مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۰ مهر ۱۳۲۳ نشست ۷۰

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری چهاردهم

قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۰ مهر ۱۳۲۳ نشست ۷۰

دوره چهاردهم قانونگذاری

مشروح مذاکرات مجلس ملی دوره ۱۴

جلسه: ۷۰

صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه ۲۰ مهر ماه ۱۳۲۳

فهرست مطالب:

۱ - تصویب صورت مجلس

۲ - مذاکره در دستور

۳ - تصویب پنج فقره گزارش کمیسیون عرایض و مرخصی

۴- انتخاب کمیسیون‌ها

۵ - معرفی کفیل وزارت جنگ از طرف آقای نخست وزیر

۶- معرفی معاون وزارت فرهنگ از طرف آقای وزیر فرهنگ

۷ - شور و قابل توجه شدن گزارش کمیسیون مبتکرات راجع به لایحه استخدام مهندسین

۸- تصویب ماده واحده راجع به تهیه قانون استخدام مهندسین

۹- موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه

مجلس سه ربع ساعت پیش از ظهر به ریاست آقای آقا سید محمد صادق طباطبایی تشکیل گردید.

صورت مجلس روز شنبه ۱۵ مهر ماه را آقای طوسی (منشی) قرائت نمودند.

(اسامی غائبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:

غائبین بی‌اجازه- آقایان: تربتی- خاکباز- رفیع- ذوالقدر- کفایی- قبادیان- گرگانی- سید ضیاءالدین- دکتر شفق- معدل- سرتیب‌زاده.)

۱- تصویب صورت مجلس

رئیس - در صورت مجلس نظری نیست؟ آقای کام بخش فرمایشی دارید؟

کام بخش - نسبت به صورت جلسه است. بنده متوجه نبودم گویا اسم بنده یا جزء غائبین یا جزء دیرآمدگان بی‌اجازه بوده خواستم عرض کنم که بنده روز یکشنبه که نصف جلسه بود حضور داشتم.

رئیس - بسیار خوب. اعتراض دیگری بر صورت مجلس نیست؟ (گفته شد - خیر) صورت مجلس تصویب شد.

۲- مذاکره در دستور

دستور امروز انتخاب کمیسیون‌ها است لیکن عده‌ای از آقایان برای نطق قبل از دستور اجازه خواسته‌اند. (جمعی از نمایندگان - دستور)

فرخ - بنده مخالفم

رئیس - بفرمایید

فرخ - چند جلسه قبل راجع به مذاکرات قبل از دستور صحبت شد و قرار شد که هر جلسه دو نفر صحبت کنند و سعی کنند که از ده دقیقه بیشتر نشود و در مجلس هم حتماً در این خصوص صحبت شد الان یک موضوعی است که قریب چهل روز است به وسیله بنده شکایت کرده‌اند به مجلس و هر وقت وقت می-خواهم موافقت نمی‌شود و این را که قرار گذاشته شده

که در هر جلسه دو نفر صحبت کنند خوب است اجازه داده شود چون این یک موضوعی است راجع به یک مطالبی که باید به عرض مجلس برسد و خوب است که آقایان اجازه بفرمایند برای قبل از دستور و در موقع صحبت رعایت اختصار را هم بکنند. (صحیح است) و عرض بنده این است که در این مورد یک فکری بکنندکه آقایان هم بتوانند که عرایض خود را بکنند.

رئیس - عرض کنم که راجع به نطق قبل از دستور البته باید یک راهی اتخاذ شود که در هر جلسه این تذکرات پیش نیاید. امروز در جلسه خصوصی صحبت شد که یک تشریفاتی هیئت رئیسه با موافقت نظر آقایان نمایندگان راجع به اوقات مجلس و تشکیل آن در نظر بگیرد و اجرا کند و راجع به این موضوع هم صحبت شد که هیئت رئیسه در این خصوص یک زمینه را حاضر کنند و به آقایان نمایندگان اطلاع بدهند که آقایان نمایندگان اطلاع داشته باشند و مطابق آن رفتار کنند حالا بسته است به نظر آقایان چیزی که هست مدتی است حرف زده نشده و می‌شود به دو نفر اجازه داد چون وقت هم داریم ولی بسته است به نظر آقایان (نمایندگان - دستور دستور) خوب باید رأی بگیریم آقایانی که موافقند با ورود در دستور قیام کنند؟ (اکثر برخاستند) تصویب شد.

