مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۵ اسفند ۱۳۴۵ نشست ۳۴۵

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و یکم

قوانین انقلاب شاه و مردم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۵ اسفند ۱۳۴۵ نشست ۳۴۵

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۲۵ اسفند ۱۳۴۵ نشست ۳۴۵

فهرست مطالب:

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره‏۲۱

جلسه: ۳۴۵

صورت مشروح مذاکرات روز پنج‌شنبه ۲۵ اسفند ماه ۱۳۴۵

فهرست مطالب:

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل‏

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر حاتم- مهندس کسرایی- ایلخان- دکتر الموتی‏

۳- اعلام وصول لایحه قانونی اصلاحی بودجه ۱۳۴۶ کل کشور از مجلس سنا

۴- تصویب صورت جلسه یکشنبه ۲۱ اسفند

۵- طرح گزارش شور اول کمیسیون نظام راجع به تمدید اختیار کمیسیون رسیدگی به دعاوی اشخاص علیه دولت‏.

۶- طرح گزارش شور اول کمیسیون نظام راجع به اصلاح موادی از قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی‏

۷- بیانات بعد از دستور آقایان: حاذقی- دکتر مبین

۸- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه

مجلس در ساعت نه صبح بریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید

۱ ـ قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

رئیس ـ اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

غائبین با اجازه ـ آقایان:

مهندس آراسته ـ امینی خراجی ـ دکتر بقائی ـ یزدی ـ جهانگیری ـ دیهیم ـ دکتر رضوانی ـ ریگی ـ باغمیشه ـ مهندس زنجانچی ـ دکتر ضیائی ـ دکتر قراگزلو ـ کشفی ـ مهندس مالک ـ مجد ـ مهندس معینی زند ـ نصیری ـ نوربخش ـ تیمسار سرلشکر همایونی ـ قاسم ـ مرادی ـ کسرائی.

غائبین بی اجازه:

آقای دکتر مصباح زاده.

دیرآمدگان با اجازه ـ آقایان:

هیراد یکساعت ـ دکتر سعید یکساعت ـ مصطفوی نائینی یکساعت.

غائبین مریض ـ آقایان:

جهانشاهی ـ طباطبائی ـ نیری ـ بانو نفیسی.

+غائبین در رأی مربوط به واگذاری ۱۰۲ صندوق لوازم جراحی بدانشگاه ملی

آقایان: ناروئی یک رأی ـ آقایان یک رأی

۲ ـ بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر حاتم ـ مهندس کسرائی ـ ایلخان ـ دکتر الموتی

رئیس ـ نطقهای قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای دکتر حاتم تشریف بیاورید.

دکتر حاتم ـ با اجازه مقام ریاست.

در این هفته تهران شاهد استقبال پر شورو باشکوهی از میهمان عالیقدر شاهنشاه آریامهر بود ـ ملت ایران با چنین استقبال گرمی از حضرت رئیس جمهوری عراق احساسات دوستی و برادری خود را نسبت بملت مسلمان عراق بطور شایسته‌ای نشان داد ـ ما مقدم حضرت مارشال عبدالرحمن عارف را بکشور خود تبریک میگوئیم و امیدواریم که این مسافرت در تحکیم و بهبود روابط دو ملت مسلمان موثر باشد ـ ملت ایران و عراق همیشه علاقمند بدارا بودن روابط حسنه با همدیگر بوده‌اند زیرا تاریخ نشان می‌دهد که ساکنین فلات ایران در چهار هزار سال قبل دارای روابط سیاسی و تجاری با ساکنین بین النهرین بوده‌اند ـ این روابط با ظهور دین مبین اسلام مستحکمتر و علائق دو ملت بهمدیگر بیشتر گردید ـ با توجه به این علائق است که سران خردمند و واقع بین دو کشور همدیگر را ملاقات می‌نمایند تا مشکلات فیمابین را مرتفع کرده و دو ملت برادر و مسلمان را از ثمرات حسن همجواری بهره مند گردانند.

ما آرزومندیم که در این مسافرت بمیهمان عالیقدر شاهنشاه خوش بگذرد و با خاطراتی خوش از پذیرائی و مشاهدات ترقیات ایران که در ظل توجهات شاهنشاه مبتکر و خردمند ما نصیب این ملت شده است بمیهن خود باز گردند.

موقع را مغتنم شمرده نظر جناب آقای مهندس انصاری وزیر محترم کشور را بمسئله تقسیمات کشوری جلب می‌نمایم تقسیمات کشوری روی اصول صحیح و درستی بنظر نمی‌رسد ـ مثلا نواح سرقلعه ـ بابا ویس و جگران که از نظر جغرافیائی و توپوگرافی حقاً جزء شهرستان قصر شیرین است در فرمانداری پاوه گنجانده شده است ـ اگر روزی فرماندار پاوه بخواهد به این مناطق سرکشی نماید آن بیچاره می‌بایستی از کرمانشاه و شاه آباد و کرند و شهرستان قصر شیرین بگذرد و سیصد و پنجاه کیلومتر طی طریق نماید ـ تا بتواند خود را به مقصد مورد نظر برساند در صورتیکه فرماندار قصر شیرین می‌تواند ظرف مدت سه ربع ساعت به این محل برسد وضع این مناطق نسبت بپاوه عین وضع پاکستان شرقی نسبت بپاکستان غربیست (دکتر اسفندیاری ـ در غالب استانها همینطور است در تقسیمات بعدی اصلاح می‌شود) من پیشنهاد می‌کنم یا وزارت کشور این مناطق را بشهرستان قصر شیرین ملحق نماید یا اینکه یک فروند هلی کوپتر در اختیار فرماندار پاوه بگذارد (دکتر اسفندیاری ـ پیشنهاد خوبی است) شهر مرزی قصر شیرین با موقعیت خاص و دارا بودن بیش از بیست هزار جمعیت استحقاق دارد که جزء فرمانداریهای درجة یک باشد ـامیدوارم هر چه زودتر وزیر محترم کشور به این تقاضای مردم قصر شیرین ترتیب اثر داده تا مردم این شهرستان از این لحاظ دچار عقدة حقارت نشوند (صحیح است) لازم میدانم بار دیگر نظر جناب آقای مهندس روحانی وزیر محترم آب و برق را به ادامه دادن نهر لاندابخسروی و تأسیس سدی در پیران جلب نمایم زیرا تأسیس سد در پیران بیست هزار هکتار از زمینهای دیم ذهاب و سرقلعه و جگران و باباویسی را آبی و مستعد برای کشت چغندر و نصب یک و بلکه دو کارخانه قند هر یک بظرفیت هزار تن خواهد کرد و همچنین با نصب توربین‌های برق روشنائی سراسر استان کرمانشاه را تأمین خواهد نمود (صحیح است) امتداد نهر لاندای سابق و محمد رضاشاه فعلی بخسروی اقلا سه هزار هکتار زمین بایر را دایر و کار برای بیش از پانزده هزار نفر تولید خواهد کرد.

جناب مهندس روحانی شما که از پرتو عنایات شاهنشاه در اغلب نقاط کشور منشاء خدماتی بزرگ بوده‌اید خوبست توجه بیشتری به آبهای شهرستان قصر شیرین بنمائید و نگذارید این ذخائر گرانقیمت بیهوده بهدر بروند

+جناب مهندس روحانی ما بواسطه تسریع در کار تأسیس سانترال برق قصر شیرین از جنابعالی سپاسگزاریم ولی جا دارد که دستور فرمائید تا پس از ده ماه بلاتکلیفی بحساب شرکت سهامی روشنائی قصر شیرین رسیدگی شود تا بیش از این شرکت دچار خسارت نشود. در خاتمه عرایضم از جناب آقای دکتر شاهقلی وزیر محترم بهداری که با اعزام جراح و قابله و فرستادن لوازم جراحی مشکل بهداری قصر شیرین را حل نموده‌اند بی نهایت سپاسگزارم ضمناً در اینجا لازم میدانم از زحمات متصدیان بهداشت و اطبائیکه در شهرستان قصر شیرین با خود گذشتگی در امر جلوگیری از وبا و فراهم نمودن وسائل بهداشت در قراء انجام وظیفه نموده‌اند قدردانی و تشکر نمایم (احسنت).

نایب رئیس ـ آقای مهندس کسرائی تشریف بیاورید.

مهندس کسرائی ـ بنده از مقام معظم ریاست محترم مجلس و همکاران ارجمندم اجازه می‌خواهم گزارش مختصری از سفر ۱۸ روزه خود که بحوزه انتخابیه‌ام نموده بودم و بیشتر وقت خود را در روستاها بسر بردم بعرض مجلس شورای ملی برسانم.

