مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۱ اسفند ۱۳۳۵ نشست ۷۴
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۲۱ اسفند ۱۳۳۵ نشست ۷۴
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۱۹
جلسه: ۷۴
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۲۱ اسفندماه ۱۳۳۵
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- بیانات قبل از دستور آقای خلعتبری
۳- مذاکره در گزارش کمیسیون بودجه راجع‌به بودجه ۱۳۳۶ کل کشور
۴- تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه شنبه ۲۱ اسفند ماه ۱۳۳۵
مجلس دو ساعت و بیست دقیقه پیش از ظهر بریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
۱ـ تصویب صورت مجلس
رئیس ـ صورت غائبین جلسة قبل قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه ـ آقایان: دکتر طاهری. اتبهاج. بوربور. قرشی. کشکولی. صادق بوشهری. موسوی. دیهیم. دکتر امین. مهندس سلطانی. بزرگ ابراهیمی. کدیور. امید سالار. خرازی. خزیمه علم. سنندجی. عباسی. عبد الحمید بختیار. معین زاده. نصیری. مهدوی. قنات آبادی.
غائبین بی اجاره ـ آقایان: اورنگ. اریه. عامری. مهندس فیروز.
دیر آمدگان و زود رفتگان با اجازه ـ آقایان: قراگزلو. فولادوند. سعیدی. دکتر وکیل. مهندس جفرودی. یارافشار. بهادری. دکتر فریدون افشار. مهندس بهبودی دهقان. دکتر هدایتی. جلیلوند. کورس. دکتر نفیسی. مهندس ظفر. ثقه الاسلامی. گیو. دکتر امیر اصلان افشار. آقایان
رئیس ـ نسبت بصورت مجلس نظری نیست؟ آقایان طباطبائی،
احمد طبا طبائی ـ یک اشتباه عبارتی هست در صورت جلسه که اصلاح می‌کنم میدهم تند نویسی. رئیس ـ بسیار خوب دیگر نظری نسبت بصورت جلسه نیست ؟(اظهاری نشد) صورت مجلس جلسه قبل تصویب شد
۲ـ بیانات قبل از دستور آقای خلعتبری
رئیس ـ نطق قبل از دستور شروع میشود آقای خلعتبری،
خلعتبری ـ موضوع عرایضم عبارت از استفاده از بانک مرکزی است برای امور صنعت و کشاورزی
نقش بانکها در کشور:
در ممالکی که فعالیتهای خصوصی فردی اساس اقتصاد آنها را تشکیل میدهد مسئله بانکداری از اهم مسائل است زیرا بدون کمک بانکها توسعه و تکامل صنعت و پیشرفت تولید ممکن نخواهد بود بطریق اولی در ممالکی که هنوز صنعت و کشاورزی مراحل اولیه را طی می‌کند کمک بانکها بیشتر ضرورت خواهد داشت ما تقریباً از سی سال قبل وارد امر بانکداری شدیم و بانک ملی ایران بوجود آمد که ناشر اسکناس است و وجوه دولتی در آن متمرکز میشود ولی وضع سی سال قبل مملکت با امروز فرق کرده و بانک مرکزی ما نباید فقط بوظائف تجاری و صرافی قانع شود بلکه باید همان وظائفی را انجام دهد که بانکهای مرکزی در ممالک دیگر انجام می‌دهند و در حقیقت باید بانکداری کشور با اساسی باشد که در ممالک دیگر هست ولی متأسفانه بانک مرکزی ما رویه سی سال قبل خود را تغییر نداده است.
من وظیفه دارم تصدیق کنم که بنظر من بانک ملی ایران یک مؤسسه بسیار آبرومندی است (صحیح است) که بهتر از همه مؤسسات ادارات ما اداره میشود و من تا کنون ندیده‌ام از جریان اداری آن کسی ناراضی باشد باید افتخار نمود بلیاقت و تدبیر و کاردانی اشخاصی که این مؤسسه مهم را این نحو اداره می‌کنند ایراد من بر دولتها است که مسئله بانکداری را در این مدت مرود توجه قرار نداده و وسائل فراهم نیاورده‌اند یا بانک ملی را تقویت نکرده‌اند که بتواند همان وظائفی را انجام بدهد که بانکهای مرکزی در سایر ممالک انجام می‌دهند.
وظائف بانک مرکزی ـ بانک مرکزی وظائفی دارد و من مقاله را که اخیراً در مجله بانک ملی راجع ببانک داری مرکزی در آسیا نوشته شده مورد توجه دولت قرار میدهم
بر طبق این مقاله در ممالک آسیا بانکهای مرکزی این وظائف را انجام می‌دهند:
۱ـ برای بعضی از امور عمرانی و اقتصادی و کشاورزی بانکهای مرکزی نرخ‌های کمتری برای تنزیل در نظر می‌گیرند.
۲ـ یک وظیفه دیگر بانکهای مرکزی نظارت بر بانکهای دیگر و در عین حال تقویت بانکهای دیگر می‌باشد در واقع معاملات صرافی و پولی را باید بانکهای دیگر انجام دهند و بانک مرکزی بآنها کمک از حیث سرمایه کنند.
۳ـ بانکهای مرکزی بوسیله محدود کردن اعتبارات و تدابیر دیگر از سیل واردات جلوگیری می‌کنند.
۴ـ بانکهای مرکزی ببنک‌های دیگر از قبیل بانک کشاورزی بانک صنعتی و بانک رهنی و بانک تعاونی کمک می‌کنند و بانکهای مزبور اغلب از کمکهای بانک مرکزی استفاده می‌کنند.
۵ـ بانک مرکزی سعی می‌کنند بر تعداد بانکهای بازرگانی افزوده شود تا مردم بتوانند از بانکهای متعدد استفاده کنند و پول برای فعالیت و کار در اختیار همه مردم باشد.
۶ـ بانکهای مرکزی سعی می‌کنند بکشاورزان و صاحبان صنایع بوسیله مؤسسات خصوصی کمک شود زیرا نفع بانکهای بازرگانی این است که فقط با تجار معامله کنند زیرا معامله با آنها آسانتر و راحت تر و بر نفع تر است.
بانک مرکزی ایران، بانک ملی ایران عملش مطابق بانکهای مرکزی سایر ممالک نیست و همین امر سبب شده که در کشور ما از اعتبار برای امور تولیدی و عمرانی و صنعتی استفاده نشود و و یا بمیزان محدود غیر مفید استفاده نشود و یا بمیزان محدود غیر مفید استفاده شود و آنچه که مانع بانک ملی ایران در این امر است نداشتن برنامه از طرف دولتها بوده و بعد اساسنامه
که سی سال قبل وضع شده و با شرائط امروز متناسب نیست.
بانک مرکزی مشوق و اردات بهمین جهات بانک مرکزی ما عملیاتش منحصر بکمک بدولت و با معاملات نزولی و صرافی است و برای همین معاملات از ولی و نزولی نه فقط جلوی سیل واردات را نمی‌گیرد بلکه یکی از اسباب کمک بواردات است بوسیله تهیه اعتبار برای مشتریان خود امر واردات را تسهیل می‌کند و وجود عمدة بانک در اختیار اشخاصی قرار می‌گیرد که مثل سیل محصولات خارجی را وارد کشور می‌کنند (صحیح است)
از طرفی کمک بانک ملی بصنعت و کشاورزی آنقدر قلیل است که هیچگونه تأثیری در توسعه صنعت و کشاروزی ندارد
تناسب اعتبار بین رشته‌های مختلف در هر کشوری رشته‌های مختلفی از کار و فعالیت وجود دارد که می‌توان آنرا بچند قسمت نمود:
۱ـ تجارت .۲ـ کشاورزی .۳ـ صنعت.
اگر کشوری بخواهد ترقی اقتصادی کند این رشته‌ها باید بحسب اهمیت یا تناسب از وجوه و اعتبارات بانک مرکزی استفاده کنند ولی در مملکت ما این تناسب رعایت نمی‌شد و وجوهی که در اختیار بانک ملی است فقط تجار وارد کننده یا صادر کننده استفاده می‌کنند و وقتی نسبت واردات و صادرات لا در نظر بگیریم معلم میشود قسمت عمده اعتبارات بانک ملی استفاده در امر واردات است و این امر بر هر کشور منفعت کند مملکت ضرر می‌کند و آن چیزی که مورد توجه نیست و از اعتبارات بانک مرکزی استفاده نمی‌کند صنعت و کشاورزی است که فقط مقدار قلیل از اعتبارات بانک برای این دو امر در نظر گرفته میشود و تناسب آن با رشته تجارت و واردات کشور قلیل است که قابل مقایسه نیست و همین امر سبب میشود که صنعت و کشاورزی توسعه نیاید.
در مورد بانک کشاورزی کمکی که بانک ملی ببانک کشاورزی می‌کند شاید باندازه یک بیستم کمک ببانک صنعتی تأسیس شد هم کمکی که باید بکند نمی‌کند و اکنونهم که بانک صنعتی تأسیس شده معذلک باز باید بانک ملی ببانک صنعتی کمک کند
پس دولت و بانک ملی در رویه خود و اساسنامه بانک ملی باید تجدید نظر کنند و از اعتبارات بانک مرکزی باید رشته هاس مختلف بتناسب و بحسب اهمیت حصبه ببرند و چون اهمیت صنعت و تولید در داخله کشور و کشاورزی بیشتر از واردات محصولات خارجی است علیهدا بتناسب احتیاجات صنعتی و کشاورزی مملکت باید و جو و اعتبارات بانک ملی بین بانکهای کشاورزی و صنعتی تقسیم شود.
بانک کشاورزی برای توسعه مملکت مهمترین مؤسسه بانک کشاورزی است
اصولا دولتها مسئله اعتبار ببانک کشاورزی را فراموش کردند و من از آقای فروهر ممنون هستم که در زمان و زیارت خود باین بانک ملی کم توجه کرد و توجهی کرد که سابق نمی‌شد ولی اینمقدار کافی نیست.
اگر آقایان باید داشته باشند در روده هیجدهم از طرف دولت هیج توجهی ببانک کشاورزی نمی‌شد یک طرحی نمایندگان دوره هیجدهم تصویب کردند که اعتبارات مصوب قانونی بانک کشاورزی باو داده شود ولی آن قانون در عمل اجرا نشد فقط موقعی که لایحه اعتبار هفتاد و پنج میلیون دولار در مجلس هیجدهم مطرح بود بنده پیشنهادی دادم که بیست و سه میلیون دولار آن ببانک کشاورزی رهنی و ساختمانی داده شود و دولتها هم با آن پیشنهاد مخالف بود ولی اکثریت قریب باتفاق مجلس آنرا تصویب کرد و اکنون این تنها سرمایه قابل توجی است که در اختیار بانک کشاورزی قرار می‌گیرد.
من می‌خواهم که این پول هر چه زودتر در اختیار بانکها قرار گیرد مخصوصاً بانک کشاورزی اکنون سه سال است کشاورزان تمام مملکت و تمام اشخاصی که علاقه بتوسعه آبادی و فعالیت کشاورزی دارند در انتظار آبادی و فعالیت کشاورزی دارند در انتظار کمکهای بانک کشاورزی هستند و تأخیر در این کمک‌ها موجب نا امیدی کشاورزان شده عجب است برای وارد کنندگان محصولات خارجی همه نوع تسهیلات بانکی و اعتبار فراهم است اما کشاورز و مالک برای آباد کردن مالک نمی‌تواند از بانک وام بگیرد ولی اگر کسی بخواهد اتومبیل وارد کند بهش اعتبار می‌دهند بانک کشاورزی هم پول و سرمایه ندارد که بکشاورز وام بدهد (صحیح است) این امر بضرر کشاورزی ماست اینوضع بیش از این نباید ادامه یابد عجب است دولتها همیشه حمایت از کشاورز و کشاورزی را مجز برنامه کار خود قرار می‌دهند اما یک قدم عملی بر نمی‌دارند که کشاورز ایرانی از فروش سلف محصول خود بثلث قیمت واقعی خلاص گردد (صحیح است) آقایان بلای کشاورز و گله دار ایرانی سلف فروش است که بثلث قیمت حقیقی محصولات خود را میفروشند.
اصلاح اساسنامه و آئین نمامه بانک کشاورزی من توجه دولت را باین مسئله جلب می‌کنم که هر چه زودتر برای اخذ بیست و سه میلیون دلار اقدام کند (صدر زاده ـ ولی بشرط اینکه همه اش را صرف ساختمان در تهران نکند) ولی لازم است اساسنامه بانک کشاورزی و آئین نامه‌های آنهم اصلاح گردد زیرا در شرائط فعلی بانک کشاورزی آماده برای کمک بکشارزان نخواهد بود قانون و آئین نامه فعلی بانک کشاورزی مربوط به ۲۵ سال پیش است و بدردامروز نمی‌خورد بانک کشارزی باید بصورت بانک مرکزی کشاورزی در آید و وجود خود را در اختیار بانکهای اعتباری بگذارند و بانکهای اعتباری کشاورزی در نقاط مختلف کشور تأسیس شود یا اگر می‌خواهد همین وضع را حفظ کند باید نه فقط بمالک بلکه بکشاورز بدون مالک و در مقابل فعالیت و کار و یا نرخ نازل و تشریفات ساده پول قرض بدهد تا همه کشاروزان بتوانند از آن استفاده کنند و بانک توجه کند و در این ایام عید کشاورزی نتواند وارد در معاملاتی شود که افراد باید انجام دهند ساختمان هم نباید بکند پانزده میلیون تومان خرتج ساختمان کرده خرج بیمصرف است علیهدا در آئین نامه جدید باید این مسائل پیش بینی شود علت تأخیر هم فقط جریانات اداری خسته کنننده است چند ماه قبل در کمیسیون کشاورزی با آقای انتظام نائب نخست وزیر و وزیر کشاورزی تذکر داده شد آئین نامه بانک کشاورزی هر چه زودتر باید اصلاح شوئد. نمیدانم علت تأخیر چیست و کاری که در یک هفته می‌توان کرد چرا ماهها بتأخیر بیفتد.
این است که از دولت می‌خواهم هر چه زودتر ترتیبی بدهد که از وجوه و اعتبارات بانک ملی ـ بانک کشاورزی و صنعت هم بتواند استفاده کند و آئین نامه بانک کشاورزی هر چه زودتر اصلاح شود تا کشاورزان مملکت عموماُ از آن استفاده کنند ـ گمان می‌کنم این چیزی باشد که همه آقایان نمایندگان طالب آن هستند (صحیح است)
ایام عید است سه سال است بما وعده می‌دهند که بانک کشاورزی می‌خواهد برای مملکت قدمی بردارد اما بانک کشاروزی سرمایه ندارد آئین نامه‌هایش هم بدرد نمی‌خورد باید یک تغییر اساسی در اساس نامه بانک کشاروزی داده شود بانک ملی اعتبارات خودش را اول در صنعت و کشارزی باید تقسیم کند نه اینکه تمام پولش را در اختیار وارد کنندگان بگذارد (صحیح است) این بضرر اقتصاد مملکت است صنعت ما با این امر ترقی نخواهد کرد (صحیح است) اشخاصی هستند که کارخانه وارد کرده‌اند پول ندارند که قرض خود را بدهند پول قرض کرده‌اند با ربح صدی بیست وچهار باینها اگر بانک ملی کمک کنیم این مقدار پول و اعتباری که بتجار وارد کننده می‌دهند این را اگر در اختیار کشاورزی و صنعت بگذارند تمام مملکت آباد میشود بنده بنام تمام کشاورزان مملکت که چشم براه کمک از صنعت می‌خواهند استفاده کنند از دولت مخواهم که باین امر توجه کند و در این ایام عید حقیقتاً مجلس با این اقدام خودش بکشاورزان و زحمت کشان و گله داران و ایلات و عشایر با تأسیس بانک کشاورزی مرکز و استفاده از آن یک عیدی بآنها بدهد (احسنت) (تجدد ـ در موقعت طرح قانون بانکداری پیشنهاد بفرمائید که بانک مرکزی از بانک کار مجزا شود) باید همین کار با بکنید.
۳ـ بقیه مذاکره در گزارش کمیسیون بودجه راجع به بودجه ۱۳۳۶ کل کشور و ارجاع بمجلس سنا
رئیس ـ وارد دستور می‌شویم ـ بودجه مطرح است آقای احمد طباطبائی.
احمد طباطبائی ـ بنده در جلسه قبل که عرایضی بعرض مجلس شورای ملی در اطراف بودجه رساندم یک جمله‌ای راجع باداره تبلیغات عرض کردم اداره تبلیغات دو قسمت است اداره رادیو و تبلیغات اداره رادیو و دستگاه رادیو یک وظیفه‌ای دارد و تبلیغات یک وظیفه‌ای تبلیغات آن کارهائی است که اداره رادیو برای دولت بهمانطور که اسمش است وظیفه اش این است که در اطراف دولت که سر کار است یک چیزهائی بگوید ولی نباید سوء تفاهم بشود بنده از حسن اداره و طرز عمل و کاری که اداره رادیو می‌کند و این کار در نتیجه زحمات شب و روزی جناب آقای ناصر ذوالفقاری است و قابل انکار نیست (صحیح است) بنده تشکر می‌کنم و نباید سوء نفاهم بشود بنده عرضی که کردم نخواستم بر له ایشان یا بر علیه ایشان چیزی عرضی کرده باشم بنده کمال ارادت را بایشان دارن و از ایشانهم تشکر می‌کنم که جریان کار تبلیغات کشور را خیلی خوب انجام داده‌اند عرایضی که بنده راجع به بودجه در جلسه قبل بعرض آقایان رساندم یک سوژه هائی بود چیزهائی بود که حالا می‌خواهم با اجازه آقایان در اطراف آن قضایا و آن تیترها یک توضیحات مفصلتری به آقایان عرض کنم شما آقایان نمایندگان همه تان چه فرد فرد چه بطور اجتماع و رسمی که شرفیاب حضور اعلیحضرت همایونی شده‌اید که بده هم چندین مرتبه این افتخار را داشته‌ام ملاحضه فرموده‌اید که در هر جلسه‌ای که اعلیحضرت همایونی و کلا را میبینند در اطراف رفاه حال مردم واگذاری کار مردم بدست مردم توصیه می‌فرمایند این تنها نمایندگان مجلس نیستند که وقتی شرفیاب می‌شوند اصغای اوامر ملو کانه را باینطرف می‌کنند سناتورها هم وقتی فردی یا جمعی شرفیاب می‌شوند بازر طب السان اعلیحضرت همایونی همین قسمت است یعنی رفاه مالی مردم خلاصه واگذاری کار مردم بدست مردم هیأت دولت هم که شرفیاب می‌شوند و در جلساتی که اعلیحضرت همایونی شکرت می‌کنند باز موضوع همین است و خوشبختانه دیده‌ایم که اعلیحضرت همایونی این قسمت هائی که بیان می‌فرمایند حرف نیست عمل بدنبالش است یعنی تا آنجائی که در حیطه اختیار خود ایشانست عمل است اعلیحضرت همایونی دیگر عملی بهتر از این نمی‌توانند
بکنند که املاک خودشانرا وجوه نقدی موروئی خودشانرا در طبق اخلاص بگذارند و برای رفاه و آسایش مردم بین رعایا تقسیم بکنند برای امور خیریه بدهند و اصرار هم بکنند که کارهای مردم باید بدست مردم اجرا شود حالا چرا بفرمایند کار مردم بدست مردم اجرا شود؟ ۱۰۰ اعلیحضرت همایونی وقتی بتاریخ مشروطیت ایران نگاه می‌کنند وقتی ملاحظه بفرمایند موجبات و علل مشروطیت ایران انقلاب مشروطیت چه بوده است؟ این را متوجه می‌شوند که باید مردم در کار خودشان خیلی باشند ملاحظه می‌کنند که در نتیجه خرابی و فساد اوضاع مردم دیدند باینکه باید بر یک قسمت از کارها نظارت داشته باشند این بود انقلاب شد مشروطیت شد قانون اساسی تدوین شد، کارهائی که مال مملکت بود همه طبق قانون اساسی در اختیار نمایندگان مجلس قرار گرفت (صحیح است) ولی متأسفم از اینکه عرض کنم در ظرف پنج سال مشروطیت تنها یعنی حقوقی که قانون اساسی برا مردم تعیین کرده بد و باین هیچگونه توجهی تا امروز نشده است بنده نمیدانم کدام یک از اصول قانون اساسی را که بمردم حق داده است در کارهای خودشان دخالت کنند تا حالا اجرا کرده‌اند چیزی که مسلم است اینست که تمام آن چیزهائی که مربوط بحقوق مردم بوده است تعطیل بوده است و جدیت داده‌اند که عواطف و احساسات مردم کارهای خودشان اثر نداشته باشد جناب آقای وزیر کشور جنابعالی وزیر کشور دولتید وقتی قانونی تنظیم می‌کنید و تدوین می‌کنید و می‌خواهید بمجلس بدهید با اینکه دولتید برای اینکه باید یک طوری عمل کنید که کنترل قانون، کنترل اجرای قانون دست شما باشد معذالک وقتی پیشنهاد قانون شهرداریها را می‌کنید در آنجا برای کنند حالا ببینید کار رسوائی و افتضاح حقوق مردم بجای میرسد که می‌گویند باید شهردار تهران را اگر بخواهند انتخاب کنند باید دارای فلان مقام باشد این شرطی است که یعنی حق ندارند آن کسی که می‌خواهند انتخاب کنند یک الگو باید معین شود و این صحیح نیست بنده اگر بخواهم برای وکالت برای ریاست مجلس، برای سناتوری رأی بدهم البته بجناب سردار فاخر رأی میدهم (وزیر کشور ـ این را من نگفته‌ایم) ولی اگر بمن گفتند شهردار انتخاب کنم بنده جناب آقای سردار فاخر را انتخاب نمی‌کنم (یکی از نمایندگان ـ این چه مربوط بهم است ؟) یعنی چه؟ میفرمائید چه ربطی به بودجه دارد؟ خواستم بگویم حق مردم رعایت نمی‌شود وقتی بودجه یک مملکتی تنظیم میشود باید تمام حقوق مردم در این بودجه منظور شود (وزیر کشور ـ این شرطی که میفرمائید پیشنهاد دولت نیست) عرض کردم بی اعتنائی بحقوق مردم است حالا دولت آن جور پیشنهاد کرده یا نکرده چون بی اعتنائی بحقوق مردم است این باب شده بنده کاری باین قضیه ندارم (یکی از نمایندگان ـ بتصویب مجلس نرسیده است) بنده عرض نکردم که تصویب شده خواستم عرض کنم رویه را ملاحظه بفرمائید که رویه اینطور است (دکتر امیر حکمت ـ چه ربطی به بودجه دارد ؟) امور شهرداری مربوط به مردم نیست؟ شما فکر می‌کنید آقای دکتر امیر حکمت بودجه شهرداری‌های این مملکت که معادل بودجه دو هزار میلیونی است که اینجا آمده است کی خبر دارد از این بودجه‌ها؟ اینهم جزء همین بودجه هاست (دکتر بینا ـ قربان در بودجه همه چیز میشود گفت) بموجب اصل صریح قانون اساسی که بهیچوجه قابل تفسیر و تغییر نیست یعنی اصل ۹۰ الی ۹۳ انجمنهای ایالتی و ولایتی تشکیلش از وظایف حتمی یک مملکت مشروط پارلمانی است. زیرا اصل ۹۳ صراحت دارد که وظایف انجمنهای ایالتی دخالت در امور خرج و دخل مملکت یعنی حوزه‌ای که انجمن تشکیل میشود حالا اگر ما بوجه‌ای تنظیم کردیم که این دستورات قانون اساسی و اصول قانون اساسی را درش رعایت نکردیم یعنی انجمنهای ایالتی و ولایتی در آن دخالت نداشت آیا می‌توانیم بگوئیم این بودجه یک بودجه قانونی و صحیحی است؟ حالا چرا اینجوری شده؟ علت اینست که ما با وجودی که فرد فرد با استعمار مخالفیم ولی معذالک ایران را مستعمره تهران کرده‌ایم ـ یکی از نمایندگان ـ کاملا صحیح است) سرتاسر ایران مستعمره تهران شده است متأسفانه ما هم که حافظ قانون اساسی هستیم ناظر و تماشاچی این صحه هستیم در دو سال قبل روی عواطف و انسان دوستی و بشر دوستی علیا حضرت ملکه ثریا قرار شده در زاغه‌های جنوب شهر خانه بسازند و خانه هم ساختند مقداری ساختند یعنی تا مقداری که آن بودجه اقتضا داشت آن خانه‌ها ساخته شد اما چه عیب داشت که بجای اینکه دو میلیون تومان خرج بلوار کرج، خرج اسفالت بلوار کرج که محل تفرج کادیلاک سوارهاست بکنند این را هم در زاغه‌های جنوب شهر مصرف بکنند (وزیر کشور ـ پنج میلیون است نه دو میلیون) چه بهتر دهها میلیون تومان خرج شهر جدید التأسیس یوسف آباد میشود ولی این در حالی است که محلات پائین شهر تهران در انواع کثافات آلوده است (مهندس فرود ـ یوسف آباد مال کارمندان دولت است)
رئیس ـ آقایان صحبت نکنید بگذارید حرفشان را بزنند بفرمائید.
طباطبائی ـ آمدیم سر کارمندان دولت خیلی متأسفم جناب آقای مهندس، معمول ما در بودجه همیشه این بوده است یک امر متداولی بوده است که ما وقتی بودجه می‌آوریم همه اش بفکر کارمندان دولتیم، میگوئیم کارمندان دولت اینطور هستند. آقایان باید برای کارمندان دولت فکری کرد باید فکر منزل کرد باید فکر اساسی کرد ولی این لازمه اش نیست که ما این دسته مردمان بدبخت بیچاره فلک زده را بکلی فراموش کنیم و اسمشان را نیاوریم ما اگر میگوئیم در مملکت باید برای کارمندان دولت رفاه و آسایش فراهم کرد نه از این لحاظ است که میگوئیم اینها کارمند دولتند از این لحاظ است که اینها هم مردم بدبخت این مملکتند چه فرق می‌کند ؟(صحیح است) این را نفرمائید یوسف آباد شما در بین همان کارمندان دولتی که در یوسف آباد می‌نشینند آن طبقه ممتازه آن طبقه نو ظهور وجود دارد برای آنهاست اگر در تهران باید چیزی مصرف بشود اگر باید خرجی برای تهران بوشد باید ما بگوئیم در محلات خراب و ویران تهران که از اندازه بیرون است باید خرج شود (صحیح است) باید بالسویه تقسیم شود ولی البته این در قوتی است که ما ایران را فراموش کنیم ولی ما نباید بگوئیم فقط تهران و الا مردم سایر شهرستانها، بدبختها، بیچاره‌ها این باربرها بطریق اولی بتهران مفت خور ترجیح دارد تهران چه گل سر سبدی درست کرد؟ آقایان یکی از بدبختی‌ها یکی از بیچارگی‌ها مملکت ما این جمعیت روز افزون تهران است تهران در ظرف یک سال و خورده‌ای یا دو سال و خورده‌ای یک میلیون و نیم به جمعیتش اضافه شده این یک میلیون و نیم جمعیت برای چه آمده؟ برای این آمده که ما تمام بهره‌ها را تمام امتیازات را بتهران داده‌ایم (مهندس اردبیلی ـ نان ارزان هم در تهران است) وقتی میگوئیم بودجه مملکت بودجه مملکت آن بودجه‌ای است که برای تمام طبقات مملکت فکر کرده باشد برای کارگرها فکر کرده باشد برای کامند فکر کرده باشد ما وقتی که میگوئیم تمام سهمیه واردات و صادرات و نمایندگیها را اختصاص داده‌اید بتهران آن تاجری که در بوشهر آن تاجری که در اصفهان آن تاجری که در شیراز (مهندس اردبیلی ـ در آذربایجان) آن تاجری که در آذربایجان نشسته است می‌بیند بهره ندارد برای چه پا نشود بیاید تهران، پا میشود میآید تهران شهرستانها خالی میشود، آقایان خیال نکنید همانطوری که خالی شدن بنادر جنوب باین مملکت ضرر می‌زند مسلم بدانید که جمعیت روز افزون تهران بیشتر لطمه می‌زند (صحیح است) تهران یک شهر تولیدی نیست تهران یک محل مصرف کننده‌ای است برای این محل مصرف کننده تا کی باید مردم بدبخت زحمت بکشند بدهند تهران بخورد بدبختی مال تهران است (صحیح است) همین است که بعد از پنجاه سال مشروطیت حالا وضعمان به این آشفتگی است پایان آنرا لااقل باید گفت مبهم است و نامعلوم بنده خیلی معذرت می‌خواهم از آقایان اگر حاشیه عرض می‌کنم اولا بودجه است و تنها یک لایحه بودجه است که وقتی در مجلس مطرح میشود میشود بدر اطراف آن همه بدبختی‌ها و مصائب و آلام مردم را گفت بگذارید حالا که بمردم توجهی نمی‌شود بمردم حقی که در قانون اساسی گفتن شده است واگذار نمی‌شود بگذارید این مطالب در مجلس گفته شود یکروزی برای نسل آینده‌ای که جز بدبختی ما چیزی برای او نخواهیم گذاشت بداند این حرفها گفته شده (دکتر دادفر ـ چرا؟ این را نفرمائید) بنده آینده را مثل گذشته فکر می‌کنم این نظر بنده است این نظر خود بنده است اگر آقایان نظر دیگری دارید بفرمائید. (دیهیم ـ یأس است این باید با یأس مبارزه کرد) یأس نیست (دیهیم ـ پس غیبگو هستید .)
رئیس ـ بگذارید صحبت کنند بین الاثنین صحبت نکنید.
طباطبائی ـ خلاصه برویم سر بودجه بنده هم با نهایت ارادتی که بفرد فرد آقایان وزرا دارم و همه شان را مردمان وطنپرست مردمان ایران دوست مردمان علاقه مند بکشور میدانم و اگر این عرایض را عرض می‌کنم نباید حمل بر این کرد که من این گناه را می‌خواهم بگردن دولت حاضر بیندازم نه دولت حاضر هم وارث دولتهای قبلی است این خرابی مال دیروز و پارسال نیست این خرابی از دولتهای گذشته بارث رسیده ولی امیدوارم که این عرایض بنده انشاء الله تا حدی اثر بکند و این رویه‌ای که تا حالا عمل شده است و موجب این بدبختی شده است از بین برود آقایان باید یک تحولی بآن بدهید یک تغییری در آن بدهید بلکه وضع مردم از این صورت بیرون بیاید شاید به یک وضع آبرومندی برسد و خدا میداند این یادگاری است که نام نیکش متعلق بخود آقایان وزرا است و الا من بهمه علاقه دارم برای مه صلاحیت قائلم همه را پاک میدانم این بودجه بعقیده بنده بودجه‌ای که بتواند احتیاجات همه مملکت احتیاجات تمام طبقات ما را بر آورده کند بعقیده بنده نیست. مستخدمین دولت را بنده عرض کردم، کارمندان دولت را باید کمکشان کرد باید وسایل آسایششان را فراهم کرد ولی عرض کردم از همان حیث که اینها جز و ملت ایرانند نه علل دیگر نه اینکه کارمند دولتند نه یک طبق دیگری علاوه بر آن طبقه ممتاز نو ظهور که آنروز بعرض
آقایان رساندم یک طبقه دیگر علاوه بر آن طبقه دوم است این طبقه دوم آن طبقه کارگرهائی است که با ماشین کار می‌کنند از تمام مزایا و بیمه‌های اجتماعی و حقوقها و اضافه حقوقها بهره می‌برند در صورتی که ما در کشور مان صدها هزار کشاورز و رعیت داریم دهها هزار عمله و بنا و بقال و نجار و عطار داریم که بآنها کوچکترین توجهی نمی‌شود نه از بیمه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند نه از مزایای قانونی استفاده می‌کنند اینها مردمانی هستند که وقتی بودجه مملکت را می‌خواهیم تنظیم بکنیم باید رعایت این اشخاص را هم بکنیم بودجه مال مملکت است بودجه مال یکدسته نیست مال یکطبقه نیست بودجه مال عموم است پست ترین افرادی که در این مملکت عملگی می‌کنند و شما با نظر نفرت بآنها نگاه می‌کنید (چند نفر از نمایندگان ـ هیچ همچو چیزی نیست) آنهائی هستند که ضروری ـ ترین کارها را دارند و در قانون اسمی از آنها برده نشده و حالا اگر بنده می‌خواهم بگویم البته هیچوقت از خود آنها نفرت نیست اینها آن عمله هائی هستند که مستراح‌ها را پاک می‌کنند بآنها چرا توجه نمی‌شود که هر روز چند نفر آنها در چاهها می‌میرند و سرنوشت اطفالشان معلوم نیست من می‌گویم در بودجه باید برای تمام طبقات توجه بشود چرا توجه نمی‌شود؟ برای اینکه آن عده کار گر ماشینی را آن عده که کارمند دولت است مجتمع است مجتمع صدا دارد ولی اینها منفرد هستند صدای بدبختی آنها بگوش هیأت دولت و من و شما نمی‌رسد عرض من اینست نگفتم با نفرت بخودشان نگاه می‌کنیم یعنی میکشیمشان کی همچو حرفی زدم.
رئیس ـ دو نفر صحبت نکنید.