۳- تصویب پنج فقره گزارش کمیسیون عرایض و مرخصی

رئیس - عرض کنم که امروز در دستور مسأله انتخابات کمیسیون‌ها است ولی چند فقره راپورت کمیسیون عرایض و مرخصی است که مدتی است مانده است اگر اجازه می‌فرمایید خوانده شود (جمعی از نمایندگان - بخوانید) گزارش کمیسیون عرایض و مرخصی راجع به مرخصی آقای نبوی قرائت می‌شود:

آقای نبوی سابقاً درخواست دو ماه مرخصی نموده بودند و مجلس شورای ملی برحسب پیشنهاد کمیسیون عرایض و مرخصی با یک ماه آن موافقت نموده پس از مسافرت انجام امور ضروری محل مستلزم وقت بیشتری بوده و در نتیجه پانزده روز علاوه بر مدت مقرره غایب بوده‌اند و اکنون درخواست اجازه نموده‌اند کمیسیون عرایض و مرخصی عذر ایشان را موجه تشخیص داده و و با پانزده روز تمدید مرخصی ایشان موافقت دارد اینک گزارش آن به عرض می‌رسد.

رئیس - آقای فیروزآبادی مخالفید یا موافق؟

فیروزآبادی - مخالفم. خودم خجالت می‌کشم و بنده به عقیده خودم (نمایندگان - بلندتر)

رئیس - استدعا می‌کنم بفرمایید اینجا که همه آقایان بشنوند.

یمین اسفندیاری - ناطقین همیشه پشت تریبون باید صحبت بکنند.

فیروزآبادی - بنده اول خدا را به شهادت می‌گیرم که خجالت می‌کشم که چرا باید این مخالفت‌ها را بکنم اما چون که یک عقیده دارم که همه کس حتی خودم بلکه تمام خلق دنیا در مقابل عمل اجرت بگیرند. اگر چه خدای نخواسته ناخوش باشد اگر چه عذر صحیح هم داشته باشد در نیامدن عقیده من این است که مجلس نبایستی چیزی بدهد مگر این که کاری انجام گردد و حالی وزارتخانه‌ها و ادارات و مردم مملکت بشود که اجرت در مقابل عمل داده می‌شود.(نمایندگان - رأی بگیرید) (زنگ رئیس) کار نکرده نباید اجرت داد. این عقیده بنده است.

رئیس - رأی می‌گیرم.

طوسی - اجازه می‌فرمایید

جمعی از نمایندگان - رأی رأی

طوسی - بنده مخالفت ندارم خواستم عرض کنم که آقای نبوی که آنجا تشریف بردند به محل یک کارهای لازم‌تر و مفیدتری را انجام داده‌اند که شاید کمتر از کار مجلس هم نبوده است.

رئیس - آقایانی که موافقند با گزارش کمیسیون عرایض و مرخصی راجع به مرخصی آقای نبوی قیام کنند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. آقای فتوحی درخواست یک ماه مرخصی کرده‌اند و گزارش کمیسیون عرایض و مرخصی قرائت می‌شود:

آقای فتوحی درخواست یک ماه مرخصی از تاریخ ۱۹ مرداد ۱۳۲۳ نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون عرایض و مرخصی واقع شده اینک گزارش آن به عرض می‌رسد.

رئیس - رأی می‌گیریم. آقایانی که موافقند با یک ماه مرخصی آقای فتوحی قیام کنند. (اکثر برخاستند) تصویب شد گزارش مرخصی از کمیسیون عرایض و مرخصی راجع به مرخصی آقای حشمتی قرائت می‌شود:

آقای حشمتی برای انجام امور حوزه انتخابیه خود مسافرتی نموده و در محل هم مریض شده‌اند در نتیجه سی و چهار روز از تاریخ نوزدهم مرداد ۱۳۲۳ غائب بوده‌اند و اکنون درخواست اجازه نموده‌اند کمیسیون عرایض و مرخصی با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن به عرض می‌رسد.

رئیس - رأی می‌گیریم به مرخصی آقای حشمتی آقایانی که موافقند قیام کنند.(اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش مرخصی آقای دکتر رادمنش قرائت می‌شود:

آقای دکتر رادمنش برای رسیدگی به امور حوزه انتخابیه خود مسافرتی به لاهیجان نموده‌اند و چهل دو روز از تاریخ ۲۶ مرداد ۱۳۲۳ غایب بوده‌اند و اکنون درخواست اجازه نموده‌اند کمیسیون عرایض و مرخصی با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن به عرض می‌رسد.

