مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۴ تیر ۱۳۴۶ نشست ۳۸۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۲۴ تیر ۱۳۴۶ نشست ۳۸۱
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۱
جلسه: ۳۸۱
فهرست مطالب:
- ۱- تصویب صورت جلسه
- ۲- بیانات آقای رئیس
- ۳- بیانات آقایان: خواجه نوری- دکتر اسفندیاری- دکتر مبین
- ۴- اعلام تعطیلات تابستانی- ختم جلسه
| مجلس در ساعت یازده و پانزده دقیقه صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- تصویب صورت جلسه
۱- تصویب صورت جلسه
رئیس- راجع‌به صورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.
- بیانات آقای رئیس
۲- بیانات آقای رئیس
رئیس- همکاران عزیز
تعطیلات تابستانی مجلس شروع می‌شود و امکان دارد که دیگر فرصت آن نباشد که جلسه مجلس تشکیل گردد و با پایان یافتن تعطیلات تابستانی، دوره خدمتگزاری مجلس بیست و یکم نیز به پایان برسد از این فرصت استفاده کرده نخست مراتب سپاسگزاری عمیق و قلبی خود را به حضور همکاران عزیز که در این دوره قانونگذاری اینجانب را مورد اعتماد و عنایت قرار داده و وظیفه اداره مجلس را به عهده‌ام واگذار فرمودید صمیمانه سپاسگزاری می‌کنم (احسنت) و پیداست که تا چه اندازه از همکاری صمیمانه و بسیار ارزنده شما در اجرای وظایفی که به عهده‌ام گذاشتید برخوردار بوده و محتاج به گفتن نیست که تا چه حد از این حسن توجه خود را رهین الطاف و محبت‌های شما همکاران عزیز می‌دانم.
همه می‌دانند که مجلس بیست و یکم بعد از انقلاب مقدس شاه و ملت و برای تحقق بخشیدن به آمال ملی در راه به ثمر رسانیدن نتایج این انقلاب عظیم تشکیل شد و نمایندگان این دوره با درک عمیق و دقیق مسئولیت تاریخی عظیمی که در این راه از طرف ملت به عهده آنان واگذار شده بود کار خود را آغاز کردند (صحیح است) و امروز که آخرین ایام این دوره قانونگذاری به پایان می‌رسد می‌توانند مفتخر باشند که وظیفه ملی خود را که برای اجرای آن از طرف ملت انتخاب شده‌اند با امانت و صداقت و پشتکار و صرف وقت و دقت کافی و کامل انجام دادند (صحیح است) و بزرگ‌ترین سند افتخار این دوره مجلس آن است که خدماتش پیوسته مورد عنایت شاهنشاه آریامهر بوده و در کتاب انقلاب سفید درباره مجلس بیست و یکم چنین مرقوم فرموده‌اند:
قیافه پارلمان ایران به کلی تغییر کرد و مجلسی به وجود آمد که در آن لوایح مترقیانه و اصلاح طلبه‌آنه که به نفع اکثریت جامعه ایرانی تدوین می‌شود به جای آن که مورد کارشکنی قرار گیرد و سرانجام به کلی رد شود یا مسخ گردد با بی‌نظری مورد رسیدگی قرار گیرد تا در صورتی که واقعاً به نفع کشور باشد تصویب شود.
گذشته از این سند قاطع و افتخارآمیز قضاوت و داوری ملت ایران نیز سند ارزنده دیگری است از خدمتگزاری نمایندگان دوره بیست و یکم قانونگذاری، بدیهی است که در تمام ادوار مجلس قوانین مترقیانه تصویب شده (صحیح است) ولی در هیچ یک از ادوار قانونگذاری تا این اندازه لوایح مفید و مؤثر در جهت سازندگی و پیشرفت کشور تصویب نگردیده و در هیچ یک از دوره‌ها مجلس این اندازه جلسات منظم نداشته و از حیث کمیت و کیفیت تا این حد کار نکرده است و یقین است که ملت ایران با نظر صایب و دقت و بصیرت به آنچه گذشته است می‌نگرد و طرز کار و کردار و رفتار نمایندگان خود را با واقع‌بینی و وفوق کامل داوری خواهد نمود (صحیح است).
در اینجا باید عرض کنم که یک همکاری نزدیک و اصولی در امور مربوط به مصالح مملکت و اجرای هدف‌های مقدس شاه و ملت همواره بین نمایندگان دو حزب اکثریت و اقلیت وجود داشته و اکنون فرصت مناسبی است که از فراکسیون‌های پارلمانی اکثریت و اقلیت و مجاهداتی که هر یک در نظم و نسق امور پارلمانی و پیشرفت وظایف مجلس به کار برده‌اند صمیمانه تشکر کنم (احسنت).
