مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۲ فروردین ۱۳۴۴ نشست ۱۶۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۲۲ فروردین ۱۳۴۴ نشست ۱۶۸
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۲۱
جلسه: ۱۶۸
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه (۲۲) فروردین ماه ۱۳۳۴
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: تبریزی و اقبالی.
۳- تصویب صورت جلسات عصر چهارشنبه ۱۹ و یکشنبه ۲۳ و سه‌شنبه ۲۵ اسفند.
۴- شور اول گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به دانشجویانی که خارج از کشور به تحصیل اشتغال دارند.
۵- بیانات آقای نخست‌وزیر.
۶- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به اجازه اجرای موافقتنامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه و ارسال به مجلس سنا.
۷- شور اول گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به برخورداری سازمان مرکزی تعاون روستایی از ماده ۵ لایحه قانون شرکتهای تعاونی روستایی.
۸- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون دادگستری راجع به تشکیل خانه‌های انصاف و ارسال مجدد به مجلس سنا.
۹- طرح و تصویب یک فوریت لایحه قانونی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا برای تأمین هزینه‌های بعضی از برنامه‌های مبادلات فرهنگی
۱۰- اعلام وصول یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا.
۱۱- تقدیم سه فقره صورت ریز دیون وزارتخانه‌ها و یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت دارایی.
۱۲- قرائت اسامی اعضای کمیسیون فرهنگ و هنر و تغییراتی که در اعضای چند کمیسیون داده شده است.
۱۳- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه.
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه (۲۲) فروردین ماه ۱۳۳۴
مجلس ساعت نه و پنج دقیقه صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریا ضی تشکیل گردید.
۱ـ قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
رئیس ـ اسا می غائبین جلسه قبل قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه ـ آقایان:
نصیری ـ دکتر کلالی ـ دکتر حسینی ـ ایلخان ـ اقبالی ـ دکتر مبین ـ طالب زاده رود سری ـ دکتر اعتمادی ـ دکتر سا می راد ـ رضوی ـ مهرزاد ـ دکتر اسدی ـ دکتر حکمت ـ مهندس آرا سته ـ دکتر قرا گز لو ـ رهبر ـ موسوی کبیری ـ کیهان یغمائی ـ موسوی ما کوئی.
غا ئبین بی اجازه ـ آقایان:
سعید وزیری ـ سر تیب حکیمیان ـ کشفی ـ دکتر صباح زاده ـ دکتر یگانگی.
غائبین مریض ـ آقایان:
رجا ئی ـ دکتر جعفری ـ دکتر حاتم ـ پرویزی ـ
مهندس آصفی ـ سر لشگر همایونی ـ قرا چورلو.
۲ـ بیانات قبل ازدستور آقایان تبریزی ـ اقبالی.
رئیس ـ نطق‌های قبل ازدستور راشروع می‌کنیم آقای تبریزی تشریف بیاورید.
تبریزی ـ بسمه تعالی ـ با اجازه مقام معظم ریاست محترم.
بدوا توفیق و سعادت خانمها و آقایان محترم را در این اولین جلسه علنی مجلس شورای ملی در سال نو در راه به ثمر رسا نیدن انقلاب سفید همه جانبه شاهنشا ه معظم و مردم از خداوند متعال مسئلت می‌نمایم.
عموم نمایندگان محترم تصدیق می فر مایند در اثر سر مای شدید و سوزان سال ۴۲ و کمی بارندگی در بهار سال ۴۳ منجر به کمبود محصول شد و سالی که گذشت برای باغداران و کشاورزان سال مساعد و مناسبی نبود به طوری که خرمن سال ماضی تمام نشده بهای گندم بطور سرسام آور در همه جا بالا رفت در اثر توجه مخصوص و سریع و حسن تدابیر رهبر عالیقدر شاهنشاه و فعا لیت نخست وزیر شهید با وزود گندمهای دولتی و تجا رتی بهای گندم در تمام نقاط کشور خاصه در شهر ستان میا ندوآب حوزه انتخابیه اینجانب از هرمن محلی ۸۰ ریال به ۵۰ الی ۴۸ ریال تنزل کرد و پایین آمد برای زارعین قوت قلب و نیروی فعاله بخشید بلا فاصله به پاییزه کاری پرداختند طبق اطلاع حاصله در محل و برابر آمار خود اداره کشاورزی میاندوآب از پاییز تا سیزده عید سی هزار هکتار گندم و چهارده هزار هکتار جو در آن شهرستان کا شته شد علاوه بر مزارع چغندر کاری تا کنون به حمد الله سلامت و رضایت بخش بوده و اگر انشاءالله بارانهای بهاری به موقع بیاید به کمبود سال گذشته جبران نموده و وضع حال کشاورزان کا ملا مرفه خواهد شد
در اغلب دهات و خود شهر ستان میاندوآب که با زراعین تماس می‌گرفتم اعم از زن و مرد به بقای ذات شاهانه دعا می‌کردند و بروان نخست وزیر فقید درود می‌فرستاد.
در موضوع باغات انگور که تمام جوا نه‌ها و شاخه‌های تاک‌ها در زمستان سخت ۴۲ خشکیده و محصول در سال گذشته از بین رفته بود. خود بنده خیال می‌کردم که این باغداران مستا صل چگونه می‌توانند با وضع نا مطلوب خودشان را پابرجا نگهداشته و بسال جاری برسانند
روی این اصل دا ئما گرفتاری آنان را به بانک اعتبارات کشاورزی منعکس می‌کردم و از کثرت مراجعه خجالت می‌کشیدم.
در این سفر چند روزه با عدهای قریب به اتفاق آنان مستقیما ملاقات نمودم معلوم شد جناب آقای دکتر زاهدی مدیر کل بانک اعتبارات و کشاورزی به شعبه آ ن بانک در میاندوآب توصیه نموده و آقای خسروی متصدی شعبه با تعادل به باغداران وام داده به خوبی توانسته‌اند تامین معاش نموده و در حال حاضر به عملیات باغات می‌پردازند و انشاء الله در سال جاری می‌توانند با رفاه و آسایش اعاشه عائله خودشان را فراهم نموده و اقساط بدهی را به بانک بپردازند لذا وظیفه خود می داند از طرف قاطبه باغداران از آقای مدیر کل بانک کشاورزی که یکی از پاسداران انقلاب سفید ششم بهمن به شمار می‌رود صمیمانه سپاسگذاری نمایم
بانک کشاورزی میاندوآب یک نمایندگی بود تابع شعبه مراغه هر اعتبار که به آن شعبه می‌رسید یک رقم ناچیز مثل صدقه به میاندوآب می‌داد رقم مهم مال مالکین عمده بود قبل از نیل به این خدمت مقدس با کشاورزان تواما تقاضا می‌کردند و بعد از ورود به تهران در باشگاه بانک کشاورزی مستقیما تقاضای انتقال نمایندگی را به شعبه از جناب آقای دکتر زاهدی دنبال نمودم و مورد قبول ایشان واقع شد و به شعبه مستقل تبدیل و از تابعیت مراغه بیرون آمد و این شعبه جدید در اندک مدت به فعالیت پرداخته عوض ضرر منفعت هم نشان داد و طبق آمار خود بانک در مدت قلیل در مدت متشابه سه برابر شعبه مراغه و ۱۲ برابر شعبه مهاباد شهرستان‌های مجاور کار کرده و در پایان سال ماضی در آذربایجان غربی و شرقی حائز درجه یک شده است نمایندگان محترم ملت تصدیق می‌فرمایند که قدرت فلاحتی بخش‌ها و شهرستان‌های مناطق کشاورزی کشور تا کنون در عهده فراموشی و در حال استتار مانده بود به فضل خداوندی انقلاب همه جانبه شاهنشاه در فضای کشور پهناور ایران طنین انداز گشته پرده‌های محرومیت پاره رعیت دیروزی به کشاورز امروزی تبدیل و با توجه مستقیم پدر تاجدار خود به حقوق حقه اش نائل شده و بانک کشاورزی به مفهوم واقعی خود رسید یعنی
بانک مالکین به بانک کشاورزان منتقل گردید.
سردار بزرگ رضا شاه کبیر در اغلب نقاط کشور بنا‌های مهمی به یادگار گذاشته که مورد ستایش همگان است در شهرستان میاندوآب نیز دو بنای مهم از آن نا بغه بزرگ به یادگار مانده یکی کارخانه قند که محصول آ ن با محصول کارخانه‌های معظم دنیا برابری می‌کند دیگری پل عظیم رود خانه زرینه رود که قسمت اعظم آذر بایجان غربی و شرقی را به هم متصل نموده برای حمل و نقل کالا‌های دو استان و عبور مرور و امنیت اجتماعی پل پیروزی است متاسفانه اسفالت روی آن رفته آهن‌هایش بیرون آمده و از چند جا شکسته نه اداره راه آذر بایجان غربی توجه می‌کند نه شرقی ناچارم از پشت این ترببون مقدس از جناب آقای مهندس شالچیان تقاضا نمایم دستور عاجل به ترمیم آن صادر فرمایند که این یادگار شهریار فقید که آبروی آذربایجان است از بین نرود.
موضوع راه فقط شاهراه تبریز به رضائیه از گوشه ئی وارد میاندو آب شده در داخل شهر دو رشته میشود یکی سمت رضائیه دیگری به طرف سقز می‌رود دیگر در این شهرستان عریض و طویل راه اصلی و فرعی وجود ندارد بخش‌های شاهین دژ مخصوصا تکاب که دارای آثار باستانی مثل تخت سلیمان که توجه خارجیان را به خود جلب می‌کند اغلب سال در محاصره اقتصادی بسر می‌برد از این جهت فرش نفیس آن سامان و سایر محصولات درحال رکود مانده از ترس نبودن راه چغندر قند نمی‌کارند زمین‌های زر خیز بدون استفاده مانده راه آن سامان مدت‌ها است مورد تقاضای اهالی و بنده است کتبا و شفاها تعقیب می‌کنم تصویب هست عمل نیست
راه بناب میاندو آب که گردو خاک آن مشهور و آنقدر تصادفات شده و قربانی داده اسمش را جاده مرگ و قتلگاه گذاشته‌اند چهل کیلومتر راه است زیر سازی شده یک سال است از اسفالته آن صحبت هست ولی عمل نیست گویا قربانیان آن بحد نصاب نرسیده این همان راه است پارسال جناب آقای زرگر زاده نماینده محترم ماشین خود را در این راه از دست داده خوشبختانه خودش توی ماشین نبود به حمد الله سلامت در این جلسه تشریف دارد.
در موضوع آب هزارن متر مکعب آب کم نظیر از کنار شهر میاندوآب در رود خانه زرینه رود بدون استفاده بواسطه گودی بستر رودخانه به دریاچه شور رضائیه میر یزد در اطراف آن زراعت از بی آبی از بین می‌رود باغات می‌خشکد تا حال با علف سد پوشالی می‌بستند چمنزارها تقسیم شد فعلا علف یلفت نمی‌شود و اگر به دست آید نمی‌توان جلو آب عظیم را گرفت و قسمت اعظم آب باز به دریا می‌رود ۱۸ سال است سد اسسا سی مورد تقاضای جدی است و ۱۵ ماه است بنده می‌نویسم و می‌روم سیزده ماه است مطالعه آن شروع شده امیدوارم متصدیان امر در ساختمان این سد اساسی تسریع فرمایتد که برای دو میلیون کشاورز باغدار و بالا بردن سطح تولیدات کشور جنبه حیاتی دارد تسریع فرمایند تا این سد مثل سایر بنا‌های مهم از شاهنشاه معظم برای نسل حاضر و نسل آینده به یادگار بماند به هیچ کس پوشیده نیست مرحله اول اصلاحات ارضی کمتر از دو سال در سر تا سر کشور به پایان رسید و مرحله ۲ با موفقیت شروع شد متا ـ سفانه بنگاه خا لصه عوض اینکه پیشرو این قافله انقلابی باشد بر عکس از همه عقب مانده و موجبات تجری سایرین را فراهم آورده از خرداد سال ۳۳ یازده سال است عرصه میاندوآب و حومه می‌فروشد هنوز تمام نکرده و اگر به رای خود باشد شاید تا ده سال دیگر تمام نکند زیرا می‌خواهد پشت میز ریاست سند بازنشستگی خود را دریافت داشته و این نا بسامانی و سر گردانی سی هزار جمعیت را بدست دیگری سپارد آیا بعد از اعلام ا صول ششگانه شاهنشاه و تقسیم صد‌ها آبادی مالکین عمده آئین نامه‌های خالصه با ز صورت قانونی دارد؟
در پایان عرایضم از تیمسار سپهبد ریاحی وزیر محترم کشاورزی تقاضا دارم باین امر مهم که مردم را اسیر و سرگردان نموده پایان بخشند خالصه یا غیر خالصه ما یک ملت واحد هستیم و یک شاه واحد داریم و السلام .(احسنت ـ احسنت)
رئیس ـ آقای اقبالی تشریف بیاورند.
