مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۱ آذر ۱۳۳۳ نشست ۷۴
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۸
جلسه: ۷۴
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۱ آذر ماه ۱۳۳۳.
فهرست مطالب:
۱) تصویب صورت مجلس
۲) بیانات آقای نائب رئیس راجع به روز ۲۱ آذر
۳) بیانات قبل از دستور - آقایان: معین‌زاده، بهادری، افشار صادقی و مهندس اردبیلی.
۴) تقدیم یک فقره سؤال به وسیله دکتر جزایری.
۵) تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت دارایی.
۶) تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه.
مجلس دو ساعت و بیست دقیقه قبل از ظهر به ریاست آقای نورالدین امامی (نائب رئیس) تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت مجلس.
نائب رئیس - اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود (به شرح زیر خوانده شد):
غائبین بااجازه - آقایان: دکتر سیدامامی، حشمتی، اسفندیاری، امیدسالار، محمود ذوالفقاری، صادق بوشهری، محمودی، مصطفی ذوالفقاری، سالار بهزادی، صارمی، دولتشاهی، ایلخانی‌زاده، شوشتری، پورسرتیپ.
غائبین بی‌اجازه- آقایان: شفیعی، دولت‌آبادی، شیبانی، اریه، مهندس شاهرخ‌شاهی، سنندجی، صدقی، ثقةالاسلامی.
دیرآمدگان و زودرفتگان با اجازه - آقایان: سعیدی ۲۵ دقیقه، محمود افشار ۲۵ دقیقه، دکتر بینا ۳۵ دقیقه، رضایی دو ساعت، تجدد یک ساعت، تربتی یک ساعت، بوربور یک ساعت، تفضلی یک ساعت، موسوی یک ساعت و پانزده دقیقه، اکبری سی دقیقه، امامی یک ساعت و ۱۵ دقیقه، عرب شیبانی یک ساعت و ۱۵ دقیقه، عبدالصاحب صفایی یک ساعت، خزیمه علم دو ساعت، اخوان یک ساعت.
دیرآمدگان و زودرفتگان بی‌اجازه - آقایان: دکتر مشیر فاطمی ۱۰ دقیقه، گیو ده دقیقه، پناهی ده دقیقه، دکتر سعید حکمت ده دقیقه، جلیلی ده دقیقه، صدرزاده ده دقیقه، مهندس ظفر ۱۵ دقیقه، حمیدیه ۱۵ دقیقه، دکتر شاهکار ۱۵ دقیقه، عبدالحمید بختیار ۲۰ دقیقه، مهندس اردبیلی ۲۰ دقیقه، کی‌نژاد ۲۰ دقیقه، مسعودی ۲۰ دقیقه، کاشانیان ۲۰ دقیقه، دهقان ۲۵ دقیقه، برومند ۲۵ دقیقه، دکتر پیرنیا ۲۵ دقیقه، لاری ۲۵ دقیقه، ابراهیمی ۳۰ دقیقه، یار افشار ۳۵ دقیقه، امیراحتشامی ۳۵ دقیقه، نقابت ۴۵ دقیقه، صراف‌زاده ۴۵ دقیقه، دکتر حمزوی ۴۵ دقیقه، تیمورتاش ۴۵ دقیقه، استخر یک ساعت، میراشرافی یک ساعت، مهدوی یک ساعت و ۳۰ دقیقه، خاکباز یک ساعت و ۴۵ دقیقه.
غائبین در رأی - آقایان: عبدالحمید بختیار سه رأی، دکتر شاهکار یک رأی، میراشرفی یک رأی، کریمی یک رأی.
نائب رئیس - آقای جلیلی بفرمایید.
جلیلی - می‌خواستم عرض کنم در دنباله عرایض جلسه قبل به طوری که از یزد تلگراف رسیده است بعضی از بخش‌های یزد مخصوصاً تفت و میبد دچار سیل‌زدگی شده به طوری که مردم در بعضی از دهات آب آشامیدنی نداشته‌اند تلگرافی رسیده که مربوط به مجلس است تقدیم می‌کنم و از دولت استدعا می‌کنم توسط بانک کشاورزی کمک‌های مؤثری به کشاورزان آسیب دیده بکنند.
نائب رئیس - به دولت تذکر داده می‌شود. آقای کاشانی بفرمایید.
کاشانی - جلسه گذشته بنده با کسب اجازه از مقام ریاست چند دقیقه قبل از ختم جلسه مرخص شدم.
نائب رئیس - اصلاح می‌شود. آقای صدرزاده بفرمایید.
صدرزاده - آقای صارمی که در جلسه گذشته غایب منظور شده‌اند و امروز هم تشریف ندارند به علت کسالت نیامده‌اند.
نائب رئیس - اصلاح می‌شود. آقای دکتر افشار.
دکتر افشار - بنده را جزو دیرآمدگان نوشته‌اند در صورتی که ده دقیقه پیش از جلسه در مجلس بودم و چهار دقیقه قبل از تشریف آوردن آقای رئیس در جلسه بودم ممکن است اشتباه شده باشد.
نائب رئیس - در زودآمدنتان کسی تردید ندارد موضوع زود تشریف بردن‌تان است.
قنات‌آبادی - بلی زود تشریف بردند من یادم هست.
نائب رئیس - آقای بهادری.
بهادری - بنده را جزء غائبین بی‌اجازه نوشته‌اند در صورتی که بنده به وسیله جنابعالی اجازه خواستم.
نائب رئیس - جنابعالی یک ساعت اول جلسه را اجازه گرفته بودید که بنده هم به مقام ریاست عرض کردم اصلاح می‌شود. آقای مشایخی بفرمایید.
مشایخی - جناب آقای شوشتری دو جلسه است که حاضر نشده‌اند و امروز تلفن کردند که مریض هستند استدعا کردند که مراتب را به استحضار مقام ریاست برسانم.
نائب رئیس - بنده این موضوع را اطلاع داشتم ولی خواهش می‌کنم آقا دو کلمه مرقوم بفرمایید. آقای حمیدیه بفرمایید.
حمیدیه - جلسه گذشته بنده از اول وقت تا آخر وقت در مجلس حاضر بودم حالا نمی‌دانم چه طور شده مرا غایب بی‌اجازه نوشته‌اند.
نائب رئیس - اصلاح می‌شود. آقای مهندس اردبیلی بفرمایید.
مهندس اردبیلی - بنده را جزو دیرآمدگان نوشته‌اند در صورتی که اول جلسه اعتراضی به صورت مجلس کرده‌ام.
نائب رئیس - اعتراضتان ممکن است مال جلسه قبل باشد.
مهندس ادبیلی - مال همین جلسه است که دیرآمدگان آن خوانده شد اول جلسه بنده اینجا بودم که اعتراضی به صورت جلسه کردم.
نائب رئیس - اصلاح می‌شود. دیگر آقایان نسبت به صورت جلسه فرمایشی ندارند؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس جلسه قبل تصویب شد.
۲- بیانات آقای نائب رئیس راجع به روز ۲۱ آذر
نائب رئیس - امروز روز ۲۱ آذر و روز خلاصی آذربایجان عزیز از دست خائنین و متجاسرین است (صحیح است) من به نام نمایندگان محترم به ملت ایران و شاهنشاه محبوب و ارتش غیور و افسران رشید ایران تبریک عرض می‌کنم (صحیح است احسنت).
