مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۱ مهر ۱۳۴۷ نشست ۷۷

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و دوم

قوانین انقلاب شاه و مردم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۱ مهر ۱۳۴۷ نشست ۷۷

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۱ مهر ۱۳۴۷ نشست ۷۷

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره‏۲۲

جلسه: ۷۷

مجلس ساعت نه و پنجاه دقیقه صبح به ریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

فهرست مطالب:

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

غائبین بااجازه

آقایان دکتر رهنوردی- دکتر سعید حکمت- دکتر مدنی- پردلی- دکتر اسفندیاری- آموزگار- پرویزی- رضازاده- طباطبائی- مهرزاد- دکتر عظیمی- دکتر فربود- رضوی- بوشهری- مهندس سهم الدینی- مجد- ماهیار- مهندس اربابی- دکتر رضوانی- روحانی- شیخ بهائی- دکتر یزدان‌پناه.

غائبین بی‌اجازه

آقایان کریم‌بخش سعیدی- دکترگاگیک.

دیر آمده و زود رفته بااجازه

آقای دکتر رفعت (۲ ساعت).

غائبین مریض

آقایان دکتر سعید- دکتر متین- دکتر امامی خوئی- بختیار بختیاریها- توسلی- مرتضوی- معیری- موسوی ماکوئی- سلیمانی کاشانی.

- بیانات قبل از دستورات آقایان: ایلخانی‌پور- باقر بوشهری- پروفسور مخبر فرهمند

۲- بیانات قبل از دستورات آقایان: ایلخانی‌پور- باقر بوشهری- پروفسور مخبر فرهمند

رئیس- نطقهای قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای ایلخانی‌پور تشریف بیاورید.

ایلخانی‌پور- بنام خداوند جان آفرین بنام شهنشاه ایران زمین (آفرین)

با کسب اجازه از مقام معظم ریاست و نمایندگان محترم بسیار خوشحالم بار دیگر فرصت پیش‌آمد که در این ساحت مقدس ترجمان احساسات شاه دوستی مردم باختر ایران زمین باشم آنچه بیش از همه در مسافرت اخیر جلب توجه نمود سفر پر برکت علیاحضرت شهبانوی گرامی بود که در همه‌جا درباره اهمیت این رویداد تاریخی بحث و گفتگو می‌شد و باید به عرض برسانم مردم استان کرمانشاهان بیش از پیش تحت تاثیر سجایا و عواطف عالیه شهبانوی نیکوکار قرار گرفته و در همه‌جا از شهر و روستا و احساس در مردم پاک‌نژاد آریائی کرد هویدا و آنچه مشاهده شد مرا موظف می‌کند که ترجمان احساسات پاک و بی‌آلایش مردمی باشم که قلبی سرشار از مهر و محبت نسبت به شاهنشاه و شهبانو دارند.

مردم قضاوت می‌کردند شهبانوی مهربان در این سفر همه‌جا دردمندان را یاری فرموده و با بصیرت و دلسوزی کامل به مامور مختلف منطقه و نیازمندیها توجه می‌شد و خواسته‌های مردم را با کمال دقت مورد بررسی قرار می‌دادند کودکان را نوازش می‌فرمودند از پیران دلجوئی می‌کردند جوانان را به کوشش بیشتر در راه رسیدن به هدفهای مقدس انقلاب شاه و مردم ترغیب و ارشاد می‌فرمودند احتیاجات را بخوبی در می‌یافتند و در رفع آن اوامر موکد صادر می‌فرمودند کشاورزان و روستائیان این استان در تمام طول مدت مسافرت علیاحضرت شهبانو به کردستان و آذربایجان حتی در سر خرمن‌ها و کشتزارهای خود به جزئیات خبر بازدید علاقه شدید نشان می‌دادند جای خوشبختی است مردمانی که تا دیروز در قید اسارت و بندگی بودند امروز در اثر انقلاب سفید شاه و مردم در اجرای قانون مترقی اصلاحات ارضی از لحاظ اجتماعی در مدت زمانی کوتاه چنان پیشرفت کرده و در سطحی قرار گرفته که در مورد مسائل مهم مملکتی بحث و تبادل نظر می‌کنند و خود را در سرنوشت مملکت سهیم می‌دانند آری مردم مردم شجاع و سلحشور و کوهپایه‌های سلسله جبال زاگرس سرشار از شور و احساس و جنبش و تلاش شده‌اند قیافه‌های آنان همه باز و لبخند پیروزی از آنها دور نمی‌شود و از اینکه برنامه‌های عمرانی و آبادی در شهر و ده آنان بخوبی پیشرفت می‌کند از ته دل اراضی و آثار رضایت خود را در همه‌جا با سپاسگزاری از عنایت رهبر عالیقدر و توانا و دانای خود شاهنشاه آریامهر ابراز می‌دارند در همه‌جا مردم می‌خواستند از پیشگاه مبارک علیاحضرت شهبانو استدعا شود که استان کرمانشاه را نیز مورد تفقد و عنایت خاص قرار داده و کلاه گوشه دهقانان این سامان تاریخی را نیز مانند برادران کردستانی و آذربایجانی به آفتاب برسانند تقاضای مکرر ایلات و عشایر و مرزنشینان و اهالی شهرستانها و بخشهای مختلف استان کرمانشاهان همین بود و همین. در این موقع افتخار دارم بمناسبت روز بزرگ میلاد مسعود علیاحضرت شهبانوی گرامی به ملت ایران و نمایندگان محترم تبریک عرض تمایم.

مردم شاه‌دوست بخش کنگاور از اینکه کارهای اساسی از جمله کاوش معبد آناهیتا- ساختمان بیمارستان ۲۵ تختخوابی آسفالت خیابانها و تامین آب آشامیدنی آنان به مرحله عمل و همچنین تاسیس بانک کشاورزی را مستدعیند بخش کنگاور از هر حیث پیشرفت و توسعه یافته و شایستگی عنوان شهرستان را دارد و مردم هم این تقاضا را داشتند دو بخش دیگر حوزه انتخابیه یعنی صحنه نیز مردم از اینکه عملیات آسفالت خیابانهای بخش آنان قریب به اتمام است و همچنین از نیروی برق کافی برخوردار خواهند شد مراتب حق‌شناسی خود را ابراز داشته آنان تقاضای تبدیل عنوان بخش خویش را به شهرستان و تسریع در امر لوله‌کشی آب آشامیدنی را دارند در بخش هرسین باید اظهار داشت این بخش در چند سال اخیر بسیار پیشرفته و دارای چند خیابان آسفالت شده و از نیروی برق و لوله‌کشی برخوردار است و خواست مردم شاه‌دوست این بخش همه تبدیل بخش آنان به شهرستان و تاسیس شهربانی و تاسیس سال چهارم طبیعی و آسفالت راه این بخش به شاهراه اصلی همدان کرمانشاه به طول ۲۳ کیلومتر می‌باشد البته این اقدام از نظر اقتصادی و جلب توریست بسیار حائز اهمیت می‌باشد و سالیان درازی است که یکی از آرزوهای مردم این منطقه بوده است- دیگر آنکه راه‌های فرعی که برای اتصال بخش هرسین و صحنه و هریسن به کرمانشاه و همچنین پل روی رودخانه گاماسیاب که در برنامه چهارم منظور شده مورد امتنان مردم آن سامان است و امیدوارم عملیات ساختمان آن در سال چهل و هشت شروع شود و همچنین تاسیس درمانگاه چمچمال خدابنده‌لو فرامان میان دربند و پشت دربند و خالصه از ضروریات مردم آن منطقه است این استان در اینجا بار دیگر به‌عرض می‌رسانم آنچه که بیش از همه بعنوان یک ایده و آرزوی همگانی است تاسیس دانشگاه کرمانشاه است این استان درچند سال اخیر از نظر اقتصادی و کشاورزی پیشرفتهای شایان توجهی نموده از طرف دیگر وجود دانش‌آموزان مستعد در این خطه ایجاب می‌نماید که هرچه زودتر از طرف اولیاء امر در مورد تاسیس دانشگاه برای استفاده اهالی استان‌های کرمانشاه کردستان و فرمانداری کل همدان و ایلام و اقدامات لازم و بموقع بعمل آید چنانچه ملاحظه می‌فرمائید تمام خواسته‌های اهالی شاه‌دوست و میهن‌خواه مناطق غربی کشور بجا و دال بر هوشیاری و پیشرفتگی و مطابقت آنها با سیر ترقی کشور عزیز ما بر رهبری شاهنشاه دانا و توانای خود می‌باشد و حکایت از یک جنبش عمومی ملی و میهنی می‌کند

جاوید شاهنشاه آریامهر پاینده ایران عزیز (احسنت، احسنت).

