مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۶ آبان ۱۳۰۴ نشست ۲۱۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پنجم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پنجم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۶ آبان ۱۳۰۴ نشست ۲۱۸
جلسه ۲۱۸
صورت مشروح مجلس سه شنبه بیست و ششم آبانماه ۱۲۰۴ مطابق سلخ ربیع الثانی ۱۳۰۴
مجلس دو ساعت قبل از ظهر بریاست آقای تدین تشکیل گردید. (صورت مجلس یکشنبه بیست و چهارم آبانماه را آقای آقا میرزا شهاب قرائت نمودند.)
رئیس – آقای رضوی (اجازه)
رضوی – قبل از دستور عرض دارم
رئیس – آقای دامغانی (اجازه)
دامغانی – بعد از تصویب صورتمجلس عرض دارم.
رئیس – آقای شیروانی (اجازه)
شیروانی – قبل از دستور
رئیس – آقای اسدی (اجازه)
محمد ولی خان اسدی – بنده را در صورت مجلس غائب بی اجازه نوشته‌اند در صورتی که بنده مریض بودم استجازه هم نموده‌ام.
رئیس – اصلاح می‌شود نسبت بصورت مجلس اعتراضی نیست.
(گفتند خیر)
رئیس – صورت مجلس تصویب شد. آقایان رضوی (اجازه)
رضوی – اگر چه شاید حالا آقایان بفرمایند فلانی غیر از این مسئله چیز دیگری بلد نیست. ولی بنده مجبورم این مسئله را همه روزه خدمت آقایان عرض عرض کنم بعلت اینکه می‌گوید یری الحاضر مالایری الغلئب بنده می‌بینم اهالی همدان به چه بدبختی دچار شده‌اند و البته آقایان نمایندگان هم نماینده همه ولایات هستند. ولی خصوصی برایشان خبر نمی‌رسد از برای بنده از همدان بطور خصوصی خبر می‌رسد و بنده وضع همدان را میدانم که تا ده روز دیگر که برف بیاید قطعاً راه مسدود می‌شود و اهالی آنجا بکلی از بین می‌روند حالا سایر ولایات اینطور نیست ولی آنجا بخصوص میان یک دره هائی گیر کرده که خیلی سخت است. بعلاوه امسال آذوقه اش هم نیامده و این قسمت را خود دولت هم تصدیق دارد آلان در تمام شهر همدان پانصد خروار جنس نیست و به تصدیق خود دولت روزی صد خروار گندم خوراک شهر است بنده همه جا را رفته‌ام و همه کس را دیده‌ام آقا نتیجه گرفته نشده بنده از آقایان استدعا می‌کنم در عالم نوع پروری به بنده کمک بفرمایند در این مسئله. بنده بکرات این مسئله را عرض کرده‌ام حالا هم تمنا می‌کنم کمکی فرمایند شاید اهالی همدان را نجات دهند. همینقدر به بنده ارائه بدهند که آذوقه همدان بدبخت کجا است که این چهار ماهه اهالی بتوانند زندگی کنند؟ بیش از این هم برای اهالی توقعی ندارم که بگویم دارالایتام می‌خواهند. معارف می‌خواهند گرچه حق دارم که اینها را عرض کنم ولیکن چون میدانم آنها فعلاً درست نمی‌شوند همینقدر عرض می‌کنم یک نان خالی به آنها بدهند یعنی عوض آن جنس را که دولت از همدان آورده است بتهران به آنها بدهند دولت تمام جنس همدان را حمل کرده است آورده است به طهران یا جای دیگر بنده نمی‌گویم بطهرانیها نان ندهند ولی همدانیها هم نان می‌خواهند همانطوری که طهران شکم دارد همدانی هم شکم دارد و نان می‌خواهد. حالا یک تضییقات دیگری باهالی وارد شد که مال‌های آنها را گرفته‌اند و مکاری‌های آنجا از بین رفته‌اند اینها را عرض نمی‌کنم چون اهالی همدان همیشه مطیع بوده‌اند هیچوقت هم متمرد نبوده‌اند حتی مالیات‌های غیر قانونی هم (که چند مرتبه بنده اینجا گفته‌ام و فایده نکرده است) هر چه به آنها تحمیل شده است آنها را هم داده‌اند و می‌دهند و تمرد هم نمی‌کنند. علی ایحال بنده میدانم یک ماه دیگر آقای معاون وزارت مالیه باید لایحه بیاورد اینجا برای مخارج کفن و دفن همدانیها و این را هم عرض کنم که فقرای آنجا از بین خواهند رفت. زیرا آنهائی که چیزی داشته‌اند هر کس بقدر قوه خودش دو خروار سه خروار آرد تهیه کرده و حالا از ارزاق عمومی می‌خورد چهار روز دیگر که سست شد فقرا که چیزی تهیه نکرده‌اند خواهند مرد و دولت مجبور است آنها را کفن و دفن کند. چندی قبل هم بمقام منبع ریاست عرض کردم و استدعا نمودم که بدولت تذکر بدهند ایشان قبول فرمودند ولی جوابی که اسباب راحتی اهالی فراهم شود ادامه نشد بنده نمیدانم این گندم همدان کجا است؟ بیش از این هم توقعی ندارم و عرض نمی‌کنم.
رئیس – آقای دامغانی (اجازه)
دامغانی – لشت و نشاء رشت تقریباً چهل و چهار پارچه ده است پانزده هزار جمعیت دارد و یازده هزار تومان مالیات شده است مدتها است عده‌ای از اهالی متظلم و مقصد مشروعی را خواستارند و آن تاسیس اداراتست. بنده تصور می‌کنم اگر بنا شود باصل ملوک الطوایفی خاتمه داد باید ادارات را در آنجا تاسیس کنند مخصوصاً وزارت داخله حکومت آنجا را زودتر تعیین نماید که اهالی در رفاهیت باشند.
