مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۴ آذر (قوس) ۱۳۰۳ نشست ۹۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پنجم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پنجم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۴ آذر (قوس) ۱۳۰۳ نشست ۹۵
جلسه نود و پنجم
صورت مشروح مجلس یوم سه شنبه بیست و چهارم قوس یکهزار و سیصد و سه مطابق نوزدهم شهر جماد الاولی یکهزار و سیصد و چهل و سه
مجلس یک ساعت و نیم قبل از غروب بریاست آقای مؤتمن الملک تشکیل گردید .
( صورت مجلس یوم یکشنبه بیست و دوم قوس را آقای اقبال الممالک قرائت نمودند )
رئیس – آقای شیروانی ( اجازه )
شیروانی – بنده قبل از دستور عرضی دارم .
رئیس – آقا حاج میرزا عبد الوهاب ( اجازه )
حاج میرزا عبد الوهاب – بنده هم قبل از دستور عرضی دارم .
رئیس – نسبت بصورت جلسه ایرادی نیست .
( گفتند خیر )
رئیس – آقای شیروانی ( اجازه )
شیروانی – آقایان محترم مسبوق هستند که بنده اساساً با بعضی از اقلام بودجه مخالف بودم و رأی ندادم . این کلمه را هم عرض میکنم که رأی دادن نسبت ببعضی از اقلامش را مخالف وظیفه نمایندگی میدانستم ( و این را نسبت بخودم عرض میکنم ) با اینحال وقتی مجلس چیزی را رأی داد لازم الاجراء است و باید حتماً طرف احترام واقع شود دولت اجرا کند . بنده اطلاع دارم که دو ماه حقوق یک دوازدهم های مصوبه بوزارت مالیه یعنی رئیس کل مالیه مکاتبات و مذاکرات شده است بالاخره جوابی که داده شده است آنطوریکه شنیدم این است که تصویب امر نیست اجازه است ما میتوانیم آن را تصویب کنیم و میتوانیم نکنیم تقریباً تصویب را اینطور تفسیر کرده اند . البته آقایان شنیده اند که بواسطه نرسیدن حقوق بعضی از اجزاء جز بوزارت خارجه یک اتفاقی هم افتاده است که حالا بنده نمیخواهم عرض کنم برای معلمین و سایر اعضاء وزارتخانه ها هم سایر آقاقیان مذاکراتی را کرده اند و مقصود بنده کلمه تصویب است که لازم الاجرا است و اینکه گفته شده تصویب اجازه است و امر نیست میخواستم عرض کنم اینطور نیست و بنده آن را لازم الاجرا میدانم و این حرف را هم مخالف با قانون میدانم .
رئیس – آقای حاج میرزا عبد الوهاب – بنده میخواستم تقاضا کنم که چندین فقره سؤالی از آقایان وزراء شده مقرر فرمایند برای جواب حاضر شوند یک فقره راجع بروزنامه ناهید است و یکی هم راجع بترتیبات همدان و از این قبیل سؤالات چند فقره شده است تقاضا میکنم مقرر فرمایند یک تذکری داده شود که برای جواب حاضر شوند .
رئیس – تذکر داده میشود . آقای ضیاء الملک ( اجازه )
ضیاء الملک – در خصوص فرمایشی که آقای شیروانی فرمودند بنده هم تحقیقات کردم ببینم چه عیبی پیدا کرده که حقوق وزارت خارجه را پرداخته اند بعد معلوم شد وزارت خارجه حاضر نشده که بودجه اش را بوزارت مالیه بفرستد که وزرات مالیه بپردازد و اینکه فرمودند قانون باید اجرا شود یک مقرراتی هم هست بین وزارتخانه ها که خودشان مطابق آن مقررات باید رفتار بکنند و باید وزارت خارجه بودجه اش را بمالیه بفرستد و مالیه حقوق آن وزارتخانه را بپردازد اعتراض کردن بوزارت مالیه مد شده است ولی این فرمایش هم مد نیست و تنها بقاضی رفتن است.
بعضی از نمایندگان – وارد دستور شوید .
رئیس – وارد دستور میشویم ؟
بعضی از نمایندگان – بلی .
رئیس – بقیه پیشنهادهای راجع بماده دوم قرائت میشود . پیشنهاد آقای مقوم الملک .
( بمضمون ذیل خوانده شد )
این بنده پیشنهاد میکنم که سی هزار تومان از حقوق اعلیحضرت اقدس محمد علی میرزا را برای برطرف کردن مالاریای شهریار که بطهران و تمام بلوکات سرایت کرده بمصرف برسانند .
رئیس – آقای مقوم الملک ( اجازه )
مقوم الملک – بنده مقصودم این بود که در خصوص نفوس مسلمین بیچاره که مبتلا بمالاریا میشوند و این مرض که از شهریار بطهران و سایر بلوکات سرایت کرده یک همراهی و مساعدتی بشود گمان میکنم خود اعلیحضرت محمد علی میرزا هم رضایت بدهند که از حقوقشان این مبلغ خرج فقرا شود .
مخبر – بنده در جواب یکی از آقایان نمایندگان محترم در این باب شرحی عرض کردم البته رفع کردن مالاریای شهریار یک کار خوبی است ولی باید یک محل دیگری برای این کار پیدا کرد زیرا حقوق اعلیحضرت محمد علی میرزا هفتاد و پنج هزار تومان بوده و معال بیستو یکهزار تومانش کسر شده و ایشان هم یکنفر تنها تنها نیستند که این حقوق را میگیرند بلکه تصور بفرمائید این مبلغ زیاد است جمعیت ایشان در اینجا قریب صد نفر است ممکن است اگر حقوق ایشان کسر شود بسایر مسلمانهائی که میفرمائید یعنی کسانی که با ایشان هستند لطمه وارد شود و گمان نمیکنم هیچ گنجایش داشته باشد که بتوان بیش از این کسر کرد .
رئیس – آقای معتمد السلطنه ( اجازه )
معتمد السلطنه – بنده با پیشنهاد مخالفم .
رئیس – رأی گرفته میشود باین پیشنهاد . آقایانیکه قابل توجه میدانند قیام فرمایند .
( چند نفری قیام کردند )
رئیس – قابل توجه نشد . پیشنهاد آقای حاج عز الممالک .
( بشرح ذیل خوانده شد )
بنده پیشنهاد میکنم در جزء ۷ که نوشته شده است مخارج انتفاعی نوشته شود ۷ مخارج انتفاعی وزارت مالیه .
مخبر – بنده این پیشنهاد را قبول میکنم .
رئیس – پیشنهاد آقای امیر اعلم .
( بشرح ذیل خوانده شد )
بنده پیشنهاد میکنم در فقره ۲۳ مخارج صری و معارفی از یکدیگر تفکیک شود . وزارت معارف و اوقاف ۶۳۰ و ۶۶۳ تومان . صحیه کل مملکتی ۱۳۶۳۷۰ تومان .
رئیس - آقای امیر اعلم بفرمائید .
امیر اعلم – همانطور که آقایان نمایندگان محترم توجه بصحیه داشته اند همانطور هم خوشبختانه دولت توجه داشته اشت . اینست که صحیه را در تحت ریاست عالیه آقای رئیس الوزراء قرار داده اند و این بزرگترین امیدواری است برای صحیه و امیدواریم همانطور که در قشون انتظامات کامله حاصل شده است . سال آتیه برای صحیه هم همانطور اقدام شود . اگر برای صحیه ولایات در این دو سال اخیر اقدامی نشده این قصور از بودجه مجلس چهارم بوده . چون اولیات امور آنوقت بودجه که آوردند صحیه ولایات را از قلم انداخته بودند حتی اداره آبله کوبی را . و مساعدت از طرف رئیس کل مالیه شد که آن اداره بکار افتاد والا آنرا هم از قلم انداخته بودند و اگر امسال بخواهند از این بودجه کسر کنند باید صحیه ولایات را منحل کنند . چون دولت با نظری که بصحیه داشته آنرا از وزارت معارف منفک کرده لهذا بنده پیشنهاد کردم بودجه اش همان بودجه که سال گذشته بوده تصویب شود .
رئیس – آقای تدین ( اجازه )
تدین – در بودجه تفصیلی که از طرف وزارت معارف بمجلس رسیده بود همین مبلغ را که امیر اعلم اظهار کردند تصریح شده و صد و سی و شش هزار و کسری برای صحیه منظور شده است و بنده و گمان میکنم همان کافی باشد و محتاج بتفکیک هم نباشد .
رئیس – رأی میگیریم بقابل توجه بودن پیشنهاد آقای امیر اعلم آقایان موافقین قیام فرمایند .
( عده کثیری برخواستند )
رئیس – قابل توجه شد . پیشنهاد جمعی از آقایان نمایندگان قرائت میشود .
( بشرح ذیل خوانده شد )
نظر باینکه بودجه صحیه مملکتی شامل تمام ولایات نیست تبصره ذیل را پیشنهاد میکنیم . تبصره – مبلغ پنجاه هزار تومان از صد و سی و شش هزار تومان صحیه برای مصارف صحیه ایالات و ولایات تخصیص داده شود . م . ع کازرونی
امیر حشمت – محمد هاشم میرزا شیخ جلال الدین – حسن الحسینی . ع ، روحی – رئیس التجار – میرزاآقاخان – مصدق الملک صدرالعلما – مشیر اعظم – سهام السلطان .
رئیس – آقای کازرونی ( اجازه )
کازرونی – مسئله صحیه ولایات مخصوصاً سرحدات یکی از مسائل بسیار مهم است و من متأسفم که با وجود اهمیتی که دارد در مرئی و بنظر آقایان نیست والا یقین دارم فوق العاده اظهار مسائدت میشد و آنچه بنده اطلاع دارم نسبت بمسئله صحیه و قرنطینه که در بوشهر و بنادر دائر است سالها است بدست اشخاصی است که بنده نمیدانم از روی چه میزان و قاعده آنها متصدی هستند و در این فترت کوچکی که بود یعنی بین دوره چهارم و پنجم بنده مکرر بوزارت داخله و وزارت خارجه و اداره صحیه شکایتها کردم . خطوطی نوشتم . فریادها کردم که اشخاصی که میبینم متصدی امر قرنطینه بوشهر و بنادر هستند اینها آخر کنتراتی ندارند . حق دخالت ندارند . باجازه کی دخالت میکنند ؟ حقوقشان چه است یک جوابهائی شنیدم که گویا درست خودشان هم نمیتوانستند بمن اظهار کنند مطلب از چه قرار است . در هر حال قرنطینه فوق العاده مهم است و دولت باید فوق العاده توجه کند و یک مبلغ معتنابهی ( یعنی آنچه در خور آنجا است ) برای آن تهیه کند و دست اشخاص خارجی که رسمیت هم ندارند باید از اداره کوتاه شود . مثلا خرجی که در آنجا برای امر قرنطینه میشود علاوه بر آن تصدی نامشروعی که عرض کردم از هر جنازه شش تومان دریافت میشود . بنده مکرر پرسیدم گرفتن شش تومان از هر جنازه در تحت چه عنوانی است ؟ مجلس که ننوشته از هر جنازه شش تومان بگیرند . جواب دادند در چند سال پیش ( در سیزده سال پیش ) از هیئت وزراء صادر شده است و بر حسب این تصویبنامه است این مبلغ را از جنازه میت میگیرند . بنده جواب نوشتم مقرر بود در کرمانشاهان یک تومان حق المعاینه بگیرند با اینکه ابداً تجویز نمیکنم که تصویب نامه قائم مقام قانون شود . پس قانونگذار کیست ؟ در هر صورت گفتم در کرمانشاهان یکتومان حق المعاینه میگیرند . چرا در بوشهر شش تومان میگیرید ؟ بالاخره بمن حالی شد که چون مواجب آن دکتری که در آنجا است زیادتر است از اینجهت از جنازه آنجا بیشتر حق المعاینه میگیرند . بهر حال بنده باتفاق و همراهی بعضی از رفقای دیگر پیشنهاد کردیم که یک مبلغ معین از این وجهی که بجهت صفیه معین شده تخصیص بدهند بولایات مخصوص بسر حد است . مخبر – اگر چه بنده اساساً با پیشنهاد و نظریه آقایانی که این پیشنهاد را امضا فرموده اند موافقم و سزاوار هم هست همانطور که پیشنهاد کرده اند همانطور باشد ولی از نقطه نظر عمل بنده نمیتوانم این پیشنهاد را قبول کنم . برای اینکه صحیه مرکز دارای یک تشکیلاتی است از قبیل مریضخانه و غیره که بودجه معینی دارد و فعلاً هم هشت نه ماه از سال گذشته اگر عجالة بخواهند مبلغی از بودجه صحیه موضوع کنند علاوه بر اینکه بدرد صحیه امسال ولایات نمیخورد یک تشکیلاتی هم که در مرکز هست تمام را خنثی و فلج میکند . آقای امیر اعلم که در آنجا تشریف دارند و نماینده یکی از ایالات مهم مملکت هستند و امروز هم خوشبختانه کفالت کل صحیه را قبول فرموده اند البته عقاید و نظریه آقایان را ملاحظه میفرمایند و و همانطور که خودشان فرمودند با مساعدت وزارت مالیه و دولت و نظریه مجلس یک تصمیمی میگیرند برای سال آتیه که نظری درباره صحیه ولایات و ایالات در بودجه بشود و چنانچه این پیشنهاد در مجلس قبول شود مستلزم این است که این مریضخانه هائی که در مرکز موجود است منحل شود و در ولایات هم هیچ تأسیس نشود با این حال مختارند .
رئیس – رأی گرفته میشود بقابل توجه بودن این پیشنهاد . آقایانی که قابل توجه میدانند قیام فرمایند .
