مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۲ اردیبهشت ۱۳۱۹ نشست ۳۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری دوازدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری دوازدهم |
دوره دوازدهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ۱۲
جلسه: ۳۸
صورت مشروح مجلس روز یکشنبه ۲۲ اردیبهشت ماه ۱۳۱۹
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت مجلس
۲ - معرفی آقای وزیر کشور از طرف آقای نخست وزیر
۳ - شور دوم گزارش کمیسیون کشور راجع به قانون ثبت احوال
۴ - تقدیم لایحه از طرف آقای کفیل وزارت دادگستری راجع به سلب مصونیت از آقای رضا رفیع و تصویب آن
۵ - بقیه شور دوم قانون ثبت احوال و تصویب آن
۶ - موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس یک ساعت و نیم پیش از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید.
صورت مجلس روز یکشنبه ۱۵ اردیبهشت ماه را آقای (طوسی) منشی خواندند.
- تصویب صورت مجلس
(۱- تصویب صورت مجلس)
رئیس_- در صورت مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد.
- معرفی آقای وزیر کشور از طرف آقای نخست وزیر
(۲- معرفی آقای وزیر کشور از طرف آقای نخست وزیر)
نخست وزیر (آقای دکتر متین دفتری)_ جناب آقای علی اصغر حکمت بر حسب فرمان مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاهی بوزارت کشور منصوب شدند و ایشان را بمجلس شورای ملی معرفی می‌کنم (نمایندگان _ مبارک است انشاء الله)
-شور دوم گزارش کمیسیون کشور راجع بقانون ثبت احوال
[۳-شور دوم گزارش کمیسیون کشور راجع بقانون ثبت احوال]
رئیس__ شور دوم کمیسیون راجع بقانون ثبت احوال مطرح است گزارش کمیسیون خوانده می‌شود:
گزارش کمیسیون کشور بمجلس شورای ملی
کمیسیون پارلمانی کشور با مشارکت کمیسیون قوانین دادگستری با حضور آقایان وزیر کشور و رئیس_ کل آمار و کفیل دادگستری لایحه شماره (۱۰۲۳۷۵) دولت راجع بقانون ثبت احوال را برای شور دوم مطرح نموده پس از چند جلسه مشاوره با در نظر گرفتن پیشنهادات آقایان نمایندگان محترم در نتیجه مواد زیر تصویب و اینک گزارش آن برای رأی قطعی مجلس شورای ملی تقدیم می‌شود.
'رئیس'__ چون لایحه طبع و توزیع شده و مفصل است. در حدود پنجاه و پنج ماده از این لحاظ خوانده نمی‌شود فقط ماده قرائت می‌شود (صحیح است). ماده اول خوانده می‌شود:
قانون ثبت احوال
باب اول
در مقررات راجع به ثبت وقایع چهارگانه
ماده ۱-در هر محل وقایع چهارگانه تولد ازدواج طلاق. وفات باید در دفاتر ثبت احوال طبق این قانون ثبت شود.
رئیس__ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۲:
فصل اول
در ثبت تولد و تنظیم شناسنامه
ماده ۲-تولد هر طفل در ظرف ۱۵ روز از تاریخ ولادت در شهرها بحوزه ثبت احوال محل و در دهات در صورت نبودن مأمور ثبت احوال بکدخدایان برای ثبت در دفاتر سجلی اعلام شود.
رئیس__ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۳:
ماده۳- اعلام تولد طفل بعهده پدر یا سرپرست یا ولی و یا مادر بترتیب زیر خواهد بود:
۱-پدر طفل در صورتیکه در محل حاضر باشد.
۲-ولی یا سرپرست طفل یا خانواده که طفل در آن متولد شده است.
۳-مادر طفل در اولین موقعیکه قادر بانجام این وظیفه باشد.
ماما یا پزشکی هم که حین ولادت طفل حاضر بوده است مکلف می‌باشد در ظرف یک هفته ولادت طفل را بحوزه ثبت احوال اطلاع دهد.
در مورد اطفالی که در بنگاهای عمومی (از قبیل بیمارستان. زایشگاه. مسکین خانه) و زایشگاه زندان و باز داشت گاه و غیره متولد می‌شوند دادن اطلاع بعهده رئیس_ بنگاه خواهد بود.
رئیس__ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۴:
ماده ۴-در دفاتر موالید باید نکات زیر قید شود:
۱)- محل _ ساعت _ روز_ ماه _ سال _ ولادت با تمام حروف.
۲)- نام و نام خانوادگی و کار ابوین و محل اقامتشان.
۳)-شماره شناسنامه ابوین طفل با تعیین محل صدور آن.
۴)-نام و نام خانوادگی و کار و محل اقامت و سمت اعلام کننده.
رئیس__ موافقین با ماده چهارم برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده پنجم:
ماده ۵- در مواردی که ابوین طفل یا یکی از آنها غیر معلوم باشد در ستونهای مربوطه عبارت (نامعلوم) نوشته خواهد شد و اگر بعدها نسبت طفل بواسطه اقرار مرد یا زنی بموجب سند رسمی یا بواسطه داد نامه محرز گردد اداره ثبت احوال اقرار مربوطه یا مفاد داد نامه را در حاشیه دفاتر مربوطه قید خواهد کرد.
عین یا رو نوشت داد نامه یا اقرار نامه مربوطه بولادت طفل در پرونده بایگانی خواهد شد.
رئیس__ موافقین با ماده پنجم برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد:
-تقدیم لایحه از طرف کفیل وزارت دادگستری راجع بسلب مصونیت از آقای رضا رفیع و تصویب آن
[۳-تقدیم لایحه از طرف کفیل وزارت دادگستری راجع بسلب مصونیت از آقای رضا رفیع و تصویب آن]
رئیس__ آقای کفیل وزارت دادگستری
کفیل وزارت داد گستری (آقای سروری)_ آقای رضا رفیع نماینده مجلس شورای ملی بموجب مدارکی که بوسیله مأمورین کشف جرائم بدست آمده است متهم بارتکاب اعمالی است که بایستی مورد تعقیب کیفری واقع گردد بنابرین نظر باصل ۱۲ قانون اساسی شرحی راجع بسلب مصونیت از ایشان نوشته شده که تقدیم و تقاضای تصویب آن می‌شود.
رئیس__ لایحه خوانده می‌شود:
ریاست مجلس شورای ملی_ آقای رضا رفیع نماینده مجلس شورای ملی مطابق مدارکی که بوسیله مأمورین کشف بزه جمع آوری شده متهم باعمالی است که قابل تعقیب کیفری می‌باشد نظر باصل دوازدهم قانون اساسی وزارت داد گستری سلب مصونیت او را از مجلس شورای ملی در خواست می‌نماید.
رئیس__ موافقین با سلب مصونیت با سلب مصونیت آقای رضا رفیع برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
- بقیه شور دوم لایحه قانونی ثبت احوال و تصویب آن
[۴- بقیه شور دوم لایحه قانونی ثبت احوال و تصویب آن ]
رئیس__ ماده ششم قانون ثبت احوال قرائت می‌شود:
ماده ۶- مولود با نام نام خانوادگی پدر نامیده شده اسناد
سجلی و شناسنامه با نام مزبور تنظیم و صادر می‌شود و در صورتی که پدر معلوم نباشد با نام خانوادگی مادر نامیده می‌شود.
رئیس__ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷:
ماده ۷- هر کسی طفلی را پیدا کند که نسب او معلوم نباشد باید فوراً مراتب را بشهربانی و در نقاطی که شهربانی نباشد به بخشدار یا کد خدا اطلاع دهد مأمورین نامبرده مکلف هستند اطلاعاتی که راجع به آن طفل تحصیل شده است ضمن صورت مجلسی تدوین و صورت مجلس نامبرده را بدفتر ثبت احوال محل ارسال دارند.
در صورت مجلس نامبرده باید نکات زیر ذکر شود.
۱-محلی که طفل در آنجا یافت شده.
۲- تاریخ پیدا شدن طفل و سایر کیفیات مربوطه به آن
۳-تعیین اینکه طفل پسر است یا دختر و تشخیص سن تقریبی او.
۴-آثار و علائم مخصوصی که ممکن است در بدن طفل موجود بوده و باعث شناخته شدن او گردد.