در سال جاری این چهارمین بار بود که من به تربیت حیدریه رفتم با کمال خوشوقتی باید بعرض برسانم درهر دفعه تحولات تازه تری را نسبت به دفعه پیش در زمینه عمران و آبادی و فعالیت‌های گوناگون ملاحظه کرده‌ام و از همه جالب تر تحولات محسوس و قابل ستایش در روحیه مردم بخصوص مردم روستانشین دیده می‌شود یعنی همان مردمی که قبل ان انقلاب مقدس شاه و مردم به حساب نمی‌آمدند و جرأت نداشتند کوچکترین اظهار عقیده در بارة خود و سرنوشت خود بکنند ولی حالا از برکت انقلاب صاحب شخصیت شده‌اند (نمایندگان ـ الحمدالله) و در کمال آزادی دور خود جمع می‌شوند برای بهبود زندگی خود برنامه تنظیم می‌کنند خوب درک می‌کنند و خوب قضاوت می‌کنند میدانند چه بودند چه شده‌اند و چه آینده تابناکی در انتظار آنهاست و به پاس این نعمت‌ها آن چنان نسبت به رهبر عالیقدر خودشان شاهنشاه آریامهر احساسات پاک و صمیمانه ابراز می‌دارند که واقعاً مایه مباهات است (صحیح است).

خوشبختانه دستگاههای اجرائی نیز اعم از دستگاه‌های کشور و انتظامی بر خلاف گذشته که اغلب تحت تأثیر نفوذهای محلی قرار می‌گرفتند و بیشتر آنان مجری امیال قدرتهای محلی بودند مفهوم واقعی انقلاب سفید را بخوبی درک کرده‌اند (صحیح است).

برای ارزیابی در بارة نحوة کار مأمورین دولت باید قضاوت عمومی را در نظر گرفت در تمام این مدت کمتر کسی پیدا شد از فرماندار و بخشدار و قضات شریف دادگستری و سایر دستگاه‌های انتظامی و اجرائی شکایتی بنماید و لذا بنده وظیفه وجدانی خود میدانم که از این حسن تفاهم و هم آهنگی که در بین دستگاهها و مأمورین بوجود آمده به نیکی یاد کنم.

البته هنوز احتیاجات زیاد است و توقعات مردم نیز با بالارفتن سطح دانش و فهم عمومی افزایش یافته است و حتی در بعضی موارد هم نسبت به برخی از نیازمندیهای ضروری مردم از طرف بعضی از دستگاهها کم لطفی شده است و باید جبران شود.

دو مشکل بزرگ تربیت حیدریه یعنی آب و اسفالت آن در شرف حل شدن است در مورد آب باید از جناب آقای نخست وزیر و مهندس آموزگار معاون وزارت آبادانی و مسکن و سازمان برنامه تشکر نمود ولی در مورد اسفالت متأسفانه دستگاه‌های مسئول کاری انجام ندادند ولی خوشبختانه جناب آقای دکتر اقبال با آنکه وظیفة در اینمورد نداشتند قیر مورد نیاز را مجانی در اختیار شهردای گذاشتند (احسنت) و جناب آقای مهندس شالچیان وزیر محترم راه نیز تقبل فرمودند ماشین آلات و مهندس در اختیار بگذارند (نیری ـ آفرین بر شالچیان) و بنده از طرف مردم از این دو مرد شریف بینهایت سپاسگزارم (احسنت).

و اما چند مطلب مهمی است که باید دولت مورد توجه قرار دهد.

یکی موضوع محصول چغندر قند است.

پیش از اجرای قانون اصلاحات ارضی مقدار محصول چغندرقند تربت حیدریه ۶۰ تا ۷۰ هزار تن بود که تقریباً

+متناسب با ظرفیت کارخانه قند آنجا بود ولی حالا مقدار محصول به ۱۲۰ هزار تن افزایش یافته (صحیح است) و با اقداماتیکه از لحاظ تشویق کشاورزان از طریق اعطاء وام جهت حفر چاههای عمیق و راهنمائی و اشاعه اصول کشت نوین بعمل آمده پیش بینی می‌شود تا ۲۰۰ هزار تن بالا برود از سال گذشته تنها در بخش تربت حیدریه ۱۳۰ حلقه چاه عمیق حفر شده و هزاران هکتار اراضی بایر زیر کشت درآمده است و سرمایه‌های زیادی در این زمینه بکار افتاده است و بطوریکه کشاورزان اظهار می‌داشتند از آقای دکتر یگانه استدعا می‌کنم به این امر توجه بفرمائید قرار بوده ظرفیت کارخانه قند آنجا را از ۷۰۰ تن در روز ۱۵۰۰ تن افزایش دهند نه تنها هنوز اقدامی نشده حتی اخیراً در یکی از روزنامه‌ها نوشته بودند که بجای ۱۵۰۰ تن به ۱۲۰۰ تن تقلیل داده شده است من نمیدانم تا چه حد صحت دارد آنچه مسلم است تأخیر در انجام اینکار تولید نگرانی برای خورده مالکان کرده است باید اقدام فوری در این باره بشود تا سرمایه هائی که بکار افتاده دچار مخاطره نشود و حتی جا دارد مطالعه بشود که مقدمات تأسیس یک کارخانه قند در جلگه رخ که فعالیت بی سابقة در زمینه کشاورزی آغاز شده ایجاد شود و مردم نیز آماده‌اند سرمایه گذاری نمایند.

مطلب دیگر مربوط به سپاهیان دانش است این سپاهیان انقلاب نه تنها در زمینه آموزش فرزندان روستائی خدمات ارزنده انجام می‌دهند بلکه درس زندگی نیز به آنان می‌آموزند واقعاً در هر قریه‌ای که سپاه دانش و سپاه بهداشت مستقر شده‌اند کارهائی از قبیل تبدیل حمام خزانه بدوش و راه سازی خدمات عمرانی ارزنده‌ای کرده‌اند و حتی یکی از همین سپاهیان دانش در شش فرسنگی تربت حیدریه مشاهده می‌کند که یک طفلی مبتلا به مننژیت شده خودش را با عجله میرساند و دستگاه بهداری را آگاه می‌سازد تا اکیپ پیش گیری به آنجا برود منتهی اختلاف فاحش است بین قرائی که سپاه دانش است با دهاتی که آموزگاران دائمی مستقر هستند امیدوارم وزارت آموزش و پرورش به این موضوع توجه کند مثل اینکه فقط این آقایان آموزگاران وظیفه شان تعلیم و تربیت است خوب است این آموزگاران برای یک مدت کوتاهی تعلیمات لازم را ببینند تا عین این اقداماتی را که سپاهیان دانش در قراء می‌کنند اینها هم همان کارها را انجام بدهند مطلب دیگر مربوط به طب پیشگیری و بهداشت است البته طب پیشگیری اگر درست تجهیز بشود و درست تقویت بشود می‌تواند در سطح دهات خدمات ارزنده‌ای انجام بدهد متأسفانه برای شهرستان تربت حیدریه با داشتن بیش از سیصد آبادی یک اکیپ غیرمجهز بهیچ وجه نمی‌تواند کاری انجام بدهد و همینطور مهندسی بهداشت باید در تشکیلات مهندسی بهداشت تجدید نظر بشودشکایاتی در بارة مهندسی بهداشت رسیده است که بنده لازم نمیدانم جزء بجزء تشریح کنم و البته با مسئولین امر در میان خواهم گذارد وامیدوارم مورد توجه قرار بگیرد متشکرم که بعرایضم توجه فرمودید (احسنت ـ احسنت).

رئیس ـ آقای ایلخان تشریف بیاورید.

ایلخان ـ با کسب اجازه از مقام معظم ریاست مجلس شورایملی.

بیان این مطلب که امروز ایران و مردم شریف آن در ثبات و ایمنی بسر می‌برند از جمله بدیهیات است در جهان امروز هر جا نامی از ایران می‌برند توأم با امنیت و ثبات است و جهانیان میدانند که ما از یک رهبری اندیشمندانه و خردمندانه‌ای برخورداریم و در میان حادثات سخت سرزمینهای دیگر در پناه تفکر و تدبیر و تأمل شاهنشاه آریامهر ایران بکار ترقی و تعالی خویش مشغول است.

آقایان عزیز هر یک بنمایندگی از موکلان محترم خود بارها این مطالب و حقایق را در پشت این تریبون عنوان فرموده‌اند بخصوص چند روز پیش که بحث در تشکیل ملجس مؤسسان بود نیات خیرخواهانه شهریار بزرگ ایران در مجلس شورای ملی با منطق و استدلال عنوان گشت و بنده در آنروز توفیق نیافتم در بحث شرکت کنم ولی افتخار داشتم که چون همکاران عزیز رأی موافقم را تقدیم دارم.