رئیس- آقای بوشهری بفرمائید.

باقر بوشهری- با اجازه مقام ریاست از موقع استفاده نموده شمه‌ای از آنچه را که در مسافرت اخیر خود به بوشهر مشاهده نموده‌ام و از دیدن آن علاوه براینکه احساس غرور و افتخار و سربلندی می‌کنم غرق در سرور و شادی هستم و یقین دارم با عرض گزارش آن همکاران ارجمندم نیز در شادی خود سهیم و شریک می‌سازم در اینجا بیان کنم.

البته همکاران ارجمند اطلاع دارند که شاهنشاه آریامهر و محبوب ما که شب و روز برای اجرای برنامه‌های انقلاب و ترقی و تعالی کشور رنج مسافرت به کشورهای خارج و استانها و شهرهای مملکت برخود هموار فرموده و هرروز در نقطه‌ای از کشور بدست توانای این منجی بزرگوار عمران و آبادانی تازه‌ای به افراد این مرزوبوم اعطا می‌شود.

پس از اینکه اطلاع حاصل نمودم بار دیگر بندر بوشهر که حوزه انتخابی این جانب است مورد عنایت شهریاردادپرور ما قرار گرفته و عزم خسروانه آهنگ عزیمت به این دیار فرموده است برای کسب افتخار و استقبال از مقدم مبارک شاهنشاه بصوب بوشهر عزیمت نمودم.

برخورد اینجانب با موکلین که همگی سرشار از افتار و نشاط بودند بحدی لذت‌بخش بود که توصیف آن غیرممکن است زیرا در قیافه عموم ساکنین بوشهر نور امید و اطمینان می‌درخشید همگی چشم به راه دیدار هرچه زودتر شاهنشاه آریامهر بودند قیافه شهر با دریای نیلگون خلیج‌فارس نه آنچنان فریبنده و دلگشا بود که بتوان ترسیم کرد خیابانهای آسفالته- بلوارهای جدیدالاحداث که در زیر نور چراغهای پرنور می‌درخشید ساختمانهای شهر که از طرف مردم شهر بنحو زیبائی آراسته و چراغانی شده بود نشان‌دهنده آثار میمنت و فتح و ترقی بود و نشان می‌داد که مردم چگونه خود را آماده استقبال از پدر تاجدار خود نموده‌اند طبیعت که گردش آن به اراده خدای بزرگ است به این زیبائیها کمک می‌نمود و با وزش باد و نسیم ملایم (چون در بوشهر نسیم ملایم کمتر پیدا می‌شود) که از سطح خلیج فارس می‌گذشت و هوای فرح‌بخش و مطبوعی به شهر می‌آورد بهشتی را عرضه می‌کرد که خود موثر در ایجاد این نشاط و شادمانی بود. این بندری که توصیفش کردم همان مکانی است که تا قبل از صدور فرمان انقلاب شاه و مردم و پیاده نمودن برنامه‌های مترقیانه‌ای که تحت تعالیم خردمندانه شاهنشاه بصورت بندری متروک و ویران و فراموش شده دیده‌می‌شد و ناله و زاری مردمش از محرومیتها به آسمان بلند بود ولی اینک که مدت کوتاهی از اجرای برنامه انقلاب می‌گذرد به چنین صورتی در آمده است که راستی می‌توان گفت که تمام آثار محرومیتهای گذشته مرتفع شده و در آینده می‌توان با شرائطی که بوجود آمده بصورت یکی از مجهزترین بنادر نشان داد.

در سال ۱۳۴۵ که برای اولین بار مقدم مبارک شاهنشاه براین منطقه نزول اجلال فرمودند بحدی آثار شوم عقب‌ماندگی به چشم می‌خورد که ما شرم داشتیم شرح خود را به شاهنشاه خود عرضه کنیم ولی مقدم میمون و فرخنده و شاهنشاه چنان آثار نیکو و فرخنده‌ای بوجود آورد که من اکنون با کمال افتخار و سربلندی عرض می‌کنم که بندر بوشهر در آینده بسیار نزدیکی یکی از بنادر نمونه خواهد شد. بهترین نمونه و شاهد مدعای من جزیره خارک است که قبلاً تبعیدگاه اشرار و تبهکاران بود ولی امروز یکی از بزرگترین بنادر حمل و نقل و نمونه دنیا می‌باشد.

هنگامی‌که هواپیمای حامل شاهنشاه آریامهر برزمین نشست قلبهای آکنده از مهر شاه به تپش آمد خون در قیافه‌ها آمده بود و چنان شور و هیجان و احساساتی در ضمیر هر فرد بوشهری موج می‌زند و چنان غریو شادی و فریاد زنده‌باد شاه به اوج آسمان بلند بود که من تا حال با چنین احساسی برخورد نکرده‌ام.

هنگامی‌که شاهنشاه از نقاط مختلف شهر و کرانه دریای شرقی و جاده آسفالته‌ای که تا سبز آباد که بیش از چهارده کیلومتر طول آن است بازدید فرمودند چنان قیافه شاهنشاه نورانی و درخشنده بود که حکایت از رضایت خاطر خطیر ملوکانه از پیشرفتهائی که در مدت کوتاهی از فاصله مسافرت سال ۴۵ تاکنون انجام شده است می‌نمود و همین رضایت‌خاطر ملوکانه برای مردمی که درک مفاهیم انقلاب نموده و استعداد خود را در تطبیق وضع خود با منشورهای انقلاب نشان داده‌اند موجب افتخار و سربلندی بود و معلوم است و در چنین شرائطی برای این جانب تا چه اندازه مایه افتخار و مباهات بود در هر مورد و نسبت به تمام امور اجتماعی و اقتصادی مردم شاهنشاه بینا و خردمند ما سوالات موثری فرمودند و تمام پاسخ‌هائی که بعرض مبارک رسید مثبت و مدلل می‌نمود که زندگی بر مردم بر وفق مراد می‌گذرد و بدنبال استماع عرایض اهالی شاهنشاه اوامر موکدی در انجام برنامه‌ها مخصوصاً تسریع در تکمیل و اتمام جاده آسفالته بوشهر- شیراز صادر فرمودند و چون این شاهراه که به امر مبارک هرچه زودتر ساختمان آن به پایان می‌رسد در حیات اقتصادی و اجتماعی خطه فارس و بنادر اثر مستقیمی دارد بهترین نوید احیاکننده‌ای است که بیش از پیش اهالی را امیدوار بمراحم خاصه شهریار رعیت نواز می‌نمود.

