مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۴ بهمن ۱۳۳۶ نشست ۱۶۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۱۶۸
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۲۴ بهمن ۱۳۳۶
فهرست مطالب:
۱- طرح صورت مجلس
۲- سؤال آقای مشار راجع به پل مسیل جاده وکیل‌آباد مشهد و جواب آقای وزیر راه
۳- اعلام تصویب صورت مجلس
۴- بقیه مذاکره در گزارش شور اول کمیسیون فرهنگ راجع به هیئت نظارت سهمیه فرهنگ از درآمد شهرداریها
۵- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای خرازی
۶- شور اول گزارش کمیسیون راه راجع به اجازه پرداخت حقوق آقای کاپیتن ادموند کارشناس بندر خرمشهر
۷- تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس ساعت ده صبح به ریاست آقای عماد تربتی (نایب رئیس) تشکیل گردید.
۱- طرح صورت مجلس
نایب رئیس- صورت اسامی غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غایبین با اجازه- آقایان: کاظم شیبانی، اسفندیاری، رامبد، فضائلی، اورنگ، بزرگ‌نیا، صراف‌زاده، مهندس سلطانی، افخمی، شادلو، عبدالحمید بختیار، دکتر ضیائی، خلعتبری، سعیدی، کشکولی، ثقةالاسلامی، امامی‌خوئی.
غایبین بی‌اجازه- آقایان: سنندجی، قرشی، اخوان، اریه، دکتر طاهری، کیکاوسی.
دیر آمدگان و زود رفتگان با اجازه- آقایان: خرازی، مسعودی، صارمی، اقبال، ارباب، دکتر پیرنیا، سالار بهزادی، دکتر شاهکار، تیمورتاش، دکتر فریدون، افشار، عباسی.
نایب رئیس- اعتراضی بر صورت جلسه نیست؟ آقای صدرزاده
صدرزاده- یک اصلاحات عبارتی هست در صورتُ جلسه که به تندنویسی می‌دهم.
نایب رئیس- مرحمت بفرمایید دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) تصویب صورت مجلس بعد از حصول اکثریت اعلام می‌شود.
۲- سؤال آقای مشار راجع به پل مسیل جاده وکیل‌آباد مشهد و جواب آقای وزیر راه
نایب رئیس- سؤالات مطرح است آقای مشار
مشار- بنده سؤالی از وزارت راه راجع به پل روی مسیل جاده وکیل‌آباد کرده بودم که تقاضا می‌کنم آقای وزیر راه جواب مرحمت فرمایند.
نایب رئیس- آقای وزیر راه
وزیر راه (سرلشکر انصاری)- قبل از افتتاح راه آهن خراسان که بنده به مشهد مشرف شده بودم جناب آقای مشار نماینده محترم به علت علاقه‌ای که به شهر مشهد داشتند سؤال فرمودند که در مسیلی که بین شهر مشهد و وکیل‌آباد است روی مسیلی که از طرف شهرداری ساخته شده است پل‌هایی ساخته شود، چون عبور از آن محل بسیار مشکل بود. با این که قاعدتاً می‌بایستی از طرف شهرداری مشهد اقدام به ساختن آن پل می‌شد معهذا در این موقع که پل ساخته شده بایستی خدمتتان عرض کنم موقعی که مشغول ساختمان پل بودند سیل جاری شد و یک مقداری از پل و چند پایه و مصالحی که آنجا بود آب برد ولی مقاطعه‌کار دوباره به خرج خودش تجدید ساختمان کرد و پل تمام شده و الان روی آن مسیل پل موجود است.
نایب رئیس- آقای مشار
مشار- عرضی ندارم
۳- اعلام تصویب صورت مجلس
نایب رئیس- چون عده کافی است تصویب صورت مجلس اعلام می‌شود.
۴- بقیه مذاکره در گزارش شور اول کمیسیون فرهنگ راجع به هیئت نظارت سهمیه فرهنگ از درآمد شهرداریها
نایب رئیس- بقیه مذاکره در گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به هیئت نظارت سهمیه فرهنگ از درآمد شهرداریها مطرح است ماده دوم قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل خوانده شد)
ریاست انجمن با رئیس فرهنگ محل خواهد بود و انجمن مؤظف است که در اولین جلسه یک نفر را به عنوان خزانه‌دار از بین اعضا خود انتخاب نماید و تمام حواله‌جاتی که از محل سهم فرهنگ از درآمد شهرداریها صارد می‌شود باید به امضا رئیس فرهنگ و خزانه‌دار باشد.
نایب رئیس- آقای ابتهاج
ابتهاج- در صورت جلسه قبل اگر آقایان مراجعه فرموده باشند بنده عرض کردم موقعی که لایحه راجع به شهرداریها مطرح خواهد شد مخالفت خودم را با این وجوهی که از درآمد شهرداریها به صندوق دولت کمک می‌شود بیان می‌کنم بنابر این بنده امروز در این باب عرضی ندارم و به اصل لایحه می‌پردازم ولی جناب آقای معاون وزارت فرهنگ کمک کردند و به اعتراض بنده موافقت کردند در صورتی که مطرح نبود حالا مطلبی را می‌خواستم عرض کنم و آن موضوع گله‌ای است که در موقع دادن جواب تمام چسبیده بودند به این اعتراض بنده در صورتی که مطرح نبود این نظر بنده بحث علیحده‌ای است که در موقع خودش عرض خواهم کرد در اینجا اگر به صورت جلسه مراجعه بکنید بنده از آقای معاون وزارت فرهنگ سؤالی کردم که باز هم به بنده جواب ندادند که حالا تکرار می‌کنم بنده حقیقتاً فلسفه این لایحه را نمی‌فهمم برای این که اگر منظور ارجاع کار به خود مردم است این کاری که می‌خواهید با این لایحه بکنید الان عملی است نمی‌دانم سایر آقایان نسبت به شهرستان‌های خودشان چه اطلاعاتی دارند ولی بنده نسبت به محل خودم اطلاع دارم که این صدی پنج را که شهرداری می‌دهد الان تحت نظر انجمن شهر آنجا با اطلاع و نظارت انجمن شهر به مصرف می‌رسد یعنی یک انجمن شهر مرکب از ۹ نفر ناظر خرجی تعیین کرده‌اند که آنها یک نفر یا چند نفرشان نسبت به این مخارج نظارت می‌کنند و در واقع مردم دارند همراهی می‌کنند اشخاصی را که مردم انتخاب کرده‌اند به سمت عضو انجمن شهر آنها دارند نظارت می‌کنند حالا با این ترتیب عده آنها ۹ نفر است و منتخب مردم هم هستند اینجا تقلیل داده می‌شود به ۵ نفر که یکی از انجمن است یکی رئیس فرهنگ و سه نفر از معاریف این طرز انتخاب این هیئت است نوشته‌اند از اشخاص معتمد محلی این به اندازه‌ای مشکل است برای این که به چه ترتیب به چه نحو باید انتخاب کرد؟ با نظر مأمور دولت ولی از همه مهم‌تر اینجا یک نکته‌ای را می‌خواهم حضورتان تذکر بدهم و آن موضوعی است که در این لایحه تفکیک فرمودند اعتباری که برای ساختمان مدارس از شهرداری می‌گیرند از آن اعتباری که دولت در بودجه خودش منظور کرده در این جا می‌گوید یک هیئت معلوم شده که نظارت کنند درصدی پنج شهرداری فرض کنیم صدی پنج شهرداری یک شهرستان برای امور ساختمانی تخصیص داده می‌شود ۴۰۰ هزار ریال باشد درست است در اینجا در تبصره ماده ۴ اجازه داده شده یا اجازه داده می‌شود که انجمن می‌تواند ۵ برابر آن را قرض کند ولی بانک را مکلف نکرده است که این پنج برابر را بهش قرض بدهد این مطلب هم قابل توجه است آمدیم این ۴۰ هزار تومان را مصرف کرد و تمام شد در ماده سوم و چهارم سال بعد تکلیف ساختمان چه می‌شود برای این که اگر بخواهیم بقیه را با اعتبار دولت مصرف بکنند بینده نمی‌دانم که با چه کشمکش‌ها و اعتراضاتی مواجه خواهد شد مثلاً فرض بفرمایید می‌گویند ما این آجرها را خریده‌ایم از این آدم به این قیمت که فرض بفرمایید آجر سیمانی موزائیک به شما تحویل بدهد به قیمت ارزانتر و چون شما آمدید بقیه ساختمان را در دست گرفتید با پول دولت بقیه ساختمان ما به هم می‌خورد در این مورد اشکال پیش می‌آید عقیده بنده بر این است که همان طور که برای بهداری یک شورایی تعیین شد برای فرهنگ هم عین آن شوری را تشکیل بدهند و هزینه ساختمان فرهنگی را چه آن قسمتی را که دولت اختصاص داده و چه صدی پنج شهرداری را روی هم بریزند و یکجا خرج کنند و برای ماده دوم بنده پیشنهادی دادم که مطرح خواهد شد.