نمایندگان این دوره مانند نمایندگان مجالس پیشرفته جهان با پیروی از اصول صحیح که بررسی و تنقیح لوایح پارلمانی است قسمت اعظم و گاهی تمام اوقات خود را در مجلس و کمیسیون‌ها گذرانده و با استفاده از تخصص و تبحر در اصلاح و تکمیل لوایح کمال مجاهدت را معمول داشته‌اند.
در این مجلس انقلابی نمایندگان به جای آن که نواقص لوایح دولت را برای استفاده تبلیغاتی شخصی در پشت کرسی خطابه عنوان کنند آن را در جلسات کمیسیون‌ها و یا فراکسیون‌ها عنوان کرده و در رفع این نواقص اشتراک مساعی نموده و در نتیجه لوایحی که پس از بررسی و مطالعه کامل به مجلس برای تصویب نهایی ارجاع می‌شده خالی از عیب و نقص بود و بدین جهت مورد و مجالی برای سخنرانی‌های تبلیغاتی که نمایندگان این دوره خود نیز به هیچ وجه به آن راغب نبوده‌اند باقی نمی‌گذارده است (صحیح است). به هر صورت مجلس بیست و یکم هر چه بود و هر چه کرد گذشت و این تاریخ و داوری ملی است که می‌تواند ارزش خدمات این مجلس را درک و ثبت و ضبط کند. امیدوارم مجلس آینده توفیق یابد که دنباله این خدمات را در جهت منافع ملی با نیروی بیشتری ادامه دهد (انشاءالله).
در پایان سخن لازم می‌دانم از همکاری و هم آهنگی کامل مجلس محترم سنا با مجلس شورای ملی در خدمات قانونگذاری سپاسگزاری خود و نمایندگان مجلس را به رئیس محترم و هیأت رئیسه مجلس سنا و سناتورهای محترم تقدیم دارم (احسنت) آنچه هر دو مجلس انجام داده‌اند نتیجه ایمان واقعی به اجرای هدف‌های ملی و وظایفی بوده است که ملت ایران به آنها واگذار کرده و پیروی از اصولی است که برای تحقق بخشیدن آن مبعوث بوده‌اند.
از کارکنان مجلس شورای ملی که با صمیمیت و لیاقت و صداقت خدمت می‌کنند (صحیح است) سپاسگزارم. همه شما را به خدا می‌سپارم و برای همگی در سایه عنایات الهی و الطاف شاهنشاهی توفیق و سعادت و سلامت می‌طلبم (احسنت).
- بیانات آقایان: خواجه نوری- دکتر اسفندیاری- دکتر مبین
۳- بیانات آقایان: خواجه نوری- دکتر اسفندیاری- دکتر مبین
رئیس- آقای خواجه نوری بفرمایید.
خواجه نوری- با اجازه مقام ریاست، خوب است راجع‌به چند سالی که از عمر ما سپری شده چند کلمه‌ای صحبت کنیم. مجلس دوره بیست و یکم موقعی شروع به کار کرد که انقلاب ششم بهمن شکوفا شده بود و به همت شاهنشاه افکار و عقاید نوین و نجات‌بخشی در این مملکت بر سر زبان‌ها افتاده بود و چه بسا اشخاصی بودند که در آن موقع تردید داشتند که آیا ما می‌توانیم به این هدف‌های عالی برسیم و به سلامت این راه دشوار را طی کنیم؟؟ مجلس شورای ملی دوره ۲۱ که مأموریتی بس دشوار داشت موفق گردید که با تصویب قوانین انقلابی در تأیید افکار انقلاب سفید در به کرسی نشاندن این افکار در تقویت دولتی که مجری این افکار بود کوشش و مساعی نماید (صحیح است- احسنت) این افتخار بزرگی است برای ما چه بعداً وکیل مجلس باشیم یا نباشیم نسل آینده درباره دوره بیست و یکم قضاوت خواهد کرد و خواهند دید که چه راه مشکل و پرخطر و دشواری را کشور ما، دولت ما با کمک قوه مقننه طی نموده است ولیکن باید گفت که تن‌ها تصویب قوانین کافی نیست در گذشته هم دیدیم که قوانینی در همین پارلمان تصویب شد و سال‌ها طول کشید که دولبه‌م در اجرای آن عاجز بودند یکی از بارزترین آنها قانون اجباری بودن تحصیلات ابتدایی برای همه نوجوانان ما بود که تا پیدا شدن سپاه دانش قانون به موقع اجرا گذاشته نشده بود. همچنین بعضی از قوانین اجتماعی دیگر، برای چه دولبه‌م نمی‌توانستند این قوانین مفید را در گذشته اجرا کنند؟ و برای چه توانستند در این دوره چهار ساله تمام قوانین انقلابی را به وجه احسن به موقع اجرا بگذارند و حتی جبران مافات بکنند و آنچه در گذشته نشده بود انجام بدهند؟ برای این بود که مجلسی صادق، وفادار و علاقه‌مند بود که اعمال صحیح دولت را تأیید کرد (صحیح است) اعتبارات لازم را تصویب نمود مالیابه‌م را از اشخاص متمول گرفت و به مصرف امور اجتماعی و فرهنگی و احتیاجات مملکت رساند. اینها همان طوری که عرض کردم نشانه‌ای است از خدماتی که قوه مقننه در این دوره انجام داده است البته نباید فراموش کنیم که دولت حزبی ما هم مجری صادقی بود (صحیح است) دولت حزبی ما هم منویات شاهنشاه آریامهر را خوب درک می‌کرد (صحیح است) و با صداقت به موقع اجرا می‌گذاشت انشاءالله این رویه صحیح ادامه یابد و مجلس‌ها در ادوار آینده بتوانند توفیق آن را داشته باشند که همان طوری که مقام ریاست فرمودند ساعت‌های زیاد بودن این که اظهار خستگی بکنند در کمیسیون‌ها و در جلسات علنی بنشینند، صبح و بعدازظهر و شب کار بکنند و نتیجه کارشان را به ملت ایران ارایه بدهند و دولت‌هایی هم سر کار باشند که تصمیمات قوه مقننه را با صداقت و امانت به موقع اجرا بگذارند. این است راه رستگاری ملت ایران، این راه توفیق، این است طریقه‌ای که ما باید طی بکنیم برای آن که مذعن هستیم عقب‌افتادگی‌هایی که هنوز داریم باید جبران بکنیم (صحیح است) اگر ما همیشه فقط از موفقیت‌هایمان صحبت بکنیم و از احتیاجات‌مان صحبت نکنیم راه غلطی می‌پیماییم ما همیشه باید دشواری‌ها را ببینیم همیشه باید احتیاجات مردم این مملکت را در نظر خودمان مجسم کنیم ولیکن با عینک خوش‌بینی به تمام این مطالب نظاره کنیم. ما باید به ایمان خودمان، به عمل خودمان اعتقاد داشته باشیم و به قلب ملت ایران و به پشتکار ملت ایران و به ایمان و اعتقاد ملت ایران و به فداکاری ملت ایران اعتقاد داشته باشیم (صحیح است) و می‌دانیم این نسل حاضر است که همه گونه تحمل زحمت و رنج می‌کند برای این که نسل آینده مرفه و سعادتمند و سر بلند باشد (احسنت) چون وقت تنگ است هر چند گفتنی بسیار است به همین چند کلمه قناعت می‌کنم در پایان از مرشدی که می‌توانم بگویم واقعاً مرشدی جناب مهندس ریاضی ریاست مجلس جنبه معنوی داشت (صحیح است) از مرشدی ایشان تشکر می‌کنم (احسنت) از خدمات صادقانه تمام کارمندان مجلس شورای ملی اظهار تشکر می‌کنم (صحیح است- احسنت) و توفیق آنان را که شاهد گذشتگان بودند، شاهد خدمات ما هم بودند و شاهد خدمات آیندگان هم خواهند بود از ایشان اظهار تشکر کنم و ا می‌دوارم آنها بتوانند همیشه در کار پرافتخار خودشان موفق و کامروا باشند (احسنت، احسنت).
رئیس- آقای دکتر اسفندیاری بفرمایید.
دکتر اسفندیاری- چون جناب آقای رامبد لیدر فراکسیون پارلمانی حزب مردم در مسافرت بودند اعضای فراکسیون از بنده خواستند در چند مورد تذکراتی حضور همکاران عزیزم عرض کنم. قبلاً از ریاست محترم مجلس شورای ملی و هیأت رئیسه که واقعاً با کمال بی‌طرفی و بی‌نظری مجلس را در این چهار سال اداره کردند از طرف حزب مردم تشکر می‌کنم (احسنت) ثانیاً در مورد لطفی که اکثریت در مورد پذیرفتن بعضی از نظرات منطقی و اصولی ما به خرج دادند و حوصله‌ای که در مورد شنیدن عرایض ما از طرف اکثریت محترم مجلس به خرج دادند از طرف فراکسیون پارلمانی حزب مردم تشکر می‌کنم (احسنت) البته در تمام مدتی که در مجلس بودیم کوشش کردیم به لوایح مفیدی که از طرف دولت می‌آمد رأی بدهیم و اگر لوایحی هم به نظر ما نقصی داشت ما از نظر رفع نقص نظرات و تذکرات خود را ضمن پیشنهاداتی تقدیم کردیم و در هر موردی که پیشنهادی دادیم با کمال بی‌طرفی و بی‌نظری در کمیسیون‌ها مورد شور و امعان نظر قرار گرفت بعضی را پذیرفتند و بعضی را با منطق صحیحی که داشتند به ما گفتند قبول این در حال حاضر درست نیست و ما تسلیم نظر اکثریت در آن مورد خاص شدیم (احسنت) و اگر تذکراتی در جلسه علنی از طرف فراکسیون پارلمانی حزب مردم در مورد خاصی اعم از بودجه یا سایر موارد داده شده برای ارشاد و راهنمایی دولت بوده برای این که به دولتی که خدمتگزار شاهنشاه و مورد تأیید شاهنشاه ما باشد مجبوریم تذکرات لازم را برای بهبود وضع قوانین و اجرای قوانینی که از مجلس می‌گذرد بدهیم و دولتی که مورد تأیید شاهنشاه هست خود به خود مورد تأیید ما هم به هر صورت که حساب بکنید هست. امیدواریم دولت در موارد خاصی که اجرای قانون به آن بستگی دارد در اجرای قوانین منتهای سعی و کوشش را بکند و قوانین را به بهترین نحوی اجرا بکند. در خاتمه از طرف فراکسیون پارلمانی حزب مردم از هیأت محترم رئیسه و جناب آقای رئیس و تمام همکاران عزیز تشکر می‌کنم و موفقیت همه را در اموری که در آینده به عهده خواهند داشت از خداوند خواهانم (احسنت).
