مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ آذر ۱۳۴۴ نشست ۲۲۲

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و یکم

قوانین انقلاب شاه و مردم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ آذر ۱۳۴۴ نشست ۲۲۲

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۲۳ آذر ۱۳۴۴ نشست ۲۲۲

فهرست مطالب:

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۲۱

جلسه: ۲۲۲

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه (۲۳) آذر ماه ۱۳۴۴

فهرست مطالب:

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۲- بیانات آقای نایب رئیس به مناسبت روز اعلامیه حقوق بشر و روز تاریخی ۲۱ آذر و تشریف فرمایی اعلیحضرت ملک فیصل پادشاه عربستان سعودی

۳- بیانات قبل از دستور آقایان: حقشناس- سرلشکر نکوزاد- و بانوجهانبانی و آقایان: دکتر الموتی- دکتر حکمت- سعید وزیری و بانو تربیت

۴- تصویب صورت جلسه

۵- سؤال آقای دکتر مبین راجع به تصویبنامه شماره ۴۱۳۴۲ مربوط به واگذاری کارخانه ونک و جواب معاون وزارت آموزش و پرورش

۶- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به استرداد حقوق گمرکی مواد اولیه مصنوعات ماشینی کارخانه‌جات داخلی و ارسال به مجلس سنا

۷- مذاکره در شور اول گزارش کمیسیون استخدام راجع به استخدام آقایان مصطفی علم و هوشنگ باتمانقلیچ

۸- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت امور خارجه

۹- بقیه مذاکره در شور اول گزارش کمیسیون استخدام راجع به استخدام آقایان مصطفی علم و هوشنگ باتمانقلیچ و ارجاع مجدد به کمیسیون

۱۰- شور اول گزارش کمیسیون دارایی راجع به عدم الزام رعایت مقررات آئیننامه معاملات دولتی در مورد معاملات دارو و سایر لوازم مذکور در قانون تأسیس بنگاه کل دارویی ایران و ارجاع مجدد به کمیسیون

۱۱- شور اول گزارش کمیسیون نظام راجع به اصلاح تبصره ۲ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی

۱۲- تقدیم یک فقره اصلح بودجه وزارت کشاورزی و دو فقره صورت ریز دیون بلامحل وزارت جنگ و سازمان دامپروری به وسیله آقای معاون وزارت دارایی

۱۳- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه

مجلس ساعت نه و پنج دقیقه صبح به ریاست آقای دکتر حسین خطیبی (نایب رئیس) تشکیل گردید.

۱-قرائت اسامی غایبین جلسه قبل

نایب رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

غایبین با اجازه - آقایان:

آموزگار - ضابطی- امام مردوخ- دکتر حکمت -

دکتر رشتی - دکتر رضوانی- شفیعیپور- کرمانی- صائب- دکتر ضیائی- دکتر موثقی- کشفی- معتمدی - دکتر یزدان‌پناه- دکتر یگانگی - بانو ابتهاج- سمیعی- دکتر فربود.

غایب بیاجازه- آقای دکتر مصباح‌زاده.

غایبین مریض- آقایان:

مهندس آراسته- دکتر عدل- بختیار بختیاریها- پرویزی- جهانگیری- خواجهنوری- سعید وزیری- طالبزاده- رودسری- دکتر قراگزلو- کیوان- مافی- موقر- تیمسار سرلشکر همایونی- یعقوب تهرانی- بانو دکتر دولتشاهی.

۲- بیانات آقای نایب رئیس به مناسبت روز اعلامیه حقوق بشر و روز تاریخی ۲۱ آذر و تشریف‌فرمایی اعلیحضرت ملک فیصل پادشاه عربستان سعودی

نایب رئیس- نمایندگان محترم.

هفده سال پیش روز نوزدهم آذرماه ۱۳۲۷ اعلامیه حقوق بشر در مجمع عمومی‌سازمان ملل متحد به تصویب رسید.

بلافاصله پس از پایان یافتن جنگ دوم جهانی و تشکیل سازمان ملل متحد تنظیم اعلامیه حقوق بشر جزو برنامه‌های اصلی سازمان ملل منظور شد و بعد از دو سال در روز دهم دسامبر ۱۹۴۸ مطابق با نوزدهم آذرماه ۱۳۲۷ این اعلامیه به تصویب مجمع عمومی‌سازمان ملل رسید و همه کشورهای عضو سازمان اجرای آن را که در خیر و صلاح و نفع عالم بشریت بود پذیرفتند و تعهد کردند.

هدف اصلی این اعلامیه مراعات حقوق و احترام به آزادی مدنی و اجتماعی و اقتصادی تمام ابناء بشر بدون امتیاز نژاد و اختلاف جنس و زبان و مذهب بود چنان که تمامی‌مردم جهان در شرایط مساوی زیست کنند و از همه مواهب طبیعی و اجتماعی و آزادی و مساوات و برابری و برادری متقابل یکسان برخوردار کردند.

علت تصویب این اعلامیه بیشتر خاطرات تأثرانگیز هتک حرمت و مقام انسانیت بود که میلیونها تن از مردم جهان چه قبل از جنگ عالمگیر و چه در جریان و بعد از پایان یافتن آن تا مدتها متحمل شده بودند و آن طور که در مقدمه همین اعلامیه ذکر شده است، انکار و تحقیر حقوق بشری موجب اعمال ناروایی شده بود که وجدان بشری آن را نمی‌پذیرفت و از آن بیزار بود.

اهمیت این اعلامیه در این است که حقوق بشری را به طور صریح و دقیق ذکر کرده و همواره انعکاسی عمیق و ارزنده در فکر و روح همه مردان و زنان جهان داشته است در طول مدت هفده سال که از تصویب این اعلامیه گذشت اغلب کشورهای جهان آن را با رضا و رغبت پذیرفتند و در تحکیم مبانی و اصول و اجرای مقررات آن صمیمانه کوشش کردند و به توصیه و تأکید کمیسیون مخصوص حقوق بشر و راهنماییها و مراقبت دائم این کمیسیون در قانون اساسی بیشتر کشورهای که پس از صدور این اعلامیه استقلال پیدا کرده و در خانواده سازمان ملل عضویت یافته بودند مواد اعلامیه جهانی حقوق بشر گنجانده شد و امروز معمول و مجری است.

در کشور عزیز ما ایران و در احکام دین مقدس ما اصول و هدفهای مقدس این اعلامیه همواره و در طول تاریخ مجری و متبع بوده است و مردم ایران در هر عصر و زمانی به مقتضای غریزه و طبع همواره به هدف واقعی منشوری که هفده سال پیش در جامعه ملل مدون گشت و به جهانیان عرضه شد توجه و ایمان داشته و به مفاد آن عمل می‌کردند.

کوروش کبیر پس از فتح بابل فرمان آزادی مذهبی مردم آن شهر را صادر کرد و این فرمان در زمان خود بسیار ارزش داشت زیرا ادامه حیات مردم این شهر مستلزم برخورداری از آزادی مذهبی بود شصت سال پیش از این نیز هنگام تصویب قانون اساسی مفاد اعلامیه حقوق بشر به صراحت در آن پیشبینی شده و ضمن چندین اصل مندرج و مورد عمل قرار گرفته است و باز جای کمال افتخار و مباهات ملت ایران است که تحت قیادت و رهبری پیشوای عالیقدر خود شاهنشاه آریامهر با انقلاب مقدس ششم بهمن ماه ۱۳۴۱ و صدور منشورهای انقلابی ششگانه و منشورهای تکمیلی آن توانست از طریق حمای تاز حقوق طبقات مختلف و لغو امتیازات ناروای طبقاتی و تساوی حقوق زن و مرد و تأمین منافع کشاورزان و کارگران و مبارزه با

بیسوادی و تهیه وسایل بهداشت روستاها و روستانشینان گامهای محکم و بلندی بردارد و به اعلامیه حقوق بشر و مفهوم واقعی و هدف عالی آن به بهترین وجهی تحقق و واقعیت بخشد و این مایه کمال سربلندی و افتخار ملت ماست (صحیح است) که یک چنین تحولی شگرف و پردامنه در تام شئون اجتماعی آن به اراده نیرومند پیشوای بزرگش آغاز شده و به همت مردانه او با قدرت و استقامت پیش می‌رود و ادامه می‌یابد بی آن که اجرای یک چنین تحول عظیمی موجب کمترین خونریزی یا اندک اضطراب و ناراحتی و نابسامانی باشد در حالی که دیدیم مبادرت به اجرای قسمت مختصری از آنچه در کشور ما به تمام و کمال انجام پذیرفت در بعضی دیگر از نقاط جهان توأم با چه مشکلات و موانع عظیمی بوده و شاید هم سرانجام آن طور که باید به سامان نرسیده است و این نیست مگر در سایه قدرت و درایت و ابتکار و هدایت شاهنشاه آریامهر که وجود مقدسش موجب افتخار و سرافرازی ملت ایران و اعجاب و تحسین همه جهانیان است (صحیح است).

اجازه فرمایید از طرف خود و مجلس شورای ملی این روز فرخنده را به ملت ایران و همه ملل جهان تبریک و تهنیت عرض کند و آرزو نماید که سازمان ملل تحد در آینده بیش از گذشته در تحقق بخشیدن به هدفهای عالی اعلامیه حقوق بشر که متضمن خیر و صلاح جامعه بشری است توفیق حاصل نماید و ضمناً با اغتنام فرصت به مناسبت روز تاریخی بیست و یکم آذر ماه و نجات آذربایجان مراتب سپاسگزاری خود و مجلس شورای ملی را به پیشگاه شاهنشاه آریامهر بنیان‌گذار وحدت ملی ایران و نجات‌دهنده آذربایجان تقدیم می‌دارد و تبریک و تهنیت مجلس شورای ملی را به ارتش شاهنشاهی و مردم غیور و عزیز آذربایجان و عموم ملت ایران به مناسبت پیروزی عظیمی که در این روز نصیب آنان شده است عرض می‌کند (صحیح است- احسنت).

بیست سال پیش معدوی ماجراجو و فرصت‌طلب و مفسدهانگیر از آشوب و نابسامانی آن روز کشور که ثمره تلخ آشفتگیهای جنگ جهانی دوم بود عدهای گمراه و خائن را گرد خود جمع کرده با وعده‌های دروغ فریفتند و آشوبی به پا کردند که به اراده شاهنشاه آریامهر و به نیروی ملی زود فرو نشست و خود رسوا شدند و همگی گریختند یا به سزای خیانت خود رسیدند این گروه خیانت پیشه با ارعاب و تهدید و از میان بردن اصول آزادی فردی و حقوق بشری به راهی رفتند که در پایان جز ننگ ابدی در انتظارشان نبود. اما آذربایجان عزیز روی پای خود ایستاد و بردباری توأم با قدرت و استقامت نشان داد و هرگز تسلیم نیرنگ و فریب نشد تا آنگاه که به امر شاهنشاه آریامهر ارتش ایران با پشتیبانی مردم آذربایجان به آن غوغا خاتمه بخشید و غوغاگران را به سزای نیت پلیدشان رسانید.

امروز اگرچه یادآوری آن وقایع شوم و نابسامانی‌ها برای ما اندوهبار و تأثرآور است لیکن خاطره فداکاریهای ارتش شاهنشاهی و میهنپرستی عمیق هموطنان عزیز آذربایجانی تحت هدای تو رهبری شاهنشاه آریامهر موجب مسرت قلبی و خرسندی باطنی و غرور و افتخار هر فردی است که خون ایرانی در رگهای او جریان دارد، و اکنون جای آن است که از طرف خود و مجلس شورای ملی این روز فرخنده را بار دیگر به پیشگاه شاهنشاه آریامهر و مردم شریف آذربایجان و ملت ایران تبریک عرض کند (احسنت).

نکته دیگر که به مناسبت موقع به عرض نمایندگان محترم می‌رساند مسافرت مهمان عزیزی است که یک هفته به دعوت شاهنشاه آریامهر مهمان شاهنشاه و ملت ایران بودند.

مردم ایران مقدم این مهمان عالیقدر را گرامی شمرده با صمیمت و احترام استقبال نمود و امروز بدرقه می‌کند.

اعلیحضرت ملک فیصل پادشاه کشور عربستان سعودی کشوری که قبله‌گاه مسلمانان جهان و مسجد و مرقد مطهر پیغمبر اسلام حضرت ختمی مرتبت رسول اکرم صلیالله علیه و آله و سلم در آنجاست یک هفته در کشور ما از نزدیک شاهد پیوستگی عمیق و قلبی دو ملت ایران و عربستان سعودی بودند دو ملت که هم به سن و آمال ملی و هم به رسوم و آداب مذهبی خود ایمان قاطع دارند و احترام می‌گذارند

روز گذشته در جلسه مشترک مجلسین در پیشگاه شاهنشاه آریامهر اعلیحضرت ملک فیصل ضمن خطابه پرمغز و مستدل خود به نکات ارزندهای اشاره فرمودند که همه به دقت شنیدیم و لذت بردیم و اکنون جا دارد در قبال این واقعبینی و دوراندیشی و صراحت و فصاحت بیان سپاسگزاری نمایندگان محترم مجلس شورای ملی را به حضورتان تقدیم دارد (صحیح است).

اعلیحضرت ملک فیصل در پاسخ تشکر رئیس محترم مجلس شورای ملی مسرت قلبی خود را از ملاقات نمایندگان مجلسین ابراز داشته و از ایشان خواستند که خرسندی خاطرشان را به استحضار نمایندگان محترم مجلس برسانند امیدواریم آن اعلیحضرت با توفیقات و تأییدات الهی در ضمان سعادت و سلامت به کشور خویش بازگردند و دوستی و برادری دو ملت مسلمان ایران و عربستان سعودی در سایه رهبری پیشوایان بزرگ‌شان جاوید و پایدار بماند و روز به روز مستحکمتر و استوارتر شود (احسنت- احسنت).

۳- بیانات قبل از دستور آقایان: حق شناس و سرلشکر نکوزاد- بانو جهانبانی و آقایان: دکتر الموتی- دکتر حکمت- سعید وزیری- بانو تربیت

نایب رئیس- نطقهای قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای حقشناس تشریف بیاورید.

حقشناس- با کسب اجازه از مقام ریاست و نمایندگان محترم مجلس شورای ملی از درگاه خداوند بزرگ توفیق می‌طلبم که آنچه در دل دارم به زبان بیاورم و چند کلمهای راجع به روز ۲۱ آذر ۱۳۲۴ و ۲۵ به حضور همکاران گرامی عرض نمایم. همه ساله به مناسبت روز ۲۱ آذر مجالس یادبودی برگزار و از مجاهدین راه آزادی و سربازان شجاع و آذربایجانیان غیور تجلیل شایستهای به عمل می‌آید و مجلس شورای ملی نیز که مظهر افکار عامه است در بزرگداشت چنین روز بزرگی با بیانات تنی چند از نمایندگان که مبین احساسات عامه می‌باشند از خدمتگزاران و فداکاران تشویق شایستهای به عمل می‌آورد. امسال نیز تهران شاهد چنین مراسم عظیم ملی بود و علاوه بر جشن مجللی که از طرف آذربایجانیان مقیم مرکز در باشگاه افسران با حضور والاحضرت گران‌مایه شاه‌پور غلامرضا پهلوی تشکیل و شخصیت‌های برجسته مملکتی از جمله مقام ریاست محترم مجلس شورای ملی و جناب آقای نخستوزیر با بیانات شورانگیز خود حقایقی را بیان داشتند در سایر محافل و مجامع نیز چنین مجالسی برگزار بود و شاهد احساسات بی‌شائبه غیرتمندان ایرانی بودیم و همگان دیدیم که مردم تهران در مراسم رژه ارتش شاهنشاهی چگونه شور و هلهله از خود نشان می‌دادند به نام خود وظیفه دارم از طرف آذربایجانیان و از طرف کارگران شریف که در این مراسم پیشقدم در مبارزات ملی بودهاند از این همه احساسات گرم و عمیق سپاسگزاری نمایم (صحیح است) و به صدای رسا درود بیپایان خود را به شهدای راه نجات آذربایجان تقدیم داشته و اعلام می‌دارم که قلب هر ایرانی به خصوص کارگران شریف و زحمتکش ما فقط به یک ندا بزنیم.

چون ایران نباشد تن ما مباد بدین بوم و برزنده یک تن مباد (احسنت)

در غائله شوم پیشهوری زحمت‌کشان آذربایجانی دوش به دوش مردان غیور یک سال تمام با اجنبیان مبارزه کرده و مطلقاً مزدوران خارجی نتوانستهاند با وعدههای طلایی خود حتی یک نفر از کارگران را با خود هم آهنگ سازند، و به همین لحاظ با این که خیانتکاران به ظاهر در لباس دوستی و حمایت از کارگران بر سر کار آمده بودند به جرأت می‌توان گفت یک نفر از کارگران خاک ایران را ترک نکرده در حالی که سه روز مرز ایران بلامانع بود و خیانت پیشگان آنهایی که می‌گفتند مرگ هست ولی برگشت نیست از صدای چکمههای سربازان دلیر ارتش شاهنشاهی ایران که برای هر آذربایجانی از هر نوایی خوش آهنگتر و از هر موسیقی مهیجتر بود شنیدند و لرزه بر اندام‌شان افتاد فرار را برقرار ترجیح دادند ولی نهایت سربلندیم که بگوییم، دامن محرومترین طبقه از هر اتهام و ننگی مبرا بود و وقتی که ارتش شاهنشاهی به آذربایجان وارد شد کارگران متدین شاهپرست خطه آن استان مقدس را از لوث آن اجنبی‌پرستان پاک کرده بودند (صحیح است).