شاهنشاهی ایران و علاقه مردم بمشروطه سلطنتی

+خاصه اکنون که جامعه ما بطرف رشد می‌رود یک نحوه دکترین منطقی است که با همه حوایج ملی و سنن تاریخی ایرانیان انطباق دارد زیرا علاوه بر حفظ مملکت در تمام مشکلات که یک از دیگر صعب تر بود دوران سلطنت معظم له و توفیق‌های سیاسی که نمودار آن سیاست مستقل ملی ایران است که امروز علاوه بر توفیق داخلی آثار این سیاست مستقل ملی بصلح جهانی مدد بسیارکرده و می‌کند. عصر شهریار ایران را با هیچ دوره‌ای از تاریخ شاهنشاهی ایران نمی‌توانست مقایسه کرد زیرا بزرگترین قدمی که در این دوران برداشته شد و براهبری شاهنشاه قوام گرفت همانا زیرورو شدن اجتماع کهن و سنن وابسته بآن بود، و پی ریزی اجتماع نوی که رفاه عام در آن منظور گردید و همه شئون اجتماع ما تحول ‎آغاز گشت و شاید چون آنهمه تحول عظیم از کنار زندگی ما می‌گذرد عظمت آنرا بتمام معنی حس نکنیم. بهتر است در اینجا از قلم دانشمند محترم ونویسنده شهیر ایران استاد عبدالرحمن فرامرزی در باره ترقیات ایران ایرادی کنم. ایشان طی مقاله مبسوط و مشروح و بسیار عالی که در روزنامه کیهان در تاریخ ۲۴ اسفند نوشته بودند در باره کتاب مأموریت برای وطنم ترقیات ایرانرا یادآور شده‌اند … ایشان می‌نویسند و این قسمتی را که بنده قرائت می‌کنم بقلم ایشان است ” در این مدت تحت رهبری و مواظبت و مراقبت شاه در این مملکت اینقدر کار شده که اگر کسی ایران را قبل از این تاریخ دیده از ایران رفته باشد و حالا یکدفعه و بدون سابقه ذهنی به ایران برگردد باور نمی‌کند که این همان ایران باشد این شهر عظیم و زیبای تهران که در هیچ نقطه از خاورمیانه نظیر ندارد و از هیچیک از شهرهای نقطه از خاورمیانه نظیر ندارد و از هیچیک از شهرهای اروپا کمتر نیست، این راههای اسفالته سرتاسری در تمام نقاط کشور، این سدهای عظیم در بسیاری از ایالات و ولایات این کارخانه‌های بیشماری که درجهات اربعه تهران و بسیاری از شهرهای دیگر تأسیس شده و روزبروز در تزاید است، این دانشگاهها و دانشکده‌ها که در اغلب مراکز استانها بوجود آمده، این سه میلیون محصل که در مدارس مختلف مشغول تحصیلند، این سپاه دانش که مشعل در دست گرفته‌اند و در دهات و قصبات و بیغوله هیا مملکت نورافشانی می‌کنند این سپاه بهداشت که در تمام مملکت پخشند و با بیماری عمومی مبارزه می‌کنند و بدرد هر فقیر و بیچاره دهاتی می‌رسند، این اصلاحات ارضی که بارو نمی‌شد بدین آسانی و کوتاهی مدت انجام شود، این تجدید نظر در وضع کارگر و کارفرما و شرکت دادن کارگر در محصول کارخانه، این تساوی کامل حقوق زن و مرد که سطح اجتماعی ایران را در نظر دنیای متمدن تا درجه اعلی بالا برده و بالاخره این انقلاب عظیم در تمام شئون زندگی که در هیچ جای دنیا جز با آتش و آهن و خون نصیب هیچ ملتی نشده است …

تمام اینها کارهائی است که شاهنشاه آریامهر در مدت کوتاهی انجام داده و وظیفه خود را در انجام مأموریت برای وطنش ایفاء فرموده است. ” این بود قسمتی از مقاله دانشمند محترم استاد عبدالرحمن فرامرزی.

شاید کسانی که آثار شوم فئودالیزم و امراض اجتماعی ناشی از آن را درک نکرده باشند و وضع اکثریت مردم ایران را در گذشته ندیده‌اند حس نکنند که تغییر شگرفی در جامعه ایران ظاهر گشته است و چگونه ملتی که اسیر فئودالیزم و خطرات آن بود امروز با همبستگی بسیار دقیقه بدقیقه بحیثیات داخلی و خارجی خویش می‌افزاید.

توفیق عمرانی و پایه صنعتی شدن کشور که طی برنامه‌های مفصل پی ریزی گشته است و در همه شهرها و روستاها نظایر آن بچشم می‌خورد و بتفصیل تمام همه از آن آگاهند اموری نبوده که در بیست سال پیش حتی بخواب دیده می‌شد. قیاس روزهائیکه مملکت چون کشتی بی لنگر و بی هدف در میان جنجالهای سیاسی و هوچی گری دست و پا می‌زد و سیاست داخلی و سیاست خارجی سمت و هدف مشخصی نداشت با امروز کهاز برکت بینش ودوراندیشی و حلم و حوصله شهریار بزرگ ایران ما در سیاست داخلی روش متین و موقر وثابت داریم ودر سیاست خارجی سیاست مستقل ملی را بهمه جهانیان عرضه داشته‌ایم که همگی نمودار و نشان دهنده این تحولات برجسته است.

+ بنابراین جای آن دارد که از نظر ثبت این مسائل و حق شناسی ملت بزرگ ایران یادآور شویم که در تاریخ شاهنشاهی ایران کمتر دورانی بوده است که مقام سلطنت تا این حد محبوب قلوب همه مردم بوده است و علت این محبوبیت و ستایشی که مردم نسبت بشاهنشاه خود دارند صرفاً نیات خیر و بزرگوارانه و عاطفت و محبتی است که در دل شهریار ایران نسبت بجامعه ایرانی موج می‌زند.

امروز از روستانشین دور تا روشنفکر و تحصیل کرده با استعداد و رویهمرفته همه طبقات احساس می‌کنند که حامی خردمندی دارند که جوانی و آسایش خویش را مطلقاً در جهت رفاه و توانائی و پیشرفت و راحتی مردم بکار می‌برند. نگاهی به مجموعه اجتماع مملکت بهترین شاده و گواه است که امروز مردمی که استعدادی دارند بقدر استعداد و ادراک خویش در هر طبقه که هستند از مواهب این مملکت برخوردارند و قدم بقدم و روزبروز نیز این نظم مستقرتر می‌شود و امید به آینده در دلها بیشتر می‌نشیند.

امیدواریم خداوند بزرگ وجود عزیز معظم له را در حمایت خویش گرفته و همچنان که همه آرزو داریم مردم ایران در جشنهای پنجاه ساله سلطنت چنین شهریار کریم و خردمندی شرکت کنند و خاندان جلیل سلطنت نیز در زیر سایه معظم له بسلامتی بگذرانند (انشاءالله).

رئیس ـ آقای دکتر الموتی تشریف بیاورید.

