مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۱ آذر ۱۳۲۴ نشست ۱۷۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: متن قوانین - تصویبنامه‌ها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات- اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آئین‌نامه‌ها - بخش نامه‌ها - آگهی‌های رسمی
سال اول - شماره ۲۴۵ مدیر: سیدمحمد هاشمی نماینده مجلس شورای ملی - ۵شنبه ۲۲ آذر ماه ۱۳۲۴
دوره چهاردهم قانونگذاری
شماره مسلسل ۱۴۴۷
مذاکرات مجلس
صورت مشروح مجلس روز ۴ شنبه ۲۱ آذر ۱۳۲۴ نشست ۱۷۱
فهرست مطالب:
- ۱- تصویب صورت جلسه
- ۲- بیانات آقای نخست‌وزیر راجع به اوضاع جاریه (آذربایجان)
- ۳- اظهارات آقای مهندس فریور در مخالفت با ورود به دستور و پاسخ آقای وزیر دارائی
- ۴- بقیه مذاکره در پیشنهادهای مربوط به لایحه طرز خل اختلاف بین دولت و مودیان مالیات بردرآمد
- ۵- تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
- تصویب صورت جلسه
۱- تصویب صورت جلسه
صورت مجلس روز قبل را آقای هاشمی (منشی) بشرح زیر قرائت نمودند
مجلس بیست دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای ملک مدنی نایب رئیس تشکیل و صورت مجلس قبل قرائت گردید.
آقای لنکرانی در تعقیب توضیحات جلسات قبل راجع به تعیین دستور جلسه بعدی که با مجلس می‌باشد تذکراتی دادند و ماده ۱۱ نظامنامه را با تقاضای آنکه در صورت مجلس نوشته شود قرائت نمودند و صورت مجلس تصویب شد.
غائبین با اجازه- آقایان: سید کاظم جلیلی- نجومی- اسکندر مقدم- دهستانی- بهبهانی- تهرانی- اعتمادی
غائبین بی اجازه- آقایان: عماد تربتی- مظفرزاده- خاکباز- دکتر کشاورز- نقابت- کفائی- کاظمی- آصف- امیرابراهیمی- تولیت- بوشهری- دکتر معاون- سید ضیاءالدین طباطبائی- جواد مسعودی- حسن اکبر- سیف پور- بهادری- شریعت زاده- معدل- دهقان- رفیعی- کامبخش- ایرج اسکندری- رضا تجدد- مهندس پناهی- دکتر آقایان- آرادشس آوانسیان- محمد حسین قشقائی-
دیرآمده با اجازه- آقایان: خلیل دشتی- بیات- دکتر اعتبار- سنندجی- منصف- دکتر زنگنه- قبادیان- صدریه- جمال امامی- دکتر کیان- ایپکچیان- مراد آریه
جمعی از نمایندگان تقاضای نطق قبل از دستور نموده و عده‌ای به ورود در دستور معتقد بودند.
آقای نایب رئیس اظهار داشتند قبل از اخذ رأی در این موضوع نظر به انقضای موعد قانونی شعب لازم است شعب تجدید شود و با موافقت مجلس افتراع بعمل آمد و از ۱۱۳ نفر نمایندگان حاضر در مرکز برای هر شعبه ۱۸ نفر تعیین و بعداً بغیر شعبه ششم به هر شعبه یک نفر علاوه گردید.
آقایان تهرانچی با ورود در دستور مخالف بوده توضیحاً اظهار نمودند قبل از هر کار بایستی دولت در مجلس حاضر شده اقدام‌ها خود را راجع به اوضاع ناگوار آذربایجان گزارش دهد.
آقای وزیر دارائی اظهار داشتند البته تعیین دستور با مجلس است و نظریات آقایان نمایندگان به اطلاع آقای نخست وزیر خواهد رسید که در جلسه آینده نتیجه اقدام‌ها دولت به اطلاع مجلس برسد لیکن تأخیر تصویب لوایح ضروری مانند لایحه مربوط به مالیات بر درآمد نیز ممکن است بر مشکلات فعلی بیفزاید.
چون عده برای اخذ رأی کافی نبود آقای طوسی به عنوان قبل از دستور آغاز سخن نمود لیکن در این موقع نظر به خروج چند نفر دیگر از نمایندگان عده برای مذاکره نیز غیر کافی بود.
آقای نایب رئیس اظهار داشتند با اوضاع فعلی مقتضی است که مجلس شورای ملی بیشتر مشغول کار باشد و جای تأسف است که جمعی از آقایان مجلس را از اکثریت می‌اندازند.
جلسه آتیه روز چهارشنبه بیست و یکم آذر ماه سه ساعت قبل از ظهر و دستور آن بر حسب پیشنهاد آقای فرخ و موافقت آقایان نمایندگان حضور هیئت دولت برای گزارش اقدام‌ها خود تعیین و مجلس بیست و پنج دقیقه بعد از ظهر ختم شد.
رئیس- آقای قبادیان
قبادیان- بنده را جزء دیرآمدگان بدون اجازه نوشته‌اند در صورتی که بنده کاملاً به وظایف خودم آشنا هستم و علاقمند هستم و به شهادت همین صورت مجلس‌ها از اول تشکیل مجلس تا بحال قبل از همه آقایان بنده آمده‌ام و دیرتر از همه آقایان رفته‌ام از این جهت خواهش می‌کنم یک قدری دقت بشود در این قضایا که اشخاصی که وظیفه خودشان را بطور کامل انجام می‌دهند دلتنگ نشوند و بنده حتی اجازه خواسته بودم و تقاضای نطق قبل از دستور کرده بودم و دیر نیامدم.
رئیس- عرض کنم میزان غیبت از آنوقتی است ه ساعت جلسه تعیین می‌شود اعم از اینکه جلسه زود تشکیل بشود یا نشود حالا شاید اینطور بوده بنده نمی‌دانم در هر صورت اگر اینطور باشد اصلاح می‌شود، آقای طوسی فرمایشی دارید؟ بفرمائید.
طوسی- بطوریکه در صورت مجلس متذکر است دیروز بنده شروعت کردم یک قسمت از عرایضی که لازم بود به عرض مجلس شورای ملی رساندم ولی در آن وقع مجلس از اکثریت افتاد بناء علیه صبحت‌های من جزء دستور است این است که حالا بنا به فرمایش بعضی از آقایان چون هیئت دول حضور دارند و بعضی مطالب دارند بنده ممکن است بقیه عرضم را امروز نکنم ولی قدر مسلم صحبت بنده ناتمام است و حق بنده محفوظ می‌ماند در اول جلسه بعد به بنده اجازه بفرمائید.
رئیس- آقای دکتر کیان
دکتر کیان- بنده برای مذاکره‌ای که دیروز آقای لنکرانی فرمودند راجع به ناظر بانک و اینکه شش دانگ بانک را تحویل بنده داده‌اند خواستم عرض کنم که در این موضوع یک توضیحی داده شود که مبادا سوء تفاهمی پیدا بشود (بعضی از نمایندگان – به شما سه دانگ) یا شش دانگ یا سه دانگ بنده تصور نمی‌کنم که نگرانی از هر نظر نقل و انتقال بانک در این باب پیش آمده باشد اما اگر اشکالی راجع به صلاحیت بنده در ذهن ایشان بود می‌خواستم توضیح بدهم که ممکن است از نظر سیاسی با آقای لنکرانی هم سبک و هم سلیقه نباشم و تاکنون هم بنده سبک و سلیقه معینی نسبت به ایشان احساس نکردم ولی خوب این عنوان را می‌توانم بنده قائل بشوم که پست نظارت بانک گمان می‌کنم یک تخصص فنی و صلاحیت غیر سیاسی را لازم داشته باشد و صلاحیت‌های دیگری که از این جهت گمان نمی‌کنم ایراد داشته باشد. از طرف دیگر، آقای لنکرانی اگر نسبت به سوابق بنده اطلاعی نداشته‌اند خواستم عرض کرده باشم که بنده در کاریر اداری و زندگی‌ام همیشه متصدی امور اقتصادی و مالی بوده‌ام. مدت چندین سال از در همین بانک ملی جزو مدیران بانک بودم. بنده مدیر بانک کشاورزی بودم، بنده مدیر شکت بیمه بودم، مدیر کل انحصار بودم، مدیر کل گمرک بودم. بنابراین تصور نمی‌کنم که از این جهات هم از نظر صلاحیت هم از نسبت به بنده ایرادی باشد (صحیح است) ولی اگر از نظرهای دیگری هم آقایان اشکالی داشته باشند بنده با کمال میل حاضرم که رفع نگرانی آقایان و آقای لنکرانی بشود (صحیح است)
رئیس- عرض کنم این موضوع بجای خودش صحیح است ولی چه ربطی به صورت جلسه دارد این باید به موجب ماده ۱۰۹ نظامنامه باشد. صحبت هائی که راجع به مسائل غیر از صورت جلسه باشد نباید در صوت جلسه گفته بشود فقط صحبت در اطراف صورت جلسه خواهش می‌کنم بفرمائید (صحیح است) آقای اردلان
اردلان- بنده می‌خواستم عرض کنم که آقای اعتمادی سخت مریض اند ایشان را غائب بی اجازه نوشته‌اند (حاذقی- خیر با اجازه نوشته‌اند)
رئیس- با اجازه نوشته شده‌است، اعتراض دیگری بر صورت جلسه نیست؟ (گفته شد- خیر) صورت جلسه تصویب شد. آقای نخست وزیر فرمایشی دارید؟ بفرمائید.
