مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ اسفند (حوت) ۱۳۰۲ نشست ۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پنجم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پنجم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ اسفند (حوت) ۱۳۰۲ نشست ۲
مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۵
جلسه: ۲
صورت مشروح مجلس صبح یوم پنجشنبه ۲۳ حوت ۱۳۰۲ مطابق ۷ شعبان ۱۳۴۲
مجلس ۲ ساعت قبل از ظهر به ریاست آقای مؤتمن‌الملک تشکیل گردید.
صورت مجلس ۲۲ دلو را آقای شرکشیک‌زاده قرائت نمودند
رئیس ـ نسبت به صورت مجلس گویا اشکالی نباشد؟
(گفته شد خیر)
رئیس ـ برای اطلاع خاطر آقایان عرض می‌کنم که آقای طباطبائی چون هنوز قبول نمایندگی‌شام معلوم نیست اسمشان از شعبه خارج شد.
در جلسه ۲۲ دلو آقایان نمایندگان حس ظنی نسبت به بنده ابراز فرموده بودند و یک کار موقتی را به خدمات بنده رجوع کرده بودند از این اظهار اعتماد آقایان بسیار ممنون هستم.
کارهای مقدمایت مجلس هم تا حدی انجام گرفته است.
مرحله دوم که رسیدگی اعتبارنامه‌ها در مجلس باشد از امروز شروع می‌شود.
امیدوار هستم با جدیت و توجهات نمایندگان این کار هم به اسرع اوقات انجام یابد.
آقای وکیل‌الملک تشریف بیاورید راپورت راجع به انتخابات یزد را قرائت بفرمائید.
آقای وکیل‌الملک در محل نطق حاضر و راپورت شعبه ۴ را راجع به نمایندگانی آقای حسائری‌زاده به شرح ذیل قرائت نمودند.
شعبه چهارم در جلسه ۲۱ حوت ۱۳۰۲ دوسیه انتخابات یزد را تحت مطالعه و رسیدگی درآورد بعد از آنکه برحسبت مقررات قانون انجمن نظار در یزد تشکیل شده و اعلان انتخابات را منتشر نموده از ۲۰ محرم ۱۳۴۲ الی چهارم صفر به توزیع تعرفه مشغول بوده و از پنجم صفر الی نهم صفر به اخذ آراء پرداخته کلیه اوراق تعرفه که توزیع شده (۲۶۴۳۶) ورقه و جمع اوراق آراءئی که برگشته و به صندوق وارد شد. (۲۰۳۸۹) ورقه بوده در نتیجه قرائت آراء آقای حائری‌زاده به اکثریت (۲۱۷۴۳) رأی به نمایندگی مجلس شورای ملی منتخب شده در مدت اعتراض یک فقره شکایت به انجمن نظار رسیده اعضای انجمن آن شکایت را قانوناً وارد ندانسته و جواب قانونی به معترضین نوشته‌اند بعد صورت مجلس و اعتبار نامه را مهر و امضا نموده و خاتمه به انتخابات داده‌اند.
شعبه چهارم مطالعه رسیدگی در دوسیه نمود انتخابات آنجا مطابق مقررات قانون جریان یافته یک فقره شکایت به مجلس رسیده بود چون شکایت کنندگان مدرک و دلیلی برای شکایت خود بیان نکرده بودند مورد توجه واقع نگردید لهذا شعبه چهارم نمایندگی آقای حائری زاده را تصدیق و تصویب می‌نماید.
رئیس ـ نسبت به این راپوت مخالفی هست یا خیر؟
(اظهاری نشد)
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به نمایندگی آقای حائری‌زاده از یزد آقایانی که وکالت ایشان را تصویب می‌کنند قیام نمایند.
(جمع کثیری قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. آقای مشیرمعظم.
(آقای مشیرمعظم حاضر و راپورت شعبه سوم را به نمایندگی آقای آقا شیخ جلال‌الدین به شرح ذیل قرائت نمودند)
شعبه سوم به وسیله انتخابات ملایر و نهاوند و تویسرکان رسیدگی نموده انجمن نظار بر طبق قانون تشکیل و از تاریخ غره‌ذی‌حجه در ملایر و بلوک تعرفه داده و از هشتم تا عصر دوازدهم ذیحجه اخذ آراء نموده و از ۱۲ ذیحجه شروع به استخراج آراء شده در ملایر و اطراف ۱۵۰۶ ورقه تعریفه توزیع شده در نهاوند و اطراف از تاریخ ۲۹ ذیقعده الی هفتم ذیحجه ۶۲۵ ورقه تعرفه توزیع و از هشتم تا دوازدهم ذیحجه ۳۹۱۲ رأی اخذ شده از ۱۳ تا ۱۷ ذیحجه استخراج آراء شده در تویسرکان و بلوک اطراف از غره‌ذی‌حجه الی هفت روز ۴۲۰۰ ورقه تعرفه توزیع و از هشتم تا دوازدهم ذیحجه ۳۹۱۲ رأی اخذ شده از ۱۳ ذیحجه استخراج آراءئ شده مجموع تعرفه که در ولایات ثلاث توزیع شده ۲۱۸۵۶ ورقه و مجموع آرایی که اخذ شده ۲۰۷۶۸ ورقه و آقای آقا شیخ جلال‌الدین نهاوندی با ۱۴۸۰۴ ورقه رأی حائز اکثریت شده‌اند و صحت انتخابات ولایات ثلاث را انجمن نظار مرکزی ملایر تصدیق نموده شعبه سوم هم پس از رسیدگی کامل به صورت مجلس و اعتبارنامه و دوسیه انتخابات ولایات ثلاث چون جریان را صحیح دانسته و نسبت به نمایندگی معزیتالیه شکایتی نشده مهذا به اکثریت نمایندگی آقا شیخ جلال‌الدین را تصدیق می‌نماید.
رئیس ـ ایرادی ندارد؟
(گفته شد خیر)
رئیس ـ رأی می‌گیریم به وکالت آقای شیخ جلال‌الدین از ملایر و تویسرکان و نهاوند آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(اکثر قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. آقای داور (احضار برای قرائت راپورت)
آقای داور نیز راپورت شعبه ششم را راجع به نمایندگی آقای دکتر احیاءالسلطنه از زنجان به شرح ذیل قرائت نمودند
شعبه ششم به وسیله انتخابات زنجان رسیدگی کرده و خلاصه آن را راجع به انتخاب آقای دکتر احیاء السلطنه به عرض مجلس مقدس می‌رساند:
انتخابات زنجان در ۱۸ ربع‌الاول ۱۳۴۲ شروع و در ۱۵ جمادی‌الثانیه ختم شده مجموع آراء مأخوذه ۱۸۰۴۳ و از این عده آقای دکتر احیاءالسلطنه با ۱۳۷۶۱ رأی در درجه اول حائزا اکثر بعد گردیده‌اند. انجمن نظار مرکزی در مدت قانونی برای وصول شکایت نشسته و چون شکایتی نرسیده صحت جریان انتخابات را تصدیق و نمایندگی آقای دکتر احیاءالسلطنه را اعلام داشته
شعبه نیز پس از دقت در دوسیه صحت انتخابات آقای دکتر احیاءالسلطنه را تصدیق کرده و نمایندگی ایشان را تصویب می‌نماید.