( جمع کثیری برخواستند )
رئیس – قابل توجه شد . پیشنهاد شاهزاده شیخ الرئیس
محمد هاشم میرزا شیخ الرئیس – پیشنهاد بنده راجع بثلث است اگر مقصود آن است که تصویب شده و اگر آن پیشنهاد دیگر است که راجع بتجزیه حقوق معارف باشد قرائت بفرمایند .
رئیس – بلی راجع بتجزیه است .
( بمضنون ذیل خوانده شد )
بنده پیشنهاد میکنم مبلغ بودجه معارف اوقاف صحیه صنایع مستظرفه تجزیه شود .
رئیس – شاهزاده شیخ الرئیس ( اجازه )
شیخ الرئیس – بهمان دلیل که تجزیه صحیه را خواستند و تصویب شد بنده خواستم این هم بطور اجمال تصویب شود که معلوم باشد چه میزان برای معارف و چقدر برای صنایع مستظرفه و چقدر برای اوقاف باید خرج شود . بنده تقاضای تجزیه میکنم برای این که تمام اینها تخصیص داده میشود بمعارف و باید موقعی که رأی میدهیم تشخیص بدهیم که چقدر برای هریک از آنها باید رأی بدهیم باینجهت پیشنهاد تجزیه را کردم تا معلوم باشد حالا بسته است بنظر آقایان .
رئیس – آقای تدین ( اجازه )
تدین – موضوع اداره صحیه کل مملکتی که تقاضای تجزیه شد برای این بود که از وزارت معارف موضوع شده باشد و بیشتر نظر آقای امیر اعلم این بود که پس از تصویب بودجه یک مذاکرات و مشاجراتی بین اداره صحیه و معارف نسبت بمبلغی که باید بصحیه تخصیص داده شود حاصل نشود . اما معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه یک وزارتخانه و در تحت نظر یک وزارتخانه و در تحت نظر یک وزیری اداره میشود که اسمش وزیر معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه است و این تجزیه نمیشود مگر در موقعی که بودجه تفصیلی را بیاورند آنوقت معلوم میشود برای اوقاف چقدر و برای صنایع مستظرفه چقدر تخصیص داده اند و حالا بعقیده بنده نمیشود تجزیه کرد .
رئیس – آقایانی که اصلاح شاهزاده شیخ الرئیس را . . .
دست غیب – اصلاح است یا تجزیه ؟
رئیس – اصلاح نیست چطور میشود رأی گرفت .
دست غیب – عرض بنده هم همین است .
رئیس – آقایانی که پیشنهاد ایشان را قابل توجه میدانند قیام فرمایند .
( عده قلیلی قیام نمودند )
رئیس – قابل توجه نشد . اصلاح آقای افشار .
( بشرح ذیل خوانده شد )
بنده پیشنهاد میکنم ببودجه معارف با تفکیک میزان مصارف مرکز از ولایات و ایالات رأی گرفته شود .
رئیس – ( خطاب بآقای افشار ) بفرمائید .
آقا میرزا رضا خوان افشار – آقایان محترم تصدیق میفرمائید هر چه در ایران قدم اصلاحی خواسته اند بردارند برای مرکز بوده و هیچ قدمی برای ولایات از طرف تا حال برداشته نشده بطوریکه اگر امروز مثلاً وارد شوند در یکی از مقامات طهران و مطلبی بخواهند ممکن است جواب آدم را مطابق سؤال بدهند ولی ایلات و ولایاتی هستند که ابداً در اینجاها قسمت رعایت نمیشود . چه عیب دارد هر قدمی که برای اصلاح برداشته میشود برای سایر ولایات هم برداشته شود ؟ نه اینکه هر قانونی وضع میشود از نقطه نظر طهران باشد یا اصلاح معارف و یا تمدن و تعالی برای طهران باشد اگر ایالاتی که مالیات میدهند نباید از تمدن مرکز استفاده کنند آن یک موضوع دیگری است . بعلاوه اگر تمام افکار ما باید متوجه این باشد که همه چیزها متحد الشکل باشند چه ضرر دارد یکقدمی هم برای متحد الشکل شدن معارف بردارم که معارف طهران و ولایات مختلف الشکل نباشد .
رئیس – آقای تدین ( اجازه )
تدین – بنده اساساً موافقم با بیاناتی که نماینده محترم کردند ولی فعلاً پیش نهاد ایشان عملی نمیشود برای اینکه در دوره چهارم در بودجه ایت ایل مبلغی را تخصیص دادند بمعارف ایالات و ولایات . در صورتی که قبل از آن چنین مبلغی تخصیص داده نشده بود و بطور اعتبار مجلس چهارم تصویب کرد و همان مبلغ تخصیص داده شده است بمعارف ایالات و ولایات . و امساله هم که بودجه وزارت معارف تقدیم مجلس شده بود در بودجه تفصیلیش مراجعه بفرمائید همان مبلغ سال گذشته بود و بیش از این تصور نمیکنم برای امسال عملی باشد . ولی برای سال آینده منهم موافقم و همه آقایان هم موافقت خواهند داشت که حقیقة یک ترتیب اساسی برای معارف کلیه مملکت در نظر بگیرند . اصولاً بنده در دوره چهارم هم عرض کردم هالا هم عرض میکنم قسمت ابتدائی معارف از مالیاتهای عمومی مملکت نباید اداره شود ولی امروز از مالیات عمومی اداره میشود . مثلاً شاید سیصد و هفتاد الی هشتاد هزار تومان خرج معارف تهران میشود که یک قسمت مهمش صرف مدارس ابتدائیش میشود . چون اینطور است البته سایر ایالات و ولایات اعتراض میکنند و البته حق هم دارند اعتراض کنند که چرا مدارس ابتدائی در تهران زیادتر است و در سایر جاها کمتر در صورتیکه سایر جاها هم مالیات میدهند ولی در قسمتهای دیگر تصدیق بفرمایند که عجالتاً مدرسه متوسطه و ابتدائی در ولایات عملی نمیشود . بنابراین باید فکر اساسی حقیقتاً برای پیشرفت معارف و متحد الشکل کردن معارف کرد که تمام سکنه ایران حقیقة با یک اصول ترتیب و تعلیم شوند .ولی حالا چون سه ماه مانده بآخر سال گمان میکنم اثر عملی در این پیشنهاد نباشد .
رئیس – رأی گرفته میشود بپیشنهاد آقای افشار ،آقایانی که قابل توجه میدانند قیام فرمایند .
( اکثر قیام نمودند )
رئیس – قابل توجه شد . پیشنهاد بعضی از آقایان راجع باینکه پنجاه هزار تومان ببودجه صحیه ولایات تخصیص داده شود قابل توجه شد حالا آقای سلطان العلماء پیشنهادی در اینخصوص کرده اند که قرائت میشود .
( بشرح ذیل خوانده شد )
بنده پیشنهاد میکنم این تبصره از روز تصویب بودجه اجرا شود .
سلطان العلماء – برای تخصیص پنجاه هزار تومان برای صحیه ولایات یک محظوراتی ذکر میشود و حقاً هم همینطور است و گمان میکنم اگر بخواهند از اول سال اجرا کنند دچار مشکلاتی خواهند شد این است که پیشنهاد کردم از روز تصویب اجرا شود .
رئیس – تبصره که قابل توجه شد و این اصلاح آقای سلطان العلماء راجع بآن تبصره است قرائت میشود آنوقت مطلب دست میآید .
( تبصره مزبور مجدداً بشرح سابق قرائت شد )
رئیس – این یکی قابل توجه شده است . پیشنهاد آقای سلطان العلماء هم راجع بهمین است . آقای معتمد السلطنه ( اجازه )
معتمد السلطنه – پیشنهادی که قابل توجه شد که از صد و سی و شش هزار تومان اعتباری که برای صحیه تخصیص داده شده پنجاه هزار تومان بمصرف صحیه ولایات برسد . در موقعی که این پیشنهاد قرائت شد آقای مخبر دفاع کاملی کردند مع ذلک بدون توجه باینکه این پیشنهاد عملی است یا خیر قابل توجه شد . بنده با اصل موضوع کاملاً موافقم و عقیده ام این است که پنجاه هزار تومان کمست بلکه دویست هزار تومان باید تخصیص داده شود . ولی در این موقع که آقای سلطان العلماء این پیشنهاد را ضمیمه فرمودند موقع را مغتنم شمردم که توضیحاتی عرض کنم . این صد و سی و شش هزار تومان که تخصیص داده شده است برای صحیه عمومی سی و دو هزار و ششصد و چهل تومانش بابت بودجه مریضخانه دولتی است و سیزده هزار و هفتصد و پنجاه و شش تومان برای مریضخانه وزیری است . ده هزار تومان بودجه مریضخانه نسوان است .
رئیس – آقا از موضوع خارج نشوید .
معتمد السلطنه – مخالفت بنده از این نقطه نظر است که صورت جزو این صد و سی و شش هزار تومان و کسری از بابت صحیه و مریضخانه ها معادل میشود با صد و بیست و پنج هزار و کسری درصورتیکه صد و بیست و پنجهزار و کسری را از این مبلغ موضوع کنیم پنجاه هزار تومان باقی نمیماند که برای صحیه ولایات تخصیص داده شود و تصور نمیکنم که آقایان تصدیق بفرمایند که این تشکیلات فعلی هم منحل شود بعلاوه بودجه آنها پرداخت شده محلی ندارد .
رئیس – رأی گرفته میشود بقابل توجه بودن پیشنهاد آقای سلطان . آقایان موافقین قیام فرمایند .
( عده قلیلی قیام نمودند )
رئیس – قابل توجه نشد . پیشنهاد شاهزاده شیخ الرئیس
( بشرح ذیل قرائت شد )
بنده پیشنهاد میکنم پنجاه هزار تومان راجع بصحیه ولایات از اول جدی موقع اجرا گذاشته شود .
شاهزاده شیخ الرئیس – البته مقصود مقصدی که آقایان پیشنهاد کنندگان داشتند این بوده که عملی شود و بطوری که بعضی از آقایان هم فرمودند باید طوری کرد که دولت دچار محظورات نشود چون چند ماه را مجلس رأی داده مطابق پارسال و وقتی هم بخواهند بودجه را مرتب کنند مدتی طول میکشد و برای اینکه بودجه مرتب شود ما این پیشنهاد را کردیم والا اساساً مخالف نبودیم و چون میدانستیم اضافه خرج نمیتوانیم پیشنهادکنیم این بود که اینطور پیشنهاد کردیم . البته دولت در نظر خواهد گرفت که اگر برای طهران مؤسساتی لازم میداند در بودجه سال نو بنویسد . این پنجاه هزار تومانرا امسال در ولایات برای اطباء که حقوقشان نرسید و سایر کارهائی که لازم است بمصرف برسانند تا برای سال نو اساس صحیحی ریخته شود و اینکه آقایان میفرمایند یک مریضخانه ای بهم میخورد این خیلی اسباب تعجب است اگر یک خانواده های بزرگی بمیرند و از بین بروند اهمیتی ندارد ولی اگر مستخدمین یک مریضخانه را عوض کنند اهمیت دارد ؟ و بنده از این قسمت خیلی متعجبم .
رئیس – آقایانی که این اصلاح را قابل توجه میدانند قیام فرمایند .
( عده قلیلی قیام نمودند )
رئیس – قابل توجه نشد . عده صد نفر بود بعضی میگویند عده رأی دهندگان چهل و نه نفر بود و بعضی میگویند پنجاه نفر در هر صورت قابل توجه نشد .
حائریزاده – باورقه رأی بگیرید .
رئیس – مشکوک نیست که با ورقه رأی بگیریم وقتی مشکوک باشد باید با ورقه رای بگیریم .
حائریزاده – اجازه میفرمائید؟ مشکوک است .
رئیس – بفرمائید .
حائریزاده – عده ای که امتناع میکنند وقتی در مجلس بقیام و قعود رأی گرفته میشود جزو مخالفین محسوب میشوند ولی با ورقه که رأی گرفته شد روشن میشود .
رئیس – اختصاص باین موضوع ندارد همیشه همینطور است . این پیشنهاد قرائت میشود و نمیدانم در این باب میشود رای گرفت یا نه .
( بشرح ذیل خوانده شد )
اینجانبان پیشنهاد مینمائیم که از محل صرفه جوئی وزارت معارف مبلغ شش هزار تومان علاوه بر بودجه فعلی آذربایجان اختصاص بمعارف آذربایجان داده شود محمد علی الطهرانی . سید المحققین .
رئیس – آقای طهرانی ( اجازه )
آقا شیخ محمد علی طهرانی – البته بر آقایان پوشیده نیست که امروز ایالت آذربایجان اعظم از ایالات ایران است و بیست و دو نفر وکیل در مجلس شورای ملی دارد و از همه ایالات و ولایات و مرکز احتیاجش بمعارف ابتدائی بیشتر است . بجهت اینکه ما اینقدر سنگ بسینه میزنیم برای معارف کنونی . البته باید در ترویج لسان ملی و وطنی و مملکتی خودمان بیشتر جد و جهد کنیم . لذا آذربایجان که عضو اعظم ایران است از بابت مدارس ابتدائی بیشتر احتیاج دارد تا مرکز و سایر ولایات . بنابراین بنده و بعضی از وکلای آذربایجان مثل آقای حاج سید المحققین پیشنهاد کردیم که از بودجه خود معارف از صرفه جوئیهائی که میشود فقط سالی شش هزار تومان ماهی پانصد تومان اختصاص بدهند بمعارف آذربایجان که اقلاً یک ایالت باین معظمی که دارای پنج کرور نفوس است بتواند بوسیله آن پانصد هزار تومان در ماه سه مدرسه چهار کلاسه دایر کند و زبان فارسی را که زبان وطنی و ملی انها است تدریس کنند که باین وسیله شیوع پیدا کند لهذا این پیشنهاد را بنده کردم حالا اگر آقایان قبول میفرمایند زهی افتخار من و اگر قبول نمیکنند آنهم بسته بعقاید شخص خودشان است .
