مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۵ اسفند ۱۳۴۳ نشست ۱۶۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۲۵ اسفند ۱۳۴۳ نشست ۱۶۵
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۱
جلسه: ۱۶۵
مذاکرات مجلس شورای ملی صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه (۲۵) اسفندماه ۱۳۴۳
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۲- بیانات قبل از دستور آقایان مبارکی آموزگار- کیهان یغمایی- دکتر امین- بانو دکتر دولتشاهی.
۳- تصویب صورت‌جلسه عصر سه‌شنبه ۱۸ اسفند.
۴- سؤال آقای کبیری راجع به ارتباط تلفنی ایلام و تغییر وسیله پستی بین دهلران و مهران و جواب آقای وزیر پست و تلگراف و تلفن.
۵- سؤال آقای سعید وزیری راجع به تعداد کارگران بیمه شده و وضع بیمارستان سازمان بیمه‌های اجتماعی اصفهان و جواب آقای وزیر کار.
۶- مذاکره در طرح پیشنهادی راجع به حمایت از بیماران مبتلا به سرطان و ارجاع به کمیسیونهای مربوط.
۷- طرح گزارش کمیسیون آب و برق راجع به توسعه مؤسسات برق غیردولتی.
۸- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه.
مذاکرات مجلس شورای ملی صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه شنبه (۲۵) اسفند ماه ۱۳۴۳
مجلس ساعت نه و ده دقیقه صبح بریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید.
۱ـ قرائت اسامی غائبین جلسه غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه ـ آقایان: جهانگیری ـ پرویزی ـ دکتر حسینی ـ ایلخان ـ دکتر سعید حکمت ـ رهبر ـ مهندس عطائی ـ دکتر فربود ـ بانو دکتر دولتشاهی.
غائبین بی اجازه ـ آقایان: دکتر کلالی ـ نصیری ـ دکتر مصباح زاده ـ موسوی ماکوئی ـ سلیمانی کاشانی.
غائبین مریض ـ آقایان: قراچورلو ـ دکتر جعفری ـ دکتر حاتم ـ رجائی.
۲ـ بیانات قبل از دستور آقایان مبارکی ـ آموزگار ـ کیهان یغمائی ـ دکتر امین ـ بانو دکتر دولتشاهی.
رئیس ـ نطقهای قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای مبارکی تشریف بیاورید.
مبارکی ـ با اجازه مقام ریاست و نمایندگان محترم
جناب آقای مهندس ریاضی ریاست محترم مجلس شورای ملی که چندی پیش به اتفاق جناب آقای دکتر خطیبی نیابت ریاست و نمایندگان آن استان به زاهدان مسافرت کردند اولین رئیس مجلسی هستند که برای مشاهده اوضاع مردم از نزدیک رنج سفر بلوچستان را قبول فرمودند.
بنده بدین وسیله از طرف برادران بلوچ از جناب ایشان تشکر می‌کنم.
من که با کسب اجازه از مقام ریاست از زاهدان برای سرکشی حوزه انتخابیه خود عزیمت کردم با کمال خوشوقتی دیدم که نسبت بسال قبل وضع عمومی آن حوزه بهبود یافته و موجبات امیدواری خواهران و برادران بلوچ فراهم گردیده است (صحیح است)
این بهبود اوضاع در درجه اول از کرم الهی و نزول بارانهای رحمت و موافقت طبیعت می‌باشد ولی انصافا نمی‌توان پشتکار استانداران محترم جناب آقای مهندس فکری و تیمسار محترم سرلشکر عظیما را نادیده گرفت.
حقا این آقایان به پیروی از منویات اعلیحضرت همایون شاهنشاهی سر و صورتی بکارها داده‌اند با ادامه این رویه و توجه بیشتر دولت امید است خواسته‌های مردم نجیب و شاهدوست آن استان دور افتاده رفته رفته عملی گردد.
البته بنده نمی‌خواهم بی جهت از این و آن تعریف کنم ولی از آنجائیکه قدر شناسی موجب تشویق در خدمتگزاری مأمور خواهد بود از این مکان مقدس از جناب آقای دکتر آموزگار وزیر محترم بهداری نیز تشکر می‌کنم که با انتخاب مأموری فعال چون آقای دکتر دانشی در رأس بهداری استان بلوچستان و سیستان علاقه خود را برای پیشرفت بهداشت استان مزبور به ثبوت رسانده است
از طرف اهالی ایرانشهر و توابع از وزیر محترم بهداری تقاضا می‌کنم که با تأسیس بیمارستان ۲۵ تختخوابی در آن شهرستان مردم را بیشتر بتوجه دولت امیدوار فرموده و راضی نباشد که بیماران را برای معالجه پس از طی شصت فرسنگ راه بمرکز استان حمل کنند.
همچنین از وزیر محترم آموزش و پرورش تقاضا می‌شود که با تأسیس کلاس ششم طبیعی در ایرانشهر و کلاس چهارم طبیعی در چابهار و اعزام دبیر کافی.
آقای صدرالدینی مأمور فعال خود را در بالا بردن سطح آموزش و پرورش و جبران عقب ماندگیها تقویت فرمایند.
البته دبیریکه با نبودن هیچگونه وسیله برای خدمت در آن منطقه حاضر می‌شود بایستی فوق العاده‌ای به او پرداخت شود تا در ادامه خدمتگزاری دلگرم شود و برای تأمین این منظور بایستی اعتبار لازم در اختیار آموزش و پرورش استان قرار داده شود در غیر این صورت یعنی نبودن دبیر تأسیس دبیرستان مثمر ثمر نبوده و آنهمه استعداد سرشار محصلین بلوچ و علاقمند بتحصیل ضایع خواهد شد.
آقایان تصدیق می‌فرمایند پیشرفت هر منطقه بستگی بداشتن راه و وسایل ارتباطی دارد استان بلوچستان و سیستان از این لحاظ هم متأسفانه از عقب افتاده ترین مناطق می‌باشد از جناب آقای مهندس شالچیان که در خیر اندیشی و وطن پرستی ایشان ایمان دارم تقاضا می‌شود که به اداره راه آن استان توجه بیشتری مبذول دارد تا مأمورین مربوطه بتوانند با داشتن اعتبار کافی اولا نواقص جاده اصلی بین ایرانشهر و چابهار را مرمت و ثانیا با ساختن جاده اساسی این جاده و جاده‌های فرعی آرزوی دیرین دویست هزار نفر بلوچ وطن پرست آن حوزه را برآورند
از دولت جناب آقای هویدا تقاضا دارم که در سال جاری برای بستن سد انحرافی با هو کلات در حوزه چابهار دستور اقدام سریع صادر فرمایند و نیز وسیله تأمین آب آشامیدنی هفت هزار نفر جمعیت بندر کنارک که در اینمورد بارها از این بلندگو صحبت کرده‌ام امر خیری انجام بدهند و برای مردم آنجا که محتاج به آب آشامیدنی هستند یک اثر همیشگی از خود بیاد گار بگذارند.
در خاتمه عرایضم اضافه می‌کنم هر قدمیکه دولت بردارد و هرگونه اثر مفیدیکه در نتیجه انجام وظیفه مأمورین دولت برای مردم پدید شود از نظر ملت اصیل و حق شناس ایران قدردانی می‌شود از این لحاظ بنده از طرف خود و موکلین شریف از آقایانیکه با درک منویات پدر تاجدار برای خدمت بمردم کمر همت بسته‌اند و ذکری
از آنان شد مجددا تشکر می‌کنم (احسنت)
رئیس ـ آقای آموزگار تشریف بیاورید.
آموزگار ـ همه ساله روز بیست و چهارم اسفند که مصادف با روز تولد اعلیحضرت فقید رضا شاه کبیر منجی ایرانست ملت حقشناس مملکت ما جشنهای بزرگی برپا می‌کنند دیروز نیز از جمله روزهائی بود که حقشناسی مردم تجلی کرد و نمایندگان تمام طبقات به آرامگاه ابدی آن مرد بزرگ تاجهای گل نثار کردند نمایندگان مجلس شورای ملی که نماینده قاطبه مردم ایران می‌باشند بروان سر سلسله دودمان با عظمت پهلوی درود می‌فرستند عظمت سلطنت، سلامتی و سعادت اعلیحضرت محمد رضا شاه پهلوی فرزند برومند آن ناجی کبیر و عموم خاندان جلیل سلطنت را از خداوند متعال مسئلت دارند.
ضمنا از فرصت استفاده کرده و همکاران ارجمند و دولت را بمناطق ساحلی و بنادر و جزایر خلیج فارس جلب می‌نمایم.
بنده نمی‌گویم که دولتها نخواسته‌اند به آن مناطق توجه شود یا تنها مأمورین دولت موجبات خرابی آن سامان و مهاجرت مردم را فراهم کرده‌اند زیرا اگر درست مطالعه و بررسی شود ویرانی بنادر جنوبی و آبادی آنطرف خلیج فارس علل و جهات مختلفی داشته که در گذشته شاید یکی از آنها بی توجهی دولتها و بد رفتاری مأمورین دولت بوده است (صحیح است) بدبختانه خراب تر از تمام نقاط ساحلی بندر لنگه حوزه انتخابیه بنده است هر کس آن جا را از نزدیک ببیند خیال می‌کند زلزله و یا بمب آن را ویران ساخته است (صحیح است).
این بندر زیبا که روزی دارای کاخهای مجلل و جمعیت انبوه و ثروت سرشار بوده است از نظر اینکه مرکز صید و تجارت بوده ببندر مروارید و عروس خلیج فارس معروف بوده است حالا بصورتی خالی از سکنه شده و ساختمانهای آن فرو ریخته است که دیدن آن تأثر آور است.
آن دسته از مردم فعال و تاجر پیشه بندر لنگه که وضع را بدین منوال دیدند تدریجا بخارج و داخل کشور کوچ کرده‌اند و کسانی که باقی مانده‌اند پیرمردان و اطفال هستند که در شرائط سختی بزندگی خود ادامه می‌دهند.
این جا که عرض کردم مرکز شهرستان لنگه است خجالت می‌کشم که راجع به بنادر جزء و بخشهای تابعه و زندگی مردم آن صحبتی بکنم.
نمیدانم چه سری است که هر دولتی روی کار آمده در برنامه و حرفهایش از توجه به بنادر و جزایر زیاد دم زده است ولی توفیقی در اجرای وعده‌ها و برنامه‌هایش نصیب مردم نشده است.
تنها دولتی که در اجرای اوامر ملوکانه برای عمران و آبادانی بنادر جنوب قدمهای مؤثر و امیدوار کننده‌ای برداشت دولت جناب آقای علم بود که در دوران نخست وزیری خود چند مرتبه با وزرای مسئول بنقاط جنوبی سفر کرد و بقول روزنامه توفیق، توفیق کلنگ زدن ساختمان اسکله بندر عباس نصیبش شد امیدوارم هر چه زودتر این (پرت) بوجود بیاید کار دیگری که یکی از معضلات بنظر می‌رسد ساختن راه ساحلی بود که آنهم در سازمان عمران وابسته بشیر و خورشید متمرکز بود و در آن دولت فعلی هم مساعدتهای لازم نموده و سازمان برنامه و مؤسسه کاره برای پیشرفت کار کمک نموده‌اند دیگری لایحه مبادلات مرزی بود که در دستور مجلس است انشاءالله به تصویب همکاران گرامی که همه علاقمند به مردم مرزنشین هستند خواهد رسید.
هر یک از این کارها و کارهای دیگری که لازم است اگر با آن علاقه و جدیت اولیه دنبال شود و به نتیجه برسد قطعا در آبادی و بهبودی سواحل و بنادر و جزائر و شهرهای فارس و تمام کشور اثر دارد ولی چنانچه بدست فراموشی سپرده شود و یا مثلا در بودجه هنگفتی که هفته قبل از تصویب مجلس گذشت برای آبادی و عمران این نوار چند هزار کیلومتری مرزی رقم قابل توجهی در نظر گرفته شود و یا در طرحهای عمرانی که به تصویب سازمان برنامه می‌رسد کارهای آنجا در درجه اول قرار نگیرد ممکن نیست امیدواریهائی که به مردم داده شده صورت تحقق بخود گیرد.
بنده معتقدم که اگر آقایان وزراء و مسئولین امور دولت فرصت داشتند و شخصا به این قبیل نقاط مسافرت می‌کردند و از نزدیک وضع محل و مردم را میدیدند از نظر ترحم و دلسوزی هم که بود برنامه‌های عمرانی آن مناطق را مقدم می‌دانستند.
باور بفرمائید آمد و رفت مأمورین عالیمقام دولت به
این مناطق بسیار مفید ومؤثر است خوشبختانه تیمسار عظیما استاندار بنادر جزایر که از صاحبمنصبان خوشنام و علاقمند کشور هستند و بدرد مردم آن حدود آشنائی داشته و آشناتر شده‌اند تلاش فراوانی برای اجرای برنامه‌های عمرانی می‌نماید همچنین سازمان عمران و امداد بنادر جنوب با جدیت تمام مشغول خدمت است وضع بقدری خراب بود که اعلیحضرت همایونی به شیر و خورشید سرخ امر فرمودند که کار عمرانی آنجا را بعهده بگیرد موضوع عمرانی نبود قضیه امداد بود و اوضاع آنجا بقدری خراب بود که داستان به آنجا کشید که مثل مردم زلزله زده و سیل خورده شیر و خورشید سرخ یک کارهائی را بعهده بگیرد که خوشبختانه از توجهشان بنده ممنون هستم البته از مؤسسات دیگر مثل سازمان برنامه مثل مؤسسه کاره کارهائی کرده‌اند و دستگاههای مخصوص بخود دارند که از لحاظ خدمت بمردم و راهسازی ساحلی کوشش می‌کنند و توفیق بیشتر این مؤسسه را بنده همیشه از خداوند میخواهم و از جناب آقای دکتر خطیبی هم خیلی متشکرم که برای این کار بما کمک می‌کنند با این حال اولیای امور مرکزی باید همکاری و مساعدت بیشتری بفرمایند تا به نتیجه مطلوب برسیم بنده نمی‌خواهم عرض کنم که این یکسال و نیم برای تأسیس دادگاه بخش در لنگه و میناب که دو شهرستان مهم مرزی است یا تأسیس دفتر گمرک در بندر بستانو چند دفعه تذکر داده‌ام ولی هنوز نتیجه‌ای نگرفته‌ام. تذکر نمایندگان برای این قبیل امور کمک و راهنمائی بدولت‌ها است و انجام همین تقاضاها که خواسته مردم است ولو کوچک باشد امیدواری در مردم دور دست بوجود می‌آورد حال که صحبت از بنادر فارس شد راجع به خود فارس هم با اجازه مختصری بعرض میرسانم فارس از استانهای زرخیز کشور ماست. وسعت منطقه و قوت خاک و تنوع آب و هوا فرصت همه گونه فعالیت کشاورزی و تولیدی را بمردم می‌دهد اما این سرزمین زرخیز در گذشته چنانچه شایسته بود ترقی نکرد و نیروهای طبیعی و انسانی آن بهدر رفت عامل اصلی این واماندگی پیش از این یکی ناامنی محیط و گردنکشی سرکشان و یاغیان و نفوذ فئودالیسم و خان بازی و دیگری عدم توجه دولت و پایتخت به این سرزمین مستعد و آماده بود. اکنون این مشکلات تحت رهبری شاهنشاه و ارتش دلیر ایران و قوای انتظامی رفع شده. امنیت بفارس بازگشته و بساط خان بازی برچیده شده و نظم استقرار یافته استاندار فارس جناب آقای پیرنیا نیز مأموری لایق و دلسوز است که از توجه بنزدیکترین خیابان شهر تا دورترین روستای آن غافل نیست پیرنیا از مأمورینی است که با حسن سلوک و گره گشائی در کار مردم و دلسوزی و مراقبت فاصله بین مردم و دستگاه حکومت را کم می‌کند و مایه دلگرمی و امیدواری می‌شود. مردم شهر و ده را خوب می‌شناسد. بحوائج و گرفتاریها و مشکلات نقاط دور افتاده واقف است و همچنانکه وظیفه یک استاندار فعال و یک مأمور صالح وظیفه شناس است محل مأموریت خود را گوئی خانه خود میداند. با شوق و ذوق خدمت می‌کند نه بمنظور اسقاط تکلیف و چون مردم فارس حقشناس و حقگزار هستند و پاس خدمت او را می‌دارند هر روز بخدمتی و ابتکاری تازه تشویق می‌شود.
وقت آن است که دولت از فرصت استفاده کند. مردم آماده‌اند و منطقه مستعد و مأمور دولت صالح. اگر دولت بتقاضاهای حقه مردم این استان توجه کند و با تقویت استاندار و ایجاد تسهیلات لازم جبران بسیاری از عقب ماندگیها خواهد شد.
فارس در قدم اول به آب و راه و کار نیازمند است. این حوائج محسوس سالها بسمع اولیاء امور رسیده اما از وعده و وعید نگذشته. اگر آن روز بعذر موانع محل تعویق کار معقول یا لااقل قابل قبول بود امروز دریغ است که فرصت از دست برود. مرکز شاهنشاهی گذشته ایران و زادگاه سعدی و حافظ و مهد ادب و هنر این سرزمین استحقاق توجه و کمک‌های شایان دارد و جا دارد مورد توجه بیشتر قرار بگیرد.
من از طرف نمایندگان فارس و همکاران فارسی خود مأموریت دارم که هم مراتب دلسوزی و علاقمندی و حسن نیت و کاردانی استاندار فارس را که در همین مدت مأموریت آثار بارز آن در همه جا مشهود است به اطلاع دستگاه برسانم و هم ترجمان احساسات و وسیله انعکاس تقاضاهای حقه مردمی باشم که در شاه پرستی و وطن دوستی و حفظ شعار ملی همیشه پیشقدم بوده‌اند.
رئیس ـآقای آموزگار وقت جنابعالی تمام شد.
آموزگار ـ بچشم دولت حتی فرصت و امکان بیشتری
برای خدمت در فارس دارد. فارس همواره مورد توجه شاهنشاه بوده و هست اعلیحضرت همایون شاهنشاه و مهمانان گرامی معظم له هر چند ماه یکبار بتماشای آثار باستانی بفارس تشریف فرما می‌شوند و در هر سفر اوامر شاهانه و توجهات خاص ملوکانه در این باب بمأمورین ابلاغ می‌شود وظیفه دولت است که بمنظور اجرای نیات عالی شاهنشاه بیش از پیش بفارس توجه کند و این استان زرخیز زا از نظر دور ندارد . . . عرض دیگری ندارم و تقاضای توجه دارم (احسنت).
رئیس ـ آقای کیهان یغمائی تشریف بیاورید.
کیهان یغمائی ـ با کسب اجازه از مقام محترم ریاست و همکاران محترم. بطوریکه همکاران محترم استحضار دارند این روزها مهمان عالیقدر و عزیزی بکشور ما تشریف فرما شده‌اند که مبارزات بحق و استقلال طلبانه ایشان بگوش همه جهانیان رسیده است (صحیح است) بطور کلی سیاست عالیه شاهنشاه عدالت گستر ما همیشه طرفدار ملتهای آزاد جهان بخصوص مسلمین جهان بوده (صحیح است) علاوه بر اینکه همواره مبارزات حقه ملتها را تأیید فرموده‌اند موجب شده است که احترام ملتهای جهان بیشتر نسبت به اعلیحضرت همایون شاهنشاهی پادشاه محبوب ما و کشور عزیز ما جلب گردد (صحیح است) نشانه این احترامات تجلیلی است که بشاهنشاه محبوب ما چه در مواردیکه مهمان هستند و چه در مواردیکه میزبان می‌شوند برأی العین می‌بینیم و ارزنده ترین نمونه زنده تشریف فرمائی ریاست جمهوری تونس مرد میهن پرور و مبارز کشور برادر ماست که احترام ایشان نسبت به شاهنشاه و سیاست صلح جویانه معظم له در بیانات پرمغز مهمان عالیقدر ما بگوش رسیده است چنین جلوه محبت آمیز و توجه رئیس معظم کشور برادر تونس نسبت به شاهنشاه و کشور ماست که بنده را موظف می‌دارد در مقام تجلیل ایشان علاوه بر عرض خیر مقدم خوشبختی و سعادت جهت ایشان و ملت برادر تونس از خداوند طلب کنم (احسنت) مطلب دیگری که بنده بمصداق «شکر نعمت نعمتت افزون کند» موظف هستم امروز بعرض نمایندگان محترم برسانم تلگرافات زیادی است که از تمام نقاط خراسان بخصوص حوزه انتخابیه بنده شهرستان مشهد و همچنین از سایر نقاط استانها منجمله (اینهائی که یادم هست) رشت، تبریز، رضائیه، میانه، مراغه رسیده توجهی است که با اراده و توجه مخصوص ذات اقدس شهریاری، تیمسار سپهبد امیر عزیزی استاندار معظم خراسان و نیابت تولیت عظمی نسبت به بیوتات متبر که مرقد مطهر حضرت رضا (ع) در این یکسال اخیر معمول داشته‌اند بنده بر حسب این تلگراف موظف بودم در روز تولد حضرت رضا (ع) که یکی از اعیاد بزرگ مذهبی است این مطلب را بعرض برسانم متأسفانه دیروز تعطیل بود و این توفیق انجام نشد و امروز انجام می‌دهم (مرتضوی ـ از تعطیلاتی بود که توأم با خوشبختی بود) بله در هر جهت توأم با خوشبختی بود آقایانیکه بپای بوسی آستان قدس رضوی مشرف شده بودند در گذشته ملاحظه فرموده بودند که در بالاسر حضرت یک راه تنگ بسیار باریکی بود که زلئرین وقتی عبور می‌کردند میگفتند بر هارون و مأمون لعنت و از آنجا رد می‌شدند انشاءالله قسمت شود و حالا بشریف ببرید ملاحظه بفرمائید آرزوی ملت ایران و تمام مسلمین جهان بعد از هزار و صد و چند سال برآورده شد و با یک شجاعت و پردلی و واقعا یک فداکاری نیابت تولیت به اراده اعلیحضرت همایونی پایه‌های زیر گنبد مطهر را با استفاده از فن امروزی که قابل تحسین است برداشتند و آن قسمت تنگ را در حدود سه متر عریض کردند تمام مردم مشهد مخصوصا آنهائیکه خیلی مذهبی هستند شاید ۴۸ ساعت خواب به چشمانشان نبود که مبادا خدای نکرده بعد از هزار و چند سال این گنبد مطهر عیبی پیدا بکند ولی بحمدالله با خواست خداوند متعال با برکت حضرت و عنایت مخصوص اعلیحضرت همایونی هیچ طور نشد و بسیار بسیار زیبا هم شد تمام مسلمین
جهان آرزویشان برآورده شد مردم مشهد سپاسگزارند و مردم خراسان و مردم ایران و بنده موظف بودم از زحمات نیابت تولیت عظمی کمال تشکر و حق شناسی را بکنم تیمسار عزیزی سرباز پادشاه که در تمام دوران خدمتش جز فداکاری هیچ چیز دیگری نمی‌شود اطلاق کرد (صحیح است) در این یکسال و اندی که در خراسان در این راه قدم برداشته‌اند در تمام شئون خراسان زحمت کشیده‌اند و مورد توجه بندگان اعلیحضرت همایونی قرار گرفته‌اند که موجب تشکر مردم و خود بنده است که سعادت ایشان را در خدمتگزاری به شاه و مملکت و مردم خراسان بیش از پیش استدعا و مسألت می‌کنم. (رامبد ـ یک خدمتگزار واقعی است) آقای مهندس شالچیان وزیر محترم راه که این چند روز بمشهد تشریف برده بودند نسبت به راههای مشهد که هیچوقت توجه نمی‌شد بجبران مافات بذل محبت فرمودند اوامری صادر کردند چندین نقطه راهها شروع شد و بنده از هیأت محترم دولت در پشت این تریبون تشکر می‌کنم و استدعا می‌کنم که بعرض جناب آقای نخست وزیر برسانند که از این وزیر کاردان و لایق بهر طور که مصلحت میدانند قدردانی بشود بنده دیگر عرضی ندارم (احسنت).
رئیس ـ آقای دکتر امین بفرمائید.