رئیس ـ نسبت به این راپورت ایرادی نیست؟
(اظهاری نشد)
رئیس ـ رأی می‌گیریم به وکالت آقای دکتر احیاءالسلطنه از زنجان آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(اکثر قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شده آقای ملک‌الشعراء (احضار برای قرائت راپورت)
(آقای ملک‌الشعراء راپورت شعبه اول راجع به انتخابات آباده را به شرح ذیل قرائت نمودند)
انتخابات آباده به تاریخ سوم شهر ذیقعده الحرام ۱۳۴۱ شروع شده انجمن مرکزی بر حسب دعوت قانونی به تاریخ مزبور در آباده که مرکز انتخابات است تشکیل یافته پس از اجرای مراسم مقدماتی در تاریخ ۴ ذیقعده اعلان انتخابات منتشر و از نشر اعلان تا توزیع تعرفه یازده روز مدت قرار داده از روزه ۱ ذیقعده تا روز ۲۴ که جمعاً پانزده روز بوده است به توزیع تعرفه مشغول و از روز ۲۵ ذیقعده تا روز ۲۹ به اخذ آراء پرداخته برای نقاط جزء از قبیل بوانات نیز مأمورین قانونی اعزام داشته بالنتیجه در آباده و توابع آن ۵۹۱۹ تعرفه توزیع و ۵۶۰۳ رأی اخذ شده و از این جمله آقای سردار فاخر به اکثریت ۵۲۹۹ رأی به وکالت مجلس شورای ملی انتخاب شده‌اند.
شعبه اول به صورت مجلس انتخابات آباده و اعتبارنامه وکالت آقای سردار فاخر مراجعه نموده نظر به این که انتخابات مزبور بر طبق مجاری قنونی بوده و به هیچ وجه شکایتی هم نرسیده بود شعبه وکالت آقای سردار فاخر را به اتفاق آراء تصدیق نموده راپورت آن را تقدیم می‌دارد.
رئیس ـ مخالفی ندارد؟
(بعضی گفتند خیر)
رئیس ـ چنانچه نمایندگی آقای سردار فاخر را از آباده تصویب می‌فرمایند قیام نمایند.
(جمع کثیری قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد.
(آقای مشاراعظم نیز بر حسب احضار آقای رئیس حاضر و راپورت شعبه پنجم را راجع به انتخابات شیراز به شرح ذیل خواندند)
دوسیه انتخابات شیراز در شعبه ۵ با حضور اکثر اعضاء مطرح و کتابچه صورت جلسات انتخابات که متضمن تمام مطالب از بدو تشکیل انجمن نظار تا ختم دوره انتخابات شهر و اطراف است قرائت گردیده ـ کتابچه مزبوره از حیث جامعیت جالب توجه و تقریباً وقوع کلیه قضایا و اتفاقات مرتبطه در آن قید شده و در صورت جلسات متوالیه ظهور هیچ امر مخالف قانونی ملاحظه نشد و تا جلسات اخیری که برای اخذ آراء تشکیل می‌شده است جریایات انتخابات شهر شیراز به کلی طبیعی و با آرامی و سکوت می‌گذشته مقارن دوره ختام انتخابات در ساعت سه به غروب مورخه یک‌شنبه ۱۶ ذیقعده موقعی که هیئت نظار مشغول به قرائت آراء بودند امین خاقان نام به اتفاق چند نفر دیگر در عمارت بلدیه که محل تشکیل انجمن بود بدون مقدمه بنای شلیک را گذاشته و به اعضاء انجمن حمله می‌برند و در این ضمن به ظرفی که مقداری از آراء برای قرائت در آن ریخته و روی سر صندوق بزرگ محتوی کلیه اوراق قرار داده بودند مقداری بنزین ریخته و آتش می‌رسانند از این اقدام و عملیات غیر منتظره اگرچه مأمورین ایالتی حسب‌الوظیفه جلوگیری می‌نماید ولی تدارک مقدمات مهاجمین سبب می‌شود که بالنتیجه چهارصد ورقه رأی سوخته و دست یکی از مرتکبین نیز می‌سوزد در این موقع اقدامی که از صرف هیئت نظار و مأمورین ایالتی ضرورت داشته است کاملاً به عمل آمده پس از اطفاء حریق با کمک مأمورین نظمیه و مأمورین ایالتی در حضور ایالت و رئیس قشون و غالب مدیرهای جرائد و تماشاچیان شروع به حفظ صندوق و تحریر صورت جلسه شده و فوراً بر قوای مستحفظ افزوده مراتب را به طهران اطلاع می‌دهند و مطابق تعلیماتی که از مرکز دریافت می‌نمایند جریان انتخابات را به حالت وقفه و تعطیل می‌گذارند و این حالت تا ورود ایالت جدید دوام داشته پس از ورود ایالت ثانیاً با حضور اعضاء انجمن و اشخاص صلاحیت دار رسمی و مفتشی که از طهران روانه شده بود عملیات تجدید می‌شود چون در موقع احصاء مطابق ماده ۴۲ نظامنامه انتخابات هفتصد ورقه رأی زائد بدون ملاحظه و قرائت از کلیه اوراق آراء مجزا شده و در محل مخصوص ضبط و به آن اوراق از این حریق صدمه وارد نگرددیه بود لهذا اعضاء انجمن پس از شور تصمیم می‌نمایند که به جای آراء محترقه چهارصد ورقه از همین اوراق را بدون این که قرائت بشود ضمیمه آراء صندوق نمایند. این عمل مطابق مقصود مجری گردیده و قرائت آراء در جلسات متعاقبه تا چهارشنبه ۶ ربیع‌الاول می‌باید پس از آن هم انجمن مدتی که قانون تعیین نموده است برای رسیدگی به شکایات تشکیل جلسات داده بالاخره عقیده خود را در صحت جریان انتخابات شیراز در صورت جلسه اخیر و ذیل آن را مهر و امضا می‌نمایند. نظر به حسن مراقبت هیئت نظار و مأمورین ایالت که شرح آن را ملاحظه صورت جلسات به خوبی درک می‌شود و برای نمایندگان اعضاء شعبه تردیدی در صحت انتخابات شیراز باقی نماند ولی از آنجائی که شعبه ۶ به مطالب و اظهارات متشکیان انتخابات کمال اهمیت را می‌داد به کلیه اوراق شکوائیه نظر انداخته اظهارات مخالفین را با هیچ یک از مواد نظامنامه انتخابات منطبق نیافت و اقداماتی که از طرف مرتکبین در احتراق اوراق رأی شده است مطابق تحقیقات جامعی که به عمل آمده و اوراق دوسیه به خوبی مدلل می‌دارد به هیچ وجه به اساس انتخابات و صحت جریان آن در شیراز سکته آور نبوده و این عملیات که ظاهراً ناشی از اعتراض خصوصی بوده است بر وفق استعلام و تحقیقات وزارت داخله و ریاست وزراء از محل تأثیری زائد بر آنچه شرح داده شد نداشته و در انتخابات شیراز این پیش آمد خلل و اشکالی راه نیافته است در اظهارات مخالفین هم هر چه دقت شد مطلبی که به صحت آن بتوان عقیده پیدا کرد و با یکی از اصول قانونی تطبیق نمود به دست نیامد و علیهذا شعبه پس از فراغت از تکمیل مطالعات خود در شکایات مذکوره و پس از مشاوره به اتفاق آراء چنین رأی دادند:
نظر به این که از ملاحظه صورت خلاصه مذاکرات و اقدامات انجمن نظار مرکزی به طور وضوح معلوم است که تمام مراسم و اصول قانونی که در انتخابات شرایط رعایت شده و بر عملیات انجمن و سایر مأمورین و مباشرین امر انتخابات من‌البدایه الی‌النهایه هیچ نوع اعتراض مؤثری وارد نبوده و برعکس اهتمام و مراقبت کامل انجمن مرکزی و مأمورین ایالتی در انجام وظائف قانونیه از مسائل غیر قابل تردید و بهترین دلیل صحت جریان انتخابات محسوب می‌شود و نظر به این که اقدام امین خاقان و چند نفر دیگر در سوزانیدن اوراق به طوری که ایالت فارس و مفتشین اعزامی از مرکز راپورت داده‌اند فقط منتهی به سوختن چهارصد ورقه رأی گردیده و احتراق این مقدار اوراق رأی گردیده و احتراق این مقدار اوراق رأی موثر در انتخابات نبوده و در اکثریت مترتبه سلب تفاوتی نشده و چهارصد ورقه رأیی هم که از هتفصد رأی زائد به جای اوراق محروقه ضمیمه گردیده است. قابل اعتراض نیست و نظر به این که شکایات واصله در قبال اطلاعات مأخوذه از ایالت و مفتش و توضیحات انجمن قویاً مردود و نسبت‌های تطمیع و تهدید که مخالفین داده‌اند مستند به هیچ دلیل و برهانی نمی‌باشد و نظر به این که رأی انجمن و تصدیقات صریحه ایالت و راپورت‌های متفش اعزامی از مرکز در حدود صلاحیت آنان صادر شده و این رأی بدون مواجهه با ادله ملتزمه به قطع و یقین به خلاف طبیعتاً مأخوذ به صحت است و نظر به اکثریت قانونی که متوجه آقایان ضیاء‌الادبا و امین‌الشریعه و صدرالاسلام و آقا سیدمحیی‌الدین و حاج سلطان‌العلماء گردیده است ـ نمایندگی آقایان در حدود صلاحیت قانونی خود آنها که واجد شرایط کامله نمایندگی می‌باشد کاملاً صحیح و شایان تصدیق است و مراتب عقاید اعضاء شعبه به نحوی است که مذکور افتاد.