رئیس – آقای شیروانی (اجازه)
شیروانی – الان که بنده اینجا نشسته‌ام یک شرحی متخصصین مجلس بتوسط بنده به مجلس نوسته‌اند. تقریباً قریب نوزده ماه بیست ماه است که اینها در مجلس هستند هر روز هم یکی از آنها صحبت هائی با ما کرده‌اند و بالاخره نتیجه‌ای برای آنها حاصل نشده است. بنده از طرف خودم و هم عقیده‌های خودم عرض می‌کنم که همیشه میگوئیم باید یک وضعیات جدیدی پیش بیاید که وضعیات قدیم منسوخ شود. ولی عملاً اینطور نیست برای اینکه در این مملکت همیشه معمول بوده است که کارها به مسامحه و امروز و فردا میگذشته است در تمام دوائر حتی در مجلس هم اینطور بوده است. الان قریب بیست ماه است یک دسته اشخاص در مجلس متحصن هستند حالا بنده کار ندارم که این اشخاص محق هستند یا محق نیستند در هر صورت اصل مسامحه کاری باید از بین برود مخصوصاً از مقام ریاست تقاضا می‌کنم که یک کمیسیونی در مجلس تشکیل شود که مطالب اینها در آن کمیسیون مطرح شود و جواب مثبت یا منفی به آنها داده شود که راحت شوند و تکلیف خود را بدانند
رئیس – دو موضوع است که قبل از ورود به دستور به عرض مجلس می رسانم یکی اینکه در موقع تنفس آقایان شعبه چهارم یابق را تشکیل دهند و به جای آقا سید احمد خان اعتبار که از عضویت کمیسیون بودجه قدیم استعفا داده‌اند یک نفر را انتخاب کنند دیگر اینکه آقایان اعضاء کمیسیون بودجه جدید در موقع تنفس لازم است کمیسیون را تشکیل دهند و هیئت رئیسه خودشان را معین کنند و جلسات آتیه خودشان را معین بفرمایند لایحه است که مدتی است به مجلس آمده راجع به کیفیت پرداخت دیوان داخلی دولت و راپورت آن از کمیسیون مالیه قدیم و جدید هر دو صادر شده است فقط باید کمیسیون بودجه جدید اظهار عقیده نسبت به اصل مبلغ بکند. همه آقایان تصدیق می‌فرمایند که این لایحه مهم و اساسی است بنابراین باید آقایان بیشتر احتمام بفرمایند و زودتر راپورت این لایحه را به مجلس تقدیم کنند لایحه دیگر هم هست که بعد به کمیسیون مراجعه خواهد شد خبر کمیسیون تجدید نظر در نظام نامه داخلی راجع به قانون استخدام مستخدمین مجلس از ماده پنجاهم مطرح است قرائت می‌شود (بشرح ذیل خوانده شد)
ماده ۵۰ – مستخدمینی که قبل از تصمیم این قانون به خدمت اداری مجلس قبول شده‌اند از رعایت شرط راجع به حداقل سن معافند و چنانچه بین آنها اشخاصی باشند که در سن هفتاد سالگی واجد شرایط اخذ حقوق تقاعدی کرده‌اند استثناء به ماده در سن هفتاد سالگی مجبور به معافیت از خدمت نخواهند بود
رئیس – آقای آقا سید یعقوب (اجازه)
آقا سید یعقوب یک مسئله بنده شنیده بودم که نه در ایران بلکه در تمام ممالک اصلا مردم نسبت به هیئت مقننه بی محبت هستند علتعش هم این است که هیئت مقننه باید قانون وضع کند و وضع قانون برای جامعه نافع است ولی این مسئله یک جاهائی نسبت به بعضی افراد اسباب قید می‌شود این است که بنظر بغض ملاحظه می‌کنند ولی بنده ناچارم عقاید خودم را آزادانه عرض کنم و گمان هم نمی‌کنم این نظری را که عرض می‌کنم از راه یک اعمال نظر خصوصی باشد بنده عرض می‌کنم این ماده یک ماده‌ای است که بکلی قانون را از قانونیت می‌اندازد و به واسطه این که اول می‌نویسد شرط دوخول فلان است و اگر به سن هفتاد سالگی رسید باید متقاعد شود این جا در ماده پنجاه می‌نویسد آن ترتیب اعتبار ندارد و یک استثنائی قائل شده است پس خوب است ما این قانون را بنویسیم برای مستخدمین دوره هفتم و هشتم و مستخدمین دوره پنجم اگر سنشان کمترند در دوره هفتم و هشتم به آن سنی که معین شده است رسیده باشند و آنهائی ام که سنشان حالا بیش از ۶۰ و ۷۰ سال است در آن موقع خودشان بمیل خودشان کنار رفته‌اند که این قانون مال حالا نباشد اگر این قانون مال حالا باشد در صورتی که در اولش نوشته شده است که شرط ورود در خدمت باید فلان باشد و فلان سن را داشته باشد و انتهای خدمت هم باید در سن هفتاد سالگی باشد آن وقت این ماده آن دو قسمت را از بین می‌برد پس خوب است بر توافق این ماده و آن ماده که سن ورود در خدمت و انتهای خدمت را معین کرده است یک ترتیبی را اتخاذ کنند که رعایت این مسائل بشود بعلاوه ما در میان مستخدمین مجلس کسی را نداریم که حداقل سن او کمتر از سنی که در قانون معین شده است باشد همینطور کسی که حداکثر سنش بید از آنچه که معین شده است باشد پس فقط احتمال است و باحتمال هم نمی‌شود دو ماده که اول و آخرش استخدام را کرده است متزلزل نمود اینبود عرض بنده در اینماده
شیروانی - فرمایش اول آقای آقا سید یعقوب را تردید می‌کنم بلکه عرض می‌کنم در تمام دنیا ملت نسبت به هیئت مقننه بانظر حب نگاه می‌کنند و انشاء اله در ایرانهم همینطور است اما اینکه فرمودند ماده ۵۰ ماده ۳۵ را نقض می‌کند اینطور نیست برای اینکه خودشان تصدیق می‌فرمایند که قانون هیچوقت عطف بماسبق خودش نمی‌شود قانون برای آتیه است قانون را وقتی می‌شود اجرا کرد که قانون از طرف هیئت مقننه تصویب شده و بیرون بیاید از آن روز اشخاصیکه شامل آن قانون هستند موظفند به آن قانون عمل کنند فرض بفرمائید یک مستخدم در مجلس بسن شانزده سالگی داخل خدمت شد سه سال و نیم هم خدمت کرد و ما شرط ورود را بیست سال قرار دادیم آنوقت باید سه سال و نیم خدمت این شخص را پایمال کرده و بیرونش کنیم بعقیده بنده این کار خوبی نیست و انصاف هم نیست یا اینکه یک شخص در سن شصت و پنجسالگی داخل خدمت شود و پنج سال هم خدمت کرد حالا بگوئیم آقا موعد تقاعد تو است برو بیرون و حقوق تقاعد باو بدهیم؟ اینکه حقوق تقاعد ندارد زیرا باید بقدر حقوق تقاعد او از حقوقش کسر شده باشد و این مسئله احتمالی هم نیست و حتمی است زیرا ما اینطور مستخدمین داریم و برای آنها این استثناء را قائل شدیم ولی شرط کلی برای استخدام مستخدمین آتیه را آنطور قرار داده‌ایم.
