مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۶ آبان ۱۳۱۷ نشست ۶۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری یازدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری یازدهم |
دوره یازدهم قانونگذاری
مذاکرات مجلس
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ۱۱
جلسه: ۶۳
صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه ۲۶ آبان ماه ۱۳۱۷
فهرست مطالب:
۱. تصویب صورت مجلس
۲. بیانات آقای رئیس راجع به فوت حضرت آتاتورک رئیس جمهور ترکیه
۳. موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس سه ساعت بعد از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید.
صورت مجلس روز ۱۴ آبان ماه را آقای مؤید احمدی (منشی) قرائت نمودند.
(اسامی غایبین جلسه که ضمن صورت مجلس خوانده شده:
غایبین بااجازه - آقایان: اقبال - دبیر سهرابی - معتصم سنگ - دکتر سنگ
غایبین بی اجازه - آقایان: جرجانی - امیر ابراهیمی - معدل - مقدم - محیط - شیرازی - موسی مرآت - بیات ماکو - قراگزلو - عزیزی - پناهی
دیر آمدگان بی اجازه - آقایان: دکتر سمیعی - دکتر جوان - اعظم زنگنه - همراز)
. تصویب صورت مجلس
۱. تصویب صورت مجلس
رئیس - در صورت مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد.
. بیانات آقای رئیس راجع به فوت حضرت آتاتورک رئیس جمهور ترکیه
۲. بیانات آقای رئیس راجع به فوت حضرت آتاتورک رئیس جمهور ترکیه
رئیس – یقین دارم همکاران محترم من با من هم عقیده هستند که فقدان حضرت آتاتورک رئیس معظم جمهوری ترکیه همانطور که برای دولت دوست و برادر همسایه ما ترکیه فاجعه بزرگ و مصیبت دلخراشی بود در سرتاسر ایران موجب تأسف بی پایان و اندوه بی مانندی شد. جا هم دارد که اینطور باشد زیرا این مرد نامی دنیا و این نابغه برجسته که در خصائص لشکری بی نظیر و در فضائل کشوری ممتاز بود برای نجات و احیاء و استقلال ترکیه که همیشه طرف اکرام ایران بوده وهست با آن همه خطراتی که وارد بوده که موجب نگرانی دوستان ترکیه شده بود با جلادت و شهامت و بعد برای حسن اراده وسرعت انتظام و حفظ شرف و مقام آن دولت در عالم با مشکلاتی که در هر قدم در سیاست دنیا حادث می‌شود با کمال بیداری و خبرت طوری مجاهده فرموده و بنحوی مساعی خود را بکار برد که راستی در میان مردان نادر امروز دنیا یکی از عناصری شمرده می‌شود که نه تنها در تواریخ عالم اعمال ذی قیمت او فراموش نمی‌شود بلکه از دل اهالی ترکیه و دوستان آن مرز و بوم حق شناسی وی محو نخواهد شد (عموم نمایندگان – صحیح است) بلی شاهنشاه عظیم الشأن ما که بعلاوه توجهاتی که راجع به اصلاح امور داخلی ما فرمودند همیشه در این صدد بودند که روابط خود را با دول دوست خاصه با همسایگان گرامی از شائبه اختلافات سابقه تصفیه فرمایند با این نیت مقدس که از روی صمیمیت و مصلحت بود این مرد بزرگ موافقت کامل نمود تا با همت و عقل دوربین این دو قائدعظیم دو کشور بقسمی که بهتر از آن تصور نمی‌شود هر اختلافی که از سالیان دراز اسباب مشغولیت دو طرف بود برداشته و بجای آن یک برادری و داد ویک جهتی جانشین شد که بدیهی است این دو ملت که بایستی همیشه برادر و یگانه باشند از تشکر این سعادت هرگز فارغ نخواهند بود و از این گذشته با طرح حکیمانه هر دو پیشوای عالی مقام دو مملکت با حسن نیت و صمیمیتی پیمان سعد آباد تنظیم شده که نه تنها مصالح چهار دولت دوست و مجاور را پیش از پیش بهم مربوط ساخته بلکه برای حفظ صلح و سلم دنیا سرمشقی بدست داده است چنانکه دیدیم مورد قدردانی و توجه رجال سیاسی دنیا شد (عموم نمایندگان – صحیح است) با این سوابق مسلم است که ملت ایران در این مصیبت از روی حقیقت شریک ملت برادر خود ترکیه بوده و با کمال اسف واندوه و احترام بآن ملت با شرافت تعزیت خود را اظهار می‌دارد. چیزی که در این موقع اسباب تسلیت است انتخاب شایسته ایست که مجلس ملی کبیر ترکیه از شخص حضرت عصمت پاشا اینونو نموده است (عموم نمایندگان – صحیح است) آنچه خودم از دیدار گرامی ایشان در لندن استنباط کرده و آنچه از هر ایرانی که با ایشان شناسائی پیدا کرده شنیده‌ام ایشان شخص عالیمقام شرافتمند صاحب اخلاق کریمه و فضائل عالیه و محبوب ملت خود بلکه هرکسی است که از شخصیت ایشان با خبر است. بعلاوه همه میدانند در آثار باقیه و اقدامات نمایانی که از مرحوم رئیس جمهور ترکیه بروز کرده است از اول ایشان شریک واقعی و کومک صمیمی بوده و حسن سیاست ایشان و محامد اخلاقی که در جلب قلوب داخل و خارج دارند ضرب المثل است بنده از طرف مجلس شورای ملی که نماینده ملت ایران است شرکت در این مصیبت را با احترامات و تکریمات بروح پر افتخارآن فقید سعید فقید بزرگوار تقدیم داشته آرزومندیم مساعی عالیه حضرت رئیس جمهور حاضر در ترقیات دولت و ملت ترکیه و در ازدیاد روابط حسنه با این کشور برادر بقسمی مشهود شود که از نیت پاک و فکر صائب و همم شایان ایشان انتظار می‌رود (عموم نمایندگان – انشاءالله) در خاتمه خاطر آقایان را مستحضر می‌دارم تلگرافی که در این موقع مقرر بود در تعزیت از طرف مجلس ما بمجلس کبیر ترکیه مخابره شود بجناب رئیس محترم آن مجلس ارسال شده جوابی که رسیده است ترجمه آن از این قرار است:
(بشرح آتی قرائت شد)
ریاست مجلس شورای ملی – جناب آقای حسن اسفندیاری – طهران
بنام مجمع کبیر و بنام خود از تسلیتی که لطفاً از طرف پارلمان و ملت نجیب ایران نسبت بضایعه اسفناک وارده بر ملت ترک اظهار فرمودیده‌اید تشکرات خود را تقدیم می‌دارد. رندا در این موقع برای اظهار شرکت و بروز احساسات اندوه و تأثر از این فقدان ناگوار خواهش می‌شود که آقایان برپاخاسته یکدقیقه سکوت اختیار نمایند
(در این موقع عموم حضار قیام نموده و یکدقیقه سکوت اختیار نمودند)
و در اثر این تأثر اگر تصویب نمائید جلسه را ختم کنیم (نمایندگان – صحیح است)
- موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
[۳- موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه ]
رئیس – جلسه آینده روز یکشنبه ششم آذر ماه سه ساعت قبل از ظهر و دستور لوایح موجوده (صحیح است)
(مجلس سه ساعت ونیم بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس – حسن اسفندیاری