این شاهراه که سیصد کیلومتر طول دارد یکی از شاهراه‌های بزرگی است که نه تنها درحیات اقتصادی فارس و بنادر نقش موثری دارد می‌توان گفت وضع اقتصادی تمام مملکت را دگرگون و رونق خواهد بخشید و ما امیدواریم بموازات اصلاحاتی که برای بهبود زندگی عمومی تاکنون انجام شده و برنامه‌های وسیعی برای آینده در اجرای اوامر ملوکانه تحقق خواهد پذیرفت روزی می‌رسد که این بندر مهم که سابقه تاریخی موثری در اقتصاد این مملکت دارا می‌باشد می‌توان با بزرگترین و مجهزترین بنادر اروپا مقایسه نمود.

خوشبختانه به موازات اقدامات عمرانی که از طرف دولت و اهالی انجام شده خدمات شیر و خورشید سرخ که در تحت سرپرستی خواهر والا مقام شاهنشاه والاحضرت شمس نیکوکار اداره می‌شود قابل تمجید و ستتایش است بیمارستانهای مجهز و ساختمانهای مدرن و عملیات راه سازی و عمرانی شیر و خورشید چنان چشم‌گیر وخوشنود کننده است که حتی رضایت خاطر شاهنشاه که در سیر ترقی و تکامل این کشور کمتر اغنا می‌شود راضی می‌نمود تا جائیکه می‌توان گفت سازمان شیر و خورشید یکی از عوامل مهم ترقی و تعالی و آبادانی این بندر می‌باشد که باید در اجرای طرحهای سودمند آن همه جانبه پشتیبانی و یاری نمائیم.

اینجانب از طرف موکلین خود ماموریت دارم که در این مکان مقدس که مظهر آزادی و حریت است به پاس این همه مراحم و الطافی‌که شامل حال ملت ایران فرموده‌اند به درگاه خدای لایزال نیایش کنم که روزبه‌روز بر عمر و عزت و شکوه و جلال شهریار محبوب ما بیافزاید و کشور عزیز ما را در سایه توجهات و رهبریهای این شاهنشاه بزرگ پاینده و برقرار بدارد.

فرصت را مغتنم شمرده در این موقع که امکان سخن گفتن از پشت این تریبون برایم فراهم شده است لازم می‌دانم که میلاد با سعادت علیاحضرت شهبانوی محبوب را صمیمانه از طرف خود و اهالی بوشهر تبریک گفته و برای تمام افراد خانواده جلیل سلطنت سعادت و سلامت از درگاه خداوند مسئلت نمایم (احسنت، احسنت).

رئیس- آقای پروفسور مخبرفرهمند بفرمائید.

پروفسور مخبرفرهمند- با اجازه مقام محترم ریاست و همکاران عزیز در دو جلسه‌ای که قضیه زلزله و زلزله‌زدگان مطرح بود برنامه به اندازه‌ای فشرده بود که بنده به خودم اجازه ندادم مزاحم بشوم معذلک از نظر وظیفه‌ای که دارم اجازه می‌خواهم چند کلمه‌ای درباره جزئیات امر بعرض برسانم. چون تصدیق می‌فرمائید گروه‌هائی برای بازدید یا سرپرستی یا اینطور عوامل در اینطور مواقع به خودشان زحمت می‌دهندو در محل حاضر می‌شوند اولاً وقتشان بسیار کم است ثانیاً آنطوری که باید و شایدبه اتمام مصادر امور و مسئولین امر نمی‌توانند تماس داشته باشند بخصوص با مردم. بنده دلیل اینکه به این مناطق رفتم گذشته از توفیقی که خدا به من عنایت فرمود و متشکر هستم این بود: که یکی از اکیپ‌های پزشکی که در روزهای اول و دوم به کاخک رفته بود وو چون در آنجا خیلی از اشخاص رفته بودند و بلبشوی عجیبی ایجاد کرده بودند متصدیان بهداری به آنها گفته بودند که شما برگردید به مشهد هروقت بوجود شما احتیاج داشتیم شما را خواهیم خواست البته در موقعی که این ناراحتی‌ها هست این حرفها هم هست و قابل اغماض است ولی کاش به اینها می‌گفتند شما از منطقه کاخک بروید در محلی که ما برای شما تعیین می‌کنیم و در آنجا انجام وظیفه بکنید پزشکان این گروه از مشهد با بنده تلفنی تماس گرفتند و بنده دیدم که بهتر است که خودم از نزدیک این جریان را فیصله بدهم و شاید حل کنم ولی خدمت آقایان به جرات قسم می‌خورم پزشکانی که از آنجا با من تلفنی صحبت می‌کردند که ما با امیدی به اینجا آمده‌ایم و حالا دست رد به سینه ما می‌زنند بنده روز پنجم به مشهد رسیدم آقای باقر شریعت در بیمارستان مشهد بستری بودند از نظر اینکه چهار پنج شبانه روز نتوانسته بودند استراحت بکنند و نه بخوابند و از فشار روحی ۴۸ ساعت در آنجا ایشان را بستری کرده بودند از آنجا بنده رفتم به شیروخورشید و همین جریانی را که بعرضتان رساندم گفتم و گفتم که ما نیامدیم تظاهر بکنیم اکیپ من آمده است خدمت بکند خواهش می‌کنم هرجائی را اصلاح می‌دانید و هرجائی را که شما با نقشه‌ای که در دست دارید تشخیص می‌دهید که اینها می‌توانند خدمتی بکنند ولوهر خدمتی باشد به من راهنمائی کنید و من اکیپ را در آنجا مستقر می‌کنم منطقه خزری را گفتند که از حیث دکتر و دارو وضعش ضعیف است و ما بلافاصله به آنجا رفتیم البته باید عرض کنم که از نظر وضع اردو بسیار مرتب بود ولی از نظر بهداری یک نواقص کلی داشت، دارو نداشتند و پرستار و بیمارستان هم نداشتند، بیمارستان سیاری که بنده در راس آن بودم در آنجا مستقر شد و آن قدر که می‌توانستم مریض‌هائی را که عمل‌های کوچکی لازم داشتند آنجا عمل کردیم و مریض‌هائی که احتیاج به عمل‌های بزرگی داشتند به گناباد و قائن و مشهد می‌فرستادیم آمبولانس سیار این دستگاه یعنی اردوئی که بنده سرپرستی می‌کردم در یک شعاع ۱۲۰ کیلومتری می‌رفتند و مریض‌هائی را که نمی‌توانستند خودشان مراجعه کنند می‌آوردند و ما آنقدر که می‌توانستیم درد اینها را دوا می‌کردیم، البته بنده نمی‌خواهم مفصل عرایضی بکنم ولی می‌خواهم عرض کنم در اغلب این مناطق خودم به شخصه می‌رفتم و چیزهائی که دیدم نکات مهمش را بعرض می‌رسانم، البته همانطور که مقام ریاست فرمودند وسعت زلزله بحدی بود که تا نبینید نمی‌توانید تصور بکنید، تمام دستگاه‌ها آنقدر که توانستند کار کردند و کمک کردند ولی متاسفانه که عرض کنم یک هماهنگی دقیقی آنطور که انتظار می‌رفت نبود چون در اینطور موارد با یک مقام سرپرستی کند و همه دست به دست هم بدهند و کارها را انجام بدهند، مثلاً در همان منطقه کاخک روی اضطرار به محض اینکه زلزله شده بود چادرها را بلافاصله بعد از آن قریه نصب کرده بودند البته در روزهای اول این مهم نیست ولی بعداً متوجه شدند و متوجه شدیم که این چادرها روی مزارع زعفران است اشخاصی که از هستی ساقط شده‌اند اگر روی مزارعشان هم چادر بزنند و محصول آنها را پایمال کنند دیگر چیزی برایشان باقی نمی‌ماند این یک دقت جزئی می‌خواست در جواب اظهاراتی که ما کردیم که چرا چادرها را انتقال نمی‌دهید ۵۰۰ متر آن طرف‌تر؟ گفتند لوله آب تا اینجا بیشتر نمی‌آید و نمی‌توانیم به آنها آب برسانیم اما این کاری نداشت ممکن بود ۱۰۰ متر ۲۰۰ متر لوله آب را بالاتر بکشند این ضرر به آنها نخورد.

