مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ بهمن ۱۲۹۳ نشست ۱۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سوم | تصمیم‌های مجلس | درگاه انقلاب مشروطه |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سوم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ بهمن ۱۲۹۳ نشست ۱۰
جلسه ۱۰ صورت مشروح مجلس روزشنبه بیست وهشتم شهر ربیع الاول ۱۳۳۳
مجلس تقریبا یک ساعت ونیم قبل از غروب در تحت ریاست آقای موتمن الملک تشکیل وصورت مجلس روز۳ شنبه ۲۴ قرائت شد
رئیس – در صورت مجلس مخالفی هست ؟
آقا سید فاضل – در خصوص کمیسیون هفت نفری برای رسیدگی بحساب خزانه داری رای گرفته نشد
رئیس – نوشته شده است رای گرفته شود
آقا سید فاضل – چون نوشته شده است پیشنهاد کردند چون مخالفی نبود قرار شد انتخاب شود معنای انتخاب شود یعنی تصویب شد
رئیس – صورت مجلس شرح ماوقع را مینویسد همانطور یکه گفته شده در صورت مجلس نوشته شده است اگر اصل مطلب غلط بوده است همانروز باید بفرمائید
آقاسید فاضل – پس تصویب نشده
رئیس – بسته بنظر مجلس است دیگرمخالفی نیست ( اظهاری نشد )
( صورت مجلس تصویب شد )
رئیس – چند روز قبل موافق رای که اینجا داده شده وبهئتی که معین فرمودند حضور مبارک اعلیحضرت همایونی شرفیاب شدیم ومضرات بحران کابینه را کما هوحقه بعرض رساندیم عرض شد که در اینمدت ۳ سال که مجلس وجود نداشته مملکت محتاج باصلاحات زیادی است البته اعلیحضرت همایونی بهتر از همه می دانند که در بدو افتتاح مجلس بحران کابینه وزراء چه خطراتی برای مملکت دارد مجلس شورای ملی می داند اصلاحات ممکن نیست مگر اینکه مجلس و دولت هر دودست بهم داده و بمساعدت یکدیگر کارکنند ونظر باینکه مجلس شورای ملی اعتماد تامی به آقای مستوفی الممالک دارد ومیداند مقام سلطنت عظمی هم همین اعتماد را دارند از ذات مقدس ملو کانه استدعا می کنند که تاکیدی بفرمایند هر چه زودتر آقای مستوفی الممالک کابینه خود را تشکیل وبمجلس معرفی نماید واصلاحاتی را که برای مملکت لازم میدانند بمجلس پیشنهاد کنند که مجلس مشغول کار شود و ضمنا عر ض شد که مجلس نباید بیکار بماندگفته میشود و حقا هم گفته میشود که مجلس خود نیز نباید کار بکند یعنی در امور مملکتی اولیا امور که تجربیاتی دارند باید هادی مجلس شوند یعنی اصلاحاتی که لازم است بنظر مجلس برسانند واگر بحران خیلی امتداد پیدا کند مجلس هم بواسطه اینکه مردک خیلی توقع دارند مجبور میشود خودش برای خودش کار پیدا کند واینهم البته مضرات زیادی دارد اگر مجلس بخواهد خودش کار پیدا کند در واقع مثل این است که امور قوه مجریه بدست قوه مقننه افتاده باشد در جواب فر مودند که از بحران کابینه واز خطرات آن بخوبی آگاه هستند و میدانند چه نتایجی دارد خیلی اظهار مسرت فرمودند که مجلس هم همان نظریه را که ذات اقدس ملکوتانه نسبت بآقای مستوفی الممالک دارند دارد و وعده فرمودند همین سه یا چهر روز کابینه وزراء تشکیل و بمجلس معرفی خواهند شد این بود راپورت هئتی که آنروز معین فرمودید و بحضوراعلیحضرت همایونی مشرف شدند
مستوفی الممالک – خیلی متاسفم از اینکه امروز نتوانستم رفع آقایان نمایندگان محترم را در معرفی وزراء بنمایم انشاءالله برای روز سه شنبه هئیت وزراء بمجلس معرفی خواهند شد و از آنجائیکه آقایان نمایندگان مشکلات تشکیل کابینه را بخوبی میدانند امیدوارم بنده را معذور بدارند از اینکه معرفی کابینه تاکنون بتاخیر افتاده است پاره لوایح هم راجع بترتیبات مالیه وبعضی عایدات جدیده تهیه شده و آنهم در روز معرفی هئیت وزراء بمجلس تقدیم خواهد شد .