دکتر شفیع امین ـ در روزهای آخر سال ۱۳۴۳ که یک سال از عمر مجلس شورای ملی سپری می‌شود (یکی از نمایندگان ـ بیشتر از یکسال) یکسال از اول همین سال ۴۳ می‌گذرد بنده خواستم نکاتی به استحضار برسانم نمایندگان محترم در این یکسال کوشیده‌اند آنچه وظیفه داشته‌اند در مقابل ملت ایران برای تأمین راحتی ملت ایران و در اجرای منشورهای مقدس شاهانه و برای راحتی وجدانشان خدماتی از لحظ قانونگذاری از نظر فعالیت مانند یک مجاهدی انجام داده‌اند که بنده یقین دارم بیلان آن را با دستور مقام معظم ریاست مجلس به استحضار ملت ایران خواهند رسانید بنده علاقه داشتم که دولت هم که در این یکسال خدمات و زحمات زیادی کشیده و خدمات بزرگی انجام داده است بیلان کار خود را بمجلس شورای ملی و همینطور به استحضار ملت ایران برساند ملت ایران تشنه اصلاحات می‌باشد که خوشبختانه با نظر بلند شاهنشاه ما یکی از دیگری اجرا می‌شود بعقیده بنده خدماتیکه دولت انجام می‌دهد باید تمام ملت ایران یعنی برادران و خواهران ما بدانند چه کارهائی در این مملکت انجام شده البته احتیاجات ما خیلی زیاد است توقعات ما از دولت خیلی زیاد است منتهی وقت می‌خواهد بنده می‌خواستم از دولت تقاضا کنم در اجرای برنامه هائی که حقا زحمت می‌کشد برنامه‌های فوری و فوتی که در درجه اول مورد لزوم و احتیاج ملت است اینها را زودتر انجام بدهد که احتیاجاتی که هست تا آنجائی که مطالعه شده در سازمان برنامه یا ادارات یا وزارت خانه‌ها است زودتر نتیجه بدهد زودتر نتیجه گرفته شود که فکر مردم زودتر راحت بشود بعد قسمت هائی که مطالعه زیاد لازم دارد آنها را با مطالعه کامل و مدت کافی انجام بدهند. دیروز یک دعوتی برای افتتاح بیمارستان دادگستری کرده بودند آنجا بودم در مدت خیلی کم یک بیمارستان بسیار مرتب و منظم که از چند سال پیش شروع شده بود با علاقه جناب آقای دکتر عاملی و همکارانشان و اطباء آن بیمارستان در این یکسال علاقه زیاد نشان دادند یک بیمارستان مجهز خوب که فعلا شصت تختخواب دارد و می‌تواند تا صد تختخواب نیز ادامه پیدا کند بسیار خوب و مرتب و منظم آماده شده است که مورد استفاده کارمندان دولت مخصوصا قضات محترم دادگستری و سایر کارمندان ادارات دولتی قرار خواهد گرفت این بیمارستان با علاقه وزارت دادگستری و اداره تصفیه با مبلغ خیلی کم انجام شده یعنی بنده آنجا پرسیدم هر تختخواب بیست تا بیست و دو هزار تومان تمام شده لوکس نیست ولی بسیار تمیز است مرتب است ما نبایستی بکارهای زیاد لوکس علاقه داشته باشیم تمیز باشد مرتب باشد منظم باشد ولی لوکس لازم نداریم ما آنقدر غنی نیستیم که برای ساختن یک مدرسه یک بیمارستان دنبال لوکس بودن برویم بهتر است که اساس کار را محکم بگیریم مرتب باشد منظم باشد بنده امیدوارم کارکنان آن بیمارستان که همکاران ما هستند انشاءالله موفق باشند و مریضخانه را خوب نگاهدارند. بنده چند روز پیش راجع به زلزله ئی که اطراف تبریز رخ داده بود صحبت هائی کردم وزراء محترم تشریف دارند می‌خواستم از دولت بپرسم که چه اقداماتی در آن ناحیه بعمل آمده هنوز گزارشی نداده‌اند شیر و خورشید سرخ وظیفه امدادیش را انجام داده تشکر می‌کنم و گزارش هم داده‌اند ولی دولت با علاقه‌ای که شخص آقای نخست وزیر نشان داده بودند و دستوراتی
داده بودند که بنده تشکر می‌کنم هنوز از اقداماتیکه بعمل آمده برای نجات ۱۳ آبادی که در حدود ۳۰۰ خانه خراب شده گزارشی نداده‌اند می‌خواستم ببینم دولت چه کار کرده که ما به اطلاع هم شهریها و موکلین خودمان برسانیم که دولت هم این کارها را کرده است مخصوصا وزارت آبادانی و مسکن وزارت راه سازمان برنامه بنده از نماینده محترم دولت خواهشمندم که این را یادداشت بفرمایند و نتیجه کارهائیکه دولت در این زمینه کرده است به اطلاع برسانند یک مطلب دیگر که جناب آقای نخست وزیر اشاره فرمودند راجع به دانشگاههای کشور بود بنده خیلی خوشوقت شدم که نظر جناب آقای نخست وزیر این بود که دانشگاههای مملکت توسعه پیدا کند ما که در حدود سالی ۱۶ تا ۱۸ هزار نفر دیپلمه متوسطه داریم اکثرشان می‌خواهند به دانشگاه بروند بنظر بنده بسیار نیت خوبی است که در حقیقت اجرای یکی از هدفهای شاهنشاه است که مدارس توسعه پیدا کند که جوانهای ما بیخود در خیابانها نگردند و یا بیخود برای تحصیل بخارج از کشور نروند البته امکان هست که در ایران تحصیل بکنند ولی در بودجه متأسفانه بنده دیدم همکاران هم دیده‌اند کمکی به دانشگاهها نشده و حتی تبعیضی هم شده بود اضافه بودجه دانشگاه تبریز و دانشگاه مشهد و دانشگاه اصفهان و دانشگاه شیراز و دانشگاه اهواز با مقایسه بودجه شان خیلی کم است برای دانشگاه تبریز که دو هزار و دویست دانشجو دارد و شش دانشکده دارد بودجه‌ای داده نشده همانطور به دانشگاه مورد توجه بنده هست همینطور شیراز و اصفهان هیچ فرق نمی‌کند کرمان یا خراسان یا آذربایجان همه یکی است همه مال این مملکت است بنده تقاضا دارم در تعمیم احتیاجات دانشگاهها توجه فرمایند که تبعیض بین دانشگاهها نشود بیک دانشگاه چهار ده میلیون ندهند و بیک دانشگاهی هفتاد و پنج هزار تومان انصاف نیست لطفا توجه بفرمائید سازمان برنامه که قبلا بودجه برنامه‌ای تهیه کرده انصاف نیست که هر بودجه‌ای را مانند سایر مؤسسات که حتی احتیاجشان کم بوده پنج در صد هم کسر نمایند امیدوارم وزراء محترم که تشریف دارند در هیئت محترم دولت مطرح بفرمایند که بتوانیم در تکمیل دانشگاههای بزرگ موفق بشویم ضمنا بنده عرایضی در باره لایحه‌ای که جناب آقای وزیر محترم آب و برق تقدیم کرده‌اند دارم که در موقع طرح معروض خواهم داشت و چند دقیقه‌ای که از وقتم باقی مانده است بخانم دکتر دولتشاهی تقدیم می‌کنم متشکرم.
رئیس ـ خانم دکتر دولتشاهی بفرمائید.
بانو دکتر دولتشاهی ـ جناب آقای رئیس خانمهای محترم آقاین محترم قبلا خواستم از جناب آقای دکتر شفیع امین تشکر کنم که چند دقیقه‌ای از وقت خودشان را به بنده دادند که چند کلمه‌ای راجع به کمیسیون مقام زن صحبت کنم. همکاران محترم اطلاع دارند که بنده از دو هفته قبل در هیئت نمایندگی ایران در کمیسیون مقام زن شرکت داشتم و به همین دلیل هم با اجازه مقام ریاست در بعضی از جلسات مجلس حضور نداشتم. قبل از تشکیل کمیسیون مقام زن در این باره مطالبی تقریبا مفصل تر بعرض مجلس شورای ملی رساندم فکر کردم قبل از اینکه کار این کمیسیون خاتمه پیدا کند که تا روز شنبه کار دارند و همین الان هم کمیسیون مشغول کار است یک مختصر دیگری قبل از تعطیلات عید بعرض نمایندگان محترم برسانم چون بعد دیگر مطلب کهنه می‌شود. کمیسیون مقام زن هر سال در ماه مارس ۱۹ روز از صبح تا غروب برای کارهایش تشکیل جلسه می‌دهد و معمولا در محل سازمان ملل در نیویورک یا ژنو تشکیل می‌شود گاهی بعضی از کشورها تشکیل دوره اجلاسیه کمیسیون را به مملکت خودشان دعوت می‌کنند به طوریکه تا کنون یک مرتبه در بیروت یک مرتبه در آرژانتین و این مرتبه هم سومین مرتبه است که خارج از محیط سازمان ملل در تهران تشکیل شده است خوشبختانه می‌توانم با کمال سربلندی به اطلاع همکاران محترم برسانم که از لحاظ تشکیلات و گردش کار که به عهده سازمان ملل و وزارت امور خارجه ایران و شورای جشنهای زنان ایران است بسیار خوب کارها جریان دارد تشکیلات بسیار خوب ادامه دارد و تمام این نمایندگان خارجی که می‌آیند مرتبا اظهار رضایت می‌کنند از اینکه کاملا کارها رضایت بخش و سریع پیش می‌رود چون باید عرض کنم این مسئله خیلی اهمیت دارد و برنامه‌ای که در مدت این ۱۹ روز کمیسیون مقام زن باید اجرا کند یک برنامه فوق العاده سنگین است یعنی از لحاظ تمام شئونی که مربوط به زن باشد این مسائل
مطرح می‌شود از لحاظ مسائل کار حرفه موقعیت زنان کارگر از لحاظ مسائل تعلیم و تربیت و آموزشی روان شناسی از لحاظ حقوق سیاسی مدنی حقوق خانواده و تمام مسائلی که ممکن است مربوط به وضع زنان باشد یک برنامه بسیار سنگینی است یقین دارم اکثر آقایان و خانمها در روزنامه‌ها و دیوار اخبار مربوط به کمیسیون را شنیده و مطالعه فرموده‌اند ولی البته آن برنامه سنگین که در کمیسیون اجرا می‌شود ممکن نیست که اخبارش مفصلا در روزنامه‌ها و رادیو منعکس بشود انشاءالله گزارش نهائی را سعی می‌کنیم به ترتیبی به زبان فارسی توزیع بکنیم برای اینکه بعقیده بنده خیلی برای ما اهمیت دارد که واقعا معلوم شود این کمیسیون چکار می‌کند از بعضی از جهات حتی یک وقت در نتیجه شاید کوتاهی مدت خود ما که بقدر کفایت توضیح می‌دهم ممکن است بعضی از هدفهای کمیسیون بصورت دیگری منعکس بشود یا در نتیجه سوء تفاهمی که در نتیجه دادن بعضی از اخبار پیدا می‌شود مطلب آن چنانکه هست منعکس نشود مثل اینکه از قول یکی از نمایندگی برجسته کمیسیون که سالهاست در مراجع بین المللی در کمیسیون حقوق بشر و در همین کمیسیون مقام زن کار می‌کند نماینده فنلاند یک مطلبی منعکس شده بود که درست معکوس مفهوم آن هدفی بود که واقعا این کمیسیون و سازمان ملل دارد و اینطور منعکس شده بود که نظر این کمیسیون این است که زنهای خانه دار از شوهرانشان مزد بگیرند (فولادوند ـ حالا هم مزد می‌گیرند) ولی این درست مخالف مفهوم آن چیزی است که هدف کار کمیسیون است و امثال اینها و خوشبختانه این مورد باعث شد چون این کمیسیون در ایران تشکیل می‌شد و ما یک عده بیشتری می‌توانستیم در کمیسیون شرکت کنیم برخلاف مواقعی که در خارج است و فقط یکنفر می‌رود و این کار سنگین بدوش یکنفر است شاید ما بتوانیم یک اطلاعات بیشتری از وضع زن در ایران در اختیار این خانمهائی که از همه جای دنیا آمده‌اند بگذاریم چون تعداد خارجیانی که آمده‌اند در حدود هشتاد نفر است و در حقیقت از هر پنج قاره دنیا آمده‌اند نه فقط از آن بیست کشوری که عضو رسمی کمیسیون هستند نمایندگان سازمانهای بین المللی زنان که هر کدام هدفهای مختلفی دارند مثل شورای بین المللی زنان مثل شوراهای مربوط به پرستاران و پزشکان و زنان شاغل و نماینده سندیکای کارگری زنان بطوریکه جمعا همانطور که عرض کردم در خدود هشتاد نفر هستند و اینها اطلاعات بیشتری نسبت به آنچه که قبلا داشتند نسبت بزن ایرانی پیدا کرده‌اند و خوشبختانه متوجه شدند که زن ایرانی دارای حقوق و امتیازات بسیار زیادی از قدیم بوده است و آنچه که در واقع یک معضل بزرگی در اجتماع ما بود همین قسمت حقوق سیاسی بود که خوشبختانه در سال قبل از طرف اعلیحضرت همایونی اعطاء شد و در تمام مراجع بین المللی هم یک اثر بسیار خوبی کرد علاوه بر این خانمها و نمایندگانی که آمده‌اند با وجود وقت کمی که دارند که بکار دیگری بپردازند خوشبختانه از ترقیات دیگری هم که در این اواخر در مملکت ما شده اطلاع پیدا کردند بخصوص که از نزدیک دیدند که بسیاری از کارها در مملکت ما تشریفاتی نیست مثلا از نزدیک دیدند که خواهر پادشاه ما که ریاست عالیه جمعیت‌های زنان را دارند عملا خودشان وارد فعالیت هستند بطوریکه ایشان ریاست نمایندگی ایران را داشتند و ریاست کمیسیون مقام زن را عهده دارند و عملا بسیاری از روزها مگر اینکه کسالت یا یک وظیفه دیگری مانع شود، ایشان تشریف می‌آورند از صبح تا غروب جلسات را اداره می‌فرمایند و این واقعا برای ما اسباب سربلندی است در مقابل ممالک راقیه، چون وقت من گذشته بیش از این مصدع نمی‌شوم فعلا خواستم یک مختصری بکار کمیسیون عرض کرده باشم (احسنت).
۳ـ تصویب صورت جلسه عصر سه شنبه ۱۸ اسفند.
رئیس ـ صورت جلسه بعد از ظهر روز سه شنبه خدمت خانمها و آقایان توزیع شده است نسبت به این صورت جلسه نظری نیست؟ آقای سعید وزیری.
سعید وزیری ـ اشتباهات چاپی مختصری است که تقدیم می‌کنم.
رئیس ـ اصلاح می‌شود آقای پروین.
پروین ـ بنده میخواهم اظهار تمجید و تشکر بکنم از آقایان تند نویسان که بسیار زحمت کشیده‌اند و غلط هم ندارند با اینکه ما اینجا زیاد حرف زدیم فوق العاده زحمت کشیدند و قابل تمجید است.
رئیس ـ آقای دکتر معتمد وزیری،
دکتر معتمد وزیری ـ بنده هم تأیید می‌کنم فرمایشات جناب آقای پروین را و یکی دو اشتباه چاپی است که اصلاح می‌کنم به تند نویسی می‌دهم.
رئیس ـ نظر دیگری در صورت جلسه نیست ؟(اظهاری نشد) صورت جلسه بعد از ظهر سه شنبه تصویب می‌شود آقای کبیری.
کبیری ـ چند فقره نامه و شکایت رسیده است تقدیم می‌کنم
۴ـ سؤال آقای کبیری راجع به ارتباط تلفنی ایلام و تغییر وسیله پستی بین دهلران و مهران و جواب آقای وزیر پست و تلگراف و تلفن.
رئیس ـ سؤال آقای کبیری از وزارت پست و تلگراف مطرح است آقای کبیری تشریف بیاورید.
کبیری ـ با کسب اجازه از مقام ریاست و نمایندگان محترم. همه معتقدیم که مملکت برنامه دارد و دولتها مأمور اجرای برنامه‌های مملکت هستند رفتن و آمدن دولتها یا تغییر وزیری نباید وقفه‌ای در اجرای برنامه‌های مملکت حاصل شود و همیشه باید مصالح عالی مملکت را بر هر چیز ترجیح داد. بطوریکه نمایندگان محترم استحضار دارند سال گذشته در تاریخ ۴۲/۱۰/۲ و در زمان تصدی جناب مهندس سمیع سؤالی از دولت بشرح زیر نمودم و تقدیم مقام ریاست کردم که عین سؤال را قرائت می‌کنم.
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیرو سؤال مورخ ۴۲/۱۰/۳ با توجه بطرح سؤال در تاریخ ۴۲/۱۰/۱۰ در مجلس شورای ملی و همچنین ملاحظه تذکر مورخ ۴۳/۲/۲۷ اینجانب و پاسخ ۴۲۱ـ ۴۳/۳/۲ وزارت پست و تلگراف و تلفن ابلاغ نمایند که برای دادن پاسخ بسؤالات زیر در مجلس شورای ملی حضور بهم رسانند:
۱ـ با آنکه برابر تعهد قبلی و نامه ۴۲۱ـ ۴۳/۳/۲ وزارت پست و تلگراف و تلفن ارتباط تلفن خودکار ایلام با کلیه نقاط تلفنی کشور و دنیا جزء برنامه سال جاری منظور و موظف بدائر کردن آن بوده‌اند چرا تا کنون به تعهدات خود رفتار نکرده و برنامه تنظیمی را اجرا ننموده‌اند حالا که از سال جاری هم چیزی باقی نمانده.
۲ـ برای استقرار دفتر پست و تلگراف و تلفن دهلران که مرکز فرمانداری است چه اقدامی معمول گردیده است؟
۳ـ برای تأسیس دفاتر پست در بخشهای پشتکوه چه فعالیتی تا کنون شده است؟
۴ـ برای تغییر وضع مبادلات پست شهرستان مهران به شهرستان دهلران و بالعکس (با وسائل موتوری) چه اقدامی فرموده‌اند؟
همانطوریکه استحضار دارید این سؤال در تاریخ ۴۳/۱۰/۳ در مجلس شورای ملی مطرح شد که بنده فقط اشاره به این جمله وزیر محترم پست و تلگراف جناب مهندس سمیعی می‌کنم ایشان در پشت همین تریبون فرمودند که «بنده خدمتتان عرض می‌کنم که موضوع ارتباط کرمانشاه به ایلام که البته از راه شاه آباد خواهد بود ما یک وسیله ایکه نه تنها بین این نقاط ارتباط برقرار بشود بلکه ایلام می‌تواند با تمام دنیا ارتباط برقرار بکند فراهم کردیم که در سال ۴۳ بمورد اجراء گذارده خواهد شد» این عین مطالبی بود که وزیر محترم پست و تلگراف در مجلس در مجلس شورای ملی فرمودند و این وعده را هم بمردم پشتکوه و به بنده فرمودند چون مدتی گذشت بنده طی تذکر مورخه ۴۳/۲/۲۷ و خبری از تعهدات ایشان نشد این تذکر را از طریق مجلس شورای ملی تقدیم کردم.
ریاست محترم مجلس شورای ملی.
با توجه بصورت جلسه ۲۴ سه شنبه ۱۰ دیماه ۱۳۴۳ در مورد طرح سؤال اینجانب از وزارت پست و تلگراف و تلفن بطوریکه در صفحه دهم ملاحظه میفرمائید آقای مهندس سمیعی وزیر سابق تعهد نمودند که در اوایل سال ۴۳ ارتباط شهر ایلام را طوری برقرار نمایند که بتوانند با تمام دنیا ارتباط برقرار کنند و در مورد امور پستی مهران به دهلران هم تعهداتی فرمودد که متأسفانه تا این تاریخ وزارت پست و تلگراف به تعهدات خود عمل ننموده است با آنکه معاون سابق همان وزارتخانه بمقام وزارت ارتقاء یافته است استدعا دارم قبل از آنکه مجبور بسؤال از وزارتخانه مزبور شوم نسبت بمراتب زیر اقدام معمول داشته و نتیجه را به اطلاع مجلس شورای ملی برسانند:
۱ـ هر چه زودتر ارتباط تلفنی داخل شهر ایلام وسیله شرکت تلفن که وجوه آن مدتها قبل از مشترکین دریافت گردیده است تأمین برقرار شود.
۲ـ طبق تعهد آقای وزیر وقت هر چه زودتر ارتباط تلفنی شهرستان ایلام با مرکز کرمانشاه و بالاخره با دنیا برقرار شود.
۳ـ نسبت به تأسیس روابط پست و تلگراف و تلفن در دهلران و سایر بخشها و تغییر وضع حمل و نقل پست اقدام نمایند، تقدیم مقام ریاست شد و بوزارت پست وتلگراف منعکس شد و در نتیجه نامه شماره ۴۲۱ مورخه ۴۳/۲/۲۰ از طرف وزارت پست و تلگراف در پاسخ نامه مجلس شورای ملی صادر شد که عینا قرائت می‌کنم.
«جناب آقای مهندس عبدالله ریاضی ریاست محترم مجلس شورای ملی بازگشت بمرقومه شماره ۱۱۶۶ مورخ ۴۳/۲/۲۹ در مورد تذکری که جناب آقای موسوی کبیری نماینده مجلس شورای ملی درباره ارتباط تلفن شهر ایلام تلفن کاریر ایلام با کرمانشاه ـ تأسیس دفاتر پستی در دهلران و تغییر وضع حمل پست داده‌اند به استحضار میرساند.
۱ـ بطوریکه از شرکت سهامی تلفن ایران اطلاع می‌دهند برای تأسیس تلفن داخلی شهر ایلام در سال گذشته کلیه لوازم بمحل حمل و دستگاه نیز نصب شده است ولی چون در موقع حمل اجناس مقداری لوازم مفقود شده بود مجددا تهیه و بمحل ارسال شد تا دستگاه تکمیل و از آن بهره برداری نمایند.
۲ـ برقراری رابطه تلفنی کاریر ایلام با کلیه نقاط تلفنی کشور پس از اتمام سیم کشی ایلام ـ شاه آباد که جزو برنامه سال جاری این وزارتخانه منظور گردیده دائر خواهد شد.
۳ـ تأسیس دفتر پستی دهلران در برنامه تأسیسات شش ماهه اول سال جاری منظور گردیده و پیش بینی می‌شود تا قبل از پایان شهریور ماه سال جاری انجام خواهد گرفت. در مورد حمل و نقل پستهای دهلران بوسیله اتومبیل هم در نظر است از طریق اندیمشک یا دزفول که نزدیکترین فاصله به دهلران است اقدام گردد».
چون تا چندین ماه بعد از این و تا کنون خبری از این وعده‌ها نشد بنده ناچار سؤالی تقدیم کردم که این آخرین سؤال بوده است «پیرو سؤال ۴۲/۱۰/۲ در مجلس شورای ملی با توجه بطرح سؤال در تاریخ ۴۲/۱۰/۱۰ در مجلس شورای ملی و همچنین ملاحظه بتذکر ۴۳/۲/۲۷ اینجانب و پاسخ ۴۲۱ـ ۴۳/۳/۲ وزارت پست و تلگراف خواهشمند است مقرر فرمائید به آقای وزیر پست و تلگراف و تلفن ابلاغ فرمایند که برای دادن جواب به این سؤالات در مجلس شورای ملی حضور بهمرسانند قبلا تشکر می‌کنم که ایشان تشریف آورده‌اند و بسؤالات بنده پاسخ خواهد داد.
۱ـ با آنکه برابر تعهد قبلی و نامه ۴۲۱ـ ۴۳/۳/۲ وزارت پست و تلگراف و ارتباط تلفن خودکار ایلام با تمام دنیا جزء برنامه سال جاری منظور و موظف بدائر کردن آن بوده‌اند چرا تا کنون بوظائف خود رفتار ننموده و برنامه‌های معطل را اجرا ننموده‌اند.
۲ـ برای استقرار دفتر پست و تلگراف دهلران که مرکز فرمانداری است چه اقدامی معمول شده است.
۳ـ برای تأسیس دفتر پست در بخشهای پشتکوه چه فعالیتی تا کنون شده است.
۴- برای تغییر وضع مبادلات پست شهرستان مهران به شهرستان دهلران و بالعکس با وسائل موتوری چه اقدامی فرموده‌اند ضمنا بایستی به استحضار برسانم که غرض از ارتباط پست بین مهران و دهلران فرمانداری هستند و تابع فرمانداری کل ایلام هستند خیلی متشکرم که ابراز لطف فرمودید و به عرایض بنده توجه فرمودید.
رئیس ـ آقای مهندس ستوده بفرمائید.
مهندس ستوده (وزیر پست و تلگراف و تلفن) ـ با کسب اجازه از مقام ریاست مجلس شورای ملی و نمایندگان محترم. جناب آقای کبیری سؤالی درباره ارتباطات ایلام فرمودند که بعرض نمایندگان محترم میرسانم راجع به استقرار تلفن در شهر ایلام همانطور که خودشان فرمودند تأسیسات دویست شماره تلفنی در آنجا مستقر شده است و در سال جاری ۱۹۳ شماره آنهم کار می‌کند و البته طرحی در دست اقدام است که در اوایل سال جاری صد هزار شماره تلفن خودکار خریداری خواهد شد و در تمام نقاط و شهرستانها مستقر خواهد شد و از این نظر واقعا نظرشان تأمین است و وقتی هم که بنده عرض می‌کنم تلفن خریداری خواهد شد سفارش داده شده نه اینکه یکماهه
بیاید و یکماهه هم تلفن گذاشته شود این کار زمانی لازم دارد برای مناقصه زمانی برای ساختن ساختمان مرکز تلفن و برقراری تلفن البته به موازات این طرح، طرح دیگری هم در دست اقدام است برای نقاط سرحدی و همانطوریکه آقای مهندس سمیعی وعده فرمودند این طرح، طرح بزرگی است و ۳۸۴ کیلومتر سیم کشی هوائی مدرن است که از رضائیه شروع می‌شود به میاندوآب و مهران و دهلران و در حال حاضر در قسمت رضائیه و میاندوآب تیرها کوبیده شده سیم کشی شروع شده و به مهران و دهلران خواهد رسید و مقر ارتباط این سیم کشی هوائی به مرکز شاهرههای مخابراتی کشور که در کرمانشاه و تبریز خواهند بود و سیستم مراکز بین کرمانشاه و تهران است که بتمام دنیا ارتباط پیدا می‌کنند (کبیری ـ تا کی ؟) همانطور که عرض کردم این طرحی است که همانطوریکه جناب آقای سمیعی وعده فرمودند شروع می‌شود و همانطور که خودتان اطلاع دارید باید تیرها کوبیده بشود و سیم‌ها از خارج خریداری شده و سیستم کاریر را هم میدانید از خارج باید خریده شود در ایران وجود ندارد و تمام اینها باید نصب بشود و مسلما این طرح محال است یکساله تمام بشود البته یکسال است که شروع شده و یکسال دیگر هم کار دارد تا مستقر بشود راجع به پست دهلران باید عرض کنم دفتر پستی هست و یک فرستنده تلگرافی هم در آنجا مستقر می‌شود به کرمانشاه دستور داده شده که در آنجا بگذارند که که ارتباط بین دهلران و کرمانشاه و اهواز برقرار شود. قسمت دیگر راجع به قراء و قصبات شهرستان ایلام بود همانطوری که اطلاع دارید با کمک سپاهیان دانش صندوقهای پستی به تمام قراء و قصبات فرستاده می‌شود و یا یک ماه دیگر تعداد زیادی از این صندوقها توزیع خواهد شد و در این مناطق تا اندازه‌ای ارتباط پستی دائر خواهد شد قسمت آخر سؤال سر کار راجع به ارتباط بین دهلران و مهران بود همانطوری که خودتان از همه بیشتر اطلاع دارید جاده آنجا واقعا جاده خوبی نیست و وسائل موتوری در آن جاده نمی‌تواند کار کند و فعلا وزارت پست و تلگراف از جیپ‌های ژاندارمری و مرزبانی استفاده می‌کند و مسلما بدانید که در نظر دارد و با وزارت راه هم صحبت شده که این جاده درست بشود و ارتباط برقرار شود. ولی الان ارتباط از طریق دهلران به اندیمشک هست همانطوری که فرمودند شما می‌خواهید ارتباط دهلران و مهران را از طریق ایلام برقرار بکنید شما که میدانید چقدر مشکل است و مناطق آنجا چقدر کوهستانی است و مسلما بدانید که نه تنها در این منطقه بلکه برای تمام کشور یک برنامه هائی موجود است و هیچ نقطه‌ای نیست که فراموش شده باشد البته باید خدمتتان عرض کنم که ایران مملکت وسیعی است شهرها از هم دور افتاده‌اند و کوهستانی است و داشتن یک ارتباط کامل و مجهز بسیار گران تمام می‌شود و واقعا مشکل است و نباید مقایسه بشود با ممالکی که شهرها نزدیک بهم هستند و مسطح هستند با وجود این وزارت پست و تلگراف وظیفه خود میداند که ارتباط بین شهرستانها را از هر نظر تأمین بکند و شب و روز مشغول این کار است امیدوارم که نظر نمایندگان محترم تأمین شود و هیچ اشکالی از نظر ارتباطات وجود نداشته باشد. (احسنت ـ احسنت).