- بیانات آقای نخست وزیر راجع به اوضاع جاریه
۲- بیانات آقای نخست وزیر راجع به اوضاع جاریه
نخست وزیر- آقایان نمایندگان محترم استحضار دارند موقعی اینجانب مأمور تشکیل کابینه شدم که وضع کشور غیرعادی و موجب تشویش و نگرانی بود و من با این نیت و با این امید و استظهار هیئت دولت را تشکیل و قبول مسئولیت کردم که اگر پشتیبانی و مساعدت مجلس شورای ملی دست به اصلاحات که واقعاً مملکت محتاج به آن است بزنیم ولی متأسفانه هنوز شروع بکار نکرده بودم که با مسئله آذربایجان مواجه شدیم، در آنجا عده‌ای معدود که بواسطه دور بودن من در این بیست ساله اخیر از کارهای عمومی و دولتی به افکار و نظریات اصلاح طلبانه من آشنا نبودند مجال اقدام به من نداده و بر خلاف قوانین مملکتی دست به عملیاتی زدند که نظم و آرامش آن صفحه را بکلی مختل نموده‌است (صحیح است) و به دولت فرصت داده نشد که طبق برنامه مصوب خود شروع به اصلاحات لازمه بنماید و به این مناسبت اجازه می‌خواهم این نکته را یادآوری کنم که دولت همه اقداماتی را که از طرف عده سابق الذکر و در آذربایجان بعمل آمده‌است بر خلاف قانون و بدون اثر می‌داند (صحیح است) و قطع دارد که مجلس شورای ملی نیز با این نظر موافق است (صحیح است) به هر حال در نتیجه بروز این حوادث دولت مجبور بوده‌است قیمت عده وقت خود را برای رفع مشکلات مصروف نماید و هر چند هنوز نمی‌توانم بگویم که در رفع این مشکلات موفقیت حاصل کرده‌ام لیکن مذاکراتی که مرتباً در جریان بوده و هست مرا به ادامه آن تشویق می‌کند.
ضمناً آقای بیات هم پیشنهاد دولت را با کمال وطن‌پرستی و حسن نیت پذیرفته و در این موقع مشکل به آذربایجان رفته‌اند. از دقیقه‌ای که وارد شده آنی از مجاهدت و کوشش برای اصلاح امر خودداری نکرده‌است (صحیح است) – احسنت
از طرف دیگر نظر به اینکه بواسطه توقف ارتش شوروی در آذربایجان دولت آزاد عمل نداشته و نمی توانسته‌است قوای انتظامی را برای استقرار امنیت نقل و انتقال دهد لذا با اولیای دولت شوروی و مأمورین آن دولت در ایران مذاکره نموده وهم خود را مصروف این نکته نموده‌ایم که دولت زودتر بتواند در این قسمت هم به وظایف خود عمل نماید بعلاوه بوسیله سفیر کبیر شاهنشاهی در مسکو باستحضار دولت جماهیر شوروی رسانده‌ایم که اینجانب قصد دارم باتفاق آقای وزیر خارجه قریباً به مسکو عزیمت و مستقیماً با مقامات شوروی وارد مذاکره شوم (صحیح است- بسیار خوب) امیدوارم از کلیه اقداماتی که تا کنون بعمل آمده و تعقیب می‌شود نتیجه گرفته شود و نگرانی دولت و ملت ایران از این حیث رفع گردد. اما راجع به اصلاحات داخلی که در ابتدای بیانات خود به آن اشاره نمودم. آقایان محترم اطلاع دارند موجبات عمده وضع اسفناکی که امروز در مملکت وجود دارد همانا پیش آمد جنگ بوده که این اوضاع ناگوار را در مملکت فراهم نموده (صحیح است) و بدیهی است مدتی وقت و فرصت می‌خواهد که دولت با معاضدت مجلس شورای ملی و کلیه طبقات ملت برنامه‌ای برای اصلاحات و اعاده به حال عادی تنظیم و بر مشکلات موجوده فایق آید.
البته دلیل دیگری هم برای عدم پیشرفت کارها وجود داشته و آن این بوده که به مرور زمان اکثر مردم از جریان امور مربوط به زندگی اجتماعی خودشان بی‌خبر مانده و در نتیجه احساس مسئولیت در کارها نمی‌کنند و موقعی برای مساعدت به دولت از حسن جریان امور استان و شهرستان‌ها بدست نمی‌آورند و حال آنکه طبق قانون اساسی یک قسمت مهمی از این مسائل را ممکن بود در خود ولایات و ایالات بوسیله انجمن هائی که طبق قانون اساسی پیش‌بینی شده قطع و فصل نمود و روی این نظر بوده‌است که دولت اینجانب از بدو امر متوجه لزوم تقسیم کارها گردیده و در صدد برآمدیم به محض اینکه اطمینان کامل از حسن جریان انتخابات حاصل نمودیم که کاملاً طبق قانون صورت خواهد گرفت انجمن‌های ایالتی ولایتی را تأسیس و تشکیل دهیم (صحیح است) و البته دولت مراقبت خواهد نمود که این انتخابات در تمام مملکت مطابق قانون و بدون مداخله عناصری که صلاحیت ندارند انجام شود (صحیح است) مسلم است بعد از اینکه انجمن‌های نامبرده تشکیل گردید علاوه بر اینکه وظایف دولت مرکزی سبکتر می‌شود و مجال توجه به کارهای اساسی را بدست می‌آورد اهالی ولایات و ایالات در انجام اصلاحات مربوطه به حوزه خود تشریک مساعی نموده و بهتر و سریع‌تر خواهند توانست اصلاحات محلی را انجام دهند.
آقایانی که به سوابق زندگانی اینجانب آشنائی دارند بخوبی می‌دانند که اینجانب در تمام مدت حیات اجتماعی خود احترام به قانون اساسی کشور و لزوم اجرای کلیه مقررات آنرا نصب العین خود قرار داده (نمایندگان- صحیح است) و همواره آرزو داشته‌ام که تمام امور مملکت طبق اصول و موازین قانونی انجام شود به همین جهت در نظر دارم هر قسمت از مواد قانون اساسی را که تا بحال روی آن عمل نشده مورد توجه و اقدام قرار دهم (صحیح است) و تا مدتی که در این مأموریت باقی بمانم در راه انجام این وظیفه خودداری نخواهم کرد. البته اتکای من بعد از عنایت خداوند قادر متعال و توجهات اعلیحضرت همایون شاهنشاه به پشتیبانی و همراهی نمایندگان محترم و ملت ایران است امیدوارم در این موقع مشکل با کمال بردباری و تحمل مقاومت نمایند تا انشاءالله بتوانیم به تکالیف قانونی و وجدانی خود در مقابل خدا و ملت عمل نمائیم (انشاءالله) با اطمینانی که آقایان نمایندگان محترم به حسن نیت و صمیمیت و فداکاری اینجانب نسب به ملت و مملکت دارند اجازه خواهند فرمود که بقیه مطالب را بعد در موقع مقتضی به عرض برسانم (صحیح است)
خواهش می‌کنم این لایحه مربوط به مالیات بر درآمد را هم اگر آقایان وقت داشته باشند مطرح بفرمایند و زودتر بگذرانند بسیار خوب است.
بعضی از نمایندگان- موافقیم
- اظهارات آقای مهندس فریور در مخالفت با ورود به دستور و پاسخ آقای وزیر دارائی
۳- اظهارات آقای مهندس فریور در مخالفت با ورود به دستور و پاسخ آقای وزیر دارائی
رئیس- بعضی از آقایان اجازه نطق قبل از دستور خواسته‌اند ولی (بعضی از نمایندگان- دستور، دستور) (مهندس فریور- مخالفم) بنده عقیده دارم که اگر این لایحه را سر و صورتی بدهیم بهتر است و ممکن است آقایان این نطق‌ها را بگذارند برای جلسه آتیه. آقای مهندس فریور مخالفید؟
مهندس فریور- بلی
رئیس- بفرمائید
مهندس فریور- بنده با ورود در دستور مخالفم برای آنکه مطابق اطلاعاتی که به عرض همه آقایان رسیده‌است دو سه روز دیگر کنفرانس سران معظم سه دولت بزرگ که تقریباً می‌شود گفت سرنوشت دنیا را معین خواهد کرد در مسکو تشکیل می‌شود (بعضی از نمایندگان- وزرای خارجه) کنفرانس وزرای خارجه در این موقع، و از یکی دو ماه پیش به این طرف مرتباً اگر آقایان دقت کرده باشد نغماتی از گوشه و کنار و حتی رادیوهای رسیم دنیا شنیده شده‌است مبنی بر اینکه طبقه حاکمه ایران نالایق است (عده‌ای از نمایندگان- صحیح است) دستگاه حاکمه فاسد است (جمعی از نمایندگان- صحیح است) حتی … من استدعا می‌کنم بگذارید جمله تمام شود اگر آقایان اعتراضی دارید بعد بیائید بفرمائید زیرا با جملات است که اگر مبتدایش گفته شود و خبرش به عرض نرسد درست خلاف مطلوب جلوه خواهد خواهد شد (صحیح است) لااله کلمه زندقه‌است ولی لااله الاالله کلمه توحید است بگذارید جمله تمام شود اگر اعتراضی دارید بیائید اینجا بگوئید (صحیح است) عرض بنده این است که تا تاریخ صد و پنجاه ساله اخیر ایران یعنی از موقعی که مملکت ایران واقع شد بین دو همسایه قوی از روزی که واضحتر عرض کرده باشم هندوستان به صورت مستعمره انگلستان در آمد از آن روز مملکت ما واقع شده‌است بین دو نفوذ، نفوذ سیاست شمالی و نفوذ سیاست جنوبی. تمام وقایع و اتفاقاتی که در این مدت از قبل از مرحوم امیر کبیر در زمان مرحوم امیرکبیر و بعد از او تا این تاریخ اتفاق افتاده‌است اگر به علت و کنه آن قضایا وارد شویم در نتیجه یکی از این د و نفوذ بوده‌است یا لااقل یکی از این دو نفوذ به آن قضایا کمک کرده‌است در موجباتش در جهات مسببه اش ذی نفوذ بوده‌است حوادث تاریخ را نمی‌خواهم عرض کنم غائله سیستان و بلوچستان، غائله خراسان ایجاد مذاهب مختلفه، تمام اینها در نتیجه این دو نفوذ سیاسی بوده‌است منتها