مخبر – این شرح که راجع به آذربایجان فرمودید البته صحیح است در اینکه آنجا بیشتر از سایر جاها محتاج بمدارس ابتدائی هست اینهم صحیح است ولی این پیشنهاد جنابعالی و سایر آقایان دو سه تا نقص دارد . یکی این است که پیشنهاد فرموده اید از محل صرفه جوئی . محل صرفه جوئی یک چیزی است که در آخر سال معلوم خواهد شد و شما یک خرج معینی را در مقابل یک دخل موهومی پیشنهاد میکنید . از کجا معلوم است که شش هزار تومان وزارت معارف صرفه جوئی پیدا کند ؟ شاید نکرد . حالا بیایند در آذربایجان یک مدارس و تشکیلاتی بدهند بانتظار اینکه وزارت معارف بعد یک مبلغی صرفه جوئی خواهد کرد ؟ این که نمیشود . دیگر اینکه بنده تصور میکنم که هیچکدام از نمایندگان نمیتوانند در این موضوع یک چنین پیشنهادی بکنند و باید خود وزارت معارف پیشنهاد کند .
رئیس – بنده تردید دارم که در این باب میتوان رأی گرفت یا نه ؟
دست غیب – اجازه میفرمائید .
رئیس – بفرمائید .
دست غیب – آن چیزی را که وکیل و نماینده نمیتواند پیشنهاد کند آن پیشنهاد اضافه خرج است . مثلاًحقوق فلان مدیر را دولت معین میکند که صد تومان باشد آنوقت وکیل نمیتواند اضافه بر آن چیزی که وزارت معارف ملحوظ داشته است پنجاه تومان یا صد تومان پیشنهاد کند . ولی این پیشنهاد این طور است که از بابت صرفه جوئی کان از بابت اعتبار و صرفه جوئی که پیدا میشود باین محل اختصاص بدهند . این اضافه خرج نیست و از همان محل صرفه جوئی وزارت معارف است و اضافه بر بودجه هم چیزی نیست .
رئیس – بموجب قانون محاسبات عمومی وقتی که بوزارتخانه اعتبار داده میشود که صد هزار تومان خرج کند اگر از آن مبلغ پنج هزار تومان آن خرج نشد آن قسمت برگشت میکند و باین لحاظ بود که بنده عرض کردم در اینجا تردید دادرم و بماده دوم هم امروز نمیتوانیم رأی بگیریم اگر اجازه میفرمائید بماند برای جلسه بعد و آنوقت هر طور تصویب فرمودید همانطور عمل میشود .
بعضی از نمایندگان – بماند برای بعد .
رئیس – پیشنهاد شاهزاده شیخ الرئیس قرائت میشود .
( بشرح آتی قرائت شد )
پیشنهاد میکنم از اول عقرب راجع ب پنجاه هزار تومان رأی گرفته شود .
رئیس – بفرمائید .
محمد هاشم میرزا شیخ الرئیس – عرض کنم اول که عموماً موافقت کردیم و رأی دادیم و بعد توضیحاتی که آقایان دادند که هفت ماهه را بطور ماهیانه برج برج رأی داده اند و امروز خیلی مشکل است آن مخارج برگشت کند و بنظر بنده این طور میرسد که آقایان بملاحظه اینکه بودجه هفت ماه ملحوظ بماند رأی ندادند و حالا که آقایان بهفت ماه گذشته رأی داده اند که مثل سنه گذشته بمصرف برسد باین دلیل بنده پیشنهاد کردم از اول عقرب باشد و گمان میکنم راه حل دیگری بنظر نمیرسد .
مخبر – بنده که قسمت اول توضیحات حضرت والا نفهمیدم ولی اول عقرب بگوشم خورد عرض میکنم یک مؤسساتی هست که تا امروز اداره صحیه آن مؤسسات را دارد منتهی حقوق عقرب و قوس را تصویب نکرده است و اینکه میفرمائید از اول عقرب این مبلغ وضع شود آنوقت این موسسه هائی که تاکنون بوده و مخارجی که صحیه داشته چه خواهد شد و بنده این پیشنهاد را از اول تا آخرش غیر عملی میدانم و گمان نمیکنم در کمیسیون بودجه هم مورد توجه واقع بشود .
رئیس – رأی میگیریم آقایانی که این پیشنهاد را قابل توجه میدانند قیام فرمایند .
( عده کمی برخاستند )
رئیس قابل توجه نشد . پیشنهادآقای ضیاء الواعظین قرائت میشود ولی گمان نمیکنم راجع باینجا باشد .
( بشرح ذیل خوانده شد )
این بنده پیشنهاد میکنم که تبصره ذیل بقسمت ۱۳ از ماده دوم راپرت کمیسیون بودجه الحاق شود .
تبصره – وزارت معارف مکلف است که بودجه سنه آتیه را با مراعات مراتب ذیل تهیه و بمجلس شورای ملی تقدیم نماید
۱- برای معارف هر یک از ایالات پنجاه هزارتومان
۲- برای معارف ولایات از پنجهزار الی بیست هزار تومان
۳- برای معارف ایلات و عشایر پنجاه هزار تومان
رئیس – این تبصره را نسبت بیکی از فقرات ماده نمیشود رأی گرفت و باید یکماده مستقلی پیشنهاد بکنند و جزء مواد سیزده گانه بشود .
ضیاء الواعظین – بسیار خوب .
رئیس – پیشنهاد راجع بماده دوم باتمام رسید ولی رأی نمیشود گرفت چون بعضی از قسمتهایش مراجعه شده است بکمیسیون ماده سوم قرائت میشود .
( باینترتیب خوانده شد )
ماده سوم – مبلغ ماهیانه حقوق مستخدمین هیچیک از وزارتخانه ها نباید از یک دوازدهم کلیه مبلغ اعتباری که برای حقوق سالیانه تخصیص داده شده تجاوز نماید .
رئیس – آقای شیروانی .
شیروانی – عرضی ندارم .
رئیس – آقای حاج میرزا عبد الوهاب .
حاج میرزا عبد الوهاب – عرضی ندارم .
رئیس – آقای دست غیب . دست غیب عرضی ندارم .
رئیس – آقای مفتی .
صدر العلماء – بنده هم عرضی ندارم .
رئیس – آقای سهام السلطان .
( حاضر نبودند )
رئیس – آقای حاج عز الممالک .
حاج عز الممالک – عرضی ندارم .
رئیس – آقای داور .
داور – عرضی ندارم .
رئیس – آقای شریعت زاده .
شریعت زاده – عرضی ندارم .
رئیس – آقای کازرونی .
آقا میرزا علی کازرونی – عرضی ندارم .
رئیس – آقای اهتشام الحکما .
احتشام الحکما – عرضی ندارم .
رئیس – آقای سرکشیک زاده .
سرکشیک زاده – در این ماده هم عرضی ندارم .
رئیس آقای هایم .
هایم – عرضی ندارم .
رئیس – پس مخالفی ندارد ؟
یاسائی – بنده مخالفم اجازه هم خواسته ام .
رئیس – آقای آقا سعید یعقوب .
آقا سعید یعقوب – بنده موافقم .
رئیس – آقای تدین .
تدین – بنده موافقم .
رئیس – آقای یاسائی بفرمائید .
یاسائی – در ماده دوم که حالا ماده سوم شده است نوشته است : مبلغ ماهیانه حقوق مستخدمین هیچیک از وزارتخانه ها نباید از یک دوازدهم کلیه مبلغ اعتباری که برای حقوق سالیانه تخصیص داده شده تجاوز نماید بعقیده بنده اگر این ماده در بودجه نوشته شده بود که از اول سال تصویب میشد چندان اشکالی تولید نمیشد ولی این قید برای آقایان وزراء اشکالاتی تولید میکند . ما در هفت برج تصویب کردیم که مطابق سند ماضیه بدهند البته هر برجی هم یک دوازدهم اعتبار سنه ماضیه را بوزارتخانها میدهند . من باب مثال اعتبار بودجه وزارت عدلیه را عرض میکنم . در سال گذشته هفتصد هزار تومان بود یکدوازدهم هفتصد هزار تومان میشود پنجاه و هشت هزار تومان و سیصد و فلانقدر . و در مدت هفت برج از قرار هر برجی پنجاه و هشت هزار و سیصد و سی تک مان پرداخت کرده اند و حالا در قسمت ۵ برج دیگر که میخواهیم تصویب کنیم یک دوازدهم آن میشود پنجاه و یک هزرا و صد و کسری برای اینکه هشتاد هزار تومان از بودجه سالیانه کسر میشود . و بنده نمیفهمم چطور یکمرتبه در مدت پنجماه ماهی پنجاه و یک هزار تومان خواهد شد آقایان فرمودند آنچه در هفت برج داده شده برسم علی الحساب بوده است بنده نمیفهمم از ثباتی که تاکنون در فلان وزارتخانه خدمت کرده است حالا چطور حقوقش را پس میگیرند . زیرا سی و دو تومان حقوق داشته است و در مدتی که کار کرده است همان سی و دو مجبورند باو بدهند . اگر محل را هم خواستند حذف کنند که نمیشود تا امروز هم که کار کرده و مستحق حقوقش است؟ این است که بعقیده بنده این ماده زائد است و باید وزارت خانه ها را آزاد گذاشت که هر طوری میتوانند بروند بودجه هایشان را مرتب کنند والا با این قید یک مشکلاتی تولید خواهد شد و این قید برای بودجه خوب است که از اول سال تصویب شود و تکلیف وزراء و وزارت مالیه معلوم باشد . بعلاوه بعقیده بنده میبایست مسئله منتظرین خدمت هم در این ماده گنجانیده شود و باید نوشته شود : حقوق ماهیانه مستخدمین و منتظرین خدمت : و بمنتظرین خدمت هم باید برج ببرج حقوق داده شود و آنچه که تاکنون نداده اند یکمرتبه بدهند و اگر این قید نشود آنوقت آنها را خواهند انداخت بآخر سال و معطل میکنند و میگویند حقوق نیست پول نیست . برجی هم که نیست مقید باشند حتماً در موقعی که حقوق یک وزارتخانه میدهند حقوق منتظرین خدمت را هم بدهند و بنده معتقدم که باید این ماده حذف شود و چون مشکلاتی تولید میکند و اگر آقایان رأی نمیدهند بحذف این ماده باید تکلیف منتظرین خدمت هم معین شود .
رئیس – آقای تقی زاده .
تقی زاده – عرض بنده راجع بکلیات بود در ماده سوم عرضی ندارم .
رئیس – آقای تدین ( اجازه )
تدین – این ماده یکی از بهترین مواد قانون بودجه است و این که آقای یاسائی ایراد کردند اینطور نیست . این مبلغکه در اینجا برای هر یک از وزارتخانه ها تصویب میشود دو قسمت است یک قسمت عبارت است از حقوق مستخدمین و یک قسمت هم عبارتست از مخارج معینه . و آن هفت ماه که تصویب شده است با تذکر برسم علی الحساب بوده و علی الحساب را خودتان میدانید یک اصطلاحی است که دو نفر با هم معامله میکنند ممکن است برسم علی الحساب یکی پولهائی هم از یکدیگر بگیرند ولی معنایش این است که در موقعی که ترتیب قطعی داده شد اثر مال آنترتیب قطعی است و اینهم بهیچ جا بر نمیخورد . مستخدمین را هم که فرمودند از حقوق آنها کسر میشود از حقوق آنها کسر نخواهد شد برای اینکه سی و دو تومان حقوق ثابت بود که سی و دو تومان شده بود و بعد همان سی و دو تومان پیشنهاد شد . کمیسیون بودجه و مجلس هم همان میزان را در نظر گرفتند . پس بنابراین از این حیث نگرانی نیست مقصود این است که در سابق ممکن بود مستخدمین یک پولهائی بگیرند یا دو ماه و سه ماه و چهار ماه یک مرتبه بگیرند . و یا اینکه وزراء زیادتر از یکدوازدهم خرج کنند و یا اینکه دستشان باز باشد و یک کارهائی بکنند مقصود این است که آن دست باز بودن لزومی ندارد و یکدوازدهم حقوق سالیانه را بیشتر مجاز نیستند بحقوق سالیانه مستخدمین اختصاص بدهند و باید بطور ماهیانه بدهند .
رئیس – آقای آقا سعید یعقوب .
آقا سعید یعقوب – بنده موافق بودم .
رئیس – آقای مشار اعظم ( اجازه )
مشار اعظم – مخبر کمیسیون که تشریف بردند بیرون لابد آقای تدین توضیح خواهند داد . این جا مینویسند : ( مبلغ ماهیانه حقوق مستخدمین تجاوز از یکدوازهم نمیکند ) بنده میخواستم اینجا توضیح شود مقصود از یک دوازدهم تنهاحقوق است یا سایر مخارج وزارتخانه ها هم هست اگر حقوق تنها را منظور بداریم ممکن است در شش ماه اول سال که یکدوازدهم داده شده در شش ماه ثانی یک مخارجی برای وزارتخانه ها پیدا بشود در این صورت آن مخارج از کجا تأمین میشود ؟ آیا اینجا ضرری دارد که بعد از مستخدمین کلمه ( خرج ) هم اظافه شود ؟ این را خواهش میکنم آقای تدین توضیح بدهند .
( جمعی گفتند – مذاکرات کافی است )
رئیس – مذاکرات کافی است ؟
بعضی از نمایندگان – بلی کافی است .
رئیس – رأی گرفته میشود بماده سوم .