امروز ۲۰ سال از آن ماجرا می‌گذرد - همه ساله ملت ما بار دیگر خویشتن را مدیون رهبری مرد شجاع

تاریخ و سیاستمدار مال‌اندیش ایرانی پاکدل و سرباز فداکار و زغیم توانا یعنی اعلیحضرت محمدرضاشاه پهلوی شاهنشاه آریامهر میدانند (صحیح است) زیرا فقط شجاعت مبارک ذات ملوکانه می‌بود که زنجیر اسارت بردگی را از دست و پای ایرانی باز و صفحه زرینی بر افتخار کشور ما افزودند (صحیح است) در آن روزگارانی که همه سرگرم مشکلات ناشی از جنگ و بهرهبرداری از بازی‌های سیاسی می‌بودند. در آن روزگارنی که حیات سیاسی خیلی از ممالک از اوراق تاریخی گیتی زدوده می‌شد و کشور ما در آستانه سقوط می‌بود، مال‌اندیشی رهبر توانا بر مصائب روز فائق آمده و مانع از محو ملتی از تاریخ جهان گردیدند که روزگارانی پرچمدار و مشعل‌دار تمدن جهانی می‌بودند (صحیح است) و امروز نهایت مسروریم که بگوییم ایرانی به رهبری چنین رهبر راهی نه تنها بیم از هیچ اجنبی ندارند بلکه مصممانه در راه آن گام برمی‌دارند که در آن همه خویشتن را صاحب وطن میدانسته و مدافع وطن خود خواهند گردید. امروز در ایران ۲۰ واند میلیون ایرانی چون ۲۰ واند میلیون سرباز فداکار حافظ حدود و ثغور مملکتی بوده و خواهند بود و در راه اعتلا و عظمت ملی ایران و تحکیم رژیم مشروطه سلطنتی و تحقق منویات اصلاح‌طلبانه شاهنشاه آریامهر در کادر نه ماده انقلابی گام برمی‌دارد بار دیگر سرافرازی و سپاس و تشکر خود را از شاهنشاه بزرگ ارتش‌داران و غیرتمندان آذربایجانی و کلیه هموطنان در این مجلس مقدس اظهار نموده و درود بیپایان خود را نثار ارواح پاک شهدای ایران می‌نمایم (احسنت).

پاینده ایران - جاوید شاهنشاه آریامهر و مردم غیور آذربایجان و نیرومند باد ارتش دلیر شاهنشاهی (احسنت) باقی وقتم را به تیمسار سرلشکر نکوزاد می‌دهم.

نایب رئیس- تیمسار نکوزاد تشریف بیاورید.

سرلشکر نکوزاد- به نام خدا و با عرض تشکر از جناب آقای حقشناس بنده هم می‌خواستم راجع به روز ۲۱ آذر (پریروز گذشته) که به نام روز ارتش و به نام روز نجات آذربایجان نامیده می‌شود و مراسم باشکوهی در مرکز برپا شده بود و در سایر پادگانهای نظامی‌خارج مرکز نیز نظیر این مراسم برپا شده بود مطالبی به استحضار همکاران محترم برسانم بنده در این مورد البته نمی‌خواهم از اثرات ورود ارتش بیگانه به کشور عزیز ما و آذربایجان که مهد دلیران و کانون افتخار ایران باستان و عظمت ایران عزیز ما بود و در اثر حرکات مشتی سفله و پست و خائن و نادان که می‌خواستند از وضع پیش آمده در کشور ما سوء استفاده کنند و این گوهر تابناک را از تاج پرافتخار کیانی بربایند لکن همه میدانیم که روز ۲۱ آذر سال ۲۵ بنا به خواست خداوند مهربان و رهبری شاهنشاه آریامهر ارتش نیرومند ایران و نیروهای مسلح شاهنشاه آریامهر ارتش نیرومند ایران و نیروهای مسلح شاهنشاهی به صوب آذربایجان حرکت کردند و با همکاری برادران غیور آذربایجانی، آذربایجان را نجات دادند در این مورد مقام محترم ریاست و سایر همکاران محترم حقمطلب را ادا کردند و بنده در این مورد عرضی ندارم ولی می‌خواهم عرض کنم این قسمت نظم و ترتیب و انضباط بیسابقهای که پریروز در این مراسم به چشم می‌خورد و دیده می‌شد اعم از انتظامات میدان و نظم و انضباط در جایگاه مدوین و محل سایر تماشاچیانی که برای بزرگداشت و عظمت این روز بزرگ و با افتخار در آنجا حضور پیدا کرده بودند حقیقتاً بینظیر بود افسران دژبان و سایر مأمورین انتظامی ارتش نهایت مراقبت را کرده بودند و به نظر من یک درس نظم و انضباط و سرمشقی بود برای سایر مؤسسات و سازمانها که در دعوتهای خودشان که با یک اشل کوچک‌تری دعوت به عمل می‌آورند این یک سرمشق و نمونهای برای آنها باشد البته رعایت مقررات و احترام گذاشتن به این مقررات موجب سربلندی ما بود در نزد بیگانگان که یک نظم بیسابقهای به چشم می‌خورد ولیکن موضوع قابل توجه مراجعت مدعوین به شهر بود که ملاحظه فرمودید با کمال بینظمی و ناراحت‌کنندهای این وضع را به وجود آورده بودند البته هیچ اشکالی نداشت همان طور که بعضی از مسیرهای عبور را در مواقع معین قدغن می‌کردند این جاده مهرآباد را هم از غرب به شرق در موقع مراجعت یک طرفه اعلام می‌کردند و از غرب به شرق را آزاد می‌گذاشتند و اگر نیم ساعت این کار می‌شد این ناراحتی ایجاد نمی‌شد

سایر هم میهنان عزیز هم می‌بایستی در پیاده‌روها رعایت نظم و ترتیب را می‌کردند و با مأمورین انتظامی همکاری می‌کردند و فقط از پیادهروها استفاده می‌کردند بنده منظور اصلیم این بود که از مأمورین انتظامی اظهار تشکر کنم عرض دیگر بنده که تا فرصتی هست عرض می‌کنم آن است که بنده در یکی از جراید در روزنامه اطلاعات دیدم نوشته بود راجع به واکسن سرخک که دو سال است وزارت بهداری در این قسمت بررسی می‌کند با اجازه آقایان پزشکان معذرت می‌خواهم چون از وظیفه بنده خارج است ولی البته تصدیق می‌فرمایید که اطفال معصوم و بی‌گناه ما به علت ابتلای به این مرض از بین می‌روند صحبت این بود که کمپانیهایی مشغول فعالیت هستند که داروهای خودشان را وارد کنند و دو سال است که وزارت بهداری مشغول بررسی در این مورد است و زیانهای زیادی وارد می‌شود و اطفال ما از بین می‌روند و همچنین تصریح کرده بود که این دارو به طور قاچاق وارد می‌شود و دارویی که ارزش آن دو دلار است یعنی پانزده تومان است در حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ تومان به دست مصرف‌کننده بینوا می‌رسد ملاحظه می‌فرمایید که این چه مشکلی است برای ما (ریگی- به عنوان مثال عرض می‌کنم که تمام اطفال کشور ترکیه علیه بیماری سرخک تلقیح می‌شوند) تشکر می‌کنم از توجهی که کردید و این با وزرای بهداری است که در این مورد توجهی بکند عرض دیگر بنده استدعا از مقام محترم ریاست است که برای جلوگیری از اتلاف وقت نمایندگان محترم و پرستیژ و حقوق‌شان و همچنین جلوگیری از اتلاف وقت وزرا و هیأت محترم دولت فرمودند که ما به وزارتخانهها مراجع نکنیم البته بنده ضمن یکی دو مرتبه که مراجعه کردم قبل از موعد معین با نهایت ادب و احترام بنده را پذیرفتند ولی دیده می‌شود که نمایدگانی که نماینده پانصد ششصد هزار نفر مردم هستند مراجعان آنها حوائجی دارند و ناچارند به وزارتخانهها مراجعه کنند چون نمایندگان وزارتخانهها هم متأسفانه اینجا نمی‌آیند، این است که بنده استدعا می‌کنم مقام محترم ریاست نهایت دقت را بفرمایند که نماینده وزارتخانهها مشخص باشند و تأکید بفرمایند که آنها حتماً در اینجا حضور به هم برسانند، موکلین ما احتیاجاتی دارند و مرتباً تلگراف می‌کنند ما حوایج عمومی داریم نه شخصی موکلین ما انتظار دارند که ما در انجام این حوایج اقدام کنیم، استدعای بذل توجه مخصوص در این مورد از مقام محترم ریاست دارم (احسنت).

نایب رئیس - خانم جهانبانی تشریف بیاورید.

بانو جهانبانی-قبل از شروع سخن، فرا رسیدن روز مقدس مادر را که مراسم آن در حضور علیاحضرت شهبانوی نیکوکار ایران که نمونه مادران ایرانی هستند روز پنجشنبه به عمل خواهد آمد به عموم هممیهنان به خصوص مادران عزیز تبریک عرض نموده (احسنت) و امیدوار است با تحکیم مبانی خانوادهها و جانبداری قانون از اساس مقدس خانواده و رسیدگی به وضع فرزندان و کودکان و جوانان خوشبختی اطفال کامل شده و همه بچهها در کانون گرم خانواده سرافراز و سربلند تربیت شوند امیدوار است دولت و مجلس بزرگ‌ترین هدیهای که در این روز به کودکان عزیز لطف می‌نمایند تأمین زندگی آنها در سایه خانواده و رفاه خانوادهها باشد زیرا منشاء آلام روحی آسیبهای اجتماعی، طغیانهای ضد قانون را باید در مسئله از هم گسیختن خانوادهها جستجو نمود کودکان سرمایههای پرارزش کشور هستند من به نام یک نفر معلم که عمرش را در راه خدمت به اطفال و جوانان به سر برده است به عرض مجلس شورای ملی می‌رسانم که تحکیم اساس خانواده و رفاه آن و رسیدگی به وضع اطفال و جوانانی که در نتیجه گسیخته شدن خانوادهها سرگردان می‌شوند از آرزوهای دیرین هر مربی و هر خانواده است همچنین وظیفه مقدس خود میدانم که با اجازه مقام ریاست و نمایندگان محترم مجلس شورای ملی سالگرد روز تاریخی ۲۱ آذر یعنی قیام را از جانب کلیه ایرانیان به خصوص بانوان کشور به حضور شاهنشاه آریامهر و ملت نجیب ایران به خصوص برادران غیور آذربایجانی تبریک عرض بکنم. (احسنت) شاهنشاه آریامهر در این روز تاریخی آذربایجان عزیز را از بند ظلم و جور و اشغال ظاهری و خائنانه مشتی بی‌وطن نجات بخشیدند و با ارتش دلیر ایران خاک زرخیز آذر آبادگان را رهایی بخشیدند به یادبود

آن روز تاریخی هر سال در آذر ماه در قلب هزاران هزار ایرانی پاک نهاد شکوفه امید شکفته شده و روز نجات آذربایجان عزیز روز شادی و نشاط و سرافرازی و سربلندی ایران عزیز ما است (صحیح است) درود بر پاسداران عظمت ایران عزیز و درود و سپاس فراوان بر شاهنشاه آریامهر که شمع وجودشان مایه نور و عظمت و پاسداری و بقای ایران است (صحیح است) ارتش دلیر ایران مانند خون پاک در رگهای وطن می‌چرخد و سلامت و نشاط و پایداری می‌بخشد (صحیح است) ایران به داشتن چنین ارتش دلیری سرافراز و سربلند است درود بر مادرانی که چنین فرزندانی به اجتماع ما تحویل دادند (احسنت) در این روز تاریخی برای رهایی آذربایجان عزیز زن و مرد ایرانی از هیچ گونه فداکاری در راه ارتش دلیر ایران دریغ ننمودهاند خانوادههای ایرانی در این راه فداکاری نمودند اما در ۱۹ سالی که از آن ایام شوم می‌گذرد شاهنشاه آریامهر اقدامات تاریخی و مهمی به خصوص پس از انقلاب مقدس ۶ بهمن ۴۱ فرمودند و اساس سلطنت خود را بر قلبهای ملت ایران بنا و تحکیم فرمودند در نتیجه ایران دارای ثبات سیاسی شد (صحیح است) اینک فرمایشات شاهانه با خطوط طلایی زینت‌افزای تاریخ با عظمت ایران است همیشه به درگاه خداوند سلامت ذات اقدس همایونی را مسئلت داریم (احسنت) از زبان آذربایجان چند قطعه شعر از شاعری گران‌مایه به عرض نمایندگان محترم می‌رسد که حاکی از نهایت وطنخواهی و علاقه آذربایجانیان به مام میهن است هر مشت از خاک ایران برای ایرانی بیش از میلیونها زر و سیم ارزش دارد و ایرانی مشتی از خاک وطنش را به هیچ قیمتی از دست نمی‌دهد شمال و جنوب، مشرق و مغرب ایران همه در حکم واحدند و هر ذره از خاکش توتیای چشم ما ایرانیان است. شاعری شیرین سخن از زبان آذربایجان عزیز می‌گوید:

من آن خاک بلاخیز بلاگردان ایرانم من آذربایجانم پرورشگاه دلیرانم

بگو با خصم من گر بگسلد زنجیر چرخ از هم مراز از جان ایران نگسلاند عهد و گیمانم

من از چنگیزیان مشت فراوان خوردم و اکنون نه چنگیز است و نی مشتش من آن دیرینه سندانم (احسنت)

بگو با خصم من تاریخ ایران را به دقت خوان که دانی من پدید آرنده تاریخ ایرانم

من آذربایجان لایموتم من نمی‌میرم اگر ایران ما جسم است من در جسم اوجانم (احسنت)

نایب رئیس- آقای دکتر الموتی تشریف بیاورید.

دکتر الموتی - با اجازه مقام ریاست بنده در نظر داشتم به مناسبت هفته حقوق بشر مطالبی عرض کنم، مقام محترم ریاست از طرف همه نمایندگان ملت مطالبی فرمودند و بنده دیگر وارد اصل قضیه نمی‌شوم ولی معقتدم انسان قرن بیستم، انسانی که امروز در دنیا زندگی می‌کند در اثر مبارزات، تلاشها، جنگها و ستیزهها حقوقی به دست آورده که این حقوقش باید در همه کشورها محترم شمرده شود در حالی که در همه کشورها و در همه ممالک درباره حقوق بشر جشن گرفته می‌شود و مردم شادی می‌کنند و انسانها مسرور هستند که حقوقی به دست آوردهاند بنده با کمال تأسف می‌خواهم مطلبی به عرض ساحت مقدس مجلس شورای ملی برسانم که در دنیای امروز کشورهایی هم هستند که حقوق انسانها را در آنجا نقض می‌کنند بنده در روزنامهها دیدم که در کشور مصر یک روزنامه‌نگار را به اسم مصطفی امین صاحب امتیاز روزنامه و مجله اخبار الیوم را به خاطر این که تسلیم نشده تشکیلات روزنامهاش را مصادره کنند حکومت دیکتاتور مصر او را محکوم به اعدام کرده است حکومتی که حقوق همه طبقات اجتماع را نقض کرده دیکتاتوری که در قرن بیستم و در هفته حقوق بشر یک روزنامهنگار و یک صاحب فکر و یک صاحب منطق را به خاطر این که تسلیم حکومت دیکتاتوری آن نشده محکوم به مرگ کرده است، این چه حقوق بشری است که در دنیا جشن برای آن می‌گیرند، و ما شاهد و ناظر هستیم که یک صاحب فکر را به خاطر دفاع از منطقش و دفاع از حقوقش بخواهند اعدام کنند؟! بنده به عنوان یک روزنامه‌نگار از همه نمایندگان ملت ایران و همه صاحبان فکر و اندیشه و از همه مردان و زنان آزاد جهان استمداد می‌طلبم، به خصوص از سازمان ملل متحد که مدافع منشور حقوق بشر است

(صحیح است) که به جان یک روزنامهنگار و یک صاحب فکر برسند و کمک بکنند (ریگی- از طرف روزنامهنگاران ایران یک تلگراف به سازمان ملل مخابره کنید) این کارها شده و خواهد شد جناب آقای ریگی، انجمن مطبوعات ایران وظیفه خود را انجام می‌دهد و تمام نشریات ایران دفاع کردند ولی سازمانهای جهانی (دکتر موثقی- دفاع زیادی نکردند) همه بایستی دفاع کنند و نگذارند در یک جامعهای اگر یک روزنامه‌نگاری دفاع از خودش کرد برای او حکم اعدام و سند محکومیت بیاورند...(سعید وزیری- روزنامه خاک نفت چیزی ننوشت) آقای سعید وزیری همه روزنامهها نوشتند و همه دفاع کردند باز هم دفاع خواهند کرد برای این که جان یک انسان در خطر است چون حکومت یاغی مصر آن کشور را به صورت یک زندانی در آورده این دیکتار مصر عبدالناصر، مردم آنجا را از هر نوع آزادی محروم می‌کند تنها روزنامه‌نگار نیست که در آن جامعه امنیت ندارد حتی می‌خواهم عرض کنم که قضاتش هم امنیت ندارند رئیس جامعه الازهر مصر هم امنیت نداشته و ندارد و در آنجا اگر کسی مخالف روش حکومت صحبت بکند فکری بکند فردا صبح تبعید است. بایستی به این روش اعتراض کرد و از دنیا و از همه آنهایی که معتقد به حقوق بشر هستند و افتخار می‌کنند که بشر امروز توانسته است در اثر مجاهدات خود یک چنین حقوقی به دست آورده از حقوق از دست رفته یک انسانی که امروز گیوتین عبدالناصر بالای سر او است دفاع بکند (احسنت) ما می‌بینیم که خوشبختانه این صدا این ندا بیش از هر جامعهای در ایران بلند شده و مردم ایران و روزنامهنگاران ایران از این حق دفاع کردند چرا؟ برای این که وقتی به تاریخ پرافتخار خودمان نگاه می‌کنیم کشور ما از زمان کورش کبیر به حقوق انسانها توجه داشته پایهگذار منشور حقوق انسانی رژیم کهن سلطنتی ایران بوده است شاهنشاه ما شاهنشاه آریامهر ما در پیام خودشان به این مطلب اشاره فرمودند و یادآور شدند که «ملت ما مفتخر است که قرنها پیش در اجرای روح و نهاد چنین اعلامیهای اقدام کرد و شاید برای نخستین بار در تاریخ جهان بود که اصل احترام به حقوق انسانی و آزادی معتقدات را به جای اصل قدرت و زور اساس حکومت خود قرار داد همچنین ملت ما در نیمه دوم قرن بیستم دست به بزرگ‌ترین انقلاب اجتماعی زد و به منظور استقرار عدالت اجتماعی و تأمین حقوق حقه تودههای عظیم محرومین مردم و برخوردار کردن آنان از حیثیت واقعی انسان راهی در پیش گرفت که امروز سرمشق کشورها و ملتهای دیگر در تحقق همه این هدفها شده است» ملت ما از قدیم مشعلدار حقوق انسانها بوده و ما افتخار می‌کنیم که جامعه ما از هر گونه حقوق انسانی بهرهمند است به خصوص طبقه روزنامهنگار و طبقه مطبوعات ما دارای کامل آزادی هستند و حتی رئیس مملکت ما در شرفیابیهای متعدد به روزنامهنگاران فرمودند که وظیفه روزنامهنگار انتقاد است و وظیفه روزنامهنگاران این است که در دستگاهها نظارت و دقت بکنند و هر گونه انحرافی از اصول را تذکر بدهند و یادآور شوند ما مفتخر هستیم که در چنین جامعهای زندگی می‌کنیم و افتخار دیگر ما این است که در چنین جامعهای از حقوق انسانهایی که در سایر کشورها در معرض تهدید هستند دفاع می‌کنیم (احسنت) بنده می‌خواهم عرضم را با یک جملهای ارمنتسکیو خاتمه دهم که گفت «آبادی یک کشور از روی نسبت آزادیش سنجیده می‌شود نه از روی حاصلخیزش» بدبختانه کشور مصر اکنون نه حاصلخیز است و نه آزادی دارد بنده بقیه وقتم را به آقای دکتر سعید حکمت می‌دهم.

