مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ اسفند ۱۲۸۶ نشست ۲۵۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نخست | تصمیم‌های مجلس | قانون اساسی مشروطه و متمم آن |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نخست |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ اسفند ۱۲۸۶ نشست ۲۵۰
مذاکرات روز شنبه یازدهم شهر صفرالمظفر ۱۳۲۶ دارالشورای ملی
خلاصه مذاکرات روز ۵شنبه نهم صفر را آقا میرزا مرتضی قلیخان قرائت کردند.
نایب رئیس- امروز باید قانون وظایف قرائت شود و رأی گرفته شود.
آقا سید حسین – قرار بود اعضاء کمیسیون اداره انتخاب شوند و اکثری هم رأی خود را نوشته‌اند بدوا آن ورقه‌ها جمع شود که تا تمام شدن قرائت قانون متوفیات اعضاء کمیسیون اداره هم باکثریت آراء معلوم گردند.
(دراین موقع اخذ ورقه آراء شده شروع بقرائت قانون متوفیات گردید.)
در بین قرائت قانون جناب آقای حاجی میرزا حسن آقای مجتهد تبریزی بهمراهی جناب حاج امام جمعه خوئی و سایر وکلا محترم آذربایجان ورود بمجلس نمودند.
آقای حاجی امام جمعه – بدیهی است که هر ملتی از بدو خلقت دنیا تا امروز رستگاری آنها بدست علما بوده است و بعضی از کوته نظرات چنان قرض می‌نمایند که احکام شرع فقط ناظر بامور آخرتست و علمای آنها هم راهنمای آخرتند و حال آنکه اینطور نیست اگر درست دقت نمایند در احکام شرع ما همانطور که دستور امور معادیه است ناظر بامور معاشیه ماهم هست پس همین طور که علماء عاملین مردم را از حیث امور معاشیه وتمدن هم آگاه کردند خاصه دراین قرن چهاردهم که نهایت ذبلت باین ملت دچار شده و گرفتار ظلم بودندواز یکسال ونیم قبل سیدین السندین دیدند که نزدیک است رشته ملت و دین گسیخته گردد و چاره از برای بقاء و استقلال این دولت اسلامی ندیدند جز اینکه سلطنت را مشروطه نمایند لهذا بدستیاری سایر علما واهل مملکت سلطنت مستبده ظالمانه چندین ساله را بدل بسلطنت مشروطه نمودند از همت این دو بزگوار و همراهی علمای سایر بلاد خاصه در آذربایجان که در حقیقت دارالسلطنه دویم این مملکت است بواسطه وجود جناب مستطاب آقای حاجی میرزا حسن آقای مجتهد و اقدامات مجدانه ایشان سلطنت مستبده تبدیل سلطنت مشروطه گردید واگر فی الجمله در این اواخر تأثری در حضور بهمرسانیدن ایشان در مجلس مقدس شده است امیدواریم که بعدها از اقدامات خودشان بیش از پیش ملت را خوشنود فرمایند واین هم لایحه ایست که خودشان نوشته‌اند قرائت بشود. قرائت شد قریب باین مضمون که از بدو امر مشروطیت نهایت جد و جهد را در استقرار آن بعمل آوردم و در این مدت هیچ وقت از تشیید و تأیید این اساس و تقویت دین اسلام وخیرخواهی ملت و دولت غفلت نکرده‌ام اگر در آمدن بمجلس مقدس و اظهار همراهی واشتیاق خود فی الجمله تأخیری شده بواسطه پاره از موانع بوده است امیدوارم که بعدها بیش از پیش در تشیید این اساس و ازدیاد اتحاد واتفاق مجاهدت نموده خاطر عموم رااز خود خوشنود و خوشوقت سازد (عموم اظهار تبریک نمودند).
آقای حاج میرزا حسن آقای مجتهد- خداوند انشاءالله این مجلس واین وکلا را تأیید نماید وآنهایی را که قصد دارند که دوباره اساس این مملکت رجوع باستبداد نماید خدا برطرف و نابود فرماید
آقا سید حسن تقی زاده – بنده می‌خواستم دو کلمه در ورود آقا تبریک و تهنیت عرض نمایم وواقعاً گذشته از رسمیات بطور ساده باید عرض کرد برای آنهاییکه دراین موضوع اشتباه نموده رفع اشتباه بشودکه حضرت آقا یک دقیقه از اول تاکنون از تأیید و تقویت اساس مشروطیت فارغ نبوده ونیستند واینکه مختصر رنجش از جزئیات حاصل شده بود ربط باین ندارد و گویا آنهاییکه بصیر هستند میدانند که هیچوقت از خیال مشروطیت خارج نبودند و اگر دل تنگی حاصل شده بواسطه جزئیات بوده و بحمدالله آنهم رفع شده وامروزه تمام ملت ایران با هم کمال اتفاق واتحاد را دارند.
آقا میرزا آقا مجاهد- اگر چه آنچه در این موضوع لازم بود گفته شد و حقیقتاً دراینکه تأسیس این اساس از اقدامات علما بوده است شبهه نیست وهمینقدر امروز ما از تشریف فرمائی ایشان متشکر بوده و البته حضرت آقا هم بعدها آنچه را که می‌باید مساعدت بفرمایند خواهند فرمود.
نایب رئیس- معلوم است ابقای مجلس و مشروطیت وحفظ دین و مملکت با علمای اعلام است همین طور که جناب حاج امام جمعه فرمودند در آذربایجان ایشان اقدامات فرموده‌اند و اساس مشروطیت را در آنجا برقرار کرده‌اند انشاءالله بعدها بیشتر و بهتر همه قسم اقدامات خواهند فرمود.
رئیس- تشریف فرمائی جناب آقا را بمجلس مقدس تبریک می‌گویم و انشاءالله مبارک است (مجدداً شروع بقرائت قانون متوفیات گردید پس ازمذاکرات زیاد درماده اولی که راجع بتعیین میزان مبلغ ومقدار مرسوم بوده و مردد بود بین اینکه اگر زیاده از پانصد تومان نقد و ده خروار جنس باشد موقوف بتصویب مجلس و وزیر مسئول خواهد بود در اینباب رأی گرفته شد و باکثریت آراء میزان همان پانصد تومان نقد و ده خروار جنس تصویب گردید و در ماده دوم که راجع بود بدادن نصف مرسوم متوفی بورثه بشرط مدت بعضی قید مدت پانزده سال را لازم میدانستندو بعضی قید مدت را بهیچوجه لازم نمی‌دانستند اخذ رأی شده باکثریت آراء دادن نصف مرسوم بورثه متوفی تا مدت پانزده سال تصویب شد.)
اعضاء کمیسیون اداره که در اول مجلس رأی گرفته شده بود باکثریت آراء معین گشته واسامی قرائت شد از قرار ذیل:
- آقای معاضدالسلطنه،
- آقای حاج محمد تقی شاهرودی،
- آقای حاج میرزا علی آقا،
- آقا میرزا محمود خوانساری،
- آقای رئیس التجار،
- آقای قوام دیوان.
مجلس ختم شد.