترم دولت ضمن توضیحات خود در موقع تقدیم لایحه بودجه به مجلس شورای ملی اظهار نمود تصمیم دولت بر این بوده است که بودجه کل کشور با توجه به نیازمندی‌های مملکتی به صورت یک بودجه برنامه‌ای تنظیم گردد که از یک طرف عوائد کل مملکتی بر پایه‌های صحیح درآمد کشور نشان داده شود و از طرف دیگر اعتبارات عمرانی و هزینه‌های مستمر و غیرمستمر توأماً در بودجه منظور و مشخص گردد تا این که بودجه کل کشور آئینه تمام نمای برنامه‌های اقتصادی و عمرانی کشور باشد ولی چون انجام این منظور مستلزم مطالعات دقیق و صرف وقت و بررسی بیشتری بود و این امر در اندک زمان میسر نمی‌گردید لذا دولت بودجه‌ای بر پایه‌ای ارقام و اقلام گذشته و با توجه به فعالیت‌های اقتصادی که نتیجه موجب ازدیاد درآمد بیشتری خواهد گردید و همچنین با در نظر گرفتن لزوم تأمین اعتبار برای پارهای از مخارج بسیار ضروری تنظیم گردد.
به طوری که از لایحه بودجه مستفاد می‌گردد دولت مجاهدت نموده است که بودجه موجهی با توجه به درآمد و هزینه کشور به مجلس تقدیم نماید و با امعان نظر در بودجه تقدیمی استنباط می‌شود که میزان کسر بودجه به نسبت بودجه کل مملکتی رقمی است که می‌توان آن را با توجه به آینده درخشان وضع اقتصادی کشور به آسانی جبران نمود و اصولاً این امید به خوبی تجلی بخش است که با ازدیاد درآمد ملی از یک طرف و عوائد روزافزون ذخائر ارزی و سایر عوامل رشد اقتصادی کشور کسر بودجه کسر متناسب و معقولی تشخیص داده می‌شود مخصوصاً با توجه به آنکه مسئولین امور صراحتاً اظهار نمودند که بودجه برنامه‌ای کامل از طرف دولت در آتیه نزدیک ضمن متمم بودجه به مجلس تقدیم خواهد شد و به همین جهت این فکر بیشتر تقویت شد که بودجه برنامه‌ای می‌تواند به آرمان‌های ملی عملاً پاسخ دهد و این خواسته و منظور اساسی نمایندگان محترم می‌باشد.
از آنجایی که تحولات عمیق اقتصاد و اجتماعی کشور که مولود انقلاب شاه و ملت می‌باشد آینده درخشانی را در جمیع شئون مملکتی نوید می‌دهد و در اثر تدابیر حکیمانه و رهبری خردمندانه شاهنشاه معظم اساسی نوین در مملکت پی‌ریزی گردیده است.
مسلم است که با اجرای قوانین مترقی شاهنشاه که به تصویب ملی رسیده است و هم‌آهنگی و علاقمندی نمایندگان محترم مجلس در پیشرفت امور کشور شک نیست که به زودی درآمد عموم طبقات ازدیاد یافته و با گردش صحیح چرخ‌های اقتصادی سطح زندگی عمومی به میزان قابل توجهی بالا رفته و بالنتیجه رونق اقتصادی که مطلوب علاقمندان به اصلاحات است درآمد سرانه افزایش یافته و موجبات رفاه و آسایش همگان فراهم خواهد گردید.
اینک ماده واحده با اصلاحاتی که در کمیسیون بودجه به عمل آمده است به شرح زیر تقدیم می‌گردد:
ماده واحده - بودجه سال ۱۳۴۳ که از حیث درآمد اعم از عمومی و اختصاصی به مبلغ ۵۸۵۰۴۸۷۸۵۷۳ ریال و از حیث هزینه به مبلغ ۶۲۲۸۰۲۱۷۲۱۱ ریال بالغ می‌گردد در دو قسمت تصویب و اجازه داده می‌شود:
وزارت دارایی درآمدهای پیش‌بینی شده برای سال ۱۳۴۲ منظور در قسمت اول را وصول و کلیه حقوق و مزایای قانونی کارمندان و خدمتگزاران جزء و هزینه‌های مستمر و غیرمستمر وزارتخانه‌ها و ادارات و نگاه‌های دولتی و سایر مصارف منظور در قسمت دوم را در حدود درآمدهای وصولی مذکور در قسمت اول با رعایت کامل مقررات و قوانین مربوطه و تبصره‌های زیر پرداخت نماید:
- تبصره ۱- بودجه تفصیلی وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مندرج ضمن ردیف‌های یک الی ۶۴ قسمت دوم اعم از عمومی و اختصاصی باید (حداکثر تا آخر تیرماه ۱۳۴۳) برای تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی تقدیم شود و مادام که بودجه تفصیلی به تصویب کمیسیون بودجه نرسیده هزینه‌های مربوطه براساس بودجه عمومی یا اختصاصی سال ۱۳۴۲ قابل پرداخت است به شرط آنکه از اعتبار مصوب سال ۱۳۴۳ سازمان‌های مربوطه تجوز نشود.
- تبصره ۲- وزارت دارایی مجاز است هزینه وزارتخانه‌های جدیدالتأسیس را در حدود اعتباری که در بودجه سال ۱۳۴۳ منظور شده با رعایت مقررات پرداخت نماید.
- تبصره ۳ - آن قسمت از بودجه اختصاصی سال قبل وزارت دادگستری که در سال ۱۳۴۳ از حیث درآمد و هزینه ضمن وجوه عمومی منظور شده به همان ترتیب براساس بودجه اختصاصی سال ۱۳۴۲ قابل پرداخت است.
- تبصره ۴- تنخواه گردان خزانه‌داری کل در سال ۱۳۴۳ سه هزار و پانصد میلیون ریال تعیین می‌شود.
- تبصره ۵- به وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی اجازه داده می‌شود از اول سال ۱۳۴۳ به کلیه کارمندان و خدمتگزاران خود اعم از رسمی و غیررسمی (که تا پایان سال ۱۳۴۲ استحقاق ترفیع و یا اضافه را داشته‌اند حقوق یک رتبه یا یک اضافه را پرداخت نمایند.) وزارت دارایی مجاز است نسبت به سازمان‌هایی که بودجه تفصیلی آنها از محل وجوه عمومی تأمین و به تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی خواهد رسید اعتبار لازم را از محل درآمد عمومی تأمین نماید. کارمندان و خدمتگزارانی که از بودجه‌های اختصاصی حقوق دریافت می‌دارند ترفیع یا اضافه استحقاقی آنان به ترتیب مذکور در قسمت اول این تبصره از همان محل تأمین و پرداخت خواهد شد.
- تبصره ۶- معافیت‌های موضوع تبصره‌های ۱۶ و ۱۷ بودجه سال ۱۳۴۲ و همچنین تبصره ۶ متمم بودجه سال۱۳۴۲ شماره ۸۳۵۰ مورخ ۲۶/۵/۱۳۴۲ در سال ۱۳۴۲ نیز به قوت خود باقیست.
- تبصره ۷- وزارت جنگ مجاز است از محل باقیمانده اعتبارات تعهد نشد بودجه مصوب سال ۱۳۴۲ خود پس از پرداخت دیون داخلی بقیه را جهت تکمیل ساختمان‌های نیمه‌تمام وساختمان خانه‌های سازمانی اختصاص داده و تا پایان سال ۱۳۴۳ با رعایت مقررات به مصرف برساند.
- تبصره ۸- به وزارت جنگ اجازه داده می‌شود باقیمانده اعتبارات ساختمانی را که وسیله هیئت پنج نفری برای ایجاد خانه‌های سازمانی لشگر گارد شاهنشاهی اختصاص داده شده تا اخر اسفند سال ۱۳۴۳ با رعایت مقررات مصرف نماید.
مخبر کمیسیون بودجه - مهندس عبدالله والا.
رئیس- کلیات لایحه بودجه مطرح است آقای دیهیم به عنوان مخالف صحبت می‌کنند بفرمایید.
دیهیم - خانمها و آقایان نمایندگان شاهد هستند که بنده شهوت صحبت و نطق را ندارم وظیفه مقدس نمایندگی این وطیفه سنگین مقدس وادار می‌کند ما را بر آنکه در پشت تریبون مجلس قرار بگیرم و تذکرات به جا به دولت بدهیم روی این اصل و عمل به این وظیفه لازم دانستم که امروز با اجازه مقام محترم ریاست مجلس و با اجازه خانمها و آقایان مطالبی به عرض برسانم و در لباس تذکر چون من معنای موافق و مخالف را در مجلس درست توجه نکردم من فکر می‌کنم تذکرات به جا به دولت و گفتن حقایق این موافقت است ولو در لباس مخالفت باشد و در لباس مخالفت اگر یک تذکرات به جا به دولت داده شود این خودش موافق به تمام معنی است عقیده دارم اگر کسی در لباس موافقت برخلاف حق و حقیقت مطلبی یا مطالبی بگوید او مخالف دولت است برای این که برخلاف حق و حقیقت تعریف کرده و تمجید نموده و اگر آن ستونی که نشان می‌دهد به عنوان ستون مخالف اگر آن ستون ستون مخالف است بنده مخالفم و اگر تذکرات به جا تذکرات واقعی موافقت است بنده موافق درجه یک دولت هستم رأی موافق هم داده‌ام و با این بودجه هم موافقم مطالبی که اینجا عرض خواهد شد چنان که آنجا هم نوشتم در کلیات است فکر می‌کنم خود دولت و نمایندگان محترم مجلس هم در این تذکرات با من هم عقیده باشند یک جزوه ۲۳ صفحه‌ای چاپی به نام بودجه دولت به دست نمایندگان محترم و به دست بعضی آقایان هم رسید بنده غیراز این ارقام خیلی درشت دیگر چیزی ندیده‌ام یک ستون درآمد عمومی نوشته‌اند و یک ستون‌هایی هم از محل درآمد عمومی هزینه نوشته‌اند دولتی که امروز با اجازه اعلیحضرت همایونی و با پشتیبانی مجلسین بروی کار آمده بنده انتظار داشتم بودجه خیلی کلی، بودجه به تمام معنی بودجه به مجلس تقدیم کند، درست است دولت وقت نداشت چه بهتر بود چند روزی یک ماهی مطالعه می‌کرد و یک بودجه به تمام معنی به مجلس می‌داد چون بودجه آبروی دولت است حیثیت دولت است یک بودجه کلی می‌آورد یک بودجه مشروح می‌آورد بودجه برنامه‌ای درست است که دولت متعهد شده است که بعد از چند ماه بودجه‌ای به مجلس تقدی مدارد ولی چه بهتر بود که این را یک ماه بعد می‌دادند حالا کاری ندارم آوردند ضمن مطالعه اینجا ارقامی دیدم که یکی هم رقم مالیات غیرمستقیم است. ناگفته نماند مالیاتی که امروز در این مملکت وصول می‌شود مورد اعتراض همه ما است مالیات واقعی گرفته نمی‌شود از مظلوم بازور مالیات بیشتر می‌گیرند و از قوی مالیات نمی‌گیرند هم حقوق ملت و هم حقوق دولت ضایع می‌شود آنکه باید مالیات بدهد فرار می‌کند از زیر بار و آنکه باید مالیات ندهد و معاف باشد مواجه با یک رأی‌های خیلی محکم و قوی و زیاد می‌شود حالا اینجا رقم سه هزار و ششصد میلیون ریال نوشته‌اند که دولت بابت مالیات وصول خواهد کرد فکر می‌کنم از یک عده از ضعفا وصول خواهد کرد و این ایجاد نارضایتی می‌کند ظلم پایدار نمی‌ماند، این ظلم است بنده سراغ دارم و جناب آقای کورس و نمایندگانی که از بازار آمده‌اند شاهدند در بازار اشخاصی ورشکسته شده‌اند یک نفر تاجر ورشکسته شده و رفته است در یک جائی با حقوق و مبلغ جزئی منشی شده است آن وقت برای همین آدم هتفاد هزار تومان کمیسیون مالیاتی رأی داده است چطور وصول می‌شود این وصول خواهد شد؟ نه! مالیات‌هایی را وصول می‌کنند دولت که در مقابل یک تومان چهار تومان هزینه دارد دیروز به حضور جناب آقای هویدا وزیر محترم دارایی عرض می‌کردم تأیید می‌فرمودند عرایض بنده را باید یک رسیدگی دقیق و یک تجدیدنظر در وصول مالیات به شود والا یقه مظلوم را می‌گیرند و ظالم را ول کنند این صحیح نیست در بازار عده‌ای هستند و یک دسته چک دارند کارشان نزول خوری است روزی ۵-۶ هزار تومان نزول می‌گیرند نه مغازه نه تجارتخانه و نه جائی دارند و نه پرونده‌ای دارند روزی ۵-۶ هزار تومان نزول می‌گیرد و توی جیبش می‌گذارد (اوزار- مالیات هم نمی‌دهد) مالیات هم نمی‌دهد ولی بیچاره سبزی فروش و بیچاره خرازی فروشی که با خونابه دل با پول دیگران با قرضه‌های سنگین مغازه‌ای باز کرده اما از ترس مأمور مالیات امنیت ندارد وقتی کسی با کیف دستی وارد بازار می‌شود همه اصناف رنگ‌شان می‌پرد باید به مردم امنیت داد که بروند تجارت کنند سراغ دارم از یک تجارتخانه‌ای که ۲۵۰ سال سابقه و شجره تجارت دارد ولی تعطیل کرده کار نمی‌کند در مغازه‌اش را بسته از ترس مأمورین دارایی بنده حالا مخالف صحبت می‌کنم یا موافق نمی‌دانم فکر می‌کنم موافق صحبت می‌کنم این تذکراتی که به این دولت داده می‌شود اگر جلوی این تعدیات را نگیرند هم به خودش هم به ملت و هم به پادشاه خیانت می‌کند درست است که کلمه رعیت و اربابی ملغی شده ولی همه ما رعیت پادشاه هستیم نباید به رعیت پادشاه اذیت کرد این ظلم است مالیات بر درآمد است نه این که مالیات دلخواه یکجا مأمور آمده به جهاتی نوشته این چیزی ندارد اما سراغ دارم یک نفر ورشکسته را که همه چیزش رفته و حالا بزازها دو سه توپ پارچه به او می‌دهند و می‌فروشد حالا مدتی است که از ترس مأمورین اجرای دارایی مردم آن دوتوپ پارچه را هم به او نمی‌دهند که مبادا توقیف کنند بدبخت و بیچاره سرگردان و حیران در کوچه و بازار می‌گردد آن وقت فکر می‌کنید دعا می‌کند به دولت یا نفرین می‌کند حالا این دولت کاری نکرده امیدوارم در این قسمت مطالعات بیشتری خواهد کرد ولی این تذکرات به جا است دولت باید در وصول مالیات فکری بکند کاری ایجاد بکند این مردم گاو شیرده و درخت بارده دولت هستند اگر به این گاو کمک به شود شیرش بیشتر می‌شود اگر از این درخت‌ها مراقبت به شود بارش بیشتر و میوه‌اش بیشتر می‌شود از آنها استفاده می‌شود والا ما اره را بگیریم و درخت را ببریم فایده‌ای ندارد با اجرائیه مالیات وصول نمی‌شود تاجر و بازاری اهل اجرائیه نیست تاجر مقید است براین که دین خودش را بدهد همان دینی که امروز در راه عمران و آبادی مصرف می‌شود حاضر است دین خودش را بدهد ولی زور نگویید یک مبلغی بخواهید که بتواند بدهد عرض کنم ورشکسته‌ای که با ماهی ۵۰۰-۶۰۰ تومان منشی شده هفتاد هزار تومان رأی کمیسیون یعنی چه؟ جداً یعنی چه؟ منظور از این ۷۰۰۰۰ تومان رأی چیست؟ می‌خواهند بگیرند از کجا بگیرند می‌خواهند اذیت کنند چرا؟ اعلیحضرت همایونی مگر دستورش این نیست که ملت او آسوده باشد مگر شب و روز راحتی و زندگی خودش را صرف رفاه و آسایش ملت خودش نکرده؟ آن وقت یک مأمور بیاید برخلاف منویات پادشاه و برخلاف منویات ملت نجیب ایران این کار را بکند یعنی چه؟ بنده جداً از وزیر محترم دارایی که شنیده‌ام بسیار مرد فهمیده‌ای است (صحیح است) می‌خواهم در این موضوع هر چه زودتر چون احتیاج به یک سال مطالعه نیست مطالعه نمی‌خواهد مالیات بردرآمد است مالیات را کسی باید بدهد که درآمد دارد اگر تا یک سال می‌خواهند مطالعه کنند تا مطالعه جناب آقای وزیر دارایی تمام به شود این بدبخت بیچاره از بین رفته مگر نشنیدید آن شخص انتحار کرده روی اخطاریه سنگین وزارت دارایی تمام به شود این بدبخت بیچاره از بین رفته مگر نشنیدید آن شخص انتحاضر کرده روی اخطاریه سنگین وزارت دارایی؟ جداً خواستاریم در این موضوع فکری بفرمایند اما موضوع گمرک این موضوع باید مورد توجه دولت و به خصوص وزیر محترم گمرکات باشد (صحیح است) آقا نرخ گمرک را تثبیت بکنید هر روز ننشینید نرخ بگذارید یک عده‌ای از تجار جنس وارد کردند هنوز در گمرک است دولت اظهار نامه فرستاده که این اجناس را حراج می‌کند مگر این حراج برای دولت منفعت دارد چرا علت را نمی‌پرسید و از آن تاجر نمی‌پرسیدی که چرا این جنس را از گمرک خارج نمی‌کنی تا او بگوید آقای دولت تصویب نامه‌ای داشتید من مطابق آن تصویب‌نامه جنس وارد کردم ولی بعد تصویب‌نامه را لغو کردی، تجارت روی حساب است بنده می‌خواهم جنس وارد کنم می‌بینم گمرکش اینقدر است کرایه‌اش این قدر است و هزینه‌های دیگرش اینقدر است و بعد حساب می‌کنم می‌بینم این جنس فرض بفرمایید متری ۵ ریال یا ۵ تومان فایده دارد در این ضمن جنس تا از محل خرید حرکت کرده است نرخ گمرک تغییر کرده این نمی‌شود این حراج مال‌التجاره یک تاجر معنای دیگر دارد یعنی چه. یعنی دولت می‌خواهد با منبع فیض خود، با منبع درآمد خود مبارزه بکند، خراب می‌کند منبع فیض خود را باید تصویب نامه‌ها مدت داشته باشد و شما اعلام بکنید این قانون گمرک تا پنج سال یا پنجماه یا یک سال یا دو سال دوام دارد، تاجر در این صورت مطالعه می‌کند و آن وقت می‌رود جنس وارد می‌کند حالا منفعت یا ضرر می‌کند با خودش است ولی نمی‌شود که جنس وارد گمرک به شود دولت تصویب‌نامه بیاورد و بنده این را عرض می‌کنم این مخالفت با دولت است؟ خانمها و آقایان نمایندگان عزیز این مخالفت است؟ گفتن این مطالب به عقیده بنده موافقت با دولت است این تذکرات به جا است تذکراتی است که از دل برآمده است. ما شهرستانی‌ها دولتخواه هستیم. دولتی که با تأیید اعلیحضرت همایونی روی کار می‌آید مورد تأیید ملت است (صحیح است) تذکر غیر از مخالفت است اگر من پشت این تریبون بگویم مالیات بردرآمد باید بردرآمد باشد گمرک باید ثابت باشد ظلم نکنید از قوی مالیات بگیرید، ضعیف را ول کنید و آن مالیات‌هایی که هزینه‌اش از درآمدش بیشتر است روی آن را قلم بکشید مگر این دولت تاجر نیست؟ اگر تاجری پنج قران نفع بکند ده قران هم خرج می‌کند این تاجر ورشکست می‌شود و این درست نیست. بنده که در این لایحه صحبت می‌کنم خلاصه تذکرات صمیمانه و تذکرات از دل برآمده یک نماینده است که باید مورد توجه دولتی باشد که چند روز است روی کار آمده و مورد استقبال مردم و تأیید مجلس است باید گوش بدهید و این تذکرات به جای ما را صمیمانه عمل بکنید. موضوع دیگری که می‌خواستم صحبت بکنم موضوع کارخانجات است کارخانجات و صنایع داخلی که حمایت می‌شود و باید هم حمایت بشود دولت باید مراقب باشد که این کارخانه‌چی‌ها زیاد حساب نکنند جنسی که امروز از ژاپن و یا از جاهای دیگر می‌آید در مقابل آن هزینه‌های سنگین گمرکی که جناب رئیس گمرک هم اینجا تشریف دارند (نمایندگان - وزیر اقتصاد) به بخشید وزیر گمرکات وزارت و ریاست تغییر نام است در هر صورت ایشان رئیس و وزیر ما هستند و آن جنس به قیمتی ارزانتر از جنس داخلی در بازار به فروش می‌رسد در صورتی که اجناس تولیدی کارخانجات داخلی که در عین حال گمرک و هزینه نمی‌دهند نباید دیگر به این قیمت بفروشند من از دولت جداً تقاضا می‌کنم در این مورد توجه مخصوص مذول بفرمایند که قیمت‌های داخلی را زیاد بالا نبرند، رسیدگی دقیق باشد در فروش امتعه داخلی همه ما مشتاق صنایع داخلی هستیم کور باشد چشمی که نخواهد از محصول مملکت خودش استفاده بکند ولی باید ظلم و تعدی نشود، باید میدان را خالی نبینند باید به مردم زور نگویند. چنانچه عرض کردم جلب اعتماد مردم و تاجر و زارع و همه کس باید فراهم به شود وقتی جلت اعتماد نشد، وقتی مطمئن نشد که این تجارتخانه را که باز می‌کند آن زراعت را شروع می‌کند آن کارخانه را وارد می‌کند یک روز با یک تصویب‌نامه از دستش نخواهند گرفت وقتی که اعتماد پیدا کرد سرمایه‌هایی که تا به حال در زیر خاک‌ها هست بیرون می‌آورند و در اختیار مردم گذارده می‌شود موضوعی که می‌خواستم این جا صحبت کنم و راجع به بودجه است رقم هزینه و درآمد فرهنگ را دیدم باید عرض کنم که فرهنگ باید خیلی مورد توجه دولت باشد آقایان نمایندگان محترم هیئت دولت عزیز نجات این مملکت، سعادت این مملکت در تأمین فرهنگ است فرهنگی که توأم با دیانت باشد (صحیح است) فرهنگی که درس تقوی و پاکی و درستی توأم با وطن‌پرستی و شاهدوستی باشد (دکتر رهنوردی - فرهنگ و بهداشت بفرمایید) اگر مردم با سودا نباشند این مملکت از فقر و جهل نجات نخواهد یافت ملل مترقی و متمدن در این دنیا از راه فرهنگ ترقی کرده‌اند ره چنان رو که رهروان رفتند ما هم باید تأسی به این ملل مترقی بکنیم اوامر پادشاه خودمان را در توسعه فرهنگ اجرا بکنیم وکیل و وزیر و بزرگ و کوچک اگر دست به دست هم بدهیم به فرهنگ کمک بکنیم انتظار دارم براین که وزیر محترم فرهنگ که ایشان هم مرد بسیار شریفی هستند و افتخار دارم که آذربایجانی هم هستند در این قسمت توجه بیشتری بفرمایند اوامر شاهنشاه را راجع به سپاه دانش و سپاه بهداشت (دکتر رهنوردی - صحیح است) را اجرا بفرمایند همین دو مورد را برای ملت تأمین بفرمایند (مهندس عطائی- بودجه چه شد؟) همین عرض بنده راجع به بودجه است شما اگر یک مدنی در مجلس بمانید کار بکنید چند سالی در مجلس باشید انشاءالله خواهید دید که مطالب بنده راجع به بودجه است. تشکیل سپاه دانش و سپاه بهداشت که جزء اوامر اعلیحضرت همایونی است عرض و تقاضای بنده در این است که باید راهی بیندیشیم، فکری بکنیم که فرهنگ را توأم با دانش و تقوی و پرهیز کاری پیش ببریم اگر در این مملکت تقوی نباشد، دین نباشد هیچ نیرویی نمی‌تواند ازتعدیات مردم جلوگیری بکند (صحیح است) همین نیروی دین است، زهد و تقوی است که مرم را وادار می‌کند به حق‌پرستی و حق‌گویی و پاکدامنی و پاک‌اندیشی (صحیح است) باید جلوگیری از برنامه‌های سینماهایی باشد که مردم را به ترتیبی و بی‌تقوایی تشویق می‌کنند فلان نشریه که می‌خواهد عکس زن‌های لخت و پست را در صفحات روزنامه خودش چاپ بکند و نشریه‌اش را از این راه به فروش برساند باید جلوگیری کرد و از بین برد (صحیح است) عکس‌های لخت و عریان که در صفحات مجلات چاپ می‌شود این را یک راه ارتزاق و منفعت برای خود فکر کرده‌اند باید جلوگیری به شود نجات ما در تقوی و پرهیزکاری است (احسنت) با اجازه رئیس محترم مجلس شورای ملی که مورد احترام همه ماست (صحیح است) به خصوص بنده که ارادت باطنی به فضل و مقام این شخصیت دارم عرایضم را کوتاه می‌کنم ولی این موضوع را ناگزیرم در خاتمه عرض کنم که حرف حق در هر لباسی باشد آن موافقت است حرف ناحق در هر لباسی باشد آن مخالفت است. تذکرات امروز بنده یک تذکرات بجا و حق بود امیدوارم مورد توجه تمام افراد محترم مجلس به خصوص مورد توجه اعضای محترم دولت باشد و در قسمتی که از مالیات و گمرک و کارخانه‌ها و فرهنگ مطالبی عرض کردم اینها جامعه عمل به خود بپوشد (انشاءالله) شما را به خدا می‌سپارم و از نمایندگان محترم خواهش می‌کنم اگر مطالب نابجا باشد بفرمایند و با گفتن مطالب نا به جا که راجع به تقوی و فرهنگ و تأمین عدالت اجتماعی و تأمین امنیت باشد اگر خدای نکرده مخالف باشند تذکر بدهند (بانو تربیت- همه موافقند).
رئیس- آقای دکتر یزدان پناه موافقید بفرمایید.
