مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۱ اسفند ۱۳۱۸ نشست ۲۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری دوازدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری دوازدهم |
دوره دوازدهم قانونگذاری
صورت مشروح مجلس روز سه شنبه ۲۱ اسفند ماه ۱۳۱۸
( مجلس ساعت یازده و نیم بریاست آقای اسفند یاری تشکیل گردید )
صورت مجلس روز پنجشنبه ۱۶ اسفند ماه را آقای موید احمدی ( منشی ) خواندند
- تصویب صورت مجلس
[ ۱- تصویب صورت مجلس ]
رئیس _ در صورت مجلس نظری نیست ؟ ( اظهاری نشد ) صورت مجلس تصویب شد .
- سلب مصونیت آقای علی وکیلی
[ ۲ - سلب مصونیت آقای علی وکیلی ]
رئیس _ آقای کفیل وزارت دادگستری فرمایشی دارید ؟
کفیل وزارت دادگستری ( آقای سروری ) ـ آقای علی وکیلی نماینده مجلس شورای متهم بارتکاب اعمالی است که بایستی مورد بازجوئی و تعقیب کیفری واقع شود. نظر باصل دوازدهم قانون اساسی شرحی نوشته شده مبنی بر در خواست سلب مصونیت ایشان که تقدیم میشود .
رئیس _ قرائت میشود .
( بشرح آتی قرائت شد )
ریاست مجلس شورای ملی
مطابق گزارش مأموریتی که صلاحیت کشف و تعقیب بزه ها را دارند آقای علی وکیلی نماینده مجلس محترم متهم باعمالی است که قابل تعقیب کیفری میباشد . نظر باصل دوازدهم قانون اساسی وزارت دادگستری سلب مصونیت او را از مجلس ملی درخواست مینماید.
رئیس_ موافقین بالایحه دولت برخیزند( اکثر برخاستند) تصویب شد.
- تصویب قانون انتشار یکهزار و پانصد ملیون ریال اسکناس
[۳- تصویب قانون انتشار یکهزار و پانصد ملیون ریال اسکناس]
رئیس_ شور دوم گزارش کمیسیون دارائی راجع بمیزان اسکناس خوانده میشود.
گزارش از کمیسیون قوانین دارائی بمجلس شورای ملی کمیسیون قوانین دارائی با حضور آقای وزیر دارائی لایحه شماره ۱۵۰۱۷ دولت راجع بمیزان گردش اسکناس بانک ملی را برای شور دوم مطرح نموده با توضیحاتی که داده شد کمیسیون گزارش اولیه خود را با مختصر اصلاحی تأیید نموده اینک ماده واحده زیر را در طی این گزارش برای تصویب مجلس شورای ملی تقدیم مینماید.
ماده واحده _ بانک ملی ایران مجاز است تا یکهزار و پانصد ملیون ریال اسکناس رویهمرفته در گردش داشته باشد و در مواقع لزوم از این اجازه استفاده خواهد کرد کسر پشتوانه راکد اسکناسهای در گردش تا میزان شصت درصد مادام که جواهرات مطابق قانون ۲۵ آبان ۱۳۱۶ تبدیل پشمش زر نشده است از اعتبارات جواهرات نامبرده تأمین میشود.
رئیس_ آقای موید احمدی
موید احمدی_ در این موقع که لایحه اسکناس مطرح است لازم دانستم چند نکته اساسی را بعرض مجلس شورای ملی برسانم که جامعه بر بعضی نکات مستحضر شود_ همین قسم که در جلسه گذشته آقای نخست وزیر و آقایان ناطقین اظهار فرمودند که بودجه هر کشور نمونه ترقیات و بنیه اقتصادی کشور است_ انتشار مقدار اسکناس هم در هر کشور نمونه بنیه اقتصادی کشور و ترقی معاملات است در چند سال قبل که به نیروی بازوی توانای قائد عظیم الشأن ایران زنجیری که سالها قانونی که برای انتشار اسکناس بانک ملی از مجلس گذشت محدود به سیصد و شصت میلیون ریال اسکناس بود و در آن موقع کاملاً کفایت میکرد هم چنانکه تمام امور کشور در تحت توجهات شاهنشاه معظم رو بتعالی و ترقی و تکامل سیر میکرد امور اقتصادی و میزان صادرات و واردات ومعاملات و ساختمانها و ترقی بودجه کشور احتیاج بانتشار اسکناس زیادتری محسوس شد در قانون دوم به هشتصد میلیون ریال محدود شد یکهزار و صد و هفتاد میلیون و کسری ریال از این مبلغ تا بامروز نهصد و هفتاد و دو میلیون هشتصد و ششهزار و صد وبیست و یک ریال در دست مردم در گردش است و یکصد و سی و هشت میلیون و پانصد و چهل و سه هزار و هشتصد و هفتاد و نه ریال در مرکز و در شعبات بانک ولایات موجود است چون بر حسب قانون و اساسنامه بانک ملی مصوب مجلس