مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۷ اسفند ۱۳۳۴ نشست ۲۲۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۸
جلسه: ۲۲۶
صورت مشروح مذاکرات مجلس صبح روز یکشنبه ۲۷ اسفند ماه ۱۳۳۴
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- بقیهٔ مذاکره در لایحه بودجه کل کشور
۳- تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس دو ساعت و یک ربع قبل از ظهر به ریاست آقای اردلان (نایب رئیس) تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت مجلس.
نایب رئیس- صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد):
غائبین با اجازه- آقایان: دکتر جزایری، تفضلی، میراشرافی، فرود، ثقةالاسلامی، یدالله ابراهیمی، صدقی، عرب شیبانی، قوامی، درخشش، امید سالار، گیو، امیر احتشامی، پیراسته، دکتر نیرومند، مهندس اردبیلی، مصطفی ذوالفقاری، باقر بوشهری، دکتر عمید، جلیلوند، دکتر بینا، سنندجی، صراف‌زاده، اورنگ، شوشتری، پورسرتیپ، بزرگ ابراهیمی، دولتشاهی.
غائبین بی‌اجازه- آقایان: فرشی، نصیری، خزیمه علم، مهندس شاهرخشاهی، کاشانیان، کدیور، دکتر حمزوی، نقابت، تجدد، قنات آبادی، مهندس ظفر، اعظم زنگنه، سرمد، امیرتیمور کلالی.
دیرآمدگان وزودرفتگان با اجازه- آقایان: حائری‌زاده، بهبهانی، لاری، کریمی، امامی خوئی، عبدالحمید بختیار، عبدالرحمن فرامرزی،
دیرآمدگان وزودرفتگان بی‌اجازه- آقای دکتر پیرنیا.
۲- بقیه مذاکره در لایحه بودجه کل کشور.
نایب رئیس- نسبت به صورت مجلس اعتراضی نیست؟ (نمایندگان- خیر) چون نسبت به پیشنهاد اعلام رأی شده بود بنابراین بایستی رأی بگیریم ولی عده برای رأی کافی نیست پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
یکی از نمایندگان- از دولت کسی نیست.
نایب رئیس- نماینده دولت هست فرقی نمی‌کند حتماً باید تذکر داد که همان طور که آقایان نمایندگان بعضی‌ها دیر می‌آیند وزراء هم به موقع حاضر شوند اگر آقایان به موقع بیایند همه به موقع می‌آیند.
حمید بختیار- شما فقط زورتان به ما می‌رسد.
نایب رئیس- نخیر زورمان به آن‌ها هم می‌رسد پیشنهاد را قرائت کنید
(به شرح زیر قرائت شد):
پیشنهاد می‌نمایم تبصره ذیل اضافه شود:
دولت مکلف است لایحه تجدید نظر در سازمان وزارتخانه‌ها و ادارات و بنگاه‌های مستقل و شرکت‌ها و مخصوصاً شرکت ملی نفت را بر اساس تقلیل بودجه خرج برای وصول به هدف تعدیل بودجه کل مملکتی در ظرف ۶ ماه به مجلس شورای ملی تسلیم نماید.
عمیدی نوری.
نایب رئیس- آقای عمیدی نوری.
عمیدی نوری- پیشنهادی که بنده تقدیم مجلس شورای ملی کردم دنبال همین بحثی بود که در کلیات بودجه شده بود و آقای وزیر دارایی تصدیق کردند که تنها راه تعدیل بودجه این است که در سازمان‌های مملکتی تجدید نظر بشود و ما بتوانیم وضع سازمان‌ها و تشکیلات وزارتخانه‌ها وادارات و بنگاه‌ها را به صورتی دربیاوریم که تعدیل بشود با درآمدهای‌مان که اگر از آن سمت هم درآمدها را زیاد می‌کنیم تعدیلی در دستگاه‌ها و سازمان‌ها داده شود و این مطلب تازه‌ای نیست همان طور که ایشان این مطلب را گفتند در گزارش کمیسیون بودجه هم قید است چون اگر در گزارش کمیسیون بودجه این وعده را وزیر دارایی دادند که برای سال آینده این کار را خواهند کرد بنده برای این که مکلف باشند این کار را بکنند پیشنهاد دادم که دولت مکلف باشد در ظرف ۶ ماه لایحه‌ای راجع به مطالعات خودش برای تجدید نظر در سازمان‌های مملکتی و بنگاه‌های مستقل مخصوصاً شرکت ملی نفط که ۷۰۰ میلیون تومان الان بودجه می‌گیرد و می‌خورد این لایحه را به مجلس بدهد بر اساس تقلیل بودجه که هدف تعدیل بودجه این است که خیال می‌کنم همان نظر و همان وعده‌ای را که دولت در گزارش خودش داده حالا هم مکلف باشد که اقلاً برای سال آینده یک مبنایی ایجاد بشود، خود آقای مسعودی هم این را نوشته بودند که تنها راه اصلاح تجدید نظر در سازمان‌های کشور است جناب آقای مسعودی بنده پیشنهاد دادم که دولت مکلف باشد لایحه‌ای برای تجدید نظر در سازمان‌های خود یعنی همان که آقا دادید بنده پیشنهاد دادم که دولت مکلف باشد این را قبول کنید که قانونی باشد.
محمد علی مسعودی (مخبر کمیسیون بودجه)- بنده قبول می‌کنم چون دولت هم این نظر را دارد.
نایب رئیس- از طرف دولت کی قبول می‌کند؟ اعلام رأی می‌کنیم که بعدا رأی گرفته شود پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد):
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی:
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به لایحه بودجه کشور اضافه شود:
تبصره- وزارت فرهنگ مکلف است معادل اضافه اعتباری که به موجب لایحه بودجه دریافت می‌دارد مدارس نظری فعلی را تبدیل به مدارس حرفه‌ای نماید.
مهندس جفرودی
(بعضی از نمایندگان: نفهمیدیم آقا)
نایب رئیس- آقای مهندس جفرودی.
مهندس جفرودی- بنده پیشنهاد را می‌خوانم و توضیح می‌دهم.
(پیشنهاد را مجدداً به همان شرح قرائت کردند)
قنات آبادی- اجازه می‌فرمایید بنده یک تذکری بدهم.
نایب رئیس- بفرمایید.
قنات آبادی- پیشنهادی که مطرح می‌فرمایید واعلام رأی می‌فرمایید در موقع رأی گرفتن مجلس توجه ندارد خیلی از این پیشنهادها مفید است و اگر مجلس توجه داشته باشد رأی می‌دهد و اگر توجه نداشته باشد رأی نمی‌دهد ده دقیقه تنفس بدهید یا تلفن کنید آقایان بیایند و پیشنهادها را یکی یکی مطرح کنید.
نایب رئیس- تلفن کردیم بیایند (یک نفر از نمایندگان: وزیر دارایی از همه دیرتر می‌آید) همیشه معمول بوده است در موقع طرح پیشنهادها نماینده دولت باشد الان سه وزیر نشسته‌اند مخبر کمیسیون هم هست ما مجبور نیستیم بنشینیم که وزیر بیاید بفرمایید آقا.
مهندس جفرودی- عرض کنم یکی از ابلائات بزرگ مملکت ما در گذشته که شاید یکی از علل انحراف عده قابل ملاحظه‌ای از جوان‌های مملکت ما شد این است که برنامه مدارس ابتدایی و متوسطه به هیچ‌وجه به ترقی صنعت مملکت کمک نمی‌کند به جای این که بیاییم با نطق یا با تعقیب اشخاص یک رویه‌ای را توی این مملکت یک مسلک را در این مملکت یا یک مشکلی را در این مملکت ریشه‌کن کنیم بیاییم با تصویب این تبصره به اعتقاد بنده این فکر را در مملکت از بین ببریم، شاگردی که از مدرسه متوسطه درمی‌آید از کلاس ۶ متوسطه بیرون می‌آید وقتی که می‌آید پیش شما و می‌خواهید به او کار بدهید هیچ هنر و کاری نمی‌داند (صحیح است) وقتی می‌گویید چه کاره هستی می‌گویند بنده دفتردارم، بنده انباردارم (صفاری- انباردار و دفتردار هم نیست) نه دفترداری بلد است نه حسابداری و نه انبارداری (یکی از نمایندگان- و نه سواد دارد) هیچ چیز بلد نیست و حال آن که بنده برای شما مثالی می‌زنم، امروز شما می‌خواهید ۷ هزار میلیون تومان در مملکت ایران خرج کنید برای این ۷ میلیارد تومان هزارها نفر راننده غلطک می‌خواهید هزارها نفر راننده بولدوزور می‌خواهید هزارها نفر راننده تراکتور می‌خواهید هزارها نفر نجار می‌خواهید هزارها نفر بنا می‌خواهید امروز یک کسی که خارجی است، یونانی است، بلغاری است، برای کارهای فنی حداقل حقوق که در نقاط مختلف ایران می‌گیرد به موجب اسنادی که در دست است قریب دو هزار تومان است و حال آن که جوان‌های با استعداد ایرانی (یکی از نمایندگان- بی‌کارند) بی‌کارند و اگر حقوق به آن‌ها بدهید دویست الی دویست و پنجاه تومان است (یک نفر از نمایندگان- برای آن که چیزی بلد نیستند) بنده خیال می‌کنم که یکی از علل عقب افتادگی جوان‌های ما این است که در دبیرستان‌های ما در مدارس متوسطه برنامه مفیدی تدریس نمی‌شود، آنچه را که این جوانان در کشور ما یاد می‌گیرند فقط به درد این می‌خورد که بیایند در دانشگاه تهران تعقیب کنند و به درد هیچ کاری نمی‌خورد بنده نظریاتی دارم که خیال نمی‌کنم ابتکاری باشد و خیال می‌کنم خیلی از آقایان این نظر را داشته باشند که باید برنامه مدارس را به هم زد و باید سه دوره چهارساله درست کرد در دوره چهار ساله اول برای سواد یاد دادن ولی دوره چهارساله دوم و سوم باید در پایان هر چهار سال یک آدم کامل‌العیاری تحویل جامعه بدهند، مثلاً شما امروز آشپز ندارید، در مملکت کجا باید تربیت کنید امروز کسی که یک مهمان‌خانه را اداره کند ندارید باید بروید از آلمان استخدام کنید، دیروز در کمیسیون برنامه با ماهی هزار دلار یعنی ماهی ۷۶۰۰ تومان یک نفر سوئدی را استخدام کرده‌اند که بیاید این‌جا رئیس خرید سازمان برنامه بشود، ملاحظه بفرمایید آقا در سرتاسر کشور پهناور ما نمی‌شود دو نفر مأمور خرید تهیه کرد که ماهی سه هزار تومان به او بدهند به جای همان هفت هزار و ششصد تومان این نیست مگر این که برنامه فرهنگ ما خراب است من از مجلس شورای ملی به نام وطن‌پرستی استدعا می‌کنم که به این اضافه اعتبار فرهنگ که قریب ۸۰ میلیون تومان است رأی بدهید و وزارت فرهنگ را مکلف کنید که این ۸۰ میلیون تومان را منحصراً در راه تأسیس مدارس حرفه‌ای مصرف کند (صحیح است، احسنت).
نایب رئیس- آقای مخبر.
مخبر کمیسیون بودجه (محمدعلی مسعودی)- عرض کنم پیشنهاد آقای مهندس جفرودی فوق‌العاده خوب است و واقعاً از پیشنهاداتی است که حتماً باید در مملکت ما رویش عمل بشود در تمام دنیا تکنیسین تربیت می‌کنند به همین طرقی که ایشان گفتند یعنی موقعی که بچه‌ها تصدیق کلاس ششم ابتدایی را گرفتند می‌روند به مدارس حرفه‌ای و همه جای دنیا هست که برای حرف مختلف مدارسی هست دنیای امروز قبول نمی‌کند، اصلاً در هر کشوری که بروید جنب هر کارخانه‌ای مدرسه‌ای هست، راه‌سازی همین طور، مهمان‌خانه‌داری همین طور، آشپزی همین طور، بنایی و نجاری، هر حرفه‌ای که تصور بفرمایید مدرسه‌اش موجود است و با یک‌سال و یا دو سال، بستگی دارد با آن حرفه‌ای که سخت‌تر باشد یا آسان‌تر، تکنیسین می‌آید بیرون، در ایران متأسفانه اصلاً این نوع مدارس مطلقاً وجود ندارد در صورتی که وقت کم می‌گیرد و شما کارگر متخصص و یا سرکارگر تربیت می‌فرمایید در ایران شاید مهندسین عالی مقام و یا دکترهای خوب باشند عملاً هم زیاد است ولی بین مهندس عالی مقام و عمله چیزی وجود ندارد که همین تکنیسین‌ها باشد و همین است که کارها را خراب می‌کند اما یک نکته‌ای را می‌خواستم عرض کنم به طوری که آقایان استحضار دارند بودجه‌ای که به مجلس داده شد بودجه چهاردیواری است و بودجه تفصیلی نیست جزئش را ما ندیده‌ایم و نمی‌دانیم که از کجا می‌توانیم برداریم و کجا می‌توانیم بگذاریم این را باید آقای وزیر فرهنگ نظر بدهند اگر همان طور که ایشان پیشنهاد فرموده‌اند تصویب کنید ممکن است به کلی بودجه وزارت فرهنگ را زیر و رو بکنید چون صورت ریزش در دست ما نیست اجازه بفرمایید من که موافقم با نظر شما مجلس هم موافق است با نظر شما منتهی صبر کنید تا آقای وزیر فرهنگ بیاید (کریمی- ممکن است که نیاید) نیاید؟ چطور می‌شود نیاید؟ نیاید چیست؟ من که موافقم، اما اطلاع ندارم موضوعش چیست می‌گویم که جزئش را نیاورده‌اند به کمیسیون (یکی از نمایندگان- جزء که لازم نیست)
نایب رئیس- آقای مسعودی شما نظر خودتان را بفرمایید بین‌الاثنین صحبت نفرمایید.