طباطبائی ـ آقایان صدای مردم صدای خداست (صحیح است) ممکن است ما هر چی امیال و عواطف داریم بر این مردم تحمیل کنیم ولی میدانید که بین مردم وظیفه حاکمه یک فاصله نزدیک نشدنی ایجاد می‌کنید مردم را باید جزء‌حساب بیاوریم باید وقتی بودجه تنظیم می‌کنیم برا تمام طبقات مردم فکر کنیم فکر کنیم توی بازار تهران ده هزار شاگرد نجار شاگرد بقال عطار آهنگر شاگرد مسگر شاگرد خمیر گیر، اینها همه وجود دارند اینها اکثراً مزدشان بقدر آن حداقل حقوق کارگری که شما برای آنها مزایا و اضافات قائل می‌شوید نیست و حال آنکه باید برای آنها هم فکر کرده بودجه مملکت هم باید فکری برای آنها بکند آنها هم مال این مملکتند بنده عرض کردم در جلسه گذشته بودجه ما در هفتاد هشتاد سال قبل ۴ کرور بوده است و امروز چهار هزار کرور بودجه داریم جناب آقای فروهر فرمودند که زمان اعلیحضرت فقید از این زیادتر بوده است البته صحیح می‌فرمایند اگر ما ارزش پول آنروز را با ارزش پول امروز مقایسه بکنیم می‌بینیم زیادتر بوده است ولی اگر کارهائی هم که در این مدت انجام شده است با کارهائی که در آن مدت انجام شده است مقایسه کنیم خواهیم دید کار امروز هیچ است اعلیحضرت فقید قشون تأسیس کردند که ما نداشتیم دانشگاه تأسیس کردند که ما نداشتیم صنایع جدید تأسیس کردند که ما نداشتیم اینهمه راه آهن سرتاسری تأسیس کرند که ما نداشتیم انیهمه ساختمانها این همه بنا اینهمه سرباز خانه‌ها در اکناف و اطراف ایران و در خود تهران اینها همه از مظاهر فعالیتهای زمان رضا شاه پهلوی است راست است بودجه آن طور بود ولی این چیزها هم بود ولیکن بعد از آن جز اینکه برخ ا بکشید در ظرف ۱۵ سال بگوئید راه آهن خراسان را که آن هم نقشه اش کشیده شده بود. چیز دیگری بما نشان نمی‌دهید آقایان من از شما خواهش می‌کنم استدعا می‌کنم اگر اطلاع دارید اگر سراغ دارید بگوئید در یکی از این بناهائی که در زمان رضا شاه شده یک قران پول مطالعه داده شده آقایان ما ساختمان بی مطالعه می‌خواهیم ما آن چیزهائی را می‌خواهیم که برایمان ساخته‌اند و یقین داریم که تا ۱۵۰ سال دویست سال دیگر برای ما بر قرار بماند و برای آنها پول مطالعه ندادیم ما ساختمان بی مطالعه می‌خواهیم این طور نکنید با ما (بیات ماکو ـ سازمان برنامه می‌کند) سازمان برنامه که خارج از این مملکت نیست درست است که دولت علیحده‌ای است قبول داریم که سازمان برنامه یک دولت علیحده‌ای است یک دولت بر پول (مهندس اردبیلی ـ و غیره مسئول) و غیره مسئول هست ولی چیزی که هست اگر حرف هم بزنیم بعد از اینکه دهها میلیونها تومان صد میلیون تومان پول این مملکت مصرف شده وقتی از پشت این تریبون صحبت می‌کنند بما میگوئید شما اطلاع ندارید و حال آنکه ما اطلاع داریم یک مشت مردم بی اطلاع در آنجا هستند و آن بی اطلاعها بما می‌گویند بی اطلاع ما که اظهار اطلاع نکردیم ما گفتیم مطلع بامور نیستیم گفتیم که شما این کار را که می‌کنید پول را از بین می‌برید و الا اینها خودشان از ما بی اطلاع تر هستند اگر من عرض می‌کنم بودجه دولت جناب آقای علاء نقص دارد از لحاظ اینستکه مجلس شورای ملی ببودجه سازمان برنامه ببودجه سایر وزارتخانه‌ها ببودجه شرکت ملی نفت ببودجه دخانیات آگاهی ندارد ما چطور می‌توانیم بگوئیم در بودجه رسیدگی کرده‌ایم آقایان شما ببینید در این وزارتخانه‌ها در این وزارتخانه‌های مختلف اشخاصی هستند که در مشاغل واحد در یک عرض در یک سطح یکی سه هزار تومان حقوق می‌گیرد، یکی سیصد تومان این چه بودجه‌ای است؟ اینکه بودجه نیست هر کس اسمش که کارمند دولت است هر کس که برای دولت کار می‌کند باید یک نحوه حقوق بکید این اختلاف حقوق معنی ندارد خرابی همین جا است من کار ندارم من می‌خواهم بگویم چهارده هزار تومان حقوق رئیس فلان شرکت مساوی پنج برابر حقوق نخست وزیر است (مهندس اردبیلی ـ ماشین نویس سازمان برنامه معادل یک وزیر حقوق می‌گیرد) ما می‌بینیم که هفت هزار تومان حقوق فلان مدیر فلان سازمان مساوی دو برابر حقوق نخست وزیر است من نمی خواه حرف بزنم (غضنفری ـ چرا نمیگوئید) من می‌خواهم بگویم اگر آن بودجه پوش ما بود ما نگاه مکردیم و از این افراط و تفریطها جلوگیری می‌کردیم، ما نمی‌گذاشتیم که این افراط و تفریطها بشود ولی حالا که در اختیار ما نیست ما چطور می‌توانیم جلو بگیریم یک کسی اتومبیل ۷۵ هزار تومانی امپریال زیر پایش است دو تا اتومبیل دیگر یدک می‌کشد کیست که بگوید مگر این مال این دولت نیست؟ مگر مال این بیچاره‌ها نیست؟ بنده در چند روز قبل بعنوان مستمع آزاد رفته بودم در کمیسیون سازمان برنامه کمیسیون مشترک تشکیل شده بود، بنده هم آقایان میدانند نسبت به بیشتر کارهای آقای ابتهاج معترضم ولی میبینم یک حرفی می‌زند که من نمی‌توانم جواب بدهم این عرایضی که من می‌کنم البته من آن کلماتی که آقای ابتهاج گفتند من آن کلمات را ادا نمی‌کنم در مجلس نمی‌خواهم بگویم حساب جسارت است آقای ابتهاج مگر نوکر دولت نیست؟ نوکر همین دولت است آقای ابتهاج کلاهش را زمین می‌زد بسرش می‌زد و فریاد می‌زد جیغ می‌زد که چکنم من مدتی است که دولت آمار مستخدمین دولت را می‌خواهم آماری که آخر ماه بماه می‌آیند امضاء می‌کنند و حقوق می‌گیرند این آمار را نمی‌توانند بمن بدهند می‌گفت من گیر چه دولتی افتاده‌ام من نمی‌خواهم بگویم چه کلماتی را می‌گفت این سازمان برنامه است این نوکر دولت است این کسی است که باید بدستور دولت عمل بکند این حرفها را بدولت می‌زند آقایان تشریف داشتند صورت مجلس حاضر است یک روز در کمیسیون بودجه بودم آنجا مستمع آزاد بودم عضو نیستم جناب آقای فروهر از طرز وصول مالیات ناله می‌کردند میفرمودند باینکه مردم مالیات نمی‌دهند، با وجودی که قانون جریمه معین کرده با وجودی که سر نیزه و فشار و زور داریم توقیف می‌کنیم اموال را توقیف می‌کنیم معهذا آن کسیکه هزار تومان مالیات بما باید بدهد و نمی‌دهد همان آدم پا میشود میرود قم دو هزار تومان سهم اما میدهد درست است صحیح است یک علت دارد علتش اینست آن کسی که میرود ده هزار تومان سهم امام میدهد چون باو گفته‌اند این پول را وقتی آیت الله بروجردی می‌گیرد میدهد بطلاب هیچ راه دیگری برایش در نظر نگرفته‌اند و واقعاُ هم می‌گیرند و می‌دهند بهمان محل او می‌بیند وقتی پول داده میشود بهمان مصرفی که میدهد میرسد اما وقتی قرار شد که من مالیات بدهم از اول سال تا مالیات بدهم و ببینم صد دینار بمن بر نمی‌گردد من چه داعی دارم بدهم نمی‌دهم حقش است ندهم و اگر بدهم بدکاری کرده‌ام این اختلاف بودجه‌ها باعث این میشود که عرض کردم ما بتوانیم از افراط و تفریطهائی که در بودجه مملکت میشود جلو گیری کنیم و این برای خود دولت چقدر نقص است اگر از یک خرابکاری جلوگیری کند چه قدرت و توانائی دارد برای اینکه دولت هم خیر ندارد بنده بفرمائید این بودجه چیست؟ بیست و هشت میلیون تومان بودجه سالیانه دفتر آقای ابتهاج است این دفتر خود آقای ابتهاج است این شرکتهای تابعه سازمان برنامه است که هیچ ارتباطی با سایر دستگاهها ندارد بنده ندیده‌ام شنیده‌ام العهده علی الراوی هزار میلیون تومان بودجه شرکت نفت است اطلاع ندارم نمیدانم آقایان بیائید یک کاری بکنید عدم رضایت را لااقل از توی کارمندان حقوق بگیرتان از بین ببرید دولت از مردم بگیرد و بیک دسته دیگر از مردم بدهد کار دیگری که نمی‌تواند بکند لااقل یک کاری بکنید که بآنهائی که پول می‌دهید راضی باشند تبعیض و تفاوت فاحش را بردارید (صحیح است) اینها بناراضی‌ها اضافه نشوند بنده بقلم اول در آمد بودجه سال ۳۶ نگاه می‌کنم واقعاً متحیر که این بودجه چه جور قابل وصول است. قلم اول مالیات بر در آمد املاک مزروعی و مستغلات ۲۴۵ میلیون تومان است یعنی صد و یازده میلیون تومان اضافه بر سال گذشته است خوب جناب آقای وزیر دارائی از طرز وصول مالیات از مردم را خودشان در کمیسیون بودجه اظهار نگرانی کردند ما هم همه میدانیم مالکین عمده سرمایه داران عمده طرز مالیات دادنشان چه جور است اینهم پیش بینی است وصول حتمی که درش نیست بنده اگر فکر کنم باین که دولت با اضافه کردن این قلم می‌خواهم مالیات مستقیم را اضافه کند پس باید یک وسائل در دست کشاورز و رعیت بگذارد که با استفاده از آن وسائل بتواند زیادتر در آورد زیاد تر بدولت بدهد اگر شما توانستید این ابزار و آلات قرون وسطائی را از دست و بال کشاورزان مملکت جمع کنید و بجای آن تراکتور بجای آن خرمن کوب و بجای آن ماشین درو گری در اختیارش بگذارند من قول بشما میدهم که شما صد در صد بتوانید کشاورزی را اصلاح کنید و این مالیات را بگیرید زیرا عوائد مردم بیشتر میشود و دنباله آن عواید دولت هم بیشتر میشود اما اگر این اعمال را نکردید و
کشاورز و مردم را بهمین فلاکت بهمین بدبختی انداختند این مالیات چه جور اصلاح میشود اگر این قلم ۱۱۱ میلیونی که شما اضافه کردید نتوانید وصول کنید آیا بودجه شما بودجه متعادلی است؟ متعادل نیست بنده آنچه بخاطر دارم بودجه سال بسال هی اضافه میشود و این اضافه هم قسمت عمده اش مربوط بوده است بحقوق مو مخارج پرسنلی چون چند روز قبل که افتخار شرفیابی حضور اعلیحضرت همایونی را آقایان داشتند بنده هم این افتخار داشتم اگر نظر آقایان باشد اعلیحضرت همایونی فرمودند برای تثبیت قیمتها دولت باید یک فکری بکند، اگر برای تثبیت قیمتها شما نتوانستید کاری بکنید نمی‌توانید بودجه مملکت را بیک جا نگاهدارید و اگر نتوانستید برای تثبیت قیمتها فکری بکنید این قسمتها ساعت بساعت، روز بروز بالا رفت و شما هر سال بودجه را اضافه کردید این دو رو تسلسل است چه معنی دارد بنده قول میدهم به آقایان پارسال بودجه ۳۵ سیصد میلیارد ریال اضافه گردید اگر این اداره تثبیت قیمتها را نتوانید درست کنید و اگر بخواهید این کار را انجام بدهید بنده بشما قول میدهم سال دیگر باز قیمت زندگی بالا برود و باز بودجه را آخرش بکجا میرسد بنده برای مثال بودجه کشاورزی را عرض می‌کنم بودجة کشاورزی در سال گذشته بنگاه مستقل آبیاری می‌گرفت و چهل و چهار میلیون و پانصد هزار تومان در سال ۳۶ پنجاه و چهار میلیون و کسری شده است یعنی قریب ده میلیون تومان باین بودجه اضافه شده است یعنی باداره آبیاری و کشاورزی بنده می‌خواهم به بینم با چهل و چهار میلیون تومان یعنی چهار صد و چهل میلیون ریال در سال گذشته سطح کشاورزی ما چه تغییری کرده است که ما در سال آینده هم آمدیم ده میلیون تومان بآن جا اضافه کردیم یعنی صد میلیون ریال اضافه کردیم چه انتظار داریم بشود اگر وزارت کشاورزی توانسته بود سال گذشته پانصد تراکتور بخرد امسال هم می‌توانست پانصد تراکتور بخرد می‌توانست سالی پانصد تراکتور بخرد و آقایان مطمئن بودید آقا تراکتور بخرید و بعد بفروشید بخرید بدهید شخم بزند کرایه اش را بگیرید خدای من شاهد است هر قدر شما در این راه مصرف بکنید همان سال اول از عوایدش از مالیاتی که از مردم زیادتر می‌گیرید پولتان را در می‌آورید جناب آقای ارسلان خلعتبری آمدند پشت تریبون در نطق قبل از دستور فرمودند بانک کشاورزی چه و چه آقا بانک کشاورزی یعنی که چه؟ بنده چند روز قبل یکی از عمو زاده‌هایم آمد پیشم گفت که شما در بانک کشاورزی کسی را دارید؟ گفتم برای چه؟ خیلی تعجب کردم که این نه چیزی گفتم چه می‌خواهی بکنی؟ گفت ماشین اوستین آورده قسطی می‌فروشد ببانک کشاورزی پول می‌دهند که بنده بزارع بدهد بکشاورز بعد از چندی شنیدم بانک کشاورزی موتور برق آورده قسطی می‌فروشد بقول آقای ارسلان خلعتبری پانزده میلیون تومان خرج می‌کند ساختمان می‌سازد آقا پانزده میلیون تومان را میشود شما بپانزده هزار کشاورز نفری هزار تومان بدهید تمام کارش و زندگی زراعتیش راه می‌افتد برای چه پانزده میلیون تومان صرف ساختمان می‌کند؟ آخر اینها بدبختی و بیچارگی است اینها رویه‌ای است که اگر این رویه بانتها نرسد من نمیدانم بکجا می‌رسیم (یک نفر از نمایندگان ـ دور تسلسل است) والا حالا آقای تیمسار انصاری وزیر راه اینجا تشریف ندارند بایشان نهایت ارادت را دارم معاونشان تشریف دارند ایشان مرد پاکی هستند مرد درستی هستند آقای انصاری مرد اصیلی است مرد خانواده‌ای است ولی اینها با مدیر بردن با اداره کردن با اسفالت کردند خیلی فرق دارد خیلی تفاوت دارد بودجه‌ای که برای وزارت راه و اعتبار راهسازی در این بودجه کل پیش بینی شده است شصت و دو میلیون و هفتصد و کسری تومان است این مبلغ پانزده میلیون و کسری تومان اضافه از بودجه سال گذشته است در قسمت آخر بودجه تحت عنوان وجوه مخصوص از محل در آمدهای مربوط جمعاً و خرجاُ مبلغ چهار صد میلیون ریال دیگر هم باین مبلغ اضافه شده است در سال گذشته این مبلغ چهار صد میلیون و یک صد و هشتاد میلیون بوده است روی بودجه سال گذشته تقریباً ۶۵ میلیون تومان اینطوری که قائم مقام با اطلاع سازمان برنامه آنروز پشت تریبون اظهار کردند فرمودند هر یک کیلومتر اسفالت صد هزار تومان خرجش است و با این پول باید ۶۰۰ کیلومتر راه در سال گذشته اسفالت شده باشد حالا بگوئیم اعتبار صد کیلومترش برای حقوق پرسنلی است پاند کیلومتر باید درست کند (دکتر چهانشاهی ـ یک مقدارش هم برای نگاهداری راه است) برای نگاهداری است خوشوقتم که جناب آقای نخست وزیر در چند روز قبل بقم مشرف شدند برای افتتاح بیمارستان وقتی بنده رقتم بخدمت ایشان رسیدم اول حرفی که بمن زدند گفتند فلانی راه خیلی بد بود عرض کردم که خوب نیست جنابعالی این موضوع را بفرمائید این را بگذارید ما عرض کنیم، خوب من نمی دانم راه قم اسفالته است راه اسفالت شده است حالا آقای انصاری در تهرانند، آقای انصاری که یک دفعه اتومبیل سوار نشده است که یک دفعه برود بقم برود بدماوند (همهمه نمایندگان) (یک نفر از نمایندگان ـ ایشان مسافرت کرده‌اند)
رئیس ـ وزیر راه که در تهران نیست همه اش در ولایات است.
یک نفر از نمایندگان ـ یک عیب دیگری دارد.
طباطبائی ـ فرمودند که یک عیب دیگری دارد این را بنده نمیدانم پس همین است که عرض کردم تنها مسافرت رفتن وقتی عمل توأم با آن نباشد وقتی تعمیر نشود چه نتیجه‌ای دارد خوب هی بروند بنده دیگر پیش از این نمی‌خواهم در اطراف اقلام بودجه عرضی بکنم (احسنت) ولی یک قسمت هائی در این بودجه هست که بنظر بنده متناسب با وضع امروز مملکت ما نیست البته آقایان سابقه دارند تذکر داده‌اند بنده هم بآن اشاره می‌کنم و رد می‌شوم و آن این است که ما مریضخانه هایمان اغلب بعنوان مجانی است باید ضعفا بروند در آن بیمارستانها مجانی معالجه بشوند پول دواشان مجانی باشد متأسفانه در این قانون بودجه یک تبصره‌ای گذاشته‌اند و آن تبصره حکایت از این دارد اشخاصی که تمکن دارند و نمی‌خواهند در آنجا بخوابند یک چیزی از اینها گرفته شود آقایان اینها وسایلی هست که مرد بدبخت نتوانند دستشان بمریضخانه مجانی برسد.
پورفسور جمشید اعلم ـ چرا؟
طباطبائی ـ الان بعرضتان میرسانم. رئیس ـ این عقیده ایست که ایشان دارند اینجا مجلس است نباید در بین صحبت ایشان حرفی زد.
احمد طباطبائی ـ آنکسی که متمول است دارد نمی‌رود توی مریضخانه سینا بخوابد اگر این را تصویب کردید فردا بعنوان اینکه این آقا تمول دارد دم در جلوی او را می‌گیرند لنگش می‌کنند تا تحقیق بشود تمکن دارد یا خیر (صحیح است) الان نمی‌پذیرند آنوقت ما میآئیم اینکار را در یک عصری که در تمام دنیا می‌گویند باید مریضخانه‌ها، بیمارستانها، مجانی باشد معالجه همه مجانی باشد در همه طبقات باید پول دوا و غذا و بیمارستان مجانی باشد این را لااقل از فقرا که حداقل اینست که وسایلی ندارند با این اوضاعی که ما داریم دم در بیمارستان مأمورین ۵ تومان ۶ تومان نگیرند این حداقل مضیقه اش است این قسمت، قسمت دیگرش هم راجع بفرهنگ است اینجا گذاشته‌اید در امتحانات متفرقه ۳۰۰ ریال یکی بدهد پانصد ریال یکی بدهد پشت این تریبون راجع باین قضیه مذاکراتی شد، خیلی صحبت شد آن فردی که از صبح تا بعد از ظهر کار می‌کنند زحمت می‌کشد که نان بخورد بعد از ظهر میرود یک جا تحصیل کند آخر سال می‌خواهد متفرقه امتحان بدهد سزاوار نیست، خدا را خوش نمی‌آید که ما جلوی او را بگیریم بگوئیم سیصد و یا پانصد ریال بده این برای وزارت فرهنگ برای مملکت برای آن هیأت ممتحنه که نشسته‌اند و میگوئیم این پول را بین اینها تقسیم کنیم بعنوان پاداش این ارزش ندارد اینکار را نکنید، اینرا حذف کنید از بودجه بدرد نمی‌خورد علی ای حال بنده در اینجا بعرایض خودم خاتمه میدهم (احسنت) و آنچه بعقلم رسید در اطراف بودجه بعرض آقایان محترم رساندم و حالا آقایان آنچه از آن می‌خواهید عملی کنید اختیار با خود آقایان است بنده یقین دارم ولی اینرا من عرض می‌کنم که حق حاکمیت مجلس شورای ملی در تصویب هم میشود ولی اینرا من عرض می‌کنم که حق حاکمیت مجلس شورای ملی در تصویب بودجه را از بین نبرید کاری کنید که از تمام بودجه‌های فکر کنید یک اقلامی را تنظیم کردن بین یک عده‌ای تقسیم کردن و بنام بودجه بمجلس آورده و از مجلس گذراندن این بودجه صحیح قانونی تلقی نخواهد شد.
رئیس ـ اتفاقاً آقای وزیر راه همه اوقاتشان را در راهها میگذرانند و در راه آهن ایران نظارت دارند و مواظب هستند و کارشان خیلی خوب است آقای صارمی بفرمائید.
صارمی ـ همکاران گرامی که راجع ببودجه در مجلس صحبت فرمودند نسبت بدو موضوع و دو مورد بحث و مذاکره کردند، اول راجع باین بودجه که بودجه تقدیمی دولت بودجه سالیانه کشور نیست و یک قسمت از بودجه دولت است دولت هم در بودجه تقدیمی دولت بودجه سالیانه کشور نیست و یک قسمت از بودجة دولت است دولتهم در بودجه تقدیمی اشاره کرده است در مقدمه لایحه که توفیق حاصل نکردیم در سال فعلی از لحاظ ضرورت تسریع و در تنظیم لایحه بودجه برنامه‌ای تقدیم کنیم جناب آقای وزیر دارائی مقیاس و معیار وضعیت اقتصادی و وضع مالی و حیثیت یک مملکت بودجه آن مملکت است و بعبارت ساده میزان در آمد و مخارج مملکت کاشف از اوضاع اقتصادی و سیاسی آن مملکت خواهد بود (صحیح است) از لحاظ حفظ حیثیت و اعتبار مملکت هم در خارج این موضوع تأثیر دارد اگر بودجه برنامه‌ای را نمی‌توانید بمجلس تقسیم بدارید بنده معتقد بودم برای اینکه افراد ایرانی و ملت ایران بدانند چه مبلغ بودجه مملکت را تأمین می‌کنند اقلا اقلام کلی را در این جا بعنوان جمع و خرج منظور می‌داشتید تا دنیا و ملت ایران بداند که بودجه مملکت چه مبلغی است ما در اینجا بوجه ۲۱ میلیاردی آوردیم در صورتی که مبلغ فوق العاده‌ای بودجه‌های متفرقه داریم حداقل ۲۵۰ میلیون تومان بودجه
راه آهن است یعنی یک هشتم از این بودجه تقدیم بمجلس هفت میلیارد بودجه شکرت ملی نفت است در سال ۱۳۳۶ بطوری که آقای دکتر پیرنیا که عضو ناظر شورای عالی نفت هستند و از طرف مجلس انتخاب شدند فرمودند هفت میلیارد (وزیر دارائی ـ بیشتر است)
پس ایشان اشتباه کرده‌اند در روزنامه‌ها منعکس بود ده میلیارد ریال در هر حال در این حدود بنابراین اگر این اقلام متفرقه را ما حساب کنیم بایستی بگوئیم حداقل بودجه سالیانه مملکت و کشور ایران پنجاه میلیارد ریال خواهد بود، چون حالا این بودجه تقدیم شده است و تصویب میشود من تقاضا دارم باین که جناب آقای وزیر دارائی حقیقتاُ یک صورتی از بودجه‌های متفرقه و مختلفة مملکت را در دسترس آقایان و عامة مردم بگذارند تا معلوم شود که بودجة سالیانه کشور ایران بیست و یک میلیارد ریال نیست چون جمع تأثیر تام دارد (صحیح است) در اینجا راجع باقلام پیش بینی شدة بودجه مذاکره شده و در بعضی از اقلام اظهار تردید شد که ممکن است این مبلغ وصول نشود بنده خیلی خوشوقت هستم که یک بودجة متعادل را دولت بمجلس تقدیم داشته و بعد از واقعه شهریور ماه باین طرف دومین مرتبه‌ای است که دولت مدعی شده و اظهار داشته که تعادل را در بودجه بر قرار کرده یکی از آنها کاملا دروغ بود و بعد مجمول بودنش هم ثابت شد و آن بودجه‌ای بود ه زمان حکومت دکتر مصدق گفته شد که در بودجه تعادل بر قرار شده است البته پاداش هم دادند بیک عده‌ای که نشسته و بودجه را تنظیم کردند ولی همان تنظیم کنندگان هم گفتند که بودجه جعلی و دروغی است ولی بنده شخصاُ امیدوار هستم و یقین دارم که این بودجه مطابق واقع و حقیقت خواهد بود دلیلش هم عمل وزارت دارائی در سال جاری است بدلیل این که در حدود شاید ۱۸ میلیارد ریال بودجه مملکت و مخارج ضروری مملکت را وزارت دارائی در سال جاری تأمین کرده است بدون اینکه بتواند کمکهای مؤثر خارجی هم داشته باشد بنابراین اگر مقیاس را عمل سال جاری قرار بدهیم و امیدوار هستیم که جدیت بشود و مطابق بودجه سال جاری و اقلام پیش بینی شده وصول گردد ولی جناب آقای وزیر دارائی برای وزیر دارائی علاوه بر تمام صفات یک صفت اختصاصی لازم است آن صفت اختصاصی ممکن است برای سایر افراد مذموم باشد ولی برای وزیر دارائی ممدوح است و آن رعایت اقتصاد و اگر ه بد نباشد عرض می‌کنم خست است برای اینکه شما یک ریال یک ریال از پا برهنه‌ها اخذ می‌کنید سعة صدری که جناب آقای غلامحسین فروهر بمناسبت وضع خانوادگی دارند شاید در کار بودجه وجود داشته باشد ولی باید یک وزیر بتمام معنی خسیس باشید (یک نفر از نمایندگان ـ هستند). الان هم دلایلی دارم که عرض می‌کنم البته خودشان شخصاً مرد لارژی هستند ولی عرض می‌کنم که وزیر دارائی خسیس باشید نه آقای غلامحسین فروهر خسیس باشید (یک نفر از نمایندگان ـ آقای انواری هستند)
رئیس ـ آقایان صحبت خصوصی نکنید بگذارید آخر کاری بشود. بفرمائید در هاشیه هم نروید.
صارمی ـ چشم دلیل این موضع این است که ما در بودجه سال قبلتان حداقل کاری کردید که از خرید اتومبیل‌های زاید خود داری شود برای این که وسیله کنترلی هم وجود داشته باشد که جواب مراجعات داده بشود گفتید که مورد لزوم را باید کمیسیون بودجه تصویب کند این تبصره ۴ قانون بوده سال ۳۵ بود و واقعاُ هم بسیار مناسب بود برای این که خرید یک اتومبیل لوکس برای رئیس فلان اداره مستلزم تشریفاتی بود بنده نمیدانم چطور شده است در بودجه امسال این موضوع رعایت نشده است و این تبصره را حذف فرمودند با حذف این تبصره بنده ترس این را دارم که در سال آتیه میزان خرید اتومبیل‌های لوکس برای افراد متفرقه زیاد خواهد شد البته در موقع خودش پیشنهاد خواهم کرد که رعایت تبصره ۴ سال ۳۵ بشود و جزو تبصره‌های اصیلی بوده باشد در وزارت خانه‌ها بعقیده بنده مخارج فوق العاده زاید که نزدیک بتجمل است زیاد است امروز نگاه می‌کنیم می بینیم که هر یک از موسسات و وزارت خانه‌ها و بنگاهها یک مخارج بی موردی می‌کنند یک مجله‌ای هم منتشر می‌کنند انتشار این همه مجله و تحمیل این مخارج بر بودجه دولت و ملت ایران چه ضرورتی دارد؟ بنده یک مجله‌ای اینجا دارم که می‌خواهم عرض کنم بنام مجلة معدن است قطعاً مخارج فوق العاده گزافی شده است برای این که جلد خوب تهیه کرده‌اند گراور خوب تهیه کرده‌اند چند صفحه اولش مربوط بامور معدن است که روی هم رفته بدرد کارگرها نمی‌خورد چون می‌خواهد بگوید که این مجله برای کارگرها تهیه شده است بعد می‌بینیم که در این جا یک مقالاتی است از قبیل مقاله تاریخ جنگ داریوش کبیر، آقا این چه ارتباطی دارد که پول ملت ایران را بگیرند برای بنده مقاله بنویسند من بنویسند این مقاله توصیه می‌کنم شما تشریف ببرید این مقاله را بدهید بیکی از مجلات هفتگی و ستونی ۲۵ تومان ۳۰ تومان از آنها پول بگیرید و بد آمد خودتان اضافه کنید و بر بودجه ضعیف مملکت تحمیل ننمائید از این قبیل مجلات بقدری زیاد است که در خور مطالعه هم نیست و بعلاوه برای کی تهیه می‌کنند این مجله‌ای که بطور رایگان بدهند بانک فروشی کنند و در دسترس عامه بگذارند بنابراین بایستی آقایان وزراء جدیت کنند مراقبت کنند که مخارج زاید را حذف کنند و بجای آن کارهای عمرانی انجام بدهند (صدر زاده ـ نویسندة آن تقدیر هم میشود) (فضائلی ـ نشر این مجله‌ها بر خلاف قانون مطبوعات است) در این بودجه چند تبصره است اقلامی است که بنده ضرور میدانم تذکر بدهم در تبصره ۱۴ اعتباری برای بانک ساختمانی پیش بینی شده است (دکتر دادفر ـ بسیار عملی خوبی شده است) بسیار عمل خوبی است ولی بدو شرط من متأسفم که بگویم همه آن امیدهائی که ببانک ساختمانی بود یک قدری هم موجب ناراحتی فراهم شده است (یک نفر از نمایندگان همه کارشان غلط است) بسیار غلط است آقایان تشریف ببرید در آنجاهائی که ساختمان کرده‌اند در اراضی ندارم ببینید ساختمانها با چه وضعی است و با چه مبلغ تمام شده است این متناسب نیست (دکتر دادفر ـ ارزان تمام کرده‌اند) آقای دادفر بنده تذکری که میدهم با مطالعه کافی است این که می‌گویم اگر شما فرمودید درست است دو تا اطاق ساخته شده است یا یک مبالغ گزاف و این دو تا اطاقی که ساخته شده است نه آب دارد نه وسایل آشپزخانه دارد نه وسایل آسایش دارد مسکن است بعضی مقاطعه کارها خوب انجام نداده باشند من می‌گویم در این موضوع باید مراقبت کرد بعلاوه این اقلامی که داده میشود اقلامی است که از بودجه مملکت و از پول مربوط بکلیه افراد و ساکنین در تمام نقاط مملکت است چرا فقط در تهران خرج میشود در تمام نقاط باید خرج شود ساکنین شهرستانها هم حق دارند این پول را آنها هم می‌دهند و تا چه حد دنبال این فکر باشیم که همه چیز متمرکز در تهران باشد بانک ساختمانی اگر حقیقتاً می‌خواهد عمل کند باید توجه داشته باشد که تهران همه گونه وسایل موجود دارد در خاش و بندر عباس یک خانه برای دادگستری پیدا نمی‌شود (صحیح است) ناگزیز مردم مجبور می‌شوند که بیایند بتهران بنا براین بانک ساختمانی باید در سال آتی مراقبت و جدیت کند بجای مسامحه‌های سالهای گذشته تمام اعمالش را اختصاص بدهد بولایات و با این ترتیب نمی‌شود که اکثریت ملت محروم باشد وعدة قلیلی منتفع بشوند (صحیح است) در تبصره ۳۴ تذکر داده شده است که وزارت دارائی مبلغی از در آمد عمومی برای برنامه‌های عمرانی مشترک بین ایران و امریکا بپردازد و اعتبارات مربوط توسط صندوق مشترک بین ایران و امریکا بپردازد و اعتبارات مربوط توسط صندوق مشترک ایران و امریکا طبق مقررات صندوق مزبور بمصرف خواهد رسید بنده آقای حقیقتش این است که نسبت بقوانین و مقررات یک قدری مطالعه می‌کنم من نمیدانم که این مقررات صندوق مشترک چیست مصرف کجا است؟ اگر مقرراتی است که می‌خواهند بودجه مملکت ر ببرند مطابق آن مقررات خرج کنند این مقررات باید صورت وضع قانون داشته باشد و اعتبار قانونی داشته باشد این که نمشود هر کس در یک گوشه‌ای بنشیند قانون خاص برای خودش وضع کند بعد هم ما در بودجه برای آن مقررات و قوانین اعتباری قابل باشیم (سلطانمراد بختیار ـ بعد هم همه اش برای تهران باشد)
راجع بتبصره ۳۶ آقای طباطبائی اینجا تذکری فرمودند که بوزارت دارائی اجازه داده میشود که یک حق المعالجه‌ای بگیرد (طباطبائی ـ کاملا غلط است) در هیچ جای دنیا امروز بیمارستانها مجانی نیست یک طبقه خاصی یعنی سه قسم مخارج می‌گیرند بیمارستان برای اغنیا بمیزان فوق العاده زیادتر برای طبقات متوسط یک میزان وسط برای آنهائی که تمکن ندارند هیچ نمی‌گیرند و مجانی معالجه می‌کنند این بسیار عادلانه است و بایستی این کار را هم در ایران اجرا کرد و عمل کرد و بسیار از متمولین و متمکنین هستند که از بیمارستانهای دولتی استفاده می‌کنند چون مردمانی هستند که تمکن دارند و می‌گویند حالا که می‌توانیم از بیمارستانهای مجانی استفاده کنیم چه مانعی دارد که مبلغی هم نپردازیم و این پول رای توسعة همان بیمارستان اختصاص داده شود بنابراین یکی از تبصره‌های خوب همین تبصره است که دولت در ضمن تبصره ۳۷ اجازه گرفته است. ۷۵ میلیون ریال بعنوان پاداش بکارمندان طبق آئین نامه مصوب هیأت وزیران بپردازد موضع مستخدمین بسیار بد است احتیاج بکمک دارند محل تردید نیست ولی من راجع باین موضوع بیشتر صحبت نمی‌کنم و میدان. و محظورات هم چیست و بایستی بچه نحو عمل بوضعی تنظیم کنند که امیال و اراده اختصاصی افراد در آن تأثیر نداشته باشد آقایان وزراء امروز شما در کرسی وزارت جلوس کرده‌اید معلوم نیست که تا چه مدتی وزیر باشید ممکن است تغییر پست بدهید به مقامات عالی تری برسید مأموریت خارج بروید نباید فکر امروز را کرد این آئین نامه با بترتیبی تنظیم کنید که اگر خدای نخواسته یک نفر غرض رانی جای شما جلوس کرد قادر نباشد و موافق نشود که مطابق امیال و اراده خودش اجرا کند این که عرض کردم بایستی صرفه جوئی و اقتصاد کرد بودجه سال ۳۶ را در بعضی از اقلام با بودجه سال ۳۵ تطبیق می‌کنم میبینم که برای بودجه نخست
وزیری ده میلیون و خورده‌ای ریال اضافه شده است بنده خیال می‌کنم که نخست وزیری بقدر کافی میل دارد اتومبیل دارد اعضا هم دارد دیگر بچه مناسبت ده میلیون ریال به بودجة آن اضافه کنیم چه ضرورت دارد؟ چه ایجاد کرده است که ده میلیون ریال به بودجه ـ اش اضافه بشود؟ من صلاح حکومت آقای علاء را در این میدانم که سعی کنند مخارج حداقل باشد و بجای این ده میلیون ریال یک کار انتفاعی بکنند یک سدی بسازند (وزیر دارائی ـ با ده میلیون ریال ؟) حالا بجنابعالی عرض می‌کنم که بدانید ضرورت ندارد جمع این اقلام مبالغ گزافی میشود جناب آقای وزیر دارائی ده تا صد هزار تومان یک میلیون میشود بالاخره صد تا یک میلیون صد میلیون تومان میشود شما همانطور که صد دینار صد دینار پول از این مردم می‌گیرید بایستی در خرج آن جدیت و مراقبت کنید چه ضرورت دارد که ما ده میلیون بر بودجه آنجا اضافه کنیم خوب وزارت جنگ آبروی مملکت است حیثیت مملکت است باید تسلیحات زیادتر بشود افراد زیادتر بشود محل تردید نیست باید بودجه اش اضافه بشود ولی نخست وزیری که عبارت از یک عده معین و کادر محدودی است احتیاج باین کار ندارد در بودجه اداره انتشارات و رادیو هم ده میلیون ریال اضافه شده است اگر اداره کل انتشارات و رادیو وظیفه خودش را می‌تواند انجام بدهد این بودجه کم است و حق بود که ده میلیون بودجه نخست وزیری را بردارید بگذارید آنجا بشرط اینکه وظیفه اش را انجام دهد جناب آقای ناصر ذوالفقاری که مرد پارلمانتری هستند و وارد بکار هستند تقاضا می‌کنم یک یقدری دقت بفرمایند اولا دستور بفرمایند که رادیو زیاد مبالغه نکند (فولادوند ـ بتلیغات کارش مبالغه است) تا حدودی که مبالغه لازمه تبلیغات است گفته بشود زایدش که موجب یأس مردم از بیان حقایق است گفته نشود بهمین مختصر قناعت می‌کنم در تمام اقلام هزینه وزرات خانه‌ها اضافه میبینم جز در دو جا یکی وزارت دادگستری است شنیدم آقای وزیر دادگستری در موقع تنظیم بودجه گفته‌اند من اضافه بودجه نمی‌خواهم آقا از این ژستی که شما گرفته‌اید که انشاء الله سرمشق برای دیگران باشید من بنام یکنفر نماینده مجلس از شما تشکر می‌کنم ولی حقیقت اینست که احتیاج هم داشتند سایر وزارتخانه‌ها احتیاجشان کمتر بوده است حالا اگر چنانچه اضافه نمی‌شد حداقل این بوده معادل بودجة سال گذشته اش باشد یک مبلغی هم کسر شده در صورتی که شما بتوسعة محاکم احتیاج دارید و باید هم اقدام کنید در دسترس مردم محکمه باشد تا بتوانند احقاق حق خودشان را بکنند حالا نمیدانم با چه ترتیبی می‌توانید این منویاتی که لازمة توسعه دادگستری است انجام بدهید یکی هم اداره آمار است اداره آمار برای آنکه آن بیچاره هائی که با یک حقوق قلیلی در آن جا زندگی می‌کردند و در این موقع سال از خدمت معاف شده‌اند مبلغ مختصری کسر شده است (صحیح است) ما در دنیائی که برای بیکارحق اعاشه یقائل می‌شوند تا موقعی که کار بدست بیاورد و یک مقداری از بودجه ممالک مصروف باینکار میشود در دنیائی که بیمه‌های اجتماعی وجود دارد در موقع مریض شدن هم مجانی معالجه می‌شوند برای پیرمردان برای افراد و حوادث همه پیش بینی شده است و کمک هائی میشود متناسب نبود که در این آخر سال این عده را معاف از خدمت بکنیم (یک نفر از نمایندگان ـ ششصد نفر هستند) بالاخره عائله و زندگی این عده ششصد نفری را با یک وضع غیر متناسبی بر کنار کنیم در صورتی که آن ۶۰۰ نفر مبلغ فوق العاده گزافی نمی‌گرفتند و مبلغ عمده‌ای تحمیل بر بودجه نبود یک ثلث از آن بودجه ده میلیونی نخست وزیری را می‌گذاشتید برای آنها و ۶۰۰ نفر زندگی می‌کردند در بودجه وزارت خارجه هیجده میلیون ریال اضافه میبینم آقای وزیر امور خارجه تشریف ندارند (مهندس اردبیلی ـ مکه تشریف برده‌اند) بنده بایستی عرض کنم که سیاست فعلی دولت در امور خارجی که مجری آن وزارت امور خارجه است مرود قبول عامه آقایان نمایندگان است ولی آقا حقیقت این است که باین کادر وزارت امور خارجه محتاج باصلاح است محتاج بمطالعه است بنده در چندی قبل که در خارج بودم هر وقتی که می‌گفتیم ایران فوراُ با عراق مشتبه می‌شد و حتی گاهی می‌گفتند تو که عرب هستی چرا قیافه ات شبیه عربها نیست در صورتی که تشابه هم وجود داشت آقا یک مملکتی که چندین هزار سال سابقه تاریخی دارد در هر کجای اروپا پا بگذارید آثار زنده تمدن پر افتخار ایران بچشم می‌خورد نقص از وزرات امور خارجه و دستگاه دولت است که با داشتن آنهمه افتخارات هنوز دولت ایرانرا با عراق اشتباه می‌کنند این کلمه پرشیا چه عیبی داشت که ما آمدیم تبدیل کردیم بایران الان شما در موزه‌های اروپا که بروید وقتی که مطالعه کنید آن کتاب راهنما کلمه پرشیا را استعمال کرده است و در مقابلش پرانتز باز کرده است نوشته است ایران حالا قبل از اینکه این موضوع را تذکر بدهم خوب بود که وزارت امور خارجه در مقام این بود و اقداماتی می‌کرد فرض بفرمائید امروز مصر کلمه اژیبت را بردارد و مصر بجای آن بگذارد هیچکس آنرا نمی‌شناسد اینکار چه ضرورت دارد چندین هزار سال مملکت ایران باین نام شناخته شده است سوابق تاریخی او باین نام معرفی شده خوب چندین سال هم می‌گذرد و ما هم قدرت اینرا نداشتیم که با گذشتن ۲۰ سال این اسم را در دنیا آنقدر معروف کنیم که جای آن کلمه سابق را بگیرد و قائم مقام او بشود موقعی که قدرت نداریم چرا از افتخارات نیاکان خودمان استفاده نکنیم و این کلمه را نگذاریم در جای او حقیقت این است که آقای اساسنامه‌ای آورده‌اید که در وزارت امور خارجه کسی راه پیدا نکند و مخصوص بهمانها باشد (دکتر بینا ـ چرا اخیراً فقط دو تا وزیر مختار هم درست می‌کنند) بیائید آقا اینکار را بکنید یک تغییر و تحول اساسی در ارکان وزارت امور خارجه بدهید اینرا خودتان بنشینید مطالعه کنید اینرا من نمی‌گویم ببینید چه اقدامی باید بکنید برای شناسائی ایران در خارج وسایل مختلف دارید هیچ مملکتی مثل شما دارای اینهمه وسایل و این همه امتیازات نیست معذالک از این وسایل و امتیازات استفاده نمی‌کنید و حتی اگر تبلیغات سوئی هم در اطراف مملکت بشود در مقام این نیستید که اقدام کنید امیدوار هستم در آتیه با این هیجده میلیون اضافه بودجه که می‌گیرید حداقل این باشد که باین فکر بیفتید وزارت کشاروزی هشت میلیون و خرده‌ای اضافه بودجه دارد بنده خیال می‌کنم که در وضع فعلی جناب آقای وزیر کشاورزی شما قادر بیک تحول فوری در وضع کشاورزی نباشید بروید توجهتان را اختصاصی بدهید بدفع آفات حیوانی و نباتی قطعاُ خواهید گفت ما اینکار را می‌کنیم ولی بحضرت عباس توجه نمی‌شود و نتیجه هم نمی‌گیرید الان تمام بدبختی ایران برای این است مثلا با این آب و هوا با این استعداد پرتقال برای شما از فلسطین میآبید چرا اینطور است؟ سابقاً که نمی‌آمد اگر تردید دارید بنده دست آقا را می‌گیریم میبرم توی خیابان در هر گوشه پرتقالهای خراجی را بشما نشان میدهم این از موقعی است که آفت در درختهای مرکبات مازندران و شهسوار سرایت کرد و محصول تقلیل پیدا نمود بدبختانه بعد این وضع سرایت کرد بجنوب ایران و جنوب ایرانهم مبتلای باین آفت شده بنده خودم در حدود چهار پنج سال است راجع بدفع آفات درخت خرما و مرکبات حوزه انتخابیه‌ام با وزارت کشاورزی صحبت می‌کنم همیشه هم وعده وعید داده شده که چکار می‌کنیم مبارزه را بچه صورتی انجام می‌دهیم صحبت زیاد شده است ما این حرفها را شنیده‌ایم و بمردم هم تحویل دادیم ولی بدبختانه من که پهلوی آنها دروغگو بیرون آمدم حالا نمیدانم چه وضعیت است در این قسمت خیال می‌کنم یک توجه کاملی نسبت باین موضوع بفرمائید قطعاُ بر میزان تولید فوق العاده اضافه میشود و بر میزان محصول مرکبات ما هم افزوده میشود نتیجه کافی هم بدست خواهید آورد من بحسن نیت جنابعالی آقای وزیر کشاورزی مؤمن هستم معتقد هستم اطلاعات فنی هم دارید امیدوارم مراقبت بکنید نتیجه زیادتری بگیرند. وزارت بازرگانی بیست میلیون ریال اضافه بودجه گرفته بنده یادم هست در دوره هیجدهم در همین مجلس شورای ملی راجع بلزوم کم شدن نرخ ارز مذاکره زیادی بعمل می‌آمد آقای وزیر دارائی وقت می‌گفتند باینکه آقا ما بایستی بدر آمد نفت اتکاء نداشته باشیم و در تنزیل نرخ ارز هم جدیت نکنیم زیرا این کار موجب تشویق صادرات خواهد شد باین دلیل هم عملی نشد و بهترین دلیلی که برای اثبات بیان خودشان و اقناع آقایان داشتند این موضوع بود بدبختانه ارز نرخیش را گرفت و بالای رفت بمیزان خارج از انتظار ولی آن منظور اصلی را بهیچوجه دنبالش نرفتند هیچ تعادلی هم در واردات و صادرات بوجود نیامد این وزارت بازرگانی هم بفکر این موضوع نیفتاده بعقیده بنده استدلال وزیری دارائی وقت هم درست بود زیرا یک در آمدهائی است که ممکن است با کوچکترین حوادث از بین برود انسداد کانالی نبودن کشتی برای حمل و نقل ترکیدن لوله نفت ساده تر راستش را هم بگویم یک در آمدهائی است که تحت کنترل یک انحصارها و کارتل‌های مخصوصی است خیلی نمی‌شود روی آن تکیه کرد و با تکیه بآن قسمت بصادرات مملکت عدم توجه نشان داد خوب بسیار خوب از نفت در آمد داریم ولی چه ضرر دارد که بصادرات مملکتمان هم توجه بکنیم بنده میل دارم آقای معاون وزارت بازرگانی تشریف بیاورند پشت تریبون بگویند از اول تأسیس وزارت بازرگانی تا امروز اگر توانسته‌اند یک بازاری در خارجه برای کی نوع صادراتی که سابقه نداشته است پیدا بکنند آنچه که گفتنید من تسلیم می‌شوم یا بیایند بگویند آقا ما در ازدیاد فلان رقم از صادرات این مملکت اقدام کردیم من این ایرادی که می‌کنم بوزارت بازرگانی فعلی هم نیست بنده می‌گویم از بدو تأسیس تا حالا باید توجه داشت که رفع این اشکالات را کرد یک مجله ایست که وزارت بازرگانی و اقتصادی منتشر کرده است بنده ضمن مذاکرات قبل از دستور استناد کردم بفروش ارز و خرید ارز ولی حالا دلیل کافی دارم یعنی دلیلی است که خود وزارت بازرگانی در دسترس همه گذاشته است بنده هم از آن استفاده می‌کنم صورت مقایسه صادرات سال ۱۳۳۵ و ۱۳۳۴ را در اینجا منتشر کرده‌اند در هشت ماه قلم صادراتی را که در نظر بگیریم تا واردات می‌بینیم که در حدود هفت میلیارد ببخشید در حدود ۷۸۸ میلیون تومان واردات ما بر صادراتمان فزونی داشته است خوب شما که این اقلام را منتشر می‌کنید من خواهش می‌کنم آقای وزیر بازرگانی یا معاونشان بلند شوند بیایند
Page 8 missing
داشته باشید) یقین دارم این سوء استفاده‌ها نیست اینجا برای تربیت بدنی اعتباری گذاشته‌اند لازم میدانم عرض کنم که انجمن تربیت بدنی اعتباراتی که دارد باید برای تمام نقاط ایران مصرف بشود نه تنها در تهران باشد درست است که عده زیادی بتهران می‌آیند و مسابقات ورزشی در اینجا انجام می‌یابد ولی اقلا پنجاه در صد از این موضوع را اختصاص بولایات بدهید راجع باین جریان ورزش هم عرایض داشتم که چون گفته شده است مختصر عرایضم را بکنم ناچار هستم خودداری بکنم یک موضوع دیگری را می‌خواستم عرض بکنم که اختصاص بخودمان دارد بدولت مربوط نیست و آن عبارت از اعتبار ساختمان مجلس سنا است (عمیدی نوری ـ مال شورا هم هست) راجع بهمین موضوع می‌خواهم عرض کنم در مورد مجلس شورای ملی باید بعرض آقایان برسانم که الان آن اطاقی که محل جلوس مقام ریاست است صدمه دیده و پیش بینی شده که خطردارد همینطور این سالنی که آقایان تشریف دارند وقتی ما خواستیم تعمیر کنیم دیدیم که این تیرهای روی این ساختمان موریانه خورده حتی دیدیم اگر بخواهیم تعمیر کنیم منجر بتعطیل مجلس میشود ساختمان مجلس شورای ملی حقاً طوری نیست که بتوانیم بآن اعتماد بکنیم یک توضیحاتی آقای مهندس فروغی راجع باین سالن فرمودند که چون موجب ناراحتی آقایان خواهد شد عرض نمی‌کنم بعلاوه تعداد نمایندگان هم ممکن است زیاد بشود و گنجایش نداشته باشد در هر حال مجلس شورای ملی احتیاج داشته است ولی مجلس شورای ملی هم باید مراقبت بکند و مراقبت خواهد کرد که مخارج اضافه و لوکس نکند در مجلس سنا در بودجه سال ۱۳۳۳ مبلغ چهار میلیون تومان اعتبار داده شده است در سال ۳۵ قریب ده میلیون تومان در سال ۳۶ دوازده میلیون اعتبار منظور شده اعتبارات صرفه جوئی از دوره اول مجلس سنا را هم داشته است بنابراین در آن حدودی باید ساختمان بشود که متناسب با احتیاج باشد ما البته نمی‌خواهیم کاخ مجلل تهیه کنیم چون اگر بخواهیم این کار با بکنیم ضرورت دارد که کارهای عمرانی را انجام بدهیم در هر حال پیش بینی شده است در بودجه و خیال هم نمی‌کنم امسال مجلس سنا موفق بشود با اعتباراتی که در سالهای گذشته داشته دوازده میلیون تومان هم امسال خرج بکند و اگر صرفه جوئی بشود انشاء الله البته بسیار خوب است و اگر هم نتوانستند خرج بکنند بنا را بهمین جا خاتمه بدهند و بالاخره بیست و چهار، بیست و پنج میلیون تومان بنا را خاتمه بدهند که محتاج بمخارج زیادتری نشود عده هم شصت نفر است کم است بایستی یک محل متناسبی ساخته بشود بنده حقیقتش این است که خواستم پیشنهاد بدهم راجع بتقلیل این قلم ولی چون دیدم ممکن است تعارضی پیدا بشود با احترامی که خود من برای آقایان سناتورها قائل هستم و مجلس شورای ملی هم همیشه حفظ حیثیت مجلس سنا را کرده است و خواهد کرد شاید حمل بتعارضی بشود خود داری کردم و فقط تذکر میدهم امیدوارم با این مبلغ ساختمان تمام بشود و در سال آتیه یک دوازده میلیون دیگری نخواهند (احسنت)
رئیس ـ پیشنهادی رسیده آقای وزیر دارائی فرمایشی دارید؟
وزیر دارائی ـ اجازه میفرمائید عرایضی می‌کنم.