رئیس ـ آیا نسبت به این راپورت مخالفی هست یا نه؟
(اظهاری نشد)
رئیس ـ بدواً رأی گرفته می‌شود به وکالت آقای صدرالاسلام آقایانی نمایندگی ایشان را تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(جمع کثری قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد رأی می‌گیریم به وکالت آقای سلطان‌العلماء آقایانی که وکالت ایشان را تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(جمع کثیری قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد رأی می‌گیریم به وکالت آقای ضیاء‌الادباء از شیراز آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(عده زیادی قیام نمودند)
رئیس ـ این هم تصویب شد. رأی می‌گیریم به وکالت آقای امین‌الشریعه آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(عده زیادی برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد، رأی گرفته می‌شود به وکالت آقای آقا سیدمحیی‌الدین آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد، آقای آقا شیخ جلال‌الدین
(احضار برای قرائت راپورت)
آقای شیخ‌الدین راپورت شعبه دوم را رجع به نمایندگی آقای تدین به شرح ذیل قرائت نمودند.
در تاریخ ۲۴ سرطان مطابق با غره ذیحجه ۱۳۴۱ انجمن نظارت مرکزی قائنات در حدود ماده ۸ الی ماده ۱۱ تشکیل و انجمن‌های فرعی را معین نموده ۱۸ روز قبل از شروع به انتخاب اعلانات انتخابیه را موافق ماده ۲۱ منتشر و از دهم اسد مطابق با هیجدهم ذیحجه ۴۱ الی غره محرم ۴۲ ۵۱۲۱ ورقه آؤاء را مأخوذ داشته و در حدود ماده ۳۰ الی ۳۷ استخراج آراء نموده در نتیجه آقای آقا سیدمحمد تدین به اکثریت ۳۷۱۹ رأی از ۴۸۲۶ رأی به نمایندگی دوره پنجم انتخاب گردیده‌اند. انجمن نظارت پس از انقضاء دو هفته که برای شکایت و رسیدگی معین شده و نظر به عدم شکیات از انتخابات صحت انتخاب معزی‌الیه را تصدیق و در حدود ماده ۴۲ اعتبارنامه برای معزی‌الیه ارسال داشته شعبه ۲ پس از مراجعه به صورت مجلس و دوسیه انتخابات و تطبیق امهار صورتمجلس صحت جریان انتخاب آقای تدین را تصدیق می‌نماید.
رئیس ـ مخالفی نمی‌بینم.
اظهاری نشد
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به وکالت آقای آقا سیدمحمد تدین از قائنات آقایانی که تصویب می‌کنند قیام نمایند.
جمع کثیری قیام نمودند.
رئیس ـ تصویب شد آقای وکیل‌الملک تشریف بیاورید راپورت وکالت خودتان را قرائت بفرمایید (آقای وکیل‌الملک راپورت شعبه چهارم را راجع به نمایندگان کردستان به شرح ذیل قرائت نمودند).
شعبه چهارم در ۲۶ دلو ۱۳۰۲ دوسیه انتخابات کردستان را تحت مطالعه رسیدگی درآورد انجمن نظار پس از تشکیل به وظایف مقرره قانونی شروع کرده در ۱۴ شوال ۱۳۴۱ اعلان انتخابات را منتشر و از ۲۶ شوال الی ۲۵ ذی‌القعده به توزیع تعرفه مشغول و از غره ذی‌الحجه آراء پرداخت کلیه اوراق تعرفه که توزیع شده ۱۶۳۳۲ ورقه بوده اوراق آراءئی که بر گشته و به صندوق وارد شده ۱۴۰۶۶ ورقه بوده اوراق بوده و در نتیجه قرائت آراء آقای سردار معظم به اکثریت ۱۳۱۶۶ رأی وکیل‌الملک به اکثریت ۱۲۱۰۲ رأی و آقای حاج میرزا اسدالله خان به اکثریت ۱۰۷۹۵ رأی به نمایندگی مجلس شورای ملی منتخب شده‌اند سپس انجمن نظار در مدت اعتراض برای وصول شکایت نشسته چون شکایت و اعتراض نرسیده انتخابات را خاتمه داده صورت مجلس و اعتبار نامه‌ها را مهر و امضا نموده.
شعبه چهارم دقت و رسیدگی نمود انتخابات کردستان مطابق مقررات قانون جریان یافته بود و یک فقره شکایت از سید عبدالله نام به وزارت داخله و ریاست وزراء رسیده بود اظهار عدم رضایت از انتخابات رسیده بود اظهار عدم رضایت از انتخابات کرده چون اعتراضی که موافق با مواد قانون باشد بیان نکرده بود مورد توجه واقع نشد به علاوه تلگراف مفصلی از طبقات اهالی دایر به رضایت از انتخابات آنجا رسیده بود.
لهذا شعبه چهارم صحت نمایندگی آقاین سردار معظم وکیل‌الملک و حاج میرزا اسدالله خان را تصدیق و تصویب می‌نمایند.
رئیس ـ گویا اشکالی نباشد؟
(اظهار نشد خیر)
رئیس ـ بدواً رأی می‌گیریم به نمایندگی آقای سردار معظم آقایانی که وکالت ایشان را تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(اکثر قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد رأی می‌گیریم به وکالت آقای حاج میرزا اسدالله خان کسانی که تصویب می‌کنند قیام نمایند.
عده زیادی قیام نمودند.
رئیس ـ تصویب شد.
رأی می‌گیریم به وکالت آقای وکیل‌الملک آقایانی که وکالت ایشان را تصدیق می‌کنند قیام فرمایند.
جمع کثیری قیام نمودند.
رئیس ـ تصویب شد.
راپورت نمایندگی آقای شیخ الاسلام قرائت می‌شود.
آقای شیخ جلال‌الدین تشریف بیاورید.