۵- توصیف مختصر البسه و سایر اشیائیکه ممکن است با طفل یافته شده باشد.
۶-شخص یا بنگاهی که طفل باو سپرده می‌شود.
۷- نامی که طفل به آن نامیده می‌شود.
رئیس__ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۸:
ماده ۸- در مورد ماده ۷ مطابق ماده ۵ عمل خواهد شد و اگر ثبت ولادت در حوزه ثبت احوال غیر از حوزه محل تولد بعمل آمده باشد باید مراتب بحوزه محل نامبرده نیز اطلاع داده شود تا در کلیه مستندات سجلی او درج گردد.
رئیس__ موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۹:
ماده ۹- هر گاه تولد در کشتی واقع شود ناخدای کشتی ملکف است با حضور دو نفر گواه مراتب را دفتر مخصوص ثبت و گواهی تولد را باولیاء مولد تسلیم و بمجرد رسیدن به یکی از بنادر در ایران فوراً مستخرجه از دفتر را بوسیله اداره کل دریا داری با اداره کل آمار و ثبت احوال ارسال دارد کسیکه متصدی نگاهداری طفل است باید بعد از پیاده شدن از کشتی باولین شعبه ثبت احوال در ایران یا نمایندگان کنسولی ایران در خارجه گواهی نامبرده را تسلیم و شناسنامه مولود را دریافت کند.
رئیس__ موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده۱۰:
ماده ۱۰- در مورد ماده ۵و ۷ همچنین در مواردیکه مأمور ثبت احوال بمناسبت انجام وظایف خود مطلع بوجود طفلی گردد که محتاج بقیم باشد مکلف است مراتب را بدادستان شهرستان محل یا کسانیکه وظایف او را انجام می‌دهند اطلاع دهد تا از طرف دادستان بتعیین قیم اقدام شود.
رئیس__ موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۱:
فصل دوم_ در ثبت وفات
ماده ۱۱- فوت هر کس باید در ظرف (۴۸)ساعت در شهرها بحوزه ثبت احوال و در دهات در صورت نبودن مأمور ثبت احوال بکدخدا اعلام شود و در صورتی که روز دوم وفات مصادف با تعطیل باشد روز بعد از تعطیل اعلام خواهد شد
رئیس__ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۲
ماده ۱۲-اعلام فوت بترتیب بعهده یکی از اشخاص زیر خواهد بود
۱- نزدیکترین اقرباء حاضر متوفی
۲- سرپرست ساکنین خانه که فوت در آنجا واقع شده
۳- مستخدمین خانه نامبرده
۴- هر شخص دیگری که در حین فوت حاضر باشد
۵- مأمورین شهرداری یا بخشدار یا کدخدا
رئیس__ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۳
ماده ۱۳- هر گاه فوت در یکی از بنگاههای عمومی از قبیل بیمارستان و مسکین خانه و پرورشگاه و زندان و بازداشتگاه واقع شود اعلام نامبرده بعهده رئیس_ بنگاه است و اگر فوت در یکی از اماکن عمومی از قبیل گاراژ و گرمابه و مسجد و مهمانخانه و غیره واقع شود بعهده مدیر یا متصدی آن مکان است
رئیس__ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۴
ماده ۱۴- در موارد مذکوره در ماده ۱۳ متصدیان غسل و کفن و دفن مکلف هستند که حوزه ثبت احوال را از وقوع فوت مطلع سازند
رئیس__ پیشنهاد آقای طوسی خوانده می‌شود
پیشنهاد می‌کنم جمله اول ماده که از این قرار است (در موارد مذکوره در ماده ۱۳) حذف شود (طوسی)
رئیس__ توضیح بدهید
طوسی_ این جمله خیال می‌کنم زائد است چون وقتی که متصدیان غسل و کفن ودفن بطور کلی مکلف هستند در هر مورد اطلاع دهند دیگر ذکر این جمله و مقید داشتن اطلاع دادن در دو مورد بخصوص لزومی نخواهد داشت
مخبر کمیسیون (آقای هاشمی)_ موافقم با حذف این مقدمه
وزیر کشور _ بطوریکه پیشنهاد کرده‌اند این مقدمه حذف شود یعنی جمله (در موارد مذکور در ماده ۱۳)بنده موافقم
رئیس__ موافقین با ماده ۱۴ با اصلاحی که شده است برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۵ خوانده می‌شود
ماده ۱۵- در مواردی که گواهی پزشک یا ماما موجود باشد مأمور ثبت احوال از بایگانی گواهی نامبرده بنا باظهار اظهار کننده مراتب را ثبت کرده وزیر آنرا بامضاء اظهار کننده میرساند و در مواردی که گواهی‌های مذکور موجود نباشد اعلام نامبرده باید با حضور یک یا دو گواه بعمل آید و مأمور ثبت احوال واقعه را به ثبت رسانده بامضاء اعلام کننده و گواه میرساند
رئیس_- موافقین با ماده ۱۵ برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد. ماده ۱۶
ماده ۱۶- در دفتر متوفیات باید نکات زیر قید شود.
۱-محل _ روز _ ماه _ سال و درصورت امکان ساعت وفات با تمام حروف.
۲-نام و نام خانوادگی و کار محل اقامت متوفی ,
۳-شماره و تاریخ شناسنامه با محل صدور آن
۴-علت فوت در صورتیکه مشخص باشد.
۵- نام و نام خانوادگی و کار محل اقامت و سمت اعلام کننده.
رئیس__ موافقین با ماده ۱۶ برخیزند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد. ماده۱۷:
ماده۱۷- در مورد فوت اشخاصی که دارای منزل ثابت و اقربای ثابت نیستند و یا به تنهائی در یک منزل زندگانی می‌کنند مأمورین شهربانی در شهرها و بخشدار و کدخدا در دهات مکلف هستند مراتب را بازجوئی در اسرع اوقات فوت را بمأمورین ثبت احوال اطلاع دهند این قبیل وقایع بر طبق اظهار کسانی که مکلف به بازجوئی در اطراف واقعه و اعلام آن هستند در دفاتر ثبت احوال ثبت می‌شوند.
رئیس__ موافقین با ماده ۱۷ برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۸:
ماده ۱۸- پزشک معالج مکلف است بمجرد مراجعه اقرباء متوفی و سایر اشخاصی که قانوناً موظف باطلاع دادن وفات هستند علت فوت و تاریخ آنرا در برگی نوشته بمراجعه کننده تسلیم نماید.
رئیس__ موافقین برخیزند (بیشتر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۹:
ماده۱۹- در موقعی که طفل مرده بدنیا بیاید یا مادر در حین وضع حمل فوت نماید علاوه بر پزشک معالج (در صورت بودن) ماما هم حاضر بوده مکلف بدادن گواهی می‌باشد.
رئیس_ - موافقین برخیزند (اغلب قیام نموند) تصویب شد. ماده ۲۰:
ماده ۲۰ _ هر کس جسدی را کشف نماید فوراً مراتب را به مأمورین شهربانی و در محلی که شهربانی نباشد به بخشدار یا کدخدا و الا به مأمورین امنیه اطلاع دهد.
هرگاه هویت جسد شناخته شود مراتب بدفتر ثبت احوال محل کشف اعلام می‌گردد.
چنانچه هویت شخص متوفی معلوم نشود مأمورین نامبرده مکلف هستند با اطلاع دادستان شهرستان یا نماینده او صورت مجلسی تنظیم کرده و بدفتر ثبت احوال محل ارسال دارند. صورت مجلس نامبرده باید حاوی نکات زیر باشد:
۱- محلیکه جسد در آنجا پیدا شده.
۲- تاریخ پیدا شدن جسد و سایر کیفیات مربوطه به آن
۳- تعیین اینکه متوفی مرد است یا زن و تشخیص سن تقریبی او.
۴- آثار و علائم مخصوصی که ممکن است در جسد موجود بوده و باعث کشف هویت او شود و در صورت امکان عکسی از جسد نامبرده برداشته و بصورت مجلس پیوست شود.
۵- توصیف مختصری از البسه و سایر اشیائیکه ممکن است با جسد پیدا شود.