صفی پور ـ آقای کبیری سؤالی از وزارت راه بفرمائید که ابتدا جاده درست شود.
مهندس معینی ـ آقای وزیر پست و تلگراف بسیار مرد شریفی هستند (صحیح است).
رئیس ـ آقای کبیری بفرمائید ولی دو دقیقه بیشتر از وقت شما باقی نمانده است.
کبیری ـ چون بنده اعتماد بحسن نیت آقای وزیر پست و تلگراف دارم (صحیح است) و اطمینان دارم اگر تعهدی بفرمایند انجام خواهند داد فعلا مطلبی که بنده می‌خواستم تذکر بدهم این است که بین این دستگاهها باید همکاری باشد به انتظار این که یک روز ما وسیله پیدا کنیم و تیرهای آهنی را از ایلام به شاه آباد مستقر کنیم این وعده خیلی دوری است بنده تسهیلاتی فراهم خواهم کرد که از کامیونهای ارتشی در اختیار شما گذاشته شود تیرهای آهن هم موجود است پارسال هم همین عرض را کردم متأسفانه اجرا نشد سیم هم فعلا موجود است تقاضا می‌کنم تسریع بشود یکی دیگر هم موضوع ارتباط پستی است بین مهران و دهلران همانطور که قبلا بنده با معاون جنابعالی هم صحبت کرده‌ام واقعا باید از دستگاه ژاندارمری استفاده کرد جیپ‌های ژاندارمری و وسائل ارتباطی آنها هر روز از مهران به دهلران رفت و آمد می‌کند می‌شود پست‌ها را به اینها داد و اینها پست را یک روزه میرسانند اما سابق با قاطر حمل می‌شد و ۱۵ روزه می‌رسید این کار صحیح
نیست یک مطلب دیگر که مورد تقاضای بنده است که دفاتر پستی در سایر بخشها دایر بشود نه بخشهای بزرگ که الان دفاتر پستی دارند به این موضوع هم عطف توجه بفرمائید دستور مقتضی صادر بفرمائید که هر چه زودتر دفاتر پستی در سایر بخشها که ده بخش است این دفاتر تأسیس بشود. که کارهای مردم انجام شود متشکرم
۵ـ سؤال آقای سعید وزیری راجع به تعداد کارگران بیمه شده و وضع بیمارستان سازمان بیمه‌های اجتماعی اصفهان و جواب آقای وزیر کار.
رئیس ـ سؤال آقای سعید وزیری از وزارت کار مطرح است آقای سعید وزیری بفرمائید
سعید وزیری ـ عرض می‌شود سؤال بنده روشن است بعد از اینکه جناب آقای وزیر کار جواب فرمودند بنده توضیحاتی عرض خواهم کرد سؤال بنده این است که متمنی است به دولت ابلاغ فرمائید که جواب سؤال زیر را به اطلاع مجلس شورای ملی برسانند.
۱ـ تعداد کارگران بیمه شده کشور تا اول دیماه ۱۳۴۳ چند نفر بوده است؟
۲ـ تعداد مزبور به چه نسبتی با مجموع کارگران کارگاههای مشمول قانون بیمه‌های اجتماعی کشور دارد؟ (چند در صد کل کارگران است ؟)
۳ـ وضع بیمارستان جدید التأسیس بیمه‌های اجتماعی کارگران اصفهان اکنون چیست؟
(از نظر پرسنلی ـ کادر ـ فنی ـ تعداد بیمارانی که هر روز بستری و یا بطور سرپائی درمان می‌شوند).
رئیس ـ آقای وزیر کار تشریف بیاورند.
وزیر کار و امور اجتماعی (خسروانی) ـ همانطور که جنابان آقایان وکلاء مستحضرند سازمان بیمه‌های اجتماعی سازمانی است که از محل درآمد حق بیمه‌ای که از کارفرما و کارگر گرفته می‌شود و طبق مقررات قانون بمصرف می‌رسد این سازمان خوشبختانه یکی از سازمانهای وسیعی است که در سال گذشته ۱۷۰ میلیون تومان بودجه داشته و خرج کرده و البته آنها را چاپ کرده‌ایم که بعدا به اطلاع نمایندگان محترم خواهد رسید و خوشبختانه تنها دستگاهی است که بهیچ عنوان از دولت کمک نگرفته و حتی حقوق گمرکی و عوارض راهم پرداخت کرده است (صحیح است) سؤالی که جناب آقای سعید وزیری مطرح فرمودند سازمان بیمه‌های اجتماعی بموجب لیست هائی که در درمانگاهها و شعب نمایندگیهای این سازمان موجود است ۳۳۸۵۰۵ نفر کارگر بیمه شده دارد و با توجه به اینکه عده‌ای هستند از کارگران راهسازی قریب ۲۷ هزار نفر که اینها بیمه‌های تدریجی هستند یعنی از مزایای بازنشستگی فعلا استفاده نمی‌کنند و بیست هزار نفر هم امسال بر تعداد بیمه شدگان اضافه شده که جمعا با خانواده آنها برای اینکه کسانی که تحت تکفل کارگر هستند از مزایای بیمه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند جمعا یک میلیون و پانصد هزار نفر بیمه شده داریم. در مورد لیست بیمه شدگان بر دو قسمت است یکعده‌ای بموجب ماده ۵ قانون بیمه‌های اجتماعی یعنی کسانیکه بیمه بوده‌اند و بیمه شان ادامه خواهد یافت نسبت تعداد اینها ۳۸۲ هزار نفر است که نسبت تعدادی که بیمه شده‌اند ۳۶۵۵۰۰ نفر تقریبا ۹۵ در صد کسانی که بموجب ماده ۵ می‌بایستی بیمه شوند بیمه شده‌اند ولی اگر بنسبت مجموع کارگرانی که بایستی بیمه بشوند در نظر بگیریم بموجب آخرین آماری که نیروی انسانی وزارت کار تهیه کرده بایستی ۵۳۴۹۰۰ نفر بیمه شوند. اگر به این نسبت بگیریم ۶۸ در صد بیمه شده‌اند مسلما بقیه را بیمه خواهیم کرد. مخصوصا که رهبر انقلابی ما شاهنشاه عظیم الشأن در بیاناتی که در ششم بهمن فرمودند لزوم تعمیم بیمه‌های اجتماعی را به این شرح تشریح فرمودند «اجتماع مترقی ایران لازم خواهد داشت که بیمه‌های اجتماعی در هر قسمتی و بهر طبقه‌ای سرایت بکند و هر فرد ایرانی که بدنیا می‌آید و تا روزی که چشم از این دنیا برمی بندد یک طوری خودش را تحت سایه و حمایت بیمه‌های اجتماعی محفوظ بداند البته در قسمتهای دولتی بازنشستگی دارد ولی افراد دیگر ملت ایران که کارمند دولت نیستند باید بیک طریقی بیمه شوند و ایام کهولت و پیری خود را در رفاه و آسایش بسر برند» این فرمایشات رهبر انقلابی است. طبیعی است که باید هر فردی بموجب قانون حمایت بشود (صحیح است) وزارت کار و سازمان بیمه‌های اجتماعی خودش را موظف میداند بموجب قانون کار همه کارگران را بیمه کند کارگر هم کسی است که مزد یا حقوق دریافت می‌کند هیچ فرقی نیست بین مزد و حقوق (صحیح است) و در سایر موارد هم همه جا گفته شده است حقوق، آن آگهی هم که اخیرا منتشر شده برای
کارمندان دفتری کارگاههای بیمه شده مسلما آنها را هم بیمه می‌کنیم (احسنت) زمانیکه دولتها یا وزراء از اقدامات قانونی که نموده‌اند منصرف بشوند گذشته است (صحیح است) ما افتخار می‌کنیم بموجب اصل نهم و اصل بیست و چهارم مرامنامه حزب ایران نوین تعمیم بیمه‌های اجتماعی مرامنامه ماست (صحیح است، احسنت) و برنامه این دولت بوده و به تصویب مجلسین رسیده و بمورد اجرا هم خواهیم گذارد بدون تردید (صحیح است) همانطور که نمایندگان محترم میدانند نابسامانیهائیکه در گذشته بود انحصار قدرتها و سیاست‌ها، عده‌ای معدود به اکثریت ملت ایران حکومت می‌کردند تذکرات شاهانه در مدت گذشته مورد توجه قرار نگرفت شاهنشاه با انقلاب ششم بهمن اوضاع را زیر و رو کردند و امروز شما نمایندگان اکثریت که در حقیقت اقلیت سابق بودید در این مجلس نشسته‌اید و ما افتخار داریم که امروز مجلس ما مجلس بتمام معنی ملی است (صحیح است) حزب ایران نوین مولود این انقلاب است (صحیح است) پیشروان طبقه تحصیل کرده، کارگر، زارع چون هدف مشترک بدست آورده‌اند بدون اینکه عده معینی بنشینند و حزبی بوجود بیاورند پیشروان گروههای مختلف اجتماع چون هدف مشترکی بدست آورده‌اند تشکیل حزب ایران نوین را دادند و حزب ایران نوین در حقیقت نماینده اکثریت است ما بکلیه کسانیکه معتقد به اصول منشورهای انقلاب هستند احترام می‌گذاریم (صحیح است) ولی ضد انقلاب که پایگاه مادی خود را از دست داده سعی دارد در اجتماعات بنوع دیگر وارد بشوند ولی باید بدانند زمان ارتجاع و خرابکاری گذشته است (احسنت) ما بشدت با کسانیکه در راه پیشرفت حزب که همان مرام انقلابی ماست مرام انقلاب ششم بهمن است در کادر منشورهای انقلاب ششم بهمن است صمیمانه همکاری خواهیم کرد و بهیچ عنوان تحت تأثیر قرار نخواهیم گرفت و برنامه حزبی را بمورد اجرا خواهیم گذارد (احسنت). قسمت دوم سؤالشان در مورد بیمارستان اصفهان بود که چون مفصل است و ارقام و آمار دارد باید از روی کاغذ بخوانم. چون ارقام ریزی دارد که بعرض نمایندگان محترم میرسانم.
بیمارستان دارای قسمتهای زیر است:
۱ـ قسمت امور مالی و اداری شامل دفتر، کارگزینی، حسابداری، تدارکات و انبارها که جمعا با ۱۶ نفر کارمند اداره می‌شود البته این بیمارستان همانطور که آقایان استحضار دارند ۵۰۰ تختخوابی است برای ۳۰۰ تختخواب بعدا مجهز خواهد شد و فعلا ۲۰۰ تختخواب آن دائر است برای اینکه بیشتر از این نیاز نداریم البته موافقت هم کردیم در یک قسمتش بیماران شهری بموجب تعرفه ایکه بیمه‌های اجتماعی تعیین خواهد کرد بتوانیم بخوابانیم.
۲ـقسمت حفاظت و سرویس‌ها جمعا شامل ۱۵ نفر دربان ـ نگهبان ـ باغبان و راننده آمبولانس.
۳ـ قسمت رختشویخانه که با ۱۲ نفر اداره می‌شود.
۴ـ قسمت امور غذائی و آشپزخانه که با ۱۴ نفر اداره می‌شود
۵ـ قسمت راهنمائی ـ پذیرش و بایگانی پزشکی که فعلا بوسیله ۵ نفر اداره می‌گردد.
۶ـ قسمت تمیز کاری و نظافت که در حال حاضر با ۳۲ نفر اداره می‌گردد.
۷ـ قسمت پرستاری که فعلا با ۶۲ نفر پرستار ـ بهیار و کمک پرستار اداره می‌شود.
۸ـ قسمت پزشکی شامل بخشهای داخلی ـ جراحی ـ زنان و زایمان ـ کودکان ـ چشم و گوش و حلق و بینی با ۱۰ نفر پزشک و ۳ نفر قابله.
۹ـ آزمایشگاه با ۶ نفر پزشک متخصص و ۴ نفر تکنسین و ۲ خدمتگزار.
۱۰ـقسمت رادیولوژی با یکنفر پزشک متخصص و دو نفر تکنسین و یکنفر خدمتگزار.
۱۱ـ داروخانه با ۲ نفر دکتر داروساز ۲ نفر کمک دارو ساز. ۲ نفر خدمتگزار.
به این ترتیب تعداد کل کارکنان مرکز درمانی رضا پهلوی بالغ بر ۱۸۷ نفر است ولی یکنفر پزشک متخصص در جراحی استخوان (آرتوپدی) کم داریم و تعدادی پرستار هم مورد نیاز است که بزودی استخدام و مشغول بکار خواهد شد. تشکیلات و کادر فعلی بیمارستان برای بستری نمودن تا ۲۰۰ نفر بیمار کافی است و در حال حاضر تعداد بیماران بستری حدود ۱۵۰ نفر می‌باشد و تعداد بیمارانیکه بطور اورژانس و یا برای معالجات سرپائی و یا آزمایشات لابراتوری و رادیو گرافی مراجعه نموده و بدون بستری شدن از وسائل مرکز درمانی رضا پهلوی
استفاده می‌نمایند بطور متوسط ۱۳۰ نفر در روز می‌باشد.
(دکتر سعید ـ یکی از بیمارستانهای مجهز ایران است)
مفتخرم بعرض آقایان برسانم که سازمان بیمه‌های اجتماعی ۱۲۰ واحد درمانی دارد و ۲۸۰۰ تختخواب شخصی در اختیار دارد و تعداد زیادی هم با بیمارستانهای خصوصی قرار داد بسته و بموجب آئین نامه‌ای که تهیه شده بیمارستان بسیار خوب اداره می‌شود و امیدوارم که جنابان آقایان نمایندگان فرصت این را بفرمایند که در ایام تعطیلات عید این بیمارستان را از نزدیک بازدید بفرمایند اگر واقعا هم در هر قسمت نواقصی باشد ما با کمال میل بررسی خواهیم کرد و ما از انتقاد نمی‌رنجیم ولی انتقاد باید سازنده باشد (احسنت) انتقاد باید وقتی گفته می‌شود اقلا اگر راه را نشان نمی‌دهد حقیقت گفته بشود (احسنت) مطالبی را سروته اش را خراب کردن و یک نتیجه ناقص گرفتن صحیح نیست این را انتقاد نمی‌گویند هر مطلبی که گفته می‌شود و هر انتقادی که می‌فرمایند و در شأن مجلس شورای ملی است قبول خواهیم کرد ولی انتقادی که بر مبنای سازندگی باشد بر مبنای جلوگیری از پیشرفت کار نباشد چون برخلاف منشور انقلاب و مرامنامه حزب ایران نوین هیچگونه ترتیب اثر نخواهد داد (احسنت)
رئیس ـ آقای سعید وزیری.
سعید وزیری ـ خیلی متشکرم از جناب آقای وزیر کار در اوائل فرمایشاتشان متشکرتر بودم و در اواخر فرمایش تردید می‌کنم در تشکر ولی معهذا متشکرم (خواجه نوری ـ قسمت آخر مربوط بجنابعالی نبود) سؤال را از روی صورت جلسه می‌خوانم عرض بنده این بود در آن جلسه‌ای که سؤال کردم که بنده در اجتماعات کارگری آدم سرشناسی نیستم ما آشنایانی داریم نمایندگان کارگران در قسمت کار کارگران با جناب آقای صائبی یا افراد دیگر صحبت می‌کنم بعضی کارگران هستند که ناراضی هستند ناراضی بودن هم مربوط به بیمه‌های اجتماعی یا وزارت کار نیست مربوط به پاره‌ای مقررات هست یک مقداری مربوط به وضع کارگاههاست یعنی بعضی از کارگاهها در دادن لیست به بیمه‌های اجتماعی تردید می‌کنند (صحیح است) خوشبختانه من عادت دارم به آمارگیری در بعضی از کارگاهها که گفته می‌شود جناب آقای اوزار شما فرض بفرمائید یک کارگاه بسیار بزرگ یا یک کارگاهی را می‌شناسید بنده به معنی اعم عرض می‌کنم و نظر کارگاهی که شما می‌شناسید و آقا می‌شناسند نیست من آن کارگاهی را می‌گویم که اصلا خودم نمی‌شناسم اما کارگری فی المثل در اتوبوس بمن می‌گوید که من کارگر نانوائی هستم می‌گوید این نانوائی که باید با ۸ نفر کارگر و خمیرگیر و شاطر اداره بشود و طبق مقررات مشمول مقررات بیمه‌های اجتماعی بشود آخر ماه وقتی لیست می‌دهد سه کارگرش را بیرون می‌کند در آنموقع که بازرس بیمه‌های اجتماعی مراجعه می‌کند عملا کارگاه را با ۵ نفر کارگر می‌بیند که عملا مشمول مقررات بیمه‌های اجتماعی نیست و به این ترتیب نه حق کارگر باقی می‌ماند نه حق بیمه‌های اجتماعی را می‌دهند بنده نفهمیدم در کجای این انتقاد سازنده نبوده است و خرابکاری بوده است بنده چون در حرف زدن رعایت همه قسمتها را می‌کنم قطعا فرمایش جناب آقای وزیر کار معطوف بعرض بنده نبوده است (وزیر کار ـ بهیچ وجه) و احتمالا جواب انتقادهای متعددی را می‌دادند (صحیح است) سازمان بیمه‌های اجتماعی همینطور که فرمودند چون بنده سؤال را یک سؤال پارلمانی کرده بودم و جناب آقای وزیر کار چنین مصلحت دیدند که مسئله را از زاویه معتقدات حزبی مطرح بفرمایند و حال آنکه بنده اصولا سؤال را از دیدگاه مسئله حزبی سؤال نکرده‌ام از جهت یک نماینده از دولت سؤال کرده بودم، علی ایحال جواب هائی که فرمودید در جای خودش صحیح بود یعنی از حیث عدد و رقم که ایشان دادند طبق آمارهائی که منتشر شده است رسما اعتقاد دارم و جوابهای ایشان هم منطبق با ارقام و اعداد بود و مادام که من رقم تهیه نکرده‌ام که مبتنی با اسناد و مدارک باشد که خلاف فرمایش ایشان را ثابت کند حقا باید تأیید کنیم و تأیید هم می‌کنم (احسنت) علت سؤال بنده این است که جناب آقای وزیر کار سازمان بیمه‌های اجتماعی که الآن دیگر اسمش بیمه‌های اجتماعی است و دیگر کارگران نیست و بحق هم چنین است و باید اینطور باشد این یک سازمانی است که در واقع می‌بایستی در طول سالهای آینده بتواند کار بیمه‌های اجتماعی تمام مملکت را در برگیرد و اگر جناب آقای صائبی نماینده محترم کارگران اگر قرار بشود در سازمان بیمه‌های اجتماعی طوری عمل بشود که کار با
ریخت و پاش و خدای نخواسته با بی اعتقادی با آنچه جناب آقای وزیر کار حداکثر اعتقاد را به آن دارند و خودشان مفتخر هستند که یکی از خدمتگزاران صدیق و مجریان باوفای منویات اعلیحضرت همایون شاهنشاه هستند (صحیح است) و من هم برای ایشان تنها لااقل همین یک افتخار را کافی میدانم که ایشان یکی از خدمتگزاران صدیق شاهنشاه هستند (صائبی ـ مطلب لیستی که فرمودید صحیح است و بعضی کارفرماها لیست مخدوش به سازمان می‌دهند) جناب آقای صائبی نماینده محترم کارگران (خانم دکتردولتشاهی ـ ایشان نماینده طهران هستند) سرکار خانم دکتر دولتشاهی میدانید که بی ربط عرض نمی‌کنم در شأن ایشان بهتر بوده است این سؤال تا در شأن بنده، علت وجودی ایشان این است و درست بهمین مناسب بنده این سؤال را کردم و بنده بمناسبت نماینده کارگری این صحبت را نمی‌کنم من هم نماینده ایران هستم دارم صحبت می‌کنم اگر امر دائر بشود درباره حقوق زن اینجا صحبت بشود جنابعالی بیشتر حق تقدم دارید (دکتر الموتی ـ جنابعالی هم بی حق نیستید راجع بحقوق زن می‌توانید صحبت بکنید) عرض می‌شود در مورد مسئله بیمارستان اصفهان همانطوری که سؤال کردم جناب آقای وزیر کار در این بیمارستان از قرار معلوم طبق این نشریه‌ای که سازمان بیمه‌های اجتماعی این را بعنوان یکی از شاهکارهای خودش برای همه ما فرستاده است (نشریه‌ای را ارائه نمودند) آنروزی که این را پست برای من آورد این سؤال را کردم وجود این نشریه دلیل ریخت و پاش است یک شاهی یک شاهی و صد دینار، صد دینار از کارگر حق بیمه می‌گیرند و من میدانم با چه زحمتی و با چه اشکالی وصول می‌کنند و با چه اشکالی اینها را عادت داده‌اند به اینکه حق بیمه کارگران را پرداخت بکنند حالا این پولها را بیاورند مجله با کاغذ گلاسه چاپ بکنند بنظر من گناه نابخشودنی است این ولخرجی است (صائبی ـ ولخرجی نیست) بنده در این مطلبی که صحبت می‌کنم جناب آقای صائبی تخصص دارم این هم یک مجله است (نشان دادند) این تمام کاغذش کاهی است جناب آقای احتشامی آقای معتمدی میدانند (دکتر الموتی ـ طبق قانون طبع این نشریه‌ها ممنوع شد) این را روی کاغذ کاهی چاپ کرده‌اند فقط برای تعلیم و تربیت برای مردم این را چاپ می‌کنند در اینجا اسم از کسی نیاورده و تبلیغ نمی‌کنند فقط برای این است که مطلبی بنویسند ولی اینکه روی کاغذ گلاسه چاپ می‌کند پول را بهدر می‌دهد روی این کاغذ گرانبها پول بهدر می‌رود و بحق بتمام کارگران لطمه می‌زند این پولها را باید صرف دارو بکنند صرف درمان بکنند نباید خرج تبلیغات بکنند از پول کارگران یک مقداری بانک رفاه کارگران درست کرده‌اند شاید کار خوبی است البته شما یک روزهائی دارید یک پس اندازهائی دارید شاید ممکن نبوده است که از این پس اندازها بنحو دیگر بهره برداری بشود اول فکر تأسیس بانک رفاه کارگران از این محل شده است تشخیص داده‌اند که مقتضی اینطور است فکر کرده‌اند که یک پولی جمع شده است سرمایه گذاری کنیم که این ذخیره‌ها بیشتر بشود و این منظور با داشتن این نشریه کاملا منافات دارد، این نشریه بیست سی هزار تومان خرج برداشته، من برای شما ورق می‌زنم ملاحظه فرمائید، تمام کاغذ گلاسه است، کاغذ عالی است، مطلبش چیست، بنده اهل آمارم، در این کار تخصص و مطالعه دارم، آمار دادن که این حرفها را ندارد، بنده در دفاع از لایحه بودجه کشور گفتم که آمار دادن حرف نمی‌خواهد.
رئیس ـ آقای سعید وزیری پانزده دقیقه وقت شما تمام شد.
سعید وزیری ـ بنده از مجلس استدعا می‌کنم پنج دقیقه وقت به بنده بدهند عرایضم را تمام کنم (نمایندگان ـ بفرمائید) متشکرم:
بنده عرضم مربوط به این نیست که وزارت کار بد کار می‌کند بلکه مربوط به این است افرادیکه تک تکی در پستهائی قرار می‌گیرند برای ابقای خودشان یا برای اینکه وظیفه خودشان را خوب نمیدانند مثل اینکه نمی‌فهمند سازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران یک شاهی یک شاهی این پولها را جمع می‌کند، یکی از اصول ششگانه انقلاب اینستکه کارگران ما در سود ویژه کارگاهها شریک هستند و این در دنیا بی نظیر است و یا کم نظیر است و این یک کار انقلابی است که ما در مملکتمان کرده‌ایم در مملکتی که ملتش تا این حد پیشرفته است و این نوع حکومت می‌کند بگذارید اگر حمل بر هیچ نوع مداهنه نشود عرض کنم پادشاه مملکت آنقدر توجه دارد بکارگران که
این اصل را در میان شش اصل انقلابی مقرر فرموده‌اند که کارگران در سود کارگاهها شریک هستند پس بی شک این جرم و گناه است که اینها در بیمه کردنشان یا ندادن حق بیمه شان یا خدای نکرده در خرج کردن و نفله کردن این پولها رعایت آن نظر شاهنشاه نشود، جناب آقای خسروانی ارقام و اعدادی که دادید کافی بود مخصوصا با لحن وطن پرستانه و جدی که اخطار کردید ما حق بیمه را وصول می‌کنیم میخواهم عرض کنم یک مقدار زیادی که بنده این سؤال را کردم به این علت بود که یک مقام رسمی اعلام کند که حق بیمه کارگران باید وصول شود و آنهائیکه باید این حقها را بدهند باید بدهند این نمی‌شود که حق بیمه را ندهند و بعد بگوئیم ما کرگران را در منافع کارگاهها سهیم می‌کنیم (صحیح است) البته وقتیکه بنده این سؤال را می‌کنم و جنابعالی این جوابهای قانع کننده را می‌دهید باید این را انتقاد را بکنم به آن دستگاههائیکه با شما کار می‌کنند و خدا نکرده قصور می‌کنند، البته با چاپ یک مجله حساب مملکت بهم نمی‌خورد و این چیز مهمی نیست، ده، پانزده هزار تومانی که شما در این راه خرج می‌کند مهم نیست، وقتی که شما چند میلیون تومان خرج دوای کارگران را می‌دهید (وزیر کار ـ ۱۴ میلیون تومان) و این واقعا غرور آمیز و افتخار آمیز است در مملکتی که کارگران هیچ پناهگاهی نداشتند شما رقم دادید که ۱۴ میلیون تومان پول دوای کارگان می‌دهید، این قابل تقدیس است و این امید بخش است برای حالا و آینده مملکت چاپ یک مجله این مملکت را بهم نمی‌زند این را برای این عرض می‌کنم که یادآوری بفرمائید بدستگاههایتان که حتی از این خورده ریزها هم جلوگیری بشود. بسیار متشکرم. (احسنت).