۳- بیانات قبل از دستور - آقایان: معین‌زاده، بهادری، افشار صادقی، مهندس اردبیلی.
نائب رئیس - بااجازه آقایان نطق‌های قبل از دستور شروع می‌شود.
قنات‌آبادی - حقش بود امروز را تعطیل می‌فرمودید.
عبدالرحمن فرامرزی - همه آقایان هم موافقند.
نائب رئیس - جناب آقای معین‌زاده بفرمایید.
معین‌زاده - عرایض بنده امروز نسبتاً کوتاه و با این که مطالب زیاد و مباحث مختلفه در نظر است که بایستی به عرض آقایان محترم برسد زیرا بیچارگی استان ۸ کرمان از حد گذشته و کوچکترین توجهی به آن نمی‌شود ولی امروز نظر به کمی وقت از تمام آنها صرف‌نظر و به وقت دیگر موکول می‌شود و منحصراً در اطراف موضوع روز که انتخابات است خاطر محترم آقایان را مستحضر می‌دارد. با این که آقایان محترم در ظرف ده ماه که انتخابات کرمان مطرح مذاکره و در جریان بوده کم و بیش اطلاع دارند اینجانب برای روشن شدن ذهن آقایان سوابق امر را به‌طور اختصار به استحضار می‌رساند. با این که جناب آقای نخست‌وزیر و آقای دکتر بقایی یارغار یکدیگر بوده در عیش و عزا با هم بودند که تشریح آن سوابق لزومی ندارد و به بنده هم مربوط نیست در اوایل تشکیل این دولت بین آنها اختلاف نظری حاصل شد انتخابات کرمان هم می‌بایست شروع شود و نظر این بود که آقای دکتر بقایی وکیل نشود برای انجام انتخابات کرمان دستوراتی داده شد و کاندیدهای معین تعیین و روانه کردند آقای کاظمی استاندار وقت که صرف‌نظر از مقام استانداری به تمام جزییات و کلیات و هر چه مربوط به کرمان است بهتر و بالاتر از هر کسی واقف و مطلع بودند گزارش به مرکز تقدیم و توسط فرماندار خود آقای میرشب ارسال و پس از تشریح اوضاع کرمان از هر لحاظ انجام انتخابات را به آن کیفیت که می‌خواستند صلاح و عملی ندانستند و عواقب آن را صریحاً گوشزد کردند متصدیان امور به جای تعمق و رسیدگی و توجه به آن گزارش یا لااقل با وسایلی تحقیق در اطراف صحت یا سقم آن ایشان را احضار و در مقابل مردی بسیار بد سابقه و نادرست به نام ابراهیم غفاری به فرمانداری کرمان منصوب و با دستورات لازم و معلوم روانه کردند در خلال این جریان بنده به کمک بعضی از مردمان محترم و بی‌نظر و غرض به کار کرمان و برای کار انتخابات کرمان مشغول اقدام که جلوگیری از هر پیش‌آمد سویی بشود و موفقیت هم حاصل نمودیم ولی متأسفانه آنهایی که در تهران قول داده بودند (کاشانی - قولشان مردانه نبود) که کاندیدهای معینی را از صندوق بیرون آورند و همان‌هایی که به توسعه و پیشرفت حزب توده کمک نموده ورود دکتر یزدی را در کرمان میزبان بوده و رفراندم حکومت سابق را اداره کردند راضی نشده وسایلی فراهم کرده و خرج‌هایی هم کردند که کار را به اینجا برسانند که اگر همت و زحمات شبانه‌روزی عده‌ای مردم صالح نبود لااقل هزار نفر آدم کشته می‌شد خلاصه این که فرماندار سابق‌الذکر قبل از ظهر سه‌شنبه گویا ۱۱ خرداد کمیسیون امنیت اجتماعی را برای صدور رأی تبعید آقای دکتر بقایی و عده‌ای از مردم بی‌گناه دعوت کرد در حالی که تا آن ساعت نه میتینگی، نه کنفرانسی، نه انتشار اعلامیه و نه حرفی، و نه صحبتی، نه فحشی، نه کتکی در کار نیامده بود و بدون کوچکترین مدرک یا دلیلی این رأی را در کمیسیون مربوطه صادر و شب آن روز که شب چهارشنبه باشد به طرز بسیار زننده و فجیع در عین حال خطرناک عده‌ای را دستگیر و به جزیره هرمز تبعید کردند (کاشانی - مبارزه ناجوانمردانه است) که همان اوقات در یک جلسه خصوصی به عرض آقایان محترم رسانیدم و بعد از جزیه مزبور به اراک منتقل نمودند و روز بعد که چهارشنبه باشد با این جریان و این نوع عمل و ایجاد رعب و هراس برای انتخاب انجمن نظارت دعوت کردند طریقه و فرمول دعوت و تشکیل انجمن و انتخاب آن خود داستانی شنیدنی دارد که آن را نیز چون این رشته سر دراز دارد به وقت دیگری موکول می‌نمایم و هم ممکن است هر که بخواهد به پرونده وزارت کشور (اگر موجود باشد) مراجعه نماید. مردم از این جریان و این نوع عمل و این طریق انتخابات آزاد (کاشانی - مثلاً) اجتماع کرده به تلگراف‌خانه رو آوردند که آنجا نیز با سر نیزه نظامی روبه‌رو و مانع از دخول آنان شده حتی راه‌های بم، سیرجان و رفسنجان را نیز مسدود و مانع بودند که مسافرین و مردم آمد و رفت نمایند به ناچار به خانه خدا یعنی مسجد پناه برده معتکف شدند که بالاخره این وضعیت متوقف و بعد از مدتی فرماندار احضار و جناب آقای فریدونی که معروف خدمت عموم آقایان است (کاشانی - آدم خوبی هستند) (نائب رئیس - نه خودشان توجه می‌کنند و نه می‌گذارند بنده بفهمم) (صفایی - قربان در توی روزنامه‌ها می‌خوانید) به کرمان اعزام شد پس از مطالعه در پرونده و اطلاع از جریان و حوادث