نایب رئیس- آقای وزیر فرهنگ
وزیر فرهنگ (دکتر مهران)- بنده از جناب آقای ابتهاج ممنون هستم که در اساس موضوع موافقت خودشان را ابراز فرمودند ولی یک نکته‌ای را باید عرض کنم و آن این است که این لایحه اولاً چیز تاره‌ای نیست این یک لایحه‌ای است که در کمیسیون مشترک به تصویب رسیده و الان هم ملاک عمل است و این که می‌فرمایند در شهرستانها الان انجمن‌هایی هست که همین کار را می‌کنند صحیح است همین انجمن‌ها است نهایت این که همین لایحه که به تصویب کمیسیون مشترک رسیده اگر خاطر آقایان باشد قرار است که در مجلس جریان قانونی خود را طی کند و به همین جهت است که این لایحه درکمیسیون‌های مربوطه رسیدگی شده و یک اصلاحاتی در آنجا شده و حالا تقدیم مجلس شده بنابر این چیز تازه‌ای نیست یک عملی است که امروز انجام می‌شود موضوع دیگری که باید عرض کنم و همه آقایان اطلاع دارند این است که در همه جای دنیا مخارج تعلیمات عمومی ابتدایی به عهده مقامات محلی و شهرداریها است فقط در کشور ما است که این خرج بزرگ به عهده دولت گذارده شده ما یک مرتبه نمی‌توانیم این بار سنگین را از دوش دولت برداریم و به دوش مردم و شهرداری بگذاریم ولی چیزی که هست می‌توانیم آنها را در اجرای این برنامه مهم کمک کنیم و به تدریح که وضع شهرها بهتر می‌شود و درآمد شهرداریها زیادتر می‌شود و انجمن‌های شهر تشکیل می‌شود تعلیمات ابتدایی را هم به تدریج به دوش آنها یعنی به دوش مردم قرار بدهیم این لایحه برای مصرف یک سهم جزئی است که از درآمد شهرداری برای کمک به فرهنگ تعیین شده ما از جهت این که ساختمان مدرسه یکی از ارکان مهم تعلیم و تربیت در ایران است و از جهت این که واقعاً مردم محل بدانند این وجوهی که بابت عوارض شهرداری می‌دهند آن سهمی که متعلق به فرهنگ است به یک مصرف مهمی رسیده و آنها هم تشویق بشوند و به کارهای عمرانی و اجتماعی شهرستان علاقمندی بیشتری پیدا کنند این اعتبار را مختص ساختمان دبستان قرار داده‌ایم و الان در تهران و در بسیاری از شهرستانها بناهایی به نام این درآمد شهرداری شده در تهران چهلمین مدرسه بنا شده تمام این بناها هم دارای کاشی‌های مخصوصی هست نمره دارد وروی آن نوشته شده است که این ساختمان از درآمد شهرداری در فلان سال ساخته شده است (صحیح است) بنده موقعی که متصدی کار فرهنگ شدم و این کار تازه شروع شده بود این درآمد را مخلوط می‌کردند با درآمدهای دیگر و به مصرف ساختمان می‌رساندند و این ساختمان معلوم نبود تا چه اندازه از درآمد شهرداری ساخته شده تا چه اندازه از درآمد موقوفات ساخته شده و تا چه اندازه از درآمد دولت ساخته شده بنده دستور دادم هر یک از این اعتبارات جداگانه به مصرف خودش برسد تا همه مردم بدانند که این پولی که می‌پردازند به چه مصرفی می‌رسد و من خوشوقت هستم که به آقایان عرض بکنم که یکی از لوایح بسیار مفید این لایحه بود (صحیح است) و الان آثاری را که از این لایحه وجود پیدا کرده اگر آقایان ملاحظه بفرمایند خواهند دید که کار مفیدی شده است معاون شهرداری تهران یک روز به بنده می‌گفت یک نفر که به شهرداری مدیون بود و سالیان دراز بود که یک مبلغی بدهی داشت و طفره می‌رفت که این پول را بدهد یک روز مراجعه کرد و گفت من یک روز از گوشه تهران می‌گذشتم یک بنایی را دیدم که در بالای آن بنا روی کاشی نوشته شده بود که این بنا از صد پنج شهرداری ساخته شده و چون می‌بینم که جزئی از این پول به مصرف یک کار مفیدی می‌رسد با این که من این را دین خود نمی‌دانم مع‌ذلک حاضرم این پول را بدهم و آمد و داد و بنده عقیده دارم که هر قدر از این کارها بشود بیشتر اسباب تشویق مردم است که به کارهای اجتماعی و کارهای شهری خودشان علاقمند بشوند (صحیح است) و اما این که فرمودند که انجمن شهری هست که به این کارها می‌تواند برسد به عقیده بنده این صحیح نیست برای این که انجمن‌های شهر گرفتاری‌های زیاد دارند این یک انجمن خاصی است برای تضمین مصرف یک درآمد خاصی و باید از یک اشخاصی که مخصوصاً علاقمند در این کار باشند تشکیل شود ما ازشهرداری و انجمن شهر کمک گرفتیم از فرماندار کمک گرفتیم رئیس فرهنگ را هم گذاشته‌ایم ۳ نفر معتمد هم قرار داده‌ایم این ۳ نفر معتمد از افراد علاقمند به تعلیم و تربیت هستند که مورد اعتماد مردم شهر هم باشند و لازم نیست که اعضای انجمن شهر هم دارای این خصوصیات باشند ما میل داریم که آن ۳ نفر معتمد علاقمند به فرهنگ باشند و به این دلیل با اجازه آقایان این کمیسیون را تشکیل دادیم و مطابق لایحه سابق الان هم مشغول فعالیت است و بسیار هم فعالیتش مفید بوده است این است که استدعا می‌کنم به همین ترتیبی که تقاضا شده موافقت بفرمایید چون مورد عمل و آزمایش هم قرار گرفته و نتایج مفیدی هم داشته، این که فرمودید راجع به قرض ما این قرض را برای این پیش‌بینی کردیم البته در بعضی نقاط درآمد شهرداری که سهم فرهنگ می‌شود در سال به اندازه‌ای هست که یک دبستان ساخته بشود ولی در بعضی شهرهای کوچک این مبلغ کم است فرض بفرمایید صدی ۵ درآمد فلان شهر کوچک حالا خوشبختانه با توجه آقایان که قانون انجمن شهر مطرح است این صدی ۵ ترقی پیدا کرده به صدی ۷ امیدواریم تا مراحل قانونگذاری این لایحه می‌شود یک قدری هم ترقی بکند چون همه آقایان موافقند لااقل این میزان به صدی ده برسد در هر صورت هر مقدار که باشد یا صد ۵ یا صد ۷ یا صدی ده مبلغ این در بعضی شهرستانها به اندازه‌ای نیست که یک دبستان با آن ساخته شود برای این که این کار بشود ما به این انجمن اختیار دادیم که مثل یک مؤسسه خصوصی این انجمنی که دارای شخصیت حقوقی است می‌تواند از بانک قرض بکند بانک هم مکلف نیست بهش قرض بدهد ولی وقتی که در مقابل یک انجمنی که دارای شخصیت حقوقی بود قرار گرفت یعنی انجمن که جنبه ملی دارد و اعتبار هم دارد و درآمد مستمر هم دارد البته بهش قرض می‌دهد ما این اشکال را برای این پیش‌بینی کرده‌ایم که انجمن شهر می‌تواند روی اعتبار درآمد سال‌های جاری بعدش یک اعتباری از بانک بگیرد و روی اعتبار جاری خودش بگذارد و مدرسه را بسازد بعد در سنوات بعد استهلاک کند این برای انجمن الزامی است و نه الزامی که هیچ یک از بانکها ایجاد می‌کند البته در عمل باید دید این انجمن چه احتیاجی دارد و امکاناتش راجع به قرض در چه حدود است ضمناً میزان این قرض را محدود کرده‌ایم که انجمن نتواند وجوه گزافی تحت این عنوان قرض کند و به مصرف برساند.