رئیس - رأی می‌گیریم آقایانی که موافقند با مرخصی آقای دکتر رادمنش قیام کنند.(اکثر برخاستند) تصویب شد. آقای گله‌داری درخواست ۲۰ روز مرخصی کرده-اند که گزارش کمیسیون عرایض و مرخصی در باب مرخصی ایشان قرائت می‌شود:

آقای گله‌داری درخواست بیست روز مرخصی از تاریخ ۱۲ شهریور نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون عرایض و مرخصی واقع شده. اینک گزارش آن به عرض می-رسد.

رئیس - آقایانی که موافقند با مرخصی آقای گله‌داری قیام کنند. (اکثر برخاستند) تصویب شد.

آقای نراقی سؤالی از آقای وزیر فرهنگ کرده‌اند آقای وزیر حاضر هستید؟

وزیر فرهنگ - عرض کردم جلسه آتیه

۴- انتخاب کمیسیون‌ها

رئیس - راجع به انتخاب کمیسیون‌ها بعضی از آقایان مراجعاتی کرده‌اند که تجدیدنظر به عمل آید و عقیده‌شان این است که به تناسب و تخصص اشخاص توجهی شود و در صورت اصلاح شود آقای روحی هم در این خصوص پیشنهادی کرده‌اند خوانده می‌شود:

فاطمی - بنده با پیشنهاد مخالفم.

اردلان- بنده هم مخالفم.

رئیس - پیشنهاد قرائت می‌شود آن وقت.

پیشنهاد می‌کنم در انتخابات کمیسیون‌ها تجدیدنظر به عمل آید.

روحی - بنده در چند روز قبل به حد کافی به آن آقایان توضیح دادم. عرض شود در خصوص انتخابات بنده عقیده دارم از روی اصول این که اشخاص صلاحیت یا این که اطلاعات فنی داشته باشند انتخاب شوند.(امینی - مخالفم) بلی آقای امینی خودتان شخصاً نظر ندارید ولی یک چیزهایی هست که باید رعایت کرد این آقایان نقابت چندین سال است وکیل هستند. (زنگ رئیس) همهمه نمایندگان و چندین سال است وکیل عدلیه هستند.(اردلان - شما بنویسید) بنده ایشان را برای دادگستری انتخاب می‌کنم و این انتخاب باید به میل خود آقایان باشد ولی با این ترتیب فعلی بنده قانوناً مخالفم و الان پیشنهاد می‌کنم تجدیدنظر شود و به اعضای کمیسیون خارجه هم ۶ نفر علاوه شود که ۱۲ نفر ۱۸ نفر بشود.

رئیس - آقای سید محمد طباطبایی. استدعا می‌کنم نظامنامه را در این موارد رعایت بفرمایید و بیایید پشت تریبون برای این که اگر نطق مختصر بشود می‌شود در محل خودشان صحبت بفرمایید ولی اگر از ۷۰/۸۰ کلمه بیشتر باشد باید پشت تریبون گفته شود.

طباطبایی - بنده هم اتفاقاً در این باره صحبتم خیلی مختصر بود و خواستم از اینجا عرض کنم.

فرخ - با پیشنهاد آقا مخالفید؟

طباطبایی - خواستم عرض کنم راجع به این پاکت‌هایی

که به ما دادند و گفتند که توی این صندوق توی این کاسه‌ها بریزیم این پیشنهادی که آقای روحی کردند اگر معنایش این است که آقایان مثل هیئت رئیسه خودشان شخصاً مرقوم بفرمایند رأی‌شان را درباره اشخاص من با این طور موافقم اما اگر از این حیث است که یک عده نوشته شده و یک عده نوشته نشده و می‌فرماییدکه یک عده یک قدری گله‌مند هستند من اصلاً با این فرمول انتخاب مخالف هستم و این اصلاً صحیح نیست، برای این که دیکته کردن و به دست اشخاص دادن که این را بیندازند توی صندوق این کاملاً قبیح است (اردلان الزامی ندارید که این کار را بکنید)…. الزامی ندارد این است که می‌گویم ولی شما هم اخلاقاً نباید توقع را از من بکنید (صحیح است) که یک پاکتی را تویش قبلاً یک عده آرایی بنویسید و تهیه کنید بعد بگویید که بینداز توی صندوق این عمل اصلاً قبیح است و خوب نیست، مضافاً به این که باید تناسب و اقتضای اشخاص را نسبت به کمیسیون‌ها باید در نظر گرفت یک تذکر من این بود، و یک عرض بنده هم متوجه کمیسیون بودجه است که باید این را از انحصار و مونوپل در آورد (اردلان - آن سالی یک مرتبه است حال موقعش نیست) … الان می‌گویم، شما اصلاً حوصله‌تان یک قدری کم است آقای اردلان، این که بنده عرض کردم راجع به کمیسیون بودجه البته راجع به موقع مقرر خودش است ولی حالا چون راجع به انتخاب کمیسیون‌ها و طرز انتخاب اعضا صحبت می‌کنیم این را تذکر دادم که این طور نباشد و این کمبی نزون‌ها خوب نیست و آقایان بایستی نسبت به هم یک قدری ملایم‌تر باشند و متوقع این هم نباشند که تا این کمیسیون هست من حتماً باید در این کمیسیون باشم، خیر آقایان دیگری هم هستند که می‌خواهند در کمیسیون‌هایی باشند و با این کمیسیون‌ها کار کنند آن فرصت را بدهند به دیگران که نظر دارند و می‌خواهند عضو کمیسیون‌ها باشند و کار کنند و خدمت کنند. (صحیح است) این است که این گله‌مندی‌ها در اطراف این قضیه هست اما من خودم شخصاً در هیچ کمیسیونی نبوده‌ام، حوصله هم ندارم، داوطلب هم نیستم، ولی این فرمول هم خوب نیست و همه آزادند که هر کس را در نظر دارند بنویسند و انتخاب کنند. (صحیح است)