دکتر الموتی ـ با اجازه مقام معظم ریاست و همکاران محترم بنده قبلا می‌خواستم نسبت بورود رئیس جمهور عراق سپهبد عبدالرحمن محمد عارف و بانو مهمانان عالیقدر شاهنشاه معظم ایران اظهار خوشوقتی بکنم. امروز در کشور ما نسبت به استقبالی که از رهبر ملت عراق شده است همه مردم خوشوقت و خوشحال هستند زیرا ملت ایران و عراق قرنها است که با هم روابط دوستی و برادری بسیار صمیمانه‌ای دارند (صحیح است) وهمین روابط موجب شده است که هر دو ملت در سایه رهبریهای خردمندانه دو پیشوای عالیقدر به پیشرفتهای مهمی نائل آمده‌اند امروز ملت ایران در اثر رهبریهای خردمندانه شاهنشاه و اتخاذ سیاست مستقل ملی مورد احترام همه ملل جهان از شرق و غرب می‌باشد (صحیح است) ماامروز بخصوص روابط بسیار صمیمانه ایک با ملل مسلمان بخصوص با همسایگان خود داریم در تمام محافل ضرب المثل است همه میدانند که شاهنشاه ایران وملت ایران خواستار بهترین روابط صمیمانه با ملل دنیا بخصوص مسلمانان هستند و آرزو دارند که مسلمان‌های جهان در این عصر و زمانه بجلو بروند. در ضیافت شاهنشاه ایران در دو شب پیش نطق هائی ایراد شد شاهنشاه ما فرمودند ” ما مردم عراق را بچشم برادران همکیش و همسایه‌ای می‌نگریم که هر قدر از صلح و ترقی و رفاه برخوردار باشند ما به تحکم برادری از این بابت رضایت و خوشوقتی بیشتری احساس می‌کنیم” این فرمایش پادشاه ما است رهبر ملت ایران خوشوقت و خرسند خواهند شد که ملت عراق روزبروز ترقی می‌کند، پیشرفت می‌کند و از نعمات بیشتری بهره مند خواهد بود مطلب دیگری که شاهنشاه ما اشاره فرمودند و لازم است بنده عرض کنم این است. فرمودند ” هر عاملی که باعث نوعی اختلاف بین ما بشود محققاً یک عالم مصنوعی است و بالعکس هر آنچه ما را بهم نزدیکتر کند منطبق با واقع بینی و مصالح عالیه دو کشور است” این مطلب بسیار حساس است شاید بعضیها در دنیا باشند که نخواهند بین کشورهای مسلمان جهان روابط برادری و صمیمانه روزبروز محکم تر و استوارتر بشود ولی همانطور که شاهنشاه مااشاره فرمودند اگر کسانی در دنیا وجود دارند که بچنان افکاری دچار هستند باید بدانند که هر گونه تیرگی بین کشور‌های اسلامی بخصوص ایران وعراق در گذشته وجود داشته یک مطلب زودگذر و مصنوعی است بطوریکه دنیا شاهد وناظر است و می‌بیند که بین ملت ایران و عراق آنچنان روابط صمیمانه‌ای وجود دارد که مثل دو برادر صمیمی، دو رهبر مملکت دوشادوش برای پیشرفت مملکتشان فکر می‌کنند و عمل می‌کنند (صحیح است) باز لازم میدانم در اینجا اشاره‌ای بکنم بفرمایشات رئیس جمهور عراق در

+ضیافت پریشب ایشان فرمودند ” ثبات اوضاع عراق پشتیبان و نیروئی برای ایران و ثبات اوضاع ایران پشتیبان و نیروئی برای عراق بشمار می‌رود و ما هردو خواهان صلح جهانی هستیم و به اصول منشور سازمان ملل متحد معتقد هستیم واحساس می‌کنیم که هر گونه نزدیکی بین ما بنفع ملتهای ما می‌باشد” ملاحظه بفرمائید رئیس جمهور عراق مثل شاهنشاه ایران معتقد به این نزدیکی، به این صمیمت، به این برادری و به این دوستی هستند و چه خوب اشاره کرده‌اند که ثبات اوضاع عرق پشتیبان و نیروئی برای ایران و ثبات اوضاع ایران پشتیبانی برای عراق است این یک وضع مسلم و مشخص است که همینطور که رهبران دو کشور سعی می‌کنند در این منطقه آرامش و ثبات بیشتر باشد بپیشرفتهای بیشتری نائل خواهند شد مطلب دیگری که از رئیس جمهوری عراق در نطقشان اشاره کردند نسبت بنهضت افتخارآمیز ایران است که یادآور شدند ” ملت عراق نهضت ایران را دنبال می‌کند و به اصلاحات و پیروزیهائی که ملت دوست ما ایران در نهضت نوین خود با رهبر حکیمانه اعلیحضرت همایونی بدست آورده است با دیده اعجاب و افتخار می‌نگرد و آنرا نهضتی می‌بیند که با پیروزیهای ملت عراق در زمینه‌های صنعت و کشاورزی و فرهنگ همآهنگ است” این مطلب بسیار مهم است ما می‌بینیم رئیس جمهور لایق و شایسته کشور همسایه ما تا چه حد بنهضت ملت ایران با دیده احترام می‌نگرد و این علاقه حاکی از آنست که روزبروز دو ملت در سایه تدابیر حکیمانه رهبران خردمند خود پیش می‌روند و ملیت ایران و عراق از این صمیمیت و دوستی بیش از پیش بهره مند خواهند بود (انشاءالله) بنده مثل هم مردم ایران این سفر را بسیار سفر نیکوئی برای تحکیم اساس دوستی دو ملت میدانم و امیدوار هستم که هردو ملت از اثرات این روابط حسنه روزبروز بیشتر بهره مند بشوند (انشاءالله ـ احسنت) بعد از این مطلب موضوع دومی است که آقای دکتر یگانه تشریف دارند بنده از دولت جناب آقای هویدا یک مطلب تشکر آمیز دارم بعد هم یک مطلب گله آمیز (دکتر اسفندیاری ـ پای هم در) آن مطلب تشکر آمیز راجع به اقدامات دولت خدمتگزار جناب آقای هویدا در شهرستان قزوین در مورد سد طالقان است که این سد بطوریکه بنده و جناب آقای خواجه نوری در تاریخ خوانده‌ایم از صدر مشروطه تا حالا آقای دکتر یگانه هم بهتر از من میدانند (دکتر یگانه ـ یادم هست) همیشه یکی از مهمترین تقاضاهای مردم شهرستان قزوین همین سد طالقان و شاهرود بودکه تا امروز بتأخیر افتاده (دکتر مهدی زاده ـ صحیح است) آقای دکتر مهدیزاده هم تأیید فرمودند و همیشه این مطلب شاه بیت غزل این شهر بوده ولی با مرور ایام و گذشت سالها این کار بجائی نرسید و امروز که در اثر رهبری شاهنشاه ملت ایران بسرعت فوق العاده‌ای بجلو می‌رود این خواسته مردم قزوین هم جامه عمل بخود پوشیده و طرح حاضر و آماده است و بزودی در سال آینده شروع خواهد شد (بانو نفیسی ـ خوش بحال مردم قزوین) در هر حال مردم شهرستان قزوین از شاهنشاه بزرگ ایران بسیار سپاسگزار هستند که امر فرمودند که این پروژه مهم عمرانی در شهرستان قزوین اجراء‌بشود (نیری ـ در سای رجاها هم اقدام شده) ولی جناب آقای نیری این پروژه از نظر عمران مملکت یک پروژه‌ای است که خیلی اقتصادی تشخیص داده شده است برای اینکه با احداث این سد هشتاد هزار هکتار از اراضی بایر دشت قزوین زیر کشت می‌رود و سالی پانصد میلیون مترمعکب آب از رودخانه شاهرود به دشت قزوین سرازیر می‌شود و پنجاه هزار کیلو وات برق تهیه می‌شود که مقداری بتهران می‌رسد پروژه‌های عمرانی خوشبختانه در همه جای مملکت، در اصفهان که جناب آقای نیری جنابعالی بهتر از من میداندهمه دارد عمل می‌شود آرزوی ما این است که این پروژه‌ها در دورترین نقاط مملکت در همه جا آنجائیکه از نظر اقتصادی مقرون بصرفه هست و آنجائیکه برای مملکت بیشتر لازم است زودتر و سریعتر عمل بشود و تمام این پروژه همانطوریکه میدانید مطالعه خواهد شد و اجرا خواهد شد خوشبختانه سهم قزوین رسیده و ما از شاهنشاه و از دولت