نایب رئیس- آقای بزرگ‌ابراهیمی بفرمایید البته آقایان در نظر داشته باشند که در مواد نسبت به مطالب همان ماده باید به عنوان موافق یا مخالف صحبت کرد کلیات در جای خودش بحث شده است.
بزرگ‌ابراهیمی- به عقیده بنده یکی از بهترین مصارفی که از بودجه بلدیه و شهرداری شده و به مصرف رسیده همین است چون شهرداریها حداقل ۲۵ درصد سی درصد خرج پرسنل دارند یک مقداری هم خرج تمیز کردن خیابان‌ها که بدبختانه می‌بینید زباله‌هایی که می‌خواهند ببرند اول مردم می‌آیند از روی آن بعضی چیزها را جمع‌آوری می‌کنند و هر چه میکروب هست به دست این بدبخت‌ها می‌چسبند و باعث رواج مرض می‌شود با این وضعیت یک چنین پول‌هایی را که می‌خواهند به مصرف یک چنین کارهای مثبتی برسانند این را باید موافقت کرد حالا من دلیل دارم زمان استانداری جناب آقای دکتر اقبال نخست‌وزیر فعلی در آذربایجان یک پیش آمد که از این وجوه دبستان‌هایی ساخته بشود و تا امروز هم این کار ادامه دارد در تبریز و حومه مقداری دبستان ساخته شده است (صحیح است) هر چه از این مؤسسات بسازند با پول مردم و به نفع نسل آتیه است حتی اینجا می‌شود گفت در بهداشت
هم پیشرفت می‌کنیم برای این که بچه‌ای که در سنین ۷ یا ۸ یا ۹ یا ۱۰ است عوض این که برود در بیغوله‌ای درس بخواند در یکجایی که مطابق اصول فنی و بهداشتی ساخته شده است و آفتاب دارد درس می‌خواند به عقیده بنده باز برای نسل آینده است این که پیشنهاد شده است ۳ نفر از معتمدین محل که به تصدیق جناب آقای وزیر فرهنگ از کسانی هستند که به فرهنگ علاقمند هستند عضو این کمیسیون باشند اشکالی ندارد بحمدالله بین رؤسای ادارات ما در شهرستانها آنقدر اتفاق نظر نیست که که بگوییم کمپلوئی می‌کنند شهردار و فرماندار و رئیس فرهنگ خیلی کم ممکن است با هم اینقدر توافق داشته باشند که ۳ نفری یک فکر را تعقیب بکنند این است که در این امر هیچ اشکالی نمی‌بینم ولی انتظاری که از جناب آقای وزیر فرهنگ دارم این است که ساختمان‌های دولتی که از بودجه دولت خواهند ساخت قول بدهند که در اینجا مستهلک نشود یعنی همان طور که قبلاً از بودجه فرهنگ که ساختمان می‌کردند بعد هم همین طور باشد اگر این را بفرمایید همه قانع خواهند شد.
نایب رئیس- چون دیگر کسی اجازه اظهار نظر نخواسته پیشنهادات قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی اینجانب پیشنهاد می‌کنم رئیس انجمن را خود اعضای انجمن انتخاب نمایند.
صادق بوشهری
مقام محترم ریاست
اینجانب پیشنهاد می‌نمایم ماده ۲ به شرح زیر اصلاح شود.
ماده ۲- ریاست انجمن با رئیس انجمن شهر و در صورت فقدان انجمن اعضای انجمن مؤظفند در اولین جلسه تشکیل خود یک نفر را از بین خود به ریاست انتخاب نمایند. رئیس فرهنگ در انجمن نامبرده سمت خزانه‌دار را خواهد داشت.
ابتهاج
نایب رئیس- نسبت به این ماده دیگر پیشنهادی نرسیده است پیشنهادات به کمیسیون ارجاع می‌شود ماده سوم مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳- انجمن مصرف سهم فرهنگ هر محل باید حساب مخصوصی در بانک ملی به نام انجمن مصرف سهم فرهنگ باز کند شهرداری مکلف است سهم فرهنگ از کلیه درآمد خود را که بر طبق قانون شهرداریها به فرهنگ تعلق می‌گیرد از در آخر هر ماه به حساب مزبور پرداخت کند.
نایب رئیس- چون کسی اجازه نخواسته پیشنهادات مربوط به ماده سوم قرائت می‌شود.
(به شرح زیرقرائت شد)
مقام محترم ریاست
اینجانب پیشنهاد می‌نمایم ماده ۳ به شرح زیر اصلاح شود.
ماده ۳- بودجه ساختمانی فرهنگ هر محل به انضمام سهمی که از شهرداری همان محل به فرهنگ تعلق پیدا کند باید در حساب مخصوصی در بانک ملی همان نقطه به نام انجمن فرهنگ داده شود.
ابتهاج
اینجانب پیشنهاد می‌نماید تبصره ذیل به ماده ۳ اضافه شود.
تبصره- یک درصد از مبلغی که برای اداره مرکزی امور شهرداریها از شهرستانها و بخش‌ها گرفته می‌شود برای تعمیر و حفظ ابنیه تاریخی و مذهبی اختصاص داده می‌شود. این مبلغ در حساب مخصوص نگاهداری و تحت نظر کمیسیون فوق و نظارت اداره باستان‌شناسی به مصارف مقرره می‌رسد.
دولت آبادی
نایب رئیس- ماده چهارم قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴- سهم فرهنگ از درآمد شهرداریها باید منحصراً به مصرف خرید زمین و ساختمان و خانه برای دبستان و تهیه زمین ورزشی برسد و درآمد مربوطه به هر حوزه شهرداری مخصوص به همان حوزه است و به هیچ عنوان دیناری از آن را نمی‌توان در حوزه و محل دیگری به مصرف رساند.
تبصره- هر گاه درآمد حاصل کافی برای تأمین منظور نباشد انجمن می‌تواند به اعتبار درآمد سال‌های بعد تا میزان ۵ برابر درآمد سالیانه از بانکها استقراض و از درآمد سال‌های بعد مستهلک نماید.
نایب رئیس- آقای دکتر رضائی مخالف هستید؟ (دکتر رضائی- بله) بفرمایید.
