مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۲ بهمن ۱۳۲۶ نشست ۴۶

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پانزدهم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری پانزدهم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پانزدهم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۲ بهمن ۱۳۲۶ نشست ۴۶

روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران

شامل: متن قوانین - تصویب‌نامه‌ها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات - اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آیین‌نامه‌ها - بخش‌نامه‌ها - آگهی‌های رسمی

شماره تلفن: ۵۴۴۸ - ۸۸۹۴ - ۸۸۹۵ - ۸۸۹۶

سال سوم - شماره ۸۲۳

مدیر سید محمد هاشمی

۳شنبه ۲۷ بهمن ماه ۱۳۲۶

دوره پانزدهم قانونگذاری

شماره مسلسل ۱۵۴۶

مذاکرات مجلس شورای ملی

جلسه۴۶

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنج شنبه ۲۲ بهمن ماه ۱۳۲۶ نشست ۴۶

مجلس ساعت چهار و پنجاه دقیقه بعد از ظهر بریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.

فهرست مطالب:

- تصویب صورت مجلس صورت مجلس

۱ - تصویب صورت مجلس صورت مجلس

روز سه شنبه ۲۰ بهمن ماه را آقای فولادوند (منشی) قرائت کردند.

ساعت هفت بعد از ظهر روز سه شنبه ۲۰ بهمن مجلس بریاست آقای رضا حکمت تشکیل و صورت جلسه پیش قرائت گردید.

اسامی غائبین جلسة گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده: غائبین با اجازه - آقایان: محمد حسین قشقائی - عسکر صاحب جمع - عبدالرحمن فرامرزی - ابوالحسن رضوی - جواد ملک پور - احمد بهادری.

غائبین بی اجازه – آقایان: اردشیر شادلو - حسن اکبر - معتمد دماوندی - کامل ماکوئی - محمد تقی بهار - شریعت زاده - شهاب خسروانی - ابوالفتح قهرمان.

دیرآمدگان با اجازه – آقایان: جعفر کفائی - ابوالقاسم امینی - دکتر عبدالحسین راجی - سلطانی - شیخ الاسلامی - حاج آقا رضا رفیع - عبدالحسین اورنگ - محمد گرگانی - محمد ابراهیم امیر تیمور - دکتر جلال عبده - سالار بهزادی.

دیر آمدگان بی اجازه - آقایان: عزت الله بیات - ابوالفضل تولیت - آقاخان بختیار - دکتر عبدالحسین طبا - عباس مسعودی - احمد دهقان - عبدالحسین نیک پور - علی وکیلی - محمد تقی خوئلیر - آرام بوداغیان - سلمان اسدی.

آقای دهقان راجع به غائبین از جلسه و موضوع بیانات آقای اسکندری وآقای حاذقی راجع به اعلام جرم اقای آزاد نسبت به آقای دکتر صدیق و آقای اسکندری راجع به واگذاری اقساط مال الاجاره قنات ملکی خودشان به سازمان جمع آوری گدایان و آقای دکترمعظمی راجع به اعلام جرمها که کمیسیون عرایض فقط باید اظهار نظر کند هر یک توضیحاتی دادند و صورت مجلس تصویب شد.

آقای نراقی راجع به انتخابات مشکین شهر و نمایندگی آقای دکتر متین دفتری با بیان تفصیلی اظهار نمودند که مخالفت ایشان مبنی بر اغراض خصوصی نیست و بفرض صحت جریان انتخابات هم نسبت به صلاحیت آقای دکتر متین دفتری اعتراض می‌کردند معهذا نخست به جریان انتخابات مشکین شهر و مداخلات تیپ اردبیل و توقیف دو نفر از معتمدین محل و قرائت چند نمونه از تلگرافات و جراید تبریز و اشغالات دولتی آقای متین دفتری بعنوان اعتراض به صلاحیت ایشان وارد صحبت شدند و با مقایسه عدلیه سابق و عدلیه بعد از تشکیلات داود و عدلیه دوران آقای دکتر و دادگستری جدید گفتند درنتیجه عملیات آقای دکتر متین دفتری قضاوت و عدالت از نظر کیفیت طریق انحطاط پیموده‌است همچنین با اشاره به عملیات شهربانی و پرونده سازیهای عدلیه نظیر پرونده مرحوم فروغی بیان نتیجه نمودند که انتخاب ایشان قانونی نبوده و صلاحیت ایشان هم چنین بود که گفته شد و آقایان نمایندگان باید ملت ایران و وجدان خود را در نظر بگیرند و رأی بدهند.

آقای وزیر فرهنگ لایحه شرکت ورزشکاران ایران را در مسابقه‌های بین المللی تقدیم و تقاضا نمودند که گزارش کمیسیون فرهنگ زودتر تصویب شود وپس از توضیح مخبر کمیسیون بودجه در حذف مخارج غیر ضروری و تعیین اعتبار گزارش فرهنگ آقای دکتر متین دفتری پیشنهادی که در جلسه گذشته در این باب تقدیم داشته بودند پس گرفتند.

آقای نبوی پیشنهاد نمودند اضافه اعتبار فرهنگ به تناسب جمعیت بین شهرستانها تقسیم شود و مخبر کمیسیون فرهنگ موافقت کردند.

آقای صدر زاده پیشنهاد نمودند مدت خدمت فارغ التحصیلهای دانشسرای مقدماتی چهار سال و دانشسرای عالی شال و مدت مندرج در تبصره دو سه سال مقرر شود مخبر کمیسیون نیز توضیحی دادند و پیشنهاد آقای صدر زاده تصویب نشد.

آقای ضیاء ابراهیمی پیشنهاد اصلاحی نمودند و مخبر کمیسیون فرهنگ موافقت کردند.

آقای نورالدین امامی پیشنهاد نمودند تازمانی که دردبیرستانها به قدر کافی دبیر نیست ازارجاع مشاغل اداری به فارغ التحصیلهای دانشسرای عالی خودداری شود و مخبر کمیسیون قبول نمودند.

آقای تقی زاده پیشنهادنمودند اعتبار این لایحه در بودجه سال ۱۳۲۷ منظور شود و توضیح دادند که اعتبار این لایحه بدون تعیین محل است و اضافه نمودند که چند ماه پیش اجرا شده و مجلس نمی‌تواند مجبور به تصویب آن باشد ضمناً راجع به اقلام ریز بودجه مملکتی تذکر دادند که هنوز طبع نشده‌است.

آقای وزیر فرهنگ یادآور شدند که این اولین لایحه قانونی دولت سابق است که ششماه پیش تقدیم مجلس شده و اجرای آن نیز به حکم احتیاج و فشار مردم صورت گرفته بعلاوه سه میلیون و نیم آن فقط در این سال مصرف شود.

مخبر کمیسیون نیز توضیحاتی دادند.

در این موقع ساعت نه و ربع بعد از ظهر آقای رئیس بیان داشتند کارهای زیادی در دستور هست و اکثریت هم برای اخذ رأی نیست جلسه ختم و به روز پنج شنبه چهار ونیم بعد از ظهر موکول ودستور مرخصیها و اعتبار نامه و لایحه فرهنگ مقرر می‌شود.

رئیس - نسبت به صورت مجلس نظری نیست؟

جمعی از نمایندگان - عده برای رأی کافی نیست.

مهدی ارباب - چندیست بنده سؤالی راجع به ارزاز آقای وزیر دارائی کرده‌ام و هنوز برای جواب حاضر نشده‌اند بفرمائید که بیایند و جواب بدهند.

رئیس - آقایان وزراء هم برای جواب سؤالات آقایان نمایندگان حاضرند. نسبت به صورت جلسه نظری نیست؟ معتمد دماوندی - می‌خواستم عرض بکنم که بنده در جلسه قبل مریض بودم و نتوانستم حضورتان اطلاع دهم استدعا می‌کنم در صورت مجلس تصحیح شود.

رئیس - اصلاح می‌شود دیگر نسبت به صورت مجلس نظری نیست؟ (گفته شد خیر) صورت مجلس تصویب شد آقای دکتر فلسفی دو نفر دیگر از آقایان تقاضای نطق قبل از دستور کرده‌اند آقای دکتر فلسفی بفرمائید.

- بیانات قبل از دستور دو نفر از آقایان نمایندگان

۲ - بیانات قبل از دستور دو نفر از آقایان نمایندگان

دکتر فلسفی - عرض کنم که فرق مابین حکومت دمکراسی و حکومت دیکتاتوری این است که در حکومت دیکتاتوری اوامر مجری است و در دمکراسی قانون آراء ویک متد و دستوری (صحیح است) و در مملکت ما البته حکومت دمکراسی است یعنی حکومتی که معرفی شد به مجلس متکی به بیک عده معدودی است و آن عده معدود به هیچ وجه در آن حکومت اثری نمی‌کند وسایرین در آن دخالت می‌کند و دلیل تزلزل حکومت‌ها هم همین است (صحیح است) دولتی که آمد روی کار بعد از چندی متزلزل می‌شود میگوئید چرا متزلزل می‌شود؟ متأسفانه بنده یک چیزی در روزنامه اطلاعات دیدم که دشت گرگان از گرگان مجزی شده در صورتی که آنوقت که گرگان و دشت گرگان بوده با هم بوده (صحیح است) اجازه بفرمائید در دوره چهاردهم صحبت شددر اطرافش بنده از یکی از نخست وزیرها سؤال کرده و خدمتشان عرض کردم که این موضوع مصلحت مملکت نیست جهت عدم تقسیمش هم این است که خیلی از قسمت ترکمن درولایت است و خیلی از قراء ولایت یعنی همان ولایت گرگان در دشت و باضافه در دشت گرگان طوری است که نسبت به تمام قراء دشت و گرگان متساوی البعد است یعنی ازنقطه به یک نقطه بهیک نسبت دسترسی بفرمانداری گرگان دارد (صحیح است) از نظر سیاسی هم چون گرگان و دشت یک موقعیت مرزی دارند بهتر این بوده که همیشه باهم بوده و اغلب فرماندارها از قبیل سپهسالار یا علاءالدوله حکومت میکردندو حالا که تجزیه میشدنتیجه اش این می‌شود که یک نقطه اش دست فرماندار دشت و یک نقطه اش دست فرماندار گرگان و یک مشاجره و نقاری همیشه پیدا شده (صحیح است) گذشته از این اصلاً گنبد کاووس یک قریه ایست که بیش از سی چهل درب دکان ندارد و عده معدودی خانه و بقیه اش تمام دشت خانواده‌های ترکمن است که آلاچیق است و اغلب سیارند وضع و محل معینی ندارند اما اساس اینکه چرا آنجا فرمانداری شد و بخشداری در آنجا نیست دلیلش این است که اینجا یک جای مهم و گمرکی است و موقعیتی پیدا کرده‌است که از آنجا همه می‌خواهند بروند بیرون، گذشته از این ضمناً هم فکر کرده که بخشداری فراخور رتبه اش نیست هوس کرده فرماندار بشود خوب آمده‌است تحریک کرده و مرتباً تلگراف کرده و بعد هم از آن پشتیبانی کردند و آنجا شده‌است فرماندار در صورتی که این ترتیب صحیح نیست و گرگان و دشت باید با هم باشند (صحیح است) ویک فرماندار عالیرتبه و عالیمقا با سابقه مجرب در رأی آنجا قرار گیرد (صحیح است) بنده نمیدانم که مصلحت مملکت است بنده یک سال است که داد می‌زنم بندر شاه که مبدأ خط آهن است آب ندارد و ازبهشهر آب می آورندگمیشان یک جائی است آب ندارد آب مشروب ندارد واز جاهای دیگر آب می‌آورند آب مشروب آنها عبارت از آب بارانی است که درمنازل جمع می‌شود آنها استفاده می‌کنند اگر دولت واقعاً میل دارد یک ترتیبی بدهد بهتراین است که این کارهای اساسی را بکند و آب برای بندر شاه بیاورد یا فرض بفرمائید اداره کشاورزی که الان در گرگان است بی اثر است بنده تشویق کردم که مردم ترکمن یک عده تراکتور تهیه بکنند الان یک عده کارخانه از زمان شاه فقید آنجا مانده برای تعمیر تراکتورها و این کارخانه‌ها بایک اشاره مختصری تعمیر می‌شود مدتی است به دولت گفته می‌شود و هیچ اقدامی نمی‌کنند در صورتی که با این عمل ممکن است تشویق فلاحتی کرد دنبال کرد که در آن حدود ۵۰ یا ۱۰۰ تراکتور داشته باشند (صحیح است) آن قسمت را هم بنده می‌خواستم عرض کنم مخصوصاً دولت را متذکر بشوم که این کارهیچ مصلحت نیست مخصوصاًکه آقای دکتر زنگنه هم تشریف دارند عرایض بنده را مورد توجه قرار بدهند ویک ترتیبی در این کاربدهند (صحیح است، احسنت)

رئیس - آقای یمین اسفندیاری.

یمین اسفندیاری - اگر این تصمیمی که امروز جناب آقای رئیس گرفته‌اند در دوسه ماه قبل گرفته می‌شد ما می‌توانستیم از موقع بیشتر استفاده کنیم (امینی - این را نفرمائید ما قبلاً هم در مجلس همیشه بودیم) ولی نتیجه را در نظر باید گرفت بنده عرض نمی‌کنم جنابعالی تشریف نداشتید بنده عرض می‌کنم که خود من هم نبودم ولی امروز می‌بینم که همه با سر می‌خواهند وارد مجلس بشوند چرا؟ برای خاطراینکه یک چنین تصمیمی از طرف مقام ریاست اتخاذ شده و ابلاغ شده‌است (صحیح است) حالا جنابعالی نسبت به این موضوع چون خودتان کار پرداز هستید و همیشه در مجلس می‌باشید همه را قیاس به نفس نفرمائید ما اگر بتوانیم به موقع مجلس بیائیم حرفمان را در موقع می‌توانیم بزنیم و می‌توانیم واقعاً وظایفی را که عهده داریم انجام بدهیم (آصف - ما که همیشه حاضر بوده‌ایم حالا هم حاضریم) خیلی متشکرم از فرد فرد آقایان می‌خواهم عرض کنم راجع به بیانات تیمسار سرلشکر آق اولی وزیر کشور بنده از دو جهت می‌خواستم که امروز مختصری بعرض آقایان برسانم یکی از لحاظ اینکه بنده هیچ تردیدی ندارم به اینکه آقای وزیر کشور یکی از افراد صالح این کشور هستند (صحیح است) و همیشه هم درستی و وطن پرستی خودشان را ثابت کرده‌اند (رضوی شیرازی - به درد وزارت هم نمی‌خورند) چنانچه در مازندران ایشان وقتی که مأمور خلع اسلحه بودند در چند سال قبل به آنجا رفتند در منازل یکی دو نفر از خوانین عمده مازندران وارد شدند برای تفتیش اسلحه در صندوق را که بلند کردند در عوض اسلحه مقدارزیادی پول و جواهر و طلا بوده‌است و این معروف شده که سرلشکر آق اولی از آن جواهر از آن پول دیناری استفاده نکرده‌است (آشتیانی زاده – جواهر‌ها اصل بوده یا بدل) چه عرض کنم (یکی از نمایندگان - وظیفه شان بوده) بله وظیفه شان را خوب همیشه ا نجام داده‌اند و در وطن پرستی و درستی می‌توان ایشان را در ردیف اول اشخاص این کشور دانست (صحیح است ولی در عین حال بنده از همین لشکر آزادی خواه و درست و وطن پرست انتظار نداشتیم که این مذاکرات را در پشت تریبون بفرمایند و عصبانی بشوند (صحیح است) زیرا که وظیفه شخص وطن پرستی و یا حیثیت است که باید حیثیت مجلس را همیشه حفظ بکنند (صحیح است) این قسمت کلمه حق یرادیها الباطل و جملات دیگری که ذکر کردند می‌باشد و تأثیری در مجلس برای گذراندن سه دوازدهم نداشت بلکه بیشتر مجلس را متأثر کرد (صحیح است) و از لحاظ دیگر بود که بنده می‌بایستی این مطلب راعرض کنم و آن این بودکه مجلس مایل بود این سه دوازدهم بگذرد ولی یک اختلاف نظری در مجلس شورای ملی پیدا شد آقای سزاور پیشنهادی داده بودند برای دو دوازدهم واز جلسه خارج شدند بنده هم به دنبال ایشان رفتم و ازایشان خواهش کردم با کمک آقای ابوالقاسم امینی ایشان هم موافقت کردند که بیایند و پس بگیرند و آمدند و به آقای سرلشکر هم عرض کردم که هیچ محتاج به مذاکره نیست و اظهاری نکنید و این پیشنهاد دو دوازدهم هم پس گرفته می‌شود و مجلس هم به وظیفه خودش عمل خواهد کرد آقای سرلشکر آناً موافقت کردند ولی بعداَ نمیدانم در تحت چه تأثیری واقع شدند که برخاستند یک بیاناتی کردند که بنده در نزد آقای سزاوار خجل شدم که ایشان این طور مساعدت کردند و از ناحیه آقای سرلشکر برخلاف آن عمل شد و امیدوارم در آتیه نظایر پیدا نکند بنده از آقای معاون محترم نخست وزیر تمنی دارم که به این عرایضی که عرض میکن توجه بفرمایند مدتی است عده‌ای از هموطنان و هم ولایتی‌های بنده در تهران گرفتاریهائی دارندکه مراجعاتی می‌شود بنده هم عادتاً مایل هستم به این که مقدمتاً به وزارت خانه‌های مربوطه مراجعه بکن و کار آنها را در خود وزارت خانه حل بکنیم ومحتاج به تظاهری نباشد ولی چون کار اینها خیلی به طور انجامیده و مکرر مذاکراتی شده چه به آقایان وزراء وچه با آقای نخست وزیر متأسفانه نتیجه‌ای گرفته نشده‌است تمنی می‌کنم آقای دکتر زنگنه یادداشت بفرمایند.