آقای شیخ جلال‌الدین راپورت شعبه دو را راجع به نمایندگی آقای شیخ‌الاسلام به شرح ذیل قرائت نمودند)
به دوسیه انتخابات ملایر و نهاوند رسیدگی نموده و انجمن نظار بر طبق قانون تشکیل از تاریخ غره ذیحجه تا ۸ ذیحجه در ملایر و بلوک تعرفه داده و از هشتم تا عصر دوازدهم ذیحجه اخذ آراء نموده و از دوازدهم ذیحجه شروع به استخراج آراء شده در ملایر و اطراف ۱۱۵۰۶ ورقه تعرفه توزیع شده ۱۱۰۵۳ رأی اخذ شده در نهاوند و اطراف از تاریخ ۲۹ ذیقعده الی هفتم ذیحجه ۶۱۵۰ ورقه تعرفه توزیع و ۵۸۰۴ رأی اخذ شده از ۱۳ تا ۱۷ ذیحجه استخراج آراء شده در تویسرکان و بلوک اطراف از غره ذیحجه الی هفت روز ۴۲۰۰ ورقه تعرفه توزیع و از ۸ تا ۱۲ ذیحجه ۳۹۱۲ رأی اخذ شده از ۱۳ ذیحجه استخراج آراء شده مجموع تعرفه که در ولایات تلاث توریع شده ۲۱۷۵۶ ورقه و مجموع آرائی که اخذ شده ۲۰۷۶۸ و آقای آقا اسمعیل شیخ‌الاسلام ملایری به اکثریت ۱۱۲۹۷ رأی از ۲۰۷۶۷ رأی حائز اکثریت شده‌اند و صحت انتخابات ولایات ثلاث را انجمن نظار مرکزی ملایر تصدیق شعبه ۲ پس از رسیدگی کامل صورت مجلس و اعتبارنامه و دوسیه انتخابات ولایات ثلاث چون جریان انتخابات را صحیح دانسته و شکایت و اعتراضات مؤثری در جریان انتخابات مشاهده ننموده نمایندگی آقای شیخ‌الاسلام را تصدیق می‌نماید.
رئیسه ـ ایرادی ندارد؟
(گفته شد خیر)
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به وکالت آقای شیخ‌الاسلام از ملایر و نهاوند و تویسرکان کسانی که تصویب می‌کنند قیام نمایند.
(عده زیادی قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد.
راجع به بروجرد آقای ملک‌الشعراء بفرمائید.
(آقای ملک الشعراء راپورت شعبه اول را راجع به نمایندگی اعتبارالدوله از بروجرد به شرح آتی قرائت نمودند)
انتخابات بروجرد و توابع آن سیلاخور علیا و سفلی با جایلق و بر برود به تاریخ ۲ شهر رمضان المبارک ۴۱ شروع و اعلان منتشر گردید و به واسطه بعضی پیش آمدهائی که در صورت مجلس ذکر نشده تا ۱۲ ذیقعده ۴۱ جریان انتخابات مزبور به تأخیر افتاده و روز مزبور مجدداً اعلان انتخابات منتشر مدت توزیع تعرفه و اخذ رأی بر طبق قانون تعیین و از روز ۲۰ ذیقعده تا روز۴ ذیحجه در بروجرد به توزیع تعرفه مشغول و از ۵ ذیحجه تا ۹ اخذ رأی به عمل آمده و در این مدت ۷۴۲۳ تعرفه توزیع و ۶۱۳۵ رأی مأخوذ و در ناحیه جابلق و بربرود نیز به همین منوال که ضمیمه صورت مجلس است ۴۵۹۰ تعرف تقسیم ۴۳۰۶ رأی اخذ و کلیه آراء در انجمن مرکزی استخراج و قرائت شده و از ۱۲۰۲۹ تعرفه بروجرد و جاپلق و بربرود ۱۰۴۴۱ رأی مجموعاً برگشته و جدا جدا به موجب دفاتر معین استخراج و در نتیجه آقای میرزا یوسف‌خان به اکثریت ۶۴۳۶ رأی و آقای میرزا سید احمدخان اعتبارالدوله به اکثریت ۳۳۰۳ رأی حائز اکثریت شده اعتبارنامه و صورتمجلس بر طبق مقررات قانونی مهر و امضا گردیده شکایاتی هم که به انجمن نظار رسیده بود چون حاوی مدارکی نبوده مورد توجه واقع نشده فقط آقا محسن نماینده انجمن مرکزی چاپلق و بربرود بوالی بروجرد شرحی نوشته اشکالاتی در جریان انتخابات چاپلق و بربرود پیش‌بینی می‌نماید و خود مشارالیه نیز بعد از این شکایت دخالتی در کار و مأموریت خود نکرده ولی در صورت مجلس انتخابات ذکری از این مقوله به میان نیامده مثل این است که انجمن مرکزی واقعی به این قسمت از شکایات نگذشته وعذلک شعبه اول دقت نموده و دید که بر فرض آراء چاپلق و بربرود را کم لم یکن فرض نماید باز هم در اکثریت حاصله تزلزلی وارد نخواهد آمد.
لهذا اعتراض مزبور را مورد تأمل قرار نداده و چون در مدت قانونی یک ماه شکایتی نیز به مجلس نرسید به اکثریت وکالت آقای اعتبارالدوله را تصدیق نمود.
رئیسه ـ رأی گرفته می‌شود به وکالت آقای اعتبارالدوله از بروجرد و چاپلق و بر برود آقایانی که تصویب می‌کنند قیام نمایند.
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شده (خطاب به آقای ملک الشعراء) مجدداً تشریف بیاورید.
(ایشان مجدداً حاضر و راپورت شعبه اول را راجع به انتخابات همدان به شرح ذیل قرائت نمودند)
انتخابات همدان و توابع به تاریخ پنجم شهر صفرالمظفر ۴۲ مطابق ۲۵ سنبله شروع شده و اعلانات مربوطه به انتخابات در شهر و بلوکات منتشر و از روز ۲۱ شهر صفر شروع به توزیع تعرفه نموده مدت بین اعلان و توزیع تعرفه ۱۶ روز بوده و متدرجاً اعلان و تعرفه و مأمور بلوکات هفتگانه ذیل:
اسدآباد ـ بلوک ثلاث ـ بلوک سرد رود ـ بلوک خدابنده‌لو ـ بلوک خاجیلسو ـ بلوک مهربان ـ بلوک در حزین، اعزام از تاریخ ۱۱ ربیع‌الاول به قرائت آراء شروع و به تاریخ ۲۸ ربیع‌الاول عمل انتخابات ختم شده.
از ۳۴۵۵۲ ورقه تعرفه ۲۹۰۰۴ رأی برگشته و حضرت اشرف آقای سردار سپه رئیس‌الوزراء به اکثریت ۲۴۸۹۱ رأی و آقای ضیاءالملک به اکثریت ۲۴۸۹۱ رأی و آقای ضیاءالملک به اکثریت ۱۰۴۲۲ رأی به وکالت ممتخب و چون به موجب اطلاع وزارت داخله حضرت اشرف آقای رئیس‌الوزراء وکالت ساری را قبول فرموده بودند بر حسب ماده ۳۴ قانون انتخابات اعتبارنامه به آقای حاج میرزا عبدالوهاب که در درجه دوم دارای اکثریت ۹۸۰۸ رأی بوده‌اند داده شده است.
نظر به این که شعبه اول جریان انتخابات همدان را صحیح دانسته شکایتی هم نداشت به اتفاق وکالت آقای حاج میرزا عبدالوهاب را از همدان و توابع صحیح شمرده به مجلس مقدس خبر آن را تقدیم می‌دارد.
رئیس ـ باید رأی بگیریم به وکالت آقای حاج میرزا عبدالوهاب از همدان آقایانی که نمایندگی ایشان را تصویب می‌فرمایند قیام فرمایند.
(جمع کثیری قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد آقای مشیراعظم
(احضار برای قرائت راپورت)
(آقای مشیراعظم راپورت شعبه سوم را راجع به نمایندگی آقای ارباب کیخسرو به شرح ذیل قرائت نمودند)
شعبه سوم به دوسیه انتخابات زرتشتیان ایران رسیدگی نموده بر طبق قانون انتخابات در طهران و یزد و کرمان و بم و رفسنجان و شیراز اعلان شده و به ترتیب ذیل شروع و خاتمه یافته.
طهران از ۱۴ تا ۱۶ رمضان تعرفه داده شده ۲۱۸ ورقه ۱۷ و ۱۸ رمضان ۲۰۹ رأی مأخوذ ۲۰ رمضان استخراج شده ۱۹۶ رأی به نام آقای ارباب کیخسرو بوده.