+هویدا و از آقای مهندس روحانی وزیر آب و برق و آقای مهندس اصفیا بنمایندگی از طرف مردم قزوین تشکر می‌کنم که دستور فرمودند این پروژه تهیه و اجراء بشود و اما در حاشیه این مطلب از همان وزیر آب و برق یک گله کوچکی می‌کنم تا بعد برویم سرگله اصلی این گله در مورد برق شهرستان قزوین است که از سد سفیدرود برق را آورده‌اند به تهران ولی متأسفانه شهر قزوین از این برق نتوانسته است استفاده بکند وضع برق شهر قزوین بسیار بد است و وعده داده‌اند که تا خرداد اصلاح بشود (انشاءالله) انشاءالله اصلاح بشود ما هم این کار را خواستاریم و اما مطلب گله آمیز همکاران محترم شاهد هستید بنده چندین بار در خود مجلس و چندین بار در فراکسیون پارلمانی حزب از وضع شهرداری قزوین صحبت کردم واقعاً جناب آقای دکتر یگانه این یک سرطانی است که برای شهر قزوین شده تلگرافی است که دیروز به بنده رسیده از نظر رعایت بعضی از نکات متن تلگراف را نمی‌خواهم بخوانم برای اینکه مردم عصبانی هستند حملاتی بشهرداری و آن دستگاهها کرده‌اند یک قسمت از این تلگراف را می‌خوانم ” در این موقع که بر اثر عنایات خاصه شاهنشاه آریامهر هیئت بازرسان اعزامی برای رسیدگی بسوء استفاده شهرداری قزوین مشغول هستند ایرج شهریاری بدون داشتن سمت و عنوان در دفتر اسناد رسمی ۲۵۶ تهران حاضر و طی سند رسمی شمارة ۳۷۳۰ مورخ بهمن سال جاری بحقانیت غارتگران و صحت اسناد مجعول آنان رسماً اقرار و اعتراف نموده” اصل داستان این است یک دسته‌ای پیدا می‌شوند اسم خودشان را می‌گذارند شرکت یک بازیگرانی این شرکتها را بصورت ظاهر تشکیل می‌دهند ولی خودشان پشت پرده می‌نشینند و با مأمورین شهرداری و شهردار قرارداد می‌نویسند در حدود دو میلیون تومان که بیایند در شهر اسفالت کنند چون شهردار با آنها همدست است بعد از اینکه قرارداد امضاءمیشود تمام سفته هائی را که باید در مقابل انجام کار بدهند قبل از انجام کار می‌دهند دست مقاطعه کاران، مقاطعه کاران هم سفته‌ها را می‌فروشند بآن کسانیکه با خودشان همدست هستند فرض کنید یک قرارداد ۲ میلیون تومانی باشد اول بدون اینکه ذره‌ای کار انجام باشد اینها سفته‌ها را می‌گذارند اجرا بشود پولش را از شهرداری قزوین می‌گیرند و هر چه گفته می‌شود که سفته در مقابل انجام کار است و باید کار انجام بشود و سیتو آسیون فایده‌ای ندارد بارها شکایت مردم قزوین در مجلس سنا بوسیله سناتورهای قزوین بوزارت کشور رفته و وزارت کشور هم اقدام بتغییر شهردار می‌کند ولی متأسفانه شهردار دوم و سوم هم جزو همان دسته بودند خلاصه شرکت مصنوعی شعار ریگ ـ پرچم حالا در کجای ایران هستند بنده نمیدانم یکمشت آدم که یک عده شان در دستگاه شهرداری سمت رسمی داشتند و یکعده هم در خارج چندین میلیون پول از وزارت کشور می‌گیرند و حیف و میل می‌کنند (بالاخانلو ـ مثل شرکت اپی) بدستور آقای دکتر صدر هیئتی می‌روند و رسیدگی می‌کنند و آنها را تعقیب می‌کنند و وزارت کشور هم اینها را برکنار می‌کند و این آقای شهریاری شهرداد اسبق می‌رود تمام مالش را بنام زن و بچه اش می‌کند که اگر روزی هم در دیوان کیفر محکوم شد چیز نداشته باشد و چیزی عاید دولت نشود بالاخره هیأتهای متعددی می‌روند و رسیدگی می‌کنند و نظر می‌دهند که شهرداری هیچگونه پولی نباید بابت این سفته‌ها بپردازد چون شهرداری قزوین معتقد است که شهردار اسبق مهر و سفته شهرداری توی جیبش هست و در تهران سفته امضاء می‌کند می‌دهد دست مقاطعه کاران این مقامات قبلی نظر دادند که این پولها پرداخت نشود شهردار اسبق برای اینکه حکم را لغو کند می‌رود در محضرسند رسمی امضاء می‌کند و می‌گوید این سفته‌ها به امضای بنده است و من امضاء کرده‌ام و در مقابل کارهای انجام شده است و بالمآل دستگاه قضائی هم برای اینکه شهردارد اینطور اعتراف می‌کند و می‌گوید اینکارها انجام شده و پرداختش واجب است نتیجه چه خواهد شد؟ نتیجه این می‌شود که شهرداری قزوین هر چه امروز پول دارد باید در مقابل این سفته‌ها بدهد حتی گفته‌اند شهریاری شهردار اسبق در تهران که یک مغازه

+اسباب بازی فروشی باز کرده ولی بنام خودش ثروتی وجود ندارد (دکتر اسفندیاری ـ شهردارها اکثراً اینکارها را می‌کنند) بهر حال الان آقای دکتر اسفندیاری می‌خواهم بگویم که چندی است که عوائد شهردار قزوین باینصورت بجیب عده‌ای می‌رود که کاری انجام نداده‌اند آقای سراج حجازی توجه بفرمائید این مطلب خیلی مهم است بنده چندین بار این مسئله شهرداری قزوین را بشخص جنابعالی عنوان کرده‌ام ولی حالا که بموقع تشریف آوردید من از شما از وجدانتان می‌خوانم و چندین بار این مسأله سوء استفاده ازشهرداری قزوین را عرض کرده‌ام و جنابعالی هم اقدام کردید تعقیب کردید ولی این تعقیب، کافی برای ما نیست اینها رفته‌اند در محضر ۲۵۶ سند رسمی بشمارة ۳۷۳۰ مورخ هشتم بهمن سال جاری تنظیم کرده که آن سفته‌ها را که داده است مال شهرداری قزوین است. این دیگر سند رسمی نمی‌خواهد باید رسیدگی شود میدانیم که دستگاه قضائی ما اگر بخواهد رسیدگی کند به عمر ما نمی‌رسد (رضوی ـ تا آنوقت موش‌ها پرونده‌ها را می‌خورند) این شرکت‌ها تحت تعقیب هستند متهمین رفته‌اند کفیل داده‌اند آزاد شده‌اند سه و چهار مشاور قضائی خوب هم دارند بنده فقط از دولت یک چیز می‌خواهم که یک هیأتی یک دسته‌ای بفرستند از مقامات قضائی که ببینند این هفت، هشت میلیون تومان که سوء استفاده شده چگونه است و الان وضع آن چطور است متأسفانه آقای دکتر یگانه بیرون رفته‌اند الان وضع از این قرار است که شهرداری می‌خواهد بابت سهم شیر و خورشید پول بدهد چون اگر پولش را بریزد به حساب فوراً توقیف می‌شود بابت فرهنگ هم همینطور چون متأسفانه تا پول بحساب نیاید نمی‌شود کاری کرد توی این مملکت که آنقدر با فساد مبارزه می‌شود و مبارزه شده اینهمه کارهای عمرانی واقعاً کارهای بزرگ انجام می‌شود این مسخره است که دو تا آدم پیدا بشود و با عده‌ای دستیار خود یک چنین وضعی برای یک شهر این مملکت بوجود بیاورد این تلگراف را که فرستاده‌اند خیلی شدید و تند است نخواستم بخوانم ولی تقدیم مقام ریاست می‌کنم امر بفرمائید اقدام خیلی سریعی بعمل آید به آقای وزیر کشور هم نوشته‌ام آقایان مشغول هستند و منهم متشکرم ولی اگر این کار جلویش گرفته نشود ما تا سال آینده هم کارمان را نمی‌توانیم انجام بدهیم و هم پولی عاید شهرداری نخواهد شد تمام عواید از بین رفته و خواهد رفت الان حساب کنید در چند سال اخیر در شهرستان قزوین چقدر پول خرج شده و چقدر کار انجامشده این را بالانس کنید اگر در مقابل هر یک میلیون تومان پرداختی صد هزار تومان خرج شده باشد حق را می‌دهیم بجناب آنها عرض کردم این مطالب گله آمیز را لازم بود عرض کنم و امیدوارم که دستگاه قضائی ما که در کادرش قضات بسیار عالیمقام و شایسته‌ای هستند خود آقای دکتر صدر وزیر دادگستری مرد بینظری هستند و آقای وزیر کشور هم بنده به درستی و شایستگی ایشان اعتقاد دارم ولی آقای سراج حجازی باید این وضع را روشن کنید آقای دکتر یگانه شما خودتان در شهر قزوین تشریف داشتید مردم از شما خواهش کردند که تکلیف شهرداری قزوین را روشن کنید ما تا کی باید صبر کنیم که یک عده‌ای که کاری برای مردم انجام نداده‌اند پول این مردم را ببرند و بخورند ملاحظه بفرمائید مثلا تعداد متهمین ده نفر هستند سه نفر تعقیب بقیه مخفی می‌شوند پرونده هم مفتوح است دو سال طول می‌کشد که آن بقیه را پیدا کنند این دو سال دهها سفته امضاء می‌کنند آقای سراج حجازی (سراج حجلازی ـ اگر کسی معزول شده باشد چطور سفته امضاء می‌کند ؟) آقای ایرج شهریاری شهردار اسبق در تاریخ ۸ بهمن سال جاری در دفترخانه ۲۵۶ اسناد رسمی حاضر شده و طی سند شمارة ۳۷۳۰ امضاء کرده که تمام این سفته‌ها که در آنجا هست من امضاء‌کرده‌ام و در مقابل آن کار انجام شده است (معاون وزارت کشور ـ این اقرار نامه‌ای است) این اقرارنامه‌ای است چه دلیل بهتر از این بر تبانی یک شهردار است این آقا چکاره است این هم متن تلگراف مردم است من که از خودم نمی‌گویم بنشینید با یک فرمولی اینکار را فیصله دهید و انجام بشود آقای دکتر یگانه باید یک هیأتی با یک اختیاراتی برود و رسیدگی بکند شما امروز در مملکت این همه با دزدی مبارزه می‌کنید یک نمونه اش را به بینید که در شرایط موجود مملکت این‌ها و امثالهم پیدا می‌شوند امیدوارم در سال جاری جلوی این

+دزدی و سوء استفاده گرفته شود و بنده خیلی متشکر می‌شوم که بیایم این جا و تشکر کنم اگر عملی انجام نشد بالاخره بنده حق نطق قبل از دستورم محفوظ است می‌آیم و صحبت می‌کنم.