رئیس – آقای عدل (اجازه)
آقا میرزا یوسف خان عدل – آقای شیروانی فرمودند که الان چند نفر هستند که مشمول این ماده می‌شوند بنده متاسفم که عرایض بنده عطف بیک اشخاص می‌شود که آنها را هیچ نمی‌شناسم ولی بنده این ماده را مخالف با منطق می دانم اولا اینکه می‌گویند اشخاص در هفتاد سالگی از خدمت باید خارج شوند به چه ملاحظه است. برای اینکه سن هفتاد سالگی قابل خدمت نیست از این جهت در قانون استخدام کشوری همچو قرار داده‌اند که اشخاص در سن هفتاد سالگی باید متقاعد شوند در اینجا آمده‌اند و عاطفه بخرج داده‌اند و گفتند چون فلان مستخدم در فلان موقع آمده است و بعد از یکی دو سال بسن هفتاد می‌رسد باز باید تا صدو بیست سالگی بر سر خدمت باشد و نباید متقاعد شود آنوقت این آدم هم که کار نمی‌کند بکند و از این جهت کار بزمین خواهد ماند این عاطفه تصور می‌کنید بر خلاف قانون است و در قانون بعقیده بنده نباید این قدر عاطفه منظور داشت. بعلاوه در ابتدای این قانون همچو پیش بینی شده که مستخدمین مجلس در یک موقعی هم می‌توانند بادارات دولتی منتقل شوند پس از این لحاظ مواد این قانونهم باید با مواد قانون استخدام تطبیق کند در آنجا گفته می‌شود اشخاص در سن هفتاد سالگی حتماً باید متقاعد شوند و در این جا نوشته می‌توانند خدمت را ادامه دهند پس این قانون یعنی قانون استخدام کشوری و قانون مستخدمین مجلس با هم تفاوت می‌کند و از این جهت بنده مخالفم و همانطوریکه پیشنهاد تقدیم کرده‌ام عقیده دارم که این ماده باید بکلی حذف شود و اگر فرضاً رعایتی هم درباره بعضی اشخاص که استعقاق دارند لایحه می‌آورد و از مجلس میگذراند درباره مستخدمین مجلس هم مقام ریاست در هر موقعی که لازم بداند یک لایحه می گذراند که یک چیزی به آنها داده شود.
شیروانی – بنده خیلی میل داشتم که اکثریت مجلس موافقت بکند که مستخدمین مجلس مشمول قانون استخدام بشوند بنده خودم این عقیده را دارم ولی متاسفانه نشده کوسه و ریش پهن که نمی‌شود یکجا شش مرتبه برای آنها قرار می‌دهید و حقوق آنها را فلانطور معین می‌کنید ولی در یکی دو موارد هم که بنفع آنها است میفرمائید عاطفه بخرج دادن مورد ندارد خوب در اینجا که عاطفه مورد ندارد در یک مواردی هم که آنها با یک خدمات شاقی مواجه می‌شوند و باید دفاع کنیم آنجا را هم که بنظر نمآوریم! پس کجا باید عاطفه بخرج داد قانون حتماً برای بی عاطفه گی نوشته نمی‌شود بلکه برای عواطف ولی در یک حدودی نوشته می‌شود مستخدمین مجلس تا شش درجه بیشتر حقوق نمی‌گیرند آنوقت در اینجا هم اگر بنا شود ما عاطفه بخرج دهیم بنده این را بر خلاف عدالت میدانم
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافیست.
رئیس – ماده پنجاه و یکم قرائت می‌شود (بشرح ذیل خوانده شد)
ماده ۵۱- هیئت رئیسه از تاریخ تصویب این قانون تا دو ماه رتبه‌های اعضاء فعلی ادارات را مطیبق تشخیصات ذیل معین می‌نمایند.
۱- مشاغل فعلی با رتبه هائی که در تبصره ماده دوم این قانون تصریح شده تطبیق می‌شود.
۲- ابتداء هر شغل از تاریخ رجوع آن محسوب می‌شود هرگاه مدت خدمت در آن شغل از مدتیکه این قانون برای ارتقاء مرتبه بالاتر تقاضا می‌نماید متجاوز باشد مطابق ماده ۷ عمل خواهد شد. ۳- مقررات فقره دوم این ماده در مدتی که قانون برای اخذ حقوق تقاعدی تعیین نموده موثر نخواهد شد.
