مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۵ اسفند ۱۳۲۲ نشست ۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم |
دوره چهاردهم قانونگذاری
جلسه ۸
شماره مسلسل - ۱۲۶۵
مذاکرات مجلس
صورت مشروح مجلس روز شنبه ۲۵ اسفند ۱۳۲۲ نشست ۸
(مجلس یک ربع ساعت پیش از ظهر بریاست آقای اسعد تشکیل گردید)
صورت مجلس روز یکشنبه ۲۱ اسفند ماه را آقای (طوسی) منشی قرائت نمودند.
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس – در صورت مجلس نظری نیست؟
اردلان – عرض کنم آقا خواندند جلسةآتیه ۲۵ فروردین در صورتیکه ۲۵ اسفندماه است یا اشتباه خواندند یا اشتباه نوشته شده.
رئیس – دیگر نظری نیست (خیر) صورت مجلس تصویب شد. دستور امروز قرائت و تصویب لایحة است در جواب خطابة شاهنشاهی از طرف مجلس شرحی که نوشته شده‌است بطوریکه در مجلس خصوصی هم آقایان ملاحظه فرمودند خوانده می‌شود و بدون مذاکره تصویب می‌شود. آقای نبوی.
نبوی – استدعا می‌کنم بعد از تصویب آن لایحه اعتبار نامه هائی که مانده‌است آنها هم تصویب شود من جمله اعتبار نامه‌های نمایندگان طهران مطرح شود و گمان می‌کنم آقایان هم موافق باشند.
رئیس – آقای طباطبائی
طباطبائی – بنده هم عرض دیگر ندارم همان لایحه خوانده شود.
- قرائت و تصویب خطابه تقدیمی به پیشگاه ملوکانه
۲- قرائت و تصویب خطابه تقدیمی به پیشگاه ملوکانه
(لایحه زیر توسط آقای طوسی (منشی) قرائت شد)
پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی
چهاردهمین دورةقانونگزاری مجلس شورای ملی که به عنایات الهی و توجهات شاهنشاهی گشایش یافته‌است افتخار دارد حاضر بودن خود را برای انجام وظایف ملی که عهده دار است مطابق اصل دهم قانون اساسی بعرض پیشگاه همایونی برساند.
از اینکه خاطر ملوکانه به حسن انجام وظایف دورةگذشته توجه داشته عرض مسرت و امیدواری می‌نماید و یقین دارد که این توجه عالی موجب تشویق دورة حاضر نیز خواهد گردید. با عطف به بیانات م لوکانه از انعقاد پیمان سه گانه مصوب مجلس که باعث استحکام مبانی مودت دولتی شاهنشاهی با دولت‌های دوست و متفق ایران است ن‌هایت خوشوقتی حاصل است و امید می‌رود بر اثر کوشش‌های خستگی ناپذیر پیشوایان آزادی و عدالت جهان پایة صلح مبنی بر اساس متین و مستحکم استوار گردد و کشور ما از مقام و سهمی که حقاً شایستة آن است بهره مند شود.
مجلس شورای ملی بسیار مشعوف است که حسن روابط دولت اعلیحضرت با دولت‌های هم پیمان بطور شایسته مستقر است.
انعقاد انجمن مهم و تاریخی در پای تخت شاهنشاهی و ملاقاتهای صمیمانه با زمامداران عالی دلتهای متفق و حصول نتایح مطلوب چنانکه دراعلامیه رسمی انتشار یافت موفقیتی است که نصیب ایران شده‌است:
در سیاست داخلی انتظار مجلس شورای ملی آن است که دولت اعلیحضرت در تأسیس بمنویات عالیة ملوکانه همواره حسن تفاهم و همکاری صمیمانه با مجلس شورای ملی را نصب العین خود قرار دهند تا بعون الله تعالی قوانین سودمند طبق شئون کشور به نفع و صلاح جامعه از جهت اصلاحات اداری، مالی، اقتصادی، قضائی و تأمین آسایش عمومی و سایر توجهات جامة عمل بپوشد.
مجلس شورای ملی امیدوار است در پرتور توجهات شاهانه بخدمات شایسته که در خور وظایف ملی است توفیق کامل حاصل نماید.
