مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۱ آبان ۱۳۲۱ نشست ۱۰۸

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری سیزدهم

قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۱ آبان ۱۳۲۱ نشست ۱۰۸

دوره سیزدهم قانونگذاری

جلسه ۱۰۸

شماره مسلسل

صورت مشروح مجلس روز شنبه ۲۱ آبان ۱۳۲۱ نشست ۱۰۸

مذاکرات مجلس

صورت مشروح مجلس روز پنجشنه ۲۱ آبان ماه ۱۳۲۱

مجلس یکساعت و سه ربع پیش از ظهر بریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید

صورت مجلس روز ۱۹ آبان ماه زا آقای (طوسی) منشی قرائت نمودند

- تصویب صورت مجلس

(۱ـ تصویب صورت مجلس)

رئیس - آقای مصدق جهانشاهی در صورت مجلس فرمایشی دارید؟

مصدق جهانشاهی - بلی. آقای آصف مدتها است شغل دولت قبول کرده‌اند دیگر ایشان را در صورت مجلس غایب بی‌اجازه نوشتن بعقیده بنده مورد ندارد (صحیح است)

رئیس - آقای فرمانفرمائیان شما هم مطلبی داشتید؟

فرمانفرمائیان - قبل از دستور عرض داشتم.

رئیس - صورت مجلس تصویب شد.

جمعی از نمایندگان - دستور. دستور

تهرانچی - اجازه میفرمائید؟

رئیس - آقای تهرانچی یک طرحی داشتید می‌خواستند بدهند.

- تقدیم ماده الحاقیه به لایحه متمم بودجه از طرف آقای تهرانچی

(۲ـ تقدیم ماده الحاقیه به لایحه متمم بودجه از طرف آقای تهرانچی)

تهرانچی - عرض کنم البته آقایان تصدیق می‌فرمایند که مملکت ما فوق‌العاده در تنگی آذوقه و خواربار قرار گرفته و البته علتش هم بر تمام آقایان و تمام مردم پوشیده نیست و محتاج بتکرار بنده نیست که در اینجا بگویم (صحیح است)‌ولی چیزی را که لازم میدانم عرض کنم این است که ماباید از هر جهت در صدد چاره جوئی برآئیم یعنی باید از هر طریقی که شده از این تنگی و مضیقه که به یک جهات خارجی بما وارد شده جلوگیری کنیم و کمی بآذوقه مردم بکنیم و این در درجه اول از وظایف مااست …

جهانشاهی – دولت مشغول است آقا.

تهرانچی – البته دولت هم مشغول است ولی ماها هم باید مشغول باشیم تنها دولت کافی نخواهید بود در اینجور مواقع بر تمام افراد لازم است در این قبیل مواقع کمک بکنند (صحیح است) باین جهت یک طرحی راجع بجلوگیری از اینکه در این موقع که این طور قحط و غلامارا تهدید می‌کند و واقعا از گرسنگی یک عده یا می‌میرند یا مریض می‌شوند و از بین می‌روند در این صورت البته خوش آیند نیست که شاید با جو در عوض آذوقه در مملکت باید مصرف شود (صحیح است) و شایسته نیست این را بیابند و در مملکت ازش یک چیزهائی تفریحی و مشروباتی تهیه کنند و صرف آنها بکنند (‌صحیح است باین جهت بنده طرح قانونی پیشنهاد می‌کنم و تقدیم مجلس شورای ملی می‌کنم که بامضای عده زیادی از آقایان نمانیدگان قریب پنجاه و هشت نفر رسیده‌است که این منظور تامین شود..

یکی از نمایندگان –طرح قانونی نیست آقا. ماده الحاقیه‌است بر متمم بودجه.

تهرانچی – بلی ماده الحاقیه باشد مقصود این است که جو و خرمای فاسد نشده هم بمصرف تهیه مشروبات الکلی نرسد.

- شور و تصویب لایحه استخدام دکتر میلیسپو برای ریاست کل دارائی

{۳-شور و تصویب لایحه استخدام دکتر میلیسپو برای ریاست کل دارائی}

رئیس –لایحه استخدام دکتر می‌لیسیو مطرح است گزارش کمیسیونهای بودجه و قوانین دارائی خوانده می‌شود.

گزارش از کمیسیونهای بودجه و قوانین دارائی به مجلس شورای ملی.

کمیسیون بودجه و کمیسیون قوانین دارائی لایحه شماره ۳۰۴۸۰ دولت راجع باستخدام آقای دکتر میلیسپورا برای ریاست کل دارائی مورد ملالعه و شور قرار داده با توضیحاتی که آقای وزیر دارائی بیان نمودند با استخدام آقای دکتر میلیسپو موافقت شده وبا مختصر اصطلاحاتی که در مواد لایحه بعمل آمده شانزده ماده پیشنهادی بشرح زیر تصویب و اینک گزارش آ ن را بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

رئیس – گزارش کمیسیون امور خارجه هم خوانده می‌شوند گزارش از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی کمیسیون امور خارجه تحت ریاست آقای اقبال باحضور آقای وزیر دارائی تشکیل و لایحه دولت راجع باستخدام آقای دکتر میلیسپو تابع دول متحد آمریکای شمالی را مطرح نموده از نقطه نظر ملیت باستخدام ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.

رئیس – مذاکره در کلیات است عده از آقایان قبلاً اجازه خواسته‌اند. آقای امیر تیمور

امیر تیمور – بنده تصور می‌کنم توجهی که دولت و مجلس شورای ملی و کشور در گذشته نسبت بمستخدمین خارجی داشتند یا در حال و در آتیه بخواهند این توجه را تجدید بکنند اگر خود این توجه شامل حال خود ایرانیها و جوانهای شایسته و لایقی که از ما در وزارتخانها مشغول انجام وظیفه هستند شده بود. متاسفانه و بدبختانه عقیده‌ام بر این است که در این مورد هم وزرای ایران آنطوریکه باید در مقام قدردانی یاتشویق یا تر بیت جوانان و اعضای مفید برای کارهای کشور و دولت نبوده‌اند و هر یک از وزرائی که سر کار آمده‌اند مخصوصاً در طی این سال اخیر که چندین مرتبه دولت تغییر و تبدیل پیدا کرده متاسفانه می‌بینم که یک عده زیادی از اعضاء سابق را بیرون می‌کنند وعده دیگری را بجای شان می‌گذراند همینطور وزیری که می‌رود وزیر دیگری که میآ ید باز عده را از ادارات و غیر ادارات بیرون میرون می‌ریزند و همین کار را می‌کند اگر واقعاً شما منصفانه از تمام این آقای سوال بکنید که چرا این عده را خارج کردید و چرا یک عده دیگر را آورید چه عیبی در آن بود و چه حسنی در این هست جوانی ندارند برهند و صرفاً روی هوی و هوس است التفات می‌فرمائید؟ و روی منافع خصوصی و اغراض شخصی است و ابداً روی مصالح مملکت وزرای ایران تا بحال در این قسمت بنده بجرأت عرض می‌کنم قدم بر نداشته‌اند اگر روی مصالح کشور حقیقتا از اشخاص صالح همانطور که از یک مستخدم خارجی تشویق می‌کردند از یک عضو مفید جامعه از یک جوان شایسته و لایق ایرانی تشویق می‌کردند احتیاجی باستخدام مستشار خارجی نداشتیم ولی ملاحظه بفرمائید یک قدم برای اینها برنداشتند حرفهای آنها را مورد توجه قرار ندادند ملاحظه بفرمائید که در ظرف این مدت اگراینها را تشویق کرده بودند چه تر قیات بی پایانی در شون اجتماعی پیداشده بود عیب کار در اینجا باز هم متوجه وزراء است بهمان ترتیبی که عرض کردم بواسطه عدم لیاقتی که وزرای گذشته داشته‌اند نخواسته‌اند یک قدم اساسی بردارند و روی اغراض خصوصی یک عده را آورده‌اند یک عده را برده‌اند چرا؟ بپرسید الان هم اگر بپرسید نمیدانید چرا البته این موضوع بحث مفصلی دارد که نه موقع مقتضی است و نه بنده مجال دارم و به همین مختصری که عرض کردم قناعت می‌کنم و انشاء لله اگر در موقع دیگری که فرصت پیدا کرد این موضوع را مفصل تر صحبت می‌کنم در موضوع استخدام دکتر میلسپو هم بنده مخالفتی ندارم و حتی یک مرتبه دیگر هم در مجلس شورای ملی موقعی که اشاره بروابط دولت ایران و دولت آمریکا می‌کردم اظهار داشتم که از مستخدمین خارجی خودش بالخصوص دکتر میلسپو کمال رضایت را دارد و بنده شهادت می‌دهم مادامیکه دکتر میلسپو در ایران خدمت می‌کرد باکمال صداقت و درستی خدمات خودش را انجام داد و البته حالا هم یکی از کارهای خوب و اساسی دولت همین است و یک فکر اساسی است که دولت بتجدید استخدام دکتر میلسپو اقدام کرده‌است و مورد رضایت همه هم است و امیدواریم همانطور که انتظار همه‌است و همانطور که حقیقه در نتیجه خدمات سابق اوکه رضایت داریم مجدداً او را دولت بمجلس شورای ملی تقدیم داشته‌است ایشان هم بیش از پیش و صمیمانه و آنطوریکه مقدورش هست برای خدمت بایران دامن مردانگی بکمر بزند د انشاءالله خدمت بکند و انتظاری که ما از دکتر میلسپو داریم و بنده مخصوصاً این است که ایشان بیایند و در دستگاه بودجه ماکه خیلی زیاد است یک تجدید نظری بکند مخارج وزارتخانه‌ها و ادارات ایران مخارج زیادی است و غیر لازم و مقدار زیادی خرج فانتزی و لوکس می‌شود که با وضعیت ملت و زندگانی مردم به هیچ وجه متناسب نیست و ما امیدواریم هستیم که این مخارج زائد را رئیس کل مالیه ما آقای دکتر میلسپو حذف کنند واین وجوه را به مصارف آبادی و عمران مملکت برسانند جامعه ایران از آن استفاده بکند. مسله دیگری که می‌خواستم عرض کنم این بود که حقیقتا آقایان این کاغذ بازی در ادارات و وزارتخانه‌های ما حقیقتا خسته کننده‌است و این موضوع را باید بکلی از بین ببرند و تشکیلات ما را سهل و ساده بکنند که اگر یک مراسله‌ای بیک وزارتخانه یا یکی از ادارات دولتی برسد بلافاصله جواب داده شود و این مسله خود موجب خواهد شد که از اتلاف وقت و عمل جلوگیری بشود و کار مردم به سهولت بگذرد (صحیح است) کسی هم دلتنگ نخواهد شده و یک عده از اعضاء هم و قتشان صرف کارهای دیگر خواهد شد. و انتظار دیگری که دارم مخصوصاً در وزارت دارائی که جوانان لایق و شایسته هستند و اگر یک وزیر با مدیری بخواهند از آنها قدردانی و تشویق بکند خدمات خوبی از آنها قدردانی و تشویق بکند خدمات خوبی از آنها می‌شود انتظار داشت و اسباب آبرومندی مملکت خواهد شد و این موضوع را هم نصب العین خود قرار دهند که از جوانان شایسته و لایق ما تشویق بکند که نوع آنها زیاد بشوند و کارهای مهم وزارت دارائی را بدست اینها بسپارند و از اینها انجام خدمات مهمه را خواستار شوند. موضوع دیگریکه بنظر بنده فوق العاده اهمیت دارد این است اگر چه در ماده ۱۴ این لایحه قید شده که رئیس کل مالیه حق ندارد در مسائل سیاسی و مذهبی مداخله بکند و این انتظار قطعی بنده‌است د نخواهد هم داشت ولی از نظر اینکه بایشان اجازه داده شده‌است که یکعده از همکاران خودش را انتخاب کند بایستی کمال دقت را داشته باشد که مستخدمین که وارد ایران می‌شوند اینها نظریات سیاسی و مذهبی نداشته باشند فقط و فقط منظور و مقصودشان صرفاً خدمت اداری باشد و از نظریات سیاسی بر کنار بمانند زیرا برای کشور ما امروز هیچ چیز مضرتر از این نخواهد بود که مستخدمین خارجی یک نظریات سیاسیرا خدای نخواسته در کارشان اعمال بکنند که این موضوع هم به پر ستیژ آنها لطمه وارد خواهد آورد و هم ضرر و زیان جبران باپذیری برای کشور ما تولید خواهد کرد بیش از این بنده عرضی ندارم.

رئیس ـ آقای مویداحمدی

موید احمدی ـ خیلی خوشبختم که آقای امیر تیمور در ورقه خارج عنوان مخالفت نوشته بودند ولی با اصل استخدام آقای دکتر میلسپو مخالفت نکردند (امیر تیمور ـ خیر مخالفتی نداشتم با استخدام ایشان) بلکه کمال موافقت را کردند و اندرزهائی دادند به ایشان) بلکه کمال موافقت را کردند و اندرزهائی دادند به ایشان که این را عقیده دارم در حضورشان باید گفت چون فعلاً که این مطا لب را ایشان نمی‌شوند باید گفت چون فعلاً که این مطا لب را ایشان نمی‌شنوند باید وقتی که آمدند ملاقاتشان بفرمائید و نظرات خودشان را به ایشان بفرمایند ت. عرض کنم بنده قبل از استخدام دکتر میلسپو د رآن دفعه در خدمت وزارت مالیه بودم وتا روزی و اواخر هم در اداره مستشاری بودم و حقیقه مینتوانم عرض کنم که اگر آقایان نظری بفرمایند بوضعیت مالیه ایران قبل از استخدام قبلی دکتر میلسپو و نظری بکنند بآن موقعی که از مملکت رفت و به بینند چقدر ترقی کرد مالیه مملکت آنوقت فایدة وجود ایشان کاملاً معلوم می‌شود. دکتر میلسپو بر حسب قانون استخدامش هر سه ماه یکمرتبه مجبور بود راپرتی از عملیاتش منتشر کند و این راپرتها را که هر سه ماه یکمرتبه منتشر می‌کرد بنده تمام آنهارا دارم اگر دقت بکنید به راپرت سه ماهه اول و سه ماهه آخر آنوقت ملاحظه خواهید فرمود که مالیه مملکت چه اندازه ترقی کرد و مملکت مالیه اش سر و صورت پیدا کرد اعتبار داد بامضاء دولت و صراحتاً می‌گفت که قروض داخلی و هر نوشته که دست مردم هست تا دولت آنها را نپردازد مالیه اش اساس پیدا نمی‌کند حتی فرمان مستمر یات قدیم که دست مردم بود جمع آوری کرد و به یک مبلغی خرید و خدمات اساسی واقعا بمملکت کرد که بنده فعلاً مقتضی نمیدانم بعرض برسانم منجمله این که گمرک را اداره کرد آقایان میدانند که مستشار اول مستر شوستر که ما آورده‌ایم نتوانست گمرگات ایران را اداره ومرتب کند و سر همان اختلافات بود که از این مملکت رفت ولی دکتر میلسپو موفق شد که گمرکات ما را اداره کند و عایدات زیادی برای این مملکت تهیه کرد که بنده حالا نمی‌خواهم شرح خدمات ایشان را بدهم چون آقای امیر تیمور هم مخالف با استخدام ایشان نکردند از این جهت بنده هم نمی‌خواهم زیاد صحبت کنم اما اینکه فرمودند د رسیاست مداخله نکنند حقیقه هم دکتر میلسپو همینطور بود اگر سابقین یک کارهائی کردند از بلژیکی‌ها امریکائیها ولی دکتر میلیسپو حقیقه از اشخاصی بود که مداخله در امور سیاسی نکرد حتی با عضا مالیه متحد المآ ل کرد که در سیاست خارجی و داخلی مداخله نکنند و هر کس مداخله کند محاکمه اش می‌کند و امیدوار هستم که این قدم دولت که حقیقتا خدمت بزرگی است برای کشور و عقیده بنده این است که اگر دکتر میلسپو را پنجسال دیگر آن دفعه که مدتش منقضی شداستخدام کرده بودند با اطلاعات و تخصصی که در مالیه مملکت تحصیل کرده بود و معرفتی به حال اشخاص پیدا کرده بود امروز مالیه این مملکت غیر از این بود حالا دیگر آن موقعیت از دست ما رفته و باید امروز را در نظر گرفت و آتیه را در نظر گرفت و من امیدوارم بانهایت علاقمندی که آقایان باین مسله دارند رأی خواهند داد باستخدام آقای دکتر میلسپو.

جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کاقی است.

رئیس ـ رأ ی گرفته می‌شود بورود در شور مواد مواففین بر خیزند (اغلب قیام نمودند) تصویت شد. ماده اول.

ماده اول ـ مجلس شورای ملی بدولت اختیار می‌دهد که آقای دکتر آرتور. س. میلسپو تابع دول متحده امریکای شمالی را بسمت ریاست کل دارائی برای مدت پنجسال با اختیارات و وظا یفی که در این قانون ذکرشده استخدام نماید.

رئیس ـ آقای طباطبائی.

طباطبائی - چون در مادة اول معمولاً راجع به کلیات لایحه می‌شود اظهار نظر کرد بنده هم گزارش کمسیون را ندیده بودم و اطلاع نداشتم که امروز مطرح می‌شود این لایحه به این چرا استخدام مستشاران خارجی در این مملکت آنچه که به خیر وصرفه و صلاح مملکت بود اکثر در زمان تصدی آقای قوام السلطنه بوده‌است (صحیح است) یعنی سوئد یها را ایشان آوردند از امریکائیها ایشان استفاده کردند و حقیقتا اگر نظم و ترتیب و انتظامی در گردش چرخهای مالیه مملکت هست باید انصاف داد که اثر دست د کتر میلسپو و آن تاریخ است و همانطوری که آقای مؤید احمدی اشاره کردند وقتی که میلسپو بایران آمد یک اوضاع آشفته ویک مالیة خراب و مفتضحی و این مرد موفق شد (حمزه تاش اینها که تشکر ندارد) آقا این صحبتها که صحبت جنگل مازندران نیست چوب جنگل مازندران نیست چوب جنگل نیست این صحبت سیاست مملکت و مالیة عمومی است و از حدود صلاحیت شما هم خارج است صدا نکنید آقا ساکت باشید بگذارید بنده صحبتم را بکنم. بعد وقتیکه دکتر میلسپو جامه دانهای سفرش رابست و داشت می‌رفت گرچه موفق موقعی نبود که کسی در تصمیماتی که از طرف دولت آنوقت گرفته می‌شود صحبتی بکند معذا روزنامةتجدد ایران حاضر است که ده دوازده مقاله مسلسل آنوقت بنده نوشتم و مضرات اقدام دولت را بالصراحه متذکر شدم که بعد هم البته بضررمن تمام شد و مدتی دچار مخمصه و زحمت بودم این عرضی را که کردم برای این بود که عرض کنم این عقیده را الان من ندارم عقیده‌ام آنوقت هم این بود که مالیه مملکت را از دست یکم مستشار خدمتگذار گرفتن و دادن بدست یک دولتی که هیچگونه قاعده و نظم و قانون سرش نمی‌شود بصرفه و صلاح مملکت نبوده‌است و مملکت را باین روز خواهیم انداخت. البته آقایان کمتر شده‌است تصدیق و تحسین کنم اما یک کارهائی است که این اقدام را آقای قوام السلطنه بنفع مردم و مملکت انجام می‌دهند ما که نظر خاصی در بین نداریم صحبت سر مصالح مملکت و مردم است که حب و بغضی با کسی نداریم صحبت سر مصالح ملت است هر قدیمی که بنفع مملکت بر داشته می‌شود البته باید تشویق کرد و قدردانی کرد و تشکر کرد بنده امیدوار هستم این تشویقها و این تبلیغهاو این حسن نظری که از طرف مجلس شورای ملی نسبت باستخدام دکتر میلسپو اظهار شده و می‌شود مایة تشویق این مرد خواهد بود در خدمت باین مملکت ومن امیدوا هستم که مملکت از وجود ایشان در حدود وظایفی که به عهدةاو است بهره مند شود.

رئیس ـ شما که در ماده اول مذاکره نکردید. آقای طهرانچی

طهرانچی ـ بنده در کلیات عرایضی داشتم و چون نوبت به بنده نرسید و چون در ماده اول هم می‌شود در کلیات صحبت کرد اجازه بفرمائید بنده عرایضم را عرض کنم. همانطور که درجلسات خصوصی هم بنده عرض کردم در این موقع اصلاً با استخدام مستشاران مخالف هستم و عقیده‌ام این است که در این موقع که مملکت حالت عادی ندارد معلوم نیست که استخدام مستشاران خارجی برای ما خوب باشد از این گذشته اگر بخواهیم این نظر را بطور کلی نداشته باشیم و در نظر نگیریم تازه در این که آیا مادر همةقسمتها باید از یک ملت بخصوص یعنی از یک دولت بخصوص بیا ئیم استخدام کنیم آیا مفید است که بنده عرض کردم بطور کلی اساساً مخالف هستم تا وضعیات جنگ بین المللی خاتمه پیدا نکند گرفتن مستشار معلوم نیست برای ما مفید باشد و از طرفی هم اگر بنا باشد مستشار از خارج بیاوریم چرا فقط از یک قسمت بیاوریم؟ آقایان خوب بخاطر دارند که رجال قدیم ایران و سیلسیون ایران این قسمت را پیش خود حل کرده بودند که برای مملکت ایران بهتر این است که از دول صغیره و ملتهای صغیره استخدام کنند مثل اینکه از بلژیک و سوئد و سوئیس قبل از این استخدام می‌شد واز دول معظمه بجهاتیکه بر آقایان و بر تمام مردم پوشیده نیست صرف نظر می‌شد حالا هم اگر ما بخواهیم در یک همچو موقعی بیا ئیم اینکار را بکنیم البته بنده با کمال احترامیکه به ملت و دولت امریکا می‌گذارم (و البته تمام ملل پیش بنده و همه عزیز هستند) خوب است که یک دقت بیشتری در اینکار بکنیم چون بایستی نسبت با مور مملکت فوق العاده متوجه باشیم برای اینکه معلوم نیست اینکار با وضعیت امروزه ….. بیش از این در این قسمت نمی‌خواهیم وارد. البته سوابق خدمات آقای دکتر میلسپوبراحدی پوشیده نیست و حالااگر یک مستشار یا دو مستشار برای کار خومان می‌آوریم ولی این را بنده خواستم مخصوصاً عرض که خود ایرانی کاملاً لیاقت داشته و در کارها همه و قت لیاقت خودش را بخرج داده برای اینکه در آن موقعیکه آقای دکتر میلسیو در ایران بودند بودجه این مملکت بیست میلیون بود و امروز که تشریف می‌آورند بودجة این مملکت سیصر میلیون تومان است (صحیح است) البته نواقصی هم در کار مابود که آقایان بیان فر مودند والبته یک نواقصی هست که خودمان نخواستیم آن نواقص را رفع کنیم و بعقیدة بنده اگر خائن مجازات و خادم تشویق می‌شد امروز بهیچوجه ما این وضعیات را نداشتیم که امروز محتاج باشیم برای تمام قسمتها مستشار بیاوریم و حالا هم از جهت ناچاری اگر احتیاحی پیدا شده‌است بعقیده بنده دولت باید توجه بفر مایند که در تمام قسمتها مستشار نیاورند و در قسمت هائی که خیلی ضروری است بیاورند و اگر بنا باشد در تمام قسمتها از یک مملکت بخصوص باشد بنده بنده صد در صد مخالفم و کاملاً عقیده دارم که بضرر این مملکت خواهد بود و اختیارات او هم باید در تحت قواعد کلی باشد و اختیار تمام و تمام نباشد البته یک مستشاری است و یک مستخدمی است که از فکر او و معلومات او باید استفاده کنیم و در اختیارات او باید کاملاً دقت شود که بی خود یک چیزهای بی جهتی را تصویب نکنید.

مخبر کمیسیون بودجه (نقابت) ـ عرض کنم از مجموع بیانات آقای تهرانچی استنباط می‌شد که ایشان مخالف با این لایحه و استخدام شخص دکتر میلسپو نیستند (صحیح است) و بطور کلی از لحاظ این که بایستی مصالح کشور را همیشه ملحوظ داشت انطور قضیه را حل کردند که اگر ما کاری می‌کردیم که حاجتی باستخدام مستخدمین خارجی نداشته باشیم و همه کارها را خودمان اداره کنیم بهتر است البته این حرف بطور کلی صحیح است و قابل تقدیس است اما موارد و موقعیت را بایستی در نظر گرفت. این لا یحه دارای چند خاصیت است یکی از نظرشخص دکتر میلسپو است زیرا این شخص سوابق مطالعة طولانی در اوضاع مالی این کشور دارد و قسمتهای مهمی از اوضاع اقتصادی ما را مطالعه کرده و آشنا است و تفاوت می‌کند با کسی که امروز بدون سابقه وارد این مملکت بشود که مدتی وقت او صرف مطالعه و تحقیق و شناختن اشخاص بشود. مسئله دومی که خیلی قابل توجه‌است این است که امروز دولت امریکا متوجه استقلال و تمامیت ارضی دولتهای مستقل کوچک است بموجب منشور اتلا نتیک و بنا بر این یک دولتی با این قدرت و عظمت وقتی که توجه باستقلال تمام ممالک می‌کند چه عیبی دارد که بوسیله مأمورین و اتباع خودش آشنائی کامل بحوائج و مسائلی که مربوط است بامور اقتصادی یک کشوری داشته باشد؟ یک اشکال عمدة که ما داریم و حل نمی‌شود این است که یک مقداری حسن تفاهم نیست یعنی یک مسائلی را بنده طرح می‌کنم و صحبت می‌کنم و این مسائل بزعم دیگران خوش نمی‌آید یعنی سوء تفاهم می‌شود و آنها بکقدری بیشتر دقت می‌کنند که مقصود واقعی من از اظهار این بیانات چیست ما هم در بیانات آنها بیشتر توجه می‌کنیم بالنتیجه ایجاد حسن تفاهم نمشود ولی اکر بوسیلة اتباع خودشان آنهم اتباغ مطلع یکقدری بیشتر بحوائج و دردهای ما آشنا شوند و به بینند که ما تا چه مقدار حاجت داریم باموری که فعلاً ما را در زحمت گذاشته‌است آنوقت ایجاد یک حسن تفاهمی خواهد شد و این حسن تفاهم کلیه مشکلات ما را رفع خواهد کرد البته مملکت ترقی کرده‌است و در ظرف این بیست سالی که دکتر میلسپون در این مملکت نبوده‌است و مطالعاتی نداشته‌است ما در این مدت بیست سال از حیث معلومات از حیث اقتصادیات بیکار نبوده‌ایم ما فعلاً دارای یک عده دکترهای تحصیل کرده هستیم که در تمام این مدت در اروپا مشغول تحصیل کرده هستیم که در تمام این مدت در اروپا مشغول تحصیل بوده و اینها جزء مفاخر ایران محسوب می‌شوند بعلاوه سطح زندگانی و اقتصادیات ما هم فوق‌العاده ترقی کرده‌است و صحیح است که در این اواخر ایجاد یک انفلاسیونهائ شده‌است البته اینها یک مسائل فوق‌العاده‌ایست که پیش آمده‌است ولی بالاخره سطح اقتصادیات ما ترقی کرده‌است بنابراین یک مستشاری که در این مدت در خارج بوده‌است تمام این نکات را در نظر خواهد گرفت و بهمین جهت در این لایحه پیش‌بینی شده‌است که در قسمتهای مالی و اقتصادی از اشخاص بصیر و مطلع بامور مالی می‌توانند استخدام کنند ترفیع رتبه بدهند و تشویق کنند و تقدیر بکنند از زحمات آنها البته با رعایت قوانین زیرا در این مدت یک قوانینی از مجلس گذاشته‌است که صرف نظر از بعضی قسمتها که مورد نظر آقایان هست بقیه قوانینی بوده که مفید بحال کشور بوده و بایستی توجه کنند. راجع به مطلبی که فرمودند در تمام قسمتها لازم نیست و فقط در یک قسمت خوب است استخدام اشخاص بشود این مطلب هم موافق و مخالف زیاد دارد بعضی‌ها یکقدری افراط می‌کنند و می‌گویند باید در تمام قسمتهای کشور اشخاص مطلع و طرف اطمینانی بیایند و زمان را در دست بگیرند چرا؟ برای اینکه مردم از آنها تبعیت می‌کنند چون بدبختانه فساد اخلاقی که در مدت بیست سال ایجاد شده‌است یک تفرقه بین مردم کرده‌است و مردم از خود ایرانیها تبعیت کامل نمی‌کنند ولی البته آن نظر اصلی که در تمام قسمتها نباشد بهتر است زیرا ما دارای یک الیت‌هائی (Elite) هستیم دارای یک عناصر روشن فکری هستیم، دارای یک عناصر پاکی هستیم و اگر از آنها تشویق کنیم می‌توانیم تمام کارهای خودمان را اداره کنیم فقط چیزی که هست این است که این استخدام و این لایحه باینصورت فعلی که آمده‌است از لحاظ ترتیب سیاست امروزی کشور ایران است نه از آن نظر اصلی و کلی که آقای تهرانچی تذکر دادند البته آن اصل قابل تقدیس است ایران بایستی بدست ایرانی اداره شود چنانچه سابقه دارد ایران در موقعی بدست ایرانی داده می‌شد که دنیائی وجود نداشت ایرانی موقعی دارای قدرت بود که تمام ملل دارای ضعف بودند و ایران در موقعی بدست ایرانی داده می‌شد که دنیائی وجود نداشت ایرانی موقعی دارای قدرت بود که تمام ملل دارای ضعف بودند و ایران بر آنها حکومت می‌کرد این سابقة تاریخ ایران محو نشدنی است ولی امروز با وضع سیاست فعلی دعوت کردند از یک مستشارانی بعنوان استخدام یک کشور، بعنوان بیان کمک هیچ اشکال موضوعی ندارد ولهذا با عین این که آن مطلبی که بیان فرمودند محرز و مورد قبول است بهتر است که یک توجهی باین لایحه بشود که موجبات تشویق این مردم فراهم شود و در لوای استخدام آنها یک کمکی هم بدستگاه امروزی ما بکنند البته یک تذکری هم آقای انوار دادند که در این لایحه قید است که این مستشار حق دخالت در امور سیاسی ندارد ولی از نظر اینکه دنیای امروز سیاست را از اقتصاد منشعب میداند وقتیکه چرخهای اتقتصادی ما خوب شد البته قسمتهای سیاسی ما هم خوب خواهد شد.

بعضی از نمایندگان - مذاکرات کافی است.

دشتی - بنده مخالفم با کفایت مذاکرات.

رئیس - بفرمائید.

