مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۰ مهر ۱۳۰۹ نشست ۱۵۷

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفتم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری هفتم

قوانین بنیان ایران نوین

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفتم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۰ مهر ۱۳۰۹ نشست ۱۵۷

مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۰ مهر ۱۳۰۹ نشست ۱۵۷

صورت مشروح مجلس روز یکشنبه بیستم مهرماه ۱۳۰۹ (۱۹ جمادی‌الاولی ۱۳۴۹)

مجلس یک ساعت و نیم قبل از ظهر به ریاست آقای دادگر تشکیل گردید

[۱ـ تصویب صورت مجلس]

صورت مجلس پنجشنبه هفدهم مهرماه را آقای مؤید احمدی (منشی) قرائت نمودند

رئیس ـ در صورت مجلس نظری نیست؟ (نمایندگان ـ خیر) صورت مجلس تصویب شد

[۲ـ نتیجه انتخاب کمیسیون‌ها]

رئیس ـ صورت آقایان اعضاء کمیسیون‌ها است که در نتیجه استخراج آراء تعیین شده‌اند قرائت می‌شود:

مقام منیع ریاست عالیه مجلس دامت شوکته

در تاریخ ۱۹ مهر ۱۳۰۹ استخراج آراء کمیسیون قوانین عدلیه بعمل آمده و راپورت آن به شرح ذیل است:

عده حاضرین ۸۴

عده آراء ۸۳

۱ـ آقای همراز ۷۱ رأی ۲ـ آقای شریعت‌زاده ۷۱ رأی

۳ـ « جمشیدی ۷۱ « ۴ـ « طباطبائی دیبا ۷۱ «

۵ ـ « طهرانی ۷۱ « ۶ ـ « ملک‌آرائی ۷۱ «

۷ ـ « بروجردی ۷۱ « ۸ ـ « مولوی ۷۱ «

۹ـ « عراقی ۷۱ « ۱۰ـ « کفائی ۷۱ «

۱۱ـ آقای مؤیداحمدی۷۰ رأی ۱۲ـ آقای یاسائی ۷۰ رأی

۱۳ـ « جهانشاهی ۷۰ « ۱۴ـ « احتشام‌زاده ۶۹ « 

۱۵ـ « آقا سید یعقوب ۶۸ « ۱۶ـ « ارکانی ۶۹ «

۱۷ـ « افسر ۶۶ « ۱۸ـ « دبستانی ۶۵ «

مقام منیع ریاست عالیه مجلس دامت شوکته

در تاریخ ۱۹ مهرماه ۱۳۰۹ استخراج آراء کمیسیون داخله بعمل آمده و راپورت آن به شرح ذیل است

عده حاضر در مجلس ۷۷ نفرـ آراء متخذه ۷۶

۱ـ آقای فیروزآبادی ۶۷ رأی ۲ـ حاجی امین تربتی ۶۷ رأی

۳ـ « حکمت ۶۷ « ۴ـ « آقایان ۶۷ «

۵ـ « مسعودی‌خراسانی‌۶۷ « ۶ـ مرتضی قلیخان‌بیات‌۶۷ «

۷ ـ « نجومی ۶۷ « ۸ ـ « اسکندری ۶۶ «

۹ـ « وثوق ۶۶ « ۱۰ـ آقای ملک‌آرائی ۶۶ «

۱۱ـ «روحی ۶۴ « ۱۲ـ « زوار ۶۴ «

مقام منیع ریاست عالیه مجلس دامت شوکته

در تاریخ ۱۹ مهرماه ۱۳۰۹ استخراج آراء کمیسیون امور خارجه بعمل آمده و راپورت آن بشرح ذیل است

عده حاضرین در مجلس ۸۰ نفر عده آراء ۷۸

۱ـ آقای رفیع ۷۲ رأی ۲ـ آقای قراگوزلو ۷۱ رأی

۳ـ « اسعد ۷۱ « ۴ـ « طباطبائی‌وکیلی‌۷۱ «

۵ـ « عباس‌ میرزا فرمانفرمائیان ۷۱ رأی

۶ـ « دیوان‌بیگی‌ ۷۱ « ۷ـ آقا سید یعقوب ۷۱ «

۸ ـ خواجوی ۶۷ « ۹ـ مجد ضیائی ۶۶ «

۱۰ـ دشتی ۶۶ « ۱۱ـ دیبا ۶۴ «

۱۲ـ جلائی ۶۳ «

مقام منیع ریاست مجلس شورای ملی دامت شوکته

آراء متخذه جلسه ۱۷ مهرماه ۱۳۰۹ مربوط به کمیسیون معارف در تاریخ ۱۹ مهرماه استخراج و نتیجه آن بقراری است که ذیلاً بعرض می‌رسد

عده حاضر در موقع رأی ۷۹ عده آراء ۷۷

۱ـ آقای ضیاء ۷۰ رأی ۲ـ آقای دکترطاهری ۶۹ رأی

۳ـ آقای مخبرفرهمند۶۸ « ۴ـ آقای کاشانی ۶۷ «

۵ـ « وثوق ۶۷ « ۶ ـ « رهبری ۶۷ «

۷ـ « کازرونی ۶۵ « ۸ ـ « طلوع ۶۴ «

۹ـ « سهرابخان ۶۳ « ۱۰ـ « عامری ۶۲ «

۱۱ـ« دبستانی ۶۱ « ۱۲ـ « دکتر ملک‌زاده ۶۱ «

مقام منیع ریاست عالیه مجلس دامت عظمته

در تاریخ ۱۰ مهرماه ۱۳۰۹ استخراج آراء کمیسیون قوانین مالیه بعمل آمده و راپورت آن به شرح ذیل است

عده حاصر در مجلس ۸۲ عده آراء ۸۱

۱ـ آقای ملک‌مدنی ۷۰ رأی ۲ـ آقای طالشخان ۷۰ رأی

۳ـ « هزارجریبی ۷۰ « ۴ـ « مخبرفرهمند ۷۰ «

۵ـ « جلائی ۷۰ « ۶ـ « قاضی نوری ۶۹ «

۷ـ « لاریجانی ۶۷ « ۸ـ « دکتر سنگ ۶۶ «

۹ـ « ظفری ۶۴ « ۱۰ـ« مصباح فاطمی ۶۲ «

۱۱ـ آقای عدل ۶۱ رأی

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی دامت شوکته

در تاریخ ۱۹ مهرماه ۱۳۰۹ آراء کمیسیون اقتصاد ملی استخراج و راپورت به شرح ذیل است

کمیسیون اقتصاد ملی ۱۲ نفرـ عده حاضره در مجلس ۸۰ ـ آراء متخذه ۷۸

۱ـ آقای افخمی ۷۰ رأی ۲ـ « فهیمی ۷۰ رأی

۳ـ آقای هزارجریبی‌۷۰ رأی ۴ـ « شریفی « «

۵ـ « طلوع « « ۶ـ « مهدوی ۶۹ «

۷ـ« حاج‌امین اصفهانی ۶۹ رأی ۸ـ میرزا یانس « «

۹ـ« بزرگ‌نیا ۶۸ رأی ۱۰ـ« اعتبار ۶۸ «

۱۱ـ« اسدی ۶۵ « ۱۲ـ« وهاب‌زاده ۶۴ «

مقام منیع ریاست عالیه مجلس دامت شوکته

در تاریخ ۱۹ مهرماه ۱۳۰۹ استخراج آراء کمیسیون طرق و شوارع بعمل آمده و راپورت بشرح ذیل است

عده حاضر در مجلس ۸۲ نفرـ عده آراء ۷۷

۱ـ آقای صادقی ۷۲ ر‌أی ۲ـ آقای مقدم ۷۲ رأی

۳ـ « اقبال « « ۴ـ « ناصری « «

۵ـ « پالیزی « « ۶ـ « شهداد « «

۷ـ « دهستانی « « ۸ـ « امیر دولتشاهی « «

۹ـ « ایزدی « « ۱۰ـ« ضیاء ۶۹ «

۱۱ـ« حیدری ۶۸ « ۱۲ـ« اورنگ ۶۴ «

کمیسیون پست و تلگراف. عده حاضر در مجلس ۸۳ عده آراء ۷۹

آقای نجومی ۷۳ رأی آقای دکتر لقمان ۷۲ رأی

« محمد آخوند ۷۲ « « سهرابخان « «

« لاریجانی « « « خواجوی ۷۰ «

کمیسیون نظام، عده حاضر در مجلس ۸۰ نفر عده آراء ۷۷

آقای حبیبی ۷۴ رأی آقای آصف ۷۴ رأی

« مقدم ۷۳ رأی « فولادوند ۷۳ «

« حیدری ۷۲ « 

نسبت به یک نفر دیگر اکثریت حاصل نشده است

[۳ـ تصویب یک فقره مرخصی]

رئیس ـ خبری از کمیسیون عرایض و مرخصی رسیده است قرائت می‌شود:

خبر مرخصی آقای مهدوی

نمایندة محترم آقای آقا رضا مهدوی تقاضای سه ماه و بیست و سه روز مرخصی نموده‌اند از تاریخ اول خرداد ۱۳۰۹ لغایت ۱۳ مرداد و از اول شهریور ۱۳۰۹ لغایت دهم مهرماه و هفتصد و سی تومان از حقوق این مدت را با نظارت مؤسسه شیر و خورشید سرخ به مصرف مریضخانه حضرت عبدالعظیم اختصاص داده‌اند کمیسیون با تقاضای ایشان موافق و اینک خبر آن را تقدیم می‌دارد.

رئیس ـ مخالفی نیست؟ (خیر) موافقین با مرخصی قیام فرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد

[۴ـ تقدیم یک فقره لایحه از طرف آقای معاون وزارت داخله]

رئیس ـ آقای معادن وزارت داخله فرمایشی دارید؟

معاون وزارت داخله (آقای منتظم)ـ اداره نظمیه یک کسر خرجی دارد در ۳۰۸ از بابت مخارج اغذیه محبوسین مرکز و ولایات و همچنین مخارجی کرده است برای گرفتاری دوست محمدخان بلوچ از طرف دولت لایحه تنظیم شده است و تقدیم مجلس می‌شود (صحیح است)

[۵ ـ شور در لایحه اختیار وزیر مالیه نسبت به بودجه]

رئیس ـ لایحه دولت راجع به اختیار وزیر مالیه نسبت به بودجه وزارت مالیه مطرح است لایحه دولت

ساحت محترم مجلس شورای ملی

خاطر نمایندگان مستحضر است که علاوه بر مبلغ هشتصد هزار تومان که در اسفندماه ۱۳۰۶ از اعتبارات وزارت مالیه کسر گردید در ابتدای ۱۳۰۹ نیز تقلیل دیگری به مبلغ سیصد و هشتاد و سه هزار و چهارصد و سی و دو تومان در مخارج اداری و انتفاعی و اعتبارات حقوقی این وزارتخانه بعمل آمد از طرف دیگر برای مخارج وصول مالیات ذبایح و سایر مالیاتهای جدید (مالیات بر شرکتها و تجارت و غیره) که جمع‌آوری منظم آن بالطبع مستلزم مخارج اضافی است اعتباری تعیین و تصویب نشده است و به همین جهت تقلیل مزبور در عمل وصول مؤثر و تا درجه موجب نکس عایدات شده و تشکیلات مالیه رو به ضعف گذشته و برای اصلاح تشکیلات و تقویت آن دست وزارت مالیه بسته است برای جلوگیری از مداومت این وضع و تسهیل و انتظام وصول عایدات مواد ذیل را پیشنهاد و تصویب آن را درخواست می‌نماید

مادة ۱ـ به وزارت مالیه اجازه داده می‌شود که در سال ۱۳۰۹ در نقل و انتقال اعتبارات بودجه خود مجاز بوده و از صرفه‌جوئیهای حاصله اعتبارات مزبور برای تکمیل احتیاجات خود و مخصوصاً تقویت و توسیع امر وصول و مکافاتهای نقدی به مأمورینی که ابراز لیاقت مخصوصی در امر وصول نموده‌اند و نیز تکمیل و توسعه اداره تفتیش مالیه استفاده نماید

مادة ۲ـ بعلاوه وزارت مالیه مجاز است صدی ده مالیات بر شرکتها و حق‌الثبت وسائل نقلیه و مالیات ذبایح را در سال ۱۳۰۹ برای مقاصد فوق صرف نماید

رئیس ـ تقاضای فوریت شده است فوریت مطرح است آقای فیروزآبادی.