دکتر یزدان پناه - رأی اعتمادی که مجلسین ایران به اتفاق به دولت جناب آقای منصور دادند بهترین مایه تشویق و جرأت است برای کسی که بخواهد به عنوان موافق درباره لایحه دولت صحبت بکند بنده تصور می‌کنم وقتی رئیس محترم دولت صحبت بکند بنده تصور می‌کنم وقتی رئیس محترم دولت صریحاً اعتراف بکند به این که لایحه‌ای که به عنوان لایحه بودجه تقدیم شده است چیزی نیست که مورد علاقه و میل دولت بوده و چیزی نیست که تأمین نظر نمایندگان محترم مجلس را بنماید در حقیقت محلی برای بحث جهت موافق و مخالف نگذاشته است. اعتقاد بنده این است که اگر در این فرصت کمی که در اختیار دولت بود لایحه‌ای غیراز این تقدیم می‌شد باید مورد بحث و تأمل واقع می‌گردید زیرا تنظیم و تدوین یک لایحه بودجه براساس موازین علمی و فنی در یک فرصت کم برای هیچ دولتی مقدور نیست، دولت در برنامه‌ای که تقدیم مجلس کرده بود آنجا که مربوط به بودجه‌بندی و برنامه‌ریزی است می‌گوید تاکنون بودجه مملکت به وضع ابتدایی و خارج از اصول علمی تنظیم گردیده است تا به حال بودجه عمومی دولت و بودجه عمرانی مملکت و هر یک از مؤسسات تابعه دولت مقررات خاصی داشتند و متأسفانه نسارت صحیح طبق اصول علمی در باره آنها به عمل نمی‌آمد و بعد نتیجه‌گیری می‌کند که برنامه‌ریزی صحیح باید به وسیله بودجه‌بندی متناسب به مرحله عمل درآید و این دوامر لازم و ملزوم یکدیگرند از این واقعیت این اصل مستفاد می‌شود که دولتی که محصول مجلسی است که منبعث از انقلاب است آن تعریفی را که تا به حال از بودجه می‌شده که بودجه عبارت از یک سندی است که پیش‌بینی دخل و خرج مملکتی را می‌کند به این تعریف قائل نیست. برای آن هم ارزشی در نظر نگرفته است زیرا ایده‌آل و اهداف انقلاب دیگر نمی‌تواند چنین تعریفی را که یک تعریف کلاسیک است در باره بودجه بپذیرد در حقیقت بودجه از نظر دولت بهترین تعریف خودش را پیدا کرد به نظر دولت بودجه یک برنامه مالی است که با برنامه‌های اقتصادی و عمرانی جامعه باید هم‌آهنگ باشد از نظر این دولت دیگر وصول مالیات و پرداخت مخارج یک هدف نیست یک وسیله ایست برای نیل به هدف‌های جامع ملی که عبارتست از بالا بردن میزان رشد اقتصادی و اجتماعی و تأمین رفاه عمومی توفیق در تهیه و تنظیم یک چنین بودجه‌ای که ایده‌آل همه نمایندگان محترم است یعنی چه؟ یعنی استقرار یک سیاست مالی صحیح آن چیزی که مبنا و اساس پیشرفت اقتصاد سالم است بنده تصور می‌کنم اگر ما از یک سیاست مالی صحیح برخوردار بودیم قطعاً با بحرانی که چند سال است متأسفانه گریبان این مملکت را گرفته و خوشبختانه آثارش دارد از بین می‌رود مواجه نمی‌شدیم (مرتضوی- چرا گریبان این مملکت را گرفته؟) عرض می‌کنم اگر سیاست مالی صحیح یعنی آنچه را که دولت الآن مورد نظرش هست که از طریق یک بودجه صحیح بیاورد وجود می‌داشت مطلقاً این بحران نمی‌توانست بوجود بیاید. (مرتضوی - سؤال بنده راجع به همین بود که توضیح بفرمایید) علتش را بنده از نظر اقتصادی عرض می‌کنم علمای اقتصادی تا به حال شاید تا قبل از این که تئوری‌های کینز مطرح به شود عقیده‌شان این بوده است که می‌شود گرفتاری‌های ناشی از امور مالی را از طریق سیاست پولی رفع کرد ولی حالا بالاتفاق معتقدند که فقط یک سیاست مالی صحیح می‌تواند آن سیاست مالی که براساس بودجه‌بندی صحیح تنظیم به شود بحران‌هایی که احیاناً در یک مملکتی بوجود بیاید از بین ببرد. از نظر دولت به شهادت بیانات جناب آقای نخست وزیر نه تنها بودجه تقدیمی از نظر بودجه‌بندی که بعرات از وحدت و جامعیت باشد ناقص است بلکه حتی مواردی در این بوده وجود دارد که با روحیه آن انقلابی که در این مملکت بوجود آمده است مغایر است.
تقدیم آن بودجه مورد نظر دولت وقت می‌خواهد و دولت چون جز حقیقت نمی‌خواست و نمی‌خواهد به مجلس چیزی عرض بکند این بود که بودجه را به صورت فعلی آورد تهیه یک بودجه علمی احتیاج دارد به آمار و اطلاعات مفصل احتیاج دارد به این که از همه سازمان‌ها و بنگاه‌های دولتی آنچه که مورد لزوم تهیه یک بودجه است کسب به شود و حتی اگر لازم به شود مأمورینی به شهرستان‌ها و استان‌ها اعزام به شوند برای جمع‌آوری آمار طبیعی است که این فرصت در اختیار دولت نبود که به شود از آن انتظار و توقع داشت که آن چنان بودجه‌ای را تنظیم بکند بنابراین دولت دو راه بیشتر نداشت به عقیده بنده یا مطلقاً نبایستی برای سال ۴۳ بودجه‌ای در این سال تقدیم مجلس می‌کرد یا می‌بایستی بودجه را به صورت یک دوازدهم تقدیم می‌کرد بنده عیب هر دو کار را به عرض می‌رسانم اگر بودجه سال ۴۳ را دولت الآن تقدیم نمی‌کرد دولتی که به امر اعلیحضرت همایونی و تصویب مجلسین به اتفاق آرا زمام امور را بدست گرفته است برخلاف قانون اساسی و قوانین جاری مملکتی و سنن پارلمانی رفتار کرده بود البته این مطلب مطلقاً مقبول طبع دولت نبود که در شروع به کار به عدم رعایت قوانین مملکتی متهم به شود (صحیح است) اما چرا به صورت یک دوازدهم نیاورد این هم دو سه مشکل دارد مشکل اول این است که دولت موقعی که شروع می‌کند به کار یک تعهداتی می‌کند برای بعد و طبیعی است یک دوازدهم این نظر ر اتأمین نمی‌کند و اگر به صورت یک دوازدهم در هر ماه می‌آمد به مجلس مدت زیادی وقت دولت و مجلس گرفته می‌شد اما یک عیب خیلی عمده‌تری که باید به عرض نمایندگان محترم مجلس برسانم این است که با کمال مسرت و خوشوقتی بنده براساس اطلاعاتی که دارم به عرض می‌رسانم که همین فعالیت مداوم و شبانه روزی دولت و مجلسین یک موجی از خوش‌بینی و اعتماد همین الآن در تمام طبقات مردم این مملکت بوجود آورده (صحیح است) آقا واقعاً صحیح است که این اعتماد و این محیط خوش‌بینی را که خود مجلس بوجود آورده و یک بار دیگر ثابت کرده است که مجلس همگام با دولت می‌تواند چنین اعتمادی را بوجود بیاورد این اعتماد را بدون جهت از دست بدهد یا به یک کیفیتی در این اعتماد تزلزلی بوجود بیاید مطلقاً خیر وانگهی آنچه مورد تقاضای دولت است چیست؟ عبارتست از تحصیل اجازه از مجلس برای پرداخت هزینه‌ها براساس آن یک دوازدهم یعنی در حقیقت از این جهت دولت تقاضای اضافی نکرده است و با تعهدی که دولت در تبصره ۱ قانون کرده است که بودجه‌های تفصیلی یعنی بودجه‌هایی که مورد نظر نمایندگان محترم است تا آخر تیرماه حداکثر تقدیم مجلس شورای ملی بکند امکان بحث و فحص در دخل و خرج مملکتی برای کلیه نمایندگان محترم فراهم شده است همان‌طور که ابتدا عرض کردم موافقت من با این لایحه واقعاً منبعث است از پشتیبانی و حمایت نمایندگان محترم که به اتفاق آراء از دولت کرده‌اند و دولت رأی اعتماد گرفته ولی آیا ممکن است بدون داشتن امکانات لازم بتواند از این رأی اعتمادی که ابراز شده است برخوردار به شود مسلماً نه بنابراین تقاضای بنده از این مجلس که مجلس وحدت و هماهنگی و همکاری و همگامی است این است که در مورد لایحه تقدیمی رأی موافق خودشان را به دولت بدهند تا دولت بتواند در تأمین اجرای نیات خیرخواهانه نمایندگان محترم و تحقق بخشیدن به اهداف و به ایده‌های انقلاب کار خودش را شروع بکند عرض دیگری ندارم (احسنت).
رئیس - آقای صادق احمدی به عنوان موافق مشروط صحبت می‌کنند بفرمایید.
صادق احمدی - جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم گمان می‌کنم که تردیدی نباشد که لایحه بودجه از مهم‌ترین لوایحی است که باید مورد تصویب مجلس شورای ملی قرار بگیرد دلیل اهمیتش هم این است که تنها لایحه‌ای است که طبق آئین‌نامه داخلی مجلس می‌شود درباره‌اش هر یک از نمایندگان بدون این که مقید به وقت محدودی باشند صحبت بکنند این دلیل بارزی است براهمیت لایحه بودجه بنابراین مذاکره در لایحه بودجه از طرف نمایندگان ملت ضروری است و اگر بنده عرض می‌کنم به عنوان موافق مشروط نبایستی حمل بر این به شود که با دولت مخالفتی دارم چون همین دو سه روز قبل بود که به دولت خوشبختانه به اتفاق آرا رأی اعتماد دادیم و خوشبختانه دولت با وزرای جوان و خوش فکر و خوش نامی که دارد از هر حیث آتیه درخشانی برایش پیش‌بینی می‌شود و ما دعا می‌کنیم انشاءالله موفق باشد و ما رأی اعتماد به جایی داده باشیم (انشاءالله) ولی در عین حال همان‌طوری که عرض کردم چون لایحه بودجه خیلی مهم است دادن تذکرات از طرف نمایندگان ضروری است یکی از دوستان به من می‌گفت خوب شما این تذکرات را چرا در جلسه خصوصی ندادید و دوستانه شاید مزاح هم می‌کرد که شاید قصد تضاهر دارید که در روزنامه‌ها منعکس به شود گفتم خوشبختانه همین‌طور است که شما می‌گویید اما چرا؟ برای این که اینجا خانه ملت است و ما نمایندگان مردم هستیم (صحیح است) موکلین ا انتظار دارند به بینند وکلای‌شان در مجلس به چه نحو از حقوق‌شان دفاع می‌کنند (صحیح است) اگر آنها نفهمند شأن مجلس روز به روز متأسفانه باید عرض کنم پائین خواهد آمد (صحیح است) اعتماد مردم به مجلس کم خواهد شد آنها این‌طور تصور می‌کنند که ما دور هم نشسته‌ایم چای می‌خوریم سیگار می‌کشیم شوخی می‌کنیم و وقت می‌گذرانیم باید این مطالبی که در مجلس با کمال دلسوزی گفته می‌شود در مطبوعات منعکس به شود جناب آقای دکتر یگانه وزیر ماشور تشریف دارند و متأسفانه جناب آقای وزیر اطلاعات نیستند این مطالب را این دولت باید توجه بکند عدم انعکاس این تذکرات در روزنامه‌ها این فواصلی را که بین دولت و ملت هست زیاد می‌کند (صحیح است) باید مردم بدانند که ما بی‌کار ننشسته‌ایم و از حقوق‌شان دفاع می‌کنیم شما می‌بینید که در کمیسیون‌ها و در خود مجلس راجع به یک تبصره چقدر بحث می‌شود اینها فقط به منظور حقوق مردم و رعایت اصول است اما آیا مردم می‌دانند (چند نفر از نمایندگان - ابداً) هیچ نمی‌دانند هیچ خبر ندارند نمی‌دانم چه سیاستی است که این مطالب ر ا نمی‌خواهند در روزنامه‌ها منعکس به شود والا اگر نظر آقایان باشد بنده یک تذکراتی راجع به دو لایحه در دولت سابق راجع به جاده و خیابان کندی دادم مخصوصاً تقاضا کردم از مخبرین محترم جراید از لحاظ افکار عمومی انعکاس این مطلب لازم است تا مردم بدانند که مجلس چه چیز را تصویب کرده است و چه چیز را می‌بایست تصویب می‌کرد متأسفانه به عکس آن روز یک کلمه هم راجع به مطالب بنده نوشته نشد نمی‌دانم این گله را از کی بکنم از ارباب مطبوعات خوب با این تفاهمی که هست با رکن چهارم مشروطیت که خوشبختانه مطبوعات هستند نبایستی جایی برای این گله باشد ولی متأسفانه هست بنده از هیئت محترم دولت بخصوص جناب آقای معینیان که ایشان را مرد از هر حیث شایسته‌ای میدانم مثل سایر افراد کابینه انتظار دارم که این مسئله را حل کنند آخر این نمی‌شود که شما در روزنامه‌های خبری راجع به طلاق فلان ستاره یک صفحه می‌خوانید با حروف درشت ولی راجع به حرف نمایندگان ملت هیچ انعکاسی ندارد (صحیح است) این درست نیست واقعاً جزئیات یک واقعه جنایی که چقدر از لحاظ افکار تیپ جوان مضر است منعکس می‌شود در صفحات روزنامه‌ها نصف صفحه روزنامه عکسکارد است که خون از آن می‌چکد وزیرش مطالب و جزئیاتی که این طور سرش را بریدم و چه کردم نوشته شده و این چقدر ضرر دارد اینها منعکس می‌شود اما مطلب یک نماینده ملت که می‌آید اینجا از حقوق ملت دفاع می‌کند هیچ منعکس نمی‌شود این فاصله‌ها را کم کنید اگر بخواهید این برنامه‌های اصلاحی‌تان جامه عمل بپوشد باید اعتماد ملت به دولت جلب بشود (صحیح است) اگر همکاری بین ملت و دولت نباشد اگر ملت بدبین باشد با چشم بدبین به کارهای دولت نگاه کند کارشکنی می‌کند و برنامه دولت اجرا نمی‌شود خوشبختانه جناب آقای منصور تشریف آورند چون ما انتظار داریم دلمان می‌خواهد که این دولت جوان ثابت بکند که تیپ جوان تحصیل کرده خیلی خوب می‌تواند کار بکند خدای نخواسته اگر این دولت موفق نشود اثرات فوق‌العاده نامطلوبی در اجتماع دارد ما بایستی اگر دلسوز دولت هستیم تذکراتمان را بدهیم و باز هم عرض می‌کنم خوبشختانه تذکراتی که داده می‌شود جناب آقای منصور و اعضای محترم دولت ایشان می‌دانند که این تذکرات را حمل بر مخالفت نکنند و همان‌طوری که در گذشته نشان دادند این تذکرات را قبول می‌کند اما خود بودجه چون جناب آقای منصور چه در مقدمه لایحه و چه در خود بودجه در توضیحاتی که فرمودند این لایحه را یک بودجه برنامه‌ای کامل ندانستند بنابراین زیاد در اطراف این بحث کردن و راجع به بودجه‌های عمرانی صحبت کردن مثل این که بی‌معنا باشد ولی از ذکر پارهای مطالب هم نمی‌شود خودداری کرد یک تذکراتی خواه‌ناخواه نسبت به همین لایحه بودجه باید داد اعتقاد شخص بنده این است که شاید اگر بگویم بیش از نصف بودجه مملکت ما هدر می‌رود و تلف می‌شود چه در امور ساختمانی چه در امور تعمیراتی چه در خریدها و چه مخارج پرسنل و حقوق‌هایی که داده می‌شود بی‌مورد نگفته‌ام. مسئله خریدهای دولتی همه آقایان و خانمها بهتر از بنده استحضار دارند که یک محلی است برای سوء‌استفاده یک عده‌ای، دیواری هم از دیوار دولت کوتاه‌تر نیست یک شیئی را که بنده می‌روم از بازار با صد تومان تهیه می‌کنم برای دولت کمتر از چهارصد و پانصد تومان خرج برنمی‌دارد (صحیح است) نظرم می‌اید بنده یک وقت، در نخستوزیر بودم اتومبیلم احتیاج به تعمیر پیدا کرد بردند تعمیر چند روز هم رفت و خوابید بعد از این که از تعمیر آوردند گفتم چرا چند روز طول کشید راننده گفت بایستی چند روز آنجا باشد که بتوانند آن صورت را بدهند گفتم چقدر صورت دادند گفت سه هزارتومان گفت مگر این اتومبیل چکار داشت که سه هزار تومان خرج برداشت گفت والله اگر این اتومبیل مال شما بود من خودم آزاد بودم که آن را به تعمیرگاه ببرم با سیصد تومان این را تعمیر می‌کردم ببینید یک تعمیر سیصد تومانی سه هزار تومان پای دولت حساب می‌شود و این مسئله خریدها مسئله تعمیرات اینها یک معضل بزرگی است برای دولت‌ها و یک محلی است برای تفریط بودجه اما حقوق‌ها به نظر بنده نصفش تلف می‌شود چرا؟ چون به تناسب حقوقی که پرداخت می‌شود از حقوق گیرنده استفاده نمی‌شود یک کسی است که چهارهزار تومان سه هزار تومان حقوق می‌گیرد صد تومان برای دولت کار نمی‌کند (صحیح است) نتیجه‌اش چیست نتیجه‌اش این است که مابه‌التفاوت این را کلاه گذاشته سردولت اصلاً من نمی‌دانم چه حسابی است در مملکت که خوردن پول دولت را مباح می‌دانند، این فکر را باید با آن مبارزه کرد، دولت باید کاری بکند که مردم فکر نکنند این بودجه دولت خودنش حلال است جناب آقای فولاوند مردم خوردن پول دولت را حلال می‌دانند (صحیح است) اگر بتواند دولت این کار را بکند خودش یک صرفه‌جویی عمده‌ای شده است در بودجه به هر حال سازمان‌هایی که خود جناب آقای نخستوزیر و هیئت دولت هم مسلماً بیش از بنده می‌دانند و در فرمایشات‌شان هم اشاره فرمودند سازمان‌ها را باید متناسب با احتیاجات مملکت درآورد به صورتی که در حال حاضر هست این متناسب نیست در بعضی از این دستگاه‌ها شما می‌بینید که لااقل پنجاه نفر کارمند باید متصدی این دستگاه باشد در صورتی که این کار به هشت نفر تحمیل می‌شود محققاً نتیجه کار خوب نخواهد بود و به عکس در یک جایی که با پنج نفر می‌شود کار را به نحو خوب اداره کرد پنجاه نفر وقت تلف می‌کنند و در آنجا میلولند (صحیح است) این سازمان‌ها بایستی متناسب به شود و اینها همه طرق صرفه‌جویی در بودجه و خرج کردن بودجه در راه صحیح و منطقی است مسئله عمده‌ای که در حال حاضر در دستگاه‌های دولتی هست مسئله تبعیض است تبعیض در پرداخت حقوق، تبعیض در پرداخت پاداش، تبعیض در پرداخت مزایا و تبعیض در مقام و ترفیعی این روح تبعیض را بایستی از بین برد چون روح صداقت و امانت را می‌کشد و از بین می‌برد (احسنت) وقتی که من می‌بینم فرد دیگری که ارجحیت ندارد بدون دلیل یا تشبث و دوستی و اعمال نفوذ مقام بالاتری می‌گیرد من دلسرد می‌شوم و خودم را مستحقق میدانم که در مقابل پولی که می‌گیرم کار نکنم (صحیح است) و کار نمی‌کنم بنده اعتقادم این است که در حال حاضر در تمام دستگاه‌های دولتی بنده دستگاهی را که کارم بوده و افتخار خدمتگزاری داشتم عرض می‌کنم خوشبختانه جناب آقای دکتر عاملی تریف دارند یک عده از قضات خوب ما مناسب با پولی که می‌گیرند کار نمی‌کنند هیچ علتی ندارد قاضی فوق‌العاده درست است و علاقمند است ولی دلسرد است تبعیض روح صداقت و امانت را که لازمه کار صحیح است می‌کشد این تبعیض را از بین ببرید که کارمند به فهمد یک حساب و کتابی در کار هست آن وقت دلگرم می‌شود و بهتر کار می‌کند این همه سازمان‌ها بی‌جهت توسعه پیدا نمی‌کند و اما جناب آقای منصور شما رئیس دولت هستید مسئولیتی برزگی برای حفظ سرمایه‌های مملکت دارید یکی از سرمایه‌های بزرگ و اساسی مملکت جوان‌های مملکت هستند (صحیح است) این سرمایه‌ها را حفظ کنید از این سرمایه بهتر و بیشتر استفاده کنید هر سال عده‌ای از دبیرستان‌های ما فارغ‌التحصیل می‌شوند ولی به دانشگاه را پیدا نمی‌کنند و این سرمایه در معرض تلف است در معرض فساد است که فساد این سرمایه به قسمت‌های دیگر سرایت می‌کند (صحیح است) شما باید کاری بکنید که این سرمایه حفظ شود و بهتر به کار بیفتد بهتر از آن استفاده شود چون این برنامه وارد جزئیات نشده بنده نمی‌دانم وضع دانشگاه ما چه خواهد شد در حال حاضر جناب آقای وزیر فرهنگ که بنده به جنابشان باسابقه آشنایی که دارم واردات خاصی دارم، در حال حاضر برنامه‌های مدارس ما برنامه‌های دانشگاه‌های ما متناسب با احتیاج نیست (صحیح است) این برنامه‌ها را متناسب بکنید این اقرار تلخی است که بنده باید بکنم روزبه روز سطح سواد و اخلاق بین جوان‌های ما پائین می‌آید اگر کسی بگوید صحیح نیست خودش را گول زده تعارف کرده (صحیح است) جناب آقای وزیر اطلاعات که متأسفانه اینجا تشریف ندارند جلوی این فیلم‌های مستهجن را بگیرند (صحیح است) جناب آقای دیهیم دوست عزیز بنده راجع به عکس‌های لخت فرمودند آن زیاد مهم نیست فیلم‌ها هم آن قسمت‌هایی که مربوط به لختی فیلم است به نظر بنده مهم نیست آن نتیجه مهم است آنچه مهم است نتیجه‌گیری فیلم‌هاست این داستان‌هاست که جوان‌های ما را گمراه می‌کند بعضی از این مجلات را که خوشبختانه تعدادشان کم شده است به بینید این مقالاتی که منتشر می‌کنند برای این که تیراژشان بالا برود و به قول خودشان دخل و خرج بکند اینها چه نکته‌هایی برخلاف اخلاق نسل اینده مملکت می‌نویسند (صحیح است) یکی از ارقامی که بنده در این بودجه دیدم رقمی بود برای تربیت بدنی که شصت و هفت میلیون ریال است به هر حال این بودجه را در راهی بایستی به راه انداخت که وسایل تفریحات سالم برای جوانان ما آماده به شود اخیراً مد شده است یک باشگاه‌هایی به اسم تفریحات سالم درست می‌کنند متأسفانه مرکز فساد است (یکی از نمایندگان- قمارخانه است) بنده می‌خواهم عرض کنم که تفریحات سالم به معنای واقعی برای جوان‌ها باید فراهم کرد شما اگر توقع دارید یک جوان وقتی که از دانشکده یا دبیرستان بیرون می‌آید برود توی اطاق در را به بندد و مطالعه کند با این اوضاع و احوال که در اجتماع ما هست با این فیلم‌ها و این تشریفات این توقع بیجا است مقتضی سن این جوان هفده، هجده ساله این است که دنبال گردش و تفریح برود وقتی تفریح سالم در اختیارش نباشد خواه‌ناخواه کشانده می‌شود به سینماها و دنبال مطالعه نشریات مستهجن می‌رود و منحرف می‌شود شما اوقات فراغت محصلین را باید ازش بگیریدی اما به چه ترتیب نه این که بگویید باز هم برو مطالعه کن آن نمی‌رود احتیاج به استراحت و تفریح دارد اما این تفریح را تفریح سالم باید برایش فراهم بکند این وظیفه تربیت بدنی است (صحیح است) این مسئله ورزش که اینجا دوست عزیز من آقای حبیبی تذکر فرمودند مسئله اساسی است (صحیح است) ورزش باید بین جوانان تعمیم پیدا کند که این روح کسالت از بین برود در حال حاضر همه آقایان در منزلشان جوان‌هایی هستند برادرشان پسرشان ملاحظه فرموده‌اند ۹۹ درصد جوان‌های ما عادت هب ورزش ندارند (صحیح است) ولی در خارج عکس این است آنها ۹۹ درصدشان به ورزش می‌پردازند (حبیبی - صددرصدشان) جنابعالی می‌فرمایید صددرصد چون مطالعه شما بیش از بنده است اما در باره این تبصره ۵ بسیار کاربجایی کرده است دولت و این تبصره را گنجانده است و یک ترفیع که به مستخدمین دولت داده‌اند بسیار بجاست بنده تبریک می‌گویم خیلی از آنها احقاق حقشان می‌شود امیدوار می‌شوند به دولت و این امیدواری در کار مملکت بسیار مؤثر است و خوشبختانه در ظرف این چند روز این امیدواری پیدا شده است و طلیعه این است که دولت در انجام برنامه‌ها موفق خواهند شد در اینجا گفته شده است کسانی که تا آخر سال ۴۲ استحقاق ترفیع دارند یک رتبه بهشان داده شود بنده می‌خواستم این توضیح را عرض بکنم با اجازه همکاران قضائی خودم بنده افتخار خدمت در دادگستری داشته‌ام خدمت در دستگاه دادگستری و وضع دادن ترفیع با سایر دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها فرق دارد یک قاضی ممکن است هفت سال هشت سال رتبه نگیرد و علتش را هم حتی بهشان ابلاغ نمی‌کنند مثلاً گزارش داده است فلان اصحاب دعوی که از حکم قاضی ضرر دیده است با نامه بی‌امضای که این قاضی عرق خوراست همین گزارش باعث می‌شود که دو سال رتبه قاضی داده نشود و بدبختانه رأی محکمه انتظامی در حال حاضر قابل تجدید نظر نیست هر چه گفته‌اند درست است یک قاضی شش هفت سال با آن جانی که می‌کند اگر با تمام این تشریفات رتبه بهش دادند این را باید حقوقش را داد و بنده نمی‌دانم در اینجا جناب آقای دکتر یگانه یا جناب آقای دکتر عاملی توضیح می‌فرمایند آیا قضاتی که با خون دل در سال ۴۲ محکمه انتظامی رتبه‌شان را تصویب کرده ولی ابلاغ‌شان در سال ۴۳ داده می‌شود و کارگزینی ابلاغ می‌کند که جناب آقای قاضی رتبه شما در سال ۴۲ که از طرف محکمه انتظامی صادر می‌شود این قاضی هم مشمول این تبصره می‌شود یا خیر (مخبر کمیسیون بودجه- می‌شود) بنده اتخاذ سند می‌کنم بفرمایش جنابعالی، مطالبی جناب آقای دیهیم راجع به مالیات فرمودند و همان‌طور که عرض کردم چون این واجب کفایی است از عهده بنده خارج شد بنده تقاضا دارم یک هیئتی را مأمور کنید حساب دقیق بکند به بیند این مالیات مستقیمی که گرفته می‌شود با مخارجی و با حقوقی که برای وصول دولت باید بکند مطابق هست یا نه ولی بنده فکر می‌کنم مخارج ادارات وصولی خیلی بیشتر از این است که وصول می‌کند اگر این است چه لزومی دارد که ما مالیات مستقیم بگیریم چون مالیات مستقیم را همان‌طور که جناب آقای دیهیم فرمودند از طبقه ضعیف می‌گیرند از اقویا که نمی‌توانند بگیرند آنها به طرق مختلف متشبث می‌شوند و از زیربار پرداخت مالیات شانه خالی می‌کنند (صحیح است) پس این طبقه ضعیف، این فرض را بفرمایید خرازی فروش کم بضاعت یا بقال چرا این را ازش ۲۰۰ تومان مالیات بگیرند و ۴۰۰ تومان خرج وصول این ۲۰۰ تومان بکنند (روستا- پیشه‌ورهای جزء را معاف بکنید) یک بودجه‌ای بنده اینجا دیدم راجع به هنرهای زیبا حقیقتش را بخواهید بنده نمی‌دانم هنرهای زیبا چه کار می‌کند البته چون نمی‌دانم هیچ نفیاً و اثباتاً نمی‌توانم اظهار نظر کنم (فولادوند- خدمت می‌کند خوب کار می‌کند) تقاضایم این است که یکی از اعضای محترم هیئت دولت راجع به هنرهای زیبا توضیحی بدهد، بنده روشن به شوم چون این بودجه‌ای که بنده دیدم بودجه قابل توجهی است راجع به وزارت فرهنگ هم می‌خواستم مطالبی عرض کنم جناب آقای دیهیم فرمودند بنده فقط جمله‌ای عرض کنم و آن این است که جناب آقای دکتر جهانشاهی محصول وزارت فرهنگ مناسب با بودجه‌ای که برایش در نظر گرفته شده نیست یعنی به عبارت ساده‌تر دخل و خرج نمی‌کند یعنی باید از این بودجه هنگفت که برای وزارت فرهنگ می‌پردازند محصول بیشتری بردارند انجازه ندهیم به همین تعداد اکتفا نکنیم البته در این مورد عرایضی دارم چون دولت تازه شورع به کار کرده است و انشاءالله کارش طوری خواهد بود که محصول بیشتری برداشت کند برای اداره کل هواپیمایی کشوری و باشگاه هواپیمائی آن را هم مثل اداره هنرهای زیبا بنده نمی‌دانم چه کاری می‌کنند با این بودجه هنگفت من استدعا می‌کنم توضیح داده شود برای بنده یا کسان دیگر از دوستان بنده که وارد نیستند توضیح داده شود که وقوف پیدا بکنند یک رقم قابل توجه برای بهداری دیدم به عقیده بنده وزارت بهداری متناسب با این رقم که در بودجه گذاشته و چند برابر باید به شود خوب کار نکرده‌اند خوشبختانه جناب آقای دکتر آموزگار من ایشان را با این که از نزدیک آشنایی ندارم ولی از دور میدانم که ایشان مرد مثبتی هستند (صحیح است) و حتم دارم که دستگاه وزارت بهداری بهتر به نفع مردم به کار خواهد افتاد در حال حاضر شما بروید قسمت‌های مختلف (ارسنجانی- وزیر بهداری سابق هم خوب بود) من با شخص کار ندارم جناب آقای دکتر ریاحی هم مرد شریفی است ولی می‌خواهم عرض کنم وزارت بهداری باید خیلی بهتر از این کار کند بنده رفتم به سنقر دیدم یک بیمارستان با ۸ تختخواب آنجا هست دیدم بیمار ندارد بنده سئوال کردم گفتند این ۸ تختخواب یک‌سال است کسی رویش نخوابیده پرسیدم چرا؟ گفتند ۴۰۰ تومان بودجه این بیمارستان است این ۴۰۰ تومان را نمی‌دانم برای چه به یک محل ۲۰ هزار نفری داده‌اند گفتند نه دکتر حسابی که بتواند بیمار بخواباند داریم نه دوا داریم این چهارصد تومان حقوق یک پرستار است که دم دست دکتر کار می‌کند به هر حال ۴۰۰ تومان بودجه این بیمارستان است اگر بنا باشد درش را به بندند بهتر است ۸ تختخواب خالی بدون وسیله را اسم بیمارستان شهر سنقر گذاشتن دیگر معنی ندارد اما اسم بی‌مسمایی نباشد بودجه‌ای اینجا دیدم برای اداره نظارت بر مواد مخدره و بودجه‌ای برای پرداخت پاداش به کاشفین قاچاق توضیحات زیادی دارم این توضیحات را به موقعی که لایحه منع کشت خشخاش مطرح خواهد شد موکول می‌کنم ولی چرا فکری نکردید برای این تریاک‌هایی که هر روز کشف می‌شود با بودن این تریاکها در انبار و نفروختن به خارج ثمره‌اش این است که بعضی از مأمورین فاسد همان‌کاری را که در گذشته کرده‌اند اینها را با قره قورت عوض کرده‌اند و تریاکها را آورده‌اند در بازار فروخته‌اند (صحیح است) بنابراین یک رقمی است اگر شما بخواهید پاداش بدهید به کسانی که کشف کرده‌اند حقاً هم باید داده به شود از محل فروش همین تریاکها بدهید. این تریاکها را که در داخل نمی‌توانند بفروشند به خارج که می‌توانند بفروشند اگر این هم مجوزی ندارد بنده فکر میدانم که هیچ‌کس مخالف نباشد لایحه‌ای به مجلس بیاید برای فروش تریاکها به خارج از کشور و هیچ ایرادی ندارد (یکی از نمایندگان - هیچ مانعی ندارد) اگر هم مانعی ندارد به نظر بنده دولت اهمال کرده است در گذشته بایستی اینها را بفروشند و از همین محل مخارج اداره مواد مخدره و پاداش‌ها و این چیزها داده شود. رقمی من اینجا دیدم ۷۵ میلیون مابه‌التفاوتی است که دولت ضرر می‌دهد برای اداره کل غله. بنده مطالعاتی دارد در مسئله غله. زمانی که در نخست وزیری بودم و تصدی پست بازرسی نخست وزیری را داشتم در مسئله نان مطالعاتی کردم دولت می‌گوید من این ضرر را می‌دهم و این اداره را حفظ می‌کنم برای این که نان گران نخورند. اما متأسفانه مردم نانگران می‌خورند و دولت هم ضرر را می‌دهد. آیا کدام یکی از آقایان نان را به نرخ دولتی تهیه می‌فرمایند؟ (پاک ذات- کیلویی ۱۱ ریال) ۱۱ ریال حرف است من فکر می‌کنم که کمتر از کیلویی ۱۵ ریال پیدا نکنید. بنابراین حالا که بنا است مردم نان راکیلویی ۱۴ ریال و ۱۵ ریال ۱۶ ریال بخرند دیگر چرا ۷۵ میلیون از بودجه مملکتی برای این کار داده شود به آقای غفاری دوست عزیز بنده که در رأس اداره کل غله و نان است و بسیار مرد شریفی است صحبت شخص نیست ولی ۷۵ میلیون ضرر را مجلس تصویب می‌کند که نفعش عاید مردم به شود بگویند آقای این ضرر را دولت می‌دهد برای این که نان را که از لوازم اولیه افراد است و به خصوص طبقه سوم، در نرخ پایین و ثابت نگه دارد و کمک به شود به مردم (یکی از نمایندگان - کمک به کشاورزان است) اما، مسئله بیمه کارمندان، خیلی معذرت می‌خواهم که اینها را به اختصار عرض می‌کنم و خیلی وقت آقایان را نمی‌گیریم که فرصت به آقایان دیگر هم برس. مسلئه بیمه کارمندان دولت در حال حاضر به هیچ وجه خوب نیست. اکثرکارمندان دولت که دفترچه بیمه در بغل‌شان هست از بیمه استفاده نمی‌کنند (صحیح است) علتش این است که آقایان اطبا خوشبختانه اکثرشان افراد صحیح‌العملی هستند بحث سر آن اقلیت ناصالحی است اینها می‌روند فشار می‌آورند به شرکت بیمه که طبیب بیمه شوند اما وظیفه‌شان را عمل نمی‌کنند به محض این که چشم‌شان می‌خورد به یک مریض که دفترچه بیمه‌اش را از جیبش در می‌آورد فوراً صحنه را عوض می‌کنند و می‌گویند سرنسخه ندارم آقا فردا بیا و یا اگر سرنسخه هم داشته باشند مریض را از سر باز می‌کنند طبعاً این روش آقایان موجب شده که آقایان کارمندان از دفترچه‌های‌شان استفاده نمی‌کنند ممکن است بگویند که این بودجه‌ای بوده است که بابت داروی کارمندان دولت پرداخت شده است بنده عرض می‌کنم که داروها به مصرف حقیقی مستخدمین نرسیده است و افرادی که مستحق گرفتن آن دارو بوده‌اند استفاده نکرده‌اند یک افرادی هستند که دلال بازی می‌کنند و این یکی و آن یکی را می‌بینند و با نسخه‌های بیمه می‌روند داروهای گران‌قیمت را می‌گیرند در اینجا رقمی هست به نام کمک تعاونی به کارمندان کشوری این را بنده استدعا می‌کنم که توضیح بیشتری داده شود که به چه نحو کمک تعاونی به کارمندان کشوری می‌شود؟ کمک به صندوق بازنشستگی مسئله قابل توجهی است ما از روز اولی که مستخدم دولت شدیم هر ماه رقم نسبتاً زیادی بابت بازنشستگی پرداخته‌ایم و همچنین همه مأمورین دولت، معهذا در بودجه دولت یک رقم قابل توجهی به نام کسر صندوق بازنشستگی هست و این برای بنده مجهول است وباید توضیح بیشتری داده شود. مسئله بنگاه‌های خیریه و مؤسساتی که اطفال را نگهداری می‌کنند یک مشکل بزرگی است که بنده روی سابقه‌ای که از دادستان تهران دارم مطالب زیادی دارم که امروز از آن صرفنظر می‌کنم و با اجازه آقایان به فرصت دیگری موکول می‌کنم همینقدر توجه دولت را جلب می‌کنم که بایستی این بنگاه‌های خیریه بهتر اداره شود و در حال حاضر خوب اداره نمی‌شود اطفال که سرمایه‌های اینده این مملکت هستند در آنجا درست تربیت نمی‌شوند و درست نگهداری نمی‌شوند و فعلاً نمی‌خواهم وارد جزئیاتش به شوم چون اگر وارد جزئیات بشوم طول می‌کشند. در اینجا رقمی است راجع به کمک به بیمارستان نمازی شیراز. جناب آقای دکتر قربان رئیس بیمارستان نمازی شیراز بسیار مرد شریفی است بنده به ایشان هم ارادت زیادی دارم اما بنده نمی‌دانم بیمارستانی که رقم قابل توجهی از مریض‌هایش مطالبه می‌کند و علت این که هر سال یک پولی از دولت می‌گیرد چیست؟ (حاذقی- در مقابل مریض‌های دولتی را مجانی می‌پذیرد) باید توضیحاتی داده شود که بنده روشن شوم. دو سه مطلب دیگر را بنده یادداشت کرده‌ام اما چون علاقمند هستم که زودتر کار این بودجه تمام شود و برای این که سایر دوستان فرمایشات‌شان را بفرمایند و ما هم استفاده بکنیم بنده به همین جا اکتفا می‌کنم و از بقیه مطالبم صرفنظر می‌کنم و بار دیگر موفقیت دولت را از خداوند متعال مسئلت دارم و امیدوار هستم که این دولت ثابت کند که با هیئت جوانان تحصیل کرده بهتر می‌تواند کار کند (احسنت).
رئیس- آقای فولادوند به عنوان موافق صحبت می‌فرمایند.
فولادوند- به نام خداوند. بنده دلایل بارزی برای خودم دارم که با وجود این که عضو فراکسیون اکثریت نیستم و عضو فراکسیون مستقل هستم به نام موافق در بودجه دولت جناب آقای منصور اسم نوشتم (احسنت) (حاذقی- البته بفرمایید با تأیید فراکسیون) البته همین‌طور هم هست و تشکر می‌کنم و معذرت می‌خواهم. موافقت بنده یک موافقت مخصوصی است یعنی مخصوص به خود بنده است و روی یک اصولی است که بنده مطالعه کرده‌ام در زندگی و امروز این افتخار برای بنده هست که بتوانم با اجازه خانم‌های محترم نماینده و سروران محترم نماینده یک عرایضی را که خلاصه تجربه‌ای است که در یک عمر آموخته‌ام اینجا هب عرض مجلس و دولت محترم برسانم حالا از اینها بگذریم این تریبون در آن دوره مشروطیت که بیشتر علما و عمامه‌ای‌ها بودند پائین بود حالا مجبورم از بالای سر دولت با نمایندگان صحبت کنم (خنده نمایندگان) یک باطری ضدهوایی هم اینجا جلوی آدم را گرفته است (اشاره به میکرفون روی تریبون) عرض شود که نسخه بنده نسخه علی‌اکبر همین است و در این هم برای اطلاع جناب آقای منصور و وزرای محترم‌شان بنده فقط اسامی یک عده وزارتخانه‌ها را نوشته‌ام و در مقابل هر یک هم یک جمله کوچک عرض می‌کنم. البته به این برنامه همان‌طوری که عرض کردم از لحاظ منطق از لحاظ عقل از لحاظ سیاست مملکتی نمی‌توانم بنده به هیچ‌وجه غیر از موافقت نظری داشته باشم (احسنت) برای این که دولتی است به فرمان شاه که برای هر ایران مطاع است (احسنت) اینجا شرفیابند و خداوند را شکر می‌کنم که سایه مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاهی همیشه بر سر مردم این مملکت باقی و برقرار باشد (انشاءالله) بخواست خداوند همیشه خواهد بود، شد مبدل آب این جو چندبار، عکس شاه و عکس اختر برقرار (بارک‌الله- احسنت) در این نمره یک بنده نوشته‌ام نخست وزیری به جان خودم ما کودکی هستیم در دبیرستان شما. عرض می‌شود خدمتتان در دستگاه نخستوزیری آنچه که به نظر بنده می‌رسد و آنچه که با مردم تماس دارد یک دستگاهی است که تمام انظار براوست و اتفاقاً سرمشق شاخص خوبی است برای گردش مملکت در داخله خودش ولی عمده چیزی که به نظر بنده در این دستگاه باید مورد عطف توجه جناب آقای نخست وزیر قرار بگیرد دستگاه بازرسی است و دستگاهی است که به شکایات می‌رسد (مهندس والا- این دستگاه که منحل شد) بنده این به نظرم رسید جناب آقای مهندس والا به عقیده بنده اگر منحصل شده تقصیر بنده نیست نظر بنده است عرض می‌شود اولاً بنده خیلی دلم می‌خواست که هر ۱۹ وزیر محترم اینجا بودند موقعی که ما تبریکات برایشان عرض می‌کردیم اینجا بودند ولی امروز نمی‌دانم کجا تشریف دارند شأن دولت و شأن مجلس این است که تمام وزرا در موقع بحث بودجه تمام وقت در مجلس باشند مگر این که عذر موجهی داشته باشند (صحیح است) ولی البته وقتی کسی نخواست بیاید تمام معاذیر موجه می‌باشد (یکی ازنمایندگان- کار دارند) بنده میدانم ولی این کار امروز احترام خیلی زیاد داشت (صحیح است) و امیدوارم در بودجه‌های آینده این سنت مشروطیت ایران را مراعات نموده حتماً قدم رنجه فرمایند به بودجه‌ای که خودشان آورده‌اند این املاک احترام دولت است به اقدامات خودش (صحیح است) به همین عمل بازرسی یا عمل تقسیم و توزیع شکایات مردم انتظارات زیادی دارند و شاید هم جناب آقای مهندس والا سرور عزیزم اگر هم منحل شده برای این است که هم از نظر دولت و هم از نظر مردم اگر هم منحصل شده برای این است که هم از نظر دولت هم و از نظر مردم این سازمان کار خودش را نکرده اتفاقاً خوب مطلبی را فرمودید و آن این است که این تشکیلات چرا می‌آید و چرا می‌رود اگر لازم است بنده اینجا یک پرانتزی باز می‌کنم احتراماً این را می‌خواستم عرض کنم به جانب آقای منصور که همان‌طوری که عرض کردم موافقت بنده موافقت مخصوص است ممکن است خدای نخواسته در ضمن نطق یک جملاتی را ادا کنم که به ظاهر مخالفت‌آمیز باشد ولی نیست بنده رسماً عرض می‌کنم هیچ نوع مخالفتی منطقاً و عقلاً نمی‌توانم با دولت جنابعالی داشته باشم برای این که هنوز به کار شروع نکرده‌اید بنده اینجا روی سخنم با دولت‌های گذشته است و همیشه هم از زمان خشایار شاه تا به حال این‌طور بوده است در یک روز شرفیابی خدمت اعلیحضرت در آن دوره گفته شد یعنی به عرض شاه رساندند که یک وکیلی ۱۴ مرتبه در عرض ۷-۸ ماه رفته است اروپا. فرمودند که اگر می‌خواست اینقدر به اروپا برود چرا وکیل شده و جای یک وکیل را گرفته است وکیل شده است که خدمت به کشور بکند و اعلیحضرت از این موضوع ناراحت بودند خدا رحمتش کند مرحوم شمس ملک‌آرا ۹۶ سال عمر داشت و آنجا حضور داشت گفت ما چاکر که حاضرم اعلیحضرت خنده‌شان گرفت فرمودند که غائبین را می‌گویم این است که ما هم اینجا برای دولت جناب آقای منصور درد دل‌های گذشته را می‌گوییم هر چه بیشتر بشر برروی گذشته‌اش خم شود آینده را با دقت بیشتری می‌تواند تشخیص بدهد و به اصطلاح رفع معایب بکند از این نقطه نظر بنده نه از لحاظ جسارت بلکه از نظر وظیفه نمایندگی این عرایض را می‌کنم پس معلوم شد این دستگاه بازرسی به همان دلیلی که می‌فرمایند ناقص بوده است منحصل شده است و اگر برقرار باشد مطابق سلیقه‌تان توقع مردم این است که این بازرس‌ها واقعاً از حیث اخلاق بی‌عیب و نقص باشند. به اصطلاح بهترین کادر نخستوزیری این بازرسان هستند که وقتی می‌روند آنچه هست گزارش می‌دهند و برمی‌گردند و جلوی نخست وزیر مملکت و دستگاه دادگستری انتظامی می‌گذارند و مردم به حقشان می‌رسند (صادق احمدی- آنها اختیار قانونی ندارند و به گزارشات‌شان ترتیب اثر داده نمی‌شود) خوب، یک دستگاهی هم در دادگستری داشتند که اختیار قانونی داشت (احمدی - آن بازرسی کل کشور است) عرض کردم اینها همه مسئول این کار هستند چه اختیار قانونی داشته باشند و چه نداشته باشند گزارش‌شان بایستی مرحقیقت باشد یعنی یک شخصی هم که اجازه قانونی ندارد چشم که دارد گوش که دارد وجدان که دارد از این چشم و گوش و وجدان باید به طور بی‌طرفی استفاده کند و وجداناً بیاید این گزارش را بدهد به دست کسی که اختیار قانونی دارد البته شاید به قول دوستانم که کلمه فرنگی پسند هستند دوبله کاسیون کار باشند (نزهت نفیسی- چی؟) یعنی دوبله شدن این دوبله هم فرهنگی است. خوب دیگر عرض شود خدمتتان مطلب در این است که مردم بایستی اعتماد به عدالت دولت پیدا کنند و بنده خیلی‌ها را می‌شناسم که در گذشته جناب آقای منصور از ترس همین گزارشات سوء حتی شکایت هم نمی‌کردند می‌گفتند که آقا به دردسرش نمی‌ارزد چون یک طاغی به من ظلم کرده و من حالا شکایت کنم این دوباره عملی می‌کند که بار این ظلم بیشتر می‌شود یعنی رفع ظلم نمی‌کند این برمی‌گردد می‌رود به مرکز و مرد که را سرجایش نمی‌نشانند این راجع به این دستگاه است اما راجع به وزارت فرهنگ بنده مطلبی به نظرم رسید یادداشت کرده بودم جناب آقای دکتر جهانشاهی بنده زیاد دیده‌ام در مدارس طرز برخورد معلم را با شاگرد و اکثراً متأسفانه مصداق این معنی را بنده مکرر مشاهده کرده‌ام که گفت :
(بی‌چاره‌تر از منست بیچاره فلک- بیچاره کجا علاج بیچاره کند)
یک معلمی که خودش روحاً مملو از عقده و تألمات روحی است ۳۵ سال قبل از عمه جانش کتک خورده است یادش نرفته است و عمه‌جانش مرده امروز با چوب راه می‌رود و می‌زند توی سرفلان شاگرد گوشش را کر می‌کند با چوب راه می‌افتد توی مدرسه این به کلی خودش از موازین تربیتی دور است همین‌طور که همکاران محترم من فرمودند تعلیم با تربیت خیلی فرق دارد بنده مردمان با تربیتی را در خاک خودمان دیده‌ام که اینها دبستان و دبیرستان و دانشگاه و به اصطلاح همه چیز خودشان خودشان بودند و بنده عرض می‌کنم که در اینجا به ساحت مقدس‌شان به هیچ‌وجه نبایستی توهین به شود قدرشان را همه می‌دانیم چون یک عده‌ای نشسته‌اند منتظر هستند نباید یک تلبیسی بکنیم و یک لباس وارونه‌ای بپوشانیم منظور این است که مطالب به هیچ‌وجه مخلوط نباید به شود منظور بنده این است که دنیای امروز احتیاج دارد به پسیکولوژی روان‌شناسی روان کاوی و بنده معتقدم که در دنیای تربیت ۲۰۰ سال دیگر آن چنان به بشر امروزی نگاه خواهند کرد که ما امروز به بشر عهد حجر می‌نگریم و مردم اکثراً به طور لاعنشعور مرتکب گفتار و کرداری می‌شوند که از کنترل آن هسته مرکزی عقلانیشان خارج است برای چه؟ برای آنکه آن هسته مرکزی عقلانی تربیت نشده است این کار کار مشکلی است و بودجه عجیب و غریبی می‌خواهد بنده میدانم. ولی ما مثل همه چیز تا موقعی که نتوانیم به طور کامل و از همه لحاظ ممالک را قیه مجهز باشیم برای تربیت نه تعلیم چون تعلیم یک چیزی است که مربوط به حافظه است هر کس با این حافظه بی‌پیر می‌آید سرکلاس و نمره را می‌گیرد و نمره را می‌دهند دستش و می‌افتد به جان دولت و می‌گوید می‌خواهم پشت میزنشین بشوم واویلا. ولی اگر تربیت داشت این در آن در نمی‌گیرد این کار تربیت غیر از تعلیم است و شما مقدمتاً می‌توانید یک کادر ورزیده و زبده آن کاری که در گذشته نشده است بگمارید اشخاص را طی کنفرانس‌هایی و در یک سخنرانی‌ها و کنفرانس‌های به اصطلاح روان کاوی بکنند چنانچه برای شاگردان و معلمین برای تربیت معلم و شاگرد بنده این کار را خودم جناب آقای دکتر جهانشاهی به انفرادی کرده‌ام یک وقت یک شاگردی آمد و گفت که معلم چوب به دست راه می‌رود رفتم پیش ناظم و گفتم که آقا این کیست؟ به این آقا بگویید بیاید توی دفتر آن شخ با عصبانیت آمد سیگارش را هم کنار لبش گذاشته بود با یک قیافه متجاسر گفت که توچه می‌گویی بنده بوسیدمش و او را نشاندمش و با سخن گفتن به طوری کار کردم که از آن روز به بعد هم شاگردانش را دوست دارد و هم بهش نشان دادم که این چوبی که شما به بچه‌ها می‌زنید این آن چوبی است که عمه جان و خاله جان و همیسایه و فلان در کودکی به ایشان زده‌اند آنها را فراموش کرده‌اند ولی این رفته در ضمیر باطنش مخفی شده حالا باید بی‌اختیار بریزد بیرون. هرچه از آن و ربهش گذشته اگر زورش برسد از این ور می‌زند به حکم عقیده و تغییرات جنسی و غیره و غیره بنده فکر می‌کنم باید یک فکری برای تربیت خود او بکنید یعنی روشن کردن ذهن آن نسبت به حس‌های ضمیر باطنی این را بنده خواهش می‌کنم. یکی دیگر جناب آقای احمدی فرمودند بنده در گذشته دیدم این را مخصوصاً خواهش می‌کنم یادداشت بفرمایید با قلم قرمز بنده دیده‌ام که در دوره ۱۹ یک اقائی آمد اینجا یک کتاب مستهجنی را آورد پشت تریبون و گفت این را چه کسانی در مملکت چاپ می‌کنند و به دست دستفروشان بفروش می‌رسد به چهارتومان. بعد از چند سال دوره فترت بود بنده دیدم بچه یک کسی رفته خیلی معصومانه به کلفتش گفته پنج هزار داده بود که برو این کتاب را بخر و بیاور معلوم شد فروش این کتاب در کتابخانه همین‌طور ازاد است کتاب درسی گیر نمی‌آید اما او رفته بود آن کتاب را خریده بود بنده فهمیدم و فامیل آن متوجه شد که این چه وضعی است بنده دیدم این همان کتاب است یعنی سابقاً آن را چهار تومان ومخفیانه می‌فروختند حالا به قیمت ۵ ریال توی کتابخانه است و بنده شاید بعد در این باره توضیح بیشتری بدهم، این خطرناک است بچه‌های ۱۰ ساله ۱۵ ساله ۱۲ ساله بر می‌دارند این را می‌خوانند بعد پدر و مادرشان متوجه می‌شود یک وقت می‌بینند یک خانه بی‌بندو باری است که نمی‌شود به هیچ‌وجه آن را اداره کرد. این شاید در ممالک دیگر هم هست ولی آنها مختار خانه خودشان هستند ولی ما مملکتی هستیم کهن مملکتی هستیم محترم، مملکتی هستیم اسلامی و بخوبی می‌توانیم جلوگیری کنیم مخصوصاً این‌گونه فسادها در تهران بیشتر است و در روستاها و دهات کمتر است ولی شما اگر در تهران جلویش را بگیرید به ولایات هم سرایت نمی‌کند و شما کار زیادی ندارید، بنده تمنای اقدام و رسیدگی نسبت به پخش لیتراتور و به اصطلاح کتب گمراه کننده و کتب کثیف جنسی دارم آقای وزیر فرهنگ سرکار بس‌تان است و یا از طرف بنده بس است وزارت دارایی را هم بنده نوشته‌ام اما از ترس جناب امیرعباس هویدا چه عرض کنم، ولی خوب آنچه به عقلم می‌رسد راجع به مالیات هاست که در گذشته عمل شده است کوتاه عرض می‌کنم یک کسی رفته کاری کرده شاید دویست سیصد هزار تومان این مادر مرده ضرر کرده باز به او می‌گویند این قدر مالیات بده که چرا این قدر ضرر کرده‌ای؟ این هم هر چه بالا و پایین می‌رود به جایی نمی‌رسد چیزی نیست در این زمینه که خودسر کار ندانید و همان‌طوری که می‌دانید این دستگاه خیلی مفتخور دارد اینها نه کار می‌کنند و نه کاری هم بلدند اینها را بکشید به کار و از ایشان استفاده کنید و انشاءالله یک قدری هم در بودجه صرفه جوئی کنید و انشاءالله در فرصت بیشتری بنده عرایضم را می‌گویم اما وزارت اطلاعات بنده نوشته بودم بدون دلیل تقدم و تأخیری ندارد، بنده نوشته بودم راجع به ارشاد ملی، که واقعاً در بعضی کشورها نشان داده‌اند وزارت هدایت ملی چه می‌کند بنده معتقدم که کار این وزارتخانه ممکن است خیلی مفید باشد و از هم‌اکنون هم برنامه بسیار سنگینی دارد و می‌تواند داشته باشد و آن کاری که به اصطلاح سرلوحه برنامه این وزارتخانه باشد که می‌تواند نود درصد وقت خودش را مصروف این عمل کند، متوجه کردن مردم به میراثی است که پادشاهان ایران برایشان گذاشته‌اند، متوجه کردن مردم به احترامی است که امروز در اثر مساعی آباء و اجدادشان در طی سه هزار سال تاریخ به دست آورده‌اند، متوجه کردن مردم به مفهوم و فلسفه و سلطنت شاهنشاهی است که این قدر در مملکت و در خون و عروق مردم ریشه دوانیده است و با تمام طوفان‌های تاریخ، ما توانسته‌ایم سه هزار سال مستقل و سرپا بمانیم و امیدوارم به زودی و به سلامتی اعلیحضرت جشن دو هزار و پانصدمین سال شاهنشاهی ایران را برگذار کنند ودنیا متوجه شود ولی با کمال تأسف باید عرض کنم دنیا متوجه شده است ولی ما متوجه نیستیم ما اینجا یک عده ابوجهل داریم و این ابوجهل‌ها را باید با محبت ولی با قرصی، بنده معتقدم که بایستی متوجه احترام خودشان کرد. خیلی‌ها احترام ارثی دارند ولی خودشان قدرش را نمی‌دانند و این از هر چیزی مهم‌تر است. به عقیده بنده ما در مملکتی که هستیم، ما تمام در دنیایی که زندگی می‌کنیم با تمام حرف‌هایی که یک عده به عنوان دمکراسی و بین‌المللی شدن دنیا و برادر شدن دنیا و نمی‌دانم تشریک مساعی و خیریه بین‌المللی و غیره و غیره می‌زنند، ولی آنها با کمال درایت و با کمال رندی نهایت وطن‌پرست هستند و قدر وطنشان را می‌دانند و با ما شیروخط می‌بازند و می‌گویند اگر شیر آمد من می‌برم و اگر خط آمد تو می‌بازی. این است که اگر نژاد ما (یکی از نمایندگان- ابلاغیه صادر شد) قدر خودش را بداند این کار را کمتر می‌کند. آنچه بنده می‌خواهم عرض بکنم ممکن است این را ظاهراً بگویند مربوط به بودجه نیست (یکی از نمایندگان - صحیح است) نه صحیح نیست عزیزم، خیلی مربوط به بودجه است یعنی ۵۸ میلیارد چه جور می‌خواهد مصرف شود (یکی از نمایندگان - ۶۲ میلیارد) بله ۶۲ میلیارد (یکی از نمایندگان - کسری دارد) بله کسری دارد، بالاخره این مقدار ریال چه جور می‌خواهد خرج به شود، این سلیقه است. این را امروز آمده‌ایم گذاشته‌ایم به سلیقه جناب آقای حسنعلی منصور نخست وزیر ایران، خوب می‌گویم قربان ما هم کمک سلیقه‌ایم (خنده نمایندگان) و ما عرض می‌کنیم حضرتعالی به این طریق، این پول‌ها که درآمد بیوه زنان و بینوایان است همه سرهم جمع شده شما به این طریق خرج بفرمایید یعنی حس انیت و عزت نفس و احترام به ایرانی، باید حفظ شود به عقیده بنده آژان هنوز زیاد ظلم می‌کند به مردم، آژان برای خودش هنوزو در دهات امپراطور است (قراچورلو- آژان در شهرهاست در دهات ژاندارم است) ولی در دهات ما آژان هم هست عرض کنم از این هم مختصراً می‌گذرم می‌خواهم بفرمایید ایرانی محترم است (احسنت) این باطوم دست‌شان نیست، تمنی می‌کنم دست‌شان را ببوسم راجع به وزارت جنگ بنده عرضی ندارم، آدم فنی نیستم و مقام وزارت جنگ هم برای ما خیلی محترم و عالی است یک قسمتی است در وزارت جنگ و آن اداره نظام وظیفه است (یکی از نمایندگان - نظام وظیفه جزء وزارت کشور است) چون نظامی‌اند، حالا بنده این نظام وظیفه را می‌برم به پرانتز وزارت کشور عرض کنم بنده در محل خودم دیدم جناب آقای منصور که چند تا دزد با اغوای کدخدا و رئیس وظیفه دو سه هزار کارت معافی مهر زده‌اند فروخته‌اند به پانصد، ششصد الی هزار و پانصد تا دو هزار تومان از ارس تا بندرعباس اکثر ارامنه را آنجا هدایت‌شان می‌کنند که بروند آنجا معافی بگیرید چندین سال است که کسی زورش به اینها نرسیده، ولی قربان نمی‌شود که در هر شهری دزدها ایمن باشند و فارغ، این تا به حال وده و می‌گویم و می‌آیمش از عهده توضیحات برون اصل این است که بایستی بالاخره این دولت، تشویق به شود که جلوی این ماده را بگیرد این دزدها این دزدی که می‌کنند اکثراً صورت ظاهر خداپرستان آنجاها هستند ولی طمع‌شان کمتر نمی‌شود ملاحظه بفرمایید اینها هم خدا را می‌پرستند و هم خرما را، گاهی هم که صدای مردم به اعتراض بلند می‌شود که چرا این کارها را می‌کنند اینها را از چپ و راست له و لورده می‌کنند، جناب دکتر در ولایت من که چنین است انشاءالله جاهای دیگر این‌طور نباشد و بنده عاجزم، امر خدا را ابلاغ کردیم به آنها نمی‌خوانند، امر شاه راه ابلاغ می‌کنیم نمی‌خوانند الله و وجدان می‌گوییم نمی‌فهمند و این مأموران را تقویت کرده‌اند به طوری که امروز بنده رسماً پشت این تریبون به شما چقلی می‌کنم ملاحظه بفرمایید نمی‌شود بریش همه مقامات، به ریش همه چیز بخندند بدون مکافات تا امروز این کارها را کرده‌اند و انشاءالله در دولت منصور و وزارت صدر اینها موقوف خواهد شد به سلامتی اعلیحضرت دزد از هر چیزی خطرناک‌تر است برای این که یک نفر به نوکرش گفت دروغ نگو، گفت خوب اگر دروغ نگویم چه جوری ضرر برسانم این هم همین‌طور است اولش دزد بوده است بعد هم دزد است بنده حالا اسم نمی‌برم تا بعد ولی متوجه می‌کنم گوش عزیزتان را که این مملکت روی پایش نخواهد ایستاد تا مردم بیت‌المال را بیت‌المال دولت‌شان ندانند، خیلی تا به حال جلو دزدی را گرفته‌اند و در کشور تا اندازه‌ای که جلو دزدی گرفته شده به اینجا رسیده و انشاءالله در دولت جناب آقای منصور با این نقایص به شدت مبارزه می‌شود بنده یک شکایتی خدمت جناب آقای منصور الآن دارم شکایتی کرده‌اند (در این موقع آقای وزیر اطلاعات وارد تالار جلسه شدند) جناب آقای معینیان سلام عرض کردم، و این را تمنی می‌کنم لطفاً مرقوم بفرمایید که نمی‌شود سنگ را ببندید و سگ را بگشایید. این را که جناب آقای نخست وزیر تذکر دادند بنده نظام وظیفه را در وزارت جنگ خط زدم و میدانم که اشتباهی شد، در وزارت عدلیه این چاکر سراپا تقصیر می‌تواند عرض کند جناب آقای دکتر عاملی اینجا تشریف دارند خدمت وزیر خیلی محبوب دادگستری عرض می‌شود که می‌دانیم قاضی کم است و البته بودجه می‌خواهد ولی می‌خواهم این را عرض کنم که ولایات به هیچ وجه ارشاد نمی‌شود. این را هم می‌خواهم عرض کنم گاهی آنها اسلام‌شان شبیه بت‌پرستی است، به ولایات دور دست و عشایر عقب افتاده قاضی شریف قوی نمی‌خواهد به رود هیچ چیزی ندارد اما دولت احتیاج به فداکاری دارد. ایران تا فداکاری شدید نکند نمی‌تواند با این دول بزرگ فاصله را پرکند و شما اگر انشاءالله توانستند قضات قوی را بفرستید به ولایات و آنجا این مردم را ارشاد بفرمایند باور بفرمایید که معجزه فرموده‌اید، درباره وزارت راه عرضی دارم وزیر محترم راه خودشان تشریف ندارند عرضی که داشتم این است که بنده نفهمیدم وقتی که دوستم با وزیر راه و دوستم با رئیس سازمان برنامه می‌آیم اینجا و می‌گویم که قربانت به گردم بفرمایید که فلان راه را بسازند می‌گوید خیلی خوب این چیزی است که بنده توصیه می‌کنم به دولت جناب آقای منصور که این توصیه‌ها را نپذیرند که فولادوند چون دوست است آن را مقدم ندارند طبق برنامه خودشان الا هم فالا هم را رعایت کنند. بنده چون روسفید هستم یک شاهی در این دو سه هفته نگرفته‌ام ولی خودشان هم حیا نفرمودند ما یک کیلومتر راه که می‌خواهیم کسی اعتنا نمی‌کند تا دو مرکز مهم با هم متصل شود تمنی می‌کنم به این که خودشان بروند سراغ راه‌ها و ببینند در این نقشه‌ها که دارند بر می‌دارند برای اتصال دادن مراکز اقتصادی و صنعتی این کجا اهمیتش بیشتر است که دیگر هر کسی نباید بگوید که جاده من خرابست خود دولت این کار را بکند و من معتقدم اگر راه‌های مملکت متصل شود مردم شصت تا هفتاد درصد کارهای‌شان را خودشان رونق می‌دهند و میزان اقتصادی را بالا می‌برند. دهات خیلی بیشتر به راه احتیاج دارند تا شهرها (صحیح است) در وزارت مسکن که چیزی عرض نمی‌کنم انشاءالله که آجر ارزان در اختیار مردم می‌گذارند که خودشان خانه بسازند و یا هدایت‌شان می‌کنند که چه جوری باید خانه بسازند. اما در مورد آب و برق همه می‌دانیم که پایه تمدن روی برق استوار است و ایران هم اگر آب داشت شاید الآن بزرگترین کشور دنیا بود و حالا وزارت آب و برق با هزار جان کندن باید آب را از زیرزمین در بیاورد خدا بیاورد آن روزی را که جناب روحانی بتوانند آب این دریاچه را تصفیه کنند و بیاورند بالا. آن روز است که ایران از تمام پتانسیل و به اصطلاح استعدادت اقتصادی خود می‌تواند استفاده کند بعد هم برق که تلمبه کار بگذارند و آب را بالا بیاورند عرض کنم خدمتتان در وزارت اقتصاد بنده عرضی که داشتم فعلاً دوست عزیزم جناب آقای دکتر عالی خانی کار داشتند و رفتند می‌خواستم عرض کنم مخصوصاً در شأن این دولت است که یک خرده ارشاد اقتصادی به دستگاه‌های شخصی بفرمایید به عقیده بنده خیلی مفید است برای مملکت همن ارشاد صنعت خیلی مفید است برای مملکت همین ارشاد صنعت خیلی فایده دارد، یک ایرادی که داشتند جناب آقای دکتر اسفندیار یگانگی که ایرادشان در قسمتی صحیح بود و در قسمتی هم تقصیر دولت نبود این است که در اضافه کردن پشتوانه اسکناس این هفتصد میلیون تومان یک دستگاه رهبری و ارشاد کم داشت. یک دفعه شب به روز نمی‌شود یک مملکتی را صنعتی کرد. یک وقتی بنده رفته بودم فرانسه یک کیف دستی می‌خواستم برای خانمم بخرم یک مغازه کوچکی بود پرسیدم چند وقت است که این دکان را باز کرده‌ای؟ صاحب مغازه گفت: ۱۵۰ سال است پدر و پسر توی یک دکان کار کرده‌اند تا فنی شده‌اند اگر یک دفعه سی میلیون تومان با حسن‌نیت هم در اختیار کسی بگذارند چه کار می‌کند؟ ورشکست می‌شود به عقیده بنده یک دستگاه رهبری و ارشاد برای اقتصاد وصنعت اگر درست بفرمایند یاد می‌دهد که صنعت چه جوری است، صنعت چنین نیست که صبح از خواب پاشوید صنعتگر بشوید. این درست نمی‌شود و این‌طوری ما صنعت‌دار نمی‌شویم. راجع به پست و تلگراف همینقدر عرض می‌کنم اگر کاریرها در ولایات دور دست تأسیس شود خیلی به اقتصاد آنها کمک می‌کند، می‌شود گفت که وزارت پست و تلگراف وزارت کم پولی است ولی با وجود این کارش را خوب انجام داده است ولی اگر بودجه بیشتر تخصیص بدهند به کاریرها خیلی کمک می‌کند به تمدن مملکت عرض می‌شود بنده سخن کوتاه می‌کنم فقط چیزی که عرض می‌کنم انتظار همه این است که این بودجه سرمایه تقسیم‌بندیش بایستی مخصوصاً خیلی صحیح باشد که این جنبه الاهم فالاهم در تمام شئون مراعات شود یکی دیگر هم تمنا می‌کنم خود دولت توضیح بدهند یا هر کدام از آقایان موافق با برنامه دولت راجع به علل سیاست صحیح کسر بودجه داشتن، این را یک قدری بیشتر برای ما و ملت ایران توضیح بدهید که معلوم شود به چه دلیلی سیاست کسر بودجه داشتن سیاست صحیحی است عرض دیگری ندارم. (احسنت)
رئیس- آقای یغمائی کیهان.
یغمائی کیهان- با کسب اجازه از مقام محترم ریاست و همکاران محترم بنده قبلاً وظیفه دارم از دولت جناب آقای منصور تشکر بکنم از طرف مدرم خراسان خصوصاً مردم شهرستان مشهد ناراحتی که از فساد چغندر پیش‌آمده است مورد توجه قرار گرفت دستور فرمودند که یک هیئتی امروز به خراسان اعزام شود انشاءالله آنچه حق و حقیقت است به عرض دولت خواهد رسید و دردی از مردم خراسان درمان خواهد شد. بنده وظیفه داشتم از سرعت عمل دولت و توجه فوری دولت در اینجا از طرف مردم مشهد تشکر کنم (احسنت) بنده اگر خاطر آقایان نمایندگان محترم باشد در برنامه دولت اشاره کردم که اگر فرصت به بنده عنایت شد راجع به امور کشاورزی در بودجه مطالبی به عرض خواهم رساند و چون شغل بنده کشاورزی است وظیفه خود دانستم یکی دو مطلب کوچک خدمت جناب آقای وزیر کشاورزی که متأسفانه تشریف ندارند عرض کنم و من خوشبختانه جناب آقای رئیس دولت تشریف دارند و جناب آقای معاون پارلمانی ایشان که خیلی مورد احترام بنده هستند جناب آقای دکتر یگانه که در کمیسیون بودجه مدت‌ها از وجود ایشان استفاده کرده‌ایم و وجود ذی‌قیمتی بودند و مخصوصاً برای شخص بنده بسیار مهم و ذیقیمت هستند انشاءالله ایشان به جناب آقای وزیرکشاورزی خواهند فرمود و اوامر دولت را ابلاغ خواهند فرمود. بنده تصور می‌کنم که هم گام با برنامه‌های مترقی کشاورزی و اجرای قانون اصلاحات ارضی، اگر دو مورد اصولی در کار کشاورزان رعایت شود شاید انشاءالله قانون اصلاحات ارضی اعم از قانون اول و دوم و آئین‌نامه‌هایش خیلی بهتر و با سرعت‌تر پیش می‌رود نکته اول بوجود آوردن تثبیت نرخ محصولات کشاورزی به طورکلی است و دومی تأمین بازار فروش سالم برای محصولات کشاورزی است. این دو مطلب متأسفانه نه در برنامه‌ها و نه در آئین‌نامه‌ها بود و نه در قانون اصلاحات کشاورزی بنده چون خودم ناظر بوده‌ام وقتی که یک کشاورزی که بعد از یک سال محصولش را بدست می‌آورد و در سرخرمن روی احتیاج فوری و مبرمی که دارد و برای اداره زندگی محصولش را به بازار عرضه می‌کند و متأسفانه هم کشاورزان همین درد را دارند و یک عده خدانشناس به عنوان علاف، میدان دار، سودجو، محصول و دسترنج یک ساله اینها را به ثلث قیمت از دست‌شان در می‌آورند و ذخیره می‌کنند و چون اغلب کشاورزان هنوز با کمال تأسف سواد ندارند و نمی‌توانند بودجه‌ای برای زندگی خودشان تنظیم کنند محصولی که بدست می‌آوردند بدون خبر از فردای زمستان سیاه آنها را می‌فروشند و بعداً چهار ماه که از خرمن گذشت محتاج همان گندم و جو و حبوبات می‌شوند و باز می‌آیند پهلوی همان محتکری که به یک سوم قیمت محصول‌شان را به او فروخته‌اند به سه برابر قیمت می‌خرند بنابراین خواستم عرض کنم که وضع به این قرار است، بایستی با یک برنامه خوب مفید به حال کشاورز دولت مثل ممالک مترقی انشاءالله توفیق پیدا بکند و تثبیت نرخ محصولات کشاورزی را در مملکت هم‌آهنگ با قانون اصلاحات ارضی بوجود بیاورد. مطلب دوم همان تأمین بازار فروش سالم است بنده خیال می‌کنم باید شرکت‌های تعاونی یک برنامه‌ای برای خودشان بگذارند که محصول کشاورزان را به یک قیمت معینی خریداری بکنند اگر بنده کشاورز بدانم ده خروار گندم و دو خروار نخود یا فرض بفرمایید چهار خروار زیره به عمل آوردم قیمت واقعیش چیست، اساس و پایه زندگی خودم و خانواده‌ام برروی این رقم تنظیم می‌کنم اما یک کشاورز در حال حاضر متأسفانه هیچ‌وقت نمی‌تواند برنامه‌ای برای زندگی خودش تنظیم کند برای این که نرخ محصول را نمی‌داند و نمی‌داند کی و چه جور باید بفروشد. این یک مطلب اصولی است که بنده خیال می‌کنم از دولت جناب آقای منصور این انتظار هست که اوامری در این مورد صادر بفرمایند و جناب آقای وزیر کشاورزی هم توجه بفرمایند مطلب دیگر مطلب آفت است، آفت بر چند رقم است، آفت ارضی داریم سماوی داریم، آفت مختلفه داریم ممکن است یک محصولی بعد از یک تگرگ، یک سیل فرض بفرمایید یا آفات دیگر نباتی که متأسفانه در این مملکت زیاد شده است از بین برود یک کشاورزی که محصولش دچار آفت شد بعد از یک سال از هستی ساقط می‌شود و دیگر این کشاورزی نمی‌تواند تجدید حیات کشاورزی بکند یک مالک جز با داشتن برنامه‌های صحیح کشاورزی در مملکت از طریق شرکت‌های تعاونی روستایی نمی‌تواند کار کشاروزی سالم انجام دهد بنده خودم از نزدیک ناظر بودم در خراسان یک منطقه‌ایست که گاهی تگرگ می‌آید و محصول سردرختی یا زمینی اغلب کشاورزان را از بین می‌برد بلافاصله ما می‌بینیم که بعد از ۲ ماه گداهای در صحن حضرت رضا چهار برابر شده‌اند می‌پرسیم آقا چرا این‌طور شده، اینها از کجا آمده‌اند؟ چون بنده افتخار خدمتگزاری در هیئت مدیره اردوی کار را داشتم یک وقت دیم شهربانی گزارش می‌دهد که آمار گداها این ماه چهار برابر شده مخصوصاً در آن ماه‌هایی که محصول دچار این آفت می‌شدو چون گدایی هم در شهر مشهد جنبه تجارتی دارد و از برکت مرقد مطهر حضرت ثامن الائمه چون مسافر زیاد است می‌آیند در آنجا به گدایی و روزی سی، چهل تومان کاسبی می‌کنند به محض این که می‌بینند که محصول‌شان از بین رفته می‌آیند به این کلاس‌های اجتماع اضافه می‌شود و یا اگر خوشبختانه عملگی باشد می‌روند عملگی می‌کنند ولی متأسفانه جای این کشاورز در حرفه مقدس کشاورزی خالی می‌ماند و این بزرگترین صدمه‌ایست که به اقتصاد مملکت وارد می‌شود این است که من استدعا می‌کنم که در امر کشاورزی این قضیه رعایت به شود که اگر واقعاً یک کشاروزی محصولش دستخوش حوادث روزگار شد و دچار آفت شد چه طریقی برای تجدید حیات کشاورزی او بهتر و مفیدتر خواهد بود اینها چیزهایی است که باید در برنامه‌های کشاورزی حتماً پیش‌بینی به شود و مورد توجه دولت قرار بگیرد و انشاءالله خواهد شد بنده لازم میدانم مطالبم را مختصرتر عرض کنم تا انشاءالله بودجه دولت به اتفاق آرا مثل برنامه دولت زودتر به تصویب برسد (احسنت) موضوع تأسیس شرکت‌های تعاونی را بنده مختصراً یا مشروحاً خدمت جناب آقای وزیر کشاورزی عرض کردم و چون خیلی مهم و خلاصه بود ممکن است از طرف آقایان مهندسین اصلاحات ارضی که در اینجا تشریف دارند به بنده ایرادی گرفته به شود متأسفانه برای این که ما کادر فنی نداریم و کشاروزان ما در دهات اغلب بی‌سوادند. اعضایش قدلدرهای محل کدخدای محل، آخوند محل، دکاندار محل و دوره گرد محل شده‌اند و مادام که کار بدین منوال باشد شرکت تعاونی به معنی و مفهوم واقعی خودش نمی‌تواند انجام وظیفه کند (مهندس صائبی- ممکن است در مشهد این‌طور باشد) در حوزه چناران مشهد که بنده کار خدمت کشاورزی دارم، اغلب شرکت‌های تعاونی دارای یک آدم تحصیلکرده فنی، نیمه ترویج کشاورزی دیده در آنجا نیست (مهندس آصفی- بهترین اشخاص موجود انتخاب شده‌اند) عرض کنم که بهترین اشخاص موجود انتخاب شده اما عرض بنده این است که اگر نداریم باید یک برنامه‌ای باشد جناب آقای مهندس آصفی یک کادری تربیت به شود از بین اشخاص موجود (یکی از نمایندگان ۵۰ هزار نفر می‌خواهد) یک کلاس‌هایی باید ایجاد به شود دوره‌اش ولو ۵ ماه، ۶ ماه هفت ماه باشد اینها بیایند این کلاس‌ها را ببینند بروند توی شرکت‌های تعاونی و وظایف مقدس مهمی که در نتیجه این انقلاب به عهده‌شان گذاشته شده انجام بدهند ممکن است اینهائی که الآن هستند سوء قصدی نداشته باشند اما اطلاعات‌شان و تحصیلات‌شان کافی برای این کار نیست برنامه و هدف خیلی مقدس است یک کادر لازم دارد بنده عرض نمی‌کنم که حتماً این آدم را بیاورند ۶ ساله کارآموزی کند، سه ماه که اقلاً آن کارهای اولیه را بتواند انجام بدهد و بداند چه کار بکند و گرفتار بنده ناباب نشود اینها مطالبی است که باید در شرکت‌های تعاونی رعایت به شود اگر در بعضی قسمت‌های مملکت شرکت‌های تعاونی خیلی مورد حمایت هست متأسفانه در بعضی نقاط خراسان نیست اخیراً به بنده اطلاع دادند از مشهد که یک ماه قبل یک اکیپی از طرف بانک کشورزی رفته است در دهات و بنی رعایا به نام کمک عیدی پول تقسیم کرده این را مخصوصاً بنده خدمت جناب آقای نخست وزیر عرض می‌کنم که توجه بفمرایند یک جیپی وارد شده در ده زارعین را به خط کرده نفری پانصد تومان داده رسید گرفته رفته، این کار به هیچ‌وجه اصولی نیست روحیه و شخصیت کشاورزان را خراب می‌کند، باید ایجاد شخصیت کرد، برای کشاورزان، باید گفت بچه علت پول را می‌دهیم، باید کشاورزان گفت که اگر بذر نداری باید بذر تهیه کنی که دچار فقر نشوید باید این را روشن کرد که بعد مجبور نشوند بروند گندم تنی ششصد تومان را تنی دو هزار تومان به ایشان قالب کنند این کمک را شب عیدی می‌کنیم برای این چیزها. اما اینها به محض این که به مأمور بانک کشاورزی رفته اینها دسته‌جمعی آمده‌اند به مشهد گردش و تفریح کرده‌اند و لباس نوی خریده‌اند رفته‌اند توی دهات و حالا باز آذوقه روزانه‌شان لنگ است، کود شیمیائی تهیه نشده بذر سالم تهیه نشده است استدعای بنده از دولت این است که این مطلب مورد توجه قرار بگیرد (یکی از نمایندگان - کمک نکنند شکایت می‌کنند، بکنند باز هم شکایت می‌کنند) بنده شکایت نکردم البته بسیار به جاست که کمک به کشاورزان به شود ولی عرض کردم که این کمک باید به طریق صحیح باشد و این را به طریق صحیح مرحمت بفرمایید اگر وقت نیست دنبال آنها یک مأمورینی بروند ارشادشان بکنند که این پول را برای چه می‌دهیم (صحیح است) بنده راجع به دانشگاه مشهد و ارقام بودجه دانشگاه عرایضی دارم چون مربوط به مواد است بعداً انشاءالله عرض خواهم کرد اما در مورد زیان غله که جناب آقای صادق احمدی مطالبی فرمودند یک رقمی در بودجه هست به نام زبان غله به نظر بنده این کار در بودجه کشورهای مترقی هم هست این هیچ ناراحتی ندارد بهترین کار دولت است کار دولت این است که ارزاق اولیه مردم را کنترل بکند و چون ملت ایران علاقه زیادی به مصرف نان دارد باید این مطلب را مورد توجه قرار بدهد و این کار بسیار بجاست و به فرض این که دولت در این کار ضرر بکند این کار به جاست و باید کنترل مواد غذایی مخصوصاً در دست دولت باشد و لازمه مملکت‌داری هم همین است که دولت ضرر بکند و نگذارد نرخ نان بالا برود و اما آنچه که فرمودند سطح نرخ زیاد پائین است درست عکس برنامه انقلاب شاه و ملت است در مورد کشاورزی (صادق احمدی- بنده چنین چیزی عرض نکردم) و اگر سطح نرخ و تولید بیاید پائین به کشاورزان لطمه شدید خواهد زد (صادق احمدی - بنده این طور عرض نکردم) خیلی معذرت می‌خواهم بنده این‌طور استنباط کردم اگر نظر جنابعالی این نبوده است بنده خیلی معذرت می‌خواهم آنچه مسلم است اشکال ندارد سطح بالا برود ولی نرخ نان همیشه در کنترل باشد و به حداقل نگهداری به شود و ضررش هم در بودجه مملکتی منظور به شود و سال‌ها هم در بودجه منظور می‌شده و بسیار هم به جاست اما متأسفانه موضوع قند و شکر دارد مثل غله می‌شود، قند و شکر در گذشته در مملکت تا یکی دو سال قبل نسبتاً خوب اداره شده بود اینجا باید یاد خیری از تیمسار ضرغام بکنم که خدمت زیادی کرد به این مملکت (صحیح است) بنده خیلی با ایشان نزدیک نیستم و ارادتی هم ندارم اما حقایق را باید گفت. از یکی دو سال قبل به این طرف متأسفانه این دستگاه خوب اداره نشده است و حالا باید سریعاً مورد توجه آقای وزیر دارایی و مخصوصاً رئیس دولت قرار بگیرد (مهندس والا- نرخ بین‌المللی بالا رفته) بنده عرض می‌کنم با این که نرخ بین‌المللی قند و شکر بالا رفته ولی دولت در ورود قند و شکر باید یک مقداری دست تجار و بازرگانان را در این کار باز بگذارد و اگر دولت برایش اشکالاتی هست باید رفع اشکال بکند (اهری- بالا بردن قیمت بجا بوده) جنابعالی آقای اهری مدتی رئیس قند و شکر بوده‌اید (یکی از نمایندگان - خوب اداره کردند) بنده حالا عرض می‌نم دولت وقتی قند و شکر می‌خرد باید مراقب بازارهای بین‌المللی از نظر نوغان باشد ولی متأسفانه رعایت نمی‌کند و آن هم تبعیت از مقررات خشکی است که در وزارتخانه‌های ما حکمفرما است اگر خاطر جنابعالی باشد در زوارت دارایی مخصوصاً یادم است تیمسار سرلشگر ضرغام با یک رشادت عجیبی یک مقدار مقررات را زیر پا می‌گذاشت و مراقب بازارهای بین‌المللی بود و هر وقت کارخانجات قند و شکر دنیا شروع می‌کرد به تولید (این یک مطلب اصولی است درست توجه بفرمایید) با یک شجاعت کاملی مراقب بازارهای دنیا بوده و به محض این که کشورها شروع می‌کردند به تولید قند و شکر فوری می‌رفت خریدار می‌شد رقم‌های خیلی درشت اما دیده شد در دو سه سال اخیر که چندین بار دولت می‌رفت قند و شکر بخرد مواجه می‌شد با یک اشکالی می‌گذاشت کنار بعد دو مرتبه سه مرتبه چهار مرتبه می‌رفت همان قند و شکر را در مرتبه پنجم می‌خرید به دو برابر نرخ اولی که لازم بود بخرد و خودش می‌توانست به خرد، دستش می‌لرزید، از مقررات خشک می‌ترسید و از اتهام بعدی می‌ترسید، این ناراحتی‌ها موجب می‌شد که نتواند در فصل نوغان قند و شکر مملکت را تهیه بکند نبده معتقدم که دولت یک مقداری دست مردم را باز بگذارد که مردم بتوانند مبارزه بکنند و در فصول معین قند و شکر را از بازارهای دنیا ارزانتر بخرند و نگذارند که نرخ بالا برود.