۶- علت و تاریخ احتمالی مرگ
مراتب بالا باید در دفتر متوفیات نیز ثبت شود.
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۲۱:
ماده ۲۱ _ نسبت باشخاصیکه حین مسافرت در راه‌ها یا منزلگاه فوت می‌نمایند مأمورین بخشداری و کدخدا و الا مأمورین امنیه مکلف هستند وقوع فوت را با اطلاعاتیکه راجع به هویت شخص متوفی بدست می‌آورند کتباً بنزدیکترین حوزه ثبت احوال اطلاع دهند.
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۲۲:
ماده ۲۲ _ هر گاه مواد ۱۰ و ۲۱ هویت متوفی معلوم نبود و بعدها کشف شود باید مراتب در حاشیه دفتر متوفیات قید گردد.
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۲۳:
ماده ۲۳ _ مفاد ماده ۹ در موقعیکه فوت در کشتی واقع می‌شود باید رعایت گردد.
اداره کل آمار و ثبت احوال باید مستخرجه دفتر موالید و متوفیات کشتی را که بر طبق مواد مزبور دریافت می‌دارد بدفتر ثبت احوال محل اقامت ابوین مولود یا شخص متوفی ارسال دارد تا دفاتر ثبت گردد و اگر محل اقامت اشخاص نامبرده معلوم نباشد این واقعه در دفتر مخصوصی که در مرکز اداره کل آمار و ثبت احوال تنظیم می‌شود ثبت خواهد شد.
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۲۴:
ماده ۲۴ _ نسبت به کسانیکه در جنگ یا لشگر کشی فوت می‌نمایند بطریق زیر رفتار خواهد شد.
هرگاه هویت متوفی معلوم باشد رئیس_ قسمت مراتب را بوسیله وزارت جنگ باداره کل آمار و ثبت احوال اطلاع خواهد داد تا فوت بر طبق اطلاع نامه مزبور در دفتر محل صدور شناسنامه متوفی ثبت شود و اگر هویت شخص متوفی تشخیص نشود صورت مجلسی بامضاء افسران مربوط ارتش تنظیم و رونوشت گواهی شده آن بوسیله وزارت جنگ باداه کل آمار و ثبت احوال ارسال می‌شود و چنانچه بعد اطلاعاتی راجع به هویت شخص متوفی از طرف مقامات ارتش تحصیل شود مراتب باید بطریق مذکور باداره آمار و ثبت احوال اطلاع داده شود.
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۲۵:
ماده ۲۵ _ حکم فوت غائب مفقود الاثر باید در دفتر سجل ولایتی محل تولد او ثبت شود و اگر حکم نامبرده ابطال گردد مراتب باید در ستون ملاحظات دفتر سجل ولایتی مربوطه قید شود.
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۲۶:
ماده ۲۶ _ هر گاه شخصی در خارج از محل ثبت ولادت فوت نموده باشد حوزه ثبت احوال که وفات در آنجا ثبت شده است باید مستخر جه ثبت را هر چه زود تر به حوزه محل ثبت ولادت برای ثبت بفرستد.
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۲۷
ماده ۲۷ _ در دهستانهائیکه حوزه‌های سجلی سیار دایر است اشخاصی که مطابق مقررات این قانون مکلف بتسلیم اطلاع نامه ولادت یا فوت می‌باشند اطلاع نامه مربوطه را در ظرف مدت مقرر تنظیم و ببخشدار یا ده دار یا بکدخدا تسلیم خواهند نمود تا پس از ورود مأمور ثبت احوال محل واقعه را طبق مقررات دفاتر مربوطه بثبت برساند
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۲۸
فصل سوم ـ در ثبت ازدواج و طلاق
ماده ۲۸ _ سر دفتر‌های رسمی ازدواج و طلاق مکلف هستند هر نوع عقد ازدواج و طلاق و رجوع و بذل مدت که در دفاتر ثبت می‌کنند در صفحه مخصوص شناسنامه طرفین قید کرده و مراتب را در ظرف پانزده روز بنماینده ثبت احوال اعلام نمایند
نمایندگان ثبت احوال مکلفند پس از وصول اعلامیه‌های فوق الذکر مراتب را در مستندات مربوط بزوجین ثبت نمایند
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۲۹
ماده ۲۹ _ نمایندگان ثبت احوال ازدواج و طلاقهائیرا که در هر محل قبل از تأسیس دفاتر ازدواج و طلاق واقع شده در صورت درخواست زوجین و تسلیم مدرکی که حاکی از وقوع واقعه باشد در مستندات زوجین ثبت می‌نمایند
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۳۰
فصل چهارم
مقررات راجع باتباع ایران مقیمین خارجه
ماده ۳۰ _ وظائف مأمورین آمار و ثبت احوال را نسبت باتباع ایران مقیمین خارج مأمورین وزارت امور خارجه مطابق آئین نامه مخصوصی که بتصویب هیئت وزیران می‌رسد انجام خواهند داد
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۳۱
فصل پنجم
مقررات راجع باتباع خارجه مقیمین ایران
ماده ۳۱ _ تولد و وفات و نکاح و طلاق اتباع خارجه مقیمین ایران باید در دفاتر ثبت احوال محل وقوع واقعه ثبت گردد و اشخاص مربوط مکلف هستند وظائفی را که در مورد هر یک از وقلیع چهار گانه بموجب این قانون مقرر است انجام دهند
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۳۲
باب دوم ـ در تنظیم اسناد سجلی
فصل اول ـ تنظیم اظهار نامه و صدور شناسنامه
ماده ۳۲ _ کلیه اتباع ایران باید دارای شناسنامه باشند
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۳۳
ماده ۳۳ _ اشخاصی که بسن هیجده سال تمام رسیده‌اند شخصاً باید برگ شناسنامه بگیرند و مسئول گرفتن شناسنامه کسانیکه سن آنها کمتر از ۱۸ سال است ولی خاص بترتیب (پدر ـ جد پدری ـ وصی منصوب) یا قیم آنها می‌باشد و در غیبت ولی مادر مسئول است برای اولادش که بسن ۱۸ سال نرسیده است درخواست شناسنامه نماید
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۳۴
ماده ۳۴ _ نسبت باطفال سر راهی کسیکه طفل را نگاهداری می‌کند یا رئیس_ بنگاهی که طفل بآنجا سپرده شده است موظف بدریافت شناسنامه طفل خواهد بود
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۳۵
ماده ۳۵ _ مأمورین ثبت احوال با حضور دو نفر گواه به اظهارات اظهار کنندگان رسیدگی و پس از تشخیص آن شناسنامه صادر می‌نمایند
رئیس_ - موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۳۶
ماده ۳۶ _ هر گاه شخصی برای ثبت هویت خود گواه نداشته باید قبلاً خود را بشهربانی یا فرماندار یا بخشدار یا امنیه یا کدخدا معرفی نماید مأمورین مذکور پس از تحقیقات در اطراف آنشخص تصدیقی خواهند داد که بموجب آن نماینده می‌تواند هویت آنشخص را ثبت نماید.
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۳۷:
ماده ۳۷ _ هر گاه مأمورین انتظامات چه در شهر و چه در خارج شخصی را بدون شناسنامه یافتند مکلفند در اطراف او تحقیقات لازمه را نموده او را وادار باخذ شناسنامه نمایند اگر شخص مذکور گواه نداشته باشد بطریقی که در ماده قبل ذکر شده عمل می‌شود.
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۳۸:
فصل دوم ـ نام خانوادگی
ماده ۳۸ _ هر کس باید برای خود نام خانوادگی مخصوصی انتخاب کند زوجه و کلیه اولاد و احفاد ذکور و اناث آنشخص که در تحت ولایت او هستند به آن نام موسوم خواهند بود کسانی که تحت ولایت او نیستند می‌توانند نام خانوادگی دیگری برای خود اختیار نمایند.
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۳۹:
ماده ۳۹ _ نامهای خانوادگی پس از ثبت در دفاتر ثبت احوال قلمرو هر دفتر آمار و ثبت احوال مختص اشخاصی است که بنام آنها ثبت شده و دیگری حق اختیار آن نام را در حوزه قلمرو آن دفتر ندارد مگر با اجازه دارنده حق تقدم
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۰:
ماده ۴۰ _ حق تقدم نام خانوادگی اشخاص پس از فوت بورثه قانونی آنها انتقال مییاید و هر یک از ورثه می‌تواند دیگری را که بخواهد ان نام را اختیار کند مورد اعتراض و تعقیب قرار دهد ولی مشترکا می‌توانند بدیگری اجازه دهند که نام خانوادگی آنها را اختیار کند.
