مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ تیر ۱۳۳۶ نشست ۱۱۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۲۳ تیر ۱۳۳۶ نشست ۱۱۱
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۱۹
جلسه: ۱۱۱
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۳ تیرماه ۱۳۳۶
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- تقدیم دو فقره سؤال و دو نامه شکایت به وسیله آقایان شادلو و دکتر فریدون افشار و بهبهانی
۳- بیانات آقای رئیس دائر به ابراز تأثر از فوت مرحوم دکتر طاهری
۴- بیانات قبل از دستور آقایان دیهیم پرفسور اعلم پردلی و خلعتبری
۵- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای وزیر فرهنگ
۶- اخذ رأی و تصویب لایحه یکصد میلیون ریال اعتبار کمک به زلزله زدگان شمال
۷- اخذ رأی و تصویب چهار میلیون ریال اعتبار انتخابات مجلس سنا
۸- اخذ رأی و تصویب لایحه اصلاحی مجلس سنا راجع‌به مقررات اعزام محصلین ایرانی به خارجه
۹- تعیین موقع جلسه بعد ختم جلسه
مجلس دو ساعت پیش از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
غایبین بااجازه- آقایان: خرازی. دکتر آهی. سراج حجازی. حشمتی. بزرگ ابراهیمی. قرشی. دهقان. اردلان. امیدسالار. خزیمه علم. سالار بهزادی. نصیری. عامری. عبدالحمید بختیار. مسعودی. برومند. سنندجی. اورنک. کدیور. معین‌زاده. دکتر امیر حکمت. دکتر عمید. دکتر هدایتی. جلیلی. یارافشار. امامی خوئی. عرب شیبانی. بیات ماکو. مهندس اردبیلی. دکتر عدل. سلطانمراد بختیار.
غایبین بی‌اجازه- آقایان: رامبد. دکتر نفیسی. قراگزلو. دکتر طاهری. کشکولی. مهندس فیروز.
دیرآمدگان و زودرفتگان بااجازه- آقایان: کاظم شیبانی. دکتر وکیل. مهدوی. بزرگ‌نیا. کیکاوسی. دکتر پیرنیا. دکتر سعید حکمت. تیمورتاش.
دیرآمدگان وزود رفتگان بی‌اجازه- آقایان: دکتر مشیر فاطمی. مهندس ظفر. مهندس فروغی. مهندس شیبانی. زنگنه. اریه.
رئیس- نظری نسبت به صورت مجلس نیست؟ آقای صدرزاده.
صدرزاده- یک اصلاحات عبارتی در بیانات بنده هست اصلاح می‌کنم می‌دهم به تندنویسی.
رئیس- دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس جلسه گذشته تصویب شد.
رئیس- آقای شادلو فرمایشی دارید؟
شادلو- سؤالی است از وزارت کشاورزی تقدیم می‌کنم.
رئیس- آقای بهبهانی.
بهبهانی- دو فقره شکایت است که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
رئیس- لطف کنید بیاورند، آقای دکتر فریدون افشار.
دکتر فریدون افشار- سؤالی است از دولت که تقدیم می‌کنم.
۳- بیانات آقای رئیس دائر به ابراز تأثر از فوت مرحوم دکتر طاهری
رئیس- به طوری که خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است آقای دکتر طاهری در اثر کسالت ممتد دیروز دار فانی را وداع گفتند (نمایندگان- خدا رحمتش کند) آن مرحوم دوازده دوره در مجلس شورای ملی سمت نمایندگی داشتند و اغلب هم نایب رئیس مجلس بودند ایشان دارای ملکات فاضله و صفات حسنه بودند و از رجال مؤثر به شمار می‌رفتند. بنده از طرف خود و آقایان نمایندگان محترم از این ضایعه اظهار تأسف می‌نمایم و از خداوند متعال درخواست می‌کنم که روح پرفتوح ایشان را غریق رحمت خود فرماید (انشاءالله) به آقای دکتر طاهری فرزند آن مرحوم نماینده فعلی و همکار گرامی که غایب هستند تسلیت می‌گویم (صحیح است)
۴- بیانات قبل از دستور آقایان: دیهیم- پرفسور اعلم- پردلی و خلعتبری
رئیس- نطق‌های قبل از دستور شروع می‌شود، آقای دیهیم.
دیهیم- آقایان نمایندگان محترم مراجعت شاهنشاه محبوب را به خاک پاک ایران به فردفرد ملت ایران به خصوص به شما نمایندگان محترم تبریک عرض می‌نمایم (صحیح است- احسنت) در این موقع حساس و در این موقع که ملت ایران عموماً عزادارند شاهنشاه محبوب با مراجعت خود به ایران و شرکت در این عزای ملی ثابت کرد، در چندمین بار ثابت کرد که ملت ایران مورد لطف و عنایت خاص ذات مبارک همایونی بوده و در غصه و درد و رنج ملت ایران سهیم و شریک می‌باشد (صحیح است) شاهنشاه دست از معالجه و دست از استراحت کشیده به ایران مراجعت فرمودند که در این عزای ملی شرکت نمایند جا دارد نمایندگان ملت عموماً از طرف مردم حقشناس ایران از این عنایت و تفقد ملوکانه تشکر و سپاسگزاری نمایند (صحیح است) ناگزیرم این مطلب را به عرض نمایندگان محترم برسانم باید ملت ایران عموماً به خصوص ثروتمندان، به خصوص آنهایی که زندگی راحت دارند از این لطف و عنایت پادشاه سرمشق گرفته دست عنایت دست مساعدت به طرف مردم ستمدیده و آنهایی که خانه و زندگی خودشان را در مقابل زلزله از دست داده‌اند به طرف آنها دراز کرده سرکیسه فتوت و جوانمردی را باز کرده به این درماندگان و بیچاره‌گان کمک و یاری کنند به عموم ملت ایران و به فردفرد اغنیا و ثروتمندان واجب و لازم است که در این موقع حساس و در این موقع باریک به مستمندان و بیچارگان کمک کنند (صحیح است) شاهنشاه به خاک ایران و به پایتخت مراجعت فرمودند و استراحت نکرده به فاصله نزدیک به طرف شمال مسافرت فرمودند که دست عنایت و بزرگواری دست پدری بر سر یک عده فرزندان پدرمرده پدران فرزندمرده بکشند و از آنها تفقد و دلجویی بنمایند جا دارد از طرف آن بیچارگان آن بیماران آن خانه بر باد رفته‌ها این شعر را بخوانم: گر طبیبانه بیایی به سر بالینم به دو عالم ندهم لذت بیماری را (صحیح است) تفقد و عنایت شاهنشاه بر دل مجروح و داغ‌دیده آنها مرهمی است عنایت پادشاه سرمشقی است برای ملت رشید و حقشناس ایران به خصوص ثروتمندان و به آنهایی که زندگی راحت و آسوده‌ای دارند قهر و غضب الهی در شمال مملکت در لباس زلزله نمودار شد باید در مقابل آن قهر و غضب خداوندی نتیجه خوبی بگیریم و در زندگی خود تجدید نظر بنماییم خدای متعال روی چه صلاحی بوده است روی چه نظری بوده است من نمی‌دانم ولی با این وجود به حضور نمایندگان محترم عرض می‌کنم قهر و غضب خدا امروز در لباس زلزله نمودار شد باید پنبه از گوش در آوریم و خوب متوجه باشیم گذشته خودمان را با آتیه خودمان بسنجیم و تجدیدنظر در زندگی خود بنماییم و بدانیم که این زلزله و این بلاهای آسمانی و این قهر و غضب خداوندی دامن ما را ممکن است بگیرد و ما باید امروز دست مساعدت دست کمک و یاری به طرف بندگان ستمدیده خدا دراز بکنیم تا رضایت خداوندی را جلب نمائیم بی‌مورد نمی‌دانم که با عرض این مثال مطلب خودم را روشن‌تر به عرض آقایان برسانم مثلی معروف است می‌گویند شخصی با عزرائیل دوست و رفیق شد عهد و پیمانی با هم بستند که حداقل یک ماه به آخر عمر این شخص مانده عزرائیل خبر فوت این شخص را به او بگوید عهد و پیمانی بستند بعد از ۲۰ سال این شخص راحت و آسوده و باکمال عیش و عشرت در منزل خودش نشسته بود یک وقتی دید عزرائیل از در وارد شد و سلام گفت این شخص فکر کرد که حتماً یک ماه از عمر من مانده است که عزرائیل آمده است خبر فوت من را بگوید ولی برخلاف فکر این مرد عزرائیل آمادگی خودش را به گرفتن جان آن شخص اعلام کرد مرد گفت برادر ما عهد و پیمان بستیم مگر می‌خواهی عهدشکنی بکنی مگر می‌خواهی به آن وعده و قول خود بگیری عزرائیل گفت من عهدشکنی نمی‌کنم و به قول و حرفهای خود عمل کرده‌ام قرار این بود که یک ماه بلکه بیشتر از موعد خبر مرگ تو را بگویم من ۲۰ سال است هر روز و هر ساعت و هر ماه فوت تو را اعلام می‌کنم تو نمی‌فهمی مگر جان پدرت را نگرفتم؟ مگر جان برادرت را نگرفتم؟ مگر مادرت را پیش تو جانش را نگرفتم؟ اینها خبر بود تو نفهمیدی من چه تقصیری دارم.