رئیس – نظر مخالفی نیست؟(نمایندگان – خیر) رأی گرفته می‌شود آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد عرض کنم حضور آقایان بعد از انتخاباتی که شده‌است باید کمیسیونها انتخاب شود و نظر باینکه عدة کمیسیونها زیاد است و از طرف دیگر بایستی بنا بر سوابق و اطلاعات آقایان کمیسیونها تشکیل شود برای این که خیلی طول نکشد و اکثریت حاصل شود سابقه این طور بوده‌است که آقایان توافق نظر حاصل کنند و در انتخاب کمیسیونها یک تبادل نظری بکنند که با یک سهولت و با یک تناسبی کمیسیونها انتخاب شود. لهذا پس از جلسه خوب است آقایان تشریف ببرند در شعبه‌ها یا در جلسه خصوصی یک نظری راجع بکمیسیون‌ها بگیرند که در موقع انتخابات اشکالی حاصل نشود بعد هم چون در باب بقیة اعتبارنامه‌ها مذاکراتی هست و چند اعتبارنامه هست با آنها که مخالفت شده‌است باید مذاکره شود وهمچنین یکی از دوسیه‌ها ترتیب راپرتش موافق نظر بعضی از آقایان نیست قرار شده‌است که در این باب هم مذاکراتی بین آقایان و شعبه‌ها بشود برای اینکه بیک صورت بهتری تصویب شود اعتبارنامه‌ها و بگذرد و صورت محفوظ باشد اینطور تصمیم گرفته شود که امروز جلسه را زودتر ختم کنیم و اعتبارنامه‌ها بماند برای جلسه آتیه.
بعضی از نمایندگان – صحیح است.
اردلان – بنده با ختم جلسه مخالفم.
رفیع – ختم جلسه با نظر مجلس است.
قبادیان – اعتبارنامه‌ها باید مطرح شود مخصوصاً مال طهران
رئیس – چون در آن قسمت اختلافی هست باید در خارج حل شود.
قبادیان – اختلاف هم باید در مجلس حل شود.
رئیس – آقای رفیع.
رفیع – بطوریکه خاطر مبارک آقایان مستحضر است امروز روز ۲۵ فرودرین است (اسفند است) عرض کنم قردا جمعه‌است سه روز دیگر بآخر سال باقیمانده‌است ما کارهای لازم داریم نه تنها صبح گاگر عصرها هم جلسه کنیم بعقیده بنده لزوم دارد برای انتخاب کمیسیونها از هر شعبه ۲ نفر انتخاب شوند ۱۲ نفر می‌شود توافق نظر حاصل می‌کنند و کمیسیونها انتخاب می‌شود و تبادل نظر می‌کنند هر دوره همین طور عملی شده‌است این اعتبارنامه‌ها بعقیدة بنده باید مطرح بشود و اگر مخالفی داشته باشد می‌ماند برا یجلسةبعد بهرحال اگر اشکالی هم در کار باشد مجلس بالخره حل خواهد کرد و تعطیل جلسه بعقیده بنده شایسته نیست.
رئیس – آقای دکتر معظمی.
دکتر معظمی – عرض کنم اجتناب از اشکال رفع اشکالات را نمی‌کند تا وقت باقی است ممکن است اعتبارنامها مطرح شود اگر اعتبار نامه‌ها را بگذاریم برا ی جلسه بعد اشکال رفع نمی‌شود اگر اشکالاتی باشد و مخالفی هم باشد در جریان امر حل خواهد شد: بالاخره اگر ما بگذاریم برای فردا و پس فردا نمی‌شود چون کار مجلس زیاد است و ما می‌خواهیم کارها زودتر بگذرد بنابراین بنده معتقدم که اعتبارنامه‌ها مطرح شود اگر مخالفی داشت برای جلسه بعد می‌ماند.
رئیس – آقای اقبال.
اقبال – بنده باین موضوع که اعتبارنامه‌ها باید مطرح شود مخالفتی ندارم ولی عرضم این است که اعتبارنامه‌ها بنوبت باید مطرح شود اول اعتبارنامه هائیکه با آنها مخالفت شده‌است مطرح شود پس از آن که تمام شد انتخابات تهران مطرح شود.