دشتی - بیانات آقای تهرانچی مستحق جوابهائی است و بعقیده بنده بیانات آقای نقابت در اینخصوص قانع کننده نبود راجع بمستشاران خارجی افکار عامه باید بهتر روشن بشود بنابراین خوبست مجلس شورای ملی اجازه بدهد که آقایانیکه اجازه گرفته‌اند صحبت کنند که مطلب بهتر حلاجی شود (معدل - صحیح است خود جنابعالی بفرمائید) (نمایندگان - صحیح است) بنده بطور کلی مخالف با نظر آقای تهرانچی هستم و معتقدم این مملکت مستشار می‌خواهد و نه تنها مستشار در این قسمت بخصوص لازم است بلکه در هر قسمت و اینرا هم بگویم که از نقطه نظر وطن پرستی ما باید معتقد باین اصل باشیم. زیرا اولین راه اصلاح یک مملکت و یک شخص و یک چیزی اینست که انسان نقاط ضعف و نقاط نقص آنرا تشخیص بدهد و آنرا رفع کند اگر انسان بیفتد توی این خطا که ما مردمان خوبی هستیم مردمان لایقی هستیم این بدرد نمی‌خورد و ما را بجائی نمیرساند ما باید با کمال انصاف اعتراف و اذعان بکنیم که فلان نقص در ما هست و باید این نقص را از بین ببریم این که بضرر ما نیست این بنفع ما است (صحیح است) احتیاج ما به مستشار خارجی از دو لحاظ است. این را هم قبلاً بگویم که این فکر از حالا هم نیست از پنجاه سال پیش تمام اشخاصی که فکر میکدند و نواقص این مملکت را احساس کرده و بطور اتم و اکمل آنرا تحت مطالعه قرار داده بودند از دو لحاظ این مملکت را محتاج بمستشار خراجی می‌دانستند یکی از لحاظ فنی و تاکتیکی زیرا هیچ شبه ندارد که سابقاً مملکت ما بیک شکل دیگری اداره می‌شد و ما حالا بیک سیستم دیگری اداره می‌کنیم که طبعاً محتاج متخصص هستیم که در رأس کار قرار گرفته و مطابق این سیستم جدید آنرا اداره کنند من می‌پرسم آیا در زمان مرحوم کیومرث هم گمرکات مملکت ایران را اینططور اداره می‌کردیم؟ ما که اصول اداری را از مملکت دیگر گرفته‌ایم باید وضع اداره آنها را هم یاد بگیریم بهترین نمونه این مسئله وزارت پست و تلگراف واداره گمرک است که از چند سال پیش در تحت نظر متخصصین خارجی در آمد باعتراف همه‌تان بهترین ادارات این مملکت است زیرا روی یک سیستم صحیحی و منطبق و مرتبط با اصول علمی و فنی ممالک خراجی است که اداره می‌شود، یک مسئله‌ای که در ایران بآن اهمیت دارد مسئله اداره‌است، آدمینستراسیونAdministrartion است، مسئله اداره کردن خودش یک فنی است که در این مملکت بآن اهمیت نمی‌دهند ملاحظه بفرمائید در ممالک دیگر بهترین نمونه همان مؤسسات صنعتی اروپاست که آنها در کمال خوبی و قشنگی اداره می‌شوند ولی در مملکت ما وقتی که میاید خوب اداره نمی‌شود نواقصی دارد سابوتاژ Sabotage می‌شود هی خرابی بالا میاورند و هی حسن جریان دچار فلج می‌شود بنابراین یکی از چیزهائی که ما را محتاج به مستشار خارجی می‌کند از لحاظ فنی و تکنیکی فضیه هستیم این موضوع است. نکته دیگر که ما را خیلی به مستشار خارجی محتاج می‌کند و خیلی دارای اهمیت است از نظر پسی‌کلژی و اخلاقی است من نمی‌خواهم بگویم که آدم صحیح‌العمل در ایران نیست خیلی هست ولی یک چیزی هست و یک طوری شده‌است که آن جدیتی که در افراد آنها هست درما نیست آقا استقامت و روح تنظیم و درستی در آنها بیشتر است ما که دروغ نباید بگوئیم اینجامجلس شورای ملی است مرکز احساسات ملی است بایستی اینجا صحیح حرف بزنیم درست حرف بزنیم با انصاف حرف بزنیم با وجدان حرف بزنیم درست حرف بزنیم با انصاف حرف بزنیم با وجدان حرف بزنیم تمام نواقص را بگوئیم و سعی هم بکنیم که نواقص خود را رفع کنیم. اگر یک مردمان فکوری هستیم بایستی جستجو کنیم و ببینیم که عیب از کجا است و آن عیب را رفع کنیم (صحیح است) ما که نباید تعریف از خودمان کنیم که یک وقتی کورش کبیر تمام دنیا را گرفته‌است خوب این مربوط به حالا نیست شما الآن از عهده اداره نان خود برنمیآئید بروید در دکان نانوائی‌ها ببینید چه خبر است

(تهرانچی - وزارت خواربار مستشار هم دارد)

دشتی - اجازه بدهید اگر شما ۸ ماه پیش مستشار برای خواربار می‌آوردید کارتان باینجا نمکشید بنده یادم می‌آید که از زمان کابینه آقای فروغی و آقای سهیلی در همین مجلس آقایان نمایندگان ده‌ها پیشنهادهای خوب برای تأمین خورابار کردند ولی آنها نشنیدند و عملی نکرده‌اند اگر یک مستشار از ۶ یا ۷ ماه پیش‌آورده‌بودیم مسائل خواربار را در تحت نظم و ترتیب در می‌آوردند جیره‌بندی می‌کرد کار باینجا نمی‌رسید آقای تهرانچی فهمیدید؟ (صحیح است) مستشار امریکائی که حالا آمده‌است که نمی‌تواند گندم از آسمان برای شما به بارنند و برای شما نان درست بکنند. یکی از کارهای مهم که دولت بایستی بکند این مسئله‌است و یک از مشکلاتی که ما در مسئله خواربار داریم معامله با متفقین است و تصدیق بفرمائید که متفقین ما وقتی مستشار آمریکائی باشد بهتر می‌توانند بحرف ما اعتماد کنند (صحیح است) خوب یک چیزی که من خیلی اهمیت می‌دهم مسئله پسی‌گلژی Psychologie و روحی قضیه‌است ملاحظه بفرمائید در طی عمل و در جریان این ۲۵ ساله اخیری که من خودم در سیاست بوده‌ام مکرر دیده‌ام که اگر (این خیلی بر من محسوس است) فرض بفرمائید یک رئیس ایرانی در سر یک کار و یک اداره‌ای باشد اگر تقوای جعفربن محمد را داشته باشد و بخواهد وظیفه خودش را انجام و مخالف میل عده باشد بدهد همه بر ضد او قیام می‌کنند ولی اگر فرنگی سر آن کار باشد دیگراز او توقعی ندارند و مانع کار او نمی‌شوند اینها نکات روحی و اخلاقی قضیه‌است که نباید از نظر دور داشت برای لزوم مستشار خارجی یک مثال دیگری می‌زنم یک قضیه‌ای را عرض می‌کنم یکی از ادارات مهم شهربانی ما است من از شما می‌پرسم که اگر شهربانی شما در زیر دست فرنگی اداره می‌شد آیا باین روز می‌افتد (صحیح است)و آیا یک وسیله‌ای می‌شد برای رضا شاه که املاک مردم اموال مردم و ناموس مردم را اینطور تاراج کنند (صحیح است) همینطور رایگان و بدون مانع در زندان را بروی مردم باز کنند و مردم را بریزند آن تو علت آن کارها چه بود حربه قوی رضاشاه در استیلای بر نفوس مردم چه بود؟ نظمیه بود (صحیح است) یادم می‌آید مجلس دوره نهم روز ۲۲ فروردین تمام شدروز ۲۳ مراگرفتند و بردند توی حبس من به کنفرانس Inter Parlemantaire انتر پارلمانتر رفته بودم باسلامبول و در آنجا همه ملل از خطر جنگ و اوضاع دنیا وحشت داشتند چرا من آنجا تعریف رضاشاه را نکردم ملاحظه می‌فرمائید؟ آنوقت من باید بروم به محبس اگر شما یک نظمیه با شرافتی داشتید که فقط احکام محاکم را اجرا می‌کرد آیا ممکن بود نظمیه شما مرکز جاسوسی و جنایات کاری بشود؟ (خیر) پس بنابراین باور بفرمائید که از نقطه نظر وطن‌پرستی و از نظر اینکه ایران بجائی برسد شما باید مقید و ملزم باشید که مستشار خارجی برای تمام ادارات مهم مملکتتان بیاورید (صحیح است)

امیر تیمور - اما از ملل بی‌طرف

دشتی - الآن باین موضوع می‌رسم که از بی‌طرف یا غیر آن که آقای تهرانچی راجع به ازدیاد بودجه سخن گفتند البته شبهه‌ای ندارد که در این ۱۵-۱۶ ساله اخیر دولت اقتداری زیاد زیاد داشت همان اقتداری که عرض کردم و بواسطه این اقتدار توانست مالیاتهای زیادی از مردم بگیرید و روی همین زمینه مالیات او زیاد شد اما اگر روی یک سیستم علمی بود شما یقین بدانید که الآن اوضاع شما خیلی بهتر و اساس مالیه شما محکمتر بود؟ مالیه این نیست که مردم را اپویزه Epiuse کنند و از ثقل مالیات خسته کنند مالیات متناسب با عوائد مردم که متناسب باقوه تولید و انتاج کشور باید باشد اگر روی این اصل مالیات بالا رفت دلیل برترقی اقتصادی کشور است (صحیح است) شما بروید به مازندران و ببینید مردم پا برهنه هستند لخت هستند رعایای کرمان گرسنه هستند هیچ ندارند اینطور مالیات گرفتن چه فایده‌ای دارد جز بدبختی و فلاکت مردم. دولت باید قوه تولید را در مردم زیاد کند و طرز مالیات هم باید متناسب بامیزان قوه تولید و محصولات مملکت باشد و بهمان نسبت بالا برود یعنی سعی قوه تولید و انتاج مردم زیادتر شد آنوقت بودجه هم زیاد می‌شود (صحیح است) شما ملاحظه بفرمائید که همین قدرت که رفت قدرت رضا شاه که رفت چه دزدبازاری در ادارات شما هست آیا این یک نفر وکیل هست که احساس و استنباط نکند که الآن چه هرج و مرجی در این ادارات دولتی هست؟ (صحیح است) بالاخره ادارات ما باید در تحت یک سیستم صحیحی در بیاید بنابراین از لحاظ فنی و تخصصی و هم از لحاظ روحی و پسی‌کلژی ما بوجود مستشار خارجی احتیاج داریم مستشار خراجی در این مملکت لازم‌ترین چیزها است من معتقدم که برای این مملکت مستشار خارجی فوق العاده مفید است (صحیح است) یادم می‌آید اولین دفعه‌ای که من در این خصوص حرف زدم دربرنامه کابینه آقای فروغی بود دربرنامه مفصل و درازی که نوشته بود گفتم آیا بهتر نبود که شما مستشار مالی و اقتصادی می‌آوردید برای اینکه دراین ده پانزده سال اخیر باکمال بچه گی و با کمال جلافت و سبکی با اقتصادیات مملکت ومالیه مملکت بازی کردند و حال آنکه مسائل مالی واقتصادی از مسال دقیقی است که اصلاً درتحت فومول و قاعده در نیامده چیز غریبی است هر وقتی که شاه میل می‌کرد اشعار ایالا می‌بردند نرخ لیره را پائین می‌آوردندو اقتصاد و مالیه کشور تابعهوس و اساس غیر علمی و زور قرارگرفته بود گاهی فلان محصول را انحصار می‌کردند گاهی انحصاررا بر می‌داشتندو خلاصه یکنوع بچه بازی هائی بجای یک سیستم اقتصادی حکومت دیگر که همه آقایانی که درتجارت اقتصاد هستند میدانندو من انصافاً ازایشان می‌پرسم که آیا درنتیجه این سیستم اقتصادی و این سیستم مالی که در این ۱۰ یا ۱۲ ساله اخیر ما داشتیم مملکت ما روبترقی رفت (خیر خیر) بطور قطع و یعین قوه تولید و قوه انتاح ما رو بضعف رفته‌است (صحیح است)نکته دیگری که آقای تهرانچی فرمودند اینست که آیا استخدام مستشار در جنگ بین المللی بهتر است یا بعد از جنگ. بعقیده بنده در وقت جنگ بین المللی بهتر است چرا؟زیرا در این موقع شما آزادی عمل خواهید داشت و حال آنکه اگر اینطور نباشد در نتیجه رقابتها آزادی عمل از شما سلی می‌شود وقتی آزادی عمل نداشتید مجبورید که یکی رامطابق میل این ویکی را مطابع میل دیگری انتخاب کنید آنوقت این مستشاران مختلف الملیه توی سر هم باید بزنندو با هم رقابت کنند و اسباب زحمت شما بشوند این را مکرر ما دیده‌ایم که در نتیجه همین نوع جریان‌ها اختلافاتی ایجادشده. برعکس وقتی از یک ملت باشد بهتر است. و صحیح است که شما از ترتیب اداری یک ملت استفاده بکنید و بالاخره یک سیستم اتخاذ کنید. سیستم حرامزاده نباشد که مستشار مالیه تان از تبعه آمریکا باشد معارف شما از فرانسه گمرک شما از بلژیک باشد نظمیه شما از سوئد باشد یک همچو چیزی شتر گاو پلنگی است که ده شکل و ده رنگ گرفته و جز اختلال نتیجه‌ای نداده (صحیح است) بنظر من بهتر اینست که بایک سیستم اداره شده باشد. یادم می‌اید وقتی می‌خواستید شاگرد بفرستید باروپا مرحوم اعتمادالدوله وزیر معارف بود من خودم با ایشان صحبت کردم و اصرار کردم که بیائید و یک سیستم اتخاذ بکنید سیستم‌های مختلف را دور بیاندازید طرز تربیت انگلوسا گسون که امروز بیشتر مورد توجه علمای بربیت است اتخاذ کنید و همه شاگردها را بفرستید به انگلستان و یا به اتازونی زیرا سیستمتربیت آنگلوسا کسن یک سیستم صحیحی است که امروز طرف توجه‌است و همه بآن معتقدند و از نظر (پسیکولوژی) این تربیت بهترین اقسام تربیت‌ها است بیائید و این رویهرا اتخاذ کنید ولی ایشان قبول نکردند و عقاید مختلف هم اظهار شد و بالاخره نتیجه اش را الان ملاحظه میفرمائید که یک (کولتور)Culture متفاوت ناقص یکی لاتینی یکی ژرمنی یکی آنگلوسا کسنی درست شده‌است (لیقوانی ـ همه اش هم ناقص) اینها اثر بدی خواهد کرد. این‌ها چیز هائی است که در نظر مردمان ذی فهم و صاحب نظر اثرات بدی خواهد کرد همین طور در ادارات ما هم یک سیستم اتخاذ کردن بهتر است. حالا به پردازیم به موضوع اینکه آیا مستشار از کشورهای بی طرف بگیریم یا با طرف. به عقیده من اتازونی امریکا یکی از بزرگترین ملل دنیا است و در آن جا حق و عدالت بهتر از همه جا رواج دارد و اگر خاطر آقایان باشد افکار عمومی ملت ایران از قدیم از اول انقلاب مشروطیت متوجه آمریکا بود یادتان می‌آید مسئله آوردن شوستر و آن ترتیبات و مخالفت روس‌ها و بعد مخالفت انگلیس‌ها و چگونه آن بی چاره را بیرون کردن این یک سابقه تاریخی ما است که از قدیم ملت ایران همیشه تمایلش به اتا زونی بوده‌است چرا؟ چون آمریکائی‌ها در ایران هیچ سیاستی ندارند یعنی اصولاٌ سیاست استملاکی و مستعمرانی ندارند این دولت عظیمی که ملاحظه می‌فرمائید فقط یک مستعمره دارد آن هم جزیره فیلیپین است آن جا هم مستعمره نیست بلکه تمام حقوق یک ملت آزاد آمریکائی در آن جا هست. این شکل سیستم کارشان است ملاحظه می‌فرمائید؟ ان‌ها یک مردمان شریفی هستند نوع دوست هستند صحیح العمل هستند از تمام مردمان اروپائی از حیث قوه انصاف و حسن عدالت می‌توانم بگویم که جلو افتاده‌اند آن وقت یک ملت قوی هم هستند که کمبر می‌شود بافراد شان زور گفت اگر شما بخواهید از یک ملت ضعیفی مستشار بیاورند ممکن است در تحت نفوذ یکی از دز همسایه قوی قرار خواهد گرفت اما اگر ازاتازونی باشد در تحت نفوذ کسی نمی‌رود و از یک چنین ملتی بیاوریم اگر بهتر است اتازونی از بی طرف ترین کشورهای دنیا بود نهایت این است امروز اجباراً وارد در جنگ شده‌است و گر نه اتازونی مایل به مداخله از جنگ اروپائی نبود و من یقین دارم وارد در جنگ نشد مگر برای اینکه مبادا دنیادر تحت سیطرة حکومت دیکتاتوری و استبدادی برود. من تصور می‌کنم اتازونی را این موضوع بجنگ کشانیده‌است (صحیح است) یک ملتی مثل ملت اتازونی که از قضا و بر حسب پیش آمدهائی امروز هم با روس و هم با انگلیس متحد است مناسب ترین ملتی است که از او مستشار بیاوریم بلکه با نهایت مسرت و خوشحالی باید تمام مستشاران را از آمریکا بیاوریم و این به هیچ وجه عیبی ندارد و باور کنید که اتازونی ملتی است که همیشه پشتی بان ادارات و حیثیات شما و استقلال شما و حکومت شما خواهند بود اتازونی یک مملکتی نیست که یک نظرهای کج و کوله ایکه مخالف با حیثیات ملی ما باشد داشته باشد (صحیح است) اینجا عرایض من تمام شد و فقط یک نکته ایرا در خاتمه لازم بود عرض کنم که کلیاترا نباند ملاک جزئیات قرار داد. کبرای قضیه اکبر خوب شد مستلزم خوبی صغری یا صحت نتیجه نیست اصولا در اداره مملکت کیفر دادن بضامن و تشویق خادم یک امر مسلم و بدیهی و لازم است ولی آیا باین اصل عمل می‌شود؟