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۱:
ماده ۴۱ - بچه هائیکه در غیر محل ثبت نام پدر بدنیا آمده‌اند و ولادت آنها در دفتر محل تولد ثبت می‌شود بنام خانوادگی پدر خود موسوم و مراتب در اسناد سجلی مربوطه قید می‌شود اگر چه دیگری آن نام را در محل مذکور قبلاً برای نام خانوادگی خود ثبت کرده باشد.
رئیس_ _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۲:
ماده ۴۲ _ تغییر نام خانوادگی باید منحصراً بفرمان اعلیحضرت همایونی شاهنشاهی باشد و هیچکس حق ندارد بدون اجازه قبلی در نام خانوادگی خود هیچگونه تغییری بدهد. درخواست کنندگان باید دلائل خود را بوزارت کشور اظهار کرده و پس از بررسی بوسیله نخست وزیر بعرض پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی برسد
رئیس_ _ آقای محمد وکیل
محمد وکیل _ این جا بنظر بنده یک توضیح مختصری لازم است که آقای وزیر کشور بفرمایند. البته در مواقع تغییر نام خانوادگی طبق ماده ۴۲ باید رفتار شود ولی یکقسمت محتاج بتوضیح و اصلاح است و آن این است که در این کشور روزی هزاران وصلت واقع می‌شود بین زن و مرد که این قضیه گمان نمی‌کنم محتاج باشد طبق ماده ۴۲ باشد و بموجب قانون وقتی وصلت واقع شد هر زنی که بخانه شوهر رفت بعد از چند روز نام خانوادگی خودش را تغییر می‌دهد و برای رفع سوء تفاهم ممکن است شفاهاً یک توضیحی بفرمایند.
وزیر کشور _ در این مورد همانطور که فرمودند مورد وصلت از این قسمت خارج است
رئیس__ موافقین با ماده ۴۲ برخیزند (اکثر قیام نمودند) تصویب. ماده۴۳
ماده ۴۳- هر گاه بین زن و شوهر تفریغ قانونی واقع شود بقاء بنام خانوادگی شوهر برای زن منوط باجاره شوهر است و در صورتی که شوهر نام خانوادگی زن را اختیار کرده باشد بقاء نام مزبور برای شوهر پس از تفریغ منوط باجازه زن است
رئیس__ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۴
باب سوم_ در برگهای مکرر و اختلافات و اشتباهات حاصله در اسناد سجلی
فصل اول
ماده۴۴- هر گاه اختلافی راجع باسناد سجلی ایجاد بشود و یا برای یکنفر برگهای مکرر صادر شده باشد رسیدگی باختلاف و ابطال برگهای اضافی در دادگاه شهرستان محل صدور شناسنامه و در صورت نبودن آن در نزدیکترین دادگاه شهرستان محل صدور شناسنامه در صورت نبودن آن در نزدیکترین دادگاه بخش بعمل می‌آید و تا موقعی که از طرف دادگاههای نامبرده اسناد مذکور باطل یا تصحیح نشود آن اسناد به اعتبار خود باقی خواهد بود و دادنامه دادگاه در این موارد فقط قابل پژوهش است مأمور ثبت احوال مدلول رأی دادگاه را در اسناد سجلی محکوم له درج نموده و بر طبق رأی مذکور شناسنامه جدید صادر می‌نماید داد نامه که بموجب این ماده صادر می‌شود از حیث مقررات راجع به نظام موثر نخواهد بود
رئیس__ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد ماده ۴۵
ماده ۴۵- به اختلاف اسناد ثبت احوال اتباع ایران که در خارجه شناسنامه گرفته‌اند مادام که در کشور‌های خارجه هستند در دادگاه شهرستان تهران و در غیر اینصورت در دادگاه محل اقامت صاحب سند رسیدگی می‌شود.
رئیس__ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۴۶
فصل دوم_ اشتباهات حاصله در اسناد سجلی
ماده ۴۶- اشتباهاتی که ممکن است در تنظیم اسناد سجلی از طرف اداره مربوطه بعمل آمده باشد می‌توان با موافقت اداره کل آمار و ثبت احوال و صاحب برگ تصحیح نمود لیکن این تصحیح در مقابل اشخاص ثالث معتبر نخواهد بود
رئیس__ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۷
باب چهارمی _ مواد عمومی
ماده ۴۷-مندرجات دفاتر ولادت و فوت و اسنادیکه بر طبق آن صادر می‌شود و تمام محتویات و امضاهای مندرجه در دفاتر از اسناد رسمی و معتبر خواهد بود مگر آنکه خلاف آن در دادگاه ثابت شود_ سایر اسناد سجلی که بر طبق مقررات قانون با تشریفات مذکور در بالا تنظیم شده نیز اسناد رسمی است و لکن در مقابل اشخاص ثالث معتبر نخواهد بود.
رئیس__ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۸
ماده ۴۸-هر گاه در تحریر دفاتر یا تنظیم اظهار نامه اشتباهی از طرف مأمور بشود چنانچه قبل از امضاء اظهار کننده و گواهان باشد مأمور مراتب را در حاشیه سند با مرکب اصلاح کرده و بامضاء اظهار کننده و صاحب واقعه و گواهان میرساند و چنانچه بعد از امضاء آن باشد مأمور باید فوراً شرح اشتباه را به اداره کل آمار و ثبت احوال گزارش دهد تا برحسب اجازه اداره کل آمار و ثبت احوال دستور اصلاح داده شود.
رئیس__ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۹
ماده ۴۹- رونوشت کلیه اسناد و آن قسمت از دفاتر در صورتی معتبر است و دادگاهها و دفتر خانه‌ها و ادارات دولتی و شهرداری پذیرفته می‌شود که از اداره آمار و ثبت احوال کل یا شعب آن صادر و مصدق شده باشد و ببرگهای نامبرده باین ترتیب تمبر الصادق می‌شود.
۱- المثنی برگهای شناسنامه یکریال.
۲- هر گونه تصدیقی که از طرف ثبت احوال از روی مندرجات اسناد سجلی بر طبق در خواست به اشخاص داده می‌شود و رو نوشت مصدق اسناد سجلی سه ریال
۳- اعلامیه‌های ازدواج یک ریال
۴- اعلامیه‌های طلاق ده ریال
اصل برگهای شناسنامه مجانی خواهد بود
رئیس__ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۵۰
باب پنجم _ در کیفر
ماده ۵۰-از تاریخ اجرای مقررات راجع به ثبت احوال در هر حوزه کسانی که وظایفی را که طبق این قانون برای ثبت ولادت و فوت در عهده آنها قرار گرفته انجام ندهند و همچنین مشمولاین مواد ۳۲ - ۳۳-۳۴ علاوه بر اینکه بموجب حکم دادگاه به هشت روز تا ده دو ماه حبس تأدیبی قابل خریداری بقرار روزی از ده چهل ریال محکوم می‌شوند به انجام تکالیف مقرره نیز محکوم خواهند گردید و در صورتیکه خود آنها تا ده روز بعد از ابلاغ حکم قطعی تکالیف خود را راجع به ثبت واقعه انجام بدهند از کیفر مذکور معاف خواهند بود.
رئیس__ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده۵۱
ماده۵۱- هر یک از مأمورین دولت در اجرای مقررات ماده ۳۸ مسامحه نمایند مشمول کیفر مصرحه در فقره ۳ از ماده ۳۸ قانون استخدام خواهند شد.
رئیس__ پیشنهادی از آقای اعتبار رسیده است خوانده می‌شود:
ماده ۵۱ را بشرح ذیل پیشنهاد می‌کنم اصلاح شود.
ماده ۵۱- هر یک از مأمورین که در اجرای این قانون مسامحه نمایند مطابق مقررات قانون استخدام کشوری مورد تعقیب و دادرسی واقع خواهند شد.
