مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۰ دی ۱۳۴۳ نشست ۱۳۷

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و یکم

قوانین انقلاب شاه و مردم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۰ دی ۱۳۴۳ نشست ۱۳۷

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۰ دی ۱۳۴۳ نشست ۱۳۷

مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ‏۲۱

جلسه: ۱۳۷

فهرست مطالب:

۱- قرائت اسامی غایبین جلسه قبل

۲- یسانات قبل از دستور آقایان: حبیبی- دکتر رهنوردی- کسرایی- موسوی ماکویی- ایلخان

۳- تصویب صورت جلسه ۱۵ دی

۴- طرح و تصویب گزارش کمیسیون بودجه مربوط به تعیین نحوه مصرف و افزایش بعضی از اعتبارات قانون بودجه اصلاحی ۱۳۴۳ کل کشور و ارسال به مجلس سنا

۵- طرح گزارش کمیسیون قوانین دارایی راجع به اجازه تحصیل اعتبار برای تأمین قسمتی از هزینه‌های عمرانی کشور

۶- تقدیم سؤال و طرح قانونی به وسیله آقای دکتر مهندس بهبودی

۷- بقیه مذاکره و تصویب گزارش کمیسیون قوانین دارایی راجع به اجازه تحصیل اعتبار برای تأمین قسمتی از هزینه‌های عمرانی کشور و ارسال به مجلس سنا

۸- قرائت طرح تقدیمی راجع به معافیت محصلین اعزامی به خارج از پرداخت ده هزار ریال حق خروجی گذرنامه و قابل طرح نبودن آن

۹- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه

مجلس ساعت ده صبح بریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

رئیس‌ - اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

غائبین با اجازه‌ -

آقایان جهانشاهی‌ـ حاذقی‌ـ حبیبی‌ـ دیهیم‌ـ دکتر رهنوردی‌ـ دکترسعیدـ ضابطی‌ـ مهندس عطائی‌ـ مهندس‌کیا.

غائبین‌ بی‌اجازه‌ -

آقایان آقایان‌ـ بختیاربختیاریهاـ کشفی‌ـ دکتر مصباح‌زاده.

غائبین‌ مریض‌ -

آقایان دکتر حاتم‌ـ سلیمانی‌ـ موقرـ مهرزادـ بانو نفیسی.

اسامی آقایان نمایندگان گروه دوم که بمسافرت خوزستان تشریف برده‌اند -

مبارکی‌ـ سرهنگ ملک‌زاده آملی‌ـ دکتر نجیمی‌ـ کسرائی‌ـ مهندس‌برومندـ دکتر مهدیزاده‌ـ مهندس‌صدقیانی‌ـ مهندس معینی‌زندـ شاخوئی‌ـ مهندس جلالی‌ـ مهندس زرآورـ مهندس آصفی‌ـ فیصلی‌ـ حکمت یزدی‌ـ کنگرلوـ مهندس فیروزعدلی‌ـ مهندس‌اسدی سمیع‌ـ ثامنی‌ـ مهندس ارفع- البرزی.

- بیانات قبل از دستور آقایان: حبیبی‌ـ دکتر رهنوردی‌ـ کسرائی‌ـ موسوی ماکوئی‌ـ ایلخان

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: حبیبی‌ـ دکتر رهنوردی‌ـ کسرائی‌ـ موسوی ماکوئی‌ـ ایلخان

رئیس‌ - نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای حبیبی‌تشریف بیاورند.

حبیبی‌- با کسب اجازه از مقام ریاست و نمایندگان محترم امروز بمناسبتی که یک قدم خیر در راه خدمت بمردم انجام گرفت مصمم شدم که در خانه ملت پشت این تریبون از متصدیان مربوطه نهایت تشکر را بعمل بیاورم. در سال گذشته طوفانی که در نقاط مازندران حمله کرد سیم‌های تلفن شهرستانهای مازندران بطور اعم از بین رفته بود بخصوص تلفن بابل که بهیچوجه قابل تعمیر نبوده است شرکت سهامی تلفن ایران و و شرکت استاندارد آلمان شبانه روز تلاش و کوشش خود شانرا ادامه دادند و پریروز روز پنجشنبه هفده دی در حضور عده‌ای از نمایندگان مجلس و استاندار مازندران تلفن خود کار بابل افتتاح گردید. البته بنده نمی‌خواهم بعقب برگردم و درد مازندران و مازندرانی را که در گذشته داشته‌اند بیان کنم برحسب وظیفه برمیگردم بحال و از خدمات شبانه‌روزی جناب آقای استاندار مازندران و سازمانهای دولتی نهایت تشکر و امتنان را می‌نمایم موضوعی که برای بنده روشن شد این قمت از بیانات رضا شاه فقید است که فرموده‌اند اگر چنانچه یک قدم بای این ملت برداشته شود مردم چند قدم بجلومیآیند و مردم همیشه نسبت بکارهائی که مربوط به عام باشد سپاسگزاری و اظهار تشکر می‌نمایند در اثر این عمل خیر مردم بابل خصوصاً جوانان شیرو خورشید سرخ شهرستان بابل در محل شیرو خورشید از تمام رؤسائیکه برای افتتاح تلفن خودکار به بابل آمده بودند و از خانواده‌های مردم دعوتی بعمل آوردند جناب آقای دکتر رهنوردی همکار عزیزم در آن محل تشریف داشتند که این مردم چقدر نسبت به اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و مأمورین دولت اظهار رضایت و سپاسگزاری می‌نمودند پیره‌زنی در بابل بمن اظهار کرد بزبان محلی (امه که دست که به اعلیحضرت نرسنه شما اقلا این ابراز احساسات را به اعلیحضرت بورین) دست ما که بشاهنشاه نمی‌رسد شما که می‌توانید این احساسات گرم ما بشاهنشاه نمی‌رسد شما که می‌توانید این احساسات گرم ما را به پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاه عرضه بدارید به معظم له بگوئید که ما مازندرانیها باید نسبت بشاهنشاه فداکار باشیم زیرا که رضا شاه فقید مال این جاست و ما بوجود فرزند بلند همتش افتخار می‌کنیم مانند سایر هموطنان ما هم نسبت بوطن نسبت به میهن نسبت بپادشاه علاقه فراوان و زاید الوصفی داریم (احسنت) این مختصر عرایضی بود که درباره کارهائیکه در مازندران بعمل آمده و روز بروز ما شاهد موفقیت‌های درخشان مأمورین و سازمان‌های دولتی در مازندران و سایر نقاط کشور هستیم ولی‌ام الحکایات نواقصی در کار فرهنگ بچشم بنده خورد و من مجبورم باز هم بنام یک فرد ورزشکار راستگو این نواقص فرهنگی را به استحضار نمایندگان محترم برسانم خصوصاً دولت را متوجه این امر بکنم در بابل پنجهزار نفر دبیرستانی وجود دارد که این محصلین خدارا گواه می‌گیرم که بچه طرز ناراحتی در کلاسها مشغول تحصیل هستند وقتیکه شنیدند بنده به آنان را ببینم بنده بیک دبیرستانی بنام پروین رفته بودم وکلاسی که معمولا چهل نفر باید در آن بنشینند هشتاد نفر آن کلاس بودند و بحدی ناراحت بودند که خود بنده خجالت کشیدم. در چند ماه پیش بود که دولت گزارشی داده است که سهمیه فرهنگ شهرستانها را تعیین کردند سهم بابل شده بود پانصد و پنجاه هزار تومان بنده در صدد برآمدم که ببینم این پانصد و پنجاه هزار تومان کجا رفته است فقط کاغذی بچشم خورد که نوشته بود فرهنگ شهرستان بابل این مبلغ بشما می‌رسد در صورتیکه مأمورین دولت و مخصوصاً مهندسی که از سازمان برنامه آمده بود بمجلس اظهار کرده بود که پولی مربوط بفرهنگ است حواله شده است بسرتاسر مملکت حالا نمیدانم شاید نمایندگان محترم بشهرستانهایشان حواله شده است ولی ببابل نرسیده است بنده توجه جناب آقای دکتر یگانه را که خوشبختانه تشریف آوردند جلب می‌کنم و خواهش می‌کنم که یادداشت بفرمایند که کمک فرهنگی شهرستان بابل را بفرستند مخصوصاًدبیرستانی که بنده عرض کردم با آن وضع و با طرز بسیار نامنظمی اداره می‌شود ترتیبی بدهید یک دبیرستانی برای بابل ساخته شود (دکتر زعفرانلوـ طرحهای فرهنگی همینطور مانده است) بنده توجه نمایندگان محترم را جلب می‌کنم که کارهائی که مربوط است بوزارت راه و راههای فرعی با اینکه راه‌های بوزارت راه ارتباط مستقیم ندارد و بقدری بنده از حوزه انتخابیه خودم عرض می‌کنم حالا اگر اعتراضی شود که چنین نیست بنده آنچه را که خودم می‌بینم میگویم مادر مازندران نهایت رضایت را داریم از وزارت راه وزیر راه خیلی زحمت می‌کشد (صحیح است) خیلی هم خدمت می‌کند (صحیح است) و ما موظف هستیم کارهائی که انجام می‌شود در پشت این تریبون عنوان بکنیم (احسنت) خادمین اقلا مزد خودشانرا با همین اظهار تشکر از ما بگیرند (صحیح است) ولی من از دفتر فنی که می‌گوید من کارهای زیادی انجام می‌دهم و برنامه وسیعی دارم صددرصد ناراضی هستم می‌توانم عرض کنم آنها هنوز وظائف خودشان را انجام نداده‌اند هنوز هم خودشانرا با این انقلاب و با این انقلاب سفیدی که بدست شاهنشاه و مردم انجام گرفته است تطبیق نداده‌اند (احسنت‌ـ احسنت).

رئیس‌ - آقای دکتر رهنوردی.