نایب رئیس- آقای دکتر سعید حکمت تشریف بیاورید.

دکتر سعید حکمت- با کسب اجازه از مقام ریاست و همکاران محترم و تشکری که از جناب آقای دکتر الموتی می‌کنم که چند دقیقه از وقت‌شان را به بنده مرحمت فرمودند لازم میدانم به نام یک نماینده آذربایجان و از طرف نمایندگان فراکسیون حزب مردم از عموم مقامات و شخصیتهایی که در جشن بزرگداشت ۲۱ آذر در این روز تاریخی زحماتی را متحمل شدند در بزرگداشت این روز همکاری صمیمانه کردند تشکر و سپاسگذاری نمایم

البته اهمیت روز ۲۱ آذر برای همه دنیا برای همه ایران روشن و واضح است و یادآوری چنین روزی و وقایعی که در مدت یک سال گرفتاری آذربایجان و ایران پیش آمد کرده بود احتیاج به شرح و بسط مجددی ندارد بنده فقط می‌خواستم از این پیشآمد سوئی که در آذربایجان پی آمد کرده بود نتیجهگیری بکنم البته وقایع ۲۱ آذر مصیبت بسیار بسیار سخت و ناگواری بود اما در عین حال ثمر بسیار شیرینی داشت و نتایج بسیار ارزنده و فراموش نشدنی برای ملت ایران در برداشت (صحیح است) نتایجی که از ۲۱ آذر گرفتیم در مرحله اول بزرگی شخص شاهنشاه آریامهر و درایت و بزرگی و شهامت و شخصیت خود ایشان بود اگر چنین روزی به وجود نیامده بود شاید مردم ایران از پیر و جوان متوجه نمی‌شد که شخص شاهنشاه در چنین روزهای تاریخی و وحشتناکی از خود چه گذشتگیهایی و چه صمیمیت و چه شهامتی نشان دادند و محبوبیت زایدالوصفی که امروز برای شخص شاهنشاه هست البته به خاطر خدمات ارزنده و ذیقیمت شاهنشاه است که یکی از آنها همین وقایع آذربایجان می‌باشد (صحیح است- احسنت) در مرحله دوم با توجه به ندای شخص شاهنشاه لازم است از شخصیتهای نظامی و سربازان از جان گذشتگان که برای برگرداندن آذربایجان فداکاری‌ها کردند و با خون خود و قلم خود و با قدرت و درایت و کیاست توانستند حقوق حقه ایران را به کرسی بنشانند و این نقطه عزیز ایران را به مادر وطن برگردانند باید یادآوری کنیم و در اینجا لازم میدانم از شخصیتهای مملکتی چه لشکری و کشوری مخصوصاً از مرحوم قوامالسلطنه و مرحوم علا و مرحوم رزمآرا که تحت رهبری شاهنشاه وظیفه ملی خودشان را انجام دادند یادآوری نموده و طلب مغفرت بنمایم (احسنت) از این گذشته وطنپرستی و شاه‌دوستی اهالی آذربایجان که مدت یک سال تمام صبر و حوصله و شکیبایی را متحمل شدند تا روزی که ندای شخص شاهنشاه به گوش‌شان رسید و اهالی آذربایجان دوش به دوش سربازان دفاع کردند و مملکت را از گرداب هول و هراسی که برای همه مردم واقعاً ناراحت‌کننده بود خلاصی دادند و دوش به دوش سربازان با خون خودشان از این مملکت دفاع نمودند علاوه بر اینها از تمام علاقه‌مندی و شهامتی که تمام ملت ایران در این روز تاریخی نشان دادند و در این کار بزرگ یک دل و یک زبان و با جان و مال و قدرت خودشان از مملکت دفاع کردند این یکی از نتایج همان اعمالی بود که ما در روز ۲۱ آذر از آن بهرهمند شدیم (صحیح است).

بین آدم اعضای یک دیگرند که در آفرینش ز یک گوهرند

چو عضوی به درد آورد روزگار دگر عضوها را نماند قرار

واقعاً در این مدت یک سال تمام ایران از رد و کلان و از زن و مرد ناراحت بودند و شب و روز زحمت کشدیند تا توانستند این منطقه زرخیر مملکت را به مادر وطن برگردانند نتیجهای که از این وقایع آذربایجان نصیب ما گردید تاریخی است و هیچ وقت فراموش نمی‌شود در اینجا لازم میدانم از مسئولین دولت و گردانندگان دستگاه تقاضا نمایم چون هر ناراحتی که با فتح و ظفر و فیروزی توأم می‌گردد باید علل اصلی آن ناراحتی را هم پیدا کرده و در صدد برآیند که وضعیتی ایجاد نکند که دیگر این ناراحتی را هم پیدا کرده و درصدد برآیند که وضعیتی ایجاد نکند که دیگر این ناراحتیها به هیچ عنوان در تاریخ ملت و مملکت ما مجدداً تکرار بشود (صحیح است) لازم است برای رفع این قبیل ناراحتیها و رسیدگی کردن به این عوامل از جنبه تقویت فرهنگی و غیره اعم از شمال و جنوب و شرق و غرب مملکت نتیجهگیری بکنیم و حتیالمقدور سعی وافری داشته باشند که از این نارحتیها هیچ وقت در مملکت ما ایجاد نشود اهمیت و ارزندگی که جشن ۲۱ آذر امسال برای ما در برداشت وجود و حضور شخصیت بارز اعلیحضرت ملک فیصل بود که در مراسم جشن ۲۱ آذر شرکت فرمودند و به رأیالعین ملاحظه فرمودند که ملت ایران نسبت به شاهنشاه خود چقدر علاقه و صمیمیت دارند (صحیح است) و چقدر اعلیحضرت در بین ملت خود محبوبیت دارند (صحیح است) به طوری که اعلیحضرت ملک فیصل در فرمایشات‌شان که در مجلس سنا فرمودند نسبت به این موضوع نهایت توجه را داشته و محبوبیت اعلیحضرت همایون

را در میان ملت ایران به رأی العین ملاحظه فرمودند فرمایشات مهمان عالیمقام برای ما وعده و نوید این را می‌داد که دو ملت مسلمان دنیا که رژیم حکومت‌شان یکی است چه اندازه با همدیگر با کمال صفا و محبت می‌توانند دوشادوش همدیگر زندگی کنند و امیدوارم مسافرت اعلیحضرت ملک فیصل نتایج بسیار درخشان در روابط اقتصادی و مذهبی دو ملت ایران و عرب داشته باشد (احسنت).

نایب رئیس- آقای سعید وزیری تشریف بیاورید.

خانم تربیت - نوبت بنده است.

نایب رئیس- نفر چهارم آقای سعید وزیری هستند.

خانم تربیت- چهار نفر بیشتر نمی‌توانند صحبت کنند. حالا نوبت من است جناب آقای سعید وزیری یک روز لطف کردند و وقت خودشان را به بنده دادند بنده با کمال میل وقتم را به ایشان می‌دهم.

نایب رئیس - در صورتی که به بنده دادند آقای سعید وزیری نفر چهارم هستند.

سعید وزیری- بنده امروز قصد داشتم راجع به جدیدترین و مهمترین نکته که در مملکت ما انجام گرفته بود عرایضی به سمع همکاران محترم برسانم و آن عبارت از مسافرت و اقامت یک هفتهای بسیار درخشان اعلیحضرت پادشاه عربستان سعودی در مملکت ما بود که به دعوت شخص اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر صورت گرفته بود و در نهایت خلوص و محبت و صفا این مهمانی و مهمانداری برگذار شد و یکی از مهم‌ترین اقدامات وطنپرستانه و صلحجویانه وطن‌خواهانه بایستی موکداً عرض کنم و بسیار مهم اعلیحضرت همایونی همین دعوت‌شان و همین پذیرایی محبتآمیزی بود که از اعلیحضرت پادشاه عربستان سعودی فرمودند به خصوص با طرز رفتاری که فرمودند و با نهایت صمیمیتی که ظاهر فرمودهاند در تاریخ ایران درخشان‌ترین و استثناییترین نکته را مشخص فرمودند یعنی یک بار در تاریخ ایران رابطه نژاد عرب را و نژاد آریایی را ایشان مقدم شدند که در نهایت احترام در نهایت افتخار براساس دوستی بدون هیچ پونه عقده علنی ظاهر شد و این را تاریخ ایران و حتی تاریخ ملل عرب این را حفظ خواهد کرد و یک روز این افتخار تاریخی به نام اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر بعد از قرنها در تاریخ نوشته خواهد شد این مایه افتخار این عصری است که ما این عصر را درک کردیم بنده در این مورد به اختصار می‌گویم و عرضم را تمام می‌کنم چون مقام محترم ریاست مجلس در فرمایشات مقدماتی خودشان از طرف تمام نمایندگان فرمودند و اجازه می‌خواهم قسمت دیگر عرایضم را عرض کنم و این از آن قسمتی سرچشمه می‌گیرد که همکار محترم تیمسار نکوزاد فرمودند و اشاره مختصری فرمودند راجع به واکسن سرخک بنده روزنامههای صبح و عصر را دیدم و به خاطرم رسید که انتقاد را از یکی از بهترین رفقای حزبی خودم بکنم که جنبه انتقاد از خود یا اتوکریتیک پیدا کند و آن انتقاد از عدلیه است با نهایت ارادتی که به وزیر محترم دادگستری دارم و شخصاً با ایشان رفاقت دارم و به مقام علمی ایشان و به زحمات ایشان واقعاً اعتقاد دارم ولی وقتی که مصالح مملکت و مصالح عمومی پیش می‌آید چه بهتر که از رفاقت و برادری هم گذشت بکنیم و او را مورد انتقاد قرار بدهیم متأسفانه یا خوشبختانه چند روزی مریض و بستری و بدم خبر لایحهای را که آقای وزیر دادگستری به مجلس دادند یعنی لایحه اصلاح دادگستری که بنده در انتظارش بودم آقایان همکاران محترم بدانند بنده اول کسی بودم که سؤال کردم در این مجلس از دولت سابق در روزهای اول دولت سابق که تازه روی کار آمده بودند که آقای وزیر دادگستری به مجلس تشریف بیاورند و بگویند که چه استنباطی می‌کنند راجع به دادگستری و انداختن دادگستری در مسیر موازی و منطبق بر انقلاب ششم بهمن این سؤال در بوته اجمال ماند به مناسبتهایی که شرح آن بگذار تا وقت دگر و اخیراً از مقام ریاست استدعا کردم که این مطلب را در دستور بگذراند بنده چون مریض و بستری بودم روزنامه را آوردند بنده دیدم که آقای وزیر دادگستری به این وسیله خواستهاند به من جواب بدهند و در واقع هم جواب دادهاند متأسفم که من این اصطلاح را به کار ببرم چون درباره رفیقم است تکرار می‌کنم و فکر می‌کنم اشکالی ندارد در عالم رفاقت خواهند بخشید چون مسأله من

و ایشان مطرح نیست بنده وقتی بیانات ایشان و لایحه را خواندم با این که اطلاعات قضایی ندارم ولی مثل این که این کار کاملاً مصداق آن خبر بود که کوه زائید و زائید بالاخره یک موش زائید این چه لایحه اصلاح عدلیه بود من نفهمیدم یعنی چه؟ آقا وقتی که می‌گویند عدلیه باید اصلاح شود باید تناسب داشته باشد با انقلاب گفتن انقلاب انقلاب آسان است به قول آقای سرتیپپور انقلاب یعنی انقلاب این آسان نیست انقلاب را یک شخص یک مرد بزرگی که مقدم این کار بود پرچم این کار را به دوش کشیده و می‌کشد خوشبختانه این شخص هر روز سرمشق این کار هست هر روز برای ما الگوی زنده انقلاب است و نشان می‌دهد که انقلاب را چگونه باید تا سر منزل مقصود رسانید معهذا آن آقا و آن آقا هی می‌گویند انقلاب انقلاب یک نفر نمی‌تواند مسئولیت این کار را به عهده بگیرد آقایان محترم نمایندگان و خانمهای نماینده ما بایستی وظیفه خودمان را انجام بدهیم نه این که ۵۰ نفر از ۱۸۰ نفر نماینده در جلسه باشد آقایان وزرا مردمی‌که از انقلاب بهرهمند می‌شوند و می‌شویم باید مسئولیت را وظیفهمان را انجام بدهیم این نمی‌شود که آقای وزیر و ما دلمان را خوش بکنیم آقای کارند دلش را خوش بکند به این که ما در زمان انقلاب هستیم و وظیفهمان را انجام دادیم این نمی‌شود عدلیه باید آن چنان عدلیهای باشد که مردم احساس کنند در آن سیستم اجتماعی که قرار دارند ولو هر سیستمی باشد و هر شکل باشد احساس کنند که در آن سیستم امنیت دارند از هر جهت، یعنی امنیتی متناسب با خصوط آن اجتماع و آن سیستم وزیر عدلیه باید بیاید اینجا بگوید که چه اسنتباطی از انقلاب می‌کند بایستی بگوید انقلابی که در این مملکت انجام گرفته است چه خطوط اصلی را تغییر داده است و چه خطوط اصلی دیگری را جایگزین آن کرده است باید عدلیه نشان بدهد که روابط اجتماعی روابط طبقاتی در این مملکت در اثر انقلاب چه تغییری کرده است و چگونه قوانین تازهای علت وجودی پیدا می‌کند و چگونه قوانین و نظامات کهنه علت وجودیشان را از دست می‌دهند باید با نهایت درایت گفته شود و ذکر شود این ماده از قانون این فصل از قانون مضر است، مخل است، ضرورت ندارد این براساس منافع طبقاتی و اساس فئودالیسم تهیه شده بود این براساس رژیم ارباب و رعیتی تنظیم شده بود براساس استثمار فرد بر فرد تنظیم شده بود و من عدلیه چی و من وزیر عدلیه امروز تشخیص می‌دهم که اینها علت وجودیشان را از دست دادهاند به قول یک همکار سابق رفیق عزیز آقای صادق احمدی که با امضای مستعار نوشته بود (مهندس والا- اگر نکند چه می‌شود اگر این کارها را نکند این فرمایشاتی را که می‌فرمایید اگر عملی نشود چطور) بسیاری از این کارها شده است که به بدی عمل شده است و تاریخ از اینها به بدی یاد کرده است جنابعالی خیال‌تان جمع و راحت باشد جناب آقای مهندس والا مملکت بیصاحب نیست در این مملکت یک ملت بیدار و هشیار و حقشناس و در پیشاپیش این ملت بیدار و هشیار و حقشناس یک رهبر بسیار بسیار باهوش و لایق و فعالی است شما دیروز، پریروز، در این هفته و سال گذشته هر روز و هر شب شما هر لحظه ناظر و شاهد هستید این شوخی نیست این را پادشاه مملکت عربستان سعودی من‌باب خوش‌آمدگویی نمی‌گوید که اعلیحضرت شاهنشاه ایران یک رهبر بزرگ است این یک واقعیتی است آقای مهندس والا این رهبری که ما داریم بر همه چیز نظارت دارد شما به عنوان یک روزنامه‌نویس همیشه شاهد بودهاید به عنوان یک نماینده مجلس و به عنوان یک فرد ملت ایران می‌فرمایید اگر نشود چطور می‌شود اگر نکردند نظارت یک رهبر قوی و توانا یک رهبر کاملاً چیز فهم و هوشیار و دانا و پشت سرش اکثریت قاطع یک ملت کاملاً هشیار وجود دارد بنده به عنوان عضو یک فراکسیون اکثریت برای این که حفظ انضباط فراکسیون را کرده باشم چون نرفتهام اجازه بگیرم، والا حتی می‌خواستم سؤال بکنم حتی استیضاح کنم این که می‌فرمایید چه میکنن بنده به عنوان عضو اکثریت دارم انتقاد می‌کنم و این اکثریت هم نشستهاند می‌گویند احسنت این ضامن اجرای مفاد انالب است اصلاحات همین است می‌خواهم عرض کنم حتی بنده از وزیر، از وزارتخانهای انتقاد می‌کنم که عضو اکثریت است و اکثریت می‌گویند احسنت به طریق اولی عرض می‌کنم به علاوه بنده از خودمان هم انتقاد کردم عرض کنم حضور