رئیس ـ آقای خسروانی.
خسروانی (وزیر کار) ـ از فرصتی که جناب آقای سعید وزیری به بنده دادند که توضیحات بیشتری بدهم بسیار متشکرم مطالب نماینده محترم قسمت اعظمش صد در صد مورد تأیید من است، باید از این خرجها و ریخت و پاش‌ها جلوگیری شود (احسنت) و بنده در این مورد دستور خواهم داد البته ضروریست مطالب و اقداماتی که انجام می‌شود برای اطلاع نمایندگان محترم و عموم ملت منتشر بشود ولی روی کاغذ کاهی (احسنت) و ضمنا اضافه می‌کنم این مجله که ملاحظه می فرمائید برای روز افتتاح بود اگر خاطرتان باشد روز افتتاح مصادف بود با روزی که پادشاه بلژیک به ایران می‌آمدند و در این مورد می‌گویم صد در صد با نظر شما موافق هستم، نظر ما این است نظر دولت این است که از تمام این گونه مخارج زاید جلوگیری بشود و صد در صد مورد تأیید بنده هم هست در مورد حق بیمه تصدیق می‌کنم جناب آقای سعید وزیری متأسفانه بعضی از اشخاص هستند که روح صنعتی نداشته و وارد نیستند و تشخیص نمی‌دهند که دادن حق بیمه ضروریست و بعضی اوقات این کار را می‌کنند ولی اینها بماند نمی‌کنند بخودشان بد می‌کنند من نمیدانم چطور وجدان این اشخاص راضی می‌شود که پولی را از حقوق کارگر کم کنند ولی در لیست اسم آن کارگر را حذف کنند و من این را متأسفانه تأیید می‌کنم که وجود دارد (خواجه نوری ـ حق کارگران را ضایع می‌کنند) اما ما آنهائی را که حق کارگران را ضایع می‌کنند تعقیب می‌کنیم برای اینکه دادن لیست مجعول تقلبی باعث تعقیب است و در این مورد نظر جنابعالی صد در صد مورد تأیید است و ما اقدام خواهیم کرد که این حق بیمه‌ها را وصول کنیم جناب آقای سعید وزیری فرمودند که یکی از دوستان گفته بودند که سازمان اخطاریه می‌فرستد می‌خواستم عرض کنم سازمان مالیات جمع نمی‌کند سازمان علی الرأس تشخیص نمی‌دهد سازمان بموجب لیستی که حقوق پرداخت می‌شود ۱۸ در صد آنرا می‌گیرد پنج در صد از حقوق کارگر و سیزده در صد از کارفرما کسانی که بموقع لیست بفرستند و امضای کارگر داشته باشد سازمان دلیلی ندارد که اعتراضی داشته باشد مگر اینکه آنطور که آقای سعید وزیری فرمودند باشد که نام کسانی را از لیست حذف کنند در این جور موارد ما مجبوریم برآورد کنیم. در موقعی که برآورد می‌شود اگر اشتباهی شده باشد یا اشکالی داشته باشد بموجب ماده ۳۱ اجازه داده نیشود ظرف بیست روز شکایت بشود و به آن رسیدگی بشود و تجدید نظر بشود در تجدید نظر نماینده خودشان، وزارت کار بیمه‌های اجتماعی و نماینده کارفرما حضور دارند که رسیدگی می‌کنند ولی چرا باید لیست ناقص و یا لیستی بفرستند که دچار این دردسر بشوند و اگر هم لیست نفرستند ما با تشخیص برآورد می‌کنیم و برایش اجرائیه صادر می‌کنیم مطالبات ما
جناب آقای سعید وزیری اسناد لازم الاجرا است، اول ابلاغ می‌کنم کسانیکه نپردازند به اجرا خواهیم گذاشت، لایحه حمایت صنعتی که چندی پیش خودم شخصا آوردم و از دفاع کردم و به تصویب رسید به این منظور بود که نتوانند بعنوان بستن کارخانه پول دولت و پول بیمه‌های اجتماعی کارگران را ندهند و بگویند که کارخانه بسته است، اگر نتوانند کارخانه را اداره کنند ما خودمان باز خواهیم کرد، حق بیمه‌های اجتماعی حق عمومی است و مال طبقه زحمتکش است و صد در صد مورد تأیید ماست در مورد اینگونه خرجهای زاید نیز نظر جنابعالی را تأیید می‌کنم و حتما جلوگیری خواهیم کرد ـ (احسنت).
۶ ـ مذاکره در طرح پیشنهادی راجع به حمایت از بیماران مبتلا به سرطان و ارجاع بکمیسیونهای مربوط.
رئیس ـ طرح قانونی راجع به حمایت از بیماران مبتلا به سرطان مطرح است قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
طرح قانونی آقایان نمایندگان راجع بحمایت از بیماران مبتلا بسرطان.
ریاست معظم مجلس شورای ملی
بطوریکه آقایان نمایندگان محترم استحضار دارند در دیماه سال ۳۳ قانونی جهت حمایت مسلولین بتصویب رسیده است نظر به اینکه بیماری خانمانسوز سرطان بمراتب خطرناکتر از سل می‌باشد امضاء کنندگان ماده واحده زیر را برای حمایت از مبتلایان بسرطان بقید دو فوریت پیشنهاد و تقاضای تصویب آنرا داریم.
ماده واحده ـ کلیه حقوق بگیران از خزانه دولت و شهرداریها و بنگاهها و شرکتها و مؤسسات وابسته بدولت و کارگران کارخانجات و کارمندان بانکها که بوسیله مقامات رسمی وزارت بهداری مبتلا به سرطان شناخته شوند در تمام مدت بیماری و معالجه در صورتیکه قادر به انجام کار نباشند حقوق آنها قطع نخواهد شد و مدت مزبور جزو خدمت رسمی و قانونی آنان محسوب می‌شود.
حیدر صائبی ـ مهندس پروشانی ـ صالح شاخوئی ـ ناصر کنگرلو ـ مهندس صائبی ـ فیصلی ـ پاینده ـ دکتر کیان ـ پروین ـ مرتضوی ـ مجد ـ دکتر اعتمادی ـ دکتر عدل طباطبائی ـ کلانتر هرمزی ـ شیخ الاسلامی ـ نوربخش ـ دکتر رهنوردی ـ معتمدی ـ صدری کیوان ـ طهماسبی ـ مهندس آراسته ـ دکتر مهدی زاده ـ ارسنجانی ـ حقشناس ـ حاجی تبریزی ـ میرزاختائی ـ قاسم مرادی ـ محدث زاده ـ مهندس مجتهدی ـ مهندس صدقیانی ـ مهندس عدل ـ ثامنی ـ نجیمی ـ کیهان یغمائی ـ مهندس کمانگر ـ دکتر سامی زاد ـ دکتر الموتی ـ امینی خراجی ـ متولی باشی ـ ذبیحی ـ زرگرزاده ـ اوزار ـ توسلی ـ سرتیپ پور ـ بوشهری ـ جهانشاهی ـ پاکذات ـ پژند ـ ابراهیمی ـ مهندس معینی ـ دکتر خطیبی ـ سرتیپ حکیمیان ـ مجید موسوی ـ دکتراسفندیاری ـ مهندس سمیعی ـ لفوطی ـ امیر احمدی ـ سرهنگ کبیری ـ البرزی ـ روستا ـ دکتر مهذب ـ حبیبی.
رئیس ـ دو فوریت این طرح در جلسه قبل تصویب شده است و حالا کلیات آن مطرح است. مخالفی هست؟ آقای سعید وزیری جنابعالی مخالفید؟
سعید وزیری ـ خیر، موافقم.
رئیس ـ آقای روستا.
روستا ـ بنده پیشنهاد دارم.
رئیس ـ پیشنهاد زیاد است در موقع طرح ماده واحده مطرح می‌شود. به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم از خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
ماده واحده ـ کلیه حقوق بگیران از خزانه دولت و شهرداریها و بنگاهها و شرکتها و مؤسسات وابسته بدولت و کارگران کارخانجات و کارمندان بانکها که بوسیله مقامات رسمی وزارت بهداری مبتلا بسرطان شناخته شوند در تمام مدت بیماری و معالجه در صورتیکه قادر به انجام کار نباشند حقوق آنها قطع نخواهد شد و مدت مزبور جزو خدمت رسمی و قانونی آنان محسوب می‌شود.
رئیس ـ آقای وزیری.
سعید وزیری ـ بنده دو سه روز است که آقایان احساس می‌فرمایند و از صدایم محسوس است که حالم خوب نیست و سرماخوردگی داشتم و دو روز بود که تمام وقت توی خانه خوابیده بودم و آسپرین و دوا خوردم،
چون جناب آقای وزیر کار مرقوم فرمودند که آماده بشوم برای شنیدن جواب سؤال اینستکه آمدم و خوشوقتم بسؤال من موقعی جواب داده می‌شود که مصادف است با روز پرافتخار کارگر که دیروز بود و خیلی خوشحال هستم که موقعیکه سؤال بنده مطرح بود در این باره هم صحبت می‌کنم، عرض بنده این بود که اینجا نوشته است کارگران کارخانجاتی که مبتلا شدند به بیماری سرطان یا هر چی یا فلان ـ (بنده وحشت فراوان دارم از این اسم) بهر حال استدعا دارم مرقوم بفرمایند کارکنان کارخانجات نه کارگران کارخانه چون هم در مظان گرفتاری این بیماری هستند یعنی هر کسی و بالاخص بامفهومی که خانم دکتر دولتشاهی فرمودند که آقای صائبی تنها نماینده کارگران نیستند که تنها مسأله کارگران مطرح باشد اما مطلبی را بعنوان تذکر می‌خواستم عرض کنم باز مربوط به عرایضی است که قبلا عرض کردم جناب آقای خسروانی وقتی که ما با پول ساختمان یک مریضخانه یا هزینه ساختمان یک مریضخانه، لااقل می‌توانیم سه تا مریضخانه مجهز و خوب بسازیم چرا اینکار را نکنیم مریضخانه‌ای در اصفهان ساخته شده است یکی از افتخارات ماست یک مریضخانه بسیار خوب ساختمان بسیار عالی استیل بسیار خوب و با مصالح ساختمانی عالی ولی بنده فکر می‌کنم با این هفده میلیون تومان که خرج کردند می‌شد با ۵ میلیون این را ساخت و حتی بنده بکمک عده‌ای از دوستانمان طرحی تهیه کرده‌ایم که با اجازه مقام ریاست تقدیم خواهم کرد که اصولا انجام ساختمانهای بزرگ بیشتر از یک میلیون تومان را هر دستگاهی که می‌خواهد بکند زیر نظر یک دستگاه معین انجام بگیرد که مصالح ساختمانی و نوع اطاقها و نوع تزئینات و نوع آپارتمان را آن دستگاه تعیین بکند که آیا لازم است که مریضخانه‌ای که می‌سازند مصالحش از چه باشد نه اینکه روکارش از مرمر باشد البته این وسائل و دستگاههای پزشکی و دستگاه رادیولوژی و دستگاه طبی که برای مریضخانه وارد کرده‌اند ارزش دارد لازم است و مقدس است مریضخانه‌ای که برایش ۱۷، ۱۸ میلیون تومان خرج ساختمان می‌کنند خیلی عالی است واقعا افتخار آمیز است اشکالی ندارد در مملکت ما و واقعا باید از این قبیل ساختمانها داشته باشیم مثلا برای اینکه بتوانیم بیماران سرطانی را معالجه کنیم تنها یک مؤسسه تاج پهلوی را داریم که بفرمان اعلیحضرت همایونی در بیمارستان پهلوی تأسیس شده است شما میدانید که از جیب خودشان، جیب مملکت چقدر پول برای این کار خرج شده و چقدر زحمت کشیده شده و طبق رقم و عدد برای معالجه تمام بیماران سرطانی از کارکنان و کارگران اینها پول لازم است (مهندس صائبی ـ این طرح برای معالجه نیست پرداخت حقوق ایام بیماری است) بالاخره فرق نمی‌کند از جیب این مملکت پرداخت می‌شود منظور این است که بایستی جناب آقای مهندس صائبی برای پرداخت هر نوع پولی در مملکت صرفه جوئی بشود بایستی از ولخرجیها جلوگیری کرد تا موفق شد و گرنه طرح را تصویب می‌کنیم بسیار هم مقدس و محترم است ولی بعد بیایند بگویند برای این کار در مملکت پول نداریم بدهیم آیا این صحیح است عرض بنده اینستکه ترتیبی داده بشود که صرفه جوئی شود (احسنت).
رئیس ـ آقای سیفی جنابعالی مخالفید؟
سیفی ـ بنده توضیح دارم.
رئیس ـ مثل توضیح آقای سعید وزیری است؟ بفرمائید.
سیفی ـ در این طرح پیشنهاد شده کلیه حقوق بگیران از خزانه دولت و کارکنان شهرداریها و بانکها و کارگران ما تنها در کارخانجات انجام وظیفه نمی‌کنند بلکه تعداد کارگرانیکه مشمول قانون کار هستند و خارج از جائی کار می‌کنند که اسمش کارگاه نیست اینها در این جا ملحوظ نشده حالا که ما می‌خواهیم یک حقوقی بپردازیم برای کلیه حقوق بگیران مبتلا بسرطان باید فکر همه کارگران را بنمائیم (احسنت) اگر ما بخواهیم این را منحصر بکنیم برای کارگران کارخانجات در نتیجه کارگرانیکه در جاهای دیگر کار می‌کنند از قبیل قالی بافی ـ نانوائی ـ اصناف آنهائیکه کارگر هستند و سالهاست مشمول قانون کار هستند اینها محروم می‌شوند و شایسته نیست مجلس شورای ملی طرحی را تصویب کند که جامع و مانع نباشد بدین لحاظ بنده پیشنهادی نوشتم که با اجازه مقام ریاست تقدیم می‌کنم که اجازه بفرمایند قرائت کنند.
رئیس ـ آقای پاینده فرمایشی داشتید؟
پاینده ـ بنده نیخواستم بعنوان موافق صحبت کنم اگر مخالفی صحبت کند.
رئیس ـ آقای دکتر رهنوردی مخالفید؟
دکتر رهنوردی ـ تذکری داشتم.
رئیس ـ پیشنهادات زیادی رسیده است نظر دیگری در ماده واحده نیست ؟(اظهاری نشد) پیشنهادات رسیده قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نمایم ـ که سطر دوم ماده واحده بشرح زیر اصلاح شود (بجای کارگران کارخانجات) نوشته شود (کارخانجاتی که بیش از ۲۰ نفر کارگر داشته باشند).
عباس روستا ـ عزت الله اوزار.
رئیس ـ آقای روستا.
روستا ـ این پیشنهادی که بنده دادم از این نقطه نظر بود که آقایان اطلاع دارند که اغلب کارگاههای اصناف و پیشه وران چهار، پنج تا ۲۰ کارگر دارند و الان اینها بزحمت دارند خودشان را بیمه می‌کنند و برایشان خیلی مشکل است بنابراین آقایان تصور بفرمائید اگر فی المثل یک کارخانه صابون پزی که یک پاتیل دارد دو سه تا کارگر دارد جمع سرمایه اش ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ تومان بیشتر نمی‌شود اگر قرار باشد که یک کارگری که سرطان گرفت همه مدت عمرش حقوق او را بدهد تکلیف زندگی خودش و زن و بچه اش چه می‌شود، این است که یک توجهی بفرمائید که طوری بشود که بعده‌ای تحمیل نشود والا اگر قرار باشد همه اش (آقای پاکذات توجه بفرمائید) شما از دید چشم خودتان همان صابون پز یا آن بقال یا آن چغال و پینه دوز را هم در نظر بگیرید، آنهم خودش کارگر است اگر درست توجه بفرمائید باید بگوئیم او کارگر تر از کارگر است بدلیل آنکه کارگر هر ساعتی دلش بخواهد می‌آید و هر ساعت دلش بخواهد می‌رود ۸ ساعت بیشتر کار نمی‌کند ولی این کارفرما صبح کله سحر باید بیاید تا نصف شب با تمام گرفتاریهائی که برایش موجود است کار کند این است آقایان توجهی بفرمایند طوری نباشد که این چهار نفر کارفرمائی که اسما کارفرما هستند دارند امرار معاش می‌کنند اینها هم از بین بروند و وقتی زور بهشان آمد ول می‌کنند میروند عقب کارشان نتیجتا باید دولت جور اینها را هم بکشد این است که استدعا می‌کنم تکالیف را روی احساسات معین نفرمائید و طوری بفرمائید که اینها هم از زندگی نیفتند خیلی متشکرم (صحیح است).
رئیس ـ آقای سیفی مخالفید؟
سیفی ـ من خیلی متأسفم که با پیشنهاد جناب آقای روستا که همیشه با کارگران همکاری داشته‌اند مخالفت می‌کنم ولی عدالت خوب چیزی است در هر کاری اگر رعایت عدالت را بکنید خداوند هم همیشه به آن کسی که عدالت را در نظر می‌گیرد از هر نظر کمک می‌کند مرض سرطان الحمدالله به آن حدی که امراض دیگر هست شیوع ندارد امیدوارم که انشاءالله علم طب درمان و معالجه آنرا هم با زحمات فراوان آقایان اطباء کشف بکند و بتواند این مرض خانمانسوز را معالجه بکند ولی جناب آقای اوزار جناب آقای روستا یک طرح که امضاء میفرمائید و صحبت می‌کنید این البته از نظر علاقه انسان دوستی است ولی باید توجه داشته باشید کارخانه‌ای که ۱۹ کارگر دارد با کارخانه ایکه ۲۰۰۰ کارگر دارد فرق نمی‌کند آنها هم انسان هستند اگر ما می‌خواهیم مردم یک مملکتی در مقابل یک چنین امراضی تا حدودی بیمه شوند حق هست در کارگاهی هم که ۲۰ تا کارگر دارد یا ۱۹ کارگر دارد اگر بین ۱۹ نفر یکنفر سرطانی خدای نکرده پیدا شد کارفرما بتواند حقوق او را برای مدت کمی بدهد مضافا به اینکه ما پیشنهاد کردیم کارگرانی که مشمول قانون کار هستند (اوزار ـ پیشنهادی که شده شامل کارگاههای پنج کارگری هم می‌شود) اجازه بفرمائید همانطور که پیش بینی می‌شود در کارگاهی که ۱۰۰۰ تا کارگر کار می‌کند ممکن است در سال یکی، دو تا کارگر سرطانی پیدا شود مطمئن باشید در محلی که تعداد ۲۰ یا ۱۰ تا باشد هر قدر تعدادش پائین برود ممکن است سرطانی پیدا نشود و در هر صورت هیچ ایجاد ناراحتی برای آقایان نمی‌کند من استدعا می‌کنم حالا که بذل همتی نشان دادید این پیشنهاد را هم پس بگیرید من قول می‌دهم اگر خدای نکرده در یک کارگاهی که ده تا کارگر کار می‌کنند اگر خدای نکرده یکنفر مبتلی بمرض سرطان پیدا بشود مطمئن باشید که آن ۹ تا کارگر باقیمانده همان محصولی را که ده تا کارگر می‌دادند تولید می‌کنند و در نتیجه نمی‌گذارند تحمیلی بکارفرما بشود سعی می‌کنند کار آن کارگری را که کارفرما بهش کمک می‌کند حقوق
می‌دهد آنها هم از نظر جبران محبت کارفرما جبران کنند و محصول ۱۰ نفر را تأمین کنند از این نظر لطمه‌ای بکارفرما وارد نمی‌شود (احسنت).
رئیس ـ آقای خواجه نوری.
خواجه نوری ـ عرض کنم موقعی که دوست عزیزم آقای صائبی این پیشنهاد را، این طرح را تهیه کردند اکثریت نزدیک به اتفاق نمایندگان محترم آماده بودند طرح را امضاء کنند و تأیید کنند روی همان جهاتی که آقای سیفی فرمودند روی جهات انسان دوستی حمایت از صنعت و حمایت از عدالت اجنماعی ولیکن یک مطلبی هست و آن این است که در مقابل کارگرانی که عزیز هستند و بفکر حمایتشان هم هستند یک طبقه متوسط نزدیک به طبقه ۳ وجود دارد و آن پیشه وران هستند آنها در یک وضعی در این مملکت زندگی می‌کنند که در حقیقت این وضع در حال تحول هم هست برای اینکه هر چه صنعت پیشرفت می‌کند این آقایان کارشان کسادتر می‌شود و ناچار می‌شوند که خرده خرده در صف کارگران در بیایند (صحیح است) و نظام اقتصادی تمام دنیا اینطور نشان داده که هر چقدر صنعت پیشرفت کند و هر چقدر کارخانجات بزرگتری تأسیس شوند صاحبان این کارگاههای کوچک ناچار هستند کارگاههایشان را تعطیل کنند و بصورت کارگر در بیایند منتهی یا بصورت استادکار یا بصورت سرکارگر ولیکن اینها از سرمایه خودشان محروم می‌شوند و اغلب دچار ورشکستگی می‌شوند و در سطح کارگرها در می‌آیند این است که این صنف از لحاظ اجتماعی و از لحاظ اقتصادی وجود ندارد و نمی‌شود صف بندی کرد ولیکن تا وقتی این تحول بتدریج انجام می‌شود مثلا بنده راجع به این دوزنده‌ها عرض می‌کنم فرض کنید کارگاههای بزرگ دوزندگی بوجود بیاید که بیایند لباسهای کنفکسیون بدوزند با سرعت بدوزند و با یک اجرت کم آقای روستا و امثال آقای روستا ناچار هستند خودشان بروند و در همان کارگاهها بعنوان سرکارگر کار کنند و کارگاههای خودشان را تعطیل کنند (روستا ـ صحیح است الان تقریبا همینطور شده) و عملا اینطور خواهد شد و این یک چیز مسلم و واقعی است که در تمام ممالک انجام شده و این طبقه از تمام طبقات بیشتر دچار خطر اضمحلال و ورشکستگی هستند این است که ما وقتی یک کار عادلانه می‌کنیم و وقتیکه می‌خواهیم حمایت از یک عده مریض بکنیم نباید یک اجتماع مریض را بهش حمله بکنیم و این اجتماع پیشه وران است که مریض است و بحکم قانون اقتصادی مریض است و در حال احتضار است بنده این را یک جور عجیبی دارم می‌گویم چون واقعا یک پیش بینی اقتصادی است و ناچار هستم که با نهایت صراحت عرض کنم (روستا ـ صحیح میفرمائید) به این ترتیب بنده از رفقای کارگر استدعا می‌کنم با این پیشنهاد آقای روستا موافقت بفرمایند که بهمین ترتیب تصویب بشود و طوری نشود که بیک بار شیشه‌ای که در حال شکستن است یک چماقی هم ما بزنیم شما آقای سیفی یک استادکار کارگاه خیاطی را فرض بفرمائید که ۱۹ کارگر دارد و عایدی او طوری است که ماهی دو سه هزار تومان ممکن است احیانا برای او بماند و در اینصورت ناچار بشود که ماهی پانصد تومان یا ششصد تومان بیک کارگر سرطانی در طول سه سال بدهد البته این زندگیش از بین می‌رود (محدث زاده ـ سیصد تومان می‌گیرند یک دست لباس می‌دوزند این را سازمان بیمه‌های اجتماعی می‌دهد) شما توجه نمی فرمائید سازمان بیمه‌های اجتماعی پرداخت اجرت دوره بیماریش محدود است برای مسلولین علت اینکه قبلا یک چنین مقرراتی وضع شد برای این بود که سازمان بیمه‌های اجتماعی پرداخت اجرت ایام بیماری را طبق شرایط محدودی می‌پردازد این نامحدود نیست خواستند ارفاق کنند به مسلولین ولی این ارفاق که بجا و لازم است نباید موجب بشود که خطراتی برای طبقات ضعیف فراهم بکند این عادلانه نیست خواهش می‌کنم که جناب آقای سیفی توجه بفرمایند و با این پیشنهاد موافقت بکنند (احسنت)
رئیس ـ بنابراین، این پیشنهاد یک بار دیگر قرائت می‌شود و رأی می‌گیریم.
خواجه نوری ـ آقای وزیر کار یک راه حلی پیدا کرده‌اند.
رئیس ـ آقای وزیر کار.
وزیر کار (خسروانی) ـ بنده نظری دارم چنانچه نمایندگان محترم مجلس با این نظری که عرض می‌کنم موافقت بفرمایند در عمل مواجه با اشکال نخواهد شد اینجا بنویسند «کارخانجات و بانکها بموجب آئین نامه‌ای» که مسئولینش تهیه می‌کنند شاید یک روزی لازم باشد در کارگاهی اگر ۱۵ نفر هم باشند مشمول بشود و شاید روزی باشد که ۲۰
نفر مشمول نشود و ۲۱ نفر باشد که بتوانیم عمل کنیم بموجب آئین نامه‌ای که بتصویب دولت برسد شاید این اشکال رفع خواهد شد.
معتمدی ـ این پیشنهاد بصلاح مملکت و کارگران است.
دکتر عدل طباطبائی ـ بنده پیشهادی تهیه کرده‌ام اگر ایشان پس بگیرند بنده پیشنهادم را تقدیم می‌کنم.
رئیس ـ فرق نمی‌کند چه در آن پیشنهاد باشد چه این پیشنهاد باید طرح بشود این نظر گنجانده شود. آقای روستا پیشنهادتان را پس گرفتید؟
روستا ـ با توضیحاتی که دادند به آن صورت اصلاح بشود پس می‌گیرم.
