مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۶ اسفند ۱۳۳۴ نشست ۲۲۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۱۸
جلسه: ۲۲۵
صورت مشروح مذاکرات مجلس عصر روز بیست و ششم اسفند ماه ۱۳۳۴
فهرست مطالب:
۱- بقیه مذاکره در لایحه بودجه کل کشور
۲- اعلام تصویب صورت جلسات ۲۱۹ - ۲۲۰ - ۲۲۱
۳- تعیین موقع و دستور جلسهٔ بعد – ختم جلسه
مجلس ساعت پنج و سه ربع بعد از ظهر به ریاست آقای اردلان (نایب رئیس) تشکیل شد.
نایب رئیس- صورت غائبین جلسه پیش قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد):
غائبین با اجازه- آقایان: دکتر جزایری، تفضلی، میراشرافی، فرود، ثقةالاسلامی، پناهی، یدالله ابراهیمی، صدقی، عرب شیبانی، قوامی، درخشش، امید سالار، مصطفی ذوالفقاری، گیو، امیراحتشامی، پیراسته، باقر بوشهری، دکتر نیرومند، مهندس اردبیلی، شوشتری، خاکباز، عباسی، دکتر سعید حکمت، دکتر عمید، قنات آبادی، پورسرتیپ، دکتر آهی، اورنگ، عاملی، بزرگ ابراهیمی، دکتر بینا، سلطانی.
غائبین بی‌اجازه- آقایان: قرشی، نصیری، خزیمه علم، مهندس شاهرخشاهی، کاشانیان، دکتر حمزوی، تجدد، عبدالرحمن فرامرزی، کدیور، سرمد، امیرتیمور کلالی.
زودرفتگان با اجازه- آقایان: غضنفری، دولتشاهی، بهبهانی، تربتی، عبدالحمید بختیار، کیکاوسی، حائری‌زاده.
دیرآمده بی‌اجازه- آقای مسعودی.
۱- بقیه مذاکره در لایحه بودجه کل کشور.
نایب رئیس- آقای عمیدی نوری بفرمایید.
عمیدی نوری- راجع به عرایض صبح من در یک قسمت یک اشتباهی در رقم شده بود که تصحیح می‌کنم و به عرض می‌رسانم راجع به بودجه نخست وزیری بود که دو میلیون و چهارصد و پنجاه هزار ریال اضافه شده و بودجه سابق هفت میلیون وسیصد هزار ریال بود و جمع نه میلیون و هفتصد هزار و پنجاه هزار ریال، از قراری هم که جناب آقای ناصر ذوالفقاری معاون نخست وزیر توضیح دادند این دو میلیون و چهارصد و پنجاه هزار ریال وجهی نیست که مبتنی بر استخدام مستخدمین جدیدی باشد و یا اضافه حقوق مستمر باشد بلکه یک تعهدی از امور سابق بود که آن تعهد انجام می‌شود و به علاوه حقوق وزرای مشاور که سابق از اعتبارات دولت بود چون یک ماده‌ای هم هست که اعتبار دولت نبایستی به غیر مصرف خاص خودش به مصارف کارگزینی و غیره برسد از این حساب داده می‌شود و این توضیح ایشان بنده را قانع کرد و متوجه شدم که رعایت صرفه را کرده‌اند و رقمی هم که این‌جا قید شده از نظر انجام تعهد بوده است و البته دلیل این تصوراتی که می‌شود برای همین است که متأسفانه صورت ریز بودجه‌ها نیست و اگر صورت ریز باشد هم ما بهتر روشن می‌شویم و هم مردمی که این اوراق در اختیارشان قرار می‌گیرد و وظیفه دارند که این‌ها را مطالعه بکنند ممکن است متوجه این مطلب نشوند و یک قصوری بکنند، چنان که با توضیح جناب آقای ذوالفقاری بنده این اعتقاد را پیدا کردم و معتقدم کاملاً صحیح است. اما نکته‌ای که می‌خواهم عرض کنم چون بنده می‌خواهم به عرایضم خاتمه بدهم (احسنت) برای این که مجلس بتواند زودتر به کارش برسد و انشاءالله وارد پیشنهادات بشود و کار بودجه تمام بشود فقط از نظر بودجه‌ای یک نکته‌ای را خواستم به عرض برسانم، صبح هم عرض کردم، جناب آقای وزیر دارایی تشریف ندارند عرض بنده از نظر بودجه‌ای این است که وقتی دقت زیاد می‌کنیم در این ارقام مخصوصاً در صورت مقایسه چون این صورت مقایسه درآمدهای پیش‌بینی شده برای سال ۱۳۳۵ نسبت به درآمدهای سال ۱۳۳۴ این یک آماری است یک حسابی است که می‌شود رویش قضاوت کرد در حالی که موقعی که بودجه مطرح است اگر در دستگاه دولتی ما و همین طور در مجلس شورای ملی سعی می‌شد بر این که سوابق و اوراق و اسناد و آمارها جمع‌آوری شود بهتر می‌شد قضاوت کرد که وضع مملکت از حیث تولیدات و از حیث درآمد چیست؟ ولی فعلاً ما هستیم و همین صورت مقایسه درآمدهای پیش‌بینی شده که این را هم متشکریم از کمیسیون بودجه که نسبت به سال گذشته این را اضافه کرده‌اند و یک مأخذی شده است برای مطالعه در حالی که حق این بود که لااقل صورت وصولی‌های امسال را دولت تهیه می‌کرد و صورت خرج مسلمی را هم که کرده بود آن را هم معلوم می‌کرد و لااقل برای یک مرتبه مجلس شورای ملی مواجه با یک آماری بود که می‌دانست در سال ۱۳۳۳ چی خرج شده و چه عایداتی وصول شده، در این صورت معلوم می‌شد ایا ما کسر داریم یا اضافه داریم، اگر اضافه می‌داشتیم به حساب سال بعد می‌گذاشتیم در حالی که همه سابقه داریم یک وجوهی داده شده است به دولت یک کمک‌های بلاعوض شده یک کمک‌های ارزی به مملکت ما شده و هیچ یک از این‌ها حسابش این‌جا روشن نیست خیلی اقتضا داشت بر این که حساب این کمک‌های ارزی و کمک‌های اقتصادی که شده بود می‌آمد در سال ۱۳۳۴ و لااقل جزء ستون درآمد محسوب می‌شد تا وقتی که با ستون خرج حساب می‌شد معلوم می‌شد که آیا ما چقدر موجودی ارزی داریم و این مسائل مبهم است، و از این جهت هم باز ما متشکریم از کمیسیون بودجه که در این تبصره‌ها این را اضافه کرده‌اند که در سال ۱۳۳۵ کمک‌هایی که می‌شود آن‌ها باید به حساب بیاید و احتساب بشود و امیدوارم اگر عمری باقی بود و در سال ۱۳۳۵ مجلس شورای ملی تشکیل بود نمایندگان به این موضوع توجه بکنند که لااقل به حساب کمک‌های اقتصادی و ارزی که می‌شود رسیده باشند و این را جمع و خرج بکنند و حساب روشن بشود و متأسفانه این حساب نیست و به همین جهت ما در یک بودجه تصوری فکر می‌کنیم که در یک بودجه تحقیقی معهذا همین ارقامی که در دست ما هست یک مقایسه‌ای می‌شود کرد یعنی می‌شود فهمید بنیه مملکت در چه حال است مذاکره‌ای که صبح بنده کردم جناب آقای مسعودی هم تشریف ندارند یا تشریف دارند عرض کردم که گزارش شما مبتنی بر این است که بعد از ۲۸ مرداد چون اوضاع مملکت ما تثبیت شده باید به تدریج وضع مالی و اقتصادی و بالنتیجه تعادل بودجه‌ای ما بهتر شده باشد ایشان فرمودند همین طور شده ولی از یک مقایسه‌ای که این‌جا در دو ستون شده و من یادداشت کرده‌ام با کمال تأسف می‌بینم قوه خرید ملت ایران در سال ۳۴ کمتر شده و به همین جهت هم هست پیش‌بینی‌هایی که برای بودجه سال ۱۳۳۵ شده مطلب را نشان می‌دهد حالا چطور؟ این‌جا در مقایسه صورت‌های ۳۳۴ و ۳۳۵ یک ستون افزایش دارد و یک ستون کاهش، ستون کاهش و افزایش نسبت به سال پیش است یعنی حساب کرده‌اند که ما چه چیزمان را می‌توانیم اضافه بکنیم برای ۳۵ و چه درآمدهایی از ۳۴ کم شده که در سال ۳۵ باید با آن کمی نوشته بشود و جناب آقای فروهر توضیح دادند که این ارقامی که ما نوشتیم یک ارقامی که تاحدی صحیح است برای این که ما نگاه کردیم دیدیم کاهش پیدا شده و به همین جهت ما نخواستیم درآمدمان را بر مبنای سال قبل حساب کنیم و کاهش‌ها را در نظر نگیریم بنده این ارقام کاهش را یکی یکی بعضی‌هایش را به عرض‌تان خواهم رسانید ملاحظه خواهید فرمود که این کاهش‌ها مبین کمی قوه خرید مردم است یعنی نشان می‌دهد که مردم توانایی کارشان کمتر شده است برای این که ما امیدوار بودیم این توانایی را جلو ببریم و بتوانیم از این به بعد یک تعادلی بین آن‌ها بدهیم یکی از اقلامی که کاهش برایش پیدا شده درآمد انحصار دخانیات نسبت به سال پیش هفتصد وده میلیون ریال، در این ارقام در این که حاسب شده، کاهش برای درآمد دخانیات به حساب آمده نسبت به سال گذشته، یعنی سال گذشته دخانیات کشور ما ۷۱۰ میلیون ریال بیشتر درآمد تحویل خزانه مملکت داده امسال ۷۱۰ میلیون ریال کمتر پیش‌بینی کرده‌اند و به حساب آورده‌اند حالا آیا این پیش‌بینی در سال ۳۳۵ صورت تحقق پیدا بکند، پرداخت بشود، نشود این یک بحثی است ولی این که در این صورت مقایسه هست هفتصد و ده میلیون ریال درآمد دخانیات ما نسبت بپیش کاهش پیدا کرده است، این ظاهر این درآمد است اما ستون خرج راکه نگاه می‌کنیم می‌بینیم این کاهش ۷۱۰ میلیون بیشتر است، یعنی چه؟ یعنی این که ۱۱۶ میلیون ریال در ستون خرج بر مخارج دخانیات افزوده شده بنابراین وقتی که مقایسه می‌کنیم این را می‌بینیم در دخانیات ما که یک مؤسسه بسیار مهمی است که همیشه معروف بوده که ثلث بودجه مملکتی را عوائد دخانیات می‌داده است یک جا ۱۱۶ میلیون ریال نسبت بپیش بر خرجش اضافه شده یک جا ۷۱۰ میلیون عوائدش کاهش پیدا کرده جمع این دو رقم ۸۲۶ میلیون ریال می‌شود، بنابراین ۸۲۶ میلیون ریال عوائد دخانیات ما طبق پیش‌بینی که سال گذشته شده کاهش پیدا کرده است، خوب این وضع دخانیات مبین چیست؟ مبین وضع مردم است (داراب- صادرات هم داشته) اما آمدیم سر صادرات، متأسفانه از نظر وضع اداری، دخانیات ما نتوانسته است این توفیق را پیدا کند که بازارهای خوبی برای صادرات ایران نسبت به سیگار و توتون با این که جنسش خوب است به وجود بیاورد (داراب- تنباکو بیشتر صادر می‌کنند) به همین جهت است که بازارهای ایران را ترکیه گرفته والبته سیگار ترکیه جلو است برای این که آن‌ها بهتر توانسته‌اند عمل بکنند و دخانیات ما متأسفانه این کار را نتوانسته است بکند، و از نظر اداری هم در دخانیات ما کارهای دیگر می‌شود مثلاً بخش داخلی با این که دست خود دخانیات است و می‌تواند خودش اداره بکند یک قراردادی با یک کسی بسته که صدی یک یا صدی دو بان شخص پول مفت داده می‌شود و او هم میلیونر شده و هست و از این گونه قراردادهایی که بیشتر مبتنی بر منافع خصوصی است و نسبت به یکی از همین موضوع‌ها من شش ماه پیش سؤالی کردم و هنوز نوبت جواب آن سؤال بنده نرسیده است این نشان می‌دهد که در وضع داخلی‌اش هم خودش را گرفتار یک قراردادهایی می‌کند با اشخاص از نظر پخش و توزیع، و در حالی که خودش مجهز است به دیگران منفعت می‌رساند، از طرفی هم فکر ایجاد بازار برای محصول دخانیات در خارج نیست، این دو تا نتیجهٔ چه می‌ماند؟ قدرت خرید مردم، یعنی مردم ایران بایستی سیگار بخرند، تنباکو بخرند، توتون چپق بخرند، پول بدهند واین هم که می‌بینید درآمد قایل شده اگر حقیقت را نگاه کنیم این درآمد نیست این اجحافی است که از طرف اداره کل دخانیات به دو طبقه می‌شود یکی به طبقه توتون‌کار و دیگری به طبقه مصرف کننده، یعنی آن میزانی که سیگار برای اداره دخانیات به دست می‌آید چند برابر آن به مردم فروخته می‌شود (صحیح است) در صورتی که ما یک قانونی هم یادمان می‌آید در هفت، هشت، ده سال پیش از این مجلس گذشت هیچ کارخانه‌ای حق ندارد بیش از صدی دوازده از آنچه برایش تهیه شده، عایدی رویش بکشد و استفاده بکند (صفاری- در ۱۳۲۰ بود) خاطر مبارک‌تان هست که این قانون از مجلس گذشته و این قانون در این مملکت هست، دخانیات چند برابر آنچه که به دستش می‌آید این جنس را می‌فروشد و پولی هم که به توتون‌کار می‌خواهد بدهند حداقل این است، این اختلاف هست، نمایندگان رضائیه و گیلان و مازندران همه مسبوق‌اند، نتیجه این می‌شود که سطح تولید دخانیات پایین می‌آید و بالنتیجه این رقم در بودجه درمی‌آید که می‌بنیم ۸۲۶ میلیون ریال کاهش در مهمترین قلم عایداتی ما که از مهمترین ارکان تطبیق بودجه کشور و تعادلش بود پیش آمده است پس این به عقیده بنده یکی از مسائل بسیار مهمی است که مبین وضع عمومی مردم است، البته یک چیزهای دیگر هست، درآمد متفرقه مالیاتی نسبت به سال پیش ۲۵۸ میلیون کاهش پیدا کرده حالا این چیست جزئیاتش را بنده نمی‌دانم، شاید یک مالیات‌هایی می‌گرفته‌اند که حالا نمی‌خواهند بگیرند. (صفاری- بی‌خود تنظیم کرده‌اند) یا بی‌خودی تنظیم کرده بودند و حالا برخورده‌اند که بی‌خودی است و خط زده‌اند، بسیار خوب (داراب- این مستقیم است یا غیرمستقیم؟) به طور کلی نوشته درآمد متفرقه مالیاتی ۲۵۸ میلیون کاهش پیدا کرده یعنی زده‌اند همان طور که فرمودند شاید بی‌خود تنظیم شده رویش خط کشیده‌اند، همین جوری است، یک روز یک رقم ۲۵۸ میلیون می‌نویسد فردا هم رویش خط می‌کشند، بسیار خوب، پنجاه ودو میلیون و چهارصد هزار ریال درآمد صادرات تریاک که خود دولت می‌فروخت کسر شده است ما خیلی خوش‌وقت هستیم واین را هم به حساب مجامع بین‌المللی می‌آوریم و استفاده می‌کنیم و می‌گوییم آقا حتی ما پنجاه و دو میلیون ریال کسر درآمد تریاک داریم در صورتی که به موجب قانون منع کشت خشخاش یک ماده‌ای آن‌جا گذاشته شده جناب آقای صدرزاده خوب مطلع‌اند که دولت مکلف است در ظرف شش ماه کلیه تریاک‌هایی که دست اشخاص است و عرضه می‌کنند خریداری کند، حالا بنده نمی‌دانم با یک استوک این جوری که برای دولت پیش می‌آید که تا شش ماه باید تمام تریاک‌هایی که مردم عرضه می‌کنند بخرد و قطعاً هم یک ذخایری دارد چطور ۵۲ میلیون ریال کسر درآمد به حساب آمده است؟ این البته یک مبحثی است که شاید بعداً بفهمیم فعلاً که برای بنده یک قدری مشکل است به هر حال این هم نشان می‌دهد که یک قسمت از توانایی تولید در کشور کم شده حالا این کم را خودمان تصمیم گرفتیم بسیار خوب، ولی دولت می‌تواند بفروشد و معلوم نیست چه خواهد کرد. جناب آقای وزیر بهداری خودشان تشریف داشتند و وارد هستند و در آن کمیسیون هم که آیین‌نامه‌اش نوشته شده خودشان تشریف داشتند و بهتر می‌دانند، اما قلم مهم دیگری که تمنی می‌کنم توجه بفرمایید سود دولت از بانک‌ها و شرکت‌هاست که بنده می‌بینم این‌جا ۱۱۱ میلیون کاهش پیدا کرده این را بنده نمی‌دانم جناب آقای انواری تشریف دارند، آقای وزیر دارایی که تشریف ندارند، (مسعودی- مال بانک ملی است) این را خواستم ببینم چیست و چطور شده است که ۱۱۱ میلیون ریال از درآمد سود بانک‌های ما کسر شده است و به دولت داده نمی‌شود. در حالی که این یک درآمدی بود که سابق به حساب بود و حالا ما آمدیم این را جزء کسر حساب آوردیم آیا این بانک‌های ما کسر عایدات پیدا کرده‌اند که سود کمتری داده‌اند؟ و یا این که این سودی را که بانک‌ها بایستی به دولت بدهند به حساب خودشان می‌برند؟ به هر حال این رقمی است که قابل توجه است در ستون کاهش که بنده نمی‌دانم معنای آن چیست؟ از این‌ها که می‌گذریم یک رقمی این‌جا نشان می‌دهد درآمد ثبت اسناد که عبارت است از: ثبت اسناد، حق‌الاجراء، تعدیل مال‌الاجاره، این سه رقم هشتاد و نه میلیون ریال کسر پیدا کرده، آقایان می‌دانند این یعنی چه؟ ثبت اسناد، اجرا، تعدیل مال‌الاجاره این نشانه فعالیت ملکی است در مملکت، وقتی در مملکت گشایش در اوضاع مردم بود فرض کنید مقرراتی در شهرداری نبود اگر کسی خواست دور زمین بیاضی دیوار بکشد چهار تا مأمور رفت کلنگ را از دست دیوارکش گرفت توی بَرزن توقیف کرد بعد هم ول کرد آن زمین هم آن‌جا ماند، یا وقتی که فعالیت ساختمانی می‌شود چنان که الان یک سال است فعالیت ساختمانی خوابیده، آقایان البته تماس دارند با بنا و تجار و کوره‌پز و غیره اگر مراجعه کنید تمام دست روی دست گذاشته‌اند و بسیار تنزل پیدا کرده برای این که ساختمان نمی‌شود برای این که شهرداری مزاحمت ایجاد می‌کند، برای این که راجع به قیمت‌ها تکلیفش معلوم نیست، برای این که فعالیت نمی‌شود، کسی خانه نمی‌سازد برای دادن اجاره، تا اختلافی پیش بیاید به من مستأجر و موجر و برود به تعدیل مال‌الاجاره واین درآمد از او گرفته بشود. معاملات ملکی سابق، این رقم اجرا که ملاحظه می‌کنید مبتنی بر قرضه‌هایی بود که بین مردم می‌شد، مرد فعالی وارد زندگی بود، وارد مبارزه اجتماعی بود، می‌رفت یک ملکی را می‌خواست آباد بکند یک مقدار پول داشت یک قسمت ملکش را می‌رفت گرو می‌گذاشت بعد می‌رفت ساختمان می‌کرد یا قسمت دیگر ملکش را آباد می‌کرد، حالا عدم اطمینان مخصوصاً یک قسمت از بدی وضع اداره ثبت اسناد که تصور می‌کنم جناب آقای وزیر دادگستری هم توجه فرموده‌اند و یک تصمیمی برای تصفیه آن‌جا گذشته‌اند و امیدواریم زودتر این تصفیه انجام بگیرد اصلاً معاملات شرطی و ملکی و سند ذمه‌ای از بین رفته و معاملاتی نیست تا فرض اختلاف
پیش بیاید، اجرائیه صادر بشود بعد درآمد اجرایی پیش بیاید به خزانه مملکت ریخته بشود، این است که شما می‌بینید در ستون درآمد ۸۹ میلیون ریال مربوط به ثبت اسناد ما کسر دارد و این که عرض کردم نشانه بدی وضع عمومی مردم و طبقه فعال و مبتکر و کسانی است که ساختمان می‌کنند، ملک آباد می‌کنند، معالمات می‌کنند نشانه آن است و البته ما بایستی از این گونه ارقام استفاده بکنیم یعنی کاری بکنیم که در سال آینده نواقص‌مان را برطرف بکنیم و این نواقص را با این کیفیت ببینیم چه علتی دارد علل و اشکالات و چیزهایی که جلو هست مرتفع بکنیم که بتوانیم قوه تولید و کار مردم را بیشتر بکنیم یا یک رقمی دیده می‌شود هفتصد هزار ریال درآمد هنرهای زیبا، چرا درآمد هنرهای زیبا در مملکت کسر بشود؟ دلیلش این است که سیگار کشیدن، تابلو نقاشی و چیزهای زیبا دیدن تمام این‌ها مال موقعی است که شکم سیر باشد، وضع مالی اشخاص خوب باشد بروند دنبال زیبایی زندگی، بروند دنبال تفنن، بروند دنبال لوکس، بروند دنبال معنویت و زیبایی، ولی وقتی وضع مردم بد بود، وقتی زندگی عمومی نچرخید، طبیعی است که این گونه درآمدها کسر می‌شود درست است که به نظر آقایان هفتصد هزار ریال یک رقم کوچکی ممکن است بیاید که از درآمد هنرهای زیبا در این مملکت کم شده باشد ولی آن‌هایی که وارد مطالعه در آمار و احصائیه هستند، آن‌هایی که از ارقام استنباط وضعیت اجتماعی مردم را می‌کنند این ارقام ثابت ملاک مطالعه اجتماعی و اقتصادی‌شان است و این گونه ارقام است که حقایق را می‌فهمد، این یک رقمی است که واقعاً این حقایق را نشان می‌دهد. ارقام کاهش را جناب آقای بوربور در این ستون مقایسه‌ای که خدمت‌تان هست یک ارقام کاهش هست یک ارقام افزایش، کاهش حاکی از کسری‌های درآمد ماست، افزایش هم حاکی از این است که اضافه‌ای است باید از مردم گرفته بشود (بوربور- ارقام سابق خیلی صحیح بود) این صورتی که ما داریم این است و روی این ما بحث می‌کنیم. یک رقم دیگری هم که مبین وضع عمومی مردم است حق‌السهم صاحبان دفاتر اسناد رسمی است که ۲۵۰ هزار ریال کسر شده است این را که بنده دیدم اتفاقاً بنده در چند روز پیش در یک محضری کار داشتم از آن رئیس محضر پرسیدم وضعیت چطور است گفت یک سال است دست روی دست گذاشته‌ایم و کاری نداریم، محضری بود که می‌دانستم معاملات داشت، گفتم چطور شده گفت معاملات نمی‌شود حتی خرج‌مان هم با دخل‌مان تطبیق نمی‌کند این چیست؟ حق‌السهم صاحب دفتر اسناد رسمی که کم می‌شود حاکی بر این است که معامله نمی‌شود، معامله که نشد حاکی بر وجود یک مرضی است در اجتماع یعنی مرض اقتصادی باید ببینیم که چرا این فعالیت از بین رفته است آن وقت در مقابل این کاهش‌ها که جمعش در بودجه زده شده البته یک اقلام دیگری هست یک میلیارد و هفتصد و هشتاد و هشت میلیون و دویست و پنجاه هزار ریال این مقایسه بودجه نشان می‌دهد که کاهش در درآمدهای دولت پیدا شده و ارقام کاهش را هم بنده چند رقمش را خواندم خدمت آقایان تا ببینید که مستقیماً مربوط به درآمد اشخاص است یعنی ناشی از بدی وضع عمومی مردم است ثابت می‌کند این پیش‌بینی که جناب آقای مسعودی در گزارش‌شان فرموده‌اند متأسفانه هنوز تحقق پیدا نکرده که وضع ما خوب بشود، حالا ببینیم چه فکری کرده‌اند برای جبران این موضوع افزایش ارقامی که برای افزایش در این لایحه به وجود آمده برای ۳۳۵ هر چه می‌بینیم تمامش مالیات است، مثلاً یکی عوارض بنزین و فروش اتومبیل شصت میلیون ریال اضافه است این‌ها ارقام اضافه است ۵۵۰ میلیون ریال مالیات نفت و بنزین اضافه است (داراب- غیرمستقیم) پنجاه میلیون ریال مالیات اتومبیل سواری که دراین قانون است (داراب- غیرمستقیم) این مستقیم است از خود اتومبیل سواری به موجب این تبصره‌ای که تصویب خواهید فرمود گرفته می‌شود (مسعودی- از کسانی که اتومبیل شخصی دارند گرفته می‌شود) او هم تحمیل می‌کند به یک کس دیگر، او هم فرض کنید تاجر است یک چیزی می‌کشد روی جنسش این را مطمئن باشید (مسعودی- وکیل عدلیه است) وکیل عدلیه است روی حق‌الوکاله می‌کشد مدیر روزنامه است به قول شما می‌برد روی تیراژش عرض کنم ۱۴۰ ملیون ریال مالیات بردرآمد املاک مزروعی ومستغلات اضافه پیش‌بینی شده است که بنده خیال می‌کردم با آن همه هیاهویی که یک سال است به عنوان مالیات بردرآمد دراین مملکت شده، چهار لایحه داده شده و بالاخره لایحه اخیرشان این بود که تصویب شد رفت و تمام امیدهایی که برای تعدیل کسر بودجه در این مدت گفته می‌شد و اظهار می‌شد روی اتکاء به این لایحه مالایت بردرآمد بود خیال می‌کردم همان جور که شنیدم رفته بودند گفته بودند که ششصد میلیون ما ازاین مالیات بردرآمد اضافه پیدا می‌کنیم من خیال می‌کردم لااقل سیصد میلیون تومان با این همه هیاهوها اضافه بشود حالا معلوم می‌شود که ۱۴ میلیون تومان ۱۴۰ میلیون ریال فقط اضافه تصور کرده‌اند که ما با اجرای این لایحه مالیات بردرآمد بتوانیم از مردم بگیریم حالا این، آن فرض مادی استفاده لایحه است ضرر معنویش را هم بگذارید آن طرف، تزلزلی که در املاک مزروعی شده، تزلزلی که در مستغلات هست، نمی‌روند ساختمان بکنند، تزلزلی که در مؤدیان مالیاتی هست بگذارید کنار ببینید که وضع روحی یک ملتی که چهار تا لایحه مالیات بردرآمد در یک‌سال هی آوردند و بردند و گرفتند وحتی یادم می‌آید که از پشت رادیو فحش دادند به عنوان سرمایه دار و مرتجع و از آن الفاظ دوره مصدق تکرار شد برای تاجر مالیات بده، با مجموع این‌ها تازه دولت رقمی که فکر کرده اضافه می‌شود ۱۴ میلیون تومان است که بنده خیال می‌کنم این هم وصول بشود انشاءالله سال دیگر معلوم می‌شود، این هم مال این یکصد و سی میلیون ریال هم مالیات بر رسومات (داراب- آن که غیرمستقیم است) بلی، برای آن که ما معقتد هستیم اگر خاطر آقایان باشد یک قانون منع مسکرات هم داشتیم که اگر خاطر آقایان باشد بعد هم در موضوع منع کشت خشخاش خود آقایان تصدیق کردند که دولت آیین‌نامه‌اش را بیاورد و مشروبات الکلی هم منع بشود، منع استعمال مسکرات بشود، حالا این‌جا یکصد و سی میلیون ریال اضافه درآمد از آن راه دارد که تقریباً فرض کنید از جان مردم است یعنی مردم عادت بکنند مشروب الکلی بخورند برای این که ۱۲۰ میلیون ریال اضافه درآمد باشد، ده میلیون ریال حق تمبر و بارنامه، این هم همان طور که فرمودند مالیات است ۶۷۵ میلیون ریال عوارض گمرک (داراب- همه این‌ها غیرمستقیم است) آخرش هم دویست میلیون ریال تفاوت نرخ گواهی فروش و خریدار ارز است که صبح توضیح دادم یعنی چه؟ یعنی ارزش که با آن کیفیتی که عرض کردم دلار را می‌آورند ۲۵ ریال مجموع این ارقام را وقتی که حساب کنیم تمامش مالیات و عوارض و وجوهی است که بر زندگی مردم تاثیر مستقیم دارد.