تهرانچی - بکنید

دشتی - میگوئید عمل کنید. من هم می‌گویم بکنیم. ولی آیا عملی می‌شود ما تاریخ چند صد هزار ساله داریم ابن سینا و حافظ و سعدی داریم و تمام مسائل بزرگ اخلاقی را هم رجال بزرگ گفته و دستور داده‌اند ولی آیا بدان عمل شده‌است اصلاً در کدام مملکت است که بقدر ایران اشخاص خائن و مردمان متقلب و مختلس بتوانند ترقی کنند و از مجازات مصون بماند بخدای وحده لا شریک له هیچ جا یک مثل یکروز با یکی از رفقا از خیابان اربات جمشید می‌گذشتم راجع بجلوخان یک خانه‌ای اقای لیقوانی که بالاخر شهرداری تصرذف کرد و صحبت شد رفیق من که آدم بسیار شریف و اظهارات او از رفقا از خیابان اربات جمشید می‌گذشتم راجع بجلوخان یک خانه‌ای آقای لیقوانی که بالاخره شهرداری تصرف کرد و صحبت شد رفیق من که آدم بسیار شریف و اظهارات او از شائبه دروغ دور بود گفت تقصیر با آقای لیقوانی است او اشتباه کرده بجای اینکه از بالا شروع شد ما رفتیم و صحبت کردیم و بالارفتیم و پائین آمدیم بالاخره بلدیه گفت مال خودتان را به ۱۷۰۰ تومان بخرید که یک فورمالیته‌ای هم انجام شده باشد و ما بخود شما می‌فروشیم. گفتیم خیلی خوب و قبول کردیم ولی معذلک هر کاری کردیم که این کار تمام بشود پیشنمی‌رفت بعد یک نایب سپوری آمد و گفت آفا یک دانه پالتو بمن بدهید من این کار را انجام می‌دهم من بهش وعده دادم تفردا صبح دیدم که بر زن مرا خواست موضوع مطرح شد نایت سپور هم اظهار کرد بله آقا این مال خود ایشان است و قضیه حل شد و نوشتند و دادند وقتی که دیدیم که کار خودش را کرد باین خوبی انجام داد۴۵ تومان دادیم یک قواره پالتو خریدیم برای او این طرز ادازه ما است نکته مهمی را که می‌خواهم عرض کنم این است که این یک چیز استثنائی نیست در مملکت ما این یک چیز رائج المعامله‌ای است با کمال تأسف باید اعتراف کرد که اگر زراعتتان پیشرفت نکرده آبیاری تان ترقی نکرده و در این ۱۵ ساله‌ای که قدرت حکومت به منتها رسید نتوانستید استفاده کامل کرده و حقیقت تر قیرا محقق کنید برای همین سوء اداره وضعف قوه تقوی و پاکدامنی است حالا می‌خواهیم از صحبت عمل و عدالت دیگران استفاده بکنیم بلکه این مملکت در بیست سال ۲۵ سال سی سال بیک جائی برسد(یکی از نمایند گان باید خودمان را درست کنیم آقا دشتی - آنوقت خودمان هم در ست می‌شویم ولی تا وقتی در ست نشدهایم از درستی سایرین استفاده کنیم.

جمعی از نمایندگان - مذاکرات کافی است

رئیس - رأی گرفته می‌شود بماده اول موافقین برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد ماده دوم:

ماده دوم - ابتدای استخدام از روز حرکت آقای دکتر میلسپو از واشنگتن محسوب می‌شود وپس از انقضاء خواهند بود که دو سال باقی مدت استخدام را ادامه ویا فسخ نمایند ولی هر یک از طرفین باید قصد خود را دائر به پایان خدمت چهار ماه قبل اعلام نموده باشد.

رئیس - آقای تهرانچی.

تهرانچی - عرض کنم بنده در این ماده عرضی ندارم ولی اگر آقایان اجازه بفرمایند مطالبی آقای دشتی فرمودند که بنده لازم میدانم جواب بعضی از قسمتهای فرمایشات ایشانرا عرض کرده باشم.

رئیس - فعلاً نمی‌شود مربوط باین ماده نیست. آقای ملک مدنی.

ملک مدنی - بنده فعلا عرضی ندارم ولی خواستم عرض کنم که مقام ریاست رعایت نوبتن را نمی‌فرمایند بنده مطالبی داشتم که می‌خواستم عرض کنم و قبل از سایرین هم اجازه خواستم و آقای نبیل هم یادداشت فرمودند و اشاره هم کردند ولی حضرت اشرف توجه نکردند بنده چون حقم تضییع شده فعلا در این ماده عرضی ندارم.

رئیس - قبل از جنابعالی سه چهار نفر اجازه خواسته بودند. آقای طوسی.

طوسی - بنده هم در لایحه استخدام آقای دکتر میلسپو بودم و یک سلسله بیانات مشروح اینجا داشتم که می‌خواستم عرض کنم ولی چون موافق بودم و در اینقسمت هم مخالفتی ندیدم از عرایض خودم صرفنظر کردم و گمان می‌کنم آقای ملک مدنی هم موافق بودند (ملک مدنی - بنده مخالف بودم - نظامنامه را باید رعایت کرد)

رئیس - آقای ثقه‌الاسلامی

ثقه‌الاسلامی - بنده فقط دو کلمه عرض دارم. عرض کنم امروز این‌جا موضوع استخدام دکتر میلسپو است و دولت ایران و ملت ایران می‌خواهد برای خودش یک مستشاری بیاورد بعبارت اخری بنده نمی‌توانم خانة خود را اداره کنم حق حاکمیت خودم را در خانه خود را اداره کنم حق حاکمیت خودم را در خانه خودم محفوظ می‌دارم و یک ناظری برای اداره خرج خودم می‌آورم این دلیل نمی‌شود که در مملکت در این مرکز ثقل مملکت به مملکت ایران و ملت ایران و حیثیت ایران لطمه وارد شود؟! ایرانی دزد نیست هیچوقت هم دزد نبوده‌است بنده نمی‌توانم این‌جا بشنوم که یکنفر امریکائی بیاید و گفته شود که ما دزد هستیم! مگر من دزد هستم و آنها را برای آقا بالاسرمی آوریم؟! خیر ما آنها را برای نوکری می‌آوریم ما می‌خواهیم از دانش آنها استفاده کنیم البته من ملت امریکا را دوست دارم ملتی است با شرف، ملتی است با عظمت، ملتی است با حیثیت، ملتی است که به تمام دنیا درس دمکراسی داده‌است تمام اینها را من قائل هستم ولی من حاضر نیستم این جا بگوئیم که ایرانی دزد است دزدی چه چیز است؟ مگر در تمام دنیا دزدی نیست؟ یک اشخاصی هستند در مملکت شما که پانصد تومان می‌دهید کامیون هم می‌دهید برای شما آذوقه می‌آورند شما حق ندارید ایرانی را تحقیر کنید کسی حق ندارد ایرانی را ضعیف کند. (هاشمی - مگر تقی‌زاده مالیه را بد اداره کرد؟)

رئیس - آقای انوار.

انوار - بنده خیلی خوشوقتم که آقای قوام‌السلطنه در کابینةاول خودشان موفق شدند که دکتر میلسپو را استخدام کنند و حالا هم این استخدام در کابینة فعلی واقع می‌شود و خیلی هم خشنودم رأی بدهم بیک کابینة که همه منتظریم تجدید کند استخدام ایشان را (صحیح است) اما موضوعی را که آقای ثقه‌الاسلامی فرمودند خواستم عرض کنم که آقای دشتی ابداً نظر خصوصی نداشتند مسئلة در بین آمد و مذاکره شد ولی نظر خصوصی در بین نبود مسلم است ما مستخدم می‌آوریم برای تنظیم کار مالیه و کار ادارة مالیه خودمان و در واقع آقای دشتی اظهار کرد که ما یک ترتیبی داشتیم حالا آن را گذاشتیم زمین می‌خواهیم برویم بترتیب دیگر حالا چون می‌خواهیم بترتیب دیگر برویم معلم می‌خواهم این تمدن جدید علم لدّنی جدیدی است و ترتیب ادارة جدیدی است که ما هم ناچاریم برای آن ترتیب اشخاصی را که اطلاع دارند از طرز اداره کردن استخدام کنیم و فنون آنها را در نظر بگیریم و دولتی را که ما موفق شدیم و ارتباط پیدا کردیم دولت امریکا است که می‌خواهیم یک متخصص را برای کارهای مالیه خودمان و ترتیب اداره مالیه خودمان از آنجا بیاوریم و چیزی نیست که بگوئیم بالاتر آورده باشیم یا خدای نخواسته آن عبارتهائی که در اینجا گفته شد خیر مستخدم می‌آوریم و خیلی هم با نظر یگانگی و محبت است و چون نظر بینونت در بین نیست ما هرچه صحبت می‌کنیم از روی حسن نیت و حسن نظری است که ما با آنها داریم و بنده گمان نمی‌کنم مطلبی باشد که بما برخورده باشد.

رئیس - آقای هاشمی.

هاشمی - بنده خیال عرض را نداشتم چون مذاکراتی در اینجا شد تا اندازة خودم را ملزم دیدم که این مختصر را بعرض برسانم. آوردن مستشار یک چیزی نیست که ما امروز در دنیا اختراع کرده باشیم هزار سال پیش هشتصد سال پیش هم که اروپائیها می‌خواستند امور مالی و علمی خود را اصلاح کنند از مسلمین مستشار می‌آوردند (بعضی از نمایندگان - این مطلب مربوط باین ماده نیست) چون آقایان مذاکراتی کردند و آقای ثقه‌الاسلامی هم صحبت کردند در این موضوع و بنده هم در این موضوع با ایشان موافقم خواستم مطلبی را عرض کنم که این اندازه در مجلس شورای ملی نباید رجال خود را تخطئة بکنیم و نباید این اندازه افراد ملت خودمان را خدشه دار بکنیم (صحیح است) ایرانی اگر خوب است بدون اینکه یک قوانینی باشد که جلوگیری بکند از دزدی و غیر ذلک خوب است ایرانی یک ملتی است که در تمام کره زمین در هیچ ملتی اخلاقیات و ادبیات راجع باخلاق این اندازه که در ایران هست در جای دیگر نیست و بالفطره ایرانی خوب است با اینکه هیچوقت کیفری در کار نبوده‌است معهذا ملاحظه میفرمائید که افراد ایرانی از حدود درستی خارج نشده‌است اگر شما یک عده معدودی را می‌بیند که در کارها یک تحاوزاتی کرده‌اند یکدفعه نباید قلم بردارید و بنا کنید بتمام بد گفتن. مگر بعد از دکتر میلسپوشاهزاده نصرت‌الدوله امور مالیه ایران را بخوبی اداره نکرد؟ مگر آقای تقی‌زاده مالیه را اداره نکرد؟ مگر در زمان تقی‌زاده دزدی میشد؟ (جمعی از نمایندگان - ابداً) خرابیهائی اگر در گذشته شده‌است افراد که خراب نبودند ولی درست است که گفته‌اند: هر بد و خوبی که دراین محضرند - زنگ پذیرنده یکدیگرند. هر وقت که یک حکومت خوبی در رأس اداره مملکت بوده‌است و راهنمای خوبی داشته‌اند همه خوب بوده‌اند و این‌جا بطور کلی نمی‌شود گفت که ایرانی دزد است این شایسته نیست.

طباطبائی- توی ایران اصلاً یکدانه هم دزد پیدا نمی‌شود!

رئیس - رأی گرفته می‌شود به ماده دوم موافقین برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد. ماده سوم.

ماده سوم - حقوق رئیس کل دارائی از قرار سالی هسجده هزار دلار آمریکائی (۱۸۰۰۰) می‌باشد که باقساط متساوی و ماهیانه بدلار امریکائی پرداخته می‌شود و بعلاوه خانه مسکونی متناسب با شغل مشارالیه با سوخت و روشنائی بعهده دولت خواهد بود.

رئیس - آقای صفوی.

صفوی - بنده می‌خواستم استدعا کنم آقای وزیر دارائی یا مخبر کمیسیون توضیح بدهند که راجع باین مواد اگر یک پیشنهادی باشد یا یک نظری باشد آیا مستلزم این است که تلگراف بکنند و از آقای دکتر میلسپو آن نظر اصلاحی را استعلام کنند یا این که اختیار دارن و می‌توانند خودشان اصالح بکنند؟ این را توضیح بفمرمائید.

طباطبائی- مجلس مختار است آقا.

مخبر - البته این لایحه هم تابع اصول کلی است پیشنهادهائی که می‌رسد در مجلس شورای ملی اگر آقایان پیشنهادی دادند و مورد توجه شد لایحه می‌رود به کمیسیون اگر مورد توجه نشده که لایحه عیناً تصویب می‌شود بنابراین اگر پیشنهادی باشد و مجلس هم مورد توجه قرار بدهد آن شخص اگر آن نظر را قبول نکند نخواهد آمد ولی مذاکراتی که شده‌است و ایراداتی که دولت گرفته‌است و جوابهائی که داده شده‌است و جرح و تعدیلهائی که در این استخدام کرده‌اند تمام اینها را آقای وزیر دارائی در کمیسیون توضیح دادند و چند قسمت عبارت هم در کمیسیون اصلاح شده‌است بطوریکه ملاحظه میفرمائید بهر حال مانعی در پیشنهاد کردن نیست.

رئیس - موافقین با ماده سوم برخیزند (عده زیادی قیام نمودند) تصویب شد. ماده چهارم:

ماده چهارم: هزینه مسافرت بایران و مراجعت آقای دکتر میلسپو و خانواده بلافصل ایشان از طرف دولت ایران تأدیه می‌شود و همچنین هزینه مسافرت مشار الیه در ایران برای انجام خدمت بعهدة دولت خواهد بود.

رئیس - موافقین با ماده چهارم برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده پنجم:

ماده پنجم - آقای دکتر میلسپو در مقابل هر سال خدمت حق یکماه مرخصی با حقوق خواهد داشت و ممکن است این مرخصی برای مدت سه سال ذخیره شود و در داخل یا خارج ایران صرف گردد. هر گاه تا پایان دورة خدمت از آن استفاده نشود حقی برای حقوق مرخصی اضافه بر مواجب معمولی نخواهد داشت.

رئیس - موافقین با ماده پنجم برخیزند (عده زیادی برخاستند) تصویب شد، ماده ششم:

ماده ششم - در صورتیکه قبل از پایان مدت استخدام آقای دکتر میلسپو فوت نماید یا در نتیجه خدمت بدولت ایران ناتوان و از کار فروماند دولت ایران معادل حقوق دو سال بمشارالیه یا وراثش تأدیه خواهد نمود و همچنین هزینه مراحعت خود یا خانواده‌اش بعهدة دولت ایران خواهد بود هرگاه علل فوق در دو سال آخر خدمت پیش آمد نماید مشارالیه یا وراثش فقط بدریافت حقوق بقیة مدت خدمت ذیحق خواهند بود.

رئیس - موافقین با ماده ششم برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد. ماده هفتم:

ماده هفتم - در صورتیکه قرار داد استخدام آقای دکتر میلسپو بجهاتی غیر از آنچه در ماده ششم ذکر شده پایان یابد دولت ایران بطور منصفانه با او رفتار خواهد کرد.

رئیس - آقای طباطبائی.

طباطبائی- این ماده را بنده درست ملتفت نشدم مقصود چیست. قبل از انقضای پنجسال که دورة خدمت اوست یعنی اگر دولت قبل از پنجسال خواست خاتمه بدهد می‌تواند؟ این عبارت ماده را توضیح بفرمایند مقصود چیست چون در ماده شش یکی دو جهت را دولت در قرار داد گذشت برای پنجسال استخدام می‌شود ولی این ترتیبی که در این ماده ذکر شده مثل این است که دولت یک حقی را برای خودش قائل می‌شود که هر موقعی خود دولت می‌تواند خاتمه بدهد و این عمل با سابقة که داریم راجع به استخدام سابق دکتر میلسپو که دولت بدون تصویب مجلس رفت قراریاد او را سرخود لغو کرد برای آینده هم درست در نمی‌آید بنده خواستم عرض کنم یک چنین راهی را اصلاً باز نکنیم و فقط دولت البته حق داشته باشد با اجازه مجلس این کار را بکند و بنظر من برای این که این منظوری که عرض کردم تأمین شود در این ماده یک فرمول جامعتر و بهتر از این را خوب است در نظر بگیرند.