قسمتی راجع به تنها جواز بگیر نبودند و سوء استفاده چی نبودند کسانی هستند که برای حق خودشان آمدند و اقدام می‌کنند وچون احتیاجی ندارند که بنده اینجا چیزی بگویم با سوابقی که در خود وزارت خانه هست توجهی بفرمایند که آقایان بیش از این در تهران نمانند وا گر طبق مقررات و طبق آئین نامه وطبق قانون جنگل بانی حقی داشته باشند حقشان را بدهند که این‌ها هم بتوانند از حق مشروع خودشان استفاده بکنند یکی هم راجع به دو فقره کار است که مربوط به جناب آقای وزیر دادگستری است وبا جناب آقای وزیر دادگستری داخل مذاکره شدیم ولی به یک اشکالی برخوردیم که آن اشکال منوط به این است که وزرای دادگستری و دارائی متفقاً این قضیه را حل بکنند زیرا در این موضوع که فعلاً توضیح نمی‌دهم حکمی صادر شده‌است که این حکم برخلاف انصاف وقانون بوده‌است طبق نوشتجات و مدارکی که ازخود مأمورین وزارت دادگستری دردست است این است که این موضوع باعث زحمت آنها شده و اگر یک محکمه‌ای برعلیه دولت حکم داده باشد و برله یک افرادی این دلیل بر این نمی‌شود که یک شخصی امروز حرف حقش را نزند و تقاضای حق خودش را نکند چرا؟ برای اینکه دولت در فلان موضوع محکوم است دولت وسایلی در دستش است و مأمورینی که متصدی کار دولت هستند بایستی حفظ منافع و حقوق دولت را بکنند و بتکلیفشان عمل نمایند در این موضوعی که عرض کردم حکمی صادر شده‌است مدارکی در دست است ولی با آقای وزیر دادگستری هم مذاکره کردیم و تمنی می‌کنم که در این موضوع آقای وزیر دادگستری توجه بفرمایند در هیئت وزراء مورد مذاکره قرار گیرد یاخود وزارت خانه مربوطه حل بکند ویا اگر قانون برای این کار ممکن است بیاورند به مجلس برای اینکه تکلیف این بیچاره‌ها زودتر معین بشود زیرا اینها مردمانی بوده‌اند که همیشه خدمتگذار بوده وبرای حفظ کشور آنچه مقدورشان بوده در جلوگیری از متجاسرین وافراد ماجراجو فروگذار نکرده‌اند (صحیح است) انصاف نیست که آنها حقی داشته باشند و حقشان پایمال بشود یکی هم موضوع اصلاحاتی است که در استان ۲ و قسمتهای حوزه انتخابیه بنده و رفقایم آقای شریعت زاده و اقای اسلامی وهمچنین درقسمت حوزه انتخابیه ساری که آقای گلبادی و آقای شریف زاده هستند عرض می‌کنم به اینکه مرم عموماً حاضرند که یک مساعدتهائی یا یک کمکهائی با مأمورین دولت در قسمتهای بهداشت، فرهنگ و راه بکننند عرض می‌کنم که این کارها و سائلی می‌خواهد ما میدانیم امروز بودجه وزارت فرهنگ کافی نیست از اینکه از آقای وزیر فرهنگ بخواهیم چه ایشان وچه آقای دکتر صدیق که بودند برای هر بخش از مازندارن یک دبستانی تهیه بکنند ولی خود مردم درآنجا حاضرند که یک کمکهائی بکنند متأسفانه این انجمن ایالتی و ولایتی تکلیفش از طرف دولت هنوز معین نشده‌است اگر نسبت به این موضوع تصمیمی گرفته شود مردم عموماً حاضرند که با کمک مادی خودشان و تحت نظر مأمورین دولت وبا نظارت انجمنهای ایالتی و ولایتی یک مساعدتهائی بکنند که از آن مساعدتها هم نتیجه‌ای برای کشور گرفته شود ووزارت خانه‌ها هم بیشتر می‌توانند برای وظایفی که دارند تکالیف خودشان را بهتر انجام بدهند (صحیح است) چون دراین خصوص مراجعات زیادی به ما شده‌است و فرصتی نبوده کهنه در موقع برنامه دولت و نه در موقع بودجه که به رفیق عزیزمان آقای فولادوند هم در آنموقع گفته شد که مذاکرات کافی است پیشنهاد خود را پس گرفتند خاطر محترمشان مکدر شد گفتند که مجلس را از رسمیت می‌اندازند در صورتی که این طور نیست مجالس دنیا را هم اگر دیده باشند میدانند به این که ممکن است ولو ازلحاظ تفریح هم حرفی زده باشند باید که همکار محترم متألم نشده باشند منظوری نبود، جز که کار دولت زودتر انجام بشود بعداً هم فرصتی به دست نیامد که دیگر بتوانیم صحبت بکنیم و مراجعات زیادی هم می‌شود و انتظارات زیادی هم مردم دارند درسابق هم از آقای وزیر راه که فوق العاده مرد با شهامتی هستند و همین طور آقای دکتر صدیق که وزیر فرهنگ آن روز بودند (صحیح است) و همچنین آقای دکتر اقبال که وزیر بهداری بودند (صحیح است) و خیلی خوب وظایف خود را انجام می‌دادند (صحیح است) واز همه آنها ماتقاضا می‌کردیم و آنها هم کمال مساعدت را می‌کردند و این هم دلیل براین نمی‌شود که آقای دکتر صدیق که یک روز وزیر خوبی بودند در فرهنگ حالا آقای دکتر سیاسی وزیر نباشند بلکه هستند و انتظار داریم که دست و بالشان باز باشد برای اینکه بتوانند کار بکنند (کشاورز صدر - خواهش می‌کنم مختصر بفرمائید) وقتی جنابعالی بیائید پشت تریبون هیچ فرصتی برای هیچ کس قائل نیستید حالا یک قدری صبر کنید، بنده پنج، شش ماه‌است که پشت این تریبون نیامده‌ام این موضوع را توجه خواهیدفرمود که یک موضوع مهمی است ونهایت اهمیت را دارد از لحاظ اینکه هم مردم امیدوار باشند وهم اینکه بتوانند وسایل کار را در دسترس آقایان بگذارند در موقع بودجه یک پیشنهادی آقای دکتر معظمی وآقای مکی که هر دو امضاء کرده بودند دادند وبنده هم آن پیشنهاد را راجع به شرکت تعاونی مصرف بود و بنه پیشنهاد دیگری که آنرا تکمیل می‌کرد تقدیم مقام ریاست کردم متأسفانه گویا مجالی نشد که این پیشنهاد خوانده و رأی گرفته شود و در اینجا گمان نمی‌کنم آقایان نمایندگان که مطلع از این قضیه می‌باشند کسی با این پیشنهاد مخالف باشد این پیشنهاد مفید بود وبرای آتیه مستخدمین دولت هم یک مساعدت‌های معنوی واقعی هم می‌شد چنانچه بانک ملی ایران الان که ملاحظه میفرمائید در این قسمت عمل میکندبنده در اینجا از دو سه جهت لازم دانستم که یک تحقیقاتی بکنم و پیشنهادم را تکمیل بکنم یکی از لحاظ اینکه این یک میلیونی که اینجا پیشنهاد شده بود ببینم کافی است یا خیر و چون قصد بر این بود که این کار نه فقط در تهران بشود بلکه توسعه پیدا کند در شهرستانها این بود که یک میلیون را کم دانسته و تا دو میلیون را پیشنهاد کرده بودم بنده که قبول بشود. از طرف دیگر نگرانی بود برای اینکه مؤسسه تقاعدچون یکی از بهترین مؤسسات است و رئیس آن هم که آقای ارسلان مهزاد است بی اندازه برای این مؤسسه خوب کار می‌کند توانسته‌است به وظایف خودش عمل کند خواستیم بدانیم که لطمه‌ای بر این کار وارد می‌شود یا خیر دیدیم که نه آقای دکتر معظمی و آقای مکی متوجه این قضیه بودند که پولی که در این مؤسسه وارد بشود پول را برگردانند و با یک فرعی که عادلانه باشد هم مؤسسه استفاده کرده باشد وهم برای دولت نتیجه مطلوبی حاصل شده باشداین است که بنده این موضوع را تأیید می‌کنم وامیدوار هستم به اینکه یک توجهی بشود چون اضافه کردن به حقوق یا انداختن یک مستخدمی از کار یا درب یک اداره ایرا بستن علاج کار نمی‌شود این مستخدمینی که هستند تلگرافاتی از همه جا یعنی چند جائی که بنده دارم الان هم حاضر است این افکاررا تقویت می‌کنند و خود اینها هم حرفهای حسابی دارند که مطالب حسابی اینها را باید شنید اگر به یک عضو رتبه دو بدون مطالعه آمدند رتبه هشت دادند گناه مستخدم چه چیز است گناه آن کسی است که بی مورد این عمل را کرده‌است بنده نمیدانم که چه شده‌است این کار شده ولی درهر حال مستخدمین را بایدکمک کرد وسایل آسایششان را فراهم آورد وتنها کاری که می‌تواند حقوق را بالا ببرد و مستخدم را هم اداره بکند همین قضیه شرکت تعاونی مصرف است به اطلاع آقایان رسید که فرانسویها ئی هم که آمدند در تهران و کنفرانسی هم دادند راجع به همین موضوع شرکت تعاونی مصرف هم مطالبی اظهار کردند و توضیحاتی دادند گویا به اطلاع آقایان رسیده باشد راجع به این موضوع دیگر بنده نمی‌خواهم عرضی بکنم. عرض دیگر راجع است به کمیسیونها ئی که در مجلس تعیین می‌شود اینها آقایان تصدیق میفرمائید یک وظایفی دارند و این وظایفشان را باید هم خودشان رعایت بکنند و هم دولت بکند تا دولت رعایت نکنند کمیسیون به کارنمیافتد و تا کمیسیون اکثریت نداشته باشد وظیفه اش را انجام نمی‌دهد بنده متأسفم به اینکه نسبت به موضوعی که آقای اقبال بیان کردند و کاملاً هم حق گفتند مجبورم بنده به مناسبتی که عضو کمیسیون خارجه هستم این مطالب را تکرار بکنم که اگر یک دولتی در یک مواردی مقتضی ندانست که یک مطلبی را به مجلس علنی بیاورد یک موضوع دیگری است ولی در یک کمیسیونی که برای انجام آن کار تعیین می‌شود دولت موظف است که آن کمیسیون را از آن کار مطلع بکند مانسبت به آقای حکیمی نخست وزیر فعلی هیچ نظری نداریم و ایشانرا مرد پاک شریف درست، وظیفه شناس و کاملاً‌وطن پرست میدانیم و میدانیم که هیچ نکته‌ای را ایشان برای حفظ کشور خودشان از دست نمی‌دهند ولی در عین حال هیچ انتظار نمی‌رود که یک نخست وزیری که وزیر خارجه اش در سر کارش حاضر نیست و خودش باید این مراقبت را داشته باشد در کمیسیون خارجه آن یادداشتی را که رسیده‌است و جوابی که داده شده‌است به کمیسیون نیاورده باشد ور در کمیسیون مطرح نشده باشد و حتی یکروز هم که قرار بود در کمیسیون حاضر بشویم آقای دکتر شفق رئیس کمیسیون اطلاع دادند بعد معلوم شد که آقای نخست وزیر گرفتاری پیدا کردند و حاضر نشدند این است که بنده تمنا می‌کنم برای اینکه کمیسیونها بتوانند وظیفه خودشان را انجام بدهند دولت توجه داشته باشد که در این وظایف شرکت بکند بنده در کمیسیون دارائی هستم و همیشه هم فرار می‌کنم از این که در یک کمیسیونی سمت ریاست داشته باشم این نظر لطف آقایان است والا خودم از هیچ کس تقاضا نکردم و نظری نداشتم اما چرا فرار می‌کنم برای این است که این کمیسیونها ئی که تعیین می‌شود بایستی سروقت کاری را انجام بدهند و کمیسیون دارائی چند لایحه دارد که داده‌است یکی ازآن لایحه‌ها لایحه‌ای است که آقای دکتر معظمی در خصوص پنج هزار خانه داده اندو از طرف کمیسیون مکرر دعوت شده و بدبختانه ما خودمان غفلت کردیم برای این که آقای وزیر دارائی فردا تلفن کردند که هنوز کسی جمع نشده بود امیدوارم که آقای وزیر دارائی که یک شخص حلال زاده‌ای هستند زیر الساعه وارد مجلس شدند و از طرفی هم خیلی آدم مرتبی هستند توجه داشته باشند به اینکه روزهای موعودرا برای انجام کار کمیسیون دارائی وآن لوایحی را که فرمودند و اظهار لطف کردند و مقدماتش را حاضر کردند بیاورند که بتوانیم نتیجهای بعرض آقایان برسانیم تلگرافی از بهشهر امروز رسیده راجع به کارمندان دولت که مکرر عرض کردم به آقای معاون نخست وزیر هم خواهند رسانید و دیگر بنده تکرار نمی‌کنم و امیدوارم که این قضیه با توجه آقای وزیر دارائی به بهترین طرزی اصلاح بشود که رفع این گرفتاری‌ها و این نگرانی‌ها شده باشد یک تلگرافی هم از شهسوار رسیده توجه آقای وزیر دارائی را جلب می‌کنم راجع به خرید چای است واینها میگویند که این چائی است مال مملکت و ما هم که زحمتکش هستیم و زارع هستیم و نسبت به این موضوع هم منتظریم که دولت و وزارت دارائی ما را حقاًهمه گونه تقویت بکنند و آقای وزیر دارائی هم راجع به این موضوع انشاءالله دریغ نخواهند فرمود (معتمد دماوندی - در لنگرود هم همین طور است) (یکی از نمایندگان - چه کار بکنند) وزیر دارائی آقای مسئول این کار است وزارت دارای یاباید راه برایش پیدا کند یا باید بخرد و نباید یک همچنین چیزی را که مردم زحمت می‌کشند به طوری که مستحضر هستید و این را بدست می‌آوردند همین طور از بین برودو این بیچاره‌ها گرسنه بمانند و به فرمایش شما این محصول از جیزانتفاع بیفتد حالا وزیر دارائی چه میکنندمربوط به خودش است (سزاوار - توصیه‌ای بفرمائید برنج را هم ارزان بفروشند) بنده توصیه کن نیستم و عرایضم را پشت این تریبون عرض می‌کنم عرض کنم حضورتان که یک تلگرافی است از الیگودرز رسیده که مربوط به آقای سلطان العلماء و آقای دکتر اعتبار است این است که آنجا فرمانداری بشود و بنده هم از لحاظ اینکه اجازه دادند به اطلاع مجلس رسانیدم که دولت هم راجع به این موضوع توجهی بکند در خاتمه عراضیم بنده می‌خواهم که از دو مؤسسه‌ای که واقعاً فوق العاده برای این کشور زحمت می‌کشند ووجودشان هم نافع واقع شده یکی مؤسسه شیر و خورشید سرخ است که مؤسسه شیر و خورشید سرخ آقایانی که از نزدیک اطلاع داشته باشند میدانند که این مؤسسه تا چه ا ندازه مفید به حال جامعه بوده‌است وچندین سال هم هست که در ایران تأسیس شده‌است واخیراً هم در سایه توجهات اعلیحضرت همایون شاهنشاهی واقعاً با حسن مراقبت و یا نمیدانم به چه عبارتی بگویم که هم حفظ حیثیت والا حضرت شاهدخت شمس پهلوی شده باشد و هم اینکه تطبیق بکند با زحماتی که ایشا می‌کشند که این جشن هفتگی انجمن مال شیر و خورشید سرخ را بنده ازنزدیک وارد بودم با یک زحمات فوق العاده شبانه روزی این خدمت را انجام دادند و یک عایداتی هم برای شیر و خورشید سرخ که خیلی مخارج کمی دارد و منافع آن زیاد است این مؤسسه مخارج کمی دارد و مناف آن زیاد است این مؤسسه وظیفه خودش را انجام داده‌است (صحیح است) و یک مؤسسه نوزاد دیگری که این مؤسسه شاهنشاهی خدمات اجتماعی است بنده در پشت تریبون از تمام افرادی که در این عمل بخصوص جمع آوری فقرا زحمت کشیده‌اند قدر دانی وسپاسگذاری می‌کنم و از مجلس که بیرون می‌خواستم برویم یا وارد می‌شد گدایانی که تا چند روز قبل مزاحم واردین بودند دیگر بحمدالله دیده نمی‌شود و بلکه در سایر قسمتهای شهر هم با زحماتی که کشیده شده‌است این مؤسسه نوزدهم در سایه توجهات اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و واقعاً بامراقبت کامل وتوجه خاص والا حضرت شاهدخت اشرف پهلوی کاملاً وظایفی را انجام داده که به حال جامعه مفید واقع شده (صحیح است) باید کمک کرد که بتواند بهتر و بیشتر وظیفه خود را انجام دهند (دماوندی - بودجه اش را باید زیاد کنید) و این خدمتی که واقعاً یک عده از گداها را مچشان باز نمودند وجوه آنها را هم جمع آوری کردند یک عده دیگری که بیچاره بودند جا و محل پیدا کردند و هم برای یک عده بی کار کار تهیه کردندبا یک نقشه صحیحی بنده در این قسمت خواستم عرایضم را بعرض مجلس برسانم و سپاس گذاری بکنم وا نتظار هم هست که آقایان در موقع خودش از توجه به این مؤسسه دریغ نفرمایند.

جمعی از نمایندگان - دستور

رئیس - پیشنهاد راجع به ورود در دستور رسیده قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد)

• پیشنهاد می‌کنم مذاکره قبل از دستور کافی است ووارد دستور بشویم - حاذقی

عباس اسکندری - بنده اخطار دارم.

رئیس - راجع به چه ماده‌ای اخطار دارید؟

عباس اسکندری - راجع به نطق آقای یمین اسفندیاری.

رئیس - نطق قبل از دستور که اخطار ندارد آقای حاذقی بفرمائید.

حاذقی - آقایان محترم قبلاً لایحه وزارت فرهنگ در چند جلسه قبل مطرح و مورد بحث بوده‌است و امروز هم به همت آقای رئیس جلسه زودتر تشکیل شده‌است اجازه بفرمائید که این مطلب و این کار را انجام بدهیم بعد با خیال راحت مینشنیم آقایان صحبت می‌کنند (صحیح است)

- تصویب ده فقره گزارش مرخصی

۳ - تصویب ده فقره گزارش مرخصی

رئیس - آقایانی که با ورود در دستور موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. چند فقره مرخصی است که قرائت می‌شود.

گزارش از کمیسیون عرایض ومرخصی به مجلس شورای ملی آقای محمد گرگانی برای انجام امور محلی در خواست سی و سه روز مرخصی از تاریخ ۵آبان ۱۳۲۶ نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون عرایض و مرخصی واقع شد، اینک گزارش آن تقدی می‌شود.

رئیس - رأی گرفته می‌شود به سی و سه روز مرخصی آقای گرگانی آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش کمیسیون عرایض ومرخصی به مجلس شورای ملی از آقای بهار به واسطه بقای کسالت و لزوم ادامه معالجه در خارج از کشور درخواست سه ماه تمدید مرخصی از تاریخ انقضاء مرخصی سابق نموده‌اند کمیسیون عرایض ومرخصی عذر ایشان را موجه تشخیص داده سه ماه تمدید مرخصی ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.

رئیس - آقای اردلان توضیحی دارید؟ بفرمائید.

اردلان - بنده تقاضا می‌کنم که ضمناً بنویسید که حقوق ریالی ایشان به ارز بشود که در آنجا نگران نباشند ما رأی می‌دهیم یک نفر از همکاران ما مریض است و در یک نقطه‌ای بستری است حالا باید کمیسیون ارز حقوق ریالی ایشان را به ارز تبدیل بکند که آنجا مشغول معالجه باشند واز این حیث نگران نباشند.

دهقان - صحیح است آقای بهار حق به گردن این مملکت دارند.

یک نفر از نمایندگان - این تذکر آقای اردلان هم ضمیمه شد یا خیر؟

رئیس - در خواست جداگانه می‌شود. رأی گرفته می‌شود به سه ماه تمدید مرخصی آقای بهار آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثربرخاستند) تصویب شد. گزارش از کمیسیون عرایض ومرخصی به مجلس شورای ملی – آقای دهقان برای عمل جراحی در بیمارستان بستری شده‌اند و درخواست بیست روز مرخصی از تاریخ هشتم دی ماه ۱۳۲۶ نموده‌اند کمیسیون عرایض ومرخصی با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.

رئیس - آقایانی که با بیست روز مرخصی آقای دهقان موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد.

اقبال - اکثریت نبود (بعد از چند لحظه اکثریت حاصل شد)

رئیس - اکثریت نبود؟ رأی گرفته می‌شود به مرخصی آقای دهقان موافقین قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد.