فیروزآبادی ـ بنده اولاً می‌خواهم خیلی تشکر کنم از دولت که درصدد برآمده است ادارات را اصلاح بکند یعنی حقوق گزافی که داده می‌شد یا حقوق بی‌جائی که داده می‌شد جلوگیری ازش بشود این خیلی خوب عقیده‌ای است و خیلی خوب عملی است دیده می‌شود در هر مملکتی که دارند برخلاف این عمل می‌کنند همیشه کسر بودجه دارند و همیشه مردم باید در زحمت باشند از یک عده بی‌جهت بگیرند و به یک عده بی‌جهت بخورانند این خیلی خوب است اما بنده در این زمینه عقیده دارم دولت فکر خوبی کرده یک فکر خوبتری هم بکند و آن این است که به جهت مردم کار پیدا بکند برای اینکه خوب وقتی کسر بودجه می‌کنند از اجزاء ادارات کسر می‌کنند شاید از بعضی‌ها هم یک وقتی بقدری کسر شود که تکافوء مخارجشان را نکند و بر گداهای این مملکت باز افزوده می‌شود باید دولت همین طریقی که این اصلاحات را در نظر گرفته اصلاحات مافوق این اصلاح را هم در نظر بگیرد که صادرات و واردات مملکت را اصلاح کند و احتیاجات مملکت را رفع کند و هرچند در فوریت مذاکره است اما ضرری ندارد که این عرض را بنده کرده باشم با فوریت هم منافات ندارد آقایان هم رأی می‌دهند و می‌گذرد بنده خواستم این را تذکر بدهم که دولت در عایدات مملکت در استخراج معادن و ایجاد کارخانجات و ترویج فلاحت باید بیشتر از این سعی بکنند والا عقیده دارم از اینها این کار اصلاح نمی‌شود.

رئیس ـ آقای زوار

زوار ـ در اینکه نماینده محترم با سایر نمایندگان مجلس شورای ملی شرکت فرموده خدمات دولت را تقدیس کردند بنده هم تشکر می‌کنم و البته دولتی که امروز روی کار است عملیاتش همیشه بهتر از دولتهای سابق است ولی بالاخره بنده نفهمیدم که آقا در کجای این لایحه مخالفت فرمودند رشته را بردند به باب اقتصادیات و عرض کنم که نباید از اجزاء ادارات بیرون آورد یا خارج کرد از اینکه دولت هم طرفدار اقتصاد است حرفی نیست و این لایحه هم که تقدیم شده ابداً اسم خارج‌کردن و اینها نبوده است که آقا اعتراض فرمودند فقط اینجا یک اختیاراتی وزیر مالیه می‌خواهد به جهت اصلاح ادارات وزارت مالیه و اصلاح ادارات آن یا دوایر جزء وزارتخانه از این نقطه‌نظر گمان می‌کنم با آن نظری که آقا دارند راجع به صرفه‌جوئی وزارتخانه‌ها و اینکه حقیقتاً باید اصول اقتصاد را در مملکت مراعات کرد این لایحه بهترین لوایحی است که تنظیم شده و باید اصول اقتصاد را هم مراعات کرد.

رئیس ـ آقای ضیاء موافقید.

ضیاء ـ بلی

رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب

آقا سید یعقوب ـ مخالفم

جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است

رئیس ـ رأی می‌گیریم به فوریت آقایان موافقین قیام فرمایند

(اکثر قیام نمودند)

رئیس ـ تصویب شد. مذاکرات در کلیات است. آقای آقا سید یعقوب

آقا سید یعقوب ـ موافقینی که بعد از این جواب خواهند گفت جواب جریان مجلسیش را خواهند داد اگر لایحه مالی باشد یک‌ شوری است ولکن اگر لایحه اختیاری و قانونی باشد عقیده بنده این است که دو شوری باشد دو شوری که باشد دوفوریت لازم دارد حالا بنده نمی‌دانم لابد اگر آنطور باشد مقام ریاست خودشان تشخیص خواهند داد اما حالا که اعلان فرمودند و بنده آمدم برای اظهار عقیده وارد موضوع می‌شوم و معلوم می‌شود چون مجلس هم این را اعتراض نکرد یک شوری می‌داند پس باید حالا که وارد شدیم وارد شویم در اصل موضوع

(رئیس ـ در کلیاتش است) بنده اساساً مخالفم با این لایحه برای اینکه همیشه باید وزراء و کارکنان مملکت مقاصد خودشان را بدون پرده و آشکارا بیان کنند که من چه می‌خواهم بکنم ما یک وزیر عدلیه داشتیم یادش بخیر می‌آمد می‌گفت آقا من می‌خواهم عدلیه را منحل کنم بعد از آن عدلیه را در تحت یک قوانینی مرتب کنم بودجه را اینجور کنم ترتیب را اینجور کنم از شما اختیار می‌خواهم اینجا محل اختلاف واقع می‌شد مخالف و موافق با هم صحبت می‌کردند آنوقت اکثریت آراء با هر کس می‌شد عمل می‌کرد این یک ترتیب یک ترتیب دیگر این است در یک مورد خاص معینی وزیر عدلیه وزیر مالیه فلان می‌آید در یک مورد خاصی می‌گفت من اختیار می‌خواهم در دوره چهارم دکتر مصدق آمد ماده واحده پیشنهاد کرد گفت من می‌آیم ماده واحده پیشنهاد می‌کنم که تمام آن قانون تشکیلات مالیه بهم بخورد و من تشکیلات بدهم اینجا اقلیت بود اکثریت بود صحبت شد یادم می‌آید کاملاً صحبت شد بقدری شاهزاده سلیمان میرزا و دیگران صحبت کردند اقلیت و اکثریت بود اکثریت رأی داد و آن انحلال پیدا کرد این لایحه چه چیز است لایحه انحلال است نمی‌فهمم لایحه اختیار در بودجه است نمی‌فهمم لایحه اختصاص‌دادن بعضی مواد است بر بعضی دیگر بنده نمی‌فهمم وزارت مالیه مطلق یا هر وزیر مالیه؟ ما یک قانون بگذرانیم که هر وزیری آمد این اختیار را دارد! بنده که نمی‌دانم! هر وزیر مالیه که آمد اختیاری نمی‌خواهد! آقای تقی‌زاده اختیار می‌خواهند بردارند بنویسند که من این اختیارات را می‌خواهم پیشنهاد کنید به وزیر مالیه فعلی اختیار بدهید. این یک موضوع. موضوع دیگر این است که موافقین چند نفر بودند در جلسه خصوصی بعضی کلمات آنها را بنده در نظر گرفتم که در مواد هم عرض خواهم کرد. یک نفر (کی بود؟) که می‌گفت وقتی هم دکتر میلسپو در اینجا بود ‌… من نگفتم که اینقدر صرفه‌جوئی نکنید یک وزیر مالیه دیگری می‌آید این صرفه‌جوئی را از بین می‌برد. این حرف غلط بوده است صرفه‌جوئی یکی از قلمهای درشت برجسته ما است هنوز علاقمندی من به دکتر میلسپو همین است که آمد قلم صرفه‌جوئی ما را در مملکت ایجاد کرد و این مسئله را گوشزد تمام مملکت کرد تمام نماینده‌ها تمام مجلس از مقام سلطنت همه این مسئله را محرز دانستند که بهترین خدمت آنها این بود که عنوان صرفه‌جوئی را کرد بنده کاملاً یادم می‌آید قبل از این عنوان بودجه نوشته می‌شد اگر یک مستخدمی از بین می‌رفت یکمرتبه آن اجزاء آن اداره خودشان را حاضر کرده بودند می‌گفتند این را قسمت کنید سه تومان او چهار تومان او دو تومان او صرفه‌جوئی آمد اینجور کرد که ما حالا که این را نداریم باید برگردیم به صرفه‌جوئی. یکی از قدمهای نیکوی دکتر میلسپو این بود که در بودجه ما عنوان صرفه‌جوئی را کرد. یکی از موافقین می‌گفت من می‌گفتم آقا این همه صرفه‌جوئی‌کردن عاقبت ضرر دارد یک وزیر دیگری می‌آید این را از بین می‌برد این کار غریبی است بیا برو محاسبات را رسیدگی کن دیوان محاسبات برای همین بوده است اساس ما همین است کار ما همین است مجلس شورای ملی که سالی هفتصد هزار تومان بودجه‌اش است برای خاطر اینکه ناظر در جمع و خرج باشد ناظر در حفظ‌کردن و تجاوزنکردن وزراء از مخارج باشد این است این یک منطقی بود یک منطقه دیگری آقای اعتبار می‌فرمودند که این اصطکاک با قانون استخدام ندارد بنده نفهمیدم اصطکاک کدام است؟! مثلاً این یک توپی دارد و از همدیگر ملاحظه می‌کنند! خیر آقا کاملاً روح استقلال اصطکاک دارد کاملاً روح استقلال را از بین می‌برد شما زحمت می‌کشید بنده حقیقتاً مدتی است عقیده‌ام برگشته است از آن همه متزلزل‌کردن مستخدمین تمام وزارت مالیه. وصول‌نشدن عواید برای چه بود. برای اینکه بعد از دکتر میلسپو هر وزیری که آمد یک حمله سختی به وزارت مالیه کرد مستخدمین وزارت مالیه را متزلزل کرد وقتی مستخدمین متزلزل شدند دستشان بسته شد و از کارکردن. کارکنهای وزارت مالیه را از وزارت مالیه بیرون کردند آنهائی که کار می‌کردند عواید را جمع