رئیس ـ بفرمائید، پیشنهادی در کفایت مذارکات رسیده که بعد قرائت میشود، آقای وزیر دارائی.
وزیر دارائی ـ اجازه می‌خواهم مطالبی را باستحضار مجلس معظم شورای ملی برسانم نظرم هست در جلسه گذشته وقتی که دوست دانشمند عزیزم جناب آقای دکتر شاهکار در اینجا صحبت میفرمودند اظهار داشتند مه ما از هم نباید برنجیم و باید انتقادات را بشنویم برای این که همه مان دوست هم هستیم بنده عقیده‌ام این است که اگر کسی یک امر مهم اجتماعی را عهده دار میشود نه فقط باید قدرت و مقاومت شنیدن انتقادات را داشته باشد بلکه باید مایل باشد که این کار بشود (احسنت) چون انتقاد معنیش این است که خوب را از بد جدا کنند و بطور تحقیق اگر انتقاد نباشد بهبودی در اوضاع پیدا نخواهد شد و همین طور تصور می‌کنم که یکی از بزرگترین فلسفه‌های مشروطیت یعنی تریبون آزاد همین قضیه انتقاد باشد برای اینکه این جائی که بنده الان افتخار ایستادن دارم یعنی تریبون آزاد یک جائی است که افکار گفته میشود حرفهائی زده میشود این افکار ولو اینکه آناً هم بآن توجهی نشود خواه نا خواه منتشر میشود در خارج میرود دنبال آن می‌روند و بالاخره بیک نتایج بسیار مطلوبی می‌رسند پس انتقاد و بحث یکی از بزرگترین فلسفه‌های مشروطیت و اصول پارلمانی است (احسنت) بنابراین هر چه در قسمت انتقاد گفته بشود کما این که بنده مکرر افتخار این ا داشته‌ام بعرض آقایان نمایندگان محترم برسانم که انتقادات باعث خوشوقتی و تشکر دولت است و بنده می‌خواهم عرض بکنم پریروز که جناب آقای دکتر شاهکار اینجا صحبت می‌کردند بنده حقیقتاً محظوظ می‌شدم و لذت می‌بردم حضورشان هم بلافاصله عرض کردم و بطور خلاصه خواستم باستحضار شان برسانم مطالبی که مورد توجه ایشان بوده است تمام آنها مرود توجه دولت هم بوده و هست در خارج هم خدمتشان عرض کردم و مطالعات و اقدامات بسیار دقیقی در اطراف آن شده است و پیشرفت زیادی هم در این زمینه داریم ولیکن ایشان که خودشان اهل مطالعه هستند میدانند که آن مسائلی که اینجا طرح فرمودند موضوع هائی نیست که در ظرف دو ساعت بشود در اطرافش یک تصمیم عجولانه‌ای بگیریم (صحیح است) و اجرا بکنیم ولی تمام آن قسمتها را خواستیم عرض بکنم مو بمو جزء بجزء مورد توجه دولت واقع شده و مطالعات بسیار دقیقی شده حتی شاید صدها یادداشت و مراسله عرض کنم حضورتان تقریباً رساله در اطرافش نوشته شده است منجمله راجع ببودجه برنامه‌ای که فرمودند و در اینجا ر اطراف این موضوع هم بعناوین مختلفه صحبتهائی شد اگر لطفاً بلایحه بودجه که بنده تقدیم مجلس کردم توجه بفرمائید و بمقدمه آن دقت بفرمائید بنده در آنجا صراحتاً ذکر کرده‌ام که نظر دولت بر این بود که امسال یک بودجه برنامه‌ای تقدیم بکند ولی متأسفانه چون این کار تازگی داشته و اگر می‌خواستم کاملا آنرا اجرا کنم منتهی بانقضای سال می‌شد و لازم بود که این بودجه همانطور بصورت کهنه‌ای که فرمودند بمجلس محترم شورای ملی تقدیم بشود اینست که امسال دولت در این کار توفیقی پیدا نکرد و جناب آقای دکتر اینجا اساسش گذارده شده است و دستورـ العملش هم داده شده است من جمله اشکالات مختصری هم هست که بایستی عرض کنم پس اینکار شده است همچنین راجع بسایر قسمتها قسمت مستخدمین زائد قسمت تشکیلات قسمت اعتبارات و آنچه که فرمودند تماماً مرود عمل و مورد مداقه و تحقیق است هر موقع که اراده فرمودند ممکن است بنده در وزارت دارائی و یا دوست و همکار عزیزم جناب آقای مقبلی در شورای عالی اقتصاد شواهد را در اختیارتان بگذاریم مطالعه بفرمائید همه و همه شده است پس بنابراین در این قسمت خواستم این عرض را بکنم اما علت اینکه در اینجا راجع ببودجه دستگاههای مختلفه صحبت شد خواستم عرض کرده باشم دولت در حقیقت یک بودجه برنامه‌ای دارد نه اینست که دولت بودجه برنامه‌ای نداشته باشد در سنه ماضیه در همین اوان. نزدیک آخر سال که مجلس محترم شورای ملی و بعداً مجلس محترم سنا قانون سازمان برنامه را که تصویب کردند آن در حقیقت بودجه است سازمان برنامه یعنی بودجه جز بودجه هیچ چیز دیگر نیست منتهی یک بودجه ایست که برای هفت سال معین تصویب شده است رو بر یک‌های معین هم دارد اعتبارات هم برای مقاصد مختلفه در اینجا پیش بینی شده است من جمله برای ساختمان ادارات برای آبیاری برای معادن، و ، و همان قسمتی که در قانون سازمان برنامه پیش بینی شده است ولی البته این آن چیزی که آقای میفرمائید صد در صد تأمین نمی‌کند ولی کما بیش هست (ارسلان خلعتبری ـ دو در صدش را هم تأمین نمی‌کند) خواستم اینجا باستحضار آقایان برسانم راجع ببعضی از بودجه‌های دو اثر تابعه دولت یعنی دستگاهی که تابع قوانین است که آقایان محترم تصویب فرمودند دولت مجری قوانین است از حدود قوانین مصوبه بهیچ عنوان تجاوزی نشده است مثلا راجع باین سازمان برنامه طبق قانون عمل می‌کنند راجع براه آهن فرمودند طبق قانون تشکیلات راه آهن که قانون خاصی است قوه مقننه مقرر فرموده است که بودجه اش بطریق خاص تصویب بشود راجع به شرکت ملی نفت در اینجا تذکر داده شد، شرکت ملی نفت قانون دارد اساسنامه دارد اساس نامه قدرت قانونی دارد، بتصویب کمیسیونهای مشترک مجلسین طبق اختیاراتی که از طرف قوه مقننه بآن کمیسیون داده شده است رسیده است، طابق النعل بالنعل مو بمو اجرا میشود نمایندگان محترم مجلس شورای ملی و سناتور‌های محترم در آنجا عضویت دارند راجع ببودجه آنجا و رقمی که ذکر شد بودجه البته در حدود هفت صد و شصت هفتاد میلیون تومان میشود عرض کنم حضور مبارکتان بنظر زیاد میآید بنده لازم میدانم باستحضار آقایان برسانم یک قسمت از این بودجه، بودجه توزیع است یعنی نفت و بنزین را با آن مقرراتی که دارد تهیه می‌کنند و میفروشند در حدود سیصد و چهل پنجاه میلیون تومان بودجه توزیع است که خواه ناخواه هم باید عمل بشود خوب هم عمل کرده‌اند و در حدودی که امکانات بآنها اجازه داده است در قسمت توزیع نفت و بنزین اقدام لازم شده است یک قسمت دیگر از بودجه هم بودجه هائی است که برای اکتشافات کنار گذاشته‌اند و عملیات تولیدی است کما اینکه در سال گذشته این مملکت توفیق عظیم پیدا کرد الان هم برای توسعه حفاری در نقطه نفت خیز قم اعتبارت زیادی پیش بینی شده برای سایر مناطق هم همینطور اعتباراتی پیش بینی شده است برای ایجاد دستگاههای تولید ایجاد وسایل توزیع تهیه تصفیه خانه و آنچه که مربوط باین عمل است پس بنابراین فقط رقم را بچسبید و تصور نفرمائید که تمامش صرف دادن حقوق میشود البته حقوقهائی داده میشود و باید هم داده شود چاره‌ای ندارد چون این آدم است که کار می‌کند و حقوق می‌گیرد اینجات مذاکره شد که در حدود ۱۴ هزار تومان برئیس فلان شرکت حقوق داده میشود بنده شخصاً چنین اطلاعی ندارم که رئیس شرکتی داشته باشیم که ۱۴ هزار تومان باو حقوق بدهند اینها را خواستم بطور کلی باستحضار آقایان نمایندگان برسانم. موضوعاتی بود که بطور کلی در اطرافش صحبت شد من جمله در اینجا گفته شد که راجع بتولید اقداماتی نمی‌شود خواستم حضور آقایان محترم عرض کنم بالاخص در تعقیب نطق قبل از دستوری که جناب آقای خلعتبری اینجا فرمودند علاوه بر آنچه که در قانون سازمان برنامه پیش بینی شده است چون
بعقیده بنده در درجه اول اهمیت برای این مملکت هم از نظر رزق و اعاشه عمومی و هم از نظر جلوگیری از انفلاسیون و هم از نظر جلوگیری از ترقی قیمتها باید بامور فلاحتی توجه کرد یعنی صرفاً بانتاج و تولید این یک بحث بسیار مهمی است در سال گذشته وقتی رأی نهائی بلایحه سازمان برنامه داده می‌شد آقای خلعتبری نظرشان هست بنده قول دادم که دولت تمام مساعیش و برای کمک باین امر بکار خواهد برد و تا حدی که مقدور بود و سازمان برنامه مقدوراتش اجازه می‌داد قریب ده میلیون یا نه میلیون و کسری در اختیار گذاشته و تقاضا کرده است که در بانک کشاورزی طبق تصمیم آقایان عملی بشود و از محل سپرده‌ها این پول در اختیار گذاشته شده است بنده در تعقیب همان قولی که در اینجا داده بودم متوجه شدم که در قانونی که از تصویب مجلس شورای ملی گذشته شده است بنده در تعقیبت همان قولی که در اینجا داده بودم متوجه شدم که در قانونی که از تصویب مجلس شورای ملی گذشته دولت مکلف شده است که در حدود ۲۳ میلیون دلار برای اضافه سرمایه بانکها وام بگیرد اقدام کردیم و یصحبت کردیم جریان امر در جراید هم منعکس بوده است امروز افتخار دارم که رسما بعرض آقایان برسانم که ما در این کار توفیق پیدا کردیم (احسنت) یعنی بانک صادرات و واردات حاضر شده است در حدود ۲۳ میلیون دلار با فرع بسیار بسیار کم و نازل برای مدت مدید ۲۵ سال در اختیار دولت بگذارد (احسنت) متأسفانه سال قریب بانقضاء است بطور تحقیق در اولین جلساتی که بعد از تعطیلات عید مجلس شورای ملی رسمیت پیدا خواهد کرد لایحه اینکار طرق همان قانون و بدستور آن قانون بمجلس تقدیم خواهد شد و از این ۲۳ میلیون دلار که درست ۱۷۲ میلیون و پانصد هزار تومان میشود حداقل صد میلیون تومان ببانک کشاورزی اختصاص داده خواهد شد (احسنت) (صدرزاده ـ و توضیح بفرمائید که نباید صرف ساختمان بشود) اجازه بفرمائید بنده عرض کردم بادی تمام توجه بانتاج و تولید باشد با این عرضی که اینجا کردم قضایای دیگر مطلقاً از بین میرود و در همان قانون هم پیش بینی خواهد شد که این وجوه طبق چه برنامه هائی و چه ترتیباتی بخرج برسد در قانون پیش بینی خواهد شد در آن لایحه قانونی آنچه بعقل ما برسد پیش بینی خواهیم کرد البته عقل آقایان مکمل عقل ماست اگر نواقصی دیدند می‌فرمایند رفع خواهیم کرد این را خواستم حضورتان عرض کنم که برای فروردین ماه تقدیم می‌شوند در هیئت وزیران بحث شده است در شورای عالی اقتصادی مطالعه شده است و چون گذشته از اینکه امر صریح شخص شخیص اعلیحضرت همایونی بوده است بعداً هم بفرض مبارکشان رسیده است و تصویب فرموده‌اند و بمجلس تقدیم خواهد شد و خیال می‌کنم بدین ترتیب ما بتوانیم کمکی بامور کشاورزی مملکت بکنیم و بتوانیم تولیدات کشاورزی را زیاد کنیم برای اینکه از نتایج بدی که پرسپکتیوش دیده میشود جلوگیری بکنیم. موضوع دیگری که خواستم اینجا باستحضار آقایان نمایندگان محترم برسانم اینست که بطور کلی اینجا گفته شده باید صرفه جوئی دو در خرج بشود و باید خست بکار بده شود چون در کلیات است بنده هم کلی عرض می‌کنم ممکن است بده در زندگی شخصی خودم خسیس نباشم و نیستم ولی در زندگی اداری و وزارت دارائی فوق العاده خسیسم خست بنده راجع باین بودجه‌ها بجائی رسیده است که بشهادت آقایان محترم همکاران دوستان عزیزم که بایکان یکانشان بنده دوستم کار بمجادله رسیده است کار بقهر و آشتی رسیده است آقایان تقاضا می‌کنند اضافه می‌خواهم و بنده نه مطلقم تمام اینها شده است و حد اعلای صرفه جوئی هم رعایت میشود اما همانطور که مکرر عرض کردم اما با یک شرط تا آنجا که صرفه جوئی مخل امور کشور نباشد (صحیح است) زیرا آن وقت دیگر آن عمل صرفه جوئی نیست آن اخلال است مخارج لازم باید داده بشود نمی‌شود نداد ملاحظه بفرمائید اما مخارج زائد را هم باید جلوش را گرفت راجع بارقام بودجه اینجا مطالبی گفته شد عرض کنم حضور مبارک آقایان البته اساس بودجه نه تنها در ایران بلکه در تمام کشورهای دنیا آقایان مسبوق هستند که مبنی بر پیش بینی است پیش بین هیچوقت نمی‌تواند صد در صد مطابق حقیقت باشد محال است ممتنع است ممکن است پیس آمدهائی بشود که پیش بینی را بالا ببرد و پائین بیاورد ولی ارقامی که به عرض نمایندگان محترم رسیده است ارقامی تعیین شده است که اقلام نزدیک بحقیقت باشد در سال گذشته هم اینجا صحبت هائی شد بنده این عرایض را کردم صورت مجلسها حاکی است راجع بآن قسمت املاک مزروعی و مالیاتهای اراضی و مستغلی که فرمودند در کمیسیون بودجه هم بنده تذکر دادم متأسفانه اقلام شهرستانها بطور تفکیک بخزانه داری داده نمی‌شود که ما بتوانیم تفکیکاُ ذکر بکنیم در کمیسیون بودجه باستحضار آقایان رسانیدم حالا دستور داده شده که اقلام در آمدها را بطور بفکیک و رقم برقم بدهند در اینجا در ضمن یک قلم قید شده است بنده خواستم حضور آقایان عرض کنم ممکن است رقم بنظر زیاد بیاید و زیاد هم میآید منجمله خواستم عرض کنم جناب آقای دکتر شاهکار فرمودند چه عیبی دارد در سیستم‌های مالیاتی تجدید نظری بکنند؟ تمام اینها در دست اقدام است و لدی الاقتضاء شاید این سیستم جدید هم بمجلس شورای ملی تقدیم بشود منجمله راجع بهمان مالیاتها و اعتبار تجار که تذکراتی فرمودند اتفاقاً عین اینها در دست تهیه است ممکن است قوانین جدید در آتیه نزدیکی بمجلس شورای ملی تقدیم بشود ولی خواستم عرض کنم بنده اینجا صراحتاُ عرض می‌کنم ول اینکه خود بنده هم الان تقریباُ در حدود ۱۴ ماه است مسئول وزارت دارائی هستم ولی البته مقدورات مدت و زمانهم شرط است مسلماً می‌توانم باستحضار آقایان نمایندگان عظام برسانم در وقتی که پیش کاران شهرستانها چهار پنج ماه پیش در تهران بودند آنوقت گفتم در جراید هم منعکس است که شهرستانها با مرکز جلو نمی‌آیند یعنی در شهرستانها با مرکز جلو نمی‌آیند یعنی در شهرستانها آنجور که باید و شاید مالیات مملکت وصول نمی‌شود (دکتر عدل ـ اضافه داشتند) اضافه دارند در تمام قسمتها اضافه دارند ولی اضافه داشتن کافی نیست باید مالیاتهای حقیقی وصول بشود ما اگر سعی کنیم: (مهندس اردبیلی ـ بعمران و آبادی شهرستانها توجه داشته باشید) استدعا می‌کنم یادداشت نفرستید من هیچ نخواهم نخواند (وزیر کشور ـ مال منست) اجازه بدهید بعد می‌خوانم ما اگر سعی کنیم که مالیات شهرستانها را واقعاُ یک تکان بدهیم از چندین شهرستان و استان که داریم می‌توانیم هفتاد هشتاد میلیون تومان اضافه وصول کنیم و بطور تحقیق بآن هدفی که عرض کردم می‌رسیم و اینکار را قصد جدی داریم که بکنیم (مهندس اردبیلی ـ شما اول شهرستانها را آباد کنید (زنگ رئیس) اجازه بفرمائید شهرستانها احتیاج بآبادانی دارند ولی مالیات را هم باید بدهند چاره ندارد بنده فهرستهائی دارم از شهرستانها که عده‌ای از ملاکین مالیاتشانرا نداده‌اند البته بنده هیچوقت نمی‌خواهم اسم بخوانم و بهیچ قیمتی در پشت تریبون اسم نخواهم خواند ولی مالیاتها را وصول خواهم کرد (جمعی از نمایندگان ـ بخوانید آقا) و محتمل است که ۲۴۰ میلیون تومان نباشد این محتمل است ولی سعی می‌کنم باین رقم برسیم برای اینکه فشار ما روی کرده مالیات مستقیم خواهد بود راجع بمالیاتهای غیر مستقیم اینجا صحبتهائی شد فرمایشاتی شد البته مخملکت ما بالاخص با ممالک امریکا قابل مقایسه نیست در مملکت امریکا که در حدود شاید متجاوز از چهل و پنجاه در صد عوائد بودجه اش از مالیاتهای مستقیم است توجه داشته باشید آن مؤسسات عظیم آن دستگاهها آن شرکتها آن معادن و آن منابع وجود دارد که مالیات مستقیمش اضافه میشود در مملکت ما متأسفانه دو لویمان باین حد نرسیده است که بتوانیم قسمت اعظم بودجه مان را از مالیاتهای مستقیم جبران کنیم البته این بحثی است که آیا این مالیات غیر مستقیم صد در صد متوجه طبقه پائین تر میشود یا نه که البته میشود ولی در عین حال ارتباط مستقیم هم با قوه خرید افراد دارد. مالیات غیر مستقیم را تمام افراد یکنواخت نمی‌دهند. آنکس که قوة خریدش زیادتر است آنکه فرضاً می‌تواند در سال ده دست لباس بخرد ده برابر بیشتر از آنکسی که یکدست لباس می‌خرد مالیات گمرک را میدهد و یا آنکسی که قوة خریدش زیادتر است می‌تواند قند و شکر بیشتر بخورد بطور تحقیق مالیات بیشتری میدهد اما راجع بتعادل بودجه خواستم بطور خلاصه بعرض آقایان نمایندگان محترم برسانم در سال گذشته در همین جا صحبت شده که این چهار صد میلیون تومان کسر از کجا جبران میشود؟ چه می‌خواهید بکنید بنده الان که سال قریب بانقضا است افتخار دارم بعرض آقایان نمایندگان محترم برسانم که سال را وزارت دارائی تمام کرده است و تمام مخارج لازم کشور را هم پرداخته است و اضافه خرجهائی علاوه بر آنچه که در بودجه منظور شده بود طبق لوایح دیگر تمام را کار سازی کرده است اضافه حقوق مستخدمین که لایحه اش را تصویب فرمودید از فردا شروع بپرداخت میشود در تمام این مدت از هر لحاظ مخارج و حوائج مملکت را تأمین کرده‌ایم و فقط و فقط کمکی که از خارج بوزارت دارائی شده است سال گذشته پنجاه میلیون دلار بوده است امسال فقط و و فقط بیست میلیون دلار است در صورتی که متجاوز از ۳۵۰ میلیون تومان اضافه بر سنة گذشته پرداخت‌های خزانه بوده است ما امسال حتی توانستیم دیون معوقه مان را بپردازیم منجمله در حدود ۱۵ میلیون تومان در سنوات قبل بتمام توتونکاران گیلان مدیون بودیم همه را پرداختیم حوائج اولیه و ضروریه کشور را هم انجام داده‌ایم مثلا امسال پس از چندین سال ما وقتی توتون می‌خریم نقد پول می‌دهیم سالیان متمادی بوده است که این رویه وجود نداشته. مصرف قند و شکر مملکت تماماُ تأمین است در این قسمت بهیچ عنوان سابقه‌ای در شکور نبوده است یعنی تا آن حدی که ما می‌توانستیم البته مجموع دستگاه وزارت دارائی که بنده یکنفر از چند هزار نفر افراد این دستگاه هستم توانسته است بوظایف خودش عمل کند و بنده افتخار می‌کنم که این بیلان خیلی خلاصه را بعرض برسانم و امیدوار هستم که مسلماً دستگاه وزارت دارائی در سال آتیه خواهد توانست این بودجه را از دو نظر هم از نظر رسیدن بعد اعلای وصول و هم رعایت حد اعلای صرفه جوئی عمل کند و یقین دارم که باتکای بالطاف آقایان نمایندگان محترم که همیشه وسایل کار دولت را آماده فرموده‌اند این توفیق هم در سال آتیه برای دولت فراهم بشود تا ما بتوانیم و یا هر کسی که در رأس کار است بتواند وظیفه خودش را بملت
شاهنشاه با حسن وجه انجام بدهد ما امسال دیگر دست گدائی و قرض بخارج دراز نکردیم و در سال آتیه هم نخواهیم کرد باید روی پای خودمان بایستیم آنوقت از اعتبارات و کمکهای دیگر برای امور اقتصادی برای تولید و برای عمران استفاده بکنیم نه اینکه قرض بکنیم بعمر و وزید و بکر پول بدهیم این خلاصه عرایضی بود که در اطراف بودجه خواستم عرض کنم.
رئیس ـ پیشنهاد کفایت مذاکره در کلیات رسیده که قرائت میشود
(بشرح زیر خوانده شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌کنم بعد از بیان دو نفر مخالف و دو نفر موافق رأی بکفایت مذاکرات در کلیات لایحه بودجه سال ۳۶ گرفته شود مشایخی.
رئیس ـ آقای مشایخی.
مشایخی ـ بنده تشخیص میدهم آقایان با کفایت مذاکرات موافق هستند و نیازی بهیچ گونه توضیحی نمی‌بینم (احسنت) فقط اجمالا عرض می‌کنم که مهمترین وظیفه مجلس البته نظارت در دخل و خرج مملکتی است و برای اجرای همین منظور است که در آئین نامه هم پیش بینی شده که مدت نطق در اطراف بودجه نامحدود خواهد بود و همکاران عزیز من از این اختیار و از این اجازه قانونی استفاده کردند و ناطقین محترم در اطراف اوضاع عمومی کشور هر طور که می‌توانستند یصحبت بکنند توضیحاتی بعرض رسانیدند و نظریابشان را هم هیئت محترم دولت مورد توجه قرار داد و قرار خواهد داد بنابراین با توجه باینکه آخر سال است و بودجه باید بتصویب نهائی مجلس شورای ملی برسد و برای جلب نظر مشورتی هم بمجلس سنا فرستاده بشود و با توجه باینکه در ماده واجده هم می‌توانیم صحبت بکنیم و ۴۵ تبصره هم همین بوجه دارد که در اطراف تبصره‌ها هم مذاکره خواهد شد تصور می‌کنم نیاز بمذاکره بیشتری نباشد و امیدوار هستم که این بودجه دخل و خرج مملکت بودجه‌ای باشد که برای سعادت ملت ایران بمصرف برسد و امیدوارم مخصوصاً اعتباراتی که برای کارهای مفید فرهنگ و بهداشت و تأمین امنیت در بودجه پیش بینی شده این اعتبارات به بهترین وجهی برای بهبود اوضاع سیاسی و اجتماعی و انتظامی و اقتصادی مملکت بمصرف برسد و از این لحاظ است که تقاضا می‌کنم به بحث در کلیات خاتمه داده شود (احسنت)
رئیس ـ آقای صدرزاده ماخلفید.
صدرزاده ـ نخیر موافقم.
رئیس ـ آقای مرآت اسفندیاری مخالفید؟
مرآت اسفندیاری ـ نه قربان بنده موافقم فقط خواستم استدعا کنم که آن لایحه حق لیسانس هر چه زودتر مطرح شود.
رئیس ـ این مربوط به پیشنهاد کفایت مذاکرات نیست رأی گرفته میشود بکفایت مذارکات در کلیات آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد، رأی گرفته میشود بورود در ماده واحده آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است آقای مهدی ارباب.
مهدی ارباب ـ بنده حق استفاده از ماده ۸۲ را هم دارم که در مقدمة عرایضم استفاده می‌کنم و آن اینستکه گویا جناب آقای صارمی موقعیکه بنده بیرون جلسه بودم اظهار فرمودند که بنده از وزارت راه انتقاد کرده‌ام (یک نفر از نمایندگان ـ بیانشان را اصلاح کردند) در حالی که بنده انتقادی از وزارت راه نکرده‌ام و شخص وزیر راه را شخص شریف و علاقمند و شاهدوستی میدانم منتهی وسایل برای چنین مملکت پهناوری در دست ندارند که امیدورام با همکاری هیأیت محترم دولت و توجهی که بعمران کشور شده است این وسایل را هم بدست بیاورند زیرا بدون راه عمران مسیب نیست و آبادی عملی نیست اول راه بعد عمران میسر است راجع به انحصار دخانیات هم که صحبت شد که یقوطی‌ها را عوض کنید زیبا تر کنید البته یا اذعان باین که مدیر انحصار دخانیات مرد خوبی است و مرد پاکی است بعقیده بنده اضافه کردن قیمت اگر یکشاهی برای جلد آن باشد سایر قسمتها را دهشاهی بالا می‌برد بگذارید بهمین حالیکه هست بماند و چیزی بهزینه مردم مملکت اضافه نشود. نویدی که جناب آقای وزیر دارائی دادند که صد میلیون تومان امید هست ببانک کشاورزی برای کمک بعمران کشور کمک بشود آنهم با این سازمان و این تشریفات بانک کشاورزی که فعلا عملی میشود اگر سیصد میلیون تومان هم اضافه کنند فایده ندارد بعقیده بنده یک بدبختی که پنج هزار تومان برای کمک بقنات و یا کار عمرانی می‌خواهد بگیرد خون او را خشک می‌کنند جانش را بلب میرسانند تا باو پول بدهند آنوقت مشکلات دیگری دارد و آن این است که وثیقه‌ای را معرفی می‌کنیم اگر نتواند کار شناس بانک را قانع بکند قیمت را چندین برابر از اصل واقعی آن کمتر در نظر می‌گیرند آنوقت مایوس میشود منصرف میشود میرود سپرده خود را پس بگیرد جواب می‌دهند نصف آن را ضبط می‌کنیم زیرا پرونده تشکیل شده است این منافعی است که بطبقه بدبخت زارع میرسد آقایان بنده تجربه دارم با این مقررات و با این تشکیلات ببانک کشاورزی امید نداشته باشید مورد دیگری که جناب آقای وزیر دارائی فرمودند در وصول مالیاتها ولایات خوب جلو نمی‌آیند این عین عبارت است که ایشان فرمودند اقا ولایات رمقی ندارند (صحیح است) امیدوارم ولایات رمقی پیدا بکنند آقایان چوپان تا گوسفند را چاق نکند از وجودش استفاده نمی‌کند امیدوارم این نظر در وزارت دارائی وجود داشته باشد شما اول چاق کنید بعد سرش را ببرید اما اصل موضوع که بنده در محضر آقایان معرض برسانم این است که با سیاست خارجی روشنی که خوشبختانه امروز داریم و با وضع آرامی که بر اثر توجهات و تدابیر شخص اول مملکت بوجود آمده و با بهبود وضع مالی ما و خلاصه با محیط مساعدی که خوشبختانه ایجاد شده است یک نقص بزرگی در کارها وجود دارد که آقایان ناطقین در اینجا متذکر نشدند و آن عدم هماهنگی در خیلی از دستگاههای دولت است نه در همه شان در بعضی از دستگاهها وجود یک عدم هماهنگی محسوس است که مانع پیشرفت کارها و بخصوص مانع کارهای تولیدی و عمرانی است گر چه بنده موسیقی نمیدانم ولی گاهی شنیده‌ایم ساز بعضی از دستگاهها بقدری پرده‌هایش نا موزون است که روی هر کدام دست بزنید یک صدای خاصی می‌شنوید و هماهنگی وجود ندارد مثلا الان بودجه عمرانی داریم سازمان برنامه بهر تقدیر خرجهای مقدماتی را کرده است حالا بایستی کارهای عمرانی شروع بشود از عوامل کار یکی بنگاه مستقل آبیاری است بنده آنچیزی را که خودم آشنا هستم یکی دو سد در قشم سد اختصاصی یکسال است موافقت شده است که ساختمان آن شروع بشود یکی سد آبگیر در میناب و نظایر آن یکسال است سازمان برنامه بنگاه مستقل آبیاری دستور اجرای اینکار را داده است هنوز در عرض یکسال مآمور نرفته است که مطالعه بکند من نمیدانم چند تا برنامه ۷ ساله بیاید تا این مأمور برود وظیفه اش را در نقطه معین انجام بدهد. وزیر محترم فرهنگ ما بعقیده بنده و امیدوارم آقایان هم با عقیده من همراه باشند من او را شخص بسیار خوبی میدانم (صحیح است)(پرفسور اعلم ـ شکی نیست) آنچه که ارتباط بشخص خودش داشته هر وقت مراجعه کردم با نهایت ادب و محبت توجه کرده و انجام داده است اما یک اداره ساختمان دارد که دو سال است نه ایشان می‌توانند منظورشان را انجام بدهند نه استدعای بنده اثری بخشیده نه کاری انجام شده آقایان ساختمان هائی در بندر عباس است که ۹ سال نیمه کاره مانده آنچه می‌نویسیم آنچه تقاضا می‌کنیم آنچه تمنا می‌کنیم کمترین توجهی نمی‌شود و شخص وزیر محترم فرهنگ هم تهدید می‌کنند مکرر تأکید می‌کنند ولی عملی نمی‌شود این مال چیست؟ از غیر هماهنگ بودن دستگاهها است اگر همانطور که حوزه وزارتی وزارت فرهنگ عمل می‌کند اداره ساختمان هم عمل می‌کرد این اشکالات در کارها نبود ما هم اینقدر باقایان مراجعه نمی‌کردیم یک نکته‌ای که مربوط به وزارت کشور است و وزارت دادگستری که خوشبختانه هر دو آقایان در اینجا تشریف دارند موضوع این سرقت‌های اتومبیل است البته شهربانی کار خودش را می‌کند دزد را هم می‌گیرد و تحویل دادسرا میدهد آنجا ولش می‌کند آنها هم شاید تقصیر ندارند این قانونی که در دست دارند این قانون مناسب حال دزد اتومبیل در ایران نیست برای اینکه در سویس این جور اتومبیل را نمی‌دزدند در تهران دزدهای با سابقه‌ای هستند در حدود شاید چهل و پنجاه نفر که اتومبیل می‌دزدند اینها هر وقت در زندان شهربانی هستند اتومبیل دزدی نمی‌شود همین که آزاد می‌شوند اتومبیل دزدی شروع میشود این را از جناب آقای وزیر دادگستری که واقعاُ باصلاحات علاقه مخصوصی دارند استدعا می‌کنم اگر قانونی برای اینکار لازم است و یا یک تصمیم و تدبیری اتخاذ بکنید که جلو گیری بشود (یک نفر از نمایندگان ـ همه این دزدها را بفرستید بندر عباس) نه زندان در خارج برایشان ساخته‌اند لازم نیست بفرستید بندر عباس بهر حال اقلا یک فکری بشود که ریشه‌ای دزدی‌های از راه قضائی سوخته و بریده بشود امروز بنده در زمینه غیر هماهنگی عرایضم را می‌کنم زیاد هم درد سرتان نمی‌دهم (احسنت) موضوع دیگر شخص وزیر محترم بهداری را همه میدانند خیلی مرد مساعدی است هر وقت تقاضائی می‌کنیم انجام می‌دهند محبت هائی که بما کرده‌اند البته بحوزه انتخابیه بنده محبت کرده‌اند ببنده هم محبت کرده‌اند و یک دستگاه رادیولوژی دادند که آبروی بیمارستان ثریا پهولی است ولی یک موتور برق باید آن جا بفرستید این موتور برق ۸ ماهست که بودجه اش تأمین شده و در شش ماه پیش گفته‌اند پس فردا روز یکشنبه بار نامه اش صادر میشود (وزیر بهداری مناقصه) آقایان صد دفعه هم خود شخص وزیر تأکید کرده‌اند ولی هنوز این موتور برق تهیه نشده این در زمینه غیر هماهنگی دستگاههاست آقای وزیر بهداری بنده گلایه از شما ندارم بنده از شخص جنابعالی نهایت امتنان را دارم برای اینکه علاقه کامل خودتان را نشان داده‌اید بحسابداری مراجعه می‌کنم میگوید آقای خاشع باو مراجعه می‌کنم میگوید آقای فلان بنده دیگر از رو رفتم با نهایت پرروئی که دارم از رو رفتم خودتان مستحضر هستید شخص اول مملکت که واقعاً این شکل در جزئیات امور وارد بودن هم منحصر بخود یگانه شخص اول مملکت است بمحض اینکه در بیمارستان
آمدند با اصطلاحاتی که بنده نمیدانم نواقص بیمارستان را توجه فرمودند و فرمودند همین حالا تلگراف کنید بآقای وزیر بهداری که این نواقص را بفرستد تلگرافی که آنجا نوشته شد مجال ندادند که بنده بیایم شهر مخابره کنم یک دستگاه اتومبیل گرفتند که حالا باید مخابره بشود دو ماه است که از آن تاریخ گذشته است ولی بجان همه تان هنوز تهیه نشده است سوء تفاهم نشود وزیر بهداری هم خیلی علاقه دارد کراراُ باز خواست کرده‌اند توبیخ کرده‌اند ملامت کرده‌اند می‌خواهم عرض کنم که در دستگاهها وقتی هماهنگی نیست کارهای کوچک و بزرگ و متوسط همه همینطور می‌ماند عمرها می‌خوابد تا یک کار اساسی انجام بشود موضوع دیگر که بکمیسیون استخدام مراجعه شده است آقایان پایه و رتبه بایستی برای خدمت داده شود یک خادم دولت و ملت باید سیر مراحلش را طی کند همانطور که یک افسر از تابینی میرسد بسر لشگری باید سیر خودش را طی کند آیا با تبصره پیشنهادی میشود یک تا بین را سر لشگر کرد؟ اینکار درست است؟ در قانون بودجه ۳۵ این اشتباه شده باشخاصی که دارای هیچ رتبه نبودند بر خلاف قانون ضمن تبصره بودجه ۹ پایه باو دادند آدمی هم دادیم که یک عمر خدمت کرده دارای عائله است ۲۵ سال خدمت کرده است و تازه رسیده برتبه ۷ نظایر این علم باید موقوف باشد من استدعا می‌کنم آقایان نمایندگان محترم توجة کنند نگویند اینطور خواسته است ما تکالیفی داریم مادر آتیه اعقابمان می‌خواهند در این مملکت زندگی کنند چند تا اشتباه کرده‌ایم آنها نمی‌توانند زندگی کنند می‌گویند پدران شما کسانی هستند که بر خلاف وظیفه و انصاف چنین قوانین وضع کردند و تبعیض هائی قائل شدند آقایان تبعیض هم از کارهای خیلی مضر بحال این مملکت است (صحیح است) به ساختمان راهها امیدوارم توجه بیشتری بشود ولی اخیراً با توجه جناب آقای وزیر محترم کشور کنفرانسی در کرمان تشکیل شد که این کنفرانس در روحیه مردم اثر بسزائی داشت مردم مأیوس مردمی که روحشان مرده بود روحشان زنده شد ولی تا بندر نداشته باشند تا راه بدریا نداشته باشند عمران استان هشتم غیر مقدور است ابتدا بایستی یک عملی کرد که موجب واقعی عمران باشد ضمن این انتقادات از یک عملی که اخیراً دولت کرده من می‌خواستم تشکر کنم و آن موضوع آزادی چای است (خلعتبری ـ یعنی می‌خواهند کمک چای را بکنند) که اضافه در آمدی که بدر بودجه سال ۱۳۳۶ جناب آقای وزیر دارائی پیش بینی کرده‌اند در اثر همین اقدام مطمئناً تأمین میشود چون سالی ده، دوازده هزار تن اجباراُ چای قاچاق مشد و امیدوارم دیگر نشود تصمیم گرفته‌اند که کیلوئی سی ریال بگیرند و آزاد کنند دیگر با این وضع قاچاق صرف نمی‌کند عمل بسیار خوبی است که انجام شده و بنده در اینجا بنام مردم یعلاقه تقدیر می‌کنم. بنده مطالب خیلی زیادی دارم ولی میبینم که آخر وقت جلسه است و آقایان خسته هستند باحترام فکر و روح آقایان خاتمه میدهم ولی یک نکته را اینجا ناگزیرم در حضور همه با نهایت ادب عرض کنم آقای رئیس فرمودند که دیگر صحبت نکنم دیگر عرضی نمی‌کنم امر شان را امتثال می‌کنم (احسنت) و امیدوارم که جناب آقای وزیر دارائی این بودجه‌ای را که نوشته‌اند که واقعاً زحمات کشیده‌اند خودشان بمانند و اجرا کنند و موفق بشوند.
رئیس ـ شما حق دارید که صحبت کنید.
ارباب ـ البته انتقاداتی که شد باین مسئله ببالای گود و پائین گود هم بی شباهت نیست برای اینکه کسی که آنجا دارد زحمت نخودش را می‌کشد ممکن است از بالا انتقاداتی باو بشود و چون جناب آقای رئیس اجازه فرمودند از جناب آقای وزیر جنگ که اخیراً رنج سفر را بخود هموار کردند و تشریف بردند در بنادر و جزایر و بدبختی‌های مردم را دیدند بنده اولا از طرف همان مردم تشکر و اظهار امتنان می‌کنم که خیلی تفقد کردید و بوضع مردم توجه کردید ثانیاً تقاضا دارم در دنباله این زحمتی که تحمل کردید اصرار بورزید تا حوائج مردم تأمین بشود و در قسمت بیابان هم نا امنی هائی که وجود دارد با همت شخص خودشان از بین ببرند تا آنچه که متواری شده‌اند بر گردند و کارهای عمرانی خود را شروع و ادامه دهند (احسنت)
رئیس ـ آقای مهندس هدایت.