خواجه‌نوری- وقتی‌که ما رفتیم این امر انجام شده و زمین مسطح شده بود و لوله را هم برده بودند و موجبات انتقالشان فراهم شد.

پروفسور مخبر فرهمند- ولی شما ۲۰ روز بعد رفتید.

خواجه‌نوری- شما تصور بفرمائید در ظرف این ۲۰ روز یک عده‌ای جا می‌خواستند باید چادر بزنند.

پروفسور مخبر فرهمند- توجه نبود و الا امکانش بود.

خواجه‌نوری- اصلاً زمین مسطحی نبود زمین را مسطح کردند و آماده کردند آنوقت مردم را بردند در این چادرها اگر اول در زمینی که آب نداشت چادر می‌زدند چه ایرادی می‌گرفتید ایراد می‌گرفتید که مردم را تشنه بردند توی بیابان برایشان چادر زدند.

پروفسور مخبر فرهمند- عرض کردم عدم توجه هست.

خواجه‌نوری- در تمام این کارها نکات عملی را در نظر بگیرید آن موقع که مردم را از زیر آوار درآوردند مردم را باید جا داد در جائی که زمین مسطح است و آب خوردن هست.

پروفسور مخبر فرهمند- عرض کردم ۲۰۰ متر آن طرف‌تر محل مسطحی بود ۵ روز بعد می‌شد این کار را کرد.

خواجه‌نوری- با بولدوزر زمین را تسطیح کردند در زمینی ناصاف که نمی‌شد چادر بزنند و مردم را جا بدهند.

پروفسور مخبر فرهمند- برای اینکه عدم توجه را به عرضتان برسانم زمینی در قلب اردو جناب آقای خواجه‌نوری برای فرود آمدن هلیکوپتر درست کردند وقتی آمده بود پائین با آن باد و جریانی که ایجاد کرده به خود هلیکوپتر صدمه خورد اگر خدای نکرده به یکی دو نفر از سرنشینان آن هلیکوپتر صدمه می‌خورد صحیح نبود اینها چیزهائی است اگر دقت بیشتری بشود می‌شود جلوگیری کرد به هر حال یک عده‌ای از آقایان روحانیون که از آنها قدردانی و تشکر نشده از مشهد ماموریت دارند و یک چادری هستند و کمک‌هائی مستقیماً خودشان می‌کنند و هرهفته یک مرتبه هم اکیپ را به مشهد می‌آورند لازم بود که اینجا از این آقایان هم قدردانی بشودچون فکر می‌کنم که نشده یک عده از افراد ارتش شاهنشاهی که با هلیکوپتر و طیاره نقاطی را که اصلاً راهی نداشت و جزئی مال روبود به آنها رسیدگی کردند و کمک زیادی کردند از آنها بنده وظیفه دارم تشکر بکنم فقط مسئله‌ای که می‌ماند که اینجا هم به آن اشاره شده همین مسئله مسکن است چادرهائی هست ولی این چادرها تاب سرمای آنجا را ندارد در ساعت دو و سه بعد از نصف شب حرارت هوا به یک و دو درجه می‌رسد و بعضی اوقات یخ می‌بندد و در موقع ظهر حرارت ۳۹ تا ۴۰ درجه است این اختلاف حرارت به سلامت اشخاص فوق‌العاده صدمه می‌زند این قابل بخشش نیست که با این همه تلاشی که شده و جان یک عده‌ای را از این مهلکه نجات دادیم ولی خدای نخواسته خدای نخواسته بچه‌هایشان با یک سینه پهلو یا عوارض مسری از بین می‌روند و باید توجه بشود اگر اجازه می‌فرمائید راهش را عرض می‌کنم این مردمی که اینجا هستند الآن می‌ترسند که زلزله مجددی بیاید خانه‌هائی هست که با هزار یا ۱۵۰۰ تومان قابل ترمیم است اگر بتوانیم نظر اینها را جلب کنیم اعتمادشان را جلب کنیم که ما این خانه‌ها را ترمیم می‌کنیم که قابل سکونت باشد عده زیادی از اینها می‌توانند برگردند به منزلشان البته عرایض دیگری هم هست ولی مصدع نمی‌خواهم بشوم فقط استدعا دارم که درباره منزل چون در حضور والاحضرت شمس هم این مذاکره شد حتی مهندسین ارتش پیشنهاد کردند که می‌توانیم خانه‌های موقتی حتی گلی و خشتی یا با حصیر بسازیم یا اینکه طبق نقشه‌ای که قبلاً در زلزله الجزیره آنجا عمل شده بود خود زمین را می‌کنند و روی آنرا می‌پوشانند به این وسیله ممکن است اینها را گرم کرد در هر حال از ستاد هماهنگی گناباد تلگرافی به تهران مخابره شد و این خطر سرما و بیماری را اعلام کردیم امیدواریم دولت به این امر توجهی بکند (احسنت).

- گزارش آقای وزیر کشاورزی دائر به فعالیت‌های وزارت کشاورزی در منطقه زلزله‌زده خراسان

۳- گزارش آقای وزیر کشاورزی دائر به فعالیت‌های وزارت کشاورزی در منطقه زلزله‌زده خراسان

رئیس- وارد دستور می‌شویم آقای دکتر زاهدی راجع به فعالیت‌های وزارت کشاورزی گزارشی دارند که بعرض مجلس می‌رساند بفرمائید.

دکتر زاهدی (وزیر کشاورزی)- با کسب اجازه از مقام ریاست مجلس شورای ملی و نمایندگان محترم.

در دو جلسه اخیر آقایان نمایندگان محترم از نظر همدردی با هموطنان عزیزی که در زلزله اخیر خراسان دچار مصائب فوق‌العاده‌ای گردیده‌اند و از جهت انعکاس احتیاجات آنان و کمک‌هائی که شده است و اقدامات و خدمات وسیع‌تری که باید در آینده صورت گیرد بیاناتی ایراد فرمودند.

شدت مصیبت و اثر آن در کسانی که از نزدیک شاهد وضع نابسامانی مردم بوده‌اند مخصوصاً نمایندگانی که حوزه انتخابی و موکلین آنان گرفتار چنین بلای خانمان‌سوز گردیده‌اند ایجاب می‌نماید که خواستار شوند کمکها و خدمات در اختیار افرادی که خانه و کاشانه و عائله و زندگی خود را از دست داده‌اند با سرعت هرچه بیشتر گذاشته شده و در تسکین آلام و تامین رفاه آنان به فوریت اقدام شود.

اما مطلبی که بیان آن ضرورت دارد و بدون تردید مورد توجه نمایندگان محترم می‌باشد درجه فوریت و تقدم این خدمات است که مراحل اولیه آن کمک‌های بهداشتی و تهیه غذا و محل زندگی است و سپس خدماتی که مربوط به فعالیت‌های تولیدی و مخصوصاً در منطقه‌ای که اساس فعالیت و معاش مردم از طریق زراعت است کارهای کشاورزی می‌باشد که به دنبال اقدامات مربوط به اسکان و استقرار افراد و تامین خوراک و پوشاک آنان باید برای تامین و تدارک عوامل تولید کشاورزی از بین رفته نیز اقدام شود و بدون شک انجام این کار مستلزم شناسائی و کسب اطلاعات از لحاظ احتیاجات منطقه می‌باشد.