رئیس ـ پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد).
ریاست محترم مجلس شورای ملی
ماده واحده با اصلاحات ذیل پیشنهاد می‌شود.
ماده واحده ـ کلیه افرادی که از خزانه دولت یا شهرداریها و مؤسسات انتفاعی و بازرگانی و سایر مؤسسات وابسته بدولت یا مؤسسات غیر دولتی حقوق یا مزد دریافت می‌کنند در صورتیکه طبق گواهی وزارت بهداری مبتلا بسرطان شناخته شوند و قادر بکار نباشند در تمام مدت بیماری حقوق یا مزد آنها پرداخته می‌شود و مدت بیماری جزو خدمت رسمی آنها محسوب خواهد شد.
تبصره ـ حد نصاب شمول کارگاهها بموجب آئین نامه‌ای خواهد بود که از طرف وزارت کار و امور اجتماعی تهیه و بتصویب هیئت دولت خواهد رسید.
دکتر عدل طباطبائی.
رئیس ـ آقای دکتر عدل طباطبائی.
دکتر عدل طباطبائی ـ مفهوم این ماده را بنده از مفاد ماده واحده الهام گرفتم یک اشکالاتی که در ماده واحده دیدم با این پیشنهادی که تقدیم داشتم سعی کردم رفع بشود در ماده واحده به ترتیبی که پیشنهاد شده است در بدو امر این اشکالات بنظر می‌رسد اولا ذکر شده است کلیه حقوق بگیران . . . الی آخر و شامل مزد بگیران نمی‌شود ایراد دوم این است که نوشته شده است کارمندان بانکها ولی بانکها غیر از کارمندان رسمی و پایه دار کارکنان دیگری هم دارند از طرف دیگر جملات زایدی هم وجود دارد نوشته شده مقامات رسمی وزارت بهداری، وزارت بهداری خودش یک مقام رسمی است یا اینکه مثلا نوشته شده در مدت بیماری در صورتیکه قادر به انجام کار نباشد این جمله قادر به انجام کار نباشد زاید است زیرا وقتی بنویسیم در صورت بیماری باید پرداخت بشود کافی است بعدا در آخر ماده ذکر شده است که اگر قادر به انجام کار نباشد و بیمار باشد فقط قید شده است که حقوق آنها پرداخت خواهد شد و از کلمه مزد صحبت نکرده است این استکه این اشکالات باعث شده بنده این پیشنهاد را تقدیم بکنم که شامل کلیه اطراف قضیه باشد و کلیه حقوق بگیران و مزد بگیران مؤسسات دولتی و غیر دولتی و وزارتخانه‌ها را در بربگیرد و بعلاوه آن اشکالیکه جناب آقای روستا مطرح فرمودند و اینجا بحث شد با این تبصره رفع می‌شود و بنده فکر می‌کنم که این پیشنهاد جامع همه نظرات و اطراف مسئله باشد.
نمایندگان ـ یکبار دیگر قرائت بشود.
رئیس ـ یکبار دیگر خوانده می‌شود.
(بشرح سابق قرائت شد)
آقای دکتر مبین مخالفید ؟بفرمائید.
دکتر مبین ـ این پیشنهادیکه توسط جناب آقای روستا تقدیم شده بود علت تبدیلش به پیشنهاد جناب آقای دکتر عدل طباطبائی این بود که نسبت بکارگاههائیکه مشمول حد نصاب نمی‌شوند، کارگاههائیکه کارگر کافی نرادند تکلیف را روشن بکنید معذلک این مطلب مورد توجه واقع نشده بنابراین مخالف بنده با اصل مطلب نیست بشرط اینکه در آخر تبصره قید بشود نسبت بکارگاههای دون حد نصاب پرداخت مزد بعهده سازمان بیمه‌های اجتماعی خواهد بود تکلیف را باید روشن کنیم (یک نفر از نمایندگان ـ کارگاهها که استطاعت پرداخت ندارند) (یک نفر از نمایندگان ـ سازمان بیمه‌های اجتماعی بدهد) (وزیر کار ـ در صورتیکه بیمه باشند اگر بیمه نباشند سازمانهای اجتماعی از کجا بدهد) بنابراین شما اگر قانونی می‌خواهید بگذارید باید یک قانون کلی باشد اگر در این نیست ما این جا اضافه می‌کنیم اشخاصیکه مبتلا بسرطان می‌شوند بوسیله مؤسساتیکه اداره می‌شوند حقوقشان پرداخت بشود ولی این جا استثنائی قائل می‌شویم
در مورد کارگاههائیکه مشمول حد نصاب نشوند اگر مشمول حد نصاب نشد تکلیفش چیست؟ تکلیف باید با یک مؤسسه‌ای باشد بنابراین بنده با پیشنهاد جناب آقای دکتر عدل طباطبائی به این شرط موافقم که تکلیف کارگران کارگاههائیکه مشمول حد نصاب نمی‌شوند روشن بشود نمی‌شود یک عده‌ای را استثناء کرد و یک عده را بجرم اینکه در کارگاههای کوچک کار می‌کنند تکلیفشان را عاطل و باطل گذاشت.
رئیس ـ آقای خواجه نوری.
خواجه نوری ـ معلوم می‌شود امروز روز بیمه‌های اجتماعی است در مجلس بجای اینکه خیلی بحث درباره این مسئله بوجود آمدن بیمه‌های اجتماعی همان است که از حقوق کارگر و کارفرما همانطوری که آقای وزیر کار توضیح دادند یک حق بیمه‌ای وصول می‌شود و این پول جمع می‌شود و در مقابل این وجوهی که جمع می‌کند بیمه‌های اجتماعی تعهد دارد که وظایفی را انجام بدهد و این حق بیمه حساب شده است و وظایفی هم که بیمه‌های اجتماعی بعهده دارد مطابق یک طرح و نورم بین المللی حساب شده است اگر بخواهیم یک بار اضافی برای بیمه‌های اجتماعی فراهم کنیم یک دستگاهی که روی حساب و مقراتی دارد انجام وظیفه می‌کند آن دستگاه را غیر مستقیم دچار ورشکستگی می‌کنیم و این صحیح نیست ما یک نورم و محاسبه‌ای بوجود آورده‌ایم و الآن دارد وظیفه اش را انجام می‌دهم حالا روی احساسات بیائیم این دستگاه را دچار ورشکستگی بکنیم این بهیچوجه صحیح نیست بنده الآن میخواهم درست مطلب را روشن بکنم اشخاصی که بیمه هستند مطابق مقررات از منافع بیمه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند اجرت ایام بیماریشان مطابق مقررات بیمه پرداخت می‌شود و معالجه هم می‌شوند این پیشنهادی که داده شده برای کمک اضافی است برای اینکه خارج از این حدود حقوقشان داده بشود یا اگر احیانا کارگری بیمه نباشد بهش داده بشود بنابراین اگر ما می‌خواهیم ارفاقی بیک طبقه وعده خاصی بکنیم نباید موجب این بشود که یک دستگاه دیگری که الآن سالم است و درست اداره می‌شود ورشکسته بشود این است که بنده خواستم این را حضور جناب آقای دکتر مبین عرض بکنم که این ایرادشان را پس بگیرند و ما بتوانیم اینکار را به ترتیب صحیحی انجام بدهیم.
دکتر مبین ـ بنده متقاعد شدم و ایرادم را پس می‌گیرم.
خواجه نوری- خیلی متشکرم.
رییس- بنابراین پیشنهاد یکبار دیگر خوانده می‌شود و بعد رای می‌گیریم.
(بشرح زیر خوانده شد).
ماده واحده ـ کلیه افرادی که از خزانه دولت یا شهرداریها و مؤسسات انتفاعی و بازرگانی و سایر مؤسسات وابسته بدولت یا مؤسسات غیر دولتی حقوق یا مزد دریافت می‌کنند در صورتیکه طبق گواهی وزارت بهداری مبتلا به سرطان شناخته شوند و قادر بکار نباشد در تمام مدت بیماری حقوق یا مزد آنها پرداخته می‌شود و مدت بیماری جزو خدمت رسمی آنها محسوب خواهد شد.
تبصره ـ حد نصاب مشمول کارگاهها بموجب آئین نامه‌ای خواهد بود که از طرف وزارت کار و امور اجتماعی تهیه و به تصویب هیئت دولت خواهد رسید.
رئیس ـ به این پیشنهاد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (بکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاد آقای دکتر رهنوردی قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد).
پیشنهاد می‌نمایم در ماده واحده: بجای وزارت بهداری مؤسسه تاج پهلوی یا وزارت بهداری گذاشته شود.
دکتر رهنوردی.
رئیس ـ آقای دکتر رهنوردی.
دکتر رهنوردی ـ البته نمایندگان محترم اطلاع دارند که تشخیص سرطان در اغلب مراحل بسیار مشکل است و برای اینکه تشخیص بدهند یک فردی مبتلا بسرطان هست یا نیست باید وسائل بسیار مجهز و آزمایشگاههای بسیار مجهز داشته باشند. در ایران مؤسسه‌ای که حقیقتا باعث افتخار این مملکت است مؤسسه تاج پهلوی مال شیر و خورشید سرخ است که در جنب بیمارستان پهلوی انستیتوی مخصوصی است که بسیار خوب
کار می‌کند متخصصینی که در این رشته آنجا کار می‌کنند باعث افتخار مملکت هستند که اتفاقا چند روز پیش خدمت آقای دکتر صالح رئیس دانشگاه بودم، نامه‌ای را ببنده نشان دادند که آقای دکتر رحمتیان که رئیس آن مؤسسه هستند بعنوان کارشناس رسمی سرطان از طرف سازمان بهداشت جهانی دعوت شده بود تا برود در کشورهای همجوار تشکیلات انستیتوی سرطان را بوجود بیاورد این است که بنده پیشنهاد کردم که در این لایحه بجای وزارت بهداری، وزارت بهداری و انستیتوی سرطان گذاشته بشود البته با شکالاتی در عمل برخورد خواهد کرد که آقایان کم و بیش اطلاع دارند مثلا شخص کارگری در یک شهر کوچک یا یک بخش مبتلا بسرطان بشود برای اینکه بیاید این گواهی را بگیرد بنده نمیدانم چکار باید بکند این باید بلند شود از دهی از اطراف ساری بیاید تهران چطور بیاید تهران با آن حال مریضی و کجا برود و چقدر طول می‌کشد که به او گواهی بدهند که این مبتلا بسرطان است این اشکالاتی است که در ضمن عمل برخورد خواهند کرد از این لحاظ بنده خواستم پیشنهاد بکنم که دستشان را بازتر بگذاریم و اگر هم موافقت بفرمائید حتی در شهر هائیکه مثلا سازمان شیر و خورشید یا سازمان شاهنشاهی وسائلی دارند که امکان دارد که بشود به اینها گواهی داد (دکتر قراگزلو ـ ندارند) آقای دکتر قراگزلو می‌فرمایند ندارند از این لحاظ تنها جائی که ما مجهز داریم همین انستیتوی تاج پهلوی است که خواستم تقاضا کنم که اگر نظر آقاین موافق است گنجانیده بشود انستیتوی تاج پهلوی و وزارت بهداری.
رئیس ـ نظری به پیشنهاد آقای دکتر رهنوردی نیست؟ خانم دکتر دولتشاهی بفرمائید.
بانو دکتر دولتشاهی ـ بنده هم مثل جناب آقای دکتر رهنوردی موافق هستم که مؤسسه تاج پهلوی یک مؤسسه مفیدی است ولی خیال می‌کنم ایشان هم عقیده داشته باشند که این مؤسسه نتواند بتمام سرطانی‌ها در تمام مملکت برسد و مرجع صلاحیتدار رسمی مملکت وزارت بهداری است وزارت بهداری در هر قسمت از مملکت اشخاص و مؤسساتی را که تشخسص بدهد که صلاحیت دارند مأمور می‌کند که آنها تشخیص بدهند و تشخیص آنها را برسمیت بشناسد والا مؤسسه تاج پهلوی در تهران است و آقای دکتر رهنوردی هم اطلاع دارند آقای رحمتیان بیشتر سال هم بواسطه فعالیتهای بین المللی در مسافرت هستند پس بنده خیال می‌کنم در شأن این لایحه همانست که ذکر شده یعنی وزارت بهداری. وزارت بهداری خودش می‌دهد که چه مؤسساتی را برسمیت بشناسد.
رئیس ـ آقای رهنوردی.
دکتر رهنوردی ـ بسته بنظر آقایان نمایندگان است اگر فکر می‌کنند نظر خانم دکتر دولتشاهی صحیح است بنده حرفی ندارم و پیشنهادم را پس می‌گیرم.
رئیس ـ پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد).
ریاست محترم مجلس شورای ملی
محترما پیشنهاد می‌نماید طرح تقدیمی برای بیماری سرطان بشرح زیر اصلاح شود:
ماده واحده ـ کلیه حقوق بگیران از خزانه دولت و شهرداریها و بنگاهها و شرکتها و مؤسسات وابسته بدولت و کارمندان بانکها و کارگرانیکه مشمول قانون کار می‌باشند طبق آئین نامه ایکه از طرف وزارت کار تهیه و بتصویب هیئت وزیران می‌رسد برای بیمه شدگان مبتلا بسرطان الی آخر.
امیر علی سیفی ـ سید علی صائب ـ غلام نیاکان ـ صفر لفوطی ـ پاکذات ـ حق شناس (صائبی ـ همان پیشنهاد قبلی است و فرقی نمی‌کند).
رئیس ـ آقای سیفی.
سیفی ـ بر حسب عنایت شخص اول مملکت که زنجیرها را پاره کردند و ما نماینده طبقه محروم در این مجلس شرکت می‌کنیم در قوانینی که تصویب می‌شود باید اظهار نظر بکنیم که فردا مسئولیت وجدانی نداشته باشیم و بعدا بتوانیم بر طبق منویات شاهنشاه عدالت گستر وظیفه مانرا ادامه بدهیم (صحیح است) خارج از هر گونه منفی بافی و چیزهای دیگر، طرحیست تقدیم شده پیشنهاد اصلاحی است که
تقدیم کرده‌اند در این طرحی که تقدیم شده ذکر شده کارگران کارخانجات مفهوم مخالفش این است که کارگرانی که خارج از کارخانجات کار می‌کنند مشمول این طرح نخواهند بود و ما مجبور هستیم بعنوان حمایت از طبقه کارگر این مطلب را از پشت این تریبون مقدس مجلس شورای ملی بعرض نمایندگان محترم برسانیم بعد هر طوری که تصمیم می‌گیرند و صلاح و مصلحت هست ما هم تابع هستیم (ریگی ـ مؤسسات غیر دولتی هست) غیر دولتی بعدا اضافه شد.
رئیس ـ اجازه بفرمائید آقای سیفی اینطور که بنده می‌بینم خود آقایان نمایندگان کارگران هم در این مورد توافق ندارند و نظریات مختلف دارند بنده پیشنهاد می‌کنم این طرح برود به کمیسیونها خانمها و آقایانیکه با این پیشنهاد موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد به کمیسیونهای مربوط فرستاده می‌شود
۷ـ طرح گزارش کمیسیون آب وبرق راجع به توسعه مؤسسات برق غیر دولتی.
رئیس ـ گزارش کمیسیون آب و برق راجع به توسعه مؤسسات برق غیر دولتی مطرح است قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون آب و برق بمجلس شورای ملی
کمیسیون آب و برق در جلسه ۶ اسفند ماه ۱۳۴۳ با حضور آقای مهندس روحانی وزیر آب و برق لایحه شماره ۵۵۳۶۲ ـ ۱۳۴۳/۱۱/۲۰ دولت راجع به توسعه مؤسسات برق غیر دولتی را که فوریت آن تصویب و بشماره ۱۲۶۶ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی بشرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده ۱ـ در مورد شهرهائیکه برق آن بوسیله مؤسسات برق غیر دولتی صاحب امتیاز یا اجازه معتبر قانونی تولید و توزیع می‌شود وزارت آب و برق مجاز است برنامه توسعه برق آن ناحیه را به مؤسسات موجود ابلاغ نماید و مؤسسات مزبور مکلفند در مدت یک ماه و نیم آمادگی خود را با ارائه اسناد مثبته دائر به امکان مالی و توانائی فنی خود کتبا بضمیمه تعهد اجرای برنامه مزبور به وزارت آب و برق تسلیم دارند.
تعهدات فنی و مالی بشرح زیر می‌باشد:
الف ـ در مورد شهرهائیکه جمعیت آن ۵۰۰۰۰۰ نفر یا بیشتر باشد حداقل ظرفیت تولید برق ۲۰۰ وات برای هر نفر.
ب ـ در مورد شهرهائیکه جمعیت آنها یکصد هزار نفر باشد حداقل ظرفیت تولید برق ۱۵۰ وات برای هر نفر.
پ ـ در مورد شهرهائیکه جمعیت آنها پنجاه هزار نفر یا بیشتر تا یکصد هزار نفر باشد حداقل ظرفیت تولید برق ۱۲۰ وات برای هر نفر.
ت ـ در مورد شهرها و اجتماعات کوچک کمتر از پنجاه هزار نفر حداقل ظرفیت تولید برق ۸۰ وات برای هر نفر.
ث ـ ظرفیت تولید برق نیاز آبیاری و کشاورزی و صنایع بزرگ اطراف شهرها تا شعاعیکه از طرف وزارت آب و برق در هر مورد تعیین می‌شود علاوه بر مقادیر فوق خواهد بود.
ج ـ اضافه تولید سرانه در سالهای آینده ۱۰ در صد ارقام فوق برای هر سال.
چ ـ ظرفیت تأسیسات شبکه توزیع لااقل ۴۰ در صد بیش از قدت تولید باید محاسبه و نصب شود.
ح ـ نصف سرمایه مورد لزوم جهت توسعه تأسیسات برق باید نقدا از طرف صاحبان سهام شرکت یا مؤسسه مربوطه تدارک و حداکثر در مدت سه ماه در یکی از بانکهای دولتی تودیع شود.
خ ـ سایر ظرائط نرخ و تعرفه و مشخصات فنی تأسیسات طبق قوانین و مقررات وزارت آب و برق خواهد بود.
تبصره ۱ ـ مقررات ماده ۱ این قانون درباره مؤسساتی قابل اجرا است که در تاریخ تصویب این قانون مدت امتیاز و یا اجازه معتبر آنها منقضی نشده باشد و بشرایط امتیاز نامه یا اجاره نامه معتبر عمل نموده باشند
تبصره ۲ ـ در صورتیکه هر یک از مؤسسات برق غیر دولتی بهر عنوان برق موجود را کلا یا جزاً تعطیل کنند یا تعطیل کرده باشند وزارت آب و برق مکلف است بلافاصله با حضور دادستان محل یا نماینده او کارخانه را در اختیار گرفته روشنائی آن حوزه را تأمین کند.
ماده ۲ ـ در صورتیکه مؤسسات برق خصوصی در مدت یکماه و نیم مقرر در ماده ۱ از قبول شرایط و تعدات مربوط و ارائه اسناد مثبته که توسعه برق در ناحیه مورد نظر را تضمین نماید خودداری کند وزارت آب و برق از ادامه کار مؤسسات مزبور جلوگیری نموده و رأسا نسبت به اجرای برنامه‌های تأمین و توسعه برق اقدام خواهد نمود.
وزارت آب و برق مجاز است تمام یا قسمتی از تأسیسات مذکور اعم از اراضی ـ ابنیه مستحدثات و دستگاههای تولید ـ انتقال و توزیع نیروی برق متعلق به اشخاص حقیقی یا حقوقی را بترتیب زیر خریداری نماید.
الف ـ بهای اراضی و ابنیه و متعلقات آن طبق ماده ۳۳ قانون برنامه سوم تعیین خواهد شد.
ب ـ برای تعیین قیمت تأسیسات تولید و انتقال و توزیع نیروی برق طبق تشریفات مقرر در ماده ۳۳ قانون برنامه سوم عمل خواهد شد ولی ملاک ارزیابی در این مورد بهای خریداری تأسیسات مزبور در آغاز کار پس از کسر مبالغ مربوط به استهلاک طبق جدول منضم به ایران قانون خواهد بود.
در مواردی که مدت استهلاک تأسیسات تولید و انتقال و توزیع برق سپری شده ولی تأسیسات قابل استفاده و مورد احتیاج وزارت آب و برق باشد بهای خریداری تا ده در صد قیمت خریداری اولیه از طرف کارشناس تعیین خواهد شد.
پ ـ بهای خریداری تأسیسات مزبور در آغاز کار باید متکی به اسناد مثبته باشد و در صورت فقد اسناد یا قابل اعتماد نبودن اسناد کارشناس بهای خرید اولیه را با توجه به مشابه آن در تاریخ خرید تعیین خواهد نمود.
تبصره ـ بهای تأسیسات برق متعلق بشهرداریها بشرح فوق ارزیابی خواهد شد ولی بجای پرداخت نقدی شهرداری مربوطه معادل ارزش تأسیسات در شرکت برق منطقه‌ای یا ناحیه‌ای شریک شده و یهام خواهد داشت.
ماده ۳ ـ تبصره ذیل ماده ۱ لایحه قانونی سازمان برق ایران لغو می‌شود و نرخهائی که از طرف وزارت آب و برق (سازمان برق ایران) تعیین شده و یا خواهد شد از تاریخ ابلاغ قابل اجرا است.
ماده ۴ ـ آئین نامه‌های اجرائی این قانون بوسیله وزارت آب و برق تهیه و پس از تصویب هیئت وزیران بموقع اجرا گذارده خواهد شد.
جدول استهلاک ضمیمه قانون
۱ ـ دیگ بخار و متعلقات مربوطه ۲۰ سال،
۲ ـ توربین ژنراتور و متعلقات ۲۰ سال،
۳ ـ ترانسفورماتورها و سایر وسایل ساکن تبدیل و انتقال نیرو ۲۵ سال،
۴ ـ کابلهای زیرزمینی ۱۵ سال،
۵ ـ شبکه هوائی با پایه‌های بتنی و آهنی ۲۵ سال،
۶ ـ شبکه هوائی با پایه‌های چوبی (فقط پایه و مقرره) استهلاک سیم مشمول مقررات ردیف ۵ این جدول است ۷ سال،
۷ ـ موترهای دیزل کمتر از ۳۷۵ دور ۱۰ سال،
۸ ـ موتورهای دیزل بالاتر از ۳۷۶ و کمتر از ۷۵۰ دور ۷ سال،
۹ ـ موتورهای دیزل دور زیاد یا بیشتر از ۷۵۰ دور ببالا ۵ سال.
مخبر کمیسیون آب و برق ـ کسرائی
گزارش از کمیسیون قوانین دارائی بمجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۲۲ اسفند ماه ۱۳۴۳ با حضور آقای مهندس ظهیری معاون وزارت آب و برق لایحه دولت راجع به توسعه مؤسسات برق غیر دولتی را که فوریت آن تصویب شده مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون آب و برق را در اینمورد تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
رئیس کمیسیون دارائی ـ خواجه نوری.
رئیس ـ کلیات این لایحه مطرح است آقای دکتر اسفندیاری بفرمائید.
دکتر اسفندیاری ـ شاید یکی از لوایح خوبی که
دولت به مجلس داده همین لایحه باشد که توجه کرده که برقهای خصوصی یا بهتر بگویم مالکین و صاحبان برقهای خصوصی بطور کلی یک اجحافاتی نسبت به آنهائی که برق از آنها می‌گیرند روا می‌دارند بدبختانه یا خوشبختانه باید بگویم بدبختانه آنچه که در مملکت عمل می‌شود وقتی بکرمان می‌رسد آنقدر کم می‌شود یا سائیده می‌شود که تمام می‌شود نتیجه آن می‌شود که مانه از طرح در آنجا چیزی می‌بینیم و نه از عمل طرح (فضل الله پروین ـ راهش دور است) اسم راه را که بعضی از آقایان می‌فرمایند ما از جناب آقای مهندس شالچیان وزیر راه تشکر می‌کنیم که در راه کرمان کارهائی انجام داده‌اند که البته مربوط به اینجا نیست در هر صورت من نگرانیم از این است که نکند خدای نکرده برای برق شهرها توربینهای قوی بگیرند و در ده نقطه از مملکت بکار بیندازند باز بکرمان که رسیدند پولشان ته بکشد یا پولی که گرفته‌اند صرف هزینه‌های پرسنلی بشود و بما نرسد برق کرمان بطور کلی از بدترین برقهای موجود مملکت است که جناب آقای مهندس روحانی از این قسمت اطلاع دارند خوشبختانه متصدی برق یک قسمتی از آن را اصلاح کرده و دستگاه موتور جدید گذاشته که یک قدری بهتر شده ولی رفع احتیاجات مردم را بهیچ عنوان نه در زمستان و نه در تابستان نمی‌کند بدبختانه لایحه‌ای که آورده شده در اینجا در این قسمت توضیحی داده نشده یعنی تسهیلی داده نشده یک کسی آمده یک مؤسسه خصوصی بوجود آورده برای خودش بعد طی یک قرارداد یکساله قابل تمدید در سالهای بعد واگذار کرده بشهرداری، هم شهرداری و هم مؤسسات خصوصی هم خانه‌ها و منازل از این کمبود برق همیشه نالان خوشبختانه در دو سه سال پیش در مورد همین برق یک تعدیلی حاصل نشده و هنوز کم دارد بنده قبل از تشکیل جلسه علنی با جناب آقای مهندس روحانی مذاکره کردم که این کلمه مؤسسات غیر دولتی صاحب امتیاز یا با اجازه قانونی جبران این را نمی‌کند که در کرمان با آن قراردادی که شخص صاحب برق با شهرداری کرمان دارد بتواند آن کارخانه برق کرمان را از حوزه کرمان خارج کند و دولت را جانشین کند ایشان ببنده توجه دادند که تبصره ۱ ماده یک این قسمت را جبران می‌کند من فقط می‌خواستم از جناب آقای مهندس روحانی بیایند پشت تریبون بمن توضیح بدهند که برقی که در کشور کشیده می‌شود کرمان در درجه آخر نیست و اگر تهران درجه پنجم، ششم قرار گرفته و از برنامه حذف نشود ثانیا در این مورد خاص یک توجه مخصوصی بکنید که شهر کرمان از این تاریکی و کمبود برق در بیاید.