مبارکتان (رامبد - حقایق قابل انکار نیست اکثریت هم حق دارد انتقاد بکند) (احسنت) عرض می‌شود مردم انتظار زیادی از عدلیه دارند بنده مطالب زیادی دارم راجع به سایر دستگاهها نهایت این که روز نوزده دی بنده در نظر داشتم در جلسه صحبت کنم بنده در روز نوزدهم دی قصدم این است که به مناسبتی است روزی است که اعلیحضرت هایون شاهنشاه در کنگره تاریخی دهقانها و شرکتهای تعاونی اولین بار پرچم انقلاب را بلند کردند و من آن روز را سر آغاز انقلاب میدانم در همان روز می‌خواهم عرایضی را نسبت به تمام جنبهها عرض کنم ولی چون وقت تمام می‌شود بنده با اجازه آقایان به همین مختصر در این فصل عدلیه قناعت می‌کنم که از رفیقم این انتقاد را شروع کرده باشم و بعداً بقیه مطالبم را عرض خواهم کرد در آخر عرایضم چون آقای وزیر محترم دادگستری وعده فرمودند که لوایح اصلاحی را بیاورند و من به ایشان اعتقاد دارم که به قول خودشان عمل می‌کنند و لااقل برای جبران این مطلب که گفته نشود آنچه آوردند کوچک بود برای جبران این مطلب کارهای سریع را انجام خواهند داد بنده از طرف مردم مردمی که چه نمایندگی آنها را دارم چه به مناسبت کارهای اجتماعی با مردم تماس دارم و حداقل به نام یک فرد ملت حق دارم بگویم مردم انتظار دارند در این روزها قانون بسیار صحیح و اساسی و کوتاه و مختصر و مفید نظام پزشکی به مجلس بیاید و تقویت بشود بدون این که استخوان لای زخم باشد نظام پزشکی براساس تعیین تکلیف رابطه معالجه‌شونده و معالجه‌کننده براساس علمی و شرافتمندانه نه براساس سوء نیت نه براساس هوچی بازی براساس تخصص و علم، شورای نظام پزشکی با تخصص و قدرت اجرایی که یعنی اگر تخلفی انجام گرفت در جامعه آن شورای نظام پزشکی مثل یک مدعیالعموم مقتدر مثل یک دادستان مقتدر (یک نفر از نمایندگان - نظام کلیه حرف) نظام کلیه حرف عرض کردم بنده در تمام قسمتها صحبت خواهم کرد مسئله دارو مثل یک مسئله خواربار نیست که قاطعی نان و حلوا شکری بشود دارو جزء مسائل پزشکی است حتماً باید در قانون نظام پزشکی این مسئله کنترل بشود و حتماً تصویب بشود که مردم بدانند از چه دارویی استفاده می‌کنند و دارویی را که مصرف می‌کنند به چه قیمتی و در کجا باید تهیه بشود مسئله دیگر که بنده یادداشت کرده بودم راجع به سایر دستگاهها است که بعد در فراکسیون مطرح خواهم کرد البته به عرض آقایان خواهم رساند و این انتظاراتی بود که داشتم و مخصوصاً استدعا می‌کنم که به عر ض آقای وزیر دادگستری برسد.

نایب رئیس- سرکار خانم تربیت فقط دو دقیقه وقت مانده بنده فکر می‌کنم چون مطالب جنابعالی بسیار مهم است ممکن است بگذارید در جلسه آینده و یا بعد از دستور.

بانوتربیت- اگر پنجشنبه اولین صحبت کننده بنده باشم قبول دارم چون امروز نفر چهارم من بودم آقای دکتر عدل طباطبائی صبح حضور داشتند.

نایب رئیس- در صورتی که ببنده دادند سرکار نفر پنجم بودید بفرمایید پنج دقیقه صحبت کنید.

خانم تربیت - با اجازه مقام محترم ریاست و همکاران عزیز در این مورد صحبت فرمودند فقط این نکته باقی‌مانده که باید گفته بشود این افتخار در درجه اول نصیب مسلمانان جهان بود حضرت پیغمبر رسول اکرم در ۱۴ قرن قبل با آیه اناخلقناکم من ذکر و انثی و جعلنا کم شعوباً و قبائلاً یتعارفواان اکرمکم عندالله اتقیکم یعنی زن و مرد و سفید و سیاه همه در نزد من یکی هستند و آن کسی که پرهیزکارتر است در نزد من عزیزتر است به این ترتیب در ۱۴ قرن قبل در این باره فرمودهاند ماده اعلامیه حقوق بشر چیست؟ بنده عرض زیادی نمی‌کنم چون قبلاً گفته شده که تمام افراد بشر را از لحاظ مذهب و نژاد یکسان بدانند بنده چون پنج دقیقه بیشتر وقت ندارم در این باره دیگر چیزی عرض نخواهم کرد و از تمام مطالبی که نوشتهام رد می‌شوم فقط در این اعلامیه درباره حمایت مادر و کودک و اهمیت خانواده بحث کرده که نظر من

امروز بحث در این دو مطلب بوده است پس از انقلاب ششم بهمن در سایه تدابیر خردمندانه اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر در زندگانی اجتماعی ما تحول شگرفی پدید آمد و حقوق افراد ایران اعم از زنان کشاورز و کارگران به حقوق حقه خود نائل شدند و مبنای مجاهدات زعمای قوم و طبقات مختلف مخصوصاً افراد روشنفکر به ثمر رساندن این انقلاب پایهگذاری شده است تصدیق می‌فرمایید که پایه و اساس هر اجتماع را خانوادهها تشکیل می‌دهند بدیهی است که اگر در هر خانواده حق زن و مرد و کودکان کاملاً محفوظ باشد و اساس آن به تربیت کودکان و تقدیم افراد تربیت شده و کاردان به اجتماع باشد سعادت آن جامعه تضمین شده است حال باید به دقت بررسی کنیم که آیا در اجتماع ما در تشکیل خانواده به این مطلب درست توجه می‌شود آیا آداب و رسوم قوانین اجتماعی و مدنی ما حقوق افراد خانوادهها اعم از زن و مرد و کودکان کاملاً بر مبنای مساوات و عدل و انصاف رعایت می‌شود متأسفانه جواب منفی است آیا موقع آن نرسیده است که در فکر سلامت و رفاه خانوادهها باشیم.

به نظر بنده شخص اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر و عموم افراد روشنفکر از مجلس انقلابی دوره بیست و یکم این انتظار را دارند که نمایندگان محترم به این مطلب مهم حیاتی و اجتماعی توجه مخصوصی بکنند شاید در این مدت دو سال و ند ماهی که از دوره این مجلس می‌گذرد نمایندهای وجود ندارد که از موکلین خود در این باره شکایتی دریافت نکرده باشند مخصوصاً به ما نمایندگان زن در این مدت صدها شکایت رسیده که محض نمونه شکایتی را که در هفته گذشته بانوی جوانی به مجلس آمده و در حوضخانه به بنده متوسل شده بود حضورتان عرض می‌کنم این زن جوان ۲۲ و سه ساله که دارای دو فرزند یکی سه ساله و یکی شش ساله و آبستن هفت ماهه بوده شوهرش که یک شاگرد سلمانی بوده و با زن دیگری ازدواج کرده و دو بچه و این زن حامله را بدون سرپرست رها کرده و شهر دیگری رفته بود که این زن بیچاره حتی از محل وی خبر نداشت خود و فرزندانش بنان شبی محتاج مانده بودند البته کمک مختصر ما مسلماً دردایشان را دوا نمی‌کرد چون قزوینی بود جناب آقای مجید موسوی را به حوضخانه دعوت کردم ایشان فرمودند در هفته گذشته هم چند نفر به من در این باره مراجعه کردند حتی زنی شش فرزندش را به در خانه من آورده و در آنجا از من طلب کمک می‌کرد.

نایب رئیس - خانم تربیت وقت شما تمام شده است.

خانم تربیت- یک دقیقه دیگر عرض می‌کنم اگر آقایان موافقت می‌فرمایند.

دکتر عدل طباطبائی- مجلس موافق است.

نایب رئیس- شما مجلس هستید مگر؟ آئیننامه بر خلاف این است چون ردی هم نمی‌شود گرفت حالا دو دقیقه صحبت بفرمایید.

خانم تربیت - تشکر می‌کنم از اجازهای که فرمودید ما هر روز صفحات حوادث روزنامهها را می‌خوانیم نصف بیشتر آن فجایع و جنایاتی است که منشا و سرچشمه آن عدم تشکیل خانوادهها اساس آن است حالا ما دو چاره داریم که در پایان عرایضم آن دو چاره را عرض می‌کنم و به عرایض خودم خاتمه می‌دهم اول این که تمام افراد هر ملتی در خانواده تربیت می‌شوند موقعی که در خانواده پسران و دختران را تربیت می‌کنند بایستی در درجه اول پدر و مادر آنها را متوجه کنند که امر ازدواج یک امر سرسری نیست بعد در مدارس در این باره به آنها تعلیماتی بدهند اجتماع به این مطلب توجه بکند تا پایه و اساس خانوادهها مستحکم بشود دوم اصول جامعهای که ما می‌خواهیم بر مبنای اساس خانواده پیریزی بشود باید بر مبنای اصلاح و تنقیح قوانین باشد که حقوق افراد خانواده را اعم از زن و مرد و مخصوصاً کودکان حمایت کند همان طور که عرض کردم هم اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر و هم طبقات مختلف ملت از ما انتظار دارند که ما در این فکر اساسی باشیم که کودکان معصوم ما در یک محیط از هر حیث پاک و منزه تربیت به شوند ما باید بالاخره در فکر جلوگیری انحرافات جوانان باشیم و وسایل تربیت آنها را فراهم کنیم من امیدوار هستم و از خداوند متعال خواهانم ما نمایندگان ملت را در این باره توفیق بدهند (احسنت- احسنت).

۴- تصویب صورت جلسه

نایب رئیس - صورت جلسه قبل مطرح است نظری

نیست؟ آقای دکتر وحیدنیا.

دکتر وحیدنیا- اصلاحاتی در عرایض بنده هست که به اداره تندنویسی می‌دهم.

نایب رئیس- نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود. آقای معتمدی فرمایشی دارید؟

معتمدی - یک طومار و ۶ نامه رسیده است که طومار مربوط به ذوب آهن است و ۶ نامه هم مربوط به فرهنگ است تقدیم می‌کنم.

نایب رئیس - آقای کبیری.

کبیری- چند فقره شکایت رسیده است که تقدیم می‌کنم.

نایب رئیس- آقای حقشناس.

حقشناس- نامهای است که تقدیم می‌کنم.

نایب رئیس- آقای احتشامی.

احتشامی- چند فقره شکایت است که تقدیم می‌کنم.

نایب رئیس- آقای ختائی.

ختائی - طوماری است که تقدیم می‌کنم.

۵- سؤال اقای دکتر مبین راجع به تصویبنامه شماره ۴۱۳۴۲ مربوط به واگذاری کارخانه ونک و جواب معاون وزارت آموزش و پرورش

نایب رئیس - وارد دستور می‌شویم سؤال آقای دکتر مبین از وزارت آموزش و پرورش مطرح است آقای دکتر مبین بفرمایید.

دکتر مبین - بنده بعد از فرمایشات معاون وزارت آموزش و پرورش توضیح عرض می‌کنم.

نایب رئیس- خانم دکتر پارسای.

خاتم دکتر پارسای (معاون وزارت آموزش و پرورش)- سؤال جناب آقای دکتر مبین مبنی براجرای مفاد تصویب‌نامه ۴۱۳۴۲ مربوط به واگذاری کارخانجات ونک به شرکت سهامی کارخانجات دولتی است البته باید حضورشان عرض کنم که چون این تصویبنامه در کمیسیون آموزش و پرورش هم مطرح شد به علت این که قبل از تاریخ ماده واحده به مرحله اجرا گذاشته نشده بود به این جهت از کادر ماده واحده خارج بود و چون دولت هم هنوز اجرا نکرده بود مفاد آن تصویبنامه درش اقدامی نشد. بنابراین چون اجرا نشده اگر احتیاج داشته باشد که اجرا بشود طبق نظر دولت باید لایحهای تقدیم مجلس بشود (صحیح است) و سؤالی که ایشان کرده بودند این بود که اگر اجرا شده در چه تاریخ و با کدام مجوز بنده فکر می‌کنم که سوء تفاهمی پیش آمده که شاید بدون مجوز قانونی این تصویبنامه اجرا شده است و به این جهت این سؤال را کردهاند به این جهت عرض می‌کنم که این تصویبنامه اجرا نشده و به همان حالت قبلی است.

نایب رئیس - آقای دکتر مبین.

دکترمبین- معاون محترم وزارت آموزش و پرورش فرمودند که مفاد تصویب‌نامه مورد سؤال اجرا نشده بنابراین وزارت آموزش و پرورش توجه داشته است که نمی‌بایست مفاد این تصویب‌نامه را اجرا بکند این توجه البته قابل تحسین است ولی ای کاش در موارد دیگر هم همین توجه می‌شد، مشابه همین تصویبنامه بیشتر از چهل تصویبنامه هست که صادر شده که فقط سی تصویبنامه بیشتر در تاریخ ۱۳/۷/۴۲ صادر شده یعنی تاریخ جلسه هیأت وزرا ۱۳/۷/۴۲ بوده و هر روزی که جلسه هیأت وزرا تشکیل می‌شود معمولاً دو سه تا تصویبنامه صادر می‌کنند و در جلسه ۱۳/۷/۴۲ سی تصویبنامه صادر شده (دکتر معتمدوزیری- بحث در کلیات می‌فرمایید یا راجع به سؤال صحبت می‌کنید) (پروین - تاریخ امضای تصویبنامه ۱۳/۷/۴۲ بوده نه مصوبش) آقای دکتر لایحهای مطرح نیست کلیات هم مطرح نیست بنده خواستم عرض کنم ای کاش این توجهی که وزارت آموزش و پرورش در مورد این تصویبنامه کرده که دیده تاریخ اجرایش یعنی تاریخش طوری است که در کادر ماده واحده نیست و اجرا نکرده این توجه درباره سایر تصویبنامهها هم می‌شد البته بنده در مورد به خصوصی که وزارت آموزش و پرورش این تصویبنامه را اجرا نکرده به سهم خودم فکر می‌کنم قابل تحسین است مطلب دیگر این است که از

فرمایشات معاون محترم وزارت آموزش و پرورش اتخاذ سند می‌کنم که چون مفاد تصویبنامه قبل از افتتاح مجلسین به طریق اولی اجرا نشده در کادر ماده واحده است ما باید تکلیفش را روشن بکنیم و این تصویبنامه را به صورت فعلی نمی‌توانیم عنوان کنیم چون در کادر ماده واحده نیست همین طور بماند شما می‌بایستی تصمیمتان را بگیرید حتی این تصویبنامه از تصویبنامههایی هم نیست که شما بتوانید پس بگیرید برای این که مجلس نفیاً یا اثباتاً باید رویش تصمیم بگیرد (خواجه نوری- مجلس باید روی آن تصمیم بگیرد و بگوید که قابل طرح نیست) یا مجلس باید بگوید که قابل طرح نیست یا این که اگر می‌خواهید این طور نباشد یک لایحه تازهای بیاورید اگر مجلس رد کرد به هر حال آن موضوع منتفی است بنده چون می‌بینم که جواب سؤال بنده داده شده است که آن تصویبنامه اجرا نشده بنابر این موردی نمی‌بینم که دقت بیشتری راجع به این سؤال بشود (احسنت).

۶- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به استرداد حقوق گمرکی مواد اولیه مصنوعات ماشینی کارخانه‌جات داخلی و ارسال به مجلس سنا

نایب رئیس- گزارش شور دوم لایحه راجع به استرداد حقوق گمرکی مواد اولیه مصنوعات ماشینی کارخانجات داخلی مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون اقتصاد به مجلس شورای ملی

کمیسیون اقتصاد در جلسه سهشنبه ۱۱/۸/۴۴ با حضور آقای دکتر ضیائی معاون وزارت اقتصاد لایحه شماره ۳۸۷۱۲-۵/۱۰/۴۲ دولت مربوط به تصویبنامه شماره ۵۶۸۶-/۴/۴۲ راجع به استرداد حقوق گمرکی مواد اولیه مصنوعات ماشین کارخانجات داخلی را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۳۶۵ به چاپ رسیده بود برای شور دوم بررسی و با توجه به پیشنهادات واصله و توضیحات پیشنهاددهندگان اصلاحاتی در آن به عمل آورد و تصویب کرد.

اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

ماده ۱- اداره کل گمرک مکلف است در صورتی که کالاهای ساخته شده در کارخانههای داخلی به خارج از کشور صادر شود حقوق گمرکی و سود بازرگانی اقلام مشروح ذیل را براساس ماده ۳ این قانون به نسبت مواد و قطعاتی که از خارج وارد شده و در ساخت کالا یا بستهبندی آنها مصرف شده است به ترتیبی که در آییننامه مربوط تعیین خواهد شد به مأخذ حقوق گمرکی و سود بازرگانی تاریخ صدور کالا به خارج از محل درآمد اداره کل گمرک بابت حقوق گمرکی و سود بازرگانی به صادرکننده پرداخت نماید.

۱- مواد و قطعاتی را که از خارج وارد شده و در ساخت کالاهای صادر شده به کار رفته است.

۲- لوازم بستهبندی که از خارج وارد شده و برای بستهبندی کالاهای صادر شده به کار رفته است.

۳- مواد اولیهای که از خارج وارد شده و برای ساختن لوازم بستهبندی کالاهای صادر شده به کار رفته است.

تبصره- در صورتی که مواد اولیه مصرف شده در کالاهای صادراتی یا وسایل بستهبندی کالاهای صادراتی به موجب قوانین و مقررات خاصی در تاریخ صدور کالا مشمول معافیت یا تخفیف باشد این معافیت یا تخفیف در محاسبه مبلغ قابل استراداد منظور خواهد بود.