گزارش از کمیسیون عرایض ومرخصی به مجلس شورای ملی – جناب آقای ساعد بواسطة امتداد کسالت خانمشان لزوماً در فلسطین توقف کرده‌اند و درخواست یک ماه تمدید از تاریخ انقضاء مرخصی یک ماهه سابق خودشان نموده‌اند کمیسیون عرایض ومرخصی با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.

رئیس - آقایانی که با یک ماه مرخصی آقای ساعد موافقند قیام کنند (اکثربرخاستند) تصویب شد.

گزارش از کمیسیون عرایض ومرخصی به مجلس شورای ملی – آقای کامل ماکوئی به واسطة ابتلا به گریپ که منجر به عمل شده از حرکت ممنوع و تقاضای یک ماه تمدید از تاریخ انقضاء مرخصی چهل روزه سابق خود نموده‌اند کمیسیون عرایض ومرخصی با این درخواست موافقت نموده‌است اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.

رئیس - آقایانی که با یک ماه مرخی آقای کامل ماکوئی موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

گزارش از کمیسیون عرایض ومرخصی به مجلس شورای ملی – آقای دکتر جلال عبده برای انجام مأموریتی که در مجمع عمومی سازمان ملل داشته‌اند دو ماه و بیست و یک روز از تاریخ ۲۲ شهریور ۱۳۲۶ غایب و از حضور در مجلس معذور بوده‌اند اکنون درخواست تصویب آن را نموده‌اند د کمیسیون عرایض ومرخصی با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.

اردلان - بنده عرضی دارم.

رئیس - مخالفید؟ اردلان - بلی! عرض کنم که بنده به شرطی رأی می‌دهم که آقای دکتر عبده گزارش مسافرتشان را به مجلس بدهند.

دکتر عبده - بنده حاضرم.

اردلان - … اگر تعهد می‌کنند ما رأی می‌دهیم.

رئیس - آقایانی که با ۲ ماه و بیست روز مرخصی آقای ساعد موافقند قیام کنند (اکثربرخاستند) تصویب شد.

گزارش از کمیسیون عرایض ومرخصی به مجلس شورای ملی – آقای اردشیر شادلو تأسیس بیمارستان ورسیدگی به امور جوزه انتخابی خود درخواست دو ماه مرخصی از تاریخ اول دی ماه ۱۳۲۶ نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون عرایض ومرخصی واقع شده‌است اینک گزارش آن تقدیم می‌شود رئیس - آقایانی که با دو ماه مرخصی آقای شادلو موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد.

گزارش از کمیسیون عرایض ومرخصی به مجلس شورای ملی – آقای دکتر رضا زاده شفق به واسطه انجام مأموریتی که داشته و مسافرت به خارج کرده‌اند یک ماه و بیست روز از تاریخ ۲۸ آبان ۱۳۲۶ غایب بوده‌اند و درخواست تصویب آن را نموده اندکمیسیون عرایض ومرخصی با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.

رئیس - آقایانی که با یک ماه و بیست روز مرخصی آقای دکتر شفق موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

گزارش از کمیسیون عرایض ومرخصی به مجلس شورای ملی – آقای خوئیلر از تاریخ ۲۴ مهر ۱۳۲۶ درخواست یک ماه مرخصی نموده‌اند و تمام مقرری این مدت را به مریضخانه خیریة تبریز اختصاص داده‌اند کمیسیون عرایض ومرخصی با این درخواست موافقت نموده‌است اینک گزارش آن تقدیم می‌شود رئیس - آقایانی که با یک ماه مرخصی آقای خوئیلر موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد.

گزارش از کمیسیون عرایض ومرخصی به مجلس شورای ملی – آقای دکتر فلسفی برای انجام امور محلی درخواست ۱۵ روز مرخصی از تاریخ ۲۶/۱۰/۲۹ نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون عرایض ومرخصی واقع شده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود

رئیس - آقایانی که با ۱۵ روز مرخصی آقای دکتر فلسفی موافقند قیام کنند (اکثربرخاستند) تصویب شد.

- بقیه مذاکره در اطراف لایحه فرهنگ

4 - بقیه مذاکره در اطراف لایحه فرهنگ

رئیس - لایحه فرهنگ مطرح است، چند فقره سؤال هم هست که در آخر جلسه سؤالها مطرح میشود پیشنهاد آقای تقی زاده مطرح است باید رأی گرفته شود یک مرتبه قرائت میشود و بعد رأی گرفته میشود (بشرح زیر قرائت شد) پیشنهاد میکنم اعتبار تقاضا شده دراین لایحه در جزء لایحه بودجه 27 منظور گردد.

اردلان - آقای تقی زاده تمنی میکنم پیشنهادتان را پس بگیرید.

نبوی - بنده مخالفم.

رئیس - آقای وزیر فرهنگ حودشان صحبت کردند و

دکتر مصباح زاده - بنده میخواستم یک توضیحی عرض کنم.

رئیس - بفرمائید.

دکتر مصباح زاده - این مبلغ نصف آن مربوط به سال 26 است والان پنج ماه است که معلمین حقوقشان را طلبکار هستند و بایستی پرداخت شود و امیدوارم آقای تقی زاده پیشنهادشان را مسترد بفرمایند.

رئیس - رأی گرفته میشود به پیشنهاد آقای تقی زاده.

نمایندگان - یک مرتبه دیگر قرائت کنید (مجدداً قرائت شد)

رئیس - آقایانی که با پیشنهاد آقای تقی زاده موافقند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. پیشنهاد دیگری قرائت میشود پیشنهاد آقای رضوی.

• پیشنهاد میکنم در ذیل ماده واحده قبل از تبصره اصافه شود پنج ششم اعتبار درخواست شده به مصرف تقویت دانشسراها و تعلیمات عمومی شهرستانها خواهد رسید.

رئیس - آقای رضوی.

رضوی - بنده چون فلسفه پیشنهادم را در مواقع دیگر ذکر کرده ام معتقدم که در مواردی که به نام مرکز و شهرستانها یک اعتباری داده شده به قدر کافی به شهرستانها نرسیده (صحیح است) و کاملاً اهالی شهرستانها ازهر حیث بخصوص از قسمت فرهنگ و بهداری و این قبیل چیزها فقیر و مانده هستند (صحیح است) از این جهت بنده نمیتوانم خودداری کنم از اینکه پیشنهاد کنم که حق ولایات و شهرستانها داده شود حالا اگر جناب آقای وزیر فرهنگ میدانند که ازطریق دیگری تأمین است یاتعهد میکنند که از طریق دیگرمیشود تأمین کرد بنده حرفی ندارم ولی اگر نکنند بنده پیشنهادم را پس نمیگیرم.

رئیس - آقای نبوی.

نبوی - بنده خیال میکنم نظر ‏آقای رضوی کاملاً تأمین شده باشد قطع نظر از اینکه آقای حاذقی فرمودند که در کمیسیون یک صورتی وزارت فرهنگ آورده که این وجوه را به تناسب بین شهرستانها تقسیم کرده به موجب این پیشنهادی که بنده کرده ام و حتی قبول فرمودند و این نظر دراین لایحه تأمین شده است و قرار شده است که به تناسب جمعیت این وجه تقسیم شود بین تمام شهرستانها این قسمتی که میفرمائید اصولاً مورد تصدیق همة نمایندگان هست واین قسمت بایستی تأمین بشود و اینموضوع در تمام لوایح باید منظور بشود.

حاذقی - استدعا میکنم پس بگیرید نظر آقا تأمین است.

رضوی - اگر نظر بنده تأمین است پس میگیرم.

رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت میشود (بشرح زیر قرائت شد) پیشنهاد میکنم تبصره زیر به ماده واحده اضافه شود.

تبصره دو - وزارت فرهنگ مکلف است فارغ التحصیلهای دانشسراهای مقدماتی پسران هر استان را در پنج سال اول خدمت برای تدریس به دهات اعزام دارد دولت مکلف است برای وضع بهبود و تأمین کرایه مسکن و بهداشت آنان پس از مطالعه ظرف یک ماه لایحه کمک به آنان را به مجلس تقدیم دارد. معتمد دماوندی.

رئیس - آقای دماوندی.

معتمد دماوندی - این لایحه یکی از مشکلاتی که در شهرستان ها ایجاد میکند رفتن معلمین به دهات است مخصوصاً این مشکلات در گیلان زیاد است در هر محلی شاید یک دبستان به طور محقق هست ولی ابتدای سال تحصیلی که میشود و رؤسای فرهنگ میخواهند برنامه تحصیلی را تنظیم کنند یک عده ای باری به هر جهت نمیروند برای تدریس علت دارد و علت آن این است که وسیله زندگی برای آنها فراهم نیست و از طرفی معیشت برای افراد شهری سخت است من این پیشنهاد را کرده م که دانشسرای مقدماتی پسران البته چون دانشسرای دختران هم هست و اتفاقاً در سالهای اخیر وزارت فرهنگ خیلی فشار آورده اند برای اینکه دختر ها را روانه کنند و الان هم در مدارس میبینیم و مخصوصاً در گیلان میبینیم که خیلی تعداد آنها زیاد است دخترها را روانه میکنند در صورتی که آنها درولایات غریبند و بهتر است پسران را بفرستند و چون وضع معیشتشان و بهداشتشان در دهات فراهم نیست یک فکری بکنید در ظرف یک ماه مطالعه بکند و لایحه کمکشان را بیاورید به مجلس من خیال میکنم آقایان با این پیشنهاد از نقطه نظر اینکه مبتلا به عموم است موافق باشند (صحیح است)

رئیس - آقای دکتر مجتهدی.

دکتر مجتهدی - اصلاً من نمیفهمم که فارغ التحصیلهای دانشسراها چه تقصیری دارند؟ هی پیشنهاد میکنید میگوئید سه سال بروند پنج سال بروند مگر این فارغ التحصیلها غیر از سایر کارمندان هستند یعنی چه؟ اصلاً دولت بایستی تمام وضعیت آنها را یک طوری بکند که خودشان با میل ورغبت بروند (صحیح است)

رئیس - رأی گرفته میشود…

دماوندی - اجازه بدهید بنده خودم توضیح بدهم.

مخبر - اساساً نظر وزارت فرهنگ از درخواست این اعتبار اضافی همان توسعه فرهنگ بیشتر در بخشها و دهستانها است والان هم قسمت مهم این آموزگارها که به حوزه های فرهنگی داده شده توصیه شده است که مخصوصاً در بخشها و دهاتی که دبستان نیست به آنجاها تخصیص داده بشود و من تصور میکنم که این پیشنهاد اخیر یک اضافه اعتباری برای دولت فراهم میکند و یا بودجه مملکتی وفق نمیدهد که برای آنها یک اعتبار خاصی هم قائل بشودند با این حال اگر آقای وزیر فرهنگ قبول میکنند من موافق هستم.

رئیس - رأی گرفته میشود به پیشنهاد آقای معتمد دماوندی آقایان موافقین قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. پیشنهاددیگری قرائت میشود. (بشرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی – پیشنهاد میکنم در آخر ماده واحده اضافه شود، اشخاصی از ماده واحده میتوانند استفاده نمایند که صرفاً به تدریس اشتغال داشته باشند.

رئیس - آقای معتمد دماوندی.

معتمد دماوندی - در لایحه ای که خود آقای دکتر سیاسی به مجلس داده اند بعنوان تعلیمات اجباری مقرر شده بود که اضافاتی هم به آموزگاران ومعلمین داده شود و نظر مقنن و شاید هم نظر دولت هم این بود که آن عده ای که میروند در مدارس مشغول تدریس هستند آن کمک به آنها داده بشود متأسفانه تبعیض شد حالا من میدانم آقای نبوی اظهارلطف میفرمایند و مخالفت میکنند ولی امروز تمام آن فوق العاده به آن اشخاصی داده میشود که پشت میزهای وزارت فرهنگ و ادارات مختلف نشسته اند (صحیح است) و به هیچ یک از معلمین مدارس مخصوصاً آموزگاران حتی تأکید شده بود که مخارج اولاد آنها را بدهند و تا کنون نپرداخته اند بنابراین من پیشنهاد میکنم که موافقت بفرمایند اجازه بدهند و این اضافه که به بودجه مملکت تحمیل میشود فقط به اشخاصی داده شود که به اطفال این مملکت تعلیم میدهند (صحیح است)

رئیس - آقای نبوی.

نبوی - عرض کن که نظر آقای دماوندی کاملاً صحیح بود وبنده هم کاملاً در اصول با ایشان موافقم ولی ایشان باید توجه داشته باشند که این یک خرجی است که شده واین کار از نظر تشریفات در مجلس آمده است (دماوندی - این طور نیست) آقای وزیر فرهنگ اینجا گفتند مکرر که خرج شده است (دماوندی - تعهد شده آقا) اجازه بدهید آقا در همین مجلس وکلاء فشار آوردند که باید یک کلاسهای اختصاصی تأسیس کنید و ایشان هم آمدند اینجا گفتند ما کلاسهایمان را تأسیس کردیم و این هم وجوهی است که باید به آموزگاران کلاسهائی که تأسیس شده داده بشود ولی نظر ایشان کاملاً صحیح است وبایستی لایحه ای که آقای وزیر فرهنگ به مجلس تقدیم کرده اند در آن لایحه گنجانده شود برای اینکه اسباب اختلال کار نشود بنده تمنی میکنم از آقای معتمد دماوندی پیشنهادشان را پس بگیرند.

رئیس - رأی گرفته میشود…

وزیر فرهنگ - اجازه میفرمائید؟

رئیس - بفرمائید

وزیر فرهنگ - عرض کنم پیشنهاد آقای دماوندی بسیار خوب پیشنهادی است ولی چیزی که هست توجه بفرمائید که این 1500 کلاسی که تأسیس شده است این کلاسها مدیرلازم دارد برای مدرسه هائی که تأسیس شده است مستخدم میخواهد و اشخاص دیگری هم هستند در دانشسراها این معلمین را تربیت میکنند همة اینها که یک مرتبه پیدا نشده اند این آموزگاران به تدریج تربیت میشوند و میروندبرای کلاسهای جدید التأسیس و تدریس میکنند خلاصه اگر بخواهیم غیر از معلمین به کس دیگری ندهیم آن وقت بمستخدمین این مدارس هم نمیتوانیم حقوق بدهیم در صورتی که مدارس مستخدم دارد رئیس مدرسه هست که کار اداری مدرسه را اداره میکند من تقاضا میکنم که این پیشنهاد را پس بگیرید و برای اینکه اطمینان داشته باشید بنده به شما اطمینان میدهم که از این محل قریب دو هزار آموزگار استخدام شده اند و میشوند خیالتان ازاین حیث راحت باشد.

مکی - اضافه اولاد را هم بفرمائید داده بشود.

رئیس - آقای معتمد دماوندی تقاضا دارند که اصلاح بشود (اصلاح شده به شرح زیر قرائت شد) کسانی که مستقیماً شغل آنها در فرهنگ مربوط به کار های آموزشی فنی است.

حاذقی - آقای رئیس اجازه بفرمائید بنده توضیح عرض کنم این توضیح تأثیر دارد در رأیی که میدهند نظر به اینکه 1700 کلاسی که تأسیس شده است این 1700 کلاس همان طور که آقای وزیر فرهنگ فرمودند حقوق آموزگار ، مدیردبستان وحتی کرایة منزل درش منظور شده آقای معتمد دماوندی میفرمایند که این فقط صرف آموزش فنی بشود تمام این اعتبار برای کار فنی تعلیم و تربیت دانش آموزان در تمام کشور هست معلمی که در وزارت فرهنگ استحقاق ندارد استعفا نمیکند.

رئیس - آقایانی که با پیشنهاد آقای دماوندی با آن اصلاح موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

اقبال - لایحه میرود به کمیسیون.

حاذقی - آقای رئیس اگر چنانچه با موافقت بنده لایحه به کمیسیون نمیرود حالا موافق هستم.

رئیس - اگر اصلاحی با رأی مجلس اضافه شد به لایحه . لایحه دو مرتبه به کمیسیون میرود (حاذقی - بعداً اگر دولت قبول کند مانعی ندارد) پیشنهاد دیگری خوانده میشود. (توسط آقای فولادوند منشی به شرح زیر قرائت شد)

• پیشنهادمیکنم جمله در حدود وصولی های درآمد مزبور از سطر پنجم و جمله در حدود وصولیهای درآمد کشور از سطر آخر ماده واحده حذف شود . گنجه ای.

رئیس - آقای گنجه ای.

اردلان - لایحه فرهنگ چه شد؟ رئیس - پیشنهادات قرائت میشود بعد با لایحه میرود به کمیسیون.

اردلان - قرائت ندارد.

رئیس - پیشنهادات دیگری هم هست آقای گنجه ای بفرمائید.