رئیس ـ آقای دکتر یگانگی موافقید یا مخالف؟
دکتر اسفندیاری یگانگی ـ بنده توضیحاتی دارم.
رئیس ـ در کلیات است؟ (بلی) بفرمائید.
دکتر یگانگی تصور می‌کنم شاید هیچکس به اندازه بنده در مورد فقدان برق صحیح جنگ اعصاب و ناراحتی نکشیده باشد چون در یک صنعتی در ۲۰ سال اخیر بنده وارد بودم که ناچار بودم تدریجا از دویست واحد دیزل تا امروز که شاید در حدود ۲۰۰۰ دستگاه واحد دیزل در سرتاسر کشور برای بهره برداری از چاههای عمیق مصرف می‌شود ناراحتیش را بنده بعهده بگیرم و بجای این دو هزار دستگاه واحد دیزل که کار می‌کند شاید اگر در ۲۰ سال قبل ما یک برق صحیح داشتیم ۱۰ واحد کافی بود خوشبختانه تحت توجهات شاهنشاه بزرگ چند واحد بزرگ برق در سدها تشکیل می‌شود این ژنراتورها شاید سه چهار واحد باشد که در مدت دو سال آتیه یک قسمت مهم احتیاجات نیروی کشور را تأمین خواهد کرد ولی این لایحه بخصوص که برای برق ملی است بنظر بنده یک لایحه پر اهمیتی است و در عین حال بایستی که بلایحه پر اهمیت، اهمیت بیشتری داده بشود بنده خودم عضو کمیسیون آب و برق هستم و در آنجا افتخار همکاری با دوستان محترم را دارم، و خودم از موافقین این لایحه هستم ولی این لایحه ایراداتی دارد همه تصدیق می‌کنیم که یک عده غارتگر در این صنعت در چند سال اخیر وارد شده‌اند وعده زیادی از مردم بیچاره را سر و کیسه کرده‌اند بدون اینکه حتی یک رسیدی به آنها بدهند (صحیح است) ولی در عین حال یک تعدادی از شرکت هائی هستند که اتفاقا خوب کار کردند و اهالی از آنها راضی هستند که این شرکت واقعا یکی از بهترین شرکتهای برقی
است که در سر تا سر کشور تأسیس شده است سهامدار این شرکت متجاوز از پانصد نفر هستند کلیه وجوهی که از مردم گرفته بعنوان وام گرفته و کلیه این وجوه را به اهالی یعنی مشترکین رسید داده و یک کادر خیلی منظم دارد و از مدرن ترین تشکیلات برق هم در این منطقه استفاده می‌کند و یکی از تشکیلاتی است که واقعا خوب اداره شده مضافا به اینکه از قرار معلوم یک امتیازی هم مجلس شورای ملی گذشته به این شرکت داده و صاحب امتیازی است که ده پانزده سال دیگر به انقضای آن باقی است بایستی توجه به این نوع مؤسسات بشود بنده شخصا دیناری سهم در این کارخانه و کارخانجات دیگر برق ندارم و هیچ علاقه بخصوصی هم ندارم ولی از نظر اینکه عدالت تأمین شده باشد بنظر بنده به این لایحه وارد است یعنی اصلاحاتی که بنظر من لازم است و خوشبختانه بقدر کافی وقت دارم برای اینکه در شور دوم (خواجه نوری ـ یک شوری است) بهر صورت ایرادی که دارد بنظر بنده (نمایندگان ـ پیشنهاد بدهید) یکی همین موضوع اشخاصی است که صاحب امتیاز هستند بنظر بنده بی توجهی بصاحب امتیاز وضع و شخصیت قوه مقننه را تضعیف می‌کند بنظر بنده بایستی نسبت به این تشکیلات که یک امتیازی دارد وجه امتیازی قائل شد و این موضوع را بطور پیشنهاد بنده عرض می‌کنم که صاحبان امتیاز را حذف کنند (خواجه نوری ـ موقعیکه مواد مطرح است پیشنهاد کنید) یکی موضوع تعهدات فنی است که گرفته شده این دویست وات از یک جمعیت ۵۰۰ هزار نفری بنظر بنده قابل تجدید نظر است و یکی هم اینکه در سالهای بعد بر مبنای ده در صد اضافه باید بشود که اگر ما واحد ترقی اقتصادی را با رشد صحیح بگیریم یعنی آنچه که آمار داده شده است از طرف سازمان برنامه صدی شش باشد ده در صد زیاد است مثلا این واحد ازدیاد وات سرانه برای شهر تهران اگر ده در صد بگیریم نتیجه اش این می‌شود که در ده در سال آینده اگر جمعیت تهران زیاد نشود احتیاج شهر تهران بیک پنجم دو میلیون نفر می‌شود دویست هزار کیلو وات و این یکی از شهرهای بزرگ کشور است و بنظر بنده در این هم باید تجدید نظر بشود موضوع دیگر موضوع شهرداریها است در اینجا نوشته‌اند که اگر یک مؤسسه برق در یکی از ولایات با شهرداری شرکت داشته باشد بشهرداری سهام برق منطقه‌ای بدهد در صورتیکه بنظر بنده باید شهرداریها را آزاد گذاشت اگر بخواهند برق بگیرند یا وجه نقد بگیرند شاید صلاح آن باشد که برق منطقه‌ای بخرند و آن وجوهی که در کار برق بطور اشتراک در شرکتها دارند آن وجوه را بمصرف کارهای دیگر برسانند، یکی موضوع کارمندان و کارگران تشکیلات برق است که در اینجا هیچ ذکری از آنها نشده متأسفانه و این کارمندان و کارگرها همانطوری که مستحضرید در تشکیلات ملی هیچگونه تضمین و بیمه‌ای ندارند اخیرا بیمه اجتماعی برای اینها اتخاذ شده اما از نظر اینکه اینها تجربه و ممارست دارند در کار خودشان و سالهای متمادی در این صنعت کار کرده‌اند و پیر شده‌اند نباید اینها را کنار گذاشت بنظر بنده فکری در این موضوع نشده بنابراین بنده عقیده دارم که آقایان وکلای محترم پیشنهادی اگر در همین موضوعات دارند بفرمایند تا یک اصلاحاتی بشود بنده تصور کردم یک تور دیگری هم هست و می‌رود به کمیسیون نمی‌دانستم که یک شوری است (خواجه نوری ـ این تور آخر است پیشنهادات را بفرمائید).
رئیس ـ آقای دکتر امین.
دکتر امین ـ بنظر بنده اصولا، لایحه‌ای که دولت راجع به برق‌ها به مجلس تقدیم کرده و امروز مطرح است بسیار ضروری و بسیار لازم است که این مؤسسات برق تحت یک کنترل و دیسیپلین بیاید و از برق و آب که امروز یکی از عوامل مهم ترقی بشری است همه بتوانند در سراسر مملکت بطور کامل و کافی و قیمت ارزان استفاده کنند در سالهای پیش در تهران یا در شهرستانها در استانها و در بخشها که خوشبختانه روز بروز زیاد می‌شود اشخاصی آمدند سرمایه گذاری کردند کارخانه هائی درست کردند خوب اجحافی هم بعضی‌ها می‌کنند و کرده‌اند ولی بعضی‌ها هم حقا زحمت کشیده‌اند مایه و زندگی خودشان را روی آن کار گذاشته‌اند نباید همه را با یک چوب راند (صحیح است) اشخاصی هستند کار بد کرده‌اند و عده‌ای هم از آنها ناراحت هستند ولی توی آنها اتفاقا اشخاصی هستند که ثروت و زندگیشان را گذاشته‌اند و باید از آن استفاده کنند دولت می‌خواهد که در مملکت سرمایه گذاری بشود تمام ملت حتی از خارج بیایند و سرمایه بگذارند
ما باید آنها را نارا حت نکنیم و قدرشان را بدانیم آنهائی که بدند آنها را تنبیه بکنیم در این لایحه با آنچه تماس با همشهریها دارم دو سه موضوع را خدمت جناب آقای وزیر محترم آب و برق توضیح دادم میخواهم ایشان بنده را روشن بفرمایند قسمت اول این است که اگر این کارخانه‌ها بیایند و حاضر بشوند و قراردادی بخواهند ببندند در بعضی جاها خوب این برای یکی دو سال نیست مدت استهلاک را هفت سال نوشته‌اند تا بیست سال، کسی آمد کارخانه موجود را با کمک بانکها یا با سرمایه شخصی خودش تکمیل یا به اصطلاح مرتب کرد بعضی استانها خوشبختانه سدهائی دارد، در خوزستان یا در شهرستانهای دیگر در آذربایجان مخصوصا با همت دولت با علاقه دولت سد ارس انشاءالله تا چهار، پنج سال دیگر ساخته خواهد شد و نیروی بزرگی از آن تولید خواهد شد که برای روشنائی مورد استفاده قرار خواهد گرفت ببینیم اگر کسی آمد سرمایه گذاری کرد و بعد از پنج شش سال این سد نیروی کافی داد این تأسیسات این کارخانه‌ها چه خواهد شد بنده خواهش می‌کنم مرا روشن بفرمائید موضوع دیگر که بنظر بنده مورد اشکال است بنده ممیخواهم روشن شوم و دیگران را روشن کنیم موضوع استهلاک این ساختمانها و کارخانه‌ها و لوازمی ایت که در ماده ۴ ذکر شده مثلا جدول استهلاک این قسمتها دیگ بخار، توربین‌ها، ترانسفورماتور یا موتورهای دیگر دیزل و غیره اینها مخصوصا در شهرستانها اغلب کارخانه هائی هستند که کارخانه با تمام قدت کامل کار نمی‌کند یعنی آن ماشینهای مولد برقش را به اندازه کافی آورده ولی فعلا به اندازه ربع و خمسش کار می‌کند و یا یک پنجم، یک ششم قوه اصلی کار می‌کند و بقیه بیکار مانده است آیا ساعاتی را که حساب می‌کند از روی چه خواهد بود این جا نوشته‌اند برای توربین و ژنراتور ۲۰ سال برای ترانسفورماتور ۲۵ سال برای موتورهای دیزل کمتر از ۳۷۵ دور ۱۰ سال برای موتورهای دیزل بالاتر ۷ سال این را از روی چه حساب می‌کنید ۲۰ سال برای چه میزان کار روزانه است که ۲۰ سال حساب می‌شود آیا روزی ۱۸ سات است؟ ۱۰ ساعت است؟ این نکته را هم روشن بفرمائید موضوع سوم که بنده میخواهم روشن بشوم موضوع کارمندان و کارگران و مهندسین این مؤسسات است اگر می‌خواهند این را منتقل کنند بوزارت آب و برق به چه ترتیبی خواهد بود با آنها چه رفتاری خواهند کرد که اینها ناراحت نشوند و زندگی آنها، و خانواده شان اداره بشود، خیلی متشکر می‌شوم بنده را روشن بفرمائید (پروین ـ کاملا صحیح است).
رئیس ـ آقای زهتاب فرد بفرمائید.
زهتاب فرد ـ عرض کنم حضور آقایان لحن جوابی که آقای وزیر کار بجناب آقای سعید وزیری همکار حزبی خودشان دادند واقع آن بود که مقدار زیادی بنده را در این سئوال و جواب یا توضیحی که دادند دودل کرده برای اینکه جناب ایشان طوری صحبت کردند که بنده فکر کردم که جناب ایشان یکی از عوامل ارتجاع هستند برای اینکه بنده یکی از عوامل ارتجاع یا عوامل فؤدالها معرفی نشوم و مقدار زیادی هم وحشت دارم چون هر کس که مورد بعضی از اتهامات قرار گرفت نانش دیگر پخته است ناچار مقدار زیادی کوتاه خواهم آمد. عرض کنم حضور مبارکتان بنده برای اینکه در اینجا عامل کارخانجات معرفی نشوم بخصوص که میدانم یکایک آقایان از این برقهای اختصاصی دل پرخونی دارند و هر کدامتان مورد تعهدی و تجاوز این صاحبان کارخانجات بودید اما متأسفانه توجهی نفرمودید موقعی که بشما ظلم شده و آن کارخانجات برق اختصاصی از شما پول زور گرفته‌اند دستگاه دادگستری ناظر بر این تجاوز بوده است و اگر ما بخواهیم امروز نسبت به برقهای اختصاصی حرفی بزنیم بیش از همه مسئولیت متوجه سازمانهای دولتی است که ناظر این عملیات بوده‌اند بنده از آقایان کتمان نمی‌کنم که با این مقدماتی که عرض کردم وحشت دارم که مورد بعضی اتهامات قرار بگیرم و بخصوص بعضی از همکاران یادآور شدند و بنده از محبت و لطف خاصی که به بنده دارند تشکر می‌کنم خدای نکرده می‌ترسم این توهم حاصل شود که بنده مدافع برقهای خصوصی هستم بنده اصولا از اتهام بهیچ عنوان نمی‌ترسم بنده مبلغ فکر خودم هستم سعی می‌کنم مطلبی که عنوان می‌کنم آن مقدار که خودم می‌فهمم عنوان کنم منتظر بشوم تا زمان متوجه اشتباهم بکند بنده هیچ فراموش نمی‌کنم یک حاشیه‌ای بروم در دوره ملی شدن صنعت نفت یک روزی گفتند که دزدان دریائی را بدریا بریزند محیط هم مناسب
برای فحش به دزدان دریائی بود بنده همان موقع در روزنامه نوشتم که شما حق ندارید که بیک عده متخصصین انگلیسی که در آفتاب سوزان در آن محیط نامساعد بزرگترین فداکاری را کردند آنها سیاستمدار انگلیسی با هم قاطی کنید شما باید بدانید که متخصص انگلیسی حسابش با سیاستمدار انگلیسی دو تاست در اینجا هم از اینکه برقهای اختصاصی عده زیادی را غارت کرده‌اند سوء استفاده کرده‌اند حرفی ندارم اولا جلوی غارت را هر لحظه می‌شود گرفت هم اکنون می‌شود وزارت دارائی بهر کدام از اینها یک پیش آگهی بفرستد نه بعدا متمم چون گفتم که در فاصله پیش آگهی و متمم یک حساب هائی می‌شود یک پیش آگهی بفرستد و مالیات حقه اش را بگیرد حساب روشن است برق است نیرو است ولت است و هر مقداری که مصرف شده مطابق قانون می‌شود مالیاتش را گرفت پس جلوی تجاوز را می‌شود گرفت نه اینکه برقهای خصوصی ۱۰ سال ۱۵ سال تجاوز کنند و شما ناظر بودید دستگاههایتان ناظر بود که اینها پول گرفتند و هیچ قدمی برنداشتند حتی خود سازمانهای دولت هم پول دادند و برق اختصاصی خریدند تکلیف این پولها روشن است مسأله سوم این است که کاری کنید که این مجلس خدای نکرده در مظان این اتهام قرار نگیرد که مجلس هم مثل میدان بهارستان تحت تأثیر احساسات قرار می‌گیرد کاری که از اینجا فاش می‌شود باید مستدل، متین، حساب شده تسلی بخش و امیدوار کننده باشد و آن سرمایه دار خصوصی فکر بکند که اگر روزی آمد سرمایه گذاری کرد بعد از یک مدت دولتی نمی‌آید اموال او را مصادره بکند این توهم مناسب نیست برای اینکه توهم خاصل نشود بنده یک پیشنهاد بیشتر ندارم سابقه این کار را بعرضتان میرسانم چندی پیش همین جناب آقای دکتر شقیع امین به بنده فرمودند که چند نفر از نمایندگان برقهای خصوصی آذربایجان آمده‌اند و می‌خواهند شما را ببینند بنده رفتم دیدم تقاضائی که داشتند مستدل و مشروع و قانونی بود یا اقلا برای بنده اینطور بود تقاضایشان این بود که اولا این کارخانه را دولت چرا می‌خواهد بخرد آن مربوط به بنده نیست آیا اگر تا یکماه و نیم برق خصوصی نتوانست برق شهر را بدهد شما همان لحظه برق مجهزی دارد کارخانه مجهزی دارید که برق شهر را بدهد بنده وارد این بحث نیستم قطعا جناب آقای مهندس روحانی که واقعا به ایشان ارادت دارم و ایشان را وارد میدانم فکر کرده‌اند و مطالعات کافی کرده‌اند اما تقاضای همشهری‌های من که خوشبختانه جناب آقای دکتر یگانگی فرمودند که روشنائی شهر تبریز انشاءالله رضایت بخش است چون بنده آن اندازه که ایشان رضایت دارند ندارم آنها تقاضا داشتند که کارخانه‌ای که می‌خرند ساعت استفاده را در نظر بگیرند و بنظر کارشناس خودشان ساعت استهلاک را در نظر بگیرند نه مدت خرید را برای اینکه ممکن است کارخانه را ۲۰ سال پیش خرید باشند و کمتر استفاده کرده باشند دوم موردی که یادآور شدند این بود که اگر تأسیسات مدت ازش گذشته شده ولی دولت تشخیص می‌دهد مورد استفاده اش هست و می‌تواند استفاده کند این را بجای اینکه بنویسد تا ده در صد قیمت اصل خرید با نظر کارشناس بنویسد با توافق هم با بودن کلمه ده در صد ممکن است کارشناس وجدانش بیشتر باشد بگوید تا بیست در صد هم می‌شود خرید اگر شما به سازمان و کارشناسهاتان اطمینان دارید این را به توافق طرفین بگذارید موضوع سوم این است که امیدوارم انشاءالله همکاران پارلمانی کارگر توجه بفرمایند این است که کارفرما بفکر کارگرش باشد و در آن پروژه وضع کارگران و کارمندانشان هم روشن بشود که اگر کارخانه را تحویل گرفتند کارمند و کارگرش هم بیخ ریششان باشد و برای اداره آن کارخانه از جای دیگر تحمیل نشود امیدوارم این توضیح من سبب ناراحتی مسئولین امر نخواهد بود و هیچگونه ایرادی هم ندارد دلم می‌خواهد فرصت بیشتری می‌داشتم تا درباره خدمات دوران تصدی همین وزارت آب و برق ایشان حرفهائی می‌زدم بدون اینکه از وضع سازمان اطلاع داشته باشم ولی به صراحت و پاکی ایشان اعتقاد دارم (صحیح است)
رئیس ـ آقای پاینده بفرمائید.
پاینده ـ ریاست محترم مجلس سعه صدری بخرج دادند در این باره مثل اینکه در کلیات صحبت می‌کنیم مطالبی که در لایحه هست خود آقای مهندس روحانی مثل شاخه شمشاد و دسته گل اینجا هستند اینجا هستند و اطلاعات فنی ایشان بیش از بنده است حق دارند از لایحه دفاع بکنند اگر لازم است اگر توضیحاتی هست بدهند و معلوم
بشود که این لایحه در چه جهتی هست بنده خواستم با دقت در این مطلب چند نکته را عرض کنم اصولا این لایحه که یکی از محصولات کم تنقلاب است چون بنده باید عرض کنم که با درخت انقلاب با سرعتی که مردم انتظار دارند قدم برنمیداریم (صحیح است) با کمال تأسف این درخت میمون و مبارکی که بدست مبارک رهبر عالیقدر ایران کشته شده است نمیدانم به چه دلایلی آنطور که ما انتظار داریم زود میوه نمی‌دهد البته میوه‌های ثمر بخش خوبی داده است ولی هنوز انتظار ثمرات بیشتری داریم (صحیح است) این لایحه یکی از ثمرات این انقلاب است اما بنظر بنده کافی نیست چون برق مثل آب مثل فشنگ بایستی در دست دولت باشد اصولا من اعتقاد دارم یعنی فکر می‌کنم انشاءالله دوستان عزیز دیگر هم با توجه به توضیحات بنده قانع خواهند شد که در یک مملکتی که در راه انقلاب با سرعت دارد پیش می‌رود مصلحت نیست که برقش دست یک آدم باشد بهمان دلیل که تفنگ دست یک آدم نیست مدتها است ما دیگر اسلحه خصوصی نداریم اسلحه مال دولت معدن مال دولت است معدن نفت هم مال دولت است برق را هم اصولا از چنگ اشخاص درآورد مثل آب مثل هر مؤسسه عام المنفعه‌ای ما بایستی در این جهت برویم که مؤسسات عام المنفعه‌ای که حیات مردم وابسته به آن است زندگی عادی بسته به آن است دست کسی نباشد تا بحال یک سوء استفاده هائی در این جریان شده سوء استفاده‌های ناجوانمردانه کدام یک از شما شاهد نبودید که آخر شب مدیر یک کارخانه برق، برق کارخانه مخالفش را در حال مهمان داشتن خاموش نکرده است کدامتان از این رسوائی‌ها، خبر ندارید (صحیح است) آیا صحیح است که برق و روشنائی را که عنوان ذات باریتعالی است چون در قرآن هست «الله نور السموات» که در حقیقت عنوان نور بخداوند داده شده نور برق تجلی ذات خدا است آیا این باسیتی وسیله جیب پر کردن که بسیار خوب غارت کردن که بسیار خوب، وسیله انجام اعمال کثیف و مقاصد نامردانه یکعده اشخاص معین باشد بنده تصور می‌کنم که آقای مهندس روحانی ممکن است بگویند مثلا امکانات در این حدود هست که همین مقدار پیش برویم ولی بایستی در اینجا وعده بدهند که خیلی زود در یک فاصله کمتر از دو سال دست هر مؤسسه خصوصی را از برق عمومی از این حاجت عمومی کوتاه کنند (یکی از نمایندگان ـ انشاءالله) این لایحه عبارتست از اینکه این مؤسسات را که سرمایه گذاشته‌اند سرمایه محترم است اینها همه برای ما محترمند اینها را وادار کنند که به حاجات شهر خودشان توجهی داشته باشند و برق کافی تولید کنند پول سرقفلی نگیرند برق را گران نفروشند یعنی در جهت هدایت آنهاست بنده بنظرم راجع به گذشته‌ها صحبت کردن الآن شاید وقت کم داریم اما آن آقایان که سرمایه گذاشته‌اند و روزگاری برق داده‌اند و شاید خیلی از ماها هم از برق آنها استفاده کرده‌ایم این برق را محض رضای خدا و قربة الی الله روشن نکردند بهره کافی و بیش از کافی بردند و اگر کسی بمحاسبه اینها می‌توانست برسد برای هر یک تومان گاهی ۵ ـ ۶ ـ ۷ ـ ۸ ـ تومان منفعت بردند (صحیح است) آیا چه نضمین بهتر و بیشتری برای سرمایه گذاری در یک مملکتی می‌شود داد که ۶۰۰ ـ ۷۰۰ در صد بهره می‌دهد هر کس دیگر هم می‌خواهد بیاید بگذارد منتهی ۷۰۰ ـ ۸۰۰ نه ۴۰ ـ ۵۰ ـ ۶۰ که تازه چند برابر بهره معمول دنیاست بنده میخواهم عرض کنم که یک کسان خوبی هم هستند یعنی کسان خوب خیلی هستند ما در حقیقت با کسی دشمنی نداریم این قانون بعنوان دشمنی درست نشده است این قانون در حقیقت یک سنگی است در راه بنای این انقلاب نه یک سنگ در جلوی راه انقلاب (صحیح است) صاحبان برقهای خصوصی همه مردان خوبی هستند زیرا اینها آمده‌اند سرمایه‌ای گذاشته‌اند و برق را در خانه‌ها نفوذ داده‌اند منافعی هم برده‌اند پول بی حسابی هم گرفته‌اند چون در این جا بنده نمی‌بینم با کمال تأسف که در آن منافع بی حساب هیچ از آن پولهائی که از این مردم گرفته‌اند صحبتی شده باشد (یکی از نمایندگان ـ پس می‌دهند) خوردند ما هم ناظر بودیم حالا میگویند شما بیائید تحت یک نظم و انظباطی من البته نمی‌گویم بعنوان وزیر آب و برق بعنوان دولت و حاکم بر مقدرات مؤسسات عمومی بشما می‌گویم اینقدر برق باید تولید کنید به این صورت بفروشید به این قیمت بفروشید و به این تناسب سود ببرید مگر روزی که دولت می‌آید راجع به نفت لایحه می‌آورد ما نمیگوئیم سرمایه گذاری کار صحیحی است سرمایه گذار خصوصی محترم
و تاج سربنده و آقای مهندس روحانی است (خطاب بمهندس روحانی) سهم خودم را عرض می‌کنم اگر شما موافق نیستید بگوئید اما این سرمایه گذار در یک خط معینی باید قدم بگذارد این سرمایه گذاری خصوصی با جیب خالی کردن ظاهرا عنوانش دو تا است آقای سرمایه گذار خصوصی شما میآئید قدمتان بچشم پول هر چه می‌خواهید بگذارید ۵ برابر ده برابر ۱۰ رقم بگذارید ما اینجا هم انقلاب را ندیده می‌گیریم فعلا از این مطلب بسکوت می‌گذریم بشما میگوئیم برق بمردم بدهید بقیمتی که ما میگوئیم یعنی بقیمت عادله توجه بفرمائید من خیال نمی‌کنم که این مطلب جای این را دارد که ما خیال کنیم که سرمایه گذاری خدای نکرده دچار یک نقصی دچار یک وهمی خواهد شد اگر اینجور است پس بنده فکر می‌کنم اصلا قانونی گذاشته نشود برای اینکه هر قانونی بیک صورتی یک قیدی بدست و پای مردم است ملاحظه بفرمائید اصلا زندگی مدنی که نمونه عالیش حکومت مشروطه و مجلس و قانون است یعنی دست و پای مردم را مرتبا بستن الآن یک لایحه‌ای مطرح بود که بسیار لایحه مبارکی بود برای اینکه برای دلسوزی بیک عده بیچاره بود این دوست عزیزمان آقای حاج سیفی می‌خواستند بعده بیشتری مساعدت شود این لایحه یک لایحه مبارکی بود انشاءالله از کمیسیون برمیگردد و من خیلی دلم می‌خواست که این لایحه بعنوان یک عیدی در این شب عید باشد این یک لایحه‌ای است که می‌گوید بصاحب کارخانه باید به این افراد حقوقشان را بدهی حالا این بیاید و بگوید ای وای ای فریاد ای امان من سرمایه دار خصوصی هستم شما چرا بمن تحمیل می‌کنید ما میگوئیم آقای سرمایه دار خصوصی چون شما بسیار مرد خوبی هستید این مرد سرطانی را هم باید پولش را بدهید ملاحظه میفرائید ما اینجا مرتباً مشغول بستن طناب بدست و پای مردم هستیم اگر این طناب‌ها باید از راه قانون بسته شود این یکی از مبارکترینش است یعنی یکی از بهترین و یکی از شایسته ترین و یکی از زیباترین آنهاست بنده میخواهم به آقای مهندس روحانی که همه بمن گفته‌اند که ایشان مرد با نشاط پرکار جدی و فعالی هستند (صحیح است) انشاءالله بسیار خوب من هم تجربه‌ای خواهم داشت من میخواهم به ایشان مبارک باد بگویم برای اینکه این قانون را آورده‌اند و بسیار قانون زیبائی است صدای قلب همه ما است قانون صدای قلب آقای دکتر شفیع امین و صدای قلب آندوست عزیزمان که به ایشان ارادت دارم آقای زهتاب فرد است اگر اتفاقاً از اجرای این قانون بگویند قبای یک آقائی هم یک چینی بخورد به قربان مصالح عامه (صحیح است) چون اگر ما بخواهیم بیائیم در قانون طبقات را از هم جدا کنیم این قانون نیست قانون امیر بهادر است چون امیر بهادر رحمة الله علیه صبح می‌نشست قلم را هم می‌گذاشت جلویش هر کس می‌آمد یک حکم خاص به او می‌داد حالا ما نمی‌خواهیم امیر بهادر باشیم بهر حال بنده میخواهم بعرض دوستان گرامی برسانم حتی آقای دکتر شفیع امین که خودشان میدانند که من چقدر بهشان ارادت دارم و از آقای زهتاب فرد که ایشان میدانند در دل من چه جائی دارند استدعا می‌کنم که در این جا وحدت نظر و امعان نظر خودمان را در تأیید انقلاب ششم بهمن نشان بدهیم و باتفاق به این لایحه رأی بدهیم یعنی یکنفر نشسته نباشد (احسنت).