جهت استحضار نمایندگان محترم بعرض می‌رساند که براساس اطلاعات جمع‌آوری شده و وظائف قانونی وزارت‌خانه‌ها و برطبق تصمیم شورای هماهنگی ترمیم کمبود عوامل زراعتی و دامداری در دهات زلزله‌زده فاقد شرکت‌های تعاونی روستائی به عهده وزارت کشاورزی محول گردیده است تا به این ترتیب هم از دوباره‌کاری جلوگیری شده و هم از منابع مختلف برای خدمات و تامین احتیاجات به سهولت استفاده گردد. اینک اقداماتی که از طرف وزارت کشاورزی بعمل آمده به شرح زیر به استحضار می‌رسد.

الف- اقدامات فوری انجام شده:

۱- استقرار ۱۵ نفر از سپاهیان ترویج استان خراسان و اعزام ۴۲ نفر از سپاهیان مرکزی برای برداشت محصول و آبیاری مزارع.

۲- بازدید واکسیناسیون دامها در دهات مناطق زلزله‌زده برای پیشگیری از شیوع بیماری‌های دامی به این ترتیب که ۲۰۷ ده و کلاته در منطقه زلزله‌زده فردوس، گناباد قائن مورد بازدید قرار گرفته ۴۱۲۸۳ راس دام مایه‌کوبی و ۵۱۸۷۶ راس دام معالجه و مداوای رایگان شده است.

۳- سپاهیان ترویج و آبادانی در بیرون آوردن قسمتی از محصول دهات زلزله‌زده از زیر آوار کمک‌های موثری نموده و تعداد لازم گونی برای کیسه‌گیری گندم بدست آمده از مشهد به دهات حمل شده است.

۴- اعزام اکیپ‌های خاک‌شناسی به منطقه نیم بلوک قائن برای مطالعات خاک‌شناسی شرکت‌های سهامی زراعی.

۵- اختصاص ۱۳ دستگاه تراکتور و انجام ۸۹۰ هکتار شخم در اراضی شرکت‌های سهاممی زراعی.

۶- اختصاص ۲۳ بورس تحصیلی در مرکز آموزش کشاورزی مشهد به روستازادگان فردوس- گناباد- قائن.

بموازات اقدامات فوق بطوریکه عرض کردم بررسی احتیاجات کشاورزی منطقه برای پائیزه‌کاری انجام و وزارت کشاورزی هم‌اکنون اجرای چهار طرح را به شرح زیر آغاز کرده است. توزیع بذر که در حدود یکصد تن است که ۳۷ تن آن الآن در محل هست و طبق گزارشی که امروز به بنده رسیده از دیروز شروع به توزیع بذر کردند ولی عده‌ای از کشاورزان عقیده دارند که هنوز موعد کشت نرسیده یعنی از ۱۵ روز دیگر شروع خواهد شد.

۲- تدارک علوفه دامها که در حدود ۶۰۰ تن علوفه خشک می‌باشد و برای مصرف فصل زمستان به دامداران تحویل می‌شود.

۳- براساس اصل خودیاری و آماده نمودن کشاورزان برای کار و فعالیت اجرای طرح ساختمان آغل در دهاتی که ساختمان‌ها ویران گردیده آغاز شده است.

۴- گرچه تلفات دام کار بعلت اینکه در موقع حدوت زلزله و به اقتضای فصل خارج بوده‌اند زیاد نیست معهذا برای کمک به عملیات شخم و شیار نیز چندین دستگاه تراکتور علاوه‌بر منطقه شرکت‌های زراعتی در فردوس و گناباد مشغول شخم شیار اراضی کشاورزان می‌باشد.

در بیانات نماینده محترم فردوس اشاره به انتقال دستگاه بانک کشاورزی و ماموران آن بانک از فردوس شده بود برای استحضار و مزید اطلاع نماینده محترم باید توضیحاً عرض کنم که ماموران بانک مکلف به حفظ اوراق بهادار و جمع‌آوری اسناد بانک در هر شرایطی می‌باشند و چون ساختمان بانک در شهر فردوس بکلی ویران شده بود لذا اسناد مذکور به بشرویه که یکی از بخش‌های تابعه شهرستان فردوس است منتقل گردیده و هر سه شعب بانک حداکثر یک هفته پس از وقوع زلزله کار خود را در داخل چادرها شروع کردند.

از لحاظ تعداد کارکنان بانک در منطقه زلزله‌زده لازم به توضیح است که تعداد آنان در اسفند ۱۳۴۶ در فردوس و قائن و گناباد ۲۹ نفر بوده و تعداد مشغول به کار در ۱۶ /۷ /۴۷ نیز ۲۹ نفر می‌باشد.

از نظر کمک به بدهکاران بانک کشاورزی کمک‌های زیر صورت گرفته است:

بدهی بدهکارانی که در مناطق زلزله‌زده از بین رفته‌اند بکلی بخشوده شده است و بدهی وراثت بدهکاران فوت شده بکلی اصل و فرعش بخشیده شده و در مورد بدهکارانی که حیات دارند بهره بدهی آنان تا یکصد هزار ریال بخشوده شده بدهی آنان از یکصد هزار ریال تجاوز می‌نماید بهره دیر کرد بخشوده و یا اعطای معافیت از بهره و کارمزد تمدید وام برای مدت پنج و ۶ سال دیگر ممکن است تا ده سال در صورتی که قدرت استرداد و برگشت تا ۶ سال را نداشته باشند موعد پرداخت وام آنها را تمدید کرد در مورد بدهکارانی که اصل وام آنان از یکصد هزار ریال تجاوز می‌نماید پیش‌بینی همه‌گونه کمک و مساعدت بعمل آمده است و امیدواریم وضع آنها را طوری فراهم کنیم که با برداشت محصول و پیدا کردن درآمد بیشتر بتوانند بدهی خودشان را زودتر از موعد مقرر بپردازند.

پزشک‌پور- اینها مربوط بدیون است لطفاً بفرمائید کمک نقدی چه کرده‌اید؟

دکتر زاهدی- اجازه بفرمائید اینها همانطور که اشاره فرمودند در مقابل دیون است ولی کمک نقدی یکی تهیه بذر است که فرستاده شده یکی کمک برای شخم است که تراکتور فرستاده شده و دیگر مواد غذائی است که از طرف شیروخورشید داده می‌شود و از امروز ابلاغ شد که ولو کشاورزانی که بدهی داده باشند اگر احتیاج به وام داشته باشند اکیپ‌هائی اعزام می‌شود که احتیاجاتشان برآورده خواهد شد و وام‌هائی که بهره نازلی در اختیارشان گذارده می‌شود (پزشک‌پور- توضیح بفرمائید که چرا از امروز این دستور داده شده) برای اینکه کشت آنجا از ۱۵ روز دیگر شروع می‌شود و اگر قبل از کشت بدون اینکه احتیاجات آنها برآورده بشود میزان بذر برآورد بشود میزان احتیاجات وامی برآورد بشود اگر پولی به آنها داده بشود بطور قطع به مصرف کشاورزی نمی‌رسد چون هدف وزارت کشاورزی دادن پول توجیبی نیست بلکه پولی است که باید بمصرف کشاورزی برسد و اعتبارات بانک کشاورزی باید نظارت بشود که بمصرف برسد و من تصور می‌کنم این وظیفه قانونی است که نمایندگان محترم مجلس هم از وزارت کشاورزی و هم از بانک کشاورزی انتظار دارند.

آنچه که قطعی است سرمایه بانک جز وجوه عمومی بوده و مصرف و استرداد و بخشودگی آن به هیچ وجه نمی‌تواند خارج از ضابطه‌ها و مقررات مربوطه انجام گیرد و با کمال صراحت اعلام می‌دارم در منطقه زلزله‌زده در این مدت برای هیچ‌کس اجرائیه صادر نشده و هم‌اکنون ماموران بانک نیز در محل مشغول کار می‌باشند.