مخبر- چشم در هر حال بنده تا آقای وزیر فرهنگ تشریف نیاورند با این که خودم اعتقادم این است که این نوع مدارس در صورتی که در ایران زیاد بشود و کارگرهای زبده و آماده تربیت کند راه اصلاح مملکت‌مان است نمی‌توانم بدانم که در چه موردی باید این را قبول بکنم آقای وزیر فرهنگ می‌آید، مجلس هم موافق است گردن‌شان می‌گذاریم، ما قبول داریم که برنامه مدارس متوسطه ما غلط است ما اصلاً این مدارس متوسطه را نمی‌خواهیم ولی بگذارید خودشان بیایند، این که حرف بدی نیست (نمایندگان- رأی، رأی)
وزیر بهداری- اجازه می‌فرمایید؟
نایب رئیس- آقای وزیر بهداری.
وزیر بهداری- اجازه می‌فرمایید؟ بنده چون جنبه فرهنگی دارم و در درجه اول مدتی در فرهنگ و دانشگاه سمت‌هایی داشته‌ام می‌خواهم خدمت‌تان عرض کنم که به عجله تصمیمی نگیرید این مسئله صحیح است ولی این ۸۰ میلیون تومان در هیئت دولت که مطرح شد بیشتر مربوط است به آن اضافه حقوقی که به دبیران و آموزگاران خواستید بدهند و نمی‌توانند بدهند و یک مقدارش هم راجع به ارز دانشجوانی است که به خارجه رفته‌اند و هر روز آقایان می‌فرمایند که چرا حقوق‌شان را نمی‌دهید و شاگردان اول را چرا پول‌شان را نمی‌دهید ولی سازمان برنامه نظر آقای مهندس جفرودی را تأمین می‌کند، پولی که از سازمان برنامه به وزارت فرهنگ داده شده این صد و چند میلیون تومان است وا ین نظر ایجاد مدارس حرفه‌ای در درجه اول قرار گرفته است بنابراین هشتاد میلیون که اضافه این‌جا داده شده برای وزارت فرهنگ اشکال ایجاد خواهد کرد و این مبلغ را محلش را اول پیش‌بینی کرده‌اند که چیست بعد آوردند و در هیئت دولت بر اثر فشار دیگر هیچ راهی نداشت که این ۸۰ میلیون را بدهند شما یک دفعه می‌آیید که این کار را بکن نمی‌تواند این کار را بکند به وزارت فرهنگ بفرمایید که از پولی که از سازمان برنامه می‌گیری ایجاد این مدارس حرفه‌ای را در درجه اول قرار بده هم نظرتان تأمین شده و هم او در اشکال نیفتاده است.
نایب رئیس- آقای قنات‌آبادی مخالفید؟
قنات آبادی- بلی.
نایب رئیس- بفرمایید.
قنات آبادی- به حضورتان عرض کنم بعضی حرف‌ها و مطالب هست که به خودی خود خیلی صحیح و خوب است و گوینده حتماً حسن نیت هم دارد و ظاهرش هم خیلی جذاب است ما با گفتن و پیشنهاد کردن کار درست نمی‌شود، ما توی این مملکت آقایان دیده‌ایم که هنوز چاه نکنده مناره را دزدیده‌اند و اسباب اشکال فراهم شده.
نایب رئیس- آقایان بیرون نروند می‌خواهیم رأی بگیریم. بفرمایید آقای قنات‌آبادی.
قنات‌آبادی- این پیشنهادی که جناب آقای مهندس جفرودی دادند شخص بنده هم مثل همه آقایان با اصل فکر و خود فکر کاملاً موافقم و فکر هم نمی‌کنم که در مجلس شورای ملی کسی باشد که با این پیشنهاد مخالف باشد اما اصلاً تأسیس مدارس حرفه‌ای در این مملکت خواه از این بودجه خواه از بودجه دیگر به وسیله این پیشنهاد یا پیشنهاد دیگر درست نمی‌شود. این نقشه می‌خواهد، این رسیدگی می‌خواهد، مطالعه می‌خواهد، این تلفیق و تنظیم کردن و اصلاً متخصص مدرسه حرفه‌ای می‌خواهد جناب آقای مهندس جفرودی من یک مطلبی را به شما بگویم وزارت فرهنگ موافقت کرده است که هر کس می‌خواهد مدرسه ابتدایی تأسیس بکند، بکند مطلب صحیح است، اغلب آمده‌اند و مدارس ابتدایی در خود تهران به وجود آورده‌اند و اگر شما به وزارت فرهنگ مراجعه کنید به شما خواهند گفت که در سال گذشته دویست یا صد یا ۱۵۰ تا مدرسه (یکی از نمایندگان- ۱۱۲ تا) ۱۱۲ تا مدرسه ابتدایی به وجود آمده ظاهر مطلب هم خیلی خوب است من و شما و همه علاقمندان به فرهنگ خواهند گفت که در تهران ۱۱۲ مدرسه ابتدایی درست شده است اما ببینیم که این صد و دوازده تا معلم‌هایش از کجا آمده است؟ آیا این معلم‌ها صلاحیت این مطلب را داشتند؟ آیا واقعاً این‌ها می‌توانند مربیان خوبی برای ابنای وطن ما باشند؟ (مهندس جفرودی- به تدریج این کار را بکنند) اجازه
بدهید حوصله داشته باشید آقای مهندس جفرودی، شما بهتر از هر کس می‌دانید که اگر بنا بشود تربیت این مملکت خراب باشد همین طور این‌ها کج بار می‌آیند، اگر بنا باشد از آن ملامکتبی‌ها هی استخدام بکنند و برای کم حقوق دادن در این مدارس جدیدی که در تهران به وجود آمده در اثر احتیاج با حقوق ۸۰ یا ۹۰ تومان کار کنند با این پول بچه‌های ما باسواد که نمی‌شود هیچ، تربیت که پیدا نمی‌کنند هیچ، یک هرج و مرج عمومی فرهنگی هم به وجود می‌آید کما این که من خودم نظیر آن را دیده‌ام، در غالب نقاط تهران همین وضع شده، این مدرسه‌های جدید که به وجود آمده چون معلمینی که واقعاً تخصص داشته باشند نداشتند، برای این دبستان‌ها رفته‌اند دست به دامن آن ملامکتبی‌ها شده‌اند، این‌ها معلوم نیست که سوادشان بیشتر از شاگردانی که در توی کلاس این‌ها هست بوده باشد. بنابراین بنده معتقدم که این پیشنهاد شما صحیح است منتهی باید شما این پیشنهاد را اصلاح بکنید با این معنی یک پیشنهادی شما در ذیل بودجه تقدیم بکنید و فکر می‌کنم که مجلس هم با این پیشنهاد موافق است و پیشنهاد شما در پیرامون این مطلب باشد این مقدار اضافه‌ای که در بودجه هست اختصاص بدهید، اصلاً دولت را موظف و مکلف کنید که به زودی یک نقشه‌ای برای تأسیس مدارس در ظرف شش‌ماه یا ۷ ماه با تأمین بودجه‌اش تقدیم مجلس شورای ملی بکند این کار را ملزم بکنید دولت را که بکند، نه این بودجه‌ای که در این لایحه هست که بگویید این اضافات را برای این مصرف تصویب کنیم.
نایب رئیس- حالا شروع می‌کنیم به اخذ رأی نسبت به آن پیشنهادهایی که قبلاً قرائت و بحث شده است چون عده کافی است و آقایان وزراء هم به حد کافی تشریف دارند تبصره ۲۱ خوانده می‌شود خواهش می‌کنم توجه بفرمایید.
(به شرح زیر قرائت شد):
اجازه داده می‌شود که سازمان مستقل مبارزه با کشت خشخاش و استعمال تریاک در اجرای عملیات خود مشمول مقررات قانون محاسبات عمومی نخواهد بود.
دکتر مشیرفاطمی- آقای وزیر دارایی دیشب این پیشنهاد را قبول کردند.
نایب رئیس- رأی می‌گیریم به این پیشنهاد آقایانی که موافق‌اند قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (پیشنهاد آقای عمیدی نوری به شرحی که گذشت مجدداً قرائت شد).
نایب رئیس- رأی می‌گیریم به این پپیشنهاد آقایانی که با این پیشنهاد موافق‌اند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) توصیب شد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (پیشنهاد آقای مهندس جفرودی به شرحی که گذشت مجدداً قرائت شد).
صفاری- ما نفهمیدیم آقا.
نایب رئیس- مجدداً قرائت می‌شود ولی با توضیحی که آقای وزیر بهداری دادند یک اعتبار مخصوص دارد، به هرحال با این تذکری که آقایان دادند یک کلمه تدریجی اضافه کنید و قرائت کنید (به شرح زیر قرائت شد) وزارت فرهنگ مکلف است معادل اضافه اعتباری که ......
نایب رئیس- معادل نمی‌شود.
مهندس جفرودی- این اعتبار را بنده نمی‌گویم مدارس موجود را تبدیل کنید.
حشمتی- این پیشنهاد را که فرمودند کسی نفهمیده
نایب رئیس- قرائت می‌شود توجه بفرمایید (برای مرتبه دیگر با اضافه کردن کلمه به تدریج به شرح زیر قرائت شد) وزارت فرهنگ مکلف است معادل اضافه اعتباری که
نایب رئیس- معادل نمی‌شود.
مهندس جفرودی- اجازه بدهید توضیح بدهم.
نایب رئیس- مطابق آیین‌نامه توضیح دادید مخالف هم صحبت کرده خوانده می‌شود (قرائت شد) وزارت فرهنگ مکلف است معادل اضافه اعتباری که به موجب لایحه بودجه دریافت می‌دارد مدارس نظری فعلی را به تدریج تبدیل به مدارس حرفه‌ای نماید.
مهندس جفرودی.
نایب رئیس- رأی گرفته می‌شود با این پیشنهاد آقایانی که با این پیشنهاد موافق‌اند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد).
ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده واحده لایحه بودجه ۳۵ علاوه شود.
تبصره- دولت مکلف است کالاهای وارداتی و صادراتی کشور را به دو طبقه تقسیم نموده و ورود آن قسمت از کالاهای وارداتی را که جنبه تجمل و لوکس دارد منوط به صدور آن قسمت از کالاهای صادراتی که احتیاج به کمک دارد می‌نماید.
رضائی.
نایب رئیس- آقای رضائی.
رضائی- راجع به این موضوع طبقه‌بندی کالاها از نظر تشویق صادرات و تجدید واردات بنده سال گذشته هم یک دفعه مزاحم شدم ویک عرایضی این‌جا کردم، مطلب این است که الان هم قضیه مجری است یعنی پیشنهاد ما این است که یک قسمتی از کالاهای صادراتی ما برای این که بتواند از مملکت صادر بشود احتیاج به یک کمک بیشتری دارد کمکش را هم ما می‌توانیم بگوییم که بانک ملی یا دولت بایید رو یک بدهد یا جایزه مصرفی بدهد همین کاری که در زمان مرحوم رضا شاه می‌شده و آن سیاست اقتصادی که در آن تاریخ وجود داشته و باعث شد که صادرات ما و قدرت تولید ما به حد اعلی برسد ما می‌گوییم آن سیاست امروز هم تعقیب بشود، متأسفانه واردکنندگان کالاهای تجملی و لوکس مثل اتوموبیل مثل کراوات سولکا و مثل جوراب نایلون و یخچال (جمعی از نمایندگان- یخچال تجمل نیست) و بخاری کولمن این‌ها در مرکز هستند وزارت تجارت ما هم در مرکز است این گرفتاری هر روز وجود دارد و این‌ها هر روز فشار می‌آورند به وزارت بازرگانی و گاهی هم خود وزیر بازرگانی ما توی محظور گیر می‌کند یا توی رودربایستی یا در فشار می‌افتد و تسلیم می‌شود و این سیستم همیشه متضمن تزلزل وضع صادرات ماست در زمان رضا شاه کبیر که آن سیاست اقتصادی اجراء می‌شده یک صورت دارم که سی و نه قلم ریشه نباتات از این مملکت صادر می‌شد (احمد فرامرزی- برای خاطر لیسانس بود) حالا هم صحبت لیسانس است ۳۹ قلم ریشه نباتات از این مملکت صادر می‌شد که امروز یک قلم آن هم صادر نمی‌شود، علتش هم این است که در آن روز، آن‌ها یک لیسانسی داشته‌اند که هر کسی که می‌خواسته است کالای لوکسی وارد بکند مجبور بوده است این جنس را که صادر کرده لیسانسش را بخرد یک مسئله مهمی که این‌جا می‌خواستم آقای وزیر بهداری هم تشریف دارند عرض کنم راجع به این موضوع است مجلس شورای ملی لایحه منع کشت خشخاش را با کمال علاقه تصویب کرد ولی یک موضوعی که از روز اولی که این لایحه مطرح شد مورد نگرانی بود این بود که این زراعی که شما به او می‌گویید خشخاش نکار چه چیزی می‌خواهد جای آن بکارد؟ در یک قسمتی از ایران به جای خشخاش، زیرهٔ سبز می‌کارند، در خراسان به جای خشخاش زیره سبز کاشته‌اند امسال که خشخاش را ممنوع کردید زارعین شروع کرده‌اند به کاشتن زیره و زیره سبز الان جزء کالاهای درجه دوم صادراتی است یعنی دلاری سه قران از نظر صادرات وقتی می‌خواهند گواهی‌نامه‌اش را بفروشند به واردکننده‌ای که می‌خواهد اتومبیل سواری وارد کند یا پودر و ماتیک وارد کند دلاری سه چهار قران این‌جا صادرکننده و تولیدکننده گیرش می‌آمد که شما وقتی که سه چهار قران را روی فوب یا سیف برای صادرکننده از نظر تولیدکننده یعنی پانزده درصد تفاوت قیمت چون کرایه و سایر عوارضات که سر جایش هست در هر حال این سه چهار قران اگر از دست این‌ها برود تحمیلی است که مستقیم به روی تولیدکننده جنس است وقتی که شما می‌گیرید می‌بینید که ده یا پانزده درصد تفاوت پیدا می‌کند این‌جا و الان متأسفانه شنیده می‌شود.
نایب رئیس- آقای رضائی مختصر بفرمایید.