دکتر شفیع امین ـ آقای پاینده سوء تفاهم نشود ما نظرمان تأیید این قانون است و اول گفتیم بسیار لایحه خوبی است فقط برای روشن شدن مطلب بود که عرض کردیم.
رئیس ـ آقای مهندس ارفع بفرمائید.
مهندس ارفع ـ قسمتی از عرایض بنده را جناب آقای پاینده بیان فرمودند با اینکه ایشان در دسته اکثریت نیستند ولی از نظر فکر و از نظر مصالح عالی مملکت همانطوریکه همیشه بحث شده اکثریت و اقلیتی وجود ندارد (صحیح است) آنچه که صلاح عامه است آن صلاح اکثریت است و صلاح مجلس است و صلاح ملت است بنده نقصی که در مورد این قانون می‌بینیم بیشتر متوجه ماده ۲ این قانون است بنده به شخصه با حمایت سرمایه در یک حد معقولی همیشه موافقم ولی حد معقول عبارت از حدی است که بتواند منافع اجتماع را تأمین کند نه منحصراً در جهت تأمین منافع یک فرد یا یک دسته خاصی باشد هر وقت در این مملکت بحث از حمایت از صنایع داخلی می‌شود غالباً افرادی را بنده دیدم که توجه دارند باینکه منظور از حمایت از صنایع داخلی یعنی تأمین منافع دو نفر سرمایه گذار در حالیکه حمایت از صنایع داخلی یعنی تأمین منافع مصرف کننده و توده ملت (احسنت) اجتماع ملت (آفرین) نه منافع یکدسته یا یک فرد خاص و باز مکرر بنده شنیده‌ام وقتیکه بحث از سرمایه گذاری می‌شود فوراً یک پیراهن عثمانی را بوسط می‌کشند میگویند اگر مخالفت در این مورد بشود شما مردم را از
سرمایه گذاری پرهیز خواهید داد و از این کار منصرف خواهید کرد می‌بایستی مردم را تشویق کرد که سرمایه گذاری کنند بنده نمیدانم سرمایه گذاری که در جهت تأمین منافع یک فرد باشد آیا ما مجازیم وجداناً با آن موافقت کنیم با انقلابی که در این مملکت صورت گرفته و با توجه به اینکه می‌بایستی واقعاً روز بروز اختلاف طبقاتی کمتر بشود روز بروز رفاه جامعه بیشتر تأمین بشود آیا حمایت از این نوع سرمایه گذاری حمایت واقعی از منافع عامه است و بصلاح مملکت است؟ هیچوقت نیست آقایانی که استحضار دارند و شاید بیش از بنده در جریان کارهای اجتماعی و خصوصی این مملکت وارد باشند ملاحظه کرده‌اند که یک عده افرادی آمدند دست بیک ابتکاری زدند سرمایه‌ای در این کار براه انداختند سرمایه آنها اکثراً از پولهائی تأمین شده است که از مردم این مملکت گرفته (خواجه نوری ـ بدون هیچگونه رسیدی) بدون دادن هیچگونه رسید باز هم میگویند یک حقی برای اینها قائل بشوید وقتیکه صحبت بکنیم که در این مرحله می‌بایستی جبران این پولها بشود عده‌ای بحث می‌کنند که رضایت طرفین بود که کاری انجام گرفت برق هم داده‌اند شما هم در تاریکی نماندید پس امروز چرا متعرض این مطلب می‌شوید (یکی از نمایندگان ـ مردم ناچار بودند) توجه بفرمائید اگر امروز مریض هستید و احتیاج بیک آسپرین دارید این آسپرین را که قیمت آن دهشاهی است یک تومان بگویند ناگزیرید بخرید (صحیح است) بنابراین این یک نوع تحمیل به افراد ضعیفی است که یا در اثر عدم مقدورات دولتها یا در اثر تسامح و تساحل دولتها یا در اثر زد و بند دولتها یک چنین موجبات بوجود آمده و تحمیل به افراد شده (صحیح است) امروز هم که ما داریم این لایحه را تصویب می‌کنیم در اینجا می‌نویسیم طبق ماده ۳۳ قانون عمرانی سوم که بنده مشکوک هستم که این قانون که به آن استناد شده از مجلس گذشته یا نه نسبت به این هم بنده حرف دارم می‌خواهند طبق آن ماده ارزیابی کنند مدت استهلاک هم با آن ترتیب که در نظر گرفته‌اند در نظر بگیرند ولی در هیچ جا از پولهائی که مردم پرداخته‌اند صحبتی بعمل نیامده در حالیکه طبق اطلاعی که بنده دارم بیش از ۶۰ میلیون تومان از این مردم بدبخت که برای یک شعله چراغ در دکان قصابیش احتیاج به برق داشته یا کلبه خرابه اش را میخواسته روشن بکند پول گرفته‌اند (پاینده ـ ۲۰۰ میلیون تومان) چه بهتر با این ترتیب معلوم نیست با تصویب این قانون و با توجه بماده ۲ که در اینجا پیشنهاد شده پولهای مردم چه خواهد شد بنده یک پیشنهادی دادم به کمیسیون برق رفت البته دعوتی هم از من نشد پیشنهاد من این بود که در این موقع از ارزیابی که می‌شود و وجوهی که صاحبان مؤسسات برق استحقاق دریافت دارند آنچه را که مردم بعنوان وام به این مؤسسات پرداخته‌اند کسر شود و یا در صندوقی تودیع بشود و تحت کنترل باشد تا این وجوه را پس بدهند بمردم و مازاد این هر چه ماند بدهند بسرمایه گذار امروز تصدیق داریم کسانیکه در این راه سرمایه گذاری کرده‌اند چندین برابر سرمایه خودشان تحصیل درآمد کرده‌اند. امروز هم دولت در صدد این نیست که بیاید مصادره اموال بکند ولی باید حقوق مردم بیچاره و هم این آقایان سرمایه گذاران رعایت شود باید قانونیکه از مجلس می‌گذرد در شأن این مجلس باشد بنظر من صلاح و در شأن این مجلس نیست قانونی از این مجلس بگذرد که از چند نفر حمایت بکند (صحیح ـ است).
رئیس ـ آقای مرتضوی بفرمائید.
مرتضوی ـ بنده از مقام ریاست استدعا کردم که اجازه بفرمایند که بعنوان موافق مشروط مراتبی را بعرض همکاران عزیز برسانم گرچه آنچه را که من در دل داشتم که بعرض برسانم همکاران عزیز همه در یک جهت فرمودند و بیان داشتند و شاید اگر بنده در این زمینه عرضی بکنم تکرار مکررات باشد ولی چون یکی از مسائلی است که واقعا ملت ایران و همه اشخاصیکه از این شرکتهای خصوصی بنحوی از انحاء مورد ایذاء و ستم قرار گرفته‌اند بنده اجازه میخواهم در این زمینه مطالبی بعرض برسانم بنده خاطرم هست چند ماه قبل یک مراسمی را برای هزاره تولد زکریای رازی در کشورمان برگزار کردیم و این فرصتی بدست داد تا بار دیگر تجدید خاطره‌ای از زندگانی این مرد بزرگ ایرانی در ذهنمان زنده بشود بحث در این بود که زکریای رازی اول پی کیمیا رفت و زحمات بسیاری را متحمل شد تا جائیکه در نتیجه ممارست ابخره ایکه از مواد مختلفه از بوته‌ها حاصل می‌شد چشمش مئوف شد و پیش کحالی
رفت که چشمش را معالجه کند آن کحال یک مبلغ زیادی از او مطالبه کرد و آن روز متوجه شد که کیمیاگری یعنی طبابت، تشخیص داد و رفت دنبال طبابت من خیلی دلم بحال این مرد بزرگ می‌سوزد که چرا آن تاریخ متولد شد و در این زمان متولد نشد که ببیند کیمیاگری در زمان ما چیست و چه راههای متعددی دارد یکی از طرق کیمیاگری که در این مملکت اجرا شد و سرمایه‌های هنگفتی از جیب افراد خارج شد و در یک جا متمرکز شد توسل به تأسیس برقهای خصوصی است (احسنت) بنده میخواهم خدمت همکاران عزیزم عرض بکنم که بنده خودم از افرادی هستم که با سرمایه گذاری بخش خصوصی موافقم و مدافع این تز هستم ولی بشرطها و شروطها که این سرمایه گذاری بخش خصوصی در جهة بالا بردن تولیدات باشد نه در جهة تحمیل بر مصرف کننده و احیاناً فشار و تحمیلی باشد بر طبقاتیکه یک مصرف عامی را دارند مسلماً برق و انواع سایر احتیاجات که نظیر برق هست بهیچوجه من الوجوه نباید مورد سوء استفاده قرار بگیرد و از این طریق ما جامعه را استثمار کنیم و سوء استفاده نمائیم بنده تا آنجا که مطالعه کردم دیدم باید این مسائل برق و آب را یا دولت یا مؤسساتیکه نماینده دولت هستند مثل شهرداریها برعهده بگیرند در این مورد اگر از مردم بخواهند که برای هر رشته برق دو هزار تومان سه هزار تومان هم بلا عوض بدهند چون میدانند این پول بجیب مؤسسات خصوصی نمی‌رود و جزء وجوه عمومی قرار خواهد گرفت با طیب خاطر این پول را می‌پردازند و در کشور هائیکه این سیستم را که یک قدری بوی سوسیالیسم ازش می‌آید نمی پسندند با تشکیل شرکتهای تعاونی و کورپریشن‌ها توانسته‌اند این مسائل را حل بکنند یعنی اگر ما بخواهیم مانند وزارت پست و تلگراف که برای هر رشته تلفن پول می‌گیرد و تلفن می‌دهد برای هر رشته برق یا آب هم پولی بپردازیم چون شرکت تعاونی است تأسیسات آن دستگاه متعلق بخود ما خواهد شد و چون من در اینجا ندیدم توجهی به این مسئله شده باشد که صاحبان برق خصوصی بعناوین یا در صورت وام پس نده و یا وجوهی که حتی رسیدش هم بمشتری داده نشده از مردم در قبال دادن برق آنهم برق نامرتب وضعیت پول گرفته‌اند و الان با تعطیل شدن آنها تکلیف وجوهات مردم معلوم نشده این را یک نکته ضعفی از نظر قضاوت نسبت به این لایحه میدانم که بنده خودم در این زمینه پیشنهادی تهیه کرده‌ام که البته بموقع خودش تقدیم خواهد شد اما مسئله دیگری که بنده را تشویق کرد اینجا مزاحم همکاران عزیز بشوم این است که ما طرحی را تصویب کردیم که دولت ایران با استفاده از اجازه‌ای که در سال ۴۳ داشت مبالغ قابل توجهی یعنی در حدود ۸۷ میلیون دلار وام خارجی برای تأسیس مراکز برق بگیرد ما آن روز امید را در دلها روشن کردیم که با گرفتن این اعتبارات و اعتبارات دیگری که بدست خواهیم آورد یک برق منظمی در سراسر مملکت و بیک کیفیت در اختیار تمام افراد ملت ایران خواهیم گذاشت من می‌ترسم تصویب کردن این لایحه یک قدری به این امیدواری خلل وارد بیاورد برای این شرایط سرمایه گذاری جدیدی بکنند. باز علی الاصول یک مقدار از شهرهای ایران لاعلاج بموجب این قانون برقش در اختیار آن مؤسسات خصوصی ولو اینکه عمل آنها تطبیق کرده باشد با شرایطی که وزارت آب و برق معین می‌کند قرار بگیرد ولی مردم یک خاطره ناپسندی از این برقهای خصوصی دارند و همیشه احساس غبطه خواهند کرد نسبت بشهرهائی که برق آنها از طرف دولت اداره می‌شود و اگر احیاناً تفاوتی هم در قیمت برق بین دو شهر نبود ولی آنشهری که ما بوسیله این قانون پای بند یک مؤسسه خصوصیش کردیم و با خوزستانی که بحمدالله از برکات توجه اعلیحضرت همایونی امروز دارای یک برق خوب و صحیحی است تفاوت بسیار دارد و ما باید کاری بکنیم در مسائلی که جنبه عام دارد تمام ملت ایران در هر کجا که هستند بیک اندازه و بیک کیفیت مستفید بشوند و برخوردار بشوند (صحیح است) برای اینکه بنده معتقدم علی ایحال تبعیض برای تمام ملت ایران باید از بین برود ما باید در این امور یک برنامه‌های یکنواخت اجرا بکنیم (صحیح است) مسئله دیگری که بنده خواستم در اینجا عرض بکنم موضوعی است که در ماده یک گنجانده شده است بنده برعایت قانون اساسی که تمام ملت ایران را نسبت به امکاناتی که در مملکت هست یکنواخت تشخیص داده هر جا که احساس می‌کنم یک تفاوتی خودنمائی می‌کند شخصاً یک حساسیتی دارم نسبت به این مطلب و بنده نمی‌توانم این مسئله را اینجا ناگفته
بگذارم که چه بوسیله قوانین که از مجلس گذشتته چه عمل دولت که بموجب قانون اتفاق افتاده است که این اصل اساسی قانون اساسی را رعایت نکرده‌اند من یک مطلب کوچک خدمت آقایان عرض کنم. همه یادتان هست در زمان جنگ جیره بندی قند و شکر بود و میدیدیم دولت برای اهالی محترم پایتخت دو کیلو جیره قند و شکر معین کرده بود شهرهای درجه دوم یک کیلو و نیم و شهرهای درجه سوم یک کیلو در صورتیکه اگر جیره بندی قند و شکر را برای کمک بمردم تشخیص داده است باید همه یکنواخت باشند حالا به بنده بعنوان اینکه جزء اهالی پایتخت هستم دو کیلو بدهند نسبت بیک کسی که در یک نقطه دیگری زندگی می‌کند و احیاناً کسی که در روستاها زندگی می‌کند ابداً به او توجهی نکند این صرفنظر از کمک جیره بندی که منظورش اضعف ناس بوده آن اصلی را که بنده عرض کردم در چنان امکاناتی که دولت در اختیار ملت ایران می‌گذارد آنرا شکسته است اینجا بنده ملاحظه می‌کنم باز می‌نویسد در شهرهائیکه پانصد هزار نفر جمعیت دارد اساس برق دویست وات خواهد بود اما اگر شد دویست هزار نفر آنوقت صد و بیست وات می‌شود بنده نمی‌دانستم دلیلی که در تهران اگر کسی باشد اساس برق دویست وات است و می‌تواند مصرف کند اگر این شخص ساکن یک شهر صد هزار نفری شد چرا باید صد و بیست وات مصرف کند و اگر روستا نشین است این استفاده از برق به هشتاد وات تنزل پیدا می‌کند (پروین ـ ارتباط فنی و ریاضی جوابهائی دارد). خیلی معذرت میخواهم جناب پروین میدانید که بنده خیلی بجنابعالی ارادت دارم ولی جنابعالی هم با بنده موافقت بفرمائید که وقتی ما یک حرف حسابی بزنیم الفاظ فنی است و از قبیل اینها تخطئه نفرمائید. علی ایحال بنده معتقدم یک ایرانی اگر استاندارد مصرف برقش ۲۰۰ وات باید باشد (دکتر قراگزلو ـ در شهرستانها وسیله برقی کم است) اجازه بفرمائید ما آمده‌ایم اینجا که برای همه افراد ملت یکسان وسیله فراهم کنیم ما نیامده‌ایم اینجا که امکانات مملکت را اختصاص بدهیم بیک محل معین. بنده استدعا می‌کنم که اگر استاندارد زندگی از نظر برق بر اساس ۲۰۰ وات است من که در تهران زندگی می‌کنم و آن کسی که در سوسنگرد زندگی می‌کند باید هر دو ۲۰۰ وات در اختیار داشته باشیم این مقتضیات را که جمعیت یک محلی زیادتر است و یا سر و صدای آنجا زیادتر است بوجود نیاورید عرض کردم که ممکن است جناب آقای وزیر جوابهای بسیار علمی و فنی و دقیق داشته باشند که بنده را هم قانع بکنند ولی همانطوری که عرض کردم بنده هر جا که بوی تبعیض بمشامم برسد حساسیت دارم خواستم این مطلب را بعرض برسانم (دکتر رهنوردی ـ کلمه تخطئه که فرمودید زیاد درست نبود جرا تخطئیه می‌کنید بهتر است رعایت بفرمائید) بنده همیشه از راهنمائی حضرت عالی آقای دکتر رهنوردی تشکر می‌کنم. بنده دیگر اصولا در این زمینه عرضی ندارم چند پیشنهاد دارم که بعداً تقدیم خواهم کرد.
رئیس ـ آقای مهندس والا آقای مهندس عطائی پیشنهاد کفایت مذاکرات کرده‌اند جنابعالی فرمایشی دارید؟
مهندس والا ـ بنده عرضی ندارم.
رئیس ـ آقای مهندس روحانی بفرمائید.