۳ـ اعلام وصول لایحه قانونی اصلاحی بودجه ۱۳۴۶ کل کشور از مجلس سنا

رئیس ـ وارد دستور می‌شویم لایحه بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور از مجلس سنا رسیده برای اطلاع مجلس شورای ملی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

گزارش کمیسیون شمارة ۴ نسبت بلایحه شمارة ۵۱۵۵۸ ـ ۱۳۴۵/۱۱/۳۰ دولت راجع ببودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور که ضمن مراسله شمارة ۱۰۲۲/۵۳۷۶۳ ل ق ـ ۱۳۴۵/۱۲/۲۰ از آنمجلس محترم بمجلس سنا ارسال شده بود در جلسه عصر روز چهارشنبه ۲۴ اسفند ماه ۱۳۴۵ مطرح و مورد شور واقع شد و با اصلاحاتی بتصویب مجلس سنا رسید. اینک قانون مزبور برای اخذ رأی نهائی بضمیمه ایفاد می‌گردد.

رئیس مجلس سنا ـ مهندس شریف امامی

رئیس ـ اصلاحات مجلس سنا بکمیسیون بودجه ارجاع می‌شود و در جلسه آینده مطرح می‌گردد.

۴ ـ تصویب صورت جلسه یکشبنه ۲۱ اسفند

رئیس ـ در صورت جلسه ۳۴۳ روز یکشنبه ۲۱ اسفند که توزیع شده نظری نیست؟

دکتر یگانگی ـ اصلاحات مختصری در صورتجلسه هست که تقدیم می‌کنم.

رئیس ـ اصلاح می‌شود نظر دیگری در صورتجلسه نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه ۳۴۳ تصویب می‌شود آقای کهزاد البرزی.

کهزاد البرزی ـ چند نامه است که تقدیم می‌کنم

۵ ـ طرح گزارش شور اول کمیسیون نظام راجع به تمدید اختیار کمیسیون رسیدگی بدعاوی اشخاص علیه دولت

رئیس ـ گزارش شور اول کمیسیونها راجع به تمدید مدت اختیار کمیسیون رسیدگی بدعاوی اشخاص علیه دولت مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون نظام بمجلس شورای ملی

کمیسیون نظام در جلسه ۹ اسفند ماه ۱۳۴۵ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه شمارة ۴۴۵۶ ـ ۱۳۴۵/۱۱/۲۵ دولت راجع به تمدید اختیار کمیسیون رسیدگی بدعاوی اشخاص علیه دولت را که به شمارة ۲۱۸۱ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرارداد وعیناً تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مادة واحده ـ مدت اختیار کمیسیون رسیدگی بدعاوی اشخاص علیه دولت موضوع قانون مصوب خردادماه ۱۳۳۶ که بموجب قانون مصوب چهاردهم تیرماه ۱۳۴۴ تا پایان سال ۱۳۴۵ تمدید شده است از اول سال ۱۳۴۶ برای دو سال دیگر تمدید می‌گردد.

مخبر کمیسیون نظام ـ حکیمیان

گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری بمجلس شورای ملی

کمیسیون دادگستری در جلسه ۲۰ اسفند ماه ۱۳۴۵ با حضور تیمسار سپهبد صنیعی وزیر جنگ لایحه دولت راجع به تمدید مدت اختیار کمیسیون رسیدگی بدعاوی اشخاص علیه دولت را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون نظام را در اینمورد تأیید و تصویب نمود.

اینک گزارش آنرا تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.

رئیس کمیسیون دادگستری ـ فرخ طباطبائی

+رئیس ـ کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسید لایحه برای شور دوم بکمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

۶ ـ طرح گزارش شور اول کمیسیون نظام راجع به اصلاح موادی از قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی

رئیس ـ گزارش شور اول کمیسیونها راجع به اصلاح موادی از قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون نظام بمجلس شورای ملی

کمیسیون نظام در جلسه ۹ اسنفد ماه ۱۳۴۵ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه ۱۶۶۶۷ ـ ۴۵/۱۱/۲۷ دولت راجع باصلاح موادی از قانون استخدام نیروهای مسلح شاهشناهی را که بشمارة ۲۱۶۸ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی تصویب نمود.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مادة واحده ـ تبصره‌های زیر بمواد ۱۸ و ۷۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی اضافه می‌شود.

تبصره مادة ۱۸ ـ ترفیع افسران ژاندارمری کل کشور و ارتقاء رتبه همردیفان آنان در فرمان اختصاصی ژاندارمری کل کشور درج و ابلاغ می‌شود.

مقررات مذکور شامل افسران ژاندارمری و همردیفان آنان که از تاریخ تصویب قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی ترفیع یا ارتقاء یافته‌اند نیز می‌گردد.

تبصرة مادة ۷۵ ـ در مورد افسران و کارمندان ژاندارمری کل کشور مراتب در فرمان اختصاصی ژاندارمری کل کشور درج می‌شود.

این ترتیب شامل افسران و کارمندان ژاندارمری که از اول اردیبهشت ماه ۴۵ مشمول مواد مندرج در مادة ۷۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی گردیده‌اند نیز می‌شود.

مخبر کمیسیون نظام ـ حکیمیان

گزارش شور اول از کمیسیون کشور بمجلس شورای ملی

کمیسیون کشور در جلسه ۱۵ اسفند ماه ۱۳۴۵ با حضور تمیسار سپهبد صنیعی وزیر جنگ لایحه دولت راجع باصلاح موادی از قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون نظام را در اینمورد تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون کشور ـ دکتر زعفرانلو

رئیس ـ کلیات این لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نمایم مادة واحده مربوط بتبصره هائیکه دولت تقاضا نموده بمواد ۱۸ و ۵۷ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی اضافه شود ضمن سایر لوایح که راجع بتغییر بعضی از مواد همین قانون تقدیم شده رسیدگی و کلیه تغییرات درخواست شده که در کمیسیونها تحت رسیدگی می‌باشند ضمن یک ماده واحده تلفیق و برای طرح در جلسه علنی آماده شود. دکتر مبین

ریاست محترم مجلس شورای ملی

در مورد لایحه اصلاح موادی از قانون استخدام

+نیروهای مسلح شاهنشاهی چاپ ۲۲۱۵ پیشنهاد می‌نماید در تبصره ماده ۷۵ سطر چهارم به عوض (مواد مندرج در ماده ۷۵) نوشته شود (مفاد مادة ۷۵). دکتر یزدان پناه

رئیس ـ لایحه و پیشنهادات برای شور دوم بکمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

۷ ـ بیانات بعد از دستور آقایان: حاذقی ـ دکتر مبین

رئیس ـ آقای حاذقی بعنوان بعد از دستور صحبت می‌کنند بفرمائید.