گنجه ای - مواقعی که دولت لوایحی راجع به بهداری و فرهنگ به مجلس پیشنهاد میکند مسلماً باتصویب و تصدیق تمام نمایندگان مجلس استقبال میشود چنانچه در این لایحه اگر مخالفینی هم صحبت کردند معنا مخالفت نبود و صرفاً برای اصلاحاتی بود که در قانون میخواستند معمول بکنند این ماده واحده که امروز به مجلس آمده از یک طرف شصت و پنج میلیون ریال به بودجه وزارت فرهنگ اضافه میشود ولی یک جملة آن خیلی قابل توجه است، میگوید در حدود وصولی های درآمد کشور یعنی مایک مدارسی ایجاد کردیم و هزینه آنها را تعهد کردیم ولی درآمد آن معلوم نیست ازکجا باید تأمین شود بعضی اگر نکثی در درآمد دولت مشاهده شد بایستی از این مدرسه ها کم شو و مدارس را منحل کنند این یک تناقصی است که بایستی آقای مخبر کمیسیون و آقای وزیر فرهنگ توجه بفرمایند واصلاح بکنند یعنی حذف بکنند، یک تناقصی هم باز اینجاپیدا شد که آقای مخبر کمیسیون فرهنگ اظهار میکردند که این مدارس و این کلاسها تشکیل شده وحالا مشغول عمل است در صورتی که اگر روی آن تناسبی که اینجا هم تصویب شد عمل میشد بایستی چهار صد کلاس در آذربایجان ایجاد شده باشد بنده چند روز بیشتر نیست که از آنجا مراجعت کرده ام و نهایت تأسف است که عرض کنم یک کلاس هم آنجا اضافه نشده و این قانون منحصراً برای تظاهر است (صحیح است، احسنت) بنده نمیدانم در کجا اینجاد شده، آقای وزیر فرهنگ اینجا تشریف دارند، این صورتی است که بنده از آنجا آورده ام، این آماری است که به تازگی از فرهنگ آذربایجان بدست آورده ام قطعاً ایشان یک آماری به این جامعی ندارند بدهند، این اضافه کجااضافه شده است هنوز شاگردها در دبیرستانهای آنجا معطل هستند و 20 نفر دبیر کم دارند با آن قسمتهائی که در بودجه محل دارد این وزارت فرهنگ نتوانسته است برای آنجا دبیر بفرستد (صحیح است) توجه بفرمائید این قبیل قوانین را عرض کردم ما حسن استقبال میکنیم ولی اگر عمل بشود و حرف نباشد و اینها متأسفانه جز تظاهرچیز دیگری نیست حالا بعد از این مهاجرت کبیری که شده است و سیصد هزار نفر از اهالی آذربایجان در این خیابانها و یلان و سرگردانند با وجود این تبریز دویست هزارنفر جمعیت دارد و نفوسش از خیلی جاها بیشتر است و فقط یک دبیرستان دارد ،اینجا روبروی آقای وزیر فرهنگ میگویم فقط یک دبیرستان دوره کامل متوسطه در تبریر شهر دوم ایران هست و این اسباب خجلت است (مهندس رضوی - سابقاً چند دبیرستان در آنجا بود) بله بوده ولی حالا در اثر موافقت وزارت فرهنگ ازبین رفته، آن دبیرستانها ، دبیرستانهای ملی بود وزارت فرهنگ اشکال تراشید و آنها را از بین برد و خودش به جای آنها هیچ چیز درست نکرد (صحیح است) این آمار دانش آموزان استتان سه و 4 است حداقل سه میلیون ونیم، چهار میلیون نفوس دارد این دیگردر این پرونه هست بیائید ببینید ما اگر از این جمعیت از پنج نر یک نفر محصل داشته باشیم باید حداقل هفتصد هزار نفر، هشتصد هزار نفر محصل داشته باشیم حالا آذربایجان از لحاظ عدیده محتاج این است که بیشتر بودجه فرهنگ در انجا مصرف بشود ولی در تمام شهرستانها آنجا از دختر و پس همه اش 507، 505 نفر محصل دارد این تعداد دانش آموزان استان سه و چهار است با سه میلیون و نیم ، چهار میلیون نفوس، حالا با این ترتیب بنده تردید میکنم اگر این لایحه تصویب شود این شصت و پنج میلیون چطوری داده خواهد شد و به کجا داده خواهد شد من خیال میکنم تمام تمام شهرستانها و استانها به همین ترتیب است و هیچ جا هم بدتر از آذربایجان نیست، زیرا ما در این مجلس چند روز پیش یک تناسبی قائل شدیم و منظور ما از تصویب آن ماده و آن تناسب این بود که بودحه کشور به تناسب نفوس و احتیاجات هرجا تقسیم شود بنده میخواهم بگویم که تحمیل مالیات بیشتر بر دوش ا هالی آذربایجان است و این را به جناب آقای وزیر دارائی عرض میکنم چرا؟ برای اینکه مالیات ما بر مصرف است نه بر درآمد ؟این قوانینی که ما داریم مالیات بر مصرف است مصرف کننده هر کجا زیادتر است مالیات آن نیز زیادتر خواهد بود، بنده بای متأسفانه عرض کنم عوض اینکه به همان مصرف کننده ای که این سنگینی بار مالیات به دوش او افتاده از لحاظ بهداشت و فرهنگ کمکی بشود وضعیت فرهنگ آنجا این طور است و وضعیت بهداشت آنجا هم به اندازه ای بدتر سات که بعداً حضورتان عرض خواهم کرد بنابراین من استدعایم این است که جناب آقای وزیر… (رضوی - بودحه فرهنگ آنجا چقدر است؟) بودجه فرهنگی آنجا حالا با این احتیاجاتی که ملاحظه میفرمائید چهار میلیون و سیصد هزار است برای دو استان با 22 شهرستان این بودجه آنجا است (حاذقی - چهار میلیون تومان؟) بله چهار میلیون و خرده ای تومان، بنده میخواستم فقط این نکته را عرض کنم و تمام کنم ( فرامرزی - بفرمائید فارس چقدر است) اجازه بفرمائید بنده عرض را بکنم بعداً جنابعالی بفرمائید اینجا بیاناتتان را بکنید، در کابینه گذشته بود که از مخالفین کابینه سابق بودیم و دو نفر از وزراءکابینه وقت نسبت به فرهنگ و بهداری آنجا اقدامات فوق العاده اساسی کردند که من منتظر فرصت بودم که از اعمال و اقدامات آنها قدر دانی کنم، اول آقای دکتر اقبال بود که راجع به بهداری فوق العاده کوشش کرد حتی بودجه بهداری را در موقعش عرض خواهم کرد که به همت این آدم از چهار صد هزار تومان به دو میلیون تومان رسید (صحیح است) چهار صد هزار تومان بودجه بهداری در استان بود، و یکی هم آقای حکمت که راجع به دانشگاه آنجا به ما فوق العاده کمک کردند، برخلاف خلف ا یشان که فوق العاده ازایشان باید اظهار عدم رضایت بنمایم.

رئیس - آقای وزیر فرهنگ فرمایشی دارید بفرمائید.

وزیرفرهنگ - نماینده محترم جواب خودشان را درآخر بیانات خودشان دادند چون شکایت میفرمودند که توجهی به فرهنگ آذربایجان نشده و تمام استدلالشان و بیانشان روی این اصل بود که توجه به فرهنگ آذربایجان بشود بعد خودشان فرمودند که اخیراً توجه خاصی شده مخصوصاً با رقمی که ذکرفرمودند که چهار میلیون به فرهنگ آذربایجان تخصیص داده شده است و این شاید یک دهم بودجه فرهنگ این مملکت است (گنجه ای - یک چهارم باید داد) ممکن است نصف بودجه فرهنگ را بدهند به آذربایجان بسته به نظر مجلس است ولی آنچه حقیقت امر است این است که حداقل یک دهم عجالتاً اختصاص دارد به آذربایجان در هر حال اخیراً ششصد هزار تومان برای تأسیس دانشگاه آذربایجان یعنی شش میلیون ریال اعتبار اختصاص داده شده، و راجع به لایحه فرمودند و چند مرتبه تکرار کردند که این لایحه برای تظاهر است، تظاهر تظاهر، بنده نفهمیدم مرادشان از این امر چه بود، این لایحه شش ماه پیش به مجلس داده شده تاریخش را درست نمیدانم شاید چهار ماه یا پنج ماه پیش باشد، به هر حال چند ماه است که به مجلس داده شد و روی احتیاج هم بوده است و چون در جلسه قبل هم عرض کردم مردم خودشان میخواهند که بچه هایشان درس بخوانند فشار آوردند به وزارت فرهنگ در شهریور گذشته، وزارت فرهنگ مجبور شد کلاسهائی تأسیس کند و مجبور شد از دولت اعتبار بخواهد شش میلیون و نیم پیش بینی شد و ممکن بود برطبق یک تصویبنامه ای در آنموقع داده شود چون مصادف بود باافتتاح مجلس ، این اعتبار را به صورت تصویبنامه دولت نگذراند وتقدیم مجلس کرد و چند ماه است که به طول انجامیده ، خلاصه اینکه فرمودند تظاهر ، بنده چیزی از آن سردرنمیآورم که دولت سابق بادادن این لایحه به مجلس چه تظاهری خواسته است بکند، حالا هم اینکه فرمودند خرج شده است وکلاسهائی تأسیس شده بنده از ایشان تقاضا دارم تشریف بیاورند به وزارت فرهنگ و آن مقدار مدارس وکلاسهای هم که در ‎آذربایجان تأسیس شده و قرار است که بعداً هم تأسیس شود و چون این لایحه هنوز از مجلس نگذشته است تأسیس نشده به ایشان نشان داده شود و آن صورتی که دارند و فرمودند که صورت ایشان از فهرستی که بنده دارم کاملتر است بنده بایشان اطمینان میدهم که صورتشان ناقص است، ما یک صورت و یک فهرست کاملی داریم از 1700 کلاسی که تأسیس شده معلوم خواهد شد که چه مقداری از این کلاسها در آذربایجان تأسیس شده است بنده تصور میکنم که ایشان یک قدری بی لطفی فرمودند که گفتند این لایحه برای تظاهر آورده شده است (صحیح است) و بعد خواستم که این اظهاری که فرمودند مسترد بدارند و موافقت بفرمایند که این لایحه زودتر تصویب شود.

دکتر مصباح زاده - آقای رئیس اجازه بدهید بنده هم توضیحی بدهم.

رضوی - پیشنهاد مجدداً قرائت شود.

رئیس - آقای مصباح زاده توضیح بدهید بعد قرائت میشود.

دکتر مصباح زاده (مخبر کمیسیون بودجه) - جناب آقای گنجه ای فرمودند که این قسمت (در حدود وصولیها) باید حذف شود بنده خواستم عرض کنم که اگر بخاطر داشته باشند خود بودجه سال 25و26 که به مجلس تقدیم شده بود و در لایحه بودجه این مطلب پیش بینی شده بود وعلتش هم این است که وقتی عواید و مخارج را پیش بینی کردند مخارج زیادتر از عواید بود دولت نمیتوانست تعهد بکند برای پرداخت یک خرجی که در مقابلش یک عایداتی نیست از این جهت گذاشتند (در حدود وصولی) برای اینکه اگر داشته باشند پرداخت کنند و اگر نداشته باشند از کجا بیاورند که پرداخت کنند (گنجه ای - راجع به فرهنگ از مخارج دیگر کسر کنند) مقصود این است که این عایداتی است که در خود بودجه هم بوده ، نکته دیگری که میخواستم عرض کنم راجع به این شش میلیون و نیم تومان بود که این اندازه در باره آن صحبت میکنند بنده یک صورتی دارم راجع به مخارجی که تعهد شده وبایستی از این مبلغ پرداخت شود در حدود 1800 آموزگار برای مرکز و شهرستانها از این محل استخدام شده اند و یک دفعه دیگر از این پول در حدود 1800 آموزگار اعم ازرسمی و پیمانی برای مرکز و شهرستانه استخدام شده است، 12 پزشک استخدام شده برای بهداری آموزشگاهها ،168 دبیر فارغ التحصیلهای دانشسرای عالی از این محل استخدام شده اند، هفت نفر کارمند فنی دارند و پانصد نفر هم خدمتگذار جزء از این مبلغ دو میلیون و نیم تومان خرج حقوق میشود حقوق معلمین را میدهند برای مرکز و در حدود دو میلیون تومان برای شهرستانها چهار میلیون، از این اعتباری که تصویب میکنید دو قسمتش در شهرستانها صرف میشود یک قسمت آن در تهران و حومه و با این مبلغ در حدود دوهزار کلاس تأسیس شده که در شهرستانها متجاوز از 35 هزار نفر محصل تربیت خواهد کرد و در تهران و حومه پانزده هزار نفر، این بود که خواستم توضیح عرض کنم که متوجه باشید تمام این مبلغ در تهران خرج نشه و به شهرستانها بیش از تهران داده شده است، دو سوم آن در شهرستانها خرج میشود ویکسوم آن در تهران و حومه، البته راجع به آذربایجان بنده تصور میکنم نسبت به همه شهرستانها و استانهای ایران صدق میکند و ما باید یک برنامه عملی برای فرهنگ خود پیش بینی کنیم که تمام شهرستانها از مزایای آن استفاده کنند.

رئیس - پیشنهاد آقای گنجه ای مجدداً قرائت میشود (مجدداً قرائت شد) آقایانی که با پیشنهاد آقای گنجه ای موافقند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد پیشنهاد دیگری خوانده میشود. (بشرح زیرخوانده شد)

پیشنهاد میکنم تبصره زیر به ماده واحده اضافه شود. وزارت فرهنگ مکلف است دربرنامه کلیه مدارس مخصوصاً دبستانها و دبیرستانها موجبات تدریس کلیاتی را راجع به اصول و هدف سازمان ملل متحد فراهم نماید. دکتر جلال عبده.

رئیس - آقای دکترعبده.

دکتر عبده - بنده کمال علاقه را دارم که این لایحه بگذرد برای اینکه یکدسته آموزگارانی که کمال احتیاج را به حقوق ماهیانه شان دارند فعلاًبه ما نگاه میکنند برای اینکه زودتر راجع به اعاشه آنها یک امری که در اعاشه آنها کمال تأثیر را دارد ما تصمیم بگیریم معذلک چون وسیله نداشتیم برای اینکه فرصتی پیداکنم این موضوع را بعرض آقایان برسانم این پیشنهاد را کردم و به خودم اجازه دادم که کمی وقت آقایان را بگیرم وعلت اینکه من این پیشنهاد را کردم بعرضتان برسانم، آقای اردلان به من فرصتی دادند که راجع به قسمتی ازکارهای سازمان ملل متحد عرایضی به عرضتان برسانم عرض کنم مفاد پیشنهاد بنده مستخرج از قطع نامه ایست که امسال در مجمع عمومی سازمان ملل متحد اتخاذ شده که در خدمت آقای عل بودیم و ایشان هم کاملاً استحضار دارند و میدانند که کار مجمع عمومی اتخاذ یک تصمیماتی است وتوصیه این تصمیمات است به دول عضو، از جمله تصمیماتی که امسال گرفتنداین بود که کلیه دول عضو سازمان اصول وهدف سازمان ملل متحد را ضمن برنامه مدارسشان تدریس بکنند چرا؟ آنها متذکر شدند که یکی از علل عمده جنگ طرز تربیت و تعلیم فرزندان امروز است که روزی زمامدار میشوند و بالاخره نسل آتیه را تشکیل میدهند و معتقد بودند که از جهالت و نادانی مردم در کلیه کشورها یک عده جاه طلب استفاده میکنند و اینها را به جنگ سوق میدهند اعتقاد آنها این بود که اگر افراد بشر مردم در همه جا و در هر مملکتی با روح صلح طلبی آشنا بشوند وبدانند که یک دستگاه بین المللی است و کار این دستگاه ایجاد یک شالوده ایست برای صلح عمومی البته این آشنائی فرد فرد مردم در تمام کشور ها و علاقمندی آنها مطمئناً در تأمین صلح وامنیت بین المللی کمال تأثیر را خواهد داشت به این جهت تصمیم گرفتند که به کلیه دول عضو سازمان توصیه بکنند که در برنامه کلیه مدارس مخصوصاً در قسمت مدارس ابتدائی و دبیرستانها این قسمت تعلیم وتأمین بشود وعده ای کاملاً متذکرند که اگر از امروز ما بخواهیم مفاد این قطعنامه را اجرا بکنیم شاید وسایل لازم را برای این کار نداشته باشیم به همین جهت من پیشنهاد کردم که وزارت فرهنگ موجبات تدریس اصول وهدف سازمان ملل متحد را در مدارس فراهم کنند یعنی وقتی ما معلم به اندازه کافی پیدا کردیم این کار عملی خواهد شد و به نظر بنده این پیشنهاد قابل توجه است از چند جهت یکی اینکه ما عضو سازمان ملل متحد هستیم به این وسیله یکی از تصمیمات مفید مجمع عمومی را اجرا میکنیم فایده دوم این است که آقایان توجه داشته باشند که سازمان ملل متحد درحفظ تمامیت و استقلال این مملکت کمال تأثیر را داشته (صحیح است) و بنده مخصوصاً بودم درکنفرانسهائی که راجع به این موضوع داده شد همه متفق بودند که اگر دستگا سازمان ملل متحد در خیلی از موارد که عجز خودش را نشان داده ولی در مورد ایران کاملاً وظیفه خودش را ایفا کرده است ما اگر کتاب اخیر وزیر خارجه آمریکا بیرنس را مطالعه کنیم به این حقایق تاریخی مسلماً پی میبریم یک سازمانی که کمال تأثیر را در حفظ تمامیت و استقلال ما داشته ما باید به تصمیمات آن احترام بگذاریم.

رئیس - آقای دکتر درحدود پیشنهاد خودتان بفرمائید این را باید یک روز خاصی قبل از دستور بفرمائید.

دکتر عبده - اجازه بفرمائید عرض کنم در هر حال درموقعی که به ما نسبت میدهند آن هم نسبتهای ناروا که ایران را پایگاه نظامی کرده اید بنده خیال میکنم که خیلی جا دارد ما برای نشان دادند نیات صلح جوئی و علاقه مندی خودمان به صلح و امنیت بین المللی این پیشنهاد را تصویب کنیم و به این ترتیب ثابت کنم که ایران با هر طرحی ، با هر تصمیمی و با هر قطعنامه ای که صلح وامنیت بین المللی را تأمین کند کمال موافقت را دارد.

حاذقی - اجازه میفرمائید؟

رئیس - بفرمائید.

حاذقی - عرض کنم آقایان محترم همه تصدیق میفرمایند ملت ایران به تمام معنی صلح جوست و تعلیماتی که در تمام ادوار دبستان و دبیرستان و دانشکده میشود مبتنی بر صلحجوئی است و همچنین مفاد منشور ملل متحد که آزادی نطق و بیان وتبلیغ ومذهب و همه چیز باشد در ایران حکومت میکند بنابراین این پیشنهاد نماینده محترم اینجا اصولاً مورد ندارد زیرا در تعلیمات ابتدائی صحبت از مرامنامه مجمع ملل متحد کردن یک امر غیر صحیحی به نظر میرسد (صحیح است) کاش نماینده محترم پیشنهادشان برای مدارس آمریکا وانگستان و شوروی بود و در آنجا پیشنهاد میفرمودند بنابراین این پیشنهاد قابل قبول نیست (احسنت)

مهندس رضوی - بنده مخالفم و عضو کمیسیون بودجه هم هستم.

بعضی از نمایندگان - رأی بگیرید.

وزیر فرهنگ - بنده توضیحاتی دارم.

رئیس - آقای وزیر فرهنگ.

وزیر فرهنگ - عرض کنم که اینجا آقای دکتر عبده یک اشتباه سهوی کردند و آن این است که این لایحه مربوط به دبستانها و مدرسه ابتدائی است که در آن الفباء میخوانند. سازمان ملل متحد برای دبیرستانها اگر بود بنده موافق بودم و دبیرستان و دانشکده تدریس شود.

دکتر عبده - به شرطی که در برنامه مدارس متوسطه همان طوری که آقای وزیر فرهنگ فرمودند تدریس شود بنده هم موافقم و مسترد میدارم.

مهندس رضوی - کتاب ندارد، بودجه ندارد معلم ندارد.

رئیس - ایشان مسترد داشتند پیشنهاد دیگر قرائت میشود (بشرح زیر قرائت شد) پیشنهاد میکنم تبصره ذیل به ماده واحده اضافه شود

تبصره - وزارت فرهنگ مکلف است از محل همین اعتبار اضافی دارالتربیه شبانه روزی یک صد نفری در خرم آباد و 50 نفری در ایلام تأسیس کند. کشاورز صدر

رئیس - آقای کشاورز صدر

معتمد دماوندی - این پیشنهاد خرج است.