رئیس – آقای آقا سید یعقوب (اجازه)
آقا سید یعقوب باز عرایض خودم را تکرار می‌کنم تمام نظریاتیکه متوجه باین قانون می‌شود ناشی از همان قانون استخدام کشوری است. بنده خواستم بآقای شیروانی که در این مسائل با هم هم عقیده هستیم کنم که باید در همان قانون استخدام هم تجدید نظر کرده و آنرا اصلاح نمود در اینجا در جزء دوم می‌گوید ابتدای هر شغل از تاریخ رجوع آن شغل محسوب می‌شود هر گاه مدت خدمت در آن شغل در مدتی که این قانون برای ارتقاء برتبه بالاتر معین می‌نماید متجاوز باشد مطابق ماده هفت عمل خواهد شد ماده هفت کدامست؟ همان بلای مبرمی است که در آن قانون بزرگ هم هست. بنده حالا آن ماده را می‌خوانم تا بنظر آقایان برسد که در دوره چهارم حقیر چقدر مسامحه کاری کردیم و مملکت را دچار بدبختی نمودیم. ماده هفت می‌گوید: در صورتیکه مستخدمی مستحق ترفیع رتبه بوده است ولی اداره احتیاج بشاغل آن رتبه نداشته یعنی اداره محتاج نیست. مملکت نیست. معذلک باید پول باو بدهد خوب اداره و مملکت محتاج نیست مع الذالک باید بیست تا مدیر کل در یک وزارتخانه درست کنیم این که عرض می‌کنم نظیر ش را حالا داریم در یک وزارتخانه یک وزیر یک معاون یک مدیر کل یک رئیس کابینه یک معاون رئیس کابینه این اداره عقب آن اداره آن عقب این اداره ببینید چه خبر است چطور تمام ادارات از یکدیگر این طور تقلید می‌کنند ماده هفت می‌گوید (در صورتی که مستخدمی مستحق ترفیع رتبه بوده ولی اداره احتیاج بشغل آن رتبه نداشته و یا در مرتبه بالاتر محل خالی نباشد مستخدم مزور پس از شش سال خدمت در آن رتبه به رتبه مافوق خود افتخاری نائل شده و از حقوق رتبه مافوق بهره مند می‌شود) با اینکه در مرتبه بالاتر کار نیز و اداره احتیاجی ندارد و دیگر برای چه ما باید آن رتبه را به او بدهیم؟ این چه تقلیدی است که ما از ادارات فرانسه می‌کنیم که هر طور آنجا معمول است ما هم اینجا آن ترتیب را برقرار کنیم؟ ما باید به تناسب کارمان اداره تشکیل دهیم؟ در صورتی که ما جا و پول نداریم دیگر برای چه حقوق مقام مافوق را به او بدهیم؟ بالاتر از مقام سلطنت ما مقامی نداریم چه باید بکنیم؟ بالاتر از وزارت درجه نیست. پس حقوق بالاتر از وزارت یا سلطنت را باید بدهیم؟ خوب اگر خدا خواست ویک مستخدمی نود سال عمر کرد آنوقت به او چه داد؟ این هم یک نمونه از قانون استخدام بزرگ کشوری که در ادارات ما ۱۷ و۱۸ تا مدیر کل درست کرده برای اینکه در مقام بالاتر جا نبود و اداره احتیاج به آن مقام نداشت آن وقت مقام مدیر کلی را اشغال کرده و هی باید پول زیادتر بگیرد. بنده مخالفم که ما در بودجه خودمان یک پولی پیش بینی کنیم که محتاج به آن نیستیم و حال آنکه شدیداً به یک چیزهای لازم تری احتیاج داریم و برای مملکت هم خیلی لازم است. مثل همین مسئله که آقای حاج میرزا عبدالوهاب فرمودند که در حقیقت قوت لایموت است. این اولا. ثانیاً علت مخالفت بنده این است که در جزء سوم این ماده می‌نویسد: مقررات فقره دوم این ماده در مدتی که قانون برای اخذ حقوق تقاعدی تعیین نموده موثر نخواهد شد. چرا یک قانون کلی می‌نویسد و آن وقت این همه استثنا برایش قرار می‌دهید؟ در آن ماده نوشته: وقتی مستخدمی رسید به مقام تقاعد باید حقوق تقاعد به او داد و اگر هم به رتبه تقاعد نرسید حقوق تقاعد نباید به او داد آنوقت برای این استثنا قرار می‌دهید و این خوب نیست زیرا استثنا در قانون متناقض می‌شود. چرا تناقض پیدا می‌کند؟ برای اینکه قانون تمام افراد را در تحت نظر درآورده و آنوقت یک حکم کلی برایش معین می‌کند. استثنا که پیش آمد آن وقت آن حکم کلی را بر هم می‌زند و از این جهت تناقض پیدا می‌شود خوب است از اول افراد را مشمول قانون قرار ندهند ولی پس از آنکه قرار دادند دیگر استثنا از حکم کلی معنی ندارد و از این جهت هم بنده مخالفم.
رئیس – آقای آقا میرزا شهاب (اجازه)
آقا میرزا شهاب – آقای آقا سید یعقوب چون در ستون مخالفت امضاء کرده‌اند ناچار مخالفت می‌کنند.
آقا سید یعقوب – این طور نیست.
آقا میرزا شهاب – همین طور است. میفرمائید چرا قانون را وضع می‌کنند و استثناء برایش قرار می‌دهند. در قوانین الهی هم استثناء هست به طور کلی روزه بر جناب عالی واجب است مگر اینکه مریض باشید. نماز واجبست وضو واجبست مگر آنکه آب نباشد آن وقت باید تیمم کنید. در تمام جاها استثناء هست.
آقا سید یعقوب – تخصص است استثناء نیست.
آقا میرزا شهاب – اگر جناب عالی یک قانونی بدون استثناء پیدا کردید آن وقت به بنده بفرمائید. اما نسبت به قسمت اول که فرمودند یک نفر شش سال خدمت می‌کند و یا آنکه جا نیست؟ چرا باید حقوق بالاتر را بگیرد. لازم است عرض کنم که همیشه در قوانین باید مراعات عدالت را نمود اگر یک قانونی برخلاف عدالت وضع شود آن قانون عیب دار خواهد بود یک کسی دو سال خدمت کرده بالا می‌رود آن وقت آن کسی که شش سال خدمت کرده و مقام بالاتر جا نیست که برود تقصیرش چیست؟ آقا شیخ فرج اله هم اگر فرمایشی دارند ممکن است اجازه بگیرند و بعد بفرمایند. کسی که شش سال در یک رتبه خدمت کرده و مقام بالاتری نبوده که نائل شود بدیهی است که برای سوابق خدمت و دلگرمی او که در اتیه بهتر خدمت کند باید یک اضافه حقوقی به او داده شود و این هیچ اشکالی ندارد حالا در قانون استخدام کشوری ایشان یک اعضای زیادی فرض می‌کنند و با آن مخالفند ربطی به این قانون که برای پنجاه نفر یا صد نفر اعضای مجلس نوشته می‌شود ندارد و از این که این ماده را بردارند آن قانون به هیچ وجه اصلاح نخواهد شد بلکه یک حقی هم از اینها پایمال می‌شود خوب است ایشان هم این قدر اصرار نکنند که یک حقی از اینها پایمال شود در صورتی که بنده هم با ایشان همعقیده هستم که آن قانونی را که مشمول چندین هزار نفر می‌شود اصلاح کنند و وقتی که توانستند آن قانون را اصلاح کنند آن وقت نسبت به این چند نفر اعضاء مجلس هم اصرار کنند و اصلاح والا اینکه ما بگوئیم هر کسی از روز اولی که آمد به مجلس باید دارای سی تومان حقوق باشد و تا سن هفتاد سالگی همان حقوق را بگیرد این قانون نمی‌شود و گمان می‌کنم دیگر اعتراضی نکردند
رئیس – آقای دستغیب (اجازه)
دستغیب – موافقم.