امینی - بنده اخطار نظامنامه دارم (اجازه)

رئیس - اینجا تشریف بیاورید.

امینی -… اخظار نظامنامه که آنجا آمدن ندارد.

عرض کنم به شهادت ۱۸ نفر نمایندگان محترمی که در کمیسیون، دیروز حاضر بودند از ساعت ۱۰ صبح تا دو ساعت بعد از ظهر مشغول این کار بودیم. (روحی - اخطار نظامنامه مطابق کدام ماده است ؟)

امینی -…. ماده ۱۰۹ جنابعالی به بنده توهین کردید و بنده می‌خواهم جواب عرض کنم.

روحی - من نمی‌خواهم از امروز حیثیت مجلس را حفظ کنم شما نمی‌گذارید ماده را بخوانند.

امینی -…. عرض کنم که دیروز چهار ساعت وقت تلف شد و به شهادت ۱۸ نفر از آقایان در دو مورد بنده انتخاب شده بودم و جای خودم را به دیگران دادم. (صحیح است) پس بنده نظر خصوصی نداشتم بنده به شهادت آقایان دو دفعه انتخاب شدم، فقط برای رعایت اطلاعات اشخاص که تحصیلات‌شان در آن حدود و در آن قسمتی است که می‌خواهند باید کار به آنها بدهند. بنابراین غرض خصوصی نبوده است آقای روحی این است که عرض می‌کنم وقت مجلس را نباید تلف بکنید برای این که رعایت همه اینها شده. حتی رأی مخالف گرفتند برای این کار و آقا که می-فرمایید بنده غرض شخصی ندارم و به بنده چه ربطی دارد که غرضی داشته باشم خواستم عرض کنم که رعایت موضوع را بفرمایید در موقعی که صحبت می‌فرمایید.

رئیس - آقای فاطمی

فاطمی - اساساً به نظر بنده این مذاکرات به هیچ وجه مورد ندارد این عملی که شده و سابقه پیدا کرده است هیچ قانونی نیست و کسی نمی‌تواند رأی خودش را به یک نماینده تحمیل بکند هر کسی، هر نماینده آزاد است رأی خودش را نسبت به کمیسیون‌ها بنویسید سابقاً هم در ادوار چهارم و پنجم

و ششم این طور بود منتها در ادوار بعد آمدند برای تسهیل گفتند صورتی را که قبلاً تهیه شده بنویسید و بیندازید توی این ظرف و اشخاص برخلاف عقیده‌شان می-نوشتند و می‌انداختند ولی حالا این طور نیست و یک عده از آقایان رفته‌اند در کمال بی‌نظری یک اسامی را حاضر کرده‌اند و یک صورتی را آورده‌اند که الان در دست شما است هر کدام را دلتان می‌خواهد حذف کنید یکی دیگر بنویسید بنابراین مطابق قانون باید امروز کمیسیون‌ها تعیین شود آقایان هم آزادند هر کس را دلشان می‌خواهد بنویسند بیندازند توی صندوق (نمایندگان - صحیح است، رأی، رأی)

فرخ - یک توضیح دیگری هم هست اجازه می‌فرمایید؟

رئیس - آقای دکتر اعتبار

دکتر اعتبار- پیشنهاد آقای روحی به عقیده بنده صحیح نیست و نمی‌شود به آن رأی گرفت.