مهندس هدایت ـ بنده یادداشت‌های متعددی داشتم که در کلیات لایحه مطالبی بعرض آقایان محترم برسانم ولی همانطور که اینجا صحبت شد بنده استفاده می‌کنم از صحبت در ماده واحده و مطالبی که دارم کاملا باختصار بعرض آقایان خواهم رسانید اولا بسیار جای خوشوقتی است که دولت موفق شده است بودجه سال ۳۶ کشور را بموقع تقدیم مجلس شورای ملی کند گر چه یک تأخیر یک ماه و چند روزه طبق قانون بوده است ولی بنده میدانم که دولت مشکلاتی داشته است برای اینکه بتواند ارقام بودجه را کنترل شده و متعادل شده تقدیم مجلس بکند کمیسیون بودجه هم فوق العاده زحمت کشیده است که قبل از پایان سال این بودجه در مجلس شورای ملی مطرح و تصویب برسد بنده از ذکر مطالبی که همکاران محترم و گرام اینجا چه بعنوان مخالف و چه بعنوان موافق فرمودند از تکرار آنها خودداری می‌کنم و بعنوان موافق مشروط مطالبی را که بنظرم میآید بعرض آقایان محترم برسانم در زمینه لایحةبودجه که مطرح است طبق صورت ۱ ضمیمه آن از حیث در آمد بالغ بر ۲۱ میلیارد و ۹۳۰ میلیون و از حیث هزینه بالغ بر همین مبلغ است یعنی همین طور که در مقدمه لایحه عنوان شده بودجه ایست متعادل.
در این بودجه در قسمت در آمد دولت پیش بینی هائی کرده است و بهمان ترتیب هزینه‌های قطعی مرود احتیاج کشور را در ستون هزینه قلمداد نموده است.
در اینجا بایستی صریحاُ گفته شود که دولت و جناب آقای وزیر دارائی در تقدیم این بودجه که صورت متعادل دارد تعهد بسیار بزرگی بعهده گرفته‌اند. یعنی تعهد نموده ـ اند میزان در آمد کشور را از ۱۵ میلیارد و ۷۸۴ ملیون ریال (در آمد سال ۳۵) به ۲۱ میلیارد و ۹۳۰ میلیون ریال بالا ببرند بعبارت آخری بودجه سال ۳۶ پیش بینی متجاوز از ۶ میلیارد اضافه در آمد شده و حال آنکه در قسمت هزینه فقط ۶ میلیارد ریال اضافه هزینه بیشتر از سال قبل در نظر گرفته نشده است.
اگر بارقام جزء‌در آمدها و هزینه‌ها مراجعه کنیم ملاحظه میشود که ارقام عمده اضافه در آمد عبارتست:
حدود یک میلیارد و ۳۴۰ میلیون ریال اضافه مالیات بر در آمد و املاک مزروعی و مستغلات.
۳۸۰ میلیون ریال بابت مالیات نفت و بنزین.
۴۱۰ میلیون ریال بابت در آمد فروش الکلها صنعتی.
۵۲۰ میلیون ریال بابت در آمد انحصار دخانیات
۵۵۰ میلیون ریال بابت سود معاملات بازرگانی و تجاری.
یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون ریال بابت حقوق و عوارض گمرکی.
۴۰۰ میلیون ریال بابت مازاد در آمد شرکت ملی نفت.
۱۲۰ میلیون ریال بابت در آمد حاصله از عوارض بنزین و فروش اتومبیل برای اسفالت راهها.
در مقابل اضافه هزینه‌های عمده نسبت بسال ۲۵ عبارتست از
۴۰۰ میلیون ریال اضافه هزینه قوای انتظامی (ارتش ـ ژاندارمری ـ شهربانی)
۲۰۰ میلیون ریال برای وزارت پست و تلگراف.
۳۱۰ میلیون ریال برای وزارت فرهنگ.
۷۰ میلیون ریال برای دانشگاه تهران.
۷۰ میلیون ریال برای دانشکده پزشکی.
۱۵۰ میلیون ریال برای وزارت کشاورزی و گارد مسلح جنگل.
۱۵۰ میلیون ریال برای راهسازی.
۱۵۰ میلیون ریال برای وزارت بهداری.
سایر اعتبارات اضافه برای وزارت خانه‌های دیگر جمع آن بالغ بر ۴۰۰ میلیون ریال می‌گردد.
توجه باین ارقام نشان میدهد:
یک میلیارد و ۳۴۰ هزار ریال بمالیات مستقیم اضافه شده یعنی دولت کوشش خواهد کرد از صاحبان در آمد مالیات حقه خود را بدین میزان وصول کند در مقابل متجاوز از یک میلیارد و پانصد میلیون ریال پیش بینی شده است که از نفت و بنزین و انحصار دخانیات اضافه در آمد وصول نمایند در اینجا معلوم نیست این اضافه در آمد یا پیش بینی مینمائید میزان مصرف طوری بالا خواهد رفت که دولت امید دارد یک میلیارد و پانصد میلیون ریال اضافه در آمد داشته باشد در قسمت معاملات بازرگانی و تجاری ۵۵۰ میلیون ریال اضافه در آمد پیش بینی شده باز هم محتاج توضیح است که آیا مبلغ در آمد در نتیجه بالا رفتن مصرف اضافه میشود یا بالا بردن سهمی که دولت برای خود روی این کالاها منظور می‌کند در قسمت حقوق و عوارض گمرکی نیز پیش بینی یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون ریال اضافه در آمد شده که در این قسمت هم قطعاُ جناب آقای وزیر دارائی توضیح خواهند فرمود که میزان واردات و بانتیجه حقوق گمرکی اضافه خواهد شد یا اینکه در نظر دارند حقوق و عوارض جدیدی پیشنهاد بنمایند همچنین نسبت به ۱۲۰ میلیون ریال اضافه در آمد حاصله از عوارض بنزین و فروش اتومبیل برای اسفالت حال ابتدا با اجازه آقایان محترم در قسمت در آمد بحث می‌کنم به عقیده اینجانب اگر اضافه در آمد پیش بینی شده تا توجه باضافه در آمدهای سال جاری دولت بدون بالا بردن مالیات و عوارض باشد قبل از اضافه در آمد دخانیات که از نظر بهداشت مورد تأسف است بایستی بخوشبینی دولت تبریک گفت که امید موفقیت دارد ۶ میلیارد ریال از کسر در آمد خود را از این طریق جبران کند و البته این خوشوقتی را موقعی باید ابراز داشت که واقعاُ وزارت دارائی در این امر موفق شود. یعنی وقتی که انشاء‌الله جناب آقای فروهر لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۳۶ را تقدیم مجلس کنند و نمایندگان مجلس ملاحظه فرمایند ادعای دولت در ازدیاد در آمد بمرحله اجرا در آمده است.
البته قابل تأسف خواهد بود اگر وزارت دارائی بخواهد قسمت مهمی از ارقام و یا سایر عوارض تأمین کند چه که برنامه اصلی دولتها باید آن باشد که حتی الامکان از میزان
مالیات غیر مستقیم که بدوش عموم طبقات مردم است بکاهند و سعی کنند کسری بودجه خود را از راه مالیات مستقیم تأمین نمایند.
در قسمت مخارج چنانچه عرض شد فقط در قسمت قوای تأمینیه و وزارت پست و تلگراف و وزارت فرهنگ کشاورزی و بهداری و راه حدود بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلیون برای هر قسمت اضافه هزینه پیش بینی شده در این جا ملاحظه میشود دولت توجه مخصوصی بامور این وزارتخانه‌ها دارد ولی بر کلیه آقایان محترم و همچنین اعضای محترم دولت پوشیده نیست که این ارقام جزئی بفرض آنکه در آمدها طبق نظر دولت وصول دردی از گرفتهای‌های این وزارتخانه‌ها که در حقیقت گرفتاری مردم است دوا نمی‌کند. این ارقامی که بهزینه‌های وزارتخانه‌های اخیر الذکر اضافه شده آنقدر ناچیز است که انتظار یک تحول فوق العاده‌ای را در دستگاه دولت در سال ۳۶ از طریق بودجه مملکتی نباید داشت.
و تمام این مطالب یک شرط بزرگی و عمده دارد که آقایان مستحضرند و در لایحه نیز پیش بینی گردیده مخارجی که انجام میشود یعنی ستون هزینه بستگی تام و تمامی بستون در آمد دارد و اگر خدای ناکرده ارقام ذکر شده در ستون در آمد بحقیقت نپیوندد این اضافات جزئی هم بوزارتخانه‌ها برای هزینه و مخارج و بهبود وضع تعلق نخواهد گرفت.
البته بنده تصدیق می‌کنم که جنابعالی آقای وزیر دارائی وارث وضع فوق العاده ناگوار سابق هستید هنوز بخاطر داریم که سالهای سال در این مملکت مخارج ماهیانه بطور یک دوازدهم و کردی خوردی تأمین نمی‌گردید آخر سال می‌شد و هنوز از بودجه سالیانه کشور خبری نبود. حال اقلا باعث امیدواری است که شما توانسته‌اید یک بودجه ولو آنکه در بعضی ارقام آن زیاد خوشبین بوده‌اید ولی انشاء الله موفق خواهید شد بموقع تقدیم مجلس کنید و کمیسیون بودجه مجلس بموقع خواهد توانست در ارقام ریز هزینه و در آمد وزارت خانه‌ها اظهار نظر کند و بودجه‌های تفصیلی را تصویب نماید و یکی از حقوق اساسی مجلس شورای ملی که رسیدگی بدخل و خرج مملکت است بدنی ترتیب رفته رفته صورت عملی بخود گرفته است.
و اما تمام این تشریفات و اصولی که در این کشور پایه گذاری شده است برای یک هدف است و بس و آن اینکه مردم این کشور هر یک بسهم خود می‌توانند از حداقل مایحتاج زندگانی و از نعمت‌های این مملکت بتناسب بهره مند شوند کار و فعالیت کنند و بنسبت در آمد خود مالیات حقه دولت را بپردازند و با این مالیات دستگاه دولت از نظرش بهبود وضع و ترفیه حال مردم است بگردش در آید اصولا بودجه سالیانه هر کشوری که می‌گویند آئینه و نمودار وضع اقتصادی و سیاسی مملکت است باید نشان دهد دولت چه قدمی در راه بهبود وضع مردم بر خواهد داشت با اضافه در آمدها چه کار خواهد کرد و آیا همانطور که در آمدهای خود را بالا می‌برد وضع زندگان مردم را نیز بموازات آن سرو صورتی خواهد داد یا خیر لیکن در اینجا باید صریحاُ عرض کنم از این بودجه تقدیمی که بقول یکی از همکاران گرامی یکی از بودجه‌های مملکت است انتظاراتی که تمام امید‌های مردم ایران بر آورده شود بعللی که نابجا همکار گرامی بنده جناب آقای دکتر شاهکار فرمودند که این بودجه یک بودجه سازمانی است و حال آنکه باید یک بودجه برنامه‌ای باشد که نمایش عمل دولت در سال آینده باشد این مطلبی را که عنوان فرموده‌اند بسیار صحیح است ولی بشرط آنکه شما بودجه عمرانی کشور را که بموازات این بودجه تصویب میفرمائید نادیده بگیرید و حال آنکه اینطور نیست اگر شما بودجه عمرانی را در کنار آن بودجه بگذارید آن وقت ملاحظه خواهید فرمود که بسیار از توقعات و انتظارات مردم در بودجه عمرانی کشور نهفته است.
رئیس ـ چون عصر هم جلسه خواهیم داشت بقیه بیانات ایشان می‌ماند برای بعد از ظهر و حالا تنفس داده میشود چهار و نیم بعد از ظهر جلسه تشکیل مشود آقایان هم بموقع تشریف بیاورند که مثل امروز صبح نشود.
(پنجاه و پنج دقیقه بعد از ظهر جلسه بعنوان تنفس تعطیل و ۵ ساعت و بیست دقیقه بعد از ظهر مجدداُ بریاست آقای حکمت تشکیل گردید)
رئیس ـ آقای مهندس هدایت بفرمائید به بیانات خودتان ادامه بدهید.
مهندس هدایت ـ عرایض بنده باینجا رسید که بودجه‌ای که الان مطرح است بنظر بنده یک بودجه سازمانی است و اگر بخواهیم یک بودجه عمرانی داشته باشیم باید بودجه سال ۱۳۳۶ سازمان برنامه را در کنار این بگذاریم و عرض کردم که این توقعات و انتظارات مردم ایران در آن بودجه عمرانی نهفته است نه در این بوده‌ای که اینجا مطرح است و بنا بمصحلحتی که شما دیدید عمدة عایدات ملی را که همان عایدات نفت باشد بدستگاه مخصوصی داده‌اید که طبق مصوبات مجلسین در مدت هفت سال برنامة عمرانی کشور را اجرا کند این مطلب تردید ندارد که یک فرد مملکت که بقول جناب آقای دکتر شاهکار ۴۲۰ ریال بطور متوسط اسکناس در دست دارد نمی‌تواند بیش از سالی هزار ریال مالیات بپردازد و از این بودجه که صدی هشتاد و پنج آن جنبة سازمانی و پرسنلی دارد نباید انتظار فوق العاده داشت بموازات این بودجه در سال ۱۳۳۶ بموجب قانون برنامه متجاوز از ۱۲ میلیارد و ۲۸۰ میلیون ریال یعنی معادل شصت و در صد بودجة سال ۳۶ صرف بهبود وضع کشاورزی و آبیاری ارتباطات و مخابرات صنایع و معادن و امور اجتماعی خواهد شد و در آن بودجة عمرانی سازمان برنامه است که بایستی آرزو‌های ملت ایران را جستجو کرد دولت هر قدر سعی کند و بخودش فشار بیاورد شما تصور میفرمائید از راه مالیات مستقیم بیش از این مبالغی که منظور کرده است می‌تواند در آمد داشته باشد. آیا وضع در آمدهای مردم اجازه وصول مالیات بیش از این مبالغی که پیش بینی شده که بنظر بنده خیلی هم خوشبین بوده‌اند میدهد با ازدیاد مالیات غیر مستقیم هم که سرباز طبقه فقیر و بی بضاعت مردم این مملکت میشود و بیش از این طاقت پرداخت مالیات ندارند تصور نمی‌کنم هیچ مجلسی و دولتی موافق باشد. در قسمت هزینه‌های بودجه تقدیمی عمده ارقام هزینه این بودجه را پرداخت حقوق کارمندان دولت تشکیل میدهد ملاحظه میفرمائید که دولت فعلا بین ۱۶۰ تا ۱۸۰ هزار نفر کارمند دارد که این افراد امروز جمع نشده‌اند بلکه محصول زیاده روی و هرج و مرج اداری سالهای قبل می‌باشند در حال حاضر دولت بزحمت می‌تواند شکم کارمندان خود را سیر کند شما ملاحظه فرمائید اگر دولت بهر نفر کارمند خود بطور متوسط سالی ۹۰۰۰۰ ریال یعنی ماهی ۷۵۰۰ ریال بپردازد جمع آن در سال بالغ بر ۱۶ ملیارد ریال خواهد شد و آقایان تصدیق می‌فرمایند که ماهی ۷۵۰۰ ریال بطور متوسط برای امرار معاش یک کارمند دولت و خانواده اش بملغ فوق العاده نیست و کارمند بزحمت خواهد توانست زندگی خود را بگذراند دولت یک مخارج مسلم و ضروری دیگری هم دارد که عبارتست از قوای انتظامی اعم از ارتش و ژاندارمری و شهربانی که باز قابل صرفنظر کردن نیست بنابراین ملاحظه میفرمائید که دولتها با وضع فعلی در ارقام دخل و خرج گرفتاریهائی دارند که در بالا تشریح کردم و شما آقای فروهر خیر هر کس را با وضع امروز در رأس وزارت دارائی بگذارند بهتر از این عمل نخواهد کرد و شق القمر هم نمی‌تواند بکند لیکن با تمام این احوال مأیوس نباید بود وظیفه دولت است که کمال توجه را در رفع مشکلات بکند و در رفع مشکلات بکوشد من معتقدم با تنظیم برنامه منظم و دقیق می‌توان وضع پریشان فعلی را سرو سامان داد و البته این کار وقت لازم دارد و حوصله باید کرد و دولتها باید فرصت داشته باشند که آنرا بمرحله عمل و اجرا در آورند اینک من وظیفه خود میدانم که بطور مختصر آنچه باعث بهبود وضع حاضر خواهد بود عرض کنم و انشاء‌الله دولت هم در این باره فکر اساسی بکند و برنامه‌ای تنظیم کند که بمرحله اجرا بگذارد در قسمت اول که عبارتست از بهبود و ازدیاد درآمد کشور است ما چند راه در پیش داریم که در رأس آن کوشش در ازدیاد در آمد ملی نفت ما است خوشبختانه کشور عزیز ما بر روی منابع سرشار نفت واقع شده و با برنامه منظمی می‌توان عایدات حاصله از این منبع خدا داده را بچندین برابر افزایش داد بایستی با جلب سرمایه خارجی منابع عظیم ثروت ملی خود را استخراج کنیم و بوضع بی سامانی فعلی سرو صورتی بدهیم که هر روز تأخیر در این کار موجب ندامت خواهد شد.
دوم باید سعی نماید که مردم از طریق مستقیم مالیات خود را بپردازند بدون اینکه اجحافی بآنها بشود. البته باید در این باره در طرز وصول مالیات تجدید نظر کامل بعمل آید و سعی شود که از تمام مؤدی یا مأمورین وصول حتی الامکان جلوگیری شود (صحیح است) ولی اگر شما مانند همه جای دنیا حسابداران خبره و قسم خودره داشته باشید سبب خواهد شد که بین مؤدی و مأمور مالیات دیگر تماس حاصل نشود اگر حسابدار قسم خورده نداریم یا کم داریم باید با فرستادن افراد مستعد بخارج آنها را تربیت کنیم و از وجودشان برای اینکار استفاده کنیم من تصدیق می‌کنم که وزارت دارائی موافق نمی‌شود در بعضی قسمتها مالیات حقه را وصول کند و این صحبت‌ها پیش میآید که مأمورین رشوه گرفته‌اند و رشوه دهندگان طبعاُ مالیات دولت را بدین وسیله بیک دهم و شاید کمتر تقلیل داده و پرداخته‌اند و یا اصلا نپرداخته‌اند (صحیح است) من چند ماه قبل از جناب آقای وزیر دارائی خواهش کردم که شما اسامی اشخاص و یا شرکت هائی که در هر سال مالیات می‌پردازند برای اصلاح عموم منتشر کنید مطمئن باشید اینکار یک اثر روحی فوق العاده دارد و برای وزارت خانه‌ها هم اسباب زحمت نیست گفتن در رادیو باینکه فلان کمیسیون فلان مبلغ برای فلان شخص رأی صادر کرده آنقدر فایده ندارد مردم گوش نمی‌دهند. اگر هم گوش بدهند فراموش می‌کنند شما اسامی مالیات دهندگان و مبلغ مالیات پرداختی (نه رأی کمیسیون) آنها را منتشر کنید آنوقت ملاحظه خواهید فرمود که مردم با نام و نشانی صحیح بشما خبر خواهند داد چه کسی مالیات خود را نپرداخته است (احسنت)
ما هر روز که از این در می‌خواهیم بیرون برویم یک یا چند مجله بدست ما می‌دهند که هر کدام آنها مبالغی برای دولت تمام میشود شما چه مانعی دارد که وزارت دارائی هم یک مجله‌ای چاپ کند و اسم مؤدیان مالیاتی را با میزان پرداختی هر یک انتشار دهد الساعه تمام معاملات سفته بازی که در این کشور میشود و تمام اشخاصی که صدی ۲۴ پول قرض می‌دهند یک دینار مالیات بدولت نمی‌پردازند و بکلی از کنترل دولت خارج هستند یک دلیل دارد برای اینکه شما هنوز یک سیستم تهیه آمار حسابی در اداره مالیات بر در آمد ندارید.
اداره مالیات بر در آمد باید بداند که فرد فرد ساکنین این شهر چه کاره‌اند و از چه طریق امرار معاش می‌کنند یک وقتی برگ پرسشنامه‌ای برای کلیه ساکنین شهرها تهیه شده بود نمیدانم چرا بغتتاً منصرف شدند از آن برگها از قرار معلوم سؤال شده بود هر کس دارائی منقول و غیر منقول خود را بنویسد و مبالغی را که در سال بعنوان مالیات می‌پردازند نیز تعیین کند.
البته این مطلب متعلق بچند سال قبل است لیکن یکمرتبه نمیدانم بچه علت و شاید در نتیجه اقدام اربابان نفوذ توزیع این برگ‌های پرسشنامه موقوف گردید.
و اما در قسمت هزینه و کم کردن نظارت در میزان آن ـ در اینمورد هم دولت می‌تواند اقداماتی بعمل آورد که از این وضع ناهنجار فعلی خلاص شود.
و چون قسمت عمده خرج مملکت را در بودجه حقوق کارمندان دولت تشکیل میدهد دولت باید با کمال دقت حال که معتقد است تعداد زیادی کارمند زائد دارد یا تقدیم لایحه سازمان قانونی وزارتخانه‌ها و تغییر مشاغل و پستهای مربوطه مکارمندان زائد را کنار بگذارد بحمدالله آنقدر کارهای عمرانی در مملکت شروع خواهد شد که اگر کسی قصد کار کردند داشته باشد بیکار نخواهد ماند.
ولی در این مورد باید نهایت دقت بعمل آید و واقعاُ آنهائی که بیکاره هستند و یا فقط از کارمندی دولت این عنوان را دارند که آخر ماه بآخر ماه برای دریافت حقوق مراجعه می‌کنند و از این اشخاص بسیار بسیار زیادند که قطعاً آقایان وزراء و رؤساء ادارات کاملا آنها را می‌شناسند کنار گذارده شوند ـ بآنها بملغی بعنوان باز خرید ایام خدمت و یا کمک پرداخت شود و یا زمینهای خاصه که قابل کشت و زرع باشد بین آنها تقسیم گردد و یا آنها را در کارها عمرانی بکار گمارند و بهر صورت تعداد کارمندان را بحدی تقلیل داد که مورد احتیاج باشد. و بدین ترتیب دولت خواهد توانست از محل حقوق کارمندان کنار گذارده شده و ترفیه حال کارمندان باقیمانده اقدام نماید. چه که در اینجا شرط موفقیت دولت آنست که ابزار او که همان کارمندان دولت می‌باشند در رفاه و آسودگی باشند. اینها طبقه‌ای هستند که در آمد ثابت دارند و بنابراین دولت وظیفه دار است که نسبت باین طبقه منتهای کمک و مساعدت را بعمل آورد تا با دلگرمی بتواند کارهای محوله را انجام دهند در مقابل هم دولت بتواند از کارمندانی که بخوبی نگاهداری می‌کند انجام وظیفه بخواهد.
شما مطمئن باشید با وضع سرسام آور هزینه زندگی که هر روز هم بجهاتی که بعداُ مفصلا عرض خواهم کرد بالا میرود تا زندگی کارمند را مرفه و تأمین نکنید امید اصلاح و در دستگاه اداری امید اینکه کارمند بدرستی انجام وظیفه کند و وقتش را صرف کار دولت کند نباید داشت ـ بنا بر این دولت ناچار باید هر چه زودتر در این راه قدم بردارد بعلاوه یاد آوری می‌شوم که دولت در این باره یک تکلیف قانونی هم دارد.
در تبصره ۲۵ بودجه سال ۳۵ دولت مکلف شده لایحه تجدید نظر در سازمان‌های وزارت خانه‌ها و ادارات و بنگاههای مستقل و شرکتها و مخصوصاً شرکت ملی نفت را بر اساس تقلیل بودجه خرج برای وصول بهدف تعدیل بودجه کل مملکتی ظرف ۶ ماه بمجلسین تسلیم نماید.
در تبصره ۲۸ بودجه سال ۳۵ دولت مکلف گردیده ظرف ۶ ماه برای متعادل کردند حقوق کارمندان وزارت خانه‌های مختلف با در نظر گرفتن تناسب کار آنها اقدام و لایحه آنرا تهیه و بمجلسین تقدیم دارد.
ملاحظه میفرمائید تمام این امور که موجب بهبود وضع کارمندان و در نتیجه کمک ببهبود در گردش کارهای دولت است برای دولت یک تکلیف قانونی شده ولی در اینجا بایستی متأسفانه عرض کنم که هنوز از طرف دولت خبری نیست در حالیکه تصور می‌کنم بخوبی میدانید که اگر در این راه دقیقاً و صحیحاُ قدم بردارید بسیاری از مشکلات خود را حل کرده‌اید.
در اینجا سخن من راجع ببحث در بودجه کشور در قسمت وزارت دارائی تمام میشود و وارد بحث در سایر امور وزارت خانه‌ها که حقاً در این موقع باید مور بحث و گفتگو واقع شود می‌گردم و از آقایان وزراء محترم استدعا می‌کنم توجه کامل فرمایند من عضو فراکسیونی هستم که موافق دولت است و آقایان مطمئن هستند آنچه در اینجا عنوان میشود و بصلاح کشور و کمک ببهبود وضع مردم است که قطعاً همه آقایان وزراء بدین نیت قبول وزارت کرده‌اید.
۱- در قسمت قوای انتظامی کشور که عبارت باشد از ارتش، ژاندارمری و شهربانی تصور می‌کنم تمام آقایان متفق القولند که این دستگاهها بنحو مطلوب انجام وظیفه می‌کنند و در پرتو کوشش و اقدامات آنها است که بحمدالله در کشور امنیت بر قرار است و بساط سابق که بمردم اجازه نمی‌داد فکر راحت داشته باشند تا عقب کار و زندگانی روزمره بروند بر چیده شده و امیدوارم که امنیت توأم با عدالت اجتماعی روز بروز در اقصی نقاط کشور رخنه کند چه در سایه امنیت و عدالت است که مردم خواهند توانست کار کنند و فعالیت نمایند و کشور را بسوی ترقی و تعالی سوق دهند.
۲- شورای عالی اقتصاد و وزارت بازرگانی آقایان نمایندگان محترم مسبوق هستند که برای بهبود وضع اقتصادی کشور و هماهنگ نمودن اقدامات دستگاههای مختلف اقتصادی شورائی بنام شورای عالی اقتصاد تشکیل شده و شاید متجاوز از یکسال است که مشغول کار می‌باشد. اگر دقت فرموده باشید اعضای این شورای عالی را عده‌ای از آقایان وزراء محترم مدیران عامل دو مؤسسه اقتصادی مملکت تشکیل میدهد. یعنی هیئت محترم دولت گاهی در یک اطاق بعنوان هیئت وزراء و گاهی در اطاق دیگر بعنوان شورای عالی اقتصاد جمع می‌شوند اگر شما بخواهید مطابق با رویه سایر کشورها شورای عالی اقتصادی داشته باشید که بتوانید برنامه اقتصادی این مملکت را که از بزرگترین وظایف هر دولتی است پایه گذاری کند باید از متخصصین امور اقتصادی کشور در هر دسته‌ای دعوت کنید و شورا را با عضویت این قبیل اشخاص تشکیل دهید بشرط آنکه تصمیمات این شورا پس از بحث و تصویب در هیئت وزیران بمرحله اجرا در آید شما ملاحظه فرمائید چند ماه قبل همکار گرامی جناب آقای ارسلان خلعتبری مثال آوردند شورای عالی اقتصاد کشور فرانسه متجاوز از ۵۰ عضو متخصص در رشته‌های مختلف چه مستخدم دولت چه اشخاص و استادان که فعالیت آزاد می‌کنند تشکیل میشود بدیهی است محصول عمل چنین شورائی با آنچه که شما بعنوان شورای عالی اقتصاد دارید بسیار متفاوت خواهد بود.
علاوه بر این شورای عالی اقتصاد که خط مشی اقتصاد مملکت را تعیین می‌کنند باید دستگاه دیگری در این شورا بوجود آید که از نظر وضع امروزی مملکت ما فوق العاده مرود احتیاج است و آن دستگاه و شورای مبارزه با ترقی سرسام آور هزینه زندگی است دولت باید حتماً و در اسرع وقت دستگاهی از اشخاص بصیر و مطلع از مستخدمین دولت و خارج تشکیل دهد و اختیار لازم و کافی بدهد تا بتوانند مقرراتی وضع کنند و یا اقداماتی بعمل آورند که از ترقی سرسام آور هزینه زندگی که تمام مردم ایران را دچار گرفتاری کرده است جلوگیری نمایند.
بنده در این مورد باید چند مثال بزنم تا ذهن آقایان وزراء محترم روشن شود و ملاحظه فرمایند اوضاع اقتصادی ما رفته رفته با تمام امیدواری‌ها رو به انحطاط میرود.
شما آقایان آیا در قیمت زمین در تهران مطالعه فرموده‌اید درست از یک سال قبل قیمت زمین در تهران در بعضی از نقاط ۴۰% و در باره نقاط ۱۰۰% ترقی کرده است چرا زمین در خیابان تخت جمشید بایستی متری ۸۰۰ تا یکهزار تومان باشد. در بیابانهای شمال شهر زمین از متری ۱۵۰۰ ریال کمتر نیست بنده شخص اقتصادی نیستم ولی آنهائی که واردند قطعاُ میدانند چرا وضع ما باین روز افتاده و میدانند با چه وسیله می‌توان جلوی این ترقیات را گرفت ـ صحیح است)
از قیمت خوراک و پوشاک صحبت نمی‌کنم چون قطع دارم همه آقایان محترم بخوبی از وضع ترقی آن مستحضرید.
دولت وظیفه دار است یک مبارزه جدی با عناصر سود جو که هر روز بعناوین مختلف باعث ترقی هزینه زندگی می‌شوند شروع کنند والا کار بجائی خواهد رسید که اشخاص طبقه سوم و بی بضاعت این مملکت نتوانند قوت لایموتی که آنها را سر پا نگاهدارد برای خود و خانوادشان تهیه کند.
در اینجا مخصوصاً عرض می‌کنم که عمده تحمیل بدوش طبقه‌ای خواهد بود که در آمد ثابت دارند یعنی کارمندان دولت سایر مردم بموازات ترقی هزینه زندگی از کاسب گرفته تا کارگر بمزد و در آمد خود می‌افزایند.
ولی آنهائی که در آمد ثابت دارند در این تنگنا مستأصل می‌شوند (صحیح است) در اینجا باید از اقدامات برجسته و شهامت آمیز جناب آقای گلشائیان وزیر دادگستری تشکر کنم که حقیقتاُ بیا کمال جهد و کوشش با زمینخواران و آنهائی که اموال دولت را به یغما برده‌اند مبارزه می‌کنند و توفیق هم حاصل کرده‌اند بنده امیدوارم دولت فکری بکند و در درجه اول مواد اولیه برای زندگانی یک فرد را که حتماُ لازم و واجب است و عبارت از خوراک معمولی و پوشاک معمولی و دارو و همچنین مسکن می‌باشد بقیمت عادلانه نگاهدارد.
در اینجا بی مناسبت نیست که راجع به مسکن و خانه شرحی در حاشیه عرض کنم در دنیا تمام دولتها برنامه‌های مفصلی دارند که خانه بسازند و باقساط بمردم و مخصوصاً بکارمندان دولت که صاحب خانه
هستند واگذار کنند. در این باره اقداماتی دولت کرده است ولی حرفی نیست و بایستی برنامه‌های دقیق و مطالعه شده‌ای را بمرحله اجرا گذارد.
تقسیم زمین در اراضی اطراف تهران بکارمندان درد آنها را دوا نمی‌کند بعلاوه اصول کار از نظر فنی و شهرسازی باید اصلاح شود از توسعه بی جهت شهر باید جلوگیری کرد و همانطور که در سایر ممالک مرسوم است بایستی بجای خانه با حیاط و حوض و باغچه که وسعت را زیاد می‌کند و از هر لحاظ اسباب زحمت هست ساختمانهای چند طبق و آپارتمانهائی که رفع احتیاج بکند ساخته و تحویل کارمند دولت و یا مردم داد آقایان ملاحظه فرموده‌اید که اجازه خانه در تهران و شاید در بعضی ولایات بطور سرسام آوری بالا میرود و ترقی کرایه خانه که رقم بزرگی را در خرج ماهیانه مردم تشکیل میدهد باعث میشود هزینه زندگانی بالا برود. دولت بایستی کمال جدیت را با تنظیم برنامه‌های دقیق ساختمانی و در اجرای ساختمانها ابراز دارد و جلوی مشکل خانه را بگیرد.
در اینجا مطلب مهمی است که چون در جریان رسیدگی است سزاوار است حضور آقایان نمایندگان محترم مخصوصاُ اعضای محترم کمیسیون دادگستری عرض کنم.
الساعه در کمیسیون دادگستری مجلسین لایحه‌ای در دست رسیدگی است که باختلاف بین موجر و مستأجر خاتمه داده شود و تکلیف سر فقلی را نیز معین کند بقراری که عده زیادی از مستأجرین باینجانب مراجعه کرده‌اند طرح که فعلا در دست رسیدگی است موجب نگرانی آنها شده است.
الساعه در تهران متجاوز از چندین هزار نفر مستأجر است که طبق مقررات سابق در منازلی مسکن دارند و اجراه‌ای هم می‌پردازند که عده‌ای از موجرین معتقدند این اجاره کم است و در این لایحه پیش بینی شده است که موجرین می‌توانند از طریق محکمه و داوری تقاضا نمایند میزان اجازه مطابق نرخ عادله روز معین گردد و مستأجرین که طبقه بی بضاعت و کم در آمد مملکت را تشکیل می‌دهند مکلف شوند یکمرتبه اجازه‌ها را بعنوان اینکه مطابق با نرخ سرسام آور روز باید باشد بعنوان عدالت و انصاف بالا ببرند.
بنده می‌خواهم بدانم دولت آیا فکر کرده است که اینکار چه گرفتاری بزرگی برای دستگاهها و محاکم و نخود دولت ایجاد می‌کند حال که با زحمت توانسته‌اید اقلا جلوی زیاده روی یک عده را بگیرید چرا اصرار دارید در یک شهری عده زیادی را دچار گرفتهاری و بدبختی کنید که از عهده در نیایند.
می‌گویند از مالکین با قانون فعلی سلب حق شده این مطلب تا اندازه‌ای صحیح است ولی همیشه حفظ منافع عموم بر منافع خصوصی عده‌ای برای دولتها باید نصب العین باشد. اگر هم می‌خواهید اجازه دهید که موجرین بتوانند اجاره خانه را بالا ببرند اقلا یک حد و حدودی قائل شوید والا نرخ عادلانه روزه سرسام آور است که خود آقایان با آن مبارزه می‌کنند آنوقت چطور می‌خواهید اجازه دهید که طبقه متوسط و اجاره نشین بتوانند یکمرتبه اجازه خانه را ۵ برابر بپردازند این ترتیب بهیچوجه عملی نیست و بنده از همکاران محترم عضو کمیسیون دادگستری تمنا دارم برای رفاه عموم توجهی کامل باین نکته بفرمایند والا دولت مواجه با چنان اشکالی خواهد شد که قابل تصور نیست سایر قیمتها باز هم بدین ترتیب چند برابر خواهد گردید.
نکته مهم دیگر که باز هم سزاوار است توجه دولت را بدان جلب کنم موضوع بالا بردن نرخ اتوبوس است که شایع شده و شاید هم بالا برده باشند دولت اگر توفیقی در پائین آوردن هزینه زندگی حاصل نمی‌کند نبایستی اقدامی بعمل آورد که از جنبه روحی هم شده است باعث ترقی مجدد هزینه زندگی بشود مخصوصاُ در این شب عید که بنظر بنده از هر نظری که باشد بصلاح نیست بنده کاملا میدانم اگر بخواهیم اتوبوس رانی مرتبی داشته باشیم با بلیط یک ریال صرف نمی‌کند و قطعاُ شرکت واحد ضرر می‌کند ولی بادی دید آیا این شرکت واحد صد در صد ضرر می‌کند که یکریال یکمرتبه دو ریال شود بنده میدانم جناب آقای وزیر کشور و همچنین اولیاء مربوطه کمال توجه و علاقه را دارند که اینکار اتوبوسرانی که از واجبات زندگان اهالی تهران شده بصورت آبرومندی در آید در مقابل بنده استدعا دارم دستور فرمایند مجدداُ رسیدگی کنند و با در نظر گرفتند تمام مخارج و استهلاک‌ها یک منفعت عادلانه هم برای شرکت واحد مقرر دارند و آنوقت ملاحظه بفرمایند بهای بلیط چقدر میشود بنده خیال نمی‌کنم دو برابر شود. یک مسئله پیش میآید که ممکن است بفرمائید نرخ خورد بین یکریال و دو ریال اسباب زحمت است ولی آنهم علاج و چاره دارد و در همه جا معمول است اصولا شما بیائید نرخ را همان یکریال قرار دهید منتها برای مسافت‌های دورتر بطریقی که در سایر ممالک مرسوم است مردم بلیط مجددی بخرند. اینکار یک اثر روحی اقلا دارد که شما نرخ را بالا نبرده‌اید بنده برای شما مثال می‌زنم یکی از دوستان فرستاده بود خیابان اسلامبول مرغ بخرند مرغ هفت تومان را گفته بود ۹ تومان گفته بود چرا گفته بود که نرخ اتوبوس رفته است بالا شما میدانید که یک عده‌ای هستند که سوء استفاده می‌کنند و ما وسیله سوء استفاده نباید بدست آنها بدهیم دربارة وزارت فرهنگ شکی نیست که اساس کلیه اصلاحات مملکت و آینده کشور بدست وزارت فرهنگ و مربیان و آموزگاران و استادان است امسال دولت در بودجه کمک جالبی هم بوزارت فرهنگ تا میزانی که مقدور بوده کرده است متأسفلانه بخوبی جناب آقای وزیر فرهنگ و همه آقایان محترم میدانند برنامه تدریس ما بر اساس یک برنامه تئوری است که چهل سال قبل از بعضی ممالک اقتباس کرده‌ایم جوانان مملکت پس از یک عمر تحصیل موقعی که از مدرسه متوسطه فارغ التحصیل می‌شوند اگر در انتخابات دانشکده‌ها توفیقی پیدا نکنند و قطعاُ عده‌ای بمناسبت محدود بودن کلاس‌های دانشکده‌ها بلاتکلیف می‌مانند. ویلان و سرگردان نمیدانند چه بکنند همه چشمشان بپست‌های دولتی است که دیگر محلی نیست خلاصه این جوانان بیکار که معلومات آنها طوری استکه در هیچ رشته‌ای جز پشت میز نشستن نمی‌توانند وارد شوند گرفتار هزاران مصیبت می‌شوند. خود آقایان محترم میدانند بیکاری نداشتن وسیله امرار معاش چه مفاسدی ببار می‌آورد. وزارت فرهنگ قانوناُ مکلف شده که در ایجاد مدارس حرفه‌ای بجای مدارس نظری اقدام کند و از بودجه سازمان برنامه هم بقدر کافی کمک میشود بنابراین بایستی جوانان را برای کارهای عملی تربیت کرد که بیکار و سرگردان نماند.
الساعه شما اگر دقت کامل بفرمائید ما دچار فقر بی آدمی هستیم. ما اشخاص متخصص که تحصیلات آنها حدود ۳ متوسطه باشد ولی در رشته هائی از قبیل ـ سیم کشی ـ نجاری ـ آهنگری ـ متخصص موتور ـ بنائی ـ و امثال آن که برای کلیه کارهای عمرانی کشور واجب و لازم است نداریم و بنده نمیدانم این برنامه‌های سنگین را با چه ترتیب و با کدام عوامل انسانی اجرا خواهیم کرد. ولی در مقابل عده‌ای بیکار و تحصیلکرده و گرفتار داریم. آقای وزیر فرهنگ بدرد و گرفتاری جوانان از این جهت باید کاملا وارد باشند و هر فکری می‌کنید باید عاجلا اقدام نمائید والا زیان این بیکاری در طبقه جوانان مملکت فوق العاده خطرناک است درباره وزارت کشاورزی ـ و کشاورزی مملکت همه آقایان استحضار دارند که عمده کشاروزی مملکت یا عوامل انسانی و آدم انجام میشود و کشاورزان این مملکت عمده نفوس کشور را تشکیل می‌دهند بنده امیدوارم با کمک فوق العاده‌ای که در بودجه عمرانی برنامه برای قسمت کشاورزی و آبیاری پیش بینی شده رفته رفته موافق شوید اصول مکانیزاسیون را در کشاورزی مملکت رواج دهید.
