مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ خرداد ۱۲۸۹ نشست ۱۰۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری دوم | تصمیم‌های مجلس | درگاه انقلاب مشروطه |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری دوم |
مجلس شورای ملی ۲۳ خرداد ۱۲۸۹ نشست ۱۰۳
جلسه ۱۰۳
صورت مشروح روز سه شنبه ششم شهر جمادی الثانیه
مجلس سه ربع قبل از غروب آفتاب در تحت ریاست آقای مستشار الدوله تشکیل شد صورت مجلس روز شنبه را آقای معاضد الملک قرائت کردند.
رئیس ـ در باب مرخصی آقای قوام الاسلام بنا بود آقایان نمایندگان محترم خراسان ایشان را ملاقات کرده مذاکرات در این باب بکنند و نتیجه را به مجلس اطلاع داده تکلیف رأی گرفتن معلوم شود.
معزز الملک ـ بلی همان طوری که در جلسه گذشته عرض کردم بعضی از آقایان با آقای قوام السلام در این خصوص مذاکره کردند ولی چون در نیشابور مریض دارند به این جهت مجبور هستند به رفتن لهذا بر آن استدعا میکنم مدتی را که اجازه خواسته اند مجلس تصویب نماید.
رئیس ـ بلی همان طوری که در جلسه گذشته عرض کردم ایشان در عرایضی که مکرر نوشته ایند اظهار میدارند که اگر اجازه داده نشود مجبور به استعفا هستم چون مریض دارند مجبورا باید بروند حال چون کمیسیون این مرخصی را تصویب نکرده ابتدا رأی میگیریم به راپورت کمیسیون هر کس تصویب میکند قیام نماید.(اغلب قیام نکردند بعضی از آنها اظهار نمودند که ما ملتفت نشدیم ثانیاً بفرمائید.)
رئیس ـ عرض کردم آقای قوام السلام دو ماهه اجازه مرخصی خواسته اند و کمیسیون عرایض و مرخصی این استدعای ایشان را تصویب نکرده است ولی همان طوری که عرض شد ایشان اصرار دارند چون مریضی دارم مجبور به رفتن هستم و اگر این مرخصی تصویب نشود مجبور به استعفا خواهم بود ابتدا به راپورت کمیسیون که این مرخصی را تصویب نکرده بود رأی گرفتیم و رد شد حال میفرمائید ملتفت نشدیم اگر مجلس صلاح میداند در ثانی رأی گرفته شود.
اسدالله میرزا ـ مطلب تمام شد به راپورت کمیسیون رأی گرفته شده تصویب نشد دیگر لزومی ندارد که ثانیاً رأی گرفته شود.
رئیس ـ بلی از اینکه راپورت کمیسیون رد شد معلوم میشود مجلس موافقت دارد که دو ماهه به ایشان مرخصی داده شود.
(گفته شد تصریحا معلوم نشد که مرخصی ایشان تصویب شده است.)
رئیس ـ صحیح محض اینکه تکلیف ایشان تصریحا معلوم شود ثانیاً به تقاضای آقای قوام الاسلام رأی میگیریم هر کس تصویب میکند که دو ماهه به ایشان اجاره مرخصی داده شود قیام نماید
(اغلب قیام نمودند.)
رئیس ـ با اکثریت تصویب شد راپورت استقراض داخلی خوانده شود.
(ماده ۱ قرائت شد.)
رئیس ـ شور ثانوی است که رأی گرفته خواهد شد.
ماده ۱: وزارت مالیه مجاز است میلغ ده کرور تومان از داخله مملکت استقراض نماید.(تصویب شد.)
ماده ۲: برای سند ادای وجه مزبور یک کرور سهام ده تومانی طبع و نشر خواهد گردید.(بعضیها اظهار داشتند که خوب است سهام ۵ تومانی باشد تا اینکه کسانی که استطاعت دادن ۱۰ تومان را ندارند بتوانند در این استقراض شرکت نمایند بعضی ها اظهار نمودند اختیار این امر به وزارت مالیه تفویض شود که هر قسم صلاح میداند سهام را طبع و نشر نماید.)
اسدالله میرزا مخبر کمیسیون توضیحات لازمه را دادند پس از قدری مذاکره به راپورت کمیسیون رأی گرفته شو با اکثریت تصویب شد.
ماده ۳: منافع قرضی سالیانه از قرار صدی ۷ خواهد بود.