حالا آیا با این پیش‌بینی اضافاتی که کرده‌اند وصول بشود یا نشود آن را من نمی‌دانم ولی آن چیزی که مسلم است یک‌جا با مقایسه آن ارقامی که خدمت‌تان خواندم کاهش در درآمدهاست و یک‌جا با مقایسه این ارقام افزایش در مالیات‌ها و عوارض است نتیجه‌اش این است که من خیال می‌کنم اگر ما یک فکر اساسی نکنیم اگر ما نیاییم سطح کشاورزی را ببریم بالا اگر این کارها را نکنیم، نه اوضاع عمومی مردم خوب می‌شود و نه بودجه تعادل پیدا می‌کند. بنده از یکی پرسیدم که بودجه شرکت ملی نفت چقدر است؟ یک آدم مطلعی بود گفت ششصد میلیون تومان بودجه شرکت ملی نفت است. صد و بیست میلیون تومان ضرر پخش داخلی است ملاحظه بفرمایید ما ۷۲۰ میلیون تومان داریم پول می‌دهیم به یک دستگاهی که مثلاً مدیرعاملش ده هزار تومان حقوق می‌گیرد و راه می‌رود، یازده هزار تومان، ۱۲ هزار تومان خدا برکت بدهد آن‌جا حقوق می‌گیرند یک گست هوس در خرمشهر دارند یک عمارت هم اجاره کرده‌اند در تهران ماهی ده هزار تومان، مالیات هم نمی‌دهند، کارشان چیست، هیچ، کار با کنسرسیوم است اسمش هم این است که ما شرکت ملی نفت داریم (یکی از نمایندگان- برای خرج است) برای خرج، همین طور که فرمودید ۱۲۰ میلیون تومان هم ضرر پخش داخلی نفت هم بایستی بدهیم، خوب چه مانعی دارد اگر همان طوری که جناب آقای وزیر دارایی در این لایحه فرمودند که تجدید نظر در تشکیلات می‌کنیم برای این که بودجه را تعدیل کنیم یک خورده هم فکر کنند ببینند این شرکت ملی نفت با این کیفیت که ۷۲۰ ملیون تومان در سال از بودجه حقیر این مملکت که وضع توانایی‌اش این است و خرجش این است وصول بشود برای چه باید بشود؟ حقوق‌هایی که در شرکت نفط می‌دهند از دو هزار تومان وچهار هزار تومان و ۵ هزار تومان کمتر نیست این چیست در توی این مملکت که از محصول بدبختی‌های نفت برای ما پیش آمد این باشد که هفتصد میلیون تومان هشتصد میلیون تومان با این کیفیت، با این ارقام بریزیم دور و بدهیم به یک عده‌ای بخورند و بعد خودمان گرفتار این وضع بدبختی بشویم در صورتی که بنده معقتد هستم که این افزایش که این‌جا قید شده است در ارقام بودجه که یکی یکی مطالعه خواهید فرمود یا مطالعه فرموده‌اند راجع به بهداشت فرهنگ، راجع به وزارت جنگ یک مسایلی است که ما خیلی بیشتر از این‌ها احتیاج داریم، مملکت اگر بهداشت‌اش تأمین نباشد یا این که ارقام بودجه وزارت بهداری ما که ۵۸۰ میلیون و شاید ششصد میلیون باشد، معهذا الان آقایان خبر دارند که ما در شهرستان‌ها طبیب نداریم برای این که بنده اطلاع دارم از نوشهر تا آمل یک طبیب در نوشهر است یک طبیب هم در آمل است، خوب این یک نقطه پرجمعیتی است از آن سمت هم تا این کوه‌های پشت البرز که همین طور در این کوهپایه‌ها مردم زندگی می‌کنند و تحمل بار بودجه مملکت را می‌کنند اصلاً طبیب نیست در حالی که ما ششصد میلیون ریال ۶۰ میلیون تومان بودجه برای این وزارتخانه داریم. جناب آقای وزیر بهداری توجه دارید که در سازمان برنامه پنج میلیارد برای‌تان وجود دارد.
وزیر بهداری- انشاءالله.
عمیدی نوری- بنابراین نفرمایید که شصت میلیون تومان دارید. شما هر سالی ۱۶۰ میلیون تومان دارید.
وزیر بهداری- خواهیم داشت.
عمیدی نوری- به شما داده می‌شود شما هم سال به سال باید خرج کنید، بنده نمی‌دانم با ۱۶۰ میلیون تومان بودجه وزارت بهداری (دکتر وکیل- نفری ۸ تومان می‌رسد) که باز هم بنده معتقدم که کم است معهذا
همان طوری که آقای دکتر وکیل فرمودند نفری ۸ تومان می‌رسد بالاخره تکلیف این مملکت چه می‌شود که ما این احتیاج را داریم، با همه این زحمات بودجه وزارت بهداری را تأمین می‌کنیم که نفری ۸ تومان می‌افتد و باز ششصد، هفتصد میلیون تومان، پول مفت برای شرکت نفت می‌ریزیم، این حساب غلط است، همین است که مورد بحث و اعتراض است یا همان طور بودجه وزارت فرهنگ، علت این که اغلب محصلین ایرانی می‌روند به خارج برای تحصیل چیست؟ بنده خودم از موکلین خودم و از بستگان خودم دیده‌ام رفته‌اند در مدرسه طب شرکت کرده‌اند در امتحانات پذیرفته نشده‌اند، پذیرفته نشده خیال می‌کنید برای چیست؟ واقعاً استحقاق نداشته است؟ نه چند هزار نفر چهارهزار نفر، ۵ هزار نفر جوان‌های تحصیل کرده در این تهران می‌آیند در دانشکده طب اسم می‌نویسند نمی‌خواهند بروند لاله‌زار، نمی‌خواهند بروند بگردند، می‌روند اسم می‌نویسند که در کنکور موفق بشودند و می‌روند درس بخوانند، دانشکده پزشکی ما بیش از سیصد چهارصد نفر جا ندارد، وسایل ندارد، نتیجه‌اش چه می‌شود؟ از شش هزار نفر پنج هزار و هفتصد نفرشان رد می‌شوند، این‌ها جوان‌های ما هستند نسل آینده ما هستند (صحیح است) باید مملکت را اداره کنند، این‌ها مجبور می‌شوند ولو پدر و مادرشان عایدی مختصری داشته باشند از گلوی خود ببرند و یک پولی راه بی‌اندازند و اورا بفرستند در دانشکده‌های خارج درس بخواند ملاحظه می‌فرمایید که الان هم بنده نمی‌دانم تکلیف آن قانونی که گذشت که این محصلینی که آن‌جا درس می‌خوانند ارز به آنان داده شود چه می‌شود؟
وزیر فرهنگ- می‌دهیم آقا.
عمیدی نوری- البته اگر داده شود دراین بودجه هم باید باشد با این تفاوتی که در ارقام بودجه پیدا شده جای خوش‌وقتی است، پس ما بایستی به این گونه امور یعنی با این مسائلی که مورد ابتلای مردم است جواب مثبت بدهیم، وقتی یک ملتی عاشق درس خواندن است عاشق این است که برود متخصص و کارشناس بشود چرا وسایل در اختیارش نگذاریم و آن وقت هفتصد میلیون پول برای شرکت نفت و آن تشکیلات غلط بگذاریم؟ (خلعتبری- در هر استانی باید یک دانشکده طب درست کنیم) عرض کنم، بحثی این‌جا راجع به وزارت جنگ شد جناب آقای حائری‌زاده یک عبارتی گفتند از نظر قزاق که من این را معتقد نبودم، دلیلش هم این بود که من خودم اتفاقاً در ۳۴ سال پیش این عشق به سر من زد که بروم افسر ارتش بشوم و این افتخار را پیدا کنم، وارد یک مدرسه‌ای شدم که اسمش مدرسه قزاقخانه بود، ۳۴ سال پیش من تحصیل سوم متوسطه راتمام کردم و رفتم آن‌جا، همان موقع یک مدرسه نظام دیگری بود به نام مدرسه بریگاد، جناب آقای حشمتی شاید اطلاع داشته باشند، یک مدرسه بریگاد بود یک مدرسه قزاق در قشون، این اختلاف آن روز ایجاد شده بود، یعنی یک عده‌ای به نام قزاق افسران روسی بودند که آن‌جا را اداره می‌کردند و از آن طرف هم در بریگاد یالمارسون بود که از افسران سوئدی بود و یک جنگ حیدری و نعمتی بین بریگاد و قزاق بود و از آن سوءاستفاده می‌شد، همان طور که در هر کشوری می‌خواهند نفوذ به کار ببرند ایجاد اختلاف می‌کنند و این کارها را می‌کنند ولی من به چشم خودم دیدم که اعلیحضرت فقید که وزیر جنگ بود یک حکم صادر کرد که حکم می‌کنم قزاق و بریگاد منسوخ و مجموع آن‌ها قشون ملی ایران است، خدا بیامرزدش، این حکم صادر شد و قشون ایران در ۳۴ سال پیش، در ۳۳ سال پیش به نام قشون، آن روز ارتش نبود قشون ملی ایران تشکیل شد و بعد هم قزاق و بریگاد منحل شد، بنده آن وقت شاگرد مدرسه قزاق بودم، در قزاقخانه بودم، با آن‌ها که در مدرسه بریگاد بودند یکی شدیم، شدند مدارس کل نظام و همین جا که وزارت فرهنگ است و جناب آقای دکتر مهران هم تشریف دارند، آن مدرسه کل نظام بود وآقای سرتیپ شیبانی، سرتیپ حبیب‌الله شیبانی که افسر تحصیل کرده‌ای بود (یکی از نمایندگان- تحصیل کرده است) خدا رحمت‌شان کند، ایشان رئیس مدارس نظام بودند و پایه ارتش فعلی ما گذاشته شد و از افسرهای خوب الان دو تا از شاگردان این مدرسه را می‌گویم، یکی سرلشکر عمیدی که الان فرمانده لشکر خراسان است مال مدرسه قزاق است که با هم هم‌کلاس بودیم و علت این که من عمیدی نوری شدم این بود که دو عمیدی در یک کلاس بودیم، من رفتم نوری را اضافه کردم که دو عمیدی نباشد یک افسر بریگاد هم همین سرلشکر گلپیراست که امروز کار حساسی را در ارتش دارند و باعث افتخار هم هستند، همه این‌ها تحصیل کرده‌های دانشگاه جنگ هستند و قشون ملی ایران را این‌ها ایجاد کرده‌اند و ما باید خوش‌وقت باشیم که قشون ملی داریم، ارتش ملی داریم که افرادش از خانواده خودمان است برادرهای خودمان هستند و البته وظیفه خودمان است که در تقویت این ارتش بکوشیم، البته اگر بحث واشکالی هم هست اشکالی ندارد که انسان بحث واشکال خودش را بیان کند، همان طوری که آقای خلعتبری گفتند، من وقتی مطالعه دراین بودجه می‌کنم می‌بینم که درآمد یعنی بودجه سال گذشته ارتش ۴ ملیارد و پانزده میلیون بود و یک میلیارد و ۳۷۱ میلیون اضافه شده است پس کمتر از ثلث است در حالی که بودجه وزارت دادگستری بیش از ثلث اضافه شده است که ملاحظه می‌کنید، ما خوش‌وقت هستیم که آقایان این تصمیم را گرفته‌اند برای این است که رکن مهم عدالت مملکت قوه قضائیه است در یک سال بودجه دادگستری را که این قدر اضافه می‌کنند، البته برای قوه تأمینیه و دفاعیه خودش اگر یک ثلث اضافه کرد به نظر من تناسب به حداقل رعایت شده است مخصوصاً که ما امروز در موقعیت دیگری هستیم، بنده معتقدم این‌جا از حضور دولت و مخصوصاً وزیر امور خارجه می‌پرسم که بعد از پیمان بغداد و تعهداتی که بین کشور ایران و کشورهای امضاء کننده شده و ما سیاست صریح و روشنی را در دفاع از کشور خودمان و مملکت خودمان پیش گرفته‌ایم و سعی می‌کنیم که ارتش ما و قوه دفاعی ما متناسب باشد با دنیای امروز که بتواند وظیفه دفاعی و تأمینه خودش را پیش ببرد چه فعالیت سیاسی شده و چه کمک‌هایی دولت توانسته بعد از تصریح سیاست ایران و الحاق پیمان بغداد برای یک ملتی که تحمل می‌کند و یک میلیارد دومیلیارد اضافه می‌کند و تا به حال هم اضافه کرده است، با کمال میل هم حاضر است برای ما ایجاد بکند، آن را می‌خواهیم ما معتقد هستیم هر چه بیشتر درآمد داشته باشیم باید برای ارتش اضافه کنیم، این محل تردید نیست ولی از آن طرف ما باید خودمان را مجهز کنیم که نگویند ارتش شما مجهز نیست هم عرض سایرین نیست، ما در ترکیه یکی از مؤسسات ارتش ترکیه را دیدیم قسمت هواپیمایی‌شان که مجهز به جت بود و هواپیماهای جت را که از خارج می‌آوردند روی هم سوار می‌کردند و حمل می‌کردند دیدیم حتی افرادی را که برای خلبانی هواپیمای جت تربیت می‌کردند دیدیم، مخصوصاً از نظر هوایی تجهیزات ارتش ترکیه جلو آمده است و ترکیه توانسته است خودش را جلو ببرد و در ارتش اروپا داخل شود چون در پاکت اتلانتیک هم هست، دو سه مرکز از شهرهای ترکیه ستاد مشترک است یکی در طرابوزان بود یکی در ازمیر است که آن ستاد را ما دیدیم این موقعیت را برای خودش درست کرده ما کشوری هستیم که وضع دفاعی و جغرافیایی ما بسیار حساس است و در پیمان بغداد هم که وارد شدیم رل بسیار حساسی داریم، بایستی قوه تأمینیه و دفاعی خودمان را تقویت کنیم، بنابراین، این بودجه‌ای که تعیین شده است برای حفظ مملکت و قوه تقنینیه کشور است و از دولت می‌خواهیم اثبات کند عرضه کند، نشان بدهد مخصوصاً که شاید بیست روز یک ماه دیگر شورای پیمان بغداد در تهران تشکیل خواهد شد و شاید قبل از آن هم کمیته نظامی تشکیل شود، ما از دولت می‌خواهیم که فکر اساسی بکند از هم پیمان‌های ما، از دوستان ما، از کسانی که علاقه دارند به صلح جهانی می‌بایستی کمک بشود تقویت بشود و حفظ شود، ثابت کند ما با داشتن ارتش نوین می‌خواهیم هم عرض کشورهای دیگر باشیم و برای ما کمک‌ها و تقویت‌های بیشتری پیدا کند که ما بتوانیم وظیفه خودمان را انجام بدهیم.