ماده ۲- صادرکننده می‌تواند کالاهایی که بااستفاده از مزایای فوق از کشور صادر کرده است مجدداً به کشور برگشت دهد ولی ترخیص آن از گمرک منوط به

پرداخت مبلغی است که در موقع صدور به موجب ماده یک از اداره کل گمرک دریافت شده است.

ماده ۳- فهرست کالاها و همچنین لوازم بسته‌بندی مشمول این قانون هر شش ماه یک بار توسط کمیسیونی مرکب از نمایندگان وزارت اقتصاد و اطاق صنایع و معادن تهران و اطاق بازرگانی تهران تهیه و منتشر خواهد شد.

ماده ۴- وزارت اقتصاد مجاز است در مواردی که تعیین انواع و میزان دقیق مواد مصرف شده در کالاهای صادراتی یا در وسایل بسته‌بندی آنها مشکل باشد حقوق گمرکی و سود بازرگانی قابل استرداد را حداکثر تا ده درصد تقریب محاسبه کرده و برای کلیه موارد مشابه ملاک عمل قرار دهد.

ماده ۵- وزارت اقتصاد مکلف است حداکثر تا ۴۵روز پس از انتشار مقرارت عمومی واردات و صادرات هرسال نشریه‌ای حاوی مشخصات کلیه کالاهای قابل صدور مشمول این قانون و میزان حقوق گمرکی و سود بازرگانی قابل استرداد آنهارا منتشر و برای مدت یک سال اجرا نماید.

ماده۶ – آئین نامه اجرایی این قانون به وسیله وزارت اقتصاد تهیه و پس از تصیویب وزیر اقتصاد به موقع به اجرا گذارده خواهد شد.

ماده ۷- وزارت اقتصاد مأمور اجرای این قانون است.

مخبرکمیسیون اقتصاد- مهندس عدلی

گزارش شور دوم از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارایی در جلسه ۸/ ۹/ ۴۴ با حضور آقای دکتر ضیایی معاون وزارت اقتصاد لایحه دولت راجع به استرداد حقوق گمرکی مواد اولیه مصنوعات ماشینی کارخانه‌جات داخلی را برای شور دوم بررسی و مصوبه کمیسیون اقتصاد را تصویب کرد.

اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد. مخبر کمیسیون دارایی- عزت الله اوزار

نایب رئیس- ماده اول مطرح است یک بار دیگر قرائت می‌شود

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده۱- اداره کل گمرک مکلف است ر صورتی که کالاهای ساخته شده در کارخانه‌های داخلی به خارج از کشور صادر شود حقوق گمرکی و سود بازرگانی اقلام مشروح ذیل را براساس ماده ۳ این قانون به نسبت مواد و قطعاتی که از خارج وارد شده و در ساخت کالا یا بسته بندی آنها مصرف شده است به ترتیبی که در آئین‌نامه مربوط تعیین خواهد شد به مأخذ حقوق گمرکی و سود بازرگانی تاریخ صدور کالا به خارج از محل درآمد اداره کل گمرک بابت حقوق گمرکی و سود بازرگانی به صادرکننده پرداخت نماید

۱- مواد و قطعاتی را که از خارج وارد شده و در ساخت کالاهای صادرشده به کار رفته است.

۲- لوازم بسته‌بندی که از خارج وارد شده و برای بسته بندی کالاهای صادر شده به کار رفته است.

۳-مواد اولیه‌ای که از حارج وارد شده و برای ساختن لوازم بسته‌بندی کالاهای صادرشده به کار رفته است.

تبصره- در صورتی که مواد اولیه مصرف شده در کلاهای صادراتی یا وسائل بسته‌بندی کالاهای صادراتی به موجب قوانین و مقررات خاصی در تاریخ صدور کالا مشمول معافیت یا تخفیف باشد این معافیت یا تخفیف در محاسبه مبلغ قابل استرداد منظور خواهد شد.

نایب رئیس- نسبت به ماده اول نظری هست؟(اظهاری نشد) به ماده اول رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده دوم قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۲- صادرکننده می‌تواند کالاهایی که با استفاده از مزایای فوق از کشور صادر کرده است مجددا به کشور برگشت دهد ولی ترخیص آن از گمرک منوط به پرداخت

پرداخت مبلغی است که در موقع صدور به موجب ماده یک از اداره کل گمرک دریافت شده است.

نایب رئیس- نسبت به ماده ۲ نظری هست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۲ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۳ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۳- فهرست کالاها و همچنین لوازم بستهبندی مشمول این قانون هر شش ماه یک بار توسط کمیسیونی مرکب از نمایندگان وزارت اقتصاد و اطاق صنایع و معاون تهران و اطاق بازرگانی تهران تهیه و منتشر خواهد شد.

نایب رئیس- در ماده سوم نظری هست؟ آقای مهندس عدلی بفرمایید.

مهندس عدلی (مخبر کمیسیون اقتصاد)- در لایحه اشتباهی شده است اطاق صنایع و معادن ایران را تهران نوشته است.

نایب رئیس- (صحیح است) اصلاح می‌شود. راجع به ماده ۳ نظری هست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۳ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد. ماده ۴ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۴- وزارت اقتصاد مجاز است در مواردی که تعیین انواع و میزان دقیق مواد مصرف شده در کالاهای صادراتی یا در وسایل بستهبندی آنها مشکل باشد حقوق گمرکی و سود بازرگانی قابل استرداد را حداکثر تا ده درصد تقریب محاسبه کرده و برای کلیه موارد مشابه ملاک عمل قرار دهد.

نایب رئیس - نسبت به ماده ۴ نظری هست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۴ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد. ماده ۵ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۵- وزارت اقصتاد مکلف است حداکثر تا ۴۵ روز پس از انتشار مقررات عمومی واردات و صادرات هر سال نشریهای حاوی مشخصات کلیه کالاهای قابل صدور مشمول این قانون و میزان حقوق گمرکی و سود بازرگانی قابل استرداد آنها را منتشر و برای مدت یک سال اجرا نماید.

نایب رئیس- نسبت به ماده ۵ نظری هست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۵ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۶- آئیننامه اجرایی این قانون به وسیله وزارت اقتصاد تهیه و پس از تصویب وزیر اقتصاد به موقع اجرا گذارده خواهد شد.

نایب رئیس- نسبت به ماده ۶ نظری هست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۶ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۷- وزارت اقتصاد مأمور اجراء این قانون است.

نایب رئیس- نسبت به ماده ۷ نظری هست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۷ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر لایحه مطرح است نظری هست؟ (اظهاری نشد) به لایحه و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. برای اظهار ملاحظات به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

۷- مذاکره در شور اول گزارش کمیسیون استخدام راجع به استخدام آقایان مصطفی علم و هوشنگ باتمانقلیچ

نایب رئیس- گزارش شور اول راجع به استخدام

آقایان مصطفی علم و هوشنگ باتمانقلیچ مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

گزارش شور اول از کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه ۴ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای قریب معاون وزارت امور خارجه لایحه شماره ۱۸/۲۰۴۷/۲۳۴۸۳-۲/۱۰/۱۳۴۲ دولت مربوط به تصویبنامه شماره ۴۹۳۲۰/ت-۱۷/۱۱/۴۱ راجع به استخدام آقایان مصطفی علم و هوشنگ باتمانقلیچ را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۴۸۸ چاپ شده و با رأی مجلس برای مطالعه بیشتر به کمیسیون ارجاع گردیده بود مورد رسیدگی قرارداد و گزارش شور اول را عیناً تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

ماده واحده - وزارت امور خارجه مجاز است آقایان مصطفی علم و هوشنگ باتمانقلیچ را به منظور تقویت کادر سیاسی وزارت امور خارجه در امور اقتصادی و سازمانهای بینالمللی و منطقهای به خدمت بپذیرد.

رئیس کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری - موسوی

گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور خارجه در جلسه ۹ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای قریب معاون وزارت امور خارجه لایحه دولت راجع به استخدام آقایان مصطفی علم و هوشنگ باتمانقلیچ را که گزارش شور اول آن با رأی مجلس برای مطالعه بیشتر مجدداً به کمیسیون ارجاع شده بود مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری را در این مورد تأیید و تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

نایب رئیس کمیسیون امور خارجه - دکتر فربود

نایب رئیس - کیات لایحه مطرح است آقای صفیپور به عنوان مخالف صحبت می‌فرمایند.

صفیپور- بنده این لایحه را قبلاً مطالعه نکرده بودم ولی اینجا که جناب آقای مهندس معینی قرائت فرمودند متوجه شدم و چقدر متعجب شدم (دکتر امامی خوئی- حق هم دارید) پس حضرتعالی هم مثل بنده مخالف هستید. در مملکتی که عده بیکار زیاد است و تحصیل کرده فراوان است الآن لایحه استخدام در کمیسیون مطرح است سرنوشت کارمندان دولت معلوم نیست و این مجلس این افتخار را می‌خواهد کسب کند که وضع استخدامی کارمندان دولت را در یک مدار صحیحی تثبیت کند حالا ما نشستیم اینجا می‌بینیم یک لایحهای می‌آید که رأی بدهیم دو نفر عزیز دردانه را استخدام کنند (صحیح است) مخصوصاً که شهرت یکی از این آقایان هم صورتی دارد که بنده تصور می‌کنم احتیاج به استخدام دولت ندارد آقای باتمانقلیچ البته آقای علم را بنده نمی‌شناسم (ریگی- آقام علم خیلی باسواد است) ما باسواد در مملکت خیلی زیاد داریم جناب آقای ریگی و اگر قرار بشود با سوادها در مملکت استخدام شوند ای بسا این دو نفر آقایان در صف آخر قرار بگیرند تصویب این لایحه موجب خواهد شد که روح یأس و بدبینی در مملکت رخنه کند و آنها که حق دارند و حاضرند بروند کنکور بدهند و دارای سلامت نفس هم هستند ولی شهرت ندارند و خانوادهشان مشهور خاص و عام نیست می‌نشینند و می‌گویند مجلس تبعیض کرده و دو نفر را استخدام نموده و استخدام این دو نفر لطمه بزرگی به حیثیت مجلس شورای ملی و دولت می‌زند (صحیح است) بنده تقاضا می‌کنم که معاون وزارت امور خارجه این لایحه را پس بگیرند چون شأن دولت این نباید باشد که کارهای اصولی را کنار بگذارد و به صورت استثنائی عمل بکند (احسنت- احسنت).

نایب رئیس- آقای قریب معاون وزارت امور خارجه در این باره توضیح می‌دهند بفرمایید.

قریب (معاون وزارت امور خارجه)- با اجازه ریاست محترم به عرض خانمها و آقایان نمایندگان محترم

مجلس شورای ملی می‌رسانم مخالفتی که نماینده محترم با این لایحه کردند باعث تعجب بنده شد برای این که اگر تصور بکنیم که تبعیضی در کار بوده بایستی به عرض برسانم که بنده اختصاصاً با هر نوع تبعیضی مخالفم (احسنت) و اغلب در کمیسیونهای مربوطه نظر خودم را عرض کردهام راجع به علت استخدام این دو نفر به عرض آقایان باید برسانم که بعد از اجرای تصویبنامه مربوط با بازنشستگی ۳۰ سال خدمتهای وزارت خارجه، وزارت خارجه متوجه شد که یک خلا در کادر اقتصادی و سازمانیش پیدا شده وزارت امور خارجه دو دسته کارمند دارد یکی کارمندان آموزشی که آنها جوانهایی هستند که تحصیلاتی دارند و باید حداقل لیسانسیه باشند و بیایند امتحان ورودی وزارت خارجه را بدهند و از کادر پایین مشغول کار به شوند بعد مدارج وزارت خارجه را طی بکنند و بالا بییند یکی هم کادر اقتصادی و بینالمللی است که بسیار مهم است بعد از اجرای آن قانون بازنشستگی که عده زیادی از کارمندان وزارت خارجه که ۳۰ سال خدمت داشتند و بازنشسته شدند وزارت خارجه متوجه شد که احتیاجی مبرم و فوری به تقویت کادر اقتصادی و سازمانهای بینالمللی خودش دارد به فکر افتاد برای پر کردن این خلا که پیدا شده عدهای را استخدام کند پیشنهاداتی کرد و نظر هم این بود که اصلاً ده نفر استخدام شوند عدهای آمدند تقاضاهایی کردند ولی متأسفانه عدهای از آقایان حاضر نشدند پیشنهادهای وزارت خارجه را بپذیرند و با مقامی که ما به آنها می‌دادیم که دبیر دومی و دبیر سومی و مستشاری بود آقایان داخل خدمت نشدند و بعداً هم دیدیم... (یک نفر از نمایندگان- لیسانسیه بودند) بلکه عده زیادی آمدند بعداً دیدیم.. (صفیپور- اعلان کردین؟) بله (صفیپور- اعلان را بیاورید به ما نشان بدهید) حال اعرض می‌کنم و بعد ما دیدیم عدهای را که ما پیشنهاد کردیم مشغول خدمت در مقامات دیگر هستند و فقط دو نفر باقی ماندند که آنها پایه تحصیلات عالی دارند و زبان میدانند و کار کردهاند بنده شخصاً این دو نفر آقایان را هیچ نمی‌شناسم چون همان طور که استحضار دارید در خارج از کشور خدمت می‌کردند (مصطفوی نائینی- از آقای میرفندرسکی سؤال بفرمایید چون با ایشان نسبت دارند) بنده با هیچ کدام نسبتی ندارم ولی پروندههایشان را دیدهام و در این مدت چهار سالی که در وزارت خارجه دارند خدمت می‌کنند رؤسای‌شان بسیار بسیار از آنها راضی بودند و خدمات‌شان قابل توجه بود و زبان میدانند و به درد کادر ما می‌خورند (صفیپور- مگر زمان مظفرالدین‌شاه است الآن همه زبان میدانند همه آقایان که در اینجا تشریف دارند زبان میدانند) حالا حضور عالی عرض می‌کنم که آقایان نمایندگان محترم از وزارت خارجه مسئولیتی می‌خواهند وزارت خارجه هم موظف است مسئولیتی را که به عهده او واگذار شده از عهدهاش بربیاید ما فقط دو نفر را خواستیم و مدتش هم چهار سال است و چهار سال به این سمت در وزارت خارجه مشغول کارند و از آنها نهایت رضایت را داریم خود این آقایان هم اگر آن موقع حاضر نمی‌شدند پیشنهاد وزارت خارجه را بپذیرند و به خدمت وزارت خارجه در بیایند شاید مثل کسان دیگری که مورد توجه و انتخاب وزارت خارجه بودند به مقامات بالاتری می‌رسیدند این دو نفر آقایان الآن دارند خدمت می‌کنند و ما نهایت رضایت را از آنها داریم (معتمدی - با چه مجوزی این آقایان را به کار مشغول کردید؟) تصویبنامه قانونی گذشت برای اینها و تصویبنامه قانونی هم قدرت قانونی داشت و حال هم عرض می‌کنم که اگر همین امروز هم اشخاص دیگری باشند که حائز این شرایط باشند و بتوانند آن خلا وزارت خارجه را پر بکنند با نهایت میل ما آنها را استخدام می‌کنیم که این خلا پر بشود و مقامی که ما به آنها دادهایم زیاد بالا نیست دبیر یکمی و دبیر دومی سفارت کبرای است با سنینی که دارند و با کارهایی که کردهاند نمایندگان محترم موافقت بفرمایند... (صفیپور- فقط دو نفر خلاء وزارت خارجه را پر می‌کنند؟) نه خیر عرض کردم عده زیادتری می‌خواستیم کسانی که آمدند و شرایط ما را دیدند مافقت نکردند که بیایند با مقام دبیر یکمی یا مستشاری یا رایزنی خدمت بکنند همین امروز هم اگر کسانی باشند که آن پایه تحصیلات را داشته باشند آن تجربهای را که این

آقایان دارند داشته باشند به وزارت خارجه معرفی بکنید بنده تعهد می‌کنم که فوراً تقاضای آنها را بپذیریم.

صفیپور- بنده کسی را ندارم که معرفی کنم.

بانو نفیسی- ممکن است بفرمایید پایه تحصیلات این آقایان چیست که فقط در این مملکت دو نفر هستند تا ما بفهمیم و بدانیم، (زنگ نایب رئیس).

نایب رئیس- استدعا می‌کنم نمایندگان محترم توجه بفرمایند بیانات بینالثنین دو سه کلمه باید باشد و اگر بنا باشد که نطق باشد باید پشت تریبون بفرمایید.

قریب (معاون وزارت خارجه)- ... سرکار علیه به عرایض من توجه نفرمودید...

نایب رئیس- به صحبت خودتان ادامه بدهید آقای قریب.

قریب (معاون وزارت خارجه)- به هر حال بنده عرض کردم که سوابق خدمت و میزان تحصیلات اینها را مفصلاً و مشروحاً در کمیسیون خارجه مطرح کردیم و بحث شد. سوابق خدمت و سوابق تحصیلات اینها را ما در کمیسیون خارجه بردیم و مطرح کردیم و توجه آقایان نمایندگان محترم عضو کمیسیون خارجه را جلب کردیم و به همین جهت همه به اتفاق آرا موافقت کردند آقایان نمایندگان محترم هم اگر نظری داشته باشند سوابق‌شان را می‌آوریم اینجا و مطرح می‌کنیم باز هم عرض می‌کنم که مقصود این دو نفر نیست منظور از عده زیادتری بود که ما احتیاج داشتیم و تقاضا کردیم.

۸- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت امور خارجه

قریب (معاون وزارت خارجه) - در این موقع استفاده می‌کنم در اجرای دستوری که وزارت خارجه دارد در توسعه روابط فرهنگی با سایر کشورها قرارداد فرهنگی است مشتمل بر چهارده ماده که با دولت اسپانی منعقد شده حضور محترم مقام ریاست تقدیم می‌کنم.

نایب رئیس- به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

۹- بقیه مذاکره در شور اول گزارش کمیسیون استخدام راجع به استخدام آقایان مصطفی علمو هوشنگ باتمانقلیچ و ارجاح مجدد به کمیسیون

نایب رئیس - آقای حاذقی موافقید یا مخالف؟ (حاذقی - موافقم) بفرمایید.