دکتر رهنوردی‌- بنده هم بنوبه خودم خواستم امروز در مورد یکی از کارهای عمرانی که در مازندران انجام شد چند کلمه‌ای بعرض نمایندگان محترم برسانم البته شهرستان ساری سعادت این را نداشت که تلفن خود کار آنرا افتتاح بکنیم ولی بازهم جای خوشبختی است که مراسم کلنگ زدن ساختمان شرکت تلفن در روز هفده دی بدست استاندار مازندران انجام بگیرد البته بنده نمی‌خواهم وقت نمایندگان محترم را بگیرم و در این مورد توضیحاتی بدهم ولی فقط عرض می‌کنم که این کار از سال ۱۳۳۴ شروع شده بود و مردم مقدار پول بحساب شرکت تلفن ریخته بودند ولی متأسفانه چون بحد نصاب نرسیده بود تاکنون معوق ماند بطوریکه اطلاع دارید می‌بایست برای ساختمان و نصب تلفن خودکار در هر شهری یک میلیون تومان پول جمع بشود تا شرکت تلفن شروع بکار بکند و چون بعد دیدند این حد نصاب عملی نیست پائین آوردند و به ششصد هزار تومان رساندند البته اهالی محترم شهرستان ساری در حدود چهار صد هزار تومان پول بحساب شرکت تلفن ریخته بودند وبحثی در گرفته بود بین‌اهالی و شرکت تلفن که شرکت تلفن می‌گفت با این مبلغ نمی‌شود و اینها هم می‌گفتند ما بیشتر نداریم البته مردم را نمی‌شود سرزنش کرد و نمایندگان محترم تصدیق می‌فرمایند که اگر یک شخصی که درآمد ماهیانه‌اش به ششصد یا پانصد تومان بماند این موضوع تشویق نمی‌کند سایر اهالی را که بیایند پول بریزند تا به ششصد هزار تومان برسد بهر صورت بنده فکر می‌کنم یکی از علل تأخیر این اقدام موضوع پول گذاشتن با شرکت مردم بوده و موضوع دیگر صد درصد بستگی بفعالیت مأمورین دولت داشت که موفق نشدند این کار را بکنند تا موقعیکه استاندار جدید جناب آقای صدری آمدند آنجا و بنده چندی قبل مژده این را دادم که آسایشگاه زارع شهرستان ساری که بسیار بسیار ضروری بود و از نظر بهداشت لازم بود افتتاح شد وامروز هم خوشحال هستم که عرض کنم مراسم کلنگ زدن ساختمان تلفن خودکار شهرستان ساری انجام گردید و بنده با مقاطعه کار و مهندس آلمانی صحبت کردم و به آنها اتمام حجت کردم که طبق وعده‌ایکه دادند و در قرار داد الزام شده تا یکسال باید ساختمان و کار گذاشتن دستگاه در ساختمان و شروع بهره‌برداری آن تمام بوشد و بنده به آقایان متذکر شدم طبق وظیفه‌ای که در دارم اگر در سر موعد این کار انجام نشود بنده از مسئولین امر سؤال خواهم کرد و از دولت خواهم خواست که به این موضوع رسیدگی بکنند. موضوعی را که جناب آقای حبیبی فرمودند و در این سفر خیلی مشهود بود این بود که حس می‌کردم این ملت چقدر ملت قدرشناسی هستند و حقیقتاً در این مدت کوتاهی که استاندار جدید با فعالیت خود نور امیدی در دلهای این مردمی که سالها تشنه اصلاحات و پیشرفت هستند بوجود آورده و مردم چقدر نسبت بایشان قدر شناس هستند و حتی در آن جشنی که در بابل گرفته شده بود و بنده هم حضور داشتم ما هم جشنی که در ساری داشتیم که از آنجا بروند ولی مردم بابل نگذاشتند و مانع شدند و خواهش کردند که شب را بمانند و در جشن شرکت بکنند و گفتند که استاندارد مازندران متعلق بهمه مازندران است و منظورشان این بود که به این وسیله قدردانی خودشان را به ثبوت برسانند. از طرف دیگر مردم شریف مازندران بخصوص اهالی محترم ساری به بنده مأموریت دادند در این مکان مقدس انزجار و نفرت آنها را از لاطئلات سرهنگ عبدالناصر باشد بسمع نمایندگان محترم برسانم ملت مازندران از این گفتارهای بسیار ننگین زجر می‌کشد و بدین وسیله آمادگی خود را برای جانبازی در راه شاه و در راه وطن اعلام می‌کند (احسنت) موضوع دیگری که می‌خواستم بعرض نمایندگان برسانم این است که بنده این جا روزنامه‌ای دارم و استناد می‌کنم به این روزنامه که روزنامه‌ای دارم و استناد می‌کنم به این روزنامه که در این جا آقای دکتر هدایتی وزیر آموزش و پرورش می‌فرمایند از مزایای حکومت حزبی تشکیل، وحدت و هم آهنگی در کارها و استفاده از مقررات پسندیده است بنده هم این را قبول دارم یکی از مزایای حکومت حزبی آنست که با هم همکاری داشته باشیم هم آهنگی داشته باشیم ولی بنده متأسفم در این‌جا بعرض برسانم بعضی از مسئولین امرو با هم همکاری ندارند ودر نتیجه کار مردم انجام نمی‌شود. بنده سعی می‌کنم در این مجلس می‌کنم تا ممکن است بروم خواهش کنم و بخواهم که کارهای مردم را انجام بدهند ولی باور بفرمائید که گاهی اوقات می‌بینم که صبرم باندازه کافی نیست و نمی‌توانم بیش از این تحمل کنم یک موضوعی که می‌خواستم عرض کنم تأمین آب لوله کشی و آب آشامیدنی مردم نارمک است که مدت دهسال است همینطور مانده در سال ۱۳۳۷ وزارت کشور و شهرداری نارمک اعلامیه‌ای صادر می‌کنند که مردم پول بپردازند تا آب لوله‌کشی و آب آشامیدنی برای مردم نارمک تأمین کنند مردم می‌روند هفتصدهزار تومان پول در صندوق می‌گذارند و قرار بود متری ۵ و ۳۵ ریال بگیرند برای لوله کشی. سال بعد یعنی در سال ۱۳۳۸ موقعی که مردم پول می‌برند بدهند شهرداری قبول نمی‌کند و می‌گوید سازمان آب تهران باید پول بگیرد و سازمان آب هم ادعا می‌کند که متری ۵ و ۳۷ ریال کم است و باید از قرار متری ۷۵ ریال پول بدهند در هر صورت نمایندگان محترم مدت دهسال است که مردم نارمک در انتظار روزی هستند که آب آشامیدنی آنها تأمین بشود (مهندس مالک ـ بسیار صحیح است) در نارمک معمولاً خانه‌ها ۳۰۰ متر و ۷۰۰ متر است که متوسطش ۴۰۰ متر است از هر خانه ۱۵ تا ۳۰ تومان بابت مساحت خانه و۸۰۰ تومان بابت انشعاب و ۴۰۰ تومان هم بهره می‌گیرند یعنی جمعاً می‌شود ۲۱۵ تومان مردم این پول را دادند باز هم حاضرند بدهند حتی بوسیله بنده قبل از اینکه به مجلس بیایم و در این مورد فعالیت می‌کردم خواهش کردند که بیایند و این پول را در اقساط ۲۴ ماهه بگیرند یا اینکه بهره نگیرند این را هم قبول نکرده‌اند رفتیم و آمدیم و صحبت کردیم و مذاکره کردیم باور بفرمائید دو سال است هر دفعه که بنده رجوع می‌کنم میگویند یک ماده دیگر درست می‌شود درست دو سال است تا اینکه کار بجائی رسیده است که الحمدالله لوله‌ها را کار گذاشته‌اند انشعاب را هم کشیده لوله اصل آمده در پشت بی سیم در خیابان چهل متری در جائی قرار گرفته که ۵۲ خانه در مسیر این لوله‌های اصلی قرار دادند و این وظیفه شهرداری است که این ۵۲ خانه را بخرد نا لوله‌ها را بهم وصل کند و آب آشامیدنی مردم نارمک تأمین بشود باور بفرمائید بنده هشت ماه است که خسته شده‌ام هر روز از وزیر آب و برق یا معاونشان یا آقای شهردار خواهش کنم ایی کار زودتر عملی شود، بچه مناسبت من روی اینکه می‌خواهم خدمتی بکنم یکدفعه، دو دفعه، ده دفعه، بیست دفعه سؤال کردم خواهش کردم که این کار را بکنند هر دفعه سر میدوانند به ده روز دیگر ۲۰ روز دیگر حتی آن روز که آقای نخست وزیر فرمودند بنده از وزیر آب و برق رضایت دارم بنده عرض کردم تا ایشان آب آشامیدنی نارمک را تأمین نکنند بنده از ایشان راضی نیستم یک موقعی هست که کار خیلی بزرگی است و باید صحبت بکنند بنده قبول دارم ولی این کاری نیست اگر می‌فرمایند حکومت حزبی است و با هم باید همکاری بکنیم می‌بینیم اینطور نیست این نامه ایست که از طرف وزیر آب و برق به آقای نخست وزیر نوشته شده و بنده یک مقدارش را می‌خوانم «با اینکه بدفعات در این مورد شهرداری تهران مکاتبه و مذاکره شده است متأسفانه تاکنون برای باز کردن این معبر اصلی و پر اهمیت که مجوز قانونی آن تشخیص شده و نارمک و تهران‌نو را به جاده شمیران متصل می‌سازد اقدامی بعمل نیامده است چون تأمین آب منطقه نارمک را به توجه بوعده‌های طولانی که به ساکنین این منطقه داده شده نمی‌توان بیش از این بتأخیر انداخت لذا تمنی دارد دستور فرمایند شهرداری تهران در پرداخت خسارت مردم که لازمه تخریب خانه‌های واقع در مسیر خیابان ۴۵ متری نارمک است اقدام عاجلی معمول دارند» از این نامه‌ها متعدد می‌نویسند بنده هم آقای شهردار را همانطور که در دفعات قبل عرض کردم نتوانستم ملاقات کنم تلفن مستقیم خودشان را قطع کردند آقایان هم میدانند دست بنده که بدامن ایشان نمی‌رسد و هر وقت که می‌خواهم صحبت کنم می‌گویند تشربف ندارند بنده نمیدانم این چه وضعی است بنده وقتی کار دارم باید تا بتوانم با ایشان تماس بگیرم لااقل یک معاونی برای خود معین کنند که بنده بتوانم ایشان را ملاقات کنم تا اینکه یک روز در میدانی که در خیابان پهلوی هست رفتم و ایشان را ملاقات کردم گفتم برادر آخر تو رفیق ما بودی، همکار ما بودی راجع به این کار چکار می‌کنی گفتند بیست وپنج خانه خریداری شده و بیست و پنج خانه دیگر را می‌روند ارزیابی کنند برای اینکه در گذشته بد ارزیابی شده است آمدم خدمت آقای مهندس ظهیری معاون وزارت آب و برق و جریان را عرض کردم گفت دروغ می‌گویند نخریدند من نفهمیدم این چه طرز همکاری است و کار مردم بچه صورتی در می‌آید بنده تقاضا می‌کنم آقای وزیر مشاور در این مورد اقدامی بفرمایند بنده عرض کردم آدم صبوری هستم ولی کار مردم است و مصالح مردم و مملکت بیش از رفیق بازی و دوستی است که بنده ساکت بنشینم و در این مورد حرفی نزنم چهارده هزار خانوار در نارمک زندگی می‌کنند خریداری پنجاه خانه که کاری ندارد با صد تومان اینطرف و آنطرف کار درست می‌شود (مهندس کمانگر ـ بالاخره کدامشان درست می‌گفتند شهردار یا معاون وزارت آب وبرق؟) بنده اطلاع ندارم و خیلی معذرت می‌خواهم مثل اینکه قول دادم برای آقای مهندس کسرائی که اگر وقتی باقی مانده ایشان صحبت کنند. در مورد راه الاشت هم با تذکری که دادم هنوز بجائی نرسیده و کوچکترین اقدامی نکرده‌اند باز هم تذکر می‌دهم که در این‌باره اقدام لازم بعمل بیاورند.

رئیس ـ آقای کسرائی.

کسرائی- بنده قصد نداشتم نطقی بکنم فقط می‌خواستم مفاد تلگرافات اهالی غیور تربت حیدریه را که حاکی از احساسا ت پاک شاهدوستی و میهن‌پرستی بود به استحضار مجلس محترم برسانم ولی چون چند دقیقه‌ای وقت هست با اجازه مقام معظم ریاست محترم مجلس و همکاران ارجمند ضمن قرائت این تلگرافات و مکنونات قلبی خودم را هم عرض کنم درباره ادعای پوچ و بی اساس ناصر قبطی و یاوه سرائیهای آن هرچه که لازم بوده است همکاران محترم گفته‌اند و بنده تصور می‌کنم بعد از بیاناتی که جناب آقای نخست وزیر در مجلس سنا و مجلس شورای ملی ایراد فرمودند حق مطلب ادا شده باشد طشت رسوائی ناصر قبطی خوشبختانه با این عمل ناجوانمردانه در چهار چوب محافل بین‌المللی بصدا در آمده و در نزد خاص و عام رسوا گردیده بنده عقیده‌ام این است که حتی حیف است نام چنین عنصر اخلالگر ولئیمی در چنین مکام مقدسی برده بشود (صحیح است) ناصر خیلی کوچکتر از آن است که بتواند با بخواهد بخاک ما تخطی و تجاوز بکند (صحیح است) کسی که نمی‌تواند خانواده خود را اداره بکند و بجای اینکه مبالغ هنگفتی را برای خرید اسلحه و کشتن مسلمانان خرج کند برای تأمین رفاه و آسایش ملت خود صرف بکند چگونه جرأت می‌کند که داعیه رهبری سایر ملتهای عرب را داشته باشد بنده برای اینکه وقت را نگیرم و چون اهالی محترم تربت حیدریه از بنده خواسته‌اند که این تلگراف را بخوانم اینجا قرائت می‌کنم بعد از عنوان این تلگرافات را بخوانم اینجا قرائت می‌کنم بعد از عنوان «جامعه روحانیت تربت حیدریه (ملاحظه بفرمائید جامعه روحانیت حیدریه) انزجار و تنفر خود را نسبت به عبدالناصر دست نشانده اجانب ابراز می‌دارد ـ طباطبائی».

رئیس ـ آقای کسرائی وقت شما تمام شد.

کسرائی ـ این تلگراف را هم اجازه بفرمائید بخوانم «رونوشت وزارت اطلاعات و تبلیغات ـ تبلیغات شوم و اقدامات مذبوحانه فرد مصروع دیوانه بنام عبدالناصر موجب نهایت خشم و انزجار ملت رشید ایران گردیده اهالی شاهدوست و میهن پرست تربت حیدریه هم آواز با قاطبه ملت ایران از جنابعالی مصراً تقاضا دارند از پشت تریبون مجلس نفرت و انزجار اهالی این شهرستان را به پیشگاه همایونی معروض و بسمع اولیای امور برسانید و از دولت انقلابی جناب آقای منصور تقاضا نمائید هرچه زودتر بدهان یاوه گویان و بداندیشان مشت‌زده و مطمئن باشند و عموم ملت ایران با خشم و کینه فراوان پشت سر آنان ایستاده و آماده جانبازی و دفاع از خاک وطن می‌باشند ۵۰۰ امضا، از طبقات مختلف مردم» تلگراف دیگری هست که عیناً تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