گذشته و تقدیم گزارشات به مرکز به ناچار انجمن انتخاب شده مستعفی و به خودی خود ملغی شد و انجمن ثانوی مرضی‌الطرفین تشکیل و مورد شکایت احدی هم واقع نشد اینجا که می‌بایست که بر طبق قول و قرارهای مربوطه انتخابات به صورت بهتری به انجام برسد متأسفانه همان دست سابق‌الذکر به آنچه خود قول داده بودند عمل نکردند و بنای کارشکنی و خرابی را گذاردند که انجمن موفق به کاری نشود به نوعی که آقای فریدونی مستأصل و به طهران آمده و صریحاً اعلام کرد من وقتی انتخابات را انجام می‌دهم که مردم در رأی دادن آزاد باشند و بالاخره ایشان را از حرکت به کرمان منصرف نمودند و در این هنگام قضات دادگاه استیناف کرمان و رئیس آن که در ماه خرداد گذشته بنا به دستور وزیر دادگستری وقت برای این که به پرونده آقایان تبعید شده به جزیره هرمز رسیدگی نشود و به حال تبعید باقی باشند احضار و در تهران به سر می‌بردند چون تعطیل ۴ ماهه دادگاه استیناف کار را به رسوایی کشاند به کرمان معاودت و رأی کمیسیون را فسخ و تبعیدی‌ها آزاد شدند و مجدداً برای دفعه سوم آقای تربتی را به سمت بازرسی و بعد فرمانداری کرمان منصوب و فرستادند و ایشان طبق دستوری که داشتند موجبات انحلال دومین انجمن را فراهم و به مرحله عمل رساندند در صورتی که اعضا انجمن مزبور بر طبق پرونده و دفاتر خود مدعی هستند کوچکترین قصوری را مرتکب نشده‌اند و در هر حال سومین انجمن را مانند انجمن اولیه تشکیل دادند که انتخابات را به همان صورت که می‌خواهند برخلاف نظر و خواسته اکثریت قریب به اتفاق مردم جریان دهند و اینک طبق تلگرافات حضوری و غیرحضوری که رسیده این انجمن که کیفیت انتخاب آن به موقع عرض خواهد شد آگهی اخذ رأی منتشر و برای روز ۱۹ و ۲۰ و ۲۱ آذر وقت معین کرده و قبل از این تاریخ باز کمیسیون امنیت اجتماعی تشکیل و روز ۱۸ آذر ساعت ۵ و ۶ عصر آقایان دکتر بقایی و محمدمعین برادر اینجانب و دکتر ایرانی و محمدی را دستگیر شب را در ژاندارمری زندانی و بعد حرکت دادند (عبدالرحمن فرامرزی - تقصیر خودتان است که به حکومت نظامی رأی می‌دهید) (کاشانی - این تقصیر انجمن است این را هم بفرمایید) که طبق اطلاع آقای دکتر بقایی را به بافت و آقایان دکتر را تا سیرجان برده‌اند که از آنجا معلوم نیست به کجا برده یا ببرند و از همین چهار نفر آقایان دکتر بقایی، دکتر ایرانی و محمدمعین هر سه کاندیدای انتخاب بوده و به مقامات رسمی و غیررسمی هم معرفی شدند. اینک بعضی تلگرافات رسیده را قرائت می‌کنم. وسیله جناب آقای معین‌زاده نماینده محترم مجلس شورای ملی رونوشت وسیله جناب آقای دیوان‌بیگی سناتور محترم مجلس سنا ساعت ۵ و ۶ بعداز ظهر امروز چهارشنبه جناب آقای دکتر بقایی و آقای محمد معین و عده دیگری را دستگیر و تبعید می‌نمایند تاکنون معلوم نشده که به کدام نقطه تبعید شده‌اند اوضاع شهر غیرعادی است بازار و دکاکین تعطیل و کلیه طبقات مردم در مسجد جامع معتکف شده‌اند و از نمایندگان محترم می‌خواهند که بذل توجهی به این مردم فقیر بنمایند و خواسته‌های آنها عبارت است از:
۱- انحلال انجمن مخدوش و قلابی
۲- بازگرداندن وآزادی جناب آقای دکتر بقایی و سایر تبعیدشدگان
۳- احضار فرماندار
در خاتمه متذکر می‌گردد که تعطیل عمومی و اعتکاف در مسجد تا بر آورده شدن خواسته‌های مردم کرمان ادامه دارد به نمایندگی از طرف امضاکنندگان حاج قاسم مهرابی، محمدکاظم آقابخش، علی احمدی، اکبر احمدی‌پور، ذبیح‌الله مبشر، سید مهدی مهدوی، حسن منظوری.
تلگراف دیگر از سیرجان است که قرائت می‌کنم:
جناب آقای دکتر جهانشاه صالح وزیر محترم بهداری رونوشت جناب آقای معین‌زاده رونوشت جناب آقای سالار بهزادی نمایندگان محترم بازگشت به امریه تلگرافی ۵۸۳۱ و پیرو ۲۰۸ به این که حسب‌الامر برای این که نتوانند در اطراف حرفی بزنند فوراً پست رئیس بیمارستان را تحویل و قبلاً هم مراتب را توسط فرمانداری به مقام نخست‌وزیری طی نامه ۲۰۲ گزارش داده بود مع‌هذا صبح روز پنجشنبه هجدهم جاری وسیله مأمورین مسلح شهربانی دستگیر بدواً در شهر بعداً به ژاندارمری منتقل و از آنجا تحت‌الحفظ به سیرجان تبعید حین ورود با ممنوعیت از ملاقات در شهربانی زندانی گردیده‌ام آیا آن استاد معظم که یک نفر از وزرا کشورید تصور می‌فرمایید که با یک نفر از پزشکانی که زیر نظرتان مشغول انجام وظیفه است و از مدت‌ها قبل کاندید بوده نخست‌وزیر هم یکی دو ماه قبل استحضار داشته و تصویب کرده بودند به این صورت گرفتار و به زندان بیاندازند زهی آزادی و عدالتگری که با داشتن مردانی از قبیل جنابعالی در رأس کار این مملکت با افراد تحصیل‌کرده و روشن فکر مملکت رفتار و سکوت اختیار فرماید: دکتر علی ایرانی.