حاذقی ـ هفته گذشته دانشکده کشاورزی کرج دعوتی کرد که برای اجرای یک برنامه اخلاقی بآنجا برویم و اتفاقاً همانطوریکه در دانشگاه پهلوی شیراز و دانشکده پزشکی و علوم اصفهان از برنامه‌های ما استقبال شد در اینجا هم با یک شور و رغبتی استقبال کردند ولی در آن میان یکی از آقایان استادان با بنده مشورت کردند و پرسیدند که ما یک انجمنی برای حمایت از کار درختکاری و جنگل در ایران درست کرده‌ایم شعاری برای این انجمن می‌خواهیم عرض کردم بهترین شعار همانست که شاعر الهام بخش ایران حافظ شیرازی در هفت قرن پیش گفته است که:

درخت دوستی بنشان که کام دل ببار آورد

نهال دشمنی بر کن که رنج بیشمار آرد

گفتند که اتفاقاً این فکر را هم قبلا هم کرده‌ایم و همه همکاران بنظرشان آمده است که بهترین شعار همین شعر می‌تواند باشد فکر کردیم شاید شعر بهتری بتوانیم پیدا کنیم و حالا که بهتر از این بدست نمی‌آید این شعر را شعار انجمن خواهیم کرد، بنده بمناسبت مسافرت حضرت سپهبد عبدالرحمن عارف رئیس جمهور که بدعوت شاهنشاه آریامهر صورت گرفته و اینک با یک شور و احساسات بی نظیری از طرف ملت ایران مورد استقبال قرار گرفته است بفکرم رسید که در اینمورد عرایضی خدمت همکاران محترم در این جلسه مجلس شورای ملی کرده باشم ملاحظه میفرمائید که هیچ کاری در دنیا نیست که بین اعضای یک خانواده و یا افراد کار دو ملت و بین ملل جهان بخواهند کاری حال و فصل شود و از راه دوستی و صفا و محبت انجان نشود و همه بزرگان گفته‌اند که بهترین راه زندگی همزیستی چه افراد ملل با یکدیگر راه صلح و سلامت است و قرآن کریم که برنامه زندگی مسلمانان است به ندای بلند فرمود: فاصلحوا بین اخویکم الصلح خیر لکم همواره بین برادران خود صلح و صفا برقرار کنید زیرا صلح بهترین روش زندگی جامعه بشری است ما افتخار می‌کنیم به این نظر بلند و سیاست مدبرانه شاهنشاه آریامهر رهبر عالیقدر ایران و دولت شاهنشاهی که امروز این سیاست ما مبتنی است بر صلح و صفا با تماملل همسایه و ملت همسایه عراق (صحیح است) ملاحظه بفرمائید در طول این سنین ما شاهد تحکیم روابط دوستی بین ایران و همسایگان بودیم بین ایران و پاکستان بهترین روابط برادری برقرار است بین ایران و افغانستان در بهترین شرایط برادری و صلح بسر می‌بریم و همچنین بین ایران و ترکیه و اتحاد شوروی و عربستان سعودی که بهترین روابط دوستانه را داریم اما اینکه در این سنین اخیر بعد ازتحولیکه در عراق پیدا شد ملت ایران آن صفا و صمیمتی را که انتظار داشت از ملت دوست و همسایه و همجوار عراق نمیدید (دکتر اسفندیاری ـ گرفتاریهای داخلی بوده) همینطور است آقای دکتر اسنفدیاری بسیار فرمایش خوبی فرمودید ولی خوشبختانه در حال حاضر چه در اثر حسن تدبیر و درایت و واقع بینی و توجه بحقیقت و سیاست شاهنشاه آریامهر و چه در اثر تلاشهای وزارت امور خارجه دولت شاهنشاهی که باید سهم بزرگی برای آقای آرام وزیر پیشین خارجه قائل شویم و چه در اثر مجاهدات و تلاش سفیر کبیر ایران در عراق آقای دکتر پیراسته و همچنین سفیر کبیر عراق در ایران آقای دکتر دوجیلی و نظرواقع بینانه حضرت رئیس جمهوری دولت عراق و همچنین حکومت و هبران عراق به اینموضوع توجه کردند و درک کردند که بهترین روش سیاست آنها اینست که دست دوستی ایران را بفشارند و این صفا و صمیمیتی که دو ملت همکیش و همجوار دارند و قرنها سوابق تاریخی داشته روابطشان را روی اصول صفا و برادری تحکیم بکنند ملت ایران میداند خواه پیش از دوران اسلام و

+بخصوص بعد از اسلام که ملت ایران دین مبین اسلام را که مبتنی بر دمکراسی واقعی و صلح طلبی و تساوی حقوق بین الملل جهان بود قبول کرد همیشه با دولت و ملت عراق روابط دوستانه داشت و علما و بزرگان ایران همواره در مراکز دینی و علمی در شهرهای مذهبی نجف اشرف و کربلا و کاظمین و سامره همیشه حوزه‌های گرم علمی و دینی دائر کرده‌اند و آثار تألیفی آنها در فقه و اصول و تفسیر و حدیث کتابخانه‌های علمی و دانشکده‌های مذهبی عراق را پر کرده است و بخصوص امام محمد غزالی دانشمند عالیقدر ایران در دانشکده نظامیه‌ای که نظام الملک وزیر با تدبیر ملکشاه سلجوقی در بغداد تأسیس کرد سالها رئیس و استاد این دانشکده بوده است و همینطور بعد از آیه الله العظمی مرحوم بروجردی زعیم شیعه که مورد احترام و تقلید شیعیان دنیا بودند آیه الله سید محمد حکیم صاحب این مقام الان در نجف اشرف مقیم است و این نشان می‌دهد که حوزه‌های علمیه قم و مشهد و اصفهان و شیراز همیشه با حوزه‌های علمی نجف اشرف و کاظمین و کربلا و سامره ارتباط تفاهم و همکاری داشته‌اند و مورد احترام مردم ایران و عراق بوده‌اند بنابراین با این مقدمات که هر سال هزاران مردم متدین ایران برای زیارت بشهرهای متبرکه عراق می‌رفتند و با دوستان عراقی روابط دوستانه برقرار می‌کردند خیلی حیف بود که دولت عراق از این واقع بینی بدور بماند و متوجه این حسن تدبیر و سیاست برای تحکیم روابط با ایران نشود ولی حال بسیار خوشحال و مسروریم که بگوئیم: بیا که موسم صلح است ودوستی وعنایت

بشرط آنکه نگوئیم از آنچه رفت حکایت

و می‌بینیم که رئیس جمهوری عراق آنچنان مرد واقع بینی است که در پاسخ بیانات شیوای شاهنشاه آریامهر که باعث مباهات هر فرد ایرانی است یک چنین بیانات محکم و متین و مشعر بر درک دوستی و تحکیم روابط دوستی بین ایران و عراق فرمودند ضرورت دوستی بین ایران و عراق و آمادگی ملت عراق را در برادری و تفاهم با ملت ایران بفال نیک می‌گیریم، و این نشان می‌دهد همانطور که عرض کردم سیاست دولت شاهنشاهی عالیترین سیاست‌ها بوه است زیرا ما در حال حاضر با تمام برادران و ملل همسایه خود در منتهای دوستی و صفا هستیم و این سرمشقی است برای تمام ملل که دارای عقده‌های ناراحتی هستند از نظر رهبران و زمامداران خودشان و نمی‌توانند با همسایگان خود در صلح و صفا باشند، ایران بآنها نقشه می‌دهد که با حسن نیت و نقشه صحیح می‌توانند این برادری و این حسن نیت را برقرار بکنند و همانطور که عرض کردم ما مردم ایران امیدواریم در سایه این مسافرتی که روی حسن نیت انجام گرفته موارد سوء تفاهم و اختلاف نظری که بین دولت شاهنشاهی ودولت عراق هست حل بشود (یکنفر از نمایندگان ـ حالا نیست) و دیگر هیچ موضوعی که در مورد سوء تفاهم باشد باقی نماند در نتیجه برادران ایرانی بتوانند با صلح و صفا بعراق بروند و برادران عراقی با صلح و صفا برای زیارت مشهد مقدس و مذهبی و مقدس قم و مراکز مذهبی و دینی شهرهای ایران بیایند (احسنت) و همینطور این تفاهم و دوستی سبب شود که دولت عراق با سایر همسایگان خودش در خاورمیانه این رابطه دوستی و تفاهم که دارد سرایت بدهد و همانطوریکه مودر علاقه مردم ایران هست و مردم دنیا هم در این مورد اتفاق کرده‌اند این نظر حسن نیت یک سرمشقی برای ایجاد صلح و صفا در دنیا بشود و مردم دنیا از این مواهب بهره مند بشوند من لازم میدانم وزیر اطلاعات و دستگاه رادیو ایران و مطبوعات ایران را که در این زمینه همه وظیفه خودشان را با حسن نیت انجام دادند مورد قدرشناسی قرار بدهم و امیدوارم که این عمل بزرگ تحکیم روابط دو ملت باعث شود که در خاورمیانه یک صلح پایداری مستقر بشود و ناراحتی و نگرانی که در بعضی ملل عرب هست با الهام از این عمل الهام بخش شاهنشاه آریامهر ایران تبدیل بصلح و صفا و سازش بشود (انشاءالله) یک مسئله دیگری که دوست ما آقای کسرائی در مورد تربیت حیدریه فرمودند …

رئیس ـ آقای حاذقی وقت شما تما شد.