رئیس ـ آقای موسوی ماکوئی

موسوی ماکوئی ـ بنده قبلاً خواستم بهمکار عزیزم جناب آقای دکتر رهنوردی عرض کنم زیاد ناراحت نباشید شما هم بروید داستان صبر ایوب را بخوانید آنوقت آنقدر احساساتی نمی‌شوید منهم مثل شما ناراحت بودم تا اینکه داستان صبر ایوب را خواندم و کمکی از این ناراحتی را حت شدم آموزگاران روزمزد این مملکت که تعدادشان ۲۰ هزار نفر است و اگر همکاران عزیز فراموش نکرده باشند سال گذشته در چنین روزی بعرضتان رساندم که اینها روزی ۳ تومان بیشتر حقوق نمی‌گیرند و تشریح کردم که با ۳ تومان اینها فرزندان این آب و خاک را نمی‌توانند تربیت کنند و در آنها ایمان نمی‌توانند ایجاد بکنند فقط در متن روزنامه وعده دادند که حقوق اینها سیصد تومان شده و یا خواهد شد جناب کبیری همکار عزیز منهم باشما هم عقیده شده‌ام هستند یکعده‌ای که از محل سازمان برنامه در فرهنگ استخدام شده‌اند در آخر ماه در یک دبستان به ۵ تا آموزگار حقوق می‌دهند و بشش هفت تا می‌گویند سه ماه دیگر چرا؟ چون حقوقشان را از سازمان برنامه باید بگیرند مگر سازمان برنامه جزء تشکیلات این مملکت نیست (صحیح است) اما چه عیبی دارد وزیر آموزش و پرورش با یک ملاقات این بودجه را منتقل کند به آنجا و یا بسازمانهای خود در شهرستانها دستور بدهد که لیست را بموقع بفرستند تا اینها حقوقشان را بموقع بگیرند (صحیح است) هر قدر گفتم داد زدم تذکر دادم بجائی نرسید ولی راه حل را پیدا کردم و آن تبعیت از مکتب ایوب، پیدا کردن صفت ایوب بود یعنی صبر ایوب را پیش گرفته‌ایم تا کارها خود بخود درست بشود ولی در تشکیلات ما هستند (مصطفوی ـ مثلاً) جناب آقای مهندس شالچیان وزیر فعلی راه و رئیس آب و برق آذربایجان (صحیح است) نمایندگان محترم فراموش نفرمودند که بنده راجع به سد ارس کنار دو ماه پیش صحبت کردم نامه نوشتم نخست وزیری نوشت بسازمان برنامه سازمان برنامه داد به اداره آبیاری بنگاه آبیاری محول کرد بسازمان آب و برق و نتیجه نگرفتیم دو ماه پیش رفتم حضور این مرد با شرف و مثبت و سازنده (صحیح است) تشریح کردم بازرس فرستادند جناب دیهیم میدانید دهقانان و برزگران ارس کنار شهرستان ماکو به این مهندس اعزامی چه گفته بودند خندیده بودند گفته بودند شما هم پول گرفته آمده‌اید و می‌روید و گزارش می‌دهید ولی چیزی که برای ما ساخته نمی‌شود ارس کنار است و بس ولی این مرد مپبت الان که من صحبت می‌کنم ماشین و مهندس فرستاده و مشغول ایجاد سد هستند و اطمینان قطعی دارم مردم کنار سد ارس کنار بعد از سی سال انتظار به آرزوی دیرینه خود رسیده‌اند و خواهند رسید و امیدواری در این‌ها ایجاد خواهد شد که به تشکیلات و مؤسسات خوش بین باشند (پروین ـ بسیار قابل تقدیر است) (یکی از نمایندگان ـ بسیار مرد با شرفی است) اما بنده بعد از بیانات مستدل عامی و پرارزش استاد پاینده در مورد وطن عربی ناصر نمی‌خواستم بیانی بکنم اصولاً معتقد هم هستم که در مورد این مرد صحبتی نباید گفته بشود (صحیح است) مردی است در آنطرف نیل کنار نیل نشسته خوابهای طلائی برای خودش می‌بیند صدها هزار نفر ممکن است از این خوابهای طلائی ببنیند این ما هستیم که نباید به این یاوه گوئیها ترتیب اثر بدهیم و با گفتن آنها و تکرار آنها این مرد را گنده بکنیم که امر بر خود این مرد هم مشتبه بشود (صحیح است) اما چون مرزنشینان دلیر و سربازان جان نثار شاه و ملت و وطن از شهرستان دور افتاده ما کوتلگرافهائی کرده‌اند ناگزیر بودم این احساسات پاک آنها را بگویم این حساسات پاک آنها خیلی مهم است از تصمیم قلب است و یک نمونه آنرا عرض می‌کنم هنگامیکه شاهنشاه اعلیحضرت فقید عازم ترکیه بودند برای اولین بار پرچم ایران را بین این مرزنشینان ماکو توزیع کردند به اینها گفته بودند که این پر چم مقدس است این پرچم در هر مورد نباید مورد استفاده قرار بگیرد در حادثه شهریور ۲۰ هشت نفری مأمور دفاع از یک موضعی بودند جوانی بنام محمد با آن ۷ نفر دیگر کشته می‌شوند در حال احتضار خبر می‌دهند بمادر واسارا این شیرزن، این مثال را باید پشت این تربیون عرض کنم این زن پرچم خون آلود را نشان می‌داد و می‌گفت فرزندم دو چیز را فراموش مکن یکی از ایران و یکی مقام ایران (احسنت) این است که این مرزنشینان هرچه مخابره می‌کنند از صمیم دل است و من ناچار بودم این احساسات را از پشت این تربیون مجلس منعکس بکنم (آفرین) مفاد آنها فوق‌العاده زیاد است تقدیم مقام ریاست می‌کنم فقط آقای یدالله مشعشعی رئیس ایل قره قیون از مرزنشینان ماکو و اطراف تلگراف مفصلی نموده‌اند و اهالی جنگ تپه به امضای آقای حاج محرم رستم زاده و یک عده دیگر تلگرافات مفصلی نموده‌اند و ابراز تنفر کرده‌اندنسبت به یاوه‌گوئیهای ناصر و همچنین اهالی و عشایر و مرزنشین ماکو آقایان سیف‌الله نور الدین و عده زیادی دیگری تلگراف مفصلی مخابره کرده‌اند ولی این نامه از یک آموزگاریکه روزی سه تومان بیشتر نمی‌گیرد و در جوار مرز شوروی انجام وظیفه می‌کند چون خیلی مفصل است این همان آموزگاری است که روزی سه تومان بیشتر نمی‌گیرد این نامه را تقدیم مقام ریاست می‌کنم و از اینکه وقت همکاران عزیز را گرفتم پوزش می‌طلبم (احسنت، احسنت).

رئیس ـ آقای ایلخان.

ایلخان - با اجازه مقام معظم ریاست محترم مجلس شورای ملی همکاران گرامی گرچه در ایام اخیر سناتورهای گرام و نمایندگان محترم درباره رؤیاهای شوم و مقاصد پلید ناصر دیکتاتور مصروع بقدر کافی بحث کرده‌اند و هذیانهای او با پاسخ دندان شکن مواجه شده است معهذا نمی‌توان احساسات برانگیخته شده ملت ایران را نادیده گرفت و بنده به نام یک ایرانی از طرف مردم رشید و شجاع فارس و بنادر جنوب و همه مردم شرافتمند ایران لازم می‌دانم تا صدای این جغد شوم خفه نشود و بر جای خودش ننشیند. مرتب احساسات پاک ملت ایران در مجلس و در سنا در مطبوعات منعکس شود تا دیکتاتور بخت برگشته مصر بداند که جسارت به ایران در حکم نابودی قطعی است (صحیح است).

بعقیده بنده برای یک ملت و یک جامعه مصیبتی بالاتر از این نیست که مقدراتش در دست مردی بیمار و جاه طلب قرار داشته باشد زیرا رهبرانی که دچار خودپرستی و جاه‌طلبی هستند سرانجام زندگی ملت خود را به تباهی می‌کشند و سعادت و آسایش جامعه خویش را در راه ارضای هوسهای جاه‌طلبی خود قربانی می‌کنند همین کاری که چند سال است جمال‌عبدالناصر به ملت نجیب مصر می‌کند و قبل از او هیتلر به ملت آلمان و موسولینی به مردم ایتالیا کرد.

ملت عالم و لایق و پرکار آلمان آثار شکست خود را در جنگ بین‌المللی اول در مدت کوتاهی از بین برد با سرعت بی‌مانندی در اوج ترقی و پیشرفت قرار گرفت و مقام خود را در صف دول معظم جهان بازیافت. اما چون سرنوشت او در دست هیتلر که مردی خود پرست بود قرار گرفت بار دیگر در برابر دنیا واقع شد و بناحق وارد جنگ گردید و بر اثر این جنگ جهانی میلیونها نفر از جوانترین افراد آلمانی قربانی شدند و شهرهای آن ویران گردید. اکنون هم ملت صبور و زحمتکش مصر که از هر جهت به بهبود اوضاع اقتصادی نیازمند است و نان و آزادی و بهداشت و فرهنگ لازم دارد بسرنوشت ناگواری دچار شده است و این سرنوشت ناگوار رهبری جمال عبدالناصر و استقرار رژیم منفور او است، زیرا این زعیم قلابی بجای اینکه نسبت به تأمین رفاه و بهبود زندگی اکثریت محروم مصر اقدام کند یا دشواریهای آن ملت را حل نماید هر روز و هر هفته بحادثه آفرینی می‌پردازد و بودجه و اعتباراتی که از راه قرض و گدائی بدست میاورد و باید آنرا در طریق عمران و آبادی روستاها خرج کند در لشگر کشی یمن و نگاهداری تعداد زیادی نیروی نظامی در بعضی از کشورهای عربی بمصرف میرساند و به این تربیت وضع اعراب خاورمیانه را دائماً متشنج می‌سازد ثمر این کارها را از روی اخبار در یمن و تشنجاتیکه در کابینه یمن بوجود آمده است می‌تواند در یابید.

حساب ملت مصر و اعراب را از حساب عبدالناصر جدا میدانیم و یقیین داریم مردم مصر و اعراب هم مانند ملتهای دیگر طرفدار صلح و دوستی و خواهان پیشرفت و ترقی هستند و بهیچوجه میل ندارند در ماجراهای خطرناکی که بدست ناصر تهیه و دیده می‌شود وارد گردند.

مردم مصر و اعراب بخوبی توجه دارند که افکار شونیستی ناصر و تعصبات جاهلانه‌اش میراث جاهلیت قبل از اسلام است و امروز دیگر جز در میان قبایل بسیار عقب مانده و بدوی اثری از اینگونه افکار و تعصبات جاهلانه باقی نمانده است اما زعیم قلابی که روزگاری می‌خواست در صحنه سیاست خاور میانه‌وزنه‌ای محسوب بشود در عصر تسخیر فضا و در زمانیکه بشریت بسوی وحدت و برادری در حرکت است مسئله عرب و عجم مطرح می‌نماید و احساسات اعرب را که ما همیشه با آن برادرانه روابطی داشتیم علیه برادران مسلمان ایرانی خود بر می‌انگیزد و با اینگونه تحریکات بذر کینه و نفاق بین مسلمانان پاشیده شود تا شاید زعیم قلابی بتواند از آب گل‌آلود ماهی بگیرد و چند صباحی بیشتر بر مسند قدرت تکیه داشته باشد. بنده در امور نظامی تخصصی ندارم ولی اینقدرها درک می‌کنم که ارتش کنونی مصر بخاطر اینکه ظاهراً تحت تسلط دیکتاتور مصر است و مردم از آن حمایت و پشتیبانی نمی‌کنند فاقد ارزشهای نظامی است و در برخورد با هر حادثه دچار شکست خواهد شد و اگر ناصر این حرف را قبول ندارد خوب است شکستهای یمن را برای ملت مصر توجیه کند هر رهبر و ارتشی که افکار عمومی ملت را در پشت سر نداشته باشد و نداند هدفش چیست و برای کی و برای چه می‌جنگد البته بهتر از رهبر قلابی کنونی مصر نمی‌شود که با آنهمه جار و جنجال و تبلیغات و دریافت کمک از شرق و غرب مدتها است که در یمن می‌جنگد و کمترین پیروزی را بدست نیاورده است باعتقاد بنده اعراب و هم برای ملت مصر فاجعه آمیز خواهد بود و علاوه بر اینکه مبارزه ضد استعماری اعراب از مسیر واقعی خود منحرف می‌شود اصولا اینهمه کشمکش و اختلاف که بوسیله ناصر و عمال او ایجاد شده برای اعراب خاورمیانه نتایج بدی ببار خواهد آورد. راهی که ناصر در برابر مصر و اعراب قرار داده راه رستگاری نیست، راه بیچارگی و بدبختی است راهی است که به ترکستان ختم می‌شود. راه نجات، راه خوشبختی، راه شاهنشاه ایران است. شاهنشاه ایران علیرغم ناصر که مردم مصر را در راه‌های خطرناک توسعه طلبی و چشم طمع بخاک دیگران داشتن سوق می‌دهد، قدرت فعاله اجتماع ایران را علیه عقب‌ماندگیها بسیج می‌فرمایند، اصول کهنه چون فئودالیزم را شجاعانه خراب فرمودند و بعوض آن بنای ساختمان یک جامعه مترقی و سعادتمند را پی‌ریزی می‌فرمایند. اینست راه و رسم یک رهبر خردمند و خیر خواه که بحق پیشوائی بزرگ و فرزانه بجهانیان معرفی شده‌اند.

شاهنشاه ایران جنبش بین‌المللی مبارزه با بیسوادی را اعلام مفرمایند و جهانیان را دعوت می‌کنند که در راه با سواد کردن بشر از سیاه و سفید و زرد و قرمز جهاد نمایند. عبدالناصر از عرب و عجم که در هزار و سیصد و چند سال قبل پیغمبر اسلام صلی‌اله علیه‌واله بر روی آن خط بطلان کشید سخن بمیان میاورد و با انتشار و اشاعه این افکار مسموم حتی در میان ساکنین یک جزیره کوچک چند هزار جمعیتی اختلاف و تعرقه می‌اندازد. انصافاً تفاوت دید قابل اندازه‌گیری نیست. زیرا یکی در فکر نجات همه انسانها و جوامع بشری است و دیگری می‌گوید چند هزار نفر جمعیت یک جزیره کوچک چون دارای ملیت مختلف وعده‌ای عرب وعده‌ای عجم هستند باید بجان هم بیفتند و زندگی یکدیگر را تباه سازند. یکچنین فرد بخت برگشته با این طرز تفکر و با اینهمه خباثت و سوء نیت بمبارزه ما ایرانیان آمده است و با وسائل تبلیغاتی که در اختیار دارد می‌کوشد تا از اهمیت و عظمت کارهائی که در ایران می‌شود بکاهد.

ای مگس عرصه سیمرغ نه جولانگه تست

عرض خود می‌بری و زحمت ما می‌داری

شب‌پره گر وصل آفتاب نخواهد

رونق بازار آفتاب نکاهد (احسنت)

حال عبدالناصر چه بخواهد و چه نخواهد شاهنشاه ایران بزرگ است و دنیا ایشانرا بعنوان یکی از شخصیت‌های برجسته و خیر خواه عصر حاضر شناخته است (آفرین‌ـ احسنت) دنیا به افکار بلند و نظریات صائب شاهنشاه ایران احترام می‌گذارد. حالا جمال عبدالناصر می‌خواهد این حقیقت را بپذیرد یا نپذیرد تأثیری نخواهد داشت. با همه توضیحاتی که بعرض رسید وظیفه دولت و ملت است که از هر حیث بیدار و مراقب باشند و هیچ امری را کوچک و بی‌اهمیت تلقی نکنند و بعنوان اینکه ناصر دشمنی است کوچک و بی‌اهمیت است غافل نشست و پیش‌بینی‌های لازم را با تشکیل متینگ و تظاهرات عظیم برهبر دیوانه مصر هشدار داده است و یقیناً ناصر هم متوجه شده است که جسارت به ایران بمنزله مرگ حتمی است (احسنت).

- تصویب صورت جلسه سه‌شنبه ۱۵ دی

۳- تصویب صورت جلسه سه‌شنبه ۱۵ دی

رئیس‌ - صورت جلسه روز سه‌شنبه بین خانمها و آقایان توزیع شده است نظری نسبت به این صورت جلسه نیست؟ آقای دکتر مبین.