‌آوری می‌کردند بیرون کردند آنوقت می‌خواستند وزارت مالیه بگردد به چه بگردد کار می‌خواهد عمل می‌خواهد تجربه کار می‌خواهد اشخاص کارکن می‌خواهد همه را عذر خواستند البته عواید جمع‌آوری نمی‌شود مستخدم تا اینکه جایش محکم نباشد تا صندلیش محکم نباشد نمی‌توانند کار بکند شما در هر روزی می‌آئید این بدبختها را متزلزل می‌کنید آقای مشارالملک می‌آید یک حمله به این بدبختها می‌آورد آن یکی یک حمله می‌آورد آن یکی یک حمله می‌آورد شما اول مستخدمیشان را ثابت کنید اختیار بهشان بدهید آن وقت کار ازشان بخواهید الآن شما این اختیار را می‌گیرید چه کنید بنده عرض می‌کنم الآن هفت ماه از سال گذشته این مستخدم این هفت ماه جایش در تزلزل بود این پنج ماه هم در تزلزل چه می‌توانید از این مستخدم استفاده کنید؟ این یک موضوع موضوع دیگر این بود که عرض کردم کلمه اول بنده این بود که مجلس با وزراء همیشه اشترا مساعی دارند حقایق را همیشه بیان می‌کرده‌اند اختیار می‌خواهید شما یک نفر وزیر است آقای تقی‌زاده معروف و مشهور یک کسی که همیشه داد قانون اساسی می‌زد می‌خواهد اختیار بگیرد بله همه ماها عقب این مقصد برویم وزیر مالیه فعلی اختیار می‌خواهد برای اصلاح‌کردن این مواد مندرجه مندمجة که هیچ معنای آن معلوم نیست کجا معلوم است!؟ یک موضوع دیگر برای خاطر اینکه خوب بعرض آقایان برسانم یادم رفت گمان نمی‌کردم مطرح بشود والا همراه می‌آوردم ما بیائیم به این مأمورین مالیه و مأمورین وصول یک جایزه بدهیم گندم خرواری یازده تومان است در شمیران مأمورین مالیه خرواری شانزده تومان پول می‌گیرند خرجش را هم روز دیگر می‌آورم اینجا نشان می‌دهم خرواری پانزده تومان شانزده تومان پول می‌گیرند هر چه فریاد می‌زنند می‌گویند این گندم است بیا ببر می‌گویند نخیر دولت قیمت گذاشته است شانزده تومان این همچو مأمورینی را باید جایزه بهشان بدهیم خدای واحد من قبض‌ها را یادم رفت بیاورم نمی‌دانستم امروز مطرح می‌شود والله می‌آوردم یازده تومان است به هزار زحمت کسی نمی‌خرد مأمور مالیه خرواری شانزده تومان از مردم می‌گیرد می‌گویند مأمور مالیه چاقویش خوب تیز نیست ببرد بروید ببینید چطور تیز است یکی دیگر صدی ده باید بهش بدهید مواجب هم می‌دهید آن روز یک نفر از نماینده‌ها صحیح گفت صرفه‌جوئی هر بودجه‌ای بعد از آنکه سال تمام شد و بودجه بسته شد سال مالی تمام شد وارد در سال بعد شد بودجه آمد آنوقت معلوم می‌شود که صرفه‌جوئی است یا نه صرفه‌جوئی چه باید بشود آنوقت است عنوان صرفه‌جوئی. اصلاً این عنوان را نباید در وسط سال بکنند اصلش می‌گوئیم صرفه‌جوئی ۳۰۸ عنوان در ۳۰۹ هنوز سال نرسیده است سال عملی تمام شده است ولی سال مالی به آخر نرسیده است اطلاق صرفه‌جوئی بحسب عرف مالیه غلط است نشده است هنوز نمی‌توانیم ما بگوئیم صرفه‌جوئی باید بباید در سال بعد حسابش برسد اعتباری بخواهد اعتبار بگیرند بنده که مخالف هستم هم در کلیات و هم در مواد و ملاحظه خواهید کرد که از این هم استفاده نخواهید کرد وزارت مالیه هم استفاده نخواهد کرد و یکی دیگر هم باز گفتند که ما در بودجه اختیار می‌دادیم به وزراء که در بودجه خودشان از برای آنها همچو حقی است که نقل و انتقال بدهند اما به چه طریق اولاً آن اختیاری که در کمیسیون بودجه داده شده است مطابق ماده واحده ماده واحده همین بوده است که بودجه‌های تفصیلی که در کمیسیون بودجه می‌گذرد در ماده واحده رأی داده شده است اما تفصیلاً داده شده است که آن اختیاری که در کمیسیون بودجه در بودجه خودشان به وزراء داده شد هرچند خوب اختیاری است اگر اینطور اختیار است گمان نمی‌کنم مجلس به هیچکدام بدهد اما این چیزی را که ما دادیم این بود که بعد از آنکه درجات رتب و مراتب مستخدمین معین شد کسی که در رتبه پنج است حقوق رتبه پنج می‌برد می‌شود

از این میز برود به آن میز نقل و انتقال با حفظ حقوق و حفظ رتبه نقل و انتقال با حفظ مقام قانونی آنها نه اینکه نقل و انتقال به هر طوری که دستش باز باشد هر طور می‌خواهد مداخله و تصرف کند یک فرمایش دیگر هم خود آقای تقی‌زاده فرمودند که در موقعی لایحه داده می‌شود برای قانون نباید بگویند برخلاف قانون است خیر باید گفته شود برای اینکه یک قانونی که جاری و معمول به است یک دفعه یک لایحه می‌آید و می‌بینید که این برخلاف آن قانون است من باید بگویم آقا برخلاف قانون است باید شما در مقدمه قانونتان بنویسید که چون آن قانون غیرعملی بود و فلان نقص را داشت و در موقع عمل دچار فلان اشکال می‌شد از جهت نقص‌بودن این قانون این ماده واحده را بجای آن پیشنهاد می‌کنم نه اینکه با بودن این قانون یک قانون دیگر بیاورید اگر یک کسی اشکالی بکند بگوید در موقعی که قانون پیشنهاد می‌شود نباید گفت که این برخلاف قانون است خیر باید گفت هنوز قانون به قوت خودش باقی است من هم باید تعقیب کنم قانونی که بر قوت خودش باقی است تا ملغی نشده. بنده می‌گویم این لایحه که آوردید بنده می‌‌فهمم با روح قانون استخدام با عمل‌کرد به آن مخالف است شما جواب مرا می‌دهید که من قانون می‌خواهم پیشنهاد کنم من می‌گویم پس قبول کردی که این مخالف با قانون استخدام است باید شما دلیل اینکه آن قانون استخدام عملی نیست و نمی‌شود عمل کرد ذکر کنید و به آن دلیل که من را قانع کرد رأی داده می‌شود یک نفر می‌گفت که چرا ما عمل به قانون استخدام بکنیم ضرری برای ما است بهتر این است که این را تغییر بدهیم پس چرا وزارت عدلیه را با آن طول و عرض قرار دادیم همان نایب هادی‌خان می‌نشست و سلام علیکم و توی سرش می‌زد. این تشکیلات برای چیست؟ برای اینکه مملکت اداری تشکیلات بشود ما عمل کنیم به این تشکیلات عمل کنیم به قانون استخدام برای اینکه ضرر برای ما می‌شود به همان اندامنیته به همان انعامی که از طرف وزیر مرحمت می‌شود به همان صرفه‌جوئی که داده می‌شود خیلی غریب است ما که الآن دوره هفتم مجلس است و دوره هفتم تمام است و در یک روز آزادی مجلس شورای ملی بگوئیم ما به قانون استخدام عمل نکنیم برای اینکه ضرر دارد عجب نمی‌دانید که مشروطیت مثل بچه روزبروز بزرگتر تشکیلاتش بیشتر و مخارجش بیشتر می‌شود حالا ما بیائیم برگردیم به زمان نایب هادی‌خان و آن میرزا داود و میرزا فرخ و آن مستوفی‌ها. شما که نمی‌دانید بنابراین ما ناچار هستیم عمل به قانون بکنیم اگر عمل‌کردن به قانون ضرر برای ما دارد من خیلی غریب می‌دانم از نماینده محترم اینطور صحبت می‌کند که عمل‌کردن به قانون برای ما ضرر است اینها نظریات بنده است و کاملاً مخالفم باز هم در موادش عرایضی دارم عرض می‌کنم.

معاون وزارت مالیه (آقای سیاح)ـ نماینده محترم سؤال فرمودند که مقصود چه چیز است مقصود را بیان کنید مقصود در مقدمه لایحه ذکر شده است مقصود این نیست که تغییری در وضع قانون استخدام یا مخالفتی با قانون استخدام بشود یا رتبه کسی را بخواهند از بین ببرند هیچ اینها نیست مقصود این است که از بودجه وزارت مالیه هشتصد هزار تومان یک دفعه و چهارصد هزار تومان یک دفعه کسر شده و همانطور که اظهار و استدلال فرمودند مشروطه که بزرگتر می‌شود احتیاجاتش بیشتر می‌شود وزارت مالیه هم همین حال را دارد ولی برعکس شده است مالیاتهای جدید وضع شده است زحمات زیادی دارد قوانین جدید وضع شده است تکالیف بیشتری برعهده‌اش هست ولی از آن طرف از بودجه‌اش کسر شده است بنابراین فقط تقاضائی که کرده است این است که از صرفه‌جوئی بتواند به آن مخارجی که لازم دارد برساند این هم که فرمودید صرفه‌جوئی معلوم نمی‌شود باید آخر سال معین کرد آن صرفه‌جوئی است که آخر سال باید معین شود ولی صرفه‌جوئی که در عمل

در وزارت مالیه بخواهند حساب کنند او را هر موقعی اگر از یک محلی استفاده نکرد تا شش ماه از سال مطابق آن ترتیب آن شش ماه را باید خرج نکند و همان شش‌دوازدهم بعدش را خرج کند اینجا وزارت مالیه می‌خواهد از همان شش‌دوازدهم یا چهاردوازدهم که در اول سال خرج نکرده است بتواند به آن مخارجی که لازم دارد برساند و در آخر سال حساب کند از جمله مثلاً شاید بخواهد کرایه به انبار بدهد در سه ماه اول سال محتاج نبوده است انبار جنس کرایه بکند اما در آخر سال مجبور است انبار کرایه کند انباردار بگیرد اینجور خرجها باید در آخر سال بشود این است که می‌خواهد از صرفه‌جوئیهائی که از اعتبارات کرده در حدود قانون به این مصرف برساند و با هیچ قانونی هم مخالفت ندارد هیچ قانونی را هم نقض نمی‌خواهد بکند لایحه هم که فرمودند چیست همین بود که عرض کردم اصطکاکی هم با قانون استخدام که فرمودند هیچ ندارد برای اینکه ما نه می‌خواهیم رتبه کسی را بالا ببریم و نه پائین ببریم بلکه مقصود این است که اگر در اول سال برای کسی پیش‌بینی کرده رتبه هشت در یک جائی رئیس داشته باشد و حالا که کم شده است بودجه‌اش و عضو آنجا رتبه چهار هست از آن تفاوت حقوق رتبه چهار بتواند یک عضو دیگری هم زیاد بکند رتبه دو برای وصول مالیاتهای جدید و اینکه فرمودید تسعیر یازده تومان را شانزده تومان می‌گیرند این را هم بنده باور نمی‌کنم (آقا سید یعقوب ـ می‌آورم. می‌آورم) تسعیر البته به نرخ سنوات مربوطه هست یک کسی جنس بدهکار است از سنه ۳۰۴، ۳۰۵ و ۳۰۶ آنوقت به نرخ سنه مربوطه که جنس به دولت بدهکار بوده است اگر جنس دولت پانزده یا بیست تومان بوده و امسال ده تومان است البته این را وزارت مالیه نمی‌تواند قبول کند که بگویند بیائید جنس بگیرید به نرخ سنه مربوطه باید تسعیر کند به نرخ عادله برفرض اینکه یک وقت یک همچو مأموری خلاف کند البته تعقیب می‌شود مجازات می‌شود محاکمات اداری هم برایش هست محاکمه می‌کنند و به دیوان جزا می‌فرستند آنجا تعقیب می‌شوند توضیح دیگری نخواستند که عرض کنم.

رئیس ـ آقای احتشام‌زاده موافقید

احتشام‌زاده ـ بلی

رئیس ـ آقای دشتی موافقید

دشتی ـ‌ بلی

رئیس ـ آقای میرزا یانس موافقید؟

میرزا یانس ـ بلی

رئیس ـ آقای یاسائی موافقید

یاسائی ـ موافقم

رئیس ـ آقای اعتبار

اعتبار ـ موافقم

رئیس ـ آقای زوار

زوار ـ موافقم

رئیس ـ آقای فهیمی

فهیمی ـ موافقم

جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است.