این دو نفوذ نوساناتی داشته‌است به نسبت زمان‌های مختلف گاهی یکی بالاتر بوده‌است دیگری پایین‌تر و گاهی این یکی پایین‌تر بوده‌است و دیگری بالاتر. انقلاب مشروطیت ایران را اگر دقت بفرمائید منصفانه تصدیق خواهید فرمود که مقدار زیادیش در نتیجه یکی از این دو نفوذ یعنی در نتیجه نفوذ سیاست انگلستان بوده‌است که آن روز دربار محمدعلی میرزا را محاط می‌دید از سیاست تزاری واِلا واقع امر ملت ایران شاید 99 درصد هم معنی مشروطه را نمی‌دانست. یک عده البته روی اصل آزادیخواهی و آزادی طلبی با ایمان کامل کمک کردند ولی عده آنها شاید خیلی کم بود و اگر سیاست خارجی نبود شاید آن موومان Mouvement هم آن نهضت هم پیشرفت نمی‌کرد (چند نفر از نمایندگان- این چه ربطی به مخالفت با دستور دارد) اجازه بدهید اینها برای این است که بگویم یک مطالبی باید گفته شود (سید محمد طباطبائی- آقای رئیس باید تشخیص بدهند) البته این بسته به تشخیص آقای رئیس است (رئیس- مختصر بفرمائید) خیلی خوب بعد از آن وقتی که مختصر تعدیلی بین دو نفوذ برقرار شد قرارداد 1907 راجع به ایران بسته شد (تیمورتاش- بدبختانه) بدون میل و اراده ملت ایران (صحیح است) و یاران را تقسیم کرد به دو منطقه نفوذ بعد از 1907 تا جنگ بین‌المللی. چه شد طرفین کجاها آمدند بنده می‌گذرم. در نتیجه جنگ بین الملل و در نتیجه انقلاب کبیر روسیه برای ایران خوشبختانه اجرای قرارداد منطقه نفوذ معوق ماند (همهمه نمایندگان- خیر آقا از بین رفت) 1907 را عرض می‌کنم نه 1919 را اشتباه نکنید (جمال امامی- از بین رفت) از بین رفت تصدیق می‌کنم از بین رفت تا موقع کودتا، تا موقع کودتا که با قرار خود انگلیسی‌ها با قرار روزنامه‌های رسمی شان و رادیوشان یک حکومتی در ایران مستقر شد که کاملاً تحت نفوذ سیاست یکطرفه بود دلیلش هم واضح است زیرا که روس‌ها اینقدر گرفتاری‌های داخلی داشتند که به اینجا نمی‌رسیدند. امروز یعنی بعد از این جنگ مجدداً این دو سیاست در صحنه ایران دارند با هم رقابت می‌کنند. تا اینجایش بنظر من عیبی ندارد یعنی اگر ما زمامداران لایقی داشته باشیم از این رقابت ممکن است به نفع ایران استفاده کینم (صحیح است) اما بدبختانه از چند ماه پیش به اینطرف یک نغمه هائی حتی از خود رادیو انگلستان راجع به فساد طبقه حاکمه عدم لیاقت طبقه حاکمه شنیده می‌شود اینها باعث نگرانی من است دلیلش را عرض می‌کنم. بنده خیال می‌کنم خوب یک طرف اگر از طبقه حاکمه ما بنالد شاید بگوییم بحق ولی بنده نمی‌دانم آن طرفی که (حاذقی- آنطرف حق ندارد) بنده با کمال صراحت صحبت می‌کنم و طرفی که طبقه حاکمه فعلی ایران باقیمانده همان دستگاهی است که خود او به اقرار خودش در ایران مستقر کرده‌است او چرا ناله می‌کند؟ این است که مرا نگران و مضطرب ساخته‌است (فیروزآبادی- یکی ناله می‌کند یکی عمل) بنده می‌ترسم که این اتفاق دو طرف اتفاق دو نفوذ قوی بر این کلمه بر اینکه حکومت ما دستگاه حکومت نالایق و فاسد است برای آنها بهانه باشد که مجدداً خدای نکرده قرارداد 1907 را برای این مملکت تجدید بکند (نمایندگان- نمی‌شود غیر ممکن است) مقصود من هم همین است (معدل- با مزاج دنیا امروزه سازگار نیست) عرض کنم گفتند عسل و خربزه با هم نمی‌سازند گفت حالا که ساخته‌اند و دارند پدر من را در می‌آورند (حاذقی- پدر خودشان را در بیاورند) اگر یکی دو تا ساخته‌اند البته سازگار نیست ولی می سازگارانند. به هر صورت اجازه بفرمائید عرض کنم بنده امروز را که دو روز یا سه روی به انعقاد کنفرانس وزرای خارجه سه دولت بزرگ مانده‌است از این جا آن آقایان را مخاطب قرار می‌دهم و مخصوصاً توجه وزیر امور خارجه دولت آمریکا را جلب می‌کنم به این نکته که اگر دستگاه حکومت ما هم نالایق باشد فاسد باشد شاید خود من هم از آنها باشم که واقعاً عقیده داشته باشم که دستگاه حکومت ما نالایق است (جمال امامی- بخود ما مربوط است) این نباید بهانه شود برای تجزیه و تقسیم ایران به منطقه نفوذ (صحیح است)آنها تضمین کرده‌اند استقلال و تمامیت ایران را (صحیح است) (نقات سند داریم) اگر دستگاه حکومت ایران فاسد است و نالایق این را به حساب ملت ایران نگذارند ملت ایران تا کنون آزاد برای انتخاب طبقه حاکمه اش نبوده‌است آنها خودشان این فشارها را از سر ملت ایران بردارند آنوقت ببینند ملت ایران لایق بر حکومت خودش هست (صحیح است) مجدداً تکرار می‌کنم که به‌هیچ‌وجه عدم لیاقت دستگاه حاکمه نباید به حساب ملت ایران گذاشته بشود نباید بهانه برای تجزیه و تقسیم ایران به دو منطقه نفوذ بشود (همهمه نمایندگان)
رئیس- اینهائی که فرمود ید مخالف نظامنامه بود.
مهندس فریور- عرض کردم، مخالف با ورود در دستورم
رئیس- مطابق نظامنامه باید رفتار کرد.
سید محمد طباطبائی- چرا اول نفرمودید. هر کس هر حرفی می‌زند شما حرف نمی‌زنید پس چرا زنگتان را نزدید؟
رئیس- نتیجه‌اش ابتدا معلوم نبود.
حاذقی- این بدعت را خود شما آقای طباطبائی گذاشتید
محمد طباطبائی- خودتان دارید می‌گویید بر خلاف نظامنامه‌است می‌ایستید می ایستید وقتی که حرف را زدند آنوقت می‌گویید برخلاف نظامنامه‌است.
رئیس- حرف بدی که نزدند
وزیر دارائی- (آقای هژیر)- اجازه می فرمائید؟
رئیس- بفرمائید آقای وزیر دارائی
وزیر دارائی- هر چند موضوعی که مطرح بود عبارت بود از ورود یا عدم ورود در دستور، بنده در جلسه گذشته هم عرض کردم هیچوقت بنده خودم را مجاز نمی‌دانم و نباید هم مجاز بدانم که وقتی این مطالب مطرح است بنده اظهار نظری کرده باشم ولی چون در ضمن بیانات شان در موضوع دولت‌ها و عدم لیاقت دولت‌ها (مهندس فریور- دستگاه حاکمه را عرض کردم) و فساد حکومت و هیئت حاکمه و بالاخره یکطرفی و دو طرفی بودن حکومت‌ها بحث فرمودند.
مهندس فریور- یکطرفی زمان رضاشاه عرض کرد.
فداکار- مجلس هم همینطور بوده‌است.
وزیر دارائی- اجازه می فرمائید بنده هم دو کلمه عرض کنم در مملکت ایران البته اشخاص مختلف بنا به تخصصاتی که دارند نظریات عالمانه و فاضلانه در حدود تخصص خودشان می‌توانند اظهار بکنند. بنده یکی از کسانی هستم که مدعی هستم در تاریخ ایران زحمات زیاد کشیده‌ام و مطالعات فراوان دارم (صحیح است) و مطالبی که فرمودند از لحاظ تعبیر نظر بنده صحیح نبود (صحیح است) عملیاتی که در ایران مخصوصاً در عرض 150 سال اخیر اتفاق افتاده‌است آنطور که ممکن است از بیانات آقای مهندس فریور نتیجه بگیرند که به مناسب اقدام‌ها و نفوذ سیاسی اجانب شده‌است این عمل نکرده و هیچوقت چنین اقدامی اتفاق نیفتاده (صحیح است) هیئت حاکمه ایران در تمام ادوار ایران برای ایران و اعلای پرچم ایران عمل کرده‌است (صحیح است – صحیح است) (دکتر مصدق- اینطور نیست) (رحیمیان- اینطور نیست) (نقابت- همینطور است) … اجازه بفرمائید آقایان این هیئت حاکمه در هر موقع و در هر مورد از هر نفوذ خارجی، از هر قدرت خارجی از هر قوه خارجی که مفید به حال اعلای پرچم ایران بوده‌است استفاده کرده‌است (صحیح است) برای مملکت ایران در هر موقع که هر نفوذ بین‌المللی می توانسته‌است کمکی بکند که زنجیر اسارت اقتصادی یا امتیازها استقلالی را از گردن ملت ایران بردارد دولت و ملت ایران با آغوش باز استقبال کرده‌است (صحیح است) (مهندس فریور- ملت را قبول دارم) (رحیمیان- امتیاز نفت جنوب را چرا دادند) (نقابت- آن را شصت سال پیش دادند) (رحیمیان- چرا تمدید کردند) … آقایان، هیئت حاکمه ایران، دولت ایران هر وقت صحبت می‌شود نمایندگان محترم مجلس شورای ملی و دولت‌های ایران را مجموعاً شامل می‌شود (صحیح است) هر وقت هر عملی اگر به ضرر مملکت ایران اتفاق افتاد دولت و مجلس شورای ملی همه سهیم و شریکند (صحیح است) اگر خدمت به مملکت شده‌است همه سهیم بوده‌ایم (صحیح است) اگر یک وقتی خدای نخواسته ترک اولائی از طرف دولت صادر شده باشد که صد در صد موافق با منافع مملکت نباشد مجلس شورای ملی در زمانی که حاضر و ناظر و آزاد بوده‌است مسئولیت دارد (صحیح است) (دکتر مصدق- بله وقتی که آزاد بوده‌است) … آقایان، استدعا می‌کنم، بسیاری مواقع هستند بنده اگر امروز از حدود که همیشه آقایان ملاحظه فرموده‌اند قدری خارج شده‌ام مرا عفو فرمائید چون عصبانی هستم.