دکتر رضائی- در ماده ۴ یک لغتی آورده شده است که به عقیده بنده سبب می‌شود مغایرت پیدا کند با ماده ۷ در ماده ۴ گفته شده است سهم درآمد شهرداریها باید (منحصراً) به مصرف خرید زمین و ساختمان خانه برای دبستان و غیره و سپس در ماده ۷ شما می‌گویید انجمن می‌تواند پس از ایجاد ابنیه ضروری درآمد حاصل از سهم فرهنگ را با تصویب وزارت فرهنگ به مصرف سایر مؤسسات فرهنگی و خریداری اثاثیه و توسعه امور فرهنگ و غیره برساند اگر در ماده ۴ می‌گویید که منحصراً به مصرف خرید زمین برسد و منحصراً به مصرف بنا برسد پس ماده ۷ با ماده ۴ مغایرت دارد اتفاقاً به عقیده بنده ماده ۷ ضروری است چون چه بسا پیش بیاید که در یک موردی در یک شهرستانی به اندازه کافی بنا و ساختمان تهیه شده و برای اداره کردن این دبستان‌ها احتیاج به وجوهات باشد در این مورد صحیح است و ضروری است که این انجمن حق داشته باشد از این وجوه برای اداره کردن و به مصرف رساندن در سایر امور استفاده بکند لذا به نظر بنده رسید که در اینجا خوب است و پیشنهادی هم کردم که شاید بجا باشد که ماده ۴ و ماده ۷ را با هم تلفیق کنند و از آنها یک ماده‌ای که هم نظر ماده ۴ و هم نظر ماده ۷ را تأمین کند به وجود بیاورند این یک نظری است که بنده داشتم نظر دیگری که داشتم در این لایحه در جایی که وظایف این انجمن تعیین شده است اختیار خاصی بهش داده نشده من شخصاً فکر می‌کنم اگر ما یک اختیاراتی برای انجمن در نظر بگیریم بجا باشد جناب آقای سعید مهدوی در فرمایشات‌شان در جلسه گذشته راجع به کمکی که چغندرکاران ناحیه مشهد به امور فرهنگ مشهد کرده‌اند مثالی ذکر کردند بنده هم می‌خواهم مثالی از سبزوار خودمان ذکر بکنم در آنجا عاملین قند و شکر خودشان آمدند و با کمال میل سهمی از سود عاملیت قند و شکر را تخصیص دادند به تأسیس یک دبستان حرفه‌ای و با کمک این آقایان در سبزوار یک دبستان حرفه‌ای تأسیس شده است که ان‌شاءالله چند ماه دیگر شروع به کار خواهد کرد این دو مثال بنده را بر این داشت که این نظر را اینجا پیشنهاد بکنم که شاید بجا باشد که این انجمن حق داشته باشد از طریق دیگر هم جلب عایدی کند بنده در حال حاضر هنوز مجهز نیستم که پیشنهادی بدهم در کمیسیون علاقمند هستم بیایم راجع به آن بحث بکنم این انجمن این اجازه را داشته باشد یک پیشنهادهایی به انجمن شهر برای امر تحصیل بکند و به این ترتیب فواید بیشتری نصیب فرهنگ خواهد شد ممکن است این را مطالعه بکنند و ببینند حقیقتاً مردم آن محل و آن شهر علاقمند هستند برای توسعه فرهنگشان یک قسمتی از درآمد خودشان را به این امر تخصیص بدهند در این صورت ممکن است این انجمن پیشنهاد بکند به انجمن شهر که انجمن شهر آن را به صورت قانونی در بیارود و در نتیجه عواید این انجمن بالا برود و در نتیجه به فرهنگ آن شهرستان کمک بشود این عرض بنده بود امیدوارم مورد توجه اعضای کمیسیون فرهنگ قرار بگیرد و راجع بهآن مطالعه بکنند.
نایب رئیس- آقای مهدوی
مخبر کمیسیون کشور- (مهدوی) این توهمی که برای آقای رضائی پیش آمده است راجع به این که مصرف سهم فرهنگ به طوری که در ماده ۴ سهم انجمن تعیین شده با ماده ۷ متناقض است این طور نیست اصولاً علاقه آقایان نمایندگان بیشتر در این بود که این وجوه در مرحله اول به مصرف ساختمان دبستان برسد زیرا شهرستانها بیش از هر چیز به دبستان احتیاج دارند این بود که در اینجا قید شد که فقط به مصرف دبستان برسد اما در آتیه موقعی پیش خواهد آمد که از ساختمان دبستان بی‌نیاز خواهیم بود یعنی در چندین سال بعد وقتی از ساختمان دبستان بی‌نیاز شدیم و ساختمان دبستان‌های یک شهرستانی تکمیل شد بعد اجازه داده‌ایم دراین ماده ۷ که این به مصارف به غیر از ساختمان دبستان به مصرف سایر مؤسسات فرهنگی برسد البته پیشنهاد آقا که این ماده با ماده چهار تلفیق شود هیچ اشکالی ندارد اما حالا هم هیچ گونه تناقضی بین این دو ماده نیست چون در ماده ۴ منحصر شده است به تهیه دبستان و به موجب ماده ۷ پس از این که ساختمان ابنیه ضروری دبستان تمام شد و از دبستان بی‌نیاز بودیم آن وقت به مصرف کارهای دیگر خواهد رسید البته پیشنهاد شما در کمیسیون مطرح خواهد شد اما این که اختیار بیشتری به انجمن داده شود این انجمن برای این تشکیل شده که دبستان برای مملکت تأمین کند آن قسمت‌هایی که شما فرمودید در این مستتر است خود انجمن هر وقت بخواهد می‌تواند با انجمن شهر تماسی بگیرد و پیشنهاد او در انجمن شهر مطرح می‌شود و تصمیم می‌گیرند این دیگر در قانون ضرورتی ندارد که قید بشود.
نایب رئیس- آقای صدرزاده
صدرزاده- بنده همیشه به نظریات همکار محترم خودم جناب آقای دکتر رضائی احترام می‌گذارم و این تذکری را که در اینجا دادند تصور می‌کنم تا حدی در قانون رعایت شده باشد مع‌الوصف در شور دومی که می‌آید در کمیسیون فرهنگ و بنده و یک عده دیگری از آقایان که در آنجا عضویت داریم این نکته را بیشتر رعایت خواهیم کرد در هر حال مقصود از ماده چهارم این است که اولین پول‌هایی که از این صدی پنج به دست می‌آید صرف ساختمان و خرید زمین برای دبستان بشود در یک آماری که طی این چند روز در یکی از مجلات منتشر شده بود و بنده خواندم نوشته شده بود که فرهنگ فارس در قسمت مدارسش صدی هفتاد و پنج در خانه‌های اجاره‌ای است فقط صدی بیست و پنج آن خانه‌های دولتی است ممکن است که سایر نقاط هم همین طور و یا بیشتر باشد بنابر این تصدیق می‌فرمایید با این وضع ناچار هستیم اولین پولی که از درآمد شهرداری به دست می‌آید به مصرف ساختمان دبستان برسانیم و ماده هفتم مربوط به آن وقتی است که مملکت بی‌نیاز شده باشد از ساختمان دبستان و در آنجا هم باز یک قیدی شده که صرف خرید اثاثیه برای همان دبستان‌ها بشود و به هر حال هیچ وقت به مصرف خرج مضر و فوق‌العاده و غیره و این قبیل کارهایی که در ادارات معمول
است نباید برسد اما راجع به قسمتی که از سبزوار فرمودید باید واقعاً از اشخاص نیکوکار همیشه یاد کرد بنده هم تذکر می‌دهم که در بوشهر البته در پنجاه سال قبل از این که وضع بوشهر به این صورت کنونی نیفتاده بود تجار آنجا از تعاعهایی که صادر می‌کردند یک مبلغی معین کرده بودند عوارض گرفته شود و از آن محل یک مدرسه‌ای به نام مدرسه سعادت بوشهر تأسیس کردند که الان هم آن مدرسه را وزارت فرهنگ اداره می‌کند پنجاه، شصت سال قبل از این یعنی در تاریخی بوده است که هنوز در شهر شیراز مرکز استان چنین مدرسه‌ای به وجود نیامده بود (دشتی- در تمام ایران نبود) این روش مردم نیکوکار است و به اضافه در آن موقع انجمن شهر نبوده است که این قبیل عوارض وضع بکند حالا تصور می‌کنم با رغبتی که مردم نسبت به فرهنگ دارند و هم چنین علاقه‌ای که شهرداری‌های هر محل نسبت به این موضوع دارند قطعاً یک عوارض و عوایدی که متناسب با رغبت و تمایل مردم باشد معین خواهند کرد که قسمتی از آن عواید به مصرف همین دبستان‌ها برسد و احتیاج مملکت در هر قسمت مرتفع بشود ولی به هر حال این قسمت لازم است چون ملاحظه بفرمایید اولاد و اطفال ما بیشتر ساعات عمرشان را در مدرسه می‌گذرانند و هر مدرسه‌ای ممکن است دویست سیصد نفر اطفال در آنجا تحصیل کند پس ما باید کمال علاقه را نشان بدهیم این اطفال که بیشتر اوقات روز را در آنجا به سر می‌برند از لحاظ صحی وضعشان خوب باشد که بتوانند با نهایت سلامت در آنجا به سر برند.