رئیس – آقای صمصام.
صمصام – بنده عرضم این بود که بالاخره جلسه ادامه پیدا کند و یک پرونده هائی بیاید و تمام شود حالا یا تهران باشد یا آنهائیکه مخالفت شده‌است.
رئیس – آقای هاشمی.
هاشمی – بنده هم با تعطیل و ختم جلسه اتفاقاً مخالفم با موضوع اینکه نسبت باعتبارنامه هائیکه جریان پیداکرده‌است روز شنبه باز مذاکره شود آخر چه مذاکره‌ای شود رائی که شعبه داده‌است می‌خواهید نقض کنید؟ بهرحال شعبه رای خودش را داده‌است و البته رأی مجلس قاطع خواهد بود هرچه هست زودتر تکلیف معلوم شود و با فرمایش آقای اقبال هم موافقم چون م. افقم چون اعتبارنامه‌ها برحسب رأی مجلس در دو جلسه پیش از دستور خارج شد اول اعتبارنامه آقایانیکه با آنها مخالفت شده مثل اعتبارنامه آقای ملایری و آقایان دیگر اول تکلیف آنها معلوم شود بعد هم همانطور که گفته شد اعتبارنامه‌های تهران مطرح شود.
رئیس – آقای طباطبائی.
طباطبائی – حالا که مخالف و موافق هست با ختم جلسه رأی بگیرید اول معلوم شود باین که باید ادامه بدهیم بجلسه یا خیر اگر اکثریت اینطور تصویب کرد آ“وقت همانطور عمل شود والا اگر آقایان موافقند با ختم جلسه که جلسه ختم می‌شود و استدعا می‌کنم که رأی بگیرید.
رئیس – آقایان موافقین با ختم جلسه قیام نمایند(عده کمی برخاستند) تصویب نشد. آقای نقابت پیشنهاد می‌کند که دوسیه انتخابات تهران از دستور امروز خارج شود آقای نقابت.
نقابت – عرض کنم همانطور که آقایان توضیح دادند باید رعایت نوبت بشود اعتبارنامه آقای شیخ الاسلامی ملایری هست اعتبارنامه آقای دری هست باین جهت بنده تقاضا داشتم که راجع بانتخابات طهران در جلسه خصوصی از نظر اهمیت بحث کنیم و با یک ورمولی اینجا مطرح کنیم که اسباب اشکال نشود باین جهت بنده تقاضا می‌کنم آن اعتبارنامه هائیکه با آنها مخالفت شده جلو بیفتد و قست تهران بم اند برای جلسه بعد.
رئیس – آقای ملک مدنی.
ملک مدنی – بعقیده بنده مطابق سوابق بایدا عتبارنامه هائی که هست یعنی با آنها مخالفت شده مطرح شود و تکلیفشان معلوم شود مثل اعتبارنامه آقای ملایری و سایرین پس از اینکه تعیین تکلیف شد آنوقت بپردازیم با اعتبارنامه‌های تهران چند اعتبارنامه هست که یکی مربوط به آقای ملایری است بنده نظرم این است پس از آنکه تعیین تکلیف آنها شد آنوقت اعتبارنامه‌های آقایان نمایندگان طهران مطرح شود و پیشنهاد آقای نقابت هم تصور می‌کنم پس از تعیین تکلیف این اعتبارنامه هائی است که قبلاً با آنها مخالفت شده و تقاضا می‌کنم آقای نقابت هم موافقت بفرمایند.
رئیس – آقای قبادیان.
عباس قبادیان – عرض بنده این است که شعبه اول تصمیم خودش را گرفته و راپرت خودش را راجع بانتخابات طهران حاضر کرده‌است انتخابات طهران هم فوق العاده مهم است و نباید مجلس بوسیلة بعضی اشکالات این را عقب بیندازد شعبه راپرتش را داده‌است اجازه بفرمائید مخبر شعبه راپرتش را بخواند اگر از آقایان کسی مخالف باشد بحث می‌شود و قضیه در خود مجلس حل خواهد شد و بیش از این بنده عرضی ندارم.