مشار اعظم – بنده پیشنهاد دارم .
یکنفر از نمایندگان – ( بعد از چند ثانیه تأمل ) پیشنهاد ندارند .
رئیس – ندارید ؟
مشار اعظم – خیر .
رئیس – رأی گرفته میشود بماده سوم آقایانی که ماده سوم را تصویب میکنند قیام فرمایند .
( اغلب قیام نمودند )
رئیس – تصویب شد . ماده چهارم قرائت میشود .
( بشرح ذیل خوانده شد )
ماده چهارم – هر زمان که بودجه تفصلی هر یک از وزارتخانها در حدود اعتبار مصوب توسط وزارت مالیه بمجلس شورای ملی تسلیم شود وزارت مالیه مجاز بپرداخت بودجه آن وزارتخانه خواهد بود و لیکن بانتظار وصول بودجه تفصیلی وزارت مالیه بپردداخت مخارج فوری هر وزارت خانه مجاز است .
رئیس – آقای شیروانی ( اجازه )
شیروانی – در جواب عرایض اول جلسه آینده آقای ضیاء الملک یک فرمایشی فرمودند که بنده در اطراف این ماده و ماده پنج که بعد شش میشود بطور اختصار مجبورم یک عرایضی بکنم زیرا این یک قدری مربوط بآن قضیه است . اولاً این ماده بعقیده بنده یک قدری گنگ نوشته شده است ( هر زمان که بودجه تفصیلی هر یک از وزارت خانه ها در حدود اعتبار مصوب توسط وزارت مالیه بمجلس شورای ملی تسلیم شود وزارت مالیه مجاز بپرداخت بودجه آنوزارتخانه خواهد بود ) مقصود کی است ؟ چه وقت است ؟ این بودجه را که حالا ما داریم در اطرافش صحبت میکنیم یا شامل آن یک دوازدهم ها است یا نیست و اگر آنها مربوط باین ماده نیست و همینطور مربوط بماده شش که میگوید : ( خارج از حدود اعتبارات مصوبه در ماده اول که شامل کلیه مخارج نقدی و جنسی مملکتی میباشد چگونه پرداخت وجهی بعمل نخواهد آمد ) آنوقت فرمایش آقای ضیاء الملک هیچ مورد ندارد برای اینکه مجلس یکدوازدهم تا هفت ماه تصویب کرده است که بیک وزارتخانهائی داده شود و هیچ مقامی هم حق تفسیر قانون را ندارد جز مجلس شورای ملی و وزارت مالیه حق ندارد قانون را بمیل خودش تفسیر کند و نسبت بیک وزارت خانه هفت ماه بدهند و نسبت بیک وزارت خانه دیگری دو ماه بدهند . وزارت مالیه حق نداشته است بودجه وزارتخانه را توقیف بکند و در صورتیکه این ماده را بخواهند شامل آنها قرار بدهند آنوقت فرمایش آقای ضیاء الملک صحیح است . ( که چون در بودجه یک موادی دارد که وقتی که بودجه تفصیلی وزارت خانها به مجلس آمد آن وقت حقوق بآن داده شد ) در این صورت وزارت مالیه حق داشت بودجه یک وزارت خانه را توقیف کند آنهم نه بطور تبعیض پس باید حقوق تمام وزارت خانه ها را بتساوی بدهند .بنابراین وزارت مالیه در آنوقت هم چو حقی را نداشته است و چون این یک ماده قابل تفسیر است و ممکن است سوء تعبیر بشود و نسبت بیک وزارتخانه که طرف بی میلی رئیس کل مالیه است یک تعبیرات دیگری پیدا کند این است که بنده از آقای مخبر استدعا می کنم توضیح بدهند که دیگر قابل تفسیر نباشد .
مخبر – راجع باین قسمت اظهارات آقای شیروانی بنده هم یک همچو مراسله دیدم . البته اقدام مقتضیه هم خواهد شد و جوابش بعهده وزارت مالیه است و ام راجع باین ماده بخصوص که میفرمائید بنده عرض میکنم بنده عرض میکنم که این ماده گنگ نیست و عبارت این است ( هر زمان که بودجه تفصیلی هر یک از وزارت خانه ها در حدود اعتبار مصوب یعنی وزارت خانه ها پس از آنکه در حدود همین اعتباری که در این جا تصویب میشود بودجه های تفصیلی خودشانرا فرستادند آنوقت حق دارند تمام بودجه خودشانرا دریافت نمایند لیکن اگر تأخیر شد و محظوراتی پیش آمد که نتوانستند بودجه خودشان را بفرستند مخارج فوتی و فوری خودشانرا میتوانند دریافت کنند .
رئیس – آقای حاج میرزا عبد الوهاب .
حاج میرزاعبد الوهاب – عرضی ندارم .
رئیس – آقای دست غیب . ( اجازه )
دست غیب – بنده گمان میکنم حالا دیگر این ماده لزومی ندارد زیرا عبارت این است که هر وزارت خانه بایست بودجه تفصیلش را بدهد و بعد وزارت مالیه بآنوزارت خانه حقوق بدهد حالا آخر سال است چطور بودجه اش را بدهد اگر حالا نداده است حالا که تصویب میشود بدهد یعنی برای این سه چهار ماهه قوس و جدی و دلو و حوت بودجه تفصیلیش را بدهد این که معنی ندارد بنده گمان میکنم که اصلش این ماده وقتی باید نوشته شود که این بودجه در برج حمل یا بعد از حمل یا پیش از آن آمده باشد ولی حالا بعقیده بنده این ماده موضوعی ندارد .
بعضی از نمایندگان – مذاکرات کافی است .
رئیس – مذاکرات کافی است ؟ (
گفتد – بلی )
رئیس – رأی گرفته میشود بماده چهارم زعیم – بنده یک پیشنهادی کرده ام
( بشرح زیر خوانده شد )
از لیکن بانتظار وصول بودجه تفصیلی الی آخر حذف شود .
رئیس – بحذف که نمیشود رأی گرفت باید تجزیه شود .
زعیم – پس بقسمت اول رأی گرفته شود بنده در قسمت ثانی عرض دارم
رئیس – رأی گرفته میشود نسبت باول ماده چهارم از هر زمان الی لفظ لیکن آقایانی که تصویب میکنند قیام فرمایند
( اغلب قیام نمودند )
رئیس – تصویب شد . رأی گرفته میشود بقسمت دوم از لفظ لیکن الی آخر ماده آقایانی که تصویب میکنند قیام فرمایند
( عده کثیری قیام نمودند )
رئیس – تصویب شد . رأی گرفته میشود هر دو قسمت تصویب کنندگان قیام فرمایند .
( اغلب قیام نمودند )
رئیس – تصویب شد . ماده پنجم قرائت میشود .
( بترتیب ذیل خوانده شد )
ماده ۵ – هر گونه پرداختی از اعتبار مخارج غیرمترقبه دولت منوط باجازه کتبی هیئت وزراء خواهد بود و وزارت مالیه مکلف است صورت ریز مخارج غیرمترقبه هر برج را تا قبل از روز آخر برج بعد تهیه نموده و تقدیم مجلس شورای ملی نماید از این اعتبار بهیچ وجه من الوجوه حقوق و مستمریات و اضافه حقوق تأدیه نخواهد شد .
رئیس – آقای شیروانی . شیروانی عرضی ندارم .
رئیس – آقای حاج میرزا عبد الوهاب
حاج میرزا عبد الوهاب - عرضی ندارم
رئیس – آقای دست غیب .
دست غیب - عرضی ندارم
رئیس – کسی مخالف است ؟
( گفتند – خیر )
رئیس – پیشنهادی شده است قرائت میشود ( بشرح ذیل خوانده شد )
بنده پیشنهاد میکنم – سطر سوم ماده پنجم اینطور اصلاح شود ( وزارت مالیه مکلف است صورت ریز مخارج هذه السنه تا آخر برج قوس را و از این به بعد تا روز آخر هر برج را تهیه و تقدیم مجلس شورای ملی نماید الی آخر یاسائی
رئیس – بفرمائید
یاسائی – بنده تصور میکنم چون از این ببعد میخواهیم بودجه ماهیانه را تصویب کنیم بعقیده بنده این عبارت : ( وزارت مالیه مکلف است صورت ریز مخارج غیرمترقبه هر برجی را باقی است از روز آخر برج بعد تهیه نموده و تقدیم مجلس شورای ملی نماید عبارت غریبی میشود برای اینکه هشت برج گذشته و این هشت برج گذشته را باید یک مرتبه مخارج غیرمترقبه که شده است صورت بدهد و این پیشنهاد بنده در واقع یک اصلاح عبارتی است
رئیس – آقای تدین ( اجازه )
تدین – آقایان البته در نظر دارند که این مواد مواد بودجه تفصیلی نیست مواد بودجه اعتباری است که مجلس میخواهد از برج بعد از میزان تا آخر هذه السنه تصویب کند . بنابراین بنده مخالف نیستم با آن قسمت ولی تصور میکنم همین حالا که آقای وزیر مالیه تشریف دارند باید تذکر داد که آنچه خرج کرده اند از اول سال تا این برج صورت ریزش را تقدیم مجلس کنند و از این تاریخ ببعد مطلبق این ماده رفتار کند .
وزیر مالیه - بنده قبول میکنم
مخبر – صورت این قسمت را در کمیسیون ما از دولت میخواهیم اگر این پیشنهاد قبول شود این ماده اصول انشائش بهم میخورد ولی ممکن است بعد صورت مخارج تا بحال را طبع کنیم و بنظر هر یک از آقایان که خواستند برسد و این ماه هم باشد برای بعد از این و عجالتاً آن پیشنهادتان را مسترد بفرمائید .
رئیس – اگر دولت قبول کرد باید رأی گرفت مگر آنکه این را کمیسیون رد کند وزیر مالیه – حالا آقای تدین یک تذکری دادند بوزراء که آن صورت را بفرستیم و بنده هم قبول کردم ولی اگر ماده را بخواهند تغییر بدهند لزومی ندارد .
رئیس – رأی گرفته میشود بقابل توجه بودن
یاسائی – بنده استرداد میکنم
رئیس – پس رأی گرفته میشود بماده پنجم آقایانی که تصویب میکنند قیام فرمایند
( اکثر قیام نمودند )
رئیس – تصویب شد اجازه میفرمائید چند دقیقه تنفس داده شود ؟
جمعی از نمایندگان – صحیح است
( در این موقع جلسه برای تنفس تعطیل و بعد از نیم ساعت مجدداً تشکیل گردید )
رئیس – ماده ششم قرائت میشود ( بشرح ذیل خوانده شد )
ماده ۶ – خارج از حدود اعتبارات مصوبه در ماده اول که شامل کلیه مخارج نقدی و جنسی مملکتی میباشد هیچگونه پرداخت وجهی بعمل نخواهد آمد جز برای مخارجی که بر طبق ماده ۶ جهت تولید عایدات جدید لازم شود
رئیس – مخالفتی دارد ؟
اخگر-بنده عرضی دارم
رئیس-بفرمایید
اخگر-با این ماده موافقم ولی چون منوط شده است بماده ۱تصور میکنم بعد از تصویب آن ماده بایستی تصویب شود و بعلاوه یک اصلاح عبارتی دارد که باید ماده ۱وماده ۲بشود
رئیس-فرق نمیکند هر طور آنماده را تصویب کنید این ماده شامل آن می شود ماده اول هم ماده دوم میشود دیگر مخایقی ندارد؟
رئیس-آقا میرزا شهاب-ماده شش هم هفت میشود
مخبر-صحیح است
رئیس-باید رأی گرفته شود بماده شش ولی عده کافی نیست ناصرالاسلام-بنده تصور میکنم اگر آقایان وزراء حاضر شوند اکثریت خواهد شد
(چند نفر وارد شدند)
رئیس-پیشنهاد شاهزاده محمد ولی میرزا قرائت میشود
(بمضمون دلیل قرائت شد)
بنده پیشنهادمیکنم پس از کلمه بمصرف برسانند جمله(مالیه منبع عایدات قانونی جدیدی کشف)حذف شود
رئیس-این پیشنهاد راجع بماده هفتم است.رأی گرفته میشود بماده ششم آقایانی که تصویب میکنند قیام فرمایند
(جمع کثیری.قیام نمودند)
رئیس-تصویب شد
وزیر مالیه-خاطر آقایان مسبوق است که وزرات پست و تلگراف یک کیفیت مخصوصی دارد که پرداخت مخارج آن خیلی ضرور است. البته پرداخت حقوق بهمه وزارتخانها ضرورت دارد ولی ضرورت پست و تلگراف زیادتر است و باید مرتبا در آخر هر ماه برسد و چون بودجه کل از تصویب مجلس نگذشته است و احتمال میرود باز این مسئله چند روزی بطول انجامد و دراین مدت عرصه بر اعضا وزارت پست و تلگراف تفک میشود لذا ماده واحده تقدیم مجلس شورای میکنم واز آقایان محترم تمنا دارم که این ماه را همین امشب تصویب فرمایند تا بتوانیم حقوق اعضاء وزارت پست و تلگراف را بپردازیم و اختلافاتی در امور آنوزارتخانه بهم نرسد(بآقای رئیس تسلیم نمودند)
رئیس-ماده واحده قرائت میشود(بشرح ذیل قرائت شد)نظر باینکه بودجه کل مملکتی ممکن است باز چندی طول داشته باشد واعضای وزارت پست و تلگراف اغلب دارای حقوق قلیل میباشندو انتظار مدت مدیدبرای آنها غیر مقدور است و اکنون تقریبا دو ماه بواسطه نبودن بودجه مصوب حقوق بآنها پرداخته نشده لهذا برای احتراز ازاختلال امورآن وزارتخانه ماده واحده ذیل تقدیم ودرخواست می شود که بقوریت تصویب فرمایند ماده واحد-وزرات مالیه مجاز است بودجه هذه السته وزارت پست و تلگراف را در حدود مبلغ یک میلیون و ششصد و بیست هزار تومان باقساط متساویه دوازده گانه بپردازد
رئیس-راجع بفوریت باید رأی گرفته شود.آقای حاج عز الملک (اجاره)
حاج عز الممالک-موافقم
رئیس-آقای آقا سید یعقوب (اجازه)
آقاسید یعقوب-موافقم
رئیس-مخالفی ندارد؟
محمد هاشم میرزا شیخ الرئیس بنده توضیحی میخواهم
رئیس-اگر مخالفید بفرمائید
شیخ الرئیس.بنده خواستم بدانم قروضی هم که وزارت پست و تلگراف دارد در این بودجه منظور کرده اند یا نه چون…
رئیس-یا باید بعنوان موافقت . رأی گرفته میشود بفوریت آقایانی که تصویب میکنند قیام فرمایند
(جمع کثیری قیام نمودند)
رئیس-تصویب شد. آقای تدین(اجازه )
تدین-این عبارت ماده واحده که نوشته یک میلیون وششصد وبیست هزار تومان باقساط دوازده گانه پرداخته شود بعقیده بنده صحیح نیست زیرا این مبلغ شامل دو قسمت از مخارج است یا یک قسمت حقوق اعضاء و اجزاء و مستخدمین است و یک قسمت مخارج دیگر است که غیر از حقوق مستخدمین است و اینطور مخارج را بطور قطع نمیشود یک دوازدهم بدهند برای اینکه ممکن است دو دوازدهم سه دوازدهم مخارج غیر حقوق مستخدمین در یک ماه مصرف شود. مثلا فرض بفرمائید برای اداره پست پا حمل و نقل لازم میشود یک مبلغی برای خرید جویاینجه و از این قبیل چیزها یک مرتبه بپردازند زیرا ممکن است حالا ارزان باشد و بخواهند یک مرتبه برای جند ماه بخرند آنوقت چطور میشود یک دوازدهم بدهند در صورتیکه صرفه مقتضی است وقتی که جنس ارزان است یکدفع بخرند بنابراین در مورد حقوق این رأی بط.ور قطع صحیح است ولی نسبت بسایر مخارج نمیشود این را بطور قطع داد.معاون وزارت پست و تلگراف. مصارف چند قسم است از قبیل علیق و تعمیر سیم و غیره مثلا موضوع علیق خیلی مهم است. چون اسب علیق میخواهد ولی در موضوع علیق بارئیس مالیه مذاکراتی شده و اعتبار را بامضای مالیه ایالات وولایات حواله کرده اند که بوزارت پست و تلگراف در موقع بپردازند ر آنها هم ماه بماه یا دو ماه بدو ماه یکمرتبه علیق را میدهند رد اینصورت این اشکال وارد نیست.یک مخارج مهم دیگر راجع بسیم کشی و تعمیر سیم ها است و غالب سیمها خراب شده است و اینهم یکی از کارهای مهم است که در موقع خودش انجام نشده است. و یک مصارف دیگر هم هست که البته نمیشود نکرد از قبیل تعمیرات جزئی سیم که هر روز خراب میشود و دوباره خراب میشود ولی در موضوعی که فرمودند تربیبی داده شده است و همینطورکه حقوق میدهند بعضی مصارف هم هست که باید ماه بماه بمصرف برسدووماهیانه بایدبدهند.