عرض کنم جناب آقای بهنیا در زمان وزارت دارایی‌شان آمدند بدون تصویب‌نامه قانونی و مجوز قانونی بدون هیچ‌گونه مجوزی و بدون اعتنا به هیچ دستگاهی کیلویی چهار ریال به قیمت قند و شکر افزودند. (یکی از نمایندگان- بجا بود) بجا بود ولی بنده عرض می‌کنم که غیر از این می‌توانستند راه دیگری پیدا بکنند که اگر لازم بود بنده به جنابعالی توضیح می‌دهم و با این که این امر در تخصص بنده نیست ولی اطلاعاتش را دارم اولاً بدون مجوز کار کردن در مملکت نفهمیده و نسنجیده بدون مطالعه و باگردن کلفتی یک مرتبه یک رقمی را اضافه کردن نتیجه‌اش این می‌شود که الآن بوجود آمده یعنی دولت قند و شکر را از بازارهای دنیا به خرد کیلویی سه هزار تومان و بما بفروشد کیلویی ۲۶ ریال چرا؟ قندو شکر که نان نیست درست است که جزء مواد اولیه زندگی روستانشینان مملکت است اما اگر یک مقررات سهل‌تری را برقرار بکنند قابل مبارزه هست. (چند نفر از نمایندگان - نرخ بین‌المللی است). نرخ بین‌المللی است اما نرخ بین‌المللی در موقع خودش باید رعایت شود جنابعالی اغلب خانوده‌ها اینطورند چون جنابعالی آذربایجانی هستید روغن خوب ماکو مصرف می‌کنید روغن را در محل دستور می‌فرمایید که در موقع نوغان بخرید کیلوئی سه چهار تومان ارزانتر بخرید یا در موقع تولید برنج تشریف ببرید به مازندران و گیلان برنجتان را تهیه بفرمایید کیلویی ۳ چهار ریال ارزانتر تا این که بروید در دکان کیلویی سه، چهار قران گرانتر بخرید فرق نمی‌کند از نظر بازار بین‌المللی هم همین حال موجود است آن تروک‌های تجاری را باید مراقبت کرد و قند و شکر مملکت را در نوغان محصول تهیه کرد این قضیه را بنده و جنابعالی دو به دو می‌نشینیم دور هم و بنده قانع‌تان خواهم کرد، مطلب دیگر خوشبختانه جناب آقای وزیر دارایی هم تشریف آوردند راجع به مالیات‌ها اینجا صحبت شد یک نمونه تلخی بنده اینجا دارم راجع به وصول مالیات‌ها در خراسان، وصول مالیات در خراسان، اصولاً وصول مالیات پایه‌اش، تشخیص آن برگ‌های پیش آگهی است که مأموران جزء وزارت دارایی تهیه می‌کنند با کمال تأسف یک حربه بسیار به رائی را داده‌اند بدست یک مأمور خیلی پایین (صحیح است) اگر پایه‌گذاری، اصول مالیات براساس تشخیص پیش آگهی بدست خدمتگزاران سطح بالاتری قرار بگیرد بنده خیال می‌کنم خیلی از دردهای مردم دوا بشود، یک مأمور وصول دارایی که سطح فکرش خدای نکرده خیلی پائین است و معلوماتش هم خیلی کم است اطلاعات اجتماعیش هم کم است مردم را هم کمتر می‌شناسد روی قیافه و روی لباس و یا پرسیدن از این و آن یک رقمی را تشخیص می‌دهد می‌نویسد و می‌فرستد در خانه بدبخت و این ده سال گرفتار می‌شود و وقتی رسیدگی می‌کنند می‌بینند که یک صدم‌اش هم وصول نشده یک مقداری وقت دارایی تلف شده یک مقداری هم مردم به زحمت افتاده‌اند مطلب دوم وقتی می‌آید به کمیسیون عالی همان‌طوری که اینجا به عرض رساندم و حالا هم اینجا به عرض جناب آقای وزیر دارایی می‌رسانم در کمیسیون عالی باید یک قدری مردم را شرکت داد تا خود مردم مأخذ به حیا به شوند و عادت کنند به پرداخت مالیات. یک کمیسیون عالی که بنده در یکی از لوایح دیدم مرکب بود از یکی از مأمورین فرمانداری و مأمورین وزارت دارایی مأمورین استانداری که بعد رفتند زدند و گویا حالا رئیس یکی از محاکم صالحه است و اکثریت همیشه با مأمور دولت است اینها غالباً عناد می‌کنند لجاج می‌کنند و مردم را ناراحت می‌کنند و مردم را وادار می‌دانند که از پرداخت مالیات شانه خالی کنند و حال آن که اگر از خود مردم هم در این کمیسیون‌ها باشند خیلی بهتر است ممکن است نماینده اصناف باشد نماینده اطاق بازرگانی باشد شهردار انتخابی باشد نه شهردار انتصابی یا یکی از اعضای انجمن شهر باشد اگر در کادر دارایی یکی از مرحله پایین و یکی هم در شورای عالی این مطلب رعایت بشود مردم انشاءالله عادت خواهند کرد به پرداخت مالیات. یک مطلب دیگر هم بنده عرض می‌کنم راجع به موضوع تبعیض بود که یکی از همکاران محترم فرمودند، الآن در کمیسیون بودجه راجع به همین موضوع تبعیض بحث بود یک لایحه‌ای دولت آورد برای ترفیع حقوق افسران شهربانی البته بایستی حقوق افسران شهربانی ترمیم می‌شد خدمت می‌کنند پلیس امنیتی هستند مخصوصاً پلیس جوان ما خیلی زحمت می‌کشد و خیلی آبرومند شده و بحمدالله واقعاً آن حرف‌های سابق که در مورد افسران پلیس شهربانی گفته می‌شد حالا در بین نیست (صحیح است) بنابراین باید زندگی پلیس هم که شب و روز مراقب امنیت خانواده‌هاست از هر حیث و بابت تأمین به شود ولی به موازات این امر یک تبعیضی کردند در این لایحه آمده‌اند برخلاف قانون خاصی که ما راجع به بازنشستگاه داریم چون پول نداشته‌اند بودجه نداشته‌اند افسران بازنشسته مشمول این قانون نمی‌شوند این درست تبعیض است در نفس قانون یعنی ما قانونی داریم که می‌گوید هر وقت افسران و یا کارمندان شاغل حقوق‌شان بالا رفت شامل بازنشستگان هم می‌شود ولی اینجا در این لایحه دولت نوشته‌اند که بازنشستگان مشمول این قانون نمی‌شوند علتش را هم که سؤال کردیم از وزیر دارایی وقت گفتند که چون پول نداشتیم این تبعیض را انجام دادیم استدعای بنده این است که این قبیل تبعیض‌ها در لوایح دولت بوجود نیاید و انشاءالله نخواهد شد نتیجه این کار چه شده؟ نتیجه این شده است افسری که قبل از شهریور ۴۲ بازنشسته شده و در درجه سرتیپی بوده نسبت به یک سرگردی که بعد از شهریور بازنشسته شده نصف حقوق می‌گیرد و حال ببینید چه بتعیضی و چه عدم رضایتی ایجاد کرده و روحیه افسران چیست این خیلی ظالمانه است انشاءالله نظیر این تبعیض نخواهد شد بنده دیگر سخن را کوتاه می‌کنم و به عرض می‌رسانم آقایان دولت، دولت خدمتگزاری است همین‌طوری که آن روز به عرض رسانیدم امتحانات دولت درجاتی است از انجام خدمات آتی دولت (صحیح است) بسیار بسیار تا همین مدت کوتاه خوب عمل شده است و امیدواریم ناظر خدمات خیلی بزرگتری از دولت باشیم بنده استدعا می‌کنم به احترامی که دولت نسبت به قانون اساسی و مشروطیت به خرج داده و قبل از سال نو لایحه بودجه را در یک چهار چوب اساسی به مجلس آورده که بسیار کار خوبی هم بوده است رأی موافق آقایان لطف بفرمایید به اتفاق آرا و دولت را یاری کنید دولتی که این قدر به مجلس احترام می‌گذارد و ادب می‌کند ما هم باید با کمال اطمینان ضامن باشیم یعنی پشتیبان باشیم تا بتواند به پیروی از منویات عالیه شاهنشاه در آرزوهایی که نسبت به خدمت آب و خاک این مملکت، مردم این مملکت دارد و موفق باشد و ما سعادت و توفیق دولت جناب آقای منصور را از پیشگاه خداوند قادر متعال مسئلت می‌کنیم.
رئیس - آقای مهندس والا بفرمایید.
مهندس والا (مخبر کمیسیون بودجه)- خوشبختانه فرمایشات همکاران عزیز نمایندگانی که به نام مخالف و موافق صحبت کردند طوری بود که نه تنها مشکلی برای بنده در ادای توضیحات ایجاد نکرد بلکه تصور می‌کنم نکاتی که در این جا عنوان شد همه با روح همکاری و با روح وحدت و تشریک مساعی عنوان گردیده است (صحیح است) و این واقعاً موجب خوشوقتی است برای مجلسی که دولت خود را می‌خواهد در راه خدمتگزاری مورد تأیید قرار بدهد بنده باید قبلاً به عرض برسانم که در کمیسیون بودجه منتخبین مجلس افراد خدمتگزاری هستند که با نهایت شرافت تاجایی که مقدور هست انجام وظیفه می‌کنند (صحیح است) موقعی هم که جناب آقای دکتر یگانه ریاست کمیسیون بودجه را داشتند و با دقت و بی‌نظیر خاصی نسبت به مطالب مطروحه دقت و رسیدگی می‌کردند و امیدوارم که این رویه مرضیه همین‌طور ساری و جاری باشد و حالا در باره مذاکرات و نکاتی که آقایان محترم عنوان فرمودند به ترتیب عرض می‌کنم جناب آقای دیهیم مطالبی را عنوان فرمودند در کلیات که البته بنده به طور اختصار جواب به عرض می‌رسانم فرمودند که لایحه در ۲۳ صفحه نوشته شده است البته اگر ما می‌خواستیم که بودجه را تدوین و چاپ می‌کردیم شاید از ۲۳۰ صفحه هم بیشتر می‌شد کما این که الان که کتابچه‌ای هست که نزد جناب آقای نخست وزیر است که ریز اقلام و ارقام تهیه شده است که در موقع خودش اگر لازم و ضروری باشد توضیح به عرض آقایان خواهم رساند فرمودند بودجه کلی به مجلس تقدیم شده بهتر آن بود که یک دوازدهم می‌آوردند و فرصت بیشتری بود برای تنظیم بودجه همین طوری که در جلسه خصوصی عنوان شد شأن این دولت و شأن این مجلس نیست که راجع به بودجه یک دوازدهم بحث کند و با تعهدی که مسلماً جناب آقای نخست وزیر و جناب آقای وزیر دارایی فرمودند بنده تصور می‌کنم که این ناراحتی برای همکاران عزیز بنده نباشد و واقعاً اساس بودجه نویسی به صورت بسیار شایسته‌ای ریخته و پی‌ریزی خواهد شد و دیگر این ناراحتی و نگرانی هم بوجود نیاید، راجع به مالیات‌ها و وصول مالیات‌ها صحبت شد، جناب آقای دهیمی عنوان فرمودند که مالیات مستقیم و غیرمستقیم به این صورت صحیح نیست اولاً با مقایسه این نکته که اصولاً در کشورهای پیشرفته نسبت مالیات مستقیم به مراتب زایدتر از مالیات‌های غیرمستقیم است برای این که مردم خودشان ایمان دارند و اعتقاد دارند که چرخ‌های دولت خود را با پرداخت مالیات‌های حقه بگردانند ولی متأسفانه در گذشته این فکر همکاری به وجود نیامده اگر فکر همکاری بود، به علت مقررات خشکی که وجود داشته و به علت تبعیضاتی که وجود داشته نتوانستند اغلب این روح همکاری را واقعاً آن طوری که شایسته و بایسته است بوجود بیاورند اما در این لایحه بودجه اگر ملاحظه بفرمایید نگرانی که برای دریافت مالیات مستقیم در نظر گرفته شده نسبت به ۵۰۰ میلیون تومان در حدود ۴۰ میلیون تومان در نظر نیست که از افراد ضعیف گرفته به شود برای این که افراد ضعیف که چیزی ندارند کمک بکنند بنابراین وزارت دارایی و کمیسیون بودجه در نظر گرفته‌اند و تصویب کرده‌اند که این پول از کسانی گرفته به شود که متمکن باشند و از کسانی که درآمدهای مشروع سرشار دارند وصول کنند درحالی که نسبت به ازدیاد رقم مالیات غیرمستقیم که تحمیل مستقیمی است به اکثریت مردم به نسبت سه میلیارد و ششصد میلیون ریال فقط بیست میلیون تومان اضافه شده، این توجه دولت در وصول مالیات مستقیم و پیش‌بینی آن است بنده خیال می‌کنم این نتیجه همان فرمایشی باشد که جناب آقای دیهیم در نظر داشتند که تحمیلی به مردم ضعیف نشود از نظر وضع مقرراتی برای وصول مالیات‌های مستقیم البته همین‌طوری که عنوان فرمودند بعضی از مأمورین دولت در تنظیم پیش آگهی‌ها شاید رویه اعتدالی را بوجود نیاورند اما باید گفت ما همه‌مان اهل این مملکت هستیم یک روزی در صندلی هیئت حاکم قرار می‌گیریم و روز دیگر در صندلی هیئت حاکمه قرار می‌گیریم و روز دیگر در صندلی هیئت محکومه اگر کسانی توجه به مقررات قوانین داشته باشند و دفاتر مالیاتی صحیحی داشته باشند هیچ مأمور معترض او نخواهد بود و نخواهد توانست مالیات زیادی را از او وصول کند (موقر- حالا که این‌طور نیست انشاءالله در آینده این‌طور به شود) در مورد فرهنگ عنوان فرمودند بنده تصور می‌کنم که بزرگترین توفیقی که در چند سال اخیر و بزرگترین توجهی که از نظر بودجهنویسی شده نسبت به فرهنگ شده به نسبت ۶۲ میلیارد بودجه مملکتی ملاحظه می‌فرمایید در حدود ۸ میلیارد و خرده‌ای سهم فرهنگ است منهای بعضی از مؤسسات مثل دانشگاه‌های شیراز و تبریز و جاهاهای دیگر و این نسبت بیش از ۱۶ درصد بودجه کل مملکتی است البته ما در این موضوع امیدوار بودیم و انتظار داریم که در اینده وضع درآمد دولت آن چنان باشد که به جای ۸ میلیارد ۸۰ میلیارد به فرهنگ مملکت کمک کند اما در وضع حاضر از ۶۲ میلیارد ۸ میلیارد یعنی ۱۶ درصد اختصاص به فرهنگ داده شه و واقعاً توجه شده البته منظور این است که این بودجه و این اعتبار به مصرف خودش برسد، در مورد فیلم و مطبوعات صحبتی فرمودند کاملاً صحیح است، خود بنده که یکی از خدمتگزاران مطبوعات مملکت هستم نسبت به آنچه که جناب آقای صادق احمدی فرمودند واقعاً معترف هستم بایستی یک توجه بیشتری نسبت به تهذیب اخلاق عمومی به شود و مردم ارشاد بشوند و هیمن‌طور نسبت به فیلم‌هایی که خلاف اخلاق عمومی است ولی ضمناً عرض می‌کنم که ما نمی‌توانیم درهای مملکت خودمان را به بندیم به روی پیشرفت‌هایی که در دنیا شده است این لازمه عصر و زمان است به عقیده بنده از اصل تربیتی وقتی می‌توان نتایج خوبی گرفت که معایب اعمال بد را به جوانان ما گوشزد کنند و آنها را متوجه به عواقب کارشان بکنند نه این که مثل گذشته چشم بسته گوش بسته آنها را بدون توجه به کار خودشان به حال خودشا بازگذارند (یک نفر از نمایندگان- معایب را با این رویه ترویج می‌دهند) امیدوارم تذکرات صحیح باشد، مطالبی که جناب آقای صادق احمدی فرمودند راجع به تلف شدن بودجه کاملاً صحیح است اما بنده اینجا به عنوان مخبر کمیسیون بودجه یک سؤالی از ایشان دارم، ایشان فرمودند که وقتی در بازرسی نخست وزیری بودند و در خدمتی بودند که بسیار هم موجب افتخار ارادتمندان‌شان بود از نظر خدمتگزاری فرمودند که ماشینی که سیصدتومان خرجش بود سه هزار تومان در موقع رسیدگی به حساب برخوردند که منظور کرده بودند، حالا بنده از ایشان سؤال می کنم ایشان که مدیر کل بازرسی نخست وزیری بودند در آن مقوع برای رفع این ناراحتی برای رفع این محظورات و این مشکلات که در دستگاه دولت هست چه تدابیری اتخاذ فرمودند، البته این معایب وجود دارد کسی منکر نیست دولت خودش بیشتر از هر کس واقف به این امور است و من امیدوارم که واقعاً ترتیبی به شود که بودجه مملکت در جای خودش و به جای خودش خرج بشود، در مورد ترفیع قضات سؤالی فرمودند که باید به عرض برسانم با توجه به این که وزیر بسیار شایسته‌ای در رأس وزاررت دادگستری قرار گرفته که مورد تمجید و تحسین و تقدیر همگان هست (صحیح است) این را بنده بالصراحه اینجا عرض می کنم که به هیچ‌وجه من‌الوجوه تبعیضی درباره این اضافه ترفیع نسبت به قضات و سایرین وجود نخواهد داشت و همین تبصره در مورد قضات هم کاملاً انجام خواهد شد و از این جهت خیال همه آقایان راحت باشد، در مورد کمک تعاونی فرمودند که این رقم کمک تعاونی بچه منظوری است باید به عرض‌شان برسانم در سال ۳۹ تبصره‌ای از مجلس گذشت و این تبصره تحت شماره ۳۳ بود که به کارمندان دولت که حقوق‌شان از چهارهزار ریال کمتر است به مأخذ چهار هزار ریال و به خدمتگزارانی که کمتر از سه هزار ریال حقوق دارند به قرار مقطوع ماهیانه ۵۰۰ ریال پرداخت به شود و این رقم کمک تعاونی به همین دلایل و برای تأمین همین منظور در بودجه منظور شده است، در مورد کمک به بیمارستان نمازی که فرمودند بیمارستان نمازی از سال ۳۸ به بعد چون یک مؤسسه بسیار مهمی است و واقعاً در آنجا از نظر رسیدگی به مرضی ورشرشهای بهداشتی که می‌شود واقعاً یک مرکز تحقیقاتی خوبی است و کمکی که در سابق می‌شد مبلغ سه میلیون تومان در سال بود، مبلغی که اینجا نوشته‌اند دو میلیون و هشتصد هزار تومان است دویست هزار تومان از این مبلغ را به عنوان پرداخت تعهدات این بیمارستان به بانک اعتبارات صنعتی بابت لوازمی که وارد کرده‌اند پرداخت می‌شود و این کمک هم به نظر بنده بسیار بجا است برای این که پایه این مؤسسه با متجاوز از دویست میلیون تومان ریخته شده و مخارج مهمی برای نگهداری آموزشگاه پرستاری دارد و واقعاً آن آمزوشگاهی که در آنجا هست محتاج به کمک است در این جا بنده تصور می‌کنم این کمک به جاست و اگر نظایرش هم پیدا به شود باید دولت‌ها کمک خودشان را دریغ نکنند در مورد کمک به صندوق بازنشستگی عنوان فرمودند بنده بایستی به عرض آقایان محترم برسانم که صندوق بازنشستگی تا آنجا که بنده اطلاع دارم ۱۵۰ میلیون تومان موجودی داشته اما در چند سال گذشته به علت تصویب قوانین و مقررات بازنشستگی از نظر صنوف مختلف و مشاغل مختلف از جمله قانون مهندسین قانون پزشکان و سایر قوانینی که گذشت میزان پرداخت بازنشستگی طوری اضافه شد که سرمایه صندوق بازنشستگی تکافوی پرداخت به افرادی که به سن بازنشستگی می‌رسیدند یا از این صندوق استفاده می‌کردند نکرد بنابراین دولت ناگزیر است برای جبران و تأمین کسر صندوق بازنشستگی کمک از بودجه عمومی کشور بدهد بنده خیال می‌کنم کار به جایی هم می‌باشد جناب آقای فولادوند در مورد کتب ضاله عنوانی فرمودند که بنده هم صد درصد موافقم که بایستی نظارت صحیح بشود و بیشتر از آن که در گذشته می‌شده است توجه به شود و در مورد مصرف بودجه باید عرض کنم که متضمن سلیقه شخصی نیست وصول مالیات‌ها به موجب قوانین و مقرراتی است که وضع شده مصارفش هم به موجب قوانین و مقرراتی است ک هدر دست دولت است بنابراین اگر به نظر آقایان و مخصوصاً جناب آقای فولادوند که اینجا تشریف ندارند در این مصارف واقعاً یک مقررات خاصی به نظرشان می‌رسد که رویه نامطلوبی است مجلس شورای ملی برای خاطر همین است که رفع کلیه تبعیض‌ها و رفع کلیه مقررات و قوانینی که موجب ناراحتی مردم هست به شود این وظیفه برعهده ما است ما باید در این کار پیش‌قدم بشویم، در مورد ارشاد صنعتی کاملاً فرمایشات ایشان صحیح بود، در مورد عمل کسر بودجه بحث خیلی مفصلی است که باید اجازه بفرمایید در موقع دیگری عرض می‌کنم، اما در کشورهائی که در حال توسعه اقتصادی و در حال رشد هستند و فعالیت مداوم و مستمری دارند و رشد اقتصادی پیدا می‌کنند به هیچ‌وجه من‌الوجوه کسر بودجه آن هم به این نسبت موجب نگرانی نیست از یک طرف و از طرف دیگر اصولاً و همیشه دولت‌ها در بودجهنویسی میزان مخارج که بایستی متعهد به پرداختش باشند یک رقم قطعی و قاطعی می‌گذارند اما درآمدها را همیشه به نسبت آن چیزی که وصول می‌شود کمتر پیش‌بینی می‌کنند برای خاطر این که یک مواقعی در یک محظوراتی قرار نگیرند ولی ملاحظه بفرمایید در گذشته با این که کسر بودجه بوده است معهذا تا آخر سال دولت‌ها توانسته‌اند با اضافه درآمدی که تحصیل می‌کنند کسر بودجه را تأمین کنند و من امیدوارم که تحصیل می‌کنند کسر بودجه را تأمین کنند و من امیدوارم مبلغ ۳۷۰ میلیون تومان که به نسبت ۶ میلیارد و خورده‌ای میلیون تومان کسری می‌باشد ای نکسر بودجه هم به موقع خودش با وصول درآمدهای بیشتری از بین خواهد رفت فرمایشات جناب آقای یغمائی کیهان آنچنان صحیح و مستدل بود که تمامش در جهت ارشاد و هدایت دولت بوده و بنده را بی‌نیاز می‌کند که تکرار مکررات بکنم اما جناب آقای یغمائی کیهان در مورد قندو شکر فرمودند همین‌طور که می‌دانید این مسئله یک مسئله کاملاً اقتصادی است که تنها در اختیار دولت ایران نیست، قیمت قند و شکر یکی از مسائلی است که با خارج کشور ایران ارتباط دارد و تابع قیمت بازارهای بین‌المللی است و البته در این جا یک وقتی در سابق متجاوز از ۱۰۰، ۱۵۰ میلیوم تومان می‌توانست به بودجه دولت کمک کند اما در حال حاضر بیش از ۸۰ میلیون تومان نیست آن هم چاره‌ای نیست ترقی قیمت در اثر جریاناتی در کشورهای تولید کنند از جمله فرض کنید در آمریکای جنوبی و کشورهای دیگر تولید کننده قیمت شکر بالا رفته قیمت قند بالا رفته و دولت ناگزیر شده که یک توجهی بکند تا یک تعادلی پیدا به شود در قیمت خرید از کشورهای تولید کنند و فروش آن به طبقه مصرف کننده، اینجا یادداشتی جناب آقای یغمائی کیهان مرحمت فرمودند که بنده عیناً می‌خوانم مرقوم فرموده‌اند استدعا می‌کنم از قول ارادتمند توضیح بفرمایید که وضع قند وشکر در ۶ ماه اخیر وضع نامطلوبی داشته و در گذشته خوب اداره شده است اگر بنده در تذکرات خودم تذکر دادم در یکی دو سال اخیر به ۶ ماهه اخیر اصلاح می‌کنم یغمائی کیهان. (معتمدی - باید در اصلاح کارخانجات ایران هم اقدام کنند) بنده این جمله را عرض می‌کنم و عرایضم را تمام می‌کنم و آن این این است که ما افتخار داریم که خدمتگزاران جامعه هستیم ولی آن چیزی که باید بهش توجه کنیم و بتوانیم آن را در مرم بوجود بیاوریم ایمان و اعتقاد راسخی است که مردم در اداره حکومت‌ها با مسئولین امور بوجود بیاورند این اعتقاد و ایمان را ما باید در مردم بوجود بیاوریم که مالیات دهنده بیاید مالیاتش را بدهد و دولت هم مالیات حقه‌اش را وصول کند و حال چون آن اعتماد به طور کامل برقرار نیست بنابراین دولت آن طوری که لازم است نمی‌تواند وصول مالیات کند و کاهش بودجه دارند وقتی بودجه کم شد بنابراین پیشرفت‌هایی که منظور و مطلوب هست نمی‌تواند جامعه عمل بپوشاند مملکت ما احتیاج به یک فعالیت بیشتری دارد ولی در درجه اول بایستی یک روح همکاری و وحدت و هم‌آهنگی در تمام طبقات ایجاد کرد تا بتوانیم با مراقبت و خدمت همگان این مسئولیت را به نحو مطلوب انجام بدهیم آقایان اگر اجازه بفرمایید یادداشت‌هایی برای بنده رسیده است که یکیش را جناب آقای مهندس صائبی مرقوم فرموده‌اند که ما همه اهل این مملکت هستیم و افتخار داریم که همه ایرانی هستیم، جناب آقای بدر صالحیان مرقوم فرموده‌اند در پاسخ جناب آقای یغمائی کیهان هم راجع به خدمتا بانک کشاورزی و کمک‌های به موقعی که مخصوصاً در سال‌های خیر نسبت با زیاد سطح کشاورزی مملکت و کمک در انجام پروژه‌های بزرگ آبیاری بخصوص حفر چاه‌های عمیق و ازدیاد منابع آب و ایجاد شرکت‌های تعاونی که کاملاً مورد استقبال کشاروزان می‌باشد مطالبی بیان فرمایید، البته بنده شایدی زبانم قاصر باشد که عرایضی در این باب خدمت آقایان بکنم خدمت بانک کشاورزی واقعاً به موقع بوده و در چند روز پیش مدیر عامل بانک کشاورزی در یک کمیسیونی که آقایان نمایندگان آذربایجان تشریف داشتند شرکت نمودند و واقعاً اقدامات بسیار مفیدی را برای پیشرفت کشاورزی در اینده نوید دادند که جای بسیار خوشوقتی است جناب آقای جهانگیری هم یادداشتی مرقوم فرموده‌اند که امسال که با افت و سرما اغلب کشت پائیزه از بین رفته و سردرختی نیز نابود شده متأسفانه وزارت دارایی و انحصار دخانیات دستور منع کشت توتون را در تویسرکان صادر نموده تذکر فرمایید وزارت دارایی در این موضوع تجدید نظر فرمایند و دستور فرمایند آزادی کشت توتون که در سرمایه و درآمد آن شهرستان مدخلیت دارد به آن شهرستان ابلاغ شود بنده خیال می‌کنم که بیش از این برای بنده مجال فرصت نباشد و به عرایضم خاتمه می‌دهم.
رئیس - جناب آقای نخست وزیر بفرمایید.