رئیس ـ پیشنهادات قرائت می‌شود: دو فقره پیشنهاد از طرف آقای مؤید احمدی و احتشام‌زاده رسیده است. خیر اشتباه شد. (تکرار یادداشتها مقداری از وقت را می‌گیرد و گاهی بنده را از توجه به کارهای مجلسی بازمی‌دارد) رأی می‌گیریم به ورود در مواد موافقین با ورود در مواد قیام فرمایند

(اغلب برخاستند)

رئیس ـ تصویب شد. مادة اول قرائت می‌شود:

مادة ۱ـ به وزارت مالیه اجازه داده می‌شود که در سال ۱۳۰۹ در نقل و انتقال اعتبارات بودجه خود مجاز بوده و از صرفه‌جوئیهای حاصله اعتبارات مزبور برای تکمیل احتیاجات خود و مخصوصاً تقویت و توسیع امر وصول و مکافاتهای نقدی به مأمورینی که ابراز لیات مخصوصی در امر وصول نموده‌اند و نیز تکمیل و توسعه اداره تفتیش مالیه استفاده نماید

رئیس ـ آقای زوار

زوار ـ موافقم

رئیس ـ آقای مؤید احمدی

مؤید احمدی ـ بنده در فراکسیون نظریات خودم را مفصل بعرض آقایان رساندم و حالا عرض می‌کنم که این لایحه اینطوری که آقای معاون فرمودند که اصطکاک با قوانین ندارد البته دارد و اصلاً آوردن این قانون برای همین است چون اصطکاک با ماده قانون محاسبات عمومی دارد از این جهت محتاج شدند با آوردن این قانون اگر اصطکاک نداشت که محتاج نبود به آوردن این قانون عرض می‌کنم که این لایحه را بنده تجزیه کردم دارای پنج اختیار است که امروز مجلس به وزارت مالیه می‌دهد اول اختیار نقل و انتقال اعتبارات بودجه ۱۳۰۹ بودجه که در مجلس تصویب شده است کلیش و در کمیسیون بودجه هم جزئیاتش تصویب شده ما اختیار می‌دهیم به وزارت مالیه که این بودجه را هر قسم نقل و انتقالی که می‌خواهد بدهد و این نقل و انتقال البته آنطور که آقای معاون گفتند کسی را رتبه بالاتر نمی‌خواهیم بدهیم کسی را پائین‌تر نمی‌خواهیم بیاوریم معنیش نیست لکن امروز وزارت مالیه اگر به موجب این اختیار خواست اداره عایدات را منحل کند حق دارد خواست خزانه‌داری را منحل بکند حق دارد همینطور محاکمات را حق دارد خواست ادارات جدیدی تأسیس بکند حق دارد این یک اختیار. اختیار دومی که می‌دهیم این است که صرفه‌جوئیهای حاصله از اعتبارات ۳۰۹ را اختیار می‌دهیم به وزارت مالیه که اینها را مصرف کند این ماده است که با قانون محاسبات عمومی کاملاً مخالف است صرفه‌جوئی را حق ندارند مصرف کنند و صرفه‌جوئی را هم عرض نمی‌کنم در این وقت سال که ما هستیم بلی ممکن است از اول فروردین تا آخر مهر یک صرفه‌جوئیهائی شده باشد و در خزانه موجود باشد و آنها را بخواهند خرج کنند لکن از مهر به بعد تا فروردین که هنوز معلوم نیست صرفه‌جوئی حاصل بشود چه مبلغ باشد قدرش معلوم نیست ما باید به یک چیز مجهولی سربسته رأی بدهیم و مخالفت هم بکنیم با قانون محاسبات عمومی که آقای وزیر مالیه در فراکسیون قبول کردند که این مخالف است با قانون محاسبات عمومی و این قانون را برای همین آوردیم که آن قانون را لغو کنیم این دو موضوع موضوع سوم این است که اختیار بدهیم علاوه بر اشلی که در مجلس و در کمیسیون بودجه تصویب شده است و مستخدمین یک حقوق منظمی مطابق قانون دارند مافوق او باز ایشان حق داشته باشند یک پولهائی به هر کس بیشتر وصول بکند بدهند این هم مخالف است با قانون اشل اینکه می‌گویند با قانون استخدام مخالفت دارد آقای آقا سید یعقوب از این جهت است. یک اشلی در آنجا معین شده است و ما حق زائد بر او بدهیم مخالف با او می‌شود پس اختیار می‌گیرند که مخالف آن قانون هم رفتار کنند عرض کنم چهارمش توسعه تفتیش است که اختیار می‌دهیم اداره تفتیش را توسعه بدهند پنجمش هم اختیار می‌دهیم که از مالیات بر شرکتها مالیات ذبایح و مالیات حق‌الثبت وسائط نقلیه صدی ده از عایدات آن بردارند و مصرف وصول کنند پس این لایحه دارای پنج اختیار است که برخلاف قوانین به وزارت مالیه داده می‌شود این بود که بنده چون یک نفر دیسیپلینه هستم و در فراکسیون رأی داده شده است به این مواد بنده مخالفت نمی‌کنم لکن یک عرضی می‌خواهم به آقایان بکنم که وقتی ما اهمیت این لایحه را فهمیدیم این اختیار را به شخص آقای تقی‌زاده می‌دهیم چون آقای تقی‌زاده طرف اطمینان همه آقایان هستند آنچه بنده حس کردم و کمال اطمینان را به تقوای ایشان داریم و از این جهت این قانون نوشته است به وزارت مالیه اجازه داده شود بنده با این قسمت مخالفم این اختیارات را با این شرحی که بنده گفتم که زیر پرده نماند که بگویند اختیاراتی نبود اختیارات وسیعه‌ای است که مجلس می‌دهد به شخص آقای تقی‌زاده و مسئولیت وزارت مالیه کاملاً اصلاحاتش به گردن ایشان است از این جهت

بنده عقیده‌ام این است عوض اینکه در لایحه نوشته است به وزارت مالیه بنده پیشنهاد هم کرده‌ام نوشته شود به وزیر فعلی مالیه اجازه داده می‌شود الی آخر لایحه این است پیشنهاد بنده.

رئیس ـ آقای زوار

زوار ـ بنده هر چه در این لایحه فکر می‌کنم می‌بینم درخور این نیست که یک داد و فریادهائی در آن بشود برای اینکه اینجا هیچ چیز تازه‌ای وزیر مالیه از ما نمی‌خواهد در صورتیکه بنده اصلاً فکر می‌کنم آوردن این قانون هم فقط مراعات احترام مجلس بود (دشتی ـ والا خودشان می‌توانستند) بلی ثابت می‌کنم اینجا راجع به نقل و انتقال می‌نویسد مگر آقا وزیر مالیه حق ندارد که به فلان آدم بگوید تو برو خراسان فلان آدم را بگوید تو برو آذربایجان [بعضی از نمایندگان (با همهمه)ـ خیر] منطق‌ غیر از هو است شنیدن و جواب‌گفتن یک اصل مهمی است در زندگانی بشنوید و بعد جواب بدهید می‌دانید که من از هو از میدان درنمی‌روم عرایضم را عرض می‌کنم بعد جواب بدهید. معاون رسمی وزارت مالیه (یکی از نمایندگان ـ رسمی) رسمی نیست؟ (بعضی از نمایندگان ـ چرا) رسمی است معاون رسمی وزارت مالیه اینجا اقرار می‌کند در پشت این تریبون به شما اطمینان می‌دهم که ما تغییر رتبه نخواهیم داد یعنی در خارج قانون به کسی رتبه را تجویز نخواهیم کرد. آیا این کافی نیست؟ این برای مجلس شورای ملی و برای نمایندگان محترم گمان می‌کنم یک سند مهمی است که معاون رسمی وزارت مالیه می‌گوید که مقصود از این نقل و انتقال این است که ما به کسی رتبه نخواهیم داد. آقا وزیر مالیه است می‌خواهد فلان کس را از شیراز بفرستد به مازندران. بنابراین در اطراف نقل و انتقال صحبت‌کردن گمان می‌کنم لازم نیست آقا وزیر مالیه است می‌خواهد کسی را نقل بدهد به آذربایجان (یکی از نمایندگان ـ یا ترشیز) ترشیز هم همینطور این هم که راجع به این. آمدیم راجع به اصول مکافات اینجا می‌نویسد که برای تکمیل احتیاجات خود و مخصوصاً تقویت و توسیع امر وصول و مکافاتهای نقدی به مأمورینی که ابراز لیاقت مخصوصی در امر وصول نموده‌اند البته این در بودجه مملکتی مخصوصاً در بودجه وزارت مالیه منظور نشده البته اگر منظور شده بود یک همچو قانونی را نمی‌آوردند. به مجلس چون در بودجه نوشته نشده بالاخره وزیر مالیه می‌خواهد از مجلس یک اجازه‌ای بگیرد هیچ مخالفتی هم با قانون محاسبات عمومی نیست آقا در خارج بودجه اختیاری می‌گیرد کسانی که خدمت کرده‌اند کسانی که مالیات را خوب وصول کرده‌اند کسانی که قاچاق را گرفته‌اند البته وقتی که کسی خدمت کرد باید پاداش خوب به او داد این را باید عرض کنم که شاید یکی از نواقص مملکت ما این است که به خادم پاداش نمی‌دهیم وقتی که یک کسی خدمت می‌کند جانفشانی می‌کند به او پاداش ندهید البته دفعه دیگر نخواهد کرد بنابراین این هم یک اجازه‌ای است راجع به صرفه‌جوئیها که وزارت مالیه از مجلس شورای ملی می‌خواهد کسانی که خوب خدمت کرده‌اند در خارج از بودجه یک چیزی بهشان بدهند این هم تصور می‌کنم به هیچ لایحه به هیچ جائی ضرر نمی‌رساند و هیچ جای این داد و فریادها نیست چیز غریبی است بالاخره حالا آقای مؤید احمدی نماینده محترم تمام مخالفتها را فرمودند بالاخره آن قسمتی که فرمودند من به وزارت مالیه نمی‌توانم این اجازه را بدهم فقط به شخص وزیر مالیه یعنی اگر وزیر مالیه بجای وزارت مالیه بنویسیم ایشان هم مخالفتی ندارند و تصدیق کردند پس راجع به وزارت مالیه صحبت است این را تصدیق می‌کنند البته آقای تقی‌زاده وزیر محترم مالیه یک آدمی است که کسی در حق ایشان نمی‌تواند بعضی خیالات کند یک آدمی است پاک و روشن و خدمتگزار این مملکت آزادیخواه و مشروطه‌طلب و ما هم می‌توانیم به عضویت ایشان در هیئت دولت افتخار کنیم. ولی ایشان خودشان حاضر نیستند که این اختیار را به اسم خودشان بگیرند و سابقه هم نداشته است اگر در دوره دوم یا سوم یک کسی آمده است یک اختیاری به اسم خودش گرفته است این دلیل نمی‌شود که یک نفر

وزیر مالیه که حقیقتاً دیسیپلینه است و می‌خواهد مراعات دیسیپلین را بکند به اسم خودش اختیارات بگیرد بنده تصور می‌کنم این اختیارات هم که در مادة ۱ و ۲ خواسته شده است هیچ چیز تازه‌ای نیست و فقط وزیر مالیه از نقطه‌نظر احترام مجلس شورای ملی و رعایت دیسیپلین این را آورده است و بعضی از آقایان هم که مخالفت می‌کنند فقط با لفظ وزارت مالیه است این را هم استدعا می‌کنم عدول کنند و لایحه را بگذرانند