حاذقی - عرض کنم مسأله مهم این است که نمایندگان محترم همیشه از نظر واقع‌بینی موضوع را مورد توجه قرار بدهند در این موضوع هم به بینید هدف چیست و مسألهای که الآن در این لایحه هست چیست (دکتر مهندس بهبودی- هدف استخدام این دو نفر است) خیر این طور نیست این موضوع اتفاقاً دو سال و خوردهای است که در دستور کمیسیون هست اینها سه نفر و بند که یکی هم آقای تاج‌بخش بود که در کمیسیون رد کردند و الآن مقام سفیری کبیری به ایشان اعطا شده و رفتهاند و اگر این را تصویب نفرمایید این دو نفر به طوری که احتیاج به قانون نباشد استخدام می‌شوند (صفیپور- بنده عرض کردم آشنایی دارند) اجازه بفرمایید استدعا می‌کنم عرض کردم البته دولت در موقعی که این لایحه را داده است به مجلس از تصویبنامهها قانونی است که الان اعتبار دارد (دکتر مهندس بهبودی - تصویب‌نامه قانونی صحیح نیست) آقای رئیس فرمودند بینالثنین صحبت نکنید (زنگ نایب رئیس).

نایبرئیس- آقای مهندس بهبودی اجازه بفرمایید ایشان صحبت بکنند.

حاذقی - مجلس محل آزادی فکر است شما می‌توانید مطالبی بفرمایید ولی به یک وکیل حق ندارید حمله کنید عرض کردم که وزارت امور خارجه استخدامش روی مبانی و اصولی است که آگهی می‌کند نه تنها باید معلومات علمی و لیسانس داشته باشد بلکه باید یک شرایط خاصی را هم دارا باشد (مهندس والا- همان شرایط خاص را داشتند) حالا برای نمونه عرض می‌کنم دو سال پیش وزارت امور خارجه آگهی کرده ده نفر را که حداقل باید دارای دانشنامه از دانشگاه داخل یا خارج باشند

استخدام می‌کند عدهای داوطلب شدند که شاید سیصد نفر بودند و دو نفر از همشهریهای من بودند یعنی از خانوادههای ناشناسی بودند که در تهران هیچ کس آنها را نمی‌شناخت البته من نماینده محل بودم آنها را می‌شناختم آمدند به مشورت به من گفتند که ما می‌خواهیم شور بکنیم به ما گفتهاند این ده نفر را قبلاً معین کردهاند و این یک فورمالیته و ظاهرسازی است و ما رخصت می‌خواهیم با اجازه تو برویم امتحان بدهیم یا ندهیم گفتم آقایان گوش به این حرف ندهید همیشه در این مملکت یک پره ژوژمان یک قضاوت قبلی راجع به تبعیض هست که هرکاری می‌خواهند بکنند می‌گویند تبعیض خواهد شد دانشگاه می‌خواهد با مسابقه شاگرد خوب انتخاب بکند می‌گویند قبلاً انتخاب شده است در حالی که خدا میداند پسر استادها هستند که در مسابقه رد شدهاند و خود آن استاد ممتحن امتحان بوده است (صفیپور- دانشگاه بله ولی در اینجا تبعیض مسلم است.) اجازه بفرمایید عرض می‌کنم گفتم بروید شرکت کنید در امتحان رفتند شرکت کردند هر دو در امتحانات کتبی و علمی قبول شدند ولی عده کمی قبول شدند از میان سیصد نفر عده کمی در حدود ۲۷ نفر قبول شده بودند و گفتند که چه پیشبینی خوبی کردی ولی حالا جمعی آمدهاند و به ما گفتهاند که در مرحله دوم که عنوان مصاحبه و تشخیص استعداد و هوش و فکر دیپلماسی هست دیگر شما محلی از اعراب ندارید گفتم آقایان از من بشنوید و این حرفها را قبول نکنید بروید با ایمان قاطع لباس‌تان را مرتب کنید و در امتحان شرکت بکنید بعد نتیجه معلوم می‌شود حتی از بنده خواهش کردند که اگر صلاح میدانید یک سفارشی هم بکنید گفتم اگر سفارشی بکنم یعنی شما رد شدهاید اتفاقاً این دو نفر رفتند و امتحان دادند و جزء آن ده نفر نفر سوم و چهارم شدند و یکی به خدمت رفت و الان هم دارای سمتی خوب است و در عرض دو سال وضعش خیلی خوب شده و پیش رفته است ولی یکی دیگر پدر و مادرش گفتند ما راضی نیستیم پسرمان استخدام بشود و به خارج به رود آن قدر فکرشان ابتدایی بود که راضی نشدند و الآن هم در کادر فرهنگ جهرم به خدمت پرارزش دبیری اشتغال دارد بنابراین آقایان هر کاری که می‌خواهد بشود روی استثنا و تبعیض نیست، ان بعض الظن اثم که پارهای از گمانها گناه است همان طور که رض کردم آقای تاج‌بخش را کمیسیون رأی نداد که ایشان رسماً در وزارت خارجه باشند ایشان مدتی در شیلات مشغول خدمت بودند و اخیراً وزارت امور خارجه با تصویب اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر ایشان را به عنوان سفیر کبیر کویت معرفی کردهاند بنابراین مقام او آن قدر مهم بود که کمیسیون به مقام دبیر اولی ایشان رأی نداد ولی با مقام سفیر کبیری که مافوق کادر وزارت خارجه است به مأموریت خارج رفتند و همان طور که آقای قریب فرمودند این دو نفر آقای مصطفی علم که من ایشان را از نزدیک نمی‌شناسم ولی آثار علمی او را خواندهام مردی اقتصادی است و گویا رایزن اقتصادی در ژاپن هم بوده است و نظرهای اقتصادی او مورد توجه دولت بود و وزارت خارجه به اقتضای احتیاجش می‌خواهد ایشان را استخدام بکند حالا شما بفرمایید نه بیجا است در حالی که وزارت خارجه می‌تواند با عنوان سفیر کبیری به مأموریت بفرستد.

و بنابراین مجلس شورای ملی یک نوع سوء ظن به کار مستدل دولت نشان داده است.

بدرصالحیان- شما نمی‌توانید بگویید بی‌جاست.

حاذقی- شما حق ندارید به من اعراض کنید بنده عقیدهام را می‌گویم، اینجا محل اظهار عقیده است.

نایب رئیس- آقای بدرصالحیان نماینده در اظهار عقیدهاش آزاد است جنابعالی هم اگر صحبتی دارید وقت بگیرید صحبت کنید.

حاذقی - آقای باتمانقلیچ هم که جوان تحصیلکرده‌ایست به طوری که من اطلاع دارم در پیمان مرکزی «سنتو» در آنکارا خدمات فوقالعاده مؤثری از خود نشان داده تحصیل کرده و بسیار نجیب است بسیار اصیل است، معلوماتش خوب است حالا پدرش مرد متمکنی است گناه نیست و اساساً چه ارتباطی به پسر دارد اینها شش برادرند پنج برادرشان در کار آزاد هستند یکی حالا تصادفاً رفته به خدمت وزارت امور خارجه استعداد هم نشان داده این چه نظر تنگی است که ما نشان بدهیم اگر کسی پدرش سرمایهدار بود پسرش خطا کرده

(دکتر امامی- آقای رئیس نظر تنگی چیست- صحبت نظر تنگی نیست) عرض کردم این مسئلهای است که در کمیسیون مراحلش را طی کرده و تصویب شده دو مرتبه آمده و باز برگشته است به کمیسیون حالا اگر این دفعه آقایان اکثریت توجه نکنند و رأی ندهند جناب آقای قریب گزارش می‌دهند به جناب آقای وزیر امور خارجه هر دوتایشان را به سفارت کبری خواهند فرستاد.

نایب رئیس - توجه بفرمایید عده زیادی به عنوان مخالف و موافق نامنویسی کردهاند من فکر می‌کنم که این لایحه بهتر است مجدداً برگردد به کمیسیون و پیشنهاد می‌کنم (حاذقی - سه مرتبه به کمیسیون رفته است) بنده پیشنهاد می‌کنم به مجلس شورای ملی آقای خواجه نوری فرمایشی دارید.

خواجه نوری - بنده در حدود پیشنهاد جنابعالی می‌خواستم صحبت بکنم.

نایب رئیس- بنده اجازه خواستم از مجلس شورای ملی که برای بررسی بیشتر برگردد به کمیسیون از خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به کمیسیون فرستاده می‌شود.

۱۰- شور اول گزارش کمیسیون دارایی راجع به عدم الزام رعایت قررات آییننامه معاملات دولتی در مور معاملات دارو و سایر لوازم مذکر و در قانون تأسیس بنگاه کل دارویی ایران و ارجاع مجدد به کمیسیون

نایب رئیس- گزارش شور اول عدم الزام رعایت مقررات آییننامه معاملات دولتی در مورد معاملات دارو و سایر لوازم مذکور مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

گزارش شور اول از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارایی در جلسه ۱۰۰ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارایی و آقای دکتر مرشد معاون وزارت بهداری تصویب‌نامه شماره ۲۲۴۴۶-۳/۷/۱۳۴۱ راجع به عدم الزام رعایت مقررات آئیننامه

مقررات آئیننامه معاملات دولتی انجام بدهند می‌گویند از رعایت آئیننامه معاملات دولتی مستثنی است اگر واقعاً این آئیننامه غلط است دولت باید بنشیند یک آییننامه صحیح درست بکند و انجام بدهد این بنگاه دارئوی که الان راجع به آن بحث است ما که الآن این را تصویب می‌کنیم یعنی بنده که الآن می‌خواهم رأی بدهم اولاً نمیدانم که چقدر است و چه مبلغ دارو خریدهاند از کجا خریدهاند دارو که یک بسته کوچکش را می‌روید بخرید بیست تومان، پنجاه تومان، صدتومان پول می‌دهید برای یک بیماری کوچک که شما پیدا می‌کنید صدتومان پول می‌دهید بنده نمیدانم این بنگاه دارویی چقدر دارو خریده است و چرا اصرار دارد که مشمول رعایت آن مقررات آییننامه معاملات دولتی نشود به هر حال باید متصدیانی که قبول مسئولیت می‌کنند و در دستگاهها تصدی دارند بایستی براساس مقررات موجود مملکتی وظیفهشان را انجام بدهند (صحیح است) در دفعه قبل آمدند حتی بنده شنیدم شاید تصویب‌نامهای هم آورده باشند که یک مقدار دارو هم بدون تصویبنامه خریدهاند بعد متوجه شدهند که این مجوزی اصلاً نداشته است و تصویبنامهاش را بعد از خرید آوردهاند الان شاید در کمیسیونهای مجلس باشد و یک وقتی هم باید خدمت آن لایحه برسیم (بدرصالحیان- آن لایحه مور قبول کمیسیون دارایی قرار نگرفت) خیلی متشکرم که آقای بدرصالحیان فرمودند که مورد قبول کمیسیون دارایی قرار نگرفته بنده فکر می‌کنم که دولت به هر حال باید برای این کار راهحلی پیدا بکند من نمیدانم این چندمین لایحه‌ایست که آمده بدون این که ما بدانیم چه مقدار و چه مبلغ خریده شده طرح شده و تصویب شده (پاینده - صدمین) شاید به قول جنابعالی صدمین هم باشد بعد آمدهاند اینجا یک راهحلی پیدا کردهاند و گفتهاند «البته بنگاه در مورد خریدهای خارجی باید مستقیماً از کالاهای معروف داروسازی پیشنهاد (افر) گرفته و با مراعات صرفه و صلاح داروی مورد احتیاج خریداری نماید» بنده تصور می‌کنم آقای کورس و سایر آقایان که در کار تجارت وارد هستند بدانند که خیلی مهم نیست که افری یک کارخانهای بدهد این وحی منزل نیست پیشنهادی هم که آنها می‌دهند خیلی صحیح نیست شما می‌توانید به یک کارخانهای بگویید روی قیمتهای خودتان ۵۰ درصد ۶۰ درصد و صد درصد به قیمت اضافه کن و بفرست یعنی شما اگر ممکن است فکر بکنید این افر که آمده براساس عدالت تنظیم کرده و برای ما فرستاده است صحیح نیست شاید در خیلی از تجارتخانهها از خیلی از تجار شنیدهاید و بحث کردهاند حتی در مورد کارخانهها که پیشنهاد کردهاند کارخانهها را به یک قیمت بیشتری بخرند برای کارخانه هیچ اهمیتی ندارد که روی آن قیمت شصد درصد و صددرصد بکشند و بفرستند چون آنها پول می‌خواهند و مستحق دریافت پول هستند ولی ما که نظارت داریم ما که مسئولیت داریم و دستگاههای اجرایی که در این کار باید نظارت بکنند این صحیح نیست که ما بیاییم اجازه بدهیم به خصوص در مورد معاملاتی که قبلاً این مجوز را هم نداشته حالا اگر شرکتی بود، یک مؤسسهای بود قبلاً قانون نوشته بود می‌گفتند خوب قانون گذاشته است و براساس این قانون تعهد داشتهاند آمدهاند و خریدهاند و یکی را که آقای بدرصالحیان فرمودند که اصلاً مورد قبول ندانستهاند که اصلاً تصویبنامه هم نداشته چطور می‌شود نمایندگان محترم ما بیاییم صحه بگذاریم بر عملی که به نظر من همهاش غلط است و احتمالاً خودم هم نمیدانم چه کسی خریده و مبلغش چقدر بوده ممکن است خدای نکرده در این کار سوء استفادهای هم شده باشد بنده امیدوارم که توضیحات جناب آقای معاون وزارت دارایی طوری باشد که بتواند مجلس را قانع بکند ولی بنده به هر صورت با این لایحه به این صورت مخالفم و در شأن مجلس شورای ملی نمیدانم که یک لایحهای به این صورت تصویب بکند و باز هم در شأن مجلس شورای ملی نمیدانم ما باید اصل را تصویب بکنیم نه استثنا با کمال تأسف مدتی است کار ما تصویب لوایح استثنای از اصل است ما باید یک قانون بگذرانیم و بگوییم این اصل است و بر این اساس باید کار بکنیم خیلی خوب آن اصل را قبول نکردند نقص کردند خوب نیست تبصره بیاوریم در استثنا از اصل، استثنا از اصل

به صورت قانون، به نظر من خلاف شأن قانونگذاری هم هست.

نایب رئیس - آقای دکتر مهندس بهبودی شما مخالفید؟

دکتر مهندس بهبودی - بنده مخالفم.

نایب رئیس - شما موافقید آقای دکتر مبین.

دکتر مبین - بنده موافقم.

نایب رئیس- پس شما بفرمایید صحبت کنید.

دکتر مبین - فرمایشات همکار عزیز بنده کاملاً اصولی و (صحیح است) موافقت بنده از نظر تشریفات است که ما می‌بایست انجام بدهیم یعنی به چه منظور، این تصویبنامه جزو تصویبنامههای جایگزین قانون است یعنی در زمان فترت صادر شده و جزو تصویبنامههای قانونی است الآن حکم قانونی دارد و اجرا شده است بنابراین اگر رد شود طبق ماده واحده از تاریخ رد منسوخ می‌شود و این را باید در نظر بگیرید و اگر هم منظور مجلس شورای ملی این باشد که چنین استثنایی نباید باشد وقت که به ورود در شور رأی نداد لایحه رد شده تلقی می‌شود و از نظر دولت از تاریخ رد منسوخ می‌شود این را بنده خواستم روشن بکنم و تذکری به عنوان موافق بدهم که مجلس شورای ملی در این قسمت تکلیف لایحه را به هر حال روشن بکند و به عنوان این که این تصویبنامه صحیح نیست و تصمیم صحیحی گرفته نشده نمی‌شود معلق گذاشت، جزو تصویبنامههای زمان فترت است و باید تکلیفش را مجلس روشن کند توجه داشته باشند نمایندگان محترم به ورود در شور وقتی که رأی داده نشد لایحه طبق ماده واحده رد شده محسوب می‌شود.

نایب رئیس- آقای دکتر مهندس بهبودی بفرمایید.