کشاورز صدر - اجازه بفرمائید اولاًاین پیشنهاد خرج نیست پیشنهادا عتبار است و بعد خواستم حضور آقایان عرض کنم که بنده با جناب آقای وزیر فرهنگ و آقای حاذقی موافقم با اینکه وعده دادند که دولت تا آنجائی که دستش برسد کمک میکند ولی وقتی وارد جزئیات کار میشویم میبینیم که این کمکها غالباً باطراف تهران میشود مثلاً لرستان برای آقایان الان عرض میکنم پنجاه فرسخ درسی فرسخ وسعتش است و چهارصد و پنجاه هزار نفر جمعیت دارد و صحیح است که بیشتر از سایر نقاط احتیاج به تعلیم و تربیت پیدا کنند با ان حس وطن پرستی که آنها دارند وبا عدم آلایشی که خون آنها دارد مسلماً وجودشان برای مملکت مفید واقع میشود در سال گذشته من سؤال میکنم از آقای وزیر فرهنگ بفرمایند که در لرستان چند معلم و چند مدرسه اضافه کرده اند و حال آنه پشت شهر تهران در کرج که یک بخش اینجاست 49 مدرسه دایر شده است من موافقم که باید در کرج 50 مدرسه دیگر باشد ولی نسبت به جمعیت را بسنجید این است که بنده این مقدمه را عرض کردم که جلب توجه آقایان را بکنم دولت به نقاط درو دست مملکت از قبیل لردستان و کرمانشاه و کردستان مخصوصاً مناطق عشایری کمتر توجه کرده است اگر جناب آقای وزیر فرهنگ توجه بفرمایند خیلی مؤثر است و آقای دکتر عبده هم بعد راجع به این موضوع بحث میفرمایند این است که بنده این پیشنهاد را کردم و این مقدمه را بعرض آقایان رساندم که همین طور که در جلسه قبل بنده عرض کردم ما از این دار التربیه نتیجه خوب گرفتیم و آقایانی که سابقه دارند تصدیق میفرماند آقای قبادیان جناب آقای ملک مدنی آقای غضنفری که اینجا نشسته اند و تأیید میفرمایند وبه بنده اشاره میفرمایند که این موضوع را توضیح بدهم برای آقایان ، آقایان اطلاع دارند کهاگر این موضوع عملی بشود در آنجا بسیاربسیار مؤثر واقع خواهد شد و خوشبختانه این پیشنهاد هم از طرف وزارت دارائی تصویب شده است که یک دارالتربیه شبانه روزی صد نفری در خرم آباد وبک 50 نفری در ایلام که مرکز پشت کوه است دایر بشود که برای هر شاگردی هزار تومان پیش بینی کردند برای اینکه این مخارج مختصر صرف لباس و غذا و وضع معیشت آن میشود و 150 هزار تومان در سال بیشتر خرج ندارد این را وزارت دارائی موافقت کرد وزرات فرهنگ هم موافقت کرد نهایت این پول و این اعتبارها را برداشتند و به این مصرفی که الان در اینجا لایحه اش را اوردند رساندند و الان جناب آقای وزیر فرهنگ که میپذیرند عرض بنده را پیشنهاد بنده را قبول بفرمایند این یک اعتبار اضافی نیست و نمیخواهم که از این محل یک شاهی بدهندنهایت پذیرفتن آقای مخبر محترم وآقای وزیر فرهنگ اسباب دلگرمی و امیدواری 470 هزار نفر عشایر وطن پرست لرستان میشود و من استدعا میکنم در این موضوع توجه بفرمایند.

رئیس - آقای وزیر فرهنگ.

وزیر فرهنگ - آقای نماینده محترم به بنده تذکر داده بودند که اعتبار لازم برای یک دارالتربیه در وزارت فرهنگ بوده است و آن را اخیراً خرج دیگری کرده اند و خواهش کردند که در این لایحه بنده آنرا تأمین کنم بنده به ایشان وعده دادم وحالا هم باز وعده ام را تکرار میکنم که اگر دارالتربیه اعتباری داشته و وزارت فرهنگ آن را کسر کرده و به مصرف دیگر رسانده است بنده محل آنرا تأمین خواهم کرد و زائد بر آن را بنده تأمین نمیکنم.

رئیس - با این ترتیب پذیرفتید؟ مربوط به لایحه نیست جزء لایحه نمیشود و خارج از این لایحه است.

کشاورز صدر - بنده هم قبول نمیکنم.

دکتر مصباح زاده - اجازه میفرمائید؟

رئیس - برای هر پیشنهادی اگر همه بخواهند صحبت کنند که نمیشود.

دکتر مصباح زاده - بنده توضیحاتی دارم اجازه میفرمائید؟

رئیس - بفرمائید.

دکتر مصباح زاده - اولاً این اعتبار 65 میلیون ریال تمامش تعهد شده است و تعهدش انجام گرفته (کشاورز صدر - بی خود تعهد شده است) اجازه بفرمائید ثانیاً نظامنامه به موجب ماده 65 میگوید در قانون بودجه هیچ طرحی را که مستلزم از دیاد مقرری یا ممد معاش یا احداث تأسیسات یا شغل یا وظایف دیگری باشد نمیتوان پیشنهاد کرد واین مغایرت با پیشنهاد دارد.

کشاورز صدر - هیچ کدام از آنها نیست.

رئیس - رأی گرفته میشود به پیشنهاد آقای کشاورز صدر آقایانی که موافقند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد، پیشنهاد دیگری قرائت میشود. (بشرح زیر قرائت شد)

• پیشنهاد میکنم این اعتباراضافی به مصرف امور آموزشی شهرستانها برسد کشاورز صدر.

رئیس - این توضیحی ندارد چون مشابه ان رد شد، پیشنهاد آقای دماوندی مشابه این بود.

کشاورز صدر - اجازه بفرمائید بنده عرض کنم این غیر از آن است.

رئیس - خیر پیشنهاد آقای دماوندی قرائت بشود، این رد شده است.

کشاورز صدر - آقای رئیس این رد نشده است وغیر آن پیشنهاد است.

رئیس - بفرمائید توضیح بدهید.

رئیس - بدبختانه درفرهنگ یا وزارت خانه های دیگر ما هر پیشنهادی که میکنیم برای هر موضوعی مثلاً برای ساختن مدرسه، این میرود به مصرف مسافرت به اروپا وخوش گذرانی و تعیش در امریکا و آن نقاط میشود به همین آقای وزیر فرهنگ هم بنده در آن جلسه تذکر دادم و سؤال کردم که آقا این اعتبار تعلیمات اجباری شما را بردند به اروپا و آمریکا خرج کردند وبه مصرف اضافه حقوق های برخلاف قانون رسانده اند ایشان ده جلسه است فرصت نکرده اند بروند در وزارت فرهنگ ببینند که این حرف من راست است یا دروغ ده مرتبه به ایشان گفتم همین بودجه را آوردند اینجا مصرف کردند و من اعلام جر میکنم این تصرف غیر قانونی است نرفتند جواب بدهند بگویند این از این جهت نیست، این است که بنده این را قبول نمیکنم و ازاین جهت بنده این پیشنهاد رامیکنم که قطع دارم و اطمینان دارم این به مصرف تعلیم وتربیت نمیرسد ومیبرند به مصرف اروپا و مخارج دیگر تغییر ماده به ماده دیگر وبه آن مصارف میرسد اطمینان داشته باشید.

رئیس - .پیشنهاد مجدداً قرائت میشود (بشرح فوق قرائت شد) آقایانی که موافقند با پیشنهاد آقای کشاورز صدر قیام کنند (عده کمی برخاستند) قبول نشد پیشنهاد دیگر قرائت میشود (بشرح زیر قرائت شد) پیشنهاد میکنم تبصره ذیل به ماده واحد اضافه شود:

تبصره - وزارت فرهنگ مکلف است از محل 65 میلیون ریال مبلغ یک میلیون ریال مصروف تربیت و تعلیم معلمینی نماید که تحت نظر وزارت جنگ با اصول و طریق جدید تعلمیات عمومی به باسواد کردن سربازان وظیفه در ناحیه های سرباز گیری اقدام نمایند - عباس اسکندری.

رئیس - آقای اسکندری.

اسکندری - بند خیلی تأسف دارم که دولت ما و نمایندگان ما مثل یک مردم جوان پدر مرده خیلی متلف بی بندو باری که یک پول بی حسابی به دست اینها رسیده است واین پدر مرده همین طور خرج میکند (باتمانقلیچ - از کجا آورده و کی خرج میکند؟) اجازه بفرمائید اینطور شده از حلال و حرام، فرض کنید آقای باتمانقلیچ یک چیزی بدستتان آمده است حالا تا بعد از 120 سال همین طور خرج کنید (خنده نمایندگان) بدبختان اینجا مملکت وکشور الفاظ است (صحیح است) ما 42 سال است که در جیبمان یک حبهائی گذاشته ایم و روی آن نمک فرهنگ و معارف زده ایم و بس که اینها را بزبانمان زده ایم بی مزه شده، تمام مردمی که در این مملکت بودند، آنهائی که منتظر الوزاره بودند و یا میخواستند نخست وزیر یا وکیل بشوند و هر کسی که آمد به فکر معارف بود!! ولی بعداز 42 سال ما همانجائی هستیم که اول بودیم ودر همان جای اول ایستاده ایم (صحیح است) علت چیست؟ علت این است که ما قصد عمل نداریم اینجا مملکت الفاظ است ببخشید شاید هم تعمد در کا نیست ولی اگر به الفاظ این مملکت درست میشد بهترین موقع برای اینکه این مملکت درست شود حالا بود ما یک مجلسی داریم که رئیس مجلس شورای ملی حکمت است دولتی داریم که رئیسش حکیمی است دیگر از این بهتر نمیشود، حکمت در حکمت و آنوقت دیگر بهشت میشود.

رئیس - وکیلش هم عباس میرزا است.

اسکندری - بله وکیلش هم عباس میرزا است .

رئیس - درست حرفتان را بزنید اگر گوشه ای داشته باشد، بنده شما را اخراج میکنم.

اسکندری - این صحبتی که بنده میکنم اصلاً گوشه ندارد این نقضی نیست مقصود این است که ما این عملی را که میکنیم…

رئیس - باید شما توضیح بدهید تا توضیح ندهید حق ندارید صحبت کنید. مقصود چیست؟ من با 108 رأی اینجا نشسته ام تا شما توضیح ندهید حق صحبت ندارد، توضیح بدهید من بفهمم.

اسکندری - محل تردید نیست که جنابعالی جناب آقای میرزا رضا خان حکمت اسمتان است وآقای حکیم الملک هم میرزا ابراهیم خان حکیمی است درست شد، میخواهم ببینم اگر یک مملکتی اصولاً با الفاظ درست میشد بهتر از این که نمیشد که ما الحمدالله یک رئیسی داریم که اسمش حکمت است و یک رئیس دولتی داریم که اسمش حکیمی است.

رئیس - بفرمائید بنشینید سرجایتان (چند نفر از نمایندگان - توهینی نکرده اند) بنده از مجلس رأی میگیرم آقایانی که با مؤاخذ و منع حضورایشان.

اسکندری - من توهین نکرده ام.

رئیس - بفرمائید سر جای خودتان والامیگویم شما را ببرند بیرون (بعضی از نمایندگان - ایشان توهین نکرده اند ) تأمل کنید آقایان من حاضرنیستم من اینجا باید نظر مجلس را اداره کنم، اینجا یک تفریح و مزاح و شوخی و مسخره بازی نیست.

اسکندری - گفتم بنده بی احترامی به مقام ریاست نکردم جنابعالی هم بیخود اوقاتتان تلخ شده بنده آنچه را عرض کردم هیچ قصدی نداشتم.

رئیس - نه دیگر بالاتر از این که نمیشود ماده 129 برای آقایان خوانده میشود. (بشرح زیر قرائت شد)

ماده 129 - مؤاخذه با منع حضور در موارد ذیل است:

اولاَ - نماینده ای که پس از مؤاخذه در همان جلسه مجدداً از دایره نظم خارج میشود.

ثانیاً - نماینده ای که مردم را در مجلس علنی به زد و خورد یا جنگ خانگی یا به ضدیت و تقض قوانین اساسی دعوت و ترغیب نماید.

رابعاً - نماینده ای که نسبت به مجلس یا قسمتی از مجلس یا رئیس هتک شرف نماید.

خامساً - نماینده ای که نسبت به یک یا چند نفر از هیئت دولت فحش داده یا تهدید نماید.

سادساً - نماینده ای که نسبت به دولت توهین نماید.

دکتر معظمی - اجازه بفرمائید بنده عرضی دارم.

رئیس - آقای دکتر معظمی بفرمائید.

دکتر معظمی - وکیلی که مطابق نظامنامه مورد مؤاخذه قرار میگیرد یک وکیل دیگر حق دارد که از او دفاع کند.عرض کنم که بنده میخواستم از مقام ریاست تمنی کنم که توجه بفرمائید که آقای عباس میرزا قصد اهانت نداشتندو علاوه براینکه این قصد را نداشتند شفاهاً هم فرمودند که من قصد اهانت ندارم و بنده میخواستم که از مقام ریاست تمنی کنم در این مورد چون خود ایشان فرمودند معذرت خواستند قبول بفرمایند که این موضوع خاتمه یافته باشد ورأی گرفته نشود.

رئیس - چنین چیزی را نگفتند.

دکتر معظمی - مخصوصاً فرمودند و تمنی میکنم این موضوع را ندیده بگیرید.

عباس اسکندری - بنده خیلی از جناب آقای دکتر معظمی خوشنود هستم که مفسر و مبین نظر بنده شدند و من واقعاً هیچ وقت نه تنها به مقام ریاست که مقاسم شامخ ملی است (صحیح است) نسبت به هیچ کس در صحبتم نظر اعتراض آمیز ندارم و اهانت هم نمیخواهم بکنم.

رئیس - بنده عرضی ندارم بیانات خودتان را بفرمائید.

عباس اسکندری - خیلی متشکرم منظور بنده این است که اگر آقایان محترم قصد دارند واقعاً فرهنگ این مملکت به یک مرحله ای برسد باید تصدیق بکنند که راه و روشی را که ما برای فرهنگ خودمان واصول تعلیمات کشور خودمان پیش گرفته ایم این یک اصول کهنه و خراب شده ویا از اول ناصحیح بوده است (صحیح است) حالا حساب میکنیم از روی حساب معلوم میشود که این نظر بنده تا چه اندازه درست است بعد از مدت 42 سال به 15 میلیون یا 17 میلیون جمعیتی که این کشور دارد ما در حدود ده درصد حداکثر مردم با سواد بیشتر نداریم یعنی که هشتاد و پنج درصد یا 90 درصد افراد این مملکت بیسواد هستند اگر ما این اصول را بخواهیم همین طور ادامه بدهیم نتیجه عملمان این خواهد شد که در 4 تا شش قرن دیگر یعنی در چهارصد تا ششصد سال دیگر اگراین مردم باشند ما میتوانیم 15 میلیون با سواد داشته باشیم و این درست نیست این یک اصول شکست خورده ایست که حتماً باید عوض بشود بنده بعد از این مقدمه عرض میکنم اگر امکان داشت برای من میخواستم از آقایان نمایندگان تقاضا بکنم که 800 میلیون بودجه مملکت را 1000 میلیون بکنند واین هزار میلیون را تقسیم بر دو 500 میلیون بنمایند و پانصد میلیون آنرا به فرهنگ و 500 میلیون به بهداشت بدهند چرا؟ از برای اینکه تمام مؤسسات دیگری که در کشور هست برای این است که آدم درست بکند و آدم هم سالم باشد و اگر امکان داشت که امنیت ما بخودی خود تحقق پیدا میکرد و یک سرحداتی داشتیم که هیچ وقت مورد تجاوز واقع نمیشد قشون نمیخواستیم ژاندارمری هم نمیخواستیم سایر مؤسسات دیگر را هم نمیخواستیم ولی آنچه در همه حال باید بخواهیم بهداشت و فرهنگ است این طور نیست مجبوریم که متناسباً تمام این مؤسسات را داشته باشیم پس ما این کار را نمیتوانیم بکنیم یعنی یک بودجه قلیلی درایم برای فرهنگ وبهداشت خودمان و باید منتهای صرفه جوئی را در آن بکنیم به نظر من این عملی که ما داریم میکنیم، این روش مصرفی که تبذیر جوان پدر مرده ایست که نمیداند پول از کجا آورده است لایشعر و بی حساب خرج میکنند این مقدمه است و حالا میرویم سرقضیه امیدوارم که در صحبت باز دو مرتبه یک گرفتاریهائی پیدا نشود و ایجاد سوء تفاهم نگردد (خنده ممتد نمایندگان) یک جمعی دراین کشور هستند که وقت خودشان را صرف امورفرهنگی و معارفی کرده اند و در حدود 60،70 هزار تومان هم اینها قرض کرده اند خانه شان را گرو گذارده اند در بانک سپه و اصول و روشی را تعقیب میکنندبرای تعلیم و تربیت و با سواد کردن مردم و به نظر من تنها وسیله با سواد کردن این کشور است و تنها راهی است که مردمی در این کشور به وجود بیایند اینها این اصل را این روش را اختراع نکرده اند، این کتابی که اینجا پیش من است و ملاحظه میفرمائید یکی از آن چیزهائی است که این آقایان طبع کرده اند با پول خودشان وتهیه کرده اند این کتاب از روی اصولی است که مرحوم سکاکی قبل از اینکه به آن مصیبت معروفش گرفتار بشود تهیه کرده و این کتاب در کتابخانه مجلس اصلش موجود است و با این اصول تعلیم و تربیت که در هر روزی پنج دقیقه، 12 درس را بدهند و 12 پنج دقیقه هم تکرار بکنند برای دو ساعت طفل چهار ساله ای خواندن را یاد میگیرد ودو ساعت هم که اضافه بکنند نوشتن را یاد میگیرد برای اینکه ما این حرفی را که میزنیم مبالغه و اغراق تصور نشود من آقایان نمایندگان را دعوت میکنم و این رفقای خودمان را که این زحمت را برای مملکت کشیده اند دعوتشان میکنم در جلسه خصوصی تاحقیقت را به چشمشان ببینند با این طریق بچه چهار ساله ای را هم بدون اینکه بخواهیم به مغزش فشاری وارد بیاید این اصول را یاد میدهند و این بچه کتابی را که بنده با تمام ادعائی که برای خودم میکنم و همه آقایان که الحمدالله اهل فضل هستند وبالاخره بعد از سی، چهل سال وقتی که یک شعر از کتاب سعدی یا حافظ را میخوانند مدتی گرد، گرد ، گرد میخوانند بدون غلط میخواند و مطابق این اصول همه خواهند توانست سواد داشته باشند اولین دفعه ای که این شاگردها را آورده اند پیش ما امتحان کنند من خودم از انهای بودم که قبول نمیکردم آوردند و امتحان هم دادند من میگفتم ممکن نیست ولی بچه چهار ساله شعرحافظ را خوب برای ما خواند و شعر سعدی را هم خواند من اینها را می آورم برای شما و شما به این شش میلیون ونیم تومان یک میلیون آدم را میتوانید در ظرف دو ساعت با 12 درس و 12بار هم تکرارش یعنی چهار ساعت خواندن و نوشتن یاد بدهند (یک نفر از نمایندگان - خطش چیست؟) سکاکی که خط دیگری بلد نبوده که بنویسد این یک اصول علمی است که این را به صورت علمی درآورده اند کسانی که این کار را میکنند استادان دانشگاه هستند از خارج که نیستند دکتر مقدم است و بهروز است و شخص خارجی نیست با پول خودشان این کار را کرده اند بنده به آقایان میگویم شوخی تصور نکنید مال مملکت را هم هدر نباید داد اگر این اشخاص در آمریکا بودند حالا میلیونر با دلار بودند ولی در کشور ما منزلشان را گرو میگذارد و بالاخره در دو کلمه روشن یک جمعی در این کشور هستند که اینها مزاجشان اجازه راه رفتن نمیدهد اینها عادت به پیاده روی ندارند اینها همیشه عقب یک مرکوب راهواری میگردند و یک اکثریت عظیمی یعنی تمام ملت ایران بایستی آنها را سواری بدهند اینها میل ندارند که این مردم واقعاً با سواد بشوند یعنی خواندن و نوشتن را یاد بگیرند بچه چهار ساله و پنج ساله شما بتواند خواند و نوشتن را یاد بگیرد راه این است یک مرد شصت ساله ای را دیدم توی اینها و این مردم مثل دیوانه پس از بیست روز که گذشت چون یک آدم مست از خوشحالی آمد در آن جلسه ای که درس میخواندند و کتاب حافظ را میخواند واقعاً از خوشحالی دیوانه شده بود یک شخصی که شصت سال کور بود و سواد نداشت، آقایان ما بیائیم یک دفعه برای این مملکت به جای این ولخرجی هائی که میشود وشاید کسی هم تقصیر ندارد چون سر کلاف گم است و از این طرف و آن طرف میروندشاید حسن نیت هم هست این کار خوب را بکنیم بنده این پیشنهاد را کردم و توضیحاً میگویم شصت و پنج میلیون ریال شما میدهید برای معلمین که وزارت فرهنگ معلمینی حاضر بکنند و یک کلاسهائی درست بشود و یک عده ای آنجا تربیت بکنند و به تعلیمات عمومی کمک بشود آقایان شما اطلاع صحیح و احصائیه از کشور ممکن است نداشته باشید این کشور سی هزار در حداکثر آبادی دارد و این آبادی ها را نمیشود گفت آبادی و در حدود 17 هزار ویرانه موسوم به ابادی دارد اگر شما آقایان کلیه آبادی ها را سی هزار حساب بکنید و برای هر آبادی حداقل یک معلم بخواهید بفرستید شما بایستی در سال 36 میلیون تومان برای یک معلمی که بخواهید صد تومان بدهید بایستی خرج کنید و با این فقر بودجه ممکن نیست شما از عهده برآئید در صورتی که بنده تعهد میکنم کمک بکنیم به این اصول در ظرف ده سال مردم این مملکت سوادخواندن و نوشتن پیدا میکنند حالا اگر بهمصلحت و صرفه یک مردمی نباشد و بخواهند همین رویه را ادامه بدهند خوب اشکالی هم ندارد ادامه بدهید بنده چرا پیشنهاد کردم که از این محل در حدود یک میلیون ریال این آموزگاران را بگذارند در اختیار وزارت جنگ چون وزارت جنگ در تمام مملکت افراد نظام وظیفه میخواهد در تمام قسمتهای مختلف هم پایگاه دارد واز این معلمین مطابق این اصول و روش به ان سربازان نظام وظیفه میتوانند درس بدهند اگر اینها سواد پیدا کردند این رویه را تعمیم بدهند اگر پیدا نکردند بنده حرفی ندارم آقایان نمایندگان من آنهارا میآورم هر کدام خواستید میتوانید ببینید که بچه چهار ساله چگونه برای شما میخواند و مینویسد و دولت های ما فقط منتظر هستند که یک بودجه ای را بگیرند وبروند خرج بکنند و من باز هم تکرار میکنم خیلی افسوس میخورم که جناب آقای رئیس را سوءتفاهمی حاصل شد در صورتی که من هم قصد و غرضی نداشتم و چقدر احترام دارم به مجلس شورای ملی من تکرار میکنم آقایان بسکه عجله میکنند با ینکه مذاکرات کافی است مانع صحبت میشوند این جا را دیگر مجلس شورای ملی نمیشود گفت این مجلس دولتی است هی لایحه میآورندوهنوز صحبت نشده میگویند مذاکرات کافی است این لوایح وقت میخواهد و بعد هم تا دو کلمه میخواهید حرف بزنید گفته میشود بی ادبی اهانت و توهین به مقام رئیس شد آن صندلی را ما احترام میکنیم ولی شما ها فرصت نمیدهید کسی حرف بزند من تقاضا دارم برای رفع سوء تفاهم این پیشنهاد من را قبول کنید موعقی که بنده در شرکت بیمه بودم ماشینی در آنجا بود که الان هم هست چون در آنجا یک دقیقه ممکن است یک میلیون ریال به شما ضرر بزند این ماشین برای شما موقعی که خودتان را بیمه میکنید وقتش را تعیین میکند و با ماشین ساعت را نشان میدهید و منگنه میکنند مثلاًساعت شش و ده دقیقه این شش و ده دقیقه ساعت شروع بیمه شما است فوراً در بیمه نامه ساعت حساب میشود بنده میخواهم عرض کنم آقایان وقتی پیشنهاد میکنندبین آقایان منشی ها دو تا از این ماشینها باشد که پیشنهاد ها را منگنه کنند و به نوبت خوانده شود ودیگر در خواندن پیشنهادات و در عقب و جلو افتادن آن اختلافی پیدا نشده ونظم مجلس رعایت شود.