اقبالی ـ بنده عید را در تهران نبودم و به عتبات رفته بودم و از طرف آقایان نایب الزیاره بودم (چند نفر از نمایند گان ـ انشاء الله قبول باشد) این است که امیدوارم انشاء الله همه اقایان سعادتمند و موفق باشند عرض کنم اوایل افتتاح مجلس شورای ملی بود به دستور ریاست معظم مجلس شورای ملی ما یک دعوتی از نمایندگان وزارتخانه‌ها به کمیسیون عرایض کردیم آقایان نمایندگان وزارتخانه‌ها آنجا حضور داشتند و جلسه اول بود قرار شد آقایان خودشان را معرفی کنند البته آقایان یک بیک خودشان را معرفی می‌کردند نوبت رسید به یکی از آقایان که
که با کمال تواضع و فروتنی در گوشه‌ای نشسته بودند ایشان با کمال ادب از جای خود بر خاستند و خود را به این شرح معرفی کردند گفتند: من حسن شالچیان وزیر راه هستم خودم خدمت آقایان رسیدم که اگر امری باشد همین جا انجام بدهم (یکی از نمایندگان ـبسیار مرد لایقی است) متشکرم این تواضع و فروتنی حقیقتا جلب نظر اعضاء کمیسیون عرایض را کرد و از ان روز واقعا ما یک احترامی در باره اییشان قائل هستیم (صحیح است) و بعد همه آقایان استحضار ذارند به این که هر وقت مراجعه کرده‌اند از ایشان حتی الامکان جواب مثبتی شنیده‌اند و تا ـ توانسته‌اند کار ما را با حسن نیت انجام داده‌اند (دکتر رهنوردی ـ کاملا صحیح است) اقایان محترم استحضار دارند به اینکه بنده راجع به گردنه حیران چند جلسه اینجا صحبت کردم در زمان وزارت اسبق ایشان یعنی وزیر راه آقای مهندس شالچیان دستور رسیدگی و برآورد مخارج دادند هزینه راه براورد شد به ۲ میلیون تومان موقعی که می‌خواست عمل شود ایشان از پست وزارت رفتند و این رقم قوس صعودی پیدا کرد و همینطور بالا رفت شد۷میلیون تومان بعد ده میلیون تومان بعد ۲۰ میلیون تومان بعد که ایشان مجددا به وزارت منصوب شدند آقایان در نظر دارند موقعی که مرحوم منصور ایشان را معرفی کردند مجلس یکپارچه احساسات شدایشان باز نظر اول خودشان را تایید کردند و هزینه به ۲میلیون تومان برآورد شد خوشبختانه آقای مهندس ا صفیا هم موافقت فرمودند که بنده خیلی از ایشان متشکرم و این اعتبار ابلاغ شد به وزارت راه در اینجا بنده وظیفه دارم از عنایت و توجهی که ریاست معظم مجلس در باره رفع خطر این گردنه مبذول فرمودند تشکر کنم الان ابلاغات مامورین برای رفتن برای تامیین و تغییر مسیر جاده حیران صادر شده و بنده بی نهایت از آقای وزیر راه سپاسگزارم زیرا ایشان بسیار مرد عالم و دانشمند و با حسن نیت هستند (صحیح است) امیدوارم انشا ءالله ایشان همیشه موفق باشند اگر چنانچه کاری در این مملکت انجام بشود و با حسن نیت خیلی به آبا دانی کشور کمک می‌کند آقای وزیر آبادانی و مسکن هم راجع به نقاط دور افتاده واقعا توجه دارند بنده از ایشان هم بی نهایت متشکرم اوقاتی که با ایشان روبرو شده‌ام حقیقتا ایشان را مردی بسیار خوب با اخلاق خوب تلقی کردم (دکتر موثقی ـبا قاط نزدیک کاری ندارند) این هم از حسن نیت ایشان است نقاط نزدیک تهران است و تهران کاری ندارد این از محسنات است که به نقاط دور توجه دارند بنده معتقدم از آقایانی که واقعا با دلسوزی انجام وظیفه می‌کنند باید تقدیر بشود همه اش عیب جویی نکنیم انتقاد نکنیم تا آنجائیکه در قدرت هست کار می‌کنند تیمسار صفاری استاندار محترم آذربایجان شرقی واقعا از روزی که رفتهاند به نقاط دور افتاده استان خودشان توجه دارند مخصوصا راجع به اذوقه اهالی نمین به قدری ایشان اظهار علاقه کردند که مردم درآنجا راحت شدند و بنده تشکر می‌کنم (صدری کیوان ـبسیار مرد شریفی هستند) تشکر دیگر بنده از سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی است واقعا این سازمان بدون تظاهر کارهای خودش را انجام می‌دهد (صحیح است) مخصوصا احتیاجات را در نقاط دور افتاده در نظر می‌گیرند و اقدام می‌کنند بنده یک روزی با آقای دکتر شهرادرئیس بازرسی انجا راجع به نمین صحبت می‌کردم و خیال می‌کردم که ایشان نمین را ندیده‌اند روزی بنده به یکی از نخست وزیران عرض کردم نمین این باید اسمش نه بین باشد برای اینکه کسی آنجا را ندیده است ولی آقای دکتر شهراد به قدری به وضع نمن وارد بودند و برای بنده توضیحاتی راجع به نمین دادند از نظر وضع جغرافیائی و جمعیت که بنده خودم واقعا معترف شدم این مرد در این سن به نقاط دور افتاده مسافرت می‌کند و احتیاجات را می‌بیند و آنجا را آشنائی کامل دارم و این خیلی ذیقیمت است به درمانگاهی که در نمین سازمان شاهنشاهی تاسیس کردند دکتری فرستادند داروئی فرستادند سال گذشته در اسفند ماه آنجا افتتاح شد به طوری که بنده اطلاع دارم روزانه ۱۵۰ نفر آنجا مراجعه می‌کنند و کمال رضایت را دارند صحبت از تواضع شد یک مثلی به یاد بنده افتاد که یک کسی نشسته بود نزدیک بوته خربزه‌ای کدوئی و درخت گردوئی هم در آنجا بود گکفت چرا میوه این بوته به این بزرگی و میوه این درخت گردو به همین کوچکی است صاحبدلی انجا بود و به او گفت این از نظر تواضع سر به خاک نهاده است میوه اش به این بزرگی است و آن که به آسمان سر برافراشته میوه اش به ان کوچکی است بعد هم ایراد گرفت که خدایا این خلاف عدالت است که این میوه به این کوچکی را در این درخت نیرومند قرار داده‌ای در
این حال بود که یک گردوئی به سرش آفتاد و سجده شکر بجا آورد و گفت خدایا اگر گفته من درست بود حالا مغزم داغان شده بود واقعا این تواضع خیلی از کارها را انجام می‌دهد و سر موفقیتی است در هر کسی وجود داشته باشد یکی از آقایان یک شعری خواندند نمی دانم آقایان هم بپسندند یا نه به نظر بنده بسیار شعر خوبی است مثل اینکه جنلب آقای دیهیم بودند اینرا بنده حفظ کردم این بود
از کبر مدار هیچ در دل هوسی
وز کبر به جایئ نرسیده است کسی
چون زلف بتان شکستگی عادت کن
تا صید کنی هزار دل در نفسی (احسنت)
امیدوارم انشاءالله خداوند به همه ما توفیق و تز کیه اخلاق و تقوی بدهد وبتوانیم منویات بندگان اعلیحضرت همایونی را در اجرای عدالت اجرا کنیم توفیق از خداوند بخواهیم بنده عرضم را تمام کردم و از حوصله‌ای که همکاران عزیز بنده به خرج دادند کمال امتنان و تشکر را دارم (احسنت)
۳ ـ تصویب صورت جلسات عصر چهار شنبه ۱۹ و یکشنبه ۲۱ و سه شنبه ۲۳ اسفند
رئیس ـ صورت جلسه‌های عصر چهارشنبه ۱۹ اسفند و یکشنبه ۲۳ و سه شنبه ۲۵ اسفند ماه خدمت خانمها و آقایان توزیع شده است نظری نیست ؟آقای مرتضوی.
مرتضوی ـ در عرایض بنده مختصر اشتباهات چاپی هست با اجازه مقام ریاست به تند نویسی می‌دهم.
رئیس ـ اصلاح میشود آقای رامبد
را مبد ـ اصلاحاتی است که با اجازه مقام ریاست به اداره تند نویسی می‌دهم.
رئیس ـ اصلاح میشود آقای دیهیم.
دیهیم ـ مختصر اصلاحاتی در عرایض جلسه چهارشنبه بنده هست به اداره تند نویسی می‌دهم.
رئیس ـ اصلاح میشود آقای دکتر حسینی
دکتر حسینی ـ اصلاحاتی است که با اجازه مقام ریاست به تند نویسی می‌دهم.
رئیس ـ اصلاح میشود نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه تصویب میشود. آقای ریگی.
ریگی ـ نامه‌ای است از طرف یکی از اهالی بلوچستان که تقدیم می‌کنم.
۴ ـ شور اول گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به دانشجویانی که خارج از کشور به تحصیل اشتغال دارند
رئیس ـ وارد دستور می‌شویم و شور اول لایحه دانشجویانی که خارج از کشور به تحصیل اشتغال دارند مطرح است قرائت میشود
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش شور اول از کمیسیون فرهنگ به مجلس شورای ملی
کمیسیون فرهنگ در جلسه ۱۷ اسفند ماه ۱۳۴۳ با حضور آقای دکتر شریفی معاون وزارت آموزش و پرورش لایحه شماره ۱۲۷۵۲ـ ۴۲/۱۰/۱۴ دولت ارسالی از مجلس سنا راجع به دانشجویانی که خارج از کشور به تحصیل اشتغال دارند را که به شماره ۱۲۰۰ چاپ شده است مطرح و با اصلاحاتی مورد تصویب قرار دارد اینک گزارش آن به شرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد
به استناد ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ مواد ذیل تصویب میشود:
ماده ۱ ـ فرزندان و افراد تحت تکفل قانونی ماموران ثا بت دولت در خارج از کشور برای تحصیل در خارجه می‌توانند از گذر نامه تحصیلی و مزایای آن استفاده نمایند.
ماده ۲ ـ دیپلمه هائی که با در دست داشتن گذر نامه غیر تحصیلی به خارج از کشور رفتهاند و نیز دانشجویانی که در خارج از کشور دیپلم گرفته و به تحصیل در یکی از دانشگاهها یا مدارس عالی که اعتبار آنها مورد تائید وزارت آموزش و پرورش باشد به تحصیل اشتغال ورزند به شرط ورود در دانشگاه یا مدرسه عالی می‌توانند گذرنامه خود را به تحصیلی تبدیل کنند
ماده ۳ ـ دانشجویانی که به هزینه شخصی با گذر نامه تحصیلی در خارج از کشور به تحصیل اشتغال دارند در صورتیکه بخواهند کشور ـ محل تحصیل یا رشته تحصیلی خود را تغییر دهند موظفند دلایل قانع کننده‌ای مبنی بر لزوم این تغییر به اداره سر پرستی تسلیم نمایند و پس از تائید سر پرستی و موافقت وزارت آموزش و پرورش کشور محل تحصیل خود را تغییر دهند مشروط بر اینکه زبان کشور مورد علاقه را به قدر کافی بدانند و این تغییر فقط برای یکبار در تمام مدت تحصیل مجاز خواهد بود.
ماده ۴ ـ کسانیکه به موجب تعهد نامه برای تحصیلات عالیه در خارج از کشور از کمکهای مالی دولت استفاده
نموده یا می‌نمایند در صورتی می‌توانند گذر نامه تحصیلی خود را به عادی تبدیل کنند که وجه در یافتی را نقدا مسترد بدارند و یا تعهد رسمی که ضمانت اجرائی داشته باشد مبتنی بر پرداخت آن به اقساطی که مورد قبول وزارت آموزش وپرورش باشد تسلیم نمایند.
وزارت آموزش و پرورش مامور اجرای این قانون است
مخبر کمیسیون فرهنگ ـ صدری کیوان
رئیس ـ در کلیات لایحه نظری نیست ؟(اظهاری نشد) به ورود در شور مواد رای می‌گیریم از خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اگثر برخا ستند) تصویب شد ماده اول قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده اول ـ فرزندان و افراد تحت تکفل قانونی ماموران ثا بت دولت در خارج از کشور برای تحصیل در خارجه می‌توانند از گذر نامه تحصیلی و مزایای آن ا ستفاده نمایند.
رئیس ـ نسبت به ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده دوم قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده دوم ـ دیپلمه هائیکه با در دست داشتن گذر نامه غیر تحصیلی به خارج از کشور رفتهاند و نیز دانشجویانی که در خارج از کشور دیپلم گرفته و به تحصیل در یکی از دانشگاهها یا مدارس عالی که اعتبار آنها مورد تایید وزارت آموزش و پرورش باشد به تحصیل اشتغال ورزند به شرط ورود در دانشگاه یا مدرسه عالی می‌توانند گذر نامه خود را به تحصیلی تبدیل کنند.
رئیس ـ نسبت به ماده ۲ نظری نیست ؟(اظهاری نشد) پیشنهادات رسیده قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی
احتراما پیشنهاد می‌نماید قسمت اول ماده دوم لایحه (دانشجویانی که خارج از کشور به تحصیل اشتغال دارند) حذف و ماده مذ بور بدین صورت اصلاح شود.
ماده ۲ـ دانش آموزانی که در خارج از کشور به اخذ گواهینامه دبیرستانی نایل می‌شوند و سپس در یک دانشگاه یا مدرسه عالی مورد قبول وزارت آموزش و پرورش وارد می‌شوند بتوانند گذر نامه عادی خود را به تحصیلی تبدیل نمایند.
ناصر بهبودی
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نماید ماده ۲ بشرح زیر اصلاح گردد:
ماده ۲ ـ دانش آموزانی که با در دست داشتن گذر نامه غیر تحصیلی به خارج از کشور رفتهاند مشروط بر اینکه در یکی از دانشگاهها یا مدارس معتبر که مورد تائید وزارت آموزش و پرورش با شد به تحصیل مشغول با شند تبدیل گذر نامه آنها به گذر نامه تحصیلی بلا مانع است.
سید محمد علی مرتضوی
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نماید که در ماده ۲ لایحه مربوط به دانشجویان خارج از کشور در سطر دوم ماده مذبور پس از کلمه رفتهاند جمله (و یا میروند) اضافه شود
مهندس حسن صائبی
رئیس ـ ماده سوم قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۳ ـ دانشجویانی که به هزینه شخصی یا گذز نامه تحصیلی در خارج از کشور به تحصیل اشتغال دارند در صورتیکه بخواهند کشور محل تحصیل یا رشته تحصیلی خود را تغییر دهند موظفند د لایل قا نع کننده‌ای مبنی بر لزوم این تغییر به اداره سر پرستی تسلیم نمایند و پس از تائید سرپرستی و موافقت وزارت آموزش و پرورش کشور محل تحصیل خود را تغییر دهند مشروط بر اینکه زبان کشور مورد علاقه را به قدر کافی بدانند و این تغییر فقط برای یکبار در تمام مدت تحصیل مجاز خواهد بود.
رئیس ـ نسبت به ماده ۳ نظری نیست ؟آقای دکتر الموتی بفرمائید.