از کرمان جناب آقای قنات‌آبادی نماینده محترم حضور محترم جناب آقای نخست‌وزیر محبوب دامت عظمته دو رونوشت جنابان آقایان معین‌زاده و سالار بهزادی نمایندگان محترم جناب آقای نخست‌وزیر شما را به ذات مقدس شاهنشاه قسم می‌دهم
این عریضه تلگرافی را به دقت مطالعه فرمایید اگر حقایقی که به عرض می‌رسد به قلب مبارک اثر نمود مورد توجه قرار دهید ملت کرمان شش ماه اخیر دوره زمامداری دکتر مصدق را با پیروی از منویات جنابعالی بزرگ‌ترین مبارزه را علیه دشمنان مملکت نمود حتی در روزهای ۲۶ و ۲۷ مرداد که در سایر شهرستان‌ها کسی قدرت نفس کشیدن نداشت در کرمان بلندگوهایی که از طرف توده‌ای‌ها اهانت به مقام شامخ سلطنت می‌نمود در هم شکست و اشخاصی هم اینجا بودند که با توده‌ای‌ها همکاری نموده کمک‌های مادی و معنوی به آنها کرده و حتی‌الامکان آنها تلگرافات اهانت‌آمیز به مقام شامخ سلطنت به تهران مخابره نموده که پرونده آنها در دادگستری تحت تعقیب است پس از سپری شدن آن دوره منفور و افتادن زمامداری به کف با کفایت آن حضرت یقین داشتیم اوضاع بر وفق مرادم شده و آنهایی که این خیانت‌ها را نمودند مجازات خواهند شد و از شر آنها راحت می‌شویم متأسفانه این خیال و آرزویی بیش نبود زیرا طولی نکشید همان اشخاص باز روی کار آمده و دایر مدار انتخابات شدند هشت ماه است شهری را ناراحت خواب و خوراک را بر مردم این شهر حرام نموده‌اند آنهااز بی‌مرحمتی جنابعالی نسبت به آقای دکتر بقایی سوءاستفاده نموده طوری وانمود کردند که اگر انتخابات به دست آنها نباشد آقای دکتر بقایی انتخاب خواهد شد در حالی که آقای دکتر بقایی کراراً انصراف خود را اعلام داشته و هیچ‌کس درصدد انتخاب نامبرده نمی‌باشد و آقای نفیسی هم چون با شیخیه می‌باشد قابل تحمل نیست اساس همه دردهااین است که انتخابات به دست اشخاصی صورت می‌گیرد که متجاوز از یک قرن و نیم کرمان در آتش بیدادگری آنها و آبا و اجدادشان می‌سوزد به دست افرادی انجام می‌شود که از نظر مذهب مبدع و از نظر مملکت خیانت‌شان محرز است جناب آقای نخست‌وزیر مکرر شنیده‌اید مردم کرمان از بیچارگی خون می‌خورند آیا هیچ کنجکاوی فرموده‌اید علت این بدبختی چیست و این بیچارگی از چه زمان در کرمان پیدا شد یقین داریم به این نکته توجه نفرموده‌اید علت‌العلل این بدبختی‌ها و بیچارگی‌ها همان عده انگشت شمار و آبا و اجداد آنها هستند که از زمان سلطنت آغامحمدخان بر ما مسلط شده در همه شئون این استان دخالت نموده هر روزی به نحوی با مرکز قدرت نزدیک شده ملت کرمان را به این روز سیاه نشانیده‌اند تصور می‌رود با عرض این حقایق واضح شد که چرا مردم هشت ماه است انواع خسارت، حبس، تبعید و توقیف را تحمل نموده و نمی‌خواهند زیر بار کسی بروند که به دست شیخیه و به نفع آنها انتخاب می‌شود چون می‌داند فردا در مجلس یگانه مدافع آنها علیه ملت کرمان خواهد بود این آقایان تاکنون به اتکای قوای دولتی مردم را تهدید کشتار دسته‌جمعی نموده می‌خواهند خاطرات زمان هجوم آغامحمدخان را تجدید نمایند علناً می‌گویند آقای نخست‌وزیر فرموده‌اند اگر پانصد نفر کشته شوند بایستی نفیسی از صندوق بیرون آید جناب آقای نخست‌وزیر شما را به وجدان‌تان قسم نگذارید این طایفه که بر هیچ چیز ما رحم نمی‌کنند از قدرت دولت سوءاستفاده نموده به وسیله تحمیل وکیل قدرت از دست رفته را تجدید نموده ترکتازی خود را ادامه دهند ملت کرمان در مقابل سر نیزه و فشار قوای انتظامی جز توسل به درگاه خداوند و جلب توجه آن حضرت راه چاره‌ای نمی‌بیند این است که با کمال صداقت عین حقیقت را به عرض مبارک رسانیده استدعا دارد امر فرمایید انجمن یک طرفه فعلی منحل و انجمن طرف اعتمادی انتخاب گردد به انتظار توجه آن نخست‌وزیر محبوب هستیم. به امضا عده‌ای
تلگراف دیگر: پیشگاه شورای سلطنتی رونوشت وسیله جناب آقای معین‌زاده، نمایندگان محترم مجلس شورای ملی رونوشت مجلس سنا وسیلة جناب آقای دیوان‌بیگی جنابان آقایان سناتورهای محترم ساعت ۵ و ۶ بعدازظهر روز چهارشنبه ۱۷ آذر ماه جاری جناب آقای دکتر بقایی و چند تن از یارانش وسیله مأمورین دستگیر با وجودی که معظم‌له کاندیدا بودن خود را رسماً اعلام فرموده‌اند طبق قانون کسی حق ندارد کاندیدای نمایندگی را توقیف سازد از طرفی انجمن مخدوش انتخابات که وابسته به اقلیت شیخیه می‌باشد می‌خواهد از روز جمعه ۱۹ آذر ماه شروع به اخذ رأی نماید لذا عموم طبقات شهر و اصناف که باید در انتخابات شرکت کنیم و رأی دهیم بدین وسیله از دادن رأی خودداری می‌کنیم و امروز که ۱۸ آذر است کلیه دکاکین را تعطیل و دست از کار کشیده و در مسجد جامع معتکف شدیم چنانچه در زیر سرنیزه‌ها انتخاباتی به عمل آید به هیچ وجه قانونی نیست و مردم کرمان در آن شرکت نکرده‌اند بدین وسیله مراتب را به سمع اهالی ایران و جهانیان می‌رسانیم تا بدانند در شهری دور افتاده چگونه با مردم ستم کشیده رفتار می‌کنند طبق فتوای حضرت آیت‌الله بروجردی پیشوای شیعیان جهان از شیخیه کسی حق ندارد انتخاب بشود لذا برای پشتیبانی از فرمایش پیشوای مذهبی خود تا پای جان در این راه مبارزه می‌کنیم. به امضای چند نفر
کاشانی - یک دسته تلگراف هم اینجا است.
نائب رئیس - آقای معین‌زاده وقت جنابعالی تمام شد.
عده‌ای از نمایندگان - رأی می‌دهیم.
نائب رئیس - آقایان اجازه بدهید من وظیفه خودم را انجام می‌دهم اگر عده کافی بود رأی می‌گیریم اگر کافی نبود که نمی‌توانیم رأی بگیریم (صحیح است) پس آقا تأمل بفرمایید عده برای رأی کافی بشود.
عبدالصاحب صفایی - ممکن است از نفر بعدی چند دقیقه قرض بگیرید.
نائب رئیس - جناب آقای معین‌زاده بدبختانه عده برای رأی کافی نیست (با ورود چند نفر عده برای رأی کافی شد) چه قدر وقت لازم دارید؟
معین‌زاده - نیم ساعت یا بیست دقیقه.
نائب رئیس - آقایانی که با بیست دقیقه ادامه مذاکره آقای معین‌زاده موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد، بفرمایید.