رضائی- ممکن است در سال آینده این طبقه را از بین ببرند و درجه دو را از بین ببرند الان درجه یک و دو داریم ولی این نگرانی وجود دارد که در سال ۳۵ بخواهند از بین ببرند واز بین بردن آن درسال ۳۵ به زارع خراسانی که تولیدکننده زیره است ضرر می‌زند شما ۱۵ درصد مستقیم به تولیدکننده ضرر می‌زنید به منعفت کی؟ به منفعت واردکنندگان اتومبیل سواری و پودر و ماتیک و لوازم آرایش و فریجیدر بخاری کلمن چرا؟ بنده نمی‌دانم، ما پیشنهاد کردیم که این طبقه‌بندی باشد کسی که می‌خواهد کالای لوکس بیاورد بگذارید یک چیزی هم به تولیدکننده بدهد که اجناس صادراتی خارج می‌کند (دکتر مشیرفاطمی- طبقه بندی باید باشد)
نایب رئیس- آقای وزیر بازرگانی.
وزیر بازرگانی- این پیشنهاد در قانون جلب و حمایت سرمایه‌های خارجی شد و در آن‌جا هم تصویب شد برای این که دو طبقه در کالاهای صادراتی داشته باشیم، بعد که مجدداً از مجلس سنا برگشت این حذف شد علتش هم این است که رسیدگی کامل به این موضوع شد و دلیلش هم این است که مفاسد بیشتری دارد که قابل مقایسه با منافعی که جناب آقای رضائی فرمودند نیست، مفاسدش دو نرخی است، در این‌جا یک وقتی چهار پنج نرخ ارز وجود داشت سه تومان و دو قران چهار تومان و هفت قران ۶ تومان وغیره و حالا سعی شده است تدریجاً تمام این نرخ‌ها یکی بشود ولی هنوز یک دو نرخی وجود دارد و آن نرخ رسمی است که بانک ملی گواهی‌نامه می‌فروشد که خریدش ۷۵ ریال و فروش آن ۵ ر ۷۶ ریال است و یک نرخ دیگری که همیشه متزلزل و متفاوت است و دست یک عده سوءاستفاده‌چی، منظورم به هیچ وجه تاجر نیست منظورم واسطه‌ها و دلال‌هایی هستند که گواهی‌نامه را می‌خرند و می‌فروشند، به این ترتیب که کالای درجه دو گفته شده است که هر کس که جنس به خارجه صادر می‌کند بتواند ارزش را در بازار از مجرای غیربانکی بگذارد به اختیار دیگران مقررات کالای درجه ۲ این است (رضائی- ارزش را که بانک می‌فروشد) کالای درجه یک ارز و گواهی‌نامه را به بانک می‌فروشند و خریدار هم از بانک می‌خرد کالای درجه ۲ ارزش در بانک می‌فروش و گواهی‌نامه‌اش توی جیب خودش است و الزامی ندارد که به بانک بفروشد و بانک اگر بخرد به نرخ درجه یک می‌خرد و یک عده‌ای دلال این گواهی‌نامه‌ها را جمع می‌کنند و کمیاب که شد در بازار به قیمت
چهار پنج ریال گران‌تر می‌فروشند این اسیکولاسیونی است که برای ما و بانک ملی قائل شده که به جز دلال و واسطه کس دیگری منفعت نمی‌برد عیب دیگری که دارد این است که قاچاقی است که در ارز می‌شود، چون یک بار دیگر دو سه قران تفاوت می‌کند ارزهای کالاهای درجه یک را که قیمتش بیشتر است این را نگه می‌دارند و به عنوان کالای درجه ۲ می‌آورند می‌فروشند به مردم وارز کالای درجه یک را قاچاق می‌کنند دلیلش هم این است که هر سال مقدار زیادی جنس بدون ارز وارد مملکت می‌شود، به هر حال بنده می‌خواهم به عرض آقایان برسانم که روی این قسمت مطالعات بسیار زیادی شده است الان هم این طور که جناب آقای رضائی می‌فرمایید صدی پانزده تفاوت نیست، مدتی است تفاوت بین سی شاهی الی دو ریال است وقتی هم بالا می‌رود آن موقعی است که دلال این‌ها را جمع کرده که قیمت بالا که برود و چون احتیاج دارند سه چهار قران گران‌تر می‌فروشد اما این که می‌فرمایید تمرکز است در این‌جا و ولایات محروم‌اند بنده نمی‌دانم این چه ربطی به کالاهای درجه یک دارد اولا تمرکزی وجود ندارد وقتی که به همه اطلاق می‌شود تمام شعب بانک ملی ایران مطابق سهمیه ارز می‌فروشند روزی هم که تمام می‌شود برای همه، تهران و ولایات تمام می‌شود، بنابراین تمرکزی وجود ندارد بنده نمی‌دانم این قضیه تمرکز از کجا پیش آمده است یک وقتی مجبور بودند پروانه بگیرند به ما مراجعه می‌کردند یعنی به مرکز مراجع می‌کردند، ما که این‌ها همه را لغو کردیم گفتیم واردات پروانه لازم ندارد سهمیه که اعلان می‌شود هر کس در هر جای مملکت طبق آن سهمیه می‌خواهد جنس وارد بکند می‌رود از بانک ارزش را می‌خرد و جنس را وارد می‌کند اما آن وقت می‌فرمایید ارز درجه دو می‌رود به اتومبیل اتومبیل چهار قسم است کامیون درجه یک است اتومبیل‌های تا ۱۷۰۰ کیلو درجه یک است فقط چند عدد از اتومبیل‌های از ۱۷۰۰ کیلو به بالا که شاید دو سه نوع بیشتر نیست این‌ها فقط درجه دو است تفاوتش هم عرض کردم یکی دو ریال است و الان هم تفاوت ده‌شاهی یک قران است و ارزش ندارد که برای یکی دو ریال تفاوت باعث شویم که قاچاق زیادتر بشود.
نایب رئیس- آقای مخبر.
مسعودی- بنده با این که مخبر کمیسیون هستم این توضیحاتی که آقای رضائی دادند منطقی بود و خیلی روشن شدم برای این که کالاها در زمان رضا شاه طبقه‌بندی شده بود و این که الان هم موجود است فقط و فقط دلیلش این بوده است که تولیدکنندگان بتوانند یک جایزه مختصری از روی تولیدشان داشته باشند، مثلاً صادرکنندگان زیره یا حنا یا انفوزه یا کتیرا این‌ها چه اشکالی دارد بادام و پسته و خشکبار و نوع این‌ها جنسی که صادر می‌کنند یک مزیتی داشته باشد بر دیگران، و این نتیجه‌اش برای مملکت ما مفید است شما جناب آقای وزیر بازرگانی می‌فرمایید که دلال‌ها سوءاستفاده می‌کنند خوب اگر دولت نتواند جلوی سوءاستفاده دلال‌ها را بگیرد خوب شما یک کاری که مستقیماً به زارع و تولیدکننده نفع می‌رساند جلویش را می‌گیرید برای این که زورتان به آن دلال نمی‌رسد بعد هم می‌فرمایید ارز سه تومان و دو قران را بکنید چهار تومان کی گفته بود شما ۳۲ ریال ارز بفروشید چرا می‌فروشید (وزیر دارایی- نمی‌فروشیم) نمی‌فروشید پس شما می‌آیید دو طبقه درست می‌کنید برای زارعین این مملکت برای کسانی که می‌روند کار می‌کنند، بنابراین من پیشنهاد آقای رضائی را من باب مخبر کمیسیون می‌پسندم و قبول می‌کنم بسیار پیشنهاد خوبی است و به نفع مملکت است.
نایب رئیس- آقای دکتر شاهکار مخالفید؟ (دکتر شاهکار- موافقم) آقای نراقی مخالفید بفرمایید.
نراقی- جناب آقای رضائی اگر توجه بکنید که اصولاً گواهی‌نامه چطور به وجود آمد آن وقت درک خواهید کرد که هر چه مقررات را راجع به واردات شدیدتر بکنید وضع مشکل‌تر می‌شود در زمان اعلیحضرت فقید برای کمک به صادارت کشور اول تصدیق صدور قایل شدند یعنی صادرکننده وقتی که می‌خواست کالایی صادر کند تصدیقی به او می‌دادند معادل مبلغ صادرات این تصدیق صدور را می‌آورد در بازار به واردکننده می‌فروخت این جایزه‌ای بود که به صادرکننده داده می‌شد، بعد آمدند و این را به صورت دیگری درآوردند و به صورت گواهی‌نامه درآمد امروز همان گواهی‌نامه است که بعد از چندین دوره که گذشته سور شارژ شده است به واردات یعنی ۳۲ ریال ارز را قیمت می‌کردند و ۷۶ ریال می‌خرید، مابقیش همان است که برای صادرکنندگان قایل شده‌اند یعنی عملاً نتیجه‌ای نداد و سور شارژ واردات شد چندی پیش که لایحه‌ای به عنوان آزادی تجارت آوردند در کمیسیون هم رفت مقدمات آن‌هم گذشت بعد در مجلس اشکالی پیدا کرد بنده خودم هیچ معتقد نبودم که آقایان دو درجه باشد ولیکن وقتی که بسنجیم خواهیم دید ما برای تشویق صادرات تمام این پیشنهادهای آقای رضائی را عمل کردیم، یک وقت کالاهای درجه یک داشتیم درجه دو داشتیم درجه سه داشتیم، سه رقم ارز داشتیم ولی به هیچ وجه تشویقی نشد تمام صادرکنندگان دچار اشکال شدند برای این که گواهی‌نامه‌های‌شان را جمع می‌کردند در بعضی مواقع موفق نمی‌شدند که حتی نرخ معمولی گواهی‌نامه را به دست بیاورند با این که قیمت گواهی‌نامه بالاتر بود نتیجه آن مطالعات و اشکالات این شد که گفتند گواهی‌نامه را از بانک بخرند و نرخ گواهی‌نامه را یکی کردند و اما یک پیشنهاد شما صحیح است که اتومبیل لوکس وارد نشود شما پیشنهادتان را عوض کنید که یک کالای معینی در مقابل کالای معین مثلاً کسی که شیر خشت صادر کرد می‌تواند اتومبیل وارد کند ولی تعیین نرخ گواهی‌نامه و نرخ‌های معین این به عقیده من عملی نیست (رضائی- نرخ نیست) چرا پیشنهاد شما این است به عقیده من هر قدر مقررات وارداتی را شدیدتر کند با این مرزهای گل و گشاد ما که نصف کالای ما اگر نباشد یک ثلثش به طور قاچاق وارد مملکت می‌شود مشکلات بیشتر خواهد شد و تأثیری هم در صادرات نخواهد داشت.
نایب رئیس- رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای رضائی آقایانی که موافق‌اند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم مادام که دولت بودجه عملی از وصول و خرج ۱۳۳۳ را تقدیم مجلس شورای ملی نکرده است تصویب بودجه ۳۵ متوقف باشد. حائری‌زاده.
نایب رئیس- آقای حائری‌زاده.
حائری‌زاده- بنده در دو جلسهٔ قبل در آخر عرایض خودم یک سؤالی کردم و دولت تا حالا جوابی نداده است از این جهت بنده این پیشنهاد را کردم ما در سال ۳۳ و ۳۴ یک بودجه‌ای داریم که عوایدش پیش‌بینی شده وخرجش هم پیش‌بینی شده یک صورتی هم به مجلس داده نشده است که خرج حقیقی ما و عوائد حقیقی ما در سال ۳۳ چه مبلغ بوده است که ما بتوانیم پایهٔ بودجه‌مان را روی بودجه عملی بگذاریم ببینیم در سال ۳۳ چه پولی وارد صندوق شده و چه مبلغ خرج شده است اگر بودجه عملی داشتیم این پیشنهاد را نمی‌کردم زیرا در بودجه پیش‌بینی شده سال ۳۳ و در ۳۴ کسر بودجه‌ای که ما داریم ۴۱۶۴۷۲۱۰۰۰ ریال است که ۴۰۰ میلیون تومان کسر بودجه اسمی است که ذکر کرده‌اند این‌جا سال ۳۳ و ۳۴ را هم حساب کرده‌اند از طرفی قانون آوردند مبالغی قرض کرده‌اند یا اعتبار گرفته‌اند اعم از لیره یا دلار یک مبلغ کمک‌های بلاعوض از خارج به دولت ایران رسیده است من پرسیدم که آقایان معلوم بکنند که در سنه ۳۳ و ۳۴ کمک‌های بلاعوض یا پولی که از محل استقراض دلار و لیره وارد خزانه ما شده است چه مبلغ بوده است و این پول چه شده است این را من پرسیدم کسی به من جواب نداد من معتقدم آقایان تا صورت بودجه وصولی و خرج حقیقی ۳۳ را ندهند بودجه را باید متوقف کرد تا ما بفهمیم که دخل وخرج‌مان حقیقتاً چقدر بوده است نه این که همه‌اش بودجه خیالی را رأی بدهیم اگر آقای وزیر تشریف ندارند آقای معاون‌شان صورت را بدهند یا آقای وزیر تجارت صورت بدهند ما در سنه ۳۳ و ۳۴ پولی که از خارج وارد صندوق‌مان شده اعم از کمک بلاعوض یا به عنوان قرضه اعم از دلار یا لیره چه مبلغ بوده است آن وقت بنده این پیشنهاد را پس می‌گیرم.
نایب رئیس- آقای قنات آبادی مخالفید؟
قنات آبادی- خیر بنده عرضی ندارم چون ایشان پس گرفتند.
نایب رئیس- آقای حائری‌زاده پس گرفتید؟
حائری‌زاده- خیر بنده پس نگرفتم دولت باید توضیح بدهد.
نایب رئیس- دولت را نمی‌شود مجبور کرد که توضیح بدهد دولت توضیحش را در مقدمهٔ لایحه‌اش داده است رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای حائری‌زاده (عده‌ای: دوباره قرائت کنید) مجدداً قرائت می‌شود (در این موقع مجدداً پیشنهاد آقای حائری‌زاده به شرح سابق قرائت شد.)