شما دیر یا زود بر اثر شروع کارهای عمرانی و ساختمانی از جهت عامل انسانی بزحمت خواهید افتاد کشاورزان بکارهای عمرانی که متأسفانه در وضع فعلی محتاج به عامل انسانی و کارگر است و هنوز بصورت مکانیزه آنطور که باید در نیامده هجوم خواهند آورد و عده از آنها پس از اینکه دستمزد نسبتاُ بیشتری گرفتند شاید بده و قصبه خود مراجعت نکنند بنابراین کسر و کمبود عامل انسانی در کشاورزی و کارهائی عمرانی را بناچار باید با ماشین جبران کرد در این صورت هم بر محصول کار افزوده‌ایم و هم عوامل انسانی که عبارت از کارگر و کشاورزی خواهند بود موفق خواهند شد با در آمد بیشتر با زندگانی راحت تر برای خود ترتیب دهند. (صحیح است)
در باره وزارت کار بایستی عرضکنم که این وزارت خانه باید توسعه بیشتری پیدا کند و بتمام معنی مثل سایر وزارت خانه‌های کار ممالک مترقی مجهز گردد شما هر قدر بر حجم کارهای عمرانی و تولیدی در مملکت اضافه کنید بناچار باید بوزارت کار توسعه بیشتری بدهید تا این وزارت بتواند در کلیه مراکز از نظارت کند و اختلافات اجمالی بین کارفرما و کارگر را حلو تصفیه نماید. متأسفانه در حال حاضر وزارت کار با قانون کار عمل می‌کند که دوره آزمایش آن یکسال و سالهاست که طی شده بنده با وجود آنکه چند ماه قبل تذکر دادم که باید قانون جدید کار را بمجلس تقدیم کنید هنوز جنبشی در وزارت کار ندیدیم یکی از ارگانهای وزارت کار که عبارت از شورای عالی کار باشد هنوز تشکیل نشده و نمیدانم چه موقع تشکیل خواهد شد بیمه‌های اجتماعی که حافظ سلامت کارگران است بایستی توسعه پیدا کند الساعه دامنه عملیات بیمه‌های اجتماعی محدود بشهرها است و چال آنکه شما در تمام مراکز دوره افتاده کار باید دوا و دکتر داشته باشید هنوز اختلافات قانونی خود را نتوانسته‌اید با وزارت راه حل کنید و بالنتیجه کار گران در کارگاههای ساختمانی آنطور که باید از حیث دوا و دکتر تأمین ندارند (صحیح است)
وزارت راه ـ شما آقایان بخوبی میدانید که ارتباطات و مخابرات امروز در دنیا در درجه اول اهمیت است خوشبختانه امسال نه تنها از بودجه سازمانی وزارت راه کاسته نشده بلکه حدود ۳/۵ میلیارد در بوجه سازمان برنامه اعتبار برای راههای شوسه و اسفالت و ساختمان راه آهن پیش بینی گردیده آقایان بخاطر دارند که در زمان اعلیحضرت فقید کمال توجه باین وزارت خانه می‌شد بودجه وزرات راه تا قبل از شهریور در درجه اول اهمیت بود متأسفانه بعد از شهریور ۲۰ این وزارتخانه هم دچار نفرین و قهر شد. ه تنها توجهی در چند سال اول بدان نشد بلکه در اثر عدم توجه مسئولین امر کلیه مهندسین و طبقه تحصیلکرده این وزارتخانه رفته رفته کناره گیری کردند یا بوزارت
خانه‌های دیگر خودشان را منتقل نمودند. خوشبختانه در این اواخر عده‌ای از مهندسین جوان که در کشور و یا خارج در رشته راهسازی تحصیل کرده بودند باستخدام وزارت راه در آمدند و الساعه یک کادر جوان و نسبتاُ مجهزی موجود است که اگر تشویق شوند مصدر خدمات بزرگی برای مملکت خواهند شد عرض کردم بشرط اینکه تشویق شوند چون آقایان استحضار دارند که حقوق این مهندسین فوق العاده ناچیز است در حالیکه متصدی کارهای بزرگ هستند بنده نمیدانم به چه جهت و علتی بود که این پیشنهاد و تبصره دولت که کمکی به طبقه تحصیلکرده و مهندس و لیسانسیه می‌کرد مورد توجه آقایان آنطور که باید واقع نشد و بکمیسیون استخدام ارجاع گردید و حال آنکه در سابق همین حق لیسانس جزئی یکهزار ریال را در یکی از بودجه‌های سالیانه کشور تصویب نموده بودند.
در حال حاضر برای بکار انداختن کارهای عمرانی بناچار احتیاج به طبقه تحصیلکرده و لیسانسیه و مهندس دارید و دولت و مجلسین اگر عاجلا فکری برای این طبقه از کارمندان نکنند همین عده قلیلی که باقیمانده‌اند بکارهای آزاد خواهند رفت و آنوقت بایستی مهندس و متخصص با حقوق گزاف از خارج بیاورید.
بنده امیدوارم حال که بر طبق امر اعلیحضرت همایونی دولت بفکر ترمیم حقوق کارمندان خود افتاده و بمجلس شورای ملی هم جهت کمک به لیسانسیه‌ها و مهندسین پیشنهادی داده است همکاران گرام عضو کمیسیون استخدام اقدامی بفرمایند که در این شب عید این دسته از مستخدمین دولت تشویق شوند و اگر تشریفات قانونی آن بطول خواهد انجامید دولت پیشنهاد نماید که این کمک ضمن کمکی که بسایر طبقات مستخدمین میشود تا تصویب اشل مهندسین و لیسانسیه‌ها از اول سال ۳۶ پرداخت گردد و مجلس محترم شورای ملی نیز با توجه به کمکهائی که بسایر طبقات تحصیلکرده نمودند پیشنهاد دولت را تصویب بفرمایند که چشم آنها الان بشماست راجع به توسعه امور بانکی در ایران و تشویق مردم به تشکیل شرکتهای سهامی نیز عرایض مفصلی داشتم که فعلا بواسطه طول کلام خودداری می‌کنم و همینقدر عرض می‌کنم یکی از علل ترقی ممالک اروپائی و همچنین امریکائی تشویقی بوده است که دولت در باره ایجاد بانکهای خصوصی و شرکتهای سهامی بمردم آن کشورها نموده جناب آقای وزیر دادگستری استحضار کامل دارند که عمده اینکه مردم حاضر نمی‌شوند تشکیل شرکت سهامی بدهند یعنی با پول کم سرمایه بزرگ بگذارند و عمل کنند عدم تأمین است که در نتیجه نقص قوانین در باره این قبیل شرکتها موجود است بنده امیدوارم در این باره هم توجهی بفرمایند و قانون مطابق وضع روز اصلاح شود تا مردم رغبت کنند و اطمینان داشته باشند اگر در شرکت سهامی در اقلیت واقع شدند حقوق آنها کاملا محفوظ خواهد ماند.
در خاتمه هم تقاضا دارم حال که به سرمایه بانک رهنی اضافه میشود جناب آقای وزیر دارائی دستور فرمایند که بانک رهنی در کلیه ولایات که شعبه ندارد اقدام بایجاد کلیه ولایات که شعبه ندارد اقدام ایجاد شعبه کند مخصوصاُ بایستی عرض کنم که مردم زنجان مصراً تقاضا دارند شعبه بانک رهنی در شهر زنجان تأسیس شود.
بنده بعرایضم خاتمه میدهم و امیدوارم این تذکرات بنده مورد توجه دولت واقع شود برای دولت هم موقعیت کامل آرزومندم کشور عزیزما در بهترین موقعیت طبیعی و جغرافیائی و سیاسی واقع شده ما نسل حاضر اگر از این موقعیت بنفع کشور استفاده نکنیم در نزد خود و خدای خود تا ابدی مسئول خواهیم بود من در هیئت محترم دولت حسن نیت کامل میبینم و مجلسین هم با دل و جان به پشتیبانی از منویات ملوکانه کمک و معاضدت کامل می‌کنند قدری از خود گذشتگی می‌خواهد که مشکلات چندین ساله را که دامنگیر ما شده بر طرف نمائید و انشاء الله شما آقایان وزراء مردم این میدان خواهید بود و تا تمام افتخارات نصیب شما شود و کشور عزیز ما بسوی ترقی و تعالی قدم بردارد (احسنت)
رئیس ـ آقای عمیدی نوری.
عمیدی نوری ـ بنده قبل از اینکه وارد بحث بشوم خودم عذر می‌خواهم از همکاران محترم که نظر بادامة بحث در اطراف لایحه بوده شاید آقایان مقتضی ندانند که بحث بیشتری بشود ولی در مقابل این خجلتی که دارم و عذری که از نمایندگان محترم می‌خواهم یک خجلتی هم در مقابل وظیفه دارم یعنی آن وظیفه‌ای که اساس مشروطیت و اساس قانون اساسی برای ما معین کرده و ارتباط باین کاری دارد که ما در یک همچو ساعتی نشسته‌ایم و وظیفه مند هستیم با حضور هیئت دولت راجع ببودجه کل مملکتی بحث کنیم از علل مشروطیت و از ثمراتی که از مشروطه گرفته میشود بحث در همین بودجه است یعنی نظارت بر دخل و خرج مملکت اصل بیستم قانون اساسی یک دستوری داده داده همان قانون اساسی که بهش قسم خورده‌ایم احترام بگذاریم و اجرا بکنیم نوشته است بودجه هر یک از وزارتخانه‌ها (نه بودجة چهار دیواری کردی و خوردی) بودجة هر یک از وزارتخانه‌ها باید در نیمة آخر هر سال از برای سال دیگر تمام شده ۱۵ روز قبل از عید نوروز حاضر باشد این اصل مسلم قانون اساسی است که دستور با داده است. آئین نامه خودمان هم ترتیب رسیدگی بودجه را در ماده ۳۹ روشن کرده ماده ۳۹ تبصره‌ای دارد که میگوید. ‹‹ مقصود از رسیدگی کمیسیون بودجه عبارت از بررسی دقیق در اقلام عواید مملکتی و صحت ارقام هر قلم و مطابقت آن با قوانین موضوعه و در مورد اقلام هزینه بررسی دقیق ارقام و تطبیق صورتهای ریز و مطالعة دلایل بودجه‌های هزینه هر وزارتخانه و پیشنهاد صرفه جوئی از راه تقلیل یا حذف اقلامی که غیر ضروری تشخیص داده شود ›› این دستور قانون اساسی برای دولت این هم ماده ۳۹ آئین نامه برای ما بنده خجلت می‌کشم بگویم که هم در مقابل قانون اساسی هم در مقابل آئین نامه متأسفانه نه دولت و نه ما این وظیفه مان را انجام ندادیم (صحیح است) ادعای بنده هم مستند باین ادله‌ای است که عرض کردم و اصل قانون اساسی حکایت دارد بودجة هر وزارتخانه‌ای بایستی در نیمة سال بیاید بمجلس ولی من الان بودجةهیچ وزارتخانه‌ای را ندیدم در این گزارش مطالعه بفرمائید بنام وزارتخانه در او سه قلم یک عبارتی نوشته است پس این بودجه نیست این صورت ریز نیست رسیدگی کمیسیون بودجه هم دقت در صحبت ارقام و اقلام و تطبیق با صورت ریز نیست بنابراین آن آرزوئی که ما داشتیم که در نتیجة تثبیت اوضاع سیاسی مملکت بعد از قیام ۲۸ مرداد و آرامش مملکت و تثبیت دولت ما بتوانیم بتدریج اصول مشروطیت و قوانین را عملی بکنیم متأسفانه کمتر مبینم شاید خود من موقعی که یک دوازدهم‌ها منسوخ شد تبریک گفتم بدولت که خوشبختانه ما دیگر در مرحله‌ای وارد شده‌ایم که لایحة بودجة کل مملکتی بمجلس بیاید و یکمرتبه رسیدگی شود و تصویب شود حالا هم البته اسمش همین است که لایحه بودجةکل مملکتی است و با یک دوازدهم سر و کار نداریم ولی بنده معتقدم این جور لوایح کل مملکتی همان کپیة یک دوازدهم هاست یعنی بجای یک دوازدهم، دوازدهم رقمش جمع شده است. اگر مطالعه بفرمائید تطبیق بدهید آقایان همین گزارش را با یکی از آن یک دوازدهم‌ها که قبلا تصویب فرموده‌اید میبینید که همان است مثل اینکه الگو یکی و عبارت یکی است یعنی کپی است فقط آن رقم عوض شده است بجای یک دوازدهم دوازده دوازدهم جمع شده است شده است بودجه پس من خیال نمی‌کنم این بودجه‌ای باشد که ملت ایران می‌خواهد و معتقد نیستم که بمجلس شورای ملی نسبت باین حق بزرگ خودش یعنی نظارت در دخل و خرج مملکت بیش از این مماشات کند با دولت هائی که موافق قانون اساسی بودجه را در موقع خوش نمی‌دهند و ما در تنگنای بحث و مطالعه می‌گذارند همان تنگنائی که این مباحثات با اینگونه لوایح البته حوصله تنگ میشود وقت می‌گذرد انسان هم چقدر می‌تواند خجلت نکشند پا باصطلاح پرروئی بخرج بدهد در مقابل رفقایش و با حال خستگی باعث صدا ع خاطرشان بشود ولی بایستی ما سعی بکنیم و از دولتهای مورد اعتماد خودمان بخواهیم که یک خرده با ما راه بیایند وضع بودجه تو بسی را عوض کنند و بودجه را مطابق قانون اساسی تنظیم کنند بنده نمیدانم آقایان این چه طرز فکری است چون طرز فکر ما ایرانیها یکی از جهات افتراقش را طرز فکر فرنگی‌ها یکیش همین است که میگوید که ایرانی خیلی کلی است و با عدد و رقم سر و کار ندارد ما چرا سعی نمی‌کنیم یک خرده عدد و رقمی شویم چرا ما وقتی می‌خواهیم بودجه بنویسیم از پائین نمائیم بالا از بالا میآئیم پائین شما وقتی بخواهید یک بنائی بسازید یک ساختمانی بسازید از بالا می‌سازید یا از پائین آقایان هیچوقت نیائید بگوئید همین جوری دویست میلیون خرج می‌کنیم این درست نیست باید بگوئیم نه این حساب پروژه اش است حساب مصالحش هست حساب مزدها هست اینها را جمع می‌زنند یک شیفر طی یک عددی در میآید با یک ریز میگوئید که کلش این است آیا در بودجةمملکتی بودجه‌ای که شأن و وظیفه مجلس شورای ملی مخصوصاُ رسیدگی بآن است آیا همین است که یک رقم کلی ۲۲ میلیارد بنویسیم و در متش ۷۵۰ میلیون دیگر در یکی از تبصره‌هایش و تبصره‌های دیگرش را هم که جمع می‌زنیم میلیارد بگذاریم کنار و در مقابلش هم با عدد و با رج زدن بقول یکی از آقایان یک ۲۳ میلیارد خرج هم می‌گذاریم بعد هم آمد بعد سر تصویبش که شد میگوئیم بروند بعد بودجه‌های تفصیلی را بنویسند بعد از دو سه ماه بیاورند در خدمت کمیسیون بودجه (دکتر پیر نیا ـ آنهم در حدود در آمد وصولی) وصولیش را بعداُ عرض می‌کنم بنده عرضم این است که چرا ما در جمع ارقام از ریز بکلش نمی‌رویم از کل بجزء می‌رویم وقتی از کل بجزء می‌رویم قاعده اش این است هیچ امتحان فرموده‌اند آقایان وقتی سابق عیدی می‌خواستند بدهند حالا که البته چندان پولی نیست که عیدی داده شود همیشه مشت می‌کردند شاهی سفید با یک قدری تخمه و یک قدری گندم مشت می‌کردند میدادند باشخاص بعد بآنهائی که احترام می‌گذاشتند دانه دانه عیدی میدادند وقتی این طرز تقسیم بودجه شد نتیجه اش اینطور میشود یعنی وقتی روی ارقام ریز و بودجه‌های تفصیلی می‌رویم نتیجه اش همین میشود این است که من اعتراضم باین بودجه نویسی در عدم رعایت این اصل قانون اساسی است که چرا اولا بوده هر وزارتخانه‌ای مطابق اصل بیستم بمجلس داده نشده و چرا از نیمة دوم سال داده نشده بلکه در اسفند داده شده در حالی که بموجب قانون اساسی ما مکلفیم تا ۱۵ اسفند
بودجه تصویب شده را داشته باشیم و ابلاغ بکنیم بدولت و من بسیار متأسفم بخود تأسف می‌خورم برای اینکه من شاید انتقاد می‌کنم که در دورةبیست ساله کمتر رعایت قانون اساسی می‌شد من امروز برای بحث در این بودجه مجبور شدم بودجه سال ۱۳۲۰ را مطالعه کنم و یک یادی از ۱۵ سال قبل کرده باشم بگویم خوب حالا که ما آمدیم و فرصتی بما داده شده که راجع ببودجه مملکت بحث بکنیم چه عیبی دارد که به بینیم سلف‌های ما چه جور بودجه تنظیم می‌کردند من بعد وارد بحث در جزئیات می‌شوم فقط یک چیز را می‌خواهم عرض کنم بودجه ۱۳۲۰ را که نگاه کردم دیدم تاریخ تصویب آن ۱۵ اسفند ماه ۱۳۱۹ است که بامضای مرحوم حسن اسفندیاری رئیس مجلس وقت رسیده و برای ابلاغ فرستاده شده است اینموضوع خیلی در من مؤثر واقع شد وقتی که اصل بیست قانون اساسی را خواندم و دیدم نوشته است ۱۵ روز قبل از عید نوروز بودجه حاضر شود امضای مرحوم محتشم السلطنه را در ۱۵ اسفند ۱۳۱۹ خواندم و بعد فکر کردم که بگذرد البته از ۱۵ اسفند گذشته است و تقصیر از اینکار از ما نیست با دولت است برای اینکه از روزی که بودجه را داد بسرعت کمیسیون بودجه جلسه تشکیل داد حتی چلو کباب هم خورد و نشست که تصویب کند بودجه را ما هم شب و روز داریم مطالعه می‌کنیم پس آن موقع مثل اینکه می‌خواستند قانون اساسی را رعایت بکنند و مقید بوده‌اند براینکه تا ۱۵ اسفند بودجه مملکت حاضر شده و بدولت ابلاغ شده باشد. پس از این موقع خواستم استفاده کرده باشم و تذکری داده باشم بدولت و خودمان که صلاح ما در ایست که بیش از اینها بقانون اساسی و آئین نامه‌های خودمان که وظیفه اصلی ما را تعیین می‌کند وفادار باشیم دقیق باشیم و سعی بکنیم در اجرای آن بیشتر رعایت حقوق ملت ایران را کرده باشیم اما یک اصل فراموش شده دیگری هم هست در قانون اساسی که مربوط ببودجه است آن اصل ۱۰۲ قانون متمم قانون اساسی است که می‌تواند اساس بودجه ما را روشن کند و آن اینست که یک دیوان محاسبات که چند وقت پیش آقایان برای اعضایش رأی دادند و آن را هم دیوان مستقلی میدانید که ناظر خرج شماست و این دیوان محاسبات است که باید دقت و طرز خرج دولت بکند (صحیح است) تطبیق بدهد قانون بودجه و قوانین مالیاتی را با ارقام ریز و حساب بکند و آن آخر سریش گفته است و صورت کلیه محاسبات مملکتی را باید بانضمام ملاحظات خود تسلیم مجلس شورای ملی نماید این برای چیست؟ برای ایست که این مؤسسه مستقل منتخب و معتمد خودمان که دولت دخالتی در نصب و عزل اعضای آن ندارد بنشیند این بودجه هائی را که تصویب می‌کنیم همینطور بعد هم خرج و دخلش که دست آقای وزرا است آن دیوان تطبیق کند و بعد هم نظارت کند بعد از اینکه تطبیق کرد و نظارت کرد و تمام کرد صورت محاسبات را با نظر خودش بفرستد خدمتتان. بنده می‌پرسم از دولتهای مورد اعتماد خودمان که الان سه سال است که بنده بسهم خودم باین دولتها رأی داده‌ام آیا هیچ تا بحال این وظیفه را انجام داده‌اند این دستگاه دیوان محاسبات را بوجود آورده‌اند و یکی از اقلام بودجه مملکتی هم هزینه این دستگاه خواهد بود و تصویب خواهید فرمود نتیجه این چیست اگر اسم است که ما دیوان محاسبات داریم چه منظوری دارید؟ چه خاصیتی دارد اگر رسمی هم دارد که خرجش را تصویب می‌کنید کو رسمش و اثر این چیست؟ اثر این عملی است که در بودجه مجلس شورای ملی عمل می‌کنند اگر خاطر آقایان باشد همین امروز صبح در ضمن اوراقی که بما دادند یک ورقه‌ای هم هست هفت هشت صفحه و رویش نوشته لایحه تفریغ بودجه سال گذشته مجلس این برای چیست؟ برای این است که ما بدانیم که این بودجه‌ای را که ما خودمان تصویب کنیم چه جور خرج میشود که آن ملاک خواهد بود برای مطالعه ما در بودجه دولت هم باید این را بیاورد و الا این بودجه‌ای که الان آورده بنظر من مرامنامه است آرزو است امید است و چه امید خوبی من حقیقتاُ از دولت تشکر می‌کنم برای اینکه سطح امیدشان بالاست ۱۲ میلیارد چه امید و آرزوئی بهتر از این که همیشه اقلام بزرگ انسان مورد امیدش باشد چه کوته نظری است چه خساستی است که آدم اقلام کوچکی فکر کند این امیدی است در دخل و امیدی در خرج اما این امید و آرزوها متکی بر عمل گذشته است. آیا لایحه تفریغ بودجه سال ۳۴، سال ۳۳ سال ۳۲ را آورده‌اند حالا میگوئیم اینها هیچ ۲۵ و ۲۴ را بیاورند ۲۲ و۲۳ را بیاورند هیچ کدام را نیاوردند تا بدانیم و ببینیم این بودجه‌های در بسته کردی و خوردی و چهار دیواری چه جور رویش عمل شده وقتی نیاورده‌اند ما نمی‌توانیم با این ترتیب معتقد بشویم که بودجه‌ای که میآید واقعاُ یک بودجه محقق و ثابتی است بنده البته با اجازه خود آقای وزیر که پیش از ظهر فرمودند که انتقاد از شأن مجلس است از ایشان اجازه می‌خواهم یک قدری باین تذکراتی قانونی بنده توجه بفرمایند و بدانند که بنده هیچ نظری ندارم بلکه اینها یک بحث هائی است در لایحه بودجه که وظیفه دولت و مجلس است که این اصول فراموش شده را اینگونه بتوانیم از مجموعه قوانین از پشت جعبه آینه‌ها در بیاوریم و یک یادی لااقل از آنها بکنیم حالا که عملی نیست اقلا یادی از وجودش کرده باشیم باین جهت است که بنده تشکر می‌کنم که حوصله بفرمائید و گوش بدهید باین عرایض بنده بر اساس این تذکرات قانونی بود که عرض کردم متأسفانه فرصت وجود یک بودجه‌ای که من دلم می‌خواهد طبق قانون بفهمم بوجود بیاید، هیچ نیامده و بهمین جهت است که بنده باقلام این بودجه‌ها نه دخلش و نه خرجش بهیچکدامش اعتقاد ندارم که صحت اقلام و ارقام را کمیسیون بودجه تصدیق کرده باشد حالا من یکی دو دلیل از متن لایحه بودجه و طرز کار خود دولت و کمیسیون میاورم شاید آنوقت جناب آقای مخبر من با ببخشند و اوقاتشان از بنده تلخ نشود بودجه‌ای که دولت آورد در خدمت کمیسیون یک گزارش بود بودجه‌ای هم که کمیسیون تهیه کرد فرستاد خدمتتان یک گزارش، حالا این دو گزارش را با هم تطبیق کنید ببینید در فاصله چهار پنج روز که فاصله بین طرح این لایحه بودجه تا فاصله بین تصویب لایحه بودجه وضع بودجه چه شد بنده تطبیق دادم با هم دیدم که عجب ما واقعاُ چقدر باید خوش بین باشیم و چقدر تند تند داریم می‌رویم جلو واقعاُ اگر باین تندی برویم جلو خیلی جلو خواهیم رفت، آقای دکتر شاهکار گفتند که ما چطور در ۷۲۰ روز قدمی بر نداشتیم در صورتی که در ظرف چند روز آقایان بر اقلام عایدات بودجه سال آینده شما ۲۱۰ میلیون اضافه شد دیگر بهتر از این چه می‌خواهید در ظرف چند روز جناب آقای صدرزاده ۲۱۰ میلیون بر عایدی بودجه شما اضافه شده برای اینکه وقتی جمع گزارشی که دولت برای بودجه داده مطالعه می‌کنیم یک یک رقمی در آمده باندازه ۳۱۰ میلیارد و ۷۰۰ میلیون و وقتی گزارش کمیسیون بودجه را که نگاه می‌کنید می بینید ۲۱۰ میلیون اضافه شده اولا این دروغ نیست تطبیق دو گزارش است و من سؤالم اینست که در ظرف سه چهار روز این عایدی از کجا پیدا شده این را ببنده بفرمائید که ببینم چه جوری شده (دکتر بینا ـ چون مخارج اضافه شده) حالا عرض می‌کنم چون مخارج اضافه شده راجع بعایدات مملکت بنده عرض می‌کنم که این ارقام عایدات قطعی و حقیقی نیست اینها تصوری و خیالی است، دلیل من در عمل دولت و کمیسیون بودجه است دولت لایحه می‌آورد سه روز قبل با رقمی که ۲۱۰ میلیون عایدیش کمتر از کمیسیون بودجه است وقتی از کمیسیون بودجه گزارش بیرون میآید ۲۱۰ میلیون اضافه میشود، آقای در ظرف سه روز چه جوری این بر آورده شده است حساب اول درست بود یا حساب دوم غلط است یا حساب دوم صحیح است (بهبهانی ـ فراموش کرده بودند) این بودجه نویسهای ما همان بودجه نویسهای دوره مصدق هستند فراموش نمی‌کنم در دوره مصدق یک روز اراده دکتر مصدق بر این شد که مثل حالا بودجه برابر داشته باشد. موقعی بود که اواخر دوره ۱۷ بود می‌خواست بازی در بیاورد و مجلس را ببندر بودجه تهیه کرد و فرستاد کمیسیون بودجه یک گزارشی هم تهیه کرد طبق آن الواحی که صادر می‌کردند یک لوحی هم صادر کرد شد قانون بودجه بودجه مملکتی سال ۳۲ در آنجا بفکر افتادند که بودجه برابر بدهند فرستادند دنبال بودجه نویسهائی که در وزارت دارائی بودند گفتند میشود با نمی‌شود بالاخره یک پاداشی هم برایشان تعیین شد (صارمی ـ ۳۰ هزار تومان) بعد که پاداش معلوم شد سه روز یک بودجه موازنی دادند که دخل و خرجش یکی بود از دستگاه وزارت دارائی وقت خدمت آقای دکتر مصدق بودند، ایشان هم همانطور که روی تختخواب وزیر پتو خوابیده بودند نگاه کردند دیدند که عجب این خیلی موازن است آنقدر توازن دارد که مو نمی‌زند گفت که من می‌ترسم که سرو صدا در آورند صلاح این است که یک خورده توازنش بهم بخورد (خنده نمایندگان) خدا شاهد است همینطور است که عرض می‌کنم همان موقع در روزنامه خودم نوشتم من از دستگاه وزارت دارائی خبر داشتم بعد از بوده رفت دو مرتبه بوزارت دارائی یک تفاوت مختصری بین دخل و خرج دادند البته عایدی را یک خورده پائین تر آوردند و خرج را یک خورده بالا تر بدند و بردند خدمت ایشان و ایشان امضاء‌فرمودند و آن پاداشی هم که تعیین فرموده بودند پرداخت شد بودجه نویسها هم رسیدند مقصودشان یک استفاده‌ای هم بردند بعد هم خوراک رادیوئی شد برای ایشان که پشت رادیو ضمن نطقها گفته می‌شد که ملت ایران چون میگوئید من بودجه توازن بشما میدهم این جریان بودجه نویسی در وزارت دارائی بود آن روز نمیدانم درست می‌گفت یا دروغ چون آن روز تفریغ بودجه نبود امروز هم همین است من چه میدانم یکدفعه ملت ایران مگر در ظرف سه سال ۳۴ و ۳۵ و ۳۶ چقدر بنیه پیدا کرده که از ۱۲ میلیارد در سال ۳۴ را اینجا ۱۲ میلیارد دخل بوده ۱۴ میلیارد خرج، این ملت ۱۴ میلیارد عایدی بده در سال ۳۴ چطور در سال ۳۶ می‌تواند ۲۳ میلیارد بدهد آن آقایانی که از پیشرفت و بنیه و سرعت ملت ایران می‌نالند که ملت ایران چرا اینقدر کند است بروند مقایسه بکنند با بودجه امریکا ببینند ملت ایران چقدر تند رفته است۱۲ میلیارد شده است ۲۳ میلیارد، مردم چه می‌گویند چرا می‌نالند که ملت ایران پیش نمی‌رود کجای امریکا در ظرف سه سال صد در صد عوایدش زیاد شده دخلش زیاد شده خرجش زیاد شده من عقیده‌ام اینست
آقایانی که آمار بین المللی را مطالعه می‌کنند و وارد قدرت تولید و اسکناس هستند یک قدری اینها را نگاه کنند حساب کنند ببینند بودجه امریکا در ظرف دو سال ۱۲ میلیارد وصول، ۱۲ میلیارد در آمد شده است ۲۳ میلیارد وقتی ما اینجور جلو می‌رویم دیگر چه نگرانی است ولی من معتقدم که اینها آمال آرزو است باین جهت است که من حق دارم اینطور استدلال کنم که این بودجه یک بودجه ایست که فقط بخواهند بنویسند حالا تعجب می‌کنید که چطور ۲۱۰ میلیون پیدا شد در کمیسیون بوجه دو سه تا محل خرج تازه پیدا شده نگاه بکنید تطبیق بکنید من تطبیق کردم یک گارد مسلح گمرک یادشان رفته بود و دیدند که یک گارد مسلح گمرک هم با ۷ میلیون لازم دارند یک گارد مسلح جنگلبانی هم یدیم و یکی دو رقم شهریه‌ها هم باید بالا برود زیاد بشود (محمد علی مسعودی ـ بودجه مجلس سنا و مجلس شورای ملی هم بود) بنابراین لازمه اش اینست که وقتی خرج جدیدی پیش آمد این رقم را می‌گذارند در ستون هزینه و باید مقابلش را هم بالانس بکنند و یک چیزی در ستون در آمد بگذارند طبیعی است حالا که می‌توانند در ستون در آمد می‌گذارند چه میشود ۲۱۰ میلیون در ظرف سه روز بر عایدات مملکت اضافه میشود بعد هم می‌کنیم گل است و گلستان بودجه مان متعادل است و حالا ببینیم که این ارقام را چه جور پیدا کردند از کجا پیدا کردند دو سه تا چاله و چاهی دارد در لایحه بوجه ما یکی گمرک است و یکی دخانیات و یکیش رسومات یعنی همانجائی که قانون منع مشروب را ما گذراندیم و اجرا نمی‌کنیم اینها را پس و پیش کردند اضافه کردند ۵ میلیون و ۱۰ میلیون بهش اضافه کردند ۵ میلیون و ۱۰ میلیون در آمد است بنده می‌پرسم از وزارت دارائی که چطور حساب گمرک و حساب رسومات و حساب دخانیات را زیر و رو می‌کنیم مگر قبلا درست نبود پس صحیح است که بنده حق دارم بگویم که شما می‌خواهید یک موازنه‌ای بکنید بین دخل و خرج و یک صورتی تهیه می‌کنید اینجا اضافه می‌کنید، آنجا کم می‌کنید و اسمش را می‌گذارید بودجه متوازن، شما آقایان تصور می‌کنید که در خرج تنها اینطور است من یک مثال می‌آورم از دخل مملکت هم دقت نمی‌کنند که چیزی اضافه میشود یا نمی‌شود این جناب آقای فروهر کمال حسن نیت و علاقه را دارند و جدیت هم دارند و من بسهم خودم نسبت به این اقلام اضافه‌ای که پیدا شده تقدیر می‌کنم خیلی کار کردند اما ایشان در آن جزئیات امور بودجه که خودشان نیستند که ببینند و بدانند چکار می‌کنند یکی از ارقام دخل مملکت رقمی است بنام صد یک معلمین من خیال می‌کنم این صد یک معلمین را آقایان نمایندگان خوب میدانند چون صد یک معلمین را از ما هم کسر می‌کنند و ما میدانیم که همچو چیزی وجود دارد و حسابی هم دارد و من راجع بدر آمد مملکت در این فصل صد یک معلمین بودجه ۳۴ و بودجه ۳۵ و بودجه ۳۶ را مطالعه کردم همه را با هم تطبیق کردم خدا شاهد است ندیدم یکصد دینار در این مدت اضافه شده باشد من از شما می‌پرسم آقایان خودماها که صدی یک از حقوق ما کم میشود حالا که صدی یک از حقوق ما کم میشود حالا بیشتر می‌گیریم یا پارسال؟ حالا که حقوقمان اضافه شده باید بیشتر بدهیم یا پارسال؟ مسلم امسال از همه اضافه حقوق هائی که ما در این دو سال تصویب کردیم حقوقها را بدیم بالا، حقوق دبیر و معلم را بالا بردیم حقوق قاضی و پزشک را بردیم بالا همه اینها صدی یک مثل سال ۳۴ می‌دهند؟ من تعجب می‌کنم اگر قرار بود همه اینها صدی یک مثل ۳۴ بدهند پس چرا از ما می‌گیرند از ما هم باید باندازه ۳۴ بگیرند اما صدی یک از من و قاضی و پزشک و از همه آقایانی که در این دو سه سال حقوقشان را اضافه کردند کسر می‌کنند و بنظر بنده باید چند برابر سال ۳۴ باشد صحیح است) من از آقایان تقاضا می‌کنم یک مقایسه‌ای بفرمایند من اینجا بودجه ۳۴ را هم آوردم و بودجه ۳۵ هم هست رقم بودجه ۳۴ و بودجه ۳۵ و بودجه ۳۶ هر سه را تطبیق کرده‌ام رقم یکی است صد دینار اضافه نشده است من این را دلیل می‌گویم بر اینکه دستگاه ما دستگاه بودجه نویسی نه نگاه می‌کند ببیند که در آمد و دخل مملکت چیست و نه نگاه می‌کند ببیند هزینه واقعی چیست، دلیلش هم پیدا است برای اینست که مطمئن است که لایحه تفریغ بودجه نیست برای اینکه میداند آئینه اعمال گذشته شان نمی‌آید روی این میز ما حساب شود که ما ببینیم وقتی که بودجه نویس روی پاداش بود وقتی که گفتند هر چه نوشتیم چشم بسته تصویب میشود خوب طبیعتاً این اشتباهات پیدا میشود منتهی بنده وقتم را تلف کردم این بودجه را گذاشتم پهلوی هم تطبیق کردم دیدم در در آمد آن جوری یک دفعه ۲۱۰ میلیون اضافه میشود توی بوجه و هزینه کل و این رقم صدی یک معلمین در ظرف سه سال تغییر نمی‌کند این دو مثالی که بنده زدم البته اینها نمونه ایست نمونه و نموداری است از عدم توجه دستگاه بودجه نویسی ما در کار دخل و خرج مملکت و بنده بعنوان تذکر بجناب آقای وزیر دارائی عرض می‌کنم که یک توجه بیشتری بفرمایند و دستگاه بودجه نویسی را وادار بکنید که یک قدری بیشتر بارقام واقعی بپردازند تا تصورات و خیالات بعد از اینکه از این قسمت فارغ شدیم بنده اینجا خواستم یک مقایسه‌ای بین بودجه‌های ۳۴ و ۳۵ و ۳۶ کرده باشم در سال ۱۳۳۴ در آمدی که در بودجه پیش بینی شده ۱۲ میلیارد و ۶۶ میلیون بوده و ۱۴ میلیارد و ۸۳۴ میلیون هزینه ملاحظه بفرمائید در بوده سال ۳۴ تفاوت بین دخل و خرج مملکت ۲ میلیارد و ۸۴۴ میلیون بود البته این سیستم بودجه‌ای بوده است که وزیر دارائی سابق در نظر داشته است در سیستم بودجه نویسی جناب آقای فروهر که دو سال است لایحه بودجه را ایشان می‌دهند بمجلس یکی سال ۳۵ و یکی سال ۳۶ در سال ۳۵ که الان داریم میگذرانیم یعنی تمام شد عمران ۱۵ میلیارد و ۸۸۴ میلیون در آمد و ۱۹ میلیارد و ۸۶۵ میلیون خرج بنابراین فاصله بود ۴ میلیارد در حالی که در ۳۴ در میلیارد و خورده‌ای بود و در ۳۵ تفاوت ۴ میلیارد میشود و در ۳۶ یک دفعه این ۱۵ میلیون است این منهای ۷۵۰ میلیونی است که بایستی پاداش بکارمندان داده شود که در یکی از تبصره‌های پیش بینی شده آنرا که اضافه بفرمائید میشود ۲۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون نزدیک به ۲۳ میلیارد هزینه هم همینطور شده می‌خواهم به بینم که آیات در ۳۴ ما ۱۲ میلیارد را وصول کردیم اگر لایحه تفریغ بودجه بود این مطلب روشن میشود و چطور این ۱۲ میلیاردی که در ۳۴ بنام عواید مملکتی وصول میشود یا بنا بود وصول بشود ممکن است در سال ۳۶ برسد به ۲۳ میلیارد یعنی ۹۰ در صد اضافه بشود البته اضافه ممکن است حالا خدمتتان ریزش را عرض می‌کنم در سال ۳۴ همینطور که فرمودند عواید نفت بحساب بودجه مملکت نبود عقیده دولت سابق بر این بود که عایدی نفت برای عمران مملکت باید باشد و می‌گفت که من نمی‌خواهم بابت خرج مملکت بگذارم و روی این عقیده اش پافشاری می‌کرد و بهمین جهت بدنیا با کمال صراحت می‌گفت که کسر بودجه دارم دیگرانی که می‌خواستند ما سر پا بایستیم و باید هم بایستیم و بقای ما و استقلال ما تأثیر در حیات آنها دارد و هیچ حق منتی هم بما ندارد (صحیح است) برای اینکه ما زنده هستیم که آنها هم باشند همانطور که آنها زنده هستند که ما باشیم و دنیای امروز طوریست که زنده بودن ملل بهم ارتباط دارند آنها ناچار شدند بما قول بدهند ولی امروز آقای ارنول (من انگلیسیش را ندیدم که تلفظ صحیح آنرا بدانم) گزارش میدهد که بودجه ایران متوازن است و احتیاج بکمک ندارد آقای ارنول یک فرد عادی نیست آقای ارنول کسی است که مأمور شده بیاید وضع اقتصادی ایران را به بیند و گزارش بدهد بکمیته خارجی سنا در موضوع تقسیم عایدات در مورد سهم ایران امروز آقای ارنول باین بودجه خیالی اتکاء می‌کند و روی بودجه خیالی ما نمی‌توانیم آن کمکی را که باید از شان بگیریم بگریم و من مخالف این فکر هستم من معتقدم چرا ما نباید صریح باشیم در کارمان چرا ما بیائیم عاید نفتمان را در بودجه خیالیمان بحساب بودجه کل مملکت بیاوریم شبیه توازن صوری دوره دکتر مصدق بودجه متوازن درست بکنیم بعد آقای ارنول هم یک همچو استنادی می‌کند در حالی که بنده جداُ مخالفم با استناد او و من صحیح نمیدانم بدلیل این بودجه کسر فاحشی دارد دلیل من این است ملتی که دو سال پیش ۱۲ میلیارد می‌داد نمی‌تواند امسال ۲۳ میلیارد بدهد این صحیح نیست ملت امریکا هم نمی‌تواند در ظرف دو سال اینقدر بنیه اش را ببرد بالا که ۱۲ میلیارد دلیل من گزارش خودشان است (احمد طباطبائی ـ تبصره ۱۰ بودجه ۳۵ را بفرمائید) آقایان بما در سال ۳۴ در بودجه مان و زندگیمان را گذرانده‌ایم ولی در سال ۳۵ از بیست میلیون دلار آمریکا که خود جناب آقای فروهر فرمودند استفاده کردم نزدیک به ۱ میلیارد و نیم آنوقت از چیزهای دیگر استفاده کردیم یکی از عایدی نفت ۲ میلیارد و ۲۵ میلیون از عایدی نفت گرفتیم برای بودجه یک میلیارد هم از شرکت ملی نفت گرفتیم پس ۱ میلیارد و ۲ میلیارد ۳ میلیارد آنجا هم ۱ میلیارد و نیم از کمک بیست میلیون دلار آمریکا گرفتیم علاوه بر اینها مبالغی هم با سیستم جدید عایدات داخلی بوجود آوردیم که بنده از این جهت تشکر می‌کنم از وزارت دارائی برای اینکه وصول بیشتری کرده است نسبت بسابق و مالیات اضافی وصول کردیم نسبت بسابق، مالیات جدید اتومبیل عایدات بوجود آورده از معاملات قند و شکر مبالغی وصول کرده عایدات گمرک بیشتر شد برای این که تا کس ما از نظر دلار و یا از نظر وزن بالا رفته مجموع اینها نتیجه حداکثر کوشش و فعالیتی بوده است که دستگاه داخلی ما کرده است و برای ما ایجاد عایدات کرده است ولی این ایجاد عایدات دوائی نیست که بدرد ما برسد ما اگر بخواهیم بودجه نفت خودمان را که تنها دلخوشی است که شما در همه بما می‌دهید میگوئید تنها ملتی که یک عایدی سرشار نفت دارد که بمصرف عمران و آبادی خودش برساند یکی ایران و یکی عراق است اگر ما بخواهیم بودجه نفتمان را بیاوریم بحساب بودجه مملکت بکجا می‌رسیم الان این اضافه‌ای که برای اشل پزشکان ما این جا تصویب کردیم مگر جز این است که از بودجه نفت اضافه حقوق بپزشکان خودمان را می‌دهیم مگر در همان جا یک تبصره‌ای اضافه نکردیم که