نایب رئیس- آقای دکتر امین
دکتر شفیع امین- بنده تصور می‌کنم که همه آقایان همکاران محترم به فرهنگ و دستگاه فرهنگی و آنچه برای ساختمان‌های فرهنگی در بودجه ما و در قوانین پیش‌بینی می‌شود همه موافق هستند و علاقمند هستند این قانون که از درآمد شهرداریها کمک می‌شود به عقیده بنده بهترین محلی است که می‌شود گفت از عایدات شهرداری به مصرف حقیقی می‌رسد در آذربایجان که بنده تماس داشتم با علاقه وزارت فرهنگ در آن نقطه در این پنج سال عده زیادی دبستان ساخته شده که دبستان‌هایی که سابقاً درخانه‌های اجاره‌ای بود و به هیچ وجه با بهداشت و زندگی اطفال معصوم درست نمی‌آید به آنجا منتقل شده و در حال حاضر دبستان‌هایی ساخته شده و خیلی هم دارد ساخته می‌شود بنده در ماده هم توضیح دادم که به عقیده بنده دبستان تنها کافی نیست کودکستان هم لازم است حتماً بعضی از آقایان محترم عقیده دارند که کودکستان را خود اشخاص می‌سازند در آذربایجان به طوری که جناب آقای وزیر فرهنگ هم خودشان از نزدیک مشاهده فرمودند اساس تعلیم و تربیت در جاه‌های مختلف به خصوص در آذربایجان از کودکی و از چهار سالگی باید شروع شود و آن هم از کودکستان دبستان کافی نیست زبان شیرین فارسی را اگر بخواهیم در آذربایجان تعمیم بدهیم و بچه‌ها بتوانند زبان حقیقی خودشان، زبان ملی خودشان را یاد بگیرند باید از کودکستان شروع شود و دبستان کافی نیست.
به عقیده بنده باید در ماده به (دبستان) اضافه بشود (و کودکستان) و این نظر تأمین بشود و در جایی که لازم نیست می‌توانند که کودکستان نسازند و در سایر جاها و از جمله شهرهای آذربایجان کودکستان بسازند به عقیده بنده تصور می‌کنم که یک کمک بسیار بزرگی به این منظور خواهد شد چون کودکستان در آذربایجان بزرگ‌ترین خدمت را برای نسل آینده خواهد کرد نبایستی آذربایجان امروز را ببینیم باید برای زمان و لااقل بیست سال آینده در نظر داشته باشیم در آذربایجان عملاً بنده می‌بینم و آقایان همکاران محترم که به آنجا تشریف می‌برند می‌بینند که مردم و اهالی چقدر و با چه شوق می‌خواهند بچه‌هایشان زبان قارسی یاد بگیرند و البته لازم است که هم وزارت فرهنگ به این منظور کمک بکند و هم شهرداری جناب آقای وزیر فرهنگ وعده فرمودند که یک بیست نفری هم آموزگار برای کارهای فرهنگی به آذربایجان بفرستند به عقیده بنده باید شهرداری هم برای این قسمت کمک بکند چون اساس وظیفه شهرداری کمک به فرهنگ و بهداشت هر شهری است (دکتر شاهکار- ولی نه در شهر تهران) این اساس کار او است اگر کسی انجام ندهد قصور کرده است بنابر این موافقت بفرمایید که کودکستان هم اضافه بشود و قانونی خواهد شد که برای نسل آینده خوب خواهد بود و قانون کامل‌تر می‌شود و خدمت بزرگی خواهد بود برای نسل آینده و برای اطفال امروز که نسل آینده جوانان کشور را تشکیل خواهند داد.
نایب رئیس- آقای مهندس جفرودی فرمایشی در این ماده داشتید بفرمایید
مهندس جفرودی- این پنج درصدی که در هر حال به فرهنگ داده می‌شود اختصاص به ساختمان دبستان داده شده است وزارت فرهنگ یک بودجه‌ای دارد که در بودجه عمومی کشور پیش‌بینی شده است برای تهیه ساختمان و غالباً هم از مدارس ابتدایی شروع می‌کنند دبستان‌ها را می‌سازند چون از یک دو سال به این طرف خود وزارت فرهنگ موفق شده است که سطح تعلیمات را روی حوائج فعلی کشور تغییر بدهد و مخصوصاً توجه خیلی زیادی در تمام استان‌ها به مدارس حرفه‌ای کرده‌اند (صحیح است) و یک معاون فنی هم جناب آقای دکتر مهران در وزارت فرهنگ انتخاب کرده‌اند برای این که علاقه وزارت فرهنگ را به مدارس حرفه‌ای نشان بدهند و باید هم گفت که تا به حال پیشرفت زیادی کرده‌اند (صحیح است) بنده پیشنهاد کرده‌ام که از این راه کمک مؤثر به مدارس حرفه‌ای بشود که از نظر ساختمان ماشین و ابزار کار متضمن بودجه سنگین است که خیال نمی‌کنم از بودجه عمومی کشور بشود تأمین کرد برای تأمین نظر وزارت فرهنگ بنده پیشنهاد کردم که این پول را اختصاص بدهند به ساختمان‌ها و خرید ماشین و سایر ابزار کاری که به منظور تأمین نظر خود وزارت فرهنگ در تأمین دایر کردن مدارس حرفه‌ای به کار می‌رود بنده پیشنهادم این است که اقلاً دست وزارت فرهنگ از طریق صدی پنج باز باشد و چون بودجه هم متعلق به مردم است اقلاً به مصرف صحیحی برسد.
نایب رئیس- آقای دشتی
عبدالله دشتی- از پریروز تا به حال که در این لایحه زیاد بحث شده بنده یک مقدار ناراحت بودم که چرا موضوع‌های فرهنگی را اینقدر ازش گیر و دار می‌آوریم ولی امرزو برعکس نظرم عوض شده و آن این است که هر قدر بحث در امور فرهنگی بیشتر بشود دلیل علاقه به فرهنگ است (صحیح است) و آقایان نمایندگان که اینجا تشریف دارند و هر یک نسبت به هر محلی شاخص هستند علاقه تام و تمامی دارند که کارهای فرهنگی را شسته و رفته از اینجا بیرون کنند این فکر را هم باز دارم که هر وقت یک کار فرهنگی پیش آمد و لایحه آن را آوردند این نظر بنده است که خیلی دنبال نکنیم و چشم بسته باید این را تصویب بکنیم و بفرستیم چون در مملکت غیر از فرهنگ که به اصطلاح قدیم معارف است دیگر چیزی نداریم هر وقت ما فرهنگمان را درست کردیم و بفرموده یکی از آقایان ماشین‌وار عالم بیرون بدهیم وضع ما خوب خواهد شد و صدها مهندس در دسترس عامه می‌گذاریم بنده چون گوشم خیلی حساس است وقتی آقایان حرف می‌زنند ناراحت می‌شوم سعی می‌کنم گوشم را می‌گیرم عرض کنم وزارت فرهنگ در اثر مراجعات زیاد امثال بنده و مردم به این فکر افتاد که این لایحه را بیاورد مثلاً در حوزه بنادر دشتی و دشتستان صدی پنجی که به نام فرهنگ می‌گرفتند ما همیشه می‌دیدیم که به مصرف ایاب و ذهاب خرج سفر به نام ورزش که ورزشی در عمل نبود می‌شود و خلاصه‌اش خورده می‌شد (بنده زیاد تعبیرات سوء نمی‌کنم) و به کار فرهنگ و مملکت