روحی - شش نفر مخالف که نمی‌شود صحبت کند این که وضع مجلس نیست جلوی آقا را بگیرید من می‌خواهم از امروز نظامنامه را اجرا کنیم (خنده نمایندگان - زنگ رئیس)

رئیس - می‌خواهید بنده بلند شوم.

دکتر اعتبار-… پیشنهاد آقای روحی اصولاً صحیح نیست و انتخاباتی نشده که در آن اصلاحاتی بشود و تجدیدنظر به عمل آید این پیشنهاد ممکن است این طور باشد که این جلسه نباشد و جلسه بعد انجام شود.

رئیس - اصلاً آقا در مجلس یک چیز قانونی نبوده است که ما حالا روی آن پیشنهادی بکنیم، این طور رأی می‌گیریم آقایانی که موافقند با شروع انتخاب کمیسیون‌ها قیام کنند؟ (اکثر برخاستند) تصویب شد. حالا شروع می‌کنیم به انتخاب کمیسیون‌ها. آقای صادقی

صادقی - بنده یک تذکری خواستم عرض کنم راجع به اسامی اشخاص راجع به تشابه اسمی است اغلب آقایان یکی دو نفر هستند که اسمشان یکی است. مثلاً اقای امیر نصرت اسکندری و آقای ایرج اسکندری که باید آقایان رعایت بفرمایند و همچنین آقای افشار صادقی و صادقی را هم خواستم تذکر بدهم که بعد اسباب اوقات تلخی نشود.

رئیس - شروع می‌شود به انتخاب کمیسیون قوانین دارایی….

بعضی از نمایندگان - باید قبلاً پنج نفر جهت نظارت به قرعه معین شوند.

رئیس - صحیح است. بدواً پنج نفر به قرعه برای نظارت در استخراج آراء معین می‌شوند.

(اقتراع به عمل آمده آقایان دکتر معاون - تجدد- عدل- تهرانی - خلعتبری معین شدند)

رئیس - آقای صادقی هم از آقایان منشیان از طرف هیئت رئیسه در هیئت نظارت شرکت می‌کند. شروع می‌شود به انتخاب کمیسیون قوانین دارایی عده حاضر ۱۱۰ نفر عده اعضا کمیسیون ۱۸ نفر.

(اخذ آراء به عمل آمد)

رئیس - شروع می‌شود به انتخاب کمیسیون دادگستری

عده حاضر ۱۰۸ نفر عده اعضا کمیسیون ۱۸ نفر.

(آراء جهت کمیسیون دادگستری اخذ شد)

رئیس - اعضا کمیسیون کشور انتخاب می‌شود. عده اعضا کمیسیون ۱۸ نفر عده حاضرین ۱۰۹ نفر.

(آراء کمیسیون کشور اخذ شد)

رئیس - کمیسیون فرهنگ انتخاب می‌شود، عده حاضر ۱۱۰ نفر عده اعضا کمیسیون ۱۸ نفر.

(اخذ آراء به عمل آمد)

رئیس - کمیسیون بازرگانی و پیشه و هنر انتخاب می‌شود عده حاضرین ۱۱۱ نفر. عده اعضا کمیسیون ۱۸ نفر

(اخذ رأی به عمل آمد)

رئیس - شروع می‌شود به انتخاب کمیسیون کشاورزی.

عده حاضر ۱۱۱ نفر. عده اعضا کمیسیون ۱۸ نفر

(اخذ رأی شد)

رئیس - انتخاب کمیسیون امور خارجه شروع می‌شود.

آقای هاشمی پیشنهاد کرده‌اند عده اعضا کمیسیون هیجده نفر بشود.

بعضی از نمایندگان - حالا اعلام رأی شده است نمی‌شود.

هاشمی- اعلام رأی نسبت به کمیسیون نشده است. اگر اعلام رأی شده بود. بنده این پیشنهاد را نمی‌کردم. این پیشنهاد را شفاهاً اول جلسه آقای روحی فرمودند و قرار شد بعد مذاکره شود. عرض کنم یک عده از رفقای شایسته ما در موضوع عدم مراعات اسم آنها در این کمیسیون بخصوص از عضویت این کمیسیون محروم خواهند ماند از آن جمله جناب آقای حاج آقا رضا رفیع و جناب آقای عامری و اشخاص دیگر هستند که شایسته است در این کمیسیون انتخاب شوند قطع نظر از این که در این دوره و دروه‌هایی که در پیش داریم اساساً وظایف این کمیسیون زیاد است و وظایفشان مهم‌تر است همیشه اوقات وظیفه اعضا این کمیسیون از وظایف اعضا کمیسیون‌های داخلی بیشتر است این بود که بنده پیشنهاد کردم اعضا کمیسیون امور خارجه هیجده نفر بشود و یک چند نفر هم از اشخاصی که عرض کردم مثل آقای حاج آقا رضا رفیعی و کسانی که اسم‌شان منظور نشده منظور بشود شاید بهتر باشد.