مخبر - شرایط فسخ قرارداد ما بادکتر میلسپو قید شده‌است و در آنجا کیفیت فسخ قرار داد پیش‌بینی شده و در این ماده کیفیتی است که در ماده ۶ و در ماده ۲ پیش‌بینی نشده‌است و این را که آقای طباطبائی فرمودند که در مجلس مذاکره شود و ترتیبی برای این کار اتخاذ شود این موارد یک چیزهائی است که پیش‌بینی نشده این‌جا خواستیم در نظر بگیریم که اگر مواردی هم بود که در ماده ۶ پیش‌بینی نشده باشد و اتفاق بیفتند معذلک راه حلی داشته باشیم و این را خود ایشان موافقت کردند که دولت ایران بطور منصفانه عمل کند و بنابراین چون با رعایت انصاف بدوت ایران واگذار شده‌است مانعی ندارد.

رئیس - موافقین با ماده هفتم برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده هشتم.

ماده هشتم - رئیس کل دارائی تحت نظارت کلی وزیر دارائی تصدی مستقیم نسبت بکلیة اداره امور دارائی خواهد داشت مشارالیه با تصویب وزیر دارائی اختیارتام برای تهیة بودجه خواهد داشت و در صورتیکه احتیاجی به تجدید سازمان باشد با تصویب وزیر دارائی در وزارت دارائی و سایر دوائر دولتی که بستگی مستقیم باوصول محاسبات و صرف وجوه عمومی دارند تحدید سازمان خواهد نمود و حق دارد پس از استشاره با وزیر دارائی و طبق قوانین استخدامی هر کارمند وزارت دارائی یا هر کارمندی را که بادارة مالیه و ابسته باشد و کارمندان دوائر دیگری را که باوصول محاسبات و صرف وجوه عمومی بستگی مستقیم دارند بخدمت منصوب کند. ترفیع رتبه و تنزیل دهد منتقل یا از خدمت معاف کند و نیز مکلف است با تشریک مساعی وزیر دارائی باشد بررسی نموده و اقدام لازم نماید. دولت ایران قبل از آنکه راجع به کلیة مسائل مالی اقدام یا تصمیم بگیرد با رئیس کل دارائی مشورت خواهد کرد. رئیس کل دارائی حق حضور در جلسات هیئت وزیران و کمیسیون‌های مجلس شورای ملی را در مواردی که امور مالی مطرح است خواهد داشت

رئیس - آقای انوار

انوار - در این جا اگر سئوالاتی می‌شود از باب توضیح خواستن است که در عمل اسباب اشکال نشود یکی از این اختیارات راجع به سازمانهای وزارت‌خانه‌ها است مثلاً وزارت مالیه و اداره ثبت اسناد اداراتی که عوائد دولت درش هست رئیس کل مالیه نظر به آنها دارد و بحساب عمومی مربوط است سازمانی دراد حالا نوشته‌است در صورتی که احتیاج بتجدید سازمان باشد با نظر وزارت دارائی سازمان خواهد شد اینجا اولاً احتیاج در نظر گرفته نشده و ثانیاً بیان نشده‌است که احتیاج را کی تشخیص بدهد کی مشخص باشد وزیر دارائی مشخص باشد یا رئیس کل مالیه مشخص باشد که این اداره محتاج به سازمان است این مسئله باید در نظر گرفته شود ما قانون سازمان وزارت مالیه داریم باید تقاضایش از مجلس بشود اینجا این عبارت نیست باید این را در نظر بگیرید یکی در این‌جا نوشته‌است ترفیع رتبه یا انتقال یا از خدمت معاف بکند این کلمه معاف را خدمت این را بگذارید کنار این عبارت و روز را هم داخل شد از خدمت معاف است از وزارت معاف است این عبارت را بردارید همان چیزی که در قوانین بود بگذارید وقتی که یک مستخدمی خلاف می‌کند ما قانون داریم که مطابق آن قانون با مستخدم رفتار می‌شود این جا معاف از خدمت را بنده نفهمیدم این باید توضیح داده شود که مراد از معاف یعنی انفصال دائمی از خدمت و یک عبارت واضح صریح‌الدلاله نوشته شود و الا با بقیه‌اش بنده کاملاً موافقم

رئیس - آقای تهرانچی

تهرانچی - بنده البته در جواب آقای دشتی یک عرایضی داشتم که می‌گذارم برای شور در کلیات آخر البته بیانات ایشانرا جواب خواهم داد و فعلاً در این قسمت وارد نمی‌شوم. این‌جا می‌گوید تحت نظارت کلی وزیر دارائی بنده نمیدانم نظارت عمومی یعنی چه یعنی وزیر دارائی ناظر باشد در صورتی که به عقیده بنده باید نوشته شود تحت دستور ایشان باشد برای اینکه تمام اختیارات به وزیر دارائی است و او مسئول مجلس و مملکت و ملت ایران است این است که نظارت تنها کافی نیست و باید تحت امر یا دستور ایشان باشد و الا ناظر باشد یعنی نگاه بکند و نگاه کردن تنها کافی نیست

نقابت - عرض می‌کنم چون آقای انوار توضیح راجع بتشخیص خواستند بنده مذاکراتیکه در کمیسیون شده‌است توضیحاً عرض می‌کنم اینکه فرمودند که مشخص لزوم تجدید سازمان کیست مطابق این ماده و مذاکراتی که شده‌است مشخص لزوم تجدید سازمان وزیر دارائی و مستشار مورد استخدام لزوم تجدید سازمان وزیر دارائی و مستشار مورد استخدام است و این قسمت تحت نظارت که ذکر شده و جلب توجه آقایان تهرانچی را کرده و بدون استماع جواب هم تشریف بردند عرض کردم که این لغت دارای خیلی متداول است و راجع بمعاف کردن یا ترفیع دادن اشخاص در متن همین ماده قید شده‌است که بر طبق قوانین استخدامی بنابراین تمام قوانینی که تصویب شده‌است یا بعداً تصویب خواهد شد رعایت خواهد شد و این مستشار مکلف است که قوانین را رعایت کند و اگر جائی نظری داشت و لازم بشود که اصلاحی بشود در آن قوانین نظر خودش را بوزیر دارائی خواهد داد و در صورت موافقت اجرا خواهد شد در هر صورت اگر وزیر مربوطه موافقت هم نکردند که نکردند والا در حدود قوانین باید عمل بشود و حسن اجرای قوانین بعهده وزیر مربوطه خواهدبود.

رئیس - آقای ملک مدنی.

ملک مدنی - جملةدر این ماده‌است که بعقیده بنده دولت ایران قبل از آنکه راجع به کلیه مسائل مالی اقدام یا تصمیم بگیرد با رئیس کل دارائی مشورت خواهد کر بنده خواستم عرض کنم که این لایحه که از طرف وزارت دارائی راجع بمالیات بر درآمد تقدیم مجلس شده بهتر این است که این لایحه بماند تا او بیاید و مطالعه کند و نظر قطعی خودش را اظهار کند و خیال می‌کنم نظر آقایان هم همین باشد.

پیشنهاد آقای امیر تیمور.

در سطر اول صفحه سوم بعد از جمله اداره مالیه نوشته شود (و یا بنگاههائی که با سرمایه دولتی اداره می‌شوند)

امیر تیمور - بنده تصور می‌کنم توضیح زیادی لازم نداشته باشد در اینجا در مواردی که مربوط به انتصاب و عزل و نصب و تبدیل است و آن قسمتهائی که بادارائی مملکت کار دارند اختیار به میلسپو داده می‌شود بنا بر این بنده پیشنهاد کردم که قبل از کلمه وابسته نوشته شود یا هر بنگاهی که با سرمایه دولتی اداره می‌شود یعنی مستخدمینی هم که در بنگاههائی هستند که با سرمایة دولتی است آنها هم مشمول این اختیار باشند.

وزیر مالیه - بنده اصلاح آقای امیر تیمور را قبول می‌کنم.

رئیس - آقای مخبر.

مخبر - مقصود ایشان تأمین است هر جا که پول دولت می‌رود آنجا وابسته‌است بمالیه بنابراین بنده هم قبول می‌کنم پیشنهاد آقای هاشمی.

بنده بجای کلمه تشریک مساعی اشتراک مساعی را پیشنهاد می‌کنم.

هاشمی - چون کلمه اشتراک مساعی بهتر است.

نخست‌وزیر - قبول می‌شود.

مخبر - بنده هم قبول می‌کنم.

پیشنهاد آقای پالیزی

رئیس کل دارائی در جلسات هیئت وزیران و کمیسیون‌های مجلس شورای ملی در مواردی که امور مالی مطرح است حق حضور خواهد داشت

وزیر مالیه - این اصلاح عبارتی است عبارت سلیس‌تر می‌شود بنده قبول می‌کنم

پیشنهاد آقای دهستانی

پیشنهاد می‌کنم در ماده هشتم سطر آخر پس از استشاره نوشته شود و تصویب وزیر دارائی

دهستانی - مستشاران خارجی که بکشورما آمده آند اخلاقاً ما همة آنها را می‌شناسیم یکی از آنها دکتر میلسپو است که در مملکت ما خوب کار کرده‌است و یکی دیگر مولیتر بود که اخلاقاً یکقدری بهتر بود ولی متأسفانه دکرت میلسپو اعمالش خیلی خوب بود ولی اخلاقش خیلی تند بود در اینجا که می‌نویسد با استشاره وزر دارائی بنده گمان می‌کنم اگر بجای این کلمه نوشته شود با تصویب وزیر دارائی بهتر باشد زیرا ممکن است همان لجاجتی را که بنده در وجود او سراغ دارم باعث شود که کارمندان صحیحی که ما داشته باشیم و مخالف نظر او باشند از کار بیندازد این است که بنده تقاضا می‌کنم از آقای وزیر دارائی که موافقت بفرمایند که بعد از استشاره نوشته شود با تصویب وزیر دارائی.

مخبر - مقصود آقای دهستانی تأمین است زیرا اینجا ذکر شده‌است که با رعایت قوانین بنابراین همانطور که ممکن است که بقول ایشان لجوج باشد مگر مانعی دارد که یکوزیر دارائی هم خیلی لجوج‌تر باشد باین جهت این کلمه استشاره و رعایت قوانین نظر ایشان را تأمین می‌کند

رئیس - رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای دهستانی موافقین برخیزند (کسی قیام نکرد) تصویب نشد.

پیشنهاد آقای تهرانچی

اینجانب پیشنهاد می‌کنم تحت دستور و یا نظر نوشته شود

تهرانچی - اگر مقصود از نظارت این است که تحت دستور و امر وزیر دارائی است البته فرقی نمی‌کند (نخست وزیر - تحت نظر) تحت نظر را بنده نمیدانم چه چیز است اگر مقصود این است که تحت اجازه و دستور وزیر دارائی است بسیار خوب و اگر غیر از این است بنده پیشنهاد کردم که تحت دستور نوشته شود و باید با اجازه وزیر دارایی باشد.

مخبر - در موقعی که آقای تهرانچی تذکر دادند بنده جواب دادم ولی متأسفانه تشریف بردند بیرون این جا در این ماده چند کلمه گنجانده شده یکی رعایت قوانین است وقتی که رعایت قوانین را بایستی کرد هر کس را باهر اختیاری دعوت بفرمائید ناچار بایستی آن قوانین را رعایت بکند و بعلاوه باید همیشه این فکر را هم کرد که ممکن است دیگری با فکر او معارضه بکندآن دیگری اگر قوانین باشد که محال است برخلاف رفتار کند و اگر اشخاص هم باشند که فلج خواهند کرد از طرف دیگر مطابق قانون اساسی وزیر دارائی است که در مقابل مجلس مسئول است باینجهه نمی‌شود دخالت وزیر دارائی را سلب کرد بنابراین با توضیحاتی که در کمیسیون داده شده و این توضیحاتی که در مجلس داده می‌شود و عبارت هم بعنوان تحت نظر تلقی می‌شود تصور می‌کنم که مقصود آقا تأمین باشد

تهرانچی - عرض می‌کنم خود آقای مخبر نظر بنده را تأیید فرمودند برای اینکه فرمودند مطابق قانون اساسی وزیر مسئول است پس از این جهت باید با اجازه و تصویب ایشان باشد وبنده همچو استنباط می‌کنم که آن نظارت کلی یعنی همین و ما نمی‌توانیم مطابق قانون اساسی کسی را که مسئول میدانیم بدون تصویب او بکس دیگر اختیار بدهیم دیگر اینکه قوانینش را تمام اعضاء دولتی در تحت اشل تا بالا همه باید رعایت بکنند این است که بنده از این عبارت اتخاذ سند می‌کنم که در این موارد باید با اجازه و دستور وزیر دارائی باشد و چون نظر بنده بطوری که آقای مخبر فرمودند تأمین است پس می‌گیرم و اگر اینطور نیست به پیشنهاد بنده رأی بگیرید.

طوسی - بنده مخالف این پیشنهاد هستم.

روحی - آقا پیشنهاد مطرح نیست اصول مجلس را ما باید رعایت کنیم

طوسی - بنده مخالف هستم حق ندارم حرف بزنم. (همهمه نمایندگان)

رئیس - آقای تهرانچی رأی بگیریم به پیشنهاد شما؟

تهرانچی - چون نظر بنده تأمین است همانطور که آقای مخبر فرمودند باین جهه پس می‌گیرم.

رئیس - از صحبتی که شد نظر شما تأمین شده‌است حالا می‌خواهید رأی بگیریم…

مخبر - ملاحظه بفرمائید آقا یک پیشنهادی شد اولا پیشنهادی که می‌شود یا عضو کمیسیون حق دارد در مقابل آن حرف بزند یا مخبر یا دولت نسبت به پیشنهادیکه آقای تهرانچی دادند بنده توضیحاتی دادم و دانه دانه عرض کردم و ثبت شد و این اتخاذ سندی هم که ایشان از بیان بنده کردند خوب عرایض بنده هر طوری که ایشان تعبیر بکنند بیان بنده ثبت است لهذا مطلب هم روشن است و عبارت فارسی است ایشان هم پیشنهادشانرا استرداد کردند دیگر رأی گرفتن لازم ندارد.

رئیس - رأی گرفته می‌شود بماده هشتم با اصلاحاتی که شد آقایان موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد ماده نهم قرائت شد.

ماده نهم - با رعایت قوانین مربوطه پرداخت یا انتقال وجوه عمومی - انتقال اموال دولتی تقلیل یا الغاء مالیات‌ها و عوارضی که قانون اجازه داده باشد با امضاء وزیر دارائی و موافقت رئیس کل دارائی خواهد بود هیچ نوع تعهد مالی بوسیله یا بنام دولت ایران بدون تصویب کتبی وزیر دارائی و رئیس کل دارائی صورت نخواهد گرفت.

رئیس - آقای یمین اسفندیاری.

یمین اسفندیاری - بنده در تأیید فرمایشات آقای ملک مدنی می‌خواستم عرض کنم و منتظر بودم که ماده نهم مطرح شود این اظهار را بکنم حالا چون در ماده هشت این اظهار را کردند و چون آقای وزیر دارائی هم نسبت به این تقاضائیکه ایشان داشتند در کمیسیون موافقت فرمودند و این مالیات جنگی که لایحه‌اش آمده‌است چون حالا مطرح نیست نمی‌شود در اطافش صحبیت کرد ولی اثراتی که فعلا گذاشته این است که همه شرکتها را فلج کرده و هم بمردمانی که حقوق بگریر هستند شامل می‌شود چون موافقت فرمودند آقای وزیر دارائی بنده انتظامر این است که در جلسه مجلس شورای ملی این اظهار را بکنند که این لایحه می‌ماند تا اینکه دکتر میلسپو که مستشار مالی است بیاید و با نظر ایشان این موضوع حل شود.