نمی‌رسد بنابر این وزارت فرهنگ به فکر افتاد، که این چیزی را که از یک شهری می‌گیرد مسلماً به مصرف همان شهر برسد و این مطلب کار من و امثال ماها است بنابر این آقایان هر قدر از این بابت صحبت بکنند بیشتر تأیید می‌کنند وزارت فرهنگ را با آقای وزیر فرهنگ را که حتماً این کار را می‌کند بنده چند ماه پیش به محل رفتم حتی ببخشید فضولی کردم و گفتم ندهید چون به بنده گفتند که این صدی پنج اصلاً به کار فرهنگ نمی‌رسد همه‌اش به فلان آقا و فلان آقا فوق‌العاده می‌دهند این یکی می‌آید که من ورزش خوب کرده‌ام خوب جهیدم به من پول بدهید من گفتم ندهید بگذارید تا به مصرف محل خودتان برسد حالا که وزیر فرهنگ می‌گویند به مصرف شهر خودتان می‌رسد ما چه حرفی داریم دیگر کاری نداریم ما تأیید که می‌کنیم سهل است عوض یک قیام سه چهار قیام برایتان می‌کنیم و این که جناب آقای صدرزاده راجع به مدرسه سعادت بوشهر فرمودند دارالفنون تهران با مدرسه سعادت در یک سال و یک روز تأسیس شد البته فرهنگ در همه جا بود علم در همه جا بود ولی این دو بنا در یک روز شده است همان روزی که دارالفنون در تهران تأسیس شد مدرسه سعادت بوشهر هم تأسیس شد و این مدرسه مورد تأیید رضا شاه کبیر اعلیحضرت فقید واقع شد و به قدری این مدرسه را عظمت دادند که تمام بوشهری‌هایی که در اینجا هستند از فضلای درجه اول هستند و مثل شاگرد دوره‌های اول دارالفنون تحصیل کرده‌اند و حالا این صدی ده یا صدی پنج به مصرف دبستان می‌رسد (صدرزاده- صدی ده خواهد شد) و به نظر بنده با این صحبتی که آقای دکتر رضائی کردند هیچ جای نگرانی نیست دولت می‌گوید که این پول منحصراً برای این مصارف باشد (اردلان- بسیار خوب است) اما اگر زیاد آمد چکار بکنند؟ بنابر این یک چنین ماده ۷ هم درست بکنیم که اگر زیاد آوردیم به مصرف خرج‌های مدارس برسانیم مثلاً در بوشهر ما خانه‌های زیاد داریم من الان به آقای وزیر فرهنگ گفتم اجازه هم دادند ما خانه‌هایی داریم که با ۳۰/ ۴۰ هزار تومان می‌توانیم بخریم اما پارسال که مدرسه ساختند ۱۵۰ هزار تومان خرج کردند هنوز نصفش را نتوانسته‌اند بسازند و چهار اطاق بیشتر نیست من خانه‌ای تحویل می‌دهم با ۳۰/ ۴۰ هزار تومان که ده برابر زمین ساختمان جدیدی است که ساخته‌اند یعنی بنابر این دست وزارت فرهنگ را باز بگذارید که کارش را بتواند بکند زیاد وقت آقایان را نمی‌گیرم و اگر بحث می‌کنم برای تأیید این لایحه است چه موافق و چه مخالف بیش از این مزاحمتان نمی‌شوم.
نایب رئیس- دیگر کسی اجازه نخواسته پیشنهادات قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به عنوان تبصره ۲ به ذیل ماده ۴ اضافه شود.
تبصره- خرید زمین و احداث ساختمان از محل این درآمد علاوه بر اعتبارات
خواهد بود که وزارت فرهنگ همه ساله در بودجه ساختمانی خود برای بنا و تأسیس دبستان‌ها اختصاص بدهند.
فخر طباطبائی
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
اینجانب پیشنهاد می‌کنم در سطر دوم بعد از کلمه دبستان (کودکستان) نیز اضافه شود.
دکتر امین
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌کنم کلمه منحصراً از ماده ۴ حذف شود.
دکتر رضائی
تبصره این طور اصلاح شود:
تبصره- هرگاه درآمد سهمی فرهنگ از شهرداریها به ضمیمه سهمی حوزه مربوطه که از طرف وزارت فرهنگ در نظر گرفته شده کافی برای تأمین منظور نباشد انجمن می‌تواند به اعتبار درآمد سال‌های بعد تا میزان پنج برابر درآمد سالیانه از بانکها استقراض و از درآمد سال‌های بعد مستهلک نماید.
عمیدی نوری
نایب رئیس- ماده پنجم مطرح است وقرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵- وظایف انجمن از این قرار است:
الف- خرید زمین جهت ایجاد بنای دبستان علاوه بر آنچه تمکنین برای ساختمان مدرسه اهدا می‌کنند.
تبصره- چنانچه شهرداریها مالک زمینی باشند که برای احداث ساختمان دبستان و زمین ورزش بتوان از آن استفاده نمود و برای تأسیسات شهرداری مورد نیاز نباشد باید آن را بلاعوض برای ساختمان واگذار نمایند.
ب- خریداری محل و خانه‌های آماده و ساخته شده که مناسب محل دبستان باشد.
ج- تعمیر و تکمیل ابنیه موجود دبستان‌ها و تهیه زمین ورزش
نایب رئیس- چون اجازه‌ای خواسته نشده است پیشنهادات قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نماید که بند الف ماده ۵ قانون مصرف سهمیه فرهنگ به این نحو اصلاح شود:
الف -خرید زمین جهت ایجاد بنای دبستان و قبول هدایایی که از طرف اشخاص به منظور این قانون می‌شود.
سراج حجازی
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به ماده ۵ لایحه شماره ۵۷۷۶۶ دولت اضافه گردد.
تبصره- سهم وزارت فرهنگ از درآمد شهرداریها منحصراً به مصرف خرید زمین و هزینه ساختمان و سایر مخارج مربوطه به مدارس حرفه‌ای می‌رسد.
مهندس کاظم جفرودی
نایب رئیس- ماده ۶ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۶- انجمن مصرف سهم فرهنگ باید نقشه زمین را تهیه کرده به وزارت فرهنگ بفرستد که نقشه ساختمان را وزارت فرهنگ تهیه نماید و یا این که نقشه ساختمان را هم انجمن تهیه نموده و برای تصویب به وزارت فرهنگ پیشنهاد نماید.
تبصره- نقشه ساختمان باید با رعایت کامل صرفه‌جویی و سادگی و استحکام و بر طبق اصول فنی و بهداشتی ترسیم شود.
نایب رئیس- آقای بزرگ‌ابراهیمی مخالفید بفرمایید
بزرگ ابراهیمی_ یک تذکری است که می‌خواهم عرض بکنم مخالف نیستم.
نایب رئیس- بفرمایید
بزرگ‌ابراهیمی- این که می‌فرمایند که هر ساختمانی را نقشه‌اش را بفرستند به تهران که تصویب شود این کار به عقیده بنده سبب تأخیر ساختمان می‌شود به عقیده بنده بهتر است که یک نقشه ساختمانی دبستان و دبیرستان تهیه بشود به طوری که همگانی که احتیاجی به این نباشد که هر دفعه به وزارت فرهنگ بفرستند نظر بنده این است.