حسنعلی منصور (نخست وزیر)- موقع طرح بودجه معمول بر این است که مسائل مملکت به طور دقیق مورد بحث و انتقاد قرار می‌گیرد ولی برحسب تصادف تقدیم بودجه امسال مصادف با تقدیم برنامه دولت شد و بحث مفصلی در آرزوهای ما در خدمت به مردم در یانجا بوجود آمد که قدری مسائل تکرار مکررات می‌شود چون دولتی است که هنوز شروع به کار نکرده و آرزوئی جز خدمت به مملکت ندارد (صحیح است) و بدین جهت باید قدری صبر کرد تا نتایج کارهای ما روشن به شود و انشاءالله در تقدیم بودجه سال آینده بیشتر بتوانیم هم مطالب داخلی را که روی تجربه دریافتیم به عرض مجلس محترم شورای ملی برسد هم از نظرات نمایندگان محترم حداکثر استفاده به شود (صحیح است) چون این چند روز اغلب مسائل مختلف مملکت به طور کامل و وضوح کامل توضیح داده شد بنده امروز به اختصار عرض می‌کنم والا جا داشت که یک مطالب کلی را به عر برسانم همین‌طور که در جلساتی که در امر بودجه چه در کمیسیون و چه در جلسه خصوصی به عرض رسید نواقص کار کاملاً تشریح شد علت تقدیم بودجه توضیح داده شد و استدعای تصویب بودجه به دلایلی که کاملاً منطقی و مملکتی است مورد استقبال نمایندگان محترم قرار گرفت بدین جهت امیدوار هستم که امروز دولت را در شورع کار خودش یاری بفرمایید مسائل مختلفی را که اینجا بحث شد بنده خیلی به کلیات و به اصول آن اشاره می‌کنم برای این که روی احترام خاصی که این دولت به قوه مقننه دارد و احترام خاصی را که به نظر نمایندگان محترم دارد جایز نمی‌داند حتی در مسائلی که بارها توضیح داده شده است مسئله‌ای بدون جواب بماند (احسنت) جناب آقای دیهیم مطالب اصولی فرمودند و به نظر بنده انجام وظیفه ما در آینده جوابگوی فرمایشات ایشان است ولی راجع به پیشنهاد یک دوازدهم به عللی که بنده دیروز توضیح دادم تصور می‌کنم برای نمایندگان محترم قانع کننده باشد (صحیح است) از فرمایشات جناب آقای صادق احمدی بنده همیشه لذت می‌برم و ایشان واقعاً یک قاضی شریف و پاکدامی هستند که از صمیم قلب صحبت می‌فرمایند (صحیح است) نسبت به تبعیض در دادگستری بنده می‌توانم عرض بکنم که ما ادعا نداریم که تبعیض از مملکت به این زودی رحت برخواهد بست ولی امیدوار هستم که روش دولت کثرت تبعیض را به حداقل تحفیف بدهد و در مرحله ابتدای کار همان تشکیل دولت و حکومت همان اشخاص و افراد شایسته‌ای هستند که به سمت وزارت انتخاب می‌شوند و تاکنون بنده نمی‌توانم ادعا بکنم جز ادعای حسن انتخاب در امر دادگستری (صحیح است) راجع به سرمایه ایشان اشاره فرمودند بسیار صحیح است اصلاً مملکت با افرادش شناخته می‌شود و هرگونه توسعه‌ای را که ما در امر عمران مملکت بدهیم اگر به ساختمان انسان به تربیت انسان نپردازیم یک امری است توخالی و کاخی است پوشالی (صحیح است) و بدین جهت بنده تصور می‌کنم این نکته‌ای را که اشاره فرمودند بسیار صحیح است و ما به امر فرهنگ دقت بسیار مبذول می‌داریم در فرهنگ خدمتگزاران بسیار صدیق هستند مثل سایر دستگاه‌ها اگر افرادی گاهی اوقات تخطی بکنند و یا سوء اداره در دستگاه‌های دولت باشد این دلیل بدی کارمندان و خدمتگزاران آن دستگاه نیست (صحیح است) اکثریت کارمندان دولت مردمان شریف و زحمتکشی هستند و باید از آنها حمایت کرد و اگر مراکز فساد از بین برود و اگر تبعیض همان‌طور که فرمودند از بین به رود بدون تردید این نصاب به حداقل تخفیف پیدا می‌کند منتهی باید عدالت باشد باید حسن تشخیص باشد و این نکات را در هر مرحله‌ای در وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های دولتی اعمال بکنیم تأثیرش در زندگی محیط و اجتماعی بسیار زیاد است البته برنامه‌های فرهنگی با دقت مطالعه می‌شود و امیدوار هستیم در آینده وزیر فرهنگ که تصور می‌کنم که ایشان هم یکی از بهترین انتخابات دولت است مورد رضایت کامل نمایندگان محترم را فراهم بکند (انشاءالله) راجع به بیمه کارمندان دولت و فرهنگیان اشاره فرمودند این موضوع در برنامه دولت هست و ما تصور می‌کنیم این بیمه بسیار ناقص است آنچه که کمک هم می‌شود از خزانه کارمندان و فرهنگیان قسمتی از بین می‌رود و تفریط می‌شود و به حق به کارمندان نمی‌رسد بیمه کارمندان دولت و فرهنگیان باید روی اصول صحیحی شامل خودشان و خانواده‌شان به شود (احسنت) و این دولت اگر توفیق ادامه خدمتگزاری داشته باشد تا پایان برنامه سوم یعنی تا سه سال و نیم دیگر امیدوار است که بیمه فرهنگیان و کارمندان دولت و خانواده آنها را تکمیل بکند و همه را شامل این مقررات بکند اگر عرض نمی‌کنم فردا برای این است که مقدور نیست و این باید با زمان انجام به شود جناب آقای فولادوند همیشه با بیان شیرین خودشان ما را محفوظ می‌فرمایند و امیدواریم در آینده هم محظوظ خواهند کرد مسائل مختلفی را راجع به سازمان‌های مملکتی بیان فرمودند بنده عرض می‌کنم سازمان‌ها نقص دارد و خواهد داشت ولی امیدوار هستیم که پایه‌ریزی صحیح برای اجرای برنامه‌های دولت که مورد حمایت نمایندگان محترم مجلس است به شود که اطمینان پیدا کنند به تدریج این نواقص رفع خواهد شد و اصولاً اشاره به دستگاه‌های دولتی و به طور کلی همه را با یک چوب راندن صحیح نیست بنده تصور می‌کنم اگر نقصی گاهی از یک قاضی دیده به شود یا از یک پاسبان وزارت دادگستری و شهربانی را نباید به باد انتقاد گرفت این دستگاه‌ها برای حفظ و حمایت مردم بوجود آمده‌اند باید احترام آنها را به حداکثر حفظ کرد و اگر نواقصی در کار آنها هست باید رفع کرد و این موجب تقویت روحی کارمندان و خدمتگزاران دولت است که نمایندگان ملت نسبت به آنها با نظر محبت نگاه می‌کنند جناب آقای یغمائی کیهان که بنده را هم در برنامه دولت و هم در تقدیم لایحه بودجه خجل فرمودند و بیش از آن چیزی که دولت سزاوار آن است اظهار محبت و ملاطفت کردند نکات اساسی راجع به امر کشاورزی اشاره فرمودند و بنده عرض می‌کنم که یک سال بیشتر نیست که از امر اصلاحات ارضی می‌گذرد و مهندسین وزارت کشاورزی واقعاً افراد بسیار شایسته و لایقی هستند که این وظیفه را به بهترین طریقی تا به حال انجام داده‌اند ولی همان مهندسین کشاورزی معتقد هستند که با از بین بردن اصول ارباب و رعیتی یا ازبین رفتن مالکیت‌های بزرگ عمل اصلاحات ارضی انجام نشده همان‌ها معتقدند که این پایه و اساس تحولات کشاورزی در آینده مملکت است منتهی باید تمام نیروی ملی و مملکتی را تجهیز کرد زندگی دوسوم جمعیت این مملکت را از این حالت فلاکت بار به یک حالت بهتری سوق داد (صحیح است) و این احتیاج دارد به برنامه، به تشکیلات، سازمان صحیح، اعتبارات کافی، افراد کارشناس و هماهنگی برنامه‌های دولت تا ما بتوانیم در اجرای برنامه‌های اصلاحات ارضی موفق بشویم (صحیح است) و خوشبختانه نمایندگان ملت که عده‌ای از همین سربازان فداکار هستند مورد نهایت احترام و علاقه مجلس می‌باشند و بنده به جناب آقای یغمائی کیهان قول می‌دهم که قسمت اعظم نیروی ما صرف اجرای صحیح برنامه اصلاحات ارضی به شود ما کوشش خواهیم کرد خورده مالک طبق قانون کاملاً محترم شمرده شود (صحیح است) خورده مالکیت در ایران حفظ بشود و این چیزی است که مورد علاقه شاه و مردم ایران است ما مالکیت بزرگ را از لحاظ سیاست غلط و از لحاظ اعمال نفوذشان محوم می‌کنیم ولی اصل مالکیت را محترم می‌شماریم مالکیت خصوصی باید در این مملکت حفظ به شود و مورد حمایت قرار بگیرد (صحیح است) و همین دهاقین و کشاورزهایی که دارای اراضی هستند آنها هم خورده مالک هستند منتهی خورده مالکی آنها جزء است و خورده مالکی که یک قدری بیشتر دارد ولی به هر صورت باید اصل مالکیت را در مملکت حفظ کرد و احترام گذاشت و این سیاست دولت است و به آن عمل خواهد کرد حمایت کشاورزان و کارگران کشاورزی خورده مالکان از وظایف اولیه دولت می‌باشد که با نهایت دقت عمل خواهد کرد (احسنت) راجع به نرخ محصولات کشاورزی نبده عرض می‌کنم که در برنامه دولت شاید اولین بار بود که به این مسئله توجه شد که ما کوشش می‌کنیم نرخ محصولات کشاورزی مطابق اصول اقتصادی و با توجه به نوسانات قیمت‌های بین‌المللی حفظ کنیم (احسنت) این یک امری است که باید به تدریج عمل به شود ما کوشش می‌کنیم که بازارهای داخلی روی اصول صحیحی تعادل خودش را حفظ بکند که برای کشاورزان صرف داشته باشد گندم، ذرت، چغندر بکارند و تشویق به شوند که مواد اولیه صنایع مملکت به صورت صحیحی تهیه کنند و با استفاده قابل توجهی به فروش برسانند راجع به آفت نباتی اشاره فرمودند بنده باید عرض کنم که در این مملکت مبارزه با آفت نباتی بسیار غلط است کسانی که استاد من هستند مثل جناب آقای مهندس ارفع و سایر دوستان عزیز مهندسین کشاورزی و جنابعالی که در امر کشاورزی تجربیات فراوان دارید تصدیق می‌فرمایید که در یک محلی که صد باغ میوه است اگر یک نفر اظهار علاقه بکند برای دفع آفت نباتی و آن باغ را دفع آفت بکند باغ همسایه ناخوش باشد این ناخوشی مجدداً سرایت می‌کند امر دفع آفت نباتی یک امر ملی است و باید به وسیله دولت انجام به شود و باید تشکیلات بدهند که این امر را در سراسر مملکت در فصول مختلف که مورد نیاز کشاورزان و خرده مالکین است به طور قطعی انجام بدهند و هزینه‌های آن را بین خرده مالکین و کشاورزان به صورت معقول و منصفانه تقسیم بکنند و آنچه که دولت باید در این امر کمک کند در بودجه مملکتی منظور به شود این در حقیقت موجب می‌شود که محصولات مملکتی صددرصد افزایش پیدا می‌کند و سهم مختصری هم که شامل کشاورز می‌شود در مقابل عایدات بیشتر خنثی می‌شود (صحیح است) مثلاً قند و شکر و غله و بازنشستگان غیره مسائلی است که بنده باز فکر می‌کنم در برنامه دولت کاملاً منظور شده و بنده عقیده دارم که کار مردم به مردم باید سپرده شود و فکر این مسئله را کردیم و به تدریجی همین‌طور عمل می‌کنیم بنده عقیده دارم اگر مسئله‌ای لزوم نداشته باشد که اعمال دولت دخالت دولت ضروری باشد از لحاظ حفظ منافع عمومی و مردم بتوانند این کار را انجام بدهند باید آن کار را به مردم واگذار کرد و بی‌جهت دولت را گرفتار مشکلات نکرد بنده کاری به اداره قند و شکر یا غله ندارم ولی هردستگاه انتفاعی دولت اگر هزینه‌اش متناسب با درآمدش نباشد به هیچ‌وجه من‌الوجوه معقول نیست که این را به صورت یک واحد انتفاعی و اقتصادی تلقی کرد در صورتی که اگر کار را به مردم واگذارند و دولت مالیات حقه خودش را بگیرد و این سازمان‌های عریض و طویل دیگر موجود نیست و گرفتاری مردم تخفیف پیدا می‌کند و خزانه مملکت بهتر منتفع می‌شود (صحیح است) این سیاست سیاستی است که دولت تعقیب خواهد کرد خیلی از مطالب دیگر هست که باید تذکر بدهم ولی از حضور نمایندگان محترم پوزش می‌خواهم امروز روز آخر تشکیل کنفرانس کافه است نمایندگان دول خارجی در آنجا منتظر رفتن بنده به آن جلسه و نطق اختتامیه هستند از اینجا هم باید به یک منبر دیگری به روم و چون سر ظهر این تعیین شده بی‌ادبی است که معطل به شوند بنده اطمینان دارم که حضور بنده اصولاً ضرورتی ندارد و حضور وزرا کافی خواهد بود ولی برای این که افتخار شرفیابی در مجلس همیشه باشد بنده هم هر وقت فرصت بکنم استقبال می‌کنم (احسنت) ولی امیدوار هستم که در غیاب بنده نسبت به موضوع بودجه توجه کامل خواهند فرمود و مواد بودجه همان توضیحاتی را که بنده عرض کردم نیازی به تغییر زیاد ندارد ولی ما اجرا کننده نیات مجلس شورای ملی هستیم که به هر ترتیب که تصویب بفرمایید مجری آن خواهیم بود (احسنت) اگر بنده از وزیر دارایی صحبت می‌کنم کسانی شاید بدانند که ارتباط قدیمی و دوستی با ایشان دارم جنبه خوشی پیدا نکند ولی بنده فکر می‌کنم که این یکی از شانس‌ها و اقبال وزارت دارایی است که یک فرد برجسته و مدبر و بسیار صحیح‌العمل در رأسش قرار گرفته (صحیح است) و روشی که ما در آینده خواهیم داشت روشی است که دولت با ملت صحبت می‌کند دولت برای ملت کار می‌کند و مشکلات مردم اصناف تجار بازرگانان صاحبان صنایع باید با خود آنها در میان گذاشت و به نظر بنده وقتی این امر تحقق پیدا بکند بدون تردید اصناف با رغبت بیشتری مالیات می‌پردازند صاحبان صنایع با اشتیاق بیشتری با دولت تشریک مساعی می‌کنند و مردم عمل دولت را حمایت می‌کنند این نکاتی است که انشاءالله به تدریج عمل خواهد شد اجحاف از بین خواهد رفت به تدریج پیش آگهی‌های غلط ممنوع خواهد شد روش وصول مالیات‌ها روی یک اصول علمی و ملی دنیای امروز باید تطبیق داده شود و امیدواریم که مورد رضامندی نیات شاهانه در رفاه حال مردم ایران و نمایندگان واقعی ملت ایران قرار بگیریم هیچ نیتی جز این نداریم این صداقت را برای همیشه حفظ خواهیم کرد ولو برای مدت کوتاهی باشد (احسنت- احسنت).
رئیس - چند نفر از نمایندگان پیشنهاد کفایت مذاکرات در کلیات این لایحه کرده‌اند (صحیح است) در صورتی که نظر دیگری نباشد به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است آقای دکتر اسفندیاری تشریف بیاورید.
دکتر اسفندیاری - از روزی که جناب آقای منصور به امر همایونی مأمور تشکیل کابینه شدند چه در برنامه خود ایشان و چه در برنامه‌های دیگر که در این مجلس مطرح می‌شد هر وقت که صحبت از بودجه به میان آمده چه وسیله خود ایشان و چه به وسیله وزرای‌شان مثل جناب آقای دکتر یگانه و چه به وسیله نمایندگان اکثریت و نمایندگان اقلیت این قسمت تذکر داده شده که بودجه حاضر با نقص کاملی که دارد به مجلس تقدیم شده و انشاءالله در متمم بودجه این نواقص رفع می‌شود و فقط علت سرعت در کار بوده که طبق اصول و موازین قانون اساسی این عمل به سرعت انجام به شود ما قبول می‌کنیم که بودجه‌ای که در آتیه انشاءالله جناب آقای منصور خواهند داد شامل هدف‌های اقتصادی برنامه‌های عمرانی و اجتماعی و خرج‌های پرسنلی و غیره و به طورکلی می‌خواهم بگویم وقتی که به مجلس تقدیم می‌شود باید جامع و مانع باشد البته پیشنهادی که دیروز به وسیله فراکسیون حزب مردم در جلسه خصوصی شد راجع به دادن بودجه به صورت ۱۲/۱ یا ۲/۱۲ یا ۳/۱۲ بود و امروز هم به وسیله یکی از آقایان سخنرانان در این مورد تذکر داده شد باید به حضورتان عرض کنم که آن پیشنهاد بی‌حساب نبود به این جهت که بودجه از دو قسمت تشکیل می‌شود یکی تعهدات دولت است در مقابل دول خارجی یا شرکت‌ها و مؤسسات داخلی یک هم هزینه قوای تأمینی مملکت است و یک هم ترفیعات لازم که در این بودجه طبق تبصره پنج ماده واحده پیش‌بینی شده این قسمت را البته منظور نبوده به صورت ۱/۱۲ یا ۲/۱۲ مطرح به شود این قسمت را مستثنی می‌کردند بقیه را می‌توانستند به صورت ۱/۱۲ یا ۲/۱۲ به مجلس تقدیم کنند قبل از این که وارد جزئیات به شوم باید به عرض آقایان برسانم که یک قسمت از آنچه که باید گفته به شود سایر آقایان گفته شد و من کوشش می‌کنم که از جهت اختصار از این مطلب خودداری کنم ولی ناچارم از شاهنشاه خردمند در این قسمت اگر لغتی بتوانم پیدا کنم غیر از سپاسگزاری نمی‌توانم پیدا کنم سپاسگزاری کنم که به بهترین وجهی ارتش شاهنشاهی را در زمان صلح به خدمت مردم و خلق گماشتند یعی از طریق سپاه دانش و سپاه بهداشت عالی‌ترین استفاده‌ای که امکان داشت از سپاه و ارتش مملکت در زمان صلح به شود شده است و در بهبود وضع مملکت در این قسمت استفاده شایانی شده است از آقای منصور انتظار داریم که در این قسمت توجه لازم بفرمایند و البته بودجه این قسمت‌ها در بودجه تفصیلی وزارتخانه‌ها انشاءالله به مجلس خواهد آمد و در این قسمت توجه خاص جناب آقای منصور مبذول خواهند داشت چند مورد که از طرف آقایان دیگر توجه نشد ناچارم متذکر به شوم و بعداً به یک قسمت از ماده واحده تکیه کنم و عرایضی به عرض آقایان برسانم اولاً در مورد بودجه‌های اختصاصی که در بودجه عمومی مملکت ذکری از آن شده از نظر من از نواقص بودجه حاضر است و جناب آقای منصور باید توجه داشته باشند که این بودجه‌های اختصاصی هباء منثورانشود طبق اصول به حساب دخل و خرج مملکتی منظور به شود قسمت عمده‌ای را که جناب آقای منصور متذکر شدند من از آنچه که تکرار می‌کنم یا تذکر می‌دهم نظر خاصی دارم که بعد عرض می‌کنم بهتر است که آقایان توجه داشته باشند که نه وقت آقایان تلف شود و حتی‌الامکان به اختصار برگزار شود در مواردی که خواستم اینجا به طور اختصار تذکر بدهم در موارد ذوب‌آهن است که در قسمت ۱۰۳ و ۱۰۴- ۵/۳ میلیون و شش میلیون در نظر گرفته شده برای پروژه‌هایی که برای ذوب‌آهن در نظر گرفته شده من خواستم این قسمت را به جناب آقای منصور تذکر بدهم که اگر این مخارجی را که برای طرح‌ها در نظر گرفته می‌شود این چند سال روی هم می‌گذاشتیم کارخانه ذوب‌آهن تا به حال داشتیم و احتیاج به این مبلغ نداشتیم در مورد حق‌الکشف قاچاق تذکری می‌خواستم بدهم که قسمت عمده را جناب آقای احمدی فرمودند و یک قسمت از قلم افتاده بود که ناچارم عرض کنم و آن عبارت از این بود که در بودجه سال ۴۱ دو میلیون منظور شده بود در بودجه سال ۴۲ شش میلیون و در بودجه امسال ۴ میلیون منظور شده و البته در منظورشدنش و این که حق‌الکشف داده به شود برای کسانی که این عمل را انجام می‌دهند صحبتی ندارم ولی انتظار دارم از جناب آقای منصور این بودجه با مقدار مواد مخدره‌ای که گرفته می‌شود و اشاره‌ای که جناب آقای احمدی فرمودند از این مواد مخدره در فروش به خارجیان استفاده شود تناسبی داشته باشد موضوع دیگری در بودجه تقدیمی جناب آقای منصور به مجلس شورای ملی اسمش برده نشده بود و از نظر آقایان کشاورزان و خرده مالکین اهمیت دارد چه آنها که در جنوب هستند و چه آنهائی که در شمال هستند عبارت از این است که همه آقایان می‌دانند که امسال به همان نسبت که برف و بارندگی در مملکت منافعی به بار آورده مضاری هم بار آورده در سال گذشته در فرانسه سرما شد و مقداری خسارت به باغات و کشاورزها وارد کرد دولت فرانسه برای این منظور در حدود ۹۰۰ میلیون تومان ما به کشاورزها و باغدارها کمک کرده حق این بود که جناب آقای منصور ۱۰۰ یا ۱۵۰ میلیون تومان از بودجه امسال‌شان را برای باغات شمال در نظر می‌گرفتند (صحیح است) البته یک قسمت عمده‌ای از گفتنی‌ها را آقایان گفته‌اند و در قسمت آنچه که مربوط به گذراندن بودجه قبل از پایان یافتن سال ۴۲ است اصل ۲۰ قانون اساسی در این قسمت تصریح دارد که بودجه وزارتخانه‌ها باید در شش ماهه آخر سال به مجلس داده شود و تا ۱۵ روز قبل از تمام شدن سال این بودجه حاضر برای اجرا باشد من نمی‌خواهم قصور را به گردن دولت سابق بی‌اندازم ولی تشکر را از طرف جناب آقای رئیس مجلس به دولت حاضر می‌کنم که توجه داشته‌اند که تخلف بیش از این نشود و امیدوارم که جناب آقای رئیس مجلس در سال‌های بعد این قسمت را به دولت‌ای بعدی متذکر به شوند که این اشتباه یا عدم توجه امسال تکرار نشود موضوع دیگری که در بودجه امسال پیش‌بینی نشده و از نظر من پیش‌بینی آن در متمم بودجه یا در بودجه تفصیلی که دولت به مجلس خواهد داد باید رعایت به شود عبارت از این است که همه اطلاع دارند به طوری که در روزنامه‌ها هم منعکس است درآمد ما از نفت در حدود ۴۰۰ میلیون دلار یعنی ۳۲۰۰ میلیون تومان یعنی در حدود نصف بودجه مملکتی است آنچه که از این مقدار در بودجه امسال آورده شده فقط مقداری از آن که مورد احتیاج برای پرداخت دیون شرکت سابق نفت بوده آورده شده و این قسمت را با حسابی که من کردم در حدود ۱۵۰ میلیون دلار از ۴۰۰ میلیون دلار درآمد نفت ایران است بقیه این درآمد که در حدود ۲۵۰ میلیون دلار و یا در حدود ۲۰۰۰ میلیون تومان باشد به اختیار سازمان برنامه گذارده شده جناب آقای منصور حضور ندارند ولی آقایان وزرا تشریف دارند در تشریحی که از بودجه مملکت فرمودند، فرمودند بودجه برنامه‌ای را ما بعداً تقدیم می‌کنیم و این قسمت را توجه داشته باشند بودجه‌ای که الآن داده شده بودجه برنامه‌ای نیست بودجه که فرضاً برای فلان وزارتخانه در نظر می‌گیرند که این وزارتخانه بیاید مخارج خودش را بپردازد این بودجه برنامه‌ای نیست این که وزارت فرهنگ حقوق کارمندانش را بپردازد این را به هیچ‌وجه بودجه برنامه‌ای نمی‌توانیم تلقی کنیم بودجه برنامه‌ای را به طور کلی سازمان برنامه تنظیم می‌کند سازمان برنامه‌ای که طرح‌های عمرانی مملکت را می‌دهد سازمان برنامه‌ای که در حدود ۲۰۰۰ میلیون تومان از پول مملکت را به حساب خودش خرج می‌کند یا می‌خورد از نظر من نبردن اسم سازمان برنامه در بودجه مملکت و این که در دخل و خرج مملکتی آورده نشده با حضور جناب آقای دکتر عاملی و سایر آقایان قضاتی که تشریف دارند باید این را متذکر به شوم که در اینکار نقصی هست که در آتیه نسبت به یکی از اصول متمم قانون اساسی که آن اصل ۱۰۲ متمم قانون اساسی است که دخل و خرج مملکت باید به طورکلی به وسیله یک دستگاهی تنظیم به شود و به مجلس داده به شود هیچ دستگاهی الآن بودجه سازمان برنامه مخارج سازمان برنامه طرح‌های سازمان برنامه را کنترل نمی‌کند شاید بفرمایید که سازمان برنامه خودش کنترل می‌کند ولی این کنترل مملکتی نیست باید به عرض این مجلس برسد که سازمان برنامه که دو هزار میلیون تومان از پول این مملکت را می‌گیرد به چه خرجی می‌رساند و چطور خرج می‌کند به چه مصرفی می‌رساند و نمایندگان باید از این قسمت اطلاع داشته باشند البته من انتظار دارم از جناب آقای دکتر عاملی هم چنین ازجناب آقای دکتر یگانه مثل این که کس دیگری از جهت قضائی در این دولت نیست متمم بودجه‌ای را که به مجلس در آینده تقدیم می‌کنند توجه کنند که حتمالاً اقلا اسمی از سازمان برنامه ولو به طور اجمال برده شود که ما بتوانیم بگوییم سازمام برنامه تو این قدر خرج کردی و مردم اطلاع دارند که خرجت درست و به جا بوده موضوع دیگری که خواستم به عرض آقایان برسانم در این ماده واحده این است که تمام قسمت متمم بودجه و بودجه تفصیلی را گذاشته‌اند به اختیار کمیسیون بودجه نه خود مجلس شورای ملی من خودم اذعان دارم که دادن یک بودجه تفصیلی کامل به مجلس شورای ملی شاید ساعت‌ها وقت بگیرد و نتیجه‌ای که باید عاید نشود ولی آقایان می‌دانند که مجلس، مجلس انقلابی است و لوایحی است که دولت می‌آورد خیلی ساده و راحت با یک اصلاحات عبارتی یا تذکرات مختصری که در کمیسیون‌ها از نظر آقایان دورمانده لوایح دولت را تصویب می‌کند و این را آقایان در نظر داشته باشند که کشاورزان و کارگرانی که در مزارع و کارگاه‌ها مشغول کار هستند یا روشنفکرهایی که در دانشگاه یا سایر جاها مشغول کار هسند انتظار دارند نظارتی ولو جزئی هم که شده از طرف همکاران‌شان که در این مجلس نشسته‌اند روی بودجه مملکتی که اساس اقتصاد این مملکت را تشکیل می‌دهد شده باشد (دکتر عدل طباطبائی- کمیسیون بودجه می‌کند بعد لایحه تفریغ بودجه به مجلس می‌آید) فرمایش جنابعالی درست است جناب آقای دکتر عدل طباطبائی من نخواستم راجع به کمیسیون بودجه و اعمالی که در سابق انجام می‌شد و زد و بندهایی که می‌شد چیزی بگویم ما انتظاری بیش از این داریم مثل سابق زد و بندهایی که می‌شد به شود دولت هم انشاءالله دولت زدوبندی نیست دولتی که خودش باید انقلاب شاه را به ثمر برساند من انتظار ندارم که دولت برنامه‌اش را روی کاغذ بیاورد و مثل دولت کاغذی از خدمت آقایان مرخص شود انتظار دارم که در عمل نشان بدهد ما افتخار کنیم که امری که از طرف اعلیحضرت همایونی مشخص شده قدرت اداره را چه خودش و چه هیئت دولتش دارد (دکتر عدل طباطبائی- فرصت بدهید) فرصت می‌دهیم به همین علت هم حضور جنابعالی عرض می‌کنم یک صحبتی راجع به کمیسیون بودجه مطرح شد یعنی گفته شد در سابق مجلس شورای ملی دارای ۱۳۶ نماینده بود کمیسیون بودجه تشکیل می‌شد از ۱۸ نفر نمایندگان الآن نمایندگان مجلس شورای ملی ۲۰۰ نفرند این قسمت باید مورد توجه آقایان که آئین‌نامه می‌نویسند جناب آقای دکتر معتمد وزیری و سایر آقایان قرار بگیرد که به همان نسبت ۲۰۰ نفر باید تعداد اعضایی که کمیسیون بودجه را تشکیل می‌دهند اضافه شود چون کمیسیون بودجه مهم‌ترین کمیسیون است این هم موضوعی بود که خواستم تذکر بدهم البته من عرایضم را خیلی کوتاه کردم به این علت که هم آقایان خسته هستند و هم باید بودجه مملکت تصویب به شود از نظر من آنچه که در مجلس می‌گذرد به دو قسمت تقسیم می‌شود یکی لوایح و طرح‌هایی که از طرف دولت یا نمایندگان مجلس شورای ملی تقدیم می‌شود و با حک و اصلاحی به صورت قانون در می‌آید و در چهارچوبه قانون موشح می‌شود و به دولت ابلاغ می‌شود و ضمانت اجرایی دارد یکی هم تذکراتی است که در مجلس اتفاق می‌افتد به صورت مدون در می‌آید ولی قانون نیست و ضمانت اجرایی قوانین را ندارد ولی آنچه در اینجا گفته می‌شود و در صورت مجلس ضبط می‌شود ضمانت اجرائیش فقط از نظر اخلاقی است که آقایان نمایندگان یا آقایان وزرا یا جناب آقای نخست وزیر در مقابل نمایندگان می‌گویند بنابراین به آنچه که در این مجلس اتفاق می‌افتد ولو این که به صورت قانون نباشد و فقط در صورت مجلس علنی مجلس شورای ملی ثبت می‌شود می‌توانیم به این مذاکرات قدرت قانونی از نظر اخلاقی بدهیم جناب آقای نخستوزیر در مذاکراتی که در مجلس فرمودند تعهد کردند یا بهتر بود که بگویم تذکر دادند که در آتیه نزدیکی بودجه تفصیلی یا متمم بودجه را به مجلس تقدیم خواهند کرد این بودجه تفصیلی که ایشان تقدیم خواهند کرد من از طرف راکسیون حزب مردم این قسمت را باید به عرض برسانم که ما مشروط به این شرط ردی موافق می‌دهیم که طبق تعهد اخلاقی یا طبق گفته خود آقای نخست وزیر در مجلس شورای ملی که فرمودند به تعهدات و پیشنهادها و قول و گفته خودشان ترتیب اثر می‌دهند و حداکثر تا آخر تیرماه که وقت خواسته‌اند بودجه تفصیلی را به مجلس شورای ملی تقدیم کنند والا از آن تاریخ به بعد انتظار نداشته باشند که ما دیگر موافق مشروط باشیم بلکه کوشش می‌کنیم که به صورت مخالف با جناب آقای نخستوزیر عمل کنیم به این علت که ایشان به تعهدات و آنچه که گفته‌اند عمل نکرده‌اند و ما انتظار داریم که بودجه‌ای که سال دیگر می‌آورند و به مجلس شورای ملی تقدیم می‌کنند جامع و مانع و کامل باشد یا اقلاً مثل بودجه‌های سایر ممالک اگر نمی‌توانند تنظیم کنند و مقدورات اجازه نمی‌دهد مثل بودجه‌های سال‌های قبل طوری باشد که جای بحث و انتقاد را به طورکلی باز گذارد.