این قهر و غضب خداوندی این تذکرات خداوندی در واقع تذکری است نه تنها برای ملت ایران بلکه به همه مردم و بشر عموماً تذکر می‌دهد که باید در زندگی خود تجدیدنظر نمایند باید امروز از لطف و عنایت پادشاه از روش پادشاه سرمشق بگیریم و عموماً بدون استثنا حتی آنهایی که فقط می‌توانند هزینه روزانه خودشان را تأمین کنند باید دامن همت به کمر بسته از روش پادشاه سرمشق بگیرند به خصوص آنهایی که عرض کردم دارایی و ثروت دارند به کمک و مساعدت درماندگان و آنها که سر به گریبان در کوچه و بازار و بیابان‌ها سرگردان مانده‌اند و به آتیه خود فکر می‌کنند باید دست اینها را بگیرند و کمک کنند (صحیح است) اگر امروز ما در فکر آنها نباشیم پا از جاده انسانیت بیرون نهاده‌ایم ایرانی رئوف است ایرانی عبور است ایرانی باشرف است ایرانی زندگی شرافتمندانه دارد (احسنت) باید بکوشیم برادران خودمان را نجات بدهیم شاعر شیرین زبان می‌گوید: بنی آدم اعضای یکدیگرند از زبان حال اینها می‌گوید: چو عضوی به درد آورد روزگار دگر عضوها را ناند قرار تو کز محنت دیگران بی‌غمی نشاید که نامت نهند آدمی جا دارد اینجا از خدمات و توجهات والاحضرت شمس پهلوی ریاست عالیه شیر و خورشید سرخ تشکر و سپاسگزاری نماییم (صحیح است) اعضای غیرتمند شیر و خورشید سرخ همت به خرج دادند و مردانگی نشان دادند (صحیح است) توفیق فردفرد آنها را از درگاه خداوندی می‌خواهم از دولت جناب آقای دکتر اقبال که انصافاً شب و روز در این موضوع مجاهدت و فعالیت کردند تشکر و سپاسگزاری می‌نمایم از افراد خیر از آنهایی که کیسه فتوت خودشان را به روی ستمدیدگان باز کردند از همت مردانه آنها سپاسگزاری می‌کنم از کمک‌هایی که آن مرد آذربایجانی آقای دریانی کردند به نام نمایندگان آذربایجان تشکر و سپاسگزاری می‌نمایم (صحیح است) عرایضم را خاتمه می‌دهم دوام عمر و بقای سلطنت اعلیحضرت محمدرضاشاه پهلوی را که در این موقع که دست از معالجه و استراحت بر کشیده برای رسیدگی به دردهای مردم و برای شرکت در این عزای ملی از اقصی نقاط دنیا به طرف ایران حرکت فرمودند و بلافاصله برای رسیدگی به دردهای بیچارگان به طرف شمال تشریف‌فرما شدند دوام عمر و بقای ذات این شاهنشاه محبوب راز درگاه خداوندی خواستارم. (احسنت)
رئیس- آقای پرفسور اعلم.
پرفسور اعلم- عرایض بنده در همین زمینه است که همکار محترم آقای دیهیم بیان فرمودند و خوب ایشان حق مطلب را ادا کردند بنده دیگر زیاد عرضی ندارم فقط می‌خواهم در این موقعی که این قاجعه روی داده و ما عزادار هستیم از تمام آنهایی که نسبت به این فاجعه ابراز همدردی کرده‌اند و به ما کمک کرده‌اند چه از مردم ایران و چه از دوستان خارجی و ممالک خارجی تشکر کنم (صحیح است) در این فاجعه ثابت شد که در ایرانی بسیار حس همدردی زیاد است و واقعاً ثابت کرد بدون این که تقاضایی بشود فردفرد ایرانی نسبت به هموطنانشان کمک می‌کنند و چنانچه آقایان در روزنامه‌ها مشاهده می‌فرمایند در طبق اخلاص گذاشته و تقدیم کردند و باز هم آنچه که از دست‌شان بر آید چه فقیر و چه غنی کمک خواهند کرد و در این مصیبت شریکند، در این موقع که اعلیحضرت همایونی تشریف‌فرما شدند یک بار دیگر ثابت شد که شاهنشاه همیشه معالجه خود و حس خوددوستی را فدای غم ملت می‌کنند و همیشه شریک غم ملت‌شان هستند، چون من طبیب هستم می‌دانم که شاهنشاه احتیاج به استراحت داشتند و چقدر این استراحت لازم بود (صحیح است) با وجود این استراحت را قطع فرمودند و به محض این که اطلاع از این فاجعه پیدا کردند بلافاصله به صوب وطنشان حرکت کردند و همچنین یک بار دیگر هم ثابت شد که چقدر مردم ایران نسبت به شاهنشاه‌شان علاقه دارند برای این که آن طور که در همین دو روزه دیده شد بالاترین مرهمی که به جراحت وارده گذاشته شد همین حضور شاهنشاه در وطنشان بود (احسنت).
رئیس- آقای پردلی.