شورای ملی هیئت نظارت اندوخته اسکناس مجبور است آنچه اسکناس تحویل بانک مینماید در حکم اسکناسی که در جریان است محسوب دارد و صدی شصت زر و نقره اعم از مسکوک و شمش بعنوان پشتوانه راکد در زیر کلید خود نگاه دارد اینست کلیه اسکناس که تا امروز تحویل بانک ملی شده هزار و صد و یازده میلیون و سیصد و پنجاه هزار ریال است و ذخیره و پشتوانه آن موجود . پس از این توضیحات معلوم شد بانک ملی هنوز بر طبق قانون ۱۳۱۵ میتواند شصت میلیون و کسری اسکناس در جریان بگذارد چون تا امروز محل احتیاج نشده استفاده نکرده است غرض این است تصور نشود چون این لایحه بمجلس آمده بانک ملی احتیاج مبرمی بانتشار اسکناس زیادتری دارد چرا که هنوز بر حسب قانون میتواند شصت میلیون ریال اسکناس منتشر نماید و منتشر ننموده است لکن همان قسم که در اول عرض شد انتشار اسکناس نمونه ترقی و فعالیت معاملات و صادرات و وادرات کشور و بنیه اقتصادی است از طرفی بودجه کشور بتوجهات اعلیحضرت همایونی به سه میلیارد و کسری بالغ شده و در تمام دنیا که بانک ناشر اسکناس دارند میزان اسکناس صدی شصت بودجه کشور است از این جهت نظر دور اندیش قائد توانای ایران بر این شد که بانک ملی ایران بتواند رویهمرفته یکهزار و پانصد میلیون ریال اسکناس منتشر نماید و بانک ملی هر وقت لازم و مقتضی شد از این حق استفاده نماید اما راجع بذخیره را کد و پشتوانه اسکناس که برطبق قانون باید صدی شصت اسکناس تحویلی ببانک زر و نقره شمش و مسکوک در خزانه موجود و در زیر کلید هیئت نظارت ذخیره اسکناس باشد لازم دانستم در اینموقع چند نکته را برای اطلاع عموم عرضه دارم . از مبلغ هفتصد و نوزده میلیون و پانصد و چهل و هفتهزار و سیصد و نود و هفت ریال و پنجاه دینار طلا و نقره موجودی بانک ملی قریب هفتاد و هفت خروار زر ناب است که به نرخ پشتوانه اسکناس قبول کرده و بقیمت سیصد و ده میلیون و هفتصد و هشتاد و دو هزار و یکصد و شانزده ریال و چهل دینار محسوب داشته است در حالیکه روز گذشته نرخ زر در بازار تهران مثقالی دویست و سی ریال است که باین قیمت اگر طلای پشتوانه اسکناس را محسوب داریم یکهزار و دویست میلیون و کسری ریال قیمت دارد خیلی بیش از اسکناس منتشره غیر از قریب سیصد میلیون نقره موجودی در خزانه پشتوانه اسکناس و اگر زر را بقیمت امروز بازار دنیا محسوب داریم مثقالی یکصد و هشتاد ریال است ذخیره زر اسکناس ما سه برابر قیمت قانونی ارزش دارد پس بطور تحقیق اسکناس بانک ملی ایران صدی صد پشتوانه را کد دارد حقیقاً از دست و زبان که بر آید کز عهده شکر قائد توانا و شاهنشاه ایران بر آید که بفکر دور اندیش و ببازوی توانای خود این خروارها طلا را وارد ایران نموده و پشتوانه اسکناس مقرر فرمودند چونکه افسوس که ما در دوره تاریخی و جز÷ محیط هستیم این خوارق عادت را درست نمی توانیم حس کنیم مثل اینکه قوه نباتی بدن ما مو و ناخن ما را نمو میدهد لکن حس نمی کنیم همینقدر ملتفت میشویم موی سر ما بلند شده یا خروار طلا پشتوانه اسکناس است اگر چه نمیخواهیم وقت مجلس را بگیریم و الا غیر این منطق لبی بگشادی موضوع دیگر بر حسب قانون مصوبه جواهرات سلطنتی جواهرات سلطنتی باید فروخته شده و زر خریداری شود برای ذخیره فعلا که فروش این جواهرات غیر مقدور است عین آنها پشتوانه و ذخیره اسکناس گذارده میشود . یک نکته را نیز لازم بعرض میدانم چون این بنده و آقای اعتبار بر حسب قانون از طرف مجلس انتخاب و این جواهرات را تحویل گرفته . تحویل بانگ دادیم ما میدانیم چیست و صورتش موجود است میخواهیم عرایض خود را باین جمله ختم کنم که بفریاد عالم فرسا میگویم امروز در دنیا اسکناس با این پشتوانه ها معتبر تر از اسکناس ایران نیست و تمام این نعمتها که نصیب ملت ایران میشود مرهون همت بلند شخص شخیص اعلیحضرت همایون شاهنشاهی است .