بنابراین بنده به عرایض خودم خاتمه می‌دهم و امیدوارم این تذکراتی که به عرض هیأت محترم دولت رساندم جز توجه به ارقام و دقت دراین اقلامی که این‌جا هست به چیر دیگری حمل نکنند و معتقد هستم که اقداماتی بفرمایند که انشاءالله در بودجه سال آینده این اصلاحات بشود و البته تشکر هم می‌کنم واقعاً بعضی از اعضای دولت هم خیلی فعالیت می‌کنند هیچ تردیدی نیست اصلاحاتی شده است، بنده چون وکیل بابل هستم یک سفری رفتم بابل دیدم گفتند یکی از وزرای دولت آمده بود برای یک کار اختصاصی خودش، آقای وزیر پست و تلگراف‌کار، کاربر خودشان، تشریف برده بودند شمال، مردم شمال شنیده بودند یک وزیری از دولت آمده است آن‌جا، اشکالات مختلف اقتصادی و فلاحتی و مالی داشتند همه را به عرض‌شان رسانده بودند و ایشان هم یادداشت کرده بودند بلافاصله که تهران آمدند، انجام دادند، به همه‌شان نوشته بودند و من که آن‌جا رفتم دیدم واقعاً این مردم با یک ذوق و شوقی نامه وزیر پست و تلگراف را نشان می‌دهند گفتند که این وزیر، وزیری است که حرف‌مان را به او زدیم و گوش داده است و رفته است انجام داده است و به ما اطلاع داده است این سیستم کار مردم را در این مملکت امیدوار می‌کند و ما باید سعی کنیم، وزیر، وکیل، همه‌مان مال این مملکت هستیم همه باید مملکت را آباد کنیم، باز هم می‌گویم با صمیمت با همکاری با قبول تذکرات دوستانه دیگران کار کنیم که مملکت خودمان را واقعاً به سوی پیشرفت و ترقی و تکامل سوق دهیم (احسنت).
نایب رئیس- آقای صدرزاده.
صدرزاده- آقایان محترمی که قبل از بنده این‌جا صحبت فرمودند، نکاتی را که لازم بود تذکر دادند و وقت زیادی را هم در مجلس برای صحبت در بودجه صرف کردند.
بنابراین برای این که زودتر وارد رسیدگی نهایی نسبت به بودجه بشویم امیدوارم که بیش از ده الی ۱۲ دقیقه وقت آقایان را نگیرم و امیدوارم که آقایان محترم هم به عرایض بنده توجه کافی بفرمایند البته تذکرات بنده و مطالبی که این‌جا به عرض خواهم رساند کمتر در اطراف ارقام خواهد بود بلکه بیشتر در اطراف کلیات ماده اول است که به عرض مجلس محترم می‌رسانم تذکری که جناب آقای ارسلان خلعتبری راجع به
امور مالی و قانون اساسی فرمودند بنده لازم می‌دانم یک توضیحی بر بیانات ایشان علاوه کنم و آن این است که قانون اساسی در نزد همه ما محترم و مقدس است و باید مدلول و مفاد آن در همه مورد رعایت شود و قانون اساسی حقوق قوانین عادی است (صحیح است) و آن حاکم بر روابط ما و مجلس محترم سنا خواهد بود و همچنین وظایف و روابط سایر قوا را هم نسبت به یکدیگر تعیین می‌کند (صحیح است) بنابراین اگر خدای نخواسته عملی برخلاف قانون اساسی انجام یابد به هیچ‌وجه ارزش این که یک سابقه شود نخواهد داشت هر عملی که برخلاف قانون اساسی واقع شود ولو صد مرتبه تکرار شود باز برای دفعه صدویکم خلاف قانون است وارزش حقوقی و قضایی نخواهد داشت (صحیح است) آقایان محترم ناطقین قبلی راجع به ترکیه و هندوستان و عراق و پیشرفت‌هایی که این ممالک کرده‌اند بیاناتی ایراد کردند البته بنده امتناعی از این مطالب ندارم خیلی هم خوش‌وقت هستم بر این که مللی که با ما سر دوستی دارند پیشرفت‌هایی کرده‌اند و ما امیدواریم باز هم پیشرفت‌هایی بکند ولی این نکته ناگفته نماند که ملت ایران هم سابقه یک تمدن درخشان و کهن‌سالی دارد و مردم ایران مردمی باهوش و با استعداد هستند اگر آن‌ها از طرف دولت و هیأت حاکمه به راه صحیح هدایت شوند در مدت کوتاهی خواهند توانست استعداد و لیافت خود را ابراز کنند تنها توقعی که ما از دولت‌ها داریم این است که برخلاف آنچه در پیش، گذشته است کوشش فرمایند که مردم را به راه راست ارشاد و هدایت کنند و وسایل ترقی و تعالی را برای آن‌ها فراهم سازند و مطمئن باشند که ملت ایران اگر وسایل ترقی را حاضر و مهیا داشته باشد ره صد ساله را یکشبه خواهد رفت راجع به رقم مالیات در این‌جا بحثی به میان آمد و جناب آقای ارسلان خلعتبری راجع به احترام حق مالکیت بیان شیوایی فرمودند ما به پیروی از مکتب مقدس اسلام و قانون اساسی حق مالکیت اشخاص را نسبت به مایملک خودشان محترم می‌شماریم ولی یک نکته‌ای در این‌جا هست که آن را باید در این‌جا به طبقه ثروتمند تذکر داد و آن این است که من در نظر دارم، در چند سال قبل کتابی خواندم در آن‌جا تشریح کرده بود راجع به مرام اشتراکی و این که در چه نقاط ممکن است مرام اشتراکی زودتر پیشرفت کند و در آن‌جا بحث و استدلال زیادی شده بود که در سرزمین‌هایی که فقر و مسکنت وجود داشته باشد و عدالت اجتماعی در آن‌جا حکم‌فرما نباشد سرزمین‌های مستعدی است برای رخنه کردن مرام اشتراکی بنابراین برعهده دولت است و بر عهده تمام افراد ملت و به خصوص طبقه ثروتمند و متمکن که از دارایی و ثروت خود در راه ترقی و توسعه مملکت وآسایش مردم جهادی به مال بکنند تا همه مردم زندگی مرفهی داشته باشند و زمینه برای رخنه کردن هر گونه مرام و عقاید مضره مسدود شود نکته دیگری که در این‌جا بحث می‌شود راجع به شکایتی است که بعضی‌ها از مأمورین وصول دارند اشکال مالیاتی این مملکت بر سر دو طبقه است که هر دوی این‌ها در اقلیت هستند یک دسته اشخاص سودجو که می‌خواهند از پرداخت مالیات درست، فرار کنند البته ما انکار نداریم که یک چنین افرادی وجود دارند و یک دسته خیلی کمی هم از مأمورین دولت هستند که آن‌ها انحراف دارند و موجبات زحمت مردم را فراهم می‌سازند، نه دولت باید بگوید که چنین افرادی وجود ندارد، نه ما باید بگوییم که در طبقات مردم افرادی نیستند که می‌خواهند از تأدیه مالیات دولت فرار کنند، به نظر بنده این طور می‌آید که باید یک اعتماد متقابلی فیمابین مؤدی مالیات و مأمور وصول وجود بیاید مؤدی مالیات باید ایمان داشته باشد ایمان راسخ به این که از مواهب الهی که در این مملکت هست استفاده می‌کند و باید بخشی از هزینه این مملکت را بپردازد گیرنده مالیات هم باید به طور درستی و راستی و صرفه‌جویی نسبت به بیت‌المال و خزانه عمومی کشور رفتار کند و قدمی به سوی ا نحراف برندارد، هر وقت ما در این دو قسمت به نتیجه کامل رسیدیم، مطمئن باشید که تمام اشکالات مالیاتی برطرف خواهد شد (صحیح است) (یک نفر از نمایندگان- دو دقیقه شد آقا) اما در باب هزینه کشور جناب آقای حائری‌زاده در بیان خودشان تذکر دادند که در دوره ۴ بودجه مملکت در حدود بیست میلیون تومان بوده است البته رجال صدر مشروطیت بر ما و نسل‌های آینده منت دارند برای این که با فداکاری خود مملکتی را از قید استبداد و ظلم رهایی بخشیدند، اما در پیمودن طریق باید هر نسلی به اقتضای زمان و شرایط مکان راهی را که متناسب برای ترقی می‌داند بپیماید (صحیح است) ما نمی‌توانیم همان بودجه‌ای را داشته باشیم که در چهل سال قبل از این داشته‌ایم من با خاطره‌ای که از فرهنگ فارس دارم تصور می‌کنم در چهل سال قبل فقط چهل هزار نفر و نهایت پنجاه هزار نفر از اطفال مملکت در دبستان‌های جدید تحصیل می‌کردند امروز مطابق اطلاعی که از جناب آقای وزیر فرهنگ دریافت کردم ۹۷۰ هزار نفر در تمام ایران از دبستان تا دانشگاه مشغول تحصیل هستند، بنابراین نباید توقع داشت که بودجه کشور در قسمت فرهنگ امروز برابر باشد با بودجه فرهنگ در چهل سال قبل و من هنوز معتقدم که این مبلغ بسیار کم است و عده‌ای که تحصیل می‌کند کم‌اند و متناسب با جمعیت نیست، باید عده محصلین ما زیادتر باشند و مخارج فرهنگ هم بیشتر از این باشد. یک نکته‌ای غالباً در خارج صحبت می‌شود شاید ناشی از بی‌اطلاعی باشد که می‌گویند بودجه مملکت همه صرف حقوق می‌شود، من دراین باب می‌خواهم یک تذکری بدهم، بلی به عنوان حقوق داده می‌شود ولی به صورت خدمات به خود مردم برمی‌گردد، تصویب کردیم که پول زیادتر بدهند به آموزگاران و به استاد دانشگاه برای این که اولاد آن‌ها را تربیت کند پس این حقوقی را که می‌دهیم به دبیر و استاد و آموزگار در حقیقت صرف تعلیم و تربیت اولاد خودمان می‌شود، پول داده می‌شود به بیمارستان به وزارت بهداری، این‌ها هم به صورت خدمات بهداری به ما برمی‌گردد، در چهل سال قبل از این، هیچ وسیله‌ای برای دفاع از امراض مسری در این مملکت وجود نداشت و اگر هم بود بسیار قلیل و غیر قابل اهمیت بود، امروز تا حدی وسایل موجود است و وزارت بهداری توانایی این را دارد که از امراض مسری جلوگیری کند و از تلفات دسته جمعی نسل جوان بکاهد، البته این کار خرج دارد و ما مالیاتی را که می‌پردازیم به دولت و دولت به وزارت بهداری می‌دهد به صورت خدمات بهداشتی یعنی حفظ جان افراد به ما برمی‌گردد. نکته دیگر، این‌جا راجع به مسئله رادیو صحبتی شد، من می‌خواهم عرض کنم که این وسیله ارتباط راه و تلفن و تلگراف و رادیو این‌ها یک وسائلی هستند که برای زندگی امروز کمال ضرورت را دارند ملاحظه بفرمایید میلیون‌ها افراد کشاورز و زحمتکش این مملکت در دهستان‌ها، صحراها و بیابان‌ها و کوه‌ها زندگی می‌کنند، این‌ها دسترس به روزنامه ندارند، به مجله ندارند وسیله‌ای برای کسب اخبار و اطلاعات مرکز ایران واطلاعات خارج ندارند دور هستند و تنها وسیله‌ای که این چندین میلیون نفر را به مرکز مملکت و به دنیا مربوط می‌سازد این رادیو است، البته این نکته را باید قید کرد که باید رادیو و برنامه آن به صورتی باشد که سطح معلومات افراد را بالا ببرد و اطلاعات آن‌هارا زیاد کند و من با سابقه ارادت و همکاری که با جناب آقای ناصر ذوالفقاری معاون محترم نخست وزیری دارم امیدواری بسیاری دارم که در این کار موفقیت پیدا کنند و برنامه رادیو را آن طور که می‌خواهیم اصلاح کنند (عده‌ای از نمایندگان- انشاءالله) نکتهٔ دیگری که در این‌جا بحث شد موضوع تمرکز عایدات است من در این باب با بعضی از دوستان مذاکره کردم و کسب اطلاع کرده‌ام، این تمرکز عایدات در وزارت دارایی نبود. هر شهری، هر دهستانی عایداتی دریافت می‌کرده است حقوق اعضای خودش را می‌داده است یا می‌پرداخته است و غالباً اتفاق می‌افتاده است که در مرکز سه ماه چهار ماه حقوق مستخدمین دولت را عقب می‌انداخته‌اند یا در یک محل عایدات دولت کم بوده که امکان نداشت مواجب را بپردازند، من خوب خاطرم است که در شیراز تا مدتی به اعضا ادارات عوض حقوق از عوارضی که از کوره‌پزخانه‌ها می‌گرفتند به آن‌ها به اندازه حقوق‌شان جنس می‌دادند که باید ببرند بفروشند واز پول آن حقوق بردارند، این عمل، این تمرکز عایدات این خصوصیت را خواهد داشت که تمام این مالیات‌ها وعواید در مرکز متمرکز گردد و اگر در یک نقطه‌ای دولت عایداتش کم بود بتواند آن کسری را بری آن محل تأمین کند، به علاوه برای دولت و وزارت دارایی بهتر میسر خواهد بود که عمل کنترل را انجام دهد، بنابراین من تصور می‌کنم که تمرکز عایدات به نحوی که جناب آقای وزیر دارایی هم بیان فرمودند بسیار منطقی باشد اما یک نکته در این‌جا باید تذکر داده شود وآن راجع به خرج و هزینه است. راجع به خرج و هزینه هم باید یک روشی اتخاذ کرد که به سهولت در نقاط کشور و در نقاط دوردست بدون این که ارتباط زیادی با مرکز بگیرند وظایف خودشان را بتوانند انجام بدهند. وصول هزینه نسبت بعضی اقلام در این‌جا صحبت شده است و تذکرات بسیار مفیدی داده شده است که من امیدوارم دولت مورد توجه قرار دهد، بنده چند فصل از آن را به طور اختصار این‌جا تذکر می‌دهم، یکی راجع به مسأله کشاورزی است، دفعه دیگری هم از پشت همین تریبون عرض کردم که کار اکثر جمعیت ایران کشاورزی است توجه بفرمایید آقا استدعا می‌کنم.
وزیر دارایی (فروهر)- اطاعت می‌کنم.
صدرزاده- اول چیزی که برای همه چیز و به خصوص برای کشاورزی ضرورت دارد مسأله امنیت است، این پولی که به ارتش و قشون داده می‌شود به صورت حفظ انتظام و امنیت برای تمام سکنه ایران بازگشت می‌کند، بنابراین هرچه را که ما در این راه می‌دهیم نتایج بسیار مفیدی برای مملکت از لحاظ امنیت در درجه اول واجد خواهد بود.