سایر پزشکانی که در وزارتخانه‌ها و ادارات دیگر هستند در صورتی از این اشل استفاده می‌کنند که این را در بودجه عمرانیشان بگذارند یواش یواش در مملکت ما کلمات معانی خودشان را عوض می‌کنند حالا یواش یواش کلمه عمرانی میشود خرج میشود کمک بخرج بودجه و باین شکلی که ما می‌رویم جلو ظاهراُ این پول نفت میآید جا و میگوید تعادل بد هم مگر چقدر میشود عایدات یک ملتی را از نظر امور داخلی اینطور فشار آورد و زیادش کرد من یک مقایسه‌ای بین پیش بینی در آمدهائی که امسال در بوده ۳۶ شده با آنچه که پارسال شده کرده‌ام و خدمتتان می‌خوانم که مقایسه بفرمائید مالیات بر در آمد در بودجه ۳۵ ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون امسال چقدر بهش اضافه بکنیم خوب است؟ قاعدتاً یک ده یک که بیشتر نمی‌شود چون سیستم همان است چون ما که نیامده‌ایم قانون مالیات را عوض کنیم ما که نیامدیم بگوئیم که مالیات بر در آمد قانونش عوض شود و اشلش تغییر کند و دستگاه وصولمان بیشتر وصول کند و قاعدتاُ باید بهش اضافه شود من نگاه می‌کنم در بودجه ۳۶ شده است ۲ میلیارد و ۴۵۰ میلیون من نمیدانم چطور شده اگر این یک میلیارد وصول شده باشد که آن را هم اعتقاد ندارم چون بنده مطالعه کردم باینکه لایحه تفریغ بودجه بما ندادند از بعضی قرائن که در خود گزارش هست بما نشان داده میشود که حتی این بر آورد در آمدی که برای سال ۳۵ پیش بینی شده است هنوز وصول نشده حتی این رقم دخانیات را بنده از گزار خود کمیسیون بودجه استفاده می‌کنم که ۵۰۰ میلیون کسر وصول نشده چون ده ماهی که نوشته ـ اند و دو ماهی را که بنده بهش اضافه کردم دیدم آن میزانی که حساب کرده‌اند که رقم دخانیات در آمدش ۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون است این را وصول نشده من ریزش را تقدیم می‌کنم (وزیر دارائی ـ از پیش بینی بودجه بیشتر وصول شده) این جا رقمش را دارم دخانیات جناب آقای فروهر ۳ میلیارد و ۸۸۸ میلیون پیش بینی شده در ده ماهی که در گزارشتان مرقوم فرموده‌اید و البته خوب هم وصول کردید ۲ میلیارد و ۷۸ میلیون بوده است دو ماهش را هم روی ده ماه که ۲ میلیارد و ۷۸ میلیون بوده بگذاریم تقریباُ میشود دو میلیارد و ۴۴۰ میلیون این را که حساب کنید این رقم ۲ میلیارد و ۸۸۰ میلیون و۳۰۰ میلیون یا ۴۰۰ میلیون کم دارد و نسبت به پیش بینی که کردند (صدرزاده ـ تومان یا ریال) تمام ارقام با ریال است ما با ریال ارزش را می‌بریم بالا مقصود بنده این است که ما وقتی که نتوانیم نشان بدهیم که ارقامی که پیش بینی کردیم برای امسال صد در صد وصول کردیم چطور می‌توانیم بگوئیم که امسال از آن پیش بینی بیشتر وصول می‌کنیم فقط یک رقم هست که صد در صد وصول شده طبق پیش بنی و آن رقم گرمک است که گمرک را ۶ میلیارد و خورده‌ای پیش بینی کرده‌اند با همان گزارشی که اینجا قید شده است تطبیق می‌کند در آن ده ماهی که آقای مسعودی در گزارششان نوشته‌اند بنده ۱۲ ماهش را که بدست آوردم دیدم آنچه ه در ۳۵ نوشته‌اند درست است بهمین جهت است که برای گمرک خیلی پیش بینی و امیدواری بیشتر بدست آوردند و رقمش را امسال اضافه کردند مقصود بنده این است که‌ای ارقامی که بنده می‌خوانم توجه بفرمائید ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون بابت مالیات بر در آمد پارسال بوده ۸۰ میلیون بابت مالیات بر ارث ۶۰۰۰ میلیون بابت مالیات نفت و بنزین ۳۰۰ میلیون بابت مالیاتهای الکل صنعتی بوده است همینطور در آمد متفرقه مالیاتی ۳۵ حق تمبر بارنامه ۱۴۰ میلیون مجموع اینها را که مقایسه می‌کنیم یا سال ۳۴ می‌بینیم ۹ میلیارد از این ارقام بایست اضافه گرفته شود تا این ۲۳ میلیارد را پر کند بنده معتقد نیستم که ملت ایران دارد آنقدر استمداد باشد که بتواند این ۹ میلیارد را با مقایسه سال ۳۴ بپردازد (دکتر حسن افشار ـ انشاء الله می‌پردازد) انشاء الله ما امیدوار هستیم و آقای دکتر همیشه با ارقام کار دارند و ما این جا بحث بودجه داریم و بایستی اعداد را جمع بزنیم و تطبیق بکنیم مثلا مالیات نفت و بنزین ۱۵۰۰ میلیون یک ثلث اضافه میشود همینطور سود معاملات قند و شکر ۴۵۰ میلیون در سال ۳۵ پیش بینی شده و در سال ۳۶ باید ۱۰۰۰ میلیون بپردازیم حالا چطور این پیش بینی وصول میشود با این که آقایان معتقدند که قیمت قند و شکر بالا رفته در دنیا و همینطور هم هست تصور می‌کنم که نخواهند قند و شکر را هم بقیمت گرانتری بفروشند و گویا همچو برنامه‌ای هنوز پیش بینی نشده با این ترتیب که قند و شکر گرانتر وارد میشود و ما هم بخواهیم بنرخ پارسال بمردم بفروشیم چطور ۴۵۰ میلیون میشود ۱۰۰۰ میلیون بنده سر در نمی‌آورم مالیات تمبر و بارنامه ۹۰ میلیون بود شده ۱۴۰ میلیون ۵۰ میلیون بهش اضافه شده است که بنده معتقد هستم آنچه ارقام پیش بنی شده از نظر دخل آرزو و امیدی است که البته باین دستگاه داریم که باین آرزو و امید موفق شود و بتواند ۹ میلیارد را وصول کند از این اقلام آنچه در خود بودجه وزارتخانه‌ها راجع بدادگستری و گذرنامه یا چه و چه یک ارقامی است که چون زیاد تأثیر نداشت در آن قسمت عرضی ندارم و عمده آنهائی است که روی دوش مردم است بدلیل اینکه ما وقتی عواید گمرک را حالا می‌خواهیم برسانیم به ۶ میلیارد و پانصد میلیون این عوارض از اجناس وارداتی گرفته میشود و اجناس وارداتی را هم صاحبانت کالا روی قیمت می‌کشند و گرانتر ببنده و آقا و دیگر بفروشد میرود بالنتیجه زندگی گران میشود وقتی بودجه گمرک را می‌بریم بالا مالیات بر در آمد را می‌بریم بالا رسومات را می‌بریم بالا همه اینها در زندگی مردم مؤثر است از آنطرف در مقابل این ارقام وقتی که به ما ده واحده نگاه می‌کنید میبینید اصلا خود دولت یعنی امضاء‌کننده این بودجه هم معتقد بحقیقت این درآمد و خرج نیست چرا؟ برای اینکه در این ماده واحده‌ای که انشاء الله تصویب خواهید فرمود نوشته شده در حدود در آمد وصولی (صارمی و صدرزاده ـ بد هم نیست) آقای صدرزاده خیال می‌کنم شاید در ادوار سابق هم بوده‌اند و بودجه‌های سابق را هم ممکن است مطالعه کنید بنده همین ماده واحده‌ای که خدمتتان خواندم مربوط ببودجه سال ۱۳۱۹ همان موقعی که مملکت کار می‌کرد یک خرده نگاه کنید بگذشته آنروز متکی برقم بود رقم دخل یعنی ۳ میلیارد بابت بودجه سال ۱۳۲۰ که در ۱۵ اسفند ۱۳۱۹ تصویب شد ۳ میلیارد و ۶۱۳ میلیون و ۷۶۸ هزارو ۷۱۸ ریال یعنی ۳۶۱ میلیون یعنی یک هفتم در آمدی که فعلا می‌خواهیم پیش بنی کنیم رقم خرج ۴ میلیارد و ۳۲۳ میلیون و کسری و یک تعادلی هم بوده است بنی دخل و خرج شما وقتی بودجه سال ۱۳۱۹ را نگاه بکنید یک ماده اول و یک ماده دوم یک ماده سوم دارد کجا ۴۵ تبصره و یک ماده واحده دارد و من گمان می‌کنم که سال آینده تبصره‌هایش برسد به ۶۰ و ۷۰ تبصره برای این که از وقتی که ما قرار شد بودجه مان را بصورت ماده واحده بنویسیم و تبصره بهش اضافه بکنیم که در حقیقت این تبصره‌ها آن خانه تکانی است که دارد دولت می‌کند یک چیزهائی است که می‌ماند ته بنجلها را برای این که مجموع این کارها انجام شود هر کدام بصورت یک تبصره اضافه میشود و فعلا شده ۴۵ تبصره در سال قبل ۳۰ تبصره بده سال قبل هم ۱۰ ـ ۱۵ تبصره بود حالا چند تا تبصره در مجلس باو اضافه می‌کنیم ممکن است به ۵۰ تبصره برسد و سال دیگر هم بهمین ترتیب برویم جلو بودجه مان زیاد میشود تبصره اش هم زیاد میشود ولی آنروز یک ماده اول داشت که نوشته دو میلیون لیره باید پرداخت شود هیچ در حدود در آمد وصولی هم ندارد پس وقتی یک بودجه‌ای این شکل بشود خوب یک عایدی برایش معلوم کرده نوشته است وزارت دارائی مجاز است مبلغ دو میلیون لیره فقط لیره برای احتیاجات ارتش و یک میلیون لیره هم برای مخارج ساختمان و تأسیسات راه آهن بپردازد فقط آن جا نوشته شده است برای کسر بودجه وزارت دارائی مجاز است در صورتی که ۷۱۰ میلیون ریال اضافه هزینه بودجه از در آمد ۱۳۲۰ ممکن نشود تمام با هر مبلغ از آن وصول نگردد بعنوان وام منظور داشتند و بدر بودجه سال ۱۳۲۱ تصفیه کند این است آقایان بودجه یعنی در آمد قطعی خودش را معلوم کرده خرج قطعی را هم معلوم کرده کسر را هم گفت جزء خرج باشد میدانید نتیجه این بودجه چه بود؟ خدا بیامرزد مرحوم جعفر جعفری را پارسال که یک قسمت از این راهها خط کناره را گفته بود من خیلی امیدوار بودم که انشاء‌الله حالا که وزارت راه میل دارد راه کناره اسفالته بشود این هم یک مقاطعه کار سابقه داریست و اقلا در سهم خودش آن ۲۵ کیلومتری را که گرفته می‌خواهد بسازد من در یک جائی او را دیدم و باو گفتم که چون تو سابقه داری ما امیدی داریم که این را ساخته شود گفت افسوس که ساخته نخواهد شد آن مرد و من میبینم که ساخته شده است باو گفتم که چرا گفت آنموقع که ما این راهها را می‌ساختیم آن مقاطعه کاری را انجام می‌دادیم کار مملکت از جهت حسابداری از جهت پرداخت آن طور مرتب بود که مثل ساعت کار می‌کردند و وقتی که کار من ستیواسیون می‌شد و می‌رفت حسابداری حسابداری خود بخود چک مرا می‌داد و من هم می‌توانستم در مقابلش قسمت دیگری را بسازم و ستیو آسیو نش را بدهم ولی امروز برای پرداخت پول و برای تأمین بوجه هزار گرفتاری داریم تا پول وصول کنیم درست گفت و او چندی قبل مرد چند وقت پیش جناب آقای دکتر پیر نیا را دیدم در بانک ملی گفت که آقای برادر من دارد می‌میرد گفتم چرا برادر ایشان با آقای جعفری همکاری داشت در راه مازندران گفت پول نرسیده است و عمله‌ها ریخته بودند میخوایند او را بکشند فرار کرده و آمده در تهران قلبش هم گرفته بدادش برس که راهتان درست بشود بنده چه کنم؟ راهی است که مقاطعه کارش باید بسازد بعد هم بنده مراجعه کردم بآقای وزیر راه گفتم چرا اینطور می‌کنید گفت آقا پول نیست آقای وزیر راه رفت و گزارشی بعرض اعلیحضرت همایونی رساند، اعلیحضرت همایونی خیلی عصبانی شدند که چرا این کارها اینطور باید باشد و بالاخره آقای رئیس شهربانی را مأمور کردند بروند از خزانه پول بدست بیاورند و اینکارها راه بیفتد این وضع است میدانید چرا برای اینکه وقتی بوجه مملکت دقیق نبود جمعش مسلم نبود دخلش مسلم نبود خرجش مسلم نبود پیش بینی می‌کنیم ۲۲ میلیارد خرج بعد میآفتد باختیار خزانه دارو جناب وزیر دارائی آقایان وزراء هم اغلب با هم اصطکاک پیدا خواهند کرد برای پول بنده یادم می‌آمد که پارسال برای دفع آفات مازندران مردم داشتند متحصن می‌شدند که آقا اینجا تمام مرکبات ما دارد از بین میرود
آنوقت وزیر کشاورزی آقای مهندس طالقانی بود بایشان مراجعه کردم که آقا یک فکری بکنید ایشان گفتند یک کاری بکنید که وزیر دارائی پول بدهد من می‌خواهم شما هم فشار بیاورید یکی از مشکلات کار که در نتیجه اینجور بودجه آمالی بودجه خیالی، بودجه غیر مطمئن ما در دخل و خرج پیش میآید همین گرفتاریست هر کس زورش بیشتر شد زودتر می‌تواند پول بدست بیاورد وزارت دارائی گناه ندارد وزارت دارائی قرار می‌گیرد در مقابل یک بودجه ۲۳ میلیاردی تمام آن کسانی که از این محل خرج پیدا می‌کنند حق پیدا می‌کنند. حق مکتسب است الان شما لایحه لیسانسیه‌ها را در یک تبصره‌ای گذاشتید تمامشان امیدوار شدند دهنشان هم آب افتاد که این حق لیسانس را می‌گیرند بعد هم کنار گذاشتید بدتر از بدتر شد معروفست که سفره نینداخته بوی مشک میدهد خوب شما چرا تبصره می‌دهید چرا جدایش می‌کنید بعد هم مردم را بجان هم می‌اندازید دیپلمه بجان لیسانسیه، لیسانسیه بجان دیپلمه دکترها می‌گویند چرا بمن نمی‌دهید (مهندس فروهر ـ مجلس جدا کرد) بنده نظرم راجع بعدم تطبیق دخل و خرج واقعی مملکت است من نمی‌گویم اگر شما بودجه مملکت را از نظر دخل و خرج روی رقم محقق در نظر بگیرید دیگر اشخاصی که از این اعتبار بهشان پرداخته میشود تکلیفشان روشن است وزارت دارائی هم این بودجه وصولی را حواله می‌کند که خرج شود کار مثل ماشین راه می‌افتد اما وقتی اینطور شد وزارت دارائی چه می‌کند ناچار است پول پیدا کند و خرج کند بمحض اینکه از یک جا یک در آمد میرود کار مهمتری را پیدا می‌کند و بمصرف میرساند تشخیص الاهم فالاهم با خودش است با خزانه دارش است نتیجه این است که ۳۵ هزار ریال قسط جزء بقایای بهداری سال ۳۰ و ۳۱ آمل بده است که در مجلس ۱۸ ما اینجا تصویب کردیم که مخارج آنرا بدهیم تا دو ماه پیش در ظرف دو سال خزانه داری تهران این پول را حواله آمل نکرد چون نداشت (مهندس هدایت ـ حالا حواله کرده‌اند) بله بعد این که من ده دفعه این حرف را تکرار کردم من می‌خواهم آقای مهندس هدایت بودجه مملکت خرج دخلش مسلم باشد من نباید بگویم که چرا نداده است بمن نداده است من می‌خواهم بگویم که بودجه مملکت باید طوری جریان داشته باشد که دخلش معین و خرجش مسلم خود بخود حواله بشود نه این که بنده و جنابعالی دنبال این کار برویم در وزارتخانه‌ها بعد هم می‌گویند که دستگاه ضبط صوت می‌خواهند بگذارند توی اطاق آقایان وزراء که مبادا وکلاء راجع بکار شخصی خودشان صحبت کنند، یک روزنامه‌ای نوشته بود که از بودجه نخست وزیری تصویب شده ۱۲ یا ۱۳ تا دستگاه ضبط صوت بخرند و توی اطاق وزارء بگذارند که اگر وکیل و متنفذی رفت و نخواست اعمال نفوذ کند و صحیت کرد صدایش ضبط بشود در یکی از روزنامه‌ها نوشته بود و من خواندم می‌خواهم بگویم این گرفتاری و مراجعات بسیار از آقایان وزراء در مملکت برای همین جور گرفتاری است ما وقتی کار را ول می‌کنیم و اختیار بودجه کردی و خوردی را می‌گذاریم دست وزرات دارائی دست خزانه و میگوئیم در حدود در آمد خرج کنید نتیجه اش همین میشود الان بسیار از این ساختمانهای مدارس نیمه تمام مانده و برای تمام کردن آن همین گرفتاری را داشتند خدا شاهد است جناب آقای مهران یک خارجی آمده بود بندر پهلوی من یکی از رؤسای همین سه کمپانی که آقای ابتهاج با آنها قرار داد بسته است این می‌گفت که چه شده است که مدارسی که در شهرستانها دارند می‌سازند نصفه کاره مانده اینها برای این است که در آمدها در حدود تعهد نیست وقتی در آمد در حدود تعهد نبود همینطور کارها معطل می‌ماند مدرسه و بیمارستان معطل می‌ماند راه نیمه کاره می‌ماند در حالی که هیچکداممان تقصیر نداریم این آقایان وزراء شب و روز کار می‌کنند و واقعاُ هم باید متشکر باشیم زحمت می‌کشند اما جناب آقای دکتر جهانشاهی صالح میدانند وقتی که یادم میآید خدمتشان همکاری داشتم در دولت سپهبد زاهدی خودشان آمدند چالوس آن عمارت بیمارستانرا دیده بودند و دلشان هم سوخته بود ه این عمارت بیمارستان نیمه کاره مانده با یک حرارتی شبانه گزارشی دادند بنخست وزیر وقت یکی کسی را هم می‌گفتند در کار این بیمارستان ۲۰۰ هزار تومان دزدی کرده بود او را هم طبق ماده ۵ دستور دادند توقیف کردند از آنوقت سه سال میشود اگر آقایان تشریف ببرید گردش عید برامسر در چالوس یک عمارت نیمه کاره ایست که شاید نظیر خرابه‌های تخت جمشید بشود گفت همانطور مانده است سه چهار سال هم هست که می‌خواهند پول بدهند درست بکنند نمی‌رسد چرا نمی‌رسد خزانه پول ندارد چرا خزانه پول ندارد حق دارد در آمدش تطبیق با خرجش نمی‌کند چرا نمی‌خواهیم روی رقم و عدد حرف بزنیم خیلی معذرت می‌خواهم که سرتان را درد آوردم این است که من معتقد نیستم که این طرز بودجه نویسی صحیح باشد این طرز بودجه نویسی هم باعث زحمت دولت است و هم باعث زحمت مردم است و بلکه باعث یأس مردم است مردمی که ما وکیل آنها هستیم مراجعه می‌کنند ایام عید است می‌خواهیم برویم محل بمردم وعده می‌دهیم میگوئیم راه هراز ساخته میشود میبینند ده سال است راه هراز ساخته نشده است بما میخندند و بدستگاه دولت آن اعتمادی که باید داشته باشند ندارند جناب آقای وزیر جنگ اخیراُ از مسافرت مرز جنوب تشریف آورده‌اند من مصاحبه شان را خواندم دیروز هم یک مقاله راجع بمصاحبه شان نوشتم خوب میبینید مردم زندگی شان چه جور است و چه جور میشود زندگی آنها را تأمین کرد خوب در برابر این مرزی که ما می‌بینیم یک مرزی هم است یک قدم از خرمشهر و گذارید ببصره ببینید که مردم بصره وضعشان چه جور است و چه جور کار می‌کنند کشتی هائی که آنجا لنگر انداخته‌اند چه نوع کشتی هائی است وضعش چه وضعی است تلمبه‌هایی که مردم عراق بشط العرب وصل کردند و مرتب کار می‌کنند و زراعت بسیار زیاد می‌کنند و دو سال پیش ۲۵۰۰ تن جو کشور عراق صادر کرد از کجا آورد برای این است که با آنها درست رفتار کردند و مزاحمشان نشدند زندگیشان خیلی راحتست چندی قبل آقای سلطانی تشریف برده بودند خوزستان وقتی مراجعت فرمودند گفتم چه خبر دارید فرمودند ایکاش نمی‌رفتم خوزستان برای اینکه هر چه دیدم ناراحتی آنجا موضوع خالصه بلائی است هر کس میرود آنجا یک کار زراعتی بکند می‌گیرند اینجا خالصه است بعنوان خالصه بجان مردم می‌افتند اینها قربان مسائلی است که روح یک ملتی را عصبانی و مأیوس می‌کند ما باید سعی کنیم عوامل تقویت روحی را در اساس کارهای مملکت بوجود بیاوریم بنده که روی این بودجه اکتفا می‌کنم و این بودجه سال ۱۹ را که برای سال ۲۰ تصویب شده عرض کردم برای اینست که وقتی این نوع بودجه تصویب شد وزیر هم بقول و وظیفه اش عمل می‌کند و عده هم که می‌کند انجام میدهد اما وقتی که این طرز بودجه نویسی ما بود بجائی نمی‌رسد و نخواهد رسید حالا یکقدری وارد بحث خود هزینه و درآمد بشویم (پرفسور اعلم ـ تا بحال خارج بودیم) البته همانطور که عرض کردم بودجه ما بودجه کردی و خوردیست چهار دیواری است پیش بینی است و آرزو است بله کردی و خوردی یعنی آدم بدست می‌آورد و می‌خورد و من تصور می‌کنم زندگی جاری همه ایرانیها اینطور باشد چون ما ایرانیها کمتر آن طرز بودجه نویسی خارجی‌ها را داریم این است که میگوئیم هر چه بدست آوردیم می‌خوریم اینجا هم همینطور است ما دیدم در بوجه مان مبالغی اضافه کردیم خوب حالا که اضافه کردید جناب آقای فروهر طرز تقسیمش را باید ببینیم در عالم خیال چه جور باید باشد ما از یک طرف یک قانونی داریم که استخدام جدید ممنوع است و حتی این تبصره‌ای که ضمیمه این لایحه است از قراری که بنده شنیدم تصور می‌کنم که از این لایحه حذف شود برای اینکه اجازه استخدام میدهد و باید برود به کمیسیون استخدام
رئیس ـ او را خارج می‌کنیم.
عمیدی نوری ـ خوشوقتم از این که توجه فرمودند جناب آقای رئیس که این قسمت را حذف کنند مقصود از عرایض بنده این است وقتی که ما معتقدیم که استخدام جدید مجاز نیست از آنطرف هم مژده‌ای که جناب آقای فروهر فرمودند که ما بودجه برنامه‌ای نداریم و بودجه برنامه‌ای ما همان بودجه سازمان برنامه است و بنابراین ما بودجه سازمانی داریم چون بنده هم می‌خواستم همین را به جناب آقای دکتر شاهکار جواب بدهم چون فعلا بودجه‌های ما جدا است بودجه راه آهن بودجه شرکت ملی نفت بودجه شیلات بودجه شرکت هائی که کار خودشان را خودشان می‌کنند بودجه سازمان برنامه هم جداست پس وقتی که شما معتقدید بودجه عمرانیتان جدا شد و بودجه سازمان برنامه جدا شد، حق استخدام جدید را هم ندارید پس بودجه سازمانی همین است که هست حالا که شما اینقدر اضافه کردید نسبت بسابق برای اینکه در بودجه امسال جناب آقای فروهر از ۱۹ میلیارد از شما متشکرم که فقط سه چهار میلیارد بهزینه اضافه شده است برای اینکه در بودجه مان که اینجا بنده صورت ریزش را بعرض رساندم در مقایسه اقلام بودجه ۱۵ میلیارد پارسال دخل بود ۱۹ میلیارد خرج حالا امسال ۲۱ میلیارد و ۹۳۰ میلیون خرج شده آن پاداش ۷۵۰ میلیون را هم که اضافه کنید ۲۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون میشود یعنی تقریباُ ۳ میلیارد و نیم بر خرج اضافه شده است در حالی که بموجب قانون ممنوع است استخدام جدید قسمت عمرانی را هم که میفرمائید در سازمان برنامه اش بنده می‌خواهم ببینم این سه میلیارد و نیمی که اینجا اضافه کردیم این چطور تقسیم شده بین وزارت خانه‌ها (مهندس جفرودی ـ احسنت) (مهندس اردبیلی ـ اشکال ندارد می‌دهند بنور چشمی‌ها) چه می‌خواهید بکنید اگر استخدام جدید می‌خواهید بکنید که ممنوع است اگر کار عمرانی و برنامه‌ای است آنهم که رفته است بسزامان برنامه این اضافات برای چیست؟ همه اش خرج اتومبیل میشود هزار کار دیگر که ما نمیدانیم برای اینکه تفریغ بودجه اش را که ما نمی بنیم که چطور خرج میشود یک اجازه کلی گرفته میشود بعد می‌روند ارقام ریزش را بنویسند و خرج میشود و چون خرج زائد است جناب آقای جفرودی وصول هم که نشد صدای کسی در نمی‌آید این همانست که جناب آقای فروهر فرمودند جناب آقای فروهر فرمودند ما امسال را گذراندیم الحمدالله از هیچ جا قرض نکردیم حقوق را هم دادیم و امیدوار هستیم که قرض نکنیم ببینیم خرج هم
بآن اندازه ۱۹ میلیارد که پارسال گفته‌ایم شده است اگر شما ۱۹ میلیارد خرج نشاند دارید من بشما تبریک می‌گویم واقعاُ هم تبریک باید گفت برای اینکه کسی که ۱۲ میلیارد عایدی را به ۱۹ میلیارد خرج رسانده باشد باید بهش تبریک گفت حالا هم بقول شما اگر صرفه جوئی باشد حالا اگر این سه میلیارد و نیم را که بعقیده بنده صوری است و آرزو و امید دارید اضافه کنید اگر محل خرجش یک کار لازمی باشد بنده قبول دارم اما وقتی که یک تقسیماتی شده است که وقتی صورت ریزش را آدم نگاه می‌کند مجموع اینها سه میلیارد و نیم است که بقول یکی از آقایان اگر خرج کارهای عمرانی نکنند یک چیزی بود ولی این را تقسیم کردید بین وزارتخانه‌ها و در ضمن این تقسیم می‌بینیم که بوزارت جنگ یک مقدار کمی دادند در حالی که ما امروز اگر کاری می‌خواهیم بکنیم از نظر برنامه امنیت و برنامه‌ای که ما برای موجودیت و بقای خودمان در خاورمیانه داریم و تعهداتی که ما داریم اگر واقعاُ ما عایدی می‌داشتیم حالا یا دوستانمان می‌بایست بما کمک کنند خرج امنیت بکنیم وقتی اقلام را نگاه می‌کنیم می بینیم که بودجه سری نخست وزیری اضافه شده بر بودجه قسمتهای دیگر اضافه شده اما بر بودجه وزارت دادگستری که باید تشکیلاتی در دهات و قصبات داده شود و قانونی اخیراُ گذرانده‌اند که دادگاه‌های سیار در کشور بوجود بیاورند که بروند در قراء و قصبات برای وزارت دادگستری مملکت که ما میگوئیم هشتاد در صد از حاصل دسترنج کشاورز زندگی کنند، می‌خواهیم ببینیم که چه فکری برای کشاورزی شده یا خواهد شد اینست که نه تنها در در آمد ما این جا یک در آمد تصوری بوجود آمده بلکه در خرج هم چون پایه اش مبتنی بر یک ارقام استواری نیست خرج هم بر پایه متصور و آرزو است وقتی گفتند در حدود در آمد خرج میشود از این حیث اقلام مخارج باعث نگرانی وزارت دارائی نخواهد بود اینست که یک حاصل بدست آورد و آن ایست که از بودجه اداره کل ثبت احوال یک میلیون کسر کردند حالا من نمیدانم چرا اینقدر دقیق شده‌ایم که سه میلیارد و نیم را باید امروز که وصول می‌کنیم قسمت بکنیم بین همه ولی یک مرتبه از ثبت احوال یک میلیون کسر می‌کنیم (مهندس اردبیلی ـ چون اینها از همه ضعیف ترند) برای اینکه ششصد نفر جناب آقای مهندس اردبیلی در قراء و قصبات مشغول آمارگیری و کار مردم هستند بنده خودم اطلاع دارم یکی از مراکز حوزه انتخابیه من در قسمت نور تا مرکزش ده فرسخ فاصله است مردم می‌گویند ثبت وقایع و موالید که می‌خواهیم بکنیم نمی‌توانیم ده فرسخ برویم نتیجه اش این شده که سه نفر مأمور سیار ماهی صد و پنجاه تومان فرستاده‌اند آنجا و ما یکدفعه دیدم که شب عیدی بودجه شان را زدند حالا متشکرم از جناب آقای وزیر کشور که فرمودند یک اشتباهی شده و اشتباهش رفع شده البته جای تشکر است که این تذکرات که داده میشود بتذکرات توجه می‌کنند (پرفسور اعلم ـ پس تذکر بدرد می‌خورد) من هم این عرایضی که می‌کنیم باتکاء توجه آقایان است اینت که بنده بیش از این مزاحم آقایان نمی‌شوم و امیدوار هستم که لااقل در بوده سال آینده رعایت این نکات قانونی و اصولی را بفرمایند که ما امیدوار باشیم بلطف آقایان برای اینکه حقیقتاُ دستگاه وزارت دارائی زحمت کشیده و در اضافه وصول تردید نیست یادم رفت عرض کنم در ضمن مطالعه‌ای که در بودجه کردم دیدم دو اداره خیلی خوب کار کرده‌اند یکی گمرک است که دخلش زیاد تر شده است ولی در ستون هزینه من مطالعه کردم مال سال ۳۴ و ۳۵ و ۳۶ دیناری بر بودجه گمرک اضافه نشده است ولی بر دخلش اضافه شده است و این جای خوشوقتی است یکی بودجه تبلیغات است تبلیغات در ۱۳۳۴ دو میلیون ریال عایدی آگهی داشته و در این بودجه ۳۶ من دیدم به ۹ میلیون و خرده‌ای رسیده است و یکی اداره‌ای که توانسته است عایدی داخلی خودش را از ۲ میلیون به ۹ میلیون برساند باید بآن تبریک گفت باین جهت است که من نسبت باین دو اداره از نقطه نظر این بودجه تقدیر می‌کنم و امیدوارم دستگاههای دیگر هم همین کار را بکنند (احسنت)
رئیس ـ آقای وزیر دارائی.
وزیر دارائی ـ با تشکر از اظهارات جناب آقای عمیدی نوری راجع باینکه فرمودند دستگاههای وزارت دارائی اضافه وصولی داشته است چون در بعضی از ارقام مقایسه هائی کردند و این مقایسه‌ها ممکن است خدای نکرده یک سوء تفاهماتی ایجاد بکند بنده خیلی خیلی خلاصه (احسنت) اما من حق دارم بیش از وکیل صحبت بکنم این را در نظر داشته باشید خیلی خیلی خلاصه برای اینکه این سوء تفاهمات رفع شود توضیحاتی بعرض آقایان نمایندگان محترم میرسانم جناب آقای عمیدی نوری اینطور جلوه دادند که تمام این اقلام و ارقام واهی بوده است چند نفری قلم بدست گرفتند و هر چه خواسته‌اند نوشته‌اند اگر فکر ایشان اینطور است یقین دارم خودشان هم صد در صد معتقد نیستند ولی خواستم خدمتشان عرض کنم که اینطور نیست روی یک اصول و اساسی پیش بینی شده است امروز صبح بعرض نمایندگان محترم رساندم که پیش بینی هیچوقت در هیچ جای دنیا نمی‌تواند صد در صد مطابق با واقع باشد اقلامی را در اینجا توضیح فرمودند منجمله دخانیات را فرمودند که ما در اینجا ۳۴۰ میلیون ریال پیش بینی کردیم در صورتیکه نتوانسته است پیش بینی امسالش را وصول بکند و استناد بگزارش ده ماهه فرمودند اگر چه هنوز سال تمام نشده است و بنده موقعی می‌توانم عرض کنم که دخانیات چقدر و چه مبلغ وصول کرده است که اقلا هفت هشت ده روز هم از این ماه بگذرد تا از شهرستانها احصائیه‌ها برسد اما قرائنی که در دست داریم مطابق آماری که بنده الان در دست دارم پیش بینی وصول دخانیات در حدود ۲۸۸ میلیون تومان بوده است دخانیات ظرف یازده ماهه که احصائیه اش را ما داریم ۲۶۵ میلیون تومان در یازده ماهه وصول کرده است یعنی ۲۶۴۸۳۸۰۰۰ تومان و مطابق گزارشهائی که ببنده رسیده است این مال یازده ماه است بطور قطع امسال دخانیات در حدود ۳۰۰ میلیون وصول خواهد کرد حالا ممکن است دو میلیون یا سه میلیون کمتر یا زیادتر باشد اینرا نمی‌توانم عرض کنم ولی در این حدود وصول خواهد کرد ولی یک صدی ده یا صدی یازده بر پیش بینی دخانیات افزوده‌ایم این عمل معمول وزارت دارائی است همیشه همیشه همیشه قسمتهای را اینطور اضافه میکرده‌اند دخانیات را ده در صد میاورده‌اند حالا ممکن است پنج شش میلیون تومان کم و زیاد بشود این مسئله‌ای است که ما نمی‌توانیم پیش بینی بکنیم راجع بگمرک فرمودند پیش بینی گمرک امسال مطابق بودجه در حدود چهار صد و هشتاد و کسری میلیون تومان بوده است مطابق آماری که الان دست بنده است گمرک در یازده ماهه ۵۰۸ میلیون تومان وصول کرده است خوب روی قرائنی که در دست داریم که در حدود ماهی ۴۷ میلیون ۴۸ میلیون تومان وصولی می‌کند در حدود ۵۶۳ میلیون تومان وصولی امسال گمرک خواهد بود باز اشاره‌ای باضافه نرخ فرمودند تکرار می‌کنم هر قدر بفرمائید عین حقیقت را جواب عرض می‌کنم اضافه نرخی که راجع بتسعیر دلار پیش بینی شد یک رقم بسیار ناچیزی را پیش بینی می‌کند برای اینکه قسمت اعظم در آمد گرمکی ما روی وزن است بر وزن نه افزوده شده و نه خواهد شد ارقام وصیولی دیگر بنده در دست دارم که می‌خواستم باستحضار مجلس محترم برسانم لزومی نداشت ولی چون ارقامی ذکر فرمودند خواستم خدمتشان عرض کنم این مقدمه را می‌گویم که بنتیجه برسم عرض کنم شهرستانها با تهران بیک نسبت جلو نمی‌آیند الان حضورتان عرض می‌کنم از مجموع منابع عایداتی ـ البته باستثنای دخانیات و گمرک و اینها در شهر تهران در سال گذشته در ظرف یازده ماه ۱۶۶ میلیون و کسری تومان وصول شده است در امسال یازده ماهه ۲۲۲ میلیون و پانصد هزار تومان وصول شده است یعنی در یازده ماهه قریب ۵۷ میلیون تومان اضافه وصول شهر تهران بوده است آمار شهرستانها را هم جزئیاتش را ندارم کلیش را دارم آنها هم مبالغ بسیار کلی وصول کرده‌اند خلاصه عرض کنم ما در ظرف یازده ماهه امسال نسبت بیازده ماهه سال گذشته ۲۶۹ میلیون و ۵۸۱ هزار تومان اضافه وصول داشته‌ایم یعنی در حدود ۲۷۰ میلیون تومان اضافه در آمد داشته‌ایم روی همین مأخذی که خدمتتان عرض کردم بطور قطع تا آخر سال بطوری که بعرض مجلس محترم رساندم در حدود ۳۰۰ میلیون تومان اضافه وصول امسال ما بوده است یهمین دلیل در سال آینده هم بطور قطع و یقین همینقدر خواهیم داشت تردید ندارد پس یکی از مأخذهای پیش بینی‌های ما اینست راجع بمالیات مستقیم امروز صبح عرض کردم و تکرار نمی‌کنم در صورت مجلس نوشته شده است اما بعضی اقلام دیگر من جمله بارنامه امثال زدند ما امسال احصائیه دقیق حق تمبر نداریم خیلی بیشتر از ۹ میلیون تومان بیشتر وصول کردیم و در سال آینده بیشتر هم وصول خواهیم کرد میدانید چرا؟ برای اینکه ما امسال سیستم برواتی که رویش تمبر چاپ شده است بکار بدیم و باین ترتیب مبالغ بسیار خطیری بیش از مبالغی که در سنوات قبل وصول می‌شد وصول کردیم برای اینکه باید روی سفته‌های تمبر شته باشد سفته‌ها و بروات را تمبر می‌زنند و الا پروتست قبول نمی‌شود بطور تحقیق وقتی امسال ۹ میلیون تومان پیش بینی کرده بودیم در سال آتیه پنج میلیون تومان هم برای این اضافه در نظر گرفته‌ایم راجع بقند و شکر صحبت شد امسال ماهمان ۴۵ میلیون تومان ۵۰ میلیون تومان را اضافه در آمد از قند و شکر خواهیم داشت در نظر داشته باشید سال گذشته مجموع مصرف کشور در حدود ۲۴۰ هزار تن بوده است امسال ما در حدود ۳۰۰ هزار تن مصرف کرده‌ایم و بطور قطع ذو یقین بهمین نسبت سال آتیه بالا خواهد رفت چون بطور قطع بر قدرت خرید افراد افزودة خواهد شد بطور یقین ما امیدواریم
که اضافه عایداتی وصول کنیم محتمل است که این ۵۵ میلیون تومان همه اش وصول بشود راجع بگمرک فرمودند که چرا اینقدر اضافه پیش بینی کرده‌اید ما امسال در اول سال مجموع ترانساکسیونهای ارزی کشور را در حدود ۲۳۰ میلیون دلار پیش بینی کردیم الان از ۲۶۰ میلیون دلار هم داریم تجاوز می‌کنیم در سال آتیه روی قرائنی که در دست ماست در آمدهای ارزی ما خیلی بیش از این خواهد بود بطور قطع و یقین وقتی که در آمدهای ارزی ما زیادتر باشد بطور قطع بر عایدات گمرکی ما افزوده خواهد شد اما فرمودند که چرا فرضاُ بر بعضی اقلام افزوده شده است حالا عرض می‌کنم بعد از اینکه بودجه بمجلس شورای ملی تقدیم شد یکی عوامل و عناصر جدیدی پیش آمد کرد منجمله برای مثال عرض می‌کنم جلوگیری از قاچاق در مرزهای با اداره گمرک وزارت دارائی نبوده است مطابق تصمیم کمیسیونهائی که از چندین ماه پیش شده است با موافقت وزارت محترم جنگ قرار شد که کارهای جلوگیری از قاچاق مثل پنج شش سال قبل بعنوان گارد کل گمرک بعد از اینکه بودجه داده شد بوزارت دارائی نوشته است که اگر بر مخارج من مبلغی بیفزائید بطور تحقیق دو برابر این را من بشما اضافه خواهم داد و از قاچاق جلوگیری خواهم کرد جناب آقای بیات ماکو اینجا اشاره فرمودند از این جهت ما مبلغ مختصری بر آن افزوده‌ایم و هیچ اشکال و عیبی هم ندارد اما مقایسه هائی فرمودند بین سنوات ۳۴ و ۳۵ و ۳۶ بنده خواستم خدمتشان عرض کنم در سنه ۳۴ در بودجه که در آخر ۳۳ داده شده است اصلا عوایدی از نفت پیش بینی نشده است یعنی یک میلیارد و دویست میلیون تومان و ۲/۱۹۰/۰۰۰/۰۰۰ تومان را حالا مقایسه فرمودند ما امسال امیدواریم اقلا ۳۵۰ میلیون تومان از عواید نفت ببودجه بدهیم ثانیاً عوائد ما را نسبت بآن سال در نظر داشته باشید همانطور که عرض کردم نسبت به ۳۴ یک قلم سیصد میلیون اضافه داشته‌ایم این عایدات را روی هم بکشیم اینها را ما اضافه داشته‌ایم اما راجع بمخارج مطالبی فرمودند جناب آقای عمیدی نوری بودجه خرج الزام بخرج نیست بودجه خرج مجوز خرج است فرمودید جلو بعضی از مخارج گرفته میشود صراحتاً عرض می‌کنم جلو بعضی از مخارج گرفته میشود و باید هم گرفته شود هیچ تردیدی نیست اما الان آقایان وزراء اینجا تشریف دارند، کدامیک از مخارجش مانده است؟ توضیح فرمودند که این اضافاتی که بوزارتخانه‌ها داده میشود چه صورتی دارد اتومبیل می‌خرند یکی از آقایان نمایندگان بطور شوخی فرمودند بنور چشمی‌ها داده میشود نه آقای اینطور نیست راست است که یک قسمت از بودجه کارهای عمرانی و تولیدی ما را سازمان برنامه میدهد ولی اضافاتی که باین وزارتخانه‌ها داده شده است صرفاُ برای کارهای عام المنفعه شان بوده است فرضاً ۲۳ میلیون و کسری از یک جهت بوزارت راه داده شده است از جهت دیگر عایدات اسفالت پنج در صد امسال نسبت بسال گذشته زیادتر بوده است اینجا فقط برای کارهای راهسازی است بهیچوجه راجع بمخارج پرسنلی نیست مبالغ بسیار زیادی که رقم‌هایش هست بوزارت فرهنگ دادیم برای اینکه مدارس جدید افتتاح بکند وزارت فرهنگ احتیاجش خیلی زیادتر از اینهاست ولی خوب مقدورات ما بیش از اینها اجازه نداده است تا در حدود ۱۷، ۱۸ میلیون تومان اضافه بودجه بدانشگاه تهران دادیم دانشگاه تهران ما خرج پرسنلی نیست مرکز علم مملکت است آنجا باید تقویت شود بوزارت بهداری هم همینطور بوزارت کشاورزی هم همینطور متأسفانه ممکنات ما فوق العاده کم بوده است بنده تصور می‌کنم بدانشگاه و وزارت فرهنگ و بهداری و کشاورزی مبالغ بسیار خطیر تری بایستی می‌دادیم ولی متأسفانه نداشتیم که بدهیم اما این رعایتها شده است فرمودند آیا شما آن یک میلیارد و نهصد و کسری میلیون تومان را که در بودجه گذشته پیش بینی شده بود خرج کرده‌اید بنده عرض می‌کنم که خیر صرفه جوئی کردیم روی برنامه‌ای که جلسه گذشته خودم حضور مبارکتان تقدیم کردم گفتم از سه محل تأمین می‌کنیم صرفه جوئی ازدیاد در آمد کمک امریکا بایران الان هم می‌گویم این سال را با این سه وسیله به پایان رساندیم اما مفهوم و مستنبط بیانات جنابعالی، جناب آقای عمیدی نوری این بود که اگر ما بودجه مان را با کسر منوشتیم امید کمک داشتیم این مستنبط و مفهوم فرمایشات جنابعالی بود تصور می‌کنم درست فهمیده باشم خواستم حضور مبارک آقایان عرض کرده باشم که در سال گذشته وقتی ۲۰ میلیون دلار را بعنوان کمک بودجه بما دادند با کمال صراحت بما گفتند که دیگر ببودجه مملکت ایران هیچگونه کمکی نمی‌شود پس اگر ما یک میلیارد کسر هم می‌نوشتیم متأسفانه کمکی نمی‌شد اما ببنده رسماُ و صراحتاُ آمدند و گفتند بعنوان نماینده مجاز دولت امریکا که ما بهیچ عنوان قصد نداریم کمکهای اقتصادیمان را بمملکت ایران کم بکنیم و کمکهای اقتصادی باز هم خواهیم کرد (احسنت) گفتند شما بودجه خودتان را خودمان اداره کنید ما کمکهای اقتصادی بشما می‌کنیم منجمله آن ۲۳ میلیون دلار وامی بود که عرض کردم که با فرع بسیار نازل بما دادند این یک کمکی است که در بودجه مملکت مؤثر واقع خواهد شد (یک نفر از نمایندگان ـ این قانونی است که در سابق گذشته است) وامی که آقای پیشنهاد می‌کنید و تصویب می‌کنید تصدیق میفرمائید برای بانک صادرات و واردات الزام آور نیست مجوز است که بتوانند بدهند یا امروز صبح در اینجا گفته شده که این تبصره چند است که راجع به ۱۲ میلیون دلار کمک آمریکا نوشته شده است این را جزو اضافه بودجه حساب کرده‌اند بهیچوجه اینطور نیست ۱۲ میلیون دلار کمک بلاعوض برای امور اقتصادی کشور است منتهی مطابق مقرراتی که دارند می‌گویند باید معادل این را هم مملکت ایران در بودجه اش بگذارد ما این اجازه را گرفته‌ایم از همین بودجه‌های مصوب وزارت خانه‌ها بر می‌داریم بر جمع کل بودجه کشور هیچ رقمی افزوده نمی‌شود ۷۵ میلیون تومان هم که بعنوان پاداش پیش بینی کرده ـ ایم آنرا هم نوشته‌ایم از محل صرفه جوئی‌ها یا در آمدهای عمومی بر متن بودجه کشور اضافه نمی‌شود که تصور بفرمائید این رقم را هم بر آن اضافه می‌کنیم اینها را بنده خواستم برای استحضار آقایان نمایندگان محترم معرض کرده باشم و امیدواری دارم که این را که شما فرمودید بنده نمی‌توانم بگویم که دستگاه بودجه وزارت دارائی خیلی خوب کار می‌کند خیلی از ارقام را ما نخواستیم اضافه از مبلغ حقیقی پیش بینی بکنیم منجمله یکی صدی یکی است که راجع بمعلمین فرمودید اینها اقلام جزء است این بودجه در هر حال خیلی دقیق و از روی مطالعه نوشته شده است نفرمائید مطلقاُ واهی بوده است این را حقیقت خدمتتان عرض می‌کنم داعی ندارد که این را بیخودی عرض کنم با نهایت دقت اطراف و جوانب کار سنجیده شده آن عبارتی هم که امروز فرمودند که در حدود در آمدهای وصولی بوده است خوب بنده تابع رأی خود جنابعالی بودم سال گذشته هم این ماده بوده است در ۳۳ هم بوده است حتی در قانون بودجه ۱۳۲۸ هم که مجلس شورای ملی تصویب کرده است این بوده است در بودجه ۲۹ هم کمیسیون تصویب کرده است بوده است و این باید باشد برای یک مملکت بالاخص برای مملکتی که هر آن ممکن بوده است در گذشته در آمدهایش بجهتی از جهات نکث پیدا بکند این یک ترمزی است ولی ما از این ترمز استفاده نمی‌کنیم مگر در موقع لزوم بودجه‌ها در اختیار وزارت خانه هاست و آقایان وزراء حق دارند نسبت ببودجه‌هاشان هر تصمیمی می‌خواهند اتخاذ کنند اما فرمودید بودجه‌های جزء نمی‌آید بمجلس جناب آقای عمیدی نوری تمام بوجه‌های جزء وزارت خانه‌ها عیناُ بتصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی میرسد یعنی مجلس بکمیسیون بودجه دلگاسیون داده است در آنجا تمامش حلاجی میشود رسیدگی میشود و بودجه قلم بقلم تصویب میشود متنهی فرمودند چرا بمجلس علنی داده نشده است؟ خوب تصدیق می‌کنم که این یک سابقه‌ای بوده است که سالهای متمادی در این مملکت حکومت میکرده است و حالا هم تصور می‌کنم با این سنتی که بوده است با اجازه‌ای که آقایان همکاران محترم و نمایندگان محترم بکمیسیون می‌دهند این منظور هم انجام میشود می‌خواستم عرض کنم آنطوری هم که فرمودند واهی و سرسری نیست روی دقت بوده است و راجع بدستگاه ضبط صورت خبر آن روزنامه که نمیدانم کدام بوده است صد در صد واهی بوده است و همچو عملی اصلا اتفاق نیفتاده است.