یزد و بلوک از ۱۹ تا ۲۳ شوال ۱۴۷۱ ورقه تعرفه توزیع ۲۴ تا ۲۶ شوال ۱۴۶۴ رأی مأخوذ ۲۷ شوال استخراج آراء شده ۱۴۲۹ رأی به نام ارباب کیخسرو بوده.
کرمان ۲۴ رمضان تا ۴ شوال ۶۶۳ ورقه تعرفه توزیع ۵ تا ۹ شوال ۶۶۰ رأی مأخوذ ۱۰ شوال استخراج شده ۶۵۸ رأی به نام آقای ارباب کیخسرو بوده. بم و رفسنجان از ۲۱ تا ۲۵ شوال ۲۰۸ ورقه تعرفه توزیع ۲۶ و ۲۷ شوال ۲۰۸ رأی مأخوذ ۱۷ ذیقعده استخراج آراء شده ۲۰۶ رأی به نام آقای ارباب کیخسرو بوده.
شیراز ۲۷ رمضان ۴۹ تعرفه توزیع ۴۹ رأی ۲۹ رمضان اخذ شده ۲۰ شوال استخراج آراء شده ۴۹ رأی به نام آقای ارباب کیخسرو بوده.
مجموع تعرفه توزیع شده ۲۶۰۹ ورقه آقای ارباب کیخسرو با ۲۵۳ رأی حائز اکثریت شده انجمن‌های نظار طهران و ولایات صحت انتخابات را تصدیق و شعبه سوم همچون جریان انتخابات را موافق قانون دانسته نمایندگی آقای ارباب کیخسرو را به اکثریت تصدیق می‌نماید.
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به وکالت کیخسرو و از طرف جماعت زردشتیان آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد چون خیلی قیام فرمودند شاید خسته شده باشید بنابراین اگر مناسب می‌دانید چند دقیقه تعطیل شود.
(در این موقع جلسه برای تنفس تعطیل و پس از نیم ساعت مجدداً تشکیل گردید)
رئیس ـ آقای مشاراعظم (احضار برای قرائت راپورت)
(آقای مشاراعظم راپورت شعبه پنجم را راجع به انتخابات همدان به شرح ذیل قرائت کردند)
انتخابات نمایندگان دوره پنجم در همدان مطابق نظامات و مراسم مقرره از تاریخ ۲۹ محرم مطابق ۲۹ سنبله شروع و مورخه ۶ ربیع‌الثانی مطابق ۲۴ عقرب خاتمه یافته و دوسیه که در این باب تنظیم شده است در شعبه مورد ملاحظه نمایندگان واقع شد.
صورت مجلس وراپورت‌های حکومت کاملاً حاکی است که از صحت جریان انتخابات آن حوزه است شکایات و اعتراضات مؤثری در دوسیه دیده نشد ـ از راپورت‌های واصله این مسئله محقق است که هیئت نظار و مأمورین حکومتی کاملاً مراعات اصول و مواد نظامنامه انتخابات را نموده و نتیجه که از این مقدمات معظم حاصل شده است هیئت نظار و مأمورین حکومتی را به صحت انتخابات معقتد نموده اعضاء شعبه هم پس از مذاکره و مشاوره و استفصاء کامل در دوسیه عموماً موافق با عقیده هیئت نظار و حکومت محل گردیده صحت نمایندگی آقای ضیاءالملک را که به اکثریت ۱۰۴۲۲ رأی در درجه دوم واقع بوده‌اند تصدیق می‌نماید نماینده اول همدان آقای سردار سپه بوده‌اند چون ایشان از قبول نمایندگی استعفا داده‌اند نماینده دیگر از شعبه مربوطه معرفی خواهد شد.
رئیس ـ گویا آقایان نظری نداشته باشند.
(گفته شد خیر)
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به وکالت آقای ضیاءالملک از همدان آقایانی که وکالت ایشان را تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(اکثر نمایندگان قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد آقای وکیل‌الملک (احضار برای قرائت راپورت)
(آقای وکیل‌الملک راپورت شعبه چهارم راجع به نمایندگی شاهزاده غلامحسین میرزا به شرح ذیل قرائت نمودند)
شعبه چهارم در جلسه ۶ حوت ۱۳۷ دوسیه انتخابات نجف‌آباد را تحت مطالعه درآورد بعد از آنکه انجمن نظار تشکیل شده در غره ربیع‌الاول ۱۳۴۲ اعلان انتخابات را منتشر نموده از ۱۱ ربیع‌الاولی الی ۲۰ ربیع‌الاول به توزیع تعرفه مشغول و از ۲۱ ربیع‌الاول به توزیع تعرفه مشغول و از ۲۱ ربیع‌الاول الی ۲۴ ربیع‌الاول به اخذ آراء پرداخته کلیه اوراق تعرفه که توزیع شده (۱۰۶۹۱) ورقه بوده و جمع آرائی که به صندوق وارد شده (۱۰۱۸۴) ورقه بوده بعد از قرائت آراء شاهزاده غلامحسین میرزا به اکثریت (۵۰۶۲) رأی به نمایندگی مجلس شورای ملی منتخب شده انجمن نظار در مدت اعتراض وصول شکایت نشسته چون شکایتی نرسید موافق مقررات قانون خاتمه به انتخابات آنجا داده صورت مجلس و اعتبارنامه را مهر و امضا نموده شعبه چهارم رسیدگی به صورت مجلس و دوسیه نمود چند فقره شکایت به مجلس رسیده اظهار کرده بودند (بعد از آن که اکثریت و اقلیت معلوم شده و موعد قانونی گذشته صندوق به دهق فرستاده‌اند) از حکومت اصفهان تحقیق این فقره استعلام شد حاکم اصفهان کتباً تکذیب این شکایت را گروه و نوشته بود (صندوق دهن قبل از صندوق فریدن قرائت شده) در جلسه ۱۵ حوت مکتوب حاکم اصفهان به شعبه و اصل قرائت و رقم شبهه به عمل آمد لهذا شعبه چهارم نمایندگی شاهزاده غلامحسین میرزا را تصدیق می‌نماید.
رئیس ـ اشکالی ندارد؟
(اظهاری نشد)
رئیس ـ آقایانی که وکالت شاهزاده غلامحسین میرزا را از نجف آباد تصدیق می‌کنند قیام فرمودند.
(عده زیادی قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد آقای شیخ جلال‌الدین (احضار برای قرائت راپورت)
(آقای آقا شیخ جلال راپورت شعبه دوم را راجع به نمایندگی آقای شکوه نظام به شرح ذیل قرائت شد)
به موجب امر تلگرافی ۲۰ وزارت داخله حکومت گروس در تاریخ ۲۵ برج ثور ۱۳۰۲ مطابق ۲۸ رمضان ۳۱ انجمن نظارت مرکزی حوزه گروس را تشکیل و انجمن مذکور مطابق ماده ۸ قانون انتخابات انجمن گرانی را تعیین و اعلانات انتخابیه را منتشر و در ظرف ۱۸ روز ۲۶۵۰ ورقه تعرفه در قصبه گروس و توابع توزیع و انجمن نظارت گرانی در مدت ده روز ۱۰۷۵ ورقه تعرفه با اهالی داده پس از اخذ آراء دو حوزه فوق‌الذکر و قرائت آن آقای میرزا علی‌اکبر خان شکوه نظام به اکثریت ۱۶۱۹ رأی از ۳۳۷۹ رأی به نمایندگی دوره پنجم انتخاب و انجمن مرکزی نمایندگی معزی‌الیه را تصدیق می‌نماید شعبه (۲) پس از رسیدگی به صورت مجلس و دوسیه‌های انتخابات و تطبیق امهار صورت مجلس با امهار اعتبارنامه نظر به عدم مشاهده اعتراضات مؤثر به اکثریت آراء صحت انتخاب آقای شکوه نظام را تصدق می‌نماید.