آقایانی که موافق‌اند با پیشنهاد آقای حائری‌زاده قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم تبصره ذیل بلایحه بودجه کل کشور اضافه شود دولت مجاز است زمین‌های موات مجاور سیلوی اصفهان را برای ساختن خانه‌های کارگران کارخانجات اصفهان اختصاص دهد بهای زمین و ساختمان‌ها و شرایط واگذاری آن‌ها به کارگران واستفاده مجدد از وجوه حاصله از آن با تکمیل برنامه برای تهیه خانه کارگران و تأسیسات کارگری بر طبق پیشنهاد وزارت کار و موافقت وزارت دارایی و تصویب هیئت دولت خواهد بود، دکتر مشیر فاطمی، دولت آبادی، حیدرعلی برومند، سلطانمراد بختیار، دکتر امیر نیرومند.
نایب رئیس- آقای دکتر مشیرفاطمی.
دکتر مشیرفاطمی- عرض کنم بنده می‌خواستم از حضور آقایان استدعا بکنم یک توجهی به این پیشنهاد بفرمایند و چون شب عید هم هست یک عیدی به کارگران اصفهان از طرف مجلس شورای ملی داده شده باشد اصفهان اولین شهر کارگری ایران است و کارگران مورد توجه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و مجلس شورای ملی و هیئت
دولت هستند بنده پیشنهادم را یک بار دیگر می‌خوانم و تمنا می‌کنم یک عنایتی بفرمایید یک عیدی برای کارگران اصفهان بدهید (در این موقع ناطق مجدداً پیشنهاد خود را به شرح سابق قرائت نمود) (دولتشاهی- قید کنید موات بلاصاحب) موات یعنی بلاصاحب دولت قطعاً خودش صاحب ندارد ولی اگر آقایان اصرار دارند من حرفی ندارم و می‌نویسم بنده عرضم این است که این‌ها یک زمین‌هایی است که به این‌ها بدهند و بتوانند بروند خانه‌هایی بسازند حالا اگر آقایان توجهی به کارگران دارند توصیب می‌فرمایند اگر ندارند که هیچ.
نایب رئیس- آقای بهادری مخالفید (بهادری- بلی) بفرمایید.
بهادری- بنده با این پیشنهاد که مخالفم اصولاً تمام آقایان نمایندگان علاقمندند که برای طبقه کارگر رفاهیت و آسایش فراهم کنند متأسفانه جناب آقای دکتر مشیرفاطمی این پیشنهاد را منحصر کردند برای شهر اصفهان در ایران تنها شهر اصفهان نیست که کارگری باشد آذربایجان و جاهای دیگر هم هست اگر آقایان اجازه بدهید این را برای تمام کارگران ایران بدهید خانه برای تمام مملکت لازم است این است که بنده با این طرز پیشنهاد مخالفم.
دکتر مشیرفاطمی- بنده موافقم که اصلاح کنند.
نایب رئیس- آقا مخالف با این پیشنهاد بودند ایشان می‌گویند تعمیم پیدا کند آقای مخبر بفرمایید.
مسعودی- عرض کنم که این پیشنهاد را دولت در کمیسیون بودجه حقیقتش این است که جزو تبصره‌ها آورده بود در کمیسیون جزو خود تبصره‌های دولت قرار داده بود و چند موضوع دیگر هم هست که بنده وقتی رسیدیم عرض می‌کنم در هر حال این نظر خود دولت است و کار هم کار خیری است، عرض کنم می‌خواهند یک زمین‌های مواتی را در اصفهان به کارگران اختصاص بدهند حالا آقایان ممکن است یک پیشنهاد عمومی بدهند برای جاهای دیگر ما جلوی یک کار خیری را می‌خواهیم بگیریم برای این که جاهای دیگر می‌خواهیم کار دیگری بکنیم حالا این پیشنهاد را تصویب کنیم تا برسیم به کارهای دیگر و برویم دنبال استان‌های دیگر این هم نظر بنده بود.
نایب رئیس- آقای معاون وزارت دارایی.
معاون وزارت دارایی- بنده عرضی ندارم.
نایب رئیس- آقای وزیرکار.
وزیر کار- بنده موافقم.
نایب رئیس- رأی می‌گیریم به این پیشنهاد (سلطانمراد بختیار- اجازه بدهید که یک کلمه اصلاح بشود) چرا اصلاح بشود؟ (ارباب- باید اصلاح بشود بلاصاحب شود) موات خودش بلاصاحب است و اصلاحی لازم نیست رأی می‌گیریم به این پیشنهاد آقایانی که موافق‌اند قیام کنند (اکثراً برخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل بلاحیه بودجه سال ۳۵ کشور اضافه شود دولت در ظرف مدت شش ماه از تاریخ تصویب لایحه بودجه سال ۳۵ حقوق کلیه مهندسین را که در بنگاه‌های مختلف دولت اعم از وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، شهرداری، بانک‌ها، بنگاه‌ها و غیره مشغول خدمت هستند یا خواهند شد تأمین نموده و با حقوق مهندسین سازمان برنامه متعادل خواهد ساخت. مهندس کاظم جفرودی.
نایب رئیس- آقای مهندس جفرودی.
مهندس جفرودی- یک فرصتی ضمن لایحه بودجه به دست آمده است و بنده چون در کمیسیون برنامه هستم فکرم این است که این لایحه برنامه هفت ساله انشاءالله در رأس هفت سال اجرا بشود. یکی از مشکلات بزرگی که همه آقایان نمایندگان محترم مجلس به آن وقوف دارند وجود مهندس و کارمند فنی است برای اجرای این برنامه‌ها قطع دارم که تیمسار سرلشکر انصاری وزیر محترم راه از جمله وزرائی هستند که عرایض بنده را صددرصد تصدیق می‌کنند این کارهای عمرانی به محض این که شروع بشود دیگر مهندس و کارمند فنی در وزارتخانه با حقوق دویست سیصد تومان باقی نخواهد ماند، بنابراین یک مقدار بودجه قابل ملاحظه‌ای داده‌ایم به وزارتخانه‌ها که این‌جا را به مرحله اجرا درآورند و این‌ها کارمند نخواهند داشت بنده پیشنهاد داده‌ام یعنی دولت را مکلف هم نمی‌گویم، گفته‌ام که دولت در ظرف شش ماه حقوق این‌ها را تعدیل کند دولت را به هیچ‌وجه مکلف نکرده‌ام (در این موقع ناطق پیشنهاد خود را به شرح سابق قرائت کرد) بنده مکلف هم نکردم آقای وزیر دارایی فرمودند، حالا تشریف ندارند فرمودند اگر کلمه مکلف را بردارید که یک مجوزی برای ما باشد این را خواهم پذیرفت من هم که مکلف را برداشتم.
نایب رئیس- دو مرتبه قرائت می‌شود.
(به شرح سابق قرائت شد)
این پیشنهاد خرج است و قابل رأی گرفتن نیست پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود در آخر سال ۱۳۳۵ به حساب اعتبار وزارت فرهنگ رسیدگی نموده و چنانچه صرفه‌جویی داشته باشد معادل ۳۰ میلیون ریال از آن را برای مصرف ساختمان‌های فرهنگی و دبیرستان و دبستان شهرستان‌ها تخصیص بدهد.
نایب رئیس- این پیشنهاد خرج است و اصلاً خواندن ندارد.
مسعودی- بنده با این پیشنهاد موافقم خرج هم نیست جزء بودجه است.
نایب رئیس- پیشنهاد خرج است من باید تشخیص بدهم مال خود دولت هم باشد اجازه نمی‌دهم از آقای انواری بپرسید این پیشنهاد خرج است صرفه‌جویی هر کدام یک محل‌هایی دارد شما می‌توانید برایش خرج تعیین کنید پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد):
پیشنهاد می‌کنم در تبصره ۱۸ جمله ۵ سال خدمت انتظامی به پنج سال خدمت در شهربانی به استثنای ماشین‌نویسی اصلاح و تبدیل شود.
نادعلی کریمی.
نایب رئیس- آقای کریمی.
کریمی- دیشب جناب آقای وزیر دارایی در عرایضی که بنده کرده بودم یک نوعی تفسیر فرمودند که با آنچه که بنده در نطقم قصد داشتم تطبیق نداشت بنده در عرایضم قصد اهانت خدای نخواسته به سایر مأمورین شهربانی نداشتم، بنده می‌خواستم عرض کنم که دستگاه شهربانی یک دستگاه حساسی است که انتظامات مملکت ما بستگی به وجود شهربانی دارد (صحیح است) و نظم مملکت را شهربانی اداره می‌کند.
اگر در خود شهربانی یک دو دستگی ایجاد بشود نتیجه و اثرش روی مملکت خواهد بود (صحیح است) این مأمورین انتظامی و دفتری که در شهربانی هست نظیر او هم در ژاندارمری هست، در ارتش هست، ولی ارتش هر وقت می‌خواهد کمک بکند فکر می‌کند کارمندی که از اول وقت اداری و سرویس اداری خدمت می‌کند تا به آخر و این خدمت اعم از این که در دفتر باشد یا در کلانتری باشد برای دولت یا گذشتن وقت کارمند فرقی نمی‌کند، عمر این کارمند تلف می‌شود باید به زندگی او کمک کرد. اگر منطق دولت در این است که مخارج گران است برای دفتری گران هست برای انتظامی هم گران هست اگر منظور این است که کمکی به وضع مالی آن‌ها بشود فرقی بین انتظامی و دفتری نیست عبارتی که بنده عرض کردم این بود که آن آقایان که در رأس امور انتظامی هستند مورد اتهام هم قرار می‌گیرند که خدای نخواسته عوایدی هم دارند این‌ها این اتهام را هم ندارند، تهمت است که به آن‌ها می‌زنند بنده عقیده ندارم که مأمورین دولت خدای نخواسته ناپاکند ولی این اتهام را به آن‌ها می‌زنند، این‌ها به قدری دور از جریان هستند که حتی مورد اتهام هم واقع نمی‌شوند در هر صورت این پیشنهادی که بنده کردم چون آقا فرمودند که حق گماشته را برای ماشین‌نویس می‌خواهید اولاً ما که نباید خودمان را گول بزنیم این‌جا گماشته وجود ندارد موضوع سر پول گماشته است دعوا بر سر لحاف ملانصرالدین است و الا موضوع گماشته و آردل واردنانس نیست، این پول است این پول را باید به کارمند بدهند چون آقای وزیر دارایی نقطه ضعفی پیدا کردند در پیشنهاد بنده و ماشین‌نویس را مثل زدند بنده ماشین‌نویس بی‌چاره را حذف کردم بلکه مورد تصویب مجلس شورای ملی قرار بگیرد مدتی هم برای سابقه خدمت قایل شدم که دارای همین مزایا باشد، برای دولت هم پیشنهاد خرج نیست برای این که همان پولی را که در نظر گرفته‌اند همان پول را بین کارمندان‌شان قسمت کنند این پیشنهاد بنده است.
نایب رئیس- آقای وزیر کشور.
وزیر کشور- این مطالبی که جناب آقای کریمی فرمودند البته همان طور که فرمودند خیلی مطلب حساسی است و در درجه اول به نظر می‌آید که یک تبعیضی در دستگاه شهربانی قایل شده‌ایم در صورتی که اگر به آن توضیحاتی که رئیس شهربانی در کمیسیون بودجه به عرض آقایان رساند توجه بفرمایید ملاحظه خواهید فرمود که ابداً تبعیضی قایل نشده‌ایم افسرانی که در قسمت انتظامی خدمت می‌کنند کارشان هم زیاد است و هم احیاناً خطر جانی درش هست (صحیح است) به همین مناسبت ما آمدیم به ارتش و ژاندارمری مزایا دادیم و به همین مناسبت به افسران انتظامی مزایا می‌دهیم و استدعای بنده و شهربانی این است که برای افسران انتظامی این مزایا را قایل بشویم اما این نکته‌ای که فرمودید ممکن است در آن جا تشنجاتی بشود بنده اطمینان می‌دهم که هیچ نوع تشنجی نمی‌شود بنده یک مسئله را باید به عرض آقایان برسانم که این قسمت خیلی مطالعه شده است، اولاً آن‌ها را محروم نکردیم یعنی گفته شده است به آن‌ها حق گماشته با اشل جدید داده شود و به کارمندان دفتری حق گماشته با اشل قدیم این نکته را باید به عرض آقایان برسانم که از یک رتبه مخصوص به بالا که حالا نظرم نیست از رتبه هفت یا هشت به بالا هر کارمندی حق دو گماشته دارد و ملاحظه می‌فرمایید که اگر بخواهید آن را عمومیت بدهید چه بودجه‌ای تحمیل می‌فرمایید بنده از دستگاه شهربانی نهایت رضایت را دارم و گمان می‌کنم آقایان محترم نهایت رضایت را داشته باشند (صحیح است) برای این که واقعاً در این چند ماه اخیر خدمات ذی‌قیمتی کرده است که بنده مکرر از آن‌ها تقریر کرده‌ام یک دستگاه پرسابقه‌ای است یک دستگاه واردی است به جریانات باید که تصویب بشود اگر دست‌مان برسد بنده نسبت به کارمندان اداری آن‌جا هم مزایایی قایل خواهم شد (احسنت) این را به آقایان عرض کنم به جهت این که آن‌ها هم واقعاً در این خدمت شریک هستند بنده
تصادفاً دیشب از همین جا که رفتم در شهربانی یک کاری داشتم و بعد دنباله کار به آن‌جا کشیده شد که بروم اداره کارگزینی را ببینم بنده اطمینان می‌دهم که بایگانی که در شهربانی فعلی ما هست و سوابقی که مرتب شده در هیچ یک از شهربانی‌های مترقی کشورهای خاورمیانه نیست بنده این را ادعا می‌کنم، و دیشب دیدم قسمت انگشت‌نگاری و غیره همه آن‌ها را کارمندان دفتری می‌کنند، اما می‌خواهم عرض کنم در این مسئله به خصوص اگر این تبعیض این طوری که می‌فرمایید اولاً که تبعیض نیست، اگر این طوری که می‌فرمایید این را از بین ببریم نتیجه این خواهد شد که آن افسری که جانش در خطر هست و می‌بایستی هر آن جان خودش را به مهلکه بی‌اندازد در یک مواقع خاصی آن وقت می‌گویند فرقی نیست پس ما فشار بیاوریم خودمان را وارد دفتر بکنیم (قنات آبادی- کما این که قبلاً می‌کردند) این را قبلاً شهربانی خیلی مطالعه کرد و اتفاقاً بنده هم که باز رفتم مجدداً این مسئله را مطالعه کردم و عرض کنم با نهایت رضایت که از کارمندان دفتری داریم مردمان شریفی هستند زحمت زیاد می‌کشند اما فعلاً اجازه بفرمایید که با این طبق بودجه‌ای که داریم فعلاً این طور باشد و بنده قول می‌دهم که در آینده انشاءالله برای آن‌ها یک فکر اساسی دیگری بکنم، اما این را هم عرض کنم که این پیشنهاد فعلاً دو سه میلیون تومان تقریباً اضافه می‌کند بر خرج بنابراین استدعا می‌کنم پس بگیرید.