رئیس - آقای فرخ

فرخ- کمیسیون خارجه یکی از کمیسیون‌های خیلی مهم مجلس است که البته باید اشخاص خیلی بصیر در آن کمیسیون باشند البته همه آقایان نمایندگان هم لیاقت و شایستگی دارند ولی برای این کمیسیون چون دوازده نفر پیشنهاد شده بود برای دوازده نفر هم مشاور شد و بالاخره با رأی مخفی هم اشخاص انتخاب شدند اگر الان بخواهیم عده اعضای کمیسیون را هیجده نفر معین کنیم آن قدر تشتت در آراء پیدا خواهد شد که ممکن است اشخاصی که مورد نظر است انتخاب نشوند و آقای رفیع را هم که فرمودید در صورت فعلی هستند.(هاشمی - نیستند) در این صورتی که در دست بنده هست اسمشان نوشته شده. در هر حال به عقیده بنده برای این دوره مقتضی نیست ما حالا پس از این که قبلاً تصمیم گرفتیم این را تغییر بدهیم برای این که هر کس یک اشخاصی را خواهد نوشت و تشتت آراء به قدری خواهد شد که اکثریت حاصل نخواهد شد. پس به عقیده بنده بهتر این است که آقایان موافقت بفرمایند که این دوره هم همان دوازده نفر باشد و برای دوره بعد قبل از تشکیل کمیسیون‌ها در این موضوع تصمیم گرفته شود و به عرض مجلس خواهد رسید البته عده ۱۸ نفر خواهد شد.

رئیس - اگر آقایان با پیشنهاد آقای هاشمی موافقت ندارند رأی بگیریم…

هاشمی - بنده اصراری ندارم پس می‌گیریم.

رئیس - شروع می‌کنم به انتخاب کمیسیون امور خارجه عده اعضا کمیسیون ۱۲ نفر. عده حاضر ۱۱۰ نفر.

(اخذ رأی به عمل آمد)

رئیس - شروع می‌شود به انتخاب کمیسیون بهداری عده حاضر ۱۰۶ نفر عده اعضاء کمیسیون ۱۲ نفر.

(اخذ رأی به عمل آمد)

رئیس - شروع می‌شود به انتخاب کمیسیون راه. آقای طوسی فرمایشی دارید؟

طوسی - بنده سابقاً عضو کمیسیون دارایی و کشور بودم و حالا هم از حسن فعالیت نمایندگان و اعضا منتخبه از شعبه‌ها و از این که بنده را عضو کمیسیون راه معین کرده‌اند کمال تشکر را دارم ولی چون بنده در این قسمت تخصص ندارم خواستم عرض کنم که بنده را آقایان در کمیسیون راه ننویسند.

رئیس - عده حاضر ۱۰۴ نفر. عده اعضای کمیسیون راه ۱۲ نفر

(اخذ رأی شد)

رئیس- شروع می‌کنیم به انتخاب اعضا کمیسیون نظام عده اعضاء کمیسیون ۱۲ نفر. عده حاضر ۱۰۳ نفر.

(آراء کمیسیون نظام گرفته شد)

رئیس - انتخاب اعضای کمیسیون پست و تلگراف به عمل می‌آید که آخرین کمیسیون است. عده حاضر ۱۰۱ نفر. عده اعضا کمیسیون شش نفر

(اخذ رأی به عمل آمد)

۵- معرفی کفیل وزارت جنگ از طرف آقای نخست وزیر

رئیس - آقای نخست وزیر فرمایشی دارند؟

نخست وزیر (آقای ساعد)- تیمسار سرتیپ هدایت معاون وزارت جنگ را که تا تعیین وزیر جنگ کفالت وزارت جنگ را خواهند کرد معرفی می‌کنم (صحیح است - مبارک است)

۶- معرفی معاون وزارت فرهنگ از طرف آقای وزیر فرهنگ

رئیس - آقای وزیر فرهنگ

وزیر فرهنگ - (آقای کاظمی) آقای دکتر محمود افشار را که از فضلا و دانشمندان کشور هستند و سوابق درخشانی در امور قضایی و فرهنگی و مطبوعاتی دارند به معاونت وزارت فرهنگ معرفی می‌کنم. (مبارک است)

رئیس - گزارش کمیسیون بودجه راجع به پانزده میلیون تومان اعتبار اضافی ارتش در دستور است اگر آقایان موافقند مطرح شود.