رئیس ـ آقای پرفسور اعلم پیشنهاد کفایت مذارکات کرده‌اند قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم مذاکرات در ماده واحده کافی باشد ـ پرفسور جمشید اعلم
رئیس ـ بفرمائید توضیح بدهید.
پرفسور اعلم ـ عرض کنم که مخالف و موافق فرمایشات بسیار بلیغ و مستدل فرمودند جناب آقای وزیر دارائی هم جواب بسیار متنی و مفصلی فرمودند (خنده نمایندگان)
رئیس ـ الفاظ صحیح استعمال کنید.
پرفسور اعلم ـ عرض کنم که شأن مجلس هم همین است و این انتقادات بعقیده بنده چراغ هائی است که در راه پر مشقت دولت گذاشته میشود و بایستی دولت باین انتقادات توجه داشته باشد (صحیح است) و این گوشزدها را نصب العین قرار بدهد آنچه گفتنی است گفته شد ولی من می‌خواستم عرض کنم که گفته وقتی از روی انصاف باشد حتماُ مؤثر است اما اگر قدری از جاده انصاف خارج بشوند آن اثری که باید و شاید نمی‌کند مقایسه این زمان را بازمان اعلیحضرت فقید کردند درست نیست.
رئیس ـ آقا در مورد پیشنهاد کفایت مذاکرات صحبت کنید.
پرفسور اعلم ـ بله قربان می‌خواهم نتیجه بگیریم برای اینکه آن زمان با این زمان خیلی فرق دارد تازه سه سال است که بودجه مان را این موقع تقدیم مجلس می‌کنند مجلس همه اش یک دوازدهم میگذراند خوب صبر کنید یک خرده موافقت بفرمائید و چنانکه ملاحظه میفرمائید سال بسال دارد متعادل تر و بهتر میشود و نکته‌ای هم که می‌خواهم عرض کنم اینست که در زمان اعلیحضرت فقید حتماُ مطالعه میشده است و چون مطالعه میشده است خوب از کار در میآمده است و خود اعلیحضرت فقید هم شخصی نبوده‌اند که بی مطالعه کار کنند مطالعه نبوده‌اند که بی مطالعه کار کنند مطالعه لازم است و مداقه لازم است همین عمل مجلس مطالعه است ما داریم مطالعه می‌کنیم راجع باین بوجه من استدعا می‌کنم که گفتنی‌ها را گفته‌اند دیگر تکرار مکررات
خواهد بود اجازه بفرمائید و با کفایت مذاکرات موافقت بفرمائید و رأی موافق بکفایت مذاکرات بدهید.
رئیس ـ مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی گرفته میشود بکفایت مذاکرات آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد آقای وزیر کشور
وزیر کشور ـ عرض بنده خیلی بموقع است ولی از لحاظ کار من بموقع است حقوق و مزایای کارکنان ثبت احوال بر حسبت قانون اصلا هزینه تمبر اوراق سجلی که رد ۱۳ /۲ /۳۴ تصویب شده پرداخت میشده امسال استثنائاُ از بودجه ۳۶ حدف گردیده است اینک تبصره‌ای که هیچگونه تغییری در تعادل بودجه نمی‌دهد پیشنهاد و تقدیم مقامات ریاست میشود .(احسنت)
رئیس ـ بگذارید به بینم چیست؟ چه تبصره‌ای است؟ بخوانید.
وزیر کشور ـ بر ارقام در آمد آمار و ثبت احوال دریف ۳۰ قسمت در آمد و اعتبار اداره کل ثبت احوال ردیف ۱۳ قسمت هزینه مبلغ ۱۴۸۰۰۰۰۰ ریال افزوده خواهد شد این اضافه در آمد از محل فروش تمبر اوراق سجل موضوع قانون اصلاح تمبر اوراق سجل مصوب ۱۳ /۲ /۳۴ تأمین نخواهد شد و بمصارف معینه در همان قانون نخواهد رسید این را تقدیم می‌کنم.
رئیس ـ لطف کنید در همان قسمت مخارج اداره آمار گذشته میشود آقای وزیر دارائی موافقید؟
وزیر دارائی ـ بله قربان با موافقت بنده تهیه شده است صدی در صد موافقم
رئیس ـ بسیار خوب آقای وزیر کشور بفرمائید.
وزیر کشور ـ در قانون شهرداری ما ساختمان هتل بسازد اخیراُ بعرض آقایان رسیده است که یک هتلی در تهران ساخته میشود که مورد نظر همه آقایان است با مشارکت شهرداری و شرکتهای داخلی و خارجی ساخته خواهد شد برای اینکه مجوز شرکت شهرداری در این ساختمان هتل تحصیل شده باشد تبصره‌ای پیشنهاد می‌کنم چون در قانون شهرداریها نیست و تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
رئیس ـ چون علاوه میشود بخوانید.
وزیر کشور ـ شهرداری تهران مجاز است برای ساختمان مهمانخانه یا مؤسسات ذی صلاحیت داخلی و خارجی مشارکت نماید و هم چنین مجاز است بجای سرمایه از اراضی ملکی خود که مناسب جهت ساختمان مهمان خانه باشد با نظر سه نفر کارشناس بصیر که از طرف بانک ساختمانی بانک رهنی ایران و شهرداری تهران تعیین و معرفی خواهند شد تقویم و بعنوان سهم شهرداری در شرکت منظور نماید (پرفسور اعلم ـ این سه نفر بصیر چطور انتخاب می‌شوند ؟)
رئیس ـ پیشنهادات قرائت میشود اول پیشنهاد آقای صدر زاده است
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نماید به تبصره ۶ اضافه شود مشروط بر اینکه در هر دو قسمت وضعیت مالی مدیونین بتشخیص دولت اقتصادی چنین تخفیفی را بنماید ـ صدرزاده.
رئیس ـ آقای صدرزاده بفرمائید فقط نفری پنج دقیقه از روی ساعتی که آنجا هست باید توضیح بدهند.
صدر زاده ـ عرض کنم در تبصره ۶ می‌نویسد بوزارت دارائی اجازه داده میشود در مورد مطالبات غیر مالیاتی دولت چنانچه مدیونین حاضر شوند اصل بدهی خود را از تاریخ تصویب این قانون تا یک سال کلا بپردازند از مطالبه زیان دیر کرد صرفنظر نماید این اجازه شامل مطالبات غیر مالیاتی هم که اصل آن تا قبل از تصویب این قانون وصول شده باشد خواهد بود بنده تصور می‌کنم که این تبصره بطور کلی صحیح نباشد چون ممکن است اشخاصی از املاک خالصه نخریده باشند و بنا بوده است که باقساط بدهند از آن املاک استفاده کرده‌اند و استطاعت هم دارند چرا طلب دولت را از آنها وصول نمی‌کنید بعد صحبت میشود که اشخاصی که مدیون هستند همیشه مسامحه می‌کنند در پرداخت حقوق دولت اما اگر این اشخاص استطاعت نداشته باشند بتشخیص دولت یعنی دولت بداند این بدهکار استطاعت مالی ندارد که چنین بدهی را بپردازد آنوقت این ارفاق درباره او بشود مناسبت دارد والا اشخاصی که متمکن هستند و بدولت بدهکارند اینها را بطور مطلق معاف کردن گمان می‌کنم که هیچ مناسبتی ندارد (یکی نفر از نمایندگان ـ عبارت را بخوانید) در دنباله این تبصره اضافه میشود مشروط بر اینکه در طرز پرداخت یعنی چه آنهائی که بدهی شان را پرداخته‌اند و چه آنهائی که خواهند پرداخت وضعیت مالی مدیونین بتشخیص دولت اقتضای چنین تخفیفی را بنماید.
وزیر دارائی ـ بنده موافقم و قبول می‌کنم و متشکر هم هستم.
رئیس ـ آقایان اگر امشب یکساعت دیگر بنشینیم کار تمام میشود والا باید فردا ساعت هشت بیائیم این پیشنهاد را آقای وزیر دارائی هم موافقت کرده‌اند مجدداُ قرائت میشود
(بشرح سابق قرائت شد)
رأی گرفته میشود باین پیشنهاد آقایان که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد ـ پیش نهاد دیگری قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی.
پیشنهاد می‌کنم ذیل تبصره ۱۲ جمله زیر افزوده شود.
ضمناً از اول فروردین ۳۶ دولت حق ندارد وجهی بعنوان زیان عمل کرد غله و نان برای تهران بپردازد سلطانمراد بختیار.
رئیس ـ آقای سلطان مراد بختیار.
سلطانمراد بختیار ـ بنده قربان پیشنهاد کرده‌ام که دولت از اول سال ۳۶ بودجه‌ای برای ضرر نان تهران نپردازد (صحیح است) چه منطقی دارد جناب آقای وزیر دارائی که مردم شهرستانها مالیات بدهند مردم شهرستانها بروند گمرک بدهند تمام مالیاتهائی که شما می‌گیرید از مردم ولایات باشد ولی در هر سال برای اینکه یک عده‌ای که در تهران هوچی هستند راضی باشند این ضرر را بدهند زیرا از این پول یک دسته مخصوصی استفاده می‌کنند (صحیح است) ملاحظه میفرمائید بنده یکوقت یک سؤالی کردم و خود جنابعالی آمدید پشت همین تریبون و قول دادید که در ظرف شش ماه این کار را انجام می‌دهید و حالا مدتها می‌گذرد و هنوز نشده است عوام فریبی را هم باید کنار گذاشت ما که نمی‌خواهیم عوامفریبی کنیم آقایان شما که وکیل شهرستانها هستند چرا اجازه می‌دهید (دکتر راجی ـ نرخ گندم را باید آزاد بگذارند) آزاد بگذارند البته بهتر است ولی اگر نگذارند چه خاصیتی دارد این بدبخت پا برهنه‌ای که مالیات قند و شکر میدهد بدهد که در تهران نان ارزان بخورند این یکی و در ثانی اینرا هم بدانید آقایان که نان ارزان هم در تهران بدست همه مردم نمی‌رسد یک عده‌ای در تهران دکان نانوائی دارند این گندم را می‌گیرند و می‌روند میفروشند بقیه اش را خودشان بر می‌دارند و استفاده شخصی می‌کنند سندیکا و اتحادیه هم دارند بنده استدعا می‌کنم از آقایان وکلای تهران که این جا تعصب بخرج ندهند این موضوعی است دکه مربوط بتمام ملت است این خسارتی که می‌دهند صد میلیون تومان میشود (صحیح است) و از آن یکعده خباز و نانوا و غیره اینها استفاده کنند بنده این پیشنهاد را کردم و تقاضا می‌کنم به این پیشنهاد رأی بدهید.
رئیس ـ آقای وزیر دارائی.
وزیر دارائی ـ عرض کنم حضورتان بنده تمام فرمایشات جناب آقای سلطانمراد را تأیید و تصدیق می‌کنم اما این تبصره فقط یک اشکالی کوچک دارد اولا دولت خودش در صدد است که راجع باین موضوع تصمیم لازم را اتخاذ بکند (یکی از نمایندگان ـ از همین حالا) در ظرف ۶ ماه دولت دارد مطالعه می‌کند که عمل کند ولی قربان تا سر غله تا رأس خرمن ما بایستی صبر کنیم (صحیح است) این یک مسئله ایست اجازه بفرمائید این پیشنهاد جنابعالی صد در صد بنفع خزانه کشور است این است که بنده اینجا اگر آقایان اجازه بفرمایند این پیشنهاد جنابعالی را با تمام صحیح است هائی که گفته شده است در حکم اراده مجلس شورای ملی تلقی می‌کنم همانطور که هست و قول میدهم بدولت هم می‌گویم که از اول غله این بساط بیک طریقی از میان برداشته شود و این گرفتاریها رفع شود اگر قبول بفرمائید از اول فروردین ماه تمام کار ما تا اوائل تابستان یا اواسط تابستان باشکال بر می‌خورد.
سلطان مراد بختیار ـ پیشنهادم را اصلاح می‌کنم تا ۶ ماه دیگر حاضرم تمدید کنم از اول شهریور ماه.
رئیس ـ بهتر است بعد از ۴ ماه یعنی اول مرداد ماه.
بختیار ـ هر طور بفرمائید موافقم که در هر صورت مدتی داشته باشد.
رئیس ـ آقای بهبهانی.
بهبهانی ـ بنده خیلی متأسف هستم که جناب آقای سلطان مراد بختیار این مطالبی که فرمودند با یک کلماتی فرمودند که بنظر بنده مناسب نبود و آن این بود که فرمودند هوچی گری می‌کنند و می‌خواهند از خزانه دولت مازاد این پول را بگیرند در صورتی که خود دولت سالها است که برای پائین آوردن قیمت اجناس و اینکه یک وسائلی تهیه کند که آنکه قوت لایموت مردم را در دسترس بگذارد ک بتوانند لااقل نان خالی برای خودشان تهیه بکنند کوشش می‌کند (سلطانمراد بختیار ـ برای همه که نمی‌کند) حالا اجازه بفرمائید البته اگر چنانچه این مالیاتی که فرمودید از ولایات می‌دهند برای اینکه تهران نان ارزان بدست بیاورد اگر این مالیات را نگیرند و نان تهران ارزان نباشد صحیح است ولی همان مالیات را از شما خواهند گرفت و نان تهران ارزان نباشد صحیح داست ولی همان مالیات را از شما خواهند گرفت و نان تهران هم گرانتر میشود و قیمت اجناس هم دو مقابل میشود (همهمه نمایندگان) توجه فرمودید از این جهت است که جنابعالی بفرمائید کمک کنند که نان ولایات هم ارزان شود نه اینکه نان تهران گرانتر شود و شما هم همان مالیات را بپردازید و قیمت ارزاق و اجناس هم در ولایات شما اضافه شود و هیچ نتیجه‌ای حاصل نشود باضافه در تمام دنیا مرسوم است جناب آقای سلطانمراد بختیار که دولت بچند چیز از بودجه مملکت کمک می‌کند یکی به اتوبوس یکی بنان یکی بچیزهای ضروری مردم (سلطان مراد بختیار ـ نه فقط در پایتخت) خوب شما بفرمائید بآنجا‌ها هم اضافه کنند نه اینکه باینجا نپردازند از این جهت بنده با این پیشنهاد جنابعالی مخالفم و استدعا می‌کنم که جنابعالی این پیشنهادتان را پس
بگیرید.
رئیس ـ پیشنهاد شما اصلاح شد از اول مرداد ماه قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌کنم بذیل تبصره ۱۲ جمله زیرا افزوده شود ضمناُ از اول مرداد ۳۶ دولت حق ندارد وجهی بعنوان زیان عملکرد غله و نان برای تهران بپردازد.
سلطان مراد بختیار.
رئیس ـ آقای فرود مخالفید (فرود ـ بله بنده مخالفم) آقای مشایخی (مشایخی ـ بنده مخالفم) رأی گرفته میشود باین پیشنهاد آقایان که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگری قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
بتبصره ۱۴ اضافه شود و بانکهای کشاورزی و رهنی مکلفند که مبالغ فوق را بمصرف افزایش اعتبارات بانکهای مربوط بشهرستانها برسانند. صدرزاده.
رئیس ـ آقای صدرزاده.
صدرزاده ـ این مطلبی که بنده در اینجا عرض می‌کنم نه از نظر انتقاد از شخص است ولی وضعیت بانک کشاورزی ایجاب کرد که این پیشنهاد را بنده تقدیم کنم این تراز نامه و حساب سود و زیانی است از بانک کشاورزی مال سال ۳۴ که منتشر کرده‌اند در مقابل ۶۷ میلیون سرمایه در حدود ده میلیون بهره و کارمزد دریافت کرده‌اند ملاحظه می فرمائید این پول اساساُ برای تقویت بنیه بانک کشاورزی بوده است برای سود جوئی بوده است حالا خوب برای تشکیلات اداری احتیاج دارند که اینها را بگیرند اما متأسفانه در حدود هفت هشت میلیون خرج ساختمان کرده‌اند پولی که باید بدست کشاورز برسد و توسعه کشاورزی بدهد و از آن بتواند مالیات بیشتری بدهد و برای آبادی مملکت خرج بشود هیچ تناسب ندارد که این پول‌ها از شهرستانها جمع آوری بشود و عمارت ساخته شود عمارت بسیار صحیح اما باید دید عواید مناسبی هم بدست آورده‌اند حالا جناب آقای وزیر دارائی کمکی فرمودند و جدیتی کردند و یک مبلغی اختصاص دادند برای سرمایه بانک کشاورزی بنده بسهم خودم از اقدام ایشان بسیار متشکرم ولی می‌ترسم باز هم صرف ساختمان بشود و بدست کشاورز مخصوصاً کشاورزان شهرستانها نرسد این بود که بنده پیشنهاد کردم این مبلغی که ایشان صرفه جوئی کرده‌اند و بر در آمد بانک کشاورزی افزوده‌اند این به کشاورزان کمک بشود و صرف ساختمان نشود این باید در شهرستانها مصرف شود و بر اعتبارات آنها افزوده شود (صحیح است) بنده سابقه دارم در شهرستانها اغلب می‌روند و تقاضا می‌دهند حتی برگ تقاضای آنها را دریافت نمی‌کنند و می‌گویند چون اعتبار نداریم کاغذی را هم دریافت نمی‌کنیم در این بابت شکایات بسیار شد با بانک مذاکره کردم با سازمان برنامه مذاکره کردم که لااقل نامه‌های مردم را دریافت کنید که اگر یک روزی اعتبار پیدا کردید حق تقدمش از بین نرود از این هم مضایقه کردند این بود که بنده این پیشنهاد را کردم و این جمله را در اینجا ذکر کردم و اضافه کردم که این اعتبار بمصرف شهرستانها برسد.
رئیس ـ آقای وزیر دارائی موافقید؟ (وزیر دارائی ـ قربان خیر) خیلی مختصر بفرمائید.
وزیر دارائی ـ خیلی مختصر اطاعت می‌کنم عرض کنم فرمایشات جناب آقای صدرزاده صد در صد صحیح است ولی بنده تصور می‌کنم که اگر لفظ شهرستانها را در اینجا بگذاریم اگر احیاناُ کسی در ورامین در غار و فشاپویه (عده‌ای ـ آنجا‌ها هم شهرستان است) اجازه بفرمائید عرض کنم البته نبایستی صرف امور ساختمانی و آن ترتیبات شود بنده تصور می‌کنم که اگر آقایان موافقت بفرمائید تبصره بهمین صورت تصویب شود کما اینکه در پنج شش ماه پیش پیشی بینی شده بود بنده دستور کتبی ببانک کشاورزی دادم رونوشتش را هم برای استحضار مجلس محترم تقدیم کردم بمحض اینکه قانون تصویب ابلاغ شود ببانک کشاورزی نوشته خواهد شد که این ۹۰ میلیون ریال اضافه سرمایه باید صرفاُ بامور کشاورزی و تولید انتاج برسد و در درجه اول بشهرستانها و حومه تهران برای امور فلاحتی اختصاص داده شود برای ساختمان و نظائرش نباید خرج بشود اگر موافقت میفرمائید مسترد بفرمائید بنده می‌نویسم که خارج از مرکز بدهند و جنابعالی مسترد بفرمائید (صدرزاده ـ خیر مسترد نمی‌کنم) بسته بمیل مبارک است چون لفظ شهرستان مرقوم میفرمائید ممکن است در کرج و ساوجبلاغ و غار و فشاپویه و ورامین نتوانند بدهند هر جور امر میفرمائید.
رئیس ـ مخالفی نیست با این پیشنهاد؟
دکتر افشار ـ من مخالفم
رئیس ـ بفرمائید.
دکتر حسن افشار ـ بنده تصور می‌کنم با توضیحی که جناب آقای وزیر دارائی فرمودند اصولا جناب آقای صدرزاده می‌توانند با کمال راجتی خیال این پیشنهادشان را مسترد بفرمایند (صدرزاده ـ نه آقا نه) (عده‌ای از نمایندگان ـ رأی رأی) اجازه بفرمائید بنده تصور می‌کنم این تبعیضی که در این جلسه بین تهران و شهرستانها ایجاد شده است (عده‌ای ـ اینطور نیست) این یک قدری مورد ندارد و بعلاوه این تبصره برای بانک کشاورزی و بانک رهنی و بانک ساختمانی است که بانک رهنی و ساختمانی اصولا در خارج شعبه‌ای ندارند (چند نفر از نمایندگان ـ چرا آقای دارند) بنده نظرم اینست که این تعصب بیمورد را آقایان نفرمایند (سلطان مراد بختیار ـ شما تعصب بخرج می‌دهید) این تکلیف دولت است و منظور هم تأمین است.
رئیس ـ آقای دکتر دادفر موافقید؟ (دکتر دادفر ـ بله) رأی گرفته میشود به پیشنهاد آقای صدرزاده آقایان موافقین قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگری قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی نسبت بتبصره ۱۸ لایحه کل کشور بعنوان تجزیه رأی گرفته شود. دکتر محمد شاهکار
(عده‌ای ـ نیستند)
رئیس ـ تکلیف پیشنهاد تجزیه هم موقع رأی معلوم میشود پیشنهاد دیگری قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
به تبصره ۱۸ افزوده شود داوطلبانی که بتشخیص فرهنگ استطاعت پرداخت هزینه ثبت نام ندارند از پرداخت مبالغ فوق معاف خواهند بود. صدرزاده
رئیس ـ آقای صدرزاده.
صدر زاده ـ انشاء‌الله الثالث بخیر خواهد بود این پیشنهاد سوم است انشاء الله تصویب میشود عرض کنم حضور آقایان یک صحبت هائی است در خارج که داوطلبانی که می‌خواهند امتحان بدهند اصلا نباید این پول را بدهند بنده تصور می‌کنم اشخاصی که استطاعت دارند و می‌روند امتحان بدهند و یک عده از مأمورین وزارت فرهنگ باید متصدی امتحان آنها بشوند برای آنها بودجه‌ای نداریم در وزارت فرهنگ کسانی که کلاسها را مرتب طی نکرده‌اند و استطاعت هم دارند اشکالی ندارد این مبلغ جزئی را بپردازند که از آن محل بتوانند یک هیئت ممتحنه‌ای تشکیل بدهند که آن عده‌ای را که در خارج تحصیل می‌کنند بتوانند امتحان کنند و اگر قبول شدند دیپلم و تصدیق نامه سیکل اول و دوم را بگیرند نهایت اینست که ممکن است در میان این داوطلبان اشخاصی باشند که استطاعت نداشته باشند البته نباید آنها را محروم کرد از امتحان و دریافت دیپلم بنابراین بنده پیشنهاد کردم که آن اشخاصی که بتصدیق وزارت فرهنگ استطاعت ندارند از پرداخت این مبلغ معاف باشند.
رئیس ـ آقای مهدی ارباب مخالفید (ارباب ـ بله) بفرمائید.
مهدی ارباب ـ در قسمت اینکه باید تشخیص داده شود که کی استطاعت دارد و کی ندارد اشکال پیش میآید برای اینکه ممکن است یک کسی استطاعت نداشته باشد و نتواند بگوید که من استطاعت ندارم و یک سرشکستگی باشد برایش بنده اصلا با موضوع این پول موافق نیستم و با این اصلاحش هم موافق نیستم ایجاد اختلاف می‌کند بکلی باید حذف شود.
رئیس ـ آقای وزیر فرهنگ.
وزیر فرهنگ (دکتر مهران) این حق الثبتی که اینجا پیش بینی شده داست مربوط است بداوطلبان امتحانات متفرقه برای اینکه سوء تفاهمی نباشد عرض کنم که محصلین مدارس امتحاناتشان بعهده معلمین است و معلمین وظیفه شان را انجام می‌دهند اما این تبصره برای تحصیل مجوز یک اقدامی است که در گذشته از شش سال قبل بعمل آمده است برای داوطلبان امتحانات متفرقه یعنی اشخاصی که از خارج مدرسه می‌خواهند امتحان بدهند یک حق الثبتی مقرر شده بدهند که حالا باید مجوز قانونیش تحصیل شود اگر این را بکلی بخواهیم صرفنظر بکنیم یک عیب بزرگ دارد و آن ایست که تمام اشخاص داوطلب امتحان خواهند شد (یک نفر از نمایندگان ـ چه بهتر) و این صحیح نیست ما می‌خواهیم کسانی داوطلب بشوند که در مقامی باشند که برای آنها شانس موافقیت باشد والا یک زحمت فوق العاده‌ای برای وزارت فرهنگ ایجاد خواهد شد و مقتضی و مصلحت نیشت اما راجع به پیشنهاد آقای صدرزاده بنده عرض می‌کنم با معاف کردن محصلین بی بضاعت دانش آموزان و یا اشخاصی که داوطلب متفرقه هستند و بضاعت ندارند موافقم که امتحان بدهند و معاف باشند با این پیشنهاد بنده موافقم.
رئیس ـ تجزیه تبصره ۱۸ رسیده البته مقدم بر این پیشنهاد است تجزیه وقتی رسیده باید رأی گرفت آقای ارباب پیشنهاد تجزیه کرده‌اند تجزیه اینست که وقتی آقایان بپیشنهاد تجزیه رأی دارند آن تبصره حذف میشود و الا بجای خود باقی می‌ماند.
ارباب ـ پس می‌گیرم.
رئیس ـ پیشنهاد دیگر قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نماید که تبصره ۱۹ قانون بودجه سال ۱۳۳۵ بقوت خود باقی بوده و قسمتی از تبصره مزبور که مقرر داشته ‹‹ هم چنین اراضی صاحب قرانیه بر طبق ارزیابی که از طرف بانک رهنی ایران بعمل خواهد آمد از طرف اداره بیوتات سلطنتی فروخته شود که بین رؤسا و کارمندان دربار و دفتر مخصوص شاهنشاهی جهت تهیه خانه مسکونی تقسیم گردد ›› بطریق ذیل اصلاح میشود هم چنین اراضی صاحب قرانیه بر اساس قیمت اراضی مشابه آن که از طرف بانک ساختمانی بکارمندان دولت واگذار گردیده بوسیله اداره یبوتات سلطنتی برؤسا و کارمندان دربار و دفتر مخصوص شاهنشاهی جهت تهیه خانه مسکونی فروخته میشود
شادمان
رئیس ـ آقای شادمان.
شادمان ـ در بودجه سال ۱۵ یکی
از تبصره‌هایش تبصره ۱۹ است که مقرراتی داشت از جمله بمنظور مساعدت بکارمندان وزارت دربار و دفتر مخصوص شاهنشاهی که هم تعدادشان محدود است و هم ترتیب کار و تشریفاتشان بطوری است که صبح و عصر و بعضی اوقات تا ساعت دوازده شب کار می‌کنند و قرار بود یک مقدار از عرایضی صاحبقرانیه را بآنها بدهند که برای خودشان منازل مسکونی بسازند تبصره‌ای در این ماده پیش بینی شده بود که نفس غرض بود و آن این بود که اراضی را ارزیابی بکنند و بقیمت روز اراضی را بخرند آزاد بودند که هر جا دلشان می‌خواست زمین بخرند این بود که بنده پیشنهاد را دادم که اولا تبصره ۱۹ بودجه سال ۳۵ بقوت خودش باقی باشد با این صلاح که در آن قسمت از اراضی صاحبقرانیه که قرار است برؤساء و کارمندان وزارت دربار و دفتر مخصوص شاهنشاهی بدهند بر اساس قسمت زمینهای مشابهی که بانک ساختمانی بکارمندان دولت داده بآنها بفروشند.
رئیس ـ آقای وزیر دارائی.
وزیر دارائی ـ با این پیشنهاد موافق هستم که تبصره ۱۹ قانون بودجه ۳۵ بقوت خودش باقی باشد و باین ترتیب هم اصلاح شود.
رئیس ـ مخالفی نیست ؟(اظهاری نشد) رأی گرفته میشود باین پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. برای اینکه آقایان از تجزیه مسبوق باشند ماده ۱۴ که مربوط بتجزیه است قرائت میشود هر تبصره‌ای که مایل نباشند بماند و بخواهند حذف شود پیشنهاد تجزیه می‌دهند رأی گرفته میشود اگر رأی مثبت دادند حذف نمی‌شود
(ماده ۱۴۰ آئین نامه داخلی مجلس بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۴۰ـ در مسائل و موادی که مشتمل بر فقرات مختلف است هر گاه تجزیه آن از طرف یک نماینده خواسته شود باید آن ماده یا مطلب تقسیم و جزء به جزء بدون توضیح و بحث رأی گرفته شود و در پایان مجدداُ در باب فقراتی که قبول شده است اخذ رأی بعمل آید.
رئیس ـ خواستم آقایان توجه بفرمایند و مسبوق باشند. پیشنهاد دیگری قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم در تبصره ۲۲ بعد از جمله اداره کل گمرک جملة (و وسایل راهسازی و زارت راه اضافه شود)
مهندس هدایت.
رئیس ـ آقای مهندس هدایت.
مهندس هدایت ـ بنده پیشنهاد کرده‌ام در تبصره ۲۲ بعد از جمله اداره کل گمرک ماشین آلات راهسازی وزارت راه علاوه شود که از پرداخت حقوق گمرکی معاف شود آقایان همه گرفتار دردسر بی راهی هستند الساعه وزارت راه تعدادی ماشین آلات از طریق فرض از بانک صادرات و واردات وارد ایران خواهد کرد برای راه سازی استدعا می‌کنم آقایان موافقت بفرمائید با این پیشنهاد این پول هم در حقیقت از جیب دولت بجیب دولت میرود از مخارج گمرکی معاف باشد که زودتر بیاید برای کار راهسازی بکار زده شود.
رئیس ـ آقای وزیر دارائی.
وزیر دارائی ـ حقیقت را می‌خواهم عرض کنم خدمتتان بنده اصولا با اینکه هر چیزی را معاف از پرداخت حقوق گمرکی بکنیم مخالفم اگر بنا شود این معافیت‌ها ادامه پیداکند معلوم نیست عواید کشور باید از کجا تأمین شود گذشته از اینکه خود آقا فرمودید از این جیب دولت به آن جیب دولت است پس چرا حساب‌های گمرکی را خراب می‌کنید الان هم وزارت راه تقریباُ بیش از هر جا اعتبار دارد یعنی از اعتبار قرضه پریشب ما ده میلیون دلار تصویب نامه صادر کردیم که از محل اعتبار ۳۴ میلیون دلاری که باقی مانده است وسائل راهسازی بخرند گمرک آنرا هم از متن بودجه شان می‌دهند عایدات گمرک هم اضافه میشود بنابراین استدعا می‌کنم که در این موضوع پا فشاری نفرمائید چون عملا هیچگونه تأثیری ندارد جز اینکه حساب‌های ما را خراب بکند.
رئیس ـ باین پیشنهاد در صورتی می‌شد رأی گرفت که آقای وزیر دارائی موافق باشند چون ایشان مخالفند پیشنهاد دیگری قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره ۲۸ بطریق زیر اصلاح شود:
مالیات مقرر در بند یک تبصره ۱۱ قانون بودجه ۳۵ از اول سال ۳۶ بپانصد ریال و بند ۲ بهزار ریال و بند ۳ به دو هزار ریال ترقی داده شود
سلطان مراد بختیار.
سلطان مراد بختیار ـ بنده پیشنهاد کردم که مالیاتهای اتومبیل سواری بالا برود و این کار بنفع دولت است و دلیلش هم این است که بنده یک پیشنهادی کرده‌ام که مالیات اتومبیل‌های سواری بالا برود و خیال نمی‌کنم که این پیشنهاد تصویب شود اتومبیل‌ها را بسه قسمت تقسیم کردیم ۱ و۲ و۳ بزرگ و متوسط و کوچک بزرگ دویست تومان متوسط صد تومان کوچک پنجاه تومان در ماه اتومبیل‌های شخصی را عرض می‌کنم بنده میدانم که این پیشنهاد تصویب نمی‌شود ولی بنده پیشنهاد خودم را می‌کنم برای اینکه همه مالیاتها را که نمی‌شود از قند و شکر گرفت و بر مردم تحمیل کرد کسی که میرود ۶۰ هزار تومان اتومبیل می‌خرد ماهی دویست تومان هم مالیات بدهد اشکالی ندارد (صحیح است)
رئیس ـ آقای دکتر راجی.
دکتر راجی ـ عرض کنم که آقایان قبول دارند که امروز وسیله نقلیه برای حرکت افراد لازم است (صحیح است) بنده صد در صد با ایشان موافقم که اتومبیل‌های لوکس عالی صد در صد معادل قیمتش گمرک بدهد همانطوری که در شور امریکا برای اتومبیل جاگوار سه هزار دلار مالیات می‌گیرند معادل آن در ایران هم مالیات گرفته شود ولی اتومبیل‌های کوچک که تنها وسیله نقلیه هستند نمی‌توانند این مالیات را بدهند (صحیح است) باین مناسب تمنا دارم پیشنهاد خودتان را مسترد بفرمائید.
رئیس ـ آقای وزیر دارائی
. وزیر دارائی ـ عرض کنم بنده یقین دارم جناب آقای سلطان مراد بختیار که این پیشنهاد را دادند نظرشان این بوده است که عواید دولت اضافه شود ولی بنده متأسفم که ممکن است عواید دولت کمتر شود اگر این پیشنهاد تصویب شود ممکن است از تعداد اتومبیل‌ها کم شود و بالنتیجه از عواید بنزین ما که یکی از مهمترین عواید مملکت است کاسته شود استدعا می‌کنم همین طوری که ما پیشنهاد کردیم امسال رأی بدهید اگر وضع مالی طوری شد سال آینده خودمان اضافه خواهیم کرد همانطوری که امسال نسبت بسال قبل اضافه کردیم.
سلطان مراد بختیار ـ پس گرفتم.
رئیس ـ پیشنهاد دیگری قرائت میشود
. (بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم در تبصره ۳۳ جمله (و کارگاههای فنی خارج از مرکز) به بعد از کلمه بشهرستانها اضافه شود.
مهندس هدایت.
رئیس ـ آقای مهندس هدایت.
مهندس هدایت ـ در تبصره ۳۳ اجازه داده شده است مهندسین و متخصصین و لیسانسیه‌ها در وزارت خانه‌ها و ادارات دولتی که برای انجام وظائف بشهرستانها می‌روند حداکثر تا سه هزار ریال بعنوان فوق العاده فنی پرداخت بشود بنده این جا این کلمه کارگاههای فنی خارج از مرکز را اضافه کردم چون شهرستانها بهمان معنی که الان جناب آقای وزیر دارائی فرمودند یک قسمت بخصوص است و بیک ناحیه مخصوص اطلاق میشود بنده کلمه کارگاههای فنی خارج از مرکز را اضافه کردم مثلا یک معدنی است که در یک شهرستانی هم واقع نشده است در یک ناحیه‌ای واقع شده است که باید کار گاههای فنی در آنجا بشود که همان کارگاههای فنی خارج از مرکز است بهمان استدلالی که خود جناب آقای وزیر دارائی فرمودند برای اینکه این مهندسین الان در معدن هستند یا در کارگاههای ساختمانی هستند و این خارج از شهرستان است اگر خارج از مرکز اضافه شود رفع این اشکال را می‌کند.
رئیس ـ آقای وزیر دارائی.
وزیر دارائی (فروهر)ـ پیشنهاد خرج است متأسفانه قابل قبول نیست.
رئیس ـ اینکه پرسیدم از جنابعالی برای همین بود.
وزیر دارائی ـ گذشته از این و فنی که کلمه شهرستانها را گذاشتیم یعنی خارج از مرکز و منظور آقای مهندس هدایت کاملا عملی است.
رئیس ـ بسیار خوب پیشنهاد دیگری قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌کنم تبصره ۳۶ از ماده واحده تجزیه گردد احمد طباطبائی.
رئیس ـ این پیشنهاد را بگذارید جزء تجزیه‌ها پیشنهاد دیگری قرائت کنید.
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی.
پیشنهاد می‌نماید تبصره ۳۶ از ماده واحده تجزیه شود.
دکتر سید امامی.
رئیس ـ این هم مانند پیشنهاد قبلی در موقع تجزیه رأی گرفته میشود پیشنهاد دیگری قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نمایم در تبصره ۳۷ جمله (بعنوان پاداش بکارمندانی) بشرح زیر اصلاح شود.