وزیر دارائی - اگر چه فرمایشاتی که آقای یمین اسفندیاری فرمودند مربوط باین ماده نیست ولی چون در اطراف این لایحه مالیات بر درآمد صحبتی هستن بنده موقع را مناسب میدانم لازم دانستم که عرض کنم کسانیکه از دولت حقوق می‌گیرند و کسانیکه عایداتشان از ده هزار تومان کمتر است هیچ چیز اضافه گرفته نمی‌شود با وجود اینها چون عجله دولت در این کار ندارد گفتیم در کمیسیون باشد تا یک قدری مطالعه درش بشود.

یمین اسفندیاری - اینکه بنده در این موضوع در این موع صحبت کردم…(جمعی از نمایندگان با همهمه آقا این موضوع مطرح نیست) از این لحاظ بود که در اینجا می‌نویسد با رعایت قوانین مربوطه پرداخت یا انتقال وجوه عمومی - انتقال اموال دولتی تقلیل یا الغاء مالیاتها و عوارض که قانون اجازه داده باشد با امضاء وزیر دارائی و موافقت رئیس کل دارائی خواهد بود) بنده از این موقع استفاده کردم که این مالیات را هم که دولت بمجلس آورده باید با موافقت رئیس کل مالیه بنابراین باید بماند برای بعد اما اینکه آقای وزیر دارائی فرمودند اشتباه فرمودند بعد از اینکه این لایحه طح شد اینجا تذکر خواهم داد بنده که دولت درچه اشتباهی بوده‌است که تصور می‌کنند تحمیل بمستخدمین و حقوق بگیران نیست (نراقی - شامل حقوق بگیران نیست) خیر کاملاً هست

رئیس - آقای ملک مدنی

ملک مدنی - موقعی که این ماده در کمیسیون مطرح شد بنده خواستم این را اینجا عرض کنم که در صورت جلسه باشد و آن این بود که با رعایت قوانین مربوطه این نکته در کمیسیون اضافه شد چون ما در قانون اساسی‌مان ذکر شده‌است که هر نوع مقاوله نامه و قرارداد مالی که ا دول دیگر بسته می‌شود با تصویب مجلس شورای ملی معتبر است و بموقع اجرا گذاشته می‌شود و این اصل کلی است که در قانون اساسی پیش بینی شده‌است و البته همیهش این اصل باید معتبر باشد حالا هم این جمله عطف به ا“ ماده خواهد بود و با تصویب مجلس شورای ملی خواهد بود

جمعی از نمایندگان - مذاکرات کافی است

رئیس - موافقین با ماده نهم برخیزند اغلب برخاستند تصویب شد ماده دهم قرائت شد

ماده دهم - رئیس کل دارائی یا کسی که از طرف او تعیین می‌شود در هر موردی که برای اجرای وظیفه لازم شمرده شود بطور غیر محدود بکلیه برگها پرونده‌ها قوانین و اجکام و بتمام دفاتر و پرونده‌های حسابداری که مروط بدارائی یا شعبات آن باشند دسترسی خواهند داشت.

رئیس - موافقین با ماده دهم برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده یازدهم

ماده یازدهم - استخدام کارشناسان بیگانه و معاونین آنها برای خدمت در وزارت دارائی یا ادارات وابسته بامور مالی فقط با تقاضا و پیشنهاد رئیس کل دارائی بوده و تمام آنها را در مقابل وی مسؤل خواهند بود رئیس کل دارادئی باید برای ایجاد منابع درآمد تازه و اصالح قوانین موجوده مالیاتی و تکمیل حسن جریان ادارات و نظارت محاسبات و انتقال وجوه عمومی و صرفه‌جوئی در هزینه‌های عمومی و توسعه اقتصادیات و رفاه کشور پیشنهادها و لوایح قانونی بدولت ایران تقدیم نماید

رئیس - آقای انوار

انوار - بنده یک پیشنهادی دارم و با آقای وزیر دارائی هم صحبت کرده بودم اینجا می‌نویسد استخدام کارشناسان بیگانه و معاونین آنها برای خدمت در وزارت دارائی یا ادارات وابسته بامور مالی فقط با تقاضا و پیشنهاد رئیس کل دارائی بوده و تمام آنها در مقابل وی مسئول خواهند بود غرض بنده این است که مسئولیت متوجه وزیر دارائی هم باشد این است نظر بنده ایشان هم اگر قبول کنند این پیشنهاد را خیلی خوبست والا عرضی ندارم

مخبر - گویا این‌جا سوء تعبیری شد از حیث مسئولیت البته اشخاصی را که استخدام می‌کنند و مورد حاجت باشند ایشان باید موافقت کنند با استخدامشان و بعد از اینکه موافقت کردند چون اشخاص تحت نظر این آدم خواهند بود مستقیماً مسؤل دکتر میلسپو خواهند بود و دکتر میلسپو هم بموجب این قانون مسئول مملکت خواهد بود

انوار - مسئول وزر هم هست آقا

رئیس - آقای اوحدی

جمعی از نمایندگان - مذاکرات کافی است

اوحدی - بنده مخالفم با کفایت مذاکرات زودتر از همه هم اجازه خواسته‌ام به بنده اجازه داده نشد

رئیس - بفرمائید.

اوحدی - هر قضیه از قضایائی که در دنیا هست استعداد همه رقم صحبت در اطرافش ممکن است و استعداد دارد اعم از اینکه آن قضیه حق باشد یا باطل بنده هم خیلی صحبت‌ها در اطراف این لایحه داشتم که بکنم ولی پیش خودم فکر کردم که یک دلائل راجع وارجحی پیدا کنم و بدانم صلاح در کدام قسم که در مجلس شورای ملی بعرض آقایان رسانده باشم فکرم به اینجا منتهی شد که امروز یک روز غیر عادی است امروز مامحتاج به مستشار هستیم مخصوصاً مستشاری که از کشور امریکا انتخاب بشود که سابقه هم داشته باشد و آشنا بامور کشور ایران باشد رویهمرفته صلاح ملت و مملکت را در اینتشخیص دادم که بایستی از هر جهت موافقت با این لایحه و این قانون استخدام بشود اینطور تشخیص دادم چیزی که بنده را نگران می‌کند این را بنده شخصاً و نمایندگان محترم هم دور ونزدیک به حیثیت و شخصیت دکتر میلسپو آشنائی داریم اما باآن چند نفری که بنام منشی بنام معاون بنام کار کن همراه ایشان می‌ایند بنده که آشنائی ندارم این چند نفر همراه ایشان می‌آیند و مطابق این قانون جزء مستخدمین دولت خواهند شد و حقوق بگیر خواهند شد مجانی که نمی‌آیند پس معلوم می‌شود در این قانون ما می‌خواهیم آن شش نفر را بالاتر از خود میلسپو قرار بدهیم (بعضی از نمایندگان ـ اینطور نیست آقا) صبر کنید دلیل مرابشنوید شما میگوئید اگر اختلافی راجع بشرایط استخدام دکتر پیداشد بلاخره حلش را باید مجلس شورای ملی بکند بسیار خوب اما اگر اختلافی راجع به این چند نفر معاون او شد حلش را که باید بکند؟ به صرف این که دکتر میلسپو مسئول است کافی خواعد بود؟ این چند نفری که همراه او می‌آید یکی می‌شود رئیس حسابداری یکی می‌شود رئیس فلان اینها هم بایستی همانطور که افراد ایرانی که د رردیف اینها هستند یک مسئولیتها ی قانونی دارند آنها هم باید مسئولیت داشتهباشند (امیر تیمور برای هر کدام یک لایحه استخدام جداگانه میاورند)اجازه بفرمائید در ماده۱۶ می‌نویسد اسامی و میزان حقوق هر یک از آنها بموجب قانون جداگانه معین خواهد شد ماده ۱۱می‌گوید استخدام کارشناسان بیگانه و معاونین آنها برای خدمت در وزارت دارائی یاادارات وابسته بامور مالی فقط باتقاضا و پیشنهاد رئیس کل دارائی بوده و تمام آنهادر مقابل وی مسئول خواهند بود یعنی در مقابل کسی دیگر مسئول نیستند و من بااینقسمت مخالفم.

معدل - خود دکتر میلسپودر مقابل دولت مسئول است

اوحدی - پس بنویسید تمام وزراء هم در مقابل دئیس الوزاء مسئولند.

مخبرـ آقای اوحدی بدواً راجع به ان شش نفر فرمودند بعد آقایان تذکر دادند که ماده ۱۶را ملاحظه بفرمایند بعد راجع بماده۱۱ توضیح دادند و گفتند اشخاصی که استخدام می‌شوند بمسئولیت او خواهند بود البت این اشخاص بر طبق مقررات استخدام خواهند شد بر طبق تقاضای شخص دکتر میلسپو و چون خود او تقاضا کرده‌است که بایستی آن اشخاص در برابر وزارت و قانون مسئول می‌باشد امامسئولیت آقای اوحدی میدانند که یک باب مفصلی است از حقوق و انواعش هم فرق می‌کند مقصود از این مسئولیت‌های قانونی است اما مسئولیت هائی که هر کس در هر مملکتی باشد در مقابل قانون خواهد داشت از آنها سلب نمی‌شود.

پیشنهاد آقای منشور.

پیشنهاد می‌کنم کلمة و ایرانی بعد از کلمة بیگانه اضافه شود.

منشورـ عرض می‌کنم که بنده نمی‌خواهم تمام فروض و قوانینی که وضع شده‌است که در این قسمت عرض کنم فقط خواستم اینجا اکتفا کنم به کلمه ایرانی برای اینکه در آنموقع که این شخص استخدام شده‌است در این قسمت عرض کنم فقط خواستم اینجا اکتفا کنم به کلمه ایرانی برای اینکه در آنموقع که این شخص استخدام شده بود یکعده کارشناسان ایرانی بوده‌اند که بهشان احتیاج داشتند و آنها را هم آنها بدهیم که همینطور که کارشناسان خارجی را استخدام می‌کنند کارشناسان ایرانی را هم استخدام بکنند و مانعی برایشان نداشته باشد.

رئیس - چه لزومی دارد ایرانی را بنویسم لازم نیست.

مخبرـ عقیده آقای منشور در مادة هشت تأمین شده‌است یعنی اجازه داده شده‌است که از مستخدمین ایرانی استفاده شود و مقصود همانست و برای تأمین نظریه ایشان کافی است.

منشورـ بنده با این توضیح آقای نقابت مخالفم ممکن است که یک کارشناسی باشد و سابقه استخدامی نداشته باشد.

رئیس - آقای ملک مدنی.

ملک مدنی - این مطالب خیلی واضح است یک نفر ایرانی را بخواهند ازش استفاده کنند مطابق قانون استخدام و بر طبق قانون استخدام می‌کنند(صحیح است) در وزرات دارائی یا سایر وزارت خانه‌ها و مطابق قوانین استخدامی که داریم استخدام کنند بایستی لایحه استخدام او را با شرایط خاصی بمجلس بیاورند و استخدامش بکنند بنابراین مستخدم ایرانی با او فرق می‌کند و در اینجا ذکرش لزومی ندارد.

منشورـ استرداد می‌کنم.

پیشنهاد آقای اوحدی.

در ماده ۱۱ در سطر ۳ بعد از کلمة مسئول اضافه شود و همچنین قوانین استخدامی مثل سایر کارمندان خواهد بود.

مخبرـ آقای اوحدی توضیحاتی بیان فرمودند و این عبارتی که پیشنهاد فرمودند یک قدری توجه بفرمائید اگر این عبارت را ما بخواهیم اضافه کنیم اسباب اشکال می‌شود زیرا این عبارت را ما بخواهیم اضافه کنیم اسباب اشکال می‌شود زیرا این مستشاران هم مطابق یک قانون خاصی مثل همین قانون که الان آورده‌اند استخدام می‌شوند و مشمول قانون استخدام نمی‌توانند باشند پس فقط نگرانی که آقای اوحدی دارند راجع بمسئولیت است آنرا هم بنده در موقعی که توضیح دادم مذاکراتی شد که آقا توجه نفرمودید چون این شخص خودش پیشنهاد کرده و تقاضا کرده که فلان زیرد هم استخدام شود و او هم استخدام شده البته او هم در مقابل قوانین استخدامس و تشریفاتی مسئول است و در مقابلش اما مسئولیتی را که هر فردی در یک مملکت متوقف فیها در مقابل دارد از هیچکس سلب نمی‌شود مسئولیت قانونی مثل سایه به اشخاص چسبیده‌است و از کسی سلب نمی‌شود اما این مسئولیت از نظر کار است که از لحاظ کاریر اداری او مسئول رئیسش است و رئیسش هم مسئول ما است

رئیس - خطاب به آقای اوحدی پیشنهادتان را پس می‌گیرید؟

اوحدی - عرض می‌کنم اگر ….

رئیس - عرض کردم پیشنهادتان را پس می‌گیرید یا رأی بگیریم…

اوحدی - حالا دارم عرض می‌کنم که پس بگیریم یا خیر شما فرصت بدهید اگر این بیانی راکه آقای مخبر کردند که آن افراد بیگانه هم از تخلفات وظایف اداری یک مسئولیت قانونی دارند بنده پیشنهادم را مسترد می‌کنم

رئیس - بسیار خوب پیشنهاد آقای دکتر ادهم

در سطر دوم کلمه فقط حذف و در سطر دوم بجای و تمام آنها الخ نوشته شود رئیس کل مالیه مسئول

دکتر ادهم - چون بنده می‌بینم که در قسمت آخر ماده که اینها مسئول رئیس کل مالیه هستند اختلافاتی هست بنداه این پیشنهاد را کردم که اولاً کلمة فقط احتیاج ندارد و بنده کلمه فقط را در اینجا لازم نمی‌بینم چون اینجا می‌نویسد فقط به پیشنهادایشان خواهد بود و در قسمت آخرش هم که نوشته شده‌است مسئولیت آنها به عهده متشار مالیه خواهد بود چون آنها مسئول این مستشار خواهند بود و این مستشار هم مسئول دولت و وزارت خانه‌است بنابراین رفع اشکال می‌شود

رئیس - آقای ملک مدنی

ملک مدنی - این سوء تفاهم کرده‌است برای آقای دکتر مقصود این است که آقای دکتر میلسپو که رئیس کل مالیه‌است برای مستخدمیکه برای امور مالی استخدام می‌شود این اجازه داده شده و حصر شده‌است برای این نظر و این برای همین قسمت در نظر گرفته شده‌است و در نظر گرفته شده‌است که مستشاران مالی فقط با نظر او باشند و حصر داده‌است برای آنها و در کمیسیون هم صحبت شد یکی از آقایان نظر بحذفش داشتند آقای وزیر دارائی فرمودند لزوم دارد بعلاوه مطلب هم یک طرفی نیست یک طرفش اوست و یک طرفش ما باین جهه بعد از مذاکراتی که شده نتیجه این شده و دیگر این پیشنهاد لزومی ندارد

دکتر ادهم - پس می‌گیرم

پیشنهاد آقای فرمانفرمائیان

رئیس کل دارائی موظف است گزارش در هر سه ماه تهیه و توسط وزیر دارائی برای اطلاع نمایندگان مجلس توزیع نمایند که حاکی از آمار کامل درآمد و هزینه الی آخر

بعضی از نمایندگان - آقا این در ماده هست

رئیس - آقای فرمانفرمائیان

فرمانفرمائیان - سابقاً هم که دکتر میلسپو در ایران بود ترتیب این بود که گزارشی که در هر سه ماه یکبار تهیه میکرند طبع و توزیع می‌کردند بین نمایندگان و این قسمت یک آمار مفیدی بود که نمایندگان هم مطلع می‌شدند حالا بنده می‌بینم اشکالی ندارد اگر که جریان همین خواهد بود پیشنهاد بنده تأمین می‌شود و اگر که جریان همین خواهد بود پیشنهاد بنده تأمین می‌شود و اگر اینطور نیست این‌طور جریان را انجام فرمایند و این نظر را در ماده بگنجانند.

رئیس - رأی گرفته می‌شود به مادة دوازدهم موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

فرمانفرمائیان - پس تکلیف پیشنهاد بنده چه شد.

رئیس - ماهیانه باشد که بهتر است. ماده سیزدهم.

ماده سیزدهم - در مواردی که موضوع تقدیم پیش‌آید رئیس کل دارائی بعد از وزیر دارائی مقام اول را دارا خواهد بود.

رئیس - موافقین با ماده سیزدهم برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده چهاردهم.