رئیس – آقای مستوفی الممالک واقعا در هر موقع برای همه گونه خدمات وفداکاری حاضر بوده وبهیچوجه خود داری نداشته اند حالا هم که قبول فرمودند کابینه را تشکیل نمایند امیدواریم همانطوریکه وعده فرمودند کابینه خود را تا روز ۳ شنبه تعیین وبمجلس معرفی نمایند
حاج شیخ اسدالله – بنده خیلی خوشوقتم از اینکه امروز آقای مستوفی الممالک رئیس الوزراء بمجلس تشریف آورده ومژده بشارت اینمطلب را بما میدهند که روز سه شنبه کابینه خودشانرا بمجلس معرفی فرمایند اگر چه بعد از فرمایشات اقای رئیس مناسب نبود که بنده در این موضوع عرض بنمایم ولیکن همین نکته را حضور آقای رئیس الوزاء عرض میکنم اینکه می فرمایند وکلاء اشکالات تشکیل کابینه را میدانند بانتیجه آقای رئیس الوزراء معذور خواهند بود اینمطلب را تصدیق فرمایند که تاخیر تشکیل کابینه چقدر سوء اثر دارد الان دوماه متجاوز است که مجلس افتتاح شده وهر روز اول روزی است که آقای رئیس الوزراء بمجلس تشریف می آورند ووعده میدهند که کابینه وزراء معرفی خواهند فرمود بعد از آن حسن ظنی که اعلیحضرت شهریاری نسبت بآقای رئیس الوزراء اظهار فرمودند وبعد از آن اظهار اطمینانی که مجلس شورای ملی قبل از آنکه آقای رئیس الوزراء بمجلس تشریف بیاورند ووزرائی معرفی کرده باشند بایشان نموده است و بعد از آن حسن ظن واظهار اعتمادی که عموم ملت نسبت بآقای رئیس الوزراء از این حسن نیت وحسن انتخاب ایشان کرده و تمجید می نمایند معایب این بود که آقای رئیس الوزراء چند روز قبل بمجلس تشریف بیاورند این فرمایش را فرموده باشند ووعده معرفی کابینه خودشانرا در یک هفته یا دوهفته بعد بما بدهند خیلی ما متشکر میشدیم و حالا استدعا می کنم که روز سه شنبه بطوریکه وعده فرموده اند بوعده خود وفا بفرمایند که مجلس بیشتر از این در واقع در حکم تعطیل نباشد .
رئیس – جزء دستور امروز راپورت شعبه سوم راجع بنمایندگان کردستان بود که قرائت شد و امروز باید رای گرفته شود
سردار سعید – در باب راپورت نمایندگان کردستان بعضی انکشافات تازه برای شعبه شده است وبنده که مخبر شعبه هستم تقاضا میکنم راپورت شعبه را پس بگیریم و یکنظر قطعی شعبه برای این راپورت اتخاذ نموده و بمجلس تقدیم شود خاطر آقایان محترم مسبوق است که شعبه یکنظر قطعی برای اینکار اتخاذ نکرده بود وباینجهت تقاضا میکنم که این راپورت به شعبه عودت داده شود و امیدوارم این دفعه که بمجلس بر میگردد در شعبه یک نظر قطعی گرفته شود وبا همان نظر بمجلس تقدیم شود
حاج شیخ اسدالله – بنده حقیقتا از این راپورتها که بمجلس می آید خیلی تعجب میکنم بعد از آن فرمایشات و آن تاکیداتی که آنروز آقای رئیس در خصوص راپورتهای شعب در مجلس علنی فرمودند که راپورت شعب را هر چه زودتر بمجلس علنی فرمودند که راپورت شعب را هرچه زودتر بمجلس بدهند باز می بینیم بعد از دوماه یک راپورتی از یک شعبه میرسد ودر آن هم هیچ اظهار رای نمی کنند در مجلس خوانده می شود ودر انخصوص اظهار مخالفت می شود و موکول به جلسه بعد می شود در جلسه بعد که مجلس می خواهد رای بگیرد و یک خاتمه باینکار بدهد مخبر شعبه تقاضا میکند وراپورت را پس می گیرد بنده گمان میکنم که آقای مخبرهر چه تحقیقات داشته اند در مدت این دو ماه می توانستند بکنند کرده اند استدعا میکنم این راپورت را پس نگیرند که امروز در مجلس دراینخصوص رای داده شود یک خاتمه باینکار بدهد .
سردار سعید – بنده این تقاضائی را که کردم از طرف خودم نبود از طرف شعبه بود و شعبه خواسته است این راپورت بشعبه برگردد ورسیدگی شده یک نظر قطعی اتخاذ نموده دوباره بمجلس پیشنهاد نمایند .
حاج شیخ اسدالله – بنده ثانیا عرض میکنم شعبه در ظرف این دو ماه تحقیقاتی که باید کرده باشد نموده و اگر یک نظریات جدیدی برای او پیدا شده آنهم مطلب مشکلی نیست بنده عقیده ام این است همان نظر را در مجلس اظهار کنند ودر مجلس مطرح شود وباین مطلب خاتمه داده شود و بنده حس میکنم بعد از انکه این راپورت بشعبه برگشت شاید باز دو ماه طول بکشد و بمجلس نیاید
سردار سعید – همینطور که میگویند این راپورت مدتی است در شعبه مطرح مذاکره بود و ممکن است بعضی اسناد که در خارج بوده در این ایام اخیر بشعبه رسیده باشد یعنی بعضی اسنادی باشد که در ظرف دیروز و پریرزو رسیده باشد وشعبه لازم بداند در ان راپورت خود را بمجلس تقدیم نماید و آقای حاج شیخ اسدالله هم ممکن بود خودشان بشعبه تشریف بیاورند تحقیقات را که لازم می دانند کرده واسناد را ملاحضه بفرمایند وبعد از این اظهارات را نموده و مخالفت بفرمایند .
رئیس – در این باب رای میگیریم – آقایانی که تصویب مینمایند که این راپورت بشعبه بر گردد قیام نمایند ( عده کثیری قیام نمودند )
رئیس – تصویب نشد ۳۳ نفر قیام کرده اند خیر اینطور نیست بنده اشتباه کرده بودم ۳ نفر هم در اینجا ( هئیت رئیسه ) نیز رای داده بودند این می شود ۳۶ نفر واکثریت است می ماند بروز دیگر آقای مدرس فرمایشاتی داشتند .
مدرس – خیر عرضی ندارم
رئیس – در دستور دیگر چیزی نیست اگر مخالفی نباشد جلسه را موکول بروز سه شنبه نمائیم مخالفی نیست ؟ ( گفته شده خیر ).
مجلس یکساعت بغروب مانده ختم شد