نایب رئیس- آقای دکتر امین موافقید؟
دکتر امین- بلی
نایب رئیس- بفرمایید
دکتر شفیع امین- کلیه ساختمان‌های فرهنگ باید روی اصول بهداشتی و روی نقشه صحیحی ساخته بشود و البته نقشه را با نظر مهندس تهیه می‌کنند فقط باید طوری باشد که نیاید اینجا مدتها معطل بشود به عقیده بنده بهتر است که وزارت فرهنگ خودش چهار پنج جور نقشه تهیه کند برای کودکستان یا دبستان با در نظر گرفتن اوضاع محلی که در آذربایجان سردسیر است در خوزستان گرمسیر است که انجمن بتواند با تطبیق با آن نقشه با محل رویش عمل بکند هم برای کودکستان و هم برای دبستان و الا اگر آقایان نقشه‌ها را تهیه بکنند و بفرستند به اینجا جناب آقای وزیر فرهنگ تصدیق می‌فرمایند که دستگاه فنی ما آنقدر کامل نیست که مطالعه کامل روی احتیاجات هر محل داشته باشد و با این گرفتاری که دستگاه‌ها برای مهندسین دارند مدتها معطل خواهد شد مثلاً در آذربایجان اگر دو ماه معطل شد فصل ساختمان می‌گذرد و می‌ماند به زمستان بهتر است که پنج یا شش نقشه حاضر داشته باشند که بتوانند انجمن‌ها با نظر مهندسین محلی آن را بسازند و به وزارت فرهنگ مراجعه نکنند (احسنت، صحیح است)
نایب رئیس- آقای وزیر فرهنگ
وزیر فرهنگ (دکترمهران)- این کاری که فرمودند ما کرده‌ایم یک تیپ نقشه‌هایی داریم که متناسب با اقلیم تهیه شده و تمام ادارات فرهنگ این نقشه‌ها در اختیارشان هست فقط چیزی که هست بعضی از اوقات وضعیت زمین اقتضا می‌کند که یک نقشه خاصی برایش تهیه کنند ما منظورمان این بود که این انجمن یک مرتبه بدون اطلاع فنی یک خرج بیهوده‌ای نکند و این عملی که می‌خواهیم بکنیم طوری نخواهد بود که اسباب زحمت بشود برای این که اگر زمین آزاد باشد خواهند نوشت که ما نقشه تیپ نمره چهار را می‌خواهیم بسازیم می‌گوییم بسازید یک وقت هست که یک زمین وضعی دارد و باید یک نقشه مخصوصی برای آن درست کرد آن نقشه مخصوصی را می‌خواهیم وزارت فرهنگ تهیه بکند اگر خودشان تهیه بکنند می‌ترسیم مناسب فرهنگ نباشد البته آن دستگاه فنی که ما داریم یک نظارت فنی بر این کار می‌کند (عمیدی‌نوری- کراراً شده است و به همین نحو اینجا مانده است) یعنی آقا ترجیح می‌دهید که یک پولی را نفله کنند؟ البته تمام دستگاه‌های دولت باید خوب و به سرعت کار بکنند اگر نقصی در دستگاه‌های دولت باشد یا در یک دستگاهی باشد این موجب نمی‌شود که اختیار یک کار فنی را بدهید دست یک اشخاص غیر فنی باید آن نقص را رفع کرد.
نایب رئیس- آقای صدرزاده
صدرزاده- بنده موافقم عرضی ندارم
نایب رئیس- پیشنهادی نرسیده لذا ماده ۷ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۷- انجمن می‌تواند پس از ایجاد ابنیه ضروری درآمد حاصل از سهم فرهنگ را با تصویب وزارت فرهنگ به مصرف سایر مؤسسات فرهنگی و خریداری اثاثیه و توسعه امور فرهنگ محل از قبیل تأسیس آزمایشگاه (لابراتوار) و تکمیل مدارس حرفه‌ای و روستایی و تهیه لوازم فنی آموزشگاه‌ها و کتابخانه‌ها برساند ولی به هیچ وجه نمی‌تواند از این اعتبار برای حقوق و فوق‌العاده و خرج سفر و پاداش و امثال آن پرداخت نماید.
نایب رئیس- چون کسی اجازه صحبت نخواسته و پیشنهادی هم نرسیده لذا ماده ۸ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۸- انجمن مؤظف است در پایان هر سال ترازنامه درآمد و هزینه خود را تنظیم و ضمن گزارش مشروحی نتیجه عملیات خود را به اطلاع انجمن شهر و اهالی محل برساند.
نایب رئیس- چون کسی اجازه صحبت نخواسته و پیشنهادی هم نرسیده لذا ماده ۹ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۹- وزارت فرهنگ و وزارت کشور مأمور اجرای این قانون می‌باشند.
نایب رئیس- کسی اجازه صحبت نخواسته است لایحه با پیشنهادات برای شور دوم به کمیسیون‌ها ارجاع می‌شود.
۵- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای خرازی
نایب رئیس- آقای خرازی
خرازی- سؤالی است از وزارت کشور که تقدیم می‌کنم.
نایب رئیس- ابلاغ می‌شود.
۶- شور اول گزارش کمیسیون راه راجع به اجازه پرداخت حقوق آقای کاپیتن ادموند کارشناس بندر خرمشهر
رئیس- گزارش کمیسیون راه و بودجه و خارجه راجع به اجازه پرداخت حقوق کاپیتن ادموند کارشناس بندر خرمشهر مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل خوانده شد)
گزارش از کمیسیون راه به مجلس شورای ملی
کمیسیون راه در جلسه ۵/ ۹/ ۱۳۳۶ لایحه شماره ۸۳۴۵/ ۱۹ دولت راجع به استخدام آقای کاپیتن ادموند را با حضور آقای وزیر راه مطرح و ماده واحده پیشنهادی را تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- پرداخت حقوق آقای کاپیتن ادموند پیریدرسن تبعه دانمارک که به استناد تبصره ۳۴ از ماده ۲ قانون بودجه سال ۲۸ از طرف بنگاه کل بنادر سابق طبق تصویب‌نامه شماره ۶۶۴۹۰ مورخ ۲۹/ ۴/ ۲۹ برای مدت سه سال به عنوان کارشناس بندری اداره بندر خرمشهر استخدام شده بود طبق پیمان مربوطه تأیید و تصویب می‌شود.
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه در جلسه ۹ بهمن ماه ۱۳۳۶ لایحه دولت راجع به استخدام آقای کاپیتن ادموند را با حضور آقای معاون وزارت راه مطرح و خبر کمیسیون راه را تأیید نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه لایحه دولت راجع به استخدام آقای کاپیتن ادموند را با حضور آقای وزیر امور خارجه مورد شور و رسیدگی قرار داده و خبر کمیسیون راه را تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد. نایب رئیس- کلیات مطرح است آقای خرازی مخالفید بفرمایید.
خرازی- به شهادت همکاران محترم بنده همیشه این عقیده را داشته‌ام که کارهای کشور ایران باید به دست ایرانی سپرده شود بنده در این لایحه دقت می‌کنم می‌بینم که این کاپیتان از سال ۱۳۲۸ تا حالا مشغول انجام وظیفه در بنگاه بنادر بوده است و چند سال هم فترت ایجاد شده است حالا لایحه آورده‌اند که مجوز قانونی برای استخدام او تحصیل بکنند یک وقتی در کشور ما وقتی می‌خواستیم تحصیل کرده‌ها را حساب بکنیم می‌گفتند که میرزا جوادخان عامری لیسانسیه است مرحوم داور لیسانسیه است و دکتر مصدق هم دکتر حقوق است اعلیحضرت فقید یکی از افتخارات بزرگش این بود که آمد و محصل با خرج دولت یا مملکت به اروپا اعزام کرد و الان ما می‌بینیم که یک اشخاصی که در رشته‌های مختلفه حقوق پزشکی مهندسین فنی و سایر قسمت‌ها تحصیل کرده‌اند اغلبشان یا از آنهایی هستند که کنکور داده‌اند و به خرج دولت رفته‌اند به اروپا یا از طرف والدینشان با خرج خودشان رفته‌اند و الان بحمدالله وقتی ما نگاه می‌کنیم می‌بینیم که عده زیادی تحصیلکرده در رشته‌های مختلف هستند در همین مجلس خودمان که بنده چشم می‌اندازم می‌بینم که آقایان دکترهای طب دکترهای حقوق مهندسین زیادی هستند و همه اشخاصی هستند که در دوره اعلیحضرت فقید رفتند به خارجه و برگشتند و برای مملکت مفید واقع شدند آقایان ما الان عده زیادی داریم در خارجه مخصوصاً در آمریکا که اینها تحصیلات عالیه کرده‌اند ما مهندس اتم داریم مهندس نفت عالی