رئیس__ آقای اعتبار
اعتبار _ برای تعقیب مأمورین در قانون استخدام کشوری یک موادی هست که بنظر بنده آن مواد کافی باشد برای تعقیب در مورد این تخلف باین جهت بنده پیشنهاد کردم که این اصلاح بشود.
مخبر _ بنده موافقت می‌کنم با این پیشنهاد.
وزیر کشور _ بنده هم موافقم با این اصلاح.
رئیس__ موافقین با ماده ۵۱ با این اصلاح برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد. ماده۵۲:
ماده ۵۲- کسانی که بعد از تصویب این قانون بگرفتن شناسنامه مکرر مبادرت نمایند بحکم دادگاه کیفر خلافی از یک روز تا هفت روز حبس و یا از پنج ریال تا پنجاه ریال جریمه محکوم خواهند شد.
رئیس__ آقای حیدری
حیدری_ این که در اینجا نوشته است کسانی که شناسنامه مکرر بگیرند مجازات می‌شوند بنده ملتفت نیستم شناسنامه مکرر یعنی چه این را توضیح بفرمائید.
مخبر _ منظور این است که اگر کسی دو مرتبه در دو شهر یا در دو محل شناسنامه گرفت اینطور مجازات می‌شود.
رئیس__ موافقین با ماده ۵۲ برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد. ماده۵۳:
ماده ۵۳- طرز اجرای این قانون و برگها و دفاتری که وقایع باید در آن ثبت شود مطابق آئین نامه خواهد بود که بتصویب هیئت وزیران رسیده باشد.
رئیس__ موافقین برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد. ماده ۵۴:
ماده۵۴-آئین نامه‌های مربوط باجرای مواد این قانون را اداره کل آمار و ثبت احوال تهیه و پس از تصویب وزارت کشور بموقع اجراء خواهد گذارد.
رئیس__ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب _ این قانون یکی از قوانینی بود که لازم بود از برای حفظ همه چیز اصلاح شود. یک موضوعی را بنده می‌خواستم از آقای وزیر کشور توضیح بخواهم که فرق ما بین مورد ماده ۵۳ و ۵۴ چیست که در ماده ۵۳ می‌نویسد طرز اجرای این قانون و برگها و دفاتری که وقایع باید در آن ثبت شود مطابق آئین نامه خواهد بود که بتصویب هیئت وزیران رسیده باشد و در ماده ۵۴ می‌نویسد آئین نامه‌ها را اداره کل آمار تهیه نموده و پس از تصویب وزارت کشور بموقع اجرا می‌گذارد _ بعقیده بنده این دو تا یکی است و فرقی بین آنها مشاهده نمی‌شود و این هر دو مطلب در نظامنامه نوشته می‌شود و آن نظامنامه بتصویب اجرا می‌شود دیگر طرز اجرا با تدوین نظامنامه چه فرق دارد اگر در نظر آقای وزیر کشور فرقی دارد توضیح بفرمائید. در هر حال بنده مخالفتی ندارم فقط خواستم توضیحی بفرمائید.
وزیر کشور _ آنچه که در ماده ۵۳ است مربوط است به برگها و دفاتر چون این برگها و دفاتر سندیت دارد نظر این است که نظامنامه اش بتصویب هیئت وزیران برسد و ماده ۵۴ مربوط است به طرز اجرای این قانون و چون ماده ۵۳ مربوط است به برگها و دفاتری که وقایع باید در آن ثبت شود این است که ذکر شده باید بتصویب هیئت وزیران برسد ولی ماده ۵۴ مربوط است به اجرای مواد این قانون.
رئیس__ موافقین با ماده ۵۴ برخیزند (عده زیادی قیام نمودند) تصویب شد. ماده ۵۵:
ماده ۵۵- از تاریخ تصویب این قانون کلیه قوانین راجع به ثبت احوال منسوخ و اینقانون بوسیله وزارت کشور بموقع اجرا گذاشته خواهدشد.
وزیر کشور _ تقاضا می‌کنم در ماده ۵۵ نوشته شود: از تاریخ تصویب این قانون کلیه قوانین راجع به ثبت احوال که مخالف مقررات این قانون است منسوخ. چون ممکن است یک چیزهائی باشد که محل حاجت باشد.
رئیس_ _ آقای بیات
بیات _ این اصلاحی را که آقای وزیر کشور پیشنهاد فرمودند اگر نوشته نشود و بهمین ترتیب ماده بگذرد بعقیده بنده بهتر است کلیتهً در این اواخر در قوانین معمول شده که نوشته می‌شود هر قانونی که مخالف با این قانون است از بین می‌رود و هر کدام که موافق است بر قرار است بنظر بنده این قسمت برای مردم تولید اشکال می‌کند برای اینکه امروزه باید همه مردم از قوانین مطلع باشند وقتی که اینجا ما می‌نویسیم که هر قسمت که مطابق این قانون است بجای خود باقی باشد و هر چه که مخالف این قانون است از بین برود این در حقیقت برای مردم مشکل است که نمیداند کجایش مخالف این قانون است و کجایش نیست و همینطور در محاکم و غیر ذلک هم تولید مشکلاتی می‌کند بجهت اینکه فرض بفرمائید در یک چنین موردی بایستی تمام قوانین را برود دو مرتبه از سر بگیرد ببیند که آیا یک جائی هست که موافق باشد با این قانون یا یک جائی هست که مخالف باشد بنابراین بنده می‌خواستم استدعا کنم از آقایان وزیران که در موقع تنظیم قوانین هر جا که می‌خواهند موادی را الغاء کنند یا بجای خودش باقی بگذارند یک تذکری صریحاً در آن قانون داده شود که در موقع عمل و اجرا نه برای مجریان اسباب اشکال باشد نه برای مردم.
رئیس_ _ این مسئله چون خیلی اهمیت دارد در هیئت رئیس_ه هم مذاکره شد و مجلس در نظر دارد باتفاق وزارت دادگستری راجع به کلیه این قوانین یک تجدید نظری بنمایند و آنچه که محل ابتلاء عمومی است و نسخ نشده آنها را مدوّن کنند و آنچه که فعلا منسوخ است در قوانین قید کنند که رفع این اشکال از مردم بشود. موافقین با ماده ۵۵ با اصلاحی که شد برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مذاکره در کلیات دوم است. (اظهار شد ـ مخالفی نیست) رأی گرفته می‌شود به مجموع مواد این لایحه موافقین برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد.
- موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه
[۵- موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه ٍ]
رئیس_ - اگر اجازه میفرمائید جلسه را ختم کنیم
جلسه آینده روز یکشنبه ۲۹ اردیبهشت سه ساعت پیش از ظهر دستور لایحه امور حسبی.
(مجلس بیست دقیقه پیش از ظهر ختم شد)
رئیس_ مجلس شورای ملی ـ حسن اسفند یاری
تصمیم قانونی
دائر به سلب مصونیت از آقای رضا رفیع نماینده مجلس
مجلس شورای ملی از آقای رضا رفیع نماینده مجلس سلب مصونیت نموده و بدولت اجازه می‌دهد او را مورد تعقیب کیفری قرار دهد
این تصمیم در جلسه بیست و دوم اردیبهشت ماه یکهزار و سیصد و نوزده بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس_ مجلس شورای ملی ـ حسن اسفند یاری
قانون
اصلاح قانون ثبت احوال
باب اول
در مقررات راجع به ثبت وقایع چهار گانه
ماده ۱- در هر محل وقایع چهارگانه تولد ازدواج طلاق. وفات باید در دفاتر ثبت احوال طبق این قانون ثبت شود.
فصل اول
در ثبت تولد و تنظیم شناسنامه
ماده ۲- تولد هر طفل باید در ظرف ۱۵ روز از تاریخ ولادت در شهرها بحوزه ثبت احوال محل و در دهات در صورت نبودن مأمور ثبت احوال بکدخدایان برای ثبت در دفاتر سجلی اعلام شود.
ماده ۳- اعلام تولد طفل بعهده پدر یا سرپرست یا ولی و یا مادر بترتیب زیر خواهد بود.
۱- پدر طفل در صورتیکه در محل حاضر باشد.
۲- ولی یا سرپرست طفل یا خانواده که طفل در آن متولد شده است.