محمد طباطبایی - بنده مخالفم

رئیس - بفرمایید

محمد طباطبایی - این مسأله به قدری روشن است که لازم نیست ماده نظامنامه را بخوانم و تذکر بدهم راپورت کمیسیون باید بیست و چهار ساعت قبل طبع و توزیع شده باشد در صورتی که امروز صبح توزیع شد و یک عده از آقایان هم اجازه صحبت خواسته‌اند تمنا می‌کنم موافقت بفرمایید جلسه آینده جزو دستور باشد. (جمعی از نمایندگان - صحیح است)

رئیس - پس جزء دستور جلسه بعد گذارده می‌شود.

۷- شور و قابل توجه شدن گزارش کمیسیون مبتکرات راجع به لایحه استخدام مهندسین

رئیس - پیشنهادی از آقای مهندس فریور راجع به دستور رسیده که قرائت می-شود:

پیشنهاد می‌کنم طرح مربوط به لایحه استخدام مهندسین مطرح شود.

رئیس - آقای مهندس فریور

مهندس فریور- عرض کنم در حدود سه ماه است این طرح یک خطی تهیه شده است و جزء دستور گذاشته شده است اولاً این طرح فعلاً طرحی نیست که از لحاظ مالی الزام‌آور باشد طرحی است که دولت را مکلف می‌کند تا دو ماه دیگر لایحه قانونی استخدام مهندسین را تهیه بکند و به مجلس بیاورد. موضوع قضیه این است که از ۱۳۲۱ طبق قانون متمم بودجه دولت مکلف بود تا اسفند آن سال این قانون را بیاورد نیاورد و در سال ۱۳۲۲ از دولت سؤال شد گفت تا آخر دوره می‌آورم نیاورد حالا هم عرض می‌کنم موضوع این طرح این است که دولت مکلف باشد در ظرف دو ماه قانون را بیاورد و اگر آقایان موافقت بفرمایند دو دقیقه هم بیشتر وقت مجلس را نمی‌گیرد.

جمعی از نمایندگان - مخالفی نیست.

رئیس - گزارش کمیسیون مبتکرات قرائت می‌شود:

کمیسیون مبتکرات در جلسه دوم طرح قانونی زیرا را:

دولت مکلف است منتها تا یک ماه پس از تاریخ تصویب این قانون طرح قانون استخدام مهندسین را تهیه و برای تصویب به مجلس شورای ملی تقدیم نماید. با اکثریت آراء قابل طرح در مجلس شورای ملی تشخیص داد.

رئیس - آقای ملک¬ مدنی

ملک¬ مدنی - موافقم

رئیس - آقای فیروزآبادی مخالفید بفرمایید پشت تریبون موضوع مذاکره قابل توجه بودن این طرح است.

فیروزآبادی - عرض کنم بنده مخالف نیستم که هر تحصیل کرده‌ای هر زحمت کشیده‌ای را ما استخدام کنیم که یک نانی هم به او داده شود و جامعه از وجودش استفاده کند اما می‌خواهم در این زمینه عرض کنم که غرض ما از استخدام باید استفاده کردن از آنها باشد نه این که ما چند نفر را استخدام بکنیم اما از آنها استفاده نکنیم بنده مخالفم زیرا بسیاری از مستخدمین گرفتیم و هیچ نتیجه‌ای از آنها نمی‌گیریم این است که بنده عرض می‌کنم وقتی خواستیم آنها را استخدام کنیم طوری باشد که از آنها استفاده کنیم و کاری که برای مملکت مفید باشد در نظر بگیرید که وجود آنها عاطل و باطل نماند.

رئیس - آقای شریعت‌زاده موافقید؟

ملک ¬مدنی - بنده هم موافقم.

رئیس - آقا در صورتی که آنجا بود نوشته شده است.

ملک ¬مدنی - صورت سابق مأخذ نیست بنده مخالف نیستم ولی آن از اثر افتاده است.

رئیس - ما چاره نداریم باید صورت سابق را در نظر بگیریم مجلس هم رأی داده تا به حال هم این طور بوده مگر این که مجلس طور دیگر تصویب کند. آقای شریعت-زاده.

شریعت‌زاده - به نظر بنده اصولی که در دولت‌های منظم راجع به تقسیم کار و رفع احتیاجات مختلف وجود دارد ما را به این قسمت متوجه می‌کند که راجع به تصویب این طرح یعنی قابل بودنش به نظر بنده باید زودتر اقدام بکنیم زیرا یک طبقه مؤثری که از حیث تولید ثروت در مملکت ما بایستی نمو بکنند طبقه مهندسین هستند بنابراین به نظر بنده احتیاجی ندارد که زیاد استدلال در این کار بکنیم و این لایحه هم فعلاً برای این است که قابل طرح است یا نیست و ما فعلاً موافقت می-کنیم که قابل طرح است ..