دکتر مبین‌- اسم بنده در موقع رأی به لایحه مربوط بوام ۹۷ جزء حاضرین نوشته شده ولی در صورت جلسه جزء ممتنعین ذکر نشده است.

رئیس‌ - اصلاح می‌شود نظری نیست؟ (اظهاری نشد). صورت جلسه تصویب می‌شود. آقای کبیری

کبیری‌- با زهم چند فقره شکایت از طرف معلمین روزمزد رسیده است تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

رئیس‌ - آقای معتمدی.

معتمدی‌ - طوماری از اصفهان رسیده است تقدیم و تقاضای رسیدگی می‌کنم.

- طرح و تصویب گزارش کمیسیون بودجه مربوط به تعیین نحوه مصرف و افزایش بعضی از اعبارات قانون بودجه اصلاحی ۱۳۴۳ کل کشور و ارسال بمجلس سنا

۴- طرح و تصویب گزارش کمیسیون بودجه مربوط به تعیین نحوه مصرف و افزایش بعضی از اعبارات قانون بودجه اصلاحی ۱۳۴۳ کل کشور و ارسال بمجلس سنا

رئیس‌ - وارد دستور می‌شویم گزارش کمیسیون بودجه راجع به تعیین نحوه مصرف و افزایش بعضی از اعتبارات قانون بودجه اصلاحی ۱۳۴۳ کل کشور مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

گزارش از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی

کمیسیون بودجه در جلسات ۱۴و۱۵ دیماه ۱۳۴۳ با حضور نمایندگان دولت قسمتی از لایحه شماره ۵۳۸۹۰-۱۳۴۳/۱۰/۱۰ مربوط به تعیین نحوه مصرف و افزایش بعضی از اعتبارات قانون بودجه اصلاحی ۱۳۴۳ کل کشور را که بشماره ۱۱۸۸ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرارداده و با اصلحاتی به شرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آن را بمجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.

ماده ۱- اعتبار منظور در ردیف ۱۱۳۴ قسمت هزینه قانون بودجه اصلاحی ۱۳۴۳ کل کشور به مبلغ یکصد و نوزده میلیون ریال که برای هزینه جشنهای دو هزارو پانصد ساله شاهنشاهی تصویب گردیده است در اختیار نخست وزیری قرار می‌گیرد که طبق دستور نخست‌وزیر بمصارف مربوط برسد.

مصرف اعتبار مزبور مشمول تشریفات مقرر در قانون محاسبات عمومی و آئین‌نامه معاملات دولتی نمی‌باشد.

ماده ۲- بر اعتبار مندرج در ردیف ۱۱۳۲ قسمت هزینه بودجه اصلاحی ۱۳۴۳ کل کشور مبلغ یکصد میلیون ریال اضافه می‌گردد.

رئیس‌ کمیسیون بودجه‌ـ دکتر یزدان‌پناه.

رئیس‌ - کلیات این لایحه مطرح است آقای مهندس بهبودی بفرمائید.

مهندس بهبودی‌ - بنده در این لایحه عرضی ندارم در لایحه دیگری اسم نوشته بودم.

رئیس‌ - آقای دکتر یزدان‌پناه.

دکتر یزدان‌ پناه‌ - چند اصلاح چاپی است که اگر اجازه فرمائید عرض کنم.

رئیس‌ - حالا کلیات لایحه مطرح است وقتی مواد مطرح شد توضیح بفرمائید. راجع بکلیات این لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بنابراین بورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده یک قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ماده ۱- اعتبار منظور در ردیف ۱۱۳۴ قسمت هزینه قانون بودجه اصلاحی ۱۳۴۳ کل کشور بمبلغ یکصدو نوزده میلیون ریال که برای هزینه جشنهای دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی تصویب گردیده است در اختیار نخست‌وزیری قرار می‌گیرد که طبق دستور نخست وزیر بمصارف مربوط برسد. مصرف اعتبار مزبور مشمول تشریفات مقرر در قانون محاسبات عمومی و آئین‌نامه معاملات دولتی نمی‌باشد.

رئیس‌ - نسبت بماده اول نظری نیست؟ آقای دکتر یزدان‌پناه.

دکتر یزدان‌ پناه‌- در موقع قرائت اشتباه چاپی را درست خواندند بنده دیگر عرضی ندارم.

رئیس‌ - نظر دیگری نسبت بماده اول نیست؟ (اظهاری‌نشد) بماده اول رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده دوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ماده ۲- بر اعتبار مندرج در ردیف ۱۱۳۲ قسمت هزینه بودجه اصلاحی ۱۳۴۳ کل کشور مبلغ یکصد میلیون ریال اضافه می‌گردد.

رئیس‌ - نسبت بماده دوم نظری نیست؟ آقای مهندس بهبودی فرمایشی دارید بفرمائید.

دکتر مهندس بهبودی‌- فقط یک توضیح مختصری می‌خواستم اگر ممکن باشد توضیح برای اینکه روشن بشویم که این یکصد میلیون ریال چیست و چرا می‌خواهند اضافه بشود.

رئیس‌ - آقای نخست وزیر.

نخست‌وزیر (حسنعلی منصور)- توضیحی که جناب آقای یمهندس بهبودی خواسته‌اند خیلی ساده است اعتبار دولت در اختیار هیئت وزیران است و در مواقع ضروری با تصویب‌نامه هیئت وزیران است و در مواقع ضروری با تصویب‌نامه هیئت دولت بمصرف می‌رسد و در این مورد چون امسال یک کارهای فوق‌العاده‌ای پیش آمد که خارج از حدود انتظار بود و از بودجه اعتبار دولت بسازمانها و دستگاههائی که ضرورت داشت و سازمانهای دیگر اختصاص پیدا کرد احتمال می‌رود تا پایان سال کمبودی داشته باشیم و همچنین اگر برای بعضی از هزینه‌هائی که لازم است در اختیار سازمانهائی برای امنیت عمومی مملکت گذاشته شود با تصویب هیئت وزیران در اختیار آن سازمان گذاشته می‌شود واین یک جنبه پیش‌بینی است البته اگر مصرف شد با تصویب هیئت‌وزیران در اختیار آن سازمانها گذاشته می‌شود و این یک جنبه پیش‌بینی است البته اگر مصرف شد با تصویب هیئت وزیران است و اگر مصرف نشد جزو موارد صرفه جوئی است (مهندس بهبودی‌ـ پس هنوز مورد مصرف آن معلوم نیست) نخیر این برای پیش‌بینی است که مبادا تا آخر سال لازم بشود چون ممکن است تا آخر سال کمبودی داشته باشیم.

رئیس‌ - آقای دکتر یزدان‌پناه.

دکتر یزادن‌ پناه‌- بنده می‌خواستم خواهش کنم که بعد از کلمه هزینه در ماده ۲ کلمه (قانون) اضافه شود که این طور می‌شود قسمت هزینه قانون بودجه اصلاحی ۱۳۴۳ کل کشور.

رئیس‌ - بسیار خوب اصلاح می‌شود نظر دیگری نسبت بماده ۲ نیست؟ (اظهاری نشد) بماده دوم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد کلیات آخر لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بنابراین بلایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد برای اظهار ملاحظات بمجلس سنا فرستاده می‌شود.

- طرح گزارش کمیسیون قوانین دارائی راجع به اجازه تحصیل اعتبار برای تأمین قسمتی از هزینه‌های عمرانی کشور

۵- طرح گزارش کمیسیون قوانین دارائی راجع به اجازه تحصیل اعتبار برای تأمین قسمتی از هزینه‌های عمرانی کشور

رئیس‌ - گزارش کمیسیون دارائی راجع به اجازه تحصیل اعتبار برای تأمین قسمتی از هزینه‌های عمرانی کشور مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

گزارش از کمیسیون قوانین دارئی بمجلس شورای ملی

کمیسیون قوانین دارائی در جلسات ۱۴و۱۵ دیماه ۱۳۴۳ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۵۳۸۹۰- ۱۳۴۳/۱۰/۱۰ راجع به اجازه تحصیل اعتبار برای تأمین قسمتی از هزینه‌های عمرانی کشور را که بشماره ۱۱۸۸ چاپ شده مورد رسیدگی قرار داده و با اصلاحاتی بشرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.

ماده واحده‌- با توجه ببند سوم تصویبنامه شماره ۸۷۷۶- ۴۲/۶/۳ اصلاحی برنامه عمرانی سوم بدولت اجازه داده می‌شود قراردادهای تحصیل اعتبار مشروح زیر را منعقد و بموقع اجرا بگذارد:

۱- اخذ اعتبار بمبلغ هفتاد و هشت میلیون دلار از منابع دولت آمریکا برای اجزاء طرحهای برق کشور که شصت و میلیون (۶۸۰۰۰۰۰۰) دلار آن از بانک صادرات و واردات واشنگتن با بهره پنج و نیم درصد رد سال بمدت هیجده سال که شامل سه سال مهلت برای باز پرداخت اولین قسط می‌باشد و ده میلیون دلار از سامان عمران بین‌المللی آمریکا با بهره سه و نیم درصد در سال بمدت بیست‌و پنج سال که شامل سه‌سال مهلت برای بازپرداخت اولین قسط می‌باشد و در صورتیکه استفاده از تمام مبلغ قرارداد برای طرحهای برق میسر نگردد، دولت می‌تواند از مازاد اعتبار برای اجراء سایر طرحهای عمرانی برنامه با توافق وام دهنده استفاده کند و شرایط باز پرداخت این مازاد با توجه بطرح مزبور طبق طرفین تعیین شود.

۲- تحصیل اعتبار از سازمان عمران بین‌المللی آمریکا بمبلغ یک میلیون و پانصد هزار دلار بمنظور تأمین هزینه‌های مربوط بخدمات فنی شرکت هواپیمائی ملی با بهره سه‌و نیم درصد در سال بمدت بیست سال شامل سه سال مهلت برای باز پداخت اولین قسط آن.

۳- تحصیل اعتبار بمیزان هشتاد در صد از هزینه برق تبریز و خدمات مربوط به آن که تمام هزینه طرح بمبلغ دو میلیون و یکصد و چهل و شش هزار دلار تعیین گردیده از مؤسسه تختوپروم اکسپرت اتحاد جماهیر شوروی با بهره سه و شش دهم در صد در سال بازپرداخت این اعتبار در هشت قسط متساوی ششماهه از طریق حساب پایاپای با دولت اتحاد جماهیر شوروی بعمل خواهد آمد وسررسید اولین قسط آن هیجده ماه پس از تحویل لوازم و تجهیزات خواهد بود.

۴- افزایش اعتبار دو میلیون لیره استرلینک از دولت پادشاهی انگلستان موضوع بند (ز) تبصره ۵۸ ماده واحده قانون بودجه اصلاحی سال ۱۳۴۳ کل کشور بمبلغ چهار میلیون لیره با رعایت شرایط مندرج در بند مزبور.

مخبر کمیسیون قوانین دارائی‌ ـ مرتضوی.

گزارش از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی

کمیسیون بودجه در جلسات ۱۴و۱۵ دیماه ۱۳۴۳ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۵۳۸۹۰-۱۳۴۳/۱۰/۱۰ راجع به اجازه تحصیل اعتبار برای تأمین قسمتی از هزینه‌های عمرانی کشور را مورد رسیدگی قرار داده و گزارش کمیسیون قوانین دارائی در اینمورد را عیناً تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.

رئیس‌ کمیسیون بودجه‌ ـ دکتر یزدان‌ پناه.

گزارش از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی

کمیسیون امور خارجه در جلسات ۱۴و۱۵ دیماه ۱۳۴۳ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۵۳۸۹۰- ۱۳۴۳/۱۰/۱۰ راجع به اجازه تحصیل اعتبار برای تأمین قسمتی از هزینه‌های عمرانی کشور را مورد رسیدگی قرار داده و گزارش کمیسیون قوانین دارائی در اینمورد را عیناً تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.

رئیس کمیسیون امور خارجه‌- دکتر ضیائی.

رئیس‌ - کلیات این لایحه مطرح است آقای دکتر الموتی تشریف بیاورید.