۳- مادر طفل در اولین موقعیکه قادر بانجام این وظیفه باشد.
ماما یا پزشکی هم که حین ولادت طفل حاضر بوده است مکلف می‌باشد در ظرف یک هفته ولادت طفل را بحوزه ثبت احوال اطلاع دهد.
در مورد اطفالی که در بنگاههای عمومی (از قبیل بیمارستان. زایشگاه. مسکین خانه) و زایشگاه زندان و از داشت گاه و غیره متولد می‌شوند دادن اطلاع بعهده رئیس بنگاه خواهد بود
ماده ۴ _ در دفتر موالید باید نکات زیر قید شود:
۱-محل ـ ساعت ـ روز ـ ماه ـ سال ولادت با تمام حروف.
۲- نام و نام خانوادگی طفل با تعیین اینکه پسر است یا دختر.
۳-نام و نام خانوادگی و کار ابوین و محل اقامتشان.
۴- شماره شناسنامه ابوین طفل با تعیین محل صدور آن.
۵- نام و نام خانوادگی و کار و محل اقامت و سمت اعلام کننده.
ماده ۵ _ در مواردیکه ابوین طفل یا یکی از آنها غیر معلوم باشد در ستونهای مربوطه عبارت (نامعلوم) نوشته
خواهد شد و اگر بعدها نسبت طفل بواسطه اقرار مرد و زنی برحسب سند رسمی یا بواسطه دادنامه محرز گردد اداره ثبت احوال اقرار مربوطه یا مفاد دادنامه را در حاشیه دفاتر مربوط قید خواهد کرد.
عین یا رونوشت دادنامه یا اقرار نامه مربوط بولادت طفل در پرونده بایگانی خواهد شد.
ماده ۶ _ مولود با نام خانوادگی پدر نامیده شده اسناد سجلی و شناسنامه با نام مزبور تنظیم و صادر می‌شود در صورتیکه پدر معلوم نباشد با نام خانوادگی مادر نامیده می‌شود.
ماده ۷ - هر کسی طفلی را پیدا کند که نسب او معلوم نباشد باید فوراً مراتب را بشهربانی و در نقاطی که شهربانی نباشد به بخشدار یا کدخدا اطلاع دهد مأمورین نامبرده مکلف هستند اطلاعاتی که راجع به آن طفل تحصیل شده است ضمن صورت مجلسی تدوین و صورت مجلس نامبرده را بدفتر ثبت احوال محل ارسال دارند.
در صورت مجلس نامبرده باید نکات زیر ذکر شود.
۱- محلی که طفل در آن جا یافت شده
۲- تاریخ پیدا شدن طفل در آن جا یافت شده.
۳- تعیین اینکه طفل پسر است یا دختر و تشخیص سن تقریبی او
۴- آثار و علائم مخصوصی که ممکن است در بدن طفل موجود بوده و باعث شناخته شدن او گردد.
۵- توصیف مختصر البسه و سایر اشیائیکه ممکن است با طفل یافته شده باشد.
۶- شخص یا بنگاهی که طفل باو سپرده می‌شود.
۷- نامی که طفل به آن نامیده می‌شود.
ماده۸- در مورد ماده ۷ مطابق ماده ۵ عمل خواهد شد و اگر ثبت ولادت در حوزه ثبت احوال غیر از حوزه محل تولد بعمل آمده باشد باید مراتب بحوزه محل نامبرده نیز اطلاع داده شود تا در کلیه مستندات سجلی او درج گردد.
ماده۹ هر گاه تولد در کشتی واقع شود ناخدای کشتی مکلف است با حضور دو نفر گواه مراتب را در دفتر مخصوصی ثبت و گواهی تولد را باولیاء مولود تسلیم و بمجرد رسیدن به یکی از بنادر در ایران فوراً مستخرجه از دفتر را بوسیله اداره کل دریا داری باداره کل آمار و ثبت احوال ارسال دارد کسیکه متصدی نگاهداری طفل است باید بعد از پیاده شدن از کشتی باولین شعبه ثبت احوال در ایران یا نمایندگان کنسول ایران در خارجه گواهی نامبرده را تسلیم و شناسنامه مولود را دریافت کند.
ماده ۱۰- در مورد ماده ۵و۷ همچنین در مواردیکه مأمور ثبت احوال بمناسبت انجام وظایف خود مطلع بوجود طفلی گردد که محتاج بقیم باشد مکلف است مراتب را بدادستان شهرستان محل یا کسانیکه وظایف او را انجام می‌دهند اطلاع دهد تا از طرف دادستان بتعیین قیم اقدام شود.
فصل دوم _ در ثبت وفات
ماده ۱۱-فوت هر کس باید در ظرف (۴۸) ساعت در شهرها بحوزه ثبت احوال و در دهات در صورت نبودن مأمور ثبت احوال بکدخدا اعلام شود و در صورتیکه روز دوم مصادف با تعطیل باشد روز بعد از تعطیل اعلام خواهد شد.
ماده ۱۲- اعلام فوت بترتیب بعهده یکی از اشخاص زیر خواهد بود.
۱-نزدیکترین اقرباء حاضر متوفی.
۲-سرپرست ساکنین خانه که فوت در آنجا واقع شده.
۳-مستخدمین خانه نامبرده.
۴-هر شخص دیگری که در حین فوت حاضر باشد.
۵- مامورین شهربانی یا بخشدار یا کدخدا.
ماده۱۳-هر گاه فوت در یکی از بنگاههای عمومی از قبیل بیمارستان و مسکین خانه و پرورشگاه و زندان و بازداشتگاه واقع شود اعلام نامبرده بعهده رئیس_ بنگاه است رئیس_ بنگاه است و اگر فوت در یکی از اماکن عمومی از قبیل گاراژ و گرمابه و مسجد و مهمانخانه و غیره واقع شود بعهده مدیر یا متصدی آن مکان است.
ماده۱۴-متصدیان غسل و کفن و دفن مکلف هستند که حوزه ثبت احوال را از وقوع فوت مطلع سازند.
ماده۱۵-در مواردیکه گواهی پزشک یا ماما موجود باشد مأموریت ثبت احوال پس از بایگانی گواهی نامبرده بنا باظهار اظهار کننده مراتب را ثبت کرده وزیر آنرا بامضاء اظهار کننده میرساند و در مواردیکه گواهی‌های مذکور موجود نباشد اعلام نامبرده باید با حضور یک یا دو گواه بعمل آید و مأمور ثبت احوال واقعه را به ثبت رسانده بامضاء اعلام کننده و گواه میرساند.
ماده۱۶-در دفتر متوفیات باید نکات زیر قید شود.
۱- محل _ روز _ ماه _ سال و در صورت امکان ساعت وفات با تمام حروف.
۲- نام و نام خانوادگی و کار محل اقامت متوفی.
۳- شماره و تاریخ شناسنامه او محل صدور آن.
۴- علت فوت در صورتیکه مشخص باشد.
۵- نام و نام خانوادگی و کار و محل اقامت و سمت اعلام کننده.
ماده ۱۷-در مورد فوت اشخاصی که دارای منزل ثابت و اقربای حاضر نیستند و یا بتنهائی در یک منزل زندگانی می‌کند مأمورین شهربانی در شهرها و بخشدار و کدخدا در دهات مکلف هستند مراتب را باز جوئی و در اسرع اوقات فوت را بمأمورین ثبت احوال اطلاع دهند این قبیل وقایع بر طبق اظهار کسانیکه مکلف به بازجوئی در اطراف واقعه و اعلام آن هستند در دفاتر ثبت احوال ثبت احوال ثبت می‌شود.
ماده ۱۸- پزشک معالج مکلف است بمجرد مراجعه اقرباء متوفی و سایر اشخاصیکه قونوناً موظف باطلاع دادن وفات هستند علت فوت و تاریخ آنرا در برگی نوشته بمراجعه کننده تسلیم نماید.
ماده۱۹-در موقعی که طفل مرده بدنیا بیاید یا مادر در حین وضع حمل فوت نماید علاوه بر پزشک معالج (در صورت بودن) ماما هم که حاضر بوده مکلف بدادن گواهی می‌باشد.