رئیس – آقای یاسائی – (اجازه)
یاسائی – نظریاتی که راجع به این قانون و نظامنامه پیش میاید بر اثر امتحان و تجربه ایست که در موقع اجرای قانون استخدام کشور شده است در قانون استخدام کشوری در مواد مخصوصه نوشته که وزراء بروند و مطابق میل خودشان مشاغل فعلی هر کس را تطبیق کند با درجات نه گانه که تعیین شده است و وقتی که وارد عمل شدند دیدیم که یکنفر تازه آمده است و رتبه ششم را اشغال کرده ولی یک نفر است که بیست سال است خدمت کرده چون حقوقش کم بوده باو گفته‌اند تو ثبات باش مراجعه کنید بوزارات خانه‌ها به بینید اغلب این طور است اشخاصی آمده‌اند و از کمر وارد شده‌اند مثلا پنج درجه را گذاشته طفره‌اند و یک مرتبه در درجه شش داخل شده‌اند طفره را می‌گفتند محال است در ادارات آمده‌اند و طفره را قائل شده‌اند یعنی یکنفر مستخدمی وارد شده است و در مدت دو ماه و سه ماه بواسطه احساسات و عواطف خصوصی آمده است و رتبه هشتم را اشغال کرده آنوقت آمده‌اند این مقامی را که این شخص استحقاق نداشت حقوقش را با همین درجه تطبیق کرده و بدون اینکه رعایت بشود که این شخص مدت استخدامش کم است یا معلوماتش کافی نیست یا اطلاعاتش ناقص است بهمانماده تمسک کرده و بکمقامات عالیه را بیک اشخاص داده‌اند یا یک حقوق گزافی و برعکس یک عده را از مقامات عالیه محروم کرده‌اند و با اینکه یک مردمان دانشمند فاضلی هستند آنها را در درجات نازله و دانیه مشغول خدمت کرده‌اند و شکایات آنها هم بواسطه این قانون بجائی نمی‌رسد اینجا می‌نویسید هیئت رئیسه از تاریخ تصویب اینقانون تا دو ماه رتبه‌های اعضاء فعلی ادارات را مطابق تشخصات ذیل معین می‌نماید. ۱- مشاغل فعلی با رتبه هائی که در تبصره ماده دوم این قانون تصریح شده تطبیق می‌شود و همان ایراد بنده اینجا وارد است. بنده نمیدانم کدام یک از مستخدمین فعلی مجلس از عرض بنده خوششان می‌آید با کدام یک بدشان می‌آید و از سوابق هیچکدام هم اطلاع ندارم که بچه ترتیب وارد شده‌اند. آیا هر مقامی را که دارند مطابق اطلاعات و معلومات خودشان هست یا نیست و آیا ظلم شده درباره آنها یا نشده با این که درجات عالیه باشخاصی بی ربط داده شده بهر صورت بنده دراین قسمتها هیچ اطلاعی ندارم ولی بطور کلی مخالفم با اینکه گفته شود هر کسی الان در مجلس هر شغلی را دارد تثبیت شود بدون رعایت لیاقت و سوابق. استعداد و صلاحیت آنها بنده عقیده‌ام این است از اول باید تمام این مستخدمین را یک امتحانات عملی کنند و درجه مقامات و صلاحیت و عمل هر یک را سنجید و آن وقت بترتیب سابقه و اطلاعات داخل خدمت شوند ولی بطور کلی بگوئیم هط شغلی که الان هست آن شغل مال او است ممکن است یکنفری الان سمت منشی دومی را دارد. باشد و برعکس این هم ممکن است باشد. بنده بطور کلی با این ترتیب مخالفم برای این که فلسفه تشکیلات را از بین می‌برد و ارجاع کاربنا اهل و سبب کار از اشخاص اهل اصلا برخلاف فلسفه اداری است.
مخبر – خیلی از آقایان مسبوق هستند که بنده یک نظریات منفی در قانون استخدام کشوری دارم و بهمین مناسبت بوده است که بنده در کمیسیون تجدید نظر در نظامنامه داخلی و قانون استخدام عضویت را قبول کردم که خیلی‌ها هی انتخاب می‌شدند و استعفا می‌دادند. زیرا در آنجا کارهای دولتی نبود و بنده خیلی علاقمند بودم که در آن کمیسیون عضویت داشته باشم و بانهایت اصرار هم انتخاب شدم که این عقیده خودم را به شکل نمونه در آورده که همانطوریکه آقای آقا سید یعقوب و آقای عدل و سایر رفقا می‌فرمایند شاید بتوانیم یک روزی قانون استخدام کشوری خودمان هم از روی اینقانون بنویسیم ولی اگر بیشتر از این بمستخدمین سخت گیری شود هیچ وقت مستخدم در ایران ترقی نمی‌کند و این اشکلاتی را هم که آقای یاسائی فرمودند اگر بتمام موارد این قانون مراجعه بفرمائید می‌بینید مه بعضی موارد هست که رفع این اشکالات ایشان را می‌کند همیشه تنقید و خورده گیری آسان است ولی نشاندادن راه حل کار خیلی مشکلیست و کمیسیون بودجه که الان قریب دو سال است کار می‌کند و همینطور اغلب دوائر مجلس و ادارات و کمیسیون هائی که در ادارات تشکیل میشده است به این نکته که آقای یاسائی فرمودند همیشه دچار بوده‌اند و فکر هم زیاد کره‌اند حتی آقایان امریکائیها انواع و اقسام عقاید را پیدا کردند بلکه بتوانند یک اصلی را برای این رتبه بندی که در قانون استخدام کشوری تعیین شده قائل شوند و هنوز یک راه حل اساسی پیدا نکرده‌اند همانطوریکه فرمودند بالاخره حقوق ماخذ تعیین رتبه واقع شد یعنی وزارت مالیه این کار را کرد و سایر وزارت خانه‌ها را باز مشمول این اصل قرار دادند و آن اشکالاتی را هم که ایشان دو ساعت مذاکره فرمودند راجع به این بود که یک کسی از پشت هم اندازها در مالیه دارای سیصد تومان حقوق شده و کار یک ثباط را هم انجام نمی‌دهد و حقوقش را ماخذ رتبه قرار داده‌اند و مدیر کلش کرده‌اند این ظلم است ایشان اگر یک قدری دقت می‌فرمودند در این دو ماه که ما آنها را مرتب نموده‌ایم و دقت می‌فرمودند در موارد دیگری هم در قانون پیش بینی کرده‌ایم و خوانده شده و رفته است و متاسفانه یک مدت زیادی از بین آن گذشته و ایشان یادشان رفته تمام این ایراداتی که ایشان فرمودند همه را ما در نظر گرفته‌ایم از قبیل شرط خدمت. افضلیت سابقه. دیپلم بالاخره تمام آنچه را که فرمودند ما پیش بینی نموده‌ایم و علاوه بر این که در این قانون پیش بینی شده است که باید مستخدم دارای چه درجه معلومات باشد باز هم گفتیم که هیئت رئیسه باید آنها را امتحان کند این مال مالیه و مال گذشته را هم گفیه‌ایم که هیئت رئیسه باید بنشیند یا رعایت این نکات رتبه مستخدمین را بنماید بنده نفهمیدم این ایرادات آقای یاسائی با این که در اینجا تماماً یش بینی شده است راجع به چه بودخوب بود یکقدری دقت می‌فرمودند و آن تبصره که در ماده دو بوده ملاحظه می‌کردند که به خوبی یادشان بیاید که ببیند اساس بندی را چطور قائل شده‌ایم هیچ ربطی به آن قانون ندارد بعلاوه از یک تاشش درجه رتبه قائل شده‌ایم والانهم خوشبختانه طرز تشکیلات ادارات مجلس ما تا یک درجه قانونی است یعنی بهتر از سایر وزارتخانه‌ها است و آنها را یکروز هیئت رئیسه می‌تواند با نهایت آسانی تطبیق کند باین رتبه بندی که ما در اینجا کرده‌ایم درصورتیکه سایر وزارتخانه‌ها نمی‌توانند باین آسانی این رتبه‌ها را معین کنند و اگر ایشان در اطراف مواد یک قدری فکر می‌کردند و همین طور در وضعئیات ادارات مجلس غور می‌فرمودند آنوقت این ایرادشان رفع می‌شد
جمعی از نمایندگان - مذاکرات کافی است.