مهندس روحانی (وزیر آب و برق) ـ بنده بسیار خوشوقتم که این لایحه موجب می‌شود که بیشتر در مسائل مملکتی با نمایندگان محترم مشورت بکنیم و بیشتر از راهنمائیها و ارشاد آقایان و خانمها فرمودند در تأیید این لایحه بوده بنده مخالفتی با اصل این لایحه ندیدم حتی مجلس را حادتر و شدیدتر از دولت دریافتم البته نظریاتی وجود دارد که باید روی آن بحث بشود مذاکره بشود آنچه که امکان پذیر باشد البته که گره‌ای از کار دولت باز بکند و موجب تسریع اجرای نظریات نمایندگان محترم باشد مورد بحث و توجه قرار خواهد گرفت جناب آقای دکتر اسفندیاری فرمودند که اگر در این لایحه تصریح نشده باشد که مؤسسات صاحب امتیاز آنها رعایت شود این موجب خواهد شد برنامه‌های اجرای توسعه برق در آن شهر که احیاناً مؤسسات بدون امتیاز عمل می‌کردند احتمالا آنها را کنار بگذاریم بنده برای اطمینان خاطر ایشان عرض می‌کنم این لایحه بمنظور ارزیابی مؤسسات برق تقدیم مجلسین شده است و اگر مؤسسه‌ای امتیاز داشت و صاحب اجازه معتبر بود و به اجازه نامه عمل کرده بود از مزایای این قانون استفاده می‌کند در کرمان اگر مؤسسه‌ای مؤسسه برقی که اجرا کننده است امتیاز نداشته باشد این معنیش این نیست که کرمان از اجرای برنامه‌های توسعه مالیات برق بوسیله دولت
محروم است این معنایش آن نیست که آن مؤسسه بدون اجازه اقدام به تأسیسات برق کرده بنابراین در این لایحه به آنکسانی که صاحب امتیاز بودند ما این مزیت را داده‌ایم که اگرنخواستند طبق نظر دولت عمل بکنند با یک قیمت معتدل و ملایمی تأسیسات آنها را خریداری بکنیم و از این مطلب استفاده نخواهیم کرد هم چنین تأسیسات کسانی که اجازه داشتند خریداری می‌شود و بهر حال داشتن اجازه یا نداشتن اجازه موجب نخواهد شد که دولت تأسیسات برق را در کرمان بوجود نیاورد مطلب دیگر جنابعالی این بود که کرمان در ردیف جلو قرار بگیرد البته این تقاضائی است که همه نمایندگان درباره حوزه انتخابی خود دارند این وظیفه دولت است که در این کار عمل بکند بنده بشما اطمینان می‌دهم که در باقیمانده دوره برنامه سوم برنامه توسعه برق بشرحی که گفته شد در این ده ناحیه بزرگ و ۲۵ منطقه متوسط عملی خواهد شد و سعی می‌کنیم که جلب رضایت نمایندگان محترم را فراهم بکنیم جناب آقای دکتر یگانگی بعنوان موافق لایحه مطالبی فرمودند راجع به شرکت روشنائی تبریز بنده اطلاع دارم که این شرکت در ۵۰ سال پیش تقریبا امتیاز گرفته است و سرمایه گذاری قسمت اعظم این مؤسسه بوسیله عده‌ای از پارسیان مقیم هند شده است و این تذکری که فرمودند بواسطه این بوده است که عده‌ای از هموطنان ما و زرتشتیان در این شرکت سرمایه گذاری کرده‌اند و البته نظری هم نیست که دارائی مؤسسات برق را ما مصادره بکنیم آقایان عده‌ای اعتراض داشتند که این لایحه نرم و ملایم نوشته شده در حالیکه آقای دکتر یگانگی تصور فرموده‌اند که ما قصد مصادره داریم و هیچ همچو خبری نیست و حتی در کشورهای دیگر که مؤسسات برق ملی شده و ما از آنها طرز ارزیابی را اقتباس کرده‌ایم تا این اندازه شاید به این مبالغ پرداخت نمی‌شود منظور این بود که در عین حال که نظریه‌های دولت و برنامه‌های دولت اجرا می‌شود لطمه‌ای بسرمایه گذاری خصوصی نخورد گو این که من با جناب آقای مهندس ارفع کاملا موافقم که سرمایه گذار باید خودش را موازی بکند و تطبیق بدهد در جهت منافع عمومی ملت ایران و در امری که با منافع عمومی تطبیق می‌کند سرمایه گذاری کند والا آن کارهائی امکان پذیر نیست بعهده دولت بگذارند دولتها برای این کار بوجود می‌آیند که وقتی اشخاص و مؤسسات خصوصی نمی‌توانند نظریات مردم را برآورند اعمال نظر بکنند و یاسعی کند که در این قسمت احتیاجات مردم را بسهل ترین وسیله در اختیار مردم قرار بدهد و این تنها راه نجات مردم ایران از فقر اقتصادی است (احسنت) بنده عقیده ندارم برای مؤسساتی که امتیازی دارند و چه امتیازی بیش از آنچه که در این جا دادیم قائل بشویم برای این که این قیمتی که در این جا نوشته شده خودش امتیازی است که بصاحبان امتیاز داده شده امتیاز بیشتریبه اشخاصی که اخلاقشان خوب است بنده دلیل منطقی و اقتصادی برایش نمی‌بینم البته کسانی که به عدل و انصاف رفتار کرده‌اند از مزیت این که مردم آنها را دوست داشته باشند و از آنها حمایت بکنند خود بخود برخوردار هستند آن کسانی که بد عمل کرده‌اند و بد رفتار کرده‌اند مسلما از طرف خود مردم مجازات خواهند شد احتیاجی ندارد که به این اشخاص خوش اخلاق و به اشخاصی که رعایت انصاف را کرده‌اند بیش از آن چیزی که بیشتر از عدل و انصاف باشد پرداخته شود. بالاخره این وجوه از جیب ملت ایران پرداخته می‌شود بنده اعتقاد دارم بواسطه داشتن این کاغذ همین کاغذ را که دارند ما به آنها طبق این لایحه وجوه مربوطه را پرداخت می‌کنیم اگر نخواهند واگذار کنند طبق مشخصات ما برق را اداره بکنند. مطلبی که فرمودند راجع به این مقدار پیش بینی که ۲۰۰ وات است و با توجه به این که این مقدار قابل تجدید نظر است و ده در صد میزان ازدیاد سالیانه با توجه به رقم رشد اقتصادی شش در صد به استحضار نمایندگان محترم باید برسانم که رقم ۲۰۰ وات بسیار رقم کمی است و این چیزی که ما اینجا نوشته‌ایم خیلی کم است و این از آن جهت است که اگر اجمالا کسانی خواستند و بازاری وجودداشت سرمایه گذار خصوصی خودش تشویق خواهد شد به این که مقدار بیشتری را منظور بکند و اما راجع بتعداد ده در صدی را که گذاشتیم باز هم یک مقدار کمتر است بنده یک آماری را عرض می‌کنم در سال ۱۳۳۸ برق اهواز که بوسیله یک مؤسسه خصوصی اداره می‌شد ۲۴۰۰ کیلو وات مجموعاً در ساعات اول شب یعنی موقعی که مصرف فوق العاده زیاد است بود بعد از اینکه مؤسسه آب و برق خوزستان یعنی مؤسسه دولتی که منفعتی در این کار ندارد و فقط قصد خدمت و
تأمین وسائل رفاه مردم را بعهده دارد این کار را در اختیار گرفت در عرض شش سال مصرف شهر اهواز به ۱۵۲۰۰ کیلو وات بالغ شده است یعنی در این فاصله شش سال ششصد در صد و شش برابر شده است اگر این موضوع را متوجه بشویم که وقتی برق به اندازه کافی در اختیار مردم قرار بگیرد سالیانه ۸۴ در صد بر مصرف سال قبل اضافه خواهد شد بنده اطمینان دارم که این رقم ده در صد را با آن رقم شش در صد رشد اقتصادی تطبیق نمی‌کند اگر بخواهیم به آن رشد اقتصادی برسیم باید ده در صد بدهها در صد و ۲۰ در صد و ۳۰ در صد توسعه پیدا بکند تا به آن شش در صد برسیم برای اینکه در کار برق متأسفانه خیلی عقب افتادگی داریم در تمام مدت ۸۶ سالی که برق در دنیا اختراع شده و مدت ۴۶ سالی که برق در ایران نصب و استفاده شده مجموع قدرت نصب شده به ۴۶۰ هزار کیلو وات می‌رسد و این معادل است با ۲۰ وات بهر نفر در حالیکه همین موقع برای ممالک همجوار ما در وضع فعلی بیشتر خواهد شد که امیدواریم در چند سال آینده جبران کنیم. فرمودند که شهرداریها مستثنی باشد از گرفتن وجوه یعنی تأسیساتیکه بوجود آمده پولش را به شهرداری بدهند تا بتواند بمصارف دیگر برساند بنده به استحضار آقایان میرسانم که شهرداریها وظیفه شان است که در امر برق سرمایه گذاری کنند و شرکت آنها ضرورت دارد برای اینکه کمک می‌کند به دولت. اکثر سرمایه گذاریهائیکه در برنامه دوم راجع به برق عمل شد بوسیله سرمایه دولت انجام شده و حق نیست که قسمت اعظم از این پول که اختصاص داده شده بصنعت برق و در برنامه سوم منظور شده به شهرداری داده شود و خود بخود اگر چنین عملی انجام شود قسمتی از برنامه‌های مربوط به برق ما دچار تعویق و تأخیر می‌شود که خود نمایندگان محترم راضی نیستند. راجع بکارمندان تشکیلات برقهائیکه خریداری می‌شود بنده به استحضارتان میرسانم که با حسن نیت این مطلب مورد توجه قرار می‌گیرد کارگرانی که آنجا کار می‌کنند ما به آنها احتیاج داریم و دلیلی ندارد که کارگران را اخراج بکنیم (احسنت) و همچنین کارمندانیکه در آنجا هستند به آنها حاجتمند هستیم البته اعضای هیئت مدیره شرکتها که بناحق حقوقهای گزافی می‌گیرند آنها نمی‌تواندد مورد علاقه مؤسسات برق منطقه‌ای واقع شوند ولی بطور کلی از کارگران و کارمندانیکه در این مؤسسات کار می‌کنند استفاده خواهد شد و توجه دقیق می‌کنیم که در این فاصله تحویل و تحول یک فعل و انفعالاتی نشود و اشخاصیکه بسن زیادی رسیده‌اند و بسن بازنشستگی رسیده‌اند بیاورند و اضافه حقوقهای گزاف داده شود برای اینکه تمام این عملیات بخاطر این است که دولت دچار مشکلات نشود و در کار یک آئین نامه‌ای وضع خواهیم کرد که این مؤسسات در این فاصله تحویل و تحول بتوانند کارمندان خودشان را زیاد کنند کارگرانشان را زیاد کنند کسانیکه مثلا تا قبل از تقدیم این لایحه در این مؤسسات کار میکرده‌اند مسلما کارشان تضمین خواهد شد چون به این مطلب رسیده‌ایم و در همان روزیکه ما می‌خواستیم یک مؤسسه را تحویل بگیریم اینها کارگر استخدام کرده باشند کارگر هفتاد ساله که ما را مواجه با مشکلات کنند البته در مقابل این عملیات باید مقاومت بشود و آقایان هم موافق هستند که نگذاریم مال ملت عبث پرداخت شود (صحیح است) جناب آقای دکتر امین فرمودند که اصولا با این لایحه موافقت دارند بنده هم متشکرم همانطور که راجع به این لایحه بحث شد سرمایه گذاری به آن نحو مطلوب است که مورد حمایت خاص مردم باشد یعنی آن سرمایه گذاری می‌تواند کار کند و بطور سلامت بکارش ادامه بدهد که کالای مورد احتیاج مردم را به نحو مطلوب و خوب تهیه بکند سرمایه گذاری که بخواهد با زور دولت بحیاتش ادامه بدهد مسلماً برای همیشه نخواهد توانست به این طریق ادامه حیات بدهد در مورد برقهای مؤسسات خصوصی باید بعرض برسانم و خود شما معترف هستید که اگر چند نفری توانستند ملایم و خوب کار کنند اکثریت آنها نتوانستند جلب رضایت مردم را بکنند و احساسات خود آقایان در همین مجلس شاهد بر این مطلب است که بعضی از این مؤسسات وعده کثیری از این مؤسسات بمردم تجاوز کرده‌اند و اگر تجاوزاتی نکرده بودند اصولا دولت دلیلی نداشت که این کار بکند راجع به استهلاک، این مطلب در جلسه کمیسیون بحث مفصلی رویش شد منظور ما این است که ضابطه‌ای در دست کارشناس باشد تا کارشناس با این ضابطه بتواند بر وفق انصاف و عدالت قیمت این تأسیسات را تعیین کند اگر قرار بود که این سال را
تبدیل بساعات می‌کردیم و در این جا می‌گذاشتیم در عمل خیلی درست نمی‌شد و ناگزیر ما همان رویه‌ای که در کشور راقیه و حتی در همان آئین نامه استهلاک وزارت دارائی وجود دارد سال را مبنای کار قرار دادیم البته اگر یک ماشینی دهسال پیش خریداری شده و کار نکرده در انبار گذاشته‌اند مسلما این ماشین بقیمت دهسال پیش تقویم خواهد شد و نو تلقی خواهد شد ماشینیکه کمتر کارکرده کمتر محسوب خواهد شد اینها طبق تشخیص کارشناس است و در این چهار چوب می‌توانند کار کنند و قیمت گذاری کنند و اگر ماشینی هیچ کار نکرده باشد یا کمتر کارکرده باشد فرق دارد با ماشینیکه شبانه روز ۲۴ ساعت کار کرده است و بدانید دولت قصد ندارد تحت عنوان لغات و استناد به این لغات حقی از اشخاص تضییع بکند اگر ماشین هائی ۲۴ ساعت کار کرده باشند ۲۴ محسوب می‌شوند و اگر کمتر کار کرده باشند کمتر محسوب می‌شوند و بهر حال کارشناس با توجه به اینکه مطالب قیمت گذاری خواهد کرد و ساعت کار و خوب نگاهداشتن وبد نگاهداشتن را در نظر خواهد گرفت (دکتر امین ـ نظر بنده هم همین است) راجع بکارگران و مهندسین این مطلبی که در جواب آقای دکتر یگانگی عرض کردم که ما نمی‌خواهیم از این عوامل استفاده کنیم والا ما کسی را نداریم که سرکار بگذاریم برای اینکه این مؤسسات برق خصوصی و کارکنانیکه دارد ما خیلی خوشحال هستیم که اینها هم از لحاظ آینده تضمین بهتری در اختیار داشته باشند جناب آقای زهتاب فرد که از بنده تمجید فرمودند و بنده به ایشان مدیون هستم راجع به غفلت دستگاههای دولتی فرمودند جناب آقای زهتاب اگر دستگاههای دولتی یا در حال یا در آینده غفلت بکنند در حفظ منافع عمومی این اجازه این حق برای اشخاص یا مؤسسات نیست بدلیل دولت غفلت می‌کند بحق اشخاص تجاوز بکنند آن اشخاص باید همیشه شرمنده وجدان خودشان باشند و البته روزی هم خواهد رسید که بحساب آن اشخاص تجاوزکار رسیدگی بشود اگر دولتی غفلت کرده و یک مؤسسه برق خصوصی تجاوز کرده آن تجاوز بجای خودش باقی است و تجاوزکار باید مجازات شود و خواهد شد راجع به استهلاک در پاسخ جناب آقای دکتر امین عرض کردم و پاسخ به مطلب شما هم هست همینطور راجع به کارگران و کارمندان و مهندسین که عرض کردم نظرتان تأمین خواهد شد راجع به اینکه فرمودید که استهلاک و چند در صد حذف بشود و بگذاریم با توافق طرفین بنده عرض می‌کنم اولا کالاهای استهلاک شده بنا به اختیار دولت و مؤسسات است یعنی اگر یک قسمت هائی که مستهلک نشده بود و دولت خواست خریداری بکند و قاعدتاً خریداری می‌کند و آقایان هم نخواهند بفروشند یا بفروشند ولی ما باید ضابطه قیمت را در این جا بگذاریم مثل سایر ظوابط تا دست کارشناس خیلی باز نباشد چون ممکن است بعداً مواجه با این مطلب بشویم که یک قسمت مستهلک شده را بقیمت بیشتر از نو قیمت کرده‌اند چون یک چنین نقطه ابهامی یک چنین مشکلی بعدها ممکن است پیش بیاید این است که بنده استدعا دارم موافقت بفرمائید ما همان ده در صد یا هر رقمی که آقایان موافق هستند ما پیشنهاد کرده‌ایم ده در صد و فکر می‌کنیم کافی است یک موتوری که مردم شهر بابت بهای برق پول استهلاک را داده‌اند و او سرمایه اش به جیبش رفته (مهندس والا ـ چطور آن پول را منظور می‌کنید شما میفرمائید این سرمایه را از مردم گرفته‌اند) بنده راجع به استهلاک توضیح می‌دهم فعلا راجع به پولی که مردم داده‌اند چیزی عرض نمی‌کنم به آن هم خواهیم رسید صحبت بر سر ماشین آلاتی است که طبق مدت هائی که معین شده مستهلک شده حداکثر کارشناس می‌تواند تا ده در صد قیمت نو قیمت کند و اگر آقایان مالکین نخواستند بفروشند اجباری ندادند بفروشند بنده به جناب آقای زهتاب فرد اطمینان می‌دهم همانطور که در خوزستان مؤسسه آب و برق خوزستان برق را بهتر از مؤسسات خصوصی اداره کرده است و این مورد تصدیق آقایان نمایندگان خوزستان است همانطور که برق تهران با تمام معایبی که بنده اقرار می‌کنم دارد ولی این مؤسسه بهتر از یک مؤسسه برق خصوصی عمل و خدمت کرده و همینطور مؤسساتی متعلق بشهرداری است بهتر از مؤسسات برق خصوصی خدمت کرده و اراده شده است و رعایت انصاف و رعایت مردم شده است و در مورد وزارت آب و برق و شرکتهای برق منطقه‌ای این اطمینان خاطر می‌تواند وجود داشته باشد که رفتار دولت با مردم در آینده مسلماً از رفتار مؤسسات خصوصی بهتر خواهد بود مضافاً به اینکه ما معتقدیم برق زیر بنای اقتصادی ما را تشکیل می‌دهد و دولت شاید استفاده‌ای نکند
و منفعت نکند و محرک دولت در بدست گرفتن و تأسیس کارخانه برق و انتقال و توزیع نیرو برای مصارف کشاورزی و صنعتی این است که اقتصاد مملکت بسمت جلو حرکت بکند بنابراین اطمینان داشته باشید در آینده وضع بهتری از گذشته خواهد شد جناب آقای پاینده در تأیید لایحه که برق در دست دولت باشد مطالبی فرمودند من با ایشان همداستان هستم و بهمین دلیل این لایحه تهیه شده است که یا مؤسسات خصوصی خودشان را با احتیاجات ملی و برنامه‌های اقتصادی مملکت تطبیق بدهند و یا اگر اینکار را نمی‌خواهند بکنند دولت این کار را بعهده بگیرد و این رقم هزار و هشتصد میلیون تومان یا ۱۸ میلیارد ریال که آقایان در لایحه اصلاحی برنامه سوم تصویب فرمودند این سرمایه گذاری بزرگ که شاید نه در صد برنامه را تشکیل می‌دهد در تأیید این نظر است که نظر جنابعالی تأمین بشود و در تأیید نظر سایر آقایان و خانمهای نماینده حرکت می‌کند بنده با مطالب جناب آقای مهندس ارفع کاملا موافقم این بحث در دولت پیدا شده است و دولت توجه دارد باین امر که حمایت از سرمایه‌های اشخاص نباید مزاحم منافع مصرف کنندگان باشد در عین حال ملتی که می‌خواهد صاحب صنعت بشود یک فداکاری باید بکند مسلماً کالاهائی که در داخل مملکت ساخته می‌شود بعضی از انواع این کالاها هست که احتمالاً قیمتشان از قیمت خارجی گرانتر تمام می‌شود ما باید ببینیم که منافع اقتصادی ما تا چه اندازه اجازه می‌دهد که حمایت از این صنایع بکنیم البته هر که بخواهد با سودجوئی و سود طلبی مؤسساتی که بخواهند بمردم و حقوق مردم تجاوز کنند جلوگیری خواهد شد ولی بنده با جنابعالی بطور کلی همداستان هستم که حمایت از سرمایه‌های خصوصی اشخاص یعنی مسئولین برقهای خصوصی در تعیین قیمت و ارزیابی بایستی حمایت مصرف کننده رعایت بشود و این کار خواهد شد مطلبی که فرمودید راجع بسرمایه گذاری اشخاص یعنی مشترکین برق بنده سؤال جنابعالی و سایر آقایان و آقای مهندس والا را یکجا عرض می‌کنم این مؤسسات برق شاید روز اول یک سرمایه‌ای گذاشتند ولی بعد از اینکه کارشان رونق گرفته است متوجه شده‌اند که می‌شود از مردم کمکی گرفته در اوایل امر این کمک بصورت وام بوده است و بالاخره در این اواخر تبدیل شد بگرفتن پولهائی بدون قبض و رسید و بدون حساب و کتاب بنده نمی‌خواهم اینجا توضیح عرض کنم که مردم مجبور شده‌اند بدهند اینها مجبور کردند که مردم بدهند ولی اگر وزارت آب و برق وارد ماجراهای برق خصوصی یا اشخاصی که قبض در اختیارشان نیست بشود بنده نمی‌بینم که وزارت آب و برق و شرکتهای برق منطقه‌ای به آن هدف نهائی یعنی ایجاد شرکت برق منطقه‌ای و ایجاد شرکت برق ناحیه‌ای و نجات دادن مردم از دست این شرکتهای برق که نمی‌توانند وظائف خودشان را انجام بدهند برسیم برای اینکه این اختلاف دامنه زیادی دارد اولا فعالیت وزارت آب و برق که یکی از عوامل قوه مجریه است در کار قوه قضائی که به اصطلاح ضابط و حاکم بین دعاوی اشخاص است کار را مشکل تر می‌کند و ما باید سالهای سال بنشینیم و این دعاوی را رسیدگی کنیم و با اینکه این مؤسسات را می‌خواهیم بخریم و خرید مؤسسات اینها که الآن منصرفش هستند و باید بصورتی بتصرف ما در بیاید توزیع برق که ما در نظر داریم به تعویق خواهد افتاد بنده یک توضیح بعرض میرسانم و امیدوارم قانع شوید مؤسسات برق خصوصی بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون کیلو وات برق مصرف می‌کنند و اگر فقط ما بتوانیم قیمت برق را یک ریال از قیمت برق این مؤسسات خصوصی که می‌فروشند تغییر بدهیم یعنی کمتر بگیریم منافعی که برای مردم حاصل می‌شود در سال معادل است با ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون ریال جناب آقای پاینده فرمودند که این مبلغ پانصد میلیون ریال است بنده مطمئن هستم که نه جناب آقای پاینده نه جنابعالی آماری دارید این بر حسب حدس است حالا فرض کنیم که مبلغ پانصد میلیون ریال جنابعالی درست باشد و ما این پانصد میلیون ریالی که می‌خواهیم از این مؤسسات بگیریم و معلوم نیست بتوانیم و چه مشکلاتی ممکن است داشته باشد می‌توانیم با تخفیف قیمت برق به مردم پس بدهیم با تغییر قیمت برق استفاده خواهند کرد اینستکه هر چه زودتر این کار را راه بیاندازیم و مؤسساتی که می‌خواهند به مردم تحمیل بکنند از کار خارج بکنیم و کار برق منطقه‌ای را شروع بکنیم این به نفع مردم خواهد بود بصورت تقلیل قیمت برق و بنده تصور می‌کنم بخاطر پیشرفت صنعت برق بخاطر اینکه تولید اقتصادی مملکت ما زودتر بجریان اصلی خودش بیفتد اشکالی ندارد که وزارت آب و برق این گره سر در گم که اشخاص
از یک شخص دیگری طلب دارند که رسیدی در دست دارند یا در دست ندارند کنار باشد و اگر اشخاص خودشان را طلبکار میدانند از طریق مقامات قضائی احقاق حق بکنند البته وزارت آب و برق تا روزیکه این پول را نداده مطالبات دولت را بابت مالیات و عوارض شهرداری و مطالبات قانونی مردم را از این مؤسسات به موجب قانون می‌تواند تأمین بکند و آن کسانیکه حوصله وصول پولشان را داشته باشند می‌توانند پولشان را وصول بکنند ولی اگر وزارت آب و برق بخواهد در امر قضاوت در امری که مربوط به قوه قضائیه است وارد بشود و تشخیص بدهد که کی بکدام مؤسسه پول داده و چقدر داده پس گرفته یا نگرفته این امر مؤسسات برق خصوصی را بخطر می‌اندازد و تحول مؤسسات برق خصوصی را بتعویق می‌اندازد و خود بخود مردم یک منافع دیگری هم بصورت بهای اضافه برق به این مؤسسات خواهند پرداخت که این بسودشان نیست این است که بنده استدعا می‌کنم بخاطر پیشرفت کار توسعه صنعت برق در نواحی که ما برنامه داریم این موضوع پرداختی مردم را در این لایحه مطرح نکنیم نمایندگان محترم همیشه می‌توانند طرح بدهند و نظریات خودشان را بصورت قانون بدولت پیشنهاد بکنند بنده تصور می‌کنم گنجاندنن چنین چیزی در این قانون موجب خواهد شد که وزارت آب و برق مجبور است با ۲۵۰ هزار مشترکی که مؤسسات برقهای خصوصی دارند تک تک طرف شود و صحت اظهارات اینها را تأیید کند یا نکند و این مطلب کار را به درازا خواهد کشاند و ما موافق نخواهیم شد این برنامه مورد علاقه آقایان را اجرا کنیم هر وقت آقایان خواستند می‌توانند بصورت طرح قبول بفرمایند و بهر حال وزارت آب و برق می‌خواهد از این کلاف سر در گم نجات پیدا بکند و بکار مردم بپردازد و بنده استدعا می‌کنم موافقت بفرمائید (ارفع ـ بنده پیشنهاد می‌کنم که در مدت استهلاک، استهلاک را کوتاه کنید نو در مقابل مردمی که این پول را پرداختند این سرمایه سرمایه عمومی می‌شود و بنفع مردم خواهد یود) جناب آقای مرتضوی نماینده محترم خوزستان فرمودند که اگر رازی بود دنبال کیمیاگری نمی‌رفت برای اینکه این خودش یک کیمیاگری بوده من با شما همداستان هستم همانطوری که فرمودید تقدیم این لایحه از طرف دولت به مجلس و لایحه برق ایران که در کمیسیون است و تصویب آن لایحه از طرف دولت بر آن است که دولت به این موضوع حیاتی و این نظر جنابعالی توجه کرده است و در این راه اقداماتی که شروع شده بخاطر همین نظر است جنابعالی استتحضار دارید برق در خوزستان داده شده مجوع قدرت نصب شده که ۶۵ هزار کیلو وات است و تقریبا امروز مورد مصرف قرار گرفته آخرین خبری که من دارم اینستکه در شهرهای دزفول و اندیمشک، شوش، اهواز، خرمشهر و آبادان و نواحی اطراف که از برق سد پهلوی استفاده می‌کنند تقریبا ۴۲ هزار کیلو وات در اول شب مصرف می‌شود و تقریبا برق یک توربین را قسمت اعظمش را بمصرف میرساند و شاید ما تا بیست ماه دیگر لازم باشد یک توربین اضافی بگذاریم وقتی برق در اختیار مردم قرار گرفت وقتی بهای آن منصفانه تعیین شد مسلماً مردم استفاده می‌کنند و یک مقدار پولی در مقابل قیمت برق برای دولت عاید می‌شود دولت هم ضرری نخواهد کرد برای اینکه از سرمایه گذاری در امر برق از نظر توسعه اقتصادی و پولدار کردن مردم استفاده دیگری می‌برد و با گرفتن مالیات جبران خواهد شد مضافاً به اینکه ما قیمت را فوری تعیین می‌کنیم که نظر مردم کاملاً تأمین بشود من با شما کاملا موافقم و این لایحه نظر جنابعالی را نیز تأمین می‌کند عرض کنم راجع به نقطه ضعفی که فرمودید لایحه دارد بنده عرض کردم همان مطالبی بود که جناب مهندس ارفع فرمودند توضیحاتی عرض کردم امیدوارم جنابعالی هم قانع شده باشید مطلب دیگری که فرمودند اینست که اگر مؤسسات برق خصوصی این شرائط را قبول کردند و ماندند چه می‌شود. اگر این مؤسسات این شرایط را قبول کردند نظر جنابعالی تأمین شده است یعنی مؤسسات برق خصوصی با یک منفعت بسیار کم با حداقل شرایط خدمت بمردم می‌کنند بنابراین در ایران مردمیکه بخواهند در راه خدمت بمردم با منفعت بسیار قلیل بسازند چرا ما مزاحم آنها بشویم ولی کسانیکه در فکر بردن منفعت پنجاه در صد و شصت در صد هستند مسلماً با این مورد موافقت نخواهند کرد (مرتضوی ـ جنبه روانی مطلب مهم است چون سابقه دارند) بنده امیدوارم جناب آقای مرتضوی در یک سال دیگر جنابعالی متوجه بشوید که طریقیکه ما رفتیم از هر لحاظ ما را بهدف رسانده است راجع به برق یعنی رقم دویست واتی که جنابعالی فرمودید بنده بعرض آقایان میرسانم که ما
نتوانستیم یک مبنای دیگری این جا بگذاریم برای اینکه مؤسسات برق غیر دولتی مکلف هستند که طبق طرح جامع تولید برق که بوسیله وزارت آب و برق تهیه می‌شود مؤسسات خودشان را تجهیز بکنند اگر چه یک میزان مبهمی می‌گذاشتیم این توهم و تبعیض بوجود می‌آمد که مؤسسات غیر دولتی ادعا می‌کردند که دولت آمده دست خودش را باز گذاشته و بما ارقام خارج از حد و غیر قابل قبول تحمیل می‌کند ما فکر کردیم که بیائیم بر مبنای (حبیبی ـ من پیشنهاد ختم جلسه می‌کنم)
بنده خیلی معذرت میخواهم که یک قدری سخن طولانی شد چون چند نفر از آقایان صحبت فرمودند و بنده ناچارم توضیح عرض کنم ما آمده‌ایم طرح توسعه برق را در شهرستانها تجزیه کردیم آنالیز کردیم و به این ارقام رسیدیم و این ارقام حاصل مطالعات مفصلی است که متخصصین و مشاورین ما در نقاط مختلف مملکت کرده‌اند و به این امر رسیده‌اند این ارقام با قانون اساسی هم مغایرت ندارد تبعیض هم نیست هر وقت فرض بفرمائید مردم اصفهان مصارفشان بیشتر از این شد این لایحه مانع تولید بیشتر از دویست وات نیست این برای مؤسسات خصوصی وقتی گذاشته شده آنهم بصورت حداقل بنابراین در آینده کمتر از این برق تهیه نمی‌شود کما اینکه در مورد بندر عباس بمحض اینکه برنامه توسعه بندر بوجود آمد مادر رقمش تجدید نظر کردیم ممکن است در بعضی موارد میزان احتیاج مردم کمتر یا بیشتر باشد و بنده سخنم را کوتاه می‌کنم که آقایان را ناراحت نکنم امیدوارم با این توضیحات قانع شده باشید.
رئیس ـ بورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
۸ ـ قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد ـ ختم جلسه.
رئیس ـ با اجازه خانمها و آقایان بقیه این لایحه را می‌گذاریم برای جلسه بعد دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
دستور جلسه روز پنجشنبه ۴۳/۱۲/۲۷.
گزارش کمیسیون راجع به پرداخت حق الکشف مواد مخدره و غیر مجاز. شماره چاپ ۱۳۰۲.
رئیس ـ با اجازه خانمها و آقایان جلسه را ختم می‌کنیم. جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز پنجشنبه خواهد بود.
(یکساعت و پانزده دقیقه بعد از ظهر جلسه ختم شد).
رئیس مجلس شورای ملی ـ مهندس عبدالله ریاضی.
سؤال،
ریاست محترم مجلس شورای ملی.
خواهشمند است بجناب آقای وزیر آبادانی و مسکن اطلاع فرمایند برای پاسخ بسؤالات زیر در جلسه علنی مجلس شورای ملی حضور یابند:
۱ ـ از موقع تأسیس وزارت آبادانی و مسکن چه اقداماتی در جهت عمران و آبادانی روستاهای کشور بعمل آمده و برنامه دولت در سال ۱۳۴۴ در این باره چیست؟
۲ ـ برنامه وزارت آبادانی و مسکن در مورد لوله کشی شهرستانهائی که تا کنون انجام نشده چیست؟ و لوله کشی آب شهرستان قزوین در چه مرحله‌ای است؟ آیا وزارت آبادانی برنامه‌ای برای تأمین آب آشامیدنی مردم روستاها دارد یا خیر؟ تا کنون آب آشامیدنی چند بخش کشور تأمین شده است؟
۳ ـ برنامه آن وزارتخانه درباره خانه سازی چیست؟ تا کنون در چه شهرستانهائی برنامه خانه سازی شروع و در سال ۱۳۴۴ چه برنامه این در این باره وجود دارد؟ برنامه دولت در مورد خانه سازی در بخشها و دهات چگونه است ؟برای تهیه خانه جهت زلزله زدگان قزوین چه اقدامی شده و برای روستاهائیکه هنوز مردم آن در چادر زندگی می‌کنند در سال ۱۳۴۴ چه برنامه‌ای وجود دارد؟
دکتر مصطفی الموتی