رئیس ـ آقای فیروزآبادی

فیروزآبادی ـ بنده از آنجا که عقیده دارم که همه کس در مملکت باید کار کند و زندگی کند و کارهای مملکت هم باید شبیه به هم باشد در این بودجه می‌گویند نمی‌رسند اشخاصی که در وزارت مالیه هستند به تمام کارها چون اعضاء کم شده است چون کم شده است به وصول مالیاتهای جدید نمی‌توانند برسند بنده عقیده‌ام این است که در مملکت مدت کار را باید زیاد کرد همچنانیکه اشخاص مالیات‌بده در این بیست و چهار ساعته لااقل پانزده ساعت کار می‌کنند تا زندگی می‌کنند و فاضل معیشتشان را به ما می‌دهند به دولت می‌دهند دولت هم باید اجزایش لااقل هشت ساعت کار کنند دولت قرار بدهد اجزایش هشت ساعت متصل کار کنند کفایت تمام اینها را می‌کند دیگر محتاج به اجزاء جدید و تحصیلدار و اجزاء وصول جدید هیچ نیستند این است که نمی‌خواهند مدت هشت ساعت کار کنند کسر می‌آورند باید اگر صاحبان مالیات پانزده ساعت کار می‌کنند اینها لااقل هشت ساعت کار کنند خوب حالا آنها اشخاص محترم و لایقی هستند و اینها اشخاص پستی هستند آنها باید کار کنند بدهند به اینها خوب اینها هم هشت ساعت کمتر کار نکنند و فردا محتاج به این نشوند که هر روز اجزای جدیدی بگیرد و بدانند که در ادارات دولتی کار زیاد است زحمت زیاد است اینقدر حمله به ادارات دولتی نکنند بروند عقب کارهای دیگر. می‌فرمایند باید انعام داد به اشخاصی که خوب کار می‌کنند بنده عقیده‌ام این است که تمام اشخاص مستخدمین دولت باید خوب کار بکنند هر که بد کار کرد مجازاتش کنند، بیرونش کنند نه اینکه کسی که خوب کار کرد اضافه حقوق به او بدهند تا اینکه این هم یک مدی بشود فردا در وزارتخانه‌ها همه بگویند من خوب کار کرده‌ام به من اضافه باید بدهید باید این رسم را بهم زد این رسم را نیاورد در ادارات و حالی اعضاء ادارات کرد باید کاملاً همه‌شان به صحت به درستی به امانت کار کنند حقوق مقرره خودشان را ببرند با این هم بنده مخالفم و عقیده ندارم باید دولت این دو نظریه‌ای را در نظر بگیرد هم اسباب اشکال به جهت مد جدید فراهم‌شدن فراهم نشود و هم اجزاء ادارات بدانند هشت ساعت لااقل باید کار کنند.

رئیس ـ آقای میرزا یانس

میرزا یانس ـ بنده از آقای آقای سید یعقوب متوقع نبودم که بعضی از عرایض بنده را که ثانیاً اظهار می‌کنند به همان وضعی که عرض شد نفرمایند زیرا یکقدری تغییر در حرکت بکلی معنای آن را تغییر می‌دهد راجع به صرفه‌جوئی ایشان فرمایشی فرمودند از قول بنده یعنی اشاره‌شان به بنده بود اگر چه اسم بنده را نبردند بنده نگفتم که صرفه‌جوئی چیز بدی است بنده هیچوقت همچو عرضی نکردم در فراکسیون عرض کردم صرفه‌جوئی یک شمشیر دودمه‌ای است ممکن است مفید واقع شود ممکن است مضر واقع شود صرفه‌جوئی مثل گرفتن ناخن است اگر ناخن را تا اندازه گرفتید مفید است والا اگر یک اندازه‌ای گرفتید که گوشت را هم برد آنوقت خیلی مضر است به جهت بیان این مسئله که صرفه‌جوئی تا چه اندازه و در چه کار باید بشود بنده مجبورم عرض کنم که بعضی مخارج است اگر نکنند صرفه‌جوئی نکرده‌اند اگر خانه حضرت آقای آقا سید یعقوب نماینده محترم یک چکه‌ای داشته باشد که آنجا بایستی پنج تومان خرج شود اگر آن پنج هزار تومان را خرج نکنند آنوقت در زمستان مجبور می‌شوند عوض پنج تومان پانصد تومان خرج بکند آیا خرج‌نکردن پنج تومان را آقای آقا سید یعقوب اسمش را صرفه‌جوئی خواهند گذاشت یا نخواهند

گذاشت بنده نمی‌دانم خیلی خوب یاد دارم در یک موقعی در زمانی که دکتر میلسپو رئیس کل مالیه بود یک پانصد هزار تومانی درست یادم نیست یک مبلغی به جهت یک وزارتخانه‌ای اعتبار می‌خواستند که دیگر وجه اعتبار موجود نبود و یک مخارج خیلی لازمی هم بود تمام اولیای وزارت مالیه جمع شده بودند و سعی می‌کردند که از اینجا قطع بکنند از آنجا قطع بکنند بلکه این پانصد هزار تومان با این مبلغ را پیدا کنند دکتر میلسپو آمد گفت از آنجاها قطع نکنید دویست هزار تومان بر مخارج انتفاعی بیفزائید من پانصد هزار تومان را در بودجه قبول می‌کنم تفاوت را ببینید کجا است؟ عوض پانصد هزار تومان هفتصد هزار تومان قبول کرد یعنی تصدیق پرداخت آن را کرد ولی گفت بشرط آنکه دویست هزار تومان بر مخارج انتفاعی افزوده شود یعنی اگر دویست هزار تومان به من اجازه بدهید که در انتفاع خرج کنم این پانصد هزار تومان را از محل این دویست هزار تومان خرج تأمین خواهم کرد مطالبی که بنده عرض کردم از این قبیل بود ولی بطوری که آقای آقا سید یعقوب اینجا بیان کردند بکلی زیرورو شد این بود که بنده خواستم از ایشان خواهش بکنم که بعد از این اگر یک فرمایشی از قول بنده می‌کنند آنطوری که بنده عرض کردم بفرمائید (آقا سید یعقوب ـ اصل مطلب معلوم شد) یک فرمایشی هم اینجا اظهار شد که ما نمی‌دانم وزیر مالیه چه می‌خواهد فلان وزیر آمد گفت من این را می‌خواهم فلان وزیر آمد گفت من این اختیارات را می‌خواهم ما هم بهش دادیم و حالا معلوم نیست که وزارت مالیه چه می‌خواهد. اگر به قول وزیر است که وزیر در فراکسیون و معاونش در اینجا واضح و آشکار گفتند که مقصودشان از این اختیارات چیست اگر باز هم به این اقوال نمی‌خواهند بعضی آقایان گوش بدهند و مطالب را بشنوند بنده مقصود وزارت مالیه یا مقصود وزیر مالیه را در اختیاری که خواسته است در نقل و انتقال وجوه خیلی خوب می‌دانم آن روز در فراکسیون عرض کردم ما یک تشکیلات ثابتی به جهت وزارت مالیه یا سایر وزارتخانه‌ها که در حال توسعه است نمی‌توانیم بدهیم و بودجه تفصیلی مصوبه مجلس جای یک همچو تشکیلاتی را گرفته و قالب ریخته است به جهت این تشکیلات و از الاستیسیتة این تشکیلات کاسته است چون بودجه تفصیلی است یعنی به مقام نوشته شده است و ادارات ما عجالتاً یک همچو قالبی را در عمل بخود نمی‌گیرند و در عمل دچار اشکالات می‌شوند اختیاراتی که وزارت مالیه می‌خواهد از این قبیل است در فلان مقام نوشته شده است فلان کس هفتاد و پنج تومان حقوق می‌بینند این فلان کس با هفتاد و پنج تومان را می‌توانند از آن مقام بردارند دو نفر دیگر به سی و پنج تومان بجای او بگذارند کار بهتر پیش می‌رود یا نوشته شده است فلان کس در محاسبات سی و پنج تومان این سی و پنج تومانی را عجالتاً کارش را یک کس دیگر متقبل شده می‌کند و این حقوق آنجا مانده یا یک کس دیگر هست که با سی و پنج تومان می‌تواند به ایادی وصول کمک بدهد این را بتوانند از آنجا انتقال به اینجا بدهند و از اینجور کارها چند صد رقم شاید الآن در وزارت مالیه هست در ادارات ولایات و مرکز هست که اگر بخواهند یکی‌یکی اینها را بیاورند به مجلس ارائه بدهند این خیلی طولانی و پیچ در پیچ و خیلی اسباب زحمت مجلس و وزارت مالیه خواهد شد و با یک اجازه ماده واحده ممکن است تمام این اشکالات را رفع کرد و تمام اینها را تصحیح کرد و دست وزارت مالیه را در اختیارات خودش باز کرد و به سهولت پیش برود. می‌فرمایند این برخلاف قانون است بنده هر چیزی که از مجلس بگذرد آن را قانون می‌دانم برخلاف قانون هم همانطوری که آقای تقی‌زاده فرمودند بنده نمی‌فهمم وجود دوامی مجلس شورای ملی به جهت همین است که بعضی قوانین را تصحیح بکند بعضی را حذف بکند بعضی قوانین جدید ایجاد کند

هر جور که حیات و زندگی مقتضی است قوانین را آنطور درست کنند مردم ملت ایران به جهت قانون مجلس شورای ملی نیستند قوانین مجلس شورای ملی به جهت مردم است این را ما باید تشخیص بدهیم که وقتی که ما قانون گذاشتیم و درست کردیم و آنجا گذاشتیم دیگر باید تمام مردم ایران قبول کنند تا وقتی که مجلس شورای ملی نفهمیده است و به جهتش محسوس نشده است که این قانون مضر است وقتی که محسوس شد که مضر است آنوقت مجلس شورای ملی فوراً باید آن قانون را تغییر بدهد و با وجود این بنده یک اشکال بزرگ در این قانون نمی‌بینم بعضی از آقایان می‌فرمایند که این به قانون استخدام برمی‌خورد آقای آقا سید یعقوب در یک نطق امروز دو دفعه نسبت به مقصود خودشان ضد و نقیض فرمودند یک جا شدیداً فرمودند که ما صرفه‌جوئی باید به اندازه‌ای بکنیم که گوشت را هم با ناخن ببریم یک دفعه دیگر می‌فرمایند که به جهت این آقای تقی‌زاده قانون استخدام را اجراء نمی‌کنند که مخالف با صرفه‌جوئی است قانون استخدام را اجراء بکنند مخالف هم هست باشد اینجا عیبی ندارد من نمی‌فهمم کدام یک از این دو مطلب را بنده بفهمم بنده عرض می‌کنم که وقتی آقای وزیر مالیه بخواهند یک انعامی به یک مستخدم بدهند این مخالف قانون استخدام نیست کجای قانون استخدام نوشته شده است که وزیر یا وزارتخانه حق ندارد به هیچ مستخدمی انعام بدهد اینکه نیست پس خواستن اجازه برای دادن انعام به یک مستخدمی مخالف و ناقض قانون استخدام نمی‌شود حالا اینجا می‌فرمایند بعضی مستخدمین که خوب کار می‌کنند آنها را تحت قوانین استخدام مکافاتی برای آنها معین بکنند بنده عرض می‌کنم یک مستخدمی در آنجا یک خدمت خوبی کرد این را اگر وزیر پنجاه تومان بهش انعام بدهد هم اسباب تشویق مستخدم است و هم اسباب تشویق سایرین در کارکردن که خوب کار بکند از طرف دیگر هم اگر همین مستخدم را بخواهند حقوقش را پنج تومان زیاد بکنند این پنج تومان سالی شصت تومان می‌شود باید سالی شصت تومان بگیرد به جهت اینکه یک کار خوبی کرده است در صورتیکه آن کار به این قدر نمی‌ارزد یک وقت یک کار خوبی کرده است یک انعامی بهش می‌دهند ولی اگر مبلغی اضافه حقوق به او بدهند تحمیل فوق‌العاده‌ای شده است به خزانه. بواسطه دادن یک انعام جزئی به یک مستخدمی هم معادله شده است و هم عدالت و هم تحمیلی به خزانه مملکت نشده است صرفه‌جوئی در این مورد است که مستحسن است نه در موقعی که از گوشت بریده شود حالا مطلب دیگری هم هست که بنده می‌ترسم وقت آقایان تضییع و موجب سردرد بشود این است که خاتمه می‌دهم.

جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است

رئیس ـ سه فقره پیشنهاد متشابه رسیده است

پیشنهاد آقای مؤید احمدی

مقام منیع ریاست مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم در اول جمله مادة اول نوشته شود به وزیر فعلی مالیه اجازه داده می‌شود الی آخر

پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب

مقام منیع ریاست مجلس شورای ملی

مادة یک را به طریق ذیل پیشنهاد می‌کنم

به وزیر مالیه فعلی (آقای تقی‌زاده) اجازه داده می‌شود الی آخر

پیشنهاد آقای احتشام‌زاده

پیشنهاد می‌کنم در مادة یک بجای عبارت (به وزارت مالیه) نوشته شود (به وزیر فعلی مالیه.)

رئیس ـ آقای مؤید احمدی

مؤید احمدی ـ بنده توضیحاتم را مفصل عرض کردم و با اصل لایحه هم عرض کردم به ملاحظه اکثریت فراکسیون با اینکه ادله‌ام را ذکر کردم مخالفت نمی‌کنم لیکن این عبارت را چون تجربه داریم ما که مجلس یک اختیارات مثلاً به خزانه‌داری ایران داد که معروف شد به قانون ۲۳ جوزا همه آقایان بخاطر دارند بعد آن خزانه‌دار از ایران رفت و آن اختیارات افتاد دست اشخاص دیگر که بقدری سوءاستفاده کردند که خاطرم هست در همین

مجلس در دوره سوم تقنینیه با یک تشریفاتی قانون ۲۳ جوزا را مجلس لغو کرد از این جهت چون اساس اطمینان به عمرش ندارد بنده عرض کردم که ما به آقای تقی‌زاده کما اطمینان را داریم و بنده عقیده‌ام این است که اگر اختیارات بیش از این هم خواسته بودند مجلس به ایشان می‌داد ولی چون اطمینان از بقاء نیست بنده عقیده‌ام این است که این اختیار به شخص ایشان داده شود و ایشان هم بروند و انشاءالله وزارت مالیه را اصلاح کنند ممکن است ایشان دو ماه دیگر رفتند و این اختیارات به دست دیگری افتاد که ما به او اطمینان نداریم آنوقت چه باید کرد شاید در موقع فترت هم باشد از این جهت بنده پیشنهاد کردم نوشته شود به وزیر فعلی مالیه مجلس اجازه می‌دهد

رئیس ـ آقای زوار

زوار ـ عرض کنم حضور آقا که البته این حسن‌نیت آقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی نسبت به آقای تقی‌زاده وزیر مالیه جای تحسین و تقدیر است برای اینکه آقای تقی‌زاده بطوری که عرض کردم یکی از برجسته‌ترین عناصر این مملکت است که خدمات مهمی نسبت به مملکت کرده است و بنده از نقطه‌نظر همشهری‌گری هم که باشد باید تشکر کنم ولی چیزی که هست این موضوع را خود آقای تقی‌زاده هم گمان می‌کنم موافق نباشند چرا برای اینکه به اصول مسئولیت مشترکة دولت صدمه وارد می‌آورد ملاحظه بفرمائید آقای تقی‌زاده وزیر مالیه با آقای وزیر عدلیه با آقای وزیر داخله اینها یک مسئولیتهای مشترکه‌ای در مقابل مجلس شورای ملی دارند وقتی که وزیر مالیه یک لایحه‌ای را به مجلس می‌آورد یک طرفش را رئیس‌الوزراء امضاء می‌کند یکطرفش را وزیر مالیه چرا برای اینکه می‌خواهد برساند که ما مسئولیت مشترکه داریم پشت سرش را هم وزیر مالیه امضاء می‌کند بنابراین بنده تصور می‌کنم اگر این اختیار به شخص آقای تقی‌زاده وزیر مالیه داده شود آن اصول مسئولیت مشترکة دولت را یک‌خورده خلل‌دار می‌کند سکته‌ای می‌رساند. نیست؟

آقا سید یعقوب ـ نه (خنده نمایندگان)

زوار ـ باز مکرر به شما عرض کردم که یک سئوال منطقی یک جواب منطقی لازم دارد بنده سئوال می‌کنم آیا این پیشنهادی که شده است به مسئولیت مشترکة دولت صدمه وارد می‌آورد یا خیر؟

بعضی از نمایندگان ـ خیر خیر

زوار ـ گمان می‌کنم که اینجا از اصول منطق دارید خارج می‌شوید چرا به علت اینکه وزیر مالیه و رئیس‌الوزرای مملکت یک گوشه این لایحه را امضاء کرده این بهترین دلیلی است که این مسئولیت مشترکه را قبول کرده است و آقایان می‌خواهند که با اصول هو …

(خنده نمایندگان)

بعضی از نمایندگان (با همهمه)ـ هو کدام است حقیقت است

(زنگ رئیس ـ دعوت به سکوت)

زوار ـ اجازه بدهید هو همین است که من می‌گویم دولت مسئولیت مشترکه دارد شما می‌گوئید ندارد این هو است

رئیس ـ پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب قرائت می‌شود

پیشنهاد می‌کنم در مادة اول بعد از کلمه بودجه خود اضافه شود: در حدود قانون استخدام و قوانین مربوطه

رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب

آقا سید یعقوب ـ اینجا مادة اول را می‌خواهم بعرض آقایان برسانم و خیلی مایل هستم که از روی حقانیت قضاوت بفرمائید اینجا نوشته است به وزارت مالیه اجازه داده می‌شود در سال هزار و سیصد و نه در نقل و انتقال اعتبارات بودجة خود فلان بنده پیشنهاد کردم نوشته شود در حدود قانون استخدام و قوانین مربوطه این پیشنهاد بنده است حالا در اینجا توضیح این مسئله را می‌خواهم بدهم و خوب شد که آقای معاون هم تشریف آوردند بنده پیشنهاد کردم به همان حرف خودتان و قول آقای تقی‌زاده که شخص عملی است که می‌فرمائید ما برخلاف قوانین رفتار نمی‌کنیم

و نمی‌خواهیم مخالف با قوانین باشد پیشنهاد کردم بعد از کلمه نقل و انتقال اعتبارات بودجه خود نوشته شود در حدود قانون استخدام و قوانین مربوط نظرم این است که چون وزارت مالیه کارش زیاد است و بنده هم کاملاً می‌دانم که آقای معاون از غالب کارهای اطلاع ندارند اگر اطلاع داشتند نمی‌فرمودند که در دزاشوب و شمیران گندم خرواری یازده تومان را خرواری شانزده تومان می‌گیرند مال امسال است و حرف بنده را تردید نمی‌کردند تقصیری هم ندارید اطلاع ندارید وارد در سیاست هستید اگر در عمل داخل بودید هیچوقت تردید نمی‌کردید حرف بنده را بنده کسی نیستم که خلاف واقع بگویم حرف کسی را هم نمی‌خواهم خلاف واقع بگویم دعوت می‌کنم به مقام ریاست روز سه‌شنبه شما بیائید اینجا تا ببینید حرف بنده را شما نمی‌توانید تردید بکنید مال سیصد و شش است؟! خیر مال ۱۳۰۹ را می‌آورم در اینجا آنوقت شما بفرمائید حرف فلان کس را تردید می‌کنم خیر اطلاع ندارید. اطلاع ندارید که وصول و ایصال در مملکت به چه روزی است آقایان همه‌تان در مملکت رعیت‌دار هستید بگوئید می‌ترسید بگوئید

زوار ـ مربوط به لایحه است؟

آقا سید یعقوب ـ بله عین لایحه است اینکه فرمودند نسبت به قوانین مربوطه که قانون استخدام و محاسبات عمومی باشد ما کاملاً رعایت می‌کنیم به اعتبار رعایت قانون استخدام و قانون محاسبات عمومی بنده پیشنهاد کردم در حدود آن بعد از آنکه اختیار داده می‌شود به وزیر مالیه فعلی در حدود قوانین مربوطه حالا فرمایشات آقای میرزا یانس بنده نمی‌خواستم اسم مبارکشان را در اینجا بیاورم که بگویند ما با فلان کس مقابله کردیم و جنگ کردیم حالا در مادة دوم اجازه می‌خواهم تمام فرمایشات شما را جواب می‌دهم

میرزا یانس ـ بنده هم در ماده بعد جواب شما را می‌دهم.

معاون وزارت مالیه (آقای سیاح)ـ اینکه فرمودند در حدود تمام قوانین تصویب کنند و مراعات تمام قوانین بشود این نمی‌شود برای اینکه مطابق قانون محاسبات عمومی نقل و انتقال ممنوع است اینجا این اجازه برای این است که بتوانند نقل و انتقال بدهند بنده این را توضیح دادم به اینکه نقض قانون استخدام بهیچوجه نخواهد شد یعنی یک آدم رتبه پنج را نمی‌آورند رتبه سه بکنند یا رتبه سه را پنج بکنند اما راجع به جنس آقا توضیح نفرمودند که راجع به سیصد و شش بود یا سیصد و هشت یا سیصد و نه اگر می‌فرمودند که این جنس مال کدام سنه است البته بنده بهتر می‌توانستم توضیح بدهم و گمان می‌کنم توضیحی را که بنده دادم صحیح بود همین هم هست اگر یک جائی اختلافاتی هم باشد البته وزارت مالیه برای رسیدگی به اینگونه مطالب است اگر یک اختلافاتی هم باشد محاکمات اداری دارد قانون مجازات عمومی است مراجعه می‌شود و اصلاح می‌شود و هیچ مخالفتی نداشت با نظر حضرتعالی

رئیس ـ آقایانی که پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب را قابل توجه می‌دانند قیام فرمایند

(عده قلیلی قیام نمودند)

رئیس ـ قابل توجه نشد. تکلیف پیشنهاد آقای مؤید احمدی را آقای معاون با سر اشاره کردند برای بنده مکفی نیست بایستی وضوحاً بفرمایند که تکلیف بنده معلوم شود

معاون وزارت مالیه ـ راجع به وزیر فعلی را می‌فرمائید؟ (رئیس ـ بلی) قبول می‌کنم

رئیس ـ پیشنهادی از آقای فهیمی رسیده است قرائت می‌شود

بنده پیشنهاد می‌کنم مادة اول به طریق ذیل نوشته شود

وزارت مالیه در سال هزار و سیصد و نه برای رفع احتیاجات خود و تقویت و توسعه امر وصول و تفتیش و اعطای جایزه‌های نقدی به مأمورینی که ابراز لیاقت نموده‌اند در نقل و انتقال اعتبارات بودجه عمومی آن وزارتخانه مجاز بوده و می‌تواند از صرفه‌جوئیهای