- طرح و تصویب اعتبارنامه آقای ملایری
۳- طرح و تصویب اعتبارنامه آقای ملایری
رئیس – اگر اجازه میفرمائید شروع کنیم به طرح اعتبار نامه‌ها (صحیح است) اعتبارنامه آقای ملایری مطرح است آقای اقبال (حاضر نبودند) آقای کاظمی (بعضی از نمایندگان نیستند) آقای فرخ.
مهدی فرخ – بنده چون مستحضر نبودم که امروز این قسمت جزء دستور خواهد بود یادداشت‌ها و پرونده موضووع را نیاورده‌ام این است که از خارج موضوع را بطور اجمال عرض می‌کنم. راجع بانتخابات گروس چند موضوع است که قابل دقت است اول انجمن نظارت است که حکومت محل انتخاب کرده‌است و بوزارت کشور اطلاع داده بعد حکومت محل را تغییر داده‌اند و یک عده مأمورین جدید هم برای تلگراف و خواربار و ادارات دیگر از طهران فرستاده‌اند حاکم جدید انجمن را منفصل کرده و راپرت می‌دهد بوزارت کشور که انجمن را منفصل بکنید در صورتیکه خودش قبلاً انجمن را منفصل کرده بوده‌است ادارةانتخابات وزارت کشور هم راپرتی تهیه می‌کند برای آقای تدین وزیزر کشور که مطابق قانون ما حق نداریم انجمن را منفصل کنیم ولی وزیر کشور برخلاف قانون در حاشیه راپرت می‌نویسد که با نظر حکومت موافقت شود این گزارش در پرونده موجود است و بالاخره انجمن را منفصل می‌کند و انجمن جدیدی معین می‌کنند و در اینجا در قسمت تشکیل انجمن رعایت قانون نشده‌است قسمت دوم این که رئیس انجمن حسن آباد را م نفصل می‌کنند او تذکر می‌دهد که اینکار برخلاف قانون است اور ا می‌گیرندش و تحت الحفظ می‌آورندش اینجا البته آقایان تصدیق می‌فرمایند در قسمتیکه بخواهد دولت در امر انتخابات دخالت کند و دولتی که متأسفانه تا حال باقی است این عملیات را اجراء کرده‌است و همة آقایان نمایندگان هم تصدیق دارند که این عملیات دولت برخلاف قانون بوده‌است و دولت برخلاف قانون این دخالتها را در امر انتخابات کرده‌است و این رویه موجب خواهد شد که ما در آتیه انتخابات آزاد نداشته باشیم این است که بنده تصور می‌کنم اولین قدمیکه مجلس شورای ملی باید بردارد اینستکه کاری بکند که دولت‌ها حق مداخله در انتخابات برخلاف قانون نداشته باشند از شخص رئیس دولت تا یکنفر ستوان سوم مأمور اگر برخلاف قانون دخالت در انتخابات می‌کند باید مورد تعقیب قرار بگیرد از این قسمت می‌گذرم ادارة شهربانی بیجار کسانی را که راجع بانتخابات صحبت می‌کردند و نسبت بانتخابات و آزادی آن صحبتی میکرده‌اند جلب کرده‌است و توقیف کرده‌است و این عملیات هم کاملاً از پرونده حاکی است و این عملیاتی است که دولت کرده و آلبته آقایان تصدیق دارند که در اینجا رعایت قانون نشده‌است بعلاوه مأمورین را متعمداً دولت و وزارت کشور برله آقای ملایری انتخاب کرده‌اند و فرستاده‌اند که دو سه ن فر از آنها هم از منسوبان ایشان هستند باین جهت بنده انتخابات آن جا را مطابق جریان قانونی نمیدانم و بقیه البته منوط است به نظر آقایان نمایندگان.
(در این موقع آقایان دکتر زنگنه مخبر شعبه و آقای اردلان برای جواب پشت کرسی خطابه آمدند)
اردلان – اجازه میفرمائید؟
جمعی از نمایندگان – مخبر مقدم هستند.