دکتر رادمنش- اگر عصبانی هستید چیزی نفرمائید چون ممکن است بر خلاف مصالح کشور باشد.
قبادیان- موضوعت استقلال ایران در بین است آقا. چرا چیزی نفرمایند؟
وزیر دارائی- یک وقت ممکن است یک مطلبی را گفت که اگر دفع اول آقایان توجه بکنند ممکن است بگوششان بد صدا بیاید ولی وقتی که گفته شد و گفته شد و گفته شد بجایی می‌رسد که خود ما هم تکرار کنیم. استدعا می‌کنم در مطالبی که می فرمائید بیشتر تعمق بفرمائید (صحیح است) (دکتر مصدق- جنابعالی هم بیشتر تعمق بفرمائید) (هاشمی- اگر تعمق می‌کردیم به اینجاها نمی‌رسیدیم)
مهندس فریور- شما از اسم مرض می‌ترسید من از خودش می‌ترسم بدبختانه
وزیر دارائی- ممکن است آقا. به نظر بنده در هر مورد حالا که می‌خواهید تأمل و تعقلی بیش از گذشته بفرمائید و راهی در نظر بگیرید به نظر بنده موضوعی که طرح می‌شود مسأله‌ای که مطرح می‌شود دو جنبه دارد یکی از اینکه اول ایران را حفظ بکنیم بعد اصلاح (صحیح است) یا اینکه در نتیجه اختلافات نظر در اصلاح اساس ایران بر باد رود (صحیح است) (دکتر رادمنش- اول اصلاح است) (دکتر مصدق- می‌توانیم) (جمال امامی- بگذارید صحبت کنند) اصلاح مملکت این است که متمکنین یعنی اشخاص مستطع و مستغنی حتی المقدور به طیب خاطر برای جریان امور پول بدهند (صحیح است) نه اینکه برای جریان فرار از مالیات، برای خراب کردن مستخدمین دولت رشوه بدهند که کمتر مالیات بدهند (صحیح است – صحیح است) (هاشمی- به قدرت بگیرید) (دکتر رادمنش- این بر خلاف نظریه شما است ما هم همین را می‌گوییم شما چرا دفاع می‌کنید؟) ملت ایران حمله مغول، حملات متعدد و متوالی در ظرف قرون، اعوام و شهود دیده‌است و تحمل کرده‌است. استقامت ملت یاران در عرض 250 سال با خون مردم مملکت عجین شده‌است (نمایندگان- صحیح است) همیشه ایران بی حفظ خودش در نهایت استقلال کوشیده، هر وقت یک دولت یا دو دولت یا دُوَل مختلف دنیا خواسته‌اند به لحاظی در این مقصود به ایران کمک بکنند ایران مغتنم شده‌است به همین جهت در دوره‌ای که استبداد تزاری سرتاسر ایران را خفه کرده بود، مردم فهیم و مآل بین ایران اعتراض می‌کردند (مهندس فریور- صحیح است ما هم در آن حرفی نداریم) با وجود این در دوره‌ای هم که دولت تزار با دولت انگلستان عهدنامه تقسیم ایران را به دو منطقه نفوذ بستند همان دولت ضعیف و ذلیلی که آقایان می فرمائید و همان دولتی که می فرمائید در تحت نفوذ یک دولت تزاری بود این عهدنامه را نپذیرفت (نمایندگان- صحیح است – صحیح است) (مهندس فریور- آن دولت را کسی نگفت) و اعتراض کرد و مجلس شورای ملی هم آنرا رد کرد (فرهودی- ملیون هم مهاجرت کردند) بنابراین ملاحظه می فرمائید اگر در یک دوره‌ای دولت ایران در نتیجه ضعفی که داشت نمی‌توانست با فشار و قوه جلو تحمیلات کمرشکن تزاریسم را بگیرد با وجود این از گفتن حرف حق خودش دریغ و مضایقه نکرد (صحیح است) علت اینکه در جنگ بین المللی یک قسمت مردم ایران به حرکت در آمدند و به نفوذ دولت ثالثی که هیچگونه وجه مشترکی هم با ایران نداشت تبعیت می‌کردند چه بود؟ برای حق بود، برای منافع ایران بود. می‌گفتند که دو مملکت همسایه ما با هم ساخته‌اند بر ضد مصلحت ما، امروز یک دولت دیگری که راست است با ما اشتراک منافع ندارد ولی خود بخود در نتیجه مصالح خودشان با این هر دو دولت مخالفند به این جهت یک مشت از مردم وطن پرست ایران عقیده شان بر این شده بود که بایستی موافقت این دولت ثالث را جلب کرد بلکه زنجیری که به استقلال ایران بسته شده‌است گسسته شود. حالات اشتباه بوده، اشتباه نبوده بنده کاری ندارم (مهندس فریور- شما دفاع مشیرالدوله را نفرمائید) هنوز به آنجا نرسیده‌ام. بنده می‌خواهم عرض کنم که هیچوقت ملت و مملکت ایران از استفاده اوضاع بین الملل منصرف نبوده‌است ولیکن امروز آقایان این تعقل را بفرمایند به موجب تعدی که هر سه دولت در اعلامیه تهران کرده‌اند استقلال ایران را ضمانت کرده‌اند (نمایندگان- صحیح است) با عهدنامه سه گانه دولت شوروی و دولت انگلستان استقلال ایران را تأمین کردند (صحیح است) مطابقه آن عهد نامه تعهد دارند که در هر گونه کنفرانس‌های بین المللی که هست اگر مطلبی مربوط به ایران باشد با نظر ایران اقدام بکنند (صحیح است) اینها تمام بجای خودش محرز است (مهندس فریور- بنده هم حرفی ندارم) بنده هم نخواستم عرض دیگری بکنم. بنده اول عرض کردم که تعبیر جنابعالی طوری بوده‌است که ممکن است در خارج وقتی بشنوند نظر واقعی جنابعالی را حدس نزنند و طور دیگر بیان کنند (مهندس فریور- من فارسی گفتم) (جمال امامی- فارسی نمی‌فهمند) از لحاظ حمله به دولت‌ها عرض کردم به عقیده بنده دولت‌های ایران در حدود امکان آنچه توانستهاند از لحاظ حفظ مصلحت مملکت کرده‌اند و برای اینکه همیشه بهتر موفق بشوند بایستی آنچیزی که سابقاً «دعا» می‌گفتند دعای ملی، دعای مردم و امروز به عنوان افکار عامه و نظریات وکلای مجلس تعبیر می‌شود پشتیبانشان باشد (نمایندگان- صحیح است) بنده این را کاملاً خودم اذعان دارم که هر قدر در اصل مطلب آقایان بحث بفرمایند بر اینکه راهحل هر مشکل چیست آن بجای خودش کار صحیح و به موقعی است ولی این راه حل را وقتی تشخیص دادند یعنی به آن حکم مجلس که حکم اکثریت است معین شد (فداکار- عیب همین است) در عین حال برای انجامش مدام و متصل باید تقویت بفرمایند تا هر دولتی که سر کار هست بتواند به دنیا بگوید که آنچه من می‌گویم یا ناله ملت ایران است یا امید و آرزو و توقع ملت ایران این ترتیب که شد به عقیده بنده خیلی از مسائل حل خواهد شد و تمام مواردی هم که استقلال ایران دستخوش یک زحمات بوده‌است اگر یک فردی آمده و توانسته‌است آنرا از پیش ببرد برای این بوده که فقط فکر ایران بوده‌است و راه خودش را گرفته و رفته‌است و بالاخره در نتیجه استقامت و افکار عامه و دعای ملت موفق شده. امروز هم به نظر بنده یگانه راه این است که ما باید هر راهی را که در پیش داریم برای مصلحت مملکت برویم و هر مرارت و مشقتی که دچار بشویم دنبال کنیم وقتی نمایندگان ملت و افکار عامه که اساس نظرشان حفظ استقلال این مملکت است با این نظر موافق بودند اگر یک مدت موقت هم به اشکال بر خورده باشیم با کمال به مقصد خودمان می‌رسیم (نمایندگان- صحیح است)
مهندس فریور- مطابق ماده 109 بنده اجازه می‌خواهم عرایض بنده سوء تعبیر شده‌است.
جمعی از نمایندگان- رأی رأی وارد دستور بشویم.
رئیس- بنده عقیده‌ام این است که این حرف‌ها را بگذاریم برای جلسه بعد.
مهندس فریور- آقا عرض کردم بیانات من سوء تعبیر شده از توهین هم بالاتر است خودشان هم گفتند.
رئیس- گفتند شاید سوء تعبیر بشود.
جمعی از نمایندگان- چه مانعی دارد بفرمایند.