دکتر الموتی‌- بنده بدلائلی مخالفم، مخالفت خودم راهم عرض می‌کنم مخالفت بنده با این لایحه از این نظر است که در متن لایحه عبارت طوری است که معلوم نیست که آیا دولت این هفتاد و هشت میلیون دلار را کلاً برای توسعه برق می‌خواهد یا اینکه برای کارهای عمرانی دیگر برای اینکه ذکر کرده است که از این مبلغ یک مقداری صرف توسعه کارهای برق خواهد شد واگر مازادی وجود داشت صرف کارهای دیگر می‌شود برای بنده بهیچ‌وجه روشن نیست که آیا دولت منظورش این است که با هفتادهشت‌میلیون دلاروامی که می‌گیرد شبکه‌های برق مملکت را توسعه می‌دهد یا حقیقتاً می‌خواهد با تصویب این لایحه یک سلسله کارهای عمرانی انجام بدهد این برای بنده روشن نیست شاید در کمیسیون توضیح داده باشند ولی حق این است که در جلسه علنی هم یک گزارش داده شود ولی اساساً مطلبی که بنظر بنده بسیار مهم است موضوع برق است که بایستی بیش از اینها دولت به آن توجه بکند برای اینکه امروز دنیا دنیای برق است و دنیای الکتریک است و تمام مملکت احتیاج به برق دارد البته در گزارشی که جناب آقای نخست وزیر در سنا یا جائی دیگر دادند اشاره فرموده‌اند که از زمان اختراع برق تا قبل از برنامه سوم در تمام مملکت ۴۳۰ هزار کیلووات برق بوده‌است ولی در برنامه سوم ۵۰ هزار کیلووات برق به برق مملکت اضافه خواهد شد تردیدی نیست که همه نمایندگان محترم و همه ملت ایران با افزایش نیروی برق در مملکت موافق هستند ولی در این لایحه اولا مشخص نیست که این مورتوهای برق از چه مملکتی خریداری خواهد شد و با چه مبلغی خریداری خخواهد شد بنده شخصاً به آقای مهندس روحانی که وزیر آب و برق هستند اعتقاد دارم و ایشان را مرد درستی میدانم و با توجه به بسوابق ایشان که بنده خودم کاملا اطلاع دارم مخصوصاً در مورد سد لارو لتیان که یک جریانی پیش‌آمده بود و ایشان با کمال شهامت جلوی آن جریان را گرفتند و توانستند منافعی به مملکت برسانند ولی حق این است که دولت یک گزارش جامعی به مجلس بدهد که این هفتاد و هشت میلیون دلار که می‌خواهد صرف توسعه برق کشور بکند و لوازم تهیه برق بخرد از چه دولتی می‌خرد و بچه طرز ضمانت می‌کند که منافع دولت و صرفه و صلاح دولت و مردم در این کار رعایت شده باشد البته بعضی از دوستان می‌گفتند که خریداری این برق با نازلترین قیمت است ولی بنده به ارقام واقف نیستم و اطلاعی ندارم حق این است که دولت در این باره توضیح بدهد که مجلس روشن شود و باز هم از موارد دیگری که کراراً در نطقها اشاره شده و جناب آقای نخست وزیر هم اشاره فرمودند توسعه شبکه برق در روستاها است ما البته نمیدانیم که برنامه دولت چیست البته بک اقدامی شده برای توسعه برق در شهرستان قزوین و بنده به سهم خودم از طرف مردم قزوین تشکر می‌کنم واقعاً کارهای جدی و اساسی دارد انجام می‌شود و به بنده هم فرمودند در مدت یکسال و نیم این کار انجام خواهد شد و برق سفید رود و بقزوین کشیده می‌شود ولی ما خیلی خوشوقت هستیم که در این یکسال و نیمی که وعده دادند انجام بشود و این برق در شهر قزوین و در دشت قزوین توسعه پیدا کند طبعاً دولت یک برنامه‌ای برای توسعه شبکه برقی مملکت در روستا‌ها دارد اگر جناب آقای نخست وزیر یا وزیر آب و برق هم در این مورد توضیحی بدهند بنظر بنده ضروری است باز در این لایحه مواد دیگری هم اشاره شده است به توسعه هواپیمائی مملکت این یک کار اساسی است اگر دولت برود حقیقتاً وامی بگیرد به هر مبلغ و بتواند شبکه هواپیمائی مملکت را توسعه بدهد بنظر من ضروری است ولی با کمال تأسف باید عرض کنم که وضع هواپیمائی ما چندان خوب نیست از روزی که شرکت هواپیمائی ملی تشکیل شده شاید فعالیتهائی شده باشد ولی ما احساس می‌کنیم که از نظر هواپیمائی داخلی از خیلی از ممالک عقب‌تر هستیم و بخصوص که الان یک برنامه‌هائی هم بعد از تشکیل کنفرانس استانبول بین ایران و ترکیه و پاکستان وجود دارد در این مورد ما یک اخباری در جراید می‌خوانیم ولی حقیقتاً نمیدانیم دولت در این مورد چه برنامه‌ای دارد آیا دولت در نظر دارد بین سه کشور یک شبکه وسیع هواپیمائی بوجود بیاید و اساساً دولت بچه فرمولی می‌خواهد وضع هواپیمائی را در داخل مملکت توسعه بدهد کشور ما کشور بزرگ و وسیعی است و راههای ما هم بعلت کمی بودجه و خیلی اشکالات دیگر آنطوریکه باید و شاید آماده نیست ولی اگر شبکه هواپیمائی مملکت بطور اساسی توسعه پیدا کند بنظر بنده فوق‌العاده ضروری است و توجه دولت را بنده به این نکته جلب می‌کنم و قطعاً شاید دولت جناب آقای منصور در این مورد هم برنامه‌ای داشته باشد (معتمدی‌ـ آقای دکتر الموتی شرکت هواپیمائی ملی جدید التأسیس است و کارش هم بسیار خوب) بنده عرض نکردم خوب است یا بد، اصل قضیه راجع بخوبی و بدی یک مؤسسه نیست حق این است که دولت یک برنامه‌ای داشته باشد که بتواند شبکه هواپیمائی را در سرتاسر مملکت توسعه بدهد و بیک صورت اساسی در بیاورد که مردم اعتماد به این سرویسهای هواپیمائی داشته باشند الآن شاید خیلی از طبقات در اثر حوادثی که در گذشته اتفاق افتاده ممکن است از استفاده هواپیما خیلی ناراحت باشند لازمه‌اش آن است که دولت کمک بیشتری بکند و بوضع این کار توجه بکند و یک برنامه‌ای برای این کار داشته باشد باز هم در این لایحه یک موردی هست مربوط بکارهائیکه شورویها در آذربایجان انجام می‌دهند بنظر بنده از جمله کارهای بسیار مفیدی است و خیلی هم لازم بود این کارها بشود برای اینکه با سیاست سالم مملکت ما امروز تمام کشورهای خارج بمملکت ما توجه دارند و الان هم سعی می‌شود از تمام امکانات مملکت از امکانات مساعد سیاسی مملکت که برهبری شاهنشاه بزرگوار ما ترسیم شده است بهره‌برداری شود ولی بازهم بنده می‌خواهم عرض کنم و خواهش می‌کنم از جناب آقای نخست وزیر که در این مورد هم گزارش بدهند که ما بدانیم آن برنامه همکاری که بین دولت ایران و دولت شوروی برای منطقه آذربایجان وجود دارد بچه مرحله است و بچه صورتی این وامها پرداخت خواهد شد و به چه ترتیبی این قراردادها اجزاء می‌شود بنده عرض دیگری ندارم فقط می‌خواستم گزارش دولت در این مورد به مجلس داده شود.

رئیس‌ - آقای دکتر مبین.

دکتر مبین‌- بنده با اجازه ریاست برای اینکه لایحه بطور کلی خوب روشن بشود اول چند سؤال مطرح می‌کنم و متوقع هستم جناب آقای نخست‌وزیر یا جناب آقای وزیر مشاور یا معاون محترم وزارت دارائی یا مخبر کمیسیون به این سؤالات جواب کافی بدهند بعد بقیه صحبت خودم را با اجازه مقام ریاست محول می‌کنم به بعد از جوابی که داده خواهد شد چون بطور کلی این جواب مؤثر خواهد بود در صحبتهائی که بنده خواهم کرد و تقاضا می‌کنم چون هشت سؤال است کاملا یادداشت بفرمائید.

اولا در تقسیم سنواتی اعتبارات سازمان برنامه مربوط بسالهای ۴۱و۴۲ که جمعاً طبق ماده ۴ تصویب‌نامه شماره ۸۷۷۶-۴۲/۶/۳ مبلغ ۳۲ میلیارد و نهصد میلیون ریال پیش‌بینی شده یعنی این جمع کل تقسیم سنواتی اعتبارات سازمان برنامه مربوط بسالهای ۴۱و۴۲ عبارتست از ۳۱/۹ میلیارد ریال یعنی در حدود ۳۲ میلیارد (دکتر یزدان‌پناه‌ـ در چه مورد؟) جمع سنواتی اعتبارات سازمان برنامه در این دو سال است که به اینکه اعتبارات سازمان برنامه طبق قانونی که تصویب شد به ۲۰۰ میلیارد رسید برای باقیمانده مدت برنامه عمرانی سوم برای سالهای ۴۳و ۴۴و ۴۵و ۴۶ بر اساس ۲۰۰ میلیارد ریال باقی خواهدماند ۱۶۸/۱ میلیارد یعنی در حدود ۱۶۸ میلیارد ریال باقی خواهد ماند برای اعتبارات سالهای ۴۳و ۴۴و ۴۵و ۴۶. سؤال اول بنده این است که آیا شما پیش‌بینی نمی‌توانید بکنید به این که وقتی در آمد زیاد شده کل این مبلغ از محل ماده پنج و شش قانون برنامه سوم بجز ماده ۷ یعنی بدون وام تأمین می‌شود یا خیر این جواب را به بنده بدهید که آیا این ۱۶۸ میلیارد ریال را می‌توانید پیش‌بینی کنید که کلش بدون احتیاج و مراجعه بماده ۷ قابل تأمین هست یا نیست سؤال دوم بنده این است که اگر تمام این مبلغ یعنی تمام مبلغ ۱۶۸ میلیارد از محل در آمد سازمان برنامه بجز وام قابل تأمین نیست بنظر دولت چه مبلغ تأمین است؟ سؤال سوم بنده این است که جمع بدهی سازمان برنامه در این تاریخ از بابت برنامه‌های عمرانی اعم از وامهای خراجی یا داخلی چقدر است و چه مقدار از کل وام سازمان برنامه مربوط است به برنامه عمرانی سوم (دکتر کیان- این سؤالات را باید بعداً جواب بدهند) سؤال چهار بنده این است که در تقسیم سنواتی برنامه عمرانی سوم برای سال ۴۳ چه مبلغ در نظر گرفته‌اید؟ سؤال پنجم بنده این است که این مبلغی که در تقسیم سنواتی برای سال ۴۳ پیش‌بینی شده مسلماً باید طبق قانون بودجه سال ۴۳ باشد که قبلاً تصویب شده و شما در آنجا برای وامی که برای سازمان برنامه در سال ۴۳ پیش‌بینی کردید یک مبلغ معینی در نظر گرفتید یعنی در آمد سازمان برنامه را در قانون بودجه بردید هزینه‌اش را هم بردید برای تأمین کسری هزینه شما یک مبلغ معینی وام در نظر گرفته‌اید بنده می‌خواستم ببینم که تمام این وامی را که در قانون بودجه برای کسر هزینه‌برنامه سوم و سازمان برنامه تا بحال در نظر گرفته‌اید دریافت داشته‌اید یا دریافت نکرده‌اید سؤال ششم بنده این است که بطور کلی فکر نمیفرمائید که سازمان برنامه مبلغی را که حق دارد طبق ماده ۷ برنامه عمرانی سوم وام بگیرد تا بحال گرفته است یا نه یعنی ان مبلغ ماده ۷ پر شده است یا نه؟ سؤال هفتم بنده این است که در مورد وامهائی که از محل ماده ۷ از خارج از ایران دریافت می‌دارید برای دولت و سازمان برنامه این امکان هست که با همان شرایط بنحوی از انحاء از داخل وام بگیرید؟ سؤال آخر بنده این است که اگر بعداً روشن شد که در آمد سازمان برنامه تا پایان برنامه عمرانی سوم اعم از درآمدهای مربوط بماده ۷ یعنی وام و یا مواد دیگر قانون مربوط از مبلغ ۲۰۰ میلیارد ریال تجاوز کرد آیا تصدیق میفرمائید که بمقدار رفع احتیاجات می‌بایستی استقرار بعمل می‌آمد و در یک چنین صورتی از جهت دریافت این وام اضافی و پرداخت بهره و خسارات وارده به مملکت این دولت مسلماً مسئول خواهد بود آیا در این مجلس محترم قبول این مسئولیتها را متعهد می‌شوید یا خیر؟ بنده عین این سؤال‌ها را تقدیم می‌کنم و منتظر م جواب بشنوم بعداً صحبت خودم را بکنم.

رئیس‌ - آقای مهندس بهبودی.

دکتر مهندس بهبودی‌- عقیده دارم که کارهای مملکتی را باید بدو دسته کاملا متمایز تقسیم کرد یکی اموریکه مربوط بروابط آحاد و افراد این مزبور بوم و اعمالی است که بمنظور راحت و آسایش و بالا بردن سطح زندگی آنان از طرف دولتها انجام می‌گیرد و دیگری اموری است که یکطرف آن با یکفرد خارجی و یا یک دولت خارجی با یک ملت خارجی است که بمنظور خاصی اقدام برعیله مقدسات ما و منافع ملی ما انجام می‌دهد بشهادت صفحات تاریخ و بشهادت احساسات پرشوریکه این چند روز اخیر در تمام مملکت مشاهده شد و من خود شاهد قسمتی از آن احساسات در شهر ساوه بودم در این قبیل موارد بدون توجه بروابط خصوصی بدون توجه بوضع اجتماعی بدون تونجه بدین و مذهب و آئین و مرام حزبی و غیره هر کس که خود را ایرانی میداند دست بدست هم می‌دهد و صدای خود را ایرانی میداند دست بدست هم می‌دهد و صدای خود را با صدای دیگران هم آهنگ می‌سازد تا آنصدا رساتر و محکمتر بتواند غرور وطن‌پرستی و شاه دوستی او را که سربقای ششهزار ساله این مملکت است بگوش جهانیان برساند در این قبیل موارد بدون توجه به اختلاف سلیقه در امور داخلی و برای اینکه صدای حقیقت گویش بگوش همه جهانیان برسد و برای اینکه همه بشنوند که ملت ایران چطور شاهنشاه خود را که از او جز خیرو خوشی برای خود و ملل همساله ندیده است ستایش می‌کند در یک صف قرار می‌گیرند آنهم آنچنان صفی که هیچ نیروئی و هیچ قدرتی نمی‌تواند در آن خللی وارد آورد واما در مسائل و امور داخلی خودمان در حالی که دولتی برگزیده شاهنشاه و مورد تأیید مجلسین می‌باشد و در سیاست خارجی و دفاعی کشور او را صددرصد تأیید می‌کنیم ولی کارهائی را که برای تثبیت امور مردم این مرزوبوم انجام می‌دهد نظارت می‌کنیم انتقاد می‌کنیم تخلفات او را گوشزد می‌کنیم و بالاخره چنانچه دیده شده ماست در موارد لازم رأی کبود می‌دهیم افتخار بر آن شاهنشاهی باد که آنچنان پایه دموکراسی و آزادی را در این مملکت استوار کرده است تا برخلاف عده‌ای از ممالک خاورمیانه و بعضی از ممالک آفریقائی که داعیه رهبری شرق را هم دارند حکومت ترور و وحشت بر مملکتشان سایه افکنده است و حتی مطبوعات و جرایدشان را آن حکومت مخوف اخلالگر اداره می‌کند جناب آقای نخست‌وزیر قبول داشته باشید که ما اعتقاد داریم که شما و رفقایتان می‌خواهید خدمت کنید علت اینکه ما هم بخود رنج انتقاد راه همواره کرده‌ایم و اگر کارهایتان عیبی داشته باشد بر ملا می‌کنیم و میگوئیم نیز بعلت همان اعتقادی است که داریم در یکی از سخنرانی‌های خود فرموده‌اید که آرزو می‌کنید که نسل جوان شرمنده نشود ما هم توفیق نسل جوان را آرزو می‌کنیم.