بنابراین هر چه را که ما در این راه بدهیم بسیار مفید برای مملکت از لحاظ امنیت است و در درجه اول واجب خواهد بود، مسأله دوم این است که باید وسایل کشاورزی را به وضع جدید در اختیار کشاورزان گذاشت تا بتوانند تولیدات مملکت رازیادتر کنند، البته این نکته در این‌جا تذکر داده شده و در قسمت صنایع هم که کار به توسط دادن به دست افراد بهتر انجام می‌گیرد، این درست است و من هم موافقم اما یک مطلبی در این‌جا هست و آن این است که کارهای کوچک که با سرمایه نسبتاً کوچکی بخواهد انجام پیدا کند به دست افراد بهتر انجام می‌گیرد مثلاً بخواهند جایی را تعمیر کنند و یا اگر بخواهند سدی بسازند ۵۰۰ میلیون خرج دارد این کار از قدرت یک فرد دو فرد خارج است و این کار را دولت باید از خزانه عمومی کشور و با قدرت‌های قانونی که در دست دارد انجام بدهد ولی بعد از این که انجام داد
باید در اختیار خود مردم بگذارد که خود آن‌ها اداره کنند و بتوانند از آن استفاده نمایند نکته دیگر این است که در مسأله مالیات هم همیشه باید رعایت تعدیل بشود و موجب آسایش طبقات پایین‌تر فراهم گردد الان یک مشکلی در پیش است و آن این است که دولت در هر سال مقداری غلّه به قیمتی می‌خرد، رعیت شکایت دارد که این قیمت‌ها وافی برای زندگانی آن‌ها نیست، چرا؟ برای این که یک مبلغ زیادی از بابت مالیات غیرمستقیم، بابت قند و شکر و سیگار و سایر لوازم می‌پردازد دولت هم از طرف دیگر ۴۵ میلیون بیشتر یا کمتر به جبران زیان خرید غلّه مصرف می‌کند، در این خصوص باید یک فکر عاقلانه‌ای کرد که بار رعیت و کشاورز از مالیات‌های غیرمستقیم سنگین نباشد و جنس او هم به قیمت‌های مناسب خریداری بشود دولت هم از زبان خرید غلّه خلاصی پیدا کند، ولی البته همین طور که یک روزی جناب آقای علم وزیر کشور فرمودند این کار احتیاج به مطالعات زیاد و ملاحظه اطراف و جوانب قضیه دارد، کسر بودجه، این رقمی که در بودجه هست الان هم کسر دارد، نهایت جناب آقای مسعودی مخبر محترم در گزارش خودشان اشاره فرمودند که این کسر ممکن است از راه عایدات، از راه کمک بلاعوض واز راه تکثیر استحصال نفت تأمین بشود، اگر آن حوادث شهریور رخ نداده بود و شیرازه‌کارهای ما به هم نریخته بود شاید احتیاج به کمک‌هایی نمی‌داشتیم ولی امروز به واسطه آن حوادثی که پیش آمد احتیاج به کمک هست و شاید این کمک‌ها هم کافی برای رفع نیاز ملت ایران نباشد ولی چیزی که هست بنده شخصاً عقیده دارم که باید هزینه مملکت از عایدات و منافع خودمان تأمین بشود باید از این مکتب سعدی شیرازی پیروی کرد که اگر بماند که دشمنان بخورند به که محتاج دوستان باشی (مسعودی- آفرین) بنابراین اصل اگر ما به قدر کافی استحصال کنیم، گذشته از این که می‌توانیم در راه عمران و آبادی کشور پیشرفت خاصی بکنیم کسر بودجه هم نخواهیم داشت و من امیدوارم که دولت کنونی که مورد اعتماد مجلس هست کمال سعی و کوشش را به کار برد و به آن‌ها بفهماند که صلاح دنیا در این است که یک ملت کهن‌سالی با داشتن این همه منابع طبیعی ناراحت نباشد و استحصالات نفت را زیاد کنند که از آن راه کسر بودجه مملکت به خوبی تأمین بشود. بنده در این بودجه دو نکته را هم می‌خواهم به جناب آقای وزیر دارایی تذکر بدهم، یکی صرفه‌جویی است، صرفه‌جویی برای این که جایز نیست در یک چنین موقعی که ما دچار مضیقه هستیم مخارج غیرلازم بشود یعنی هیچ وقت جایز نیست به خصوص حالا، دیگر این که این بودجه به خصوص در قسمت عمران و آبادی و مسائلی که مربوط به دفع آفات هست و نظایر آن‌هابه نحوی موزون در مملکت اجرا بشود یعنی تمام نقاط مملکت که در دادن این مالیات شرکت دارند در این اقداماتی که دولت می‌کند به تناسب حال و اوضاع و شرایط زمان و مکان استفاده کنند، الان بنده اطلاع دارم که ناحیه فارس دچار آفت سن شده است و تاکنون از ناحیه وزارت کشاورزی از لحاظ دفع سن آن اقدامی که باید و شاید به عمل نیامده است واین باعث ضرر و زیان خواهد شد و من می‌دانم که بسیاری از نمایندگان محترم راجع به حوزه‌های انتخابیه خود، همین نوع تذکر را که بنده دارم دارند (صحیح است) و بنابراین باید وزارت کشاورزی هم خود را در درجه اول مصروف دفع آفات بکند (صحیح است) من از حس بدبینی و یأس تنفر دارم و همیشه با یک دلی پر از امید به آینده نگاه می‌کنم من امیدوار هستم که انشاءالله سال نو بعد از ۱۴ سال رنج و محنت برای این مردم ستم کشیده سالی باشد که مقرون به موفقیت و سعادت باشد و در تحت توجهات شاهنشاه محبوب موجبات آسایش مردم فراهم بشود (احسنت)
نایب رئیس- پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده است قرائت می‌شود.
مسعودی- آقای رئیس اجازه بفرمایید بنده عرایضی دارم چون آقای عمیدی نوری یک بیانی فرمودند که با واقع تطبیق نمی‌کرد لازم است جوابی بدهم.
نایب رئیس- بفرمایید.
مسعودی (مخبر کمیسیون بودجه)- عرض کنم بنده از آقای عمیدی نوری خواهش کردم که تشریف نبرند و در جواب فرمایش ایشان عرایضی بکنم، خیلی مختصر هم عرض می‌کنم مثل ایشان یک موضوع کوچکی را هی تکرار نمی‌کنم که وقت مجلس را بگیرم و دو مرتبه و سه مرتبه از سر عرض کنم در ماده واحده در تبصره یک ایشان ایراد کردند آن‌جا که نوشته: مادام که بودجه‌های تفصیلی سال مزبور به تصویب کمیسیون بودجه نرسیده بر اساس اعتبارات مصوب سال ۱۳۳۴ به شرط این که از حدود اعتباری که برای هر وزارتخانه یا اداره یا بنگاه مستقل دولتی ضمن بودجه پیشنهادی سال ۱۳۳۵ منظور شده تجاوز ننماید قابل پرداخت خواهد بود؛ این را بنده یک مرتبه در جواب جناب آقای حائری‌زاده توضیح دادم که بهترین دقت را کمیسیون بودجه در این به تبصره کرده به این معنی که مقصود از این شرح این است که فرض بفرمایید بودجه وزارت کشور در سال ۱۳۳۴ صد هزار تومان بوده است ودر سال ۱۳۳۵ شده است ۹۰ هزار تومان (جلیلی- الان مال وزارت بازرگانی این طور شده است) بعضی وزارتخانه‌ها از جمله وزارت بازرگانی کسر شده است در این‌جا مقصود این است که در حدود همان مبلغی که کسر شده می‌توانند خرج کنند و حالا برعکس بودجه یک وزارتخانه زیاد شده است، فرض بفرمایید در سال ۳۴ صد هزار تومان آن وزارتخانه نمی‌تواند بیش از صد هزار تومان یعنی در حدود بودجه مصوب ۳۴ خرج کند، دیگر این است که صورت اقلام ریز را بیاورد به کمیسیون بودجه و در آن‌جا تصویب بشود، بنابراین کمیسیون بودجه هم دراین امر نهایت دقت را کرده که وزارتخانه‌ها خرج زائد نکنند و تا صورت ریز بودجه‌ها را نیاورند نتوانند زیادتر از بودجه پیش‌بینی شده در سال ۳۴ خرج کنند، در تبصره ۲ که موضوع نقل و انتقال فصول و مواد هر یک از بودجه‌های جزء سال ۳۵ است به تصویب کمیسیون بودجه رسیده ایشان فرمودند که این اصلاً برخلاف قانون دیوان محاسبات و قانون اساسی تنظیم شده به طور قطع و یقین خیال می‌کنم برای اولین مرتبه باشد که قانون بودجه و نظیر این قانون را خوانده باشند و الا این حرف را نمی‌زدند چون این تبصره نه بر خلاف قانون اساسی بود نه برخلاف قانون دیوان محاسبات، منظور این است که قانون دیوان محاسبات می‌گوید که مخارج باید در مقابل هر یک از مواد مصوب باشد ما هم در این جا غیر از این کاری نمی‌توانستیم بکنیم منتهی در مورد قسمت کارگزینی ثابت است ولی فرض بفرمایید یک وزارتخانه بودجه سوختش یا لوازم التحریرش کم است و دیگری زیاد است ما گفتیم به شرط این که صورتش را بردارند بیاورند به کمیسیون بودجه تا کمیسیون بودجه فرض بفرمایید اگر دید در سوخت یک قسمتی زیاد دارد یا در لوازم التحریر کم دارند ازاین ستون به آن ستون بگذارد آن هم با تصویب وزارت دارایی و این کار نه برخلاف قانون دیوان محاسبات است و نه برخلاف قانون اساسی، مطلب دیگری که ایشان فرمودند راجع به اینکه در بودجه امسال ۳۰۰ میلیون تومان از عایدات نفت برای شرکت ملی نفت گذاشته شده است که یک عایدات ثابتی است و ۴۰۰ میلیون هم کسر است ایشان واقعاً اقلام را دقت نکرده‌اند که ملاحظه بفرمایید بنده صورت ریز را این‌جا می‌خوانم که ملاحظه بفرمایند ۳۷۵ میلیون تومان در امسال اضافه شده به بودجه کل مملکتی باین شرح: «وزارت دربار ۲۷۸ هزار تومان، نخست وزیری ۲۴۵ هزار تومان» و اما یک توضیحی بدهم برای این که فرمودند دولت که می‌خواهد مبارزه با فساد بکند عوض این که صرفه‌جویی بکند آمده است بودجه نخست وزیری را ۲۴۵ هزار تومان بالا برده است می‌خواهم عرض کنم که این طور بیانات خیال نمی‌کنم شایسته باشد قبل از این که شخص از موضوعش مطلع بشود بیانی در مجلس بکند، دولت سابق آمده است مقداری فرش و مبل و چیزهای دیگر خریده و پولش مانده بود این دولت هم یک بودجه کارگزینی ثابتی دارد که باید این حقوق‌ها را بدهد، حقوق‌هایی که مطابق پرسنل اشخاص است و محل دیگری نداشت، بنابراین آمده است ۲۴۵ هزار تومانی را که دولت سابق بدهی داشته است گذاشته جزو بودجه امسال نخست وزیری و اگر با دقت ایشان مطالعه می‌کردند و توضیح می‌خواستند متوجه می‌شدند که دیناری مطلقاً بر بودجه نخست وزیری علاوه نشده است یک قروضی بوده است که دولت سابق برای دولت حاضر گذاشته است که خود آقای عمیدی نوری معاون نخست وزیر بوده‌اند در آن موقع دیگر موضوع تبلیغات است که یک میلیون تومان اضافه شده است و بودجه سابقش بنده راجع به تبلیغات یک عرض مختصری می‌کنم راجع به تبلیغات بودجه سایر کشورها را وقتی ملاحظه کنید می‌بینید بعد از وزارت جنگ توجه‌شان به تبلیغات است آقایان بنده در این سفری که به روسیه شوروی همراه آقایان مسافرت کردم دیدم که هنوز دارند صدر انقلاب را با این که دو نسل گذشته تبلیغ می‌کنند، نشریه‌های متعدد در هر کارخانه هست رادیو در تمام دهات هست هر جا که ما رفتیم دیدیم نطق تبلیغی تابلوی تبلیغی و بودجه تبلیغات هست (خلعتبری- ۷۰۰ / ۳ میلیون دلار است) بنده می‌خواهم عرض کنم ملاحظه بفرمایید بعد از وزارت جنگ در هر کشوری بودجه تبلیغات است و بودجه تبلیغات خودمان را ملاحظه بفرمایید دو میلیون و هفصتد هزار تومان را چه کار بکنند این اداره تبلیغات باید هر ماهه چندین نشریه داشته باشد برای تمام مردم ایران هادی و راهنما باشد و این کار وسیله می‌خواهد پول می‌خواهد باید در دهات فیلم سینما ببرند دستگاه مرکزی رادیو را تقویت کنند بدون داشتن پول و بدون وسیله که عملی نمی‌توان انجام داد نمی‌شود از مسئولین کار خواست، دائم ما بیاییم شکایت کنیم پول ندهیم وسیله ندهیم اما بروند کار کنند مقدور نیست، بودجه وزارت جنگ ۱۳۷ میلیون تومان اضافه شده است که خوشبختانه آقای عمیدی نوری فقط موافق با این یکی بودند وزارت کشور ۵۰۰ هزار تومان، شهربانی ۱۵ میلیون تومان، ژاندارمری ۲۸ میلیون تومان، آمار ۴ میلیون تومان، دادگستری ۵ ر ۸ میلیون تومان، ثبت اسناد ۴ میلیون تومان، وزارت خارجه ۱۶ میلیون تومان هر کدام را آقایان بخواهید توضیح می‌دهم ولی چون نمی‌خواهم وقت تلف بشود و طول بکشد فهرست‌وار عرض می‌کنم وزارت پست و تلگراف ۱۳ میلیون تومان، فرهنگ و دانشگاه (عمیدی نوری- کی توضیح خواست) ۸۰ میلیون تومان (عمیدی نوری- همه را حفظ هستم) بلی متأسفانه آن قسمت اول را تشریف نداشتید که ۳۷۵ میلیون اضافات است و ۴۴ میلیون هم در دو رقم است که در بودجه سال ۳۴ منظور بود درآمد دخانیات و درآمدهای اتفاقی یک چیز موضوعی بوده است که کسر کرده‌اند این شده است ۴۳۰ میلیون تومان، بنابراین می‌شود گفت امسال نسبت به پارسال باز سی چهل میلیون جلو آمده وزارت کشاورزی ۱۴ میلیون تومان، وزارت راه ۱۷ میلیون تومان، بنادر ۳۸۰۰۰۰۰ تومان، هواپیمایی کشوری ۲۰۰ هزار تومان، وزارت بهداری ده میلیون تومان، بنگاه پاستور ۴۰۰ هزار تومان، وزارت کار ۸۰۰ هزار تومان، وزارت دارایی ۲ میلیون تومان، اداره دخانیات ۲۰ میلیون تومان، اداره صادرات تریاک ۵۰۰ هزار تومان، کمیسیون ارز ۱۰۰ هزار تومان، مطابق این آماری که خدمت آقایان عرض کردم ۳۷۵ میلیون تومان اضافه اعتبار درسال ۳۵ نسبت به سال ۳۴ منظور شده است چهل و چند میلیون هم کاهش از دو رقم بوده است که آن دو رقم یکی دخانیات است، یکی درآمد مالیات‌های متفرقه و حالا بنده می‌خواهم عرض کنم، آقای عمیدی نوری، اگر یک وزیر مالیه‌ای آمد و عایدات حقیقی را پیش‌بینی کرد برای وصول، آن بهتر است یا این که بیایند ارقام را طوری درست کنند که بودجه ظاهراً متعادل باشد؟ ما باید واقعاً تقدیر کنیم از کسانی که عایدات موهومی را پیش‌بینی نکردند نه این که بیاییم این‌جا ایراد بگیریم و ایرادی هم باشد که وارد نباشد. عرض کنم آقای عمیدی نوری فرمودند که عایدات مؤسسات دولتی و بانک‌ها کم شده است آقا خودتان قانون می‌گذرانید بعد فراموش می‌کنید ما این‌جا قانون گذراندیم برای نشر اسکناس و اجازه دادیم به بانک ملی که دولت بدهی که دارد سود سهامش را بگذارد به حساب آن بدهی خوب دو جا که نمی‌شود به حساب آورد، یک جا سود سهام را خود بانک بردارد و یک جا هم می‌گذارید جزو بودجه عمومی کشور، بنابراین، این علت ناشی از این‌جا بوده است در مورد درآمد اجرا خود جناب آقای عمیدی نوری آن موقع مخبر کمیسیون دادگستری بودند راجع به نرخ اجرا نظر آقا هست که پایین آوردیم (عمیدی نوری- پارسال بود) فرق نمی‌کند شما وقتی که برای پارسال تصویب کردید در امسال تأثیر دارد نرخ را شما آمدید کم کردید نتیجه عایدی امسال فرض کنیم اگر از هر خانه‌ای دو تومان مالیات بگیرید دو تومان را بکنید پنج ریال درآمد اگر دو میلیون تومان باشد سال دیگر می‌شود ۷۰۰ هزار تومان، بنابراین نتیجه فعالیت‌ها کم می‌شود، مثلاً موضوع حق‌الثبت ۲۵ هزار تومان کم شده بود در این بودجه فعلی آقای عمیدی نوری خیلی ایراد گرفتند ولی این را بدانید در هر مملکتی که فعالیت و کارهای تولیدی شروع می‌شود سفته‌بازی از بین می‌رود واین سفته‌بازی بود که تمام مردم پول‌شان را ریخته بودند توی زمین که شما و عده‌ای از آقایان و در مجلس جلوی این سفته‌بازی را گرفتید و اما یقین داشته باشید که اگر کار تولیدی در این مملکت شروع بشود زمین بلافاصله قیمتش یک دفعه سی درصد می‌آید پایین و بنده امیدوارم این کارهای عمرانی که در سازمان برنامه شروع شده مسلم و محقق همین نیتجه را خواهیم گرفت چنانچه در زمان اعلیحضرت فقید وقتی کارهای تولیدی شروع شد چندین سال زمین قیمتش همین طور راکد ماند و تزریق نکرد و وقتی کار نباشد یک عده سفته‌باز توی خرید و فروش زمین می‌افتند و سرمایه‌ها در این کار مصرف می‌شود و البته نتیجه‌اش این است که حق‌الثبت هم بالطبع می‌آید بالا، عرض کنم ایراد دیگر ایشان این بود که چرا حقوق‌های اشخاص را در شرکت ملی نفت زیاد می‌دهند خود ایشان نایب رئیس کمیسیون سازمان برنامه هستند و حقوق‌های سازمان برنامه را تصویب کرده‌اند بنده وجداناً می‌خواهم از آقای عمیدی نوری سؤال کنم که ایشان در ماه کمتر از ۸ هزار تومان خرج دارند؟ (عمیدی نوری- بنده تصویب نکردم) فرق یک وزیر کابینه با ایشان و یا با بنده چیست؟ یا فرض بفرمایید مدیر عامل شرکت نفت از نظر خرج زندگی فرقش با ایشان چیست؟ اولاً مگر ایشان چقدر حقوق می‌گیرند ماهی پنج شش هزار تومان بیشتر نیست (یک نفر از نمایندگان- ۱۲ هزار تومان) این را ما هی گنده می‌کنیم که حقوق زیاد می‌دهند چطور شده است؟
عرض کنم راجع به سازمان برنامه که خودشان تشریف داشتند هیچ ایرادی تویش نبود عیب کارها جناب آقای خلعتبری این است که هر جا خودمان دست‌مان وارد باشد این هیچ عیب و نقصی ندارد ولی وقتی خودمان تویش نباشیم هزار نوع ایراد بنی اسراییلی می‌گیریم، بنده خلاصه عرض می‌کنم ایراد دیگر آقای عمیدی نوری راجع به پیش‌بینی‌های مالیاتی و درآمدهایی بود که در این بودجه شده، عرض کنم که بنده نفهمیدم چون ایشان می‌گویند این‌جا یک رقم زیاد شده پس اگر دولت مالیات نگیرد مخارجش را از کجا تأمین کند؟ مالیات که نمی‌خواهیم بدهیم، پس ستون مالیات‌ها و عواید دولت چه مستقیم و چه غیرمستقیم اگر حذف شود همین طور یک بودجه‌ای بنویسند با صلوات که منطقی نیست هر کس باید در حدود خودش مالیات حقیقی‌اش را بدهد البته باید از زیاده‌روی‌های غلط آگهی‌های بی‌مورد و بی‌جا جلوگیری بشود ولی هر کس موظف است مالیات حقیقی خودش را بدهد چه مالک باشد چه مستغلدار باشد و چه تاجر باشد و چه غیرتاجر باشد هر کس وظیفه دارد مالیاتش را بدهد این که نمی‌شود هر وقت صحبت مالیات بشود بگویند که مالیات ندهیم، پس دولت چه کار بکند؟ آخر این حدش تا کجا است اما راجع به گزارشی که بنده نوشتم اگر به دقت مطالعه فرموده باشند بنده یک عللی در این‌جا ذکر کردم که این علل موجب شده است که چرخ مملکت ما از هم گسیخته شده است در یک چنین کورانی نمی‌شود بودجه متعادل آورد ولی نه در کمیسیون بودجه و نه در این‌جا نگفتم که دولت در آینده نباید بودجه‌اش متعادل باشد روی عواید مملکت هم باشد بنابراین بنده یک نکاتی به جناب آقای عمیدی نوری عرض کردم و تمام نکاتی را که ایشان مورد اعتراض و ایراد قرار داده بودند توضیح عرض کردم و امیدوار هستم که قانع شده باشند (احسنت) و چون پیشنهاد کفایت مذاکرات هم داده شده امیدوارم بتوانیم به بحث در مواد خاتمه بدهیم و وارد جزئیات بشویم.
نایب رئیس- پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده است قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد):
پیشنهاد می‌کنم بعد از یک مخالف و یک موافق مذاکرات کافی باشد. دکتر مشیرفاطمی
نایب رئیس- بفرمایید.
دکتر مشیرفاطمی- چون جناب آقای مسعودی مخبر هستند توفیقی برای بنده پیدا شد که پیشنهاد کفایت مذاکرات را بنده تقدیم کنم، مذاکرات هم به حد کافی شده است خواهش می‌کنم آقایان رأی بدهند.
نایب رئیس- مخالفی نیست رأی می‌گیریم به پیشنهاد کفایت مذاکرات آقایانی که موافق هستند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهادات قرائت می‌شود. آقایان تشریف نبرند که رأی بگیریم.
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نمایم جمله حداکثر تا یک هزار میلیون در تبصره ۳ پس از جمله بانک ملی ایران اضافه شود- صارمی.
نایب رئیس- آقایان توجه داشته باشند مطابق آیین‌نامه بیشتر از ۵ دقیقه نمی‌شود صحبت کرد و آقایان هم بیرون تشریف نبرید که رأی زیاد گرفته می‌شود هر که غایب باشد مشمول نظام‌نامه می‌شود بفرمایید.
صارمی- بنده صبح که مطالعه‌ای در بودجه می‌کردم نواقصی به نظرم رسید که فکر کردم ضمن طرح تبصره‌ها پیشنهادات اصلاحی تقدیم کنم و تذکرات لازم را هم بدهم ولی حقیقتش این است که آخر سال است و می‌بنیم که عرض بنده ممکن است بیش از حوصله مجلس باشد (صحیح است) و چون لازمه این کار توضیحاتی است که باید داده شود و امکان ندارد به این مناسبت در حدود هفت هشت پیشنهادی که برای اصلاح تقدیم کرده بودم به جز یکی بقیه را مسترد می‌دارم (احسنت) فقط یک پیشنهاد می‌ماند و آن هم تصور می‌کنم که مربوط به حقوق کارمندان اداری وزارت دادگستری باشد.
نایب رئیس- تأمل کنید پیشنهادها را که خواندیم بفرمایید.
صارمی- اجازه بفرمایید الان تمام می‌شود او را هم بنده با مذاکره‌ای که با جناب آقای وزیر دارایی و آقای انواری معاون وزارت دارایی کردم قرار شد توضیح داده شود و در صورت مجلس منعکس بشود و بالنتیجه موضوع آن پیشنهاد منتفی می‌شود (مسعودی: پس گرفتند)
نایب رئیس- پس گرفتید؟
صارمی- بعد از توضیح آقای معاون وزارت دارایی است.
۲- اعلام تصویب صورت جلسات ۲۱۹- ۲۲۰- ۲۲۱
نایب رئیس- آقایان ملاحظه بفرمایید که صورت جلسات طبع وتوزیع شده و صورت جلسات عصر سه شنبه ۲۲ و صبح و عصر روز چهارشنبه ۲۳ توزیع شده و اعتراضی نشده بنابراین تصویبش اعلام می‌شود که رسما چاپ بشود، پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
صارمی- در آن مورد بخصوص که توضیح دادم آن را هم مسترد می‌دارم.
(به شرح ذیل قرائت شد):
اینجانب تبصره ذیل را به جای تبصره ۳ ماده واحده قانون بودجه ۳۵ پیشنهاد می‌نمایم:
تبصره ۳- ورود قند و شکر در حدود مایحتاج کشور و رعایت محصول داخلی آزاد است ولی دولت حق انحصار و هرگونه عوارض قانونی در گمرکات از واردکنندگان وصول خواهد نمود محصول داخلی برای جلوگیری از ایجاد بازار سیاه نگاهداری و با رعایت احتیاط تدریجاً به مصرف فروش خواهد رسانید ولی برای خرید غلّه و مواد دخانیه همچنین هزینه جمع‌آوری کالاهای انحصاری علاوه بر اعتبارات منظوره در بودجه هرگاه اعتبار بیشتری مورد احتیاج باشد تا آن‌جا که وصولی درآمد عمومی کشور اجازه دهد از محل درآمد کشور با اخذ وام از بانک ملی ایران انجام داده و از محل وجوه حاصله از فروش آن بلافاصله واریز می‌نماید. دولت آبادی.
نایب رئیس- آقای دولت آبادی بفرمایید.
دولت آبادی- یکی از مشکلاتی که برای این مملکت پیش آمده و هر روز هم زحمات بیشتری تولید می‌کند این است که دولت از نظر حفظ آسایش و رفاه و تأمین مخارج زندگی یا مصارف دیگری
کارهای مرد را اشغال می‌کند یعنی کار تجارت را انجام می‌دهد در صورتی که دولت باید منکر این قسمت نباشد که تاجرخوبی نیست وانگهی این قدر کار اساسی دارد که باین جور کارها نباید بپردازد، پیشنهادی که بنده کردم در اطراف تبصره ۳ می‌باشد که در قسمت اولش نوشته شده است که به طور خلاصه دولت کار قند و شکر را آزاد کند به این معنی که وقتی رسید به سرحد عواید گمرکی را آن‌جا بگیرد و مالیات را هم بعد البته آقای وزیر دارایی توضیح دادند که چون مقدار قند و شکر و مصرف داخلی زیاد است مشکل است که به اختیار مردم گذاشت که تجار تهیه کنند اما نکته‌ای که من می‌خواهم عرض کنم این است که ما چه موجب داریم که بیاییم قند و شکر وارد کنیم و هر سال مبالغ زیادی خسارت بدهیم بعد ناچار بشویم دستگاه‌های حمل ونقل داخلی برای این تشکیل بدهیم و جلوی کار مردم را بگیریم و هر سال چندین کامیون بشکنیم بریزیم دور، اما این که می‌گویند انجام این کار از طرف مردم محال است بنده می‌گویم اگر محال است چه طور سابقاً این کار می‌شد حالا هم دولت وارد می‌کند مانعی ندارد توزیعش را در گمرک بدهید به مردم و به شرکت‌های داخلی که دولت این همه خسارت تحمیل نکند به خودش و بودجه مملکت من چون نمی‌خواهم زیاد صحبت کنم خواستم این موضوع را تذکر بدهم که هدف اصلی من این است که دولت کار خودش را بکند و مردم هم کار خودشان را بکنند.
نایب رئیس- آقای وزیر دارایی.