رئیس- بفرمائید توضیح بدهید.
مهندس فریور- بنده بسیار تعجب می‌کنم از جناب آقای هژیر که آمدند و مقداری دفاع کردند ازحکومت‌های مرحوم مشیرالدوله و مستوفی الممالک که (یکی از نمایندگان – خوب کردند) بلی بسیار خوب کردند و بنده هم مطلقاً قصد حمله به آنها نداشتم.
بنده آقا مطلقاً قصد حمله به آن را نداشتم بنده حتی خودداری کردم. حالا که خارجیان باتفاق به حکومت‌های ما حمله می‌کنند من خودم به حکومت‌های خودمان حمله نکردم نمی دانم چرا بر خورد؟ (فاطمی- نقل قول کردند) بنده نقل قول کردم گفتم آقا رادیوی اینطرف اینطور می‌گوید رادیوی آنطرف هم می‌گوید. روزنامه اینطرف می‌گوید روزنامه آنطرف هم می‌گوید. من گفتم که این گفته را آقایان مبادا بهانه قرار بدهند برای بدبختی ملت ایران (صحیح است) (نقابت- سند داریم) چرا متعمدید در سوء تعبیر؟ یک مطلب دیگر، اساساً آقا من نخواستم در قضایای سیاست خارجی وارد شوم چرا؟ رسم است در سیاست، در مسائل مربوط به سیاست خارجی مادامی که دولت معتمد مجلس خودش مسئله‌ای را طرحش را لازم ندانسته این رسم است در همه جا و خیال می‌کنم منطق هم داشته باشد که طرح نمی‌کنند (صحیح است) من آقا از این اکازیون یعنی 3 روز قبل از انعقاد این کنفرانس خواستم استفاده کنم، خواستم بگویم آقا ملت ایران نالایق نیست (صحیح است) خواستم بگویم فشارتان را بردارید آقایان اگر معتقدید و می گویید دولت‌ها و حکومت‌های ما نالایقند من گفتم آقا هیئت حاکمه و آقای هژیر هم که تعبیر کردند البته ا ین تعبیر مستتر بود در بیان من. من هم وقتی گفتم هیئت حاکمه مقصودم مجلس و دولت بود این صحیح است تردید ندارد (فداکار- خصوصاً مجلس) بنده گفتم شما که بالاتفاق حمله می‌کنید به هیئت حاکمه مبادا مقصودتان این باشد که بگویید هیئت حاکمه نالایق - پس ملت نالایق پس فلان (جمال امامی- چرا حرف دهنشان می‌گذارید) اما آقایان تمام قضایای سیاسی را من به شما عرض بکنم. با منطق و استدلال می‌شود پیش بینی کرد از خود مرض بترسید، اسم مرض بردن عیبی ندارد. باید همه چیز را پیش بینی کرد حکومت یعنی پیش بینی کننده. این یک ضرب المثل فرانسوی است می‌گوید گورنه سه پروار Gouverner C´est Prevoir. بنده دیگر عرضی ندارم.
جمعی از نمایندگان- دستور دستور
هاشمی- پیشنهاد خروج این لایحه از دستور شده‌است.
- بقیه مذاکره در پیشنهادهای مربوط به لایحه طرز اختلاف بین دولت و مؤدیان مالیات بر درآمد
۴- بقیه مذاکره در پیشنهادهای مربوط به لایحه طرز اختلاف بین دولت و مؤدیان مالیات بر درآمد
رئیس- رأی می‌گیریم به ورود در دستور. آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
آقای طوسی یک پیشنهادی داده‌اند این اصلاً موضوع ندارد چطور این لایحه از دستور خارج بشود؟
طوسی- بنده پیشنهاد داده‌ام این لایحه از دستور خارج بشود توضیح هم دارم اگر اجازه بدهید عرض کنم.
ملک مدنی- عرض کنم پیشنهاد آقای دکتر مصدق را بعد از آنکه مذاکره فرمودند بایستی تعیین تکلیف آن بشود و در دستور وقتی وارد شدیم باید اول دفعه در پیشنهاد ایشان رأی بگیریم یا مسترد می‌کنند یا به آن رأی باید گرفته شود (دکتر مصدق- خیر بنده مسترد نمی‌کنم) پس رأی بگیرید.
قبادیان- پیشنهادشان را بخوانید
هاشمی- جلسه قبل خواندیم، توضیح هم دادند باید رأی بگیریم.
امینی- آقا دومرتبه بخوانید.
رئیس- پیشنهاد آقای دکتر مصدق مجدداً قرائت می‌شود:
- اشخاصی که مالیات ۱۳۲۳ و ۱۳۲۴ خود را طبق قانون ۱۹ آبان ماه ۱۳۲۲ مالیات بر درآمد نپرداخته‌اند از تاریخ تصویب این قانون تا سه ماه می‌توانند به طریق ذیل بدهی خود را پرداخته و حساب مالیاتی خود را تصفیه کنند:
- اول- هر گاه مالیات از بابت درآمد املاک مزروعی باشد معادل دو برابر مبلغی که از بابت مالیات ارضی همان ملک در سال ۱۳۱۳ پرداخته شده و مالیات خالصجاتی که بعد از سال ۱۳۱۳ فروخته شده صدی بیست حد متوسط عایدی است که در سه سال اخیر قبل از معامله عایدات دولت شده‌است.
- دوم- در صورتی که مالیات از بابت سایر انواع درآمد باشد معادل سه برابر مبلغی که همان شخص از بابت مالیات بر درآمد خود در سال ۱۳۱۳ تأدیه نموده‌است- اینهم دوم.
- سوم- مؤدیانی که در ظرف سه ماه حساب مالیاتی خود را طبق مقررات قانون آبان ۱۳۲۲ و یا این قانون تصفیه نکنند علاوه بر آنچه مدیونند جریمة معادل صدی ده بدهی خود در هر ماه باید بپردازند و از جریمه‌ای که بند الف از ماده ۱۶ قانون آبان ۱۳۲۲ برای ندادن اظهارنامه تعیین نموده‌است معافند.
رئیس- در جلسه قبل مذاکرات راجع به این ماده تمام شده‌است؟ اینطور بوده‌است؟ آقای ملک مدنی
دکتر معظمی- بنده اخطار دارم.
ملک مدنی- پیشنهاد آقای دکتر مصدق اول این بود که این لایحه از دستور خارج شود و روی آن بیاناتی فرمودند و در ضمن هم یک پیشنهاد اصلاحی به مجلس دادند بنابراین آن فقره پیشنهاد اصلاحی که دادند جداگانه باید مطرح بشود اول آن پیشنهاد اولشان تکلیف باید معلوم شود و خروج ازدستور را باید رأی بگیریم اول باید تکلیف پیشنهاد آقای دکتر راجع به خروج از دستور معلوم شود آنوقت این پیشنهاد مطرح بشود.
صفوی- اجازه می فرمائید؟
رئیس- بفرمایید.
صفوی- پیشنهاد خروج از دستور به عقیده بنده هیچ موردی ندارد که مطرح شود برای اینکه الآن مجلس رأی داد که ما وارد دستور شویم دستور هم لایحه مالیات بر درآمد است. بنابراین این قسمت محرز است و در قسمت دوم باید رأی بگیریم (صحیح است)
امیرتیمور- آقا اجازه می فرمائید بنده مخبر کمیسیون هستم.
رئیس- بفرمائید
مخبر- عرض کنم آقای دکتر که پیشنهاد فرمودند این لایه از ستور خارج شود منظورشان این بود که این پیشنهاد که قرائت شد بدهند و حالا اگر لطفاً اجازه بفرمائید ایشان توضیحاتی که در اطراف پیشنهاد دوم شان دارند بدهند (هاشمی- دادند) و بعد رأی بگیریم وقتی که ایشان توضیحات لازمه را راجع به پیشنهادشان بدهند نظر مجلس معلوم خواهد شد.
هاشمی- اجازه بفرمائید. مجلس توجه کند تا جریان امر را بنده به عرض مجلس برسانم. بعد از اینکه لایحه مالیات بر درآمد دولت مصرح شد عده‌ای مذاکره کردند و رأی به کفایت مذاکرات داده شد وارد شدیم به خواندن پیشنهادها. پیشنهاد آقای دکتر شفق مقدم بر همه پیشنهادها بود پیشنهاد ایشان را خواندیم بعداً جلسه تعطیل شد. در جلسه بعد شروع کردیم به تعقیب همان پیشنهادها و آن پیشنهاد آقای دکتر شفق رد شد مقارن این حال جناب آقای دکتر مصدق به عنوان خروج از دستور پیشنهادی فرمودند و آمدند توضیح دادند و پشت آن ورقه‌ای که پیشنهاد فرموده بودند که لایحه از دستور خارج شود ماده واحده‌ای که مطرح فرمودند ضمیمه بود و فرمودند من پیشنهادی کرده‌ام و مجلس هم موافقت کرد که خوانده شود وقتی که خوانده شد وارد شدیم به این ماده آقا که بجای خود لایحه پیشنهاد کرده بودند حالا روی این ورقه اساساً به خط خود آقا پیشنهاد خروج از دستور است مذاکرات هم شد و جلسه تعطیل شد. گمان می‌کنم الآن باید دنباله پیشنهادها را بگیریم یا لایحه اصلاحی کمیسیون را مطرح کنیم.
تهرانچی- کمیسیون را هم بفرمائید که در کمیسیون رفتیم این توضیح هم باید داده شود که آقایان نمایندگان که رفتند در کمیسیون چه مذاکره‌ای شد.