رئیس - همه پیشنهاد ات را آقایان منشیها نمره گذاری میکنند و به ترتیب خوانده میشود.

فولادوند - تمام نمره گذاری شده است با تاریخ تقدیم تأخری رخ نداده است.

ابوالحسن رضوی - بنده پیشنهاد خروج از دستور داده ام.

دکتر شفق - آقای رئیس اجازه میفرمائید

رئیس - بفرمائید.

دکتر شفق - بنده معمولا گذشته از اینکه از زیاد صحبت کردن خودداری میکنم برای اینکه وقت مجلس نگذرد معمولاً مذاکرات آقای عباس اسکندری را بدقت استماع میکنم چون در اغلب موارد ایشان مسائل را روشن شرح میدهند وبسا هم که صحبتشان در حدود صلاحیت خودشان هم هست که عملی است امروز تصور میکنم که از سبک خودشان یک کمی خارج شدند یعنی هم خودشان و هم مجلس را کشاندند به یک موضوع اساسی یک موضوع طرز تدریس و متد تدریس در مدارس ا بتدائی وبا اینکه ایشان فرمودند که 42 سال است فرهنک در ایران ترقیاتی ننموده است معهذا بنده بایدبه نظر ایشان برسانم که یک عده زیادی از طرزهای مختلف آموزش و پرورش چنانکه میبینم در عالم ودر مترقی ترین ممالک دنیا هست اطلاعاتی دارند وگمان میکنم یک نماینده ای با اینکه میتواند هر نوع اظهار نظری بکند استدعا دارم فشاری وارد نکنند باینکه مداخله کنند به امور تخصصی (صحیح است) مثلاً یک نماینده اظهار نظر کند که حتماً و قطعاً به این اصولی که من میگویم عمل بکنید این امر تخصصی است و بایشان قول میدهم که دانشسراها و هم محافل دیگر فرهنگی متوجه هستند واستعداد اشخاص را هم میدانند همان طور که فرمودند یک کارهای دیگری هم دارند ولی ایندفعه به مورد است این پیشنهاد را پس بگیرند و یک تفاوت بسیار مهمی در اینجا هست که در موردش هروقت آقایان نمایندگان اجازه فرمودند بنده بعرض میرسانم که فرهنگ بدون تردیدبا کمیت تنها یک عده زیاد همانطور که میفرمائید که میلیونها را ما زود زود با سواد کنیم به جائی نمیرسد کیفیت شرط است باید کتاب و معلم را ما تهیه کنیم این یک موضوع اساسی است که در موقع معین بنده بعرض میرسانم عجالتاً مناسب این است که خود ایشان پیشنهاد شان را پس بگیرند و بعداً مطالعه کافی بشود و این یک موضوع منفصل و مجزا است.

رئیس - آقای وزیر فرهنگ.

وزیر فرهنگ - عرض کنم که آقایان گویا توجهی درست به پیشنهاد آقای اسکندری نفرمودند چون بنده دیدم چند نفر فرمودند صحیح است ولی حقیقتاً این پیشنهاد خوبی است همان طور که آقای دکتر شفق فرمودند البته آقایان نمایندگان محترم ممکن است در تعلیم و تربیت خیلی وارد باشند ولی این دخالت در کار تعلیم و تربیت است ولی همانطور که آقای دکتر شفق فرمودند رأی دادند به اینکه فلان سبک تدریس باید در مدارس معمول بشود (یکی از نمایندگان - اسم برده نشده) خیلی صریح اسم برده شده این البته شایسته نخواهد بودممکن است مجلس موظف بکند وزارت فرهنگ را که سبکهای مختلف تدریس خواندن و نوشتن را آزمایش بکند وبهترین سبک را در مدارس معمول بدارد ولی اینکه میگویند که یک سبک بخصوص را حتماً تعقیب بکنید و مطابق آن سبک در سربازخانه ها تدریس بکنید این البته تصدیق میفرمائید که یک قدری لازم است مطالعه بیشتری از طرف متخصصین و مخصوصاً وزارت فرهنگ بعمل آید پیشنهاد ایشانن این است که آقایان اطلاع دارند یک سبک تدریس الفبای فارسی توسط یک جمعی مخصوصاً آقای بهروز که همه اعتراف دارند دانشمندی ایشان را (صحیح است) ایشان یک سبکی را پیشنهاد کردند و عده کثیری را هم وسیله سبکی را پیشنهاد کردند و عده کثیری را هم وسیله سبک آن با سواد کردند ولی چیزی که هست اشخاص دیگری هم هستند که ممکن است طریقه های دیگری را پیشنهاد کرده باشند و اینکه مجلس موظف بکند وزارت فرهنگ راحتماً مطابق یکطریقه معین تدریس بکند بنده عرضی ندارم اگر نمایندگان مجلس خودشان مقتضی میدانند که چنین تصمیمی بگیرند بنده عرضی نخواهم داشت ولی بنده پیشنهاد میکنم که وزارت فرهنگ را موظف بکنید که طریقه های جدید را به مرحله آزمایش بگذارد و بهترین طریق را پس از آزمایش عملی نمایند نه اینکه حتماً یک طریقی رامعمول بکنند باین جهت بنده به آقای اسکندری وعده میدهم اگر ایشان وعده بنده را قبول میفرمایند بایشان وعده میدهم که این طریقه را و هر کدام از طریقه های دیگر را راجع به این موضوع به آزمایش بگذاریم در مدارس ابتدائی و طریقه احسن را ما قبول بکنیم با این وعده اگر قبول میفرمایند پیشنهاد خودشان را پس بگیرند رئیس - رأی گرفته میشود به پیشنهاد آقای عباس اسکندری آقایانی که موافقند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. به واسطه مورد توجه واقع شدن پیشنهاد آقای دماوندی امشب لایحه فرهنگ نمیگذرد و 21 پیشنهاد دیگر هم رسیده و پیشنهادی هم رسیده که امشب این لایحه از دستور خارج شود. (بشرح زیر قرائت شد)

• پیشنهاد میکنم لایحه فرهنگ از دستور امشب خارج شود - ابوالحسن رضوی.

رئیس - آقای رضوی

رضوی - بنده خودم در جلسات قبل چند دفعه حتی پیشنهاد کرده بودم که لایحه فرهنگ جزء دستور باشد و زودتر نسبت به آن تصمیم گرفته شود ولی با وجود بر این با کیفیتی که امشب پیش آمد و پیشنهاد آقای دماوندی را مجلس قبول کرد بر حسب نظامنامه این لایحه باید برود به کمیسیون به این مناسبت ما هر چه امشب وقت صرف بکنیم نه به صرفه آموزگاران و نه آقای وزیر فرهنگ خواهد بود بدین جهت بنده پیشنهاد کردم که این لایحه از دستور امشب خارج شود تا به یکی دو کاری که مجلس دارد برسیم.

دکتر عبده - بنده مخالفم.

رئیس - مطابق نظامنامه چون پیشنهاد مورد توجه واقع شده امروز دیگر در این قسمت رأی نیمتوان گرفت.

حاذقی - اجازه بفرمائید آقای نبوی پیشنهاد فرموده اند که این لایحه باقید دو فوریت ادامه پیدا کند.

رئیس - در اینکه امشب مطرح بشود و ادامه پیدا کند اثری ندارد ماده 63 نظامنامه را خوب است آقایان قدری توجه کنند قرائت میشود. (بشرح زیر قرائت شد)

ماده 63 - اصلاحاتی که در ضمن شور ثانوی پیشنهادمیشود در صورتی که از طرف کمیسیون ارجاع آن خواسته نشود صاحب اصلاح به طور اختصار آن را توضیح و استدلال میکند و فقط اعضای کمیسیون حق جواب دارند پس از آن مجلس درباب قبول توجه یا عدم قبول توجه رأی میدهد در صورت قبول توجه آن اصلاح به کمیسیون فرستاده میشود در باره این قبول اصلاحات نمیتوان همانروزی که پیشنهاد شده است رأی داد.

رئیس - رأی دیگری نمیشود داد.

وزیر فرهنگ - نماینده محترم آقای رضوی نظرشان را این طور فرمودند که این لایحه باید برود به کمیسیون البته همین طور است باید برود به کمیسیون ولی بنده استدعا میکنم بعنوان خروج از دستور نباشد.

دکتر عبده - بنده یک توضیح میخواستم عرض کنم بنده موافقم حالا که آقایان وزراء هستند به سؤالاتی که شده جواب بدهند ولی این ملازمه ندارد با خروج از دستور برای اینکه به موجب آئین نامه آخر هر جلسه آقایان وزراء میآیند و به سؤالاتی که از طرف نمایندگان شده جواب میدهند آن موضوعی که در دستور هست کماکان در دستور باقی میماند و در عین حال جواب سؤالات از طرف آقایان وزراء داده شده و این ربطی به خروج از دستور ندارد.

رئیس - این لایحه به کمیسیون میرود آقای وزیر دارائی اگر لایحه ای دارید بفرمائید بعد جواب سؤالات به وسیله آقایان وزراء داده خواهد شد.

- تقدیم شش فقره لایحه از طرف آقایان وزیر دارائی و وزیر دادگستری

۵ - تقدیم شش فقره لایحه از طرف آقایان وزیر دارائی و وزیر دادگستری

وزیر دارائی - بنده یک لایحه‌ای دارم راجع به حقوق خدمتگذاران جزء یعنی مستخدمین سرپائی و دون اشل وزارتخانه‌ها عرض کنم وقتی که بنده به وزارت دارائی رفتم دیدم در این مدت فترت به همه کس مساعدت شده مخصوصاً به آن قسمتهای بالا و رتبه‌های بالا ولی به کسی که توجه نشده مستخدمین جزء و دون پایه‌است (صحیح است) که حتی ممکن بود که یک تصویبنامه‌ای هم صادر بکنند و به آنها هم یک اضافه‌ای بدهند آن را هم نکردند این است که این لایحه را بنده به مجلس شورای ملی تقدیم می‌کنم راجع به مستخدمین سرپائی و دون اشل.

رئیس - به کمیسیون مربوط ارجاع می‌شود.

وزیر دارائی - یک لایحه دیگری هم داشتم راجع به مستشاران دیوان محاسبات چون مطابق قانون هر سه سال یک مرتبه مستشاران دیوان محاسبات باید تجدید انتخاب شوند و اگر یک فترتی باشد بعد ازاینکه مجلس شورای ملی تشکیل شد بایستی که در ظرف دو ما انجام بشود متأسفانه به تأخیر افتاد و حالا این لایحه راتقدیم می‌کنم که انتخابات جدید دیوان محاسبات زودتر بعمل آید.

رئیس - به کمیسیون دارائی می‌رود.

وزیر دارائی - یک لایحه دیگری هم هست می‌خواستم خاطر آقایان را متوجه بکنم آقایان در ضمن بودجه سه دوازدهم یک مطالبی فرمودند تمام آنها را بنده یادداشت کردم که مورد توجه وزارت خانه بشود تا تمام آن تذکراتی را که آقایان دادند خورده، خورده رفع بکنیم. یکی از آن تذکرات که بعضی از آقایان نمایندگان در ضمن لایحه سه دوازدهم تأکید فرمودند که خیلی هم به جا بود این بود که فرمودند که دیوان محاسبات بر طبق اصل ۱۰۲ قانون اساسی بایستی از طرف مجلس شورای ملی نظارت داشته باشد در جمع و خرج مملکت و مراقبت کند در آن بودجه‌ای که مجلس شورای ملی تصویب کرده. تهیه لایحه تفریغ بودجه و سایر کارهائی که قانون معین کرده باشد متأسفانه چند سال قبل اختیارات او را سلب کردند البته به موجب یک قانون به موجب قانونی که در سال۱۳۱۲ از مجلس شورای ملی گذشته بود و دیوان محاسبات در آن تاریخ تشکیل شده بود همان اختیاراتی که مفید است ازبرای نظارت او دربودجه باو داده شده‌است بعد در سال ۱۳۱۸ بعضی ازمواد قانون دیوان محاسبات و متأسفانه ماده‌ای هم از قانون محاسبات عمومی لغو شده و یک موادی گذراده‌اند که دیوان محاسبات را به کلی وجود ناقص کرده‌اند (صحیح است) ای است که بنده یک لایحه‌ای تقدیم می‌کنم برای اینکه آن اختیاراتی که دیوان محاسبات به موجب قانون سال ۱۳۱۲ داشته مجدداً برگردد و یقین دارم اگر این اختیارات بر گردد کار امور مالی مملکت ما بسیار خوب واصلاح خواهد شد.

دکتر عبده - پیشنهاد یک فوریت نمیفرمائید؟

وزیر دارائی - تمام لوایحی که تقدیم کردم با یک فوریت است در لایحه هست و تقاضای یک فوریت شده‌است عرض کنم یک لایحه دیگری هم بنده داشتم که این از نقطه نظر تسهیل کار محاسبین است در مملکت به جهت اینکه حساب وقتی خوب تنظیم می‌شود و به موقع تنظیم می‌شود که یک تسهیلاتی در کارها داده شود اگر کار محاسب مشکل باشد کار مأمور پرداخت مشکل باشد البته تنظیم حساب هم به تأخیر می‌افتد و این ایجاد یک زحمتی خواهد کرد حالا یکی از آن موارد که بنده در مورد آن لایحه‌ای دارم که تقدیم می‌کنم این است که خاطر آقایان محترم مستحضراست که در ماده ۱۹ قانون استخدام کشوری می‌نویسد که در موقع تبدیل مراتب مادون به مافوق کسور تومان به نفع صندوق دولت ضبط می‌شود و این پیشنهادی که بنده دادم راجع به کسور تومان نیست به جهت اینکه تومانی وجود ندارد راجع به کسور ریال است یعنی چند دینار و آن این است که تمام مستخدمینی که از صندوق دولت پول می‌گیرند بعد ازاینکه کسور تقاعد ازشان کسر می‌شود یک چیزهای دیگری هم مطابق قوانین کسر می‌شود حقوقشان می‌رسد به جائی که چند دینار در آنجا هست و آن چند دینار متأسفانه بدست آن کارمند دولت نمی‌رسد وازطرفی پیدا کردن پول خورد هم مشکل است و عرض کنم که گاهی هم متأسفانه و بدبختانه یک وقتی در یک جائی یک روزی یک مأمور پرداختی باشد که خیلی مرتب و منظم نباشد و آن چند دینار از خزانه دولت خارج می‌شود وبه واسطه این که پول خورد نبوده یا مسامحه کرده‌اند و از بین میرو این است که هم صندوق دولت ضرر کرده وهم به مستخدمین نرسیده بنده یک لایحه‌ای تقدیم می‌کنم استدعا بکنم تصویب بفرمائید که کسور ریال در حقوق اشخاصی که از صندوق دولت اعم از مستخدمین یا غیر مستخدمین می‌گیرند به نفع صندوق دولت ضبط شود یعنی آن چند دینار. یک عرض دیگری هم بنده داشتم یعنی یک لایحه دیگری هم تقدیم می‌کنم و آن اهمیتش به نظر بنده خیلی زیاد است و آن این است که بنده در نتیجه چندین سال خدمتم یعنی از آن ثباتی با ۱۵ تومان حقوق به یک مقامی که نمیدانم لیاقتش را دارم یا ندارم رسیده‌ام (جمعی از نمایندگان - دارید آقا) این را فهمیده‌ام که یکی از معایب بزرگ استخدامی ما و کار اداری ما عدم ثبات آن مقام بالا است.