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود و به وکالت آقای شکوه نظام (آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند)
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد راپورت راجع به انتخابات بجنورد قرائت می‌شود.
آقای ملک‌الشعراء بفرمایید.
(آقای ملک الشعراء در محل نطق حاضر و راپورت شعبه اول را راجع به انتخابات بجنورد به شرح ذیل خواندند)
انتخابات بجنورد در ۱۷ محرم ۴۲ و اعلان منتشر گردید ده روز بین نشر اعلان و توزیع تعرفه مدت قرار داده و مقرر شده است که از ۲۷ محرم الی ۱۱ صفر تعرفه توزعی شود در این بین به واسطه استحفای رئیس انجمن و حدود زلزله‌های پی در پی هفت روز بر مدت توزیع تعرفه افزوده و در ۱۸ صفر توزیع تعرفه خاتمه یافته بعد از ختم تعرفه در شهر برای بلوک سه گانه جا جرم اسفراین و سملقان انجمن‌های فرعی تعیین و گسیل داشته و از ۲۱ صفر تا ۲۷ ماه مزبور در شهر به اخذ آراء پرداخته و در تاریخ نهم و دهم ربیع‌الاول صندوق‌های فرعیه وارد و کلیتاً در شهر و توابع ۵۳۹۰ تعرفه توزیع و ۵۰۵۲ رأی اخذ شده و آقای سردار منتصر بجنوردی به اکثریت ۴۶۵۰ رأی از ۵۰۵۲ رأی حائز اکثریت شده و شکایاتی که سیده مجمل و بلامدرک بود مورد توجه نظار واقع نشده صورت مجلس و اعتبارنامه مهر و امضا گردیده است شعبه اول پس از دقت در صورت مجلس و اعتبارنامه به اکثریت وکالت آقای سردار منتصر را تصویب نموده اینک خبر آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌شود.
رئیس ـ نسبت به این راپورت رأی گرفته می‌شود اشخاص که وکالت آقای سردار منتصر را از بجنورد تصویب می‌کنند قیام نمایند.
(عده زیادی قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد آقای وکیل‌الملک راپورت شعبه چهارم را راجع به نمایندگی آقایان حاج آقا اسمعیل و سهام‌السلطان از عراق این طور قرائت نمودند)
شعبه چهارم در جلسه دوم حوت ۱۳۰۲ دوسیه انتخابات عراق را مطالعه و رسیدگی نمود بعد از آنگه انجمن نظار مطابق قانون در عراق تشکیل شد و پانزدهم ربیع‌الاول ۱۳۴۲ اعلان انتخابات را منتشر و از بیست و ششم ربیع‌الاولی الی دهم ربیع‌الثانی به توزیع تعرفه پرداخته و از ۱۵ ربیع‌الثانی الی نوزدهم ربیع‌الثانی به اخذ آراء مشغول بوده کلیه اوراق آرائی که صندوق وارد شده ۲۴۱۱۶ ورقه بوده در نتیجه قرائت آراء آقای حاج آقا اسمعیل به اکثریت ۱۱۸۰۷ رأی و آقای سهام‌السلطان به اکثریت ۱۱۶۷۹ رأی به نمایندگی مجلس شورای ملی منتخب شده‌اند در مدت اعتراض چند فقره شکایت به انجمن نظار رسیده اعضای انجمن هیچ یک از شکایت‌ها را قانوناً وارد ندانسته و به طوری که در دوسیه و صورت مجلس شرح داده جواب قانونی به معترضین داده‌اند سپس صورت مجلس و اعتبارنامه‌ها را مهر و امضا کرده و انتخابات را خاتمه داده‌اند.
شعبه چهارم پس از رسیدگی به صورت مجلس که انتخابات آنجا برحسب مقررات قانون جریان یافته بود نمایندگی آقایان حاج آقا اسمعیل و سهام‌السلطان را تصدیق و تصویب می‌نماید.
رئیس ـ بدواً رأی می‌گیریم به نمایندگی آقای حاج آقا اسمعیل آقایانی که ماده اول را تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(عده زیادی قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد حالا رأی می‌گیریم به نمایندگی آقای سهام‌السلطان کسانی که وکالت ایشان را تصویب می‌کنند قیام نمایند.
غالب نمایندگان قیام نمودند.
رئیس ـ تصویب شد.
آقای ملک‌الشعراء تشریف بیاورید.
آقای ملک‌الشعراء راپورت شعبه اول را راجع به نمایندگی آقای حاج سیدالمحققین به ترتیب ذیل قرائت نمودند انتخابات ایلات شاهسون آذربایجان به تاریخ پنجشنبه ۱۸ جمادی‌الاول به موجب اخطار دولت شروع واعلان منتشر شده و چون به موجب قانون بایستی مرکزی را که وزارت داخله تعیین نمایند قصبه مشگین برای مرکزیت انتخابات تعیین و سپس نظر به حرکت ایلات مغان خود انجمن مرکزی در (پیله‌سوز) که مرکز مغان است به دادن تعرفه مشغول و یک انجمن فرعی نیز در اردبیل برای ایلات اطراف اردبیل تشکیل و هر دو انجمن بر حسب اعلان که دوازده روز قبل منتشر کرده بود در تاریخ غره جمادی‌الاخری شروع به توزیع نموده و تا روز دهم همان ماه در هر دو محل ۷۷۰۰ ورقه تعرفه توضیع نموده و شش هزار و نهصد و شصت و چهار رأی اخذ و صندوق‌ها را در قضیه مشکین آورده به استخراج آراء شروع نموده‌اند از کلیه آراء مأخوذ آقای رئیس‌الوزراء سردار سپه به اکثریت سه هزار و هشتصد و شانزده رأی انتخاب و چون بر حسب اظهار وزارت داخله معظم له وکالت ساری را قبول فرموده بودند آقای حاج سیدالمحققین که بعد از ایشان حائز اکثریت بوده‌اند با ۲۶۰۶ رأی به نمایندگی ایلان شاهسون آذربایجان انتخاب و اعتبارنامه مشارالیه به تصدیق نظار و حکومت رسیده صورت مجلس نیز تصدیق شده است نظر به این که در مدت قانونی شکایتی از جریان انتخابات را تصدیق و به وکالت آقای حاج سیدالمحققین به اتفاق آراء رأی داده راپورت آن را تقدیم مجلس می‌نماید.
رئیس ـ رأی می‌گیریم به وکالت آقای حاج سیدالمحققین از ایلات شاهسون کسانی که تصویب می‌کنند قیام نمایند.
اغلب قیام نمودند.
رئیس ـ تصویب شد.
آقای وکیل‌الملک باز زحمت بکشید تشریف بیاورید.
(آقای وکیل‌الملک ـ راپورت شعبه چهارم را راجع به اعتبارنامه آقای ملک‌الشعراء به شرح آتی قرائت نمودند)
شعبه چهارم در ۲۵ دلو ۱۳۰۲ دوسیه تبریز را رسیدگی نمود پس از آنکه انجمن نظار مطابق مواد قانون در تبریز تشکیل شده در ۱۲ ربیع‌الاول ۱۳۴۱ اعلان انتخابات را منتشر و از ۲۳ ربیع‌الاول تا ۳ ربیع‌الثانی به توزیع تعرف پرداخته و از ۴ ربیع‌الثانی تا ۸ ربیع‌الثانی اخذ آراء نموده کلیه تعرفه که توزیع شده ۶۷۹۱ ورقه و اوراق آرائی که برگشته و به صندوق وارد شده ۶۴۲۲ ورقه بوده و در نتیجه قرائت آراء آقای ملک‌الشعراء به اکثریت ۵۸۲۶ رأی به نمایندگی مجلس شورای ملی منتخب شده پس از انقضاء مدت انتظار انجمن نظار برای وصول شکایت چون شکایتی نرسیده اعضای انجمن انتخابات را خاتمه داده صورت مجلس و اعتبارنامه را مهر و امضا نموده.