بانو تربیت‌- درباره لایحه بفرمائید.

رئیس‌ - اجازه بفرمائید صحبت کنند. (مهندس والاـ خانم تربیت اجازه بفرمائید صحبت کنند).

دکتر مهندس بهبودی‌- مطالبی که بعنوان مخالف در پشت این تریبون مقدس عرض می‌کنم نیز برای این است که گوشه‌ای از این توفیق را داشتهه باشیم شما که با پشتیبانی نمایندگان شریف کشاورزان و کارگران از یک اکثریت قاطع برخوردارید و انتقاد و ارشاد دسته چند نفری اقلیت و بی‌طرفان پاک نظر مجلس در تصویب نهائی لوایح مؤثر نخواهد بود و اگر قبول داشته باشید آنان نیز خدمتگذار شاهنشاه و مملکت هستند با مطرح کردن سه فوریتی و دو فوریتی لوایح مانع انتقاد و ارشاد باشد که یکصدم این انتقادها راهنمائی مؤثر در کار دولت شما باشد من باب مثال روزیکه عوارض برگذرنامه در مجلس مطرح بود اگر باقید سه فوریت طرح نشده بود چه لزومی هم نداشت چه آنچه که می‌بایستی در سراسر کشور و بدون هیچ بازگو گردن انجام شود در اختیار هیئت دولت بود و با مجلسیان ارتباطی نداشت وقتی بود تابه اطلاع مجلس برسد که صحیح نیست جوانانی که برای تحصیل از مملکت خارج شده‌اند و هفت سال هشت سال باید دور از وطن زندگی کنند و از ترقیات شگرفی که در مملکت برهبری شاهنشاه بزرگ انجام می‌شود بی‌اطلاع بمانند و همین دولت در تابستان گذشته تسهیلات بسیار زیادی برای بازدید از وطن و مجوانان ترتیب داده بود مشمول این عوارض شدن سنگی در راه اطلاع از پیشرفتهای مملکتشان باشد شاید موافقت می‌کردید و این عوارض شدن سنگی در راه اطلاع از پیشرفتهای مملکتشان باشد شاید موافقت می‌کردید و این دسته از محصیل را مجلس معاف می‌کرد ناچار بمنظور رفع این نقیصه طرحی از جانب ما تهیه شده است که تقدیم ریاست می‌گردد و محقق است که اکثریت نیز با آن موافقت خواهند فرمود.

اگر انتقادهائی از این لایحه که امروز مورد بحث است می‌شود متشکر می‌شویم اگر از دیده ارشادی به آن بنگرید نه از دیده اشکالتراشی اعتقاد داشته باشید ما هم در همان راهی قدم می‌زنیم که شما قدم می‌زنید و آن سعادت این جامعه است ما هم قبول داریم که توسعه برق با توسعه تمدن و بالا رفتن سطح زندگی توأم است مملکتی که بخواهد از اقتصاد روستائی خود را نجات دهد و در راه عظیم صنعتی شدن گام بردارد چاره‌ای ندارد جز این که صنعت برق خود را توسعه دهد و آنرا گسترش دهد حتی بقدری به این موضوع مؤمن می‌باشم که در یکی از عرایضم در مجلس شورای ملی با حمل گازاز سراچه بتهران مخالفت کردم و پیشنهاد کردم تا دستگاههای مطالعاتی و اجرائی مملکت مطالعه نمایند که اگر گازسراچه در محل تبدیل به انرژی برق شود و آن نیرو توزیع شود بمنفعت نزدیکتر نیست؟ ولی این لایحه آنچه را که ما دنبال آن هستیم نشان نمی‌دهد این لایحه در وهله اول غروری در شخص ایجاد می‌کند که امنیت و ثبات و آرامش و اعتبار مملکت که فقط ناشی از شخص شاهنشاه می‌باشد و هیچ ارتباطی بسیاست این دولت یا دولت گذشته و دولتهای اسبق و یا دولتهای آینده ندارد به آن حدی است که کلیه دول بزرگ پیشقدم بشوند که در طرحهای اجرائی ما سرمایه‌گذاری کنند ولی آیا باید از این اعتماد بیدریغ استفاده کنیم بطوریکه در لایحه قید شود (در صورتیکه استفاده از تمام مبلغ قرارداد برای طرحهای برق میسر نگردد دولت می‌تواند از مازاد اعتبار برای اجراء سایر طرحها با موافقت وام دهنده استفاده کند) و آنچه که بحساب منظور نشده است وام گیرنده که نمایندگان مجلس شورایملی از طرف آنان اینجا نشسته‌اند می‌باشد ما می‌خواهیم از طرحهای مدون شما مطلع بشویم اگر نفرمائید این طرحها را متخصصین فنی تهیه کرده‌اند و در شأن اکسپرهاست که روی آن اظهار نظر نمایند ما باید بدانیم برای انجام این طرحها چقدر باید سرمایه‌گذاری کرد و ما باید بدانیم نتیجه کار چه خواهد بود آیا همانطور کرد و ما باید بدانیم نتیجه کار چه خواهد بود آیا همانطور که روزنامه مهر ایران می‌نویسد کارخانه‌های خصوصی در خوزستان که در مسیر شبکه فشار قوی سد محمدرضاشاه هستند بعلت گرانی از آن برق استفاده نمی‌کنند و هر کدام از این کارخانه‌ها مولد برق یا نیروی محرکه دیگری برای رفع احتیاجات خود دارند آیا در سایر نقاطیکه شبکه برق بوسیله انجام این قبیل طرحها ایجاد شد قیمت برق آنچنان خواهدبود که مؤسسات خصوصی میلی بمصرف آن نخواهد بود که مؤسسات خصوصی میلی بمصرف آن نخواهند داشت و دولت با ایجاد محدودیتهائی آنرا ترغیب بمصرف برق خواهد کرد یا قیمتها آنچنان بصلاح مصرف کننده است که خود بهترین مشوق آنان می‌باشد.

ما می‌خواهیم بدانیم موجب این طرحها که تهیه کرده‌اید و ما کوچکترین اطلاعی از آن نداریم هفتاد و هشت میلیون دلار بمصرف چه کارهائی خواهد رسید هنگامیکه لایحه بوجود اصلاحی سال ۴۳ مطرح بود سؤالی از جناب آقای نخست وزیر کردم که آیا این اعتباریکه دریافت خواهید کرد برای کارهای خود مناقصه بین‌المللی خواهید گذاشت یا مناقصه در کشوریکه دهنده اعتبار می‌باشد انجام خواهد گرفت مطالبی که ایشان در پاسخ فرمودند راه حل میانه‌ای بود یعنی فرمودنددر حالیکه مناقصه بین‌المللی است توجه خواهیم کرد اگر سانترال ۷۵ هزار کیلوات می‌خواهیم خریداری کنیم سانترال ۷۵ هزار کیلوات یخواهیم خریداری کنیم از آمریکا که این نوع سانترالها ارزانتر است خریداری کنیم و بالعکس اگر سانترال ۳۵ هزار کیلواتی خواستیم خریداری کنیم از ممالک اروپائی البته تا حدی استدلال ایشان صحیح بود اگر واحدهای صنعتی دیگر را مثل ژاپون یا ممالکی که باسیستم خاصی اداره می‌شوند نادیده بگیریم ولی اگر از این اعتبار برای خرید لوازم شبکه بخواهید استفاده کنید مصراً از جناب آقای نخست وزیر خواهش می‌کنم که اعلام نظر فرمایند که بمناقصه بین‌المللی خواهند داد چه اختلاف آن برای ملت ایران زیاد تمام می‌شود.

همانطور که عرض شد ما از طرحها و پرژه‌ها بی‌اطلاع هستیم ولی تصور می‌کنم که قاعدتاً قسمت اعظم این اعتبارات باید صرف توسعه شبکه برای این مولدین عظیمی که در سدهای بزرگ پیش‌بینی شده است برسد و اگر چنین است ما سئوال می‌کنیم شما در تهیه وسائلیکه در شبکه مورد احتیاج است چه فکری کرده‌اید؟ آیا بمصلحت ندیده‌اید که در امر ساختن وسائل شبکه سرمایه‌گذاری شود و اگر این فکر را کرده‌اید چرا به اطلاع مجلس شورای ملی نمیرسانید برای اینکه این مسائل بهتر روشن شود و ملت ایران از طرحهای شما آگاه شود سؤالی تنظیم شده است که تقدیم مقام ریاست می‌گردد.

شما وام می‌خواهید برای توسعه برق کشور ما از شما سؤال می‌کنیم لطفاً توضیح فرمائید عملا برقی که در سد محمد رضا شاه تولید می‌شود به چه مصرفی می‌رسد و کیلو واتی چه مبلغ فروخته می‌شود آیا موفق شده‌اید که به آنانیکه بوسیله موتور پمپ‌ها در کنار کارون کشاورزی می‌کردند برق ارزان قیمت بفروش رسانید این اطلاعاتی که بما خواهید داد ما را روشنتر می‌کند تا با بصیرت بیشتری بلایحه شما رأی دهیم.

موضوع دیگری که در لایحه شما دیده می‌شود موضع خدمات فنی هواپیمائی است چه خوب بود که لایحه شما بتفکیک تقدیم شده بود تا نمایندگان محترم در هر قسمت جداگانه رأی می‌دادند و الا توسعه برق کشور را با خدمات فنی هواپیمائی توأم کردن در یکجا تقاضای رأی کردن باعث می‌شود که آقایانیکه فقط با قسمتی از لایحه موافق نیستند به آن رأی موافق بدهند شما دوازده میلیون تومان برای خدمات فنی اعتبار تحصیل می‌کنید این اعتبار قاعدتاً باید بمصرف تربیت کادر برسد ورزیده‌ترین خلبانان این کشور هم اکنون شخص فرمانده ستاد نیروی هوائی است حساب بفرمائید چقدر خرج ایشان شده است تا باین مهارت رسیده‌اند شرکت هواپیمائی هم از لحاظ کادر پرواز چندان کسری ندارد و ممکن است کادر فنی زمینی آن از کادر پروازش ناقص‌تر باشد ولی جبران این نواقص دوازده میلیون تومان نمی‌خواهد ممکن است تصور شود که می‌خواهند هواپیماهای جدیدی خریداری کنند باید توجه داشت که مقداری قابل توجه از مخارج تربیت کادر برای هواپیماهای جدید را خود فروشندگان تقبل می‌کنند من از آن می‌ترسم منظور از خدمات فنی تربیت انباردار و حسابدار و متصدی کارگزینی و غیره باشد که در اینصورت باید متأسف باشم و از جنابعالی خواهش می‌کنم در شرکتی که هیچ نوع کنترلی ندارید و نمیدانید اگر منفعت می‌برد چه می‌برد و اگر ضرر می‌کند چرا ضرر می‌کند با دقت و موشکافی زیادتری اگر این اعتبار تصویب شد در اختیارش قرار دهید و خواهش می‌کنم به پشت تریبون تشریف بیاورید و توضیح فرمائید که منظرو از خدمات فنی چه می‌باشد شاید ما هم قانع شدیم من بیش از این دیگر مزاحم نمی‌شوم و بعرایض خود خاتمه می‌دهم.

رئیس‌ - آقای معتمدی.