کریمی- بنده با توضیحی که جناب آقای وزیر کشور دادند و نظر به پیشنهادی که تیمسار صفاری برای تمیم این کار دادند پیشنهادم را پس می‌گیرم.
نایب رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد):
پیشنهاد می‌نمایم ارقام مقرری نمایندگان مجلس شورای ملی و سنا از بودجه هزینه عمومی کشور موضوع شماره ترتیب ۳ و ۴ کسر شود.
رضا افشار.
نایب رئیس- مطابق آیین‌نامه بحث ندارد و آخر سر رأی علیحده می‌گیریم (رضا افشار: اجازه بدهید توضیح بدهم) آیین‌نامه را بخوانید توضیح ندارد آیین‌نامه می‌نویسد پیشنهاد حذف به منزله تجزیه است و توضیح ندارد و بنده هم مجبورم این آیین‌نامه را اجرا بکنم پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد):
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده واحده بودجه سال ۳۵ اضافه شود:
تبصره- دولت مکلف است مدت شش ماه در مورد غلّه و نان روش واحدی در تمام کشور بر مبنای تشویق زارعین کشت غلّه و از بین رفتن زیان دولت در این مورد اتخاذ نمایند.
رضائی
نایب رئیس- آقای رضائی.
رضائی- یکی از ارقامی که امسال در بودجه کل کشور دیده می‌شود چه در کمیسیون بودجه در همان نظر اول جلب توجه کرد و چه در مجلس شورای ملی در موقع بحث و در لایحه بودجه کل کشور هم جناب آقای خلعتبری و هم جناب آقای صدرزاده، بنده در جلسه بودم دیدم که تذکر دادند این موضوع زیان غلّه و نان است که در بودجه است می‌بایستی که ما یک قدری به عقب برگردیم ببینیم که چرا اساساً این موضوع اداره تثبیت در زمان رضا شاه کبیر تشکیل شد در آن موقع به علت این که بعضی از سال‌ها که سال خوب بود نرخ غلّه تنزل می‌کرد و بعد زارعین سال بعد و مخصوصاً دیم کارها نمی‌رفتند دنبال کشت غلّه و سال بعد قحطی ایجاد می‌شد و میزان و محصول پایین می‌آمد و سطح کشت پایین می‌آمد، آمدند نرخ عادلانه‌ای تعیین کردند برای غلّه، یک نرخ ثابت که زارع همیشه تشویق بشود و برود دنبال کشت غلّه، نتیجه اتخاذ این سیاست این بود که ما در آن موقع همیشه فروشنده غلّه بودیم، سالی بیست هزار تن سی هزار تن ده هزار تن به تفاوت غلّه فروخته می‌شد، اما امروز دو ایراد هست به سیاست فعلی که در مورد غلّه و نان است، ایراد اولی که هست این است که نرخ غلّه که از زارع خریده می‌شود این هیچ تناسبی با قیمت سایر کالاها ندارد (صحیح است) و نتیجه‌اش این شده است که زارع دنبال کشت غلّه نمی‌رود و در اکثر نقاط که کشت دیم وجود دارد و بایستی با دست درو بشود خیلی از اوقات و بعضی از سال‌ها اتفاق می‌افتد که حتی مزد کارگری که می‌بایستی داده شود تا درو کند با قیمت خود غلّه تطبیق نمی‌کند نتیجه این سیاست و نتیجه تعیین این نرخ این شده است که ما چندین سال است واردکننده غلّه شده‌ایم و این برای مملکت فلاحتی به نظر بنده ننگ است.
مسئله دومی که وجود دارد این است که در مملکت یک بام و دو هوا نمی‌شود، اگر دولت مسئول تأمین نان مردم این کشور است مسئول تأمین نان مردم سبزوار هم هست مسئول تأمین نان مردم نیشابور و کاشمر اهواز و بوشهر و دزفول هم هست (صحیح است) ولی دولت خودش را در مورد سایر شهرستان‌ها مسئول نمی‌دادن سبزوار می‌گوید شهرداری باید نان را تأمین کند غلّه را به نرخ پایین از زارع و مالک سبزواری به زور می‌گیرند، دارایی غلّه را وصول می‌کند اما همین غلّه را حمل می‌کند به تهران همین غله‌ای که به نرخ پایین تحمیل کردند به زارع آذربایجانی و سبزواری و خراسانی این را با نرخ کم می‌آورند تهران تازه ۴۵ میلیون هم رویش می‌گذارند باج می‌دهند به تهران (صحیح است) چرا؟ بنده می‌گویم اگر مسئول تأمین نان تمام کشور دولت است باید تمام کشور را تأمین کند دولت نمی‌تواند در مملکت به چشم صیغه و عقدی نگاه کند تمام مردم مملکت از نظر دولت علی‌السویه هستند اگر وزارت دارایی مسئول تأمین نان مردم است در تمام کشور است اگر شهرداری‌ها هستند در تمام کشور شهرداری‌ها باید باشند نان تهران را وزارت دارایی تأمین می‌کند اما نان سبزوار را شهرداری چرا؟ بنده پیشنهاد کرده‌ام که آقا دولت این روشی را که تا امروز داشته است که نتیجه‌اش این شده است که یک مملکت فلاحتی خریدار غلّه شده است و باز نتیجه‌اش این شده است که دولت ۴۵ میلیون تومان فقط برای تأمین نان تهران بدهد با وجودی که غلّه را با آن نرخ پایین می‌گیرد از زارع چون نظر من اسم این خرید نیست و با وجود این ۴۵ میلیون تومان رویش می‌گذارد ضرر می‌دهد و خودمان می‌دانیم که به دست مردم تهران هم تازه نان ارزان و حسابی نمی‌رسد از همان دستی که سیلو تحویل می‌دهد صاف می‌رود در میدان لااقل پنجاه شصت درصدش فروخته می‌شود به نرخ آزاد، بنابراین بنده پیشنهاد کردم در ظرف شش ماه بنشینند مطالعه کنند و یک سیاست جدیدی در مورد غلّه و نان اتخاذ کنند که این سیاست باید مبتنی بر روی سه اصل باشد، اصل اول این باشد که در تمام کشور این سیاست واحد باشد، اصل دوم این باشد که تشویق شود زارع به کشت غلّه و نتیجه سطح کشت غلّه ما بالا برود و میزان محصول بالا برود، سومش این باشد که این زیانی که دولت از بابت غلّه ونان تحمل می‌کند از بین برود، درظرف شش ماه متخصصین بنیشینند و مطالعه کنند و یک راه حلی پیدا کنند.
نایب رئیس- آقای وزیر بازرگانی.
وزیر بازرگانی- اگر پیشنهاد کتبی جناب آقای رضائی را ملاحظه بفرمایید به نظر بنده پیشنهاد کتبی ایشان با توضیحات شفاهی‌شان فرق دارد (رضائی- خیر هیچ فرقی ندارد) اگر پیشنهاد جناب‌عالی این است که در ظرف شش ماه خوشبختانه آقای وزیر دارایی هم تشریف آوردند، دولت مطالعه بکند و تصمیم بگیرد مخالفتی با این نیست و در شش ماه مثل این که نوشته‌اید در پیشنهادتان که عملی بکنند (رضائی- بنده قبول دارم هر جایش را بخواهید اصلاح کنید) ملاحظه کنید می‌نویسد روش یک نواخت اتخاذ کند یعنی همان عملی که الان می‌شود در سبزوار هم می‌شود، این غیر از این است که تصمیم بگیرد شفافاً فرمودید که تصمیم بگیرد یعنی مطالعه کند و در ظرف شش ماه تصمیم بگیرد حالا دولت می‌خواهم عرض کنم که اخیراً متوجه این عمل شده است و شدیداً دارد مطالعه می‌کند، چه از حیث کشاورزی چه از حیث قیمت و چه از حیث ضرری که الان متحمل می‌شود و دولت جدا تصمیم گرفته است که این غلّه و نان را به خود مردم واگذار کند و عمل یک نواخت شدن را بکند در تمام کشور منتهی در ظرف شش ماه عملی کردن این غیرمقدور است این مطالعه دقیقش در ظرف شش ماه ممکن است عملی بشود و خواهد شد دولت این‌ها را می‌کند ولی عمل کردنش در ظرف شش ماه مقدور نیست این کار نمی‌شود نانی را که در بعضی جاها خرید کرده‌اند کیلویی سه ریال این را نمی‌شود در ظرف شش ماه کرد شاید دو سال یا سه سال بشود کرد، بنده چون آقای وزیر دارایی تشریف آوردند و تصور می‌کنم اطلاعات بیشتری داشته باشند ایشان خواهند فرمود.
نایب رئیس- آقای داراب مخالفید بفرمایید.
داراب- اوضاع واحوال اقتصادی مملکت متأسفانه باعث شده که از چندی پیش به این طرف نسبت بسیاست نان دولت از هر طرف اعتراض بشود بنده عرض کردم از هر طرف ولی فکر می‌کنم طرف‌ها مشخص و معیند از کدام طرف این اعتراض می‌شود؟ آقایان سیاست نان یک سیاست اجتماعی مملکت است و پایه سیاست اجتماعی است و به این آسانی اعتراض کردن و تقاضای تغییر این سیاست را کردن معقول نیست (صحیح است) بنده فکر می‌کنم آنچه وظیفه دولت است در وهله اول این است که مردم فقیر و بی‌بضاعت نان ارزان داشته باشند، این در وهله اول است هیچ یک از محصولات ارزاقی این مملکت حتی برنج، بنده خودم گیلانی هستم ولی اعتراف می‌کنم حتی برنج به این اندازه مؤثر در سیاست مملکت نیست (صحیح است) بنا بر آنچه تحت عنوان مطالعه وغیره پیشنهاد می‌شود من فکر می‌کنم متزلزل کردن سیاست مملکت است، این اعتراضی که به نان می‌شود نمی‌خواهم پرده بردارم و نمی‌خواهم آشکار بگویم ولی بنده توجه میلیون‌ها افراد بی‌بضاعت را که حقوق ناچیز می‌گیرند جلب می‌کنم و یک‌شاهی به نان آن‌ها اضافه شدن را سیاست غلطی می‌دانم آقایان این سیاست را تعقیب نفرمایید و تحت تأثیر تلقینات نروید حرف مردم را گوش بکنید افکار مردم را گوش کنید بنابراین بگذارید دولت خود آنچه امروز وسیله دارد و می‌تواند به کشت گندم کمک کند آن وسایل را به شما پیشنهاد بکند باید کشت محصول گندم را بالا برد و وسایل داد به زراعین، این‌ها کشت را بالا می‌برد نه این که نرخ نان را بالا ببرند، آنچه که شما می‌خواهید و آنچه که ملت می‌خواهد و آنچه که کارگران و زارعین می‌خواهند این است که کشت محصول گندم
بالا برود نه قیمت نان.
نایب رئیس- آقای وزیر دارایی.