رئیس - این لایحه یک فوریتش تصویب شده است و فعلاً رأی می‌گیریم به قابل توجه بودنش اگر تصویب شد طرح می‌کنیم. پنج نفر از آقایان بیرون هستند امروز ما تصمیم گرفتیم که اکثریت را ثابت نگاه داریم. آقای ملک‌مدنی.

ملک¬ مدنی - بنده می‌خواستم از تشریف داشتن آقای نخست وزیر استفاده کنم و عرض کنم این طرحی که آقای مهندس فریور و جمعی تهیه کرده‌اند برای این بوده است که دولت را مکلف کند تسریع در این که کار بکند ولی به عقیده بنده به واسطه تمایلی که در این کار آقایان نمایندگان ابراز کرده‌اند و اکثریت موافق هستند که این قانون استخدام به زودی تقدیم مجلس شود خود هیئت دولت این را سریعاً تهیه بکنند و به مجلس بدهند دیگر این محتاج نیست البته آقای نخست وزیر استدعا می‌کنم در این موضوع توجه بکنید حضرتعالی که اینجا تشریف دارید ممکن است قانون استخدام مهندسین که فعلاً در خدمات دولتی هستند و باید تعیین تکلیف آنها بشود تهیه بکنید و تقدیم مجلس بکنید بنابراین خود دولت به عقیده بنده در این موضوع جدیت بکنند و هر چه زودتر این لایحه را تهیه کنند و به مجلس تقدیم کنند.(هاشمی - قانون را آوردند در دوره سیزدهم)

قانون دوره سیزدهم را باید تجدید بکنند و به مجلس بدهند.

رئیس - اگر از طرف دولت این لایحه قبول بشود که مانعی ندارد بالاخره رأی می-گیریم. آقایانی که با قابل توجه بودن این گزارش موافقند قیام فرمایند. (اکثر قیام نمودند) قابل توجه شد.

۸- تصویب ماده واحده راجع به تهیه قانون استخدام مهندسین.

رئیس - حالا در ا صل موضوع بحث می‌شود ماده واحده قرائت می‌شود:

دولت مکلف است منتها تا یک ماه پس از تاریخ تصویب این قانون طرح قانون استخدام مهندسین را تهیه و برای تصویب به مجلس شورای ملی تقدیم نماید.

رئیس - آقای طباطبایی

طباطبایی - فرمودید که رأی می‌گیریم به قابل توجه بودن این (رئیس - آن تمام شد) رأی به اصل این طرح باید بگیریم و این موکول به این است که باید برود به کمیسیون آقا این باید به کمیسیون مربوط ارجاع شود.

دکتر اعتبار - این طرح یک مرتبه به مجلس آمده بود به قابل توجه بودنش رأی داده شده بود و رفت به کمیسیون.

رئیس - به فوریت رأی گرفته شد.

دکتر اعتبار- فوریت نداشت حالا که برگشت خود قانون تصویب می‌شود.

رئیس - آقایانی که با این طرح موافقند قیام فرمایند. (اکثر قیام نمودند) تصویب شد.

۹- موقع و دستور جلسه آتیه - ختم جلسه

رئیس - بعضی پیشنهادات شده است راجع به طرح‌هایی که در جلسه آینده باید مطرح شود یکی آقای دولت آبادی کرده‌اند یکی آقای ایرج اسکندری برای تعیین دستور اگر وزرای مربوط حاضر بودند آن وقت طرح می‌شود لایحه مربوط به استخدام پروفسور ابرلن هم هست لایحه وزارت جنگ هم هست که در اول دستور گذارده می‌شود (صحیح است) فعلاً جلسه را ختم می‌کنیم.

جلسه آینده روز یکشنبه ۲۳ سه ساعت پیش از ظهر.

(مجلس نیم ساعت بعد از ظهر ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی - سید محمد صادق طباطبایی

قانون

راجع به تهیه قانون استخدام مهندسین

ماده واحده - دولت مکلف است منتها تا یک ماه پس از تاریخ تصویب این قانون طرح قانون استخدام مهندسین را تهیه و برای تصویب به مجلس شورای ملی تقدیم نماید.

این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه بیستم مهر ماه یک هزار و سیصد و بیست و سه به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

رئیس مجلس شورای ملی - سید محمد صادق طباطبایی