مداخله سیاست در کار ادارات است به جهت اینکه وزیر یک ماه می‌آید دو ماه می‌آید از نقطه نظر سیاسی یک اقداماتی حق دارد بکند یک وزیر دارائی می‌آید میگوید که مالیات مستقیم خوب است مالیات غیر مستقیم را کم بکنیم به دلیل اینکه به ضعفا کمک و مساعدت بشود مالیات مستقیم را زیاد بکنیم یکی دیگر برعکس اما نباید در کار اداره مداخله کند اگر اداره فاسد باشد باید ادراه را درست کرد و مرتب کرد و به دست مردمان صالحی سپرد که آنها تحت نفوذ هیچ کس واقع نشوند وآنها بتوانند در مقابل اقویا وآنها را مستعد برای حمایت از ضعفا بکند مأمورین را به تدریج دارای استحکام قوت، مقاومت در مقابل اقویا و آنها را مستعد برای حمایت از ضعفا بکنند حالا من باب مثل عرض می‌کنم یک زیدی از بنده که یک مرد سیاسی هستم یک وزیری هستم می‌آید و تقاضا میکن که فلان مرد را از سر فلان کار بردارید نمیگوئیم از روی نظری است می‌گوید این آدم بدی است آدم ناصالحی است بنده هم برش می‌دارم این مرد وآن مردان دیگری که سرکار هستند هیچ وقت اطمینان ندارند که یک آدم صالحی بیاید و صالحی را برکنار کند و این مجبور است همیشه سرافکند و ضعیف و ناتوان منتظر یک پیشآمدهای غیر مترقبه برای خودش باشد بنده چندین سال است این عقیده را داشتم ویک مرتبه هم در کابینه مرحوم مستوفی الممالک در موقعی که سازمان وزارت خانه‌ها را معین می‌کردیم وبنده م شریک بودم این را در یکی از مواد قانون سازمان وزارت خارجه پیشنهاد کردم الان شاید در آرشیو ضبط مجلس باشد بنده در این چند روزی که به وزارت دارائی رفتم خیلی چیزها شنیدم که بعضی‌هایش درست است و بعضی‌ها را هم باید درش تحقیق کرد ولی آنچیزی را که درش تردیدی نیست این است که میگویند تمام مستخدمین دولت که‌ای امان ای الله اینها همه بدند به نظر من اینها بد نیستند بد هست اما معدود ولی عدم ثبات و تزلزل همه را بد می‌کند زیرا کسی که اداره کمکش نباشد و حمایتش نکند این نمی‌تواند آن طوری که باید و شاید قانون را اجرا بکند وزیر نفوذ واقع نشود و کارخوب بکند و کار بد نکند بنده پیشنهادم برای وزارت دارائی این است و چون بعضی از همکاران بنده که این پیشنهاد را در هیئت وزیران خواندند و مورد موافقت واقع شد به بنده فرمودند که برای همه بکنید عرض کردم بنده می‌کنم چون وزارت دارائی به نظر من اگر انشاءالله به یک صورت خوبی درآید تأثیرش در تمام وزارتخانه‌ها بروز خواهد کرد وپیشنهاد بنده این است که همان پیشنهادی که در وزارت خارجه چندین سال پیش شده بود وزارت دارائی دارای یک معاون دائمی یعنی معاون اداری دائمی باشد (صحیح است) و کلیه امور اداری تحت نظر او باشد (یک نفر از نمایندگان - چیز فهم و درستکار) البته عرض می‌کنم که امور اداری تحت نظر او باشد این معاون البته مشاور وزیر هم هست ولی امور اداری تحت نظر او خواهد بود و این معاون دائمی یک هیئت مشاوره‌ای خواهد داشت مرکب از پنج نفر بهترین و صالحترین و پاکترین و با تجربه ترین مأمورین وزارت دارائی این معاون دائمی با آن هیئت تمام امور پرسنلی و ا مور اداری را البته بر طبق قوانین و البته با تحت نظر ریاست وزیر انجام خواهد دا و این کمیسیون هم دو نفر عضو علی البدل خواهد دشت که اگردو نفر از آن پنج نفر غایب شوند یا تأخیری بکنند آن اعضا علی البدل بتوانند جای آنها را بگیرند و حالا اصل ماده را می‌خوانم که آقایان هم مستحضر باشند و تقاضا کردم که از تاریخ تصویب این قانون کلیه امور اداری وزارت دارائی به عهده یک معاون دائمی خواهد بود که تحت نظر وزیر دارائی و مشورت هیئتی مرکب از پنج نفر از صاحب منصبان عالیرتبه آن وزارت خانه وظایف خود را در حدود قوانین انجام خواهند داد انتخاب اعضاء و هیئت نامبرده وهمچنین دو نفر عضو علی البدل در دفعه اول بنا به پیشنهاد وزیر دارائی فعلی و صدور فرمان ملوکانه صورت می‌گیرد و غیر قابل تغییر هستند مگر در اثر تقاعد یا استعفا یا فوت یا تعقیب جزائی در حدود مقررات در این صورت نیز بقیه اعضاء هیئت فوراً تشکیل جلسه داده جانشین او را به رأی مخف از میان صاحبمنصبان وزارت دارائی انتخاب و برای صدور حکم وزارتی و فرمان ملوکانه پیشنهاد خواهند نمود.

تبصره - آئین نامه اجرای این قانون را وزیر دارائی پیشنهاد و هیئت وزراء تصویب خواهند نمود.

باتمانقلیچ - اگر معلوم شد تمام اینها به ضرر مملکت اقدامی کرده‌اند کی تعقیب خواهد کرد.

دکتر عبده - آقا اگر تقاضای فوریت شده باید رأی گرفت.

وزیر دارائی - برای جواب سؤالات هم بنده حاضرم.

رئیس - در دستور جلسه آینده راجع به این لایحه که فوریت دارد رأی می‌گیریم آقای سروری وزیر دادگستری لایحه‌ای دارید بفرمائید.

وزیر دادگستری - به طوری که آقایان نمایندگان محترم استحضار دارند مدتی است صدمات و و تلفات حاصل از ماشینهای موتوری بخصوص تصادمات وسائل نقلیه در تمام کشور مخصوصاً در شهرهای مهمه خیلی زیاد شده و روزافزونی این سوانح جلب نظر عموم را نموده‌است چنانچه آمار صحیحی تنظیم گردد تعداد تلفات وارده ازاین راه بر یک کشور پانزده میلیونی طاقت فرسا به نظر می‌رسد عوامل زیادی موجب این تصادفات دلخراش شده که مهمترین آن نقص قوانین کیفری راجع به قتل و جرح غیرعمدی است مقررات قوانین جزا در این قسمت متناسب با زیادی وسایل حمل ونقل نبوده و نمی‌تواند از تصادمات جلوگیری نماید لذا برای رفع این نقص لایحه تهیه نموده‌ام که اینک آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نمایم در این لایحه چند موضوع مطمع نظر است موضوع اول تشدید مجازات متصدیان وسائل موتوری و رانندگان بی احتیاط و متخلف از نظامات دولتی است شدت مجازات این قبیل جرائم و محرومیت مدتی از تصدی رانندگی موجب خواهد شد که رانندگان نظامات دولتی را بهتر مورد توجه قرارداده وحتی المقدور در راندن وسائل نقلیه حزم واحتیاط را از دست ندهند زیرا قسمت اعظم از تصادفات ناشی از رعایت نکردند نظامات دولتی است (صحیح است) که برای جلوگیری از تصادمات وضع شده‌است از جمله نظامات مراعات سرعت سیر معتدل و متناسب با شهرهای پر جمعیت است که غالباً رانندگان از لحاظ رقابت و جلب مشتری به آن بی اعتنا می‌باشند.

دوم قانون مجازات عمومی قانون مجازات جرح وصدمه بدنی را نسبت به تمام موارد یکسان معین کرده در صورتی که حق و انصاف و مصالح اجتماعی اقتضا دارد که موارد متخلفه را از هم تفکیک و به نسبت درجه اهمیت آنها مجازات مختلفه را از هم تفکیک و به نسبت درجه اهمیت آنها مجازات شدید و یا خفیف معین گردد در لایحه تقدیمی این نکات در مورد قتل و جرح غیر عمدی باید به نفع دادستان قائل شد این اصل در قوانین ما وجود ندارد و با قبول آن باب تازه در قوانین قضائی ما افتتاح می‌شود البته در موقع طرح لایحه این موضوع مورد بحث واقع خواهد شد ولی فعلاً برای تبیین موضوع مثالی عرض می‌کنم فرض می‌کنیم شبانه در جاده دوردست که عبور و مرور زیادی در ان نمی‌شود راننده کامیونی به واسطة مستی و نداشتن چراغ و خرابی موتور و عبور از دست چپ به کامیونی تصادم نماید و در نتیجه چند نفر کشته و مجروح شوند بااینکه شوفر در اثر تخلف چهار فقره نظامات یعنی مستی و چراغ نداشتن و تعمیر نکردند موتور و عبور از دست چپ چند نفر را به زیرگرفته معذلک ممکن است دادگاه باستناد اینکه مسلم نیست قتل و جرح واقع شده در اثر ارتکاب آن تخلفات باشد او را به مجازات اخلاقی که از چند صدریال تجاوز نخواهد کرد محکوم می‌نماید در صورتی که در چنین موردی باید روی قرائن موجود یعنی همان تخلف از نظامات راننده را مسئول دانست (صحیح است) مگر اینکه نامبرده ثابت نماید که آن قتل وجرح معلول آن تخلفات نیست چهارم نکته دیگری که در این لایحه پیش بینی شده موضوع ضرر و زیان مدعی خصوصی است در موقعی که جرح و قتلی واقع می‌شود جریان فعلی عبارت ازاین است که غالباً دادگاه پس از جمع شدن ادله مربوط به وقوع جرم حکم جزائی را صادر نموده و رسیدگی به ضرر و زیان مدعی خصوصی را به دادکاه حقوقی محول می‌نماید و چون تشریفات رسیدگی در دادگاه حقوقی خیلی زیاد و مفصل می‌باشد متضرر از جرم یا از مطالبه ضرر و زیان خودداری نموده و یا پس از مراجعه به دادگاه حقوق به واسطه طول رسیدگی خسته شده و بالمال دعوی خود را بلا تعقیب می‌گذارد بعلاوه اشخاص بی بضاعت و فقیر و کارگران به واسطه بی اطلاعی از قوانین متوجه نیستند که در ضمن دعوی جزائی از طرف دادستان در دادگاه کیفری آنان هم می‌توانند دعوی خصوصی خود را در آنجا مطرح نمایند تا از سرعت رسیدگی در دادگاه‌های جزائی برخوردار شود در این لایحه تدابیری اتخاذ شده که رفع این نقایص را می‌نماید بنا به مراتب معروض آقایان نمایندگان محترم توحه می‌فرمایند که در صورت تصویب این لایحه دادستانها و دادگاهها به وسایل قانونی مجهز شده و می‌توانند جان هزاران افراد بی بضاعت و زحمت کش را که بیشتر در معرض مخاطره تصادم هستند از بی احتیاطی و هوسرانی راننده‌ها و اشخاص بی علاقه به زحمت کشان حفظ نمایند و نگذارند که عائله رنجبران به واسطه از دست رفتن سرپرست و یا سلب قدرت کار از او وسایل بکف کردند.

- سؤال از آقای وزیر بازرگانی و پیشه و هنر

۶ - سؤال از آقای وزیر بازرگانی و پیشه و هنر

رئیس - آقای ارباب مهدی یک سؤالی راجع به ارز دارند بفرمایند.

مهدی ارباب - بنده قبل از اینکه بخواهم به موضوع سؤال خودم وارد شوم اجازه می‌خواهم که این موضوع را بعرض آقایان وکلاء برسانم و تصور می‌کنم از عموم بازرگانان و کسانی که چند سال است در تهران اقامت دارند بنده تماس کاری بیشتر از همه یا ادارات داشتم و شناسائی کامل تری دارم و در تمام این مدت نه شنیده و ندیده‌ام شخص جناب آقای دکتر سجادی نظری در هیچ موردی از موارد درمشاغلی که داشته‌اند ابراز کرده باشند (صحیح است) و بنده شخصاً به پاکدامنی ایشان ایمان دارم (یمین اسفندیاری - آدم استفاده جوئی که نبودند ولی بی نظر که نبودند) آقا اجازه بفرمائید ناچار در این مورد بخصوص مطابق مقررات مسئول سؤالات بنده ایشان شناخته شده‌اند این است که در این موضوع بنده ناچار شدم سؤال کنم و توجه آقایان را استدعا کنم. البته آقایان متوجه هستند که دولت یا کمیسیون ارز وقتی که دولت پوند را به نرخ صدی و سی ریال برای واردات می‌دهد منظور این است که ردم هم درهمان مأخذ استفاده از کارهای وارداتی بکنند (در این موقع جلسه از اکثریت افتاد) (پس از چند لحظه مجدداً اکثریت حاصل شد) نه اینکه دولت پوند را به قرار سیزده تومان بفروشد ولی کسانی که محتاج به این کالا هستند پوند را به قرار ۲۲۰ ریال بخرند و این تفاوت یک استفاده نامشروعی است که به جیب خیلی ازاشخاص رفته‌است حالا عنواناً بازرگان هستند یا نیستند کار ندارم ولی به طور تحقیق یک همچو سوء استفاده‌ای شده‌است و ممکن است در خیلی از موارد هم جرم شناخته شود ولی نفس عمل، تمام جرایم بالاتر است برای اینکه خزانه مملکت یا دولت به منظور ۱۳۰ ریال اسعار داده‌است ولی مردم بیچاره به قرار ۲۲۰ ریال استفاده کرده‌اند و این استفاده را یک اشخاص معینی برده‌اند و در این امر کمیسیون ارزهم بی نظر بوده‌است و شاید در غیاب آقای دکتر سجادی این اعمال واقع شده‌است و موضوع این است فرضاً یک بازرگانی پیشنهاد کند و یک سهمیه‌ای را گرفته و برای بازکردن اعتبار یک محلی از ارز را گرفته‌است به منظور اینکه فرضاً اتومبیل فلان مارک از آمریکا وارد کند. در حالی که نه تاجز این کاره بوده‌است و نه نمایندگی این کار را داشته‌است بعد از چندی آمده‌است با موافقت کمیسیون ارز اسم اعتبار باز کننده را تغییر داده‌است و اسم کالا را هم تغییر داده‌است هر پوندی ۵۰ ریال و ۶۰ ریال منافع کرده‌اند وخیلی موارد هست که در حدود یک میلیون تومان اشخاص اینطور سوء استفاده کرده‌اند (یکی از نمایندگان - کی هستند اینها؟) اطابق بازرگانی تهران عرض می‌کنم از شهریور ۱۳۲۵ الی شهریور ۱۳۲۶.

مسعودی - اسامی اینها رابگوئید.

مهدی ارباب - حالا توضیحات کافی می‌دهم عرض میکن این اسامی خیلی زیاد است یک موقعی که اطاق بازرگانی تهران برای رسیدگی به این امر که حقیقتاً هم صلاحت دار از کمیسیون ارز صورت اسامی کسانی که این اعتبارات را باز کرد اندخواسته‌است تا این موضوع را تعقیب بکند کمیسیون ارز متأسفانه تا امروز حاضر نشده‌است جواب بدهد و منجر شدبه اینکه بنده استدعا بکنم که آقای وزیر بیایند جواب بدهند و این صورت‌ها را مرحمت کنند واین صورتها به قدری مفصل است… (در این موقع جلسه از اکثریت افتاد) بعضی از نمایندگان - ده دقیقه تنفس بدهید. (اکثریت حاصل شد) مهدی ارباب - … متأسفانه این صورتها چون خیلی مفصل است گنجایش ندارد که وقت مجلس شورای ملی را گرفته ودر اینجا مطرح شود بنده استدعا می‌کنم پس از جوابی که جناب آقای وزیر اقتصاد ملی خواهند داد عی صورت‌ها را انتقال بدهند به کمیسیون بازرگانی و پیشه و هنر که درآنجا رسیدگی وموارداضافی دراینجا روشن می‌شود و خود ما روشن خواهیم کرد هر کدام از آقایان که میل دارند در آن کمیسیون شرکت کنند و مطالعه شود و ملاحظه شود و نتیجه اش را که به مجلس شورای ملی تقدیم بکنند و حتی آگهی بشود که اشخاصی که این قبیل سوء استفاده را کرده‌اند اعم از اینکه برای یک مدتی از استفاده از ارز دولتی محروم بمانند و همان طور که حقوق مردم را تضییع کرده‌اند یک حقی هم ازآنها تضییع شده باشد این است که بنده تقاضا می‌کنم که پس از خاتمه جواب سؤال مقرر بفرمائید که تمام این صورت به کمیسیون بازرگانی و پیشه و هنر فرستاده شود که مورد مطالعه قرار بگیرد قبل از ۲۲ تیر ماه ۱۳۲۶ به بخشید نکته‌ای را که می‌خواهم عرض کنم یکی دیگر اینکه اساساً اثر وجودی کمیسیون ارز در ایران مطلوب و مستحسن نبوده‌است در صورتی که در تمام دنیا کنترل ارز حکم فرما است ولی ما یک شکل دیگری اداره وکنترل می‌کنیم و دیگران طرز دیگری کنترل کرده‌اند ما به ضرر مملکت کنترل کرده آنها به نفع مملکتشان کنترل کرده‌اند مخصوصاً در مدتی که دولت در مقابل این اسکناسهائی که به متفقین داد و تضییقاتی که به مملکت وارد آورد مقدار خیلی زیادی ارز خارجی داد.

گذشته از اینکه وزارت دارائی وقت مقدار زیادی از این اسعار رانفله کرد و به مصارف غیر لازم و غیر ضروری رسانید (مکی - بدست تجار بیگان افتاد) بلی قربان در برابر خود کالائی که دارد بعد از سی سال که به قسط بخرند یا به وجه نقد چک دادند به آنها و نظر باینکه اسعار زیاد داشت دولت در کشور هم خریدار اسعار کسی نبود (محمد علی مسعودی - دولت سابق را میفرمائید؟) نه قربان دولت اسبق در آن موقع چون ما ارز زیادی داشتیم لازم بود کنترل ارز را دولت برقرار می‌داشت و ازاین موجودی هر چه زاد بود فقط به کار تجارتی نمی‌رسید که با پوند ۲۲۰ ریال مردم مجبور بشوند جنس وارد بکنند آن موقع دولت اسعار را تثبیت کرد و مردم را هم وادار کرد هرکس هر چه می‌خواهد از کشور خارج کندهر کی هر چه می‌خواستم پوند و دلار می‌خرید واز کشور خارج میکردهیچ کنترل و حسابی هم نبود وقتی که این اسعار به ته کشید و موجودی دولت کم شدآنوقت دولت آمد و کنترل ارز را برقرار کرد و وضعیت اولیه را مجدداً احیا کرد اما درموقعی که تمام موجودی را از دست داده بود و خود باعث شده بود که از دست رفته بود مخصوصاً به خاطردارم.

- ختم جلسه و تعیین موقع و دستور جلسه آتیه

۷ - ختم جلسه بعنوان تنفس (در این موقع جلسه ازاکثریت افتاد)

رئیس - پیشنهاد تنفس هم رسیده اگر آقایان موافق باشند ده دقیقه تنفس داده میشود و بعداً جلسه تشکیل میشود.