معتمدی‌- بنده دو سؤال مختصر دارم که بعرض میرسانم. در این لایحه از دو منبع وام دریافت می‌شود یکی از منابع و مؤسسات آمریکائی است که بهره آنرا در یک قسمت پنج‌ونیم درصد و در جائی با ۳/۵ درصد تعیین کرده‌اند و یکی هم از مؤسسات شوروی است که بهره آن را ۳/۶ درصد تعیین کرده‌اند. بنده می‌خواستم بدانم علت این اختلاف چیست. مطلب دوم اینستکه استحضار دارید که قریب یکسال و چند ماه است مجلس تشکیل شده از ابتدای تشکیل مجلس بنده مرتب راجع به خرابی برق و تعدیات شرکت برق اصفهان مطالبی بعرض رسانده‌ام. مردم اصفهان بدون رودربایستی مورد غارت شرکت برق اصفهان هستند (صحیح‌است) (بالاخانلوـ همه‌جا همینطور است) همه‌اش بما وعده داده شده است ولی تا بحال نتیجه مثبتی عاید نشده است. اخیراً هم شنیده‌ام آقای شهردار اصفهان تقاضای اختیارات کرده‌اند که محاسبه و اختلاف بین شهرداری و شرکت برق اصفهان را شخصاً رسیدگی کنند. این کار سالهاست که مورد کشمکش است هیئت‌هائی به اصفهان رفته‌اید، هیئت‌های صالح و مؤثر از وزارت کشور و وزارت دادگستری با شرکت قضاوت و مهندسین عالیمقام به آنجا رفتند و رسیدگی کردند و حتی چهل روز ماندند و در این مورد رأی دادند و به تهران فرستادند این رأی هم به تصویب وزارت کشور رسید (صحیح است) و استانداری دستوراجرا داد ولی وقتی بشهرداری رفت اجرا نشد بعد هیئت دیگری آمد و باز رسیدگی کردند و رأی اول را تقریباً تأیید کردند و باز دستور اجرا داده شد و رفت بشهرداری ولی اجرا نشد (صحیح است) بنده می‌خواهم بدانم یک شرکت برق مگر چقدر قدرت دارد در این مملکت. (دکتر الموتی‌ـ قدرتش بسته به کیلواتش است) که آراء دولت و دستوراتت وزارت کشور اجرا نمی‌شود و تاکی ما مردم اصفهان اصفهان در این راه بسوزیم و ضرر بدهیم و طومار بفرستیم و بجائی نرسد (احسنت)، برق روز بروز در دنیا توسعه پیدا می‌کند و مصرف آن بیشتر می‌شود ولی شرکت برق اصفهان هنوز همان توربین‌های قدیم را دارد و با همانها پول می‌گیرد و هر کسی هم برق بخواهد ۴۵۰ تومان بدون این که قبضی یا رسیدی بدهد پول می‌گیرد و این پول سوخت می‌شود، به اصطلاح، اصفهانیها شرکت برق ۴۵۰ تومان بسوز پول دریافت می‌کند و بآنها کنتور می‌دهند، این درست نیست، اصفهان مرکز ایران است (یکنفر از نمایندگان‌ـ مرکز ایران تهران است) از لحاظ موقعیت جغرافیائی اصفهان مرکزیت دارد و یک شهر تاریخی است دائم سلاطین و بزرگان جهان به آنجا می‌روند (صحیح است) این برق اصفهان هفته‌ای دو سه شب خاموشی دارد و مردم ناراحت هستند (صحیح است) بنده بخاطر دارم و مردم ناراحت هستند (صحیح است) بنده بخاطر مردم اصفهان عرض نمی‌کنم (صحیح است) این آبروی کشور است آبروی دولت است، آبروی شاهنشاه ایران است اگر در این کار مسامحه بشود بدون رودربایستی عرض می‌کنم آبروی همه ایرانیان رفته است خواهش می‌کنم صریحاً به بنده بفرمائید آیا از این نمد کلاهی هم نصیب اصفهان می‌شود یا خیر؟ (احسنت).

رئیس‌ - آقای مهندس روحانی.

مهندس روحانی (وزیر آب و برق)ـ بنده خیلی خوشوقتم که در حضور نمایندگان محترم توضیحاتی راجع به این لایحه و اقدامات وسیعی که دولت بمنظور تأمین رفاه عمومی توسعه برق در کشور بعمل آورده‌است عرض کنم. این اقدامات یک اقدامات روزمره و کوتاه مدت نمی‌تواند باشد و قاعدتاً بایستی که صبر و حوصله بخرج داد که این اقدامات به نتیجه برسد و بعد همه مردم ایران حتی در اقصی نقاط کشور از آن بهره‌مند شوند، بعرض نمایندگان محترم میرسانم، طبق برنامه‌هائی که یکسال و نیم پیش تهیه شده است برای مملکت در برنامه سوم جمعاً در حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار کیلوات بر قدرت برق مملکت اضافه خواهد شد و شاید ماموفق شویم در حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ کیلومتر بر طول شبکه‌های فشار قوی سراسری مملکت اضافه کنیم این برنامه که بنده بطور مختصر به استحضار نمایندگان محترم رساندم مجموعاً در حدود دویست میلیون دلار برآورد مخارج این برنامه خواهد شد، طبق برنامه سوم، برنامه‌ای که به تصویب نمایندگان محترم رسیده است مجموعاً در برنامه سوم دویست میلیارد ریال باید سرمایه‌گذاری در امور مختلف بشود که برق هم مجزو آن برنامه است برای این منظور پیش‌بینی دریافت وامی بمبلغ ۵۰ میلیارد ریال برای کارهای مختلف شده و چون برق و تأسیسات برق یکی از مواردی است که برای سرمایه‌گذاری در این رشته دول خارجی و مؤسسات خارجی بیشتر وام می‌دهند، ما بایستی از این فرصت استفاده کنیم و کسری برنامه سوم را از راه دریافت وامهائی که به صلاح و صرفه مملکت باشد پرکنیم. این هفتادو هشت میلیون دلار وامی که امروز مورد توجه است و مطرح شده است اگر موافقتا بفرمائید نسبت به آن اقدام شود از مدتها قبل از طرف دولت مورد مذاکره و بحث قرار گرفته و بالاخره موفق شدیم با این شرایطی که آقایان ملاحظه می‌فرمائید این وام را تحصیل کنیم و پس از اینکه در مجلسین به تصویب رسید وام اخذ خواهد شد و به کار برق که اینقدر مورد توجه اکثر آقایان که صحبت کردند و واقعاً علاقمند به توسعه کار برق هستند خواهد رسید بنده بطور خلاصه به آن قسمت از سؤالات آقایان که بکار برق ارتباط پیدا می‌کنند جواب عرض می‌کنم. جناب آقای دکتر الموتی دوست عزیز بنده سؤال فرمودند آیا تأسیساتی که بوجود خواهد آمد در مورد روستاها هم اقدامی خواهد شد، در این باره باید بعرض برسانم که اصولا توسعه صنایع برق به منظور رسانیدن برق به روستاها و استخراج آبهای زیر زمینی از یک طرف و رسانیدن برق به مراکز صنعتی و برق صنعتی به قیمتا قابل مصرف بقمیتی که به مراکز صنعتی و برق صنعتی به قیمت قابل مصرف بقیمتی که صنعت ما را بکار بیندازد از طرف دیگر می‌باشد. هدف ثانوی است با توجه به اینکه این ۴۵۰ هزار کیلووات که امروز به مردم این مملکت می‌رسد بهیچوجه جوابگوی احتیاجات مملکت و بهیچوجه مناسب با انقلابی که شده است نخواهد بود بنده تصور می‌کنم که ما بایستی سعی کنیم سرمایه‌های بیشتری چه از طریق وام و چه از راه تجهیز پس‌اندازهای داخلی در راه توسعه صنایع برق و رساندن برق به روستاها صرف کنیم. امیدوارم که تا آخر برنامه سوم بجای ۴۰۰ هزار کیلوواتی که در برنامه پیش‌بینی شده است پانصد هزار کیلوات نصب کنیم و مورد استفاده قرار دهیم دلیلش صرفه‌جوئی‌هائی است که در این دولت در هزینه‌ها و رعایت مصالح مملکتی شده است صحبت از مناقصه شد، بنده باید به استحضار آقایان برسانم که هر مناقصه شد، بنده باید به استحضار آقایان برسانم که هر مناقصه لزوماً منافع مملکت را در برندارد و ترک هر مناقصه‌ای موجب تلف کردن سرمایه‌های مملکت نیست این افراد و اجرا کنندگان برنامه‌ها هستند که اگر حسن نیت داشته باشند چه از طریق مناقصه باشد چه مناقصه بین‌المللی باشد چه مناقصه‌اش محدود باشد چه بدون مناقصه از طرق ترک مناقصه باشد رعایت مصالح مملکت می‌شود و اگر بنا باشد بعداً دیده شود رعایت مصالح مملکت می‌شود واگر بنا باشد بعداً دیده شود که آنطور که باید و شاید صرفه و صلاح مملکت رعایت نگردیده است اینجاست که رعایت کردن مناقصه و توجه به فرمول مناقصه جوابگوی مشکل مملکت و نظر آقایان و رعایت صرفه و صلاح نیست آن کاری است که دولت صلاح میداند، دولت آن کاری را که صلاح میداند، دولت آن کاری را که صلاح مملکت می‌داند خواهد کرد و اگر لازم بداند خواهد آمد و کسب مجوز می‌کند برای ترک مناقصه و اگر اجازه داده شد طبق اجازه‌ای که داده شده عمل خواهد شد بنابراین بطور کلی می‌خواهم عرض کنم که مناقصه بین‌المللی خواهیم کرد این را اطمینان داشته باشید که در بعضی مواقع مناقصه خواهیم گذاشت، بعضی مواقع مناقصه بین‌المللی خواهیم گذاشت بعضی مواقع ما کمپدسیون و رقابت اشخاص را تحریک می‌کنیم و قاطع عمل می‌کنیم و مطمئن باشید رعایت مصالح مملکت در هر موردی شده و باز هم خواهد شد در مورد گاز سراچه آقای مهندس بهبودی مطالبی فرمودند، این مطالبی است که تکنیک کار است و باید رسیدگی شود، در یک ملاء فنی و در جائیکه مردم متخصص نشسته‌اند بنده که بطور مختصر به استحضار آقای مهندس بهبودی رفیق عزیزم میرسانم که چون گاز سراچه در حدود ۵۰۰ میلیارد کوبی فوت «فوت مکعب» مخزن گاز دارند استفاده از این گاز در روز که یک میلیون متر مکعب است تقریباً ۱۸ تا ۲۰ سال طول می‌کشد و طرحی شرکت نفت در دست اجرا دارد که این گاز را بسمت اصفهان و کاشان ببرد و با توجه بکوچکی مخزن امکان انتقال آن بتهران از لحاظ اقتصادی شاید وجود نداشته باشد و شاید مصلحت باشد در مقابل اقداماتی که در تهران می‌کنیم این عمل بنفع شهرستانهای جنوب بشود اما راجع بتبدیل نیروی گاز ببرق و انتقالش بشبکه برق قوی باید به استحضار برسانم مطالعاتی در این زمینه شده است در سراجه آب‌کافی برای تولید برق وجود ندارد، در سراجه باید شهرسازی شود و یکعده زیادی آنجا سکونت پیدا کنند تا این نیرو را تبدیل ببرق کنند و بفرستند بعلاوه سرمایه‌گذاری در حد پتانسیل باشد جناب آقای مهندس بهبودی اینها مطالبی است که از لحاظ فنی مورد رسیدگی و دقت قرار می‌گیرد و در حدود مصالح مملکت به آن عمل خواهد شد بنده بطور قطع و یقیین نمی‌توانم عرض کنم که آیا گازچرا را می‌توانیم در تهران یا حتی گاز آغاجاری را در تهران یا در محل تبدیل به برق کنیم از هر لحاظ باید از نظر فنی و اقتصادی مورد دقت و مطالعه قرار گیرد و هر طور که مصلحت مملکت باشد عمل خواهد شد گاز بصورت گاز توی لوله حرکت می‌کند و انتقال داده می‌شود و بصورت گاز استفاده می‌شود یا اینکه این انرژی الکتریکی می‌کند بهر حال این کاری است که در روی خطوط پتانسیل بهر حال خواهد شد و آن کاری که خواهد شد در حدود مصالح مملکت خواهد بود راجع به ایجاد صنایع الکتریکی و غیره است بنده باید به استحضارتان برسانم هیچ صنعتی بودجود نمی‌آید مگر اینکه بازار تدریجاً برای صنایع برق که کابل سازی، صنایع مربوط بتوسعه صنایع برق که کابل سازی، صنایع الکتریکی و غیره است بنده باید به استحضارتان برسانم هیچ صنعتی بوجود نمی‌آید مگر اینکه بازار برای آن وجود داشته باشد خوشبختانه این بازار تدریجاً برای صنایع الکتریکی بوجود آمده است هم اکنون در رشت کارخانه‌ئی بوجود آمده است که لوازم صنایع الکتریکی کلید، پریز و سایر لوازمی که در داخل منزل مصرف می‌شود میسازد و خیلی خوب هم می‌سازد و قیمتش هم نازل است و چون بازار وسیعی در مقابل دارد این صنعت می‌تواند ادامه پیدا کند بعضی صنایع را در گذشته ما نمی‌توانستیم ایجاد کنیم زیرا که بازار کافی نداشتیم در مورد ساختن لوازم الکتریکی هم چنین لوازمی که مصرف برقی خواهند داشت مثل تلمبه اقداماتی که از طرف وزارت اقتصاد و وزارت آب و برق شده است امیداوارم در موقعیکه به نتیجه مثبت رسید به استحضارتان برسانیم که این صنایع در داخل مملکت ساخته شده است، از تمام دنیا طرحهائیکه در این برنامه داده می‌شود به نفع توسعه صنایع مملکت و خرج کردن این مبالغ به صورت ریال تا آنجائی که ممکن است اقدام می‌کنیم. راجع به قیمت برق که آقایان خیلی علاقمند بودند مطالبی عرض کنم باید بعرض برسانم که نظر دولت از تشکیل وزارت آب و برق و در دست گرفتن امر تولید و توزیع برق با کمک شهرداری در مواردی که شهرداری کمک می‌کند این استکه قیمت برق بایک رقم قیمت تمام شده و نرخ تمام شده باحداقل قیمت در دسترس مصرف کنندگان بخصوص کشاورزان و صاحبان صنایع قرار بگیرد اگر قرار بود که در صنعت برق منافع قابل توجهی نصیب دولت بشود و دولت سیاستش این بود، خود بخود همان طریقی را که سابق بود و شرکتهای خصوصی بودند بهمان ترتیب عمل می‌شد تأسیس وزارت آب و برق و اقدامات وسیعی که شده و نظارتی را که دولت در کار برق خواهد کرد مؤید نظر آقایان است که برق باید بحداقل قیمت در روستاها بدست مردم برسد بنده الآن نمی‌توانم رقم دقیق فروش برق را در روستاها بعرض برسانم و من سعی می‌کنم که با مصارف تلمبه قیمت برق از ۱/۲۵ ریال در روستاها بیشتر نباشد در مورد صنایع بعرض برسانم که اگر صنایع بمعنای صنایع، برق مصرف کنند باز هم می‌توانیم قیمت برق را را یکریال و پنج شاهی تا سی شاهی برسانیم و در مورد خوزستان که فرمودند بنده باید عرض کنم که خوزستان یکی از نقاطی است که برق بحداقل قیمت در ایران بفروش میرسدقیمت برق از دهشاهی و یازده شاهی تا دو قران و یک عباسی به دمستیک فروخته می‌شود منوط براینکه میزان مصرف چقدر است و مشتریان صنعتی ما به چه نحوی مصرف می‌کنند یکی از صنایع، صنایعی پتروشیمی است که تا امروز ۲۶ میلیون ریال برق خوزستان را مصرف کرده و تا امروز هنوز پولش را نداده‌اند اینکه گفته شد که برق خوزستان را مصرف نمی‌کند اینطور نیست خیلی هم خوب مصرف می‌کند بالفرض اگر خیلی میل دارند ارزان‌تر از این باشد سعی می‌کنیم تا آنجائی که ممکن باشد و بنگاه بتواند بزندگی خودش ادامه بدهد قیمت برق را در آن‌جا ارزان کنیم. قیمت برق برای مصارف صنعتی بزرگ یا یازده شاهی واقعاً قیمتی است که در تمام ممالک دنیا وجود ندارد امروز به شرکت پتروشیمی که یک شرکت خصوصی است و سایر مؤسسات خصوصی برق را به قیمت ۰/۵۵ و ۰/۶ و در بعضی مواقع که مصرف خیلی کم باشد یکریال برای مصارف دمستیک یکریال می‌فروشیم و این قیمت معتدلی است اگر است اگر بتوانیم این نرخها را در سایر شهرستانها عمل کنیم مسلماً نمایندگان محترم شهرستانها ممنون خواهند شد قیمت برق الان در خود تهران چقدر است، در سایر شهرستانها قیمت برق ۶ ریال، ۷ ریال است آوردن قیمت برق به ۲ ریال ۳ ریال تصور می‌کنم اقدام مناسبی باشد و همه را راضی خواهد کرد در خوزستان قیمت معتدل است مع‌الوصف سعی خواهیم کرد که در آنجا هم قیمت ثابت باشد چون قصد منفعت بهیچوجه من‌الوجوه وجود ندارد و نظر براینستکه برق را بحد اقل قیمت بدست مصرف کننده برسانیم تا صنایع دیگر ما با نیروی برق مجهز شود (مصطفوی‌ـ راجع به سایر طرحهائی که از محل اضافه وام است بفرمائید) راجع به برق اصفهان بنده به استحضارتان برسانم برای اصفهان ما یک نقشه جامعی تهیه کرده و شرکت برق منطقه‌ای اصفهان را که چند روز پیش اساسنامه‌اش از مجلس شورای ملی و سنا گذشت مدیر این شرکت را تعیین کردیم و شاید امروز و فردا این شرکت را تعیین کردیم و شاید امرزو و فردا به اصفهان برود برای ثبت شرکت و بلافاصله پس از هبت برنامه‌های ما در اصفهان بمرحله اجراء در می‌آید برای مرحله اول ۲۵۰۰۰ کیلوات مرحله دوم ۵۰۰۰۰ کیلوات برای اصفهان در نظر گرفته شده است این شرکت خصوصی هم طبق قانونی که به تصویب رسیده است تأسیساتش را ناگزیر بدولت واگذار کند بنده وارد در اختلافات این شرکت و شهرداری نمی‌شوم چون کار وزارت آب و برق نیست وزارت آب و برق طبق قانون خودش این شرکت برق منطقه‌ای و ناحیه‌ای اصفهان را عنقریب تشکیل خواهد داد و شبکه و تأسیسات را با همین ۷۸ میلیون دلار خریداری می‌کند و نصب خواهد شد برق اصفهان هم مثل سایر نقاط مملکت بصورت مطلوب در خواهد آمد و سرو صورتی پیدا خواهد کرد (معتمدی‌ـمتشکرم بفرمائید چقدر طول می‌کشد) دوره اجرای برنامه و اجرای توسعه برق در حدود ۲ تا ۳ سال پیش‌بینی می‌شود و اگر بنده و عده بدهم زودتر از دو سال یا در ظرف چند ماه این کار را انجام خواهیم داد بعد از دو سال یا در ظرف چند ماه این کار را انجام خواهیم داد بعد از چند ماه معلوم می‌شود که دولت کارش را انجام نداده است، مسلماً خرید و تهیه نقشه‌ها انجام شده یعنی مشکل کار ما در کمیسیون برنامه و تهیه نقشه‌هاست و اینکار انجام شده است و وقتی میگوئیم برق اصفهان مقصود شهر اصفهان نیست بلکه تا حدود ۶۰،۸۰ کیلومتر اطراف آن از همان برق تأمین خواهد شد مآلاً شهر اصفان به تهران متصل خواهد شد یکی از آقایان مرقوم فرموده‌اند که در اصفهان از هر سه شب یک شب برق خاموش است، بنده قبول دارم بهمین دلیل دولت روی کار برق دست گذاشت و سرپرستی کار برق را قبول کرده تا نظر و خواسته‌های آقایان را انجام بدهد (معتمدی‌ـ آقای روحانی مؤسسات فعلی را دولت می‌خرد و خودش بعهده می‌گیرد و اداره می‌کند یا همانطور ادامه پیدا خواهد کرد؟) مؤسسات برق خصوصی که در مراکز بزرگ مثل اصفهان و تهران هستند خریداری خواهد شد و تحویل خواهند شد و سرمایه‌گذاری خواهد شد بدون اینکه به کسی لطمه وارد بیاید به قیمت معقول و عادلانه می‌خرد یا اینکه برق منطقه‌ای با سرمایه شرکت تشکیل خواهد شد که بوسیله شرکت برق منطقه‌ای اداره می‌شود شرکت برق منطقه‌ای منحصراً با سرمایه دولتی نخواهد بود اگر کسی مایل باشد در این شرکت سرمایه‌گذاری کند مسلماً استقبال خواهیم کرد همچنین شهرداریها آنچه سهیمند سهم شهرداریها خواهد شد و باید بصورت سهام شهرداریها در این شرکت گذارده بشود ولی نظر این است که حتی الامکان در صنعت برق که زیر بنای اقتصاد مملکت را تشکیل می‌دهد قیمت برق طوری تعیین شود که لطمه‌ای به سرمایه‌گذاری وارد نشود راجع به نرخ بهره که فرمودند که چرا نرخ بهره یکجا ۳/۵ در صد و درجائی ۵/۵ در صد است در هر قسمت ما کوشش کرده‌ایم تا به این نرخ رسیده از این کمتر نمی‌توانستیم بگیریم تصور می‌کنم هر کسیب پولش را بیک نرخ معینی بما می‌دهد ما از این کمتر و ارزان‌تر نتوانستیم بگیریم انشاءالله اگر کسیب پیدا بشود و بتواند بیشتر چانه بزند ما بیشتر خوشوقت می‌شویم (احسنت).