پردلی- در آن جلسه می‌خواستم عریضی حضور آقایان بکنم چون وقتم تمام شد موفق نشدم، حالا در این جلسه از یکی از آقایان خواهش کردم وقتشان را به بنده بدهند، بنده از این پیش آمد زلزله‌ای که حادث شده خیلی متأثرم ولی ما همیشه عزاداریم برای این که هر روز زندگانی هموطنان ما تنگ‌تر می‌شود و گرفتار مصیبت هستند، آقایان پادشاه ما وقتش را مالش را جوانیش را برای آسایش ملت می‌خواهند برای ترقی مملکت می‌خواهند دولت هم بایستی منویات شاهنشاه را که به صلاح ملت ماست انجام بدهد، آقایان نمایندگان شما نمایندگان سیستان هستید از این جهت سیستانی‌ها این حق را به خودشان می‌دهند که چند دقیقه دیگر فکر آقایان را متوجه گرفتاری و بدبختی خودشان بکنند. آن روز آقای معاون وزارت بهداری گفتند لیست ۷۰ نفری از پزشکان تهیه شده می‌روند به خارج در صورتی که می‌گویند این لیست در دولت سابق تهیه شده تا حالا در حدود ۲۰ نفر یا کمتر یا بیشتر کسی رفته یا نرفته نمی‌دانم ولی ما می‌بینیم که از اطبای مرکز احدی به خارج فرستاده نشده تا این احتیاجاتی که شهرستان‌ها دارند برآورده نشود سیصد نفر جراح و ماما و دندان‌پزشک و اینها توی تهران هستند که شاید بیشتر از نصف‌شان هم در تهران احتیاج به وجودشان نباشد، اما وزارت بهداری کمترین توجهی به این قسمت‌ها ندارد، می‌گویند در سال ۵۰۰ نفر ۴۰۰ نفر طبیب از دانشکده پزشکی فارغ‌التحصیل می‌شوند، آخر این دولت برای چیست؟ برای تربیت دادن و تأمین احتیاجات مردم است پول دارد بدهد ندارند به زور بفرستد در دلت سابق قرار شد ۶ میلیون ریال برای اضافه حقوق پزشک‌ها داده بشود که بروند به شهرستان‌ها اما بعد از رفتن آن دولت این پول را وزارت بهداری گرفته و به مخارجی که منظور نظر نبوده رسانیده، آقایان من نمی‌گویم که در هیچ جا پزشک و دندان‌پزشک نباشد و همه را بفرستند به سیستان من می‌گویم ظلم بالسویه باشد یک بار بیایید و هر چه جراح و دندان‌پزشک و ماما دارید به نسبت تقسیم کنید اگر به شهرستان زابل یک نفر رسید همان یک نفر را بفرستید همان ۱ نفر ماما و یا جراح را بفرستید، این اختیارات را وزارت بهداری دارد می‌تواند عمل کند اما چرا نمی‌کند؟ من نمی‌دانم من این را ظلم می‌دانم اگر این عمل خلاف را می‌کنند من از مقام ریاست می‌خواهم که این قضیه تعقیب شود به کرمان و بلوچستان اکیپ می‌فرستند برای تزریق سرم ضدسل ولی به زابل نمی‌فرستند در صورتی که این اکیپی که برای واکسینه سل باید به زابل برود نمی‌رود و حال آن که در زابل دهات فاصله‌اش با هم کم است نسبت به جاهای دیگر ده فرسخ و بیست فرسخ نیست هزینه این کار کم می‌شود و پنج روزه این کار تمام می‌شود این وضعیت بهداری ما است و مردم صدی ده مسلولند باید ما از این عمل هم محروم باشیم؟ اما وضعیت راه ما چطور است؟ وزارت راه یک پل موقتی در قبل از شهریور در یک رودخانه‌ای که ۷۰ کیلومتری شهر زابل است به اسم نهراب ساخت که در دو ماه ساخته شد با حداقل هزینه و سال‌ها استفاده کردیم بعدها که آن پل خراب شده آن چوب‌هایی که کوبیده شده هنوز آب نتوانسته آنها را بکند و قدرت ندارد خراب کند در همان محل آن پل موقتی را می‌خواهند بسازند آقایان هر چه فکر کنید ساختمان آن طول می‌کشد و اگر هم ساخته بشود ناقص است زورش کم است مسئولیت این کارها با کیست؟ مگر این پول از ملت ایران نیست این چه قانونی است که ما پول بدهیم و آن وقت به هر صورتی که می‌خواهند خرج بکنند و دولت هر چه می‌خواهد بگوید آقایان می‌گویند کشتی فرستاده‌ایم در صورتی
که به یک رودخانه دیگری فرستاده‌اند با دو متخصص با موتور معلوم نیست چقدر هزینه و پول خارج شده حالا که کشتی رفته به آنجا موتور کار نمی‌کند آخر این موتور سالم هست پا نیست موتور سالم رفته اینها خرج‌تراشی است اینها چه صورتی دارد آقای ذوالفقاری مسئول این کار کیست؟ وزارت راه می‌گوید پول داده شده برای تعمیر راه اما چون مردم می‌خواستند نظارت کنند که این پول حیف و میل نشود موافقت نکردند می‌گویم پولی که به وسیله اداره راه زاهدان، زابل خرج می‌شود صورت بدهید که نظارت شود ندادند گفتم این پول حیف و میل می‌شود من این موضوع را گفتم به ایشان ایشان گفتند که همچو چیزی نیست، آقایان بنا بود پل اساسی برای زابل بسازند آقای معاون وزارت راه جواب می‌دهند که آقای وزیر چه می‌گویند شما راه دیگری دارید کدام راه؟ راهی را که آقای معاون وزارت راه نشان می‌دهند توی ریگزارها و بیابان‌ها و لوت است و ۱۶ فرسخ در این قسمت می‌خواهند راه بسازند، آقا این وضعیت نیست تا حالا وزارت راه یک سیر خاک از آنجا بر نداشته آقایان چاره‌ای نداریم سؤال می‌کنم جواب سؤال هم آن بود که جناب آقای دکتر مشیر فاطمی فرمودند که بایستی خودشان بروند راه اصفهان را بسازند آن هم جواب سؤال بود، برویم در قسمت سازمان برنامه، آقایان برای یک مأمور که با طیاره سازمان برنامه مأمورش را بفرستد که یک روز برود و برگردد چهار ماه به تأخیر انداخته از دست ما چه کاری ساخته است ما این پول را دو دستی تقدیم می‌کنیم اگر یک سال دیگر دو سال دیگر سازمان برنامه کار ما را به تأخیر انداخت برق ما را درست نکرد کی مسئولیت دارد؟ چه ضامن اجرایی هست آقایان؟ کی از او مسئولیت می‌خواهد؟ برای این که پول دست خودش است عضو و معاونش خودش از کسی حرف گوش نمی‌کند، آقایان کشاورزی خالصه آبیاری دامپزشکی گرفتن پول سرکله خرج پول‌ها اینها همه رئیس کشاورزی است و دولت داد می‌زند می‌گوید بایستی قدرت داشته باشیم قدرت همین است آیا از همین‌ها چه استفاده‌ای می‌کند؟
آقایان- این رئیس کشاورزی چند میلیون ریال سوء استفاده کرده در نتیجه مردم خرده مالک که در دوره اعلیحضرت فقید به آنها زمین داده شده است اینها همه جلای وطن کرده‌اند و آن وقت زمین‌هایی که باید به خورده مالکین برسد نمی‌دهند برای این که این عده مالک همدست نشوند یک فرد ضعیف چه می‌تواند بکند؟ دستش به کجا می‌رسد؟ هیچ کس به حرفش نمی‌رسد تکلیفش معلوم است، این آقای رئیس کشاورزی سال‌ها در آنجا ماند با آن باندی که در مرکز دارد، دست داشته چون خودش به تنهایی نمی‌تواند دزدی بکند، الآن شنیده‌ام که یک نفر از باندها که در مرکز بوده از وزارت کشاورزی رفته، این آقا آن قدر آنجا ماند وظیفه‌اش را انجام نداد تا موقعی که سیل آمد و مردم گرفتار شدند و عصبانی شدند می‌خواست فرار کند مردم آمدند توی خیابان‌ها جلوش را گرفتند با این وضعیت قدرت امروزی، مردم این قدر عصبانی شده بودند، این قدر ناراحت شده بودند که این کار را کردند چون خودشان را در خطر دیده بودند کسی که نان ندارد جان ندارد آن وقت آقایان از بس دزدی کرده، پاسبان باید شب و روز در خانه‌اش باشد از مردم می‌ترسد، از دولت نمی‌ترسد کسی نیست برود رسیدگی کند برای این که بدون مسئولیت و بدون مجازات است و کسی نیست که او را مجازات کند از این دزدی‌ها ما جان‌مان به لب رسیده من نمی‌گویم که این دولت تمام کارش را بگذارد این کار را انجام بدهد ولی بالاخره باید رسیدگی کند، شکایت زیاد می‌رسد، الآن شکایات زیادی به بنده رسیده من نمی‌دانم یک جا بدهم زیرا بعد از مدت‌ها معطلی بر می‌دارند جواب نامناسبی می‌دهند که اصلاً درست نیست طبق گزارش رئیس آنجا جواب می‌دهند هر چه بگوییم این گزارش‌ها درست نیست می‌گویند جواب باید برسد، باید برای یک نامه دو سال صبر کرد آخرش هم به نتیجه نمی‌رسد، بنده آقایان یک پیشنهادی دارم وقت آن رسیده به این سرباز فداکار سرلشگر بختیار اجازه داده بشود که این دزدهای داخلی را هم قلع و قمع بکند مفتش محرمانه بفرستند به ولایات بروند این دزدها را کامیون کامیون بار بکنند بفرستند به جزیره قشم بعد بروند توی وزارتخانه‌ها این دزدها را بگیرند نگذارند آنها شب توی خانه‌شان برگردند آقایان هزار نفر را فدای مملکت بکنید، مملکت به یک صورت غریبی در آمده من یک سیستانی هستم، دچار این مشکلات هستم، آنهایی مشکلات را می‌دانند که دچار بوده‌اند دیگر من چه عرضی بکنم، اصلاً فایده‌ای هم ندارد. رئیس- آقای ارسلان خلعتبری.