شعبه چهارم نظر به این که جریان انتخابات آنجا را به موجب دوسیه و صورت مجلس صحیح دانست و شکایتی هم نرسیده بود نمایندگی آقای ملک‌الشعراء را تصدیق و تصویب می‌نماید.
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به وکالت آقای ملک‌الشعراء آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(جمع کثیری قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد.
راپورت انتخابات سقز قرائت می‌شود آقای وکیل‌الملک بفرمایید.
(آقای وکیل‌الملک ـ راپورت شعبه چهارم را راجع به انتخابات سقز به مضمون ذیل قرائت نمودند)
شعبه چهارم در جلسه ۲۴ دلو ۱۳۰۲ دوسیه انتخابات سقز را مطالعه و رسیدگی نمود پس از آنکه انجمن نظار موافق قانون انتخابات را منتشر و از ۱۳ شوال شوال الی ۲۶ به توزیع تعرفه مشغول و از ۲۷ شوال الی غره ذیقعده به اخذ آراء پرداخته کلیتاً اوراق تعرفه که توزیع شده ۵۹۳۵ ورقه جمع اوراق آرائی که به صندوق و رد شده ۴۸۰۵ ورقه بوده پس از استخراج و قرائت آراء آقای صدرالعلماء مفتی به اکثریت ۴۲۳۸ رأی به نمایندگی مجلس شورای ملی منتخب شده سپس انجمن نظارت در مدت اعتراض برای وصول شکایت و اعتراضی نرسیده اعضای انجمن انتخابات را خاتمه داده صورت مجلس و اعتبارنامه را مهر و امضا نموده‌اند.
شعبه چهارم پس از رسیدگی به دوسیه و صورت مجلس که مطابق قانون انتخابات جریان یافته بود نمایندگی آقای صدرالعلماء مفتی را تصدیق و تصویب می‌نماید.
رئیس ـ آقایانی که وکالت آقای صدرالعلماء مفتی را از سقز تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(غالب نمایندگان قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد (خطاب به آقای وکیل‌الملک) بفرمایید راپورت انتخابات قزوین را قرائت نمائید.
آقای وکیل‌الملک راپورت شعبه چهارم را راجع به نمایندگان قزوین به مضمون آتی قرائت نمودند)
شعبه چهارم در جلسه هفتم حوت ۱۳۰۲ دوسیه انتخابات قزوین را مطرح مذاکره نموده نظر به این که رسیدگی انتخابات قزوین به شعبه چهارم و ششم رجوع شده بود با تبادل افکار در بین اعضای هر دو شعبه قرار شد کمیسیون مختلطی از هر دو شعبه تشکیل و رسیدگی به دوسیه قزوین نموده نتیجه را به شعبه چهارم و ششم راپورت دهن از طرف شعبه چهارم آقایان شیخ فرج‌الله و شکوه نظام و از طرف شعبه ششم آقایان قایم مقام و آصف‌الممالک معین و مشغول مطالعات و رسیدگی در دوسیه قزوین شدند در راپورت کتبی که به شعبه چهارم داده بودند جریان انتخابات آنجا را از روی دوسیه به طور اختصار در راپورت نوشته و شرح داده خلاصه و نتیجه راپورت این است که به موجب دوسیه و صورت مجلس جریان انتخابات قزوین برحسب مواد قانون خاتمه یافته کلیه تعرفه توزیع شده ۲۸۴۰۳ ورقه و اوراق آرائی که به صندوق وارد شده ۱۹۸۷۷ ورقه بوده و در نتیجه قرائت آراء آقای شیخ محمد علی الموتی به اکثریت ۱۰۳۹۸ رأی و شاهزاده سردار مفخم به اکثریت ۵۰۶۳ رأی به نمایندگی مجلس شورای ملی منتخب شده‌اند.
چند فقره شکایت در مدت اعتراض به انجمن نظار رسیده اعضای انجمن شکایت‌ها را قانوناً وارد ندانسته و جواب‌های قانونی به معترضین داده‌اند اعضای کمیسیون صحت انتخابات قزوین را تصدیق نمود) در جلسه ۱۱ حوت شعبه چهارم راپورت کمیسیون را مطالعه نبود به طوری که شرح داده بودند انتخابات آنجا بر حسب مقررات قانون خاتمه یافته لهذا شعبه چهارم بعد از رسیدگی نمایندگی شاهزاده سردار مفخم را تصدیق و تصویب می‌نماید.
رئیس ـ آقای آقا سیدیعقوب (اجازه)
آقا سیدیعقوب ـ بنده نمی‌خواهیم مخالفت کنم گرچه مخالفتی هم نیست ولی خواستم از مخبرین سؤال کنم که مادر طهران بودیم که اعلان انتخابات در همه جا داده شد دولت وقت هم ناچار شد برای هر جا مفتش معین کرد و از این بابت مبالغی خرج مفتش شد حالا بنده از آقای مخبر سؤال می‌کنم این مفتشین برای چه رفتند و چه کردند اگر مقتضی ندانند عجالتاً از عملیات مفتشین که رفته‌اند شرحی بیان نمایند تا بدانیم اینها برای چه رفته‌اند و چه کرده‌اند و چه تحمیلی بوده است و الا بنده نمی‌خواهم مخالفت کنم لیکن ابداً از این موضوع صحبتی نمی‌شود که این مفتشین چرا باری بر دولت تحمیل نموده و چرا کل بر ملت شده‌اند البته لازم بود آقایان مخبرین در رابرتشان خبر بدهند که این آقایان مفتشین چه کرده‌اند و برای چه رفته‌اند.
وکیل‌الملک مخبر شعبه ـ البته در نظر آقای آقا سید یعقوب هست اعزام مفتشین در موقعی بوده که اهالی از انتخابات ناراضی بوده‌اند (همین‌طور در شعبه‌ها هم بیگی دو جا مفتش رفته بود) مثلاً مردم شکایت‌هائی از تشکیل انجمن نظار محل داشتند برای رفع این شکایات مفتشین اعزام شدند تا معلوم شود برای چه از انجمن نظار شکایت شده و این مخارجی که شده و می‌فرمایند بر ملت تحمیل شده برای این بوده است که نظریات سوئی اعمال نشود که دولت به همین جهت مجبور شد مفتشین بفرستد وقتی که مفتش به محل رفت یک مدتی مشغول تبادل افکار به احکام و اهالی آنجا بوده بعد یک ترتیب رضایت بخشی همان مفتش و حکومت و همان انجمن نظار صحت انتخابات را تصدیق کرده‌اند و بالاخره شکایات هم رفع شد چنانچه در یک ماه قبل وقتی مفتش به عراق رفت و تحقیقات کرد بعد اهالی راضی شدند و شکایتی هم نرسیده (بعضی از نمایندگان صحیح است) ولی اگر این طور که شما می‌فرمایید ما در اینجا بخواهیم آنچه جزئی و کلی است بنویسیم پس باید بگوییم اگر چنانچه یک استکان چای هم در انجمن خورده‌اند نوشته شود و این ترکیب عملی نیست و عقیده شعبه بر این بوده است که جزئیات را ننویسد و به طور اجمال انتخاباتی که موافق قانون بوده صحبتش را تصدیق نماید و راپورت بدهد به همین جهت اعضاء شعبه که بنده خودم هم یکی از آنها بودم به طور اجمال این راپورت را داده و صحت آن را تصدیق کرده‌ایم.
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به وکالت آقای سردار مفخم از قزوین کسانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(اکثر نمایندگان قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شده راپورت انتخابات قوچان قرائت می‌شود.