ماده۲۰-هر کس جسدی را کشف نماید فوراً مراتب را بمأمورین شهربانی و در محلیکه شهربانی نباشد به بخشدار یا کدخدا والا بمأمورین امنیه اطلاع دهد هر گاه هویت جسد شناخته شود مراتب بدفتر ثبت احوال محل کشف اعلام می‌گردد.
چنانچه هویت شخص متوفی معلوم نشود مأمورین نامبرده مکلف هستند باطلاع دادستان شهرستان یا نماینده او صورت مجلسی تنظیم کرده و بدفتر ثبت احوال محل ارسال دارند.
صورت مجلس نامبرده باید حاوی نکات زیر باشد:
۱-محلیکه جسد در آنجا پیدا شده.
۲-تاریخ پیدا شدن جسد و سایر کیفیات مربوطه به آن.
۳-تعیین اینکه متوفی مرد است یا زن و تشخیص سن تقریبی او.
۴-آثار و علائم مخصوصی که ممکن است در جسد موجوده بوده و باعث هویت او شود و در صورت امکان عکسی از جسد نامبرده برداشته و بصورت مجلس پیوست شود.
۵- توصیف مختصری از البسه و سایر اشیائیکه ممکن است با جسد پیدا شده باشد.
۶- علت و تاریخ احتمالی مرگ.
مراتب بالا در دفتر متوفیات نیز ثبت شود.
ماده ۲۱ - نسبت باشخاصیکه حین مسافرت در راه‌ها یا منزلگاه‌ها فوت می‌نمایند مأمورین بخشداری و کدخدا و الا مأمورین امنیه مکلف هستند وقوع فوت را با اطلاعاتیکه راجع به هویت شخص متوفی بدست میاورند کتباً بنزدیکترین حوزه ثبت احوال اطلاع دهند.
ماده ۲۲- هر گاه در موارد مواد ۲۰ و ۲۱ هویت متوفی نبود و بعدها کشف شود باید مراتب در حاشیه دفتر متوفیات قید گردد.
ماده ۲۳ - مفاد ماده ۹ در موقعیکه فوت در کشتی واقع می‌شود باید رعایت گردد.
اداره کل آمار و ثبت احوال باید مستخرجه دفتر موالید و متوفیات کشتی را که بر طبق مواد مزبور دریافت می‌دارد بدفتر ثبت احوال محل اقامت ابوین مولود یا شخص متوفی ارسال دارد تا در دفاتر ثبت گردد و اگر محل اقامت اشخاص نامبرده معلوم نباشد این واقعه در دفتر مخصوصی که در مرکز اداره کل آمار و ثبت احوال تنظیم می‌شود ثبت خواهد شد.
ماده ۲۴ _ نسبت به کسانیکه در جنگ یا لشگر کشی فوت می‌نمایند بطریق زیر رفتار خواهد شد.
هر گاه هویت متوفی معلوم باشد رئیس_ قسمت مراتب را بوسیله وزارت جنگ باداره کل آمار و ثبت احوال اطلاع خواهد داد تا فوت بر طبق اطلاع نامه مزبور در دفتر محل صدور شناسنامه متوفی ثبت شود و اگر هویت شخص متوفی تشخیص نشود صورت مجلسی بامضاء افسران مربوط ارتش تنظیم و رونوشت گواهی شده آن بوسیله وزارت جنگ باداره کل آمار و ثبت احوال ارسال می‌شود و چنانچه بعد اطلاعاتی راجع به هویت شخص متوفی از طرف مقامات ارتش تحصیل شود مراتب باید بطریق مذکور باداره آمار و ثبت احوال اطلاع داده شود.
ماده ۲۵ _ حکم فوت غائب مفقود الاثر باید در دفتر سجل ولایتی محل تولد او ثبت شود و اگر حکم نامبرده ابطال گردد مراتب باید در ستون ملاحظات دفتر سجل ولایتی مربوطه قید شود.
ماده ۲۶ _ هر گاه شخصی در خارج از محل ثبت ولادت فوت نموده باشد حوزه ثبت احوال که وفات در آنجا ثبت شده است باید مستخرجه ثبت را هر چه زودتر به حوزه محل ثبت ولادت برای ثبت بفرستد.
ماده ۲۷- در دهستانهائیکه حوزه‌های سجلی سیار دایر است اشخاصی که مطابق مقررات این قانون مکلف بتسلیم اطلاع نامه ولادت یا فوت می‌باشند اطلاع نامه مربوطه را در ظرف مدت مقرر تنظیم و ببخشدار یا ده دار یا بکدخدا تسلیم خواهند نمود تا پس از ورود مأمور ثبت احوال محل واقعه را طبق مقررات دفاتر مربوطه بثبت برساند.
فصل سوم ـ در ثبت ازدواج و طلاق
ماده ۲۸ _ سر دفتر‌های رسمی ازدواج و طلاق مکلف هستند هر نوع عقد ازدواج و طلاق و رجوع و بذل مدت که در دفاتر ثبت می‌کنند در صفحه مخصوص شناسنامه طرفین قید کرده و مراتب را در ظرف پانزده روز بنماینده ثبت احوال اعلام نمایند.
نمایندگان ثبت احوال مکلفند پس از وصول اعلامیه‌های فوق الذکر مراتب را در مستندات مربوط بزوجین ثبت نمایند
ماده ۲۹ _ نمایندگان ثبت احوال ازدواج و طلاقهائی را که در هر محل قبل از تأسیس دفاتر ازدواج و طلاق واقع شده در صورت در خواست زوجین و تسلیم مدرکی که حاکی از وقوع واقعه باشد در مستندات زوجین ثبت می‌نمایند
فصل چهارم
مقررات راجع باتباع ایران مقیمین خارجه
ماده ۳۰ _ وظائف مأمورین آمار و ثبت احوال را نسبت باتباع ایران مقیمین مأمورین وزارت امور خارجه مطابق آئین نامه مخصوصی که بتصویب هیئت وزیران می‌رسد انجام خواهند داد.
فصل پنجم
مقررات راجع باتباع خارجه مقیمین ایران
ماده ۳۱- تولد و وفات و نکاح و طلاق اتباع خارجه مقیمین ایران باید در دفاتر ثبت احوال محل وقوع واقعه ثبت گردد و اشخاص مربوط مکلف هستند وظائفی را که در مورد هر یک از وقایع چهارگانه بموجب این قانون مقرر است انجام دهند.
باب دوم _ در تنظیم اسناد سجلی
فصل اول _ تنظیم اظهار نامه و صدور شناسنامه
ماده ۳۲-کلیه اتباع ایران باید دارای شناسنامه باشند.
ماده۳۳-اشخاصی که بسن هیجده سال تمام رسیده‌اند شخصاً باید برگ شناسنامه بگیرند و مسئول گرفتن شناسنامه کسانیکه سن آنها کمتر ۱۸ سال است ولی خاص بترتیب (پدر-جد پدری_ وصی منصوب) یا قیم آنها می‌باشد و در غیبت ولی مادر مسئول است برای اولادش که بسن ۱۸ سال نرسیده است شناسنامه نماید
ماده۳۴- نسبت باطفال سر راهی کسیکه طفل را نگاهداری می‌کند یا رئیس_ بنگاهی که طفل بآنجا سپرده شده است موظف بدر یافت شناسنامه طفل خواهد بود.
ماده ۳۵- مأمورین ثبت احوال با حضور دو نفر گواه به اظهارات اظهار کنندگان رسیدگی و پس از تشخیص آن صادر می‌نماید.
ماده۳۶- هر گاه شخصی برای ثبت هویت خود گواه نداشته باشد باید قبلاً خود را بشهربانی یا فرماندار یا بخشدار یا امنیه یا کدخدا معرفی نماید مأمورین مذکور پس ار تحقیقات در اطراف آنشخص تصدیقی خواهند داد که بموجب آن نماینده می‌تواند هویت آنشخص را ثبت نماید.
ماده ۳۷- هر گاه مأمورین انتظامات چه در شهر و چه در خارج شخصی را بدون شناسنامه یافتند مکلفند در اطراف او تحقیقات لازمه را نموده او را وادار باخذ شناسنامه نمایند اگر شخص مذکور گواه نداشته باشد بطریقی که در ماده قبل ذکر شده عمل می‌شود.