حاصله از اعتبارات مزبوره استفاده نماید

رئیس ـ آقای فهیمی

فهیمی ـ بنده مقدمتاً عرض می‌کنم بعضی اوقات در ضمن لوایح آقایان یک فرمایشاتی می‌کنند که حقوق خودشان را از بین می‌برند مثلاً می‌فرمایند بجای وزارت مالیه نوشته شود وزیر مالیه فعلی به جهت اینکه ممکن است یک وزیری بیاید که طرف اعتماد ما نباشد آقا اگر وزیری مورد اعتماد مجلس نباشد اصلاً چطور می‌آید وزارت مالیه مسئولش وزیر مالیه است وزیر مالیه هم باید مورد اعتماد مجلس باشد و مسئول مجلس است بعلاوه اینجا نوشته است برای ۱۳۰۹، ۱۳۰۹ هم که بیش از چند ماه باقی نمانده است بنابراین بنده تصور می‌کنم اولین دفعه‌ای که وزارت مالیه راه صحیحی برای اصلاح مالیه پیش گرفته همین طریق است که این پیشنهاد را بکنند و یک کسورات فوق‌العاده در یک روز در بودجه بکنند و از فردا می‌خواهند اجراء کنند بدون هیچ مطالعه معلوم است اینجا وزارتخانه را برهم می‌زنند حالا آقای وزیر مالیه یک پیشنهاداتی یک نظریاتی برای خودشان باید بگیرند و متدرجاً در ضمن عمل کسر کنند البته محتاج خواهند بود به اینکه اعتبارات کلیه وزارتخانه‌ها در دست خودشان باشد تا بعد به مرور این کارهای لازمه را بکنید دیگر اینکه آقای فیروزآبادی می‌فرمایند انعام چرا باید بدهند آقا باید بدهند البته مأمورین وصول را بایستی تشویقشان کرد و رغبتشان را برای کار زیاد کرد اگر مالیات خوب وصول نمی‌شود برای این است که مأمورین مالیه درست تشویق نمی‌شوند باید مأمورین وصول حتماً یک حقوقی داشته باشند و یک چیزی هم از میزان آنچه که وصول می‌کنند بهشان داده بشود البته کارها باید متناسب باشد اگر کسی کمترین خیانتها از او سرزده شود باید اعدام شود اما اگر منتها درجه خدمت را بکند هیچ نباید به او اعتنا کرد این عقیده هیچوقت از پیش نمی‌رود این عقیده را تغییر بدهید حالا بنده این پیشنهاد را کرده‌ام در اینجا عبارتش یکقدری معلوم نبود بنده روشنتر کردم مخصوصاً یک جمله‌ای اینجا نوشته شده است از بودجه وزارت مالیه بودجه وزارت مالیه که در قانون بودجه نوشته شده مشتمل بر چند قسمت است مخارج ابنیه مستخدمین خارجی اداره دخانیات اداره تریاک اینها تمام در عنوان بودجه نوشته شده است ولی مقصود مالیه در اینجا این است که از بودجه عمومی آن قسمتی که مخصوص وزارت مالیه است آن را می‌خواهند تغییر بدهند بنابراین بنده اینجا قید کردم حالا آن لفظ وزارت مالیه را بطوری که آقای معاون هم قبول کردند ممکن است نوشته شود وزیر مالیه فعلی ولی نقل و انتقال در اعتبارات فعلی را باید برای اعتبارات بودجه عمومی وزارت مالیه که در بودجه کل مملکتی به همین عنوان ذکر شده و تصریح شده قید کنند که شامل قسمتهای دیگر نشود که ممکن است بعد اسباب زحمت بشود و سایر قسمتها را هم داخل این قسمت بودجه مالیه بکنند این پیشنهاد بنده است آقای معاون هم موافقت می‌فرمایند که رفع اشتباه در آتیه بشود

رئیس ـ آقای شریعت‌زاده

شریعت‌زاده ـ عرضی ندارم

رئیس ـ آقایانی که پیشنهاد آقای فهیمی را قابل توجه می‌دانند قیام فرمایند (عده‌ای قیام نمودند)

معاون وزارت مالیه ـ بنده قبول می‌کنم

رئیس ـ (خطاب به آقایان رأی‌دهندگان) بفرمائید نظر آقایان هم تأمین شده است آقای معاون قبول کردند (اعتبار ـ وزیر فعلی را در پیشنهاد اضافه بفرمائید)

رئیس ـ خودشان گفتند ما هم در پیشنهاد اصلاح کردیم برای احتیاط مجدداً خوانده می‌شود

(به شرح ذیل قرائت شد)

وزیر فعلی مالیه در سال ۱۳۰۹ برای رفع احتیاجات خود و تقویت و توسعه امر وصول و تفتیش و اعطاء جایزه‌های نقدی به مأمورینی که ابراز لیاقت نموده‌اند در نقل و انتقالات بودجه عمومی آن وزارتخانه مجاز بوده و

می‌تواند از صرفه‌جوئیهای حاصله از اعتبارات مزبوره استفاده نماید

رئیس ـ آقای یاسائی فرمایشی دارید.

یاسائی ـ نوشته است وزیر فعلی مالیه برای رفع احتیاجات خود این عبارت بنظر بنده شخص را می‌رساند و درست نیست باید نوشته شود برای رفع احتیاجات وزارتخانه

رئیس ـ آقای فهیمی این اصلاح را در پیشنهادتان قبول می‌کنید؟

فهیمی ـ بجای خود بایستی نوشته شود وزارت مالیه آنوقت درست می‌شود

رئیس ـ دیگر مخالفی ندارد؟ (خیر) موافقین با مادة اول به طریقی که قرائت و اصلاح شد قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد

[۶ ـ تقدیم یک فقره لایحه از طرف معاون وزارت معارف]

رئیس ـ آقای معاون وزارت معارف

معاون وزارت معارف (آقای فرخ)ـ بطوری که خاطر آقایان مستحضر است در قانون اساسی معارف مصوبه ۱۳۲۹ برای مدارس ملی شرایطی ذکر شده است که در این مدت هم وزارت معارف در اجراء دچار اشکالاتی شده و امروز که ما می‌خواهیم این قانون را اجراء کنیم بایستی که یک عده از مدارس را درواقع ببندیم و منحل کنیم و البته خاطر آقایان مستحضر است که درواقع این عمل چندین عیب دارد اولاً یک اشخاص فاضلی که تا امروز زحمت کشیده‌اند و خدمتهائی کرده‌اند و اطفال را تربیت کرده‌اند و خیلی هم خوب تربیت کرده‌اند از حق خودشان محروم خواهند شد و یک عده از متعلمین هم بدون محل تعلیم و تربیت خواهند ماند و چون از اغلب نقاط هم این مشکل رجوع شده و خاطر مبارک آقایان هم بخوبی مستحضر است یک ماده به قید یک‌فوریت تقدیم شده است و تصویب آن را از مقام منیع ریاست تقاضا می‌کنم.

[۷ ـ بقیه شور لایحه اختیار وزیر مالیه]

رئیس ـ مادة دوم قرائت می‌شود:

مادة ۲ـ بعلاوه وزارت مالیه مجاز است صدی ده مالیات بر شرکتها و حق‌الثبت وسائط نقلیه و مالیات ذبایح را در سال ۱۳۰۹ برای مقاصد فوق صرف نماید.

رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب.

آقا سید یعقوب ـ اینجا در مادة دوم قطع نظر از اینکه مادة اول این اختیار را به وزیر مالیه فعلی داده بود که برای وصول و ایصال دست او باز باشد از جهت دست باز‌شدنش این است که از برای مأمورین وصول و ایصال از مالیات بر شرکتها و حق‌الثبت وسائل نقلیه به مقدار صدی ده حقی قائل شود. غرضم این است که مادة یک این موضوع و این حق را به وزیر مالیه فعلی داد معلوم شد که آن صرفه‌جوئی و آن حقی که در آنجا داده شده کم است و آمده‌اند و در اینجا و یک حق جدیدی داده شده است برای خاطر اینکه آقای میرزا یانس فرمودند که من صرفه‌جوئی را می‌گویم که ناخن را با گوشت نبرد به یک کسی گفتند که اگر گربه را بکشند چه کار باید بکنند گفت باید پوستش را پر از طلا کنند و در راه خدا بدهند گفت اگر آقازاده باشد چطور گفت درباره آقازاده گاه هم جایز است. صرفه‌جوئی که ایشان می‌گویند خوب است اما آنطوری که بنده می‌گویم بد است آقا نفس صرفه‌جوئی خوب است اما به چه نظر شما تشخیص می‌دهید که اینهائی را که شما تشخیص می‌دهید صحیح است و آنهائی را که بنده تشخیص می‌دهم صحیح نیست صرفه‌جوئی کدام است؟ اقتصاد است، قناعت است. معنی صرفه‌جوئی این نیست که کسی نان نخورد اگر خانه بنده خراب شد بنده خانه‌ام را خراب کردم مبذرم متلفم. این صرفه‌جوئی نیست صرفه‌جوئی این است که زاید بر آنچه که احتیاج من است خراب نکنم رجوع کنید به عرف عقیده عامه بر همین است. این است معنای صرفه‌جوئی این کجایش صحیح نیست؟ که آنچه که بنده تشخیص داده‌ام

غلط است بنده که اسم حضرتعالی را نبردم شما آمدید فرمودید بنده هم ملزم شدم که معنای صرفه‌جوئی را عرض کنم بنده نظری نداشتم یک نظر دیگری که ما آمدیم گفتیم که آقای تقی‌زاده به اعتبار اینکه محل وثوق است محل اعتماد است و یقیناً قوانین را یک جوری نمی‌کند که یک بمبادرة نسبت به قوانین بشود نسبت به ایشان اختیار داده شود چون یک شخص محل اعتمادی است حالا اینجا بنده تناقض گفتم؟! تناقض آنوقتی که ما درس می‌خواندیم تناقض هشت شرط دارد وحدت موضوع، اینجا موضوع دوتا شد وقتی که دوتا شد بنده کجا تناقض عرض کردم؟ بنده حقیقتاً حسن‌نیت به شما داشتم و مرا وارد کردید در یک صحبتی که نمی‌خواستم بکنم و اساساً نظر بنده این است که وزارت مالیه ما همچنانکه تمام مالیه‌های دنیا که ملاحظه می‌فرمائید رجوع به اقتصاد و صرفه‌جوئی کردند وزارت مالیه ما هم همینطور رجوع کند که یکقدری مال دولت جمع‌آوری شود نه اینکه تلف بشود به این نقطه‌نظر بنده این مسائل را عرض می‌کنم آقای تقی‌زاده عالم‌السر والخفیات نیست امروز تقی‌زاده می‌آید در وزارت مالیه یک عده دورش جمع می‌شوند و بقدری تعریف از یک عده می‌کنند که آن عده جلو می‌افتند فردا ایشان می‌روند کسی دیگر می‌آید و عده دیگری دور او را می‌گیرند و این عده می‌روند عقب و عده دیگری جلو می‌افتند پس بنده عرض می‌کنم که اینها به نظر شخصی نباشد و نقطه‌نظر قانونی باشد موضوع دیگر عرض بنده این است که آقایان اعضاء محترم کمیسیون بودجه در نظر داشتند در سال اول از جمله قیدی که ما با وزارت مالیه کردیم یکی این بود هیچ دست به هیچ صرفه‌جوئی زده نشود آقایان که اعضاء کمیسیون هستید بگوئید و یکی از تصمیمات لایتغیر کمیسیون بودجه است گمان می‌کنم در صورت مجلس کمیسیون هم نوشته شده است برای خاطر اینکه ما می‌بینیم که دولت یک اصلاحاتی را در نظر گرفته است که عواید ما نسبت به آن اصلاحات کم است پس از قلمی که ما می‌توانیم عواید تحصیل کنیم عواید صرفه‌جوئی است بقدر امکان باید جمع‌آوری کنیم برای آن مسائل کلی مثلاً آوردن کارخانه استخراج‌کردن معادن چیزهائی که نفع عامه دارد نظر ما فقط در صرفه‌جوئی و تفریط‌نشدن این است اینجا هم که به مادة اول رأی داده شد و تمام شد بنده می‌گویم که دیگر مادة دوم لازم نیست بعد از آنکه دست دولت را باز کردیم و آزاد گذاشتید نسبت به صرف‌جوئی و نقل و انتقال و اینها اینجا می‌نویسد از صدی ده مالیات بر شرکتها به مأمورین وصول یک انعامی که مستحق هستند بدهید اینجا مگر اینکه بگوئید که این مالیات را ده یکش را کم می‌کنیم و می‌دهیم به اینها و دیگر از عواید خزانه چیزی کم نمی‌شود والا الآن که بنده رأی می‌دهم ده یک از این عایدی حق آنها است و بالاخره مدلل کنید که اگر ما این ده یک را بدهیم به مأمورین وصول و این پولی که الآن از شرکتها و از مأمورین نواقل وصول می‌کنیم در عواید دولت تفاوتی پیدا نمی‌شود آنوقت است که بنده می‌توانم رأی بدهم والا الآن بنده چطور رأی بدهم که مواجبش را بدهید آن صرفه‌جوئی در مادة اول را هم اجازه دارد نقل و انتقال را هم اجازه دارد انعام را هم اجازه دارد و اعتبارات را هم اجازه دارد و یک اعتبار دیگری هم می‌خواهیم بهش بدهیم آقای معاون بگوید بله ما مطابق صورت نشان می‌دهیم که اگر ما آمدیم و ده یک را افزودیم بر مأمورین وصول این تا ماه شهریور فلان اندازه تفاوت اعتبار برای خزانه‌مان است این اندازه جلوگیری کردیم و این اندازه جمع‌آوری کردیم بنده قبول می‌کنم ولی چطور می‌توانم الآن بیایم و ده یک را قطع نظر از مواجب‌دادن قطع نظر از آن مزایائی که در قانون استخدام است و اینها استفاده خواهند کرد قطع نظر از مقاماتی که نص استخدام دولت است حقی را اینجا ما می‌دهیم بدون اینکه بنده بدانم در این حق‌دادن یک انتفاعی هست و از این جهت بنده مخالفم مگر اینکه آقای معاون مدلل کنند که از ماه

مهر اگر این زیادتی را ما دادیم از ماه شهریور عایدی ما زیادتر می‌شود اما ادعا نباشد که آقای معاون ادعا بفرمایند دلیل می‌خواهد.