ماده۱۴ - رئیس کل دارائی حق ندارد در مسائل سیاسی یا مذهبی مداخله کند و نباید با مؤسسات بازرگانی خصوصی بستگی داشته باشد و بطور کلی بجز در مواردی که در این قانون تصریح شده رئیس کل دارائی موظف است طبق قوانین ایران که فعلاً مجری است یا بعداً وضع می‌شود رفتار کند.

رئیس - آقای انوار

انوار - این جا بنده در اصل موضوع ایرادی ندارم توجه می‌دهم وزارت دارائی و مخبر را که در این‌جا عبارت بد تنظیم شده‌است و مقصود خوب فهمیده نمی‌شود استدعا می‌کنم که جمله را در نظر بگیرند و این عبارات که این طرز نوشته شده‌است درست نیست. نوشته‌است: رئیس کل دارائی حق ندارد در مسائل سیاسی یا مذهبی مداخله کند و نباید با مؤسسات بازرگانی خصوصی بستگی داشته باشد و بطور کلی بجز در مواردی که در این قانون تصریح شده رئیس کل دارائی موظف است طبق قوانین ایران که فعلاً مجری است یا بعداً وضع می‌شود رفتار کند. این عبارت اصل مطلبش معلوم است می‌خواهد بگوید وزیر دارائی طبق قوانین ایران عمل بکند بطور کلی حالا چه می‌کند؟ استثنا می‌کند و می‌گوید بجز در مواردی که در این قانون تصریح شده‌است. باید نوشته شود رئیس کل دارائی و مواردی که در این قانون تصریح شده موظف است طبق قوانین ایران رفتار کند عبارت بجز مواردی را که در اینجا آوردند یک قدری غیر سلیس است. عبارت را اینطور پیشنهاد می‌کنم رئیس کل دارائی حق ندارد در مسائل سیاسی یا مذهبی مداخله کند و نباید با مؤسسات بازرگانی خصوصی بستگی داشته باشد و بطور کلی رئیس دارائی موظف است طبق قوانین ایران که فعلاً مجری است یا بعدا وضع می‌شود در مواردی که در این قانون تصریح شده رفتار کند. این را بنده برای اینکه صحیح باشد عبارت این پیشنهاد را کردم حالا بسته بنظر آقایان است.

مخبر - عرض کنم چیزی که اسباب خیال شده‌است برای آقای انوار همین مطلب است که این کلمه بجز مواردی که در این قانون گذاشته شده‌است نکته که متضمن یک مقاصد دیگری باشد. زیرا اگر عبارت نوشته شود رئیس کل دارائی باید بطور کلی موظف باشد طبق قوانین ایران که فعلا مجری است یا بعداً وضع می‌شود در مواردی که در این قانون تصریح شده رفتار نماید. این آنرا از حفظ مسئولیت محروم می‌کند اما آن استثناء برای چیست؟ اگر این کلمة بجز مواردی را برداریم و بگوئیم که رئیس کل دارائی مسئول سابقه و لاحقه‌است پس باید بر طبق این عمل بکند وقتی برای او اختیاری قائل نشدیم یعنی ننوشتیم الا آنچه در این قانون مخصوص نوشته شده ما اختیارات ایشان را از بین برده‌ایم. ما اینجا اختیارات را او را تعیین می‌کنیم وقتی که داریم تعیین می‌کنیم ناچار باید بوجود آنها توجه بکنیم و بگوئیم قوانین ما را رعایت بکنند در ضمن هم تذکر می‌دهیم که قوانین سابق ولا حق هم باید رعایت شود آقای انوار استدعا می‌کنم توجه بفرمائید وقتی که یک مقاوله‌نامة (انوار - من اصلاح عبارتی کردم) بنده که از پیش خود عرض نمی‌کنم توضیحی که در مجلس داده می‌شود در مقابل سؤال نمایندگان از نظر تفسیر قانون معتبر است و با این تذکرات چون ازرش قضائی دارد مقصود آقا تأمین خواهد شد وقتی مقاوله نامة بین بنده و آقای انوار تنظیم شود آنوقت در آخرش بنویسیم که جز مقاوله نامه و چیزی که در این ورقه ذکر شده‌است ما بر یکدیگر حقی نداریم این البته نفسی مطلب از ما نمی‌کند عرض کردم بنده بهمین معنی خواستم تذکر بدهم که مقصودی را که آقای انوار دارند تأمین است و ما هم مطلب را بهمین صورت که ایشان تذکر می‌فرمایند می‌فهمیم غیر از قوانین گذشته و آینده یک حقی بعنوان حق حسن اجرای قانون در این مقررات برای ایشان تعیین شده‌است در این موقع آقای رئیس از صندلی ریاست برخاسته و اقای بیات نائب رئیس از صندلی ریاست برخاسته و آقای بیات نائب رئیس بجای ایشان جلوس فرمودند.

بعضی از نمایندگان - مذاکرات کافی است.

طباطبائی- بنده مخالفم.

نایب رئیس - بفرمائید.

طباطبائی- عرض کنم مذاکرات را که بنده کافی نمیدانم برای این است که دو سطر آخر ماده زائد است قانون البته لازم‌الاجر است. چه لزومی دارد. قانون ما وقتی که بقوت خود باقی است لازم اجراست و هر کس باید اطاعت بکند ما هر قدر در قانون می‌نویسیم که این قانون قابل اجراست و بایستی عمل شود. اگر موافقت بفرمائید این دو سطر آخر از جمله (و بطور کلی) الی آخر از ماده حذف شود.

نایب‌رئیس - آقای ملک مدنی.

ملک مدنی - نظر آقای طباطبائی بجای خودش صحیح است و بنده هم خواستم خدمتشان عرض کنم که منظور آقا تأمین است و لزومی هم ندارد این قسمت حذف شود برای اینکه طرف یک شخص خارجی است التبه اگر داخلی بود باید رعایت بکنید ولی یک شخص خارجی است و آن یک مقررات و شرائط علیحدة دارد البته اینجا هم باید قوانین ما را رعایت بکند این موضوع عیبی ندارد تذکرش در اینجا.

نایب رئیس - پیشنهادی است قرائت می‌شود. پیشنهاد آقای دهستانی.

پیشنهاد می‌کنم در ماده ۱۴ قبل از کلمة رفتار نوشته شود طبق ماده ۲ قانون استخدام خارجی مصوب ۲۳ عقرب ۱۳۰۱ رفتار نماید.

نایب رئیس - آقای دهستانی.

دهستانی - اساساً در تمام کنترات‌های اتباع خارجی مطابق این قانون قسمتی که بنده پیشنهاد کردم باید نوشته شود قانون را از برای آقایان می‌خوانم. شرایط اساسی کنترات مستخدمین خارجی.

ماده اول - مواد کنترات مستخدمین خارجی مربوط بمسائل ذیل باید بتصویب مجلس شورای ملی برسد.

ا - ملیت مستخدم

ب - مدت استخدام

ج - سمت مستخدم

د - حقوق سالیانه و کلیه مسائل مالی مربوطه بمستخدم

ماده دوم پس از تصویب فقرات مزبوره در ماده اول سایر شرائط را دولت تعیین و کنترات را امضاء نماید و در هر کنترات باید دولت بموجب ماده صریحی قید نماید که مداخله در امور سیاسی و تخلف از قوانین مملکتی و نظامات داخلی اداری موجب نقض کنترات بدون هیچگونه حقی برای مستخدم متخلف خواهد بود این عمل نه تنها که در این قسمت است در کنترات قبلی ذکر می‌شود بلکه در کنترات سایر اتباع خارجی هم معمولا و اساساً نوشته می‌شود این بود که بنده پیشنهاد کردم که آقایان متوجه باشند که این ماده قانون اساسی مستخدمین خارجی را که در تمام کنترات‌ها نوشته می‌شد در اینجا هم نوشته شود

نایب رئیس - آقای ملک مدنی

ملک مدنی - عرض کنم ما در صورتی این شرائط را ذکر می‌کردیم که شرائط دیگری ذکر نکرده باشیم حالا که ذکر کردیم لزومی ندارد

نایب‌رئیس - نظر آقای مخبر.

مخبر - با توضیحی که آقای ملک‌مدنی دادند تصور می‌کنم آقای دهستانی قانع شده باشند

دهستانی - پس می‌گیرم پیشنهاد خودم را

پیشنهاد آقای طباطبائی

پیشنهاد می‌کنم دو سطر آخر ماده چهاردهم از کلمه (بطور کلی) به بعد حذف شود

نایب رئیس - آقای طباطبائی (بعضی از نمایندگان اینرا که توضیح دادند)

طباطبائی- بلی توضیح دادند. این قسمت بر خلاف نظر من است. قانون میگذرانیم البته قانون لازم‌الاجراست مطاع و متبع است در صورتیکه این بخودی خود همیشه بقوت خود باقی است هر قانونی که میگذرانیم برای همه مطاع است و متبع. خارجی در این موضوع اصلا معنی ندارد مستخدم ایران است. البته یک مستخدم عالیمقام و یک مستخدم مجرب که بهتر از همه میداند باید رعایت بکند این چه قیدی است که ما در اینجا بکنیم. چه لزومی دارد که ما بنویسیم حالا روز است. روز است دیگر (معدل خارجی است ما باید بنویسیم) هر قانونی که گذاشته بقوت خودش هست همه هم باید اطاعت بکنند.

نایب رئیس - نظر آقای مخبر

مخبر - عرض کنم راجع به پیشنهاد توجه بفرمایند پیشنهاد حذف فرمودند از بطور کلی تا آخر و دلیل حذف که آقای طباطبائی پیشنهاد می‌کنند بواسطه شدت وضوح مطلب است که چون مطلب کاملا واضح است خوب است که ذکری نکنیم. اولا مسؤلیت اشخاص در برابر قانون عرض کردم دو نوع مسئولیت است یکی مسئولیتی است که در مقابل یک قراردادهائی ایجاد می‌شود یک هم مسئولیتی است که مثلا ممکن است فلان خارجی که داخل مملکت می‌شود مرتکب قتل بشود این در مقابل قانون مسئول است لازم نیست که بگوئیم مسئول است یا نه اما اگر یک شخصی را دعوت کردیم برای کاری و صلاحیت برای او قائل شدیم که سابقا قانون قائل نشده بود ما ناچار بودیم بگوئیم که بجز اینکه این قانون را رعایت بکند باید مطیع سایر قوانین هم باشد این تاکید یک معمائی است نه اینکه او تصور بکند که بالخصوص مسئول این قانون است نفع در این است که ذکر بشود.

طباطبائی- پس گرفتم پیشنهاد خودم را

نایب رئیس - رای گرفته می‌شود بماده چهاردهم آقایانی که موافقند اظهار و موافقت بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده پانزدهم.

ماده پانزده - هر گاه در تفسیر و اجرای این اختیارات و وظائف اختلافاتی ایجاد شود رئیس کل دارائی مکلف است برای حل و فصل این قبیل اختلافات با دولت و وزیر دارائی تشریک مساعی نمایند و در صورت بقاء اختلاف طرفین نباید قبل از اطلاع و تصمیم مجلس شورای ملی اقدامی نمایند

یکی از نمایندگان - تشریک در اینجا معنی ندارد اشتراک بهتر است

مخبر - بلی اشتراک صحیح است. تشریک صحیح نیست.

نایب رئیس - رأی گرفته می‌شود بماده پانزدهم با اصطلاح این کلمه یعنی تبدیل عبارت تشریک مساعی به اشتراک مساعی آقایان موافقین اظهار موافقت بفرمایند (اغلب برخاستد تصویب شد) ماده شانزدهم.

ماده ۱۶ـ دولت مجاز است برئیس کل دارائی اختیار دهد علاوه بر یک نفر ماشین‌نویس امریکائی و یکنفر منشی امریکائی شش نفر کارشناس برای رشته‌های مختلف امور دارائی از اتباع دول متحده امریکا انتخاب و همراه خود بایران بیاورد اسامی و میزان حقوق هر یک از آنها بموجب قانون جداگانه معین خواهد شد

نایب رئیس - آقای دکتر طاهری

دکتر طاهری - بنده اصولا با این لایحه موافقم و این استخدام را خیلی مفید میدانم ولی نظری که داشتم فقط یک اصلاحی بود. در استخدام مستخدمین خارجی چهار چیزش را باید مجلس تصویب کند یکی اسم است و یک میزان حقوق و یکی سمت و یکی مدت خدمت در این ماده برای آن شش نفری که اجازه داده شده‌است که اسامی و میزان حقوق هر یک از آنها بموجب قانون جداگکانه تعیین خواهد شد سمت و مدت خدمتش هم باید اضافه شود چون از وظائف مجلس است این است که منظورم این بود که اسامی و میزان حقوق و سمت و مدت خدمت را بنویسند (صحیح است)

نایب رئیس - نظر آقای مخبر

مخبر - راجع بمدت خدمت که تذکر فرمودند بنده موافقت‌نامه دارم ولی سمت آنها در ماده نوشته شده‌است که یکی ماشین نویس است (بعضی از نمایندگان - سمت آن شش نفر دیگر معلوم نشده‌است) و نوشته شده‌است که علاوه بر یکنفر ماشین نویس امریکائی و یکنفر منشی امریکائی شش نفر کارشناس برای رشته‌های مختلف امور دارائی از اتباع دول متحده امریکا. اولا قیدشود از اتباع دول متحد امریکای شمالی (صحیح است) و بعد از میزان حقوق هم نوشته شود (و مدت خدمت و سمت) بنده پیشنهد ایشان را قبول می‌کنم

معاون وزارت دارائی - صحیح است بنده هم قبول می‌کنم.

نایب رئیس - رأی گرفته می‌شود بماده شانزدهم با اصلاحاتی که پیشنهاد شد یکی کلمة امریکای شمالی و دیگری و مدت خدمت و سمت بعد از کلمة میزان حقوق آقایانیکه موافقند اظهار موافقت بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة الحاقیه از طرف آقای روحی.

مادة الحاقیه ذیل را پیشنهاد می‌نماید.

ماده الحاقیه - کلیة متخصصین خارجی که فعلاً در استخدام دولت ایرانند و یا از این ببعد استخدام می‌شوند مکلف‌اند که قل از اشتغال بخدمت در جلسه‌ای که در تالار شهرداری با حضور وزیر مربوطه و رئیس دادستان دیوان کشور و شهردار و اعضائ انجمن شهرداری منعقد می‌شود سوگند یاد نمایند که در طول خدمت خود قصدی جز خدمت‌گذاری صادقانه به کشور و ملت ایران نداشته باشند.

تبصره آئین‌نامه و تشریفات این عمل را هیئت‌وزیران تدوین می‌نمایند.

نایب‌رئیس - آقای روحی

روحی - عرض کنم اینکار را بعقیده بنده بایستی خیلی پیشتر بکنند و در همه جای دنیا هم معمول است ما نمایندگان هم سوگند می‌خوریم و در قسمتهای دیگر کشور هم رایج است البته مستخدمین خارجی هم که می‌آیند بایستی سوگند یاد کنند که در طول خدمت خود بکشور ایران خیانت نکنند این یک اصلی است که باید ما بگذاریم در اینجا که آنها قصدی جز خدمت بملت اران نداشته باشند تمنا می‌کنم که آقای وزیر دارائی این را بپذیرند.

وزیر دارائی - اساساً نظر آقای روحی صحیح است ولی جایش این جا نیست که بحث کند زیرا این امر راجع بتمام مستخدمین خارجی است و این لایحه برای یکنفر است اینست که در اینجا مطرح نیست. (روحی - بنده نوشته‌ام تمام) چون جایش اینجا نیست می‌گذاریم برای بعد

نایب رئیس - نظر آقای مخبر.

مخبر - عرض کنم که آقثای روحی توجه بفرمائید یک مطلب کلی و اساسی را فرض بفرمائید در یک مورد خاصی اعمال کنند و بچسبانند بآن مورد خاص ایجاد یک تو همی می‌کند آقای روحی توجه بفرمائید مثلاٌ ذکرشود هر کس که مسلم است باید نماز بخواند بعد اگر یک مستخدمی استخدام کردیم و بعدذکر کردیم در پای آن لایحه استخدامش که کلیه مستخدمین باید نماز بخوانند ایجاد تو هم می‌کند با مقصود اصلی آقا که آقای وزبر دارائی موافقت کردند که هر مستخدمی چه اداری چه قضائی چه خارجی چه داخلی به آئین و مذهب خودش بایستی سو گند یاد کند که جز انجام وظیفه کار دیگری نکند و اگر در قانون استخدام دکتر میلسپوما این ماده را بگذاریم گمان می‌کنم که خیلی با نزاکت وفق ندهد(صحیح است)این را اجازه بدهید در قانون استخدام و یا یک قانون دیگری یا در یک ماده واحده بگذاریم.