رئیس – پیشنهاد آقا سید یعقوب قرائت می‌شود (این طور قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم – در جزء دوم ماده پنجاه و یک سطر هرگاه مدت خدمت تا آخر مدت حذف می‌شود و جزء سوم ماده هم حذف شود
رئیس – بکمیسیون ارجاء می‌شود ماده پنجاه و دوم قرائت می‌شود (بشرح ذیل قرائت شد)
ماده ۵۲ شرائط استخدام و مراتب مستخدمین جزء و تعیین حقوق آنها مطابق نظامنامه‌ای است که هیئت رئیسه تصویب می‌نماید
رئیس – آقای آقا سید یعقوب (اجازه)
آقا سید یعقوب – بنده این طور متحور نیستم که دوست برای خودم تهیه بکنم – و ناچارم در این ماه یک عرض بکنم این که نوشته شده است شرائط استخدام مستخدمین جزء اگر مستخدمین جزء عبارت است از پیشخدمتها و اجزاء مباشرت بنده عرض ندارم و اگر غیر از آنها باشد بنده عرضی ندارم زیرا آنها هم از اینجا حقیقتاً کسانی هستند که حقوق پیدا کرده‌اند و باید ترتیبی کرد که در اینجا و در نظامنامه که می‌نویسیم تضمین حقوق آنها بشود نهایت ترتیب خدمتشان را هیئت رئیسه معین کند – و اگر چنانچه این نکته در این ماده قید می‌شود و هست بنده عرضی ندارم والا مخالفم
مخبر – این قانون شامل مستخدمین مجلس می‌شود باستثناء پیشخدمت و سرایدار و فراش و ما برای اینکه این سه دسته هم بی قانون نباشند مخصوصاً این ماده را پیشبینی کرده‌ایم که برای آنها هم هیئت رئیسه یک نظامنامه تهیه نکند حالا باز هم این را اگر کافی نمیدانید پیشنهاد بفرمایند البته در کمیسیون مطالعه می‌شود
رئیس- آقای دامغانی (اجازه)
دامغانی – بنده هیچ دلیلی نمی‌بینم که اعضاء جزء که عبارت از پیشخدمتها باشند مستثنی باشند از این قانون و بموجب نظامنامه مخصوص حقوق بآنها داده شود بنده عقیده‌ام اینست همانطوریکه پیشنهاد کرده‌ام با اینکه خدمات آنها باید بیشتر از دیگران باشد و در یک مواقع خطرناکی هم می‌بینیم که اینها پیشقدم هستند بنابراین خوب است آنها هم مشمول این قانون باشند مخبر – برای اینکه آقای دامغانی پیشنهادشان را اصلاح کنند عرض می‌کنم که در مواد این قانون تحصیلات دوره متوسطه و بعضی شرائط هست که پیشخدمت نمی‌تواند آنها را داشته باشد خوب است اول پیشنهادشان را اصلاح کنند بعد اگر پیشنهادی دارند بفرمایند
رئیس – حائری زاده (اجازه)
حائری زاده – در ماده ۳۳ این نظامنامه یک چیز پیشبینی شده است که مستخدمین جزء را هم شامل می‌شود در فصل تقائد و وظیفه در ماده ۳۳ نوشته است مبلغ مذاکره در ماده فوق فقط از مقرریهائیکه از یکصدو پنجاه تومان در سال تجاوز کند کسر خواهد شد تقریباً مستخدمینی که در ماه از دوازده تومان و نیم بیشتر حقوق داشته باشند این کسورات بعنوان حقوق تقائد از آنها کسر می‌شود و در این ماده هیچ راجع بتکلیف آنها که حقوق تقاعد آنها باید داده شود پیش بینی نشده بنده معتقدم کسیکه کسر تقاعد را می‌دهد باید در زمان پیری هم بآنها کمک شود از این جهت بنده یک چیزی را پیشنهاد کردم که ضمیمه اینماده بشود بدیهی است مستخدمین جزء مثل مستخدمین دفتری نباید دارای اینشرائط باشند ولی در هیئت رئیسه باید یک نظامنامه برایشان نوشته شود زیرا رتبه آنها شکل دیگر است ولی در حقوق تقاعد و وظیفه با مستخدم دفتری فرقی ندارند و بهمان تناسب که آنها کسور تقاعد را بپردازند مستخدمین جزء هم که پیش از دوازده تومان و نیم حقوق دارند کسور تقاعد را می‌پردازد و ما هم غیر از مطبعه کسی را نداریم که از دوازده تومان و نیم حقوقش کمتر باشد از این جهت بنده پیشنهاد کردم که این جمله ضمیمه ماده پنجاه و دو بشود اولی کسانیکه مشمول ماده ۳۳ می‌باشند از حقوق تقاعد و وظیفه بهره مند می‌گردند) که حقوق مستخدمین جزء هم تامین باشد
رئیس – آقای دیستقیب (اجازه)
دستغیب – بنده مخالفم بعضی از نمایندگان مذاکرات کافی است
رئیس – پیشنهادات واصله قرائت می‌شود (بشرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد شاهزاده سلیمان میرزا – این بنده ماده ۵۲ را به طریق ذیل پسنهاد می‌نمایم شرایط استخدام و مراتب میتخدمین جز و تعیین حقوق أنها مطابق نظام نامه‌ای ایت که هیئت رئیسه تصویب می‌نماید و مادام که قانون مخصوصی برای حقوق تقاعد و وظائف أنها تصویب نشده است مقررات فصل چهارم درباره أنها رعایت خواهد شد
پیشنهاد أقای أقا میرزا شهاب ضمیمه ذیل را به ماده ۵۲ پیشنهاد می‌نمایم و. مادام که نظام نامه أنها در هیئت رئیسه تصویب نشده از حیث حقوق تقاعد و وظیفه مشمول مواد ۴۶ تا۴۹ خواهند بود پیشنهاد أقای دامغانی – پیشنهاد می‌کنم ماده ۵۲ به نحو ذیل اصلاح شود ماده ۵۲ مقررات این قانون شامل مستخدمین جز مجلس شورای ملی نیز خواهد بود
پیشنهاد أقای حائری زاده – بنده پیشنهاد می‌کنم جمله ذیل در ماده ۵۲ اضافه شود (ولی کسانی که مشمول ماده ۳۳ می‌باشند از حقوق تقاعد و وظیفه بهره مند می‌گردند)
پیشنهاد أقای أقا سید یعقوب – بنده پیشنهاد می‌کنم در ماده ۵۲ بعد از کلمه مستخدمین جز بین الهلالین نوشته شود (تمام دوایر مجلس)