رئیس – آقای مشیرمعظم (اجازه)
مشیرمعظم- چون بودجه وزارت پست وتلگراف حالاکه رأی داده میشود بکلی تصویب شده ودیگر مجالی برای عرض بنده باقی نخواهد بود لذا عرض میکنم که دردوره چهارمجلس تصویب کرد که ازگنابادبتون سیم کشی بشودومخارج آن هم بیش ازشش هزارتومان نمیشود. وحالاکه این یک میلیون وششصدوبیست هزارتومان تصویب میشود چون این سیم کشی خیلی محل حاجت وموردلزوم است بنده عرض میکنم که مخارج آنراهم ضمیمه این بودجه کنند تااین سیم کشی بعمل آید. معون وزارت پست و تلگراف میتوانددرحدود آن صرفه جوئی ها این سیم کشی را که دردوره چهارم تصویب شده است انجام دهد.
رئیس – آقای حاج عزالممالک.
حاج عزالممالک- بنده پیشنهادی تقدیم کرده ام.
رئیس- آقای عدل الملک (اجازه)
عدلالملک- بنده موافقم.
رئیس- آقای یاسائی (اجازه)
یاسائی- عرضی ندارم پیشنهادی کرده ام.
رئیس- آقای تهرانی (اجازه)
آقاشیخ محمد علی طهرانی-بنده موافقم.
رئیس-شاهزاده شیخ الرئیس (اجازه)
محمدهاشم میرزاشیخ الرئیس-بنده عرض میکنم بودجه بایدحاوی تمام مخارج باشد. وبایدشامل تمام مخارج وآنهائی راهم که نداده اندبشودچون توضیحی درباب قوض که اداره حمل ونقل داردنداده اند واین بودجه هم شامل مخارج قروضیه نیست لذابنده مخالفم. مگراینکه توضیح بدهندآنوقت بنده موافق خواهم شد.
معاون وزارت پست وتلگراف- اداره حمل ونقل ازسنواة گذشته یک قروضی نداردومبلغش هم زیاداست. حالاوزارت پست وتلگراف نمیتواندتعهدکندکه درحدوداین بودجه آن قروض راتماماً خواهددادولی دربودجه امساله ممکن است یک صرفه جوئی هابشودوبنده روزسه شنبه هم درکمیسیون مذاکره کرده ام وبادکترمیلسیوهم که مذاکره کرده ام اوهم موافق شده که ازمحل صرفه جوئی حمل ونقل این قروض رداخته شودوهرقدممکن باشدباموافقت رئیس کل مالیه پرداخته خواهدشد.
رئیس-آقای ملکالشعراء(اجازه)
ملکالشعراء- همانطورکه آقای مشیرمعظم متذکرشدنددر مجلس چهارم علاوه برآن قسمتی که اظهارکردندمخارج سیم کشی بین ترشیزوتربت هم تصویب شد. خواستم هیئت محترم دولت متذکرشوندکه درنتیجه آن رأی که دردوره چهارم داده شدواحتیاج مبرمی که شهرترشیزبسیم کشی داردواحتیاج مردم بمخابرات دراین موقع تعهدکنندکه انشاءالله سیم کشی آنجاراهم انجام دهندمخارجش هم خیلی کم ومختراست.
معاون وزارت پست وتلگراف- وزارت پست وتلگراف این قسمت راتعهدنمیکنداگرموفق شدیم واضافاتی دراداره تلگراف ازمخارج صرفه جوئی آوردیم البته این سیم کشی راهم تعمیرخواهیم کرد. ولی اگرممکن شدمحتاج میشویم مبلغی برای سیم کشی علیعده پیشنهادکنیم.
رئیس-آقای کازرونی (اجازه)
آقامیرزاعلی کازرونی- پس ازآنکه پست هائی که دربنادرجنوب بوده دولت علیه ایران تحویل گرفت دربوشهروبعضی بنادراداره پست ایجادشد. آنچه که بنده اطلاع دارم بعضی جزایروبنادرتاچندی پیش مدیرپست شان اشخاصی بودندکه لازم بودکنترات شان ازمجلس بگذردودولت هم یک همچوپیشنهادی نکرد. بنده یادرمقام سؤال یابطور اعتراض بوزارت پست وتلگراف تذکردادم که قانوناً اینها نبایستی باقی بمانند. وگفتم چرامأموربرای آنجاازمرکزنمی فرستیدوگمان مییکنم اینطورببنده گفتندکه چون انگلیس دان نداشتیم ودرآنجادانستن انگلیس لازم است لذااینطورمقررشده ولی تصورمیکنم که این عذربجهات عدیده غیرموجه است. باین جهت مادام که مسئله پست جزایروبنادرکماکان بحالت اولیه باقی است وآن مأمورین راتغییرنداده اندبنده مخالفم مگراینکه اطمینان کامل بدهندکه بزودی ودراسرع اوقات آنها راتغییربدهند.آنوقت بنده موافق میشوم.
معاون وزارت پست وتلگراف-باجدیتی که حضرت اشرف آقای رئیس-الوزراءدراصلاح امور خوزستان وبنادرمعطوف داشته اندتمام این معایب عنقریب رفع خواهدشدوالبته خودشان دقت خواهند فرمود اگر درآنجا اصلاحاتی لازم باشد خواهندفرمود.
(جمعی ازنمایندگان-مذاکرات کافی است)
رئیس-مذاکرات کافی است؟
(گفتند-بلی کافی است)
رئیس-پیشنهادهائی رسیده ویک فقره ماده الحاقیه ویک تبصره قبل از اینکه بماده واحده رأی بگیریم بایدبماده الحاقیه وتبصره رأی گرفته شود. (ماده الحاقیه بشرح ذیل خوانده شد.مقام منبع ریاست مجلس شورای ملی بنده پیشنهادمیکنم ماده الحاقیه-وزارت پست وتلگراف میتواندمعادل مبلغ بیست وپنجهزارتومان از اعتباراداره حمل ونقل رابقروض ایت ئیل۱۳۰۱وتنگوزئیل۱۳۰۲تخصیص بدهد.یاسائی
رئیس-آقای یاسائی (اجازه)
یاسائی-بطوریکه بعضی ازنمایندگان محترم تذکر دادنددراین دوسه سال اخیریک معاملاتی دوایرحمل ونقل خطه شرق همینطورخطه غرب وجنوب با مردم کرده اندواین معاملات باتمناوتقاضای رؤسای حمل ونقل شده است ودرنتیجه یک نوشتجات وقبوض بدست مردم داده وحواله کرده اندکه مرکزبپردازدواین مطالبات هم بیشتر راجع است بسورچی-مهترنعلبند-که هشت تومان ده تومان پانزده تومان و مبلغ زیادش پنجاه تومان است که طلبکارند-مثلا یک سورچی آمده و سه ماه خدمت کرده و نه تومان حقوق داشته چون خدمت را نمیتوانسته ادامه بدهد و برود خانه اش آنوقت باین سورچی که مدتی خدمت کرده و مبلغی طلبکار است یک قبغ داده اند که دو سال است وجهش را باو نداده اند.این اشخاص کراراً بمجلس و هیئت وزراء شکایت و تلگراف کرده اند و بجائی هم نرسیده و از طرف رئیس محترم دولت هم مکرر بوزارت پست و تلگراف تأکید شده است که این قروض را بپدازد این است که بعقیده بنده هر چه زودتر حقوق باید پرداخته شود و چون در بودجه هذه السنه چیزی قید و پیش بینی نشده حالا که معاون وزارت پست و تلگراف توضیحات دادند و تصور میکنم همینطور هم باشد یک صرفه جوئی ها شده است و میشود و بطوریک بنده شنیده ام گویا رئیس کل مالیه هم موافقت کرده است که از محل صرفه جوئی ها این قروض داده شود. این بود که بنده این پیشنهاد را کردم که اگر در اداره حمل و نقل یک صرفه جوئی هائی بشود بمصرف جای دیگر نرسانند و باین محل بدهند و بخصوص این مبلغ بیست و پنجهزار تومان بقروضی که اداره حمل و نقل بولایات از بابت سنه ایت ئیل و تنگوزئیل دارد تخصیص داده شود.
رئیس-این پیشنهاد خرج است. اگر دولت تصویب نکند نمیشود رأی گرفت.
یاسائی-جزو همان اعتبار حمل و نقل است.
رئیس-(خطاب بمعاون وزارت پست و تلگراف)ممکن است راجع باین مطلب علیحده پیشنهاد کنید؟اگر اظهاراتی دارید بفرمائید.
معاون وزارت پست و تلگراف-اداره حمل و نقل دولتی در سنه ماضیه دویست ونودوشش هزار تومان اعتبارش بود و چون از اول سال تصویب نشده بودو در آخر سال شد از مبلغ اعتبار زیادتر خرح شده بودو این مسئله باعث شکایت شد.ولی امسال مواظبت شد و اینطور در نظر گرفته شده که از دویست ونودوشش هزار تومان کمترخرج شودو درنتیجه صرفه جوئی ببیست وپنج هزار تومان برسد.حالا شاید کمتر بشود مثلا بیست وچهار هزاروچهارصد تومان بشود ولی در حال بهمین مبالغ خواهد رسید بنده که عرض کردم بارئیس کل مالیه صحبت کرده ام و او هم موافقت دارد که صرفه جوئی حمل ونقل امساله بقروض آن اداره تخصیص داده شود.ولی اینکه آقای یاسائی فرمودند باید بقروض سنه ایت ئیل و تنگوزئیل داده داده شود بنده در اینجا عرض میکنم که باید ملاحظه السابقون راهم کرد. با هر کس قدیمتر طرف بوده ایم باید اول او را بدهیم مثلا باید اول به طلبکارهای سنه ایت ئیل بدهیم بعد تنگوزئیل را بپردازم و اگر کسری بیاید که امساله دولت نتواند بپردازد و باید بتصویب مجلس برسد ناچار میماند برای سال آینده.
وزیر مالیه-بنده تصور میکنم آن مادهالحاقیه ضرورتی در اینجا نداشته باشد بجهت اینکه ایشان مینویسند وزارت مالیه میتواند فلان خرج را بکند البته وزارت پست و تلگراف اگر قروض دارد منکر آن قروض که نیست دلیل هم ندارد که قروض خود را ندهد. مسلماً در بودجه امسال اگر بتواند از وجوه صرفه جوئی یا طوردیگر در هر حال بهر صورت که باشد خواهد پرداخت و انکاری هم ندارد . و هر قدرهم که لازم بود و نتوانست بپردازد بمجلس پیشنهاد میکند و قراری در این کار داده خواهد شد ولی بطور الزام و اجبار نمیتواند چیزی را قبول کند.