ارسلان خلعتبری- کمک‌های مادی و معنوی دولت مخصوصاً جمعیت شیر و خورشید سرخ قطع دارم مورد تقدیر نمایندگان محترم قرار دارد (صحیح است)
و این نمونه این است که در کشور مردمی هستند فداکار و خیرخواه که بلاعوض و محض رضای خدا و بشردوستی خدمت می‌کنند و معلوم می‌شود لیاقت و استعداد و توانایی کار هم در مملکت هست که این عده به این خوبی خدمت خودشان را انجام می‌دهند بنده می‌خواهم عرض بکنم که این واقعاً یک نمونه‌ای باید بشود که تحقیق بکنیم که چطور شده که یک عده‌ای این طور خوب انجام وظیفه می‌کنند و در جاهای دیگر عده‌ای انجام وظیفه نمی‌کنند (یکی از نمایندگان- یک دینار هم حقوق نمی‌گیرند) بنده با کمال اطمینان از طرف مردم مازندران عرض می‌کنم که تشریف‌فرمایی اعلیحضرت همایون شاهنشاهی به مازندران بزرگ‌ترین تسلیت خاطر برای مردم آنجا است و من قطع دارم که مردم مازندران با دیدن پادشاه عظیم‌الشأن خودشان از ماتم و از مصیبت بیرون خواهند آمد بنده بیش از این نمی‌خواهم چیزی عرض کنم برای این که ساده‌ترین مطلب همین است که عرض کردم برای این که مردم مملکت شاه را دوست دارند وقتی شاه مملکت را در غم و غصه خوشان شریک می‌بینند غم و غصه را فراموش می‌کنند اما برای اطلاع نمایندگان محترم عرض می‌کنم دیروز در جمعیت شیر و خورشید سرخ یک جلسه‌ای تشکیل شد که راه‌های عملی برای استفاده از ده میلیون تومان اعتباری که مجلس تصویب فرموده ارائه بشود و مورد بحث واقع شد بنده آنجا حضور داشتم مخصوصاً همکار محترم ما جناب آقای دکتر نفیسی هم در آنجا تشریف داشتند، دیروز چند فقره تصمیم عملی و مفید گرفته شد و بنده امیدوار هستم که با اجرای این تصمیمات جمعیت شیر و خورشید سرخ و جمعیت آسیب دیدگان موفق بشوند که نبات شخص اول مملکت، اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و دولت و نمایندگان محترم مجلسین را اجرا کنند و همان طوری که اعتبار تصویب شد این اعتبار هم به مصرف صحیح برسد، بنده اطمینان دارم که با آن راهی که آقایان می‌روند می‌توانند جبران خسارت بکنند و فقط تذکری که به آقای وزیر دارایی که تشریف دارند دارم این ست که به شهرهای مازندران آسیب زیاد رسیده است مخصوصاً در آمل هشتاد درصد خانه‌ها دیگر قابل استفاده نیست همین طور شهر بابل و شهر شاهی بنابراین به مردم شهرنشین هم باید کمک بشود و تنها طریق کمک به مردم شهرنشین وام دادن به مردم است برای ساختن خانه‌های خراب شده و پس گرفتن وام در مدت پنج، شش سال همین قدر چند سال باشد که مردم فرصت بکنند جبران خسارات خود را بکنند. چون مردم متوسط، مردمی که دارای وضعیتی هستند می‌توانند خانه‌های خودشان را مجدداً بسازند ولی در شرایط فعلی محتاج به کمک هستند بنابراین آقای وزیر دارایی خواهش می‌کنم که جناب عالی و همچنین آقای ذوالفقاری که در مجلس تشریف دارید از طرف بنده و نمایندگان محترم توصیه بکنند به دولت که اعتباری در اختیار بانک رهنی از سرمایه‌هایی که طلبکار است و دولت بر عهده دارد بپردازد. اقلاً پنج میلیون، ده میلیون تومان بدهند که به مردم شهرنشین مازندران وام بدهند که بلافاصله در شهرهای مازندران مردم بتوانند خانه بسازند والا در شرایط مالی فعلی برای مردم ساختن خانه امکان ندارد و اگر این کار هم دنبال بشود به نظر بنده دیگر نگرانی نیست بنده از لحاظ وظیفه لازم دانستم عرض کنم، در مازندران بنده دیدم و مخصوصاً در رامسر که مؤسسات سازمان خدمات اجتماعی شاهنشاهی هم به مردم خدمت می‌کند، بنده وظیفه خودم می‌دانم که از اینجا از سازمان خدمات اجتماعی شاهشاهی مخصوصاً در آن قسمت‌ها در مازندران در رامسر اظهار تشکر بکنم که صمیمانه و صادقانه به مردم کمک می‌کنند، مطلب آخری که باید عرض کنم موضوع کشت خشخاش است، نظر آقایان هست دولت گذشته، دولت جناب آقای علا تریاک به نظر بنده و نظر تمام اشخاص و آقایانی که واقعاً بی‌غرضانه قضاوت می‌کنند لازم می‌دانم از شخص دکتر صالح وزیری که الآن وزیر نیست و در این کار صمیمیت به خرج داد اظهار قدردانی بکنم، دلیل بنده هم گزارشی است که در روزنامه اطلاعات درج شد، کمیسیون مواد مخدره سازمان ملل متحد رسماً در گزارش خود از اقدامات دولت ایران سپاسگذاری کرده و دولت و ملت ایران را از لحاظ مبارزه با تریاک و مواد مخدره یک ملت قهرمان معرفی کرده و این برای ما اسباب افتخار است معلوم شد ما ایرانی‌ها در مسائلی که تصمیم می‌گیریم این طور صحیح انجام وظیفه می‌کنیم و مردم ایران شاید دچار هزار میلیون تومان خسارت در این کار شدند دولت ایران شاید سالی چندین میلیون تومان منافع دولت را از دست داده است بنده می‌دانم کشاورزانی که در امر کشاورزی تریاک وارد بودند هر کدام سالی چندین هزار تومان حداقل درآمد داشتند یک قسمت غرب ایران (غضنفری- مخصوصاً لرستان) و قست خراسان که بنده می‌دانم زراعت تریاک داشتند و قسمت جنوب مردم فداکاری کردند و از این درآمد صرف‌نظر کردند (صحیح است) ولی تصمیم گرفته شد برای جبران این زراعت اقدامی بشود بنده از بانک کشاورزی تحقیق کردم معلوم شد کمکی که بانک کشاورزی به این قبیل زارعین می‌تواند بکند عبارت است از هر نفری سیصد ریال سی تومان توجه بفرمایید یعنی ثلث قیمت گوسفند یعنی نصف قیمت یک بز، توجه بفرمایید عمل دولت و ملت ایران این طور مورد ستایش بین‌المللی قرار گرفته و مردم ایران آن طور فداکاری کردند البته عمل مثبت دولت مفید و مؤثر بود وزیر بهداری وقت
هم کمک کرد ولی اگر مردم همکاری نمی‌کردند دولت در این کار وسیله کنترل و نظارت نداشت تا پنجاه سال دیگر هم این تشکیلات نمی‌توانست نظارت بکند برای این که به همین دکه‌های کوچکی که در تهران هست نمی‌تواند نظارت کند پس فداکاری مردم منتهی به خسارت مردم شده این را باید دنیا و ممالک دیگر بدانند که ملت ایران برای اجرای تصمیم خودش فداکاری کرد و باید دولت برنامه‌های تنظیم کند که برای مردمی که این طور فداکاری کردند کاری کند که این فداکاری جبران شود عرض آخرم با جناب آقای ناصر ذوالفقاری است وآن این است که در فصل تابستان عده‌ای از این کافه‌ها و مهمانخانه‌ها و رستوران‌ها از این بلندگوها سوء استفاده می‌کنند این بلندگوها را نصب می‌کنند در جلو رستوران‌ها در معابر در جلو منازل مردم اسباب مزاحمت مردم است و از مردم سلب آسایش می‌کند بنده به آقای رئیس شهربانی تذکر دادم و ایشان دستور اکید دادند و در مورد کافه‌های شمیران هم این دستور اجرا شد ولی اینجا باید عرض کنم که باید مراقبت بشود که اشخاص نتوانند به ضرر مردم استفاده کنند و خود مردم باید وجدان داشته باشند و وجدان‌شان اجازه ندهد برای یک ساعت خوشی یا برای منفعت شخصی سلب آسایش از مردم دیگر بکنند این است که بنده باز هم استدعا می‌کنم جنابعالی تذکر بدهید که شهربانی مراقبت خودش را دنبال کند که اشخاص نتوانند سوء استفاده کنند (احسنت)
۵- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای وزیر فرهنگ
رئیس- وارد دستور می‌شویم. آقای وزیر فرهنگ.