دکتر الموتی ـ بنده معتقدم که این لایحه لایحه مهمی است بخصوص اینکه وضع تحصیلی در مملکت ما بخصوص در مورد دیپلم و لیسا نس و تحصیل در دانشگاه وضع خا صی به خودش گرفته است و حق اینستکه وزارت
آموزش وپر ورش دراین باره یک مطالعه ا سا سی بکندویک طرح کاملی بیا ورد هرروزیک لایحه آوردن برای یک دسته از افرادی که میروند در خارج درس بخوانند بنظر بنده کار صحیحی نیست در روز سلام اعلیحضرت همایونی ا شاره فرمودند که سالیانه در حدود ۹۰میلیون دلار از ارز مملکت ما خرج تحصیل محصلین میشود که میروند در دانشگاههای خارج درس بخوانند همه ما با درس خواندن محصلین در دانشگاههای خارج موافقیم ولی این باید یک برنامه‌ای داشته باشد البته بدنبال فرمایش اعلیحضرت همایونی بنده دیدم وزارت اموزش و پرورش برنامه‌ای اعلام کرده است البته جناب آقای دکتر سام اینجا تشریف دارند و توضیح خوا هد داد بنده نمیدانم تا چه اندازه این مطالب می‌تواند احتیاجات دانشجویان مملکت ما را تا مین کند دیدیم که باز خود اولیای دانش گاه اعلام کردند که می‌خواهیم دانشگاه را شبانه روزی بکنیم بیا خوب ولی چرا تا بحا ل نمی‌کردید یک مملکتی که نیروی انسا نیش رو به رشد وترقی است وجوانان با استعداد ی دارد عده زیادی از این جوانها پشت این دانشگاه می‌مانند و وسا یل تحصیلشان فراهم نیست و بنا چار عدهای از آنها به خارج میروند ودر خارج از کشور مدتی سر گر دانند وبعد از مدتی مجبور می‌شوید گذر نامه انها را تبدیل به گذر نامه تحصیلی کنید واین وضع عجیب وغریبی میشود من کاربه سر پرستی‌ها ندارم شما می خوا هید یک عده محصل ایرانی را در خارج از مملکت تربیت کنید وسازمان‌های عریض وطویلی هم در خارج از مملکت به عنوان سرپرستی و امثالهم به وجود اورده‌اید خلاصه مسا له دانشجویان مقیم خارج الان در مملکت ما یکی از مشکلات شده وحق هم این است الان که این چنین مساله‌ای در این جا مطرح است جناب آقای دکتر سام تشریف بیا ورند وبفر ما یند که وزارت دانشگاه مانده‌اند ونمی‌توانند به دانشگاه بروند تا چه اندازه شما می‌توانید دانشگاه مملکت را مجهز کنید وبرای افراد جوان مملکت که بروند در دانشگاه درس بخوانند وبرای ان دسته از جوانان که در خارج از مملکت هستند چه برنا مه‌ای دارید ما الان در خارج ار مملکت عده زیادی دانشجو داریم اینها می رو ند دخ پانزده سال درس می‌خوانند ار پول این مملکت وبعداز ۱۰-۱۵سال که مبالغ زیادی خرج آنها میشود به مملکت بر نمی‌گردند واین صحیح نیست آقای دکتر سام مملکتی که به طبقه تحصیل کرده احتیاج دارد ومبالغی پول هزینه اینها میشود برای این میشود که اینها برگردند به مملکتشان و خدمت کنند بایستی ا سا سا برای این کار وزارت آموزش وپرورش برنامه‌ای داشته باشد هم برای جوانانی که آماده هستند به دانشگاه بروند و درس بخوانند وانهائیکه حقیقت استعداد دارند باید وسایل تحصیلشان فراهم با شد دانشکاه ما البته در شرایط فعلی برنامه‌های اساسی دارد بنده هم به شخص آقای دکتر صا لح ارادت دارم وایشان خوب کار می‌کنند ولی بایستی وضع طوری باشد که اگر حقیقتا امکان هست تعداد بیشتری از جوانها از دانشگاه استفاده کنند وچرا تا حالا نکردند؟ وچرا حالا نمی‌کنند؟ وچرا برنامه اساسی برای این کا ر تهیه نمی‌کنند عدهای از دانشجویان ما در کشورهای مختلف هستند که در انجا سرگردانند و خوب درس نمی‌خوانند وانهائی هم که خوب تحصیل می‌کنند میروند وبه مملکت برنمیگردند به نظر من وقتی یک لایحه‌ای به این صورت به مجلس میاید باید با یک صورت کامل وبا یک برنامه اساسی با شد که اگر مملکت پولی صرف جوانانش مکند از این نیروی جوان برای مملکت استفا ده کند
رئیس ـ اقای دکتر رهنوردی بفرمائید.
دکتر رهنوردی ـ بااجازه مقام ریاست بنده فکر می‌کنم این لایحه بسیار لایحه مفیدی است وتااندازهای سرو سامان به این وضع نا بسامان دانشجویان ایرانی مقیم خارج خواهد داد در ماده سوم بنده تذکری داشتم اینجا نوشته شده است مشروط بر اینکه زبان کشور مورد علاقهشان را بقدر کافی بدانند بنده همیشه عرض کرده‌ام لوایحی که به مجلس میاید وتصویب میشود وبه صورت قانون در میاید باید اصولی باشد وحتی الامکا ن سعی شود این لوایح روشن وکاملا طوری با شد که بتوانند عملی کنند این جمله در اینجا به عقیده شخص بنده هیچ معنی ندارد که عدهای بنشینند وتشخیص بدهند زبانی که مورد توجه است یا این زبان را بقدر کافی دانشجو می داند یا نمی داند البته انانی که استاد فن هستند میدانند این کار بسیار مشکلی است وتشخیص اینکه بقدر کافی بدانند منظورشان چیست؟
محصلی که می‌خواهد برود در دانشگاهی تحصیل کند بقدر کافی دانستن زبان فرق می‌کند تا شخصی که می‌خواهد به دانشکده‌های مختلفی برود در ضمن اینجا ذکر شده پس از تائید سر پر ستی وموافقت وزارت اموزش وپرورش بنده فکر می‌کنم همین جمله‌ای که ذکر شده موافقت وزارت اموزش وپرورش اینجائی است که با ید به اصطلاح این موضو ع‌ها را در نظر بگیرند در مورد محصل پیشنهاد دهنده که ایا این محصل که پیشنهاد می‌دهد که مثلا من می‌خواهم از کشور فرانسه بروم به کشور المان تحصیل کنم سوابقش چیست و وضع تحصیلش چیست ایا زبان می داند ووضع مادی اش چطور است وپس اینکه موافقت کردند ایشان خواهند توانست بروند به کشور مورد علاقه شان وبنده فکر می‌کنم وجود این جمله مشروط به اینکه زبان مورد علاقه شان را بقدر کافی بدانند لزومی ندارد واین ممکن است در اینده وسیله‌ای بشود برای عدهای از سر پر ستیها که اگر خدای نکرده در مورد محصلی حسن نیت نداشتند یا خواستند این محصل را کمی سرگردانتر بکنند این وسیله‌ای خواهد بود وبنده استدعا می‌کنم اقایان موافقت کند که بنده پیشنهادی بدهم که این جمله حذف بشود متشکرم.
رئیس ـ نظر دیگری نیست ؟البته شور اول لایحه است وپیشنهادها به کمیسیون می‌رود اقای دکتر سام بفرمائید
دکتر سام (معاون وزارت اموزش وپرورش)ـ بنده فقط جهت استحضار نمایندگان محترم به عرض میرسانم حسب الا مر اعلیحضرت همایونی هیاتی مامور مطا لعه در باره وضع سر پر ستی هاو محصلین خارج شده‌اند ومطالعاتی کرده‌اند که به زودی انشاء الله نتیجه اش به عرض نماینگان محترم خواهد رسید متقا بلا هم در وزارت اموزش وپرورش برنامه هائی برای توسعه دانشکده شهرستانها وطریقه‌ای برای پذ یرفتن تعداد بیشتری دانشجو در دانشگاه تهران دانشگاههای شهرستانها در دست تنظیم هست که انشاء ال له نظر جنابعالی بحد اکمل واعلی تامین خواهد شد (احسنتت)
رئیس ـ خانم دکتر دولتشاهی
خانم دکتر دولتشاهی ـ جناب اقای رئیس آقایان وخانمها ی همکار محترم بند داشتم پیشنهادی
تهیه می‌کردم که البته تقدیم حواهم کرد خواستم در چند کلمه یک نکته‌ای را تذکر بدهم ما امیدوار هستیم که روز به روز دانشگاههای مجهز تری در کشور ما به وجود بیاید که روز به روز اشتیاق به تحصیل در جوانها بیشتر بشود که هرچه بیشتر با سواد بشوند تمایل به تحصیلات عالی هم به وجود می‌آید و می‌توانند در دانشگاههای داخل مملکت هم مشغول به تحصیل بشوند ولی مانعه الجمع نیست که باز هم عدهای زیادی برای تحصیل علوم به خارج بروند به هر حال این لایحه و این ماده‌ای که ما الان رویش بحث می‌کنیم مربوط به محصلین خارج از کشور است بنده می‌خواستم هر چه تشریفات البته آنچه که لازم است باید اجرا بشود ولی حتی الامکان باید تشریفات زاید و مراجعه اضافه به سر پرستی‌ها را کم بکنیم هم برای محصلین مفید است هم برای سرپرستی‌ها که یک مقدار کارهای تکراری و زائدرا انجام ندهند بنده فکر می‌کنم بد نیست این نکته در این لایحه در نظر گرفته شود چون سر پرستی‌ها در تمام شهر‌های کشورهای اروپائی که نیستند این محصلین برای مراجعه به سرپرستی‌ها باید محل تحصیلشان را ترک کنند مسافرت بکنند به شهری که مرکز سر پرستی است بروند برای انجام بسیاری از تشریفات که یک قسمش زائد است تمام خانمها و آقایانی که در اروپا تحصیل کرده‌اند می دانند که در تمام دانشگاههای اروپا چون همه آنها خیلی به هم ربط دارند از لحاظ مهکاریهای علمی محصلین را تشویق می‌کنند که بعضی از ز مستر هایشان را بدانشگاههای دیگر همان کشور یا دانشگاههای کشور دیگر بروند برای اینکه در دوران تحصیل دانشگاهی علاوه بر تحصیل آن رشته بخصوص در محیط دانشگاه هم انسان چیز یاد می‌گیرد من باب مثال یک محصل طب از طرف استادانش تشویق میشود که برای آشنا شدن به سیستم کارهای پزشکی مثلا اگر در آلمان تحصیل می‌کنند برای آشنا ئی و کارهای پزشکی فرانسه یا کشورهای دیگر حتما به آن کشورها هم برود و یکی دو سال هم در آنجا تحصیل بکنند این چه قیدو بندی است که ما بپای این محصلینی که برای تحصیل علم میروند بگذاریم و این رفت و برگشتها را برایشان مشکل بکنیم یک کسی که در آلمان تحصیل می‌کند اگر مختصری فرانسه بداند چون اصطلح‌های علمی همه به هم شبیه است و با یک مختصر دانستن زبان فرانسه می‌تواند برود به فرانسه و یکی
دو سال تحصیل را ادامه بدهد به نظر من این تشریفات زیاد ضررش ممکن است خیلی بیشتر از نفعش باشد بنده فقط خواستم این توضیح مختصر را داده باشم خیلی متشکرم.
رئیس ـ پیشنهاد‌های رسیده قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌نمایم: در ماده ۳ جمله؛ مشروط بر اینکه زبان کشور مورد علاقه را به قدر کافی بداند؛ حذف گردد دکتر رهنوردی.
رئیس ـ ماده چهارم قرائت میشود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۴ـ کسانی که به موجب تعهد نامه برای تحصیلات عالیه در خارج از کشور از کمکهای مالی دولت استفاده نموده یا می‌نمایند در صورتی می‌توانند گذر نامه تحصیلی خود را به عادی تبدیل کنند که وجوه دریافتی را نقدا مسترد بدارند و یا تعهد رسمی که ضمانت اجرایی داشته باشد مبتنی بر پرداخت آن به اقساطی که مورد قبول وزارت آموزش و پرورش باشد تسلیم نمایند.
وزارت آموزش و پرورش مامور اجرای این قانون است.
رئیس –نظری نسبت به ماده چهارم نیست ؟۰اظهاری نشد) پیشنهاد ات رسیده قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی
احتراما پیشنهاد می‌نماید در ماده چهارم لایحه (دانشجویانی که خارج از کشور به تحصیل اشتغال دارند) عباراتی که بعد از جمله نقدا مسترد بدارند ذکر شده است حذف گردیده و عبارت زیر اضافه شود (چنانچه این قبیل دانشجویان یک سال پس از پایان تحصیلات به کشور مراجعت نکنند از تابعیت کشور شاهنشاهی ایران خارج خواهند شد) ـ ناصر بهبودی.
ریاست معظم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌کنم ماده ۴ به صورت زیر اصلاح شود:
…… مبتنی بر پرداخت آن به اقساطی که مورد قبول وزارت آموزش و پرورش بوده و از پنج سال تجاوز نکند تسلیم نمایند – دکتر اسفندیاری.
رئیس ـ ماده الحاقی قرائت میشود
(به شرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد میشود ماده زیر به قانون اعزام دانشجویان به خارج اضافه شود:
ماده ۵ ـ دانشجویانی که در خارج به تحصیل اشتغال دارند در صورتی که در مدت تحصیل زوجه خارجی اختیار نمایند گذر نامه تحصیلی آنان لغو خواهد شد ـ امان الله ریگی
رئیس ـ لایحه و پیشنهادات برای شور دوم به کمیسیون آموزش و پرورش فرستاده میشود
۵ـ بیانات آقای نخست وزیر
رئیس ـ آقای نخست وزیر فرمایشی داشتید بفرمائید
نخست وزیر (هویدا) ـ با اجازه ریا ست محترم مجلس شورای ملی امروز که اولین روز کار مجلس شورای ملی است می‌خواستم از این فرصت استفاده کنم با عرض تیریک برای سال نو و استدعا از خداوند متعال که به این دولت توفیق خدمتگزاری بدهد (انشاءالله) در بدو امر تشکر کنم از همکاری و ارشاد مجلس شورای ملی در سال گذشته و استدعای اینکه امسال هم مارا کمک و ارشاد کنند تا بتوانیم برنامه‌های دولت ـ برنا مه‌های سنگینی که در پیش داریم سعی کنیم بهتر از سال گذشته و سریع تر از سال گذ شته به مرحله ثمر بر سانیم (انشاءالله) برای این دولت همکاری مجلس بی نهایت ضروری ا ست و تنها عرضیکه این جا می توا نم بکنم این است که این دولت با صداقت کامل و با علاقه سر شاری استدعای این همکاری و ارشاد را دارد و امیدوارم با این همکاری و ارشاد موفقیت زیادی نصیب ملت ایران بشود و ما در خدمتگزاریمان موفق شویم که هم شاهنشاه عظیم الشان ما و هم ملت ایران رضایت داشته با شند (احسنت)
۶ـشور دوم وتصویب گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به اجازه اجرای موافقت نامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران ودولت جمهوری ترکیه وارسال بمجلس سنا
رئیس ـ گزارش شور دوم راجع بموافقت نامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران ودولت جمهوری ترکیه مطرح است قرائت میشود.