در پایان عرایض خود این موضوع را علاوه می‌نمایم که کمک‌های اعطائی باید براساس شناسائی و تامین احتیاجات که وسیله شناخت و ارزیابی ارقام و اعداد و احصاء و آمار می‌باشد صورت گیرد و اگر مراجعه و بررسی و تحقیق می‌شود برای پیش‌بینی نحوه کمک براساس ضرورت و احتیاج و همچنین برآورد هزینه و اعتبار است و ماموران وزارت کشاورزی تلاش و کوشش می‌نمایند که برنامه‌های مربوط به مناطق زلزله زده اعم از فردوس و گناباد و قائن برای عملیات پائیزه‌کاری بموقع انجام و کشت پائیزه بدون کوچکترین نکث و نقصان انجام و دام‌های روستائیان نیز در زمستان بخوبی نگاهداری می‌شود.

امروز نماینده محترم درباره محل اردوی کاخک اشاره فرمودند باید عرض کنم که زعفران چون پیاز دارد در شهریور و مهر احتیاج به آبیاری نداشت در مقابلش زمین‌ها بطوریکه اشاره فرمودند کاملاً متناسب بود برای اردو اولاً آن چند روز اول که مجبور بودند اشخاصی را که زیر آوار مانده بودند خارج بکنند کمتر ممکن است توجه به زعفران کرد وقتی اثری روی زمین ندارد در صورتی‌که در زمین مقابل گندم و جو و شبدر بود و باید آن محصول را بردارند زمین را آماده بکنند و اردو را به آنجا منتقل بکنند اتفاقاً در روز چهارم بود که این مطلب در آنجا مطرح بود و شروع کردند به نقل چادرها یعنی تسطیح زمین مقابل محصول موجود را برداشتند کاهش را برداشتند تسطیح کردند که چادرها را به آن محل منتقل بکنند البته همانطور که نماینده محترم اشاره فرمودند روز اول و دوم اگر می‌خواستند یک زمین دورتری را انتخاب کنند از نظر لوله‌کشی آب فوق‌العاده در محظور قرار می‌گرفتند ولی بعد در جوار آن اراضی دیگری بود که اردو را به آنجا منتقل کردند و در نتیجه کوچکترین صدمه به محصول زعفران آن منطقه وارد نشده و از آبان به بعد احتیاج به آبیاری دارد و صاحبانشان بسیار مراقبت می‌کنند اطمینان می‌دهم که به محصول زعفران آن منطقه تا آنجائی که گزارش به بنده رسیده لطمه‌ای وارد نشده است. (احسنت)

- تصویب صورت‌جلسه

۴- تصویب صورت‌جلسه

رئیس- راجع به صورت‌جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت‌جلسه قبل تصویب می‌شود.

- قرائت هیئت رئیسه شعب و اعضاء کمیسیون‌های و هیئت رئیسه منتخبه هشت کمیسیون

۵- قرائت هیئت رئیسه شعب و اعضاء کمیسیون‌های و هیئت رئیسه منتخبه هشت کمیسیون

رئیس- اسامی هیئت رئیسه شعب و اعضای کمیسیون‌های مختلف و همچنین هیئت رئیسه بعضی از کمیسیون‌هایی که انتخاب شده‌اند برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

هیئت رئیسه شعبه اول

آقای سرتیپ‌پور رئیس
آقای میرعلاء نایب رئیس
آقای دکترغنی نایب رئیس
آقای صدری کیوان مخبر
آقای ثامنی منشی
آقای دانشمند منشی

هیئت رئیسه شعبه دوم

تیمسار سرلشکر همایونی رئیس
آقای دکتر متین نایب رئیس
خانم نیره سعیدی نایب رئیس
آقای مهندس فروهر مخبر
آقای یارمحمدی منشی
آقای جوانشیر منشی

هیئت رئیسه شعبه سوم

تیمسار سرلشکر نکوزاد رئیس
آقای مهندس پرویزی بهبودی نایب رئیس
آقای دکتر رضوانی نایب رئیس
آقای دکتر قهرمان مخبر
آقایان صائب- معزی منشی‌ها

هیئت رئیسه شعبه چهارم

آقای کورس رئیس
آقای دکتر فربود نایب رئیس
آقای پروفسور مخبرفرهمند نایب رئیس
آقای دکتر کیان مخبر
آقای مهندس اردلان منشی
آقای اولیاء منشی

هیئت رئیسه شعبه پنجم

آقای دکتر محمود ضیائی رئیس
آقای ادیب سمیعی نایب رئیس
آقای توسلی نایب رئیس
آقای دکتر درودی منشی
آقای شهرستانی منشی
آقای مهندس اسدی سمیع مخبر

هیئت رئیسه شعبه ششم

خانم جهانبانی رئیس
آقای دکتر شریعت نایب رئیس
آقای مرتضوی مخبر
آقای مافی منشی
آقای مهندس ریاحی منشی

کمیسیون دادگستری

شعبه اول آقایان فخرطباطبائی- اخلاقی- مهرزاد
شعبه دوم آقایان پزشک‌پور- عبدالحسین طباطبائی-
شعبه سوم آقایان امامی رضوی- آموزگار- پزشکی- مانی
شعبه چهارم آقایان بهنیا- مهاجرانی- دکتر وفا
شعبه پنجم آقایان شیخ‌الاسلامی- ادیب سمیعی- مجد- توسلی
شعبه ششم آقایان دکتردادفر- دیهیم

کمیسیون برنامه

شعبه اول آقایان دکتر امامی خوئی- موید امینی- فرهادپور- دکتر یگانگی
شعبه دوم آقایان دکترمهدوی- مهندس فروهر- دکتر معظمی
شعبه سوم آقایان محمداسدی- دکتر اسفندیاری- دکتر قهرمان
شعبه چهارم خانم دکتر دولتشاهی- دکتر الموتی- اولیاء- مهندس معتمدی
شعبه پنجم آقایان بختیاری‌پور- دکتر رشتی
شعبه ششم آقایان مهندس اربابی- دکترطالع- دکتر مهذب- دکتر رهنوردی

کمیسیون اقتصاد

شعبه اول آقایان دکتر غنی- دکتر یگانگی
شعبه دوم آقایان دکتر عدل طباطبائی- بیات- ریگی
شعبه سوم آقایان دکتر رضوانی- شکیبا- صائب
شعبه چهارم آقایان کورس- دکتر رفیعی- حی- صدقیانی‌زاده- رضوی- دکتر الموتی
شعبه پنجم آقایان مهندس معینی- دکتر مدرسی
شعبه ششم آقایان دکتر شریعت- دکتر ملکی

کمیسیون آب و برق

شعبه اول- آقایان: مهندس عترت- اخلاقی- پردلی- دکترخیراندیش- جلالی نوری- شاخوئی.
شعبه دوم- آقایان: مهندس یارمحمدی- مهندس کیا- موسوی ماکوئی.
شعبه سوم- آقایان: مهندس قادرپناه- مهندس پرویز بهبودی- غلام نیاکان- حاج کریم بخش سعیدی.
شعبه چهارم- آقایان: اردلان- ارسنجانی- رضوی.
شعبه پنجم- آقایان: توسلی- مروتی- دکتر زعفرانلو- مهندس اسدی سمیع.
شعبه ششم- آقایان: دکتر ناصر بهبودی- بدرصالحیان

کمیسیون کشاورزی

شعبه اول- آقایان: مهندس عترت- ثامنی- دکتر بهرام‌زاده ابراهیمی.
شعبه دوم- آقایان: مهندس اخوان- مهندس کیا.
شعبه سوم- آقایان: مهندس برومند- مهندس فریور عدل- مهندس سهم‌الدینی.
شعبه چهارم- آقایان: صادق سمیعی- جاماسبی.
شعبه پنجم- آقای: مهندس ارفع.
شعبه ششم- آقایان: فهیمی- دکتر نجیمی- دکتر حبیب‌اللهی- مهندس ریاحی.