رئیس – ماده ۵۳ قرائت می‌شود به مضنون ذیل خوانده شد)
ماده ۵۳ سایر شرایط انتظامات داخلی ادارات مجلس به موجب نظام نامه‌های اداری که به تصویب هیئت رئیسه می‌رسد معین خواهد گردید
رئیس – أقای أقا سید یعقوب
أقاسید یعقوب – عرضی ندارم
رئیس مخالفی نیست
(گفتند خیر)
رئیس ماده ۵۴ به شرح ذیل خوانده شد
ماده ۵۴ – اختیار انحلال هر یک ادارات و دوایر مجلس شورای ملی با خود مجلس شورای ملی است ولو اینکه بطور موقت بوده باشد
رئیس – أقای أقا سید یعقوب (اجازه)
أقاسید یعقوب – بنده می‌خواستم از أقای مخبر یک توضیحی بخواهم اینکه می‌گویند اختیار انحلال ادارات مجلس با خود مجلس است (حالا اگر چه بعد در این باب بنده پینهادی خواهم کرد) ولی خواستم ببینم پس از أنکه منحل شد أن وقت اجزایش چه می‌شود و متقائد می‌شوند یا حقوقشان را می‌گیرند؟ در هر صورت بنده هر کدامش که باشد مخالفم
مخبر – اگر مقصود کمیسیون را أقای أقا سید یعقوب مسبوق بوده‌اند مخالفت نمی‌کردند – در هر صورت ما معتقد شدیم که ادارات مجلس باید به جای خودش باشد و هیچ مقامی صلاحیت ندارد که در انحلال یا توسعه اش دخالت کند به این جهت بود که در اینجا این طور قید کردیم
رئیس – مخالفی نیست
(گفته شد خیر)
رئیس – ماده الحاقیه رسیده است قرائت می‌شود (بشرح ذیل قرائت شد)
بنده ماده الحاقیه ذیل را پیشنهاد می‌کنم
ماده الحاقیه – رئیس مجلس شورای ملی مامور اجرای این قانون است و هر یک از نمایندگان مجلس شورای ملی حق دارند که موارد تخلف را کتباً اخطار نمایند.
رئیس – ارجاع می‌شود به کمیسیون – شور اول این لایحه تمام شد رای می‌گیریم برای ورود در شور دوم أقایانی که موافقند قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس تصویب شد. به قدر ده دقیقه تنفس داده می‌شود. (در اینموقع جلسه برای تنفس تعطیل و بعد از نیم ساعت مجدداً تشکیل گردید)
رئیس – پیشنهاد آقای دامغانی (اینطور خوانده شد)
بنده پشینهاد می‌کنم پس از قانون استخدام اعضاء مجلس لایحه قرضه فلاحتی در دستور باشد.
رئیس – آقای دامغانی (اجازه)
دامغانی – بنده اصولا معتقد نیستم لوایحی که به مجلس می‌آید ناتمام از دستور مجلس خارج شود کایه لوایحی که بمجلس می‌آید یا خوب یا بد یا مضر یا نافع بعقیده هر کس باید تکلیفش معلوم شود یا رد شود یا تصویب شود و لایحه قرضه فلاحتی هم بعقیده بنده و یکعده از آقایان یک لایحه اقتصادی مهمی است منتها اگر نواقصی دارد باید در مجلس نواقص آن برطرف شود. لهذا بنده پیشنهاد کردم لایحه قرضه فلاحتی که یک شورش تمام شده امروز جزء دستور شود و درآن مذاکره شود و پیشنهاد‌ها ارجاع شود بکمیسیون تا اینکه اصلاح شود و بیاید بمجلس
رئیس – آقای دستغیب (اجازه) دستغیب – موافقم رای بگیرید
رئیس – آقای عظیمی (اجازه)
عظیمی – این لایحه بنا بپیشنهاد آقای عدل و یکی دو نفر دیگر از آقایان که خود بنده هم شاید امضاء کرده بودم برای این از دستور خارج شد که برود به کمیسیون بودجه و در آنجا اصلاحاتی که در اطراف این لایحه لازم است بشود. حالا اگر رفته بکمیسیون بودجه بنده که اطلاع ندارم زیرا پریروز که کمیسیون بودجه تشکیل شده بود و بنده هم عضو کمیسیون بودم از اول جلسه تا آخر جلسه در آنجا همچو لایحه‌ای نیامد. در هر صورت این لایحه باید بموجب همان نظری که از مجلس خارج شد بکمیسیون بودجه برود و بنظریات آقایان نمایندگان در کمیسیون مراجعه بشود و اصلاحاتی که لازم است بشود بعد بیاید به مجلس والا حالا اگر جزء دستور شود باز به همان اشکالاتی که در سابق بود برمیخوریم
رئیس – پیشنهادی که در جلسه گذشته نسبت به این موضوع شد راجه بارجاع بکمیسیون بودجه نبود و فقط راجع به خروج از دستور آن جلسه بود. علی ای حال رای می‌گیریم آقایانی که موافقند با این پیشنهاد قیام فرمایند
(عده قلیلی قیام نمودند)
رئیس – تصویب نشد. خبر کمیسیون بودجه راجع به شهریه افشار (بشرح ذیل خوانده شد)
ماده واحده – وزارت مالیه مجاز است مبلغ شصت تومان که از دویست تومان شهریه مجدالسلطنه افشار کسر شده از فروردین ۱۳۰۴ به مشارالیه پرداخت نماید
رئیس – آقای رضوی (اجازه)
رضوی – عرضی ندارم
رئیس – آقای الموتی اجازه خواسته بودید؟
الموتی – خیر
رئیس – آقای اجاق (اجازه)
اجاق – عرضی ندارم
رئیس – آقای نجات نجات – عرضی ندارم
رئیس – آقای یاسائی (اجازه)
یاسائی راپورتی که خوانده شد بمجدالسلطنه افشار یک مرتبه دیگر به خاطرم هست که بمجلس آمد و براثر مخالفتهائی پیشنهاد کردند و از دستور خارج شد و حالا مجدداً جزء دستور شده بنده مطابق تحقیقات و اطلاعاتی که پیدا کرده‌ام ایشان را مستحق مساعدتی نمی دانم. ایشان از قراری که آذربایجانی‌ها اطلاع داده‌اند سه ماه یک قسمت از آذربایجان را تسلیم ترکیه کرده است در این صورت یک همچو آدمی که اینطور مخالف با آزادیخواهان آذربایجان بوده است نباید او را در ردیف مساوات قرار دهیم و شهریه برای او درست کنیم.