بعنوان پاداش بمهندسین و لیسانسیه‌ها و کارمندانی که الی آخر
مهندس هدایت.
رئیس ـ آقای مهندس هدایت.
مهندس هدایت ـ آقایان ملاحظه فرمودید آقای وزیر دارائی استدعا می‌کنم توجه بفرمائید آقای وزیر دارائی توجه نمی فرمائید بعد میفرمائید پیشنهاد خرج است چون بنده فقط به شهرستانها یک قسمت خارج از مرکز اضافه کردم در اینجا بنده پیشنهاد کرده‌ام که لغت کارمندان تبدیل بشود بمهندسین و لیسانسیه‌ها که این حالا رفته است بکمیسیون استخدام استدعا می‌کنم که آقای وزیر دارائی توضیح بفرمایند که شامل اینها میشود یا نه؟
رئیس ـ وزیر دارائی.
وزیر دارائی ـ راجع به تبصره سی و سه که در خصوص لیسانسیه‌ها نوشته
Page 26 missing
رئیس ـ این پیشنهاد اینجور اصلاح میشود که قابل طرح باشد.
وزارت کشور مکلف است در ظرف یک ماه لایحه ترمیم حقوق رفتگران و کارگران و کارمندان شهرداریها را تنظیم و بمجلس تقدیم نماید.
رئیس ـ وزیر کشور.
وزیر کشور (علم) ـ عرض کنم مادر نظر داشتیم و داریم که حقوق رفتگران اضافه بشود ولی یک مسئله‌ای که آقایان باید توجه بفرمایند این است که این تکلیف را لازم ندارد وقتی مسئله‌ای که آقایان باید توجه بفرمایند این است که این تکلیف را لازم ندارد وقتی شهرداری پیشنهاد کرد و انجمن شهر تصویب کرد قابل پرداخت است بنا براین اجازه بفرمائید که خودمان این کار بکنیم و طوری در نظر گرفته شود این اضافه متناسب باشد با در آمد شهرداری (صحیح است) نه این که با این پیشنهاد یکدفعه تمام عایدات شهرداری برود به حقوق سپورها بنا بر این اجازه بفرمائید خود ما مطالعه بکنیم تا آنجا که امکان دارد اقدام بکنیم.
بهبهانی ـ بنده هم پیشنهاد را توضیح آقای وزیر کشور پس گرفتم.
رئیس ـ پیشنهاد دیگری قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شوالی ملی
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل بماده واحده اضافه شود:
در سال ۱۳۳۶ خرید اثاثیه لوکس و غیر ضروری و تجملی از قبیل فرش لوستر برده و مبل بخاری و بادبزن و خلاصه اشیائی که جنبه تحمل و تفنن دارد ممنوع است و هیچیک از وزارت خانها و بنگاهها بدون استثناء حق خرید اینگونه اشیا را ندارند ـ بهبهانی.
رئیس ـ آقای بهبهانی بخاری بادبزن را حذف کنید بفرمائید توضیح بدهید.
بهبهانی ـ عرض کنم که آقای رئیس فرمودند که بخاری و بادبزن را بزنید بنده هم موافق هستم همین اشیاء لوکس و آن چیزهائی که بهیچوجه ضروری ندارد برای وزارت خانه‌ها مثل مبل و پرده که از این مجلس هم صحبت بود که یک کسی میآید یک اطاقی درست می‌کند و رئیس دائر دفتر فلان وزارت ـ خانه است یک فرش و یک دست مبل و شش تا پرده درست می‌کنند هشت تا تابلو هم آن جا می‌گذارند این را آقایان اجازه بفرمایند خود آقای وزیر دارائی هم موافقت بفرمایند که از بودجه سال ۳۶ دیگر از این اشیاء‌نخرند.
رئیس ـ آقای وزیر دارائی موافقید؟ (وزیر دارائی ـ اجازه میفرمائید) بفرمائید.
وزیر دارائی ـ محققاً ادارات نباید از حدود احتیاجاتشان تجاوز نکنند اما اینکه جناب آقای بهبهانی مرقوم فرموده‌اند از سیل بخاری و بادبزن بخاری و بادبزن که لوکس نیست کما اینکه وزارت خانه‌ها را ما موظف کردیم که حتی المقدور بخاری نفتی بکار ببرند اما اگر یک اطاقی پرده خواستم نخرند برایش آقا یا فرش خواست نخرند ؟(مهندس اردبیلی ـ بنده پیشنهاد دیگری کردم که در سال ۳۶ نخرند)
رئیس ـ بخاری و بادبزن را حذف کردند.
وزیر دارائی ـ موقعی که بودجه‌های تفصیلی در کمیسیون بودجه مطرح میشود این قبیل اعتبارات را تصویب نفرمائید وقتی که اعتباراتش را تصویب نفرمودید سالیه بانتفاء موضوع میشود (بهبهانی ـ چه عیبی دارد که اینجا بشود ؟) مانعی ندارد ولی دست و پای دولت بسته میشود فرض بفرمائید که اتفاق میآفتد که پرده می‌خواهند بخرند یک جفت پرده کتانی و چیت فردا مأمور مالیه خواهد گفت که مطلق پرده ممنوع است اجازه بفرمائید در بودجه‌های تفصیلی رعایت بشود.
رئیس ـ آقای بهبهانی رأی بگیریم یا مسترد می‌کنید؟
بهبهانی ـ اگر در بودجه‌های تفصیلی قول می‌دهند که رعایت کنند پس می‌گیرم.
رئیس ـ بسیار خوب پیشنهاد دیگری قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
اینجانبان پیشنهاد می نمائیم که کلیه وجوهی که وزارت دارائی از شرکت ملی نفت وصول می‌نماید صدی بیست سهمی خوزستان طبق قانون تصویب شده در اختیار وزارت کشور گذاشته شود که الاهم و فالاهم بین شهرداری‌های خوزستان تقسیم نماید ـ سلطانی ـ حمید بختیار ـ دکتر راجی.
رئیس ـ آقای سلطانی.
مهندس سلطانی ـ بنده نوبتم را بآقای حمید بختیار واگذار می‌کنم.
رئیس ـ آقای حمید بختیار.
حمید بختیار ـ قبلا بعرض آقایان باید برسانم که اهالی خوزستان همیشه از لطف نمایندگان محترم که در قانون شکرت ملی نفت بیست در صد از عوائد نفت برا برای عمران خوزستان تخصیص دادید کمال تشکر را دارند ثانیاً باید بعرض برسانم که جناب آقای وزیر دارائی خودشان اطلاع دارند که بودجه شرکت ملی نفت در سال جاری مساوی بود که تقریباُ هزار میلیون تومان دخل و هزار میلیون تومان خرج بود در اثر جدیت شخص ایشان که ریاست شورا را دارند و در اثر مساعی ایشان قرار شد ۱۴۰ میلیون تومان شرت ملی نفت بوزارت دارائی تحویل بدهد از این ۱۴۰ میلیون تومان طبق تصویب خود آقایان بیست در صد آن تخصیص داده شده است بخوزستان که استثنائاً بواسطه زحماتی که اهالی خوزستان در زمان ملی شدن صنعت نفت کشیدند خرج خوزستان بشود از این لحاظ نمایندگان خوزستان از آقایان تقاضا دارند که الا کرام بالا تمام این وجهی که اختصاص داده شده است برای خوزستان در اختیار وزارت کشور گذاشته بشود (ارباب ـ بنده عباس را هم اضافه بفرمایند) که وزارت کشور بترتیب الاهم فالاهم ما بین شهرداریها تقسیم کند و در هر صورت مطابق قانون باید این پول در خوزستان خرج بشود حالا نمایندگان خوزستان پیشنهاد کرده‌اند که در اختیار وزارت کشور گذاشته بشود برای اینکه ما شهرداری داریم در خوزستان که سالی ۵۰ هزار تومان فقط در آمد دارد اگر جناب آقای وزیر دارائی تشریف آورده بودند و راه هرمز را دیده بودند موافقت می‌کردند و چون ندیده‌اند با این پیشنهاد مخالفت می‌کنند و ما ناچاریم جناب آقای وزیر دارائی بیست در صد را مطابق قانون برای عمران خوزستان اختصاص بدهیم اگر موافقت بفرمائید قطعاُ نمایندگان مجلس نیز موافقت خواهند فرمود.
رئیس ـ آقای وزیر دارائی.
وزیر دارائی ـ اجازه بفرمائید الان عرض می‌کنم البته در اینکه خوزستان و هر ایالت ایران باید بهش همه گونه کمکی بشود جای تردیدی نیست اما استناد جناب آقای حمید بختیار و آقایان نمایندگان خوزستان که بهمه شان ارادت دارم گویا بتبصره دو ماده ۵۷ قانون اساسنامه شرکت ملی نفت است این پیشنهادی که فرمودند سی میلیون تومان از متن بودجه عایدات را بردارند و بشهرداریها خوزستان بدهند خوب بفرمایند سی میلیون تومان خرج را من از کجا بیاورم؟ چون سی میلیون از متن بودجه عایدات را بردارند و بشهرداری‌های خوزستان بدهند خوب بفرمایند که سی میلیون تومان خرج را من از کجا بیاورم؟ چون سی میلیون در بودجه عایدات پیش بینی شده است این یک اشکال، اشکال دوم مستند شان باین تبصره ۵۷ قانون اساسنامه شرکت ملی نفت است اینجا چنین حرفی نمی‌زند که بشهرداریها بدهید بنده همین تبصره را می‌خواهم از مبلغی که بنرخ مذکور در این ماده بمصرف هزینه‌های عمرانی و تولیدی کشور میرسد یعنی از محل دوازده و نیم در صد بیست در صد را دولت اختصاص بتوسعه فرهنگ و امور عمرانی و تولیدی استان ششم خواهد داد یعنی دولت بایستی اینرا خرج بکند بشهرداری ما چکار داریم (حمید بختیار ـ بوزارت کشور بدهید وزارت کشور دولت است) شهرداری دولت نیست شهرداری تابع وزارت کشور هم نیست اگر قانون شهرداریها مراجعه بفرمائید وزارت کشور یک حق نظارت دارد پس این پیشنهاد ملازمه دارد با این مسئله که سی میلیون تومان از دخل و برداشته بشود پس بنده خرجش را چکنم دوم اینکه این قانون اصولا قبل از قانون سازمان برنامه بوده است و قانون سازمان برنامه وارد اساسنامه شرکت ملی نفت است در آنجا صحبت از پرداخت ۱۲/۵ در صد بشخص نیست گفته است آنقدر از عوائد بشرکت ملی نفت داده میشود و مازاد او را رد می‌کند بخزانه کشور اما این را می‌خواستم عرض کنم خدمتتان حد اعلایش تقاضائی که آقایان می‌فرمایند این است که وزارت خانه‌ها خوزستان اختصاص بدهند در بودجه‌های تفصیلیشان جناب آقای وزیر فرهنگ شاهد هستند بنده در سال گذشته آقایان هم شاهد هستند پانصد هزار لیره کنسرسیوم می‌داد که در خوزستان دبستان و دبیرستان ساخته بشود و بنده قبول کردم که در مقابل اینهم ده میلیون تومان هم ما بدهیم نظر مبارک هست یا نیست اما این پیشنهادی که میفرمائید اصولا این مأخذ و ملاکی که میفرمائید ندارد باین عنوان ممکن است آقایان به بنده که وزیر دارائی هستم و سایر آقایانی که وزارتخانه هایشان در خوزستان کار دارد بفرمائید مبالغی برای فرهنگ و دبستان و سایر کارهای لازم خرج کنند و در بودجه‌های تفصیلیشان بگذارند اما اینکه سی میلیون تومان از این بودجه بردارند به استناد تبصره قانون اساسنامه نفت متأسفانه برای بنده قبولش مقدور نیست خیلی هم عذر می‌خواهم و میدانم که مورد بی لطفی سه نفر از آقایان که حد اعلای ارادت را بهشان دارم واقع خواهم شد (مهندس سلطانی برای اهالی خوزستان می‌دهید نه بسه نفر وکیل آنجا)
رئیس ـ پس با این ترتیب این پیشنهاد خرج است پیشنهاد دیگری قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم مبصره ذیل بقانون بودجه کل کشور افزوده شود.
تبصره ـ وزارت کشور مکلف است از محل در آمد لیتری ۲۰ دینار عوارض بنزین که برای مستمندان اختصاص یافته است سالیانه مبلغ ۱۰ میلیون ریال به انجمن خیریه ثریا پهلوی کمک نماید که با نظر وزارت کشور بمصرف دایر نمودن و نگاهداشتن پرورشگاه کودکان در ولایات برسد. عماد تربتی
حمید بختیار ـ پیشنهاد ما چه شد؟
رئیس ـ وقتی آقای وزیر دارائی قبول نکردند پیشنهاد خرج بود و قابل قبول نبود.
رئیس ـ عماد تربتی.
عماد تربتی ـ آقایان محترم استحضار دارند که سه مؤسسه خیریه است در این کشور که تحت نظر خاندان جلیل سلطنت اداره میشود که حقیقتاُ اسباب افتخار و مباهات و آرزومندی عالم و نوعدوست است یکی مؤسسه شیر و خورشید سرخ است که تحت نظر والا حضرت شمس با بهترین وجهی اداره میشود (صحیح است) که در کمک
بسیل زدگان و سایر حوادث خدمات گرانبهائی که کرده است یکی هم سازمان خدماتی اجتماعی است که تحت نظر والا حرت اشرف اداره میشود که در حدود هشتاد درمانگاه در نقاط مرزی و بد آب و هوای مملکت ساخته است بنده ضمن ملاحظه و و مراجعه به بودجه‌ای منظور شده است ولی برای مؤسسه خیریه علیا حضرت ثریا که آنهم با بانوان خیر خواه در حضور شاهنشاه مشغول خدمات نوع پرورانه هستند مطلقاً چیزی منظور نشده است این بود که با نظر آقایان پیشنهاد کردم و پیشنهاد خرج هم نیست پیشنهاد کردم از محل ۲۰ دیناری که از هر لیتر بنزین برای مستمندان گرفته میشود و تحت اختیار وزارت کشور است مبلغ ده میلیون ریال باین مؤسسه خیریه اختصاصی داده بشود البته خاندان جلیل سلطنت که نزدیکتر بشاهنشاه هستند و بیشتر کسب نور از این چراغ هدایت می‌کنند اینها خاندانی هستند که مورد کمال احترام و اعتماد مردم ایرانند برای اینکه کمکی باین بنگاه خیریه بشود و برای اینکه کمکی در عالم نوع پروری بشود و کمکی بخاندان خیر و بانوان محترمی که شریک در این امور خیریه هستند و می‌خواهند در حضور علیا حضرت در امور خیریه انجام وظیفه کنند برای اینکه وسیله بهتری در آنجام وظیفه نوع پرورانه داشته باشند خواستم این پیشنهاد را بکنم با یک مزایای خاصی و آن اینست که اولا در ولایات و شهرستانها انجام شود و ثانیاُ بمصرف پرورشگاه کودکان برسد اگر بمصرف کودک برسد هفتاد در صد آینده کشور در اثر تعلیم و تربیت تأمین خواهد شد والا اگر چنانچه این وجوهات بمصرف گداهائی که در امین آباد هستند برسد جز اینکه یک نوع دوستی شده باشد فکر نمی‌کنم نتیجه دیگری داشته باشد اینست که بنده پیشنهاد کردم یکی میلیون از این محل به پرورشگاه کودکان شهرستانها برسد و تقاضا می‌کنم آقایان موافقت بفرمایند.
رئیس ـ آقای وزیر دارائی موافقید.
وزیر دارائی ـ بله موافقم.
رئیس ـ رأی گرفته میشود این پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد آقای وزیر دارائی پیشنهادی داده‌اند یعنی تبصره‌ای علاوه کرده‌اند که قرائت مشود
(بشرح زیر قرائت شد)
تمنی دارد موافقت فرمایند تبصره ذیل بقانون اضافه شود.
تبصره ۴۳ اجازه داده میشود عمارت سابق وزارت امور خارجه (باستثنائی آنچه از اراضی که مطابق نقشه باید خیابان و ساختمان شود) و نیز قسمت جنوبی عمارت حریق زده و مخروبه سابق دارائی کرمانشاه مجاناُ جمعیت شیرو خورشید سرخ ایران واگذارد شود. و همچنین عمارت سابق اداره تصفیه اقتصادی بلاعوض بسازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی واگذار گردد.
رئیس ـ چون آقای رئیس کمیسیون بودجه هم پیشنهاد کرده‌اند و موافقند میشود رأی گرفت لذا رأی گرفته میشود باین تبصره آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهادی آقای حمید بختیار کرده‌اند که لایحه دولت مسکوت بماند قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
اینجانب پیشنهاد می‌نمایم که لایحه بودجه مسکوت بماند.
حمید بختیار.
رئیس ـ آقای حمید بختیار.
حمید بختیار ـ عرض کنم بنده تعجب می‌کنم چرا جناب آقای وزیر دارائی نسبت بخوزستان کم لطف شده‌اند (دکتر راجی ـ بسیار) برای اینکه اهمیت وزارت دارائیشان یکمقدار بسیار زیادی مربوط به خوزستان است عرض کم که این قسمت برای ما خوزستانی‌ها و نمایندگان خوزستان بسیار بسیار قابل اهمیت است و سالهاست خوزستانی‌ها منتظر این هستند که عوائد شرکت ملی نفت بیشتر بشود و اینها یک سهمی برند کما اینکه خود جنابعالی تصدیق میفرمائید در شورای عالی نفت که بنده هم با رأی آقایان در آنجا هستم و زحمات زیادی کشیده‌ایم که هم برای شما و هم برای خوزستان چیزی در بیاید اینجا هم در قانون اساسنامه شرکت ملی نفت آقایان نمایندگان محترم تصویب کردند که این پول بعنوان فرهنگ و سایر مخارج که آنجا پیش بینی شده در خوزستان خرج بشود و این پیشنهادی که ما کردیم در اختیار وزارت کشور گذاشته بشود برای اینست که دبیرستان و بیمارستان ساخته بشود و اینها از بودجه جنابعالی کاسته نشود و این است که ما تقاضا می‌کنیم که اگر موافقت بفرمایند یک ترتیبی بدهید که کمکی به خوزستان بشود اینکه فرمودید سازمان برنامه و قانون سازمان برنامه فلان عمل را کرده بنده چه میدانم که چه کرده ما تا امروز خیال می‌کردیم که این ۲۰ در صد بقیه در اختیار خوزستان گذارده میشود و اگر تقسیم بشود بین وزارتخانه‌ها این برای خوزستان سودی نخواهد داشت جنابعالی می‌خواهید که خوزستان آباد بشود همه آقایان نمایندگان رأی می‌دهند که این در اختیار وزارت وزارت کشور گذاشته بشود و تقسیم بوشد بطریق الاهم و فالاهم برای بهداری فرهنگ و بهداشت طبق این قانون انجام بشود.
رئیس ـ صحبت شما راجع بسکوت نیست.
حمید بختیار ـ از بر حادثه اینجا به پناه آمده‌ایم.
رئیس ـ بفرمائید می‌خواهیم رأی بگیریم.
حمید بختیار ـ اگر این عمل نشود جناب آقای وزیر دارائی ما دیگر آبروئی در خوزستان نخواهیم داشت.
رئیس ـ رأی می‌گیریم بمسکوب ماندن این لایحه آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد پیشنهاد دیگری قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم که تبصره ذیل بر لایحه بودجه افزوده شود.
اختلافات بین مؤدیان و ادارات دارائی که زائد بر سیصد هزار ریال باشد در هیأت عالی حل اختلاف قابل شکایت است.
خلعت بری
رئیس ـ وارد نیست پیشنهاد دیگری قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نمایم در تبصره چهار و پنج پس از عبارت تبصره‌های عدد چهار اضافه میشود (با تبصره چهار قانون بوجه سال ۳۵ راجع بمحدودیت خرید اتومبیل و لزوم تصویب کمیسیون بودجه است) در سال ۳۶ هم قابل اجرا باشد ـ صارمی
رئیس ـ آقای وزیر دارائی موافقید؟
وزیر دارائی ـ چون اصراری دارند باشد بنده مخالفتی ندارم.
رئیس ـ آقایانی که با این پیش نهاد موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگری قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم تبصره ذیل بعنوان تبصره ۴۶ به بودجه سال ۱۳۳۶ اضافه بشود.
وزارت دارائی موظف است عوارض لیتری بیست دینار بنزین وصول هر محل را در اختیار انجمنهای شهرها و یا بخشها جهت مصرف همان محل واگذار نمایند. مهندس اردبیلی.
رئیس ـ آقای مهندس اردبیلی
مهندس اردبیلی ـ این همان چهل دینارهائی است که از هر لیتر بنزین برای مصرف مستمندان هر شهرستان می‌گیرند (بعضی از نمایندگان ـ لیتری ۲۰ دینار است) و این پول جمع میشود در وزارت کشور و وزارت کشور بمیل خودش بهر نقطه‌ای که بخواهد میدهد بنده پیشنهاد کردم که اصولا این پول در هر شهرستانی هر چه گرفته میشود بمصرف همان شهرستان برسد وزارت کشور هم وقتی این پول را بشهرستانها می‌فرستد در هر شهرستان یک کمیسیونی هستند باسم کمیسیون مستمندان که عبارتست از رئیس شهربانی و رئیس ژاندارمری و کی و کی برای اینکه احتیاج باین کارها نداشته باشد چون انجمن شهر موظف است که گداها و غیره را جمع کند و نگهداری بکنند بهتر است این پول بخود آنها داده بشود آنجا مصرف بکنند چون آنها دلسوز ترند.
رئیس ـ آقای وزیر کشور.
وزیر کشور ـ عرض کنم این منظور حاصل است بجهت اینکه از هر جا مطابق آنچه که وصول شد بآن شهرستان حواله میشود بنده تحقیق کردم همان مقدار حواله میشود و منظور جنابعالی حاصل است یک دفعه صورتش را هم بمجلس دادیم.
مهندس اردبیلی ـ اجازه میفرمائید توضیح عرض کنم.
رئیس ـ دیگر توضیح ندارد ایشان می‌فرمایند که این پول فرستاده میشود بشهرستانها اگر شما اصراری در پیشنهاد دارید رأی می‌گیریم آقای مهدی ارباب موافقید (ارباب ـ اگر پس نمی‌گیرند بنده مخالفم) بفرمائید.
مهدی ارباب ـ عرض کنم این یک عدم تعادلی پیش میآید برای اینکه وزارت کشور روی احتیاجات تقسیم می‌کند لابد تقسیم می‌کنند و سر شکن می‌کنند البته باردبیل و بندر عباس و جای دیگر هم می‌دهند اگر اینطور نکنند آنوقت ببندر عباس هفتصد تومان میرسد.
رئیس ـ رأی گرفته میشود به این پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد پیشنهاد دیگری قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
اینجانبان پیشنهاد مینمائیم که سازمان بیمه‌های اجتماعی از لحاظ دارو و هر نوع لوازم طبی از عوارض گرمک معاف گردد.
حمید بختیار ـ سلطانی
رئیس ـ این پیشنهاد وارد نیست پیشنهاد دیگر قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
یشنهاد می‌نمایم نسبت بزمینهائی که برؤسا و کارمندان وزارت دربار شاهنشاهی واگذار شده جملة زیر اضافه شود:
بشرط اینکه حق انتقال بغیر نداشته باشند.
رئیس ـ آقای مهندس اردبیلی.
مهندس اردبیلی ـ اولا بنده متوجه نشدم که این زمین از کدام زمین هاست همان باغ زیبائی است که ما تابستان آنجا می‌رفتیم خدمت آقای نخست وزیر که دارای آن آثار زیباست اگر آن باغ زیباست که زهی بی انصافی که ما آنرا از بین ببریم و به اینها بدهیم.
رئیس ـ اراضی دور آن باغ است
مهندس اردبیلی ـ اگر اراضی دورش باشد و خارج از باغ است مانعی ندارد و من تصور می‌کردم که همان باغ را می‌خواهند بدهند بنده موافقم بشرط اینکه آقایان قبول کنند اگر آقایان می‌خواهند آنجا خانه داشته باشند دیگر بغیر انتقال ندهند.
رئیس ـ منظور اراضی اطراف باغ است (مهندس اردبیلی ـ پس می‌گیرم پیشنهادم را) پیشنهادی دیگری قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم تبصره ذیل بماده واحده اضافه شود:
تبصره ـ بمنظور حداکثر استفاده از کارمندان پیمانی و تولیدی حس رقابت و امکان تشویق خادمین ممتاز بدولت اجازه داده میشود تا تعداد پنجاه نفر از کارمندان پیمانی خود را با احتساب سوابق خدمت و حقوق فعلی ایشان بکارمند رسمی تبدیل نماید. رامبد
رئیس ـ این پیشنهاد وارد نیست پیشنهاد دیگری قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم تبصره زیر بقانون بودجه سال ۳۶ اضافه شود.
اضافه حقوق پرداختی بکارمندان وزارت دادگستری و ثبت موضع قانون مصوب سوم بهمن ۳۴ مشمول مقررات قانون بازنشستگی بوده و استفاده از حقوق بازنشستگی موکول بپرداخت ۳ سال حق بازنشستگی خواهد بود.
صادمی ـ بهبهانی
رئیس ـ این پیشنهاد بکمیسیون استخدام فرستاده میشود پیشنهاد دیگری قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنیم تبصره ذیل بقانون بودجه سال ۳۶ اضافه شود.
عوارض قند و شکر مرزی که بخزانه مرکز ارسال میشود و بشهرداری‌های محل حواله میشود مستقیماُ بشهرداری‌های جنوب حواله گردد،
مهدی ارباب ـ عبدالله دشتی
رئیس ـ موضوع این پیشنهاد را آقای وزیر دارائی یا معاونشان می‌توانند قبول کنند که بفرستند آقای ارباب بفرمائید.
ارباب ـ قند و شکر که مربوط به مبادلات مرزی است این در آمدش تخصیص بشهرداریها داده شده است منتهی یک اشکال هست و آن این است که دارائی محل وصول می‌کند و بمرکز می‌فرستد مرکز بایستی دو مرتبه بمحل مسترد کند و حواله کند مسترد کند غالباُ یا انجام نمی‌گیرد یا معطل میشود و با تأخیر و تعلیل آن یا معطلی آن ای بساحق یک شهری از شهرهای مرزی از بین میرود بنابراین فرق نمی‌کند و منظور این است که این لقمه از روی سرگردانده نشود همان جا مستقیم دارائی بگیرد و بشهرداری محل مستقیماُ داده بشود و اینطور نباشد که در آمد قند و شکر مرزی که دارائی‌های مرز وصول می‌کنند و بتهران می‌فرستند و از اینجا دو مرتبه تقسیم ی کنند و می‌فرستند بشهرداریها این را مستقیماُ بدهید بشهرداریها دیگر تهران فرستادن و برگرداندن ندارد.
وزیر دارائی ـ این کار تبصره نمی‌خواهد یک عمل اداری است پس بگیرید من اقدام می‌کنم.
مهدی ارباب ـ قول دادند آقای وزیر دارائی که پس بگیرید اقدام می‌کنم آقای دشتی هم که پیشنهاد را امضاء‌کرده‌اند قبول می‌فرمایند (دشتی ـ بنده هم قبول می‌کنم) با اعتماد بقول جناب آقای وزیر دارائی پس می‌گیریم.
رئیس ـ آقای عمیدی نوری پیشنهادی کرده‌اند باید توضیح بدهند که چه تبصره هائی است پیشنهاد ایشان قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم تبصره‌های ۲۳ و۲۵ و ۲۸ نیز بتبصره ۴۵ اضافه شود ـ عمیدی نوری.
رئیس ـ آقای عمیدی نوری.
عمیدی نوری ـ عرض کنم اینجا یک تبصره ۴۵ در این لایحه بودجه هست که مشکل تازه‌ای پیدا شده اصولا قوانین مادامی که نقص نشده است بقوت خود باقی است یک قانون بودجة سال ۳۵ داریم که ۲۹ ـ تا تبصره هم دارد بعد در بودجه ۳۶ گفتیم که تبصره پنج و هشت و ده و سیزده و ۲۲ و ۲۴ ـ ۲۶ ـ۲۷ ـ۲۹ بقوت خود باقی است ممکن است اینطور تصور شود که معنای آن ایست که تبصره‌های دیگر قانون بودجه ۳۵ ملغی است از این جهت بود که بنده سه تبصره‌ای که در سال ۳۵ مجلس شورای ملی پیشنهاد کرد و بتقاضای مجلس تصویب شد متذکر شدم که این سه تبصره هم تبصره هائی که باقی می‌ماند اضافه شود تبصره اول تبصره ۲۳ است که عبارت آن این است ‹‹ تبصره ۲۳ دولت مکلف است در ظرف مدت دو ماه برای بسط و توسعه فلاحت و صناعت چای همچنین تشویق و مساعدت مادی و معنوی و کشاورزان و چای سازان برنامة مفیدی تدوین و بموقع اجراء بگذارد و پس از طی آزمایشهای لازم لایحه قانونی آنرا تنظیم و برای تصویب بمجلس تقدیم نماید ›› این پیشنهادی است که از مجلس گذشته و حالا که ما داریم ذکر می‌کنیم که این تبصره‌ها که ذکر شده باشد لازمه اش این است که سایر تبصره‌ها لغو بشود وقتی که لغو شد یک تکلیف قانونی که مجلس برای دولت تعیین کرده از بین میرود و این پیشنهاد خود نمایندگان بود و خود نمایندگان رأی دادند البته این جنبه مالی ندارد یک برنامه آبادی و عمرانی است همینطور تبصره ۲۵ و۲۸ که در تبصره ۲۵ ‹‹ دولت مکلف است لایحه تجدید نظر در سازمان وزارت خانه‌ها و ادارات و بنگاههای مستقل و شرکتها و مخصوصاُ شرکت ملی نفت را بر اساس تقلیل بودجه خرج برای وصول بهدف تعدیل بودجه کل مملکتی ظرف ششماه بمجلسین تسلیم نماید ›› و در تبصره ۲۸ اراده مجلس شورای ملی این بود که ‹‹ دولت ملکف است در ظرف شش ماه برای متعادل کردن حقوق کارمندان وزارت خانه‌های مختلف با در نظر گرفتن تناسب اهمیت کار آنها اقدام و لایحه آنرا تهیه و بمجلسین تقدیم دارد ›› سه تبصره بود که مجلس پیشنهاد کرد یعنی نمایندگان محترم پیشنهاد کردند و بنده معتقد هستم که این سه تبصره حذف نشود چون الان مفهوم مخالف این تبصره این است که این سه تبصره هم حذف شود.
وزیر دارائی ـ بنده موافقت می‌کنم.
رئیس ـ بسیار خوب است ولی این بودجه را طوری تنظیم کردیم که جز هزینه و در آمد چیزی نداشته باشد اینها همه مفید است اما در بودجه بایستی جایش را پیدا کرد.
عمیدی نوری ـ اصل تبصره در بودجه سال ۳۵ بوده است.
رئیس ـ در بودجه ۳۵ بوده و مجلس سنا هم تصویبش کرده (عمیدی نوری ـ می‌خواهیم بگوئیم باشد) اما یک قراری داریم با مجلس سنا که جز کارهای مالی چیزی در بودجه نگذاریم کما اینکه سه تبصره اینجا است که بکمیسیون استخدام فرستادیم اینجا است که بکمیسیون استخدام فرستادیم یکی تبصره چهل است و یکی تبصره ۴۳ و یکی ۴۴ که قرائت میشود و فرستاده میشود به کمیسیون استخدام
(تبصره ۴۰ بشرح زیر قرائت شد)
تبصره ۴۰ـ بشورای عالی اقتصاد اجازه داده میشود از متخصصین و مطلعین حقوق و اقتصادی اعم از مستخدمین رسمی دولت یا غیر آن دعوت کرده و در مقابل خدماتی که انجام می‌دهند طبق آئین نامه‌ای که با موافقت وزارت دارائی تهیه و بتصویب هیئت وزیران خواهد رسید از اعتبار مصوب شورای عالی اقتصادی حق الزحمه بپردازد
رئیس ـ این را می‌فرستیم بکمیسیون استخدام یکی هم تبصره ۴۳ است که قرائت میشود
(بشرح ذیل خوانده شد)
تبصره ۴۳ ـ هر یک از وزارت خانه‌ها مکلفند کارمندان و خدمتگذاران خوند و دستگاههای تابعه را که دارای بیش از شصت و پنجسال سن و سی و پنجسال سابقه خدمت رسمی هستند باز نشسته نمایند ملاح تشخیص سن شناسنامه ایست که در تاریخ تصویب این قانون در دست دارند شهرداریها و سازمان برنامه و همچنین بنگاهها و شرکتهای دولتی نسبت بآن عده از کارمندان و خدمتگذاران مربوطه که از مقررات قوانین استخدام کشور استفاده می‌نمایند مشمول این قانون خواهند بود (باستثنای شاغلین مقامات مذکور در قسمت اول اصلاح مشود مقررات بازنشستگی مصوب هجدهم فروردین ۱۳۲۸) ضمناُ وظایف مذکور در مواد ۵۹ و۶۰ قانون استخدام که از طرف هیئت وزیران انجام می‌شد از این به بعد بعهده وزارت دارائی محول میشود و در صورتی که استادان دانشگاه بسن باز نشستگی قانونی موضوع ماده واحده مصوب ۱۸ فروردین ۱۳۲۸ رسیده و از حیث قوای روحی و جسمی قادر به انجام وظیفه باشند و آنها موجود نباشد با تصویب شورای عالی دانشگاه تا سن هشتاد سالگی می‌توانند بشغل خود ادامه دهند.
رئیس ـ ین تبصره هم بکمیسیون استخدام فرستاده میشود تبصره ۴۴ هم قرائت میشود.
تبصره ۴۴ ـ استخدام جدید بهر عنوان ممنوع است باستثنای استخدام اشخاصی که بعلت نیازمندی وزارتخانه‌ها در رشته‌های تخصصی تحصیل و قبل از تحصیل تعهد کتبی سپرده باشند که در خدمت وزارت خانه مخصوص مشغول شوند و در صورت احتیاج مبرم وزارت‌های و ادارات به استخدام معلم، یقاضی، مهندس، پزشک (و شعب آن از قبیل دام پزشک، دندان پزشک، دارو ساز، بهدار، ماما، پرستار) و همچنین سایر مشاغل فنی از قبیل مترجم. کتابدار، ماشین نویس و راننده تراکتور و وسائط نقلیه و تلفنچی و نیز سیمبان و پیش پست، پاسبان، ژاندارم و مستخدمین جزء مدارس و مستخدمین جزء نمایندگیها ایران در خارجه (آشپز و رخت شوی برای بیمارستانها جدید التأسیس) در صورتی که استفاده از کارمندان مشابه آنان در سایر وزارت خانه‌ها و ادارات میسر نشود استخدام این قبیل کارمندان با اجازه کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی و کمیسیون استخدام مجلس سنا بعمل خواهد آمد این قبیل کارمندان در تاریخ استخدام مدت پنجسال حق تغییر شغل و انتقال بوزارت خانه‌ها و مؤسسات دیگر نخواهند داشت.
رئیس ـ این سه تبصره را می‌فرستیم بکمیسیون استخدام حالا باید به پیشنهاد‌های تجزیه رأی گرفت بترتیب پیشنهاد‌های تجزیه قرائت میشود پیشنهاد آقای ارباب.
ارباب ـ بنده پیشنهاد تجزیه‌ای که در تبصره ۱۸ داده بودم پس می‌گیرم.
رئیس ـ پس پیشنهاد آقای صدرزاده باقی می‌ماند اگر توضیحی دارید بفرمائید (صدرزاده ـ بنده توضیح دادم جناب آقای وزیر فرهنگ موافق بودند) رأی گرفته میشود
باین پیشنهاد برای معاف کردن مستمندان از حق امتحان آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگری قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم تبصره ۲۲ تجزیه بشود. مهندس هدایت.
رئیس ـ تبصره ۲۲ قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
تبصره ۲۲ اجازه داده میشود احتیاجات فنی اداره کل گمرک که بخارج سفارش داده شده بتدریج وارد میشود از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی معاف باشد.
مهندس هدایت ـ اجازه میفرمائید توضیح عرض کنم؟
رئیس ـ توضیح ندارد بتجزیه بادی رأی گرفته شود بتجزیه وقتی رأی داده شد بعنوان حذف است یعنی از بین میرود اگر بخواهید حذف بشود باید رأی مثبت بدهید.
شادمان ـ این تبصره‌ای که آقای وزیر کشور دادند برای کارمندان ثبت احوال چه شد؟
عمیدی نوری ـ تبصره ۳۱ در گزارش کمیسیون دارائی اصلاح شده آن عبارت گزارش دارائی راجع بتبصره ۳۱ را هم بفرمائید قرائت شود.
رئیس ـ آقایانی که با تجزیه تبصره ۲۲ موافقند قیام بفرمایند (چند نفری برخاستند) تصویب نشد پس تبصره بقوت خودش باقی است پیشنهاد تجزیه دیگری قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نمایند: تبصره ۲۶ از ماده واحده تجزیه شود ـ دکتر سید امامی
رئیس ـ نظیر همین پیشنهاد را آقای احمد طباطبائی قمی داده‌اند تبصره ۲۶ قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
تبصره ۲۶ ـ بوزارت بهداری اجازه داده میشود بیماران غیر مستمندی را که استطاعت بستری شدن در بیمارستان خصوصی را ندارند و می‌توانند حق العلاج مختصری بپردازند طبق۴ آئین نامه مخصوصی که بتصویب کمیسیونهای بهداری و دارائی مجلسین خواهد رسید بستری و عایدات حاصله را در حساب اختصاصی خود منظور و بمصرف تکمیل و تجهیز بیمارستانها و آسایشگاهها میرسانند.
دکتر سید امامی ـ برای بستری شدن بیماران بی بضاعت با این تبصره هم منظور تأمین است البته بیمارانی که بضاعت ندارند از آنها چیزی گرفته نمی‌شود.
رئیس ـ آقایانی که با حذف این تبصره موافقند قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد حالا آن دو تبصره‌ای که آقای وزیر کشور پیشنهاد کرده‌اند قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
شهرداری تهران مجاز است برای ساختمان مهمانخانه با مؤسسات ذیصلاحیت داخلی و خارجی مشارکت نماید و همچنین مجاز است که بجای سرمایه از اراضی ملکی خود که مناسب بهت ساختمان مهمانخانه باشد با نظر سه نفر کارشناس بصیر که از طرف بانک ساختمانی ـ بانک رهنی ایران و شهرداری تهران تعیین و معرفی خواهد شد تقدیم و بعنوان سهم شهرداری در شکرت منظور نمایند.
رئیس ـ آقایانی که با این تبصره موافقند قیام بفرمائید (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگری است از آقای وزیر کشور مربوط به کارمندان ثبت احوال که قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
بر ارقام در آمد آمار و ثبت احوال ردیف ۳۰ قسمت در آمد و اعتبار اداره کل ثبت احوال ردیف ۱۳ قسمت هزینه مبلغ ۱۴ میلیون و هشتصد هزار ریال اضافه شود. این اضافه در آمد از فروش تمبر اوراق سجلی مصوب ۱۳/ ۱۲ /۳۴ تأمین خواهد شد و بمصارف معینه در همان قانون خواهد رسید.
وزیر کشور ـ اجازه میفرمائید عرضی دارم آقای وزیر دارائی یک توضیحی دارند که می‌دهند که کلمه طرفین جمع و خرج بودجه اضافه شود.
رئیس ـ تبصره پیشنهادی اصلاح شده قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
تبصره ۴۵ ـ مبلغ چهارده میلیون و هشتصد هزار ریال از ردیف ۳۰ در آمد که فروش تمبر‌های سجلی موضوع قانون اصلاح تمبر اوراق سجلی مصوب ۱۳ /۱۲ /۳۴ حاصل خواهد شد مطابق همین مبلغ که ضمن ردیف ۱۳ هزینه منظور شده بمصارف معینه در قانون مذکور خواهد رسید.
وزیر دارائی ـ با همین اصلاح کافی است عرضی ندارم.
رئیس ـ رأی گرفته میشود به این تبصره پیشنهادی آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد در گزارش کمیسیون دارائی یک اصلاحی در تبصره ۳۱ شده است که قرائت میشود.
(بشرح زیرا قرائت شد)
گزارش از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی.
کمیسیون دارائی تبصره‌های شماره ۶ و۲۲ و۲۴ و۲۵ و۲۶ و۲۷ و۲۸ و۲۹ و۳۰ و۳۱ و۳۲ مندرج در گزارش کمیسیون بودجه مربوط بلایحه بودجه سال ۱۳۳۶ کل کشور را با حضور آقای وزیر دارائی مرود رسیدگی قرار داده و نسبت به تبصره ۳۱ در مورد مالیات پیمانکاران جمله زیر بآن اضافه کردید (ولی قرار دادهای خرید و فروش مالکین یا زارعین راجع به محصولات فلاحتی خود و یا بازرگانی راجع بکالاهای تجارتی مشمول مالیات پیمانکاری نخواهد بود)
سایر تبصره‌های فوق الذکر عیناُ تصویب و اینک با اصلاح تبصره ۳۱ گزارش کمیسیون بودجه تأیید میشود.
رئیس ـ آقایانی که با این اصلا گزارش کمیسیون دارائی موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد برای اظهار نظر و ملاحظات به مجلس برای اظهار نظر و ملاحظات به مجلس سنا فرستاده میشود.
۴ـ تعیین موقع جلسه بعد ـ ختم جلسه
رئیس ـ جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز پنجشنبه خواهد بود
(مجلس نه ساعت و پنجاه دقیقه بعد از ظهار ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی ـ رضا حکمت