یاسائی-اجازه میفرمائید توضیحی بدهم.
رئیس-بفرمائید.
یاسائی-عرض میکنم بودجه و تصویب یک بودجه در واقع بمنزله یک پیش بینی هائی از مخارج و عایدات است وقتی که ما میگوئیم مثلا بیست وسه میلیون عایدی مملکت ما است ما یک عوائدی را پیش بینی و تصویب ممیکنیم حالا در اینجا هم یک پیش بینی شده است و اگر دولت قبول کند و این پیشنهاد تصویب شود هر چه را که توانستند بپردازند میپردازند و هر چه را که نتوانستند بپردازند در سنه آتیه خواهند پرداخت و این چندان اشکالی برای دولت نخواهد داشت.
وزیر مالیه-مقصود ما این است که میخواهید دولت را الزام کنید که حتماً این قروض را بدهد یا اینکه باختیار خودش باقی میگذارید که این قروض را بپردازد اگر مسئله الزام است که امروز ما نمیتوانیم تعهد کنیم بجهت اینکه ممکن است از عهده برنیائیم پس بنده عرض میکنم الزام کردن ضرورتی ندارد خود وزارت پست و تلگراف در این صدد هست و البته تمام قروض خودش را خواهد پرداخت واگر همه را نتوانست بعضی ها را خواهد پرداخت در اینصورت این پیشنهاد فایده ندارد.
رئیس-پیشنهاد آقای اجاق قرائت می شود.(بشرح ذیل قرائت شد)این جانب پیشنهاد میکنم که صرفه جوئی کر شود تخصیص بقروض داده شود.
رئیس-آقای اجاق(اجازه)
آقا سید حسن اجاق-عرض می شود آقایانی که در کمیسیون عرایض عضویت داشته اند عرایضی که از ولایات میرسدومردم متفرقه ادعادی خودشان را میکنند ناچار ملاحظه فرموده اند عده از قبیل علاف بقال خباز و قصاب و غیره هستند که همیشه شکایت میکنند و همه آقایان مستحضراند که چطورازولایات مردم ادعای طلب میکنند و خود بنده چند نفر طلبکار در ولایات سراغ دارم که یکی از آنها نعلبندی است که هزار ودویست تومان برای اداره محترم نعلبندی کرده است این چقدر باید صبرکند؟! و هم چنین یکنفر دیگر علافی است که کنترات کرده و از اووجور اخرواری پنج تومان خریده اند پول نداده اند بعد گران شده مامور هم سرش فرستاده اند او را تحت فشار گذارده و جورا از او گرفته اند پول هم باو نداده اند این تاکی باید صبرکند؟! و همینطور یکنفر نانوا است و این بیچاره ها بیشتر از این دیگر نمیتوانند صبرکنند این که پیشنها شده است حقوق اعضاء را بدهند البته حقوق اشخاصی را که کار میکنند باید داد و این طلب مردم را هم باید داد آقای مخبرالدوله خودشان میدانند چه شد چند روز قبل یکی شان تریاک خورده است بهر حلا تا کی باید انتظار باشند که طلبشان داده شود
وزیر مالیه-بنده میخواهم بآقایان محترم تذکر بدهم که در صورتیکه ماده هشتم را تصویب بفرمایند تا یک اندازه مقصود حاصل شده است زیرا در آنجا گفته میشود: وزارت مالیه میتواند از محل صرفه جوئی های اعتبارات مصوبه هذه السنه ۱۳۰۲ومخارج مربوط ببودجه های مصوبه ایت ئیل ۱۳۰۱را که پرداخت تادیه نماید»مقداری از این قروض پست و تلگراف بابت سنه ایت ئیل و بموجب این ماده حق خواهیم داشت آنها را به را بپردازیم
رئیس-این پیشنهاد آقای اجاق هم همان حال پیشنهاد آقای یاسای را دارد (خطاب به آقای اجاق)میل دار رأی گرفته شود؟چون بر خلاف نظامنامه است گمان نمیکنم بشود رأی گرفت.
آقا سید حسن اجاق-منوط برامبارک است.
رئیس-بلی آقا؟
آقا سید حسن اجاق-مستر کردم.
رئیس-پیشنهاد آقای ملک الشعراءقرائت شود.
(بشرح آتی خوانده شد)
نظر باینکه خرج سیم کشی بین تربت و ترشیز در مجلس چهارم تصویب شده و دولت تاکنون از خرج پیشنهاد می نمایم که خرج مزبور از محل صرفه جوئی هد السنه پست و تلگراف منظور و بسیم کشی بین تربت و ترشیز تخصیص داده شود.
رئیس-این هم همان حال را دارد و عین همان پیشنها ها است (خطاب به آقای ملک الشعراء)بفرمائید.
ملک الشعراء-مقصود بنده این است که یک مسائلی که در مجلس یبنی میشود و از نقطه نظر احتیاجات محلی یا مملکتی یک مخارجی تصویب میشود از طرف مجلس بدولت اجازه داده میشود که آن خرج را در موعد خودش بکند وآن وجوه مصوبه را در جای خودش بمصرف برساند.آنوقت دیده میشود پس از اینکه یک خرجی در مجلس تصویب شد معذلک دولت یا ببعضی نظرها میل ندارد خرج بشود یاموقع وپول پیدا نمی کند یا غفلت میکند در هرحال خرج نمی شود.ودر واقع این پیشنهاد بنده یکنوع تذکری است برای اجرای قانونی که در مجلس بآن رأی داده شده است.ومحلی هم از این موقع که بودجه وزارت پست وتلگراف مطرح است برای این قبیل تذکرات و اشارات بهتر و مناسب تر نیست و این یک خرجی است که مجلس بآن رأی داده و احتیاج مبرم یک شهری بداشتن تلگرافخانه چیزی نیست که برآقایان پوشیده وپنهان باشد.خود هیئت محترم دولت هم باید بیش از مردم واهالی محل مترصد این قضایا باشد وسعی کند که حتی الامکان بدامنه مخابرات وسعت بدهد زیرا برای دولت هم منفعت دارد.واین پیشنهاد را بعقیده بنده دولت باید قبول کند.راست است همانطور که آقا فرمودند این پیشنهاد خرجی است که یک دفعه رأی داده شده است.وثانیا هم نمیشود بآن رأی داد ولی بهر حال دولت باید در این موقع قبول کند که این خرج مختصر را که گمان میکنم مخارجش هم از چهار پنج هزار تومان تجاوز نکند انجام دهد و بموقع اجرا گذارد.و البته بهتر از محل صرفه جوئی پست وتلگراف هم محلی برای این خرج فعلا در نظر نداریم و اینکه آقای معاون گفتند دولت باید این مسئله را بمجلس پیشنهاد کند گمان میکنم اشتباه کرده اند زیرا این خرج قانونی شده و بتصویب مجلس رسیده است فقط دولت مکلف است آن را اجراء و بعقیده دولت باید تعهد کند که از محل صرفه جوئی هذالسنه این کار را بکند که هم بدامنه مخابرات مملکتی وسعت داده باشد و هم ضمناً شهری را از زحمت نداشتن تلگراف راحت کند معاون وزارت پست و تلگراف دولت در این مسئله غفلت نکرده.سنه ماضیه وضع بودجه ها خیلی بی ترتیب بود.چون در دوره چهارم با یک عجله بآن بودجه رأی دادند وخود آقایان بخوبی مسبوقند که در سنه ماضیه بواسطه همان اختلافات بودجه سخت گیری هائی که از طرف رئیس مالیه میشد وزارت پست و تلگراف موفق نشد یک اعتباری برای خرج در نظر بگیرد. ودر بودجه اش هم اعتباری منظور نبود مجلس شورای ملی هم نبودکه وزارت پست وتلگراف بمجلس پیشنهادکند باین واسطه درسنه ماضیه ممکن نشد در هذالسنه هم نمیشد برای اینکه موافق قانون وقتی مخارج از سال گذشته بیفتد بسال بعدوسه ماه ازسال بعد بگذرد دیگر نمی شود خرج کرد.بنابراین درهذالسنهه هم که نمیشد ولی همانطور که عرض کردم البته وزارت پست و تلگراف یک صرفه جوئی هائی خواهد داشت وامساله سعی خواهدکردکه از محل آن صرفه جوئی ها این سیم کشی را انجام دهد زیرا گذشته از همه چیز برای دولت وهم صرفه وفایده دارد.
رئیس-تبصره آقای آقا سید یعقوب قرائت میشود
(بشرح آتی خوانده شد)
بنده پیشنهاد میکنم که در ذیل ماده واحده این تبصره ضمیمه شود دولت مجاز است حقوق آنها از اول رتبه قانون استخدام کمتر است که داده شود.
رئیس-(خطاب به آقای سید بعقوب راجع بهمه وزارتخانها است؟
آقا سید یعقوبـ اجازه میفرمائید
رئیس بفرمائید.آقا سید یعقوب بنده برای تذکر خاطر آقایان عرض میکنم که امروز رفتم در وزات عدلیه وهم بوزارت مالیه عده اجزاء جزء یعنی همان پیشخدمت ها که به اول مرتبه استخدام نرسیده اندهمه شان بمن گفتند که ماها پانزده تومان هجده تومان بیشتر حقوق نداریم و بودجه هم که درمجلس معطل است و نمیگذرد دچار بمباردمان پیشنهادها شده است و ما همه منتظر گذشتن بودجه هستیم.خلاصه آنها بمن یک التجائی کردند وبنده هم شرح الحاح والتجاء انها را بسمع نمایندگان محترم آوردم که در این سر سیاه زمستان لااقل حقوق این اعضاء واجزاء جزء را که پانزده تومان بیشتر حقوق ندارند بدهند.مقصود این است که دولت مجاز باشد که حقوق اجزاء جزء وزارتخانه ها درجه شان بثباتی نرسیده است بپردازد ولی حالا آقای سردار معظم میفرمایند میدهند در اینصورت بنده عرضی ندارم ولی اگر نمیدهند ینده تقاضا میکنم آنهائی که حقوقشان کمتر از درجه ثباتی است بپردازند.
وزیر مالیه-عرض میکنم نسبت با جزاء جزء همانطوری که یفرمایند ضعیف هستند و باید رعایت حال آنها بشود و وزارت مالیه در حدود هفت دوازدهم که مجلس رأی داده است و بعلاوه آن اندازه مساعدتی هم که لازم بوده است کرده.و حالا هم که آقایان موافقت بفرمائید زودتر بودجه را بگذارند بکلی مشکلات مرتفع خواهد شد.
رئیس-رأی گرفته میشود بقابل توجه بودن این پیشنهاد.
آقا سید یعقوب-آقایان وزراء متعهد شدند که ما میرویم و حقوق آن ها را بپردازیم لذا من پیشنهاد را مسترد میدارم
رئیس-اصلاحی است راجع بماده واحده از طرف آقای حاج عز الممالک ولی تبصره از طرف آقای ضیاءالممالک رسیده قبلا آن قرائت میشود:
(شرح ذیل قرائت شد)
بنده پیشنهاد میکنم تبصره ذیل بماده واحده اضافه شود تبصره وزارت پست وتلگراف قسمتی از اداره حمل و نقل را منحل خواهد نمود
رئیس-این پیشنهاد مهم است نمیشود به آن رأی گرفت ضیاء الملک-برای سنه هزار وسیصد و چهار است و بنده فراموش کردم سند را قید کنم
رئیس-راجع بسته هزاروسی صد سی وچهار است؟
ضیاءالملک-بلی.
رئیس-این بودجه مال سال آینده نیست.پیشنهاد آقای حاج عز الممالک قرائت میشود
(بشرح ذیل قرائت شد)
ماده واحده-بودجه هذه السنه سیچقان ئیل۱۳۰۳ وزارت پست و تلگراف بمبلغ یک میلیون و شش صدوبیست هزار تومان تصویب میشود.
وزیر مالیه-این پیشنهاد با مقصود دولت موافق است و دولت مهالفتی ندارد
رئیس-اگر دولت قبول می کند باین پیشنهاد رأی میگیریم مجدداً قرائت میشود رأی میگیریم
(بشرح سابق قرائت شد)
رئیس – مخالفتی ندارد؟تدین-خوب است آقای حاج عزالممالک توضیح بدهند تا مقصودشان معلوم شود.
رئیس-درصورتیکه دولت قبول میکند دیگر توضیح لازم ندارد.
تدین-بنده مخالفم.