وزیر فرهنگ (دکتر مهران)- دو لایحه است که تقدیم می‌کنم یکی مربوط است به استخدام معلمین خارجی برای تکمیل کادر دانشکده‌های شهرستان‌ها و یکی دیگر لایحه‌ای مربوط به استخدام آموزگاران پیمانی و شرایط این که آنها بعد از چند مدت خدمت در صورتی که از عهده انجام خدمت به خوبی بر بیایند اینها را در کادر رسمی وارد کنیم (یکی از نمایندگان- بسیار کار خوبی است) هر دو لایحه را تقدیم مقام ریاست می‌کنم و تقاضای تصویب می‌کنم.
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط فرستاده می‌شود.
۶- اخذ رأی و تصویب لایحه یکصد میلیون ریال اعتبار کمک به زلزله‌زدگان شمال
رئیس- لایحه اعتبار کمک به زلزله‌زدگان از مجلس سنا رسیده است باید رأی گرفت نامه مجلس سنا قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی لایحه شماره۷۱۳۶-۱۶/۷/۳۶ دولت برای کمک به آسیب‌دیدگان زلزله شمال که طی مرقومه شماره ۱۰۱۱۱-۱۹/۱۱/۱۳۳۶ مجلس شورای ملی به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز پنجشنبه بیستم تیرماه ۱۳۳۶ عینا به تصویب مجلس سنا رسید اینک مراتب برای استحضار عالی و تصویب نهایی مجلس شورای ملی اعلام می‌شود.
رئیس مجلس سنا- محسن صدر
رئیس- چون لایحه‌ای مالی است با ورقه رأی گرفته می‌شود. (اسامی آقایان نمایندگان به ترتیب زیر توسط آقای جلیلوند (منشی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد)
آقایان: اقبال- دکتر عدل- پرفسور اعلم- عماد تربتی- دکتر اسدی- مهندس شسبانی- سرلشگر- کیکاوسی- ابتهاج- دکتر مشیر فاطمی- شادمان- عزیز- اعظم زنگنه- مهندس سعید هدایت- محمودی- ظفر- مهندس فروهر- عباسی- غضنفری- دکتر سید امامی- دکتر وکیل- دکتر حسن افشار- قوام- صفاری- پردلی- ساگینیان- دکتر شفیع امین- موسوی- دکتر فریدون افشار- مهندش دهستانی- مهندس بهبهودی- صدرزاده- علامه- وحیدی- بیات ماکو- دکتر دیبا- امیررستم بختیار- تیمورتاش- افخمی مجید ابراهیمی- محسن اکبر- دولتشاهی- مهندس فروغی- رامبد- توماج- مشایخی- سرتیپ- شیبانی- مهران- دکتر نفیسی- محمود ذوالفقاری- سعید مهدوی- مشار- قائم مقامی- کدیور- دادگر- شادلو- یارافشار- آقایان- دکتر بینا- فخر طباطبائی- بهبهانی- دکتر شاهکار- دکتر عمید- خلعتبری- دکتر رضائی- دکتر جهانشاهی- هدی دیهیم- امیرنصرت اسکندری- حکیمی- عرب شیبانی- دکتر پیرنیا- محسن مرآت- اسفندیاری- دشتی- دکتر اصلان افشار- گیو- فرود- اخوان- بوشهری- سلطانی- جلیلوند-سعیدی. (آراء مأخوذه شماره شد و ۷۷ ورقه سفید موافق شمرده شد).
رئیس- اعتبار زلزله‌زدگان با ۷۷ رأی تصویب شد.
اسامی موافقین- آقایان: عماد تربتی- دکتر جهانشاهی- عزیز- اعظم زنگنه- شادمان- دکتر عمید ابتهاج- دکتر پیرنیا- اقبال- باقر بوشهری- دکتر اسدی- جلیلوند- بهبهانی- دکتر حسن افشار- یار افشار- مشایخی- تیمورتاش- فخر طباطبائی- هدی- فیلکس آقایان- سعیدی- فرود- بهادری- مهندس هدایت- علامه- وحیدی- عباسی- دکتر دیبا- بیات ماکو- مهندس فروهر- کدیور- اخوان- دولتشاهی- دشتی- پرفسور اعلم- پردلی- خلعتبری- مهندس شیبانی- مهندس سلطانی- حکیمی- دیهیم- مجید ابراهیمی- مهندس فروغی- دکتر فریدون افشار- موسوی- اسکندری- امیربختیار افخمی- دکتر عدل- دکتر شاهکار- دکتر امین- اکبر غضنفری- قائم مقام- مشار- دکتر رضائی- شادلو- دکتر سید امامی- مرات اسفندیاری- دادگر- مهدوی- توماج- محمود ذوالفقاری- دکتر نفیسی- دکتر بینا- دکتر امیرارصلان افشار- مهندس ظفر- صدرزاده- قوام- ساگینیان- محمودی- شیبانی- کیکاوسی- صفاری- مهندس دهستانی- دکتر وکیل- گیو- مهران- عرب شیبانی- رامبد.
۷- اخذ رأی و تصویب چهار میلیون ریال اعتبار جهت انتخابات مجلس سنا
رئیس- یک لایحه دیگری است مربوط به اعتبار انتخالات مجلس سنا که رسیده باید رأی گرفت نامه مجلس سنا قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد) ریاست محترم مجلس شورای ملی لایحه شماره ۲۵۱۰۱۳ ر ۱ ر ۳۶ دولت راجع‌به اجازه پرداخت چهار میلیون ریال اعتبار هزینه انتخابات سه ساله دوم دوره مجلس سنا که طبق مرقومه شماره ۴۷۸۰۷ ر ۴ ر ۳۶ از مجلس شورای ملی به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه فوق‌العاده روز چهارشنبه نوزدهم تیرماه یک هزار و سیصد و سی و شش با مختصر اصلاح و افزودن یک تبصره به ماده واحده به تصویب رسید. اینک یک نسخه از لایحه مصوبه فوق برای استحضار عالی و تصویب نهایی مجلس شورای ملی به ضمیمه ایفاد می‌شود.
رئیس مجلس سنا- محسن صدر
لایحه قانونی راجع به اجازه پرداخت چهار میلیون ریال اعتبار هزینه انتخابات سه ساله دوم دوره دوم مجلس سنا.
ماده واحده- به وزارت دارایی اجازه می‌شود از محل درآمد عمومی کشور مبلغ چهار میلیون ریال اعتبار جهت مخارج انتخابات سه ساله دوم دوره دوم مجلس سنا در اختیار وزارت کشور بگذراند که با رعایت مقررات به مصرف برسانند.
تبصره- پرداخت هیچ نوع هزینه غیر از آنچه که مربوط به انتخابات است از محل اعتبار فوق مجاز نیست.
رئیس- این تبصره‌ای که قرائت شد در مجلس سنا علاوه کرده‌اند حالا یک مرتبه دیگر هم قرائت می‌شود که آقایان درست توجه کنند (به شرح زیر مجدداً قرائت شد).