رئیس - آقای دکتر معتمد وزیری.
دکترمعتمدوزیری - بنده به عنوان موافق با این ماده واحده خواستم دو سه مطلب را به عرض مجلس برسانم. بودجه‌ای که به مجلس داده شده است از لحاظ این که بودجه کلی مملکت است تطبیق می‌کند کاملاً با آن تعریفی که طبق مقررات و قوانین جاریه موجود است زیرا ماده اول قانون محاسبات عمومی می‌گوید بودجه لایحه پیش‌بینی کلیه عواید و مخارج مملکتی است برای یک‌سال شمسی که به تصویب مجلس شورای ملی رسیده باشد این لایحه تمام این تعریف را در بر می‌گیرد و اشکالی نیست اگر ریز ارقام و هزینه‌ها به طور دقیق و جز به جز تشریح نشده باشد معنایش این نیست که این بودجه نیست اساس کار که عبارت باشد از این که به اصطلاح سندی باشد که ارقام دخل و خرج مملکت را برای یک سال پیش‌بینی کرده باشد درش هست البته همان‌طور که می‌دانید کلمه پیش‌بینی در واقع درش غیر قطعی بودن مستتر است یعنی این ارقام نمی‌تواند صددرصد قاطع باشد ولی مسلماً در حدود تعریفی که از بودجه شده است و استنباطی که از بودجه هست این لایحه تقدیم شده و داده شده است به مجلس و هیچ ایرادی هم بهش وارد نیست اما بودجه برنامه‌ای که گفتند بنده خیال نمی‌کنم که عبارت بادش از این که طرح‌های عمرانی که سازمان برنامه یا یک دستگاهی بخواهد تصویب بکند و یا به مرحله اجرا بگذارد باشد بودجه برنامه‌ای به کلی فرق دارد با آن تعریفی که ایشان فرمودند و در حقیقت بودجه برنامه‌ای عبارت از بودجه‌ای که کلیه هزینه‌های مملکتی درش منظور شده باشد و با توجه به برنامه‌هایی باشد که باید در مملکت به مرحله اجزا گذارده شود مثلاً تأمین امنیت و آسایش مردم در داخل شهرها یکی از برنامه‌ها و هدف‌های اساسی است که باید هر دولتی تعقیب کند، در بودجه برنامه‌ای باید پیش‌بینی شود که تأمین رفاه و آسایش یک فرد در سال فلان مبلغ خرج دارد و افراد مملکت چند نفر هستند آن عده ضرب در آن صد ریال یا دویست ریال که برای هر یک نفر مورد نیاز است این می‌شود بودجه برنامه‌ای برای تأمین آسایش و امنیت شهرها که مردم درخانه‌شان خوابیده‌اند و ارتباطی به بودجه‌های عمرانی ندارد بودجه‌های عمرانی وغیرعمرانی جزء بودجه برنامه‌ای می‌تواند در بیاید حالا اگر بگوییم که چرا این بودجه برنامه‌ای نیست و حساب دقیق را بدست ما و بدست مردم نمی‌تواند بدهد آن بحث جداگانه‌ای است و تصور می‌کنم همان‌طور که در جلسه خصوصی دیروز صحبت کردم چون دولت روی این اساس نرفته است که بودجه برنامه‌ای تهیه کند برای سال ۴۳ ما نمی‌توانیم از دولت انتظار داشته باشیم که ظرف یک هفته آن مطالعات و آن کارهایی که انجام شده برگرداند عوض کند و یک مرتبه بودجه‌ای ظرف ۴۸ ساعت تهیه و به مجلس تقدیم کند البته به ما وعده داده شده است که در آینده بروند روی بودجه برنامه‌ای و امیدوار هستم که این منظور عملی به شود بنابر این در حال حاضر و در شرایط موجود با این بودجه راضی هستیم و اشکال و ایرادی هم تصور نمی‌کنم مطلقاً وجود داشته باشد، بخصوص که به ما قول داده شده است که در این زمینه قدم‌های لازم را دولت برخواهد داشت، مطلب دیگری که اشاره فرمودند که تصویب بودجه آیا از طرف کمیسیون صحیح است یا خیر این مطلبی بود که شخصاً بنه راجع به آن اشاره کردم و حقیقتاً جای این بود مطالعه به شود که آیا می‌شود کمیسیون بودجه ریز ارقام را تصویب کند یا بعداً ضرورت دارد که به مجلس داده شود، بنده خودم تا حدودی روی این قسمت مطالعه کرده‌ام و شخصاً عقیده‌ام این شده است که چون در چهارچوب بودجه مملکتی است که به مجلس داده شده و مجلس تصویب کرده است و در کمیسیون از ین ارقام و اعتبارات تجاوز نخواهد کرد، بنابراین رسیدگی به ارقام و اقلام ریز بودجه وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی بلااشکال است، بنابراین بنده به این جهات و دلایل بودجه‌ای را که به مجلس داده شده خالی از عیب و ایراد میدانم و شخصاً با آن موافق هستم.
رئیس - بنابراین راجع به ماده واحده نظر دیگری نیست پیشنهادی هم نرسیده است خواهش می‌کنم خانمها و آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) برای اظهار ملاحظات به مجلس سنا فرستاده می‌شود. آقای وزیر دارایی بفرمایید.
هویدا (وزیر دارایی)- چون اولین باری است که افتخار دارم در این ساحت و در برابر نمایندگان ملت ایران صحبت می‌کنم می‌خواهم احساسات عمیق خودم را عرض کنم و در هر صورت بنده می‌خواهم از طرف خودم و همکارانم در دولت و از طرف دولت به طورکلی قول بدهم که فرمایشاتی که آقایان فرمودند در نظر گرفته می‌شود و مسلماً این همکاری چند روزه ما شاهدش بودیم ادامه خواهد داشت و مسلماً ما در نظر داریم که در تمام امور همیشه با آقایان در اینجا مشورت کنیم و خیال می‌کنم که این به نفع مملکت است یعنی اگر این نزدیکی بین دولت و مجلسین باشد مسلماً امور به نحو احسن اداره خواهد شد (احسنت) ضمناً حسن ظن خانمها و آقایان محترم با تصویب این لایحه بسیار مایه خوشوقتی است چون دولت جوان است، شب‌ها دور هم جمع بودیم تا توانستیم که این بودجه را تمام کنیم و حاضر شود و خودمان هم اذعان داریم که این بودجه ناقص است و قول دادیم که تا چند ماه دیگر بودجه‌ای بیاوریم در اینجا که نقص آن کمتر باشد، مسلماً سال‌های بعد امیدواریم که اگر ما افتخار همکاری را داشته باشیم بتوانیم بودجه بهتری بیاوریم و بنده می‌خواهم از طرف دولت از شخص جناب آقای رئیس مجلس تشکر کنم که ما را هدایت کردند امیدواری هست که بعدها که لایحه‌ای دیگر می‌آید اینجا همان حس همکاری و دوستی و لطف را آقایان در حق ما داشته باشند.
رئیس - آقای مهندس والا.
مهندس والا- بنده صحبتی نمی‌کنم چون در چاپ بودجه در صفحه نهم «در مورد پستس و تلگراف» کلمه «تلفن» افتاده است استدعا می‌کنم این را بفرمایید درست کنند.
رئیس - اصلاح می‌شود.
- شور اول گزارش کمیسیون نظام راجع به اراضی نیروی هوایی در قریه بیشه کلا
۴- شور اول گزارش کمیسیون نظام راجع به اراضی نیروی هوایی در قریه بیشه کلا
رئیس - گزارش از کمیسیون دارایی راجع به اراضی قرارگاه اردوی نیروی هوایی مطرح است که قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام در جلسه ۲۲ دی ماه ۱۳۴۲ با حضور تیمسار سپهبد صنیعی کفیل وزارت جنگ لایحه شماره ۲۵۰۱۷/۱۰۴۰۹-۳۰/۹/۱۳۴۲ دولت راجع به اراضی اردوگاه نیروی هوائی بیشه کلا که به شماره ۶۹ چاپ شده و طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده بود مطرح و به شرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
ماده واحده - به وزارت جنگ اجازه داده می‌شود تمامی شش دانگ اراضی اردوگاه نیروی هوایی پلاک ۱۵۸۰ فرعی از یک اصلی بخش ۱۲ بابل که در سال ۱۳۳۸ به مبلغ ۱۸۳۶۹۱۵ ریال از اداره املاک و مستغلات پهلوی برابر سند رسمی شماره ۱۶۷۴۱-۲۶/۲/۱۳۳۹ خریداری شده و مبلغ ۱۲۶۳۹۱۵ ریال از بهای آن را از افسران نیروی هوایی به عنوان قرضه پرداخت نموده‌اند بر طبق قانون مورخه بیست و ششم فروردین ماه ۱۳۰۹ به فروش رسانیده و پس از پرداخت طلب افسران بقیه آن را برای هزینه تأسیسات در ۵۰ هزار متر اراضی اهدایی واقع در قریه بیشه کلا به مصرف برساند.
ماده واحده فوق که لایحه آن طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده تصویب می‌شود.
مخبر کمیسیون نظام - سرتیپ حکیمیان.
گزارش شور اول از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی در جلسه سوم اسفند ماه ۱۳۴۲ با حضور تیمسار سپهبد صنیعی کفیل وزارت جنگ لایحه شماره ۲۵۰۱۷/۱۰۴۰۹-۳۰/۹/۱۳۴۲ دولت راجع به اراضی اردوگاه نیروی هوایی بیشه کلا را مطرح و گزارش کمیسیون نظام را در این مورد عیناً تأیید نمود. اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
مخبر کمیسیون دارایی - دکتر یزدان پناه.
رئیس - آقای مهندس صائبی
مهندس صائبی - اول آقای مخبر توضیحی بفرمایند.
رئیس - آقای حکیمیان توضیحی دارید بفرمایید.
حکیمیان (مخبرکمیسیون نظام)- عرض کنم برای اردوگاه افسران نیروی هوائی یک زمینی خریداری شده است مبلغی که دولت در اختیارشان گذاشته بوده است یعنی اعتباری که داشته‌اند کم بوده است، افسران نیروی هوایی خودشان برای این که اردوگاه تابستانی داشته باشند مبلغی به صورت وام به نیروی هوایی پرداخت می‌کنند و زمین این اردوگاه خریداری می‌شود، تأسیسات درش ایجاد می‌شود و مورد استفاده اردو گاهی قرار می‌گیرد بعداً زمینی به مقدار ۵۰ هکتار از طرف یکی از والا حضرت‌ها اهدا می‌شود به نیروی هوایی، حالا نیروی هوایی درخواست می‌کند اجازه داده شود زمین قبلی که در اختیار نیروی هوایی بوده است فروخته به شود بعد از فروش آن مقدار که طلب افسران است و پول داده‌اند پرداخت به شود به افسران بقیه پولی که از محل فروش این اردوگاه سابق باقی می‌ماند خرج بکنند برای این اردوگاه که آمادگی بیشتر داشته باشند و تأسیساتی که لازم است داشته باشد در حقیقت برای تکمیل این اردوگاه جدید برای استفاده افسران نیروی هوایی خرج شود این توضیحی بود که بنده عرض کردم.
رئیس - آقای مهندس آراسته.
مهندس آراسته- بنده تصور می‌کنم احتیاجی وزارت جنگ به این قانون نداشته باشد مجور وزارت جنگ همان ماده واحده جوزای ۱۳۰۹ است آن ماده واحده برای دایم به وزارت جنگ این اجازه را داده است که تمام ساختمان‌های دولتی قابل فروش و تعویض نیست به استثنای وزارت جنگ که به موجب این ماده مجاز است این کارها را بکند و بنده فکر نمی‌کنم که احتیاج به مجوز جدیدی باشد.
رئیس- آقای حکیمیان.
مخبر کمیسیون نظام - فرمایش جناب آقای مهندس آراسته کاملاً صحیح است این قانون به وزارت جنگ همین اجازه را داده است ولی حالا چون ما می‌خواهیم این را بگذرانیم برای این که در آن قانون که مربوط است به ۱۳۰۹ در آنجا پیش‌بینی شده بود که اگر افسران جمع به شوند و مبلغی پول روی هم بگذارند و کمک بکنند به آن اداره‌ای که تابع آن هستند تا اردوگاهی تهیه به شود چنین چیزی در قانون سابق نبوده است، حالا می‌خواهیم به این وسیله مجوزی کسب بکنیم از مجلس شورای ملی که پس از فروش آن زمین بتوانند این پول را به افسران برگردانند والا اگر این موضوع نبود تقاضای تصویب این ماده را از مجلس شورای ملی نمی‌کردند (صحیح است).
رئیس - در صورتی که نظر دیگری نیست به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم، خانمها و آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد، ماده واحده مطرح است، نسبت به ماده واحده نظری نیست (گفته شد خیر) پیشنهادی هم نرسیده است، برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط فرستاده می‌شود.
- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به اجازه خرید وسایل موتوری ژاندارمری کل کشور و ارسال به مجلس سنا
۵- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به اجازه خرید وسایل موتوری ژاندارمری کل کشور و ارسال به مجلس سنا
رئیس - گزارش کمیسیون بودجه راجع به اجازه خرید وسایل ژاندرمری کل کشور مطرح است که قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه در جلسه ۲۵/۱۰/۴۲ با حضور آقای فرهودی معاون وزارت کشور لایحه شماره ۸۱۹/ق ۱۳ ۱/۱۰/۱۳۴۲ دولت راجع به اجازه خرید وسایل موتوری ژاندارمری کل کشور را که به شماره ۳۱ چاپ شده است مورد رسیدگی قرار داده و با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
ماده واحده- به ژاندارمری کل کشور اجازه داده می‌شود قطعات یدکی وسایل موتوری مورد احتیاج خود را که ارزش آن معادل ۲۳/۹۸۳۲۴ دلار و هزینه بسته‌بندی و سایر هزینه‌های مربوط بالاغ بر ۷۷/۲۱۶۷۵ دلار و جمعاً بالغ بر ۱۲۰۰۰۰ دلار معادل ۹۱۸۰۰۰۰ ریال می‌باشد از محل اعتبار مربوط به بودجه سال ۴۰ خود بدون افتتاح اعتبار و از طریق حواله انتقالی به امریکا با رعایت کامل صرفه و صلاح دولت به مسئولیت خود و ضمانت فروشنده خریداری نماید.
۲- لوازم یدکی مورد معامله که بهای آن نقداً حواله می‌گردد حداقل ظرف ۱۸۰ روز و حداکثر ممکن است ظرف ۲۱ ماه بعد از تاریخ انتقال وجه به ایران حمل و تحویل گردد لذا فقط آن مقدار از قطعات یدکی که تا آخر خرداد ماه ۴۱ حمل و تحویل خواهد شد به استناد اسناد حمل و قبوض انبار مربوطه جزء تعهدات بودجه سال جاری محسوب و طبق مقررات به خرج قطعی منظور خواهد شد.
۳- آن مقدار از قطعات یدکی که بعداً از تارخی آخر خرداد ماه ۴۱ تا انقضای ۲۱ ماه مندرج در بند دو این قانون تحویل خواهد شد به استناد قبوض انبار مربوطه در حساب متمم بودجه سال ۴۱ ژاندارمری کل کشور تحت عنوان (تعهد مازاد اعتبار سال ۴۰) منظور و به خرج قطعی گرفته خواهد شد.
ماده واحده فوق که لایحه آن طبق ماده واحده مصول ۲۰ آذرماه ۱۳۴۲ تقدیم شده تصویب می‌شود.
مخبر کمیسیون بودجه- مهندس عبدالله والا.
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه ۱۱ اسفند ماه ۱۳۴۲ لایحه شماره ۸۱۹ق/۱۳ - ۱/۱۰/۴۲ دولت راجع به اجازه خرید وسایل موتوری ژاندارمری کل کشور را که به شماره ۳۱ چاپ شده است با حضور آقای فرهودی معاون وزارت کشور مورد رسیدگی قرار داده و گزارش کمیسیون بودجه را در این مورد عیناً تأیید نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون کشور- حسام‌الدین رضوی.
رئیس- کلیات مطرح است، نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم، خانمها و آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد. نسبت به خود ماده واحده نظری نیست (گفته شد خیر) خانمها و آقایانی که با ماده واحده نظری نیست (گفته شد- خیر) خانمها و آقایانی که با ماده واحده موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد، برای اظهار ملاحظات به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به اضافه مستمری وراث مرحوم مهندس ضرابی و ارجاع مجدد به کمیسیون
۶- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به اضافه مستمری وراث مرحوم مهندس ضرابی و ارجاع مجدد به کمیسیون
رئیس- گزارش کمیسیون بودجه راجع به اضافه مستمری ورثه مرحوم مهندس رضاقلی ضرابی مطرح است که قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه در جلسه دهم اسفند ماه ۱۳۴۲ با حضور آقای دکتر ضیائی معاون وزارت اقتصاد لایحه شماره ۳۸۷۴۲-۵/۱۰/۱۳۴۲ دولت راجع به اضافه مستمری وراث مرحوم مهندس رضاقلی ضرابی که گزارش آن به شماره ۴۷۵ چاپ شده و طبق پیشنهاد ۱۵ نفر از آقایان نمایندگان مجدداً به کمیسیون ارجاع شده بود مورد رسیدگی قرار داده و پس از توضیحات آقای معاون وزارت اقتصاد گزارش قبلی کمیسیون را تأیید نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
ماده واحده- به وزارت اقتصاد اجازه داده می‌شود علاوه بر مبلغ ۹۳۰۰ ریال حقوق وظیفه فعلی ورثه مرحوم مهندس رضاقلی ضرابی کارمند پیشین اداره کل گمرک از تاریخ ۲۳/۹/۱۳۴۱ (یک روز بعد از فوت) ماهیانه معادل مبلغ ۹۳۰۰ ریال به عنوان مستمری از محل اعتبار اداره کل گمرک درباره وراث مرحوم ضرابی به شرح زیر:
۱-هما ضرابی همسر (۳۱۰۰) سه هزار و صد ریال.
۲-دوشیزه روشنک ضرابی فرزند (۳۱۰۰ ریال) سه هزار و صد ریال.
۳-آقای ناصر ضرابی فرزند (۳۱۰۰ ریال) سه هزار و صد ریال.
برقرار و پرداخت نماید. شرایط و مدت پرداخت طبق مقررات قانون بازنشستگی خواهد بود.
ماده واحده فوق که لایحه آن طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده تصویب می‌شود.
مخبر کمیسیون بودجه- مهندس عبدالله والا.
رئیس- آقای مهندس آراسته.
مهندس آراسته- بنده خیلی متأسفم که با یک لایحه‌ای که جنبه برقراری مستمری دارد و مهندسی هم هست مخالفت می‌کنم ولی به حکم وظیفه‌ای که دارم ناچارم که این عرایض را عرص کنم که وضع برقراری مستمری یک مشکل بسیار بد و غیرعادی پیدا کرده است اگر مقرراتی بود که حقیقتاً برای کسی که استحقاق دریافت این مستمری را دارد این مستمری داده می‌شد بسیار به جا بود، در جلسه قبل ضمن مذاکره جناب آقای دکتر ضیائی و آقای مهندس والا در مورد احتیاج وراث این شخص بیاناتی فرمودند، بنده قبلاً آمادگی قبلی نداشتم ولی محفوظاتی دارم و این عرایض را تمنا می‌کنم توجه بفرمایید. مرحوم رضاقلی ضرابی ایشان بی‌چیز نیستند (عده‌ای از نمایندگان- بی‌چیز است، این‌طور نیست؟) آن مرحوم قبل از فوت خودشان دخترشان را برای تحصیلات فرستادند به انگلستان آن دخترشان هنوز در انگستان تحصیل می‌کند در صورتی که آن دختر بیش از کلاس سوم تحصیلات نداشت، پس ایشان قدرت پرداخت چنین هزینه‌ای را داشته‌اند، در موقعی که دخترشان را فرستاده‌اند اسفند ماه ۱۳۴۰ بوده است که سمتی هم در وزارت گمرکات نداشته‌اند، شخص بی‌سمت با حقوق عادی توانسته بود دخترش را به انگستان بفرستد ایشان منزل هم دارند، عرض کنم در خیابان آمل بالاتر از حقوقی منزل شخصی دارند، مطلب دوم که می‌خواستم عرض کنم اصولاً برقراری مستمری برای ایشان درست نیست چون ایشان در حین انجام وظیفه فوت نکرده‌اند تاریخ فوت ۲۲ است اگر توجه فرموده باشید بیست و دوم روزی است که بیست و یکم تعطیل بوده است حالا درست نظرم نیست که چه روزی بوده است آن مرحوم در روز بین ۱۸ و ۱۹ از کلی پستال تهران بسته‌ای را می‌فرستند برای دخترشان در روز بعدش اظهار کسالت می‌کنند و روز تعطیل را در خانه می‌ماند ساعت ۸ صبح روز بعد قبل از این که به اداره بروند در منزل سکته می‌کنند، این به هیچ عنوانی فوت در حین انجام وظیفه نیست اما مطلب سوم این که این لایحه نوشته شده است که ایشان با ۱۸۶۰ تومان حقوق خدمت می‌کرده تاریخ استخدام ۱۳۲۹، اگر قانون استخدام مهندسین را آقایان ملاحظه فرموده باشند از ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۸ که تاریخ اجرای این قانون بوده است در این فاصله مدت یعنی ۹ سال خدمت یک کسی فقط می‌توانست به پایه ۵ مهندسی برسد از سال ۳۸ هم ترفیع داده نشده است به کلی یعنی ترفیعات ممنوع بوده است غیر از این که در این لایحه بودجه اجازه ترفیع داده است چطور ایشان یک دفعه عوض پایه ۵ پایه ۷ شده‌اند و به عوض ۷۸۰ تومان حقوق‌شان یک مرتبه ۱۸۶۰ تومان شده است این را خواهش می‌کنم طبق همین قانون استخدام مهندسین که عرض کردم حساب بفرمایید اگر اشتباه بود بنده عرایضم را پس می‌گیرم، مطلب سوم این که کسی که کسی که ۹ سال خدمت داشته است اصولاً نمی‌توانسته است از مزایای یک کارمند در حین انجام وظیفه استفاده نماید مگر این که به شهادت رسیده باشد کما این که درباره مرحوم مهندس ملک عابدی تصویب فرمودید، خلاصه این بود عرایض بنده به طور خلاصه و علت مخالفتم که به عرض نمایندگان رساندم.
رئیس- آقای مهندس والا
مهندس والا- متأسفانه بنده استحضار نداشتم این لایحه از طرف جناب آقای رئیس مطرح می‌شود ولی بعد از این که به کمیسیون ارجاع شد، در آنجا ما از دولت مدرک خواستیم و با دقت به این کار رسیدگی کردیم که خدای نکرده عنوانی نشده باشد در این کار و تبعیضی رخ نداده باشد، اولاً جناب آقای مهندس آراسته بهتر می‌دانند اگر کسی حین انجام وظیفه فوت کند یا به شهادت برسد کلیه حقوقش پرداخت می‌شود نه این که احتیاج پیدا کند به این که لایحه مستمری برای او بیاورند اگر مستمری به وجود بیاید بیش از میزان استحقاقش است، مطلب دیگر که باید به عرض مجلس محترم برسانم این است که گواهی مالیات بر ارث این شخص را ما خواستیم تمام اثاثیه و اموال این مرد اعم از منقول و غیرمنقول پنج هزار تومان بیش نبود. آنچه که در اختیار ما بود و در کمیسیون بود به عرض رساندم و الان هم فرستادم که بیاورند اگر لازم شد به نظرتان برسانم این در کمیسیون مطرح شد و رسیدگی شد به این ترتیب که اثاثیه این مهندس منقول و غیرمنقولش بیش از پنج هزار تومان نیست گواهی اداره مالیات بر ارث هم ارائه شد. (ادیب سمیعی- همه کارمندان دولت این‌طور هستند) به اضافه این گزارش دولت بود. در گزارش دولت این عنوان شده که از یک روز بعد از فوت این پول را به او بدهند و به اضافه مقدار حقوقی که می‌گیرد روی گزارش دولت بوده است و مسلماً دولت و دستگاه‌های اجرایی از نظر پرداخت حقوق نمی‌توانند گزارش غلطی بدهند. حساب کردند، احتساب کردند، محاسبه نمودند آن مقدار یکه لازم بود و است حقاق داشته پرداخت کردند از وقتی که مجلس محترم یک نظری راجع به مستمری ابراز کرد این فکر به وجود آمد که دولت را مکلف کنیم برای مستمری‌ها یک رویه دیگری اتخاذ کند که اگر قرار بشود برای برقراری مستمری وقت مجلس این‌طور گرفته بشود و به طول بیانجامد این صحیح نیست قرار شد ضمن یک ماده واحده یک لیستی به مجلس تقدیم کنند و نظرات آقایان در کمیسیون‌ها رسیدگی بشود و تصویب بشود و دیگر این‌طور راجع به افراد اظهار عقایدی نشود به خصوص در یک مرجع رسمی ما امروز این تریبون را در اختیار داریم برای این که دفاع بکنیم از حقوق افراد و همین‌طور دفاع بکنیم از این که دولت اقدامات ناروا و نابه‌جایی نکند و مال دولت تفریط نشود. اگر بنده بیایم به عنوان این که اطلاعاتی دارم خدای نکرده بر علیه شخصی که دستش به اینجا نمی‌رسد فشار بیاوریم که او نتواند از پشت این تریبون دفاع بکند این صحیح نیست خدا را شاهد می‌گیرم و این عرض من عین حقیقت است من نه این فامیل را می‌شناسم نه خودش را دیده بودم و نه از بازماندگانش را، بنده فقط از روی وظیفه مخبری و این که گزارشی بود که در کمیسیون بودجه مطرح شد عرایضی عرض می‌کنم ما از دولت خواستیم دولت هم رفته است ورقه مالیات بر ارثی که بوده و در آنجا تصریح شده مقدار مالی که از این شخص مانده است بیش از پنج هزار تومان نبوده است این دیگر بستگی دارد به نظر نمایندگان مجلس شورای ملی که هر طور صلاح می‌دانند عمل بفرمایند.