رئیس-آقای افشار (اجازه)
افشار- در بدو مشروطیت در موقعی که بیوک خان پسر رحیم خان چبیانلو خوی را محاصره کرده بود همین مجدالسلطنه افشار با یک عده نه هزار نفری از ارومیه حرکت کردند و پسر رحیم خان چبیانلو را از خوی ایشان خارج کردند و در قسمت آذربایجان که فرمودند تصور می‌کنم یک سوء تفاهمی شده است ایشان یک نفر از اشخاص علاقمند به این مملکت هستند و از اشخاصی هستند که پدر و مادر و جد و فاملشان از سیصد سال به این طرف به این مملکت خدمت کرده‌اند و این شخص را محمد علی میرزا به جرم این که پسر رحیم خان چبیانلو را در حوالی خوی کشته چهارصد هزار تومان از او جریمه خواست و ایشان را از مملکت تبعید کردند و در این جنگ اخیر هم که ارومیه در محاصره بود و در موقعی که ارومیه را قتل و غارت می‌کردند. این شخص دار و ندار خودش را در ارومیه گذاشت به طوریس که اگر به دوسیه‌هایی که در وزارت خارجه هست و به کمیسیون که الان در وزارت جنگ برای رسیدگی به این امر تشکیل شده مراجعه شود می‌بینید که این آدم برای استخلاص اهالی آذربایجان از چنگال اکرا و آشوریها با یک عده آمد به آن صفحات و ارومیه را حقیقتاً این آدم از چنگال اشرار رهای بخشید و بعد ایشان را از باطوم گرفتند و حبس کردند. حالا بنده نمی‌خواهم بگویم کسی ایشان را از باتوم گرفت و به دست کدام دولت اجنبی در حبس رفت و الان تمام دارائی ایشان در ارومیه از بین رفته و ملک و مالی ندارد و خودشان هم در اثر این خسارات عمده مالی که بهشان وارد شده است الساعه مجنون هستند و تصور می‌کنم کمال استحقاق را برای اخذ این مختصر شهریه دارند دیگر بسته و منوط به عاطفه آقایان نمایندگان است.
(جمعی می‌گفتند مزاکرات کافی است – و بعضی می‌گفتند کافی نیست)
رئیس – آتقایانی که مخالف با کفایت مذاکرات هستند باید اجازه بخواهند و مذاکره کنند و همین طور شفاهی کافی نیست معذالذلک حالا رای می‌گیریم به کفایت مذاکرات آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد. رای می‌گیریم با ورقه نسبن به این ماده واحده آقایانی که تصویب می‌کنند ورقه سفید و الا ورقه کبود خواهند داد (اخذ آراء به عمل آمد)
رئیس – اخذ آراء تمام شد
(استخراج آراء بعمل آمده نتیجه به طریق ذیل حاصل شد)
ورقه سفید علامت قبول ۳۵ ورقه کبود علامت رد ۳ رئیس عده حضار ۸۳ عده رای دهندگان ۳۵ تصویب نشد
اسامی موافقین آقایان: محمد ولی خان اسدی. دکتر حسین خان بهرامی. حاج سید عبد العلی طباطبائی دیبا. حاج سید محمد باقر دستغیب. عطاء الله روحی. آقا میرزا سلیم خان. آقا میرزا محمد حسین صدرائی. حاج آقا اسمعیل عراقی. آقا سید عبد العلی میرزائی. آقا سید ابولفتوح. آقا میرزا باقر خان عظیمی. آقا میرزا آقا خان دیوان بیگی. آقا میرزا عبدالله خان معتمد. حاج حسن آقا ملک. آقا میرزا صادق خان اکبر. آقا میرزا احمد خان شریعت زاده. آقا سید کاظم یزدی. سلطان ابراهیم خان افخمی. آقا میرزا رضا خان افشار. آقا میرزا ابراهیم خان سهراب زاده. یحیا خان زنگنه. محمد ولی میرزا فیروز. آقا میرزا حسن خان دادگر. آقا میرزا زین العابدین رهنما. آقا میرزا محمود خان وحید. آقا میرزا محمد نجات. آقا میرزا یسد احمد بهبهانی. آقا میرزا حسن خان اسفندیاری. آقا سید مصطفی بهبهانی. آقا میرزا سید حسن کاشانی. اکبر میرزا‌هایم.
اسامی مخالفین: آقایان میرزا عبدالله یاسائی. حسن علی خان فرمند. آقا میرزا جواد خان خوئی.
رئیس – اگر آقایان موافق باشند جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آتیه روز پنجشنبه سه ساعت و نیم قبل از ظهر دستور هم جند فقره شهریه که جزء دستور امروز هم بوده است.
و در مرتبه دوم هم خبر کمیسیون مالیه راجع به قانون ممیزی
(مجلس یک ربع ساعت بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی سید محمد تدین
منشی. م – شهاب منشی. ع – خطیبی