در این ماده آقای کاشف اظهار نمود خوب است صدی ۶ مقرر شود آقای حاجی سید ابراهیم اظهار نمود صدی ۹ معین شود پس از مذاکره ابتدا به عبارت ماده فوق رأی گرفته و با اکثریت تصویب شد.
ماده ۴: مدت استهالاک یعنی تادیه اصل و فرع ۲۰ سال شمسی خواهد بود هر سال مبلغ چهارصد و هفتاد هزار و دو هزار تومان از بابت اصل و فرع تادیه میشود.(بدون مذاکره تصویب شد.)
ماده ۵: محل تادیه اصل و فرع فرض عایدات خالصجات تحصیص میشود و در صورت عدم کفایت بقیه از عایدات تذکره ضمیمه خواهد شد.
سید ابراهیم ـ که اگر مراد این خالصجات تمام مملکت است معلوم نیست صورت عایدات آن در وزارت مالیه موجود باشد و اگر تخمین است روی چه میزان تخمین شده است.
اسدالله میرزا ـ این تعییت تخمینی آن به دست آمده اگر معلوم شد که زیادتر است چه بهتر والّا همان طوری که در ذیل ماده نوشته شده است در صورت عدم کفایت از عایدات تذکره ضمیمه خواهد شد.
رئیس ـ رأی میگیریم به ماده ۵ هر کس
تصویب میکند قیام نماید.(تصویب شد.)
ماده ۶: وزارت مالیه برشهای سالیه سهام را به عوض مالیات قبول خواهد کرد.(بدون مذاکره تصویب شد.)
ماده ۷: توزیع سهام و اخذ وجه در تمام نقاط مملکت به توسط بانک شاهنشاهی و شعب و عمال آن صورت خواهد گرفت.
(گفته شد در شور اول اکثریت به حذف این ماده شد برای اینکه اگر به اختیار وزارت مالیه گذارده شود بهتر خواهد بود آقای وکیل الرعایا اظهار نمودند در شور اول اکثریت به حذف این ماده نشد فقط گفته شد که چون این مواد راجع به اساس استقراض است بودن این ماده در اینجا لازم نیست بهتر این است در نظامنامه که برای این استقراض نوشته میشود این ماده در آنجا ذکر شود و در هر حال بودند این ماده لازم است برای اینکه شاید در خارجه ایرانیان مقیمین آنجا بخواهند شرکت نماید و اگر تصویب نشود که شعب بانک اوراق سهام را توزیع و اخذ وجه نماد آنها از شرکت در این استقراض محروم خواهند بود.
آقای ارباب کیخسرو گفتند همین طوری که گفته شد شاید در خارج مملکت ایران بخواهند در این استقراض شرکت نمایند در این صورت کلمة در تمام نقاط مملکت زیادی خواهد بود.(گفتند صحیح است.)ثانیاً ماده ۷ به حذف در تمام نقاط مملکت به عبارت ذیل قرائت شد.
ماده ۷ توزیع سهام واخذ وجه به توسط بانک شاهنشاهی و شعب و عمال آن صورت خواهد گرفت.)
رئیس ـ هر کس این ماده را به طوری که اصلاح شده تصویب مینماید قیام کند.(اغلب قیام نمودند.)
ماده ۸: طالبان سهام حق دارند مبلغی را که ابتدا به عهده میگیرند در ده قسط ماهیانه عاید دارند و یا آنکه چند نفر به شرکت یک یا چند سهم را خریدای نمایند.
(بدون مذاکره تصویب شد.)
ماده ۹: وجه قرض فقط به مصرف اصلاحات اساسی و ضررویات مهمه فوق العاده که مجلس شورای ملی تصویب مینماید خواهد رسید.
(این ماده نیز بدون مذاکره تصویب شد.)
ماده ۱۰: برای نظارت و مراقبت در تمام اعمال و اداره این استقراض مجلس شورای ملی هیئتی مرکب از ۷ نفر منتخب مینماید.(با جزئی مذاکره تصویب شد.)
ماده ۱۱: برای مراقبت در اداره کردن محل تادیه قرض و رسانیدن اقساط اصل و فرع در موعدهای مقرره به صاحبان سهام یک نفر متخصص مالیه از خارجه معین یا مستخدم خواهد شد.
(این ماده نیز با جزئی مذاکره تصویب شد.)
رئیس ـ دو فقره پیشنهادات قرائت شود.
پیشنهاد حاجی شیخ علی: این بنده پیشنهاد میکنم که عبارت ذیل به عنوان ماده ۱۲ به این قانون الحاق شود سهام این قرض هرگاه منتقل به اتباع خارجه شد تابع قوانین داخلی انی قرض خواهد بود.