وزیر دارایی- عرض کنم یکی از منابع مهمه عایدات دولت قند و شکر است (صحیح است) سالیان متمادی است که این عایدات را دولت وصول می‌کند در بودجه هم منعکس است در جلسه گذشته هم بنده افتخار داشتم به شرف عرض آقایان برسانم که عملاً برای تجار و بازرگانان غیر مقدور است که بتوانند در حدود ۳۰۰ هزار تن شکر سفارش بدهند و بیاورند (صحیح است) مصرف فعلی مملکت را برای استحضار آقایان عرض می‌کنم که ۲۴۰ هزار تن است و در حدود پانزده شانزده بیست هزار تن هم یا خود بازرگانان وارد می‌کنند که در سرحد دولت از ایشان می‌خرد و یا از طریق مزایده دولت می‌فروشد برای این که بازار سیاه را پایین بیاورد و دولت در نظر دارد این میزان مصرف را تا حدود ۳۰۰ هزار تن برساند برای این که هم بازار سیاه از بین برود و هم عایدات دولت زیاد بشود، مسئله دیگری که بسیار جالب است و باید در نظر گرفت این است که این ۲۴۰ هزار تن رسمی و ۲۶۰ و ۲۷۰ هزار تن حقیقی دائماً در تزاید است و به همین سبب در آتیه به اشکالات افزوده خواهد شد بنده آن سه رقم را عرض می‌کنم موقعی که خود بنده متصدی این کار بودم و مباشرت داشتم ملاحظه می‌فرمایید که چه اتفاق افتاد در سال ۱۳۱۸ و ۱۳۱۹ که بنده مدیر کل وزارت دارایی بودم مصرف قند و شکر در مملکت مجموعاً ۱۲۰ هزار تن بود، در سال ۳۲۸ که بنده مسئولیت وزارت دارایی را داشتم مصرف قند و شکر در حدود ۱۸۰ هزار تن بود، امسال که ۳۳۴ است در حدود ۲۶۰ الی ۲۷۰ هزار تن است، و به همین نسبت به طور محقق در سنوات آتیه هم جلو خواهد رفت پس در سال آتیه اشکال هم زیادتر می‌شود، اولاً بازرگانان چنین پولی ندارند که در حدود ۱۱۷ و ۱۲۰ و ۱۲۱ و ۱۲۲ دلار به تفاوت قیمت قند و شکر بدهند و با آن اشکالات حمل و نقل بیاورند نگاهداری کنند برای روزهای بعد و سرمایه‌شان را راکد بکنند، این عمل را دولت در سال ۱۳۲۸ موقعی که خود بنده افتخار عضویت کابینه جناب آقای ساعد را داشتم تصویب‌نامه‌ای صادر کرد تجار بیش از سه چهار هزار تن نتوانستند وارد کنند و عملاً نشد اما راجع به مصرف داخلی که می‌فرمایند که این را به دست شرکت‌های داخلی بدهیم این مسئله‌ای است راجع به اورگانیزاسیون راجع به طرز تشکیلات و اداره، این را بنده الان خدمت آقای دولت‌آبادی عرض می‌کنم و تصور می‌کنم که ایشان قانع بشوند دولت در نظر دارد در تشکیلات قند و شکر که این را چه جور توزیع کنیم و به چه طریق توزیع کنیم آیا مباشرت دولت باشد یا در گمرکات شرکت‌های محلی درست بشود که اداره کل قند و شکر حواله بدهد که در گمرک به آن‌ها بدهند یک مطالعه دقیق بکند و این را قطعاً خواهد کرد پس اگر الان این را صراحتاً عرض می‌کنم که چنین نظری داریم و نظر جناب‌عالی از این حیث تأمین است از این لحاظ از جناب‌عالی استدعا می‌کنم لطفاً پیشنهادتان را مسترد بفرمایید بنده این را رسماً عرض می‌کنم.
دولت آبادی- بنده پیشنهادم را استراداد کردم.
نایب رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌نمایم که تبصره ۱۱ از لایحه بودجه حذف شود.
میراشرافی.
نایب رئیس- این پیشنهاد به منزله تجزیه است در موقعش با تجزیه رأی می‌گیریم پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود. (به شرح زیر خوانده شد):
پیشنهاد می‌کنم در تبصره ۱۳ بعد از کلمه کارمندان دربار جمله و دفتر مخصوص شاهنشاهی اضافه شود.
عمادتربتی.
نایب رئیس- آقای عماد تربتی.
عماد تربتی- این پیشنهاد بنده خیال می‌کنم محتاج به توضیح مختصری است و کاملاً آقایان با آن موافق‌اند این پیشنهاد راجع به فروش اراضی زایدی است که مقرر شده است بین رؤسا و کارمندان دربار و برای تهیه خانه مسکونی آنان طبق ارزیابی تقسیم شود در این‌جا تشکیلات وزارت دربار غیر از تشکیلات دفتر مخصوص شاهنشاهی است دو قسم تشکیلات دارند یکی همیشه به ریاست آقای وزیر محترم دربار اداره می‌شود و دفتر مخصوص هم به تصدی ریاست جناب آقای هیراد است چون دو قسمت تشکیلات دارند و در این‌جا تصریح شده است که بین کارمندان دربار و این شامل کارمندان دفتر مخصوص شاهنشاهی نمی‌شود و چون رویه آقایان کارمندان دفتر مخصوص شاهنشاهی و جناب آقای هیراد خیلی با احتیاط بوده وایشان فوق‌العاده با مناعت و شخصیت رفتار می‌کنند (صحیح است) اگر تصریحی در قانون نباشد در تقسیم زمین آن‌ها را از قبول امتناع خواهند کرد این است که چون نظر دولت از دربار اعم از کارمندان دربار و کارمندان مخصوص شاهنشاهی بوده است بنده خواستم که در این تبصره تصریح بشود که آن‌ها از قبولش امتناع نورزند.
نایب رئیس- آقای وزیر دارایی
وزیر دارایی- بنده چون منظورم هر دو قسمت بود که مربوط به وزارت دربار شاهنشاهی است و هر دو دستگاه منتسب به دربار است این پیشنهاد را می‌پذیرم.
مسعودی (مخبر)- بنده هم قبول می‌کنم.
نایب رئیس- رأی می‌گیریم به این پیشنهاد آقایانی که موافق‌اند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
اینجانب پیشنهاد می‌کنم در ردیف ۳۰ فصل هزینه مربوط به اعتبار راه‌سازی کلمه ساختمان به تعمیر راه‌ها اضافه شود.
مهندس جفرودی.
مسعودی (مخبر)- اجازه بفرمایید این قلم افتاده بود بنده این را اضافه کردم.
وزیر دارایی- غلط چاپی بوده است.
نایب رئیس- پس محتاج به رأی نیست.
یک نفر از نمایندگان- پس گرفتند.
نایب رئیس- پس نگرفتند اصلاح شده پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد):
پیشنهاد می‌نمایم که تبصره ۱۵ از لایحه بودجه حذف شود.
میراشرافی.
نایب رئیس- این هم به منزله تجزیه است، پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد):
پیشنهاد می‌کنم تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۳۳۵ به شرح زیر اصلاح شود- تبصره- تصمیمات متخذه کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی در جلسه مورخه ۲۲ آذرماه ۱۳۳۴ در مورد تعیین حق گماشته جهت افسران و کارمندان شهربانی بدون استثناء به مرحله اجرا گذاشته شود.
سرتیپ صفاری.
وزیر دارایی- پیشنهاد خرج است بنده نمی‌توانم قبول کنم، قابل قبول نیست.
نایب رئیس- اجازه بفرمایید این قبیل پیشنهادها فقط خوانده می‌شود و توضیح داده نمی‌شود.
تیمورتاش- خرج جدیدی نیست توضیحی است راجع به تصمیمات کمیسیون بودجه.
نایب رئیس- کمیسیون بودجه همان‌جا در کمیسیون اصلاح کند این که آقایان می‌گویند خرج نیست آن در صورتی است که مثلاً شما صد تومان را به دو نفر بدهید به هر کدام پنجاه تومان که باز شما اضافه خرجی را برای دولت در نظر نگیرید.
صفاری- بلااستثناء داده بشود.
نایب رئیس- اگر اعتبار دارد که می‌دهند اگر ندارند که نمی‌توانند بدهند این را نمی‌شود رأی گرفت بگذارید بعد در کمیسیون صحبت کنید (صفاری- یک تبعیض بی‌جایی است که می‌شود) پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (به شرح زیر خوانده شد):
پیشنهاد می‌نمایم تبصره ۱۸ بدون تبعیض بین کارمندان شهربانی تصویب گردد.
کریمی.
نایب رئیس- این هم مثل همان است.
صارمی- این پیشنهاد خرج نیست.
نایب رئیس- خواهش می‌کنم آقایان صحبت نفرمایید شما نمی‌توانید تکلیف تعیین کنید اگر اعتبار دارند می‌دهند و اگر ندارند از کجا بدهند پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد):
پیشنهاد می‌نمایم کلمه دفتری که در تبصره ۱۳ بعد از پلیس انتظامی قید شده از تبصره حذف شود تا حق گماشته نسبت به کلیه افسران شهربانی تعمیم یابد.
صادق نراقی.
نایب رئیس- این را با تجزیه رأی می‌گیریم.
میراشرافی- این اصلاح عبارتی است به تجزیه مربوط نیست.
نایب رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد):
پیشنهاد می‌نماید تبصره ۱۸ به طریق ذیل اصلاح شود- تبصره ۱۸- حق گماشته در
شهربانی کل کشور در تاریخ مقرر در تصمیم متخذه مورخ ۲۲ ر ۹ ر ۳۴ کمیسیون بودجه مجس شورای ملی به مأخذ هر گماشته ۲۱۸۰ ریال به کلیه افسران اعم از انتظامی یا دفتری پرداخت خواهد شد.
میراشرافی
نایب رئیس- این پیشنهاد خرج است، پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد):
پیشنهاد می‌نمایم تبصره زیر به قانون بودجه اضافه شود.
تبصره- کمک به کارمندان اداری وزارت دادگستری و اداره کل ثبت موضوع قانون مصوب از صرفه‌جویی‌های بودجه وزارت دادگستری واداره ثبت قابل پرداخت خواهد بود.
صارمی
نمایندگان- پس گرفتند.
نایب رئیس- آقای وزیر دارایی توضیح دارید؟
وزیر دارایی- بنده تبصره را درست نفهمیدم ولی این هم بالاخره پیشنهاد خرج است و بنده قبول پیشنهاد خرج را مطابق قانون نمی‌توانم بکنم.
صارمی- اجازه بفرمایید آقای انواری توضیح می‌دهند.
نایب رئیس- آقای وزیر دارایی مافوق آقای انواری هستند. بفرمایید.
صارمی- بنده پیشنهاد خرج ندادم اجرای قانون را خواستم.
نایب رئیس- توجه بفرمایید پیشنهاد آقای صارمی مجدداً قرائت می‌شود.
(به شرح سابق خوانده شد)
نمایندگان- پیشنهاد خرج است.
نایب رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
مقام ریاست عظمی مجلس شورای ملی
برای رفع تبعیض وعدم تشنج و دو دستگی در دستگاه و یکنواخت شدن حقوق آن‌ها مانند افراد انتظامی و اداری ارتش و ژاندارمری پیشنهاد می‌شود تبصره ۱۸ به طریق زیر اصلاح می‌شود.
کلیه مبلغی که به عنوان تفاوت حق گماشته در کمیسیون بودجه تصویب شده بین کلیه افسران و کارمندان شهربانی اعم از انتظامی و دفتری بدون تبعیض تقسیم شود.
نمایندگان- پیشنهاد خرج است.
کریمی- دو دقیقه اجازه بفرمایید توضیح عرض کنم پیشنهاد خرج نیست.
نایب رئیس- بفرمایید.
کریمی- اول بنده به آقایان عرض می‌کنم که این پیشنهاد خرج نیست یک مبلغی را کمیسیون تعیین کرده که به یک عده به خصوص که دستگاه به آن‌ها نورچشمی می‌گوید بدهند و به یک عده کارمند دفتری که کار آن‌ها نویسندگی است و زحمتکش هستند و تماس با مردم ندارند و به قول دشمنان آن دسته استفاده‌ای هم ندارند این‌ها محروم هستند آن‌ها که با شیره‌کش‌خانه‌ها سر و کار دارند با فاحشه‌خانه‌ها سر و کار دارند یک چیز دستی هم می‌گیرند یک تسی هم می‌گیرند به آن‌ها می‌دهند پیشنهاد کردم همان مبلغی را که کمیسیون تصویب کرده که به افسران و کارمندان انتظامی داده شود بین تمام کارمندان شهربانی بدون تبعیض تقسیم کنند (احسنت).
نایب رئیس- چه جور تقسیم کنند؟
کریمی- به نسبت رتبه‌ای که دارند این پول را تقسیم کنند.
نایب رئیس- آقای وزیر دارایی.
وزیر دارایی- عرض کنم حضور آقایان پیشنهادی که آقای کریمی فرمودند از نظر دولت درست نقض غرض است، در ضمن رسیدگی‌هایی که شده و مطالعاتی که اداره کل شهربانی که خودش بیش از هر کس به احتیاجات خودش واقف است کرده است تشخیص کرده است که آن مصوبات اسباب زحمت عجیب ایجاد کرده مطابق مصوبات قبلی به یک ماشین‌نویس اداره شهربانی بایستی دو تا گماشته داد (صحیح نیست) تصدیق می‌فرمایید اگر بنا بشود در یک اداره به یک ماشین‌نویس دو تا گماشته بدهند یعنی ۲۱۸ تومان بدهند ماشین‌نویس‌های وزارتخانه‌های دیگر هم این اضافه را می‌خواهند و این ایجاد زحمت و دردسر کرده ما این‌جا ممکن است همین طور به نشینیم و روی یک احساسات بسیار بسیار پاک و قابل تقدیری که محققاً پیشنهاد جناب آقای کریمی هم ناشی از همان احساسات پاک بوده است (کریمی- پیشنهاد بنده فقط از روی عقل است نه احساسات) یک حرفی بزنیم و ندانیم در عمل چه خواهد شد و آن وقت در عمل ما گرفتار اشکال بشویم آقایان تصدیق می‌فرمایید این پیشنهاد صورت خوشی ندارد و تبصره ۱۸ با مطالعه کامل نوشته شده است (کریمی- هیچ مطالعه‌ای نشده است) البته آقایان هر جور رأی بدهند دولت مطیع است و من حرفی ندارم فقط استدعا می‌کنم اقدامی نشود که اساس استخدامی اداره کل شهربانی متزلزل بشود مضافاً به این که بنده یک عرضی می‌کنم ما چرا علیه کلانتر و سرکلانتر یک اظهاراتی بکنیم؟ مگر هر کلانتر و سرکلانتری باید یک مردم نادرستی باشند؟ (نمایندگان- ابداً) بنده با این استدلال قویاً مخالف هستم (کریمی- تبعیض نباید بکنید) نباید مأمورین دولت را بی‌خود و بی‌جهت در معرض اتهام قرارداد (صحیح است) و اگر این کار را بکنید به کلی قبح هر چیز از بین می‌رود اگر کسی دزدی نکند و مرتکب عمل خلاف نشود ولی این حرف به او گفته بشود دیگر چرا در آتیه این کار را نکند؟ این بود که خواستم این موضوع را به استحضار آقایان برسانم.
کریمی- در هر صورت تبعیض نباید بشود دولت این کار را بی‌مطالعه کرده است.
وزیر دارایی- دولت وظیفه خودش را بهتر می‌داند.
نایب رئیس- آقا برای یک اشخاص تازه‌ای که حق نداشته‌اند پیشنهاد حقوق می‌کنید این پیشنهاد خرج است (کریمی- خرج نیست) برای این که کسی حقی ندارد حقی برایش درست می‌کند، پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد):
امضاء کنندگان ذیل پیشنهاد می‌کنیم تبصره ۲۱ به این طریق اصلاح گردد. تبصره ۲۱- اجازه داده می‌شود که سازمان مستقل مبارزه با کشت خشخاش و استعمال تریاک به طریق بازرگانی عمل نماید. دکتر افشار، بهبهانی، دکتر عمید، مشایخی، دکتر جزایری، بوربور.
نایب رئیس- آقای افشار.