معین‌زاده - از لطف آقایان متشکرم. این تلگرافی است که دیشب در نتیجه مذاکرات حضوری از کرمان مخابره شده قرائت می‌کنم:
«از لطف آقایان محترم که دعوت اصناف کرمان را پذیرفتند و قبول زحمت فرموده بی‌نهایت متشکریم غرض از تصدیع تشریح مختصری اوضاع فعلی و درخواست اهالی کرمان از آقایان محترم است آقایان محترم اطلاع دارند انتخابات کرمان در قریب ۹ ماه پیش شروع شده و استانداران و فرمانداران متعدد تعیین شدند آقای لقمان نفیسی را به عنوان نماینده کرمان تحمیل نمایند به همین منظور هم انجمن نظارت انتخابات ۲ دفعه تشکیل داده و موفق به انجام امر نشدند تا این که بالاخره انجمن یک طرفه و غیرقانونی و مخدوش از کسانی که به هیچ وجه طرف اعتماد مردم نیستند تشکیل داده و با آوردن سربازان مسلح در شهر و تشکیل کمیسیون امنیت اجتماعی و تبعید و زندانی اشخاص محترم و نجیب نظیر جنابان آقایان دکتر بقایی، دکتر ایرانی و محمدمعین که شفاهاً و کتباً کاندید بودن خود را به مقامات ملی و دولتی اعلام نموده بودند به نقاط مختلف می‌خواهند منظور خود را عملی نمایند درخواست اصناف و اهالی نجیب کرمان این است که انتخابات را توقیف و انجمن غیرقانونی را منحل و تبعیدشدگان را برگردانند و انجمن غیرقانونی و طرف اعتماد مردم تشکیل یا به کلی از انتخابات این دوره کرمان صرف‌نظر شود کرمان تاکنون سه روز است تعطیل عمومی و مردم در مسجد جامع معتکف و تا وصول نتیجه قطعی دست از تعطیل و اعتکاف بر نخواهند داشت امروز خواسته‌های اهالی در دعوتی که به همین منظوراز طرف مردم از جناب آقای استاندار به عمل آمده بود در مسجد جامع در حضور تقریباً سی هزار نفر به عرض ایشان رسید در خاتمه تذکراً به عرض می‌رساند اخذ آرا دو روز است انجام شده و فقط فردا مانده است البته مردم تاکنون در انتخابات دخالتی ننموده‌اند جز اشخاصی که در رفراندم شرکت کردند امضاء. آقایان معظم توجه داشته باشند به این که اینجانب و عده‌ای از همکاران محترم در این مدت بیکار ننشستیم از هرگونه اقدام و توسل و تشبث حتی التماس و استرحام کوتاهی نکردیم (کاشانی - صحیح است) که انتخابات کرمان با وضعی که ایجاد کردند انجام نشود تا آرامشی ایجاد گردد آخرین اقدام در اثر مخابرات حضوری به وسیله جنابان آقایان دادگر، سزاوار سناتورهای محترم و جنابان آقایان بهادری، حمیدیه نمایندگان محترم بود است متأسفانه با آن که مطابق آنچه جناب آقای نخست‌وزیر هم می‌فرمودند عمل شده با این حال مؤثر واقع نگردید و امروز ۱۹ آذر تا آن روز کار بدین نحو که عرض شد و با تبعید سه نفر کاندید جریان داده و می‌دهند. آقایان محترم توجه داشته باشند که وضع کرمان را با سایر نقاط نمی‌توان مقایسه کرد (عبدالرحمن فرامرزی - چرا؟) وضعی خاص دارد که اثرات این نوع اعمال و عدم توجه به مقتضیات و خصوصیات یک منطقه تا سال‌های متمادی باقی می‌ماند و مردم را گرفتار می‌کند و از این جهت است که از آقایان عظام تقاضا می‌کنم به فریاد مردم کرمان برسید و از دولت جداً و مصراً تقاضا دارد جریانی که هست برای ترحم به مردم کرمان متوقف نمایید تا جریان با صلاح برگذار شود بقیه وقتم را به آقای سالاربهزادی می‌دهم.
نائب رئیس - نمی‌توانید بقیه را به دیگری بدهید. آقای بهادری بفرمایید.
سالار بهزادی - بقیه را به من دادند.
نائب رئیس - بقیه ندارد اگر از یک ربع اول بود حق داشتند ولی موقعی که وقت‌شان تمدید شد دیگر حق ندارند به دیگری بدهند.
بهادری - امروز که مصادف با روز ۲۱ آذر می‌باشد درست نه سال است که از این روز تاریخی می‌گذرد نه سال قبل در چنین روزی آذربایجان در نتیجه تصمیم شاهنشاه معظم و اراده ملت ایران دوباره به دامان مام میهن برگشت (صحیح است) و نقشه‌های شوم یک عده خائن و بیگانه‌پرست و عمال اجنبی نقش بر آب بست و دشمنان میهن فرار را بر قرار ترجیح دادند (احسنت) و اهالی با شهامت آذربایجان با پشتیبانی ارتش این خائنین را به سزای اعمال خود رسانیدند (صحیح است) و خاک آذبایجان را از وجود دشمن پاک کردند (صحیح است) و من امروز به نام همان روز تاریخی خواستم چند دقیقه وقت همکاران خود را بگیرم و یادی از آن روز بنمایم و به روح شهدای راه آزادی و نجات آذربایجان که در همان روزها با خون خود خاک میهن را گلگون ساختند و مردانگی و شهامت و میهن‌پرستی را به جوانان ایرانی به یادگار گذاشتند درود بفرستم (صحیح است)
همکاران عزیز بایستی توجه فرمایند که هیچ پیش آمدی بدون علت و دلیل نبوده و اگر توجه کامل به اوضاع و احوال وقت نماییم مشاهده خواهد شد که یک عده از افراد گمراه این مملکت منتظر فرصتند که از آب گل‌آلود ماهی بگیرند در همان موقع نیز سیاست‌های متناقض باعث نارضایتی اهالی آن سامان گردید و در نتیجه دیگران از این عدم رضایت استفاده نمودند چنان پیش آمدی به وجود آوردند که اگر اراده ملت و توجه اعلیحضرت همایونی نبود شعله‌های این آتش ممکن بود تمام خاک ایران را بگیرد تار و پود ملت ایران را بسوزاند. آقایان محترم تصدیق خواهند فرمود تمام بدبختی‌ها از بیکاری سرچشمه گرفته (خرازی - صحیح است) اگر برای مردم کار تهیه شود و عدالت اجتماعی به وجود آید به طور حتم این عدم رضایت برای ابد از بین خواهد رفت (صحیح است) مخصوصاً در این موقع که بحمدالله مشکل نفت حل شد و روزهای بحرانی پایان یافت امید است دولت با طرح نقشه‌های مفید راجع به خرج درآمد نفت بیشتر بتواند قدم‌های مفیدی در تمام ایران بردارد به خصوص آذربایجان را نیز فراموش ننماید (صحیح است) بنده فقط در اینجا خواستم از جناب آقای نخست‌وزیر تقاضا نمایم به طوری که وعده فرمودند عواید نفت را نگذارند به مصارف دیگر برسد بلکه توجه شود برای کارهای تولید و عمرانی این عواید اختصاص داده شود (صحیح است) در طرح چنین نقشه‌ها نیز سهم آذربایجان کاملاً مراعات گردد (صحیح است - احسنت) تا مردم با اطمینان کامل به توجه اولیا امور مشغول کار شوند و چرخ‌های خوابیده دوباره رو به راه شود از نیروی کار مردم استفاده گردد. به عقیده اینجانب دولت بایستی فعلاً در مملکت به دو موضوع بیشتر اهمیت قائل شود آن عبارت است از ایجاد راه‌ها بین شهرها و قصبات و دویمی طرح پروژه‌های مفید برای استفاده از نیروی آب که برای مملکت نهایت ضرورت را دارد (صحیح است) و اگر با سیستم صحیحی عمل شود و سد بندی مطابق اصولی علمی اقدام گردد و از آب‌های زیرزمینی استفاده شود آقایان تصدیق خواهند فرمود چندین برابر محصولات کشاورزی زیاد خواهد شد و در نتیجه یک رقم کلی برای صادرات کشور به وجود خواهد آمد که از لحاظ اقتصادی کمک بزرگی به این مملکت خواهد شد. همکاران عزیز قبول دارند که ما راه ندارم و آب نداریم در نتیجه عدم همین دو موضوع هرگز تعادلی از لحاظ قیمت‌های محصولات کشاورزی در این ملکت وجود ندارد مثلاً ممک است روزی به واسطه کمی محصول در یکی از استان‌ها قیمت به طور سرسام‌آور ترقی نماید در صورتی که در استان دیگر به واسطه وجود محصول قیمت قوس نزولی خود را بپیماید و هرگاه ارتباط برقرار باشد و راه‌ها آماده شود این مشکلات به خودی خود از بین خواهد رفت در مملکت یک تعادل قیمت فرآورده‌های کشاورزی به وجود خواهد آمد. در خاتمه توجه دولت را به موضوع دانشگاه تبریز که چند روز قبل جشن هشتمین سال افتتاح آن بر پا بود جلب نموده امیدوارم به این دانشگاه جوان و کانون علم که در نتیجه زحمات بی‌پایان به وجود آمده توجه بیشتر مبذول دارند و همچنین موضوع لوله‌کشی شهر تبریز نیز توجه شود این لوله‌کشی به پایان رسیده مردم لااقل آب گوارا برای آشامیدن داشته باشند. در خاتمه باز هم خواستم یادآوری بکنم که از توجه اعلیحضرت همایونی یک قسمت شهر لوله‌کشی شده و قسمت‌های دیگر هم در دست اقدام است متأسفانه در اثر عدم کمک سازمان برنامه الآن بقیه لوله‌کشی شهر تبریز نیمه‌کاره مانده است این است که من استدعا دارم که توجه عاجلی نسبت به انجام لوله‌کشی شهر تبریز بفرمایند (نمایندگان - احسنت) بقیه وقتم را هم به آقای افشار صادقی واگذار می‌کنم.