اصلاح آقای تقی زاده مشعر بر این بود که خارجه حق خریداری این سهام را ندارند و اگر یکی از این سهام به اتباع خارجه منتقل شد فورا باید به اتباع داخله بفروشند والّا از درجه اعتبار ساقط است.
(اسدالله میرزا تقاضا نمود که این پیشنهاد رجوع شود به کمیسیون تجدید نظری در آن بشود آقای رئیس جواب دادند اول باید در قابل توجه بودن آن رأی گرفته شود هر کدام قابل توجه شد به کمیسیون رجوع میشود. در قابل توجه بودن هر دو رأی گرفته قابل توجه نگردید.)
رئیس ـ اگر مخبر قبل از اخذ رأی تقاضای رجوع این دو پیشنهاد را به کمیسیون نمینمود برد شدن مطلب تمام شده بود ولی چون قبلا تقاضای رجوع این دو فقره را به کمیسیون کرده بودند رجوع میشود به کمیسیون که در این باب تجدید نظری بنمایند.(رجوع شد به کمیسیون.)
رئیس ـ موضوع مذاکره روز پنج شنبه راپورت کمیسیون بودجه به اصلاح کشتیهای خلیج فارس ایضاً راپورت کمیسیون بودجه راجع به طلب حاجی عدل السلطنه ایضاً راپورت کمیسیون بودجه راجع به وراث بعضی از شهدا حریت ایضاً راپورت کمیسیون بودجه در باب متمری مسیو بن تان بلژیکی ایضاً کمیسیون بودجه راجع به مخارج مسافرت مامورین وزارت خارجه.
حاج عزالممالک ـ میخواستم عرض کنم در باب اعتبار نامه بعضی از نمایندگان که از شعبات راپورت داده شده بفرمائید جزء دستور منظور شود.
رئیس ـ فرمایش شما راجع به دستور نیست چیزی که طبع و توزیع نشده است نمیشود جزء دستور منظور نمود.
میرزا ابراهیم خان ـ بنده میخواستم عرض کنم چون وزارت خارجه در باب مامورین خارجه در یک محظوری واقع شده به این جهت استدعا میکنم آن را فقره دوم دستور قرار بدهید.
رئیس ـ همه اینها مختصر است و در یک جلسه خواهند گذشت.
شیخ اسمعیل هشترودی ـ بنده میخواستم عرض کنم عمل تفنگهائی را که سردار ملی خریده اند تمام بفرمائید.
فهیم الملک ـ دو فقره راپورت کمیسیون بودجه هم هست در باب مستمری چند نفر از علما عتبات که به تهران آمده اند و از طرف آقای آیت الله خراسانی توصیه درباره ایشان شده است آن هم مدتی است که در کمیسیون آمده و همان طور مانده است خوب است جزء دستور منظور شود.
رئیس ـ بلی آنها هم هستند در ضمن مستمریات خواهد گذشت.
فهیم الملک ـ بقیه اعضاء کمیسیون محاسبات معین نشده اند.
رئیس ـ به شعبه ۴ اطلاع داده شده است.
معزز الملک ـ چون در آن زمانی که آقایان نمایندگان قسم میخوردند عده ای از نمایندگان حضور نداشتند قسم نخوردند بنده تقاضا میکنم آنهائی که در آن زمان حاضر نبودند قسم بخورند.(گفتند صحیح است.)
محمد هاشم میرزا ـ بلی بیست و دو نفرند که باید قسم بخورند.
کاشف ـ اعتبار نامه بعضی از نمایندگان مدتی است رسیده است و راپورت آنها از شعب به مجلس نرسیده است خوب است مقرر فرمائید راپورت شعب در باب اعتبار نامه ها به مجلس بیاید تا تکلیف آنها معلوم شود.
میرزا ابراهیم خان ـ میخواستم عرض کنم که شعب اینکه تأخیر در دادن راپورت کرده اند نه این بوده است که تعمدا کرده باشند بلکه به ملاحظه این بوده که پاره ای توضیحات لازم بوده که از محل خواسته شود و وزارت داخله مشغول مخابره و کسب اطلاع از محل است و هنوز آن اطلاعات به شعب نرسیده است به این جهت مجلس نیامده و وقتی که آن اطلاعات رسید راپورتها به مجلس خواهد آمد.
رئیس ـ حالا مجلس خصوصی خواهد بود.(در موقعی که تقریبا یک ساعت از شب گذشته بود مجلس علنی ختم و مبدل به خصوصی گردید.)