حاذقی ـ بله در مورد اسفالت در اینجا فرمودند

+که سازمان برنامه در آنجا کوتاه آمده ولی آقای دکتر اقبال محبت فرمودند و گفتند که یک مواد اولیه مثل قیر هدیه کردند و وزارت راه لطف کرد و این کار را به انجام رساند خواستم عرض کنم در روزی که در اطاق جناب آقای رئیس آقای نخست وزیر تشریف داشتند آقای وزیر راه با شتاب آمدند و فرمودند که من همیشه آماده هستم که اوامر مجلس و نمایندگان محترم را اجرا کنم و من یک لطیفه‌ای به ایشان عرض کردم که آن را عرض می‌کنم و تمام می‌کنم در مورد آقای دکتر اقبال من خیلی خوشحالم که این مرد بزرگ تمام اعتبارات روابط عمومی خودش را صرف کمک بدانشگاهها و مؤسسات خیریه کرده است و این عمل یک سرمشقی است برای تمام کسانیکه مسئولیت کار مملکت را بعهده دارند که پول‌ها را در کار خیر صرف کنند و من صمیمانه از کار ایشان تشکر می‌کنم و در باره وزیر راه عرض کردم که شعری است از حافظ:

” مرید پیر مغانم زمن مرنج ای شیخ

چرا که وعده تو کردی و او بجا آورد”

عرض کردم که بعضی از عرفا تفسیر و تعبیر می‌کنند که شیخ مراد شیخ الانبیاء آدم ابوالبشر است که وعده کرد تمام میوه‌های حلال را بخورد جز گندم که روی مصلحت برای او حرام شده بود و مراد از پیر مغان حضرت مولی علی است با اینکه او تعهد نکرده است که گندم نخورد ولی می‌گوید چون من رئیس یک ملتی هستم که مردمی فقیر هم دارد من نان سبوس دار جوین را ترجیح می‌دهم بر نان گندم و تمام عمر نان جوین سبوس دار می‌خورم اینستکه حافظ می‌گوید من ای آدم مرید علی هستم که او وعده نکرده که گندم نخورد ولی نخورد ولی تو وعده کردی و خوردی حالا سازمان برنامه پولهای مملکت را که باید صرف کارهای عمرانی بکند و نمی‌کند که آن وعده را کرده ولی آقای دکتر اقبال و آقای وزیر راه که همچه وعده‌ای نکرده‌اند این را وفا کردند از ایشان تشکر می‌کنم (احسنت).

رئیس ـ آقای دکتر مبین بفرمائید.

دکتر مبین ـ بنده می‌خواستم از فرصت استفاده کنم دو تصویبنامه ایکه صادر شده قرائت می‌کنم:

” هیئت وزیران در جلسه مورخ ۴۱/۱۰/۱۷ بنا به پیشنهاد شمارة ۴۳۰۸۹ ـ ۴۱/۱۶/۳ ـ مورخ ۴۱/۱۰/۱۷ وزارت صنایع و معاون و موافقت وزارت بازرگانی تصویب نمودند که معافیتهای قانونی حقوق گمرکی و سود بازرگانی دارندگان پروانه مونتاژ به استناد بند ۳۴ مادة ۲۰ قانون تعرفه گمرکی که طبق تصویبنامه‌های هیئت وزیران بکارخانجات داخلی اعطاء شده است تا پایان مدت اعتبار تصویبنامه‌های یادشده بقوت خود باقیست و کارخانجات مربوط تا انقضاء مدت مقرر خواهند توانست از معافیت حقوق گمرکی و سود بازرگانی مزبور استفاده نمایند … الی آخر” و تصویبنامه دیگری در تاریخ ۴۱/۹/۵ صادر شده است تحت این عنوان … دائر به تقلیل حقوق گمرکی قطعات منفصله رادیو و تلویزیون که به اتکاء بند ۳۴ از مادة ۲۰ قانون تعرفه گمرکی مصوب سال ۱۳۳۷ صادر گردیده از تاریخ اجراء تصویبنامه مربوط بمقررات عمومی صادرات و واردات سال جاری تا زمانیکه ورود رادیو و تلویزیون بموجب مقررات سهمیه ممنوع خواهد بود کماکان بموقع اجراء گذارده شود” یک شعری داریم که می‌گوید:

روزی ز سر سنگ عقابی بهوا خاست

بهر طلب طعمه پر و بال بیار است

ابیات دیگری بعدش هست که برای جلوگیری از اطاله کلام رج می‌زنم میگوید:

ناگه ز کمینگاه یکی سخت کمانی

تیر ز قضا و قدر انداخت بر او راست

بر با عقاب آمد آن تیر جگر سوز

از عالم علویش به سفلیش فروکاست

اینش عجب آمد که ز چوبی و ز آهن

این تندی و این تیزی و پرش ز کجا خاست

چون نیک نظر کرد پر خویش در آن دید

گفتا زکه نالیم که ازماست که برماست (آفرین)

این دو تصویبنامه سه سال است در کمیسیون اقتصاد

+دفن شده و ما اینجا اطلاع نداریم هی میآئیم در لایحه بودجه و در لوایح دیگر راجع به پروانه اتومبیل مونتاژ اینجا حرف می‌زنیم در صورتیکه کمیسیون اقتصاد این تصویبنامه‌ها را که باید بیایند و بنیشینند و اصلاح کنند و بعد بفرم اصلاح شده اجرا بشود سه سال است دفن کرده و ما خبری نداریم! آقا این چه فرم رسیدگی است؟ بنده می‌خواستم بگویم تقصیر خود ما است ولی تقصیر همه ما نیست برای اینکه همه مطلع نیستیم من بوالله امروز مطلع شدم شما فکر بفرمائید سه سال است اینجا نشسته‌ایم راجع به مونتاژ راجع به معافیتهائی که مورد ایراد و بحث مردم بود صحبت می‌کنیم بدون جهت و اینک بنده استفاده می‌کنم از مادة ۴۶ آئین نامه داخلی که می‌نویسد” هر طرح یا لایحه‌ای که به کمیسیون ارجاع می‌شود باید گزارش آن منتهی ظرف یک ماه از تاریخ وصول بدفتر کمیسیون به مجلس شورای ملی داده شود وگرنه هر یک از نمایندگان یا دولت حق دارد از مجلس تقاضا نماید آنرا جزو دستور مجلس قرار دهد” و بعد تکلیف قائل شده است برای مقام ریاست که اگر آن نماینده تقاضاکرد می‌باید به تقاضایش ترتیب اثر داده شود آقایان ما نباید این مطلب را ۲۰ بار اینجا تکرار کنیم این سه سال را ببنید چند نماینده و چند ساعت و چند دفعه راجع به این مطلب صحبت کرده‌اند تقاضا می‌کنم از مقام ریاست با این حقی که طبق مادة ۴۶ آئین نامه داخلی بوکیل داده شده مبنی بر تقاضا کردن و در دستور قرارداد آن مقرر فرمایند طبق همین ماده در جلسه آینده و یا اگر وقت نیست در جلسات بعد ازتعطیلات عید حتماً در دستور مجلس قرار گیرد بنده تقاضایم تقاضای رسیدگی در کمیسیون اقتصاد نیست بنده تقاضائی که می‌کنم بموجب آئین نامه است که تشخیص شده است و بیک وکیل این حق را داده است بنده تقاضا می‌کنم این تصویبنامه در دستور جلسه علنی مجلس قرار بگیرد بدون اینکه اجازه داده شود که کمیسیون اقتصاد از حالا برود دنبالش ارگ می‌خواست بورد این سه سال می‌رفت تقاضامیکنم مقام ریاست توجه بفرمایند.

۸ ـ قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد ـ ختم جلسه

رئیس ـ چون طبق آئین نامه مجلس شورای ملی تعطیلات نوروز از ۲۸ اسفند ماه شروع می‌شود لایحه بودجه و لایحه مالیات بر درآمد هم که گزارش آن امروز حاضر است بین خانمها و آقایان نمایندگان توزیع می‌شود دولت تقاضا کرده است که روز یکشنبه جلسه فوق العاده تشکیل شود. دستور جلسه قرائت می‌شود

(بشرح زیر قرائت شد)

دستور جلسه روز یکشنبه ۲۸ اسفند ماه ۱۳۴۵

۱ ـ گزارش شور اول لایحه توسعه و تکمیل دانشگاه تهران. شمارة چاپ ۲۲۲۸.

۲ ـ گزارش کمیسیون بودجه راجع به لایحه بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور. شمارة چاپ ۲۲۲۹.

۳ ـ گزارش کمیسیونهای مربوط راجع به لایحه مالیاتهای مستقیم. شمارة چاپ ۲۲۲۷.

رئیس ـ با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ده و نیم صبح روز یکشنبه خواهد بود.

(ساعت ده و بیست و پنجدقیقه صبح جلسه ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی ـ مهندس عبدالله ریاضی