دکتر معظمی- عرض کنم بنده می‌خواستم عرض کنم چون آقای دکتر مصدق در ضمن خروج از دستور یک پیشنهاد اصلاحی داده‌اند بنابراین منظور ایشان این است که آن ماده ا صلاحی مطرح شود حالا اگر آن پیشنهاد اولیه را مسترد فرموده‌اند بعد به نوبت پیشنهادها، پیشنهاد آقای دکتر مصدق قرائت شود این هم که آقای تهرانچی فرمودند در کمیسیون دارائی مجدداً مذاکره شد (دکتر مصدق- پیشنهاد اولی را پس گرفتم) بسیار خوب عرض ندارم.
رئیس- آقای دکتر مصدق پیشنهاد خروج از دستور را پس گرفتید؟ ماده اصلاحیه تان را حالا می‌خوانیم.
هاشمی- نوبتش نیست نوزدهمی است.
نبوی- آنکه نوبتش است بخواند
نقابت- بنده با این پیشنهاد مخالفم برای رضای خدا ی دفعه هم اجازه ما را بنویسید یک دفعه آقا در تمام عمر مجلس.
تهرانچی- بنده هم با این پیشنهاد موافقم بنده را هم بنویسید.
رئیس- در پیشنهاد یک نفر بیشتر نمی‌تواند حرف بزند آقای دکتر مصدق بفرمائید.
دکتر مصدق- بنده مقدمتاً می‌خواهم عرضی در باب اصلاحات بکنم. اینجا صحبت شد که دولت باید اصلاحات بکند این لایحه هم برای اصلاح آمده‌است (صحیح است) دولت خودش در پروگرام خودش در برنامه خودش اولین کار اولین اصلاح خودش را قانون انتخابات نوشته بود یعنی هیچ اصلاحی بالاتر از قانون انتخابات نیست، از طرفی قریب دو ماه دیگر هم به آخر مجلس مانده‌است دولت در این باب در ظرف این مدت یک ماه برای این انتخابات چه کرده؟ یک ماده‌ای تهیه کرده‌است؟ نه. یک صحبتی کرده‌است؟ نه. بنده می‌ترسم که دوره این مجلس تمام بشود و این قانون انتخابات همین ترتیب بماند و بعد به هیچ وجه من الوجوه هیچگونه اصلاحی در قانون انتخابات نشود و دوره‌های بعد این مملکت مطابق دوره ۱۳ و دوره‌های دیکتاتوری بشود (صحیح است) این است که بنده اینجا توجه آقای نخست وزیر را اگر به مقام خودشان بخواهند ادامه بدهند توجهشان را جلب می‌کنم که لایحه انتخابات اول لایحه‌است که باید به مجلس داده شود، لایحه انتخابات باید در ظرف این دو ماه در تحت یک ماده یا دو ماده به مجلس بیاید و در یک جلسه تمام بشود و خود بنده هم یک طرحی تهیه کرده‌ام این را خدمتتان می‌دهم اگر صلاح دانستید عمل کنید (یک نفر از نمایندگان- این از موضوع خارج است) و اما این موضوع این لایحه‌ای را که دولت آورده از نظر اصلاحی آورده‌اند نظر اصلاحی در این ادارات باید جلوگیری از رشوه باشد ما به هیچوجه نتوانستیم در این یک دوره که بنده در این مجلس هستم یک محاکمه در این مملکت راجع به اشخاصی که رشوه گرفته‌اند، راجع به اشخاصی که دخالت غیر قانونی در اموال مملکت کرده‌اند ترتیب بدهند هیچکس ندیده‌است (فداکار- ولی بعکس حمایت هم کرده‌اند) اگر دیدید در این محاکم هر کس را که آوردند به یک اتهام و یک ادعانامه برای او نوشتند یا یک اعلام جرمی تهیه کرده‌اند ولی همانطور نگهش داشته‌اند این را اگر امروز به محاکم بگوئید که چرا اینها را نگهداشته‌اید می گویند بقدر کافی قاضی نداریم، عضو کافی نداریم (نقابت- برای جلوگیری از رشوه هزاران حکم از محاکم دیوان جزا صادر شده‌است) بنده که در روزنامه نخواندم بلکه حضرتعالی خوانده باشید (فداکار- دزدهای بزرگ تعقیب نشده‌اند) مقصود عرض بنده این است که ما جلوگیری بکنیم بهتر از این است که ما بگذاریم محاکم حکم صادر بکنند. این لایحه‌ای که دولت پیشنهاد کرده اساساً خودش رشوه خواری را بکلی متداول و ترویج می‌کند یعنی هست و بیشتر ترویج می‌کند. بنده به این جهت خواستم عرض کنم که پیشنهاد بنده روی این اصول است که در مجلس شورای ملی طرح شود که چیزی را که مؤدیان مالیاتی می‌خواهند بپردازند کاملاً معلوم باشد که دیگر باب رشوه بکلی مسدود باشد. شما آمدید در این لایحه پیشنهاد می‌کنید که یک کمیسیون هائی می‌توانند توافق نظر بکنند یعنی توافق نظر در دو چیز بکنند هم آن نرخ ۸۰% را کم بکنند هم در تشخیص مالیات هر طور می‌خواهند تشخیص بدهند یک اختیار به این بزرگی به کمیسیون‌ها داده می‌شود. مردم چرا مالیات‌ها را نپرداخته‌اند البته برای این بوده‌است که نرخ این مالیات زیاد بوده قابل تحمل نبوده‌است نپرداخته‌اند و حالا شما می‌خواهید که مردم بپردازند باید این اختیار به کمیسیون داده نشود این جا در این مجلس باید قطع شود هر چند که بنده این پیشنهاد را کردم ولی خودم به پیشنهاد خودم عقیده ندارم از طرز پرداخت و از نظر طرز همین است که خود دولت معین کرده‌است. دولت معین کرده‌است در صورتی که مالیات از بابت درآمد املاک مزروعی باشد معادل دوبرابر مبلغی که از بابت مالیات ارضی همان ملک در سال ۱۳۱۳ پرداخته شده‌است البته بنده با این طرز موافق هستم ولی ممکن است که این طرز برای مملکت مفید نباشد. این بود که به آقای وزیر دارائی عرض کردم این مطابق پیشنهاد خودتان است شما در کمیسیون قوانین دارائی هر طوری که صالح می دانید بگویید چون در ۱۳۱۳ نرخ جنس خیلی خیلی کم بوده اگر ما بخواهیم دو برابر نرخ جنس ۱۳۱۳ بگیریم چیزی عاید دولت نمی‌شود البته باید به تناسب نرخ جنس به همان نسبتی که نرخ جنس ترقی کرده‌است باید رعایت بشود که به دولت ضرر وارد نشود در این پیشنهاد بنده خود آقای وزیر دارائی هر اصلاحی که در مصلحت مملکت بفرمایند بنده مخالف نیستم بنده رویه‌ام این است که طرز کار معلوم بشود که مجلس شورای ملی یک راهی برای یک کارهایی غلطی به دست کمیسیون‌ها و اشخاصی که در این کارها دخالت دارند ندهد و حالا با این پیشنهاد بنده آقای وزیر دارائی و آقایان هر قدر موافقت بفرمایند بنده عرضی نمی‌کنم راجع به آن میزانی که باید به دولت داده شود هر طوری که صلاح می دانید عمل کنید. تبصره هائی که واقعاً موافق صلاح مملکت اجرا شود خودتان هم پیشنهاد بفرمائید و از آقایان نمایندگان محترم هم خواهش می‌کنم که در کمیسیون قوانین دارائی نظریات خودشان را بفرمایند که این قانون در مصالح مملکت بگذرد.