معاون وزارت مالیه ـ اینجا باز ممکن است که یک سوءتفاهمی بشود برای اینکه اگر ما در یک جائی یک مبلغ کمی داشته باشیم بیش از آنچه که داریم نمی‌توانیم حواله بدهیم این صرفه‌جوئی که بنظر جنابعالی خیلی بزرگ می‌آید این یک چیز کمی است یک چیزی نیست که بتواند برسد به احتیاجات وزارت مالیه ممکن است اول تا آخر این صرفه‌جوئی را ملاحظه کنند با نقل و انتقالات صد هزار تومان هشتاد هزار تومان یک همچو چیزی می‌شود به جهت اینکه بقدری از بودجه‌ها کسر شده است که ممکن نیست ما یک صرفه‌جوئی قابلی بتوانیم تهیه کنیم این مبلغ دویست سیصد هزار تومانی هم که در بودجه نوشته شده است عایدات از منابع جدید این یک پیش‌بینی است که ما الآن می‌بینیم که بواسطه احتیاجاتی که داریم نمی‌توانیم وصول کنیم مأمورین اجراء نداریم و نمی‌خواهیم اضافه از حقوق به اعضاء چیزی بدهیم برای وصول می‌خواهیم اعضاء جدید بگیریم برای وصول مالیاتها حالا امروز آیا ممکن است بطور پیش‌بینی عوض دو میلیون و هشتصد هزار تومان که نوشته شده سه میلیون بتوانیم وصول کنیم؟ خیر امروز می‌بینیم که ما هیچ اعتبار برای وصول همین دو میلیون و هشتصد هزار تومان هم نداریم ممکن است نصف این هم وصول نشود پس ما می‌خواهیم این اعتبار را بگیریم که آنچه ممکن است بتوانیم این مالیات جدید را وصول کنیم و بشود که این مالیات بطور صحیح وصول شود.

جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است.

رئیس ـ پیشنهادی از آقای اعتبار رسیده است راجع به این ماده قرائت می‌شود:

مادة ۲ را به طریق ذیل پیشنهاد می‌کنم:

مادة ۲ـ وزارت مالیه مجاز است صدی ده مالیات بر شرکتها و حق‌الثبت وسائط نقلیه و مالیات ذبایح را در سال ۱۳۰۹ برای وصول و ایصال مالیاتهای مذکوره فوق از این تاریخ به بعد صرف نماید.

رئیس ـ آقای اعتبار.

اعتبار ـ نظر آقایان بر طبق توضیحات آقای وزیر مالیه که در فراکسیون دادند گمان می‌کنم این است که ما این قانون را وضع کردیم و البته برای خرج وصول و ایصال آن یک مخارجی از همان محل می‌کنیم و گمان می‌کنم روی همین نظر هم مادة دوم تنظیم شده ولی اینجا یک شکلی تنظیم شده که این مقصود را نمی‌رساند می‌نویسد برای مقاصد فوق و حال آنکه برای وصول و ایصال مالیاتهای مذکوره که در اول ماده می‌نویسد برای آن است که صدی ده این پول خرج خود آن مالیات بشود این یکی. یکی دیگر اینکه از این تاریخ به بعد منظور داشته‌اند برای اینکه البته منظور این است که می‌خواهیم بگوئیم صدی ده مالیات بر شرکتها و حق‌الثبت را که البته تا به‌حال به یک ترتیبی وصول شده آن صدی ده را هم بردارند و به مصرف وصول و ایصال این مالیاتها برسانند نظر این بوده است به این جهت برای اینکه بیشتر توضیح شود ماده و معلوم باشد بنده این را پیشنهاد کردم

رئیس ـ آقای فهیمی.

فهیمی ـ بنده تصور می‌کنم پیشنهاد وزارت مالیه بهتر باشد زیرا وزارت مالیه برای وصول مالیاتهای جدید ادارات مخصوصی تشکیل نمی‌دهد که اعتبارش را به آن مصرف برساند ادارات موجوده سابق است ممکن است تفتیش را توسعه بدهد یا اداره تحصیلداری را نهایت اعتبارات مصوبه وزارت مالیه کافی نیست برای این کار این است که تقاضا کرده‌اند سوای آن اعتبارات مصوبه یک ده یک هم از محل این اعتبارات اضافه شود که این کارها به جریان بیفتد به جهت اینکه همان تحصیلدارهائی که مالیاتهای سابق را وصول می‌کنند یک قسمت هم مأمور وصول مالیاتها هستند نهایت تفاوتی از حیث اضافه‌شدن دفاتر یا مأمورین جزء اضافه می‌شود که این اعتبار کمک می‌کند این اعتبار هم برای وصول مالیاتهای جدید است و هم برای وصول مالیاتهای

سابق بنابراین این ترتیبی که وزارت مالیه نوشته است گمان می‌کنم بهتر مقصود را تأمین می‌کنند

اعتبار ـ اگر نظر این باشد بنده استرداد می‌کنم

رئیس ـ پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب

بنده پیشنهاد می‌کنم تبصره اضافه شود

تبصره ـ وزارت مالیه مکلف است صورت تفصیلی و صرفه‌جوئی حق‌الثبت را طبع و توزیع نماید

رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب

آقا سید یعقوب ـ در اینجا اطلاعی به بنده رسیده که برای آقای معاون می‌خواهم عرض کنم که یکقدری بیشتر مطلع از محاسباتشان بشوند نوشته است که دویست و پنجاه هزار تومان صدی ده این مالیاتهای مادة دو می‌شود برای خاطر اینکه مسلم است این مالیات در شهرها گرفته می‌شود و در شهرها هم نخورد ندارد چنان قانون در شهرها جاری است که بالاتر از قانون آسمانی است هیچکس تخلف نمی‌تواند بکند به جهت اینکه قوا در اینجا بیشتر است این می‌شود دویست و پنجاه هزار تومان و صد و پنجاه هزار تومان هم نسبت به صرفه‌جوئی است که رویهمرفته ما امروز چهارصد هزار تومان بر بودجه وزارت مالیه اضافه کردیم. این صورت را یک کسی نوشته است که معلوم می‌شود از کارها بااطلاع است. بنده برای خاطر اینکه معلوم شود و معین شود و آنقدر هم مالیه‌ها به ما حمله نکنند که بودجه وزارت مالیه را کسر کردید عرض می‌کنم که در دوره آقای تقی‌زاده ما چهارصد هزار تومان بر بودجه وزارت مالیه افزودیم حالا اگر صورت تفصیلی طبع و توزیع شود معلوم می‌شود که چقدر بوده است، چهارصد هزار تومان بوده است یا فلان قدر بوده است مقصود این است.

معاون وزارت مالیه ـ وزارت مالیه که البته همیشه صورت می‌دهد تفریغ بودجه می‌دهد و همچو چیزی نیست که بخواهد مستور بدارد بعلاوه این چهارصد هزار تومانی که می‌فرمایند یک چهارصد هزار تومان موهومی است و همچو چیزی نیست می‌خواهید بگوئید این مالیاتهای جدید آنچه که پیش‌بینی کرده‌ایم وصول می‌شود در صورتیکه در عمل آنقدر نشان نمی‌دهد و کمتر می‌شود و صرفه‌جوئیهای وزارت مالیه را هم که صد و پنجاه هزار تومان حساب می‌کنید آنقدر نیست بلکه صد هزار تومان هم نخواهد بود و البته ممکن است در آخر سال حسابش را بدهیم ولی مقیدکردن به اینکه در آخر سال بدهند این نمی‌شود و باید دوره قانونیش تمام شود

آقا سید یعقوب ـ بنده استرداد می‌کنم.

رئیس ـ رأی می‌گیریم به مادة دوم آقایان موافقین قیام فرمایند.

(اکثر قیام نمودند)

رئیس ـ تصویب شد. مذاکرات در کلیات است مخالفی نیست؟ (خیر) رأی می‌گیریم به مجموع ماده به ورقه موافقین ورقه سفید خواهند داد

(اخذ آراء بعمل آمد)

(در این موقع بعضی از نمایندگان خارج می‌شدند)

رئیس ـ مجلس خاتمه پیدا نکرده اینطور که آقایان تشریف می‌برند تعطیل می‌شود باید جلسه بعد را معین بفرمائید.

(پس از اخد آراء ۴۸ ورقه سفید و ۲ ورقه کبود شماره شد)

رئیس ـ عده حاضر ۷۷ به اکثریت ۴۸ رأی تصویب شد.

[۸ ـ موقع جلسه بعد ـ ختم جلسه]

رئیس ـ ما جلسه آینده را می‌خواستیم سه‌شنبه بکنیم ولی کمیسیون‌ها هیئت رئیسه خودشان را تعیین نکرده‌اند مخبرهای خودشان را تعیین نکرده‌اند و لوایح هم مدافع ندارد پنجشنبه تعیین می‌کنیم سه ساعت قبل از ظهر و از آقایان اعضاء کمیسیون‌ها خواهش می‌کنم که در طی این سه چهار روز هیئت رئیسه خودشان و مخبرین خودشان را انتخاب کنند و لوایح خودشان را آماده کنند که ما روز پنجشنبه با وقت کمی که داریم قادر شویم کارهایمان را تمام کنیم.

[مجلس نیمساعت بعد از ظهر ختم شد]

رئیس مجلس شورای ملی ـ دادگر

قانون

اجازه نقل و انتقال اعتبارات بودجه ۱۳۰۹ وزارت مالیه به وزیر فعلی مالیه

مادة ۱ـ وزیر فعلی مالیه در سال ۱۳۰۹ برای رفع احتیاجات وزارت مالیه و تقویت و توسعه امر وصول و تفتیش و اعطای جایزه‌های نقدی به مأمورینی که ابراز لیاقت نموده‌اند در نقل و انتقال اعتبارات بودجه عمومی آن وزارتخانه مجاز بوده و می‌تواند از صرفه‌جوئیهای حاصله از اعتبارات مزبوره استفاده نماید

مادة ۲ـ بعلاوه وزارت مالیه مجاز است صدی ده مالیات بر شرکتها و حق‌الثبت وسائط نقلیه و مالیات ذبایح را در سال ۱۳۰۹ برای مقاصد فوق صرف نماید

این قانون که مشتمل بر دو ماده است در جلسه بیستم مهرماه یکهزار و سیصد و نه شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید

رئیس مجلس شورای ملی ـ دادگر