درساعت ۷ و چهل دقیقه بعد از ظهر جلسه بعنون تنفس ختم ودیگر تشکیل نگردید (جلسه آتیه به روز یکشنبه ۲۵ بهمن ماه موکول گردید)

تصویبنامه‌ها

شماره ۲۰۲۷۴ ۲۶/۱۱/۲۲

وزارت دارائی

هیئت وزیران در جلسه ۲۰ بهمن ماه ۳۲۶ طبق پیشنهاد شماره ۴۶۳۵۸ - ۸۴۸۷۱ وزارت کشورتصویب نمودند از تاریخ صدور این تصویبنامه عوارض زیرین: ۱ - از گرمابه درجه ۱ ماهانه ۲۵۰ریال ۲ - از گرمابه «۲ «۱۵۰ «۳ - ««۳ «۱۰۰ «۴ - از آرایشگاه درجه ۱ ماهانه ۶۰ «۵ - ««۲ «۴۰ «۶ - از صاحبان گاراژ ماهانه ۲۰۰ «۷ - از مسافرخانه درجه ۱ ماهانه ۳۰۰ «۸ - از مسافر خانه درجه ۲ ماهانه ۲۰۰ «۹ - هر دستگاه تلفن ماهانه ۲۰ «۱۰ - هر دستگاه رادیو ماهانه ۲۰ «۱۱ - هردستگاه اتومبیل سواری ماهانه ۳۰۰ «۱۲ - هردستگاه کنتور ماهانه ۱۰ «۱۳ - هر دستگاه اتوبوس ماهانه ۵۰۰ «۱۴ - هر دستگاه کامیون ماهانه ۵۰۰ «۱۵ - از پروانه‌های پیشه وران که شهرداری صاد رمینمایند سالیانه ۱۲۰ ریال به نفع شهرداری شاهی دریافت گردد. تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است م - ۶۵۹۲ نخست وزیر

شماره ۲۱۵۴۸ ۲۶/۱۱/۱۹

وزارت دارائی

هیئت وزیران در جلسه ۱۷ بهمن ماه ۱۳۲۶ طبق پیشنهاد شماره ۴۶۳۵۶ - ۸۴۶۹۹ وزارت کشورتصویب نمودند از تاریخ صدور این تصویبنامه عوارض مشروحه زیر: ۱ - از مسافرین ماشینهای سواری ورودی وخروجی شهر نفری ۵ ریال ۲ - از مسافرین اتوبوسها وماشینهای دیگر ورودی خروجی به شهر نفری ۲ ریال به نفع شهرداری قصر شیرین دریافت گردد. تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است م - ۶۴۶۶ نخست وزیر

شماره ۲۰۰۹۰ ۳۲۶/۱۱/۱۷

وزارت جنگ

هیئت وزیران در جلسه ۱۴بهمن ماه ۳۲۶ طبق پیشنهاد شماره ۳۲۷۷۶ - ۸۸۳۹۳ –۹۰۰۷ وزارت جنگ برابر مقررات ماده واحده مصوبه سوم دیم ماه ۲۴ صویب نمودند از تاریخ ۳۲۵/۹/۲۶ ماهانه مبلغ ششصد هزار ریال تمام حصوص ثابت استوار دوم شهید حسین باقری بنام را که در راه انجام وظیفه شهید گردیده بالسویه درباره ورثه قانونی نامبرده برقرار گردد. تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است م - ۶۴۶۷ از طرف نخست وزیر

شماره ۲۲۹۳۴ ۲۶/۱۱/۲۰

وزارت دارائی

هیئت وزیران در جلسه ۱۷ بهمن ماه ۱۳۲۶ طبق پیشنهاد شماره وزارت کشورتصویب نمودند از تاریخ صدور این تصویبنامه ماده ۸ تصویبنامه شمراه ۱۱۹۵۲ - ۲۶/۶/۲۸ مربوط به اخذ پنج ریال از هر عدد پوست گران بهای حیوانات و پوست حیوانات حلال گوشت از صادر کنندگان لغو و بجای آن عوارض زیر: ۱ - از هر یک عدد پوست گاو ومیش و شتر ۲۰ ریال ۲ - ازهر یک عدد پوست گاو و گوساله ۱۰ریال ۳ - از هر یک عدد پوست گوسفند و بز ۱ ریال از خریدار به نفع شهرداری بابل دریافت گردد. تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است

شماره ۲۱۷۳۸ ۲۶/۱۱/۲۲

وزارت دارائی

هیئت وزیران در جلسه ۲۰ بهمن ماه ۳۲۶ بنا به پیشنهاد شماره ۴۷۲۴۹ - ۹۳۰۲۲ وزارت کشورتصویب نمودند عوارض مشروحه زیر: ۱ - از مسافری که از طبس به خارج مسافرت می‌کند پنج ریال به نفع شهرداری طبس دریافت گردد. تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است م - ۶۵۹۳ نخست وزیر

شماره ۲۰۱۷۲ ۲۶/۱۱/۲۰

وزارت دارائی

هیئت وزیران در جلسه ۱۷ بهمن ماه ۳۲۶ طبق پیشنهاد شماره ۴۴۷۰۰۹ - ۸۸۲۲۲ وزارت کشورتصویب نمودند که مواد ۵و۶و۷ (مربوط به عوارض خانه‌های مسکونی اماکن عمومی – تلفن و رادیو) ملغی و بجای آن عوارض زیر: ۱ - از هر جعبه سیب و گلابی و شاه میوه که وزن آن از ۱۵ تا ۴۰ کیلو باشد ۵ ریال ۲ - از هر عدل مغر بادام وهسته تلخ و شیرین به وزن ۷۵ کیلو ۱۰ ریال ۳ - از هر صندوق مغر گردو و یا عدل مغز گردو از ۵۰ الی ۶۰ کیلو ۵ ریال ۴ - از هر صندوق خربوزه و هندوانه (۳۰۰ کیلو) ۱۰ ریال ۵ - از هر جعبه انگور و هلوو انار ۵ ریال ۶ - از سیب زمینی و پیاز (۳۰۰ کیلو) ۵ ریال ۷ - از لوبیا وماش (۳۰۰ کیلو) ۵ ریال ۸ - از جو (۳۰۰ کیلو) ۱۰ریال بنفع شهرداری نطنز وصول شود تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است م - ۶۴۵۹ نخست وزیر

شماره ۲۳۱۲۰ ۳۲۶/۱۱/۲۰

وزارت دارائی

هیئت وزیران در جلسه ۱۷ بهمن ماه ۳۲۶ بنا به پیشنهاد شماره ۵۰۳۳۱ - ۹۴۸۷۷ وزارت کشورتصویب نمودند عوارض زیر: صادرات ۱ - از هر یک نفر مسافر که با اتومبیل سواری یا اتوبوس خارج می‌شود هر ریال ۲ - از هر دستگاه کامیون باری ۳۰ ریال واردات ۱ - از هر صندوق بلور و شکستنی آلات وراده به شهر برای مصرف شهر ۱۵ ریال ۲ - از هر عدل پاصندوق خرازی و بزازی وارده به شهر برای مصرف شهر ۱۵ ریال ۳ - از هر عدل یا صندوق آهن آلات ومس وارده به شهر برای مصرف شهر ۱۵ ریال ۴ - از هر صندوق یا عدل جنس عطاری وارده به شهر برای مصرف شهر ۱۵ ریال ۵ - از هر عدل تیماج که برای مصرف شهر است ۱۵ ریال ۶ - از هر عدل چرم که برای مصرف شهر بجنورد است ۱۵ ریال از تاریخ صدور تصویبنامه به نفع شهرداری بجنورد دریافت شود. تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است م - ۶۴۷۵ نخست وزیر

شماره ۲۰۷۹۰ ۲۶/۱۱/۱۹

وزارت دارائی

هیئت وزیران در جلسه ۱۷ بهمن ماه ۱۳۲۶ بر طبق پیشنهاد شماره ۴۶۵۷۱ - ۸۴۷۰۴ وزارت کشورو موافقت شماره ۲۸۳۸۱ - ۱ - ۲۶/۹/۲۹ وزارت دارائی تصویب نمودند از تاریخ صدور این تصویبنامه عوارض زیر: ۱ - سینما و نمایش از فروش بلیط (صدی پانزده) ۲ - کارخانجات موتوری از هر قوه اسب ماهانه چهار ریال ۳ - اماکن عمومی - گرمابه‌های درجه یک ۱۰۰ ریال ودرجه ۲ شصت ریال ماهانه آرایشگاه صدی ده از اجاره ماهانه محل کسب – گاراژها صدی پانزده از اجاره ماهانه - مسافرخانه و مهمان خانه و رستوران صدی هشت از اجاره ماهانه (عوارض مذکور از مستاجرین دریافت شود) ۴ - هردستگاه تلفن و رادیو ماهانه بیست ریال ۵ - وسائط نقلیه موتوری از ماشین اعم ازشخصی و یا کرایه صد ریال ماهانه اتوبوس و ماشین باری هر دستگاه در ماه ۲۰۰ ریال (مشروط به اینکه صاحب آن مقیم گرگان یا حومه گرگان باشد) ۶ - از پسروانه هائی که شهرداری صادر می‌نماید یک صد ریال برای یک دفعه درهر سال باستثنای اماکن عمومی که عوارض جداگانه در ماده ۴ منظور شده‌است. به نفع شهرداری گرگان دریافت شود تبصره - ازتاریخ صدور این تصویبنامه عوارضی که به موجب تصویبنامه‌های جداگانه سابقاً برقرار شده و در این تصویبنامه مذکور است ملغی خواهدبود. تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است م - ۶۴۶۰ نخست وزیر

شماره ۲۲۱۶۰ ۲۶/۱۱/۲۲

وزارت دارائی

هیئت وزیران در جلسه ۲۰ بهمن ماه ۳۲۶ طبق پیشنهاد شماره ۴۹۸۹۹ - ۹۱۰۰۳ وزارت کشورتصویب نمودند که عوارض برق در تمام شهردارهای وابسته به آذربایجان به وسیله خود شهرداری‌ها وصول شود تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است م - ۶۵۹۰ نخست وزیر

شماره ۲۱۶۲ ۲۶/۱۱/۱۹

وزارت دارائی

هیئت وزیران

در جلسه ۱۷ بهمن ماه ۳۲۶ بنا به پیشنهاد شماره ۵۰۸۲۷ - ۲۵۲۳۲ وزارت کشورتصویب نمودند از تاریخ صدور این تصویبنامه عوارض زیر: ۱ - از هر گاو که در شهر زاهدان کشتار می‌شود ۵ ریال ۲ - از هر گوسفند که در شهر زاهدان کشتار می‌شود ۵ریال ۳ - از هر بز که در شهر زاهدان کشتار می‌شود ۳ریال ۴ - از هر کارگاه قند سازی یا شیرینی پزی سالیانه از ۲۰۰ ریالی الی ۵۰۰ ریال طبق تشخیص انجمن ۵ - از هر نفر مسافر که به وسیله هواپیما مسافرت نماید ۵۰ ریال در هر دفعه. ۶ - از هر مسافری که به وسیله اتومبیل سواری مسافرت نماید ده ریال ۷ - از هر مسافری که به وسیله اتوبوس و کامیون مسافرت نماید ۵ ریال ۸ - از هر دستگاه کامیون که در شهر زاهدان کار می‌نماید ماهانه یک صد ر یال. ۹ - از هر نوع معامله که در دفاتر رسمی زاهدان ثبت می‌شود اعم از خرید فروش و غیره ازمبلغ کل معامله صدی نیم (نسبت به موارد اجاره به مأخذ رقم مال الاجاره خواهد بود) از تاریخ صدور به نفع شهرداری زاهدان دریافت گردد. تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است م - ۶۴۶۱ نخست وزیر

شماره ۲۰۷۹۶ ۲۶/۱۱/۱۹

وزارت دارائی

هیئت وزیران در جلسه۱۷ بهمن ماه ۱۳۲۶ بر طبق تبصره ۲ از ماده ۲ قانون تقسیمات کشور بر حسب پیشنهاد شماره ۸۳۷۳ - ۸۱۳۶۴ وزارت کشورو موافقتنامه شماره ۵۰۹۳۵ - ۱ وزارت دارائی تصویب می‌نمایند که در تخت جلگه بخضی تأسیس شده و تابع شهرستان نیشابور باشد اعتبار آن از محل اعتبار بخش حصارچه گرگان که در بودجه منظور و تاکنون تأسیس نشده تأمین و در بودجه سال ۱۳۲۷ اعتبار لازم منظور گردد. تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است ن - ۶۴۷۲ نخست وزیر

شماره ۲۰۱۷۰ ۲۶/۱۱/۱۹

وزارت کشور

هیئت وزیران در جلسه ۱۷ بهمن ماه ۱۳۲۶ طبق ماده ۷ آئین نامه قانون بلدیه شش تن آقایان کارمندان دوره هشتم انجمن شهرداری شاهرود را به ترتیب زیر: عزیز الله خسروی - حاج محمود علیزاده - حسین شوقی - محمد اسماعیل اخیانی - سید اسدالله عاطفی - محمد حسن تهرانی تعیین و تصویب نمودند تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است م - ۶۴۶۹ نخست وزیر

شماره ۲۰۴۰۰ ۱۳۲۶/۱۱/۱۹

وزارت دارئی

هیئت وزیران در جلسه ماه ۱۳۲۶ طبق پیشنهاد شماره ۸۹۹۷ - ۸۷۱۹۶ وزارت کشور وبا استفاده از تبصره دو ماده دو قانون تقسیمات کشور تصویب نمودنددهستان ماربین اصفهان تبدیل به بخش گردیده مرکز آن قصبه سده و بخش مزبور به نام بخش ماربین نامیده وتابع شهرستن اصفهن باشد تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است م - ۶۴۷۱ نخست وزیر

شماره ۲۸۹۵۵ - ۴۴۴۴۳ ۲۶/۱۱/۱۲

بخشنامه

به کلیه دادسراهای شهرستان مرکز و ولایات لازم است ظرف پنج روز اول هر ماه صورت زنداینانی که در ماه قبل زندانی شده‌اند با ذکر نوع اتهام و قرار صادر و شماره پرونده و همچنین موجب آزادی متهمینی که قبلا قرار بازداشت وصول این بخشنامه را کتباً اطلاع دهید. م - ۶۴۷۷ وزیر دادگستری

شماره ۱۴۰۶۷ - ۳۱۹۴۴ ۲۶/۱۱/۵

آقای ابراهیم توکلی لطف آبادی سردفتر ازدواج و طلاق لطف آباد درجز قوچان بموجب این ابلاغ محل رسمیت دفاتر شما به قصبه محمد آباد درجز تبدیل می‌شود وزیر دادگستری شماره ۱۶۲۹۱ - ۳۴۳۳۶ ۲۶/۱۱/۲۲ آقای عباس حکیم معانی به موجب این حکم به سمت سردفترداری اسناد رسمی درجه سوم شهرری منصوب می‌شوید طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید. وزیر دادگستری

شماره ۱۶۲۹۳ - ۳۴۳۴۰ ۲۶/۱۱/۲۲

آقای عباس حکیم معانی بموجب این ابلاغ دفتر شما در شهرری برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد. وزیر دادگستری شماره ۱۵۵۰۹ - ۳۴۳۳۰ ۲۶/۱۱/۲۲ آقای عبدالرحیم صدر متکلم بموجب این حکم به سمت سردفترداری اسناد رسمی درجه سوم قصبه اردکان منصوب می‌شوید طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید. وزیر دادگستری

شماره ۱۵۰۶۷ - ۳۴۳۶۰ ۲۶/۱۱/۲۲

آقای ابوالحسن تاج فر سردفتر اسناد رسمی بجنورد بموجب این ابلاغ دفتر شما را در شهر بجنورد برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد. وزیر دادگستری

شماره ۱۶۲۸۴ - ۳۴۳۳۴ ۲۶/۱۱/۲۲

آقای عبدالرحیم صدر متکلم سردفتر اسناد رسمی قصبه اردکان فارس بموجب این ابلاغ دفتر شما را در اردکان برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد. وزیر دادگستری

شماره ۱۵۰۰۰۰ - ۳۴۳۶۴ ۲۶/۱۱/۲۲

آقای تقی رئیسی بموجب این حکم به سمت سردفترداری اسناد رسمی درجه سوم نورآباد دلفان خرم آباد منصوب می‌شوید طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید. وزیر دادگستری

شماره ۱۶۲۷۴ - ۳۴۱۸۸ ۲۶/۱۱/۲۱

آقای ابراهیم فیض سردفتر اسناد رسمی شماره ۴۶ سده اصفهان بموجب این ابلاغ استعفای شماازتصدی دفتر اسناد رسمی پذیرفته می‌شود وزیر دادگستری

شماره ۱۶۲۷۱ - ۳۴۴۰۲ ۲۶/۱۱/۲۲

آقای حیدر شریفیان خورانی دفتر یار درجه اول دفتر اسناد رسمی شماره ۴۶ اصفهان بموجب این حکم به سمت سردفترداری اسناد رسمی درجه سوم سده اصفهان منصوب می‌شوید طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید. وزیر دادگستری

شماره ۱۵۲۹۵ - ۳۴۳۶۲ ۲۶/۱۱/۲۲

آقای روح الله طالبی سردفتر اسناد رسمی ازدواج و طلاق سردرود تبریز بموجب این ابلاغ محل رسمیت دفاتر شما به قصبه شبستر تبدیل می‌شود طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید. وزیر دادگستری

شماره ۱۴۸۲۳ - ۳۴۳۴۸ ۲۶/۱۱/۲۲

آقای محمود تقوائی معصومی بموجب این حکم به سمت سردفترداری اسناد رسمی درجه سوم بندر حسن کیاده گیلان منصوب می‌شوید طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید. وزیر دادگستری

شماره ۱۶۲۸۱ - ۳۴۳۵۲ ۲۶/۱۱/۲۲

آقای محمود تقوائی معصومی بموجب این ابلاغ دفاتر شما را در بندر حسن کیاده گیلان برای ثبت ازدواج و طلاق رسمیت می‌دهد. وزیر دادگستری

شماره ۱۵۱۳۶ - ۳۴۳۴۶ ۲۶/۱۱/۲۲

آقای محمد صالح فاروقی بموجب این ابلاغ دفاتر شما را در قریه خانقاه سقز برای ثبت ازدواج و طلاق رسمیت می‌دهد. وزیر دادگستری

شماره۱۴۷۷۲ - ۳۴۳۶۸ ۲۶/۱۱/۲۲

آقای کشیش حاتم شاهنیان سردفتر ازدواج طایفه مسیحیان همدان بموجب این ابلاغ استعفای شما از تصدی دفتر ازدواج پذیرفته می‌شود. وزیر دادگستری

شماره ۱۴۲۳۳ - ۳۴۳۸۴ ۲۶/۱۱/۲۲

آقای محمد حسن معتضدی سردفتر ازدواج و طلاق شمیران نظر به اینکه بر اثر گزارش واصله تحت تعقیف دادگاه انتظامی سردفتران قرار گرفته‌اید وزارت دادگستری طبق ماده ۳۹ قانون دفتر اسناد رسمی تا خاتمه رسیدگی به تخلف شما را در دادگاه نامبرده شما را از تصدی دفاتر ازدواج و طلاق معلق می‌نماید وزیر دادگستری