نائب رئیس - ۷ دقیقه از وقت ایشان مانده است. آقای افشار صادقی بفرمایید.
افشارصادقی - بنده از وقت خودم استفاده نمی‌کنم و ۷ دقیقه بقیه وقت آقای بهادری کافی است.
به مناسبت فرا رسیدن روز ۲۱ آذر وظیفه دارم تبریکات صمیمانه خود را از این راه دور به پیشگاه مقدس اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و ارتش دلیر ایران و عموم هموطنان عزیز مخصوصاً به اهالی غیور آذربایجان تقدیم و از این مکان مقدس و پناهگاه ملت ایران به ارواح پاک شهدای وطن و افسران و سربازان ارتش و ژاندارمری و شهربانی که در راه حفظ وحدت ایران و بازگشت آذربایجان خود را نثار کرده‌اند درود بفرستم. (احسنت) روز تاریخی ۲۱ آذر دو خاطره تلخ و شیرین در نهاد آذربایجانی باقی گذارده است که هرگز فراموش نخواهد شد (صحیح است) تلخی این خاطره از آن روزی بود که عمال بیگانه علم طغیان برافراشته و مال و جان آذربایجانیان فداکار را عرصه تاخت و تاز قرار داده و در عرض یک سال مدت استیلای خود از هیچ‌گونه جور و ستم و تخطی و تطاول فرو گذار نکردند و این روز تاریخی از آن جهت فرخنده و میمون و خاطره آن شیرین است که درست یک سال بعد ارتش نیرومند به فرمان ذات شخیص اعلیحضرت همایون شاهنشاه ارواحنا فداه از قله تا فلان کوه به سوی تبریز و آذربایجان سرازیر شده هموطنان خود را از قید اسارت و چنگال ظلم و فشار عمال اجنبی نجات دادند و در ازا فداکاری‌ها و از خودگذشتگی‌های آذربایجانی که در حساس‌ترین مواقع جان و مال خود را در راه حفظ عظمت و استقلال میهن عزیز فدا کرده بودند این بار فریاد استغاثه آنها انگیزه رأفت و امداد سایر هموطنان غیور شده و با همت و نیروی ارتش توانا آذربایجان به پیکر ایران عزیز بازگشت چون از عهده شکرگذاری عنایت شاهانه به وسیله این مختصر نمی‌توانم برآیم عرض خود را با دعا خاتمه داده عرض می‌کنم خداوند همواره شاهنشاه عظیم‌الشأن ایران را از بلیات ارضی و سماوی مصون و محفوظ فرموده
(مهندس اردبیلی - انشاءالله) و با نهایت صحت و موفقیت از این سفر مراجعت و دیده منتظرین را به مقدم خود روشن فرماید و ارتش نیرومند ایران را در پناه حمایت خود منصور و مظفر فرماید (احسنت).
در خاتمه از جناب آقای نخست‌وزیر تمنی می‌کنم نسبت به شکایات حقه خرده مالکین رضاییه و صاحبان باغات اختصاصی انگور که خود را مشمول لایحه صدی بیست سهم کشاورزان نمی‌دانند توجه فرموده و دستور فرمایند که مأمورین بیش از این اسباب زحمت و ناامیدی اهالی وطن‌پرست و شاه‌دوست رضاییه را فراهم نسازند. بقیه وقتم را به آقای مهندس اردبیلی می‌دهم.
نائب رئیس - آقای افشار صادقی نوبت خودشان را که ثبت‌نام کرده بودند به آقای مهندس اردبیلی دادند. آقای مهندس اردبیلی بفرمایید.
مهندس اردبیلی - از این که جناب آقای افشار صادقی نوبت خودشان را به بنده مرحمت فرمودند خیلی متشکرم.