کمیسیون فرهنگ و هنر

شعبه اول- آقایان: روستا- مجید محسنی.
شعبه دوم- سرکار خانم نیره سعیدی- آقای جوانشیر- آقای کاسمی.
شعبه سوم- آقایان: مهندس فیروز عدل- پدرامی- ماهیار.
شعبه چهارم- آقای کورس- سرکار خانم زاهدی- آقای دکتر محققی.
شعبه پنجم- آقای حیدر صائبی- سرکار خانم تربیت.
شعبه ششم- آقای دکتر مهندس ناصر بهبودی- سرکار خانم جهانبانی- آقای سعید وزیری.

کمیسیون آموزش و پرورش

شعبه اول آقای ضیاء احمدی.
شعبه دوم- آقایان: ساگینیان- صادقی- موسوی ماکوئی- کلانتر هرمزی
شعبه سوم- آقایان: امام مردوخ- ماهیار- سرکار خانم ابتهاج سمیعی- دکتر خطیبی- معزی.
شعبه چهارم- سرکار خانم زاهدی- آقایان: دکتر امین- دکتر عاملی- پروفسور مخبر فرهمند.
شعبه پنجم- آقایان: خزائلی- شهرستانی.
شعبه ششم- سرکار خانم جهانبانی- آقای دکتر بیت منصور.

کمیسیون بودجه

شعبه اول- آقایان: مهندس پروشانی- دکتر حکیم شوشتری- دکتر خیراندیش- دانشمند- فرهادپور.
شعبه دوم- آقای مریدی
شعبه سوم- آقایان: جهانشاهی- دکتر خطیبی- محمد اسدی.
شعبه چهارم- آقایان: جاماسبی- دکتر عاملی تهرانی- دکتر کیان- مهندس معتمدی.
شعبه پنجم- آقایان: یوسفی- دکتر بهبهانی- دکتر یزدان‌پناه.
شعبه ششم- آقایان: مرتضوی- مهندس ریاحی.

کمیسیون امور خارجه

شعبه اول- آقایان: کمالوند- مهرزاد.
شعبه دوم- آقایان: بوشهری- دکتر صالحی- دکتر کفائی- دکتر متین- مرندی.
شعبه سوم- آقای دکتر کلالی- خانم ابتهاج سمیعی- آقای فولادوند.
شعبه چهارم- آقای دکتر صدر- خانم دکتر دولتشاهی- آقای دکتر فربود.
شعبه پنجم- آقایان: دکتر رشتی- دکتر ضیائی- ملکشاه ظفر- مهندس قاسم معینی- دکتر سبزواری.
شعبه ششم- آقایان: بختیار بختیاریها- سلیمان کاشانی- شاهنده- دکتر ملکی.

کمیسیون اصلاحات ارضی

شعبه اول- آقای جوادی
شعبه دوم- آقایان: مهندس یارمحمدی- دکتر غلامرضا عدل- مریدی- زرگرزاده.
شعبه سوم- آقایان: مهندس سهم‌الدینی- مهندس قادرپناه
شعبه چهارم- آقای مهاجرانی
شعبه پنجم- آقایان: مهندس اسدی سمیع- دکتر سبزواری.
شعبه ششم- آقای دکتر حبیب‌اللهی

کمیسیون رسیدگی به سوالات

شعبه اول- آقایان: صدری کیوان- مهندس جلالی نوری- فخر طباطبائی- دکتر وحیدنیا.
شعبه دوم-آقای خواجه‌نوری.
شعبه سوم- آقایان: جهانشاهی- فولادوند.
شعبه چهارم- آقایان: دکتر وفا- مهندس بریمانی.
شعبه پنجم- آقایان: رامبد- مهندس زنجانچی
شعبه ششم- آقای موسوی صالحی

کمیسیون پست و تلگراف

شعبه اول- آقای محمدولی قراچورلو
شعبه دوم-آقایان: امیر احمدی- دکتر متین- عبدالحسین طباطبائی- دکتر کفائی.
شعبه سوم- آقایان: مبارکی- حاج کریم بخش سعیدی- آموزگار- اسدالله سلیمانی- تیمسار نکوزاد.
شعبه چهارم- آقای فروتن
شعبه پنجم-
شعبه ششم- آقای بدر صالحیان.

کمیسیون علوم و آموزش عالی

شعبه اول- آقایان: اصولی- دکتر میرعلاء- دکتر موثقی- دکتر امامی خوئی.
شعبه دوم- آقایان: دکتر صالحی- مرندی.
شعبه سوم- آقای دکتر قهرمان.
شعبه چهارم- خانم بزرگ‌نیا- دکتر صدر- دکتر سعید حکمت- دکتر رفیعی- پروفسور مخبر فرهمند- دکتر امین- دکتر ستوده.
شعبه پنجم- آقایان: دکتر عظیمی- دکتر درودی.
شعبه ششم- آقایان: دکتر پرتو اعظم- دکتر گاگیک- هواکیمیان

کمیسیون اطلاعات

شعبه ۱- آقایان: دکتر حکیم شوشتری- دکتر موید امینی.
شعبه ۲- آقای کاظم مسعوی.
شعبه ۳- آقایان: پدرامی- امام مردوخ.
شعبه ۴- آقای فروتن.
شعبه ۵- آقایان: پاینده- دکتر عظیمی.
شعبه ۶- آقایان: موقر- سلیمانی کاشانی- دکتر شریعت- شاهنده.

کمیسیون همکاری مجلسین

شعبه اول- آقایان: پردلی- صدری کیوان.
شعبه دوم- آقای بوشهری.
شعبه سوم ـ
شعبه چهارم-آقایان اولیاء - پهنیا.
شعبه پنجم- خانم تربیت- آقای رسول پرویزی- آقای مهندس ارفع- آقای دکتر یزدان‌پناه.
شعبه ششم- آقایان: دکتر پرتو اعظم- دکتر محمدحسین اسدی- مرتضوی.

کمیسیون کشور

شعبه ۱- آقای روحانی
شعبه ۲- آقایان: دکتر صاحبقلم- مصطفوی- کلانتر هرمزی.
شعبه ۳- آقایان: ایلخانی‌پور- صدقیانی‌زاده- شکیبا- دکتر مدنی- دکتر فریور- عجم.
شعبه ۴- آقایان: رضازاده- صدقیانی‌زاده- دکتر صفائی.
شعبه۵ – آقایان: مجد- زرآور- زعفرانلو.
شعبه ۶- آقایان: بهادری- فضائلی- فیاض- فهیمی-دادفر.

کمیسیون استخدام

شعبه اول- آقایان: مجید موسوی- جوادی.
شعبه دوم- آقایان: دکتر اعتمادی- دکتر مهدوی.
شعبه سوم- آقای: دکتر رضوانی
شعبه چهارم- آقای: عامری
شعبه پنجم- آقایان: دکتر درودی- یوسفی.
شعبه ششم- آقایان: دیهیم- خانلر قراچورلو- فضائلی.