(آقای داور ـ برای قرائت راپورت احضار و خبر شعبه ششم را راجع به وکالت آقای آقا میرزا سید مصطفی به شرح آتی قرائت نمودند)
شعبه شش به دوسیله انتخابات قوچان رسیدگی کرده و خلاصه آن را به عرض مجلس مقدس می‌رساند انتخابات قوچان در ۱۷ ذیحجه ۱۳۴۱ شروع و در ششم صفر ۴۲ ختم شده مجمع تعرفه که د رکلیه حوزه‌ها توزیع شده ۷۵۱۵ آراء مأخوذه ۷۲۲۰ و از این عده آقای آقا سید مصطفی بهبهانی با ۵۶۱۶ رأی حائز اکثریت شدند.
انجمن نظار در مدت قانونی برای وصول شکایات نشسته و چون شکایت نرسیده صحت جریان انتخابات را تصدیق و نمایندگی آقای آقا سیدمصطفی بهبهانی را اعلام کرده است شعبه ششم پس از رسیدگی و دقت در دوسیه جریان انتخابات قوچان را موافق قانون دیده و چون تنها شکایتی که از افتتاح مجلس مقدس رسیده قابل توجه نبود و اساس نداشت شعبه صحت انتخابات قوچان را تصدیق و به نمایندگی آقای آقا سیدمصطفی بهبهانی رأی می‌دهد.
رئیس ـ رأی می‌گیریم به وکالت آقای آقا میرزا سید مصطفی از قوچان آقایانی که وکالت ایشان را تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد آقای آقا شیخ جلال‌الدین.
(احضار برای قرائت راپورت)
آقای آقا شیخ جلال‌الدین راپورت شعبه دوم را راجع به نمایندگی آقای معتمدالسلطنه به شرح ذیل قرائت نمودند)
شعبه پنجم در اولین مرتبه به دوسیه انتخابات آقای میرزا حسن خان زعیم نماینده شوشتر رسیدگی نموده و با مطالعه کامل در صورت جلسه انتخابات هیئت نظار و دریافت عقیده هیئت مزبور دایر بر صحت جریان انتخابات آن ولایت و مراجعه به اوراق شکوائیه و تلگرافات و مراسلاتی که حاکی از رضایت قاطبه اهالی از حسن جریان انتخابات بود متفقاً به صحت نمایندگی ایشان معتقد شدند و شکایات واصله چون غالباً مربوط به جریانات سیاسی خوزستان و اقتدار متنفذین آن حدود بود به هیچ وجه در مسئله انتخابات و نمایندگی آقای زعیم مدخلیت پیدا نمی‌کرد و چند فقره شکایاتی هم که بر علیه جریان انتخابات ملاحظه شد در مقابل وضعیات حکومت محل و توضیحاتی که موافقین داده‌اند بر اساس و غیرقابل اهمیت تشخیص شده و بالعکس اوراق دوسیه ناطق از این است که انتخابات در کلیه حوزه‌های اصلی و فرعی شوشتر که از اول برج جوزا تا ۱۲ برج سرطان امتداد داشته است کاملاً مطابق با دستوری است که در نظامنامه انتخابات مطرح است و تمام جریانات قانونی از حیث تشکیل انجمن نظار و نشر اعلان و تعیین ایام توزیع تعرفه و اخذ آراء و اوقاتی که انجمن می‌بایستی حاضر برای رسیدگی به شکایت بشود به طور صحیح با رعایت نکات قانونی از قبیل صلاحیت اشخاص تعرفه بگیرد و احصاء اوراق رأی و غیره کاملا منظور نظر مباشرین امر انتخابات شوشتر و توابع لراء و علیهذا در پایان این راپورت خاطر نمایندگان محترم را مطلع می‌دارد که در شعبه ۵ حسن جریان و قانونی بودن انتخابات شوشتر و صحت نمایندگی آقای میرزا سیدحسن‌خان زعیم که به اکثریت ۳۴۵۷ رأی انتخاب شده‌اند قطعاً تصدیق شده است.
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به وکالت آقای میرزا سیدحسن‌خان زعیم از شوشتر و آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(اغلب نمایندگان قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد اگر تصویب می‌فرمائید جلسه تعطیل شده و موکول به بعد شود
آقای تدین(اجازه)
تدین ـ بنده پیشنهاد می‌کنم که جلسه را به واسطه لزوم سرعت گذشتن اعتبارنامه به عصر موکول بفرمائید.
(بعضی از نمایندگان صحیح است)
رئیس ـ جلسات آتیه را به عصر موکول کنیم یا امروز؟
تدین ـ امروز را علاوه بر صبح پیشنهاد می‌کنم تا تکلیف اعتبارنامه‌ها معین شود.
رئیس ـ آقای سردار معظم کردستانی (اجازه)
سردار معظم کردستانی ـ به عقیده بنده چون موقع یک موقع عادی نیست و هیئت دولت هم با کمال فعالیت مشغول کار است شاید باره لوایح هم حاضر شده باشد و عید هم نزدیک است (ولو این که بنده معتقد نیستم با وضعیات امروزه ایام عید هم بیش از سه چهار روز تعطیل ممتدی بشود) یک چیزی را؟ می‌کنم بر اظهارات آقای تدین که این روزه قبل از عید صبح و عصر هر دو جلسه بشود شاید اعتبارنامه‌ها زودتر بگذرد و هیئت دولت هم کارهائی را که در مدنظر دارند به موقع اجرا گذارده شود تا انشاءالله چرخ‌های مملکتی زودتر به کار نیفتد دیگر بسته برای اکثریت است.
رئیس ـ آقای نجات (اجازه)
نجات ـ عرایض بنده را آقای تدین فرمودند.
رئیس ـ آقای سید یعقوب (اجازه)
آقا سید یعقوب- بنده خواستم در جواب آقای سردار معظم عرض کنم اطلاع پیدا کنند راپورت‌هائی که در شعب حاضر است آن قدر نیست که برای صبح و عصر برسد و در دو جلسه تمام خواهد شد پس همان طور که آقای تدین پیشنهاد فرمودند بهتر است چون فعلا قریب پنجاه راپورت از شعب رسیده و حاضر است که تقریباً بیست و چند تای آن امروز گذشته مابقی هم عصر می‌گذرد واگر بنا بشود روز شنبه هم صبح و عصر جلسه باشد برای شعب فرجه نخواهد بود که بقیه راپورت‌ها را بدهند فرضاً روز شنبه صبح و عصر آمدیم و این چند اعتبارنامه را هم گذراندیم پس این دوسیه‌هائی که در شعب هست چه وقت راپورتش را حاضر کند؟ خواستم این مسئله را در جواب آقای سردار معظم عرض کرده باشم.
رئیس ـ آقای دستغیب (اجازه)
دستغیب ـ عقیده بنده هم همین است که آقای تدین فرمودند که خصوص امروز عصر را جلسه باشد ولی راجع به بعد امروز عصر مذاکره می‌کنیم که آیا لازم است صبح و عصر هر دو جلسه باشد یا خیر برای این که جمع بین فرمایش آقای تدین و آقای آقا سید یعقوب بشود امروز را چون راپورت‌ها حاضر است عصر جلسه تشکیل شود و بعد اگر ببینیم محتاج است است آن وقت صبح و عصر جلسه تشکیل بشود.
(جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است)
رئیس ـ رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای تدین اگر قبول شد آن وقت رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای سردار معظم
سردار معظم ـ بنده هم پیشنهاد آقای تدین موافقم
رئیس ـ با پیشنهاد آقای تدین کسی مخالف نیست؟
(بعضی گفتند ـ خیر ـ پس از امروز عصر جلسه می‌شود ولی از روز شنبه به عد عصرها دو ساعت به غروب)
(جمعی از نمایندگان ـ صحیح است)
(مجلس مقارن ظهر ختم شد)
رئیس موقتی مجلس شورای ملی - مؤتمن‌الملک