فصل دوم _ نام خانوادگی
ماده ۳۸- هر کس باید برای خود نام خانوادگی مخصوصی انتخاب کند زوجه و کلیه اولاد و احفاد ذکور و اناث آنشخص که در تحت ولایت او هستند به آن نام موسوم خواهند بود کسانیکه تحت ولایت نیستند می‌توانند نام خانوادگی دیگری برای خود اختیار نمایند.
ماده ۳۹- نامهای خانوادگی پس از ثبت در دفاتر ثبت احوال قلمرو هر دفتر آمار و ثبت احوال مختص اشخاصی است که بنام آنها ثبت شده و دیگری حق اختیار آن نام را در حوزه قلمرو آن دفتر ندارد مگر با اجازه دارنده حق تقدم.
ماده۴۰- حق تقدم نام خانوادگی اشخاص پس از فوت بورثه قانونی آنها انتقال می‌باید و هر یک از ورثه می‌تواند دیگری را که بخواهد آن نام را اختیار کند مورد اعتراض و تعقیب قرار دهد ولی مشترکا می‌تواند بدیگری اجازه دهند که نام خانوادگی آنها را اختیار کند.
ماده۴۱-بچه هائیکه در غیر محل ثبت نام پدر بدنیا آمده‌اند و ولادت آنها در دفتر محل تولد ثبت می‌شود بنام خانوادگی پدر خود موسوم و مراتب در اسناد سجلی مربوطه قید می‌شود اگر چه دیگری آن نام را در محل مذکور قبلا برای نام خانوادگی خود ثبت کرده باشد.
ماده۴۲- تغییر نام خانوادگی باید منحصراً بفرمان همایون شاهنشاهی باشد و هیچکس حق ندارد بدون اجازه قبلی در نام خانوادگی خود هیچگونه تغییری بدهد. در خواست کنندگان باید دلائل خود را بوزارت کشور اظهار کرده و پس از بررسی بوسیله وزیر بعرض پیشگاه اعلیحضرت همایونی شاهنشاهی برسد.
ماده۴۳- هر گاه بین زن و شوهر تفریق قانونی واقع شود بقاء بنام خانوادگی شوهر برای زن منوط باجازه شوهر است و در صورتیکه شوهر نام خانوادگی زن و اختیار کرده باشد بقاء نام مزبور برای شوهر پس از تفریق منوط باجازه زن است.
باب سوم_ در برگهای مکرر و اختلافات و اشتباهات حاصله
در اسناد سجلی
فصل اول
ماده ۴۴- هر گاه اختلافی راجع باسناد سجلی ایجاد بشود و یا برای یکنفر برگهای مکرر صادر شده باشد رسیدگی باختلاف و ابطال برگهای اضافی در دادگاه شهرستان محل صدور شناسنامه و در صورت نبودن آن در نزدیکترین خود باقی خواهد بود و دادنامه دادگاه در این موارد فقط پژوهش است مأمور ثبت احوال مدلول رأی دادگاه را در اسناد سجلی محکوم له درج نموده و بر طبق رأی مذکور شناسنامه جدید صادر می‌نماید دادنامه که بموجب این ماده صادر می‌شود از حیث مقررات راجع بنظام وظیفه موثر نخواهد بود.
ماده۴۵-به اختلاف اسناد ثبت احوال اتباع ایران که در خارجه شناسنامه گرفته‌اند مادام که در کشور‌های خارجه هستند در دادگاه شهرستان تهران و در غیر اینصورت در دادگاه محل اقامت صاحب سند رسیدگی می‌شود.
فصل دوم _ اشتباهات حاصله در اسناد سجلی
ماده۴۶-اشتباهاتی که ممکن است در تنظیم اسناد از طرف اداره مربوطه بعمل آمده باشد می‌توان با موافقت اداره کل آمار و ثبت احوال و صاحب برگ تصحیح نمود لیکن این تصحیح در مقابل اشخاص ثالث معتبر نخواهد بود
باب چهارم _ مواد عمومی
ماده۴۷_ مندرجات دفاتر ولادت و فوت و اسنادیکه برطبق آن صادر می‌شود و تمام محتویات و امضاهای مندرجه در دفاتر از اسناد رسمی و معتبر خواهد بود مگر آنکه خلاف آن دادگاه ثابت شود _ سایر اسناد سجلی که بر طبق مقررات قانون با تشریفات مذکور در بالا تنظیم شده نیز اسناد رسمی است و لکن در مقابل اشخاص ثالث معتبر نخواهد بود.
ماده ۴۸- هرگاه تحریر دفاتر یا تنظیم اظهار نامه اشتباهی از طرف مأمور بشود چنانچه قبل از امضاء کننده و گواهان باشد مأمور مراتب را در حاشیه سند با مرکب اصلاح کرده و بامضاء اظهار کننده و صاحب واقعه و گواهان میرساند و چنانچه بعد از امضاء آن باشد مأمور باید فوراً شرح اشتباه را به اداره کل آمار و ثبت احوال گزارش دهد تا بر حسب اجازه اداره کل آمار و ثبت احوال دستور اصلاح داده شود.
ماده ۴۹- رو نوشت کلیه اسناد و آن قسمت از دفاتر در صورتی معتبر است و در دادگاهها و دفتر خانه‌ها و ادارات دولتی و شهرداری پذیرفته می‌شود که از اداره آمار و ثبت احوال کل یا شعب آن صادر و مصدق شده باشد و ببرگهای نامبرده باین ترتیب تمبر الصادق می‌شود.
۱- المثنی برگهای شناسنامه یکریال.
۲- هرگونه تصدیقی که از طرف ثبت احوال از روی مندرجات اسناد سجلی بر طبق در خواست به اشخاص داده می‌شود و رونوشت مصدق اسناد سجلی سه ریال.
۳- اعلامیه‌های ازدواج یک ریال.
۴- اعلامیه طلاق ده ریال.
اصل برگهای شناسنامه مجانی خواهد بود.
باب پنجم _ در کیفر
ماده ۵۰- از تاریخ اجرای مقررات راجع به ثبت احوال در هر حوزه کسانی که وظایفی را که بر طبق این قانون برای ثبت ولادت و فوت در عهده آنها قرار گرفته انجام ندهند و همچنین مشمولین مواد ۳۲_۳۳-۳۴ علاوه براینکه بموجب حکم دادگاه به هشت روز تا دو ماه حبس تأدیبی قابل خریداری بقرار روزی از ده چهل ریال محکوم می‌شوند به انجام تکالیف مقرره نیز محکوم خواهند گردید و در صورتیکه خود آنها تا ده روز بعد از ابلاغ حکم قطعی تکالیف خود را راجع به ثبت واقعه انجام بدهند از کیفر مذکور معاف خواهند بود.
ماده ۵۱ - هر یک از مأمورین که در اجرای مقررات این قانون مسامحه نماینده مطابق مقررات قانون استخدام کشوری مورد تعقیب و دادرسی اداری واقع خواهند شد.
ماده ۵۲ - کسانیکه بعد از تصویب این قانون بگرفتن شناسنامه مکرر مبادرت نمایند بحکم دادگاه کیفر خلافی از یک روز تا هفت روز حبس و یا از ۵ ریال تا ۵۰ ریال جریمه محکوم خواهند شد.
ماده ۵۳ - طرز اجرای این قانون و برگها و دفاتر یکه وقایع باید در آن ثبت شود مطابق آئین نامه خواهد بود که بتصویب هیئت وزیران رسیده باشد.
ماده ۵۴ - آئین نامه‌های مربوط باجرای مواد این قانون را اداره کل آمار و ثبت احوال تهیه نموده پس از تصویب وزارت کشور بموقع اجراء خواهد گذارد.
ماده ۵۵ - از تاریخ تصویب این قانون کلیه قوانین راجع به ثبت احوال که مخالف مقررات این قانون باشد منسوخ و این قانون بوسیله وزارت کشور بموقع اجرا گذاشته خواهد شد.
این قانون که مشتمل بر پنجاه و پنج ماده است در جلسه بیست و دوم اردیبهشت ماه یکهزارو سیصد و نوزده بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس_ مجلس شورای ملی ـ حسن اسفند یاری