(بشرح زیر خوانده شد)
گزارش شوردوم از کمیسیون اقتصاد وبازرگانی به مجلس شورای ملی
کمیسیون اقتصاد وبازرگانی در جلسه سه شنبه ۲۵ر۱۲ر۱۳۴۳ بیا حضور آقای دکتر ضیائی معاون وزارت اقتصاد لایحه شماره ۳۵۷۸۲ـ ۲۹ر۱۰ر۱۳۴۳ دولت راجع به موافقت نامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران ودولت جمهوری ترکیه را که گزارش شور اول ان بشماره ۱۲۹۲ به چاپ رسیده برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه شور اول را تصویب کرد.
اینک گزارش ان طی ماده واحده وضمائم ان تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
مخبر کمیسیون اقتصاد وبازرگانی ـ دکتر رضوانی
ماده واحده ـ بدولت اجازه داده میشود موافقت نامه ضمیمه راجع به ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران ودولت جمهوری ترکیه و پروتکل‌های مربوط به انرا که در تاریخ اول فوریه ۱۹۶۴ منعقد شد اجرا نماید.
گزارش شور دوم از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه پنجشنبه ۲۷ر۱۲ر۴۳ با حضور آقای میر فندر سکی معاون وزارت امور خارجه لایحه دولت راجع به موافقت نامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران ودولت جمهوری ترکیه را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد ومصوبه کمیسیون اقتصاد و بازرگانی را تائید وتصویب کرد.
اینک گزارش ان تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
مخبر کمیسیون امور خارجه ـما فی
رئیس ـ ماده واحده مطرح است نظری نیست ؟(اظهار نشد) بماده واحده وکلیات اخر ان رای می‌گیریم خانمهاوآقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخا ستند) تصویب شد برزای تصویب به مجلس سنا فرستاده میشود.
۷ـ شور اول گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به برخورداری سازمان مرکزی تعاونی روستائی از ماده ۵ لایخه قانونی شرکتهای تعاونی
رئیس ـ گزارش شور اول راجع به برخورداری سازمان مرکزی تعاونی روستائی از ماده ۵ لایحه شرکتهای تعاونی مطرح است قرائت میشود.
(بشرح زیر خوانده شد)
گزارش شور اول از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشاورزی در جلسه سه شنبه ۲۵ر۱۲ر۴۳ با حضور آقای مهندس خدیوی معاون وزارت کشاورزی لایحه شماره ۳۲۴۱۶ ـ۱۲ر۱۰ر۴۲ دولت راجع به برخورداری سازمان مرکزی تعاون روستائی از ماده ۵ لایحه قانونی شرکتهای تعاونی مصوب ۱۱مردادماه ۱۳۳۴ موضوع تصویب نامه شماره ۷۵۳۲ـ۹ر۵ر۴۲ را مورد رسیدگی قرار داد وطی ماده واحده تصویب کرد.
اینک گزلرش ان به شرح ذیل تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
به استناد ماده واحده مصوب ۲۰ اذر ماه ۴۲ ماده واحده ذیل تصویب میشود:
واحد ماده ـ سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران از پرداخت حق الثبت و تمبر سهام ومالیات بر درامد معاف می‌باشد.
مخبر کمیسیون کشاورزی ـ مهندس حسن صا ئبی
گزارش شور اول از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی
کمیسیون قوانین دارائی با حضور آقای مهندس خدیوی معاون وزارت کشاورزی لایحه دولت راجع به برخورداری سازمان مرکزی تعاون روستائی از ماده ۵ لایحه قانونی شرکتهای تعاونی مصوب ۱۱ مردادماه ۱۳۳۴
موضوع تصویب نامه شماره ۷۵۳۲ـ ۹ر۵ر۴۲ را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون کشاورزی تصویب کرد.
اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
مخبر کمیسیون قوانین دارائی ـ مرتضوی
رئیس ـ کلیات این لایحه مطرح است آقای مهندس خدیوی توضیح بفرمائید.
مهندس خدیوی (معاون وزارت کشاورزی) ـ با اجاره ریاست محترم مجلس شورای ملی به استحضار آقایان میرسانم که سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران که ا لان اطلاع دارید تشکیل شده است وشرکتهای تعاونی عضو ان طبق یک لایحه قانونی از حق ا لثبت وبرداخت مالیات معاف بوده است خود سازمان هم در نظر گرفته شده که طبق ان تصویب نا مه قا نونی حق ا لثبت وتمبر سهام و تمبر مالیات معاف باشد در کمیسیون کشا ورزی به این ترتیب تصویب شده که گزارش ان برای تصویب به مجلس محترم تقدیم شده است.
رئیس ـ نسبت به کلیات این لا یحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رای می‌گیریم خا نمها وآقا یانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند ـ(اکثر برخا ستند)
تصویب شد ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط فرستاده میشود.
۸ـ شور دوم وتصویب گزارش کمیسیون دادگستری راجع به تشکیل خانه انصاف وارسال مجدد به مجلس سنا
رئیس ـ گزارش شور دوم لایحه راجع به تشکیل خا نه انصاف مطرح است قرائت یشود.
(بشرح زیر خوانده شد)
گزارش شور دوم از کمیسیون دادگستری بمجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری درجلسه ۵اسفند ماه ۱۳۴۳ با حضور آقای اشرف سمنانی معاون وزارت دادگستری لایحه شماره ۷۳۵۹ ر۷ـ۲۰ر۱۰ر۴۲دولت ارسالی ازمجلس سنا راجع به تشکیل خانه انصاف راکه گزارش شور اول ان بشماره ۱۲۸۶چاپ شده است مطرح و باتوجه به پیشنهادات رسیده به شرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش ان به مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد.
به استناد ماده واحده مصوب ۲۰اذر ماه ۱۳۴۲ مواد زیر تصویب میشود:
ماده۱ـ بمنظور رسیدگی وحل وفصل اختلافات میان ساکنان روستاها وزارت دادگستری بتدریج وبا اعلام قبلی شورائی بنام خانه انصاف برای یک یا چند ده تشکیل می‌دهد.
ماده۲ـشورای مذکور درماده یک مرکب از پنج نفر از معتمدان محل است که ازطرف ساکنان حوزه خانه انصاف برای مدت سه سال انتخاب خواهندشد سه نفر از اعضاء خانه انصاف اعضاءاصلی و دو نفر دیگر اعضاء علی ا لبدل میبا شند.
ماده۳ـانتخاب کنندگان باید دارای شرایط زیر باشند:
۱ـ تابعیت ایران.
۲ـداشتن لاا قل بیست سال تمام سن.
۳ـ اقامت در محل.
۴ـ نداشتن سابقه محکومیت کیفری موثر.
۵ـ دارا بودن اهلیت قانونی.
ماده۴ـ شرایط انتخاب شوتدگان بقرار زیر است:
۱ـ داشتن لااقل ۳۵ سال تمام سن.
۲ـ معروفیت بدیانت وصحت عمل وامانت.
۳ـ متاهل بودن.
۴ـ داشتن سایر شرایط مقرر در ماده سوم.
تبصره ـ کدخدا حق انتخاب شدن در خانه انصاف را ندارد مگر از سمت کد خدائی استعفا نماید
ماده ۵ـ امر انتخابات خانه انصاف بوسیله بخشدار با همکاری دو نفر از معتمدان محل بتعیین رئیس دادگاه بخش وتحت نظارت او انجام می‌گیرد ترتیب انتخابات و تشخیص حائزین اکثریت به موجب آئین نامه‌ای که وزارت خانه‌های دادگستری وکشور تنظیم می‌نمایند معین خواهد شد.
ماده۶ـ پس ازخاتمه انتخابات بخشدار کسانی را که برای عضویت خانه انصاف انتخاب شده‌اند برئیس دادگاه بخش محل معرفی می‌نماید ورئیس دادگاه در
صورت احراز صحت انتخابات اعتبار نامه اعضاءخانه انصاف را صادر و به آنان تسلیم می‌نماید
ماده ۷ـ اعضاءخانه انصاف در اولین جلسه از بین خود یک نفر را برای ریاست و دو نفر را برای عضویت اصلی ودو نفر دیگر را برای عضویت علی البدل معین می‌نمایند درانتخاب اعضاءاصلی کسانی که دارای دسواد هستند اولویت خواهند داشت و در صورتی که هیچ یک از اعضاء دارای سواد نباشند یک نفر دیگر از معتمدان محل را که دارای سواد باشد برای عضویت اصلی خانه انصاف انتخاب می‌نمایند
در این صورت شخصی که رای کمتری داشته سمت عضویت علی البدل را خواهد داشت اعضاء علی البدل در صورت غیبت و یا معذوریت اعضاء اصلی بجای انان انجام وظیفه خواهند نمود،
ماده ۸ـ عضویت در خانه انصاف افتخاری ومجانی است.
ماده۹ـدر صورت مشاهده بی نظمی و تقصیر در انجام وظائفی که به عهده خانه انصاف محول گردیده است وزارت دادگستری می‌تواند هر یک از انها را منحل یا عضو مختلف رااز سمت خود بر کنار نماید در صورت انحلال انتخابات خانه انصاف باید منتهی ظرف یک ماه پس از انحلال بعمل اید.
در صورت برکناری یا فوت یا استعفاء یکی از اعضاءخانه انصاف چنانچه بیش از تجدید انتخابات باقی مانده باشد عضو جدید از بین ساکنان ده که واجد شرایط باشند بر طبق مقررات مربوطه انتخاب خواهد شد،
وظایف وصلاحیت خانه انصاف.
ماده ۱۰ـ درکلیه اختلافات و دعاوی بین ساکنان ده خانه انصاف سعی می‌کند که اختلافات را به صلح وسازش خاتمه دهد.
ماده۱۱ـدر دعاوی مدنی صلاحیت خانه انصاف محدود به مواد زیر است:
۱ـرسیدگی به دعاوی مالی در صورتی که خواسته دعوی بیش از مبلغ پنج هزارریال نباشد.
۲ـدر دعاوی راجع به اموال منقول که خواسته ان تا مبلغ بیست هزار ریال باشد چنانچه طرفین دعوی کتبا رضایت خود را اعلام داشته باشند.
۳ـ رسیدگی به دعوی تصرف عدوانی ورفع مزا حمت و ممانعت از حق در حدود ماده یک اصلاحی قانونی جلوگیری از تصرف عدوانی وصدور دستور مقتضی.
دستور خانه انصاف در این مورد تاثیری در تشخیص مالکیت طرفین دعوی نخواهد داشت
در مواردیکی دعوی مربوط به مالکیت اراضی و ابنیه و موقوفات یا تصرف عدوانی مربوط به اراضی مورد اختلاف بین دو یا چند ده باشد خانه انصاف صلاحیت رسیدگی نخواهد داشت
ماده ۱۲ـ در دعوی تصرف عدوانی ورفع مزاحمت و ممانعت از حق چنانچه خانه انصاف شکایت را صحیح تشخیص دهد دستور لازم بر رفع مزاحمت وممانعت و اعاده تصرف صادر می‌نماید وکدخدا ی ده مکلف است فورا دستور را اجراء نماید وکدخدا می‌تواند از مامورین انتظامی استمداد نماید ـ ذینفع می‌تواند ظرف مدت یک ماه پس از ابلاغ از دستور خانه انصاف به دادگاه بخش محل شکایت نماید در این صورت چنانچه دادگاه شکایت را وارد تشخیص دهد دستور مذبور را ا لغا کرده و طبق مقررات قانونی به موضوع رسیدگی و حکم صادر می‌نماید رای دادگاه بخش قطعی ا ست.
ماده ۱۳ ـ در مورد صغار و سایر محجورین و غائب مفقودا لاثر خانه انصاف مکلف است مادام که از طرف مراجع قضائی ترتیب اداره اموال آنان داده نشده اقداماتی را که برای حفظ دارائی اشخاص مذکور لازم می داند بعمل آورده مراتب را فورا به رئیس دادگاه بخش محل اعلام و طرقی را که برای حفظ منافع آنان مفید تشخیص دهد پیشنهاد نماید.
ماده ۱۴ ـ در امور جزائی صلاحیت خانه انصاف به شرح زیر است:
۱ـ رسیدگی و صدور حکم در امور خلافی طبق ائین نامه‌ای که وزارت دادگستری و وزارت کشور با رعایت عرف روستاها با جزای نقدی حداکثر دویست ریال تنظیم خواهند کرد
۲ ـ مراقبت در حفظ آثار جرم.
۳ ـ جلو گیری از فرار متهمین در جرائم مشهور و اعلام فوری مراتب به نزدیکترین مرجع قضائی یا مامورین انتظامی. کدخدای ده مکلف است دستور خانه انصاف را
برای جلوگیری از فرار متهمین اجرا کرده و بلافاصله موضوع را به نزذیکترین مرجع قضائی یا ماموران انتضامی گزارش داده متهم را معرفی و تحویل نماید
ماده ۱۵ ـ رسیدگی به دعویه در خانه انصاف بدین ترتیب است که بدوا شاکی شکایت خود را کتبا یا شفاها نزد سپاهی دانش مقیم محل عنوان می‌کند سپاهی دانش شرح شکایت را در پرونده قید کرده و به هر ترتیب مقتضی بداند طرف دعوی را احضار و شکایت شاکی را به او اعلام و تفهیم می نمایسد وپاسخ او را نیز در پرونده قید و پرونده را برای رسیدگی به خانه انصاف ارسال می‌دارد.
ماده ۱۶ـ در جلسه رسیدگی بنا به دعوت خانه انصاف سپاهی دانش حضور یافته و اوراق پرونده را قرائت کرده و خلاصه جریان رسیدگی و اظهارات طرفین و تصمیمات خانه انصاف را در پرونده ثبت می‌نماید.