وزیر دارایی (فروهر)- عرض کنم پیشنهادی که آقای رضائی فرمودند به عقیده بنده جز این که بخواهند در اطرافش صحبتی بکنیم از نظر دادن توضیح و از نظر این که به امور و به حقایق امور آشنا بشویم این یک حرفی است، ولی از نظر قانونگذاری نمی‌تواند اثری داشته باشد، آقای رضائی با یک نظر بسیار بسیار صحیحی این موضوع را این‌جا مطرح فرمودند و بنده متشکر هستم که مجال دادند توضیحاتی به عرض مجلس محترم شورای ملی برسانم ولو این که به عقیده بنده با این توضیحی که عرض می‌کنم تبصره را مسترد بفرمایند لطفاً، لطف مجددی فرموده‌اند و آن این است که وضع غلّه به طور کلی از نظر سیاست کلی و از نظر وضع فلاحتی مملکت تقریباً صورت خوشی ندارد برای این که جمعیت به طور قطع و یقین به مناسبت پیشرفت امور بهداشت و اقداماتی که در جلسه قبل هم به استحضار نمایندگان محترم رساندم و از طرف دوایر و بسیاری قسمت‌های مختلف دولت شده است امور بهداشت البته متأسفانه نمی‌توانم بگویم در تمام کشور ولی خوب ترقی زیادی کرده است و رو به پیشرفت است، در نتیجه ازدیاد بهداشت و باز به همان نسبت خیلی کم ترقی فرهنگ، مردم بیشتر متوجه به امور بهداشتی شده‌اند و در نتیجه این کار بر تعداد جمعیت به طور قطع و یقین در تمام کشور افزوده شده است (صحیح است) از طرف دیگر هم قدر متین در شهرها هم بر سطح زندگی افزوده شده یعنی سطح زندگی بالا رفته است و به همین نسبت هم مصرف مردم زیادتر شده است پس اگر ما معتقد بشویم که سطح تولید پایین آمده است به طور قطع نمی‌توانیم بگوییم که به این نسبتی که بر تعداد جمعیت و بر ازدیاد مصرف افزوده شده بر تولید غلّه بالاخص گندم افزوده نشده است (صحیح است) این را بنده لاعلاجم که حقایقی را عرض کنم و باید ابتلائات به اطلاع عموم برسد مجلس شورای ملی یعنی جایی که مردم از همه قضایا مستحضر شوند، ملاحظه فرمودید این مسئله جلب توجه دولت را کرده است از دو نظر، یکی از این نظر که همیشه سوابقش هم هست، پرونده‌ها و دوسیه‌ها هم هست، دولت در درجه اول آن آدمی که اسمش را می‌گذارند وزیر دارایی و هزارونود ونه بدبختی و گرفتاری دارد یکی از آن دلهره‌هایش، یکی از آن گرفتاری‌هایش این است که‌ای وای وضع غلّه چه می‌شود؟ یکی هم از نظر زیانی که واقعاً تحمیل بر بودجه دولت می‌شود در ظرف این ۱۲ ساله ۱۳ ساله اخیر، صدها میلیون تومان این زیان را بودجه دولت قبول کرده، بودجه دولت هم چیزی نیست جز مالیاتی که مالیات بده می‌دهد، پس تحمیل بر آن‌ها شده است، با توجه به این دو مسئله دولت قبل از این که قانون بودجه مطرح بشود، ببخشید مجبورم یک توضیح دیگری را عرض کنم، به طور قطع سطح کشت پایین نیامده برای این که مردم آذوقه دارند و غذا می‌خورند حالا اگر یکی دو سالی در این ستون ده دوازده ساله اخیر از خارج غلّه آمده است روی عوامل فوق‌العاده بوده مثلاً خشکسالی بوده، سنه ۱۳۲۸ این قسم بود (بختیار- مثل امسال خوزستان) امسال که الان ما تویش هستیم نمی‌توانم بگویم وضع غلّه کشور خیلی جالب توجه است ولی قدر متیقن قحطی نبوده است و این گندمی را که ما اخیراً از آمریکایی‌ها می‌گیرم و صدردرصد به نفع مملکت است این هم برای دو سه ماه دیگر می‌رسد پس ملاحظه می‌فرمایید اساس کشت خودش را تأمین کرده، پس سطح کشت پایین نیامده است اما نبایستی قانع شد و راضی شد به این کار، این بود که دولت در نظر گرفت که در این کار مطالعه کند و همان طوری که آقا فرمودند آن‌ها که می‌خواهند دولت را مکلف کنند به عقیده بنده دولت خودش را قبل از این اخلاقاً مکلف کرده و از نظر این که خودش را خدمت‌گزار مسئول ملت و مملکت می‌داند خودش در صدد برآمد این موضوع را مطالعه کند یکی بالا رفتن سطح تولید است که آن‌هم اجازه بفرمایید آقای داراب عرض کنم سطح تولید بی‌خود و بی‌جهت بالا نمی‌رود واضافه کردن تولید، بالا رفتن تولید، تشویق می‌خواهد، موجبات تهیه بازارمی‌خواهد، وسایل می‌خواهد، عوامل می‌خواهد، چاه می‌خواهد، سطل می‌خواهد، تنقیه قنات می‌خواهد، عرض کنم پول می‌خواهد، تراکتور می‌خواهد، و قس‌علی‌ذلک آقا خوب این‌ها کارهایی نیست که دولت الان بنشیند بگوید ۵۰۰ چاه عمیق در تمام کشور در ظرف ۲۴ ساعت بزنید و فلان سد را هم ایجاد کنید این‌ها وقت می‌خواهد جناب آقای داراب دولت دارد مطالعه می‌کند و این مطالعه‌اش تا حدی که بنده می‌توانم خدمت‌تان عرض کنم اتفاقاً دیروز هم در کمیسیون شماره ۴ که امور مالیات بردرآمد را در سنا رسیدگی می‌کند این مسئله توضیح داده شد، در صورت مجلس کمیسیون سنا هم مسطور است دولت دارد رسیدگی می‌کند و خیلی دقیق به این نتیجه رسیده است البته این که عرض می‌کنم صددرصد پخته و کامل نیست که می‌بایستی در مورد نرخ غلّه تجدید نظر شود یعنی باید همان طوری که از زارع و فلاح ایرانی هر عنوانی که رویش می‌گذارید دهقان ملاک زارع آن کسی که با زراعت سر و کار دارد همان طوری که اجناس را به نرخ بین‌المللی می‌خرد و مصرف می‌کند، قماش است قند است و قس‌علی‌ذلک همان طور هم باید محصولش را به قیمت بین‌المللی از او بخرند (صحیح است) این اساس فکری است که دولت الان اتخاذ کرده است قیمت را تا حدی که بنده اطلاع دارم البته این‌ها نتیجه قطعی نیست بنده با این قید به استحضار مجلس می‌رسانم چون معاون وزارت دارایی هم در آن کمیسیون شرکت دارند اصولاً روی این فکر رفته‌اند آقایان مسبوق باشند که بد نیست کار که محرمانه نیست آمده‌اند مأخذ قیمت بین‌المللی سه تا مملکت تولیدکننده گندم را در نظر گرفته‌اند یکی آمریکا و کانادا که از لحاظ وضع جغرافیایی یکی است یکی هم استرالیا و یکی هم آرژانتین که این‌ها جاهایی هستند که تولیدکننده گندم در درجه اول هستند، قیمت بین‌المللی را این‌ها تعیین می‌کنند با توجه به آن قیمت که تا حدی که بنده اطلاع دارم الان تفاوت نوع و جنس به تفاوت این که گندم را به اصطلاح در خن کشتی می‌ریزند یا توی کیسه می‌ریزند قیمت بین‌المللی بین ۵۷ تا ۶۰ دلار است توجه بفرمایید، خوب البته کرایه را هم باید رویش کشید این مطالعات به این‌جا رسیده و به طور قطع و یقین بنده اطمینان دارم و ایمان دارم در ظرف دو سه هفته دیگر به نتیجه قاطع این کار یعنی در طول فروردین و اردیبهشت، قبل از آن که محصول به دست بیاید توجه کرده‌ایم به این معنی و دولت در سیاست غلّه خودش تجدید نظر خواهد کرد و این قضیه محرز است و بنده استدعا می‌کنم از جناب آقای رضائی این پیشنهادی که فرمودند با توجه به عرایضی که کردم به بنده لطفی بفرمایند و مسترد دارند منوط به نظر خودشان است.
رضائی- بنده مسترد می‌کنم.
نایب رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(پیشنهاد آقای تیمورتاش به شرح زیر قرائت شد):
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به قانون بودجه اضافه شود:
شورای عالی اقتصاد شامل مقررات قانون استخدام نمی‌باشد.
نایب رئیس- آقای تیمورتاش.
تیمورتاش- عرض کنم آقایان محترم توجه داشتند و جناب آقای خلعتبری که در بیاناتشان مخصوصاً راجع به شورای عالی اقتصاد بیانات مفصلی فرودند شورای عالی اقتصاد در واقع مرکزی است که باید امور مربوط به اقتصاد را تمرکز بدهد و اظهار نظر و امعان نظر در اطرافش بکند طبیعی است که یک چنین دستگاهی نمی‌تواند با حقوق‌های ناچیز و کمی که به اشخاص داده می‌شود ازآن‌ها استفاده کند مخصوصاً به دلیل این که باید اشخاص کارآمد و متبحری در این کار باشد با این ملاحظه است که بنده این پیشنهاد را تقدیم کردم که در واقع برای این که این دستگاه منشاء اثر باشد و مفید فایده باشد مشمول قانون مقررات استخدام از لحاظ پرداخت حقوق و فوق‌العاده نباشد این خلاصه عرض بنده است که به صورت پیشنهاد تقدیم کردم.
نایب رئیس- آقای وزیر دارایی در این باب نظری دارید؟
وزیر دارایی- بنده موافقم با پیشنهادی که فرموده‌اند.
نایب رئیس- پس محدودش کنید.
تیمورتاش- طبیعتاً محدود است به مقدار بودجه‌ای که دارد.
نایب رئیس- بسیار خوب (بعضی از نمایندگان- یک مرتبه دیگر بخوانید)
(پیشنهاد آقای تیمورتاش مجدداً به شرح سابق قرائت شد)
نایب رئیس- رأی می‌گیریم با این پیشنهاد آقایانی که موافق‌اند قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(پیشنهاد آقای ارباب به شرح زیر قرائت شد):
پیشنهاد می‌کنم ردیف ۶ از بند الف هزینه شورای عالی اقتصاد به ۵ میلیون ریال تقلیل داده شود.
نایب رئیس- آقای ارباب.
ارباب- از همکاران محترم تمنی دارم یک دقیقه توجه کنید، آقا یک موضوع اقتصادی کوچکی ما داریم به قدری در اطراف این موضوع هر روز یک دستگاهی ایجاد می‌شود که زاید بر اصل هستند ما وزارت بازرگانی داریم یک طرف، وزارت صنایع داریم طرف دیگر در وزارت بازرگانی اسم می‌برم یک کارمندی که سال‌هاست حقوق از دولت می‌گیرد و محققاً هیچ یک از اقتصادیون کشور ما به اندازه این شخص اطلاعات اقتصادی ندارند و آن آقای احمد معزی است (نمایندگان- نمی‌شناسیم) بنده خوب می‌شناسم برای این که تجربه دارد شما از این اشخاص که حقوق می‌گیرند استفاده نمی‌کنید و می‌روید دنبال استخدام جدید شخص دیگری است به نام صفاری به علاوه شخص آقای وزیر بازرگانی است که از اول تا حال ورزش او در امور اقتصادی و بازرگانی است یک قسمت چای مثلاً مربوط به سازمان برنامه است، پنبه مربوط به جای دیگر است، برنج مربوط به جای دیگر است، این وسط یک شورایی که ایجاد شده مخصوصاً اداره چای سازمان برنامه زمانی که فته طلب‌های مرده‌ها و سرایدارها را گرفت و ۱۲ میلیون تومان پول دولت از بین رفت یکی از همان عوامل دارد در همین مقررات پروانه ورود چای شرکت می‌کند، حساب در کار نیست هر روز لباس اشخاص عوض می‌شود به صورت دیگری می‌آیند، با وجود یک چنین وزارت بازرگانی یک کارها و افکار لاینحلی نیست که این‌ها از عهده برنیایند. به علاوه ما خیلی مطلعینی در امور اقتصاد داریم که این‌ها حاضرند مجانی بیایند و جلسه کنند و فکر بدهند، بنابراین برای این که به فکر آقای دکتر مقبل هم توجه کنید و از فکرشان استفاده کنید بنده عرض کردم یک میلیون ریال فعلاً حقوق بگیرند یک کمک منظمی
بکنند بگویند آب را کجا باید بست، خرمای میناب دارد می‌پوسد بپوسد این‌ها می‌نشینند حساب آمریکا را می‌کنند، این‌ها حساب این مملکت را نمی‌دانند همین کاشانی‌ها می‌دانند، همین صفاری‌ها می‌دانند یک کسی از اروپا می‌آید می‌نشیند کتاب می‌نویسد این قدر که در کشور ما کتاب نوشته شد و برنامه نوشته شد در هیچ کجای دنیا این قدر کاغذ مصرف نشد و به نیتجه هم نرسید، بنابراین بنده عرض کردم که کمک به بودجه کنید و ۵ میلیون ریال را تقلیل بدهید یک میلیون ریال، بدهید به یکی دو نفر که کمک نظری بکنند بیشترش، والله به خدای متعال با اطلاعاتی که بنده دارم زاید است.
نایب رئیس- آقای مشایخی مخالفید بفرمایید.
مشایخی- آقای ارباب به همان دلایلی که خودتان ذکر کردید که سازمان‌های مختلفی هست که در امور اقتصاد مطالعه می‌کنند و هنوز وضع اقتصادی ملمکت ما خوب نیست ایجاب می‌کند که یک دستگاه بالاتر و بزرگ‌تر و مجهزتر، از مردمان اقتصادی در این مملکت ایجاد شود که هم‌آهنگی در سازمان‌های اقتصادی ایجاد کند و تدابیری اتخاذ کند که با تصمیمات فوری دنیا برای بهبود اقتصادیات کشور هم‌آهنگ و مؤثر باشد آقای دکتر مقبل که خودتان هم از او تقدیر و تعریف کردید بسیار مرد دانشمند و فعال و مؤثر در امور اقتصادی کشور است (ارباب- ما کاری به شخص نداریم) این دستگاهی که به نام شورای عالی اقتصاد تشکیل می‌شود منظور این است که از اشخاص بصیر و مطلع به اوضاع اقتصادی کشور بنشینند و برای بهبود اوضاع اقتصادی کشور اعم ازامور تجاری و معادن وغیره مطالعه کنند ومن قطع دارم با مسئولیتی که آقای دکتر مقبل قبول کرده‌اند در این کار منشاء اثری واقع می‌شوند، اما راجع به بودجه ما اقلاً در مجلس نبایستی بدون اساس برای تقلیل بودجه جایی یا دستگاهی نظریه‌ای اتخاذ کنیم وقتی که دولت لایحه‌ای می‌آورد و خرج آن را برآورد می‌کند قدر مسلم این است که تا آن میزان خرج داریم، بنابراین با اساس وضع اقتصادی و دستگاه اقتصادی شما موافق‌اید و چون موافقت دارید خواهش می‌کنم تقلیل بودجه‌اش را پس بگیرید واجازه بدهید همین مبلغ باشد.
ارباب- بنده پس می گیرم.
نایب رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود
(پیشنهاد آقای صادق نراقی به شرح زیر قرائت شد)
به وزارت کشاورزی اجازه داده می‌شود که لوازم فنی مورد نیاز آفات نباتی و حیوانی از قبیل سموم و دارو و سمپاش و هواپیما و سرنگ و سوزن را پس از تشخیص کمیسیون عالی قنی کشاورزی مستقیماً و بدون رعایت تشریفاتت مناقصه از کارخانجات سازنده خریداری نماید ملاک تعهد موضوع ماده ۲۷ قانون محاسبات عمومی در مورد این خریدها تا تاریخ افتتاح حساب و سفارش خواهد بود.
نایب رئیس- آقای صادق نراقی.