رئیس- آقای وزیر دارائی
وزیر دارائی (آقای هژیر)- آقای دکتر مصدق که موافقت فرمودند آن جلسه حتی در کمیسیون خدمتشان رسید و با حضور سایر آقایان اعضاء کمیسیون دارائی در این باب بحثی شد مطالعه فرمودند و تبادل نظر هم کردیم نظر اصلی ایشان کاملاً صحیح است و بنده هم کاملاً موافقم که حتی المقدور هر چه ممکن است طوری بشود که دیگر احتیاجی به برخورد مؤدی با مأمورین وزارت دارائی نباشد و طرفین بدانند چه جور می‌توانند کار را تمام کنند این کاملاً فرمایش صحیحی است و بنده هم موافقم (صحیح است) (ملک مدنی- بلی باید یک کاری کنید که تماس مردم با مأمورین کمتر شود) اینجا هم وقتی صحبت شد به دو نکته ما بر خوردیم آقای دکتر مصدق هم همان وقت فرمودند که اصل فکر را در نظر دارند حالا یک خورده بالا یا پائین باشد نظر خاصی ندارند و بنابراین از این حیث بین دولت و آقای دکتر مصدق هیچگونه اختلاف نظری موجود نیست تفاوت امر فقط طرز تدوین لایحه می‌شود و در این لایحه که دولت تقدیم مجلس کرده‌است اول یک اصول کلی برایش قائل شده‌اند و بعد یک استثنائاتی. بنده هم هر پیشنهادی بفرمائید برای این که این استثنائات دامنه اش وسیعتر بشود و حی المقدور بیشتر مؤدیان را از گفت و گو خلاص بکنیم بنده هم موافقم و موافقت می‌کنم منتها آقای دکتر مصدق پیش بینی راجع به یک موارد دیگر فرمودند در کمیسیون هم فرمودند این جا هم فرمودند برای اینکه پیشنهاد ایشان آن نظریات دیری را هم که درش نیست تکمیل کرده باشند موافقت خواهند فرمود. خلاصه عمل این است (تهرانچی- اگر موافق هستید چرا آقای وزیر دارائی تشریف نیاوردید به کمیسیون که تمام کنید) (دکتر رادمنش- آقایانی که این همه علاقه به وطن دارند اقلاً یک مالیات را بدهند تا اسم مالیات برده می‌شود آقایان از مجلس خارج می‌شوند) (زنگ رئیس) عرض کنم که بنده می‌خواستم استدعا بکنم از آقای دکتر مصدق در این پیشنهاد در این لایه اگر موافقت بفرمایند به تجربه قائل بشویم یعنی اصل لایحه دولت را شامل آن مستثنیاتی که خود حضرت مستطاب عالی هم فرمودید و در پیشنهاد جناب عالی هم پیش بینی شده‌است و باید تکمیل کرد اصل این لایحه شامل آن مستثنیات بشود بعد که به تبصره می‌رسیم آن جا مثلاً ما رعایت بیست هزار ریال در املاک مزروعی یا ده هزار ریال در سایر درآمدها. عرض کردم آنوقت پیشنهاد بفرمائید و بنده هم کاملاً موافقت می‌کنم که برای آن قسمت‌های بالاتر میزانش را بالاتر ببریم. اینجا فرمودید دو برابر سه برابر آنجا فرمودید که بالاتر ببریم (دکتر مصدق- قرار بود که به کمیسیون تشریف بیاورید کار را تمام کنیم به کمیسیون بفرمائید) مقصود این است که اینطور موافقت بفرمائید. در کمیسیون هم تمام نمی‌شد آقا الآن پیشنهاد بفرمائید تا تمام شود عرض کنم که با آن ترتیب منظور اساسی این بوده‌است از مالیات بر درآمد. کسانی که بیشتر برده‌اند بیشتر بپردازند آنجا هم رعایت شده یعنی نسبت به خرده پاها ارفاق زیادتری شده‌است و نسبت به کسانی که از حیث ثروت و درآمد بیشتر برده‌اند دولت از آنها بیشتر مالیات بگیرد هم این منظور تأمین است و هم منظور حضرت عالی که مثلاً می‌خواهید بفرمائید که از بیست هزار ریال بیشتر شد بیشتر و از فلان مقدار سه برابر، از فلان مقدار تا هر چه برسد ده برابر که آن منظوری را که فرمودید اساساً تأمین شود مستثنیاتش هم نسبت به خود این لایحه اگر بجائی رسیدیم که این پیشنهاد جناب عالی شاملش نمی‌شد مثلاً پیشنهاد فرمودید یک کسی در سال ۲۱ اصلاً مالیات نداده این را چکارش کنیم آن دیگر به موجب این لایحه حل می‌شود بنده تصور می‌کنم که اگر این کار را بکنیم هم آن منظور جنابعالی تأمین است و هم ما زودتر به مالیات مان می‌رسیم. مقصود این است که هر طور که می فرمائید بریده شود و در مجلس بنده هم موافقم. (نمایندگان- رأی رأی) اجازه بفرمائید تجزیه بشود و پیشنهاد آقای دکتر مصدق را بگذارید در تبصره ۴
هاشمی- قاعده اش هم این است.
رئیس- آقای ملک مدنی
ملک مدنی- بنده عقیده‌ام این است که امروز عصر که کمیسیون هست تا فردا صبح که جلسه‌است آقای وزیر دارائی و اعضاء کمیسیون دارائی تحت مداقه و مطالعه قرا بدهند و یک راه حلی پیدا کنند که در مجلس زیاد در اطراف بحث نشود و توافق بکنند و با اصلاحات بیاورند به مجلس و به عقیده بنده اصل نظریه آقای دکتر مصدق صحیح است خود آقای وزیر دارائی هم موافقند در کمیسیون توافق کنند و به مجلس بیاورند (اردلان- ما این کارها را کرده‌ایم) که زیاد معطل نشویم.
رئیس- یک پیشنهاد زیادی اولاً شده‌است و ثانیاً یک اصلاحاتی که در کمیسیون به صورت پیشنهاد داده شده‌است آقایان نمایندگان می گویند که این با اصل لایه مخالف است و ما ندیدیم این پیشنهادات را باید اینها چاپ شود که آقایان ببینند این اصلاحاتی که در کمیسیون... (نقابت- چرا چاپ شود مگر همه پیشنهادها چاپ می‌شود؟)
هاشمی- استدعا می‌کنم توجه بفرمائید بنده جریان قضیه را عرض کنم چون در مجلس با جواب بر اعتراض و اعتراض بر جواب باز یک کسی یادش می‌آید جواب می‌دهد لایحه در دو جلسه قبل به کمیسیون رفته‌است در کمیسیون مورد بحث واقع شده.
اردلان- نرفته‌است آقا چه فرمایشی می‌کنید.
رئیس- بدون اجازه صحبت نکنید. ساکت باشید.
هاشمی- آقای اردلان- بنده بدون سند که اینجا بلند نمی‌شوم بگویم که لایحه چاپ شده از درجه اعتبار افتاده لایحه ماشین شده از درجه اعتبار افتاده این یک لایحه که با قلم نوشته شده آمده‌است به دست بنده که اینجا مطرح شود این است که بی جهت عرض نمی‌کنم پس این لایحه‌ای که نوشته شده‌است باید چاپ شود و فردا صبح به دست آقایان برسد. بحث شود و آنوقت رأی گرفته شود (همهمه نمایندگان)
یمین اسفندیاری- بنده مخالفم
رئیس- آقای امیرتیمور
امیرتیمور- اجازه بفرمائید این لایحه آقا لایحه جدیدی نیست که محتاج به چاپ باشد در این لایحه‌ای که چاپ شده یک اصلاحات عبارتی بنظر آقایان و آقای وزیر دارائی می رسیده اصلاح عبارتی کرده‌اند و داده‌اند به آقا این دیگر محتاج به چاپ نیست و مطلب جداگانه هیئت اصلاح عبارتی است چون تبصره‌های آن مبهم است و آن اصلاحات صراحت بیشتری دارد اگر علیهده بود بایستی چاپ شود عین همین است منتها با صراحت بیشتر. خواهش می‌کنم آقای رئیس بفرمائید با این اصلاحی که شده بدواً آقای هاشمی اصل ماده را و بعد تبصره‌ها را یکایک قرائت بفرمایند که آقایان با لایحه‌ای که خودشان دارند تطبیق و تصحیح کنند.
رئیس- عجالتاً موضوع پیشنهاد مورد بحث نیست. موضوع پیشنهاد آقای دکتر مصدق است با این ترتیبی که آقای وزیر دارائی پیشنهاد کردند گویا آقای دکتر مصدق هم موافقت دارند (دکتر مصدق – بلی) بنابراین بایستی تجزیه شود و رأی گرفته شود (یمین اسفندیاری- جلسه را همین امروز عصر تشکیل بدهید) باید ببینیم که عده کافی است یا نه (معدل- آقا چهل تا پیشنهاد داده‌اند)
مجد ضیائی- بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم.
رئیس- بفرمائید.
مجد ضیائی- اخطار من این است که این رویه مجلس و ترتیب مجلس موافق نظامنامه نیست. نظامنامه می‌گوید: اصلاح ماده الحاقیه در صورت قبول توجه به کمیسیون ارجاع می‌شود شما باید پیشنهاد را بخوانید اگر مجلس رأی داد و قبول کرد می‌رود به کمیسیون پس باید رأی بگیرید و ماده واحده هم یک فوریت دارد اصلاح و ماده الحاقیه مثل سایر پیشنهادها اگر قابل توجه شد به کمیسیون ارجاع می‌شود (معدل- فوری است) عرض کردم اینهم راجع به موارد فوریت است.
رئیس- آقای ملک مدنی
ملک مدنی- ما بطور رسمی نخواستیم پیشنهادات به کمیسیون ارجاع کنیم؟ یک پیشنهادی آقای دکتر مصدق دادند ما برای تسهیل کار و سرعت گذشتن این لایحه گفتیم در خارج اعضاء کمیسیون قوانین دارائی را جمع کنیم بنشینند تبادل افکار بکنند این لایحه دولت و پیشنهاد آقای دکتر مصدق م اختلاف زیادی ندارد می‌شود و با هم توافق دارد بطوریکه هم نظر ایشان تأمین شده باشد و هم لایحه زودتر درست بشود فردا که جلسه داریم برای اول جلسه بیاید بگذرد ما که نخواستیم رسماً اقدام بکنیم که می گویند خلاف آئین نامه‌است.
مخبر کمیسیون قوانین دارائی
عرض کنم اولاً پیشنهاد آقای دکتر مصدق چیز تازه‌ای نیست و از خود این لایحه اتخاذ شده‌است تبصره چهار این لایه همان است که ملاک نظر آقای دکتر مصدق قرار گرفته و روی آن پیشنهاد داده ند آقای دکتر مصدق می‌فرمایند که همین تبصره چهار را که شما کلیت می‌دهید مستغنی هستید محتاج به این طول و تفصیل نیست برای اینکه هم واضح تر و روشنتر است و هم تکلیف مؤدی معلوم است و هم تکلیف دولت و هم در صورت تأخیر جرایم تأخیر بهش تعلق خواهد گرفت و مجبور می‌شود مالیاتش را در رأس موقع به صندوق دارائی بپردازد. این خلاصه پیشنهاد آقای دکتر مصدق است که بنده خدمت آقایان عرض کردم اما نظری که دولت دارد دولت این کمیسیون‌های ماده ۱۹ را که در اینجا اجازه داده‌است این در اصل خود قانون مقرر شده این کمیسیون‌ها را دولت می‌گوید هنوز که آن قانون تغییر نکرده و این ماده ۱۹ به قوت خودش باقی است ما هم نمی‌توانیم قبل از اینکه قانون تغییر بکند ماده ۱۹ را از اثر بیندازیم بنابراین مادام که این ماده ۱۹ طبق قانون به قوت خودش باقی است و دارای اثر و عمل است ما ماده ۱۹ را تعمیم دادیم به این شکل ولی معهذا نظر آقای دکتر مصدق صد در صد در تبصره چهار تأمین است آقای دکتر این نظر حضرتعالی صد در صد تأمین است معهذا حالا که آقایان میل دارند بنده موافقم که برود به کمیسیون
وزیر دارائی- آقا موافقت بفرمائید برود به کمیسیون
رئیس- آقای مخبر تقاضای ارجاع به کمیسیون کردند آقای دولت آبادی که عضو کمیسیون هستند مخالفند وقتی رفت به کمیسیون بحث می‌شود. آقای فاطمی
فاطمی- عرض کنم این یک مسئله خیلی واضحی است اولاً عده آقایان کافی نیست برای اینکه رأی بدهند وقت هم گذشته، عصر هم که کمیسیون هست. آقای مخبر و آقای وزیر دارائی هم قبول کردند من غیر رسم نه رسمی که یک کمیسیون برود پیشنهاد آقای دکتر مصدق هم آنجا ضمیمه همین لایحه دولت خواهد شد می‌آید اینجا که اصلاً موضوع پیشنهاد هم از بین می‌رود اصلاحش می‌کنند می‌آورند بنابراین بنده هم تقاضا می‌کنم که جلسه را به فردا صبح موکول بفرمایند ولی تقاضا می‌کنم که اول موضوعی که مذاکره می‌شود همین موضوع باشد بلکه این لایحه تصویب بشود.