رئیس-بفرمائید تدین-اولا مطابق اصول این طور اجازه ها و ترتیبی که این قبیل مواد قانونی دارد این عبارت کافی نیست باید نوشته شود وزارت مالیه مجاز است این مبلغ را بپردازد و این پیشنهاد خیلی مبهم و گنگ است بعلاوه در پیشنهاد دولت نوشته شده بود که ماه بماه یکدوازدهم پرداخته شود پیشنهاد آقای حاج عز الممالک مبهم استو این ابهام ممکن است تولید اشکال کند بنابر این عقیده ام این است بهمان پمیشنهاد دولت رأی گرفته
رئیس-آقای حاج عز الممالک (اجازه)
حاج عز الممالک-بدواً خود آقای تدین این موضوع را راجع بقسمت مخاج اشکال کردند و یک نقطه بنظر بنده که این پیشنهاد را کردم تأمین نظریه ایشان بود برای اینکه در قسمتی مخارج بطوریک خودشان توضیح دادند اگر میگفتم تبرتیب یک دوازدهم پرداخته شود دچار اشکال میشدند چون ما اینجا بودجه یک ساله وزارت پست وتلگراف راجع بیک میلیون و ششصدوبیست هزار توان بطوری که دولت پیشنهاد کرده است تصویب میکنیم و بعقیده من این ترتیب بهتر است بودجه در بار و وزارت جنگ هم بهمین ترتیب تصویب شد و این پیشنهاد را هم دولت قبول کرده که بطور صریح نوشته شود بودجه هرالسنه ۱۳۰۳ وزارت پست وتلگراف در حتدود فلان مبلغ تصویب میشود و این ترتیب قانونی است دیگر(وزارت مالیه مجاز است فلان و فلان بپردازد باینها عبارات زیادی است قانون باید قطعی باشد و گمان میکنم این پیشنهاد بنده که آقای وزیر مالیه هم قبول کردند اشکالی نداشته باشد در بودجه کل هم که ما رأی میدهیم هیچ نمینویسیم وزارت مالیه بپردازد فقط می نویسد: «ماده اول-مجلس شورای ملی بودجه سنه هزار و سیصد وسه را بشرح ذیل تصویب مینماید»از کمیسیون بودجه هم که خود آقای تدین تشریف دارند همینطور پیشنهاد شده و بنظر بنده گمان نمیکنم اشکالی وارد نباشد.
رئیس-چون پیشنهاد آقای حاج عز الممالک را دولت بول کرددر حقیقت پیشنهاد اولیه را مسترد داشته اند اگر آقایان بخواهند بآن رأی بدهند باید آن را مجدداً پیشنهاد نمایند که بطور پیشنهاد اصلاح بر آن رأی بگیریم.
محمد هاشم میرزا شیخ الرئیس بنده باماده اولی موافقم.
رئیس-باید پیشنهاد کنید.
شیخ الرئیس-بنده قبول میکنم.
وزیر مالیه-بنده می بینم اسباب اشکال شده خوب است کلمه متساویه راکه آقای تدین اعتراضشان برآن بودبردارندوبهمان رأی گرفته شود.
رئیس-ماده واحده باخذ کلمه متساویه قرائت میشود.
(بشرح ذیل قرائت شد)
ماده واحده-وزارت مالیه مجازاست بودجه هذه السنه وزارت پست وتلگراف رادرحدودمبلغ یک میلیون وششصدوبیست هزارتومان باقساط دوازده گانه لازم نداردهمیشه دردرحدودمبلغ یک میلیون وششصدوبیست هزارتومان بپردازد.
(مجدداً بشرح ذیل قرائت شد)
ماده واحده-وزارت مالیه مجازاست بودجه هذه السنه وزارت پست وتلگراف رادرحدودمبلغ یک میلیون وششصدوبیست هزارتومان بپردازد.
حاج عزالممالک-بنده مخالفم.
رئیس-بفرمائید.حاج عزالممالک-بنده تأسف میخورم ازاینکه آقای وزیرمالیه ابتدادرصورتیکه پیشنهادبنده رامطالعه فرمودندوقبول کردندحالاتردیدرأی پیدا کردند.علت مخالفت بنده این است که اینجانوشته شده بودجه هذه السنه وماهم که همیشه همراه این قانون نیستیم که بگوئیم راجع بهزاروسیصدوسه است ممکن است ده سال دیگر این ماده رابخوانندآنوقت ازکجامعلوم است که راجع بهزاروسیصدوسه بوده است بنده علت اینکه آقای وزیرمالیه ابتداقبول کردندوحالاتردیدکردندنمیدانم چیست .
رئیس-دراین باب دیگرنمی توانیدمذاکره کنیدمگراینکه پیشنهادکنید.
حاج عزالممالک-هذه السنه مبهم است.
رئیس-رأی میگیریم ولی بازیک تبصره رسیده است قرائت میشود:
(بشرح ذیل قرائت شد)
بنده پیشنهادمیکنم تبصره:ذیل بماده واحده اضافه شود:وزارت مالیه بایدکلیه وجوهی راکه ازصرفه جوئی های ادارات وزارت پست وتلگراف حاصل خواهدشدبرای پرداخت قروض اداره حمل ونقل وادارات دیگران وزارارت خانه مصرف نماید شریعت زاده.
رئیس-مکررمذاکره شدکه دراین قبیل پیشنهادات نمی شودرأی گرفت.رأی گرفته میشودبماده واحده ترتیبی که قرائت شد با ورقه۰۰۰ اینجافقط نوشته شده است هذه السنه.بایدنوشته شودهذه السنه هزاروسیصدوسی وسه.
بعضی ازنمایندگان-صحیح است.
رئیس-مخالفی ندارد.
(گفته شد؛خیر )
(اخذواستخراج آراءبعمل آمده هشتاد وسه ورقه سفیدتعدادشد)
رئیس-عده حضارنودوچهار.به هشتادوچهاررأی تصویب شد.یک رأی راقبلامحسوب نداشتیم چون روی کارت ویزیت نوشته شده بودبعدمعلوم شدمال آقای شوشتری است وهنوزبرای ایشان کارت چاپ نشده است.
اسامی رأی دهندگان آقایان وحیدالدوله.سردارمنتصرصدرائی.سردارفاخر.سردارعشایر.عدل الملک.حاج عزالممالک.میرزااحمدخان اخگر. سلیمان میرزا.دولت آبادی مشیرالدوله.امیرحشمت.میرزاجوادخان خوئی.اقبال الملک.آقاسیدکاظم یزدی شیخ جلال الدین.معظم السلطان .محمدهاشو میرزا.سید حسن تقی زاده. حاج میرزا اسدالله خان.محمد ولی میرزا.شیخ هادی شیخ الرئیس.رضاخان افشار.شیخ عبدالرحمن عطاءالله خان روحی سهام السلطان.فتح الله میرزا هرمزی.مشیر معظم.رئیس التجاریاسائی.معتمدالسطنه.نصرةالدوله مصدق الملک.کی استوان.دکتر احیاء السطنه.ترین.میرزا آقاخان.دیوان بیگی امیر اشرف.میرزا یدالله خان.میرزا احمد شریعت زاده.مشاراعظم.احتشام الحکما ارباب کیخسرو.میرزا سلیم خان.ایزی صدق السلطنه.سر کشیک زاده.مقوم الملک.سییف الله خان اسکندری.ناصر الاسلام.یمین الملک اعتبار الدوله.وکیل الملک.حاج مشیر اعظم. معاضدالسلطنه.سیدیعقوت.سالارلشکرامین الشریعه.ضیاءالملک.ضیاءالواعظین شیخ محمدعلی طهرانی.امیراعلم.حاج حسن آقا.ملک التجار. سردارنصرت.امیراحتشام.آقاسیداحمدبهبهانی.سپهداراعظم شیخ الاسلام ملایری.ضیاءالاطبا. حاج سیدالمحققین.سردارمعتمد.غلامحسین میرزا.حاج میرزاعلیرضا.سردارمفخم میرزا محمدنجات.هایم.داور-نظم الملک عظیمی.شیخ العراقین زاده.صدرالعلماءمفتی.عمادالسلطنه طباطبائی آقاسیدمحمد علی شوشتری.
رئیس-ماده هفت خبرکمیسیون قرائت میشود
(بشرح ذیل خوانده شد)
هیچ یک ازادارات دولتی مجازنخواهندبودکه برای مخارج خودمستقیماً ازوجوه دولتی برداشت وبمصرف برسانندهرگاه وزارت مالیه مبلغ عایدات قانونی جدیدی کشف یا آنکه معلوم نمایدکه بوسیله خرج اضافه ممکن است یکی ازازمنابع موجوده عایدات راتوسعه دهدمجازخواهدبوددر حدودیک عشراضافه عایداتی که حاصل میشودبمصرف جمع آوری عایدجدیدیااضافی مذکوره فوق برساند.
رئیس- آقای شیروانی (اجازه)
شیروانی- عرضی ندارم.
رئیس- آقای حاج میرزاعبدالوهاب (اجازه)
حاج میرزا عبدالوهاب-بنده هم عرضی ندارم.
رئیس-آقای دست غیب.(حاضرنبودند)
رئیس-آقای مفتی (اجازه)
صدرالعلماء مفتی-بنده هم عرضی ندارم.
رئیس-آقای شریعت زاده
شریعت زاده-عرضی ندارم.
رئیس-مخالفی ندارد؟
یاسائی- بنده مخالفم.
رئیس-بفرمائید.
یاسائی-درایجانوشته شده است که «اگروزارت مالیه مبلغ عایدات قانونی جدیدی کشف یااینکه معلوم نمایدکه بوسیله خرج اضافی ممکن است یکی ازمنابع موجوده عایدات راتوسعه دهدمجاز خواهدبود…»بنده درست نفهمیدم.خوب است آقای مخبرتوضیح بدهندمنابع عایدی قانونی که وزارت مالیه کشف خواهدکردچهخواهدبود.این باوسیله خواهدشدکهدواثرمالیه ولایات چیزهای تازه برمردم تحمیل کند.من باب مثال عرض میکنم دردامغان یک مالیاتی میگیرندباسم مالیات میرابی.دردوره استبدادهرحاکمی بآنجامیرفتند صدتومان باسم شیرینی ازمیرابی که آب رودخانه راتقسیم میکرده میگرفته است بعدازاستبدادوقتی که مشروطه شداین میرابی ازطرف این مالیه به مزایده گذاشته شده است. توجه بفرمائیدمیراب کسی است که تحل اطمینان مالک بایدکاملاتمیراب اطمینان داشته باشدکه اختیارتقسیم آبش راباوبدهد .ودرموقعی که موضوع میرابی بمزایده گذاشته شود معلوم است هرخائنی ممکن است بیش ازهمه پیشنهاد کند وحتی یک نفرممکن است پیداشودبگویدمن هزارتومان میدهم که میراب باشم ومالکین هم حتماً مجبور خواهندبودکه تقسیم آب شانزاباوواگذار کنند.فکر بفرمائیداین چطورخواهدشد.یکی دیگرازعوائدی که پیداکرده اندمالیات باجیه است درسنگسروآن قسمت هائی راکه بنده میدانم عرض میکنم البته آقایان نمایندگان ولایات هم بنظراینها راخیلی دارند.درموقعی که درشمال کویرایران است ازجنوب دامغان تاجنوب نیشابودمرتعی است که گوسفندهای آن حدودتماماً می آیند آنجاتعلیف میکنند.سابقاً معمولل است که حکام باسم شیرینی میگرفته اند.شاهزاده جهانسوزمیرزادرموقعی که درشاهرود حکومت داشته ازهریک ازرعایا که آنجا میرفته اند یک چیزی میگرفته است واین مبلغ رسیده است به هشتصد تومان والان هم درآن حدودمعروف است بمالیات باجیه جهانسوزمیرزائی وبعدجزجمع شده است تومانی یک عباسی معارف راهم می گیرندتقریباً ششصدوشانزده تومان.این پول راهرساله گوسفنددارهاجمع آوری میکردندو میدادند. حالااین مالیه شاهرودآمده است پیش نهادکرده است که ممکن است این مالیات رااضافه کرد.اصل این مالیات خودش یک چیزنامشروعی است.موقعش هم همین حالااست این مالیه ده پانزده نفرنظامی برمیدارد میروند سرگوسفندهای مردم درآقل ها وزاغه هاآن هاواردمیشوندتوی برف مرغع وپلومیخواهند.درصورتی که خودآن بدبخت هانان جومیخورند،بایدگوسفندهاراذبح کنندوآذوقه مأمورین راراه بیندازند.تازه وقتی که بنده دقت کردم برای دولت هم نفعی ندارد زیرادولت آن هشتصدتومانراکه بایدبگیردپس ازاین که این مخارج رامنهاکندبیش از هشتصدتومان عایدی ندارد.گوسفندهای نیشابوری وسبزواری هم هستندکه ازآن هامیگیرندمنبع عایدی که پیدا میکنند واضافه می شوداین قسم است. بنده عرض می کنم منبع عایدی قانونی همان است مه دراین کتاب مجلس تصویب کرده است ویاازحالاببعدتصویب کند. وزارت مالیه وامنای مالیه حق ندارنداین قسم منابع عایدی پیدا کنند واز مردم ذبگیرند. این مسئله ازوظایف مختصه مجلس شورای ملی است وماهمانطورکه دردخل وخرج نظارت داریم بایددرموقع هم به وزراءتذکربدهیم که حق ندارند امنای مالیه ولایات منابع غیرقانونی باسم قانونی پیدا کنند. اگر بناباشد ما حالا باین ماده رأی بدهیم فردا نظیر همین هائی که عرض کردم امین مالیه اصفهان پیدامیکندواسمش را میگذاردمنبع عایدی قانونی والبته در وزارت مالیه هم هر امین مالیه که بیشتر مردم را صدمه بزند و بیشتر از مردم چیز بگیرد و عایدات را اضافه کند تشویقش می کند اضافه حقوق باومیدهند،ارتقاءرتبه میدهند برای این که عایدات را زیادکرده است درصورتیکه ماتشکیلات وزارت مالیه رابرای ملت میخواهیم.نبایدملت راگذارد.بنده عقیده دارم این بودجه کذائی که تصویب میشودوماازتقطه نظرلاعلاجی بآن رأی میدهم بااین حال عقیده ام این است که تصویب این درحقیقت درحکم تصویب نامه کذائی بک کرورایرانی است که درنتیجه اجرای این قانون درولایات پیدامی شوند. مراجعه کنیدبایالات ولایات ببینید چقدرویرانه وخراب شده است واین خرابی ها درنتیجه تحمیلاتی است که باسم منابع قانونی عایدات بمردم میشود
وزیرمالیه ـ این مذاکراتی که درمجلس شورای ملی شده است خودبنده هم مکررعرض کرده ام که نمیتوان منکرشدبعضی تعدیات بمردم میشده است و میشودولی مربوط باین مطلب نیست.