ماده ۱۷ – در صورت غیبت یا معذوریت و یا به هر جهتی که استفاده از سپاهی دانش میسر نباشد رئیس دادگاه بخش محل می‌تواند وظایف او را به آموزگار یا به هر یک از اعضاء خانه انصاف و یا کدخدا و یا شخص مورد اعتمادی محول نماید.
ماده ۱۸ ـ هر گاه یکی از اعضائ خا نه انصاف با طرفین دعوی قرابت نسبی یا سببی از موارد رد داشته باشد و مورد ایراد واقع شود و همچنین در صورتی که یکی از اعضاء مزبور طرف دعوی باشد نمی‌تواند در رسیدگی شرکت نماید.
در این صورت عضو علی البدل در رسیدگی شرکت خواهد کرد و اگر اکثریت اعضاء مردود باشند رئیس یا عضو خانه انصاف که مردود نباشد به نظر خود یک یا دو نفر از افراد مورد اعتماد محل را برای شرکت در رسیدگی دعوت خواهد نمود.
ماده ۱۹ – اگر دعوی مربوط به ساکنان دو یا چند حوزه خانه انصاف باشد خانه انصاف هر حوزه از بین خود یک نفر نماینده معین می‌نماید نمایندگان مزبور از خانه انصاف نزدیکترین حوزه‌ای که دعوی متوجه ساکنین آن نیست درخواست می‌نماید که یک نفر نماینده برای شرکت در رسیدگی معین نماید.
نمایندگان مزبور از بین خود یک نفر را برای ریاست خانه انصاف انتخاب و به دعوی رسیدگی و رای صادر می‌نمایند در مورد این ماده ترتیب تشکیل خانه انصاف از طرف رئیس دادگاه بخش مربیوطه داده خواهد شد.
ماده ۲۰ ـ رسیدگی به دعوی در خانه انصاف مجانی است و تابع تشریفات آئین دادرسی نیستئ و خانه انصاف می‌تواند به هر طریقی که مقتضی بداند طرفین دعوی را احضار واظهارات و مدافعات آنان را استماع کرده و هر گونه تحقیقی را که لازم بداند مانند استماع گواهی گواهان و معاینه محل و جلب نظر خبره مورد اعتماد به عمل آورده و یا انجام آن را به یکی از اعضائ خود محول نماید.
عدم حضور اصحاب دعوی با اطلاع از وقت جلسه مانع رسیدگی و صدور حکم نخواهد بود مگر آن که طرف غائب عذر موجهی برای عدم حضور داشته باشد.
ماده ۲۱ ـ جلسات خانه انصاف در یکی از امکنه عمومی ده مانند مسجد یا مدرسه یا تکیه یا محل دیگری که رئیس خانه انصاف مقتضی تشخیص دهد در موقع لزوم تشکیل خواهد یافت.
ماده ۲۲ ـ خانه انصاف می‌تواند انجام تحقیقات مذکور در ماده ۲۰و اموری را که مربوط بهتهیه مقدمات رسیدگی و مرتب کردن دلائل و مستندات رای است برای تنظیم به یکی از اعضاء خود محول نماید و همچنین وظایف خانه انصاف را در حفظ آثار جرم و محافظت اموال صغار و محجورین به یکی از اعضاء خود محول کند.
ماده ۲۳ ـ در موقع صدور رای خانه انصاف باید به د لائل دعوی و مدافعات طرفین و نتیجه تحقیقات توجه نموده و با رعایت مقتضیات عدالت و انصاف و عرف و عادت محل به طور کدخدا منشی در حل و فصل دعوی و صدور رای اقدام نماید. رای خانه انصاف در هر حال حضوری محسوب و اکثریت آرا ء مناط اعتبار است.
ماده ۲۴ ـ پس از صدور رای از طرف خانه انصاف مامور سپاه دانش یا قائم مقام او طبق ماده ۱۷ رای را در ورقهای ثبت نموده و به امضاء یا مهر اعضائ می رسانند و به هر طریقی که مقتضی بداند رای را به طرفین دعوی ابلاغ و تفهیم می‌نماید و چنانچه اظهاراتی داشته باشند ثبت نموده و کلیه اوراق را به دادگاه بخش محل ارسال می‌دارد.
ماده ۲۵ ـ پس از وصول اوراق به دادگاه در صورتی که رئیس دادگاه رای را از لحاظ صلاحیت و رعایت سایر
مقررات مذکور در این قانون صحیح تشخیص دهد به درخواست ذینفع دستور اجراء آن را صادر و عملیات اجرائی رابه متصدی اجراء دادگاه یا کدخدای محل یا هر یک از اعضاء خانه انصاف که مقتضی بداند محول کرده و تعلیمات لازمه را در نحوهاجراء حکم خواهد داد و در غیر این صورت پس از رسیدگی رای خانه انصاف را فسخ کرده و به در خواست ذینفع طبق مقررات قانونی اقدام به رسیدگی می‌نماید و رای دادگاه بخش در این مورد قطعی است.
ماده ۲۶ ـ دعاوی که در صلاحیت خانه انصاف است چنانچه قبل از تشکیل خانه انصاف طرح شده باشد کماکان در مرجعی که قبلا صالح بوده است جریان خواهد داشت.
ماده ۲۷ ـ در مورد کلیه مسائلی که به موجب مقررات اصلاحات ارضی تعیین تکلیف شده همان مقررات عمل خواهد شد و رسیدگی به موضوعات مزبور از صلاحیت خانه انصاف خارج است.
ماده ۲۸ ـ آئین نامه‌های لازم برای اجرای مقررات این قانون را وزارت دادگستری تنظیم کرده و به موقع اجرا خواهد شد.
ماده ۲۹ ـ دولت مامور اجرای این قانون است.
مخبر کمیسیون دادگستری ـ دکتر حسینی
رئیس ـ ماده اول مطرح است قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۱ ـ به منظور رسیدگی و حل و فصل اختلافات میان ساکنین روستاها وزارت دادگستری به تدریج و با اعلام قبلی شورائی به نام خانه انصاف برای یک یا چند ده تشکیل می‌دهد.
رئیس ـ نسبت به ماده اول نظری نیست ؟(اظهاری نشد) به ما ده اول رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اگثر بر خا ستند) تصویب شد ماده دوم قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۲ـ شورای مذکور در ماده یک مرکب از ۵ نفر ازمعتمدان محل است که از طرف ساکنان حوزه خانه انصاف برای مدت ۳ سال انتخاب خواهند شد ۳ نفر از اعضای خانه انصاف اعضاء اصلی و دو نفر دیگر اعضاء علی البدل می‌باشند.
رئیس ـ نسبت به ماده ۲ نظری نیست؟(اظهاری نشد) به ماده دوم رای می‌گیریم خانمهاوآقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اگثر برخاستند) تصویب شد ماده سوم قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۳ـ انتخاب کنندگان باید دارای شرایط زیر با شند:
۱ـ تابعیت ایران.
۲ـ داشتن لااقل بیست سال تمام سن.
۳ـ اقامت در محل.
۴ ـ نداشتن سابقه محکومیت کیفری موثر.
۵ ـ دارا بودن اهلیت قانونی.
رئیس ـ نسبت به ماده ۳ نظری نیست ؟(اظهاری نشد) به این ماده رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اگثر برخا ستند) تصویب شد ماده ۴ قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۴ ـ شرایط انتخاب شوندگان بقرار زیر است.
۱ـ داشتن لااقل ۳۵ سال تمام سن.
۲ـ معروفیت بدیانت و صحت عمل و امانت.
۳ـ متاهل بودن.
۴ ـ داشتن سایر شرایط مقرر در ماده سوم.
تبصره ـ کدخدا حق انتخاب شدن در خانه انصاف را ندارد مگر از سمت کدخدائی استعفا نماید.
رئیس ـ نسبت به ماده ۴ نظری نیست ؟(اظهاری نشد) به ماده ۴ رای می‌گیریم از خانمها آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اگثر برخا ستند) تصویب شد ماده ۵ قرائت میشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵ ـ امر انتخاب خانه انصاف به وسیله بخشدار به همکاری دو نفر از معتمدان محل به تعیین رئیس دادگاه بخش و تحت نظارت او انجام می‌گیرد ترتیب انجام انتخابات و تشخیص حائزین اگثریت به موجب آئین نا مه ایکه وزارتخا نه‌های داد گستری و کشور تنظیم می‌نمایند معین خواهد شد.
رئیس ـ نسبت بماده ۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به این ماده رای می‌گیریم از خا نمها و آ قایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخا ستند) تصو یب شد ماده ۶ قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۶ـ پس از خاتمه انتخابات بخشدار کسانی را که برای عضویت خانه انصاف انتخاب شده‌اند برئیس دادگاه بخش محل معرفی می‌نماید و رئیس دادگاه در صورت احراز صحت انتخابات اعتبار نامه اعضاء خانه انصاف را صادر وبه ان تسلیم می‌نماید.
رئیس ـ نسبت به ماده ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۶ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۷ قرائت میشود.
(بشرح زیر خوانده شد)
ماده ۷ ـ اعضاء خانه انصاف در اولین جلسه از بین خود یک نفر را برای عضویت اصلی و دو نفر دیگر را برای عضویت علی ا لبدل معین می‌نمایند در انتخاب اعضاء اصلی کسانی که دارای سواد هستند اولویت خواهند داشت ودر صورتی که هیچ یک از اعضاء دارای سواد نباشند یک نفر دیگر از معتمدان محل را که دارای سواد باشد برای عضویت اصلی خانه انصاف انتخاب می‌نمایند
در این صورت شخصی که رای کمتری داشته سمت عضویت علی ا لبدل را خواهد داشت اعضاء علی ا لبدل در صورت غیبت و یا معذوریت اعضا ء اصلی بجای آنان انجام وظیفه خوهند نمود.
رئیس ـ نسبت به ماده ۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به این ماده رای می‌گیریم خانمها وآقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۸ قرائت میشود.
(بشرح زیر خوانده شد)
ماده ۸ ـ عضویت در خانه انصاف افتخاری و مجانی است.
رئیس ـ نسبت به ماده ۸ نظری نیست؟ (اظهار ی نشد) به ماده ۸ رای می‌گیریم خانمها و آ قایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر بر خاستند) تصویب شد ماده ۹ قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۹ ـ در صورت مشاهده بی نظمی و تقصیر در انجام وظائفی که به عهده خانه انصاف محول گردیده است وزارت دادگستری می‌تواند هر یک از آ نها را منحل یا عضو مختلف را از سمت خود بر کنار نماید در صورت انحلال انتخا بات خانه انصاف باید منتهی ظرف یک ماه پس از انحلال به عمل آاید.
در صورت برکناری یا فوت یا استعفاءیکی از اعضاء خانه انصاف چنانچه بیش از شش ماهبه تجدید انتخا بات باقی مانده باشد عضو جدید از بین سا کنان ده که واجد شرایط باشند برطبق مقررات مربو طه انتخاب خواهد شد.
رئیس ـ ماده ۹ مطرح است آ قای دکتر رهنوردی بفرماید.
دکتر رهنوردی ـ بنده در شور اول هم در نظر داشتم در مورد ماده ۹ صحبت کنم چون بنده فکر می‌کنم این لایحه از هر لحاظ در مورد کشاورزان وساکنین دهات بسیار لایحه مفیدی است ولی این ماده ۹ تمام اثرات این لایحه را از بین می‌برد یعنی وزارت دادگستری می‌تواند به میل خودش عضوی از این خانه انصاف و یا اعضای این خانه انصاف را بر کنار بکند و یا خانه انصاف را منحل بکند و بطور کلی با بودن ماده ۹ اینها تا مین نخواهند داشت که بتوانند بکار خودشان ادامه بدهند البته اساتید محترم در مورد امور قضائی این جا هستند وخیلی بهتر از بنده می‌توانند در قضاوت مهمترین عامل این است که قاضی حس امنیت بکند و تامین داشته باشد و می دانند در موردی که یک جریانی پیش می‌آید تصمیم حادی قاضی می‌گیرد البته در قضاوت حتما یک عدهای نسبت به ان خوشبین می‌شوند ولی با وجود این ماده ۹ که گذاشته شده می‌نویسد (در صورت مشاهده بی نظم وتقصیر در انجام وظایف که به عهده خانه انصاف محول گردیده است) من نمی دانم این را کی می‌خواهد تشخیص بدهد که بی نظمی وجود دارد بی نظمی یعنی چه مثلا در یک دهی اهالی آن ده می‌آیند پنج نفر را انتخاب می‌کنند بنام اعضای خانه انصاف آن ده افراد را مورد اطمینان خودشان می دانند و به آنها رای می‌دهند طبق
شرایطیکه برای آنها تعیین شده این افراد حتما افرادی هستند که ازهر لحاظ واجد شرایطی هستند یعنی بهترین افراد آن محل هستند که انتخاب می‌شوند یعنی صلاحیت این را دارند که در مورد کارهای قضائی آن محل قضاوت کنند و یک کاری بکنند که مردم آن سر گردا نیها را نداشته با شند و برای مختصر کار قضائی خود به شهرستان یا مرکز استان بروند ویا در کریدور‌های وزارت دادگستری سر گردان بشوند آقایان می‌فرمایند چه در استان‌ها وچه در مرکز همیشه عدهای سرگردان هستند در حالی که از افراد صا حب نفوذ وگردن کلفت خبری نیست فقط این افراد بیچاره هستند و به دادشان هم کسی نمی‌رسد در این مورد به وسیله این ماده ۹ به وزارت دادگستری اختیار می‌دهیم البته وزارت دادگستری هم به دادگستری استان؛ دادگستری استان هم به دادگستری شهر ستان اختیار می‌دهد که اگر خانه انصافی خوب کار نکرد منحل بکند مثلا در یک خانه انصافی در یک دهی اتفاقی پیش می‌آید و این بر خلاف میل کسی است که در دادگستری استان نشسته و بلافاصله آ ن خانه انصاف را منحل می‌کند بنده عرض می‌کنم که با وجود این ماده ۹ انها نمی‌توانند منشاء خدمات برجسته‌ای برای اهالی ده بشوند البته بنده نمی دانم چه کار باید کرد ولی من وظیفه داشتم این عرایض خودم را بکنم و این موضوع در صورت مذاکرات مجلس قید بشود وبه طور کلی بنده با این ماده ۹ موافق نیستم البته عقیده دارم که این خانه انصاف باید کنترل بشود ولی نه به این صورت که می‌نویسید میشود تفسیر وتعبیر کرد مثلا می‌نویسند هر یک از آنها را منحل یا عضو متخلف را از سمت خود بر کنار نماید یعنی می‌نویسد آقلی حسینقلی فلان از کار بر کنار بشود برای چی برای اینکه کار خودش را خوب انجام نداده است کی باید تشخیص بدهد که کار خودش را خوب انجام داده یا نداده اینها مردمانی هستند که اهالی ده آنها را انتخاب کرده‌اند و حتما مردمان خوبی هستند چطور میشود مردمان خوب بیابند وکار خودشان را خوب انجام ندهند در صورتی که ما کارشان را محدود کردیم که تا چه حدود آنها قدرت دارند وچه حدود آنها صلا حیت رسیدگی دارند بنده فکر می‌کنم که ماده ۹ بهیچ وحه صلاح نیست که ما تصویب کنیم برای اینکه قدرت آنها را از دستشان می‌گیریم وقتی قدرت آنها را از دستشان گرفتیم وحس کردند که تامین ندارند حتما باید طوری قضاوت بکنند که آن شخصی که می‌تواند انرا برکنار بکند یا خانه انصاف را منحل بکند کارشان مورد رضایت او باشد نه اینکه مورد رضایت ملت ومورد رضایت ملت و مورد رضایت کشاورزان وافرادی که در ده زندگی می‌کنند باشد باید جلب رضایت انکسی را بکند که ان بالا نشسته است انها هم کسانی هستند که سالها ست همین وضعیت در مملکت روبراه بوده و می‌بینیم چه وضعی داریم با این وصف فکر نمی‌کنم کار اهالی دهات با بودن این ماده ۹ بجائی برسد و نتیجه‌ای بدست نخواهیم اورد مگر اینکه در ماده ۹ فکری بشود بیک صورت دیگری در بیاوریم که انها نتوانند خانه انصاف را فورا منحل بکنند یا افرادی را از کار بر کنار بکنند متشکرم.