نایب رئیس-آقای روحی.

روحی-عرض کنم بنده قصدی ندارم و عرض بنده منحصر بلین قانون نیست بایستی یک مقرراتی برای مستخدمین خارجی وضع کنیم حالا در اینجا یا جای دیگر اگر آقای وزیر دارائی قید بفرمایند در جای دیگر بنده عرضی ندارم.

وزیر دارائی-بلی بلی.

نایب رئیس-مذاکرات در کلیات است(بعضی از نمایندگان-مخالفی نیست)

حمزه تاش-بنده عرضی دارم.

نایب رئیس-بفرمائید.

حمزه تاش –در عرایض قبلی بنده خیلی از آقایان تصور کردند که بنده بالایحه دولت و استخدام این مستشار مخالفم در صورتیکه اینطور نیست و بنده موافقم ولی این مطلب را خواستم عرض کنم که لازمه ندارد که تعریف کنیم از دیگران و از خود و از وضعیت خود تکذیب کنیم این مطلب مثل آب روشن است که در میان ایرانیان بسیار مردمان پاک و صحیح العمل بوده‌اند که بحسن لیاقت معروف هستند (صحیح است)راجع باظهار آقای طباطبائی و آقای دشتی بنده عرضی داشتم. آقای طباطبائی حق ندارند در مجلس بیک کسی بگویند که این امر سیاسی است. تنها شما در مدرسه سیاسی درس نخوانده‌اید که دیگران نخواند باشند. همه کس قانون میداند و حرف می‌زنند. لازم هم نیست که شما از دیگران تعریف بکنید ولی ما خودمان بعجز خودمان اعتراف کنیم و دیگر هم حضرت آقای دشتی بنده خیال می‌کنم البته نظرشان باتمام ایرانیان نبوده‌است چون ایرانیان همه دزد نیستند (معدل نگفتند) خوب اگر نگفتند که بنده عرضی ندارم.

نایب رئیس-آقای دشتی.

دشتی –بنظرمن بایستی مطالب را در جای خودش فهمید و گفت و بتعارف عادت نکرد یک حقایقی در دنیا هست که باید مطالعه شود و آن این است که عظمت و بزرگی یک ملتی منوط به تقوی او و استحکام اخلاق و بدرجه صحت عمل و و حسن نظم و حسن اراده او ست. در این باب در عالم هزاران کتاب نوشته شده و مطالعات خیلی شده و بدرحه بدیهی است که بنده خیال نمی‌کردم محتاج باشد این حرفها را بزنم. هر کشوری وقتی در دنیا ترقی مییکند و بزرگ می‌شود که دارای اخلاق فاضله ملکات فاضله و تقوی و دارای دوستی و صداقت و امانت باشد عربها جاهل بودند آمدنددنیا را دوی اخلاق گرفتند ولی وقتی که اخلاقشان فاسد شد از بین رفتند و منقرض شدند ملل دنیا هر کدام پایه اخلاقشان مستحکم تر است و امانت و درستی درشان بیشتر است از همه قوی ترند این مطلب در مسائل اجتماعی مثل ریاضی دودو تا چهارتا واضح و بدیهی است متأسفانه در مملکت ما چون این مسئله بحث نشده‌است مشکوک است بدان توجه نمی‌کند ما یک ملت عقب افتاده هستیم آیا اینطور نیست؟امروز که ما ضعیف هستیم و در حال انحطاط هستیم اگر بخواهید ایران را با دوره داریوش کبیر و یا دوره ساسانی مقایسه کنید قابل مقایسه است؟خیر. ما در آن وقتی که دنیا در ظلمت بود ما روشن فکر و بزرگ بودیم الان که دنیا در حال درشنی و علم است ما در حال ظلمت هستیم برای اینکه قوه اخلاق ما قوی نیست اینها یک مسائلی است که مربوط به وقایع یک قرن دوقرن نیست چندین قرن حکومت‌های استبدادی اخلاق ما را خراب کرده‌است یکی از نتایج ودلایل بزرگ این انحطاط اخلاقی این است که یک فرد ظالم به کشور مستولی شده و حکومت می‌کند یک ملتی وقتی که اراده اش ضعیف شد و پایه اخلاقش متزلزل گردید این مصائب و بدبختی‌ها در آنجا پیدا می‌شود وجود این همه مستبد در مملکت ما نتیجه انحطاط اخلاق ما است. امیرالمؤمنین(ع)گفت که من هیچوقت ظالم را ملامت نمی‌کنم وهمیشه مظلوم را ملامت می‌کنم برای اینکه اگر مظلوم تن به ظلم ندهد ظالم پیدا نمی‌شود(صحیح است)پس وجود یک ملت ضعیف و سست اخلاق مستلزم پیداشدن مستبد و طاغی است ما در حالت ضعف و انحطاط هستیم از هر طرف توی سرمانمی‌زنند آیا ما برای اینکه بخواهیم خودمان را درست کنیم و تو سری نخوریم هی باید این حرفها را بزنیم و بخودمان تعارف تحویل دهیم باور بکنید که من هم بقدر شما بلکه بیشتر میل دارم که بزرگ و با عظمت باشیم بنده هم ایرانی هستم نهایت آرزویم این است که ما همه با ملل بزرگ دنیا باشیم ولی به حلوا گفتن که دهان شیرین نمی‌شود اول شرط خوبی یک ملتی آن است که اخلاق خودش را اصلاح کند اولین قدم اصلاح این است که بمعایب خود اعتراف کرد درصددترمیم و رفع آنها برآید ما باید اقرار کنیم که خیلی نواقص داریم که یکی از آنها کارهای اداری ما است.

یکی از نمایندگان- در این قسمت ما هم که حرف نداریم من هم همین را می‌خواهم عرض کنم که باید ما اصول اداری مان را درست بکنیم و این با حرف درست نمی‌شود ملاحظه بفرمائید اصول اداری یک نمونه کامل خوبی و بدی یک مملکت است و آن عظمت و بزرگی آنها را اتازونی بیشتر می‌تواند از منابع خودش استفاده کند اداراتش منظم تراست پایه اخلاقش قوی ترو محکمتر است ما ملتی هستیم که یک وقتی بزرگ بودیم ابن سیناها از بین ما بیرون آمده سعدی‌ها داشتیم حافظ‌ها رازن‌ها داشتیم و امقال آنها بایستی این مناعت و بلند همتی برای ما باشد که بخواهیم بر گردیم بحالت اولیه و آن مقامی را که لازم است در دنیا احراز کنیم نه اینکه بیهنوده لاف زده و خود را مستغنی بدانیم (حمزه تاش-آیا باید به عجزمان هم اعتراف کنیم؟)البته باید اعتراف کنیم و در صددجبران آن باشیم باید اقرار کنیم که حالا نداریم آن اخلاق را و البته باید سعی کنیم که دارا بشویم. بنده عرضی نکردم که ایرانیها همه دزد می‌باشند عرض کردم ادارات ما محتاج به مستشار خارجی می‌باشد که از لحاظ فنشان و هم از لحاظ اخلاقشان در تشکیلات اداری مان استفاده کنیم و مشکلاتی را که در اثر پیش آمدها برای ما پیش آمده‌است از بین ببریم این بود نتیجه عرایض بنده.

بعضی از نمایندگان-کافی است.

نایب رئیس-رأی گرفته می‌شود به این قانون مشتمل بر شانزده ماده آقایانی که موافقند با ورقه اظهار موافقت بفرمایند.

(اخذ و شماره آراء هفتاد رأی موافق و سه ورقه سفید علامت امتناع اعلام گردید)

- موقع و دستور جلسه بعد-ختم جلسه

(۴- موقع و دستور جلسه بعد-ختم جلسه)

نایب رئیس-اجازه می‌فرمایند جلسه را ختم کنیم.

جلسه آتیه روز یکشنبه ۲۴ آبان سه ساعت و نیم پیش از ظهر دستور بقیه شور لایحه قانون متمم بودجه.

(مجلس یکساعت و بیست دقیقه بعد از ظهر ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی –حسن اسفندیاری

- قانون‌های تصویب شده

قانون استخدام و حدود اختیارات رئیس کل دارائی

ماده اول-مجلس شورای ملی بدولت اختیار می‌دهد که آقای دکتر ارتور. س. میلسپو تابع دولت متحده امریکای شمالی را بسمت ریاست کل دارائی برای مدت پنجسالبا اختیارات و وظایفی که در این قانون ذکر شده استخدام نماید.

ماده دوم-ابتدای استخدام از روز حرکت آقای دکتر میلیسپو از واشنگتن محسوب می‌شود و پس از انقضاءسه سال دولت ایران یا آقای دکتر میلیسپو مختار خواهند بود که دو سال باقی مدت استخدام را ادامه و یا فسخ نمایند ولی هریک از طرفین باید قصد خود را دائر بپایان خدمت چهار ماه قبل اعلام نموده باشد.

ماده سوم –حقوق رئیس کل دارائی از قرار سالی هیجده هزار دلار امریکائی (۱۸۰۰۰) می‌باشد که باقساط متساوی و ماهیانه بدلار امریکائی پرداخته می‌شود و بعلاوه خانه مسکونی متناست باشغل مشارالیه باسوخت و روشنائی بعهده دولت خواهد بود.

ماده چهارم-هزینه مسافرت بایران و مراجعت آقای دکتر میلیسپو و خانواده بلافصل ایشان از طرف دولت ایران تأدیه می‌شود و همچنین هزینه مسافرت مشارالیه در ایران برای انجام خدمت بعهده دولت خواهدبود.

ماده پنجم-آقای دکتر میلیسپو در مقابل هر سال خدمت حق یکماه مرخصی با حقوق خواهد داشت و ممکن است این مرخصی برای مدت سه سال ذخیره شود و در داخل یا خارج ایران صرف گردد. هر گاه تا پایان دوره خدمت از آن استفاده نشود حقی برای حقوق مرخصی اضافه بر مواجب معمولی نخواهد داشت.

ماده ششم-در صورتیکه قبل از پایان مدت استخدام آقای دکتر میلیسپو فوت نماید یا در نتیجه خدمت بدولت ایران ناتوان و از کار فروماند دولت ایران معادل حقوق دو سال بمشارالیه یا وراثش تأدیه خواهد نمود و همچنین هزینه مراجعت خود یا خانواده اش بعهده دولت ایران خواهد بود. هر گاه علل فوق در دو سال آخر خدمت پیش آمد نماید مشارالیه یا وراثش فقط بدریافت حقوق بقیه مدت خدمت ذیحق خواهند بود.

ماده هفتم- در صورتیکه قرارداد استخدام آقای دکتر میلیسپو بجهاتی غیر از آنچه در ماده ششم ذکر شده پایان یابد دولت ایران بطور منصفانه با او رفتار خواهد کرد.

ماده هشتم-رئیس کل دارائی تحت نظارت کلی وزیر دارائی تصدی مستقیم نسبت بکلیه اداره امور دارائی خواهد داشت مشارالیه با تصویب وزیر دارائی اختیار تام برای تهیه بودجه خواهد داشت و در صودتیکه احتیاجی بتجدید سازمان باشد با تصویب وزیر دارائی در وزارت دارائی و سایر دوائر دلتی که بستگی مستقیم با وصول محاسبات و صرف وجوه عمومی دارند تحدید سازمان خواهد نمود و حق دارد پس از استشاره با وزیر دارائی و طبق قوانین استخدامی هر کارمند وزارت دارائی یا هر کارمندی را که با داره مالیه و یا بنگاههائی که با سرمایه دولتی اداره می‌شوند وابسته باشد و کارمندان دوائر دیگری را که با وصول محاسبات و صرف وجوه عمومی بستگی مستقیم دارند بخدمت منصوب کند. ترفیع رتبه و تنزل دهد منتقل یا از خدمت معاف کند و نیز مکلف است با اشتراک مساعی وزیر دارائی رفتار هر کارمندی را که مورد شکایت وزیردارائی باشد بررسی نموده و اقدام لازم نماید.

دولت ایران قبل از آنکه راجع بکلیه مسائل مالی اقدام یا تصمیم بگیرد با رئیس کل دارائی مشورت خواهد کرد. رئیس کل دارائی در جلسات هیئت وزیران و کمیسیون مجلس شورای ملی در مواردی که امور مالی مطرح است حضور خواهد داشت.

ماده نهم - بارعایت قوانین مربوطه پرداخت یا انتقال وجوه عمومی-انتقال اموال دولتی –تقلیل یا الغاءمالیاتها وعوارضی که قانون اجازه داده باشد باامضاء وزیردارائی صورت نخواهد بود. هیچ نوع تعهد مالی بوسیله یا بنام دولت ایران بدون تصویب کتبی وزیردارائی رئیس کل دارائی صورت نخواهد گرفت.

ماده دهم - رئیس کل دارائی یا کسی که از طرف او تعیین می‌شود در هر موردی که برای اجراءوظیفه لازم شمرده شود بطور غیر محدود بکلیه برگها-پرونده ها-قوانین و احکام و بتمام دفاترو پرونده‌های حسابداری که مربوط بدارائی یا شعبات آن باشد دسترسی خواهد داشت.

ماده یازدهم - استخدام کارشناسان بیگانه و معاونین آنها برای خدمت دروزارت دارائی یا ادارات وابسته بامور مالی فقط با تقاضاءو پیشنهاد رئیس کل دارائی بوده و تمام آنها در مقابل وی مسئول خواهد بود.

رئیس کل دارائی باید برای ایجاد منابع درآمد تازه و اصلاح قوانین موجوده مالیاتی و تکمیل حسن جریان ادارات و نظارت محسبات و انتقال وجوه عمومی و صرفه جوئی در هزینه‌های عمومی و توسعه اقتصادیات و رفاه کشور پیشنهادها و لوایح قانونی بدولت ایران تقدیم نماید.

ماده دوازدهم - رئیس کل دارائی موظف است گزارش ماهیانه و سالیانه تهیه و بوزیردارائی تقدیم کند و ضمن آن آمار و اطلاعات مبسوطی از درآمد و هزینه و نفوذ بانگداری ارز و غیره بدهد تمام مکاتبات رسمی و دفاتر حسابداری باید بفارسی نوشته شود.

ماده سیزدهم - در مواردی که موضوع تقدم پیش آید رئیس کل دارائی بعد از وزیر دارائی مقام اول را دارا خواهد بود.

ماده چهاردهم ـ رئیس کل دارائی حق ندارد در مسائل سیاسی یا مذهبی مداخله کند و نباید با مؤ سسات بازرگانی خصوصی بستگی داشته باشد و بطور کلی بجز در مواردی که در این قانون تصریح شده رئیس کل دارائی موظف است طبق قوانین ایران که فعلا مجری است یا بعداً وضع می‌شود رفتار کند.

ماده پانزدهم - هرگاه در تفسیر و اجرای این اختیارات و وظائف اختلافاتی ایجاد شود رئیس کل دارائی مکلف است برای حل و فصل این قبیل اختلافات با دولت ووزیر دارائی اشتراک مساعی نماید و در صورت بقاء اختلاف طرفین نباید قبل از اطلاع و تصمیم مجلس شورای ملی اقدامی نمایند.

ماده شانزدهم ـ دولت مجاز است برئیس کل دارایی اختیار دهد علاوه بر یکنفر ماشین نویس امریکائی و یکنفر منشی امریکائی شش نفر کارشناس برای رشته‌های مختلف امور دارائی از اتباع دول متحده امریکای شمالی انتخاب و همراه منشی امریکائی شش نفر کارشناس برای رشته‌های مختلف اموردارائی از اتباع دول متحده امریکای شمالی انتخاب و همراه خود بایران بیاورد. اسامی و میزان حقوق و سمت و مدت خدمت هر یک از آنها بموجب قانون جداگانه معین خواهد شد.

این قانون که مشتمل بر شانزده ماده‌است در جلسه بیست و یکم آبانماه یکهزار و سیصدو بیست و یک بتصویب مجلس شورای ملی رسید.

رئیس مجلس شورای ملی - حسن اسفندیاری