در یکی از روزنامه‌ها نمی‌دانم اطلاعات بود یا کیهان خواندم نوشته شده بود که نطق قبل از دستور چه تأثیری در مجلس و دولت دارد تعجب کردم زیرا علاوه بر این که نماینده به وسیله نطق قبل از دستور طرز فکر و برنامه کار خود را به همکاران خودش و جامعه اعلام می‌دارد که مورد بحث و بررسی قرار گیرد ضمناً خود تذکریست به دولت برای هدایت دولت در عین حال می‌توان گفت که نطق قبل از دستور مقدمه اجرای وظایف نمایندگی می‌باشد زیرا هرگاه دولت به تذکرات یک نماینده که ضمن نطق قبل از دستور داده عمل نکند آن وقت نماینده از اختیارات قانونی خود مبنی بر سؤال و استیضاح استفاده می‌نماید (صحیح است) چنانچه اینجانب در مرحله دوم هستم و سؤال از دولت کرده‌ام و منتظر جواب آن می‌باشم (کاشانی - در مرحله سومش هم ما منتظریم) (یکی از نمایندگان - مرحله سوم ندارد) (کاشانی - ما منتظریم) اینک به اصل مطلب می‌پردازم. اصولاً در کشورهای راقیه برنامه‌های عمرانی و اقتصادی بر پایه جمعیت و استعداد شهرستان‌های تابعه تنظیم می‌گردد در این مورد هیچوقت تفریط و تبعیض قائل نیستند و سطح فرهنگ و بهداشت و صنعت و عمران آنها به موجب قانون یا برنامه‌های تنظیمی به یک میزان اعم از پایتخت یا کوره ده بالا می‌رود ولی برعکس در کشور ما این اصل و رویه به کلی از بین رفته علاوه بر این که برنامه منظم و صحیحی نیست افراط و تفریط و تبعیض به قدری بی‌رحمانه پیش می‌رود و به قدری توجه به شهرستان‌ها را دولت‌های وقت فراموش کرده‌اند که باعث نارضایتی و ناراحتی شهرنشینان گشته (صحیح است) اگر آقایان نمایندگان محترم شهرستان‌ها توجه فرمایند مثلاً امروز پایتخت کشور شاهنشاهی ایران را با تبریز اولین شهر آذربایجان مقایسه بکنید ملاحظه خواهید کرد فاصله زیاد با هم دیگر پیدا کرده‌اند (صحیح است) که اصولاً و منطقاً و مصلحتاً صحیح نیست کجا رسد به سایر شهرستان‌های آذربایجان مثل خوی و ماکو و مراغه و اردبیل و غیره که اصلاً قابل مقایسه نیست مقصود چیست و منظور دولت‌ها چه بوده و هست آیا واقعاً ایران منحصر به تهران شده آیا ساکنین پایتخت نسبت به اهالی شهرستان‌ها مزیتی دارند چرا در تهران این همه بانک‌ها این همه امتیازات جیره‌بندی و این همه امتیازات تجارتی و صنعتی و عمرانی داده شده و تمام شهرستان‌ها را محروم کرده‌اند (صحیح است) به عقیده من به طور قطع این همه مؤسسات دولتی و بانک‌ها فقط برای تأمین منافع یک عده سرمایه‌داران مرکزنشین و برای ازدیاد ثروت عده‌ای مفت‌خور این شهر تشکیل و به وجود آمده در صورتی که هرگاه به همسایه غربی و خیلی نزدیک خود کشور ترکیه توجه کنیم خواهیم دید که با کمال جدیت در کلیه شئون اجتماعی قدم برداشته تا جایی که موفق شده‌اند در هر دهکده چند خانواده‌ای شعبات بانک‌ها دایر و همه گونه ماشین‌آلات کشاورزی با اقساط طویل‌المدت در اختیار کشاورزان گذارده‌اند ولی در کشور ما متأسفانه معاملات لوازم کشاورزی و پایتخت یا منحصر به یک عده که از دو بند دارند و یا دست به دست خرید و فروش می‌شود و در نتیجه با چند برابر قیمت اصلی و آن هم با زحمت به دست یک فرد کشاورز زحمتکش می‌رسد (صحیح است).
آقایان محترم قرن اتم است هنوز در شهرستان‌ها برق وجود ندارد با چراغ‌های نفتی زندگی می‌کنند هنوز تبریز اولین شهرستان شما فاقد برق است در موقع تشریف‌فرمایی شاهنشاه به آذربایجان عموم مردم از برق شکایت کردند و از اجحافاتی که نموده‌اند عرض نمودند دستوراتی داده شد ولی اثری دیده نشد و نمی‌شود. آقایان محترم آذربایجانی که امروز عموم ایرانیان برای آن جشن گرفته‌اند از دولت و مجلس گله دارد زیرا توجهی به این منطقه با عظمت نمی‌شود (کاشانی - مثل سایر جاها) آقایان محترم اختلافاتی که در گذشته در استان‌ها روی داده و موجبات ناراحتی دولت‌ها و مملکت را فراهم نموده مولود همین عدم توجه و سوء سیاست دولت‌ها بود
مراقب باشید تکرار نشود امروز ملت ایران چشم و گوش خود را باز کرده و کاملاً ملاحظه می‌نماید که فساد و رشوه در تمام شئون این کشور مانند خوره رخنه کرده و ریشه دوانیده یک عده مأمورین دزد و بی‌صلاحیت همه چیز مردم را قبضه کرده‌اند مخصوصاً در شهرستان‌ها فشار به مردم زیاد شده اگر چاره‌ای نشوداین سیل خروشان شکایات و نارضایتی بنیان مملکت را متزلزل خواهد ساخت و این رویه غلط و سیاست‌های ناپخته و وعده‌های سرخرمن ما را به ورطه اضمحلال کشانیده و می‌کشاند (مهندس جفرودی - متأسفانه) امروز نه ماه از سال ۳۳ گذشته در شهر تهران واطراف آن حتی در دهات آن که خاک و زمین آن به وجب‌فروشی رسیده و بورس آن از بورس اسعار خارجی بیشتر رونق دارد به طوری که ناظر اوضاع هستم هزاران ساختمان‌هایی شروع شده در اول سال دارند تمام می‌شوند در تبریز و سایر شهرستان‌ها آجری روی آجر گذاشته نشده و نمی‌شود در نارمک شهر جدیدی را بانک ساختمانی دایر می‌نماید در صورتی که شهر با عظمت تبریز روز به روز به ویرانی می‌رود (صحیح است) و اقلاً از این بانک‌ها هم در شهرستان‌ها دایر نمی‌کنند که مردم استفاده نمایند منظور چیست و چرا شهرستان‌ها را خراب می‌کنند و خالی از سکنه می‌نمایند و به چه علت طول و عرض مرکز با این رویه که شروع شده از سی کیلومتر متجاوز می‌شود در صورتی که طول اولین شهرستان ایران از سه کیلومتر بیشتر نیست شاید به تدریج کمتر خواهد شد اگر در دروازه‌های طهران چند دقیقه تشریف ببرید سیل اتوبوس‌های حامل شهرستان‌نشین‌ها را به مرکز ملاحظه خواهید فرمود اگر دولت بخواهد خدمتی به کشور بکند و محبوبیتی برای خود کسب کند لازم است هر چه زودتر این مرکزیت را از تهران بگیرد و توجهی به شهرستان‌ها بنماید و هیچ‌گونه تبعیضی بین آنها قائل نشود و مخصوصاً دستور دهند وزرا و مدیران کل پشت میزهای دولتی را رها کرده اقلاً هر دو ماه یک مرتبه به شهرستان‌ها حرکت نمایند و از نزدیک اوضاع واحوال و گرفتاری‌های مردم را ملاحظه نمایند و به درددل آنها رسیدگی کنند و اجحاف و ظلم و فشار مأمورین را از نزدیک ببینند و ملاحظه نمایند (ارباب - این صحیح است) که مردم شهرستان‌ها بدون بهداشت و دارو و نظافت و آب و برق و تلفن و عدم‌امنیت با چه وضعی زندگی می‌کنند و اختیارات شهرستان‌ها را در قسمت بهداشت و فرهنگ و عمران و آبادی به خودشان واگذار نماید و در این امر حیاتی آنها را آزاد بگذارید و گرفتن دستور از مرکز را خیلی محدود سازید مدت‌ها است که دانشگاه تبریز فریاد می‌کند تلگراف می‌نماید نامه می‌نویسد که وزارت فرهنگ ساختمان دانشگاه و بیمارستان دانشکده پزشکی با وجود تصمیمات قاطع برای آگهی و یا صدور اجازه تمدید کار عجالتاً به شرکت فعلی اقدامی شود در حالی که سال به فصل سرما رسیده و کوچکترین توجهی به این تقاضای مشروع نشده و هر چه اضافه بودجه تکمیلی آزمایشگاه‌ها و بیمارستان‌ها و سایر قسمت‌ها درخواست می‌شود و حتی اعلیحضرت همایونی نیز دستوری صادر فرموده‌اند توجهی نمی‌شود معلوم می‌شود عالماً و عامداً می‌خواهند درب این مؤسسه بزرگ علمی بسته شود آنهایی که به این مقام و جسارت آمده‌اند که تخریبی در این مؤسسه علمی که امسال در ۱۸ آذر اولین دکترها و داروسازها و قابله‌ها را تقدیم جامعه نموده ایجاد نمایند قادر نخواهند بود و از این دسیسه‌بازی و عدم موافقت با بودجه‌های درخواستی دست بردارند و تصور می‌نمایم بر عکس در تمام شهرستان‌های ایران دانشگاه‌های بزرگ و زیادی دایر شده و فرزندان برومند و دانا و توانایی تحویل جامعه خواهند کرد.