رئیس ـ آقای اشرف سمنانی بفرمائید
اشرف سمنانی (معاون وزارت دادگستری) جناب آقای دکتر رهنوردی خودشان ضمن فرمایشاتشان فرمودند که بهر صورت اگر یک اخلالی در کار خانه انصاف پیدا شد باید مرجعی باشد که بتواند رسیدگی بکند بنده فکر می‌کنم مرجعی بهتر از مقام وزارت دادگستری در این مورد نیست خواستم توجهتان را جلب کنم به این قسمت که در موارد عالی مثل قضات مخصوصا قضات ایستاده مثل دادیار و باز پرس وظیفه دادگستری است که می‌تواند آنها را بر دارد وهر کسی را که دلش می‌خواهد بگذارد در این مقام در انتخاب دومی اختیار دست وزارت دادگستری نیست باز انتخاب نفر دوم باساکنین و اهالی ده خواهد بود که هر کسی را شا یسته میدانند همان کس را انتخاب می‌کنند بنابراین این تصور نمی‌رود که بخواهد وزارت دادگستری یا اعضای دولت خانه انصافی را منحل کند یا اینکه بهر شکلی خودش بخواهد عمل بکند اولا مطالبی که آنجا رسیدگی میشود انچنان مطا لبی نخواهد بود که مورد نظر و توجه دولت باشد و جنبه‌های ملی دارد همین الان هم از اول آن دادگاهها دو سال می‌گذرد و ۲۰۰ خانه انصاف تشکیل شده غیر از یک مورد که در مرحله انتخاباتیش مواجه با شکایت شده هیچ موردی وزارت دادگستری برای انحلال آن تا کنون استفاده نکرده و یک موردش هم منطبق شده با شکایت اهالی ده که از آن انتخاب اعتراض دارند اینهم از جنبه رسیدگی
بنابراین مقدمه عرض کردم وهم عملی که در این کار شد معلوم میشود که این تصور شما فکر می‌کنم زیاد به مورد نباشد و همان طوری که ملاحظه فرمودید وزیر دادگستری چه خود دادگستری باز عرض قبلی خودم را تکرار می‌کنم که انتخاب دوم با خود اهالی است یکی هم آراء خانه انصاف اگر از ناحیه دادگاه بخش تایید نشد قابل اجرا نیست و یا اگر مورد اعتراض احدی از طرفین واقع شد باز قابل اجرا نیست بنا براین چنین دادگاهی که از نظر طرفین قابلیت اجرا ندارد تصورهیچ امری نمی‌رود که در این کار بخواهند اعمال نفوذ یا نظری در موضو عاتی که در خانه انصاف طرح میشود بکنند (صحیح است)
رئیس ـ دیگر نظری در ماده ۹ نیست ؟(اظهاری نشد) به ماده ۹ رای می‌گیریم خانمها واقایانی که مواققند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۱۰ قرائت میشود.
(به شرح زیرخوانده شد)
ماده ۱۰ ـدر کلیه اختلافات ودعاوی بین ساکنان ده خانه انصاف سعی می‌کند که اختلافات را به صلح وسازش خاتمه دهد.
رئیس ـ نسبت به ماده ۱۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۰ رای می‌گیریم خانمها و آقا یانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر بر خاستند) تصویب شد ماده ۱۱ قرائت میشود.
(بشرح زیر خوانده شد)
ماده۱۱ ـدر دعاوی مدنی صلاحیت خانه انصاف محدود به مواد ریر است:
۱ـرسیدگی به دعاوی مالی در صورتی که خواسته دعوی بیش از مبلغ پنج هزار ریال نباشد.
۲ـ در دعاوی راجع به اموال منقول که خواسته آن تا مبلغ بیست هزار ریال باشد چنانچه طرفین دعوی کتبا رضایت خود را اعلام داشته باشند.
۳ـ رسیدگی به دعوی تصرف عدوانی ورفع مزاحمت وممانعت از حق در حدود ماده یک اصلاحی قانون جلوگیری از تصرف عدوانی و صدور دستور مقتضی.
دستور خانه انصاف در این مورد تاثیری در تشخیص مالکیت طرفین دعوی نخواهد داشت.
در مواردی که دعوی مربوط به ما لکیت اراضی وابنیه وموقوفات یا تصرف عدوانی مربوط به اراضی مورد اختلاف بین دو یا چند ده باشد خانه انصاف صلاحیت رسیدگی نخواهد داشت.
رئیس ـ نسبت به ماده ۱۱ نظری نیست ؟(اظهاری نشد) به ماده ۱۱ رای می‌گیریم خانمها وآقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر بر خاستند) تصویب شد. ماده ۱۲ قرایت میشود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده۱۲ ـدر دعوی تصرف عدوانی ورفع مزاحمت و مما نعت از حق چنانچه خانه انصاف شکایت را صحیح تشخیص دهد دستور لازم بر رفع مزاحمت ممانعت و اعاده تصرف صادر می‌نماید و کد خدای ده مکلف است فورا دستور را اجراء نماید و کدخدا می‌تواند از مامورین انتظامی استمداد نماید ذینفع می‌تواند ظرف مدت یکماه پس از ابلاغ از دستور خانه انصاف به دادگاه بخش محل شکایت را وارد تشخیص دهد دستور مزبور را الغاء کرده وطبق مقررات قانونی به موضوع رسیدگی و حکم صادر می‌نماید رای دادگاه بخش قطعی است.
رئیس ـ نسبت به ماده ۱۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بماده ۱۲ رای می‌گیریم خانمها و آ قایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرما یند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۳ قرائت میشود.
(بشرح زیر خوانده شد)
ماده ۱۳ـ در مورد صغار و سایر محبوبین و غایب مفقود الاثر خانه انصاف مکلف است مادام که از طرف مراجع قضائی ترتیب اداره اموال آنان داده نشده اقداماتی را که برای حفظ دارایی اشخاص مذکور لازم می داند بعمل آورده مراتب را فورا به رئیس دادگاه بخش محل اعلام و طرقی را که برای حفظ منافع آنان مفید تشخیص دهد پیشنهاد نماید.
رئیس ـ نسبت به ماده ۱۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۳ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند
خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر بر خواستند) تصویب شد ماده ۱۴ قرائت میشود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۱۴ ـ در امور جزائی صلاحیت خانه انصاف به شرح زیر است:
۱ـ رسیدگی و صدور حکم در امور خلافی طبق آئین نامه‌ای که وزارت دادگستری و وزارت کشور با رعایت عرف روستاها با جزای نقدی حد اکثر دویست ریال تنظیم خواهند کرد
۲ـ مراقبت در حفظ آثار جرم
۳- جلوگیری از فرار متهمین در جرایم مشهود و اعلام فوری مراتب به نزدیکترین مرجع قضائی یا مامورین انتظامی کدخدای ده مکلف است دستور خانه انصاف رابرای جلوگیری از فرار متهمین اجرا کرده و بلا فاصله موضوع را به نزدیکترین مرجع قضائی یا مامورین انتظامی گزارش داده متهم را معرفی و تحویل نماید.
رئیس ـماده ۱۴ مطرح است آقای مهندس صائبی فرمایشی داشتید؟ بفرمایید.
مهندس صائبی ـ برای بنده هم مثل سایر همکاران عزیزفرصتی دست داد که از حوزه انتخابیه خود دیدن و سرکشی کنم و تقاضاهای مردم را با تماس با دستگاههای اجرائی دولت بررسی و مطالعه بکنم خوشبختانه در کارهای عمرانی دولت قسمتی از تقاضاهای مردم شهرستان ملایر را توجه فرموده‌اند که از جناب آقای دکتر یگانه تقاضا می‌کنم که دستور بفرمایند در انجام کارهای عمرانی که شروع شده تسریع کنند چون مدت چند ماه است که این کارها متوقف شده مثل کار آسفالت تکمیل لوله کشی البته تسریع در این اقدامات مورد تقاضای مردم است.
رئیس ـ این مطالب به این لایحه مربوط نیست.
مهندس صائبی ـ بنده در دفتر اقای رئیس دادگستری ملایر بودم خوشبختانه استقبال بسیار خوبی از طرف کشاورزان از خانه انصاف شده و به طوری که یکی از روستائیان تقاضا داشت که خواهش می‌کنم برای ده ما خانه انصاف تشکیل بدهید این مایه کمال خوشبختی است معلوم میشود که تشکیل خانه انصاف حسن اثر داشته و واقعا از وزارت دا د گستری و قضات محترم کمال تشکر و رضایت هست که با یک برنامه ساده از قسمت‌های مختلف کشور مشغول حل و فصل دعاوی شده‌اند مطلبی که بنده می‌خواستم اینجا عرض کنم با جناب آقای فخر طباطبائی هم مذاکره کردم با جناب آقای اشرف سمنانی هم قبلا در این خصوص بحث شد در ملایر موقعی که با آقای بازپرس صحبت می‌کردم مقدار زیادی در حدود ۸۰ در صد از پرونده هائی که مراجعه شده بود به بازپرسی مربوط به قطع آب بود البته قطع آب از وظایف خانه انصاف است اما اثرات ناشی از آن یعنی از بین رفتن محصول و خشک شدن درخت و امثال آن جنبه جزائی پیدا می‌کند و مطابق ماده ۲۶۵ باید عمل بشود و به دادگاه مراجعه بشود بنده پرسیدم این پرونده‌ها چقدر است ایشان گفتند پرونده‌های زیادی روی میزشان بود شاید ۶۰ و ۷۰ درصد از آن پرونده‌ها مربوط به اثرات ناشیه از قطع آب بود که از دعاوی جاریه بین زارعین است متاسفانه این شور دوم است و نمی‌شود پیشنهادی داد و این دیگربا دولت است که در این مطلب بررسی کند و مقدار زیادی از کارهای بازپرسی و دادگستری طبعا کم خواهد شد چون خود اعضای خانه انصاف بهتر می‌توانند تشخیص بدهند که در یک دهی یک مزرعه‌ای که به علت قطع آب خشک شده چقدر خسارت به آن زارع رسیده است که اگر به دادگاه مراجعه شود و یا به کارشناس مراجعه کنند یک جریان طولانی خواهد داشت اگر در این مورد دولت اقدام کند که این اثرات ناشیه از قطع آب که تقریبا جنبه جزائی دارد و جنبه جزائی آن اگر شاکی صرفنظر کند پرونده تعقیب نخواهد شد و مثل سایر امور جنحه نیست اگر بتوانید ترتیبی بدهید که این اثرات ناشی از قطع آب هم با خانه انصاف باشد علاوه بر اینکه کشاورزان بهتر خواهند توانست دعاوی بین خودشان را حل و فصل کنند و به شهر مراجعه نکنند کارهای دادگستری هم طبعا کمتر خواهد شد.
رئیس ـ آقای اشرف سمنانی.