مقام داریم مهندسین دیگر داریم بنده با کمال ارادتی که به تیمسار سرلشگر انصاری وزیر راه که یکی از امرای تحصیلکرده و ازخانواده شرافتمند درس خوانده و درست است دارم تعجب می‌کنم که چرا نمی‌آیند چند نفر را مطابق این لایحه اخیری که بنده یادم می‌آید در کمیسیون بازرگانی و دارایی مجلس شور آن به عمل آمد در کمیسیون مخصوصاً یک ماده گنجانیده شده بود و کمیسیون هم تصویب کرد و لایحه‌اش هم گذشت که یک عده از ایرانی‌ها را بفرستیم به اروپا در رشته‌ای مربوط به خودشان تحصیل بکنند آقایان ملاحظه بفرمایید بنده مطالعات زیادی دارم در این قسمت وقتی که می‌خواهند متخصص بیاورند یک کلمه عالی مقام هم بهش می‌افزایند و استخدام می‌کنند مطمئن باشید متخصص عالی مقام درجه ۱ و ۲ و ۳ نمی‌آیند به ایران بنده یک مثالی می‌زنم یک کسی در تهران دبیر فیزیک یا دبیر ریاضی است اگر این را وزارت فرهنگ توانست به قم یا به سمنان و یا به قزوین بفرستد بنده نمی‌گویم به سقز و بانه و سنندج بفرستند آنها نخواهند رفت مگر این که اشخاصی که از جهت معلومات از اینها کمتر باشند بنابر این متخصصینی که می‌آیند به کشور ما اینها متخصصینی عالی مقام نیستند ایرانی‌ها خیلی استعدادشان از اینها زیادتر است و باید ایرانی‌ها را بفرستیم در رشته‌های مختلف مطالعه کنند فرض بفرمایید ما داریم آقای دکتر شفیع امین و آقای دکتر دادفر اینها را اگر بخواهید رشته پزشکی و یا حقوق را تعقیب بکنند اگر اینها را یک سال بفرستید به اروپا و یا آمریکا اینها می‌روند به این کشورها و به اصطلاح آن کورهایی که اخیراً تکمیل شده آن کورهای تکمیلی را می‌بینند و بر می‌گردند و برای مملکت ما مفید واقع می‌شوند ولی معلوم نیست آنهایی که می‌آیند علاقه این آقایان را داشته باشند بنابر این از نظر این که باید ایرانی‌ها همیشه در کارها وارد بشوند با استخدام این قبیل متخصص خارجی مخالفم البته انتظار ندارم که در یک رشته‌های مهمی که هست فرض بفرمایید سدسازی‌های بزرگ یا رشته مخصوص در اتم یا جراحی‌های خیلی دقیق متخصص نیاوریم و کمک نگیریم بنده در خدمت جناب آقای دیهیم و آقایان نمایندگان آذربایجان یک روز رفتیم که مؤسسات شیر و خورشید سرخ را با آقای وکیلی رئیس شیر و خورشید سرخ وقت که رئیس بانک ملی بود ببینیم باور بفرمایید که یکی از اطبای همان بیمارستان که تحصیلکرده و اروپا رفته بود می‌گفت که فلانی من از شما تشکر می‌کنم که مخالف استخدام بعضی از متخصصین هستید یک حمال را به عنوان استاد آورده‌اند به ما تحمیل کرده‌اند ما تا کی این چیزها را گوش کنیم این است که بنده با ارادتی که به تیمسار سرلشگر انصاری دارم تقاضا دارم تقاضایم این است که توجه بفرمایند یک کاپیتانی که الان حساب کردم ۹ سال است در ایران است این اگر کاری بلد بود باید به ایرانی‌ها یاد می‌داد و دیگر موقعی بود که باید مرخصش کنید برود و اگر بلد نیست ایرانی‌ها را بفرستید بروند تحصیل کنند و برگردند و برای مملکت مفید واقع گردند (احسنت)
نایب رئیس- آقای وزیر راه
وزیر راه (سرلشگر انصاری)- بنده از اظهار مرحمت جناب آقای خرازی نماینده محترم یک دنیا سپاسگزارم و صد در صد با ایشان هم عقیده می‌باشم درحالی که مهندسین ایرانی می‌توانند کاری را بکنند و باید کار بکنند نباید از خارج کسی را بیاوریم ولی لایحه‌ای که تهیه شده است فقط به منظور تفریغ حساب شخصی بوده است که ازسال ۱۳۲۹ تا ۳۱ در استخدام دولت ایران بوده وقتی که این بنگاه تبدیل شد به اداره به خدمتش خاتمه داده شده و رفته است و چون وزارت دارایی اصرار داشت که یک لایحه قانونی به منظور تقریغ حساب تصویب شود این است که این لایحه تقدیم شده است ضمناً برای مزید استحضار عرض می‌کنم که تعدادی از مهندسین جوان ایرانی فرستاده شده‌اند به خارج و الان مشغول کارآموزی هستند.
نایب رئیس- آقای صدرزاده موافقید؟ (صدرزاده- بلی) بفرمایید
صدرزاده- عرض کنم این مبتلابهی که در این لایحه پیدا کردیم اگر نظر آقایان باشد در لایحه بالتازار هم پیدا کردیم (صحیح است) و اصولاً اعتراضی که آقایان نمایندگان راجع به این مطلب می‌کنند بسیار بجا است هیچ پولی را نباید ولو یک دینار باشد بدون تصویب مجلس شورای ملی پرداخت حالا علت این تأخیر چه بوده است نمی‌خواهیم بحث کنیم ولی به هر حال پولی پرداخته شده و در بودجه و تفریغ حساب دارایی باید حساب این معین بشود تفریغ حساب دو راه دارد یا باید پول را از اشخاص پس گرفت مأمورین مسئول پس بدهند یا باید ما تصویب بکنیم (صفاری- قسمت اخیرش صحیح است) نهایت این است که اگر نظر آقایان باشد در جلسات اخیر جناب آقای سردار فاخر طریقی اتخاذ فرمودند که ما همان طریق را در لایحه بالتازار رعایت کردیم و آن این است که عمل دولت را ما نمی‌توانیم تصویب بکنیم چون عمل درستی نبوده است که با تصویب‌نامه برود استخدام بکند بلکه اجازه پرداخت است که این پول را پرداخته‌اند و در محاسبات باید منظور بشود اجازه می‌دهیم ولی این اجاره را باید آن وقت از ما تحصیلکرده باشند چون نکرده‌اند این اجازه را حالا می‌دهیم به شرط این که دیگر هیچ وزارتخانه‌ای مشابه این عمل را نکند که مجلس شورای ملی به کلی زد خواهد کرد و نباید سرمشق هم ایجاد بکند برای اشخاصی که این کار را بکنند این راجع به قسمت حقوق اما راجع به بنادر می‌خواهم اغتنام فرصت بکنم و از جناب آقای وزیر راه استدعا بکنم که راجع به بندر بوشهر و راجع به راه فارس توجه خاصی بکنند می‌دانند که استان فارس هیچ گونه راهی ندارد نه راه آهن دارد و راهی هم که قرار بود آنجا را به اهواز متصل بکنند به جایی نرسیده است و دو سال و نیم گذشته است مخصوصاً توجه جنابعالی را به این موضوع معطوف می‌دارم و تمنا می‌کنم دستور سریعی بدهید اما راجع به این موضوعی که آقای خرازی فرمودند در زمان اعلیحضرت فقید عده‌ای را برای تحصیل به خارج فرستادند عده‌ای که فرستادند بسیار کم بود اما اهمیت در این است که این کار شروع شد الان درحدود ۶ هزار نفر از جوانان ما در اروپا و امریکا هستند (دکتر امین- ده هزار نفر) و امیدواریم موقعی که اینها برگشتند به ایران کشور ما از هر گونه متخصص و مهندس و کارمند خارجی بی‌نیاز باشد و بعدها هم باید سعی بکنیم که وسایل تربیت این جوانان را مخصوصاً در تعلیمات عالیه در خود مملکت فراهم بکنیم که احتیاج به فرستادن خارج نباشد (ان‌شاءالله)
نایب رئیس- دیگر در کلیات نظری نیست لذا رأی می‌گیریم به ورود در ماده واحده آقایانی که با ورود در ماده واحده موافقند قیام بفرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد.
ماده واحده مطرح است چون کسی اجازه نخواسته و پیشنهادی هم نرسیده است بنابر این برای شور دوم به کمیسیون ارجاع می‌شود.
۷- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
نایب رئیس- جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز یکشنبه خواهد بود دستور هم لوایح بودجه
(مجلس سه ربع ساعت پیش از ظهر ختم شد)
نایب رئیس مجلس شورای ملی- عماد تربتی