صادق نراقی- عرض می‌شود عرض می‌شود، یکی از مشکلات این مملکت موضوع مناقصه و مزایده است که مفهوم حقیقی مزایده یعنی مناقصه و مهفوم حقیقی مناقصه یعنی مزایده، حالا عرض می‌کنم بنده چند سال قبل در روزنامه‌ها خواندم که دولت چند تا یخچال داشت و می‌خواست آن‌ها را به اجاره واگذار کند اتفاقاً بعد از این که تشریفات به عمل آمد تا پیشنهادها را گرفتند و خواندند ماه اردیبهشت شد و آن یخچال‌ها آن سال یخ نگرفتند، ملاحظه می‌فرمایید این مشکل در تمام ادارات کم و بیش در تمام جاهایی که مناقصه و مزایده هست وجود دارد و این وضعی است که حقیقتاً به ضرر مملکت تمام می‌شود. بنده در جنوب بودم یکی از اطبای شرکت نفت شکایت می‌کرد که چندین پنی‌سیلین‌ها را وقتی که به مناقصه گذاشته‌اند اشخاصی که پیشنهاد دادند از کسانی بودند که از کارخانه‌های ارزان تهیه می‌کردند و اجناس فاسد تحویل می‌دادند، امروز وزارت کشاورزی هم به طوری که بنده اطلاع دارم دچار این مشکل شده یعنی سمومی که برای دفع آفات نباتی لازم است و باید حتماً به موقع خودش برسد مؤثر نیست از طرفی باید از بهترین کارخانجات و بهترین جنس‌ها تهیه شود همه آقایان می‌دانند که در این دو سه سال سمومی که مصرف می‌شد نتیجه از آن نمی‌گرفتیم به باغ خود بنده آمدند سم برای کشتن آفت سیب زدند مؤثر واقع نشد علتش همین قضیه مناقصه است و در دنیا کارخانجاتی که معروف هستند تمام کار را در وزارت کشاورزی بکنند در کمیسیون‌های فنی بکنند و ما هم دست این‌ها را باز بگذاریم و آن مشکلاتی که مأمورین محاسباتی وزارت دارایی و وزارت کشاروزی می‌کنند و به موجب قوانین جاریه حق دارند این اشکال را ایجاد کنند و اشکال‌تراشی کنند از بین بردارید والا آنچه بنده اطلاع دارم تاکنون سموم لازم را نخریده‌اند، اما راجع به ماده ۳۷ قانون محاسبات عمومی که اسم بردم این است که اگر الان این را ما تصویب بکنیم و سفارش بدهند جنس در ۳۵ وارد می‌شود و آن وقت نمی‌توانند از این تعهد استفاده کنند مجبور خواهند شد آن پولی را که دارند به صرفه‌جویی ببرند و مجدداً یک قانون دیگر بیاورند نظر بنده این بود که دست وزارت کشاورزی در سفارش دادن این سموم به بهترین کارخانجات باز باشد و از طرف دیگر هم چون این سفارش در سال بعد داده خواهد شد اشکالی از لحاظ مصرف اعتبارش نباشد.
نایب رئیس- آقای مرآت اسفندیاری مخالفید؟
مرآت اسفندیاری- خیر قربان.
نایب رئیس- آقای صدرزاده مخالفید بفرمایید.
صدرزاده- عرض کنم بنده این طور تصور می‌کنم که گاهی ادرات دولتی به جای این که وظیفه خودشان را در موقع انجام بدهند انجام نمی‌دهند و آن وقت قوانین را تغییر می‌دهند و از اصول کنار می‌روند تهیه سم و وسائل دفع آفات را باید اقلاً چند ماه جلوتر شروع کنند ولو این که عمل مناقصه را هم به جا بیاورند باز تأخیری در کار نخواهد شد (سلطانمراد بختیار- باید به جا بیاورند) بنده هم عرض کردم که اگر هم عمل مناقصه را به جا بیاورند، بنده تصور می‌کنم که به جای این پیشنهاد اگر پیشنهاد بشود که اعتباراتی که در هر سال برای دفع آفات به وزارت کشاورزی داده می‌شود قابل مصرف باشد برای سال آینده بهتر خواهد بود ولی راجع به این که قانون محاسابت عمومی را در این امر به خصوص را رعایت نکنند ممکن است در آینده ایجاد اشکالات بشود.
نایب رئیس- آقای وزیر دارایی.
وزیر دارایی- تا حدی که بنده اطلاع دارم این پیشنهاد با موافقت جناب آقای وزیر کشاورزی بوده است و دیشب هم این‌جا با بنده صحبت می‌کردند منظور این فرمایشی که جناب آقای صدرزاده کردند از آن نظر نیست که بخواهند درآن دفعه آخر این کار را بکنند منظور سر یک مسئله است بنده شخصاً از امور سموم و دوا و کارهای شیمیایی وا ین ترتیبات هیچ گونه اطلاعی ندارم اشکال سر این است که عرض می‌کنم حضور آقایان، قضیه مناقصه در مورد بعضی از محصولات شیمیایی اصولاً اشکالاتی تولید می‌کند حالا شیمیایی را کار ندارم فرض بفرمایید مثل خیلی چیزها فرضاً دولت می‌خواهد مناقصه بگذارد که ۵۰ تکه فرض بخرد و نظرش را بگوید آخر چی چی را مناقصه می‌گذارد؟ فرش کرمان است؟ فرش کاشان است؟ اراک است، مشک آبادی است، تبریز است، فرش انواع واقسام است مناقصه این است که موارد مشابه آن هم باشد، اما از قراری که جناب آقای وزیر کشاورزی توضیح می‌فرمودند همان طوری که در مورد دوا نمی‌شود مناقصه گذاشت فرضاً که شما می‌خواهید پنی‌سیلین فلان مارک را بخرید یا اسیسیالیته فلان فابریک را ما در این‌جا این اشکالات را داریم که می‌خواهیم مستقیماً از دست اول بخریم، توجه بفرمایید، و می‌فرمودند که در نتیجه مناقصه وا ین ترتیبات غالباً اجناس فاسد و بد تحمیل می‌شود یعنی عرض می‌کنم مواد شیمیایی را می‌گویند با آب و انواع و اقسام محصولات دیگر مخلوط می‌کنند و هم پول دولت از بین می‌رود و هم مبارزه با آفات، و این گرد د، د، ت و سایر سموم اثرات خودش را نمی‌دهد به دلیل این دو مورد خاص است و آقای وزیر کشاورزی خودشان توجه فرمودند چون تشریف نداشتند می‌بایست ایشان توضیح می‌دادند، بنده در غیاب ایشان لازم می‌دانستم که به استحضار آقایان محترم برسانم گذشته از این که جناب آقای خلعتبری در نطق مفصل مثبت‌شان راجع به مزایده و مناقصه بحث فرمودند این باید اصولش باشد اما باید قطعاً یک تجدید نظرهایی بفرمایید که اصل را هم از بین نبرد که اگر از بین برود هزارها معایب و مفاسد دارد این است که از نظر شخصی بنده از نظر تسهیل کار وزارت کشاورزی اگر با این پیشنهاد موافقت بشود به مورد است، بسته به نظر آقایان است.
نایب رئیس- رأی گرفته می‌شود پیشنهاد راجع به ترک مناقصه در خریدهای کشاورزی در مورد این پیشنهاد آقایانی که موافق‌اند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. نظیر این پیشنهاد هم رسیده که قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد):
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به لایحه بودجه اضافه شود.
برای تهیه سموم ساخت کارخانه‌های خارجی که مورد نیاز وزارت کشاورزی برای دفع آفات می‌باشد در صورتی که مستقیماً و بلاواسطه از کارخانه سازنده خریداری گردد رعایت تشریفات ضرورت نخواهد داشت.
دکتر پیرنیا
نایب رئیس- آقای دکتر پیرنیا که تشریف ندارند.
مهندس جفرودی- بنده هم امضاء کرده‌ام.
نایب رئیس- بفرمایید.
مهندس جفرودی- این پیشنهادی که آقایان ملاحظه می‌فرمایید علاوه بر جهات تجارتی دلایل فنی هم دارد وزارت کشاورزی عده‌ای از این سموم را مثل د. د. ت و اقسام دیگر که می‌خرد این‌ها را وقتی می‌آورند این‌جا تقلب می‌کنند، و د. د. ت واقعی نیست، راه اصلی این است که وزارت کشاورزی بتواند مستقیماً از کارخانه بخرد (وزیر بهداری- وزارت بهداری بیشتر از همه استفاده می‌کند موافقت بفرمایید که بهداری هم اضافه شود) ما حرفی نداریم شما که می‌دانید آقای وزیر بهداری قیمت دارو دست اول ارزان‌تر است (نادعلی کریمی- و بهداری اضافه فرمایید) اجازه بفرمایید.
نایب رئیس- این پیشنهاد نظیر پیشنهاد قبلی است که تصویب شد.
مهندس جفرودی- بنده مجدداً می‌خوانم آقایان توجه بفرمایید، برای تهیه سموم ساخت کارخانه‌های خارجی که مورد نیاز وزارت کشاورزی برای دفع آفات می‌باشد در صورتی که مستقیماً و بلاواسطه از کارخانه سازنده خریداری گردد رعایت تشریفات ضرورت ندارد بنده فکر می‌کنم که این پیشنهاد به این صورت صحیح‌تر است.
نایب رئیس- برای آن رأی گرفتیم برای این هم باید رأی بگیریم. آقای سلطانمراد بختیار مخالفید بفرمایید.
سلطانمراد بختیار- بنده قربان از این جهت مخالفم که اگر قرار است با مزایده و مناقصه خریدی برای کارهای دولتی نشود برای تمام وزارتخانه‌ها باید نشود و اگر باید با مزایده و مناقصه باشد برای تمام وزارتخانه‌ها باید باشد مخصوصاً که وزارت کشاورزی زیاد نتیجه‌ای برای کشاورزها ندارد اما باز وزارت بهداری یک کاری برای مردم می‌کند خوب این کار را هم می‌فرمایید مطابق مقررات محاسبات عمومی نباشد اگر به نفع مردم باشد ممکن است زیاد اشکال نداشته باشد و چون از وزارت بهداری مردم استفاده‌ای می‌برند برای آن وزارتخانه باشد و عیب هم ندارد اما وزارت کشاورزی که جناب آقای مهندس جفرودی قبول کردند این پیشنهاد را (مهندس جفرودی- بنده امضاء کرده بودم) موضوعی که کمیسیون گرفته نشود با این ترتیب حل نمی‌شود برای این که فوراً آن کمپانی سازنده با نماینده‌اش در ایران می‌سازد و می‌گوید شما مستقیماً این جنس را به دولت بفروشید و نگویید که من نماینده هستم بعد هم ده درصد کمیسیون را بگیرید البته جلوی تقلب دارو را بگیرید بنده نمی‌گویم نگیرید ولی این طور نمی‌شود و اصولاً بنده عقیده‌ام این است که اگر بخواهیم یک فکری بکنیم که مزایده و مناقصه نباشد جناب آقای وزیر دارایی یک فکری بکنند که راجع به تمام وزارتخانه‌ها باشد که این اشکالات نباشد وگرنه یک پیشنهاد دیگری باید راجع به وزارت راه و همین طور پشت سر هم پیشنهاد می‌آید و فرقی نمی‌کند موضوع این است که اگر پیشنهادها تصویب بشود هر کسی برای یک وزارتخانه که عقیده دارد پیشنهاد می‌دهد بنده عرض می‌کنم که وضع وزارتخانه‌های ما آن وقت به هم می‌خورد و به کلی قانون محاسبات عمومی از بین خواهد رفت.
نایب رئیس- رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای مهندس جفرودی که به جای پیشنهاد قبلی گذاشته می‌شود آقایانی که موافق‌اند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود:
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به لاحیه بودجه سال ۳۵ کشور اضافه شود:
از تاریخ تصویب لایحه بودجه سال ۳۵ کشور وزارت دارایی مکلف است ثلث درآمد حاصله از فروش مواد مختلفه دخانیات را به تدریج که مواد مزبور به فروش می‌رسد بلافاصله در اختیار مؤسسه دخانیات بگذارد و دو ثلث دیگر آن را به حساب خزانه عمومی کشور منظور دارد مؤسسه دخانیات مکلف است از برای یک ثلث درآمد بالا مواد مختلفه دخانیات را نقدا خریداری نماید و در حدود بودجه مصوبه خود هزینه‌های اداری خود را بپردازد و در پایان سال مالی اگر مازادی داشت آن را در حساب خزانه داری کل کشور منظور نماید.