اردلان – بنده قبلاً اجازه خواسته بودم
رئیس – مخبر اجازه نمی‌خواهد در هر موقع مقدم است
مخبر (آقای دکتر زنگنه) – عرض کنم که قضاوت در پرونده‌های انتخابی از روی اسناد است و اعضای شعبه مطابق آن چیزی که در پرونده هست باید رأی بدهند. اطلاعات خارجی که آقایان من جمله آقای فرخ دارند البته در هر پرونده‌ای کاملاً منعکس نیست و اگر هست شکایتهائی است که در تمام پرونده‌ها می‌شود و تشخیصش واقعاً مشکل است که آیا این شکایات از روی غرض بوده یا حقیقت بوده‌است یا اشخاص که کاندید و داوطلب بوده‌اند و موفق نشده‌اند تلگرافاتی کرده‌اند و گزارشاتی داده‌اند. آقای فرخ فرمودند که حاکم و مأمورین محل را تغییر داده‌اند در صورتیکه می‌بینیم حاکم محل بعد از آنکه انجمن را تغییر داده‌است تغییر پیدا کرده‌است. اگر واقعاً قبلاً بنفع آقای ملایری تغییر داده بودند لازم نبوده‌است که انجمن را که تشکیل داده‌اند دو مرتبه حاکمی که بنفع او بوده‌است معزول کنند و علاوه بر این دو حاکم در جریان انتخابات تغییر کرده‌است و آن طوری که فرمودند حاکم جدید ملغی نکرده‌است انجمن را بلکه حاکم سابق ملغی کرده‌است. از طرف دیگر قانون انتخابات در ماده ۱۷ حق می‌دهد بدولت که انجمن را در مواردی که موجب تأخیر یا تعویق کار می‌شود تغییر بدهد. البته در اینجا از دولت یک سندی نخواسته‌اند م مکن است چون این نقص قانونست ولی در هر حال این اختیاریست که بوزارت کشور داده شده‌است و وزارت کشور مطابق آنچه که فرماندارها تقاضا کرده‌اند گفته‌اند که این انجمن موجب تأخیر و تعویق است و هر دو فرماندار تقاضا کرده‌اند و انحلال انجمن را خواسته‌اند. حتی شعبه باین اکتفا نکرده‌است و سئوال کرده‌است که وزارت کشور بچه مناسبت نظریه فرماندارها را قبول کرده‌است البته وزیر کشور هم عوض شده بود و وزیر سابق نبوده‌است و وزیر کشور فعلی هم تصدیق کرده‌است که انحلال انجمن مطابق ماده ۱۷ قانون انتخابات بوده‌است یعنی مطابق حقی بوده‌است که وزارت کشور داشته‌است که انجمن را منحل کند. علاوه بر اینها این جریاناتی است که مطابق پرونده‌است و مطابق پرونده نمی‌شود غیر از این رأی داد. باین جهت است که شعبه با صحت انتخاب آقای ملایری موافقت کرده‌است علاوه بر این که شخصیت ایشان طوری است که آقایان میدانند و تصور نمی‌شود کرد که ایشان نظری داشته باشند که از یک جائی که بایشان نظری ندارند انتخاب شوندو.
بعضی ازنمایندگان – مذاکرات کافی است
رئیس - رأی می‌گیریم بکفایت مذاکرات …
بعضی از نما یندگان – مخالفی ندارد.
رئیس – رأی می‌گیریم باعتبارنامه آقای ملایری آقایانیکه موافق هستند برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
- موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
۴- موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
رئیس – بعد از ایشان آقای دری و آقای سیف پور هستند ولی از آقایان اغلب به بنده پیغام می‌دهند که این دو اعتبارنامه را بگذارید برای روز یکشنبه و بنده اجازه می‌خواهم که این دو اعتبارنامه را بگذاریم برای روز یکشنبه (صحیح است) و جلسه را ختم کنیم بهتر است (صحیح است). فعلاً جلسه را ختم می‌کنیم و جلسه آتیه روز یکشنبه‌است ولی روز شنبه هم آقایان تشریف بیاورند ممکنست جلسة خصوصی بشود ممکن است جلسةعمومی شود.
یمین اسفندیاری – پس اطلاع بدهید.
رئیس – جلسه اصلی روز یکشنبه‌است. (صحیح است)
(مجلس پنج دقیقه قبل از ظهر ختم شد
رئیس مجلس شورای ملی – سید محمد صادق طباطبائی