رئیس- آقای دکتر مبین تشریف بیاورید.
دکتر مبین- همکاران محترم مثل این که انتظار دارند در جلسه آخر هم بنده اخطار نظام‌نامه‌ای عرض کنم ولی این طور نیست و بنده می‌خواستم همان طور که جناب آقای خواجه نوری فرمودند عرض کنم ما باید در این جلسه آخر از زحماتی که کارمندان مجلس متقبل شده‌اند به خصوص در مواجه شدن با نمایندگان انقلاب که شب و روز در کار تصویب لوایح و رسیدگی به لوایح دقت می‌کردند و کار مجلس را فوق‌العاده زیاد کرده بودند این کارمندان زحمت بسیار زیادی کشیدند ما باید در روز آخر از آقایان تشکر کنیم (صحیح است) راجع‌به طرز کار فرد فرد ما هر کس راجع‌به خودش می‌تواند صحبت کند بنده شخصاً می‌توانم عرض کنم که هر کدام از ما وقتی که در منزل تن‌ها می‌باشیم می‌توانیم به خودمان نمره خوب یا بد بدهیم و همچنین بیشتر همکاران محترم که اینجا تشریف دارند موقعی که تن‌ها هستند و مرور می‌کنند خدمات گذشته را مسلماً نمره خوب به همکاران خودشان که در این مجلس هستند خواهند داد. راجع‌به آینده که بعداً کدام یک از ما مجدداً انتخاب می‌شوند یا نمی‌شوند بنده باید عرض کنم «مشک آنست که خود ببوید نه آن که عطار بگوید» ما که کاندیدای تازه نیستیم افرادی هستیم یک دوره یا بیشتر در اینجا خدمت کردیم بنابراین موکلین ما یا از کار ما راضی بوده‌اند یا نبوده‌اند، خوب اگر راضی بودند دلشان خواست مجدداً رأی می‌دهند دلشان نخواست رأی نمی‌دهند بنده شخصاً به سهم خودم هیچ توقعی از موکلین خودم به عنوان این که مجدداً بنده را انتخاب بکنند ندارم و به خصوص مطابق سلیقه خودم فکر می‌کنم مردم می‌بایست بدون این که بنده تقاضا بکنم یا این که تظاهر بکنم نسبت به اعمال گذشته خودم و آنها را بازگو کنم مجدداً خودشان تشخیص بدهند و اگر مایل بودند رأی می‌دهند و اگر فعالیتی از طرف بنده ابراز شود مسلماً برای توفیق خودم نیست فقط برای توفیق حزب است بنده به عنوان خودم کوچک‌ترین فعالیتی نخواهم کرد بلکه برای توفیق حزب می‌کوشم (احسنت).
- اعلام تعطیلات تابستانی- ختم جلسه
۴- اعلام تعطیلات تابستانی- ختم جلسه
رئیس- با اجازه خانم‌ها و آقایان با این جلسه جلسات عادی دوره چهار ساله تمام می‌شود و اگر دولت تقاضا کند جلسه فوق‌العاده تشکیل می‌دهیم. از خانم‌ها و آقایان خواهش می‌کنم اگر به مسافرت تشریف می‌برند آدرسشان را به دفتر مجلس بدهند که اگر لازم شد بتوانیم انعقاد جلسه را به اطلاعشان برسانیم تا برای جلسه فوق‌العاده تشریف بیاورند بنابراین جلسه را ختم می‌کنم و همه را به خدا می‌سپارم.
رئیس مجلس شورای ملی- مهندس عبدالله ریاضی.