تبصره- پرداخت، هیچ نوع هزینه غیر از آنچه که مربوط به انتخابات است از محل اعتبار فوق مجاز نیست. (جمعی از نمایندگان- خوب است- صحیح است)
رئیس- رأی گرفته می‌شود به این لایحه با ورقه آقایان موافقین ورقه سفید می‌دهند. (اسامی آقایان نمایندگان به ترتیب زیر توسط آقای جلیلوند (منشی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد)
آقایان: اقبال- قوام- پرفسور اعلم- دکتر بینا- دکتر عدل- عماد تربتی- صفاری- مهندس شیبانی- سرلشگر- کیکاوسی- دکتر رضائی- تیمورتاش- ابتهاج- دکتر مشیر فاطمی- مشار- قائم مقامی- مهندس هدایت- محمودی- ظفر- عباسی- غضنفری- دکتر وکیل- دکتر حسن افشار- پردلی- ساگینیان- هدی- دکتر شفیع امین- دکتر فریدون افشار- پرویز یارافشار- صدرزاده- علامه وحیدی- بیات ماکو- دکتر دیبا- امیررستم بختیار- مهندس فروهر- مهندس فروغی- دولتشاهی- دکتر عمید- فخر طباطبائی- رامبد- توماج- سرتیپ شیبانی- مهران- دکتر نفیسی- مشایخی- دکتر سید امامی- سعید مهدوی- کدیور- شادلو- دهستانی- دادگر- دکتر اسدی- آقایان- دکتر اصلان افشار- مهندس بهبهودی- دکتر شاهکار- ارسلان- خلعتبری- دیهیم- امیرنصرت اسکندری- حکیمی- مجید ابراهیمی- دکتر پیرنیا- عرب شیبانی- موسوی- محسن مرآت- اسفندیاری- محسن اکبر- دشتی- گیو- فرود- اخوان- افخمی- محمود ذوالفقاری- مرتضی حکمت- باقر بوشهری- مهندس سلطانی- جلیلوند- سعیدی- دکتر جهانشاهی. (آراء مأخوذه شماره شده ۷۲ ورقه موافق و سه ورقه سفید بی‌اسم شماره شد).
رئیس- اعتبار انتخابات مجلس سنا با ۷۲ رأی موافق به تصویب رسید.
اسامی موافقین- آقایان: دکتر نفیسی و بیات ماکو- دکتر دیبا- یارافشار- فخر طباطبائی- مهندس ظفر- مهران غضنفری- پردلی- مهندس فروغی- دکتر شاهکار- هدی دولتشاهی- مهدوی- شادلو- دکتر سید امامی- دکتر جهانشاهی- دکتر مشیر فاطمی- دکتر عمید- باقر بوشهری- موسوی- مهندس بهبهودی- مشایخی- تیمورتاش- فلیکس آقایان- جلیلوند- دکتر پیرنیا- فرود- علامه- وحیدی- مرتضی حکمت- عماد تربتی- مهندس دهستانی- دکتر حسن افشار- مهندس هدایت- اخوان- ابتهاج- محمودی- صفاری- توماج- گیو- شیبانی- دکتر امین صدرزاده- مهندس فروهر- دکتر وکیل- دیهیم- دکتر اسدی- قوام- ذوالفقاری- خلعتبری- دکتر فریدون افشار- قائم مقام- مشار- مجید ابراهیمی- عرب شیبانی
اکبر- سعیدی- ساگینیان- اقبال- رامبد- دادگر- عباسی- دکتر امیراصلان افشار- رستم امیربختیار- مهندس سلطانی- دشتی- مرآت اسفندیاری- حکیمی- کدیور- کیکاوسی- دکتر رضائی- دکتر عدل- افخمی.
ورقه سفید بی‌اسم علامت امتناع سه برگ ۸ اخذ رأی و تصویب لایحه اصلاحی سنا راجع‌به مقررات اعزام محصلین ایرانی به خارجه.
رئیس- لایحه‌ای است راجع‌به اعزام محصلین به خارجه از مجلس سنا رسیده که قرائت می‌شود یک اصلاحات عبارتی کرده‌اند که اهمیت ندارد ولی یک ماده علاوه کرده‌اند که ماده ۷ باشد توجه بفرمایید قرائت می‌شود (به شرح زیرقرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی لایحه شماره ۴۳۹۳۹ ۱ ر ۱۲ ر ۳۵ مربوط به دانشجویان ایرانی در خارجه که طی مرقومه شماره ۶۶۷۸۳ ر ۲ ر ۱۳۳۶ مجلس شورای ملی برای تصویب مجلس سنا ارسال و در جلسه روز هشتم خردادماه ۱۳۳۶ مجلس سنا یک فوریت آن به تصویب رسیده بود در جلسه روز شنبه پانزدهم تیرماه یکهزار و سیصد و سی و شش با اصلاحاتی به تصویب مجلس سنا رسیده است. اینک یک نسخه از لایحه مصوبه فوق برای استحضار عالی و تصویب مجلس شورای ملی به ضمیمه ایفاد می‌شود.
رئیس مجلس سنا- محسن صدر
رئیس- متن لایحه که به تصویب مجلس سنا رسیده قرائت می‌شود (به شرح آتی خوانده شد)
ماده ۱- از تاریخ تصویب این قانون اعزام محصل به خارجه با کمک مالی دولت از طریق مسابقه خواهد بود مخارج تحصیل و اعاشه محصلین از امتیاز مصوب بودجه وزارت فرهنگ پرداخت می‌شود این محصلین باید حداقل دارای گواهی‌نامه دوره کامل متوسطه (اعم از دبیرستان یا مدارس متوسطه حرفهای و فنی و کشاورزی) بوده و زبان کشوری را که در آن تحصیل خواهند نمود به قدر کافی بدانند و به علاوه نباید سن آنان از ۲۳ سال متجاوز باشد، در تعیین عده و رشته‌های تحصیلی به احتیاجات کشور بایدتوجه گردد و تحصیلات پزشکی و رشته‌های مختلف فنی و کشاورزی و علوم تعلیم و تربیت مقدم قرار داده شود.
تبصره ۱- در هر سال دانشجوی رتبه اول هر دانشکده در مرکز و شهرستان‌ها و دانشجوی رتبه اول دانشسرای عالی و هنرسرای عالی بدون مسابقه و رعایت شرایط سنی به هزینه دولت به خارجه اعزام می‌شوند عده این دانشجویان از هر دانشکده یک نفر و از هر یک از دانشسرای عالی و هنرسرای عالی یک نفر خواهد بود در دانشسرای عالی و دانشکده‌هایی که رشته‌های تحصیلی متعدد دارند انتخاب یک نفر از مابین فارغ‌التحصیلان رتبه اول رشته‌های مختلف با تصویب شورای دانشکده یا دانشسرای عالی و به معرفی رئیس دانشگاه خواهد بود.
تبصره ۲- محصلینی که طبق این ماده و تبصره فوق و همچنین مواد دیگر این قانون از کمک دولت استفاده می‌کنند باید متعهد شوند که پس از تکمیل تحصیلات لااقل به اندازه مدتی که از کمک دولت استفاده کرده‌اند در کشور ایران به کار بپردازند.
ماده ۲- به محصلینی که در تاریخ تصویب این قانون در خارجه به تحصیل اشتغال داشته و به آنان کمکی به عنوان تفاوت قیمت ارز تحصیلی می‌شود از این پس تا خاتمه تحصیلات کمک هزینه تحصیلی پرداخت خواهد شد و مقدار ارزی که به قیمت فروش بانک ملی از طرف اولیاء آنان حواله می‌شود و همچنین شرایط مدت و چگونگی استفاده از کمک هزینه طبق مقررات مصوب هیأت وزیران تعیین می‌شود به نحوی که میزان کمک هزینه و ارز مجموعاً برای اعاشه و حق تعلیم و همچنین جبران هزینه کتب و لوازم تحصیلی در کشوری که محصل مشغول تحصیل خواهد بود کافی باشد ولی به تدریج که این محصلین مراجعت و یا ترک تحصیل می‌نمایند اعتبارات مربوط به کمک‌هزینه آنها به مصرف اعزام محصلین طبق ماده یک خواهد رسید. کمک مذکور در این ماده به همان میزانی است که قبل از تصویب این قانون پرداخته می‌شده.