اشرف سمنانی (معاون وزارت دادگستری) ـ بنده مقدمتا از فرمایشات جناب مهندس صائبی در باب اینکه مردم اظهار رضایت کردند نسبت به خانه انصاف که این عمل وزارت دادگستری بجابوده تشکر می‌کنم و توضیح عرض می‌کنم توجه دارید که این خانه انصاف در این روستاها تشکیل میشود و عملا دو یا سه نفر از این افراد بی سواد هستند و اعطای اختیار رسیدگی نسبت به موضوعاتی که ذاتا ایجاب می‌کند مقداری سطح معلومات آنها زیادتر
باشد مانع از این است که ما بتوانیم صلاحیت خانه انصاف را از این حدببریم بالا انشاء الله اساس قضیه که مورد تصویب نمایندگان محترم واقع شد و به همین ترتیبی که کار پیش رفته کاملا مورد رضایت مردم و دولت قرار گرفت اعطای صلاحیت‌های بیشتر با یک ماده انجام پذیر است و ممکن است حد نصاب مدنی و موضوعات جزائی که برای آنها پیش بینی شده اضافه تر کنیم و یک ماده بیاوریم خدمت نمایندگان محترم که این اختیارات را به آنها بدهیم. در وضع فعلی نمی‌شود که ما این خانه انصاف را که دو نفر یا سه نفر عضو ان بی سواد هستند اجازه بدهیم به موضوعی رسیدگی کنند که نتیجه رسیدگی نعیین یک مجازاتی باشد همین الان اعتمادی که بین این افراد و خانه انصاف موجود است از لحاظ این است که حکم مجازات نمی‌دهند. همین خانه انصافی که مورد قبول یک ده یا چند ده است اگر مردم ببینند که یک ماده یا دو ماده صدور حکم مجازات با خانه انصاف است یک دسته‌ای که علاقه دارند قرابت دارند به فرد محکوم نظراتی غیر از نظرات فعلی به اینچنین خانه انصاف خواهند داشت نسبت به دادگستری مردم عادت دارند و به تمام معنی اطلاع دارند و می دانند که در اینجا می‌توانند دو ماه یا سه ماه حبس معین کنند و به مقرراتی که این اختیار را داده وقوف دارند ولی برای یک فردی که مثل خودشان است ذاتا و قلبا مایل نیستند که یک چنین اختیاراتی به این کیفیت داده شود در هر صورت عرض کردم اگر انشاء الله در این حد که به اینها اختیار داده‌ایم راضی نبودیم و امیدواریم که چه در این مورد و چه در موارد دیگر بتوانیم اختیارات بیشتری به اینها بدهیم نظیر موضوع قطع آب. قطع آب دوصورت دارد یا موضوع قطع آب کوچکی است که یک شبی به آب یک مزرعه‌ای لت داد و یا به اصطلاح آب را به مزرعه خودش انداخته و این میاید یک شکایت به عنوان خسارت می‌کند که مثلا سیصد تومان به اوصدمه خورده است در این مورد که یک دعوی حقوقی است هیچ گیری ندارد که خانه انصاف رسیدگی بکند و اگر منظور آن قطع آبی باشد که در قانون جزا پیش بینی شده عنوان جزائی است و لازمه رسیدگی اش این است که آن ماده اجرا بشود بنده با این مقدماتی که عرض کرد متصور نمی‌کنم که در حال حاضر بتوانیم یک چنین صلاحیتی به این خانه‌های انصاف بدهیم.
مهندس صائبی ـ قسمت اول را می‌فرمایید پیش بینی شده؟
اشرف سمنانی ـ قسمت اولی ندارد اگر میزان و حد خسارت آنقدر باشد که از آن نصاب تجامز نکند یعنی پانصد تومان و دو هزار تومان به توافق هیچ گیری ندارد. موضوع مالی است و خانه انصاف رسیدگی می‌کند ولی اگر به صورت کیفری رسیدگی کند و مجازات تعیین کند گیر دارد و نمی‌شود چنین اختیاری به خانه انصاف داد.
رئیس ـ نظر دیگری نسبت به ماده ۱۴ نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۴ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۱۵ قرائت میشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۵ ـ رسیدگی به دعوی در خانه انصاف بدین ترتیب است که بدوا شاکی شکایت خود را کتبا یا شفاها نزد سپاهی دانش مقیم محل عنوان می‌کند. سپاهی دانش شرح شکایت را درپرونده قید کرده و به هر ترتیب مقتضی بداند طرف دعوی را احضار و شکایت شاکی را به او اعلام و تفهیم می‌نماید و پاسخ او را نیز در پرونده قید و پرونده را برای رسیدگی به خانه انصاف ارسال می‌دارد.
رئیس ـ ماده ۱۵ مطرح است آقای دکتر معتمد وزیری بفرمائید.
دکتر معتمد وزیری ـ در ماده ۱۵ پیش بینی شده است که رسیدگی به دعوی در خانه انصاف بدین ترتیب است که بدوا شاکی شکایت خود را کتبا یا شفاها نزد سپاهی دانش مقیم محل عنوان بکند به این ترتیب وظایفی برای سپاهی دانش در این مورد در نظر گرفته شده است شما می دانید که سپاهیان دانش وظایف سنگینی را در کشور به عهده دارند و حتی المقدور بایستی سعی شود که آنها از آن وظیفه اصلی و اساسی و اولیه خودشان که عبارت باشد از تعمیم تعلیم و تربیت و فرهنگ دور نشوند و بیشتر به این وظیفه اصلی و اساسی خودشان بپردازند بخصوص که در شرایط فعلی مملکت این موضوع یکی از اصول انقلاب ششم بهمن
را تشکیل می‌دهد و باید وقت این افراد صرف این منظور و بثمر رسیدن این اصل از اصول ششگانه انقلاب ششم بهمن بشود علی الخصوص که کشور ما درین راه در حقیقت در کار ارشاد و رهبری یک نهضت بین الملی است و در این طریق قصدم اینستکه اگر چنانچه در شرائط فعلی چاره‌ای نباشد و مجبور باشیم که از وجود این اشخاص در دهات و روستاها برای تشکیل پرونده ایی استفاده بکنیم باید بر نامه هائی باشد که تدریجا جای این اشخاص را افراد دیگری بگیرند و برای همیشه این کار یکی از وظائف سپاهیان دانش تلقی نشود در ثانی اینکه برنامه ایکه در کشور ما چند سال است که تعقیب میشود و دولت هم مهین نظر را داشته است که کار مردم به مردم واگذار بشود و تشکیل خانه انصاف و تنظیم این لایحه هم از این اصل کلی الهام می‌گیرد که کار مردم به مردم واگذار بشود و به جای اینکه ساکنین دهات و روستاها بیایند و درراهرو‌های دادگستری سر گردان بشوند از خود این افراد اشخاصی جمع بشوند و به طریق کدخدا منشی اختلافات را در همان محل در دهات و روستاها فیصله بدهند (صحیح است) وقتی که هدف اصلی و اساسی این است باید حتی المقدور سعی بشود که تمام کارها به خودشان واگذار بشوند تا کجدار و مریض رفتار نکرده باشیم و در حدودی که ممکن و مقدور باشد حق بود که در این ماده تبصره‌ای پیش بینی بشود که در جاهائیکه اعضای اصلی خانه انصاف یا رئیس خانه انصاف اگر آدم با سوادی است یا یک جوانی است که فرض بفرمائید ششم ابتدائی یا بالاتر را خوانده و حالا در دهات و روستاهای ما هستند اشخاصی که دیپلم هم دارند ممکن است از وجود اینگونه اعضای خانه انصاف بجای سپاهی دانش برای تشکیل پرونده و تهیه مقدمات امر استفاده بشود ضرورتی نداشت بطور مطلق پیش بینی بشود که این کار را حتما باید سپاهیان دانش انجام بدهند و حالا که به این صورت نشده است بنده می‌خواهم بدانم برنامه دولت و وزارت دادگستری در این قسمت که این دو منظور تامین بشود چیست؟ یکی اینکه سپاهبان دانش که وظیفه بسیار سنگینی دارند بیشتر بتوانند به آن وظیفه اصلی و اساسی خودشان برسند و از این کار آنها خارج بشوند دوم اینکه کار مردم به مردم واگذار شود و این وظیفه سپاهیان دانش در کارخانه انصاف به خود اعضاء خانه انصاف و ساکنان دهات و روستاها محول گردد.
دکتر سعیدـ بسیار صحیح است.
رئیس ـ آقای اشرف سمنانی.
اشرف سمنانی ـ (معاون وزارت دادگستری) ـ بطوریکه در مقدمه عرایضم چند دقیقه پیش عرض کردم این لایحه خانه انصاف خوشبختانه یکی از لوایح عمل شده است و در هنگامیکه در کمیسیونهای مجلس سنا و مجلس محترم شورای ملی مطرح بود موقعی بود که ما تجربه کافی داشتیم در این لایحه و یکی دو اصلاح کوچکی که در لایحه به عمل آمد روی تجاربی بود که در اصلاح این لایحه به عمل آمد و بر اساس همان تجربه‌ای بود که ما در اجرای این لایحه پیدا کرده بودیم عرض کردم آنروزی که این لایحه را دادیم نمی‌توانستیم فکر کنیم که افراد منتخب این خانه انصاف چه کسانی خواهند شد و حدود سوادشان تا چه حد است حدسی که می‌زدیم یک حدس تقریبی بود چون اغلب اعضاء از معتمدین خواهند بود و این طبقه بیسوادها هستند ممکن است جوانهایشان با سواد باشند ولی انتخاب نخواهند شد برای عضویت خانه انصاف آنجا شیخوخیت و عمر بیشتر ملحوظ است تا سواد یا مطالب دیگری آن نظر جناب دکتر در یک قسمتی از این قانون ملحوظ شده به طوری که ملاحظه می فرمائید یک وظایف دیگری هم خانه انصاف دارد که از لحاظ رسیدگی به امور صغار و محجورین و در آنجا گفته شده است این مطالب را خانه انصاف قبول می‌کند به یکی از اعضای دیگر خودش اجرائیات کار را محول می‌کنند و به یک عضو دیگر خودش رسیدگیها و طرز تکمیل پرونده ره هم محول می‌کنند خودش یعنی موضو عات دیگر این کار را غیر از مقدمه تشکیل پرونده که یک امر دفتری است بوسیله خود اعضاء انجام میشود و به عهده سپاهی دانش نمی‌گذارد البته این عرضی را که خواهم کرد مورد نظر جنابعالی نیست ولی برای استحضارتان عرض می‌کنم که اخود این سپاهی دانش هم در مقدمه آن خدمتی که در ششماهه اول می‌کند (دکتر معتمد وزیری ـ چهار ماهه اول) بله چهار ماهه اول می‌کند تا حدی لایحه خانه انصاف به وسیله قضات در هر سپاهی که باشند به آنها تعلیم داده
میشود و آنها با اینکه این را فرا می‌گیرند و خوب واقف می‌شوند خود آنها باطنا مدرس این لایحه می‌شوند نسبت به اعضاء خانه انصاف و یک اطلاعات بیشتری اعضای خانه انصاف از این سپاهیان دانش تحصیل می‌کنند که ما بوسیله مامورین دیگر نمی‌توانیم آن را بدست بیاوریم و در ماده ۱۷ می‌گوید ؛؛ ماده ۱۷ ـ در صورت غیبت یا معذوریت و یا بهر جهتی که استفاده از سپاهی دانش میسر نباشد رئیس دادگاه بخش محل می‌تواند وظایف او را به آموزگار یا بهر یک از اعضاء خانه انصاف و یا کدخدا و یا شخص مورد اعتمادی محول نماید ؛؛ این یک موردی است که در این قانون پیش بینی شده است و یک مورد دیگر هم در مورد صغار است که می‌گوید ؛؛در مورد صغار و سایر محجورین و عائب مفقود الاثر خانه انصاف مکلف است مادام که از طرف مراجع قضائی ترتیب اداره اموال آنان داده نشده اقداماتی را که برای حفظ دارائی اشخاص مذکور لازم می داند بعمل آورده مراتب را فورا برئیس دادگاه بخش اعلام و طرقی را که برای حفظ منافع آنان مفید تشخیص دهد پیشنهاد نماید ؛؛ و این عمل را می‌تواند بعهده یکی از اعضاء خود دادگاه گذارد بنابراین عیر از عمل مقرر در تشکیل پرونده هیچ عملی بعهده سپاهیان دانش گذاشته نشده ولی آنچه که بیشتر مورد نظر ما بود این بود که ما بسپاهی دانش این لایحه را خوب یاد می‌دهیم و او خودش می‌رود و دیگران را آشنا می‌کند و ما در مقدمه کار وسیله دیگری نداشتیم برای اینکه اگر همین طور که در قانون پیش بینی شده می‌خواستیم بطور کلی از معلمین ده استفاده کنیم لازمه اش این بود که هر یک از اینها بیایند در مرکز استان و یک کلاس تشکیل بدهیم و به آنها تعلیم بدهیم ولی چون خود این سپاهی در مرکز استان هست تدریس این امر برای ما بسیار آسان بود و همیشه این کار بصورت مجانی و بدون هزینه برای دولت انجام گرفته است.
رئیس ـ نظر دیگری نسبت به ماده ۱۵ نیست ؟(اظهاری نشد) بماده ۱۵ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۱۶ قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۶ ـ در جلسه رسیدگی بنا بدعوت خانه انصاف سپاهی دانش حضور یافته و اوراق پرونده را قرائت کرده و خلاصه جریان رسیدگی و اظهارات طرفین و تصمیمات خانه انصاف را در پرونده ثبت می‌نماید.
رئیس ـ نسبت به ماده ۱۶ نظری نیست ؟(اظهاری نشد) بماده ۱۶ رای می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۱۷ قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۷ ـ در صورت غیبت یا معذوریت و یا بهر جهتی که استفاده از سپاهی دانش میسر نباشد رئیس دادگاه بخش محل می‌تواند وظایف او را به آموزگار یا بهریک از اعضاء خانه انصاف و یا کدخدا و یا شخص مورد اعتمادی محول نماید.
رئیس ـ نسبت به ماده ۱۷ نظری نیست ؟(اظهاری نشد) به ماده ۱۷ رای می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر بر خاستند) تصویب شد ماده ۱۸ قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۸ ـ هر گاه یکی از اعضاء خانه انصاف با طرفین دعوی قرابت نسبی یا سببی از موارد داشته باشد و مورد ایراد واقع شود و همچنین در صورتیکه یکی از اعضاء مزبور طرف دعوی باشد نمی‌تواند در رسیدگی شرکت نماید در این صورت عضو علی البدل در رسیدگی شرکت خواهد کرد و اگر اکثریت اعضاء مردود باشند رئیس یا عضو خانه انصاف که مردود نباشد بنظر خود یک یا دو نفر از افراد مورد اعتماد محل را برای شرکت در رسیدگی دعوت خواهد نمود.
رئیس ـ نسبت به ماده ۱۸ نظری نیست ؟(اظهاری نشد) بماده ۱۸ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۱۹ قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۹ ـ اگر دعوی مربوط بساکنان دو یا چند حوزه خانه انصاف باشد خانه انصاف هر حوزه از بین خود یک نفر نماینده معین می‌نماید. نمایندگان مزبور از خانه
انصاف از نزدیکترین حوزه ائیکه دعوی متوجه ساکنین آن نیست در خواست می‌نماید مه یک نفر نماینده برای شرکت در رسیدگی معین نماید. نمایندگان مزبور از بین خود یک نفر را برای ریاست خانه انصاف انتخاب و بدعوی رسیدگی و رای صادر می‌نمایند در مورد این ماده ترتیب تشکیل خانه انصاف از طرف رئیس دادگاه بحش مربوطه داده خواهد شد.