دکتر مهندس بهبودی- در مورد مخالفت با این لایحه یک قسمت از عرایضی را که می‌خواستم بکنم همکار ارجمندم جناب آقای دکتر الموتی فرمودند بنابراین من مصدع وقت گرانبهای آقایان در این مورد نخواهم شد ولی نکتهای را که لازم میدانم تذکر بدهم این است که یک موقعی وزارت جنگ لایحهای آورده بود که در اجرای قانونی که الزام داشت از بنگاه دارویی دارو به خرد معاف بشود روزی که این قانون در اینجا مطرح شد سروران ارجمند من در اینجا بیاناتی فرمودند و اگر اجازه بفرمایند فقط سه الی چهار جمله از آن بیانات را بنده اینجا می‌خوانم در مورد اول آن لایحه جناب آقای دکتر یزدان‌پناه که آن موقع سمت خبری کمیسیون را داشتند فرمودند «بنده به عنوان مخبر کمیسیون می‌خواستم یک مطلبی را در این زمینه عرض کنم علت اساسی تقدیم این لایحه برای این بود که بنگاه دارویی کل کشور وظیفه‌ای را که از نظر تأمین دارو برای مملکت داشته نتواسنته انجام بدهد» جناب آقای خواجه نوری فرمودند نمی‌تواند انجام بدهد در پایان بخش‌شان آقای دکتر یزدان‌پناه هم فرمودند «که تکلیف بنگاه دارویی باید روشن شود ولی این که بنگاه دارویی باید وجود داشته باشد یا نداشته باشد و تقویت بشود یا نشود آن بحث دیگری است» جناب آقای خواجهنوری لیدر محترم اکثریت می‌فرمایند «همان‌طور که جناب آقای دکتر یزدان‌پناه فرمودند در کمیسیون دارایی راجع به این موضع که مفصل صحبت شده بنده هم روی سوابقی که در دوره تصدی خودم در مدیریت عامل بیمههای اجتماعی داشتم می‌توانم شهادت بدهم این مؤسسه به هیچ‌وجه قادر نیست که این وظیفه سنگین خودش را انجام بدهد ولیکن مطالب را نباید مخلوط کرد امروز ما در یک وضعی قرار گرفتهایم که ارتش شاهنشاهی احتیاج به دارو و برای نفراتش در اقصی نقاط مملکت دارد و به آن سربازی که در میان یخ و برف خدمت می‌کند نمی‌تواند بگوید نمی‌توانیم به تو آسپرین برسانم برای این که بنگاه دارویی نمی‌تواند وظیفه خودش را انجام بدهد این یک وظیفه اولیه است که همه ما داریم که برای تأمین رفاه افراد ارتش نهایت مساعدت را انجام بدهیم ولیکن تصویب این قانون زنگ خطری است برای وزارت بهداری و بنگاه دارویی (اکثریت- صحیح است) و نیز از همین جا وزارت بهداری باید توجه داشته باشد که هیچ یک از مؤسسات دولتی که فعلاً مشتری بنگاه دارویی هستند راضی از طرز عمل بنگاه دارویی نیستند و باید وزارت دارایی یا وزارت بهداری نهایت جدیت را بکنند و یا این بنگاه را مجهز بکنند به سرمایه کافی که بتواند احتیاجات دارویی وزارتخانهها و بنگاهها را تأمین

بکند و یا آن را منحل کند و بگذارند ادارات دیگر وظیفه خودشان را آن طور که می‌توانند انجام بدهند (یکی از نمایندگان - شق دوم بهتر است) بنده استدعا می‌کنم همین قانون را به عنوان زنگ خطر و به عنوان اخطار به دولت تصویب بکنید که وزارت بهداری تکلیف خودش را در آینده بداند» در شور دوم همین لایحه که عرض کردم مطرح شده جناب آقای دکتر شفیع امین که به بصیرت ایشان همه آقایان اعتراف دارند می‌فرمایند «اگر بنگاه دارویی که داریم خوب است چرا از آن نمی‌خرند (جناب آقای قراچورلو- کارپرداز می‌فرمایند وضع بنگاه دارویی هم خوب نیست مردم را می‌چاپند) اگر ما می‌خواهیم دارو وارد بکنیم باید یک دستگاه صحیحی باشد اگر بنگاه دارویی خوب است باید تمام وزارتخانه‌ها از آنجا بخرند، (یک نفر از نمایندگان- خوب نیست) اگر خوب نیست آنجا را ببندید یا اصلاح کنید» این متن فرمایشات سروران ارجمند من بود که من به گفتههایشان اعتقاد دارم و بفرمایشات‌شان ایمان دارم بنده می‌خواهم نماینده دولت بیاید پشت این تریبون و تذکر بدهد و به عرض مجلس برساند که با تذکری که لیدر محترم اکثریت دادند نمایندگان محترم اکثریت دادند آقای دکتر شفیع امین نایب رئیس محترم مجلس شورای ملی دادند چه صورتی دارد امروز ما می‌خواهیم مجدداً بنشینیم و رأی بدهیم و دست بنگاه دارویی را که کثافتش را خود آقایان تصدیق کردهاند هر چه می‌خواهد به خرد و سایر والزم ضوری را هم بدون این که تبعیت از آییننامه معاملات دولتی بکند خریداری کند فقط این شرط را برایش گذاشتهاند که افر هم بخواهد در این مورد آقایانی که کار کردهاند، تجارت کردهاند در قسمت بازرگانی و تجارت وارد هستند میدانند که افر چه صورتی دارد که از خارج افر تهیه می‌کنند خیلی ساده است اگر اصلاح نکنید بنابر فرمایش لیدر محترم اکثریت و جناب آقای قراچورلو وضع خوبی ندارد بنده چون مسئله دارو اینجا مطرح شد لازم است عرض کنم نماینده دولت و نماینده وزارت بهداری که متأسفانه اینجا تشریف ندارند و هر روز هم جناب آقای دکتر یگانه که این رسالت را داشتند که در جلسات حضور داشته باشند تشریف ندارند بنده اعلام خطر می‌کنم نسبت به وضع دارو در مملکت به چه وضعی است آنهایی که مریض دارند میدانند که وضع دارو به چه نحوی است و چگونه داروفروشان مردم را می‌چابند آقایان نمایندگان اکثریت شما دولت دارید بیایید فکر عاجلی برای این کار بکنید (صادق احمدی- منظور شما واردکنندگان هستند چون داروخانه‌ها که یک پوسانتاژهای معینی می‌گیرند) نه جناب آقای احمدی همان داروفروشان بنده ناظر بودم و جریانی را عرض می‌کنم که مریضی آمد به داروخانهای و ویتامین ث خواست دارو فروش به او گفت ویتامین ث می‌خواهی یا گچ اگر گچ می‌خواهی توی این کوچه یک مغازه هست که منظورش مغازه مصالح ساختمانی فروش بود که از من ارزان‌تر می‌فروشد البته مریض ویتامین ث ارزان قیمت وطن را نمی‌خرد و ویتامین ث خارجی را می‌خرد برای این که مریض خواهی نخواهی دنبال چیزی می‌رود که علاج دردش را داشته باشد، واردکنندگان دارو الان محشری به پا می‌کنند بیایید محض رضای خدا، محض رضای وجدان، برای داروی این مملکت فکری بکنید (نمایندگان- احسنت) مردم به زانو در آمدهاند دیگر قدرت خرید دارو ندارند بیچاره شدهاند (صحیح است- احسنت).

نایب رئیس - آقای دکتر سعید به عنوان موافق صحبت می‌کنند.

دکتر سعید - عرایضی که بنده می‌خواستم به عنوان موافق عرض کنم مربوط به این موضوع نیست که از وضع دارو همه مردم این مملکت شاکی هستند و فکر می‌کنم مورد تأیید همه باشد ولی این دو مطلب را فکر می‌کنم نباید مخلوط کنیم بنگاه دارویی یا لازم است و باید در این مملکت باشد یا لازم نیست این مطلب باید روشن شود اگر لازم است که بنگاه دارویی باشد که بنده فکر می‌کنم اگر به صورت صحیح باشد بودنش بهتر از نبودنش است آن وقت لازم است که یک ترتیب کلی برای این کار داده شود ملاحظه بفرمایید تمام مؤسسات دولتی که طبق قانون

از بنگاه دارویی باید دوا تحویل بگیرند یک مقرراتی دارند و آن مقررات عبارت از این است که داروی مورد احتیاج را باید صورت بدهند و ۷۵% پول دارو را قبلاً بپردازند به بنگاه دارویی و وقتی دارو را وارد کرد ۲۵% بقیه را بدهند و دارو را تحویل بگیرند یک مؤسسه دولتی را بنده سراغ ندارم و ندیدم که در رأس موعد وقتی سفارش می‌دهد پول را بپردازد بنابراین بنگاه دارویی که برای خودش بودجهای ندارد و نمی‌تواند کاری انجام دهد همان پول مؤسسات دولتی یعنی ۷۵% باید جمع بشود بعد دارو وارد مملکت بشود و حالا به صورت خوب وارد می‌شود یا نه بنده نمی‌خواهم وارد آن بحث شوم چون در یک فرصت مناسب دیگری طرحی را عدهای از همکاران نشستهایم تهیه کردهایم که شاید به زودی ارائه می‌دهیم سروران گرامی ملاحظه بفرمایند اگر مورد قبول‌شان واقع شد به همان ترتیب عمل بشود (احسنت) مطالب مهم این است که آقایان توجه بفرمایید به همین بنگاه دارایی ناقص که در شرایط فعلی به میزان خیلی زیاد از قیمت داروهایی که وارد مملکت می‌شود کم کرده است (مصطفوی - صحیح نیست) نمایندگان فروش دارویی فرض بفرمایید به عنوان مثال عرض می‌کنم قرص کلرومایستین را وارد میکرند و می‌فروختند در شهر ۱۱ و ۱۲ ریال در صورتی که این کپسول را بنگاه دارویی وارد می‌کند به مؤسسات دولتی می‌فروشند دانه سیشاهی و رقابت می‌کند اختلاف قیمت خیلی زیاد است اگر احیاناً بنگاه دارویی نباشد و دست واردکنندگان دارو هم باز باشد چون تثبیت قیمت‌ها در این مملکت نیست به هیچ‌وجه من‌الوجوه روی دارو اداره تثبیت قیمتها کوچک‌ترین نظارتی ندارد و به هیچ‌وجه ملاک عمل هم قرار نمی‌گیرد بنابراین اگر یک مؤسسهای با یک استاندارد معینی دارو وارد این مملکت بکند و این رقابت نکند از این قیمت هم بالاتر خواهد بود بنابراین استدعای بنده این است که تا زمانی که بنگاه دارویی هست دستش باز باشد و بتواند دارو وارد مملکت بکند و رقابت با اینها بکند اگر صلاح میدانید آقایان که بنگاه دارویی نباشد و منحل بشود آن دلایل و شرایط و بحث دیگری دارد ولی تا وقتی که بنگاه دارویی هست اگر این اسلحه را از دستش بگیرند مسلماً قیمت دارو از همین هم که هست بالاتر خواهد رفت و به ضرر مملکت تمام می‌شود این عرایضی بود که می‌خواستم برای روشن شدن ذهن همکاران محترم بکنم در خاتمه عرض می‌کنم که هیچ یک از مؤسسات دولتی که دارو احتیاج دارند طبق مقررات ۷۵% از پولی را که باید بپردازند نپرداختهاند.

نایبرئیس- آقای مصطفوی مخالفید بفرمایید.

مصطفوی - بنده به شهادت آقایان نمایندگان معمولاً زیاد وقت آقایان را نمی‌گیرم ولی یک نکتهای که شاید بیشتر در مجلس بحث کردهام مسئله تبعیض و استثنا است (صحیح است) متأسفانه امروز ما دو لایحه داشتیم که در هر مورد مصادف بودیم با یک تبعیض بیجا (خواجهنوری- جناب آقای مصطفوی خواهش می‌کنم تذکر بدهید که هر دو مربوط به تصویبنامهی قانونی بوده و مربوط به این دوره و این دولت نیست) همان طور که جناب آقای خواجه نوری فرمودند مربوط به تصویبنامههای زمان فترت است اما من می‌خواهم خدمت نمایدگان محترم اکثریت عرض بکنم به عنوان این که مدافع دولت و پشتیبان دولت هستند نباید فکر بکنند هر لایحهای که آمد اینجا اکثریت باید بلند شود و آن را تصویب کند ما در آن ماده واحده اختیار دادیم که تصویبنامههای زمان فترت را بررسی بکند و تصویب بکنیم و آنچه که غلط است رد کند بنده به کار بنگاه دارویی کاری ندارم برای این که جناب آقای دکتر الموتی فرمودند بعد ناطق بعدی باز فرمودند راجع به خرابیهای آنجا جناب آقای مهندس بهبودی فرمودند خوشبختانه سندی از صورت مجلس جلسات گذشته که نمایندگان محترم اکثریت رئیس کمیسیون بودجه وقت، لیدر اکثریت و سایر آقایان کارپرداز محترم وقت همه آقایان تصریح کردند که این بنگاه دارویی کارش درست نیست بنده چون مطلب سرطرز معاملات آن هست راجع به اصل مطلب صحبت نمی‌کنم اما می‌خواستم عرض کنم که ما یک قانون معاملات دولتی داریم اگر این قانون معاملات دولتی صحیح نیست خوب این قانون را لغو کنید و جان همه دستگاههای دولتی را از

دست این قانون خلاص کنید و اگر صحیح است معنی ندارد که یک مؤسسهای که صلاحیتش تصدیق نشده در مجلس شورای ملی صحبت شده که کارش صحیح نیست آن عنوانی را که قرائت کردند و بنده دیگر تکرار نمی‌کنم در مورد آن گفته شده راجع به این مؤسسه که آزاد باشد که دارو و سایر و لازم مذکور را، حالا سایر لوازم مذکور که کشدار و قابل بحث است، تختخواب است یا لوازم جراحی است و یا سایر لوازمت، آخر این که درست نیست که اجازه بدهند که یک مؤسسهای آزادانه هر کاری می‌خواهد بکند اما این نکته را که جناب دکتر سعید فرمودند که این مؤسسه موجب تثبیت قیمت دارو است اولاً دارو را داروفروشها درش تقلب می‌کنند گران می‌فروشند تثبیت را به آن معنایی که فرمودند نیست ولی ما یک مؤسسه دیگری داریم، مؤسسه دارو پخش را داریم که زیر نظر سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی که از بزرگ‌ترین مؤسسه نیکوکاری این مملکت است و زیر نظر خواهر نیکوکار والاگهر شاهنشاه آریامهر اداره می‌شود آن مؤسسه لااقل برای تثبیت قیمت دارو در این مملکت کافی است بنابراین بنده خیال می‌کنم که با وجود صورت مجلسی که قرائت شد و با وجود نظریاتی که آقایان نمایندگان اعمال کردند شأن مجلس و حیثیت مجلس ایجاب می‌کند که این تصویبنامه زمان فترت را رد بکنید آنچه که بنگاه دارویی دوا خریده و بدون رعایت مقررات خریده بس است حالا از این به بعد مقررات را رعایت بکنید و قانون معاملات دولتی و آئیننامه آن را رعایت بکنید و نسبت به گذشته هم آنچه که شده است و تمام شده بنده از آقایان تقاضا می‌کنم توجه به این مطلب بکنند که با وجود صورت مجلس که قرائت شد رأی دادن به این لایحه به نظر بنده شأن مجلس نیست.

نایب رئیس- آقای خواجه نوری موافقید بفرمایید.

خواجه نوری - متأسفانه بنده ناچار هستم که امروز برای روشن کردن افکار همکارانم توضیحات مفصلی بدهم اولاً راجع به این که جناب آقای دکتر مهندس بهبودی زحمت کشیدند و عرایض بنده را اینجا قرائت فرمودند بنده می‌خواستم راجع به این مطلب توضیح بدهم که شخصاً روی سوابقی که دارم روی خود دارو به واسطه این که مدتی افتخار این را داشتم که مدیر عامل سازمان بیمهای جتماعی باشم و طرف حساب بودم با بنگاه دارویی در آن زمان مشکلاتی که آقای دکتر سعید اینجا توضیح دادند این مشکلات را بنده همان موقع واقف بودم و متوجه بودم که این بنگاه وظایف خودش را آن طور که باید نمی‌تواند انجام بدهد این بنگاه یک وظیفه بسیار سنگینی دارد مطابق اساس‌نامه بهش گفتهاند که تو باید کلیه داروی مورد حاجت مؤسسات دولتی را تأمین بکنی ولیکن با چه پول؟ با چه وسیله و با چه تجهیزاتی؟ آن را تأمین نکردهاند و گفتهاند که تو باید به روی ۷۵ درصد پول جنس مورد احتیاج دستگاههای دولتی را بعداً از آنها بگیری و با این پول می‌توانی این مأموریت را انجام بدهی اولاً ما میدانیم که هیچ کدام از مؤسسات دولتی توانایی ندارند که ۷۵ درصد قیمت احتیاجات سالیانه خودشان را یک مرتبه به بنگاه دارویی بدهند این یکی، دوم این که پارهای اوقات خود این مؤسسات قدرت فنی ندارند که احتیاجات سالیانهشان را قبلاً برآورد کنند و سال به سال احتیاجات‌شان رو به تزاید است و نمی‌توانند احتیاجات خود را پیشبینی بکنند سوم این که بنگاه دارویی از لحاظ قدرت عمل تسهیلات لازم از لحاظ مقررات ندارد (صحیح است) که این وظایف را انجام بدهد این مطالب را که بنده آن روز عرض کردم و گفتم یا بنگاه دارویی را منحل کنید یا یک بنگاه دارویی به وجود بیاورید که بتواند این وظایف را انجام بدهد حالا هم تکرار می‌کنم بنگاه دارویی یا باید وجود داشته باشد و آن وقت یک هرج و مرج بیشتری در امر دارو در این مملکت به وجود می‌آید این را باید صادقانه قضاوت کرد آن روز بنده موافقت کردم که به ارتش اختیار بدهید که خودش برود و دارو به خرد برای این که می‌دانستم که ارتش چه مشکلاتی دارد از لحاظ این که نمی‌تواند مرتب داروی خودش را از موجودی و انبار بنگاه دارویی تحویل بگیرد بنگاه دارویی موقعی می‌تواند این وظیفه را انجام بدهد که یک سرمایه کامل در اختیارش بگذارند و یک اختیارات