ماده ۳- به محصلینی که بخواهند به هزینه شخصی خود و بدون کمک مالی دولت برای تحصیل به خارجه بروند از طرف وزارت فرهنگ گذرنامه تحصیلی داده می‌شود، این قبیل محصلین در تمام مدتی که منظماً به تحصیل اشتغال دارند با اجازه وزارت فرهنگ از ارز به نرخ فروش بانک ملی به میزانی که هیأت وزیران تعیین می‌نماید، مقداری که اعاشه و خرج تحصیل محصل در کشور مربوطه تأمین گردد استفاده خواهند نمود.
تبصره- صدور گذرنامه تحصیلی و همچنین رسیدگی به وضع محصلین از لحاظ نظام وظیفه در وزارت فرهنگ انجام خواهد شد. گذرنامه تحصیلی و گواهی سرپرستی برای مراجعت محصلینی که برای ایام تعطیل به ایران می‌آیند کافی می‌باشد.
ماده ۴- به محصلینی که در تاریخ تصویب این قانون در خارجه مشغول تحصیل هستند در صورتی که دارای گذرنامه تحصیلی نباشد گذرنامه تحصیلی داده می‌شود به آن عده که در یکی از رشته‌های مندرجه در ماده یک به تحصیلات عالیه مشغول باشد به شرط وجود اعتبار و در صورت احراز صلاحیت اخلاقی و تحصیلی و احتیاج اولیای محصل به میزان مقرر در ماده ۲ کمک‌هزینه تحصیلی ممکن است پرداخت شود.
ماده ۵- وزارت فرهنگ مجاز است همه ساله تا میزان بیست درصد از عده‌ای را که طبق ماده یک اعزام می‌دارد از محصلین مشمول مواد ۲ و ۳ و ۴ انتخاب نماید. این محصلین بر طبق مقررات خاصی که به تصویب هیأت وزیران می‌رسد از میان بهترین محصلین ایرانی مقیم خارجه که از حیث اخلاق و تحصیلات صاحب امتیازات برجسته‌ای باشند انتخاب خواهند شد و در صورت تساوی شرایط کسانی که سابقه تحصیلی منظم بیشتر در خارجه دارند و بضاعت اولیاء آنها کمتر است مقدم می‌باشند.
ماده ۶- تمدید گذرنامه محصلین مقیم خارجه موکول به داشتن حسن‌اخلاق و تحصیل منظم می‌باشد وزارت فرهنگ می‌تواند از اولیاء محصلین در موقع اعزام آنان تعهدی در حدود هزینه وسایل مراجعت اخذ کند تا اگر از جهات اخلاقی و تحصلیی و موجبات رضامندی فراهم نکنند با استفاده از این تعهد آنها را به ایران دعوت دهد.
رئیس- به ماده‌ای که در مجلس سنا علاوه شده و ماده ۷ است آقایان توجه فرمایید.
ماده ۷- دولت موظف است از این تاریخ تا ده سال نقایص دانشکده‌های ایرانر رفع کند و از آن تاریخ اعزام دانشجو را به خرج دولت به کسانی که تحصیلات عالیه خود را در ایران به اتمام رسانده باشند محدود کند. (چند نفر از نمایندگان- خوب است).
ماده ۸- آیین‌نامه و مقررات اجرای این قانون به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
ماده ۹- قانون اعزام فارغ‌التحصیلان رتبه اول دانشکده‌ها و هنرسرای عالی به خارجه مصوب دی ماه ۱۳۳۳ و تبصره ۱۳ قانون متمم حقوق فرهنگیان مصوب آذز ماه ۱۳۳۳ و کلیه قوانینی که با مفاد این قانون مغایرت دارد، در قسمتی که مغایر است از تاریخ تصویب این قانون لغو می‌گردد. لایحه فوق در جلسه روز شنبه پانزدهم تیرماه یکهزار و سیصد و سی و شش شمسی به تصویب مجلس سنا رسیده است.
رئیس مجلس سنا- محسن صدر
رئیس- با ماده ۷ که در مجلس سنا الحاق شده رأی گرفته می‌شود به این قانون (صدرزاده- این قانون تغییرات دیگری نداشته است؟) عبارتی است چیز مهمی نیست. آقایانی که با این قانون موافقند قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. به دولت ابلاغ می‌شود.
۹-تعیین موقع جلسه بعد ختم جلسه
رئیس- همان طوری که در جلسه قبل هم متذکر شدم کارها در کمیسیون‌ها متراکم شده، الآن هم در دستور هیچ کار دیگری نداریم. این است که ناچارم مجلس را ختم کنم. تقاضا می‌کنم سعی بشود کمیسیون‌ها تشکیل بشود گزارش‌های لوایح زودتر تهیه شود که کاری که در دستور باشد و جلسه آتیه هم چون سه‌شنبه عید غدیر است روز پنجشنبه خواهد بود.
(مجلس ساعت ۱۱ و ده دقیقه ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت
سؤالات نمایندگان ریاست محترم مجلس شورای ملی
متمنی است دستور فرمایید به دولت اطلاع داده شود که آقایان وزراء مربوطه در موعد مقرر قانونی در مجلس حضور به هم رسانیده و به سؤالات زیر پاسخ دهند.
۱- جمع وجوهی که از سال ۱۳۲۵ تاکنون بابت صدی پنج اسفالت از بهاء ماشین‌های وارده به کشور (اعم از سواری و باری) دریافت گردیده چه مبلغ بوده و در چه محل‌هایی مصرف شده است.
۲- وجوهی که تاکنون به عنوان عوارض اسفالت از فروش نفت و بنزین (به قرار لیتری ۴۰ دینار) دریافت شده جمعاً چه مبلغ بوده و به چه مصرفی رسیده است؟ صورت ریز وجوه دریافتی و مصرفی مربوط و به هر دو سؤال فوق را به مجلس بیاورند.
مهندس اردبیلی- مقام محترم مجلس شورای ملی تقاضا دارم مقرر فرمایید سؤال ذیل برای دولت ارسال گردد که در مجلس جواب داده شود طبق اطلاعی که می‌رسد در بعضی از دانشکده‌های شهرستان‌ها اخذ شهریه‌ای که اغلب غیرمتناسب می‌باشد دستور داده شده است در حالی که در دانشگاه تهران تحصیل مجانی است؟ آیا این خبر صحت دارد یا خیر؟ در صورت صحت آیا چنین تبعیضی به نفع مملکت است؟ آیا باید به شهرستان‌ها به چشم دیگری غیر از مرکز نگریست؟
عمیدی نوری- ریاست محترم مجلس شورای ملی متمنی است مقرر فرمایید به آقای وزیر راه اطلاع داده شود که در موعد مقرر قانونی در مجلس حضور به هم رسانید. و به سؤالات پاسخ دهند.