اداره فرهنگ آذربایجان را فلج کرده‌اند زیرا اضافات را که در مرکز تقسیم نموده‌اند به هیچ وجه متناسب با جمعیت آذربایجان نیست و مناسب این استان نمی‌باشد و رعایت عدل و انصاف را نکرده‌اند از ۱۶ میلیون تومان اضافه امسال برای شهر تبریز یک صد و شصت هزار تومان داده‌اند با این مبلغ نمی‌توان کاری را انجام داد و بودجه پیشنهادی اداره کل فرهنگ را نیز قبول نکرده‌اند فرهنگ آذربایجان معلم کسر دارد نمی‌قرستند ساختمان‌های تصویبی در تمام شهرستان‌ها شروع شده ولی در آذربایجان کوچکترین اقدامی نشد خلاصه به هیچ یک از پیشنهادات ادارات آذربایجان توجهی نمی‌شود بازرس‌ها مثل سیل به آذربایجان روانه می‌نمایند اضافات فوق‌العاده و اضافه کار هزینه سفر و غیره به آنها داده می‌شود و آنها هم با تمام سلام و صلوات پس از سیر و سیاحت و گردش به مرکز برمی‌گردند کسی نیست بگوید آقای دولت اگر مأمورین شما که رسماً به استان‌ها می‌فرستید درست انجام وظیفه نمی‌کنند و چرا بر نمی‌دارید و چرا تنبیه نمی‌کنند که احتیاج به اعزام این همه بازرس به استان‌ها بشود و کوچکترین نتیجه هم نیست باور کنید اگر همان فوق‌العاده و اضافات و هزینه سفرها و غیره را یک قلم به خود استان‌ها فرستاده شود خود تأثیر به سزایی در عمران و آبادی خواهد بود واقعاً مایه تأسف است (صحیح است) دولت باید مردم را از این یأس و نگرانی خارج سازد و به فعالیت و شروع به کار تشویق کنند و مأمورین دزد و خائن را از کار بر کنار کند و مأمورین صالح را تشویق نمایند که بیشتر به کار علاقه نشان دهند و در اصل تشویق و ترفیع تبعیضاتی قائل می‌شوند که واقعاً بین مأمورین صالح تولید نارضایتی کرده مخصوصاً در مهرماه موقع ترفیع افسران عده کثیری گلایه و شکایت داشتند که در ترفیع آنها تبعیض شده و آنها هم خیلی مأیوس هستند از وزات دفاع ملی تقاضا داریم رضایت آنها را فراهم آورند زیرا شرط اصلی و اولی جهت اقدام به اصلاحات همین رویه عدم تبعیض و اقدام به تشویق است والا مأمورین خاطی به هیچ وجه حاضر نخواهند شد برنامه‌های اصلاحی در کشور شروع شود و همیشه خار سر راه اصلاحات خواهند بود باید به هر وجهی شده اصل تنبیه و تشویق را دنبال کرد و شکایتی که از مأمور بشود فوراً رسیدگی در صورت ثبوت از کار بر کنار نمود و از طفیلی‌گری جامعه محروم نمایند و دولت باید توجه داشته باشد که فرق بین پایتخت و شهرستان‌ها را از بین بردارد و تناسب را رعایت نماید و مأمورین صالح و با شخصیت را کاملاً مجهز کرده به شهرستان‌ها بفرستد و این زنجیرهای اسارت و بندگی را در شهرستان‌ها پاره نماید و افکار پوسیده و کهنه را کنار گذاشته و از فکر جوان استفاده نماید و تمام مقرراتی که باعث زحمت و فشار مردم شده ملغی نماید و به مأمورین دون پایه و کارمندان جزء که جز حقوق درآمد دیگری ندارند با این ترقی سرسام‌آور توجه عاجلی بکنند و وضع زندگی آنها را سر و صورتی بدهند و مرتب نمایند واقعاً قابل ترحم می‌باشند و از دادن خانه‌های ارزان‌قیمت به آنها در شهرستان‌ها مضایقه نکند دولت عوض این که این کار را در شهرستان‌ها اجرا نماید و خانه‌های ارزان قیمت بسازد در مرکز انجام می‌دهد و برعکس تشویق می‌نماید به همین جهت مأمورین و مردم به مرکز می‌آیند اتفاقاً در مرکز هم آن طوری که شنیده می‌شود کسانی که استحقاق دارنداز این خانه‌ها نصیب نمی‌شود.
نائب رئیس - آقای مهندس اردبیلی یک ربع وقت شما تمام شد.
مهندس اردبیلی - بنده ده دقیقه وقت می‌خواهم.
کاشانی - رأی می‌دهیم آقا.
نائب رئیس - عده کافی نیست آقایان وظیفه بنده را نباید انجام بدهند چون عده کافی نیست نمی‌شود رأی گرفت آقای دکتر جزایری فرمایشی دارید؟ بفرمایید.
۳- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای دکتر جزایری
دکتر جزایری - بنده سؤال از دولت راجع به معاملاتی که در این مدت کرده‌اند کرده‌ام راجع به انواع واقسام اتوموبیل‌هایی که خریده‌اند و راجع به خرید قند و شکر.
نائب رئیس - به دولت ابلاغ می‌شود.
۵- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت دارایی
نائب رئیس - آقای معاون وزارت دارایی بفرمایید.
معاون وزارت دارایی (انواری) – با اجازه از حضور محترم آقایان در نتیجه تصویب الغا لوایح آقای دکتر مصدق لایحه بودجه سال ۱۳۳۲ (یکی از نمایندگان - یک هزار و سیصد و سی و دو؟) بله مال پارسال بود که تقدیم می‌کنم که جزء همان لوایح است، یکی هم لایحه تمدید مدت تصفیه وصول مطالبات غیرمالیاتی دولت هم که مدتش منقضی شده بود آن هم تقدیم می‌شود.
۶- تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
نائب رئیس - چون امروز مصادف با بیست و یکم آذر است و بعد از ظهر هم رژه خواهد بود به احترام امروز با اجازه آقایان جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز سه‌شنبه ساعت ۹ صبح خواهد بود (احسنت).
میراشرافی - این وظیفه را خوب انجام دادید (مجلس یک ساعت و بیست دقیقه قبل از ظهر ختم شد).
نائب رئیس مجلس شورای ملی - نورالدین امامی