دکتر افشار- آقایان استحضار دارند طبق یک قانونی که تصویب فرمودند قرارشد با کشت خشخاش و استعمال افیون شدیداً مبارزه بشود و یک دستگاهی طبق قانون مأموریت یافته است که این وظیفه را انجام بدهد البته گرفتاری ما معمولاً از این‌جا ناشی می‌شود که افکار خوب وقتی بدون وسیله باشد واجرا نشود و برای اجرایش وسیله کافی در در دسترس مأمورین و مردم نباشد نتیجه مطلوب حاصل نمی‌شود و به همین علت بیشتر که یک فکر خوبی به تصویب رسیده است هنوز به نتیجه نرسیده پیشنهادی که عده از همکاران امضاء فرمودند برای این است که به این دستگاه که باید با کشت خشخاش و با استعمال افیون مبارزه کند و تبلیغات لازم بکند اختیار و آزادی عمل کافی برای انجام وظیفه‌اش داده بشود و الا اگر بنا شود گرفتار نواقص قانون و تشریفات محاسباتی بشوند به طور کلی نتیجه حاصل نمی‌شود و یک مقداری پرونده می‌شود، حالا اگر آقایان عقیده‌شان همان طور بود که اظهار فرمودند و رأی دادند و قانون مبارزه با کشت خشخاش را تصویب فرمودند می‌خواهند این به صورت عملی درآید و به نتیجه برسد این کمک را هم بفرمایند و الا نتیجه عملی نخواهند گرفت.
حشمتی- پیشنهاد خرج است.
نایب رئیس- آقای وزیر دارایی.
میراشرافی- آقای وزیر دارایی این هم پیشنهاد خرج است.
وزیر دارایی- بنده حقیقتش را عرض می‌کنم از این پیشنهاد چیزی نفهمیدم این تبصره که در کمیسیون بودجه به تصویب رسیده است اجازه داده که سازمان مبارزه با کشت خشخاش و استعمال تریاک معاملات ضروری خودش را بدون رعایت مقررات وزارت دارایی انجام دهد الان بنده از جناب آقای وزیر بهداری دوست عزیزم سؤال کردم این که نوشته است به طریق بازرگانی عمل کنند بازرگانی یعنی تجارت داشته باشند منظور از نوشتن کلمه بازرگانی را بنده نفهمیدم چیست؟ منظورشان این است که تابع مقررات قانون محاسبات عمومی از نظر پرداخت‌ها و این ترتیبات نباشند در حدود عایدات باشد بنده اگر پیشنهاد با این طرزی که عرض می‌کنم اصلاح بکنند موافقت می‌کنم که تابع مقررات قانون محاسابت عمومی از نظر پرداخت نباشد ولی به طریق بازرگانی چه عایداتی داریم؟ چه چیز می‌خواهیم بشود چه کار می‌خواهیم بکنیم معنی ندارد به طریق بازرگانی اگر پیشنهاد را اصلاح کنید به این طریق که عرض کردم ممکن است بنده قبول کنم.
حمید بختیار- قاچاق را می‌فروشند این می‌شود عایداتش.
وزیر بهداری- آقای رئیس بنده توضیح دارم.
نایب رئیس- آقای میراشرافی مخالفید؟ بفرمایید.
میراشرافی- پیشنهادی که جناب آقای دکتر افشار این‌جا پشت تریبون توضیح دادند و دفاع کردند و همچنین این تبصره ۲۱ که این‌جا از طرف جناب آقای وزیر دارایی در لایحه بودجه منظور شده اصلاً روشن نمی‌کند که منظور آقای وزیر دارایی چه بوده است.
وزیر دارایی- کمیسیون بودجه این را پیشنهاد کرده است.
میراشرافی- بنده که این‌جا نبودم به هر حال این‌جا در تبصره ۲۱ نوشته است که اجازه داده می‌شود که سازمان مبارزه با کشت خشخاش و استعمال تریاک معاملات ضروری خود را بدون رعایت مقررات و تشریفات مزایده و مناقصه با جلب موافقت قبلی وزارت دارایی انجام دهد این منظورش چیست؟ وزارت دارایی باید تریاک ببرد بفروشد (یک نفر از نمایندگان- قاچاق که می‌گیرند آن را می‌فروشد) چه معاملاتی دارد بکند؟ وقتی یک چیزی اصلش از بین رفته و وجود خارجی ندارد چه چیز را معامله بکنند (یک نفر از نمایندگان- همان قاچاق را) (حشمتی- می‌خواهند یک اداره‌ای درست کنند) جناب آقای فروهر استدعا می‌کنم توجه بفرمایید بنده عرض می‌کنم که اساساً وقتی که تریاکی وجود ندارد چه چیز را شما می‌خواهید بخرید و بفروشید که به صورت
مزایده و مناقصه باشد و یا به صورت بازرگانی باشد؟
وزیر دارایی- بازرگانی معنی ندارد.
میراشرافی- بنده عرض می‌کنم که اصل تبصره‌اش هم وجود خارجی نباید داشته باشد.
وزیربهداری- آقای رئیس اجازه بدهید توضیح بدهم.
نایب رئیس- بفرمایید.
وزیر بهداری- عرض کنم این‌جا یک سوء‌تفاهمی شده است، اگر دو دقیقه آقایان توجه بفرمایند بنده یقین دارم خود آقایان با یک لحنی که خودتان موافق هستید این تبصره را اصلاح خواهید فرمود، منظور ما این است که یک سازمانی برای مبارزه با کشت خشخاش و استعمال تریاک و قاچاق ایجاد شده که به فرمان اعلیحضرت همایونی بوده برای مدت سه سال به سه سال هم وقتش هست سازمان هم مستقل است ما امروز می‌خواهیم کشف قاچاق بکنیم و یک قاچاقی را بگیریم مردمانی را وارد کنیم به این‌ها پول بدهیم که شما بروید توی دواخانه در این محل و آن محل برای خریدن و در حین خریدن ما این قاچاق را بگیریم کما این که اداره شهربانی دیروز در نتیجه چهار ماه زحمتی که کشید کشف بزرگی کرد. ،اتفاق افتاده است که ما نوشته‌ایم به وزارت دارایی که به ما پول بدهید که ما برویم این کار را انجام بدهیم و این قاجاق را بگیریم آن قدر طول می‌دهند که این پول را به ما بدهند که وقتی به ما پول می‌دهند قاچاقچی فرار کرده، فرضاً فردا می‌خواهیم اتومبیل بفرستیم به محلی که قاچاقچی آن‌جا است که او را بگیرند این وسایل و مقررات خاص می‌خواهد (یک نفر از نمایندگان- یک سرویس برای وزارت بهداری درست کنید) (یک نفر از نمایندگان- شما می‌گویید به صورت بازرگانی عمل بشود) بنده عرض می‌کنم این سازمان مستقل به دستور اعلیحضرت همایونی که سه سال آن را موظف کرده است که این کار را انجام بدهد این را از کش و قوس وزارت دارایی که پول می‌خواهیم اجازه نمی‌دهد بنزین می‌خواهیم اجازه نمی‌دهد اتومبیل می‌خواهیم بفرستیم دچار اشکال می‌شود این را خلاصش کنید حالا بسته به نظر آقایان است.
دکتر افشار- بنده پیشنهادم را اصلاح کردم.
نایب رئیس- آقای تیمورتاش.
تیمورتاش- عرض کنم مثل این که تنظیم کنندگان این پیشنهاد خودشان توجه به مفهوم این که به طریق بازرگانی عمل بشود چه بوده است نکردند در هر حال مفهومی که به طریق بازرگانی عمل بشود این است که یک دستگاهی یک سرمایه معینی در اختیار داشته باشد و این سرمایه خارج از قانون محاسبات عمومی عمل بشود، یعنی مناقصه و مزایده نداشته باشد منظور آقایان و همچنین نظری را که جناب آقای وزیر بهداری فرمودند این است که یک استقلال عمل بیشتری در کار داشته باشند بنده گمان می‌کنم این تبصره ۳۱ یا ۲۱ که تهیه شده است وافی به مقصود است و اگر یک جمله اضافه بشود نظر آقایان را هم تأمین می‌کند آن جمله را بنده به این ترتیب فکر کردم که این باشد که تنخواه گردان مناسبی در اختیار آن بنگاه گذاشته بشود. (وزیر بهداری- نه آقا نمی‌شود) منظور این است که شما اختیاراتی به این بنگاه بدهید که از لحاظ تعقیب قاچاق و پول بنزین و روغنش دیگر معطل نباشد و کارش را انجام بدهد والا طبق اصول بازرگانی اداره بشود استقلالی که شما می‌خواهید از نقطه نظر عمل به او داده نخواهد شد.
نایب رئیس- یک پیشنهادی آقای مشایخی کرده است آقای دکتر افشار هم همین طور و می‌خواهند بگویند که مشمول قانون محاسبات عمومی نخواهد شد و حالا قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
تبصره- اجازه داده می‌شود که سازمان مستقل مبارزه با کشت خشخاش و استعمال تریاک معاملات ضروری خود را (وزیر بهداری- معامله‌ای ندارد) بدون مزایده و مناقصه با جلب موافقت قبلی وزارت انجام دهد و به علاوه در اجرای وظایف خود مشمول مقررات قانون محاسبات عمومی نخواهد بود. مشایخی.
نایب رئیس- آقای مشایخی
مشایخی- بنده استدعا می‌کنم جناب وزیردارایی توجه بفرمایید این ماده به این کیفیتی که تنظیم شده به نظر بنده نقض غرض است برای این ماده‌ای که در کمیسیون بودجه تنظیم شده گفته است بدون رعایت مزایده و مناقصه با جلب موافقت وزارت دارایی معاملاتش را انجام بدهد به نظر بنده اگر این ماده را نمی‌گذاشتند و مزایده و مناقصه انجام می‌شد از نظر اجرای کار راحت‌تر بودند زیرا اگر فرض کنیم که وزارت بهداری یا سازمان مبارزه با تریاک احتیاج به یک کالایی داشته باشد و بخواهد آن کالا را خریداری کند وقتی که اعلان مناقصه خودش را داد و مشتریان پیشنهادات‌شان را دادند در یک کمیسیون می‌تواند تصمیم بگیرد و بالاخره این کالا را خریداری کند ولی اگر با موافقت وزارت دارایی شد یعنی محال، یعنی مشکل، بنابراین شما منظورتان در کمیسیون تسهیل در کار بوده نه اشکال و حالا برای این که منظور وزارت بهداری و سازمان مبارزه با تریاک با نظر جناب آقای وزیر دارایی تطبیق کند بنده این طور پیشنهاد می‌کنم اجازه داده می‌شود سازمان مبارزه با کشت خشخاش و استعمال تریاک معاملات خود را بدون رعایت قانون محاسبات عمومی انجام بدهد (وزیر بهداری- معاملات نیست عملیات خود) این پیشنهاد تسهیل می‌کند از این نقطه نظر که اگر وزارت بهداری احیاناً احتیاجی پیدا کرد به این که یک دوایی و یک آمپولی را خریداری کند دیگر رعایت این موضوع مزایده و مناقصه‌ای که در این ماده گذاشته شده در بین نیست و جلب رضایت وزارت دارایی هم ضرورت نخواهد داشت، بنابراین هم منظور شما تأمین شده است و هم نظر آقای وزیر دارایی تأمین شده توجه فرمودید آقای وزیر دارایی؟
نایب رئیس- آقای وزیر دارایی نظرتان چه چیز است؟
مسعودی (مخبر)- اجازه بفرمایید که بنده عرض کنم این تبصره چه جور بود و چه جور شده.
نایب رئیس- بفرمایید.
مسعودی- آقایان توجه بفرمایید این تبصره اول به این صورت بوده تبصره ۲۱- اجازه داده می‌شود که سازمان مبارزه با کشت خشخاش و استعمال تریاک عملیات ضروری خود را بدون رعایت مقررات و تشریفات مزایده و مناقصه انجام دهد بعد آقای انواری فرمودند که با جمله جلب نظر وزارت دارایی باشد یک جمله جلب نظر وزارت دارایی هم اضافه شد این موجب اشکال شد حالا به نظر بنده همین را به همین صورت که ما پیشنهاد کردیم و مورد نظر آقای وزیر بهداری هم بود از لحاظ این که با اجازه و موافقت وزارت دارایی را هم حذف کنیم و آن کلمه معاملات را هم بکنیم عملیات بنده خیال می‌کنم که رفع اشکال بشود.
نایب رئیس- دیگر صحبتی ندارد، و باید رأی گرفت.
وزیر دارایی- بنده عرض دارم.
نایب رئیس- بفرمایید.
وزیر دارایی- قربان این‌جا در تعقیب عرایضی که بنده کردم پیشنهاد جناب آقای دکتر افشار را به اتفاق ایشان اصلاح کردیم و پیشنهاد اصلاحی داده شد نفهمیدم چطور شد که خوانده نشد اگر این عبارت که بنده عرض کردم به آخر تبصره اضافه بشود تمام اشکالات جناب آقای وزیر بهداری و همه آقایان رفع می‌شود عبارت این است و نیز در عملیات اجرایی خود تابع مقررات قانون محاسبات عمومی نخواهد بود این را بنده نوشته‌ام و به آقایان داده‌ام این جمله را اضافه بفرمایید بنده هم موافقم.
نایب رئیس- آقای اسفندیاری مخالفید؟ بفرمایید.
مرآت اسفندیاری- عرض کنم بیاناتی که جناب آقای وزیر دارایی فرمودند با بیاناتی که آقای وزیر بهداری فرمودند متفاوت است (وزیر بهداری- هیچ تفاوت ندارد) اجازه بفرمایید بنده صحبتم را بکنم مطالبی که حضرت مستطاب‌عالی فرمودید این بود که گفتید یک سازمانی تشکیل شده برای مبارزه با کشت خشخاش بعد هم برای تسریع عمل این سازمان به یک بودجه‌ای احتیاج دارد در موقعی که یک اتومبیلی یا یک هیئتی را جایی می‌خواهد بفرستد قبل از انجام تشریفات قانونی نمی‌تواند و آن عملی که باید انجام بشود نمی‌شود و قاچاقچی فرار می‌کند و می‌رود بنده عقیده‌ام این است که یک بودجه سری برای این کار تحت اختیار سازمان بگذارید که هر وقت بخواهد با اسرع وقت بتواند از آن استفاده کند و نظرش را عمل کند و مخالف مقررات مملکت و قانون محاسبات عمومی هم کاری نشود.
حشمتی- این حرف صحیح است راه باز نکنید.
۳- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه.
نایب رئیس- اعلام رأی شده دیگر کسی اجازه صحبت در این پیشنهاد را ندارد و چون مجلس طول کشیده جلسه را ختم می‌کنیم و جلسه آینده فردا ساعت ۹ صبح خواهد بود دستور هم بقیه لایحه بودجه.
(مجلس ساعت هشت وپنج دقیقه بعد از ظهر ختم شد.)
نایب رئیس مجلس شورای ملی- اردلان