بعضی ازنمایندگان ـ امابلندتر
وزیرمالیه ـ (درمحل نطق )اگر این منبع –های عایدی راکه میفرمایندیک کسی بخیال شخصی خود غیرقانونی راغیرقانونی فرض کند ولی مقصود ازاین ماده این است: مثلا فرض بفرمائید امروز وزارت مالیه ببیند اگر فرضاً دوهزارتومان درخالصجات خرج کند ممکن است یک مقداری چای کاری درآنجاها بنمایدواین دوهزارتومان بیست هزارتومان عایدی بدهداین یک منبع عایدی مشدوعی است ولی اگر این ماده نباشد و آن دو هزارتومان راهم دربودجه وزارت مالیه وخالصجات اعتبارنداشته باشیم نمی توانیم این کار را بکنیم . حتماً نمیتوانم عرض کنم ولی ممکن است درآتیه یک همچو مواردی پیش بیاید و اگراین ماده نباشد دست وزارت مالیه بسته است و آن مسئله که راجع بخرابی وتعدی واجحاف ومالیات های غیرقانونی فرمودند مربوط باین مطلب نیست واقعاً اگر این کارها می شودبودن ونبودن این ماده درجلوگیزی آن ها مؤثرنخواهد بود.
رئیس ـ آقای اعتبارالدوله پیش نهادکرده اند جلسه ختم شود.
اعتبادالددوله ـ بعد ازختم ماده هفت.
رئیس ـ درپیشنهادنوشته نشده است بعد از ختم ماده هفت. آقای آقاسیدیعقوب (اجازه )
آقاسیدیعقوب ـ موافقم
رئیس ـ آقای سردار عشایر (اجازه )
سردارعشایر ـ بنده عرض میکنم چون جلسه بشب انداخته شده.
رئیس ـ راجع بماده عرض کردم. پیش نهاد آقای محمد ولی میرزاقرائت میشود.
مجدداً بشرح ذیل قرائت گردید)
بنده پیش نهاد میکنم بعد از کلمه «بمصرف برسانند» جمله «مالیه منبع عایدات قانونی جدید کشف »حذف شود.
رئیس ـ آقای محمدولی میرزا (اجازه )
محمدولی میرزا ـ بنده عرض میکنم هرچقدراین قبیل جملات دریک قانونی کمترباشد بهتراست وبرای جریان اموروزارت مالیه مخصوصاً باید احترازکنیم وسمی کنیم که ازاین قبیل جملات کمترنوشته شود راجع باین مسئله یک قسمتی آقای یاسائی اظهارکردندبنده نمیخواهم آنراتکرار کنم و بنده تصورمیکنم حذف این جمله با اظهارات آقای وزیرمالیه منافی نباشد. خودبنده هم معتقدم که « معلوم نماید که بوسیله خرج اضافی ممکن است یکی از منابع موجوده عایدات راتوسعه دهد. الی آخر » این یک جمله خیلی خوبی است هیچ ضرری هم نداردولی مسئله کشف عایدات قانونی جدید گمان نمیکنم لزومی داشته باشد زیرابوسیله این جمله یک معدن نفت یایک معدن ذغال سنگی که کشف نخواهد شد. متأسفانه ما همه میدانیم که درمسئله مالیه کلمه قانونی خیلی کم میشود استعمال کرد وفقط دریک موارد خیلی کمی استعمال میشود. عوائدی که امروزجمع آوری میشود یک عوائدمرتبی نیستند که به تصویب مجلس رسیده باشند. ممکن است بموجب یک افرادی که ازقدیم پیدا میشوددرمواقع مخصوص مالیه محل یا رؤسسای تشخیص عایدات آن فردها رامستمسک قرارداده و به گویندفلان قلم قانونی است باین ترتیب که بگویند درفلان فرد راجع بفلان مؤدی یک مالیاتی نوشته شده باید آنرابپردازد ودرصورتی که ممکن است اصلا آن موضوع وجودنداشته باشد. این است که بنده معتقدم این جمله حذف شودوآن جمله آخربطوری که آقای وزیر مالیه فرمودندککاملا آن نظری راکه دارند تأمین میکند
مخبر ـ این جمله اگرحذف شود بکلی نقص غرص خواهد شد واینکه حضرت والافرمودند ازکجا ممکن است یک جا یک معدنی پیدا کنند توضیحاً عرض می کنم که این ماده راجع به وزارت مالیه تنها نیست. راجع بکلیه دوایردولتی است. ممکن است ازطرف وزارت فوائد عامه یک معدنی کشف شود یا ازطرف وزارت مالیه یک منبع عایدی کشف شود که مثلا اگر درفلان موضوع یک مخارجی بشود جلوگیری ازقاچاق خواهدشد واین جمله ( عایدات قانونی جدید کشف شود )اگربنا شود حذف شود چون جملات این ماده مربوط بهم است بکلی این ماده بی معنی خواهد شد.
رئیس ـ پیشنهاد دیگری ازطرف آقای کازرونی رسیده چون مربوط باین پیشنهاد است قرائت میشودوهر دورایکمرتبه رأی میگیریم.
( بشرح آتی قرائت شد )
بنده پیشنهاد میکنم از(هرگاه وزارت مالیه ) الی آخرحذف شود.
رئیس ـ آقای کازرونی (اجازه )
کازونی ـ‌اگرچه آقایان دراین موضوع آنچه که بایدوشایداظهارکردندبنده هم درقسمت خودم آنچه بدانم عرض میکنم. اینکه نوشته است: یک عایدات جدیدی کشف کند. که کشف کند؟ درکجا وچطورکند؟ چطوراست که درسنوات گذشته کشف نشده که حالا میخواهند کشف کنند؟چون این عبارت قدری کشداراست ممکن است سوء استفاده از آن بشود مثل اینکه یک قانونی برای تحدیدتریاک وتضع شدوبرعکس باعث تکثیر کشیدن تریاک شد. الان دولت شیره کشی میکند. اینکه اینجا نوشته است: یکمنابع عایدی کشف کنداین باعث میشودکه گریبان مردم راگرفته بعنوان این که سنک وساروج وگل راازکجا بیاورید یک مالیاتی ازآنها میگیرند. بنده چندی قبل دراین باب سؤال کردم یک نظام نامه ازطرف وزارت فوائدعامه ببنده نشان دادند. قانون که نیست. گفتم این ترتیبات راباچه تطبیق می کنید گفتند دست را باپهن مخلنوط کرده آتش میزنند. درهمین خصوص یک ترتیباتی پییش میآید که قریب هفت هشت ماه باید کشمکش کردو حرف زد آنها میگویند حق بامااست مامیگوئیم حق بامااست. من میگویم حق کجاهست که یا تو باشد یابامن؟وعاقبت الا مرهم یک لباس قشنگی بهش میپوشانندومیگویند قانونی است علاوه براین سه ماه بیشتربآخر سال نمانده دراین سه ماه چه میبع عایده جدیدی کشف خواهند کرد ؟کدام امریکای جنوبی یاشمالی راکشف میکنندکه درآنجا طلاونقره پیدا شود. بنده گمان میکنم این عبارات زیادی است وباعث میشود که بعنوان پیدا کردن عوائد جدید یک پولهائی راه بردارند به عنوان اینکه میخواهیم عایدی جدید پیدا
رئیس ـ پیشنهاد آقای سهام السطان هم درهمین موضوع است. ماده هفت رابه قسمت تجزیه میکنیم چون آقای محمد ولی میرزا هم پیشنهاد کرده اندباید طوری تجزیه کرد که مقصود ایشان هم حاصل شود ازاول ماده تا بمصرف برسانند یک قسمت رأی میگیریم. آقایانی که تصویب می کنند قیام فرمایند.
(اغلب نمایندگان قیام نمودند )
رئیس ـ تصویب شد. قسمت دیگر (هرگاه وزارت مالیه منبع عایدات قانونی جدیدی کشف) رأی میگیریم باین عبارت. آقایانیکه این قسمت راتصویب میکنندقیام فرمایند
(عده قلیلی قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شده. رأی میگیریم باین عبارت: یااینکه معلوم نماید که بوسیله ، الی آخر ماده. آقایانی که تصویب میکنند قیام فرمایند.
(جمع کثیری قیام نمودند)
رئیس-تصویب شد.رأی میگیریم بمجموع این دو قسمتی که تصویب شده.آقایانی که تصویب میکنند قیام فرمایند.
(اغلب قیام نمودند)
رئیس –تصویب شد.آقای تدین. (اجازه)
تدین-میخواستم عرض کنم لفظ (یا آنکه)دیگر لازم نیست وباید حذف شود.
رئیس-صحیح است.
آقای اعتبارالدوله به پیشنهاد جنابعالی رای بگیریم ؟
اعتبارالدوله-بلی
رئیس-پیشنهادجنابعالی پیشنهادختم جلسه است یاختم مذاکره دربودجه ؟چون بعضی ازآقایان بعضی سؤالات از آقایان وزراء کرده اندوآقایان هم برای جواب حاضرشده انداگربناباشدبختم جلسه رأی گرفته شوددیگرممکن نیست آن سؤلات بشود.
اعتبارالدوله- آقایان تصدیق میفرمایندکه ازسه ساعت بعدازظهرجلسه تشکیل شده وتابحال پیج ساعت است
بعضی ازنمایندگان-سه ساعت است.
اعتبارالدوله- بلی سه ساعت است باندازه هرروزهم بیشترکارشده ونظربنده بیشتررعایت حال مستخدمین مجلس است باین جهت پیشنهادکردم که جلسه بیش ازاین ادامه داده نشود.
رئیس-آقای عدل الملک (اجازه)
عدل الملک-موقعی که پیش نهادجلسات عصرباشدمیدانستم بزحماتی مصادف شواهیم شد. ارباب جراید بزحمت خواهندبودشخاصی که وسائط نقلیه ندارندواجزاءمجلس درزحمت خواهندبودولی خواستیم آزمایش بشود.یگانه دلیلی که مارااقتاع کرداین بودکه مامیخواهیم کارکنیم وبایدمدت کارمان زیادباشدکه وقت داشته باشیم برای کارکردن واین یش نها علیرغم آن تصمیمی است که داشتیم وحالابایدجلسات راادامه دادتااینکه کارهایش پیش برود
رئیس-رآی گرفته می شودبه ختم جلسه.آقایانی که تصویب می کنند قیام فرمایند.
(عده کمی برخاستند)
رئیس-تصویب نشد.ماده هشت…
حاج میرزاعبدالوهاب-مذاکرات دربودجه کافی است داخل درسؤالات از آقایان وزراءبشوید
رئیس-اگرمیخواهید رأی بگیریم بایدپیشنهادکنید.ماده هشتم قرائت میشود(بشرح آتی خوانده شد)
ماده ۸-اعتباراتی که اختصاصاً جهة پرداخت حقوق تصویب گردیده بمصرف سایرمخارج نخواهدرسیدوبالعکس ازاعتبارات مخصوصه برای سایرانواع مخارج بهیچوجه حقوق پرداخته نخواهدشد رئیس-مخالفی ندارد ؟(گفتندخیر)
رئیس-رأی میگیریم بماده هشت آقایانی که تصویب می کنندقیام فرمایند.
(اغلب قیام نمودند)
رئیس-تصویب شد.ماده نه قرائت میشود :
(بشرح آتی خوانده شد)
ماده۹-وزارت مالیه میتواندازمحل صرفه جوئی های اعتبارات مصوبه هذالسنه ۱۳۰۳حقوق ومخارج مربوطه ببودجه های مسوبه ایت ئیل ۱۳۰۱راکه پرداخت ننموده است تأدیه نماید
رئیس-آقای کازرونی پیش نهاد کرده اندمذاکره دربودجه اتمه داده شود.آقای کازرونی (اجازه)
کازرونی-آقایان اشتباه نکنندبنده پیش نهاد ختم جلسه نکرده ام مدتهااست آقایان نمایندگان ازوزراءسؤالاتی کرده اندکه بیایندوجواب سؤالاتشانرابدهند.این اولاوثانیابودجه امشب تمام نخواهدشداینرایقین قطعی بدانید.بنابراین بنده تقاضاکرده ام حالاکه آقایان وزراءبرای جواب حاضرنمیشوندازطرف دیگروقت هم مقتضی نیست که دربودجه مذاکرات خاتمه داده شودوآقایان سؤالاتی که دارندبکنند.
رئیس-آقای سهام السلطان
سهام السلطان-چون ملاحظه میکنیم می تینیم که مایکی یکی ازوزارتخانها رامجبورهستیم ماده واحده جداگانه پیشنهادکندومارأی بدهیم که بآنوزارت خانه حقوق داده شودواین هم اسباب زحمت مستخدمین وزارتخانها است وهم برای وزراء اشکال داردوازطرف دیگردرکلیه بودجه اگربخواهیم مذاکره کنیم خیلی معطلی داردوگمان میکنم اهمیت بودجه هم بیشتراست تاسؤالات.عقیده ام این است که تاکاربودجه تمام نشده تمام وقت مجلس بکلی صربودجه تمام نشده تمام وقت مجلس بکلی صربودجه بشودتاتکلیف آن معین شوددر ضمن تکلیف وزارتحانه هاهم معین گردد.البته بسؤال آقای کازرونی هم درموقع جواب داده خواهدشد
رئیس-عده برای رأی کافی نیست جلسه ختم میشود (مجلس تقریبأ دوساعت ازشت گذشته ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی: موتمن الملک
منشی-علی اقبال الممالک
منشی-معظم السلطان