رئیس ـ در ماده ۱۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۹ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر بر خاستند) تصویب شد ماده ۲۰ قرائت میشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۰ ـ رسیدگی بدعوی در خانه انصاف مجانی است و تابع تشریفات آئین دادرسی نیست و خانه انصاف می‌تواند بهر طریقی که مقتضی بداند طرفین دعوی را احضار و اظهارات و مدافعات آنان را استماع کرده و هر گونه تحقیقی را که لازم بدانند مانند استماع گواهی گواهان و معاینه محل و جلب نظر خبره مورد اعتماد به عمل و یا انجام آن را بیکی از اعضاء خود محول نماید عدم حضور اصحاب دعوی با اطلاع از وقت جلسه مانع رسیدگی و صدور حکم نخواهد بود مگر آنکه طرف غائب عذر موجهی برای عدم حضور داشته باشد.
رئیس ـ در ماده ۲۰ نظری نیست ؟(اظهاری نشد) به ماده ۲۰ رای می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقندخواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۲۱ قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۱ ـ جلسات خانه انصاف در یکی از امکنه عمومی ده مانند مسجد یا مدرسه یا تکیه یا محل دیگری که رئیس خانه انصاف مقتضی تشخیص دهد در موقع لزوم تشکیل خواهد یافت.
رئیس – در ماده ۲۱ نظری نیست ؟(اظهاری نشد) به ماده ۲۱ رای می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر بر خاستند) تصویب شد ماده ۲۲ قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۲ ـ خانه انصاف می‌تواند انجام تحقیقات مذکور در ماده ۲۰ و اموری را که مربوط بتهیه مقدمات رسیدگی و مرتب کردن دلائل و مستندات رای است برای تنظیم به یکی از اعضاء خود محول نماید و همچنین وظایف خانه انصاف را در حفظ آثار جرم و محافظت اموال صغار و محجورین بیکی از اعضاء خود محول کند.
رئیس ـ نسبت به ماده ۲۲ نظری نیست ؟(اظهاری نشد) به ماده ۲۲ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر بر خاستند) تصویب شد ماده ۲۳ قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۳ ـ در موقع صدور رای خانه انصاف باید به دلائل دعوی و مدافعات طرفین و نتیجه تحقیقات توجه نموده و با رعایت مقتضیات عدالت و انصاف عرف و عادت محل بطور کدخدا منشی در حل و فصل دعوی و صدور رای اقدام نماید رای خانه انصاف در هر حال حضوری محسوب و اکثریت آراء مناط اعتبار است.
رئیس ـ نسبت به ماده ۲۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بماده ۲۳ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر بر خاستند) تصویب شد ماده ۲۴ قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۴ ـ پس از صدور رای از طرف خانه انصاف مامور سپاه دانش یا قائم مقام او طبق ماده ۱۷ رای را در ورقهای ثبت نموده و به امضاء یا مهر اعضاء می رساند و بهر طریقی که مقتضی بداند رای را بطرفین دعوی ابلاغ و تفهیم می‌نماید و چنانچه اظهاراتی داشته باشد ثبت نموده و کلیه اوراق را بدادگاه بخش محل ارسال می‌دارد.
رئیس ـ نسبت به ماده ۲۴ نظری نیست؟(اظهاری نشد) بماده ۲۴ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده۲۵ قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۵ـ پس از وصول اوراق بدادگاه در صورتیکه
رئیس دادگاه رای را از لحاظ صلاحیت و رعایت سایر مقررات مذکور در این قانون صحیح تشخیص دهد بدرخواست ذینفع دستور اجراء آنرا صادر و عملیات آنرا صادر و عملیات اجرائی را بمتصدی اجراء دادگاه یا کدخدای محل یا هریک از اعضاء خانه انصاف که مقتضی بداند محول کرده و تعلیمات لازمه را در نحوه اجراء حکم خواهد داد و در غیر اینصورت پس از رسیدگی رای خانه انصاف را فسخ کرده و بدر خواست ذینفع طبق مقررات قانونی اقدام برسیدگی می‌نماید و رای دادگاه بخش در این مورد قطعی است.
رئیس ـ نسبت به ماده ۲۵ نظری نیست ؟(اظهاری نشد) به ماده ۲۵ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر بر خاستند) تصویب شد ماده۲۶ قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۶ ـ دعاوی که در صلاحیت خانه انصاف است چنانچه قبل از تشکیل خانه انصاف طرح شده باشد کماکان در مر جعی که قبلا صالح بوده است جریان خواهد داشت.
رئیس ـ نسبت به ماده ۲۶ نظری نیست؟(اظهاری نشد) به ماده ۲۶ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر بر خاستند) تصویب شد ماده ۲۷ قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۷ ـ در مورد کلیه مسائلی که بموجب مقررات اصلاحات ارضی تعیین تکلیف شده همان مقررات عمل خواهد شد و رسیدگی بموضوعات مزبور از صلاحیت خانه انصاف خارج است
رئیس ـ نسبت به ماده ۲۷ نظری نیست ؟(اظهاری نشد) به ماده ۲۷ رای می گیذیم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر بر خاستند) تصویب شد ماده ۲۸ قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۸ ـ آئین نامه‌های لازم برای اجرای مقررات این قانون را وزارت دادگستری تنظیم کرده و بموقع اجرا خواهد گذاشت
رئیس ـ نسبت به ماده ۲۸ نظری نیست ؟(اظهاری نشد) به ماده ۲۸ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر بر خاستند) تصویب شد ماده۲۹ قرائت میشود
(بشرخ زیر قرائت شد)
ماده ۲۹ ـ دولت مامور اجرای این قانون است.
رئیس ـ نسبت به ماده ۲۹ نظری نیست ؟(اظهاری نشد) به ماده۲۹ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر بر خاستند) تصویب شد کلیات آخر لایحه مطرح است نظری نیست؟(اظهاری نشد) بمجموع مواد رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر بر خاستند) تصویب شد برای تصویب مجدد به مجلس سنا فرستاده میشود
۹ ـ طرح و تصویب یک فوریت لایحه قانونی واصله از مجلس سنا راجع به اجازه مبادله موافقت نامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا برای تامین هزینه‌های بعضی از بر نامه‌های مبادلات فر هنگی
رئیس ـ لایحه ایست از مجلس سنا رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شماره ۱ مربوط به لایحه شماره ۱۶۸۸/۱۸ ـ ۱۳۴۲/۱۰/۳۰ دولت راجع به موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا برای تامین هزینه‌های بعضی از برنامه‌های مبادلات فرهنگی که یک شوری آن در جلسه دهم اسفند ماه ۱۳۴۳ به تصویب رسیده بود در جلسه روز چهارشنبه ۱۹ اسفند ماه ۱۳۴۳ مطرح و به تصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانونی مزبور برای تصویب آن مجلس محترم بضمیمه ارسال میشود.
رئیس مجلس سنا ـ مهندس شریف اما می
رئیس ـ چون این لایحه در مجلس سنا با یک فوریت تصویب شده فوریت لایحه مطرح است لایحه قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
لایحه موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا برای تامین هزینه‌های بعضی از برنامه‌های مبادلات فرهنگی
ماده واحد ـ موافقت نامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا برای تامین هزینه‌های بعضی از برنامه‌های مبادلات فرهنگی که در تاریخ دوم آبانماه ۱۳۴۲ برابر با ۲۴ اکتبر ۱۹۶۳ بین نمایندگان مختار طرفین در تهران به امضاء رسیده و مشتمل بر یک مقدمه و دوازده ماه می‌باشد تصویب و به دولت اجازه مبادله اسناد آن داده میشود.
تغییرات و اصلاحات این موافقتنامه موضوع ماده دهم با تصویب مجلسین صورت خواهد گرفت.
لایحه قانونی فوق مشتمل بر ماده واحده در جلسه روز چهارشنبه نوزدهم اسفند ماه یک هزار و سیصد و چهل و سه شمسی به تصویب مجلس سنا رسید.
رئیس مجلس سنا ـ مهندس شریف امامی
رییس- فوریت لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به فوریت لایحه رای می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند. (اکثرا برخاستند) تصویب شد به کمیسیونهای مربوط ارسال میشود.
۱۰- اعلام وصول یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
رئیس ـ لایحه دیگری است که از مجلس سنا رسیده برای اطلاع مجلس قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شماره ۳ مربوط به لایحه شماره ۳۳۰۳۵ ـ ۱۳۴۲/۱۰/۱۰ و مربوط به تصویب نامه شماره ۹۹۰۲ /ت ـ ۱۳۴۰/۵/۹ دولت راجع به اجازه استخدام بیست نفر کارشناس کشت چای و چایسازی برای تکمیل کادر فنی سازمان چای که ضمن مرقومه شماره ۲۶۸/۲۴۵۱۹ ل ق ـ ۱۳۴۳/۱۱/۲۷ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز چهارشنبه ۱۹ اسفند ماه ۱۳۴۳ مطرح و به تصویب مجلس سنا رسید اینک لایحه قانونی مزبور که اصلاح شده برای تصویب مجدد به ضمیمه ایفاد میشود.
رئیس مجلس سنا ـ مهندس شریف امامی
رئیس ـ طبق آیین نامه اصلاح شده مجلس شورای ملی به کمیسیونهای مربوط ارجاع میشود بعد نظر کمیسیونهای مربوط به اطلاع مجلس می‌رسد.
۱۱ـ تقدیم سه فقره صورت ریز دیون وزارتخانه‌ها و یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت دارائی.
رئیس ـ آقای قوام صدری بفرمایید.
قوام صدری ـ (معاون وزارت دارائی) با اجازه مقام ریاست به طوریکه آقایان محترم استحضار دارند به موجب تبصره ۷ قانون بودجه اصلاحی سال ۱۳۴۳ پرداخت دیون بلا محل دستگاهها که اعتبارش در بودجه‌های وزارتخانه‌ها تامین شده موکول به ملاحظه و تصویب کمیسیون بودجه است و به همین ترتیب هم در سال گذشته عمل شده است در مواردی که پرداخت دینی ازآن اعتبار لازم بوده است دستگاهها به وزارت دارائی فرستاده‌اند و وزارت دارائی پس از بررسی می فرستاده است به مجلس که به کمیسیون بودجه ارجاع میشده است و پس از تصویب کمیسیون بودجه دستگاه اقدام به پرداخت و تصویه حساب طلبکاران می کرده است به موجب تبصره ماده ۹۳ آئین نامه جدید مجلس شورای ملی این نوع پیشنهادات که بایستی به کمیسیون ارجاع شود مقرر است در جلسه علنی مجلس شورای ملی تقدیم مجلس بشود در اجرای این ترتیب بنده سه فقره صورت ریز دیون دستگاه هائی که پیشنهاد شده است که بایستی کمیسیون بودجه اظهار نظر و رسیدگی و تصویب بکند تقدیم می‌کنیم یکی دیونی است که وزارت دارائی دارد راجع به سنوات گذشته یکی دیون مربوط به وزارت فرهنگ و هنر است و یکی هم لیست دیون موسسه رازی است که با اجازه مقام ریاست تقدیم می‌کنم لایحه دیگری تقدیم میشود برای کسب اجازه فروش قطعه زمینی است در کرمانشاه که به وزارت دارائی در قبال بدهی مالیاتی در سالهای گذشته منتقل شده شهرداری کرمانشاه به این زمین احتیاج دارد و ظاهرا در نظر است که برای شهرداری هتلی ساخته بشود کسب اجازه شده است که به قیمتی که این زمین را به
وزارت دارائی فروخته‌اند یعنی وزارت دارائی برداشته ا ست اجازه بفرمایند که به شهرداری به همان قیمت واگذار شود و پولش را وزارت دارائی در ظرف ۱۰ سال از شهرداری کرمانشاه بگیرد.
رئیس ـ به کمیسون‌های مربوط ارجاع میشود.
۱۲ـ قرائت اسامی اعضاء کمیسیون فرهنگ و هنر و تغییراتی که در اعضاء چند کمیسیون داده شده.
رئیس ـ اسامی اعضای کمیسیون فرهنگ و هنر منتخب از شعب ششگانه برای اطلاع مجاس قرائت میشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
اسامی اعضاء محترم کمیسیون فرهنگ و هنر منتخب از شعب ششگانه مورخ یکشنبه ۱۳۴۳/۱۲/۲۳.
از شعبه ۴ ـ آقایان :شاه خوئی ـ میرزا خطائی.
از شعبه ۱ ـ خانم ابتهاج سمیعی ـ روستا.
از شعبه ۳ ـ آقایان :مهندس انصاری ـ کوروس.
ازشعبه ۵ ـ آقایان: کیهان یغمائی ـ دکتر وحید نیا.
از شعبه ۶ ـ آقایان: مهندس عدلی ـ دکتر غنی.
از شعبه ۲ ـآقایان: دکتر مبین ـ مهندس کمانگر
رئیس ـ عدهای از اعضاء کمیسیون‌ها تغییر کرده‌اند اسامی اعضای جدید برای اطلاع مجلس قرائت میشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
برای کمیسیون کشور: به جای آقای روستا آقای جهانشاهی از شعبه اول.
برای کمیسیون استخدام: به جای آقای دکتر اسدی آقای سعید وزیری از شعبه ششم.
برای کمیسیون کار: به جای آقای کمالوند آقای ساگینیان از شعبه ششم.
برای کمیسیون اطلاعات: به جای آقای صفی پورـ آقای ادیب سمیعی از شعبه چهارم.
برای کمیسیون اطلاعات: به جای آقای مهندس انصاری آقای مهندس مجتهدی از شعبه سوم.
برای کمیسیون اطلاعات: به جای آقای رضوی آقای مصطفوی نائینی از شعبه دوم.
برای کمیسیون آبادانی و مسکن: به جای آقای مهندس آراسته آقای مهندس مالک از شعبه پنجم.
۱۳ ـ قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد – ختم جلسه
رئیس ـ دستور جلسه آینده قرائت میشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
سوال آقای دکتر الموتی از وزارت آبادانی و مسکن.
رئیس ـ بعلاوه لوایحی که از دستور جلسه ا مروز باقی مانده است به جلسه آینده موکول میشود.
جلسه را ختم می‌کنیم. جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز پنجشنبه خواهد بود.
(ساعت ۱۱صبح جلسه ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی ـ مهندس عبدالله ریاضی