دکتر رهنوردی- اجازه بفرمایید بنده مخالفم.
رئیس- جنابعالی مخالفید، ولی آقای دکتر الموتی به عنوان موافق اجازه صحبت خواسته‌اند بفرمایید. آقای دکتر الموتی.
دکتر الموتی- در جلسه‌ای که این لایحه مطرح شد و عده‌ای همکاران محترم پیشنهاد فرمودند به کمیسیون رفت جناب آقای مهندس والا مطالبی فرمودند که با فرزند یتیمی که این شخص دارد با رد این لایحه ما مرتکب گناهی می‌شویم بنده بعد از جلسه از کسانی که این آقای مهندس ضرابی را می‌شناختند تحقیق کردم و خدای من شاهد است که نه من این شخص را دیده بودم و نه شخصاً می‌شناسم ولی از یک عده مأمورین با سابقه وزارت دارایی و گمرک تحقیق کردم همه می‌گفتند یکی از شریف‌ترین و پاک‌ترین مهندسین گمرک بود و با کمال تأسف با وضع بسیار بدی هم فوت کرده است و هیچ‌گونه قدت و توانایی هم ندارد به همین جهت بود که وزارت اقتصاد و گمرکات به فکر افتاد که یک کمکی به وراث این مرد بکنند که بعد از فوتش فرزندان او گرفتار نباشند شاید بنده هم جزء کسانی باشم که با لوایح مستمری موافق نباشم ولی موردی پیش آمد که خودم فکر می‌کردم مثل این که دولت‌ها ودستگاه‌ها هم چاره‌ای نداشتند چند روز قبل زن یکی از کارمندان گمرکات به دفتر من آمد با پنج بچه که شوهرش به نام کریمی آزاد فوت کرده بنده او را نمی‌شناختم با یک دختر فلج که می‌گفت شوهرش در گمرکات جنوب کار می‌کرده بیست و هفت سال سابقه داشته و خوب هم کار کرده است و در حین انجام وظیفه خودش و یک پسرش با یک اتومبیل تصادف کرده و فوت نموده والان از آن مرد پنج دختر باقی مانده که یکی از آنها دچار سرطان پا شده و فلج گردیده است جمع پولی که به عنوان مستمری به ورثه او می‌دهند ۴۵۰ تومان است چه راهی هست برای اعاشه یک خانواده‌ای که با ۴۵۰ تومان زندگی کنند بنده وقتی مراجعه کردم و صحبت کردم که چطور ممکن است یک مردی پس از ۲۸ سال خدمت به دستگاه اداره گمرکات و با داشتن پنج دختر که یکی سرطان پا گرفته و فلج است با ماهی ۴۵۰ تومان زندگی کند گفتند هیچ راهی نیست مگر این که از این لوایح بیاوریم بنده فکر کردم این لوایحی که بعضی از اوقات ما رویش انگشت می‌گذاریم و ایراد می‌گیریم برای ۴۰۰ یا ۵۰۰ تومان با حیات یک خانواده‌ای سروکار دارد.
ما یک ساعت قبل لایحه بودجه این مملکت را تصویب کردیم با میلیاردها رقم، کار بسیار خوبی کردیم ما در یک مملکتی هستیم که با ۳۰۰ تومانی که دولت تشخیص داده به مهندس ضرابی بدهیم که به خانواده‌اش کمک بشود مملکت پولدار نمی‌شود این چشم‌تنگی‌ها درست نیست بنده معذرت می‌خواهم خودم را عرض می‌کنم در گذشته این‌طور فکر می‌کردم در مورد سه فرزندی که از یک مهندس تحصیلکرده باقیمانده نباید این طرز فکر کنیم جناب آقای مهندس آراسته شما که باید مدافع حقوق مهندسین باشید، مهندسی که در حین حیات خدمت کرده و می‌خواهند به فرزندش ماهی نهصد تومان کمک بدهند باید همه‌جور بهشان کمک بشود (دکتر رهنوردی- تبعیض است) آقای دکتر رهنوردی جنابعالی نماینده مجلس هستید تشریف داشته باشید بعد از بنده نوبت شما است از این تریبون استفاده فرمایید حرف بزنید.
دکتر رهنوردی- بنده از اینجا هم می‌توانم حرف بزنم.
دکتر الموتی- عرض کردم بعد از بنده تشریف بیاورید حرف‌تان را بزنید (زنگ رئیس) بنابراین این برای این که نمایندگان محترم بدانند که واقعاً به یک فرد غیرمستحق کمک نشده تحقیق کردم گفتند این از کسانی است که استحقاق این مستمری را دارد وزارت اقتصاد هم به این امر معتقد است که باید به این شخص کمک بشود و کمال استحقاق را دارد و بسیار خوب کار کرده است و بنده معتقدم که به‌جاست این کمک بشود. (احسنت)
رئیس- آقای دکتر رهنوردی بفرمایید.
دکتر رهنوردی- با اجازه نمایندگان محترم بنده اصولاً با تصویب این‌گونه مستمری‌ها مخالفم دلیلش را هم عرض می‌کنم درست یک سال نمی‌گذرد در اسفند ماه گذشته در جلوی وزارت بهداری یک ایرانی که پنج فرزند و یک زن داشت از بیچارگی خودش را آتش زد، برای چه؟ برای این که این شخص را به جرم این که معادل سی تومان نفت دزدیده بود مدت هفت سال در این مملکت سرگردان کردند از دادگاه قزوین به دادگاه اداری و از آنجا به دادسرا و از دادسرا دو مرتبه به قزوین فرستادند و این شخص مستأصل شد آمد جلوی وزارت بهداری جلوی وزیر را گرفت، جلوی معاون را گرفت، بازرس را ملاقات کرد هیچ‌کس به دادش نرسید پس از این که خودش را آتش زد من رفتم بلکه او را نجات بدهم در بیمارستان شفا یحیائیان بالای سرش ایستادم تا سه چهار روز مداوا کردیم خون هم دادیم هر کاری که لازم بود کردیم ولی متأسفانه فوت کرد پس از آن آمدیم گفتیم برای این که کمکی به این خانواده بشود یک دختر ۱۸ ساله دارد استخدامش بکنید که ماهی سیصد تومان بگیرد تا این خانواده از گرسنگی نمیرند ولی این دختر را هم استخدام نکردند ولی به کسی که ۹۳۰ تومان می‌گیرد همان‌طور که آقای مهندس آراسته گفتند استطاعت مالی هم داشته است دخترش را هم به انگلستان فرستاده چون مهندس بوده و در دستگاه و وزارت اقتصاد رفیق داشته، آشنا بوده رفته‌اند آنجا می‌خواهند ۹۳۰ تومان اضافه به خانواده‌اش بدهند بنده استدعا می‌کنم به همه افراد این مملکت گذشته از این که یکی مهندس است یکی کشاورز است و یکی کارگر است به یک چشم نگاه کنید و بزرگترین دلیلش هم وجود این مجلس است که یک کشاورز و یک کارگر، یک مهندس و یک دکتر همه در ردیف هم اینجا نشسته‌اند به همه افراد ملت ایران باید به یک چشم نگاه کرد شما بیایید یک لایحه چکی بیاورید تکلیف اینها را روشن کنید بنده استدعا می‌کنم توجه بفرمایید با این ۹۳۰ تومان که می‌گیرد اگر ۹۳۰ تومان دیگر هم بدهید می‌شود ۱۸۶۰ تومان، ۱۸۶۰ تومان حقوق شش نفر کارمند وزارت بهداری است (مهندس والا- نفری سیصد تومان) بله آقای مهندس والا حقوق شش نفر کارمند وزارت بهداری است اگر ماهی سیصد تومان می‌گیرند بیچاره‌اند آقای مهندس والا افرادی با پنج سر عائله با سیصد تومن حقوق صورت خودشان را با سیلی سرخ می‌کنند (صحیح است) شما ۱۸۰۰ تومان به یک مهندس می‌دهید برای چه؟ بنده را می‌دانید که خودم از طبقه محروم این مملکت بالا آمده‌ام درد اینها را میدانم باید کمک بکنیم ولی این تبعیض است این که این مملکت عقب رفته است برای تبعیض است وراث این شخص برای این که آشنا داشته است رفته‌اند دنبال کار او ولی یک نفر که از قزین می‌آید اینجا خودش را هم آتش می‌زند کسی به دادش نمی‌رسد بعد از آنهم که می‌آیند قول می‌دهند دخترش را استخدام بکنند این قول را انجام نمی‌دهند بنده استدعا دارم در این مورد آقایان بیش از این تحقیق کنید و کاری نکنید که تبعیض بیش از این در مملکت اجرا بشود.
رئیس- بنده برای اطلاع بیشتر آقایان عرض می‌کنم که این لایحه یک مرتبه در مجلس مطرح شده بنا به تقاضای ۱۵ نفر از نمایندگان برای مطالعه بیشتر به کمیسیون بودجه رفته است در کمیسیون بودجه مطالعه کرده‌اند و دو مرتبه گزارش ایشان را به مجلس آورده‌اند آقای خواجه نوری بفرمایید.
خواجه نوری- عرایضی که می‌خواستم عرض بکنم مقدار زیادش را آقای رئیس فرمودند بنده فقط می‌خواستم عرض بکنم، در مقام همکاری در پارلمان باید توجه داشته باشیم به این که برای این‌گونه امور کوچک به رفقای همکارمان که در کمیسیون‌های مربوطه کار می‌کنند و زحمت می‌کشند واقعاً اعتماد داشته باشیم جناب آقای مهندس والا به عنوان تنها مخبر دفاع نکردند بلکه ایشان شهادت دادند و فرمودند ما تحقیق کردیم و استحقاق این خانواده برای ما مسجل شد و وقتی که یک کمیسیونی که منتخب این مجلس است و به این مطالب با کمال دلسوزی رسیدگی می‌کند ما باید از این کمیسیون تبعیت کنیم و برای یک مطلب کوچک مستمری ۹۳۰ تومان در ماه اینقدر وقت مجلس شورای ملی را حرام نکنیم ولکن مطالبی که جناب آقای دکتر رهنوردی فرمودند راجع به جلوگیری از تبعیض (صحیح است) این مطلب کاملاً مورد تأیید همه رفقای ما است ما می‌دانیم در این مملکت تبعیض می‌شود حقوق‌های گزاف داده می‌شود و اشخاصی هم هستند که محرومیت می‌کشند ولکن رفع این تبعیض از راه جلوگیری در این مورد به عمل نمی‌آید ما باید توجه داشته باشیم که هر کس نسبت به مقام علمی و وضع اجتماعی خودش باید یک حقوقی داشته باشد. یک مهندس عالی‌قدر و یک مهندس شیمیست و یا یک طبیبی که ۲۵ سال از عمر خودش را صرف تحصیل می‌کند و تازه به اجتماع وارد می‌شود این شخص باید در اجتماع دارای یک ارزشی باشد و یک تأمینی داشته باشد که روزی که وفات می‌کند حداقل با این حقوق مستمری ۱۸۰۰ تومان عائله‌اش بتوانند زندگی بکنند این شیمیستی که در اختیار وزارت گمرکات بوده است و حقوقی که بابت رشته مهندسی می‌گرفته است از قدرت علمی خودش می‌توانسته استفاده کند و شاید در لابراتواری روزی دو ساعت کار بکند و کسری حقوق خودش را تأمین کند و یک زندگی شرافتمندانه‌ای برای خود و زن و بچه‌اش داشته باشد منع قانونی هم نداشته است (مهندس معینی‌زند- در سازمان برنامه می‌توانست ده هزار تومان حقوق بگیرد) و اگر در سازمان برنامه بود می‌توانست حقوق‌های گزافی بگیرد و پس‌اندازهای بیشتری داشته باشد ولی این آدم با حقوق ۱۸۶۰ تومان در دستگاه گمرک به عنوان یک مهندس شیمی خدمت کرده که حقوق بازنشستگی ورثه او ۹۳۰ تومان شده و نتیجه خدمتش این بوده که وقتی فوت کرد به تشخیص کمیسیون بودجه دارایی‌اش در حدود پنج هزار تومان بوده پس این دلیل صحت عملش بوده که اگر یک آدم خدای نکرده نادرستی بود در همان گمرکات طوری رفتار می‌کرد که شاید احتیاج به این عمل نبود که چنین مستمری درباره ورثه‌اش پیشنهاد بشود. بنده می‌خواستم استدعا بکنم که در عین حالی که ما اصولی فکر می‌کنیم اصول را هم تعمیم بدهیم برای همه کارها یعنی ما باید طوری رفتار کنیم که هر کسی به فراخور شأن و مقامش در این مملکت تأمین داشته باشد و ما وقتی که بتوانیم این نظر را تأمین بکنیم پارهای وقت‌ها ناچار هستیم که یک چنین ارفاق‌هایی هم بکنیم چون ممکن است که همان موردی هم که آقای دکتر رهنوردی تذکر فرمودند که یک مردی برای خاطر سیصد تومان خودکشی کرد چه بسا ممکن است که اگر دادرسی می‌شد که در آن موقع چنین اتفاقی رخ نمی‌داد من متأسفم که چرا چنین دادرسی نبوده است ما خودمان در زندگی خصوصی‌مان هر روز در خانه‌های‌مان می‌آیند تقاضای کمک می‌کنند اسمش را نمی‌شود گذاشت تکدی من اغلب به وضع آنها رسیدگی می‌کنم می‌بینم خانواده آنها مستأصل هستند کارگری بوده است که تا امروز کار می‌کرده و روزی ۱۵ تومان حقوق می‌گرفته ولی امروز از چوب‌بست افتاده فلج شده نمی‌تواند بار خانواده‌اش را به دوش بکشد من اگر دست و پا می‌کنم و یک مستمری برایش فراهم می‌کنم یا از چند نفر دوستان خودم خواهش می‌کنم که به او یک کمکی بکنند این یک عمل انسانی است که کرده‌ام و تبعیض نکرده‌ام و به این عنوانی که بگویم من این کمک را بکنم تبعیض است تبعیض نیست این است که استدعا می‌کنم آقایان با توجه به این مطلب که کمیسیون بودجه تحقیق کرده و استحقاق این خانواده را تأیید و تشخیص داده با این لایحه کم‌اهمیت موافقت بفرمایید که تصویب بشود که موجب اطاله وقت مجلس نشود دوباره به کمیسیون نرود و همین امروز یک تصمیم عادلانه‌ای هم نسبت به این خانواده گرفته بشود. (احسنت)
رئیس- آقای دکتر یگانه فرمایشی دارید بفرمایید.
دکتر یگانه (وزیر مشاور)- بنده قبل از این که از لایحه دفاع کنم یا بخواهم مخالفت کنم با فرمایشات جناب آقای مهندس آراسته خواستم این را به استحضار مجلس برسانم در کمیسیون بودجه که تصمیم گرفته شد با ملاحظه مدارک و اسناد رسمی دولتی بود یعنی گواهی اداره مالیات بر درآمد ارائه شد که این شخص هیچ مالی جز پنج هزار تومان اموال غیرمنقول معرفی نکرده است بنابراین اگر اموال و خانه و املاک دیگری می‌داشت و در آن برگ معرفی‌نامه خودش معرفی نمی‌کرد اداره ثبت اسناد سند مالکیت به آن وراث نمی‌داد. نماینده دولت از روی حقوقی که بنده اشل آن را قرائت می‌کنم حقوق اشل پایه او ۱۸۶۰ تومان است ایشان تا موقعی که زنده بود مسلماً این حقوق پایه مهندسی‌اش بود اشتباهی برای دوست عزیزم جناب آقای مهندس آراسته حاصل شد و آن این بود که اینجا خواستند بگویند این شخص در راه انجام وظیفه فوت کرده اگر در راه انجام وظیفه بود طبق قانون استخدام همان ۱۸۶۰ تومان خودبخود تعلق می‌گرفت و احتیاج نبود که یک قانون دیگری بیاورند بنابراین حرف دولت بر این است که در راه انجام وظیفه فوت نکرده و به همین جهت با اجازه مجلس خواسته‌اند اضافه کمکی به وراثش بدهند. حالا بنده یک مشکلی در پیش دارم اگر واقعاً نماینده دولت گزارش خلاف واقعی در محضر مجلس شورای ملی یا در کمیسیون بودجه داده باشد و یا اداره دارایی تصدیق خلاف واقعی کرده باشد جداً عرض می‌کنم بنده هم موافق نیستم که یک چنین لایحه‌ای به تصویب برسد ولی اگر آقای مهندس آراسته ظاهر بیانات مستطابعالی موهم این است که شاید در دادن ترفیع به او یا پرونده استخدامی این شخص عیب و ریایی بوده اگر واقعاً به این ایمان دارید و ایمان دارید که این شخص خانه دارد من از محضر مقام ریاست استدعا می‌کنم برای این که جنبه جزایی پیش نیاید نسبت به مأمورین دولت که خدای نکرده گزارش خلاف واقع داده شده مجدداً استدعا می‌کنم که به کمیسیون برود (صحیح است - احسنت) و این مطلب را اگر خود جنابعالی اطمینان کامل دارید که خدای نکرده جعلی در آن شده باشد بفرمایید. اما از لحاظ آن مطلبی که دوست عزیزم جناب آقای دکتر رهنوردی فرمودند که باید ترتیب یکسانی اتخاذ بشود که تبعیض نشود آن بحث دیگری است و بعداً روی سخنم رامتوجه آقای دکتر رهنوردی می‌کنم. از آقای مهندس آراسته استدعا می‌کنم اگر ایمان دارید که این گزارش به کمیسیون بودجه غلط داده شده است من استدعا می‌کنم از مقام ریاست برای این که معلوم شود واقعاً دستگاه دولتی چیزی را خلاف حقیقت گفته من منتظر جواب حضرتعالی در این قسمت هستم چون هم من مسئولیتی در دولت دارم و هم نمی‌خواهم چیزی برخلاف واقع و خدای نکرده ریاآمیز عرض کرده باشم البته از مقام ریاست استدعا می‌کنم این لایحه که سه مرتبه تاکنون به کمیسیون رفته اگر لازم باشد دفعه دهم هم خواهد رفت (احسنت).
رئیس- آقای مهندس آراسته.
مهندس آراسته- بنده در اول عرایضم عرض کردم که با یک چنین لایحه مستمری می‌خواستم مخالفت کنم ولی به حکم وجدان مخالفت کردم (احسنت) استخدام این شخص در سال ۲۹ بوده تا تاریخ تصویب قانون مهندسین در سال ۲۸ یک حساب حفظی بنده کردم و اطمینان دارم زیاد اشتباه نمی‌کنم این مرحوم نمی‌توانسته است پایه ۵ مهندسی با یکی دو سال توقف بشود یک سال و دو سال هم یک حسابی است که از حفظ کردم چطور ایشان پایه ۷ مهندسی شده؟ از ۳۸ ترفیع داده نشده به کارمندان دولت، این اولین اشتباهی است که در این محاسبه هست. این را اطمینان دارم و اشتباه نمی‌کنم، در سه پایه اول مهندسی دو سال توقف دارد طبق قانون مهندسین در پایه بعدی سه سال ۳ تا دو سال شش سال رتبه چهار هم ۳ سال ۹ سال از ۲۹ تا ۳۸ می‌شود ۹ سال می‌تواند پایه ۵ بشود بیشتر از این نمی‌شود (مهندس صائبی- شما مطمئن هستید که قبل از آن جای دیگر سابقه استخدام نداشته است؟) اجازه بفرمایید برای شما هم فرصت هست می‌توانید تشریف بیاورید صحبت کنید، ولی ملاحظه بفرمایید آقایان مهندس لیقوانی در راه انجام وظیفه فوت کرد هنوز ما نتوانسته‌ایم حقوق حین انجام وظیفه برای او بگیریم در صورتی که کارمندان بازنشسته دولت از مزایای اشل جدید استفاده کردند هنوز مهندس لیقوانی ۳۲۰ تومان می‌گیرد ناظم دبیرستان دارالفنون بعد از سی سال خدمت اسمش را نمی‌دانم، اسم بچه‌هایش را نمی‌دانم، پسرهایش در دبیرستان تحصیل می‌کنند بچه‌ها و خانواده‌اش با هفتصد هشتصد تومان زندگی می‌کنند. این پول‌ها بسیار کم است این حقوق‌ها بسیار کم است، این مستمری‌ها درد مردم را دوا نمی‌کند ولی موافقت بفرمایید ما از حدود تجاوز نکنیم قالبی بسازیم و این امور مملکتی را توی این قالب بزنیم یک‌نوع، یکنواخت، یک‌جور دربیاوریم بیرون تا نگویند تبعیض شد (صحیح است) بنده عرضم این است انشاءالله امیدوارم با نیت پاک آقایان عرایض بنده خلاف دربیاید و بنده همین‌جا بیایم عرایض خلافم را اقرار کنم و پس بگیرم و این مستمری برقرار بشود. ولی استدعا می‌کنم عرایض بنده را تحقیق بفرمایید شاید یکی درست دربیاید. دختر ایشان در لندن تحصیل می‌کند و قبل از فوتش رفته خرجش را کی می‌دهد؟ بنده این را عرض می‌کنم نمی‌دانم کی می‌دهد لابد قبلاً کسی این خرج را می‌داده بنده عرض کردم نمی‌دانم بنده اطلاعاتم را از لحاظ این که آقایان اطلاع داشته باشند و این عرایض را با اطلاع عرض کردم و فکر نمی‌کنم غلط باشد عرض کردم باز هم تحقیق بفرمایید اگر غلط بود بنده عرضم را پس می‌گیرم.
رئیس- آقای مهندس والا.
مهندس والا- جناب آقای مهندس آراسته اگر توجه بفرمایند تصور می‌کنم که منتی بر بنده گذاشته‌اند و واقعاً بار مسئولیت بنده را کم کرده‌اند. همان‌طوری که جناب آقای دکتر یگانه فرمودند اعضاء کمیسیون بودجه وظیفه‌شان نسبت به گزارشات رسمی است که در اینجا مطرح می‌شود (دکتر رهنوردی- در این مملکت دیپلم قلابی می‌دهند حالا یک گزارش خلافی هم بدهند چه مانعی دارد) اگر دیپلم قلابی می‌دهند اگز کارهای خلاف می‌کنند اگر تبعیض قائل می‌شود اگر حقوق کسی را نمی‌دهند اینها قیاس مع‌الفارق است در این مورد اگر کار خلافی شده ما نبایستی کاسه و کوزه را به سر یک نفر بشکنیم یک مردی مهندس بوده پایه ۷ بفرمایید حقوقش چقدر است؟ مطابق ماده ۴ قانون راجع به نحوه استخدام مهندسین و کمک مهندسین می‌گوید رتبه ۷-۱۸۶۰ تومان و بعد در ماده ۴ همین قانون در قسمت آخرش راجع به سابقه خدمت می‌گوید با رعایت سنوات خدمت طبق مواد فوق پایه آنان تعیین می‌شود پس این بدون تردید استحقاق دریافت حقوق پایه ۷ را داشته که دولت به او داده بنابراین و تردید هم نیست دولت آمده یک لایحه رسمی آورده اگر واقعاً خلاف این ثابت بشود دیوان کیفر برای چه گذاشته‌اند؟ دستگاهی که برای مجازات گذاشته‌اند برای چه گذاشته‌اند؟ اینقدر هم مملکت بلبشو نیست جناب آقای مهندس آراسته هم بردارند یک گزارش خلافی بدهند آنهم بعد از این که یک مرتبه در مجلس مطرح شده و مورد ایراد قرار گرفته و بعد برگشته به کمیسیون در کمیسیون وظیفه ما هست رسیدگی به وضع حال این مرد بکنیم اولاً او یک مهندس بوده ۱۸۶۰ تومان می‌گرفته، امروز یک شوفر تاکسی روی ۳۰ تومان، ۴۰ تومان عایدی دارد (بعضی از نمایندگان- این‌طور نیست) خدا کند بیش از این باشد، حقوق یک بنا چقدر است؟ حقوقش امروز ۲۵ تومان است یک مهندس عالی‌مقامی مطابق اقنونی که مورد عمل بوده حقوقش ۱۸۶۰ تومان بوده است این مجوز کافی نبوده برای این که بعد از فوتش تمام حقوق او را به وراثش بدهند دستگاه مربوط هم تشخیص داده که باید به وراث او کمک کنند و مدرکی هم که در کمیسیون بودجه ارائه شد مدرکی بود که مال دستگاه‌های دولتی است ما نمی‌توانیم تردید کنیم مگر این که خلافش ثابت بشود اسناد رسمی دولت برای ما ملاک عمل است اگر دلیلی بر جعلش نبود رسمی است مگر این که جعلش ثابت بشود جناب آقای دکتر رهنوردی والّا ارائه آن دیپلم با آن مدرک رسمیت دارد جاعلین اسناد رسمی هم ۱۵ سال حبس دارند اگر در این کار همان‌طور که جناب آقای دکتر یگانه فرمودند در اینجا تخلفی شده است بنده شخصاً مخالف این تخلف هستم مجلس هم مخالف است اما وقتی که سند مالیات بر درآمدی می‌آورند و گواهی مالیات بر درآمد می‌آورند و می‌گویند تمام درآمد این شخص از اموال منقول و غیرمنقول ۵ هزار تومان بیشتر ارزش ندارد یک مهندسی که خدمت کرده فوت کرده من نمی‌دانم چرا اینقدر مته به خشخاش می‌گذاریم بنابراین من تصور می‌کنم این راه برای همیشه باز است آن دولتی که یا یک افرادی که این گزارش را به مجلس داده‌اند در صورتی که خدای نکرده خلافش ثابت شود تحت تعقیق قرار می‌گیرند این نظری را هم که بنده اینجا عنوان کردم، من عرض کردم در کمیسیون بودجه آن را مطرح و رسیدگی کردیم بعد هم این لایحه‌ای است که دولت آورده و تصویبش را مجلس است.
رئیس- آقای دکتر یگانه.
دکتر یگانه (وزیر مشاور)- بنده پیرو عرایض قبلی‌ام فکر می‌کنم که بهترین تصمیم آن است که با مطالعه کامل تصمیمی استخاذ شود همینقدر که برای یک نماینده محترم شک حاصل است که این شخص رتبه ۷ مهندسی نداشته و یا شک حاصل است که آن گواهی وزارت دارایی که ایشان دارای هیچ‌گونه ملک شخصی نیست درست نبوده بنده از نظر نماینده دولت و این که بنده تمام پرونده‌های استخدامی او را همراه خود نیاورده‌ام و از وزارتخانه مربوط نگرفته‌ام و امروز هم جناب آقای مهندس والا تصور می‌کردند که لایحه بودجه تا پایان وقت مجلس را خواهد گرفت روی این اصل بود که ایشان هم مدارک را نیاوردند والّا ایشان تمام اسناد را داشتند و تمام آن را ارائه می‌دادند و البته ما ابلاغ رتبه ۷ او را ندیدیم خود ابلاغ را ندیدیم ولی نامه وزارت اقتصاد نوشته که ایشان با پایه ۷ مهندسی مشغول خدمت بوده است حقوق می‌گرفته همه اینها ملاک هست بنابراین بنده از کسانی که موافق با تصمیم کمیسون بودجه بودند و همچنین از اعضای محترم کمیسیون بودجه و جناب آقای مهندس والا استدعا می‌کنم که با موافقت خودشان برای این که یک مرتبه دیگر حقیقت روشن بشود این موضوع برود به کمیسون و دو مرتبه با همه اسناد و مدارک بیاید به مجلس.
رئیس- بنابراین به این پیشنهاد دولت که لایحه برگردد به کمیسیون که مجدداً مطالعه شود رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
۷- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- امروز جلسه را ختم می‌کنیم، جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز ۵شنبه خواهد بود.
رئیس مجلس شورای ملی- مهندس عبدالله ریاضی.