کمیسیون بهداری

شعبه اول- آقایان: دکتر موثقی- دکتر میرعلاء
شعبه دوم- آقایان: دکتر اعتمادی- دکتر صاحبقلم.
شعبه سوم- آقایان: قاضی‌زاده- دکتر فریور.
شعبه چهارم- آقایان: دکتر ستوده- دکتر سعید- دکتر محققی- دکتر صفائی- دکتر سعید حکمت.
شعبه پنجم- آقایان: دکتر برومند- دکتر ضیائی- دکتر رفعت.
شعبه ششم- آقایان: دکتر رهنوردی- دککتر هواکیمیان-

کمیسیون آبادانی و مسکن

شعبه اول- آقایان: ابوذر- ثامنی- مجید محسنی مهر- روحانی.

شهبه دوم- آقایان: دکتر بقائی یزدی- ریگی- صادقی.

شعبه سوم- آقای: عجم
شعبه چهارم- خانم بزرگ‌نیا- آقای دکتر کیان- ارسنجانی.
شعبه پنجم- آقایان: مدرسی- دکتر برومند- خسروی کردستانی- مهندس زرآور- مهندس زنجانچی.
شعبه ششم- آقایان: انشاء- مهندس عطائی.

کمیسیون منابع طبیعی

شعبه اول- سرتیپ‌پور- ضیاء احمدی
شعبه دوم- آقایان: مهندس اخوان- دکتر بقائی یزدی- کاسمی
شعبه سوم- آقایان: مهندس برومند- مهندس پرویز بهبودی
شعبه چهارم- آقایان: مهندس کیاکجوری- مهندی بریمانی- مهندس معینی‌زند
شعبه پنجم- آقایان: دکتر رفعت- مهندس صائبی- شیخ بهائی.
شعبه ششم- آقایان: خانلر قراچورلو- انشاء- مهندس اربابی.

کمیسیون کار و امور اجتماعی

شعبه ۱- آقایان: شاخوئی- محدث‌زاده- ولی قراچورلو- ملک افضلی- دکتر غنی
شعبه ۲- آقایان: جوانشیر- امیر احمدی.
شعبه ۳- آقایان: اسدالله سلیمانی- عباس میرزائی- نیاکان- مبارکی.
شعبه ۴- آقایان: کیاکجوری- پورساطع
شعبه ۵- آقایان: حیدرصائبی- پرویزی- دکتر خزائلی.
شعبه ۶- آقایان پوربابائی- موسوی صالحی

کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی

شعبه اول- آقایان: ابوذر- تهرانی
شعبه دوم- آقای مسعودی
شعبه سوم- آقایان: صائب- دکترمدنی- دکتر اسفندیاری- عباس میرزائی
شعبه چهارم- آقای صادق سمیعی
شعبه پنجم- آقایان: بختیاری‌پور- شیخ‌الاسلامی
شعبه ششم- آقایان: دکتر نجیمی- فیاض فاضلی

کمیسیون راه

شعبه ۱- آقایان: اهری- ملک افضلی- محدث‌زاده
شعبه ۲- آقایان: مهندس فروهر- تیمسار وحدانیان- زرگرزاده- تیمسار حکیمیان
شعبه ۳- آقایان: پزشکی- امامی رضوی- کلانتری.
شعبه ۴- آقایان: دکتر سعید- مهندی اردلان
شعبه ۵- آقایان: شیخ بهائی- حق‌شناس- مروتی
شعبه ۶- آقایان: عطائی- مافی- پوربابائی

کمیسیون دارائی

شعبه اول- آقایان: اهری- دانشمند- روستا- تهرانی
شعبه دوم- آقایان: بیات- خواجه‌نوری- دکتر عدل طباطبائی- دکنر معظمی
شعبه سوم- آقایان: کلانتری- قاضی‌زاده- معزی
شعبه چهارم- آقایان لطف‌الله حی- عامری
شعبه پنجم- آقایان: مهندس صائبی- خسروی- شهرستانی
شعبه ششم- سعید وزیری- دکتر مهذب.

کمیسیون نظام

شعبه اول- آقای کمالوند
شعبه دوم- آقایان: همایونی- وحدانیان- حکیمیان.
شعبه سوم- آقایان: نکوزاد- ایلخانی‌پور
شعبه چهارم- آقایان: مهندس معینی‌زند- رضازاده
شعبه پنجم- آقایان: حق‌شناس- ادیب سمیعی
شعبه ششم- آقایان: ملک‌زاده آملی- دکتر محمدحسین اسدی.

هیئت رئیسه کمیسیون کار و امور اجتماعی

آقای جوانشیر رئیس
آقایان حیدر صائبی- مهندس کیاکجوری نواب رئیس
آقای پوربابائی مخبر
آقایان: عباس میرزائی- نیاکان منشی

هیئت رئیسه کمیسیون پست و تلگراف

آقای بدر صالحیان رئیس
آقایان: دکتر کفائی- محمدولی قراچورلو نواب رئیس
آقای دکتر متین مخبر
آقایان: امیر احمدی- اسدالله سلیمانی منشیها

هئیت رئیسه کمیسیون دارائی

آقای اهری رئیس
آقایان: تهرانی- قاضی‌زاده نواب رئیس
آقای خسروی مخبر
آقایان: بیات- کلانتری منشیها

هئیت رئیسه کمیسیون اطلاعات

آقای فروتن رئیس
آقای دکتر عظیمی نایب رئیس
آقای کاظم مسعودی نایب رئیس
آقای پاینده مخبر
آقای شاهنده منشی
آقای پدرامی منشی

هیئت رئیسه کمیسیون همکاری مجلسین

خانم تربیت رئیس
آقای بهنیا نایب رئیس
آقای اولیاء نایب رئیس
آقای صدری کیوان مخبر
آقای پردلی منشی

هیئت رئیسه کمیسیون رسیدگی به سولات

.آقای جهانشاهی رئیس

آقای مهندی زنجانچی نایب رئیس
آقای مهندس بریمانی نایب رئیس
آقای دکتر وفا مخبر
آقای موسی صالحی منشی

هیئت رئیسه کمیسیون بهداری

آقای دکتر اعتمادی رئیس
آقایان: دکتر موثقی- دکتر بیت منصور نواب رئیس
آقای دکتر رهنوردی مخبر
آقایان: دکتر برومند- دکتر فریور منشیها

هیئت رئیسه کمیسیون فرهنگ و هنر

آقای سعید وزیری رئیس
بانو نیره سعیدی نایب رئیس
آقای مهندی فیروز عدل نایب رئیس
آقای مجید محسنی مخبر
آقای پدرامی منشی

آقای روستا منشی

- تقدیم اساسنامه شرکت ملی چای بوسیله آقای معاون وزارت تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی

۶- تقدیم اساسنامه شرکت ملی چای بوسیله آقای معاون وزارت تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی

رئیس- آقای رهبری بفرمائید.

زین‌العابدین رهبری (معاون وزارت تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی)- با اجازه مقام ریاست بمنظور تنظیم بازار چای و بهبود کیفیت و افزایش محصول، تشکیل شرکت سهامی چای ایران ضروری تشخیص شده بااجازه از تبصره ۳ قانون تشکیل وزارت تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی، اساسنامه شرکت ملی چای ایران را به ساحت مقدس مجلس شورای ملی تقدیم می‌کنم استدعا دارم مقرر فرمایند به کمیسیون‌های ذیربط یرای رسیدگی و تصویب ارسال بشود.

رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- ختم جلسه

۷- ختم جلسه

رئیس- با انتخاب اعضای کمیسیون‌های مجلس آماده کار است و چون فعلاً مطلبی در دستور نداریم بااجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را خواهش می‌کنم از اعضای کمیسیون‌ها که کمیسیون‌ها شروع به کار کنند تا گزارشهای کمیسیون‌ها برای طرح در جلسه آماده گردد دستور و تاریخ جلسه بعد به اطلاع نمایندگان محترم خواهد رسید.

(ساعت ده و پنجاه و پنج دقیقه صبح جلسه ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی- عبدالله ریاضی.