۱- با اینکه آقای وزیر راه شفاهاً و کتباً وعده داده بودند که اسفالت راه‌های تبریز تاکستان به طول ۴۵۰ کیلومتر و تبریز بازرگان به طول ۳۰۰ کیلومتر به وسیله شرکت جان مولم از اول سال ۱۳۳۶ شروع خواهد شد علت این که تاکنون اسفالت راه‌های مورد شروع نگردیده با توجه به این که ۳ ماه از سال ۱۳۳۶ می‌گذرد و فصل ساختمانی در آذربایجان کوتاه می‌باشد چیست؟
۲- از لحاظ اهمیتی که اتمام فرودگاه تبریز که مدت ۸ سال است نیمه تمام مانده حائز می‌باشد آقای وزیر راه در سال گذشته اعلام داشتند که ساختمان فرودگاه مزبور را به مجرد مساعد شده فصل از اول سال ۳۶ شروع خواهند کرد. علت این که تاکنون شروع به تکمیل ساختمان فرودگاه تبریز نگردیده و در نتیجه مسافرین هواپیما دچار زحمت دائم می‌باشد چیست؟
مهندس اردبیلی- ریاست محترم مجلس شورای ملی متمنی است دستور فرمایند جناب آقای وزیر دارایی در موعد قانونی در مجلس حاضر شده به سئوال زیر پاسخ دهد. وزارت دارایی معلوم نماید با وجود این که جناب آقای نخست وزیر در مجلس و رادیو و مصاحبه جراید اعلام داشته مبلغ یکصد میلیون تومان به بانک کشاورزی داده شد آیا این مبلغ تا تاریخ این سئوال تماماً داده شده یا چه مبلغی تا حال داده‌اند. با تقدیم احترامات مهندس اردبیلی مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی خواهشمندم مقرر فرمایید سؤال ذیل برای دولت ارسال گردد که در مجلس جواب داده شود. با این که طبق قانون مصوب در سال گذشته دولت مکلف گردیده لایحه‌ای برای ترمیم مقرری کلیه بازنشستگان به مجلس بیاورد که از اشل شاغلین به خدمت استفاده نمایند دولت درباره این تکلیف قانونی چه کرده است.
عمیدی نوری- مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی تقاضا دارم مقرر فرمایید سئوال ذیل برای دولت ارسال گردد که در مجلس جواب داده شود. با وجود این که در مجلس هجدهم قانونی گذشت که دولت مکلف است در ظرف شش ماه برای احداث آسایشگاه‌ها در استان‌های ایران از جمله مازندران فکری کند اولاً دولت در اجرای این تکلیف قانونی چه کرده؟
ثانیاً درباره تخلف از قانون مسئولیت متوجه کیست؟ ثالثاً درباره احداث آسایشگاه مازندران که چند سال است گفتگوها شده و اراضی واقعه در گلندرود به وزارت بهداری انتقال یافته و پروژه آن تهیه شده دولت چه کرده است و بالاخره برای احداث آسایشگاه در مازندران چه قصدی دارد؟
عمیدی نوری- مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی مستدعی است دستور فرمایند وزارت راه در موقع مقرر برای جواب سؤال ذیل در مجلس حاضر شوند چه اتفاقی افتاده و چه پیش‌آمدی شده که دستور توقف اسفالت تتمه راه نجف‌آباد صادر شده است.
دکتر امیر نیرومند- مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی مستدعی است امر فرمایید سؤال زیر برای کفیل محترم وزارت دادگستری ارسال دارند که برای جواب در مجلس شورای ملی حاضر بشوند در دوره گذشته قانونی از مجلسین گذشت که وزارت دادگستری را مکلف نموده بود در نقاطی که دادگاه شهرستان آنجا در زمان حکومت مصدق‌السلطنه منحل شده مجدداً دادگاه شهرستان آنجاها را تشکیل بدهد در خیلی از نقاط کشور هم اجرا شده در شهرستان بم با این که وجود دادگاه شهرستان کمال ضرورت را دارد و متجاوز از هشت هزار پرونده در دادگاه آنجا راکد مانده تا به حال این قانون اجرا نشده است خواهشمندم علت عدم تشکیل و عدم اجرای این قانون را توضیح فرمایند.
سالار بهزادی- مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی تمنی دارم دستور فرمایند وزارت کشور در موقع مقرر برای جواب سؤال ذیل در مجلس حاضر شوند. چه شده که محل نصب کارخانه را در محلی که مهندسین عالی مقام کشور پیشنهاد کرده بودند (نزدیک راه‌آهن) و به آسانی آماده می‌شد انتخاب ننموده‌اند.
دکتر امیر نیرومند- مقام محترم مجلس شورای ملی مستدعی است مقرر فرمایند وزیر کشور در جلسه مجلس شورای ملی حاضر و به سؤال زیر جواب لازم را بدهند. آقای وزیر کشور طبق اطلاع در کمیسیون کشور اظهار داشته‌اند که ۷۰۰ میلیون ریال بنگاه عمران از محل صدی ده عایدات و قصبات نصف آن را اسراف کرده و نفله نموده و همچنین در شهرداری به جای چهار میلیون ریال پیش‌بینی شده بود و بعد مخارج آن را شانزده میلیون ریال به حساب آورده‌اند و در شهرداری یک کادر فنی به وجود آورده‌اند که کارهای مقاطعه‌کاری شهرداری را تشکیل می‌دهند که عده از اینها نمایندگان مجلس شورای ملی بوده‌اند.
۱- مقرر فرمایند معلوم دارند آمر و مباشر این نفله‌کاری‌ها چه شخص یا اشخاص بوده‌اند و پول‌ها به چه کسان داده و به چه منظور مصرف شده است و چرا تا به حال مورد تعقیب واقع نشده‌اند؟
۲- در شهرداری تهران چه مبلغ سوء استفاده شده و مورد تعقیب واقع شده‌اند؟ یا خیر؟
۳- اشخاصی که به عنوان کارشناس و مقاطعه‌کار در شهرداری بوده‌اند و نماینده مجلس شورای بوده‌اند جزو کدام شرکت و اسامی آنها را ذکر فرمایند.
سید جعفر بهبهانی- ریاست محترم مجلس شورای ملی تقاضا دارم امر فرمایید سؤال ذیل برای دولت ارسال گردد تا جواب آن در مجلس شورای ملی داده شود. چند سال است صحبت از احداث سد کرج می‌شود و حتی در زمستان سال ۱۳۳۳ هنگامی که عده‌ای از آقایان نمایندگان محترم مجلس هجدهم را جناب آقای مهندس طالقانی دعوت به تماشای تأسیسات مقدماتی آن نموده‌اند و همچنین در مصاحبه مطبوعاتی وعده داده بودند تا سه سال و نیم دیگر از آن برای مشروب ساختن پانزده هزار هکتار اراضی اطراف تهران و بیش از شصت هزار کیلو وات برق بهره‌برداری می‌شود در این صورت با وجود انقضای بیش از دو سال و نیم از این وعده چه اقدامی در این باره شده؟ چه اشکالاتی در کار است و چه مقدار تا به حال مخارج شده و عاقبت این کار چه می‌شود.
عمیدی نوری- ریاست محترم مجلس شورای ملی تقاضا دارم امر فرمایید سؤال ذیل برای دولت ارسال گردد تا جواب آن در مجلس شورای ملی داده شود. قریب یک سال است گفتگوهایی درباره احداث سد لار می‌شود و رئیس سازمان آب تهران مسافرت‌هایی در این باره به خارج از کشور نموده و ضمن مصاحبه‌ها و خبرهایی هم تجرای آن را قطعی تلقی کرده‌اند تا این که اخیراً شایع شد دولت با اجرای این نقشه مخالف است. تقاضا دارم جریان امر از هر حیث در مجلس شورای ملی توضیح داده شود که مردم بدانند حقیقت امر چیست؟ اولاً آیا ایجاد چنین سدی برای تهران و مازندران مفید است یا خیر؟ ثانیاً آیا هزینه آن در مدت معینی از درآمد آن استهلاک می‌شود یا نه؟
ثالثاً اگر چنین است علت مخالفت با این طرح برای چیست؟
عمیدی نوری- ریاست محترم مجلس شورای ملی تقاضا دارم به جناب آقای وزیر کشور برای جواب سؤال ذیل ابلاغ فرمایید در مجلس شورای ملی حاضر شوند. با علاقه و عجله‌ای که برای تصویب قانون مربوط به احداث جاده سوم به کار رفت و با وجود انقضا بیش از یک سال از تاریخ تصویب قانون که طبق تبصره ۴ آن نباید بیش از یک سال از تاریخ تصویب قانون تصرف اراضی فاصله پیدا کند تقاضا دارم تعیین فرمایید در حال حاضر اولاً تکلیف املاک واقع در مسیر جاده سوم چییست؟ و ثانیاً آخرین تصمیمی که وزارت کشور و شهرداری برای رفع سرگردانی مالکین مسیر جاده سوم اتخاذ نموده‌اند چیست ثالثاً با وجود انقضا مدت قانونی دولت چه اقدامی در این باره خواهد کرد؟
عمیدی نوری