رئیس _ آقای مخبر
اعتبار ( مخبر کمیسیون دارائی ) ـ با اینکه توضیحات آقای موید کافی بنظر میرسید از نظر تکمیل فرمایشات ایشان و همچنین توضیحات بیشتری بعرض توضیحات زیر مبادرت میکنم . بطوریکه در مقدمه لایحه دولت نیز کاملاً توضیح شده استجاراً افزایش نشر اسکناس تا میزان ۱/۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال از نظر ضرورت و احتیاج نبوده بلکه منظور رعایت تناسب پیکر بودجه است با نشر اسکناس باز همانطور که در مقدمه لایحه دولت توضیح شده است در سایر کشور ها این تناسب معادل با ۷۵ در صد الی ۱۶۰ در صد است و حال آنکه خوشبختانه تناسب میزان نشر اسکناس ما با پیکر بودجه را که در جلسه قبل تصویب فرمودید بمراتب کمتر و قابل مقایسه نیست اگر تناسب نشر اسکناس فعلی اسکناس فعلی را با پیکر بودجه سال ۱۳۱۸ که رقم آن معادل با ۲/۶۱۳/۴۱۸/۹۸۷ ریال است در نظر بگیریم ملاحظه میفرمایند این تناسب را با بودجه سال ۱۳۱۹ که پیکر آن معادل با ۳/۲۱۰/۹۷۳/۰۲۷ ریال است در نظر بگیریم و مقایسه بکنیم تقریباً ۴۸ در صد بودجه را تشکیل میدهد .
بموجب قانون ۱۷ آبان ۱۳۱۵ بانک ملی اجازه داشته که ۱/۱۷۶/۱۶۳/۶۰۰ ریال اسکناس در جریان داشته باشد بموجب این قانون اجازه داده میشود ۳۲۳/۸۳۶/۴۰۰ ریال بر رقم قبل اضافه نماید و مجموع این دو رقم معادل خواهد بود با ۱/۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰ این قسمت از توضیحات جناب آقای وزیر دارائی را در کمیسیون اجازه میخواهم بعرض آقایان برسانم که این استجازه بیشتر از نظر حفظ تناسب است و این مبلغ اضافه فوراً بجریان اسکناس افزوده نمیشود مثل اینکه تا بحال از قانون ۱۷ آبان نیز بتمام استفاده نشده یعنی ۱/۱۷۶/۱۶۳/۶۰۰ ریال که اجازه داشته اند اسکناس در جریان نیست .
رئیس _ رأی گرفته میشود بماده واحده پیشنهادی دولت موافقین برخیزند ( اغلب برخاستند ) تصویب شد .
- اعلام وصول بودجه سال ۱۳۱۹ مجلس و تفریغ بودجه سال ۱۳۱۷ از طرف اداره کار پردازی
[ ۴ - اعلام وصول بودجه سال ۱۳۱۹ مجلس و تفریغ بودجه سال ۱۳۱۷ از طرف اداره کار پردازی ]
رئیس _ لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۱۷ مجلس شورای ملی و لایحه بودجه ۱۳۱۹ مجلس از طرف کار پردازی مجلس تهیه و تقدیم شده است بکمیسیون ارجاع خواهد شد .
- تصویب یک فقره مرخصی
[ ۵ - تصویب یک فقره مرخصی ]
رئیس _ گزارش کمیسیون عرایض و مرخصی خوانده میشود
( اینطور خوانده شد )
آقای صادق وزیری در خواست بیست روز مرخصی از تاریخ دوم دی ماه ۱۳۱۸ نموده اند اینک گزارش آن تقدیم میشود .
رئیس _ موافقین با مرخصی آقای صادق وزیری برخیزند ( اکثر برخاستند )تصویب شد .
- موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه
[ ۶- موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه ]
رئیس _ اگر تصویب میفرمائید جلسه را ختم کنیم ( صحیح است )
جلسه آینده روز یکشنبه بیست و ششم اسفند ماه سه ساعت پیش از ظهر دستور لوایح موجوده .
( مجلس ساعت دوازده و ربع ختم شد )
رئیس مجلس شورای ملی ـ حسن اسفند یاری
تصمیم
قانونی دائر به سلب مصونیت از آقای علی وکیلی
مجلس شورای ملی از آقای علی وکیلی نماینده مجلس سلب مصونیت نموده و بدولت اجازه میدهد او را مورد تعقیب کیفری قرار دهد .
این تصمیم در جلسه بیست و یکم اسفند ماه یکهزارو سیصد و هجده بتصویب مجلس شورای ملی رسیده است .
رئیس مجلس شورای ملی ـ حسن اسفند یاری
قانون
راجع به میزان گردش اسکناس
ماده واحده _ بانک ملی ایران مجاز است تا یکهزار و پانصد میلیون ریال اسکناس رویهمرفته در گردش داشته باشد و در موقع لزوم از این اجازه استفاده خواهد کرد . کسر پشتوانه را کد اسکناسهای در گردش تا میزان شصت در صد مادام که جواهرات مطابق قانون ۲۵ آبان ۱۳۱۶ تبدیل به شمش زر نشده است از اعتبارات جواهرات نامبرده تأمین میشود .
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه بیست و یکم اسفند ماه یکهزار و سیصد و هجده بتصویب مجلس شورای ملی رسید .
رئیس مجلس شورای ملی ـ حسن اسفند یاری