قانونی کامل در اختیارش بگذارند مثل یک تاجر عمل کند جنس کافی به اندازه مصرف حداقل یک سال و نیم مملکت در انبارش استوک داشته باشد که هر بیمارستان دولتی و هر مؤسسه دولتی که مأمور کارپردازی را فرستاد به انبار بنگاه دارویی همان موقع صندوق دارو را تحویل بدهند ولیکن متأسفانه بنگاه دارویی با این مضیقههایی که با آن مواجه بوده است نتوانسته است وظیفهاش را خوب و به وجه احسن انجام بدهد به همین دلیل هم ناچار به ارتش اختیار دادیم خودش دارو بخرد و پارهای از مؤسسات دیگر مثل همین سازمان بیمههای اجتماعی آنها هم اختیارات محدودی پیدا کردند که تا مقداری داروهای‌شان را خودشان بخرند اما نباید از نظر دور داشت که باز هم مصرفکنندگان دیگر داروی دولتی هستند از قبیل خود وزارت بهداری، دانشکدههای طب نقاط مختلف ایران و مؤسسات متفرقه دیگر که کوچک هستند و خودشان نمی‌توانند به امر خرید دارو دست داشته باشند و متخصص داشته باشند و ناچار اگر یک مؤسسهای باشد که به تمام این کارها تسلط داشته باشد و حتی به اندازهای قوی باشد که بعد بتواند مجدداً احتیاجات دارویی ارتش را تأمین بکند چه بهتر که چنین مؤسسهای انجام ویفه بکند پس ما به این نتیجه می‌رسیم که نباید روی احساسات یک مرتبه تصمیم بگیریم که کی مؤسسهای که الآن وظایفش را انجام می‌دهد منحلش کنیم ولی چه باید بکنیم که این مؤسسه بهتر از حال وظیفهاش را انجام بدهد بنده به این نتیجه می‌خواهم برسم یک چنین مؤسسهای دو عامل باید درش باشد که به صورت یک مؤسسه تجارتی بتواند کار خودش را به بهترین وجه انجام بدهد اول این که یک هیأت مدیره مقتدر وارد و صاحب اختیاری داشته باشد و به موجب اساس‌نامه قدرت داشته باشد این عمل را بکند دوم این که این مؤسسه یک سرمایه کافی و پشتوانه مالی محکمی داشته باشد که بتواند این وظیفه را انجام بدهد (صحیح است) در اساس‌نامه بنگاه دارویی از ابتدا پیشبینی شده بود که این بنگاه دارویی باید اختیار این را داشته باشد که کارخانه داروسازی درست بکند باید اختیار داشته باشد که عمل تجارت دارو را با خارج به دست بگیرد (مهندس والا- نتوانستهاند) نتوانسته؟ چرا نتوانسته؟ به علت این که به توپچی گفته شد که دلیل چرا توپ خالی نکردی گفت به هزار و یک دلیل گفتند دلیل او را بگو گفت برای این که باروت نداشتم گفتند خوب دلایل دیگر را نگو. این بنگاه دارویی به علت نداشتن باروت نتوانسته کارش را انجام بدهد پول نداشته بنگاه دارویی باید یک سرمایهای در اختیارش داشته باشد که بتواند این کار را بکند شما میدانید که الآن چه مقدار دارو همین سازمان بیمههای اجتماعی در ایران مصرف می‌کند؟ متجاوز از ۱۵ میلیون توان در سال گذشته بود به طوری که امسال پیشبینی شده ممکن است به ۲۰ میلیون تومان هم برسد حالا بنگاه دارویی با دو سه میلیون تومان بودجهاش که آن هم به صورت جنس و صندوق در انبارهایش هست می‌تواند احتیاجات سازمانهای بیمههای اجتماعی را تأمین بکند؟ این سؤالی است که باید بکنم الان هم این مؤسسه فارغ از این که مؤسسات بزرگی مصرف‌کننده مثل سازمان بیمههای اجتماعی و ارتش را فعلاً اگر به آنها استقلالکی دادیم سازمانهای مصرف‌کننده کوچک دیگر هم که آن هم مجموعش مبلغ بزرگی می‌شود فعلاً دارد این خدمت را برای آنها می‌کند و آنها از لحاظ فنی نمی‌توانند هر کدام اختیاراتی داشته باشند این را هم توجه داشته باشیم که اگر قرار باشد هر مؤسسه دولتی یا غیردولتی خودش ناچار بشود از لحاظ خرید دارو، وارد کردن دارو از خارج یک تسهیلاتی فراهم کند، طبیب داروساز داشته باشد، دکتر متخصص داشته باشد ضمناً با خارج مکاتبه کند خود این هزینهها و خود این تعداد دستگاهها بعد یک مشکلاتی برای ما ایجاد خواهد کرد و آن این است که بالاخره برای انجام دادن کار متفرق دارویی مؤسسات دولتی این بنگاه دارویی هم با وضع ناقص فعلاً مفید است ولیکن باز هم تکرار می‌کنم همان‌طور که قبلاً عرض کردم ما باید درصد باشیم که بنگاه دارویی را مجهزتر بکنیم با سرمایه بیشتر و حتی با اختیارات بیشتری که الآن داریم تصویب می‌کنیم یعنی از این هم باید بیشتر به آن اختیار بدهیم که مثل یک تاجر عمل کند و همان‌طور که آقای دکتر سعید گفتند این

لایحه مربوط به این دوره نیست مربوط به این مجلس نیست در زمان فترت تصویبنامهای گذشته برای این که همین دستگاه ناقصی که به موقع عمل نکرده بتواند یک صورت تازهای پیدا کند خوشبختانه راجع به این موضوع چند وقت پیش خود ما صحبت کردیم راجع به مسئله دارو آقایان اطبا و داروسازانی که با ما هم فکر هستند و دل‌شان می‌خواهد باری از دوش دولت و مردم بردارند (دکتر امامی خوئی- به داروسازان اطلاع ندادند) جنابعالی نخواستید اطلاع داشته باشید (دکتر امامی-عرض کردم اطلاع ندادند) جنابعالی هم نماینده تمام داروسازان نیستند باز هم عرض می‌کنم وظایفی که بنگاه دارویی به عهدهاش مطابق اساس‌نامه پیشبینی شده قادر نیست انجام بدهد بنابراین آنچه که محرز است موضوع دارو دو جنبه دارد یکی یک جنبه تهیه دارو و تجارت آن ویسکی هم جنبه علمی و فنی آن است اگر آقایان موافق باشند اجازه می‌خواهم این تصویبنامه یا این لایحه مجدداً به کمیسیون عودت داده شود سر فرصت بنشینند و راجع به کار دارو یک نقشه و راه‌حل قاطعی پیشبینی کنند راجع به این ماده واحده همان طور که عرض کردم مربوط به دولت فعلی و مجلس نیست و مربوط به گذشته است و برای این که همین دستگاه عرض کنم ناقص که در آن موقع عمل میکرده بتواند یک قدرت عملی به آن بدهند نسبتاً از برکت همین تصویبنامه عملیات یک قدری سریعتر شده و بهتر عمل می‌کند باز هم عرض می‌کنم وظایفش را مطابق وظیفهای که در اساس‌نامه پیشبینی شده الآن در اساس‌نامه قادر نیست انجام بدهد باید دربارهاش دقت کرد ولی اگر همین وسیله کار را هم از آن بگیریم یعنی از حالا دستور انحلال و بستن آن را می‌دهیم بنده اگر آقایان موافق باشند اجازه می‌خواهم این تصویبنامه یا این لایحه مجدداً به کمیسیون عودت داده شود سر فرصت بنشینند و راجع به کار دارو یک نقشه اساسی بکشند در این خلال این مؤسسه کارش را به همین شکلی که می‌کند و تا اندازهای برای مؤسسات دولتی رضایتبخش است وظیفهاش را انجام بدهد ولیکن باز هم تکرار می‌کنم امر دارو یک امری نیست که با تصویب این ماده یا رد این لایحه اصلاح بشود یک کار اساسی است که باید طرحریزی شود و یک چارهجویی اساسی بشود این بود که بنده خواهستم توضیح بدهم راجع به عرایض قبلی و هم راجع به این مطلب پیشنهاد می‌کنم که مقام ریاست موافقت کنند که این موضوع به کمیسیون برگردد تا این مطالعات اساسی انجام شود.

نایب رئیس- ۱۵ نفر از نمایندگان باید پیشنهاد کنند و چون موضوع قابل دقت و مطالعه زیاد است همان طور که در مورد لایحه قبلی عمل کردیم برای این که عجلهای نشده باشد و در وقت مجلس صرفهجویی شده باشد با اجازه خانمها و آقایان شخصاً پیشنهاد می‌کنم که این لایحه برای بار دیگر به کمیسیون برود.

رامبد- به این ترتیب وقت مجلس و کمیسیونها بیشتر تضییع می‌شود و عیناً همین لایحه برمیگردد و گفتههای امروز هم فراموش می‌شود و باز احتیاج به تکرار است.

نایب رئیس- بنده پیشنهاد کردهام و به رأی می‌گذارم اگر موافقت نفرمودید ادامه پیدا می‌کند پیشنهاد می‌کنم این لایحه برگردد به کمیسیون به این پیشنهاد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه مجدداً به کمیسیون فرستاده می‌شود.

۱۱-شور اول گزارش کمیسیون نظام راجع به اصلاح تبصره ۲ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی

نایب رئیس- گزارش شور اول اصلاح تبصره ۲ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

گزارش شور اول از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی

کمیسیون نظام در جلسه ۱۴ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور تیمسار سپهبد شکیبی معاون وزارت جنگ لایحه شماره ۷۵۰۶/۴۱۸۴-۲۳/۴/۱۳۴۴ دولت راجع به اصلاح تبصره ۲ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی را که قبلاً مورد رسیدگی قرار داده بود و گزارش آن

به شماره ۱۵۳۵ چاپ شده و بر حسب تذکر مقام ریاست مجلس شورای ملی مجدداً به کمیسیون ارجاع گردیده مورد رسیدگی قرار داد و گزارش قبلی را با اصلاحاتی تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.

ماده واحده - تبصره زیر جانشین تبصره ۲ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی می‌گردد:

تبصره ۲- افسران و کارمندان بازنشسته که بعد از تصویب قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی به علت ارتکاب، جرائمی به مجازات جنایی مطلقاً و یا به علت ارتکاب جرائم عمدی به بیش از یک سال حبس تأدیبی محکوم شده یا به شوند از تاریخ قطعیت حکم از دریافت حقوق بازنشستگی محروم هستند و از همان تاریخ به عائله تحت تکفل آنان ماهانه مبلغی معادل مستمری وراث مستمری بگیر بازنشستگان متوفی با رعایت مقررات قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی مربوط به مستمری پرداخت خواهد شد.

مخبر کمیسیون نظام - حکیمیان

گزارش شور اول از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارایی در جلسه ۱۴ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور تیمسار سپهبد شکیبی معاون وزارت جنگ لایحه شماره ۷۵۰۷/۴۱۸۴-۲۳/۴/۱۳۴۴ دولت راجع به اصلاح تبصره ۲ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون نظام را در این مورد دایر به اصلاح گزارش قبلی تأیید و تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.

مخبر کمیسیون دارایی- عزت‌الله اوزار

گزارش شور اول از کمیسیونهای امور استخدام و سازمانهای اداری به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه ۱۴ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور تیمسار سپهبد شکیبی معاون وزارت جنگ لایحه شماره ۷۵۰۶/۴۱۸۴-۲۳/۴/۱۳۴۴ دولت راجع به اصلاح تبصره ۲ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی را که قبلاً مورد رسیدگی قرار داده و بر حسب تذکر مقام ریاست مجلس شورای ملی مجدداً به کمیسیون ارجاع گردیده مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون نظام را در این مورد دایر به اصلاح گزارش قبلی تأیید و تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.

رئیس کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری- مجید موسوی

گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی

کمیسیون دادگستری با حضور آقای دکتر عاملی وزیر دادگستری و تیمسار سپهبد شکیبی معاون وزارت جنگ لایحه شماره ۷۵۰۶/۴۱۸۴-۲۳/۴/۱۳۴۴ دولت راجع به اصلاح تبصره ۲ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون نظام را اصلاح و این اصلاح مورد تصویب کمیسیون نظام نیز قرار گرفت.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون دادگستری - رضا مجد

نایب رئیس - کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟

دکتر مهندس بهبودی- بنده می‌خواهم خواهش کنم یکی از مخبرین یا نماینده دولت توضیح بدهد که لزوم تقدیم این لایحه اصولاً چه بوده که تقدیم مجلس شده است.

نایب رئیس - تیمسار سپهبد شکیبی بفرمایید.

سپهبد شکیبی (معاون وزارت جنگ)- عرض می‌شود با تصویبی که رد سال ۱۳۴۳ نمایندگان فرمودید به ماده قانون نیروهای مسلح شاهنشاهی چهار تبصره اضافه شده و یک تبصره هم این است و به این ترتیب بود که اگر افسران در زمان بازنشستگی مرتکب خبط و خطایی شدند و

گناه‌شان به ترتیبی بود که از حقوق اجتماعی و نظامی محروم شدند این مشمول بازنشستهها هم باشد چون در ماده ۱۰۲ همیشه قید می‌شود یک محدودیتی برای حقوق بازنشستگی قایلند برای این که به هیچ وجه کسی حق ندارد از حقوق بازنشستگی کسی را محروم بکند مگر برای استیفای حقوق دولت ولی اگر یک افسری در جریان خدمت باشد مرتکب خبط و خطایی شد طبق قانون اجراجش هم می‌کنند از حقوق هم محروم می‌شد و به ورثه بیگناهش هم هیچ چیزی تعلق نمی‌گرفت آمدند این را اصلاح کردن و گفتند اگر در مدت خدمت مرتکب خبط و خطایی شد و یا در جریان خدمت ولی در بازنشستگی رسیدگی شد در این موقع از مزایا و عناوینی که برای یک افسر قایلند محروم بشود و مثل قوانین کشوری از حقوق بازنشستگی شخصاً محروم بشود ولی در عوض به خانواده او و به کسانی که حق دریافت مستمری دارند مستمری داده بشود برای بازنشستگانی که در زمان بازنشستگی مرتکب خبط و خطایی به شوند که مستلزم تنبیههایی به شوند و محکوم بشوند این مضیقه گذاشته شده است ارتش شاهنشاهی معتقد است همان طور که سعی می‌کند حمایت بکند از کادر نظامی و رفاه‌شان را تأمین کند برای این که خدمات بیشتری و بهتری انجام بدهند همان طور معتقد است از نظر انضباط از نظر حفظ حیثیت سایر هم‌قطاران از نظر حفظ قوانین کشور بیشتر از سایرین انتظار داشته باشد از این جور افسران، افسران در زمان بازنشستگی باز هم افسر هستند باز هم از عناوین استفاده می‌کنند حقوق‌شان را می‌گیرند اما اگر یک کسی مرتکب یک جرم و خطایی شد مستلزم محرومیت از مزایای اجتماعی بشود این دیگر نمی‌تواند از مزایای نظامی استفاده بکند مثلاً فلان افسر همان عنوان را داشته باشد لباس را هم بپوشد حقوق را هم بگیرد ولی یک افسری نظر به این که در خدمت بوده اخراجش کرده‌اند و مزایا را ازش سلب کردهاند برای اینکه این عناوین او از بین برود نظر این بود چنین تبصره‌ای بیاید و به طور کلی هر افسر بازنشستهای یا درجهدار بازنشستهای در زمان بازنشستگی تحت تعقیب قرار گرفت شامل مزایا یا تنبیهات کلیه افسران هم‌قطارش باشد بنابراین از آوردن این تبصره و ماده واحده فقط یک نظر بود آن هم رعایت عدالت برای تام افسران حاضر به خدمت و بازنشسته و دیگر نظری نبود.

نایب رئیس- آقای دکتر مهندس بهبودی توجه فرمودید؟

دکتر مهندس بهبودی - بنده توجه به فرمایشات تیمسار کردم سپاسگزارم فقط می‌خواستم روشن بشود که منظورشان از کارمندان بازنشسته کارمندان بازنشستهای است که مشمول قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی هستند چون این طوری که نوشته شده معنی اعم دارد چون نوشتهاند افسران و کارمندان بازنشسته، در صورتی که کارمندان بازنشسته عنوان اعم پیدا می‌کند و با توضیحاتی که فرمودند منظورشان کارمندان مشمول قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی است.

نایب رئیس - آقای قوام صدری فرمایشی داشتید بفرمایید.

قوام صدری (معاون وزارت دارایی)- بنده می‌خواستم تأیید کنم که در قانون استخدام کشوری این مطلب قید است.

نایب رئیس - در کلیات نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهادی از آقای دکتر مبین رسیده است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نمایم تبصره ۲ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی به شرح زیر اصلاح شود:

تبصره ۲- استفاده از ماده ۱۰۰ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و همچنین ادامه خدمت استفاده‌کنندگان از ماده مذکور فقط مختص افسران و همردیفان ارتش شاهنشاهی خواهد بود. افسران و کارمندان بازنشسته نیروهای مسلح شاهنشاهی که به علت ارتکاب جرائمی به حبس با مشقت یا مجرد محکوم و یا به علت ارتکاب عمدی

جرائم به بیش از یک سال حبس تأدیبی محکوم شوند از تاریخ قطعیت حکم از دریافت حقوق بازنشستگی محروم خواهند بود لیکن از همان تاریخ به عائله تحت تکفل آنان ماهانه مبلغی معادل مستمری وراث مستمری بگیر بازنشستگان متوفی با رعایت مقررات قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی مربوط به مستری پرداخت خواهد شد. دکتر مبین.

نایب رئیس- لایحه و پیشنهاد برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

۱۲- تقدیم یک فقره اصلاح بودجه وزارت کشاورزی و دو فقره صورت ریزدیون بلامحل وزارت جنگ و سازمان دامپروری به وسیله آقای معاون وزارت دارایی

نایب رئیس- آقای قوام صدری فرمایش داشتید بفرمایید.

قوام صدری (معاون وزارت دارایی)- با اجازه مقام ریاست استدعای اصلاح بودجه است برای وزارت کشاورزی که به موجب قانون بودجه بایستی کمیسیون محترم بودجه اتخاذ تصمیم بفرمایند و دو فقره صورت دیون بلامحل وزارت جنگ و سازمان دامپروری است که اینها را باید در کمیسیون بودجه مورد امعان نظر قرار بدهند به موجب آییننامه تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

نایب رئیس- به کمیسیون بودجه فرستاده می‌شود.

۱۳- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه

نایب رئیس- دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

دستور جلسه ۲۲۳

روز پنجشنبه بیست و پنجم آذرماه ۱۳۴۴

۱-گزارش شور اول لایحه تبدیل عنوان استخدامی افراد و درجهداران و افسران سابق گمرکات و انحصارات شماره چاپ ۱۵۹۷

۲-گزارش شور دوم واگذاری دو فروند هواپیمای گمرک به باشگاه خلبانی کشوری. شماره چاپ ۱۵۹۹

۳-گزارش شور اول تأسیس شرکت هواپیمایی ملی ایران. شماره چاپ ۱۶۰۰

۱-گزارش شور اول اجازه اجرای لوایح وزیر دادگستری پس از تصویب کمیسیون مشترک مجلسین. شماره چاپ ۱۶۰۳

نایب رئیس- جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده به روز پنجشنبه بیست و پنجم آذر ماه ساعت نه صبح موکول می‌شود.

(در ساعت یازده و پنجاه و پنج دقیقه صبح جلسه ختم شد)

نایب رئیس مجلس شورای ملی - دکتر حسین خطیبی