مهندس کاظم جفرودی
نایب رئیس- آقای مهندس جفرودی
مهندس جفرودی- این پیشنهاد در حقیقت از طرف نمایندگان گیلان به من مأموریت داده شده است و چون آن روز آقایان تشریف نداشتند بنده امضاء کردم بنده در این پیشنهاد توجه مخصوص نمایندگان مازندران- گیلان- آذربایجان- کردستان را مخصوصاً جلب می‌کنم (اکبر- گرگان) و گرگان را پیشنهاد را می‌خوانم یک توضیحی می‌دهم و از حضور جناب آقای وزیر دارایی استدعا می‌کنم این نام نیک را برای خودشان بگذارند و با این پیشنهاد موافقت بکنند، تبصره: از تاریخ تصویب لایحه بودجه سال ۳۵ کشور وزارت دارایی مکلف است ثلث درآمد حاصله از فروش مواد مختلفه دخانیات را به تدریج که مواد مزبور به فروش می‌رسد بلافاصله در اختیار مؤسسه دخانیات بگذارد و دو ثلث دیگر آن را به حساب خزانه عمومی کشور منظور دارد مؤسسه دخانیات مکلف است از برای یک ثلث درآمد بالا مواد مختلفه دخانیات را نقدا خریداری نماید و در حدود بودجه مصوبه خود هزینه‌های اداری خود را بپردازد و در پایان سال مالی اگر مازادی داشت آن را در حساب خزانه‌داری کل کشور منظور نماید. (قنات آبادی- مگر قبلاً نسیه می‌خریدند) الان نسیه می‌خرند بنده قبلاً تشریح می‌کنم ببینید دولت جنس را که از دست یک فروشنده می‌خرد پولش را چه جور می‌دهد و به این کار یک مرتبه خاتمه داده شود که افتخار این کار نصیب دولت آقای علاء شود، عرض کنم که محصول توتون ایران در سراسر کشور تا دوسال پیش در حدود ۱۵ هزارتن بود برای این ۱۵ هزار تن آقایان ملاحظه می‌فرمایید در بودجه مملکت در حدود سیصد میلیون تومان یعنی قریب به یک ششم یا یک هفتم درآمد کشور منظور شده، بنابراین محصول توتون یکی از پایه‌های اساسی درآمد دولت محسوب می‌شود (احمد فرامرزی- نفت هم همین طور همه چیز را از نفت می‌خواهند چیز عجیبی است دولت یعنی مدیرخانه) این محصول توتون گیلان در حدود سه تومان خریداری می‌شود و به طور متوسط ر ۳۰ تومان به فروش می‌رسد بنابراین درآمدی که عاید خزانه مملکت از مابه التفاوت ۲۷ تومان از قرار هر کیلویی است حالا چه می‌شود؟ بر اثر سخت‌گیری‌هایی که الان تشریح می‌کنم این محصول توتون، از دوسال پیش از ۱۵ هزار تن به ۹ هزار تن تقلیل پیدا کرده است یعنی ۶ هزار تن از محصول را که دولت عایدات خودش را از راه آن تأمین می‌کند بر اثر سختگیری‌ها و مشکلاتی که وجود دارد پایین آمده است. توتون را زارع تهیه می‌کند و تحویل نماینده دولت می‌دهد بعد باید خودش ماه‌ها بدود و نمایندگان آن‌ها اعم از نمایندگان آذربایجان، کردستان، مازندران، گیلان و گرگان، اصفهان، ماه‌ها بدوند تا پول فروش توتون را که مال زارع است بگیرند بدهند، بنده پیشنهاد کردم که به تدریج که محصول توتون فروش می‌رود یک ثلث را بگذارند در اختیار دخانیات، دو ثلث آن برود در خزانه در حدود بودجه‌اش که قبلاً تصویب می‌شود هم وزارت دارایی تصویب می‌کند و هم مجلس با یک ثلث محصول نقد بخرد تا اقلاً زارع نباید برای محصولی که به دولت می‌دهد واز این محصول یک هفتم عایدات مملکت تأمین می‌شود برود قرض بگیرد و ماه‌ها دوندگی بکند، بنده از جناب آقای فروهر تقاضا می‌کنم که با این پیشنهادموافقت بفرمایند.
نایب رئیس- آقای قنات‌آبادی مخالفید بفرمایید.
قنات آبادی- هر وقت می‌خواهند یک خوابی ببینند یا یک مطلبی را آبش کنند پای مالک و کارگر و زارع را به میان می‌کشند در این مورد هم همین طور است به عنوان این که پول توتون زارع برسد پیشنهاد می‌کنند و می‌خواهند یک اصلی از اصول در هم ریخته شود (خلعتبری- مالک توتون ندارد) اجازه بفرمایید (ارباب- این‌ها یا خرده مالک یا زارع هستند) یعنی می‌فرمایید که زارعین خودشان مستقیماً با اداره دخانیات و دولت طرفند (دکتر عدل- در همه جا) بنده هر جا که رفتم دیدم که مالکین توتون را از زارعین می‌خرند (دکتر عدل- نخیر، نخیر این طور نیست) اجازه بفرمایید جناب آقای دکتر این اصل دلیل مخالفت من با این مطلب نیست دلیل مخالفت من با این مطلب این است که اگر بنا شد هر مؤسسه‌ای خودش یک اختیاراتی مستقل داشته باشد اساساً ما دیگر وزارت دارایی نمی‌خواهیم باید این تشکیلات را به هم زد فردا هم پیشنهاد می‌رسد و فلان مؤسسه می‌گوید از عایدات و درآمد من فلان مبلغ به من بده عوض یک وزارت دارایی ما باید تعدادی مؤسسات مستقل داشته باشیم و نتیجه این کار این هرج و مرج‌هایی است در توی مملکت این را توجه بفرمایند.
نایب رئیس- آقای وزیر دارایی.
وزیر دارایی- عرض کنم حضور آقایان محترم بنده می‌دانم جناب آقای مهندس جفرودی چرا این پیشنهاد را فرمودند ایشان من حیث این که نماینده گیلان هستند (مهندس جفرودی- نخیر قربان) اجازه بفرمایید بنده عرض بکنم من حیث این که ایشان نماینده گیلان هستند متأسفانه در اثر بدی وضع بودجه‌ای خزانه که بر هیچ یک از آقایان پوشیده نیست قدری در پرداخت پول تأخیر شده که بنده خیلی متأسفم از این که این کار شده (مهندس جفرودی- در زمان شما تسریع شده) اجازه بفرمایید که عرض کنم ایشان با توجه به این که واقعاً پول جنسی را که از یک کسی بخرید باید به او بدهید تحت تأثیر این وضع قرار گرفتند و این پیشنهاد را فرمودند از نظر وضع اخلاقی و فکری ایشان حق داشتند این پیشنهاد را بکنند بنده خواستم یک تذکری خدمت‌تان عرض کنم و خیال می‌کنم که می‌شود این عرض را کرد هیچ اشکالی ندارد تقریباً دو سه هفته قبل دو نفر از آقایان نمایندگان گیلان به من مراجعه کردند از آقایان سناتورها و بنده خدمت‌شان عرض کردم که به طور قطع یک پولی خواهیم رساند و خیال می‌کنم بقول خودم تا حدی عمل کردم (صحیح است) ولی بنده می‌خواستم یک مسئله را تذکر بدهم اگر احیاناً یک وقتی یک سالی یک وضع استثنائی پیش بیاید نباید این وضع موجب شود که یک اساس اصولی را به هم بزنند این پیشنهادی که می‌فرمایید خلاصه‌اش این است خلاصه مفهومش این است در حدود دویست و هفتاد وکسری میلیون تومان در بودجه به عنوان عایدات دخانیات پیش‌بینی شده تقریباً دویست ونود میلیون تومان این را که مرقوم می‌فرمایید که یک ثلثش را بدهیم یعنی ما مجبور می‌شویم که تقریباً در حدود نود میلیون تومان را از بودجه عمومی دولت کنار بگذاریم، و بگذاریم در اختیار اداره دخانیات و آن وقت طبق همان پیشنهادی که فرمودید صرف خرید مواد دخانی شود و در حدود بودجه، اولاً خریداری مواد دخانی این قدر پولش نمی‌شود، توجه کردید که چه عرض می‌کنم و اگر اختصاص بدهیم این مبلغ را به آن کمابیش یک پیشنهاد خرجی تلقی می‌شود این یکی، قسمت دوم آقایان می‌خواهید با این ترتیب اساس یک مؤسسه‌ای را و اساس یک قانونی را که اسمش قانون انحصار دخانیات است برای یک وضع استثنایی متزلزل بفرمایید خوب حالا بیاییم خیلی خصوصی صحبت کنیم مقرر می‌فرمایید که یک ثلث این پول دراختیار مؤسسه دخانیات قرار بگیرد، مؤسسه دخانیات هم که بالاخره یک دستگاه دولتی است خوب اگر این اطمینان واعتماد نباشد آن جناب وزیر این کار را نمی‌کند می‌آید بیست دلیل ذکر می‌کند می‌گوید پول نداشتیم، بودجه‌ام کم
بود چه وچه و چه از این حرف‌ها می‌زند و آن وقت مقصود نهایی آقایان حاصل نمی‌شود در صورتی که عرض کردم حضور مبارک‌تان دستگاه دخانیات را به هم می‌زند بنده با تصدیق به این که در پرداخت وجوه دخانیه قدری تأخیر شده است کما این که جناب آقای جعفری یا بنده با تلفن صحبت می‌فرمودند و جناب آقای گلشائیان تلگرافاً از رضائیه تذکر دادند با هر سختی و گرفتاری که بود در همان اول قریب ده میلیون تومان حواله کردیم و بعد هم که دو، سه روز قبل که ببنده فرمودید بنده از همکار عزیزم آقای انواری استدعا کردم که هر جور شده است دو میلیون تومان دیگر هم التفات بفرمایید (انواری- امروز هم یک میلیون حواله کردیم) امروز هم الان می‌فرمایند که یک میلیون حواله کردیم (مهندس جفرودی- ایشان که مخالف توتون‌کارها هستند) استدعا می‌کنم وضع استثنایی را دلیل بهم زدن یک مؤسسه قانونی قرار ندهید و بنده این جا صراحتاً عرض می‌کنم که هر کس وزیر دارایی باشد اگر پول توی صندوقش باشد قطعاً خواهد پرداخت، و بنده هم این‌جا می‌گویم که دولت سعی می‌کند که تمام این اجناس دخانیه را نقداً بخرد نه از نظر دخانیات جناب آقای جفرودی از نظر این که دولت می‌خواهد امور فلاحتی و کشاورزی را تشویق بکند، با توجه به این عرایض و این که واقعاً این کار اساس مؤسسه دخانیات را متزلزل می‌کند و ما را گرفتار یک اشکالات اداری می‌کند استدعا می‌کنم که مسترد بفرمایید و بنده قول می‌دهم که دستور بدهم اقدام بکنند و تعهد می‌کنم تمام این کارها را بکنیم.
مهندس جفرودی- با این که می‌بینم مجلس با تصویب این پیشنهاد موافق است چون ایشان وزیر دارایی یک دولت شریف هستند و قول صریح می‌دهند توتون را نقد بخرند بنده پیشنهادم را پس می‌گیرم.
نایب رئیس- بنده مختصر عرضی داشتم وآن این بود که مطابق آیین‌نامه فردا تعطیل داریم و البته من نمی‌خواهم پیشنهاد آقایان نمایندگان را محدود بکنم آقایان حق دارند یکی صد پیشنهاد دیگر بدهند ولی اگر بخواهید قبل از پایان سال تصویب بشود و به درد مملکت بخورد ولو از یک پیشنهاد مفیدی که می‌شود داد باید فعلاً صرف‌نظر کرد چون بودجه که اهمیتش بیش از این است که یک جزئی از اجزاء را آقایان بخواهند صحبت کنند، حالا مختار هستید پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل بلایحه قانون بودجه سال ۳۵ اضافه شود:
در معاملات صرافی و استقراضی حداکثر سود با فرع و صرف به هر عنوان در کشور نباید از صدی دوازده تجاوز نماید.
نایب رئیس- این مربوط به بودجه نیست.
مهدی ارباب- چرا آقا هنوز تمام نشده اجازه بفرمایید بقیه‌اش خوانده شود.
(به شرح ذیل خوانده شد)
...... و از تاریخ تصویب این قانون چنانچه کشف شود که هر کس به هر نحوی از انحاء به هر ترتیب به هر تزویر علاوه از صدی دوازده سود پول دریافت نماید علاوه از مالیات مقرر ضعف سود دریافتی به وسیله دستگاه‌های اجرایی دولت از او وصول خواهد شد.
ارباب.
نایب رئیس- آقای مهدی ارباب.
مهدی ارباب- جناب آقای ناصر ذوالفقاری اجازه بفرمایید، آقایان پیشنهاد بنده برای کسانی که پول قرض می‌کنند و برای دولت هر دو مفید است ولی برای کسانی که پول قرض می‌دهند خیلی مضر است و اگر توجه بفرمایید یکی از عواملی که در کشور مانع جریان کارهای عمرانی است این تنزیل و فرع زیاد است یک عده هستند که مثل زالو خون مردم را می‌مکند با مقاطعه‌کارها با این بارفروش‌ها و با این قبیل اشخاص طرف معامله‌اند یک چک دو ماهه می‌گیرند تومانی یک قران و ده‌شاهی فرع می‌گیرند یک لباس پاره هم تن‌شان است که اگر جناب آقای وزیر دارایی ببینند دو قِران هم کف دست‌شان می‌گذارند و این‌ها هیچ جا پیدا نیستند و مالیات هم نمی‌دهند این طبیعی است، آقایان وقتی یک کسی پولش شصت درصد فایده دارد دیگر نمی‌رود کارخانه بخرد و با کارگر طرف بشود یا قنات احداث کند یا یک کار عمرانی کند پیشنهاد بنده این است که اگر از صدی دوازده به هر عنوان و به هر تزویر کشف شود که کسی اضافه سود یا فرع یا تنزیل گرفته دستگاه دولت علاوه از مالیات مقرر دوبرابر سودی که گرفته به نفع خزانه کشور به وسیله دستگاه‌های اجرایی وصول کند این هم برای خزانه کشور مفید است و هم برای کارهای عمرانی خوب است و هم برای کسانی که پول قرض می‌گیرند، فقط برای یک دسته یک طبقه بد است و آن کسانی هستند که پول قرض می‌دهند.
نایب رئیس- آقای محمدعلی مسعودی مخبر کمیسیون بودجه.
محمدعلی مسعودی (مخبر)- عرض کنم این پیشنهاد آقای ارباب گرچه خوب است ولی اصلاً مربوط به قانون بودجه نیست.
نایب رئیس- قسمت آخرش که خوانده شد پیشنهاد واردی است.
محمدعلی مسعودی- حالا بنده عرض می‌کنم که چرا وارد نیست حالا آقای رئیس این‌جور تشخیص دادند، بنده روی حرف ایشان نمی‌توانم عرضی بکنم ولی به طور قطع و یقین اگر این ماده تصویب بشود برود به سنا این را غیر بودجه‌ای تلقی می‌کنند.
نایب رئیس- مخالف است یعنی چه؟ یک حرفی زده‌اند و وارد هم هست آقایان یا رأی می‌دهند یا نمی‌دهند. آقای رضائی بفرمایید.
محمود رضائی- بنده خودم یک کسی هستم که دویست هزار تومان، سیصد هزار تومان مقروض هستم و پشتم از این پیشنهاد لرزید، فردا صبح این معاملاتی که وجود دارد پول قرض می‌دهند باز می‌رود زیر پرده .....
ارباب- چون پشت آقای رضائی لرزید بنده به احترام پشت ایشان که می‌لرزد پس می‌گیرم (خنده نمایندگان)
۳- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه.
نایب رئیس- جلسه دو ساعت و نیم طول کشیده بنابراین ختم می‌شود و از آقایان خواهش می‌کنم که پنج بعدازظهر تشریف بیاورند.
(مجلس یک ربع بعد از ظهر ختم شد).
نایب رئیس مجلس شورای ملی- اردلان