رئیس- یک نکته دیگر هم هست (جمعی از نمایندگان- شروع به رفتن کردند) تأمل بفرمائید بنده که نگفتم جلسه ختم شد پیشنهادهای دیگری هم رسیده‌است اگر بنا است همه برود به کمیسیون
جمعی از نمایندگان- همه برود به کمیسیون
دکتر معظمی- بنده هم پیشنهاد داده‌ام قرائت بشود.
معدل- اساساً باید تکلیف را روشن بفرمائید آقایان می‌خواهند این قانون بگذرد یا خیر با چهل تا پیشنهاد که این قانون نخواهد گذشت. اگر آقایان موافقت کنند بطور غیر رسم همه این پیشنهادها برود به کمیسیون صاحبان پیشنهاد عصر بیایند در کمیسیون توضیح بدهند اگر قانع شدند فبها و اگر نشدند که اینجا طرح شود.
- تعیین موقع و دستور جلسه بعد ختم جلسه
۵- تعیین موقع و دستور جلسه بعد ختم جلسه
رئیس- همه پیشنهادات به کمیسیون می‌رود. جلسه فردا ساعت ده دستور هم همین لایحه مالیات بر درآمد شب هم باید تشکیل بشود برای انتخاب کمیسیون‌ها.
مجلس یک ساعت و نیم بعد از ظهر ختم شد.
رئیس مجلس شورای ملی
سید محمد صادق طباطبائی
اخبار رسمی
پرسش‌های خبرنگاران جراید انگلستان از هیات دولت و پاسخ نخست‌وزیر ابراهیم حکیمی ۱۹ آذر ۱۳۲۴
قبل از ظهر روز ۱۹ آذر ماه خبرنگاران جراید انگلستان به هیئت دولت مراجعه و سئوالاتی کرده‌اند که اینک سئوالات آنها با پاسخی که از طرف آقای نخست وزیر داده شده ذیلاً درج می‌گردد.
سئوال اول- آیا دولت شاهنشاهی راهحلی برای اشکالات موجوده در نظر دارند یا نه.
سئوال دوم- آیا دولت ایران مایل است درخواست کند از ملل متفق که کمیسیونی برای رسیدگی به این اوضاع به ایران بفرستند.
سئوال سوم- چه پیامی دولت شاهنشاهی برای دنیا دارد؟
جواب اول- راه حل این است حالا که مدتی است جنگ تمام شده و دولت‌های دوست و هم عهد ما دیگر هیچ احتیاج به قوای خارجی در ایران ندارند هر سه کشور که هنوز قوای آنها اینجا مانده‌اند بلافاصله نیروهای خود را از کشور ایران خارج و ایران را تخلیه نمایند و در این فاصله تا تاریخ تخلیه هم آزادی عمل کامل به دولت ایران داده شود تا دولت بتواند اصلاحات و آرامش و امنیت را در کشور برقرار و موجبات رضایت و آسایش ایرانیان را فراهم آورد.
دولت ایران حاضر است هر اقدام که لازم باشد بعمل آورد تا به دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و عموم ممالک دنیا به صریح ترین وجهی ثابت کند برای تشیید و تحکیم حسن مناسبات خود با اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی صمیمیت و نظر مساعد کامل دارد و می‌تواند این نظریه را ابراز نماید.
۲- دولت ایران امیدوار است و نهایت کوشش را هم بعمل می‌آورد که بوسیله مذاکرات مستقیم با دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی هر چه زودتر منظوراتی را که در یادداشت‌های دولت ایران تصریح شده حال و حقوق حقه خود را که مورد تصدیق و تضمین دولت‌های دوست و متحد نیز می‌باشد تأمین نماید تا بتواند امنیت و آرامش را در کشور برقرار کند در عین حال هر نوع توجه و نظر مساعد که از طرف سازمان ملل متحده نیز برای تسهیل و تسریع انجام این منظورات ابراز شود و مساعی لازمه در این باره بجا آید باعث مسرت و خوشوقتی دولت ایران خواهد بود.
۳- پیام ایران به عموم ملل جهان مخصوصاً ملل متحد که در کنفرانس سانفرانسیسکو شرکت کرده‌اند این است ملت ایران که در مدت جنگ برای همکاری صمیمانه با متحدین خود انواع زحمات و خسارت‌ها را تحمل نموده و در تمام مشقت‌ها و سختی‌ها به درجه کمال سهیم و بردباری بخرج داده و با تمام وسائل مادی و معنوی که در اختیار داشته کمک‌های شایان به متحدین نیرومند خود نموده اطمینان کامل داشته و دارد که سه ملت بزرگ و فاتح امضای سران عالیمقام خود را محترم شمرد مطابق تعهداتی که صریحاً و مکرراً بالخصوص در عهدنامه سه جانبه به تاریخ ۲۹ ژانویه ۱۹۴۲ و اعلامیه معروف تهران به تاریخ اول دسامبر ۱۹۴۳ نموده‌اند زحمات طاقت فرسای ایران را جبران و حقوق حاکمیت این کشور را دقیقاً محترم بدارد و در نتیجه در قدم اول به فوریت قشون خود را از ایران بیرون ببرند و سپس وعده‌ها و تعهدات دیگر خودشان را انجام دهند که مردم این کشور پس از محرومیت‌ها و محنت‌ها که در سال‌های جنگ تحمل کرده‌اند بتوانند موجبات آسایش خود را فراهم آورند.
سئوالات نمایندگان
جناب آقای رئیس مجلس شورای ملی
خواهشمند است به آقای وزیر کشور اطلاع دهید برای پاسخ دادن به سئوال زیرین در مجلس حاضر شوند.
به قرار اطلاع واصله فرماندار مکران عطف به نامه شماره ۷۷۰۶ /۱۴۱۰ – ۲/۱۲/۲۲ اداره سیاسی وزارت کشور در تاریخ ۹/۱/۲۴ گزارش می‌دهد که انگلیسی‌ها به علت وجود چاه‌های نفت و معدن گوگرد خط مرزی ایران را بتدریج تغییر داده و تجاوزاتی نموده‌اند که فعلاً چاه‌ها تحت اِشغال آن دولت می‌باشد وزارت امور خارجه به وزارت کشور در همان مواقع می‌نویسد که تحقیقاتی بنماید ولی سروری وزیر کشور وقت پاسخ می‌دهد وزارت کشور بودجه برای اعزام هیئتی بدان ناحیه ندارد و موضوع را که می‌ماند خواهشمند است آقای وزیر کشور با مراجعه به پرونده‌های مربوط حقیقت امر را در مجلس توضیح دهند.
پروین گنابادی
ریاست محترم مجلس شورای ملی
متمنی است مقرر فرمائید جناب آقای وزیر خارجه برای ایراد پاسخ به سئوال زیر در مجلس شورای ملی حضور بهم رسانند.
به موجب فصل ششم پیمان سه گانه مصوبه ششم بهمن ماه ۱۳۲۰ دولتین شوروی و انگلستان متعهد شده‌اند در هر امری که مستقیماً با منافع ایران مرتبط باشد با دولت ایران مشاوره نمایند و به موجب ضمیمه اول همان پیمان منظور این است که مقررات مزبور به هر کنفرانس صلح یا کنفرانس‌های بین المللی دیگر تعلق بگیرد. بعلاوه متعهد شده‌اند که در کنفرانس‌های مزبور وارد هیچ مذاکره نشوند که با منافع مستقیم ایران مرتبط باشد مگر اینکه با دولت ایران مشاوره کنید.
از قرار خبری که در مطبوعات منتشر شده یکی از مسائل مطروحه در کنفرانس وزراء خارجه که در تاریخ پانزدهم دسامبر در مسکو منعقد می‌شود مسئله ایران است و منظور این است که برای موضوع ایران راه حلی پیدا کند بدیهی است که این راه حل در صورتی به منافع ما تطبیق می‌کند که با مشورت دولت ایران اتخاذ شود ایا در این مورد مواد پیمان سه گانه و ضمیمه آن رعایت شده‌است و با دولت ایران در این باب مشورت شده‌است یا نه.
با تقدیم احترامات فائقه- دکتر جلال عبده
جناب آقای رئیس مجلس شورای ملی
خواهشمند است به آقای وزیر دارائی اطلاع دهید برای پاسخ دادن به سئوال زیرین در مجلس حضور یابند.
طبق اطلاع که به اینجانب رسیده دولت ایران مبلغ چهار میلیون لیره بدون اطلاع مجلس شورا از شرکت نفت انگلیس وام کرده و تا روز ۹ اسفند ۱۳۲۳ مبلغ ۱۸۰۶۴ لیره به وام مزبور سود تعلق گرفته‌است. خواهشمنمد است برای دادن توضیحات در مجلس حضور یابند.
پروین گنابادی/ ۲/۹/۲۴