رئیس‌ - آقای دکتر یگانه.

دکتر یگانه (وزیر مشاور)ـ صحبتها و توضیحاتی مربوط به قسمت فنی لایحه را جناب آقای وزیر آب و برق به استحضار رساندند در بعضی قسمت‌ها و توضیحاتی که جناب آقای دکتر مبین خواستند که باقی مانده بنده بعرض میرسانم (دکتر الموتی‌ـ مازاد را هم بفرمائید) و همچنین سایر آقایان که جوابش بعرض نرسیده (دکتر الموتی‌ـ نوشته‌اند ۷۸ میلیون دلار اگر مازادی داشت چه مبلغ است و بچه مصرفی می‌رسد؟).

عرض کنم راجع به توضیحات مورد نظر جناب آقای دکتر مبین قسمت اولش راجع به تقسیم سنواتی در آمدهای سازمان برنامه بود این در ماده ۴ تصویب‌نامه قانونی سازمان برنامه تعیین شده البته در سال ۴۱ ده میلیارد و در سال ۴۲ بیست و دو میلیارد و در سال ۴۳،۲۴ میلیارد ولی هیأت عالی همیشه می‌تواند با پیشنهاد مدیر عامل سهم هر سال را تغییر بدهد سهم هر سال ممکن است تغییر داده شود یعنی وقتی که پیش بینی مخارج عمرانی از ۱۴۰ میلیارد به به دویست میلیارد رسید طبیعتاً و عقلا اقتضاء می‌کند و دارد که دولت بتواند ۲۴ میلیارد را اضافه بکند و بنده تا حدی که میدانم برای باقی مانده مدت بقیه برنامه دوم اضافه هم شده است راجع به تأمین در آمدهای آن ۲۰۰ میلیارد که مجوزش از مجلس گرفته شد که تا آن حد دولت مجاز در خرج کردن است برای برنامه‌های عمرانی در آمد لازم برای این مخارج از چند طریق باید تأمین شود که در خود قانون برنامه هست در درجه اول درآمدهای داخلی است یعنی از نفت و سایر در آمدها مو اگر آنها تکافو نکرد خود قانون برنامه اجازه داده که اول ۴۰ میلیارد و بعد بموجب تصویب‌نامه بعدی تا ۵۰ میلیارد وام بگیرد عرض کنم از این عرض کنم از این ۵۰ میلیارد که در حدود ۶۰۰ میلیون دلار می‌شود دولت تاکنون بیش از ۲۰۰ میلیون دلار قرض نگرفته بنابراین تا این حدود هم که در تصویب‌نامه مجاز شناخته شده استقراض برای تأمین کسری برنامه هنوز شاید دو ثلث آن بلا استفاده هست و وام به این میزان گرفته نشد است و با توجه به اینکه حدود برنامه از ۱۴۰ میلیارد به ۲۰۰ میلیارد افزایش یافت شاید اقتضا می‌کرد که اجازه دولت از اخذ وام از ۵۰۰ ملیارد هم به همان تناسب اضافه بشود ولی البته این را برای استحضارتان عرض کنم که ۶۰۰ میلیارد وام که اجازه داده شده به ۲۰۰ میلیارد هم هنوز نرسیده جمع بدهی را استفسار فرمودند این سؤال در دولت قبلی شد که دولت خدمتتان جواب عرض کرد بنده متن میزان قرض سازمان برنامه را دارم قسمت‌های عمده‌اش ۳۸۳ میلیون دلار وام برنامه دوم از این ۳۸۳ میلیون دلار در حدود ۵۰۰ میلیون تومان امسال در بودجه خودمان محسوب شد و از اصل و فرع پرداخت شد بعد از برنامه دوم هم که تقریباً در انتهایش مجلسین افتتاح شد وامی که دولت گرفته همان چند فقره است که در قانون بودجه کل سال ۴۳ جمعاً بحسب تبدیل به دلاشاید بشود ۱۷۰ میلیون دلار و البته ۷۳ میلیون مارک هم مال دولت آلمان است جمع وامهائی که بعد از برنامه دوم هنوز همه‌اش گرفته نشده مجوزش از مجلسین کسب شده ۱۷۰ میلیون دلار است اگر ۷۳ میلیون مارک را هم تبدیل کنیم به دلار به ۱۹۰ میلیون دلار نمی‌رسد این قسمتی است که میزان وام پیش‌بینی شده برای سال ۴۳ استفسار فرمودید البته استحضار دارید برای طول طول برنامه سوم که از شهریور ۴۱ شروع شده تا انتهای مدت ۵ سال دولت می‌تواند در حدود ۵۰ میلیارد ریال یا ۶۰۰ میلیون دلار قرض کند البته میزان وام دیگر سالیانه نیست روی کلی است قسمت آخری فرمایشتان روی در آمد داخلی بود البته دولت تمام هم خودش را مصروف می‌کند که در آمدهایی که برای برنامه اختصاص داده شده است مشخص بشود و هم خرج بشود با این حسن نیت و مساعی که همیشه معمول شده در کار بنده تصور نمی‌کنم خدای ناکرده این وضعت پیش‌بیاید که از اجراء برنامه‌ها ضرری ببینیم که مسأله مسئولیت را مطرح کنیم، دو مطلبی بود که جناب آقای دکتر الموتی فرمودند که اگر این وام همه‌اش بمصرف خرید برق نرسد بچه مصرفی خواهد رسید البته این را با ید عرض کنم که توهم اینطور نشود این مبلغ برای تأمین برق کشور زیادی است بنابراین مازادش را برای سایر هزینه‌ها استفاده می‌کنیم و شاید این فراز آخر که در این ماده گذاشته شده شاید یکی از خصوصیات این وام است چون این وام مثل اعتبار فروشندگان نیست ما وامی نمی‌گیریم اگر یک کمپانی برنده شد و جنس خریدیم آنوقت از این اعتبار استفاده کنیم اینکه نوشته شده در صورتیکه استفاده از تمام مبلغ قرارداد برای طرحهای برق میسر نگردد دولت تشخیص می‌دهد اگر در یک قسمت از معامله مقرون به صرفه برایش نیست از این اعتبار برای خرید آن لوازم استفاده نمی‌کند برای خرید لوازم دیگری استفاده می‌کنیم البته برنامه‌های سوم هم همه‌اش به تصویب هیأب عالی برنامه می‌رسد و گزارشش هم هر موقع که اراده بفرمائید تمام گزارش جزئیات برنامه سوم به استحضار نمایندگان خواهد رسید و این واقعاً یکی از بهترین شروط این وام است که ما ملزم نیستیم یک کالای خاصی را بخریم اگر نخواستیم می‌توانیم بمصارف کارهای ضروری دیگری برسانیم قسمتی که جناب آقای مهندس بهبودی فرمودند راجع به هواپیمائی بود شاید در جلسه کمیسیون تیمسار خادمی در حدود نیمساعت گزارش لازم و توضیحات لازم بعرض رساندند ولی گویا جنابعالی در کمیسیون تشریف نداشتید (دکتر مهندس بهبودی‌ـبنده عضو کمیسیون نبودم) توضیحاتی که ایشان در کمیسیون دادند اینجا به استحضار آقایان میرسانم تمام این وام را خود رئیس کل شرکت هواپیمائی بر عهده گرفت که از در آمدهای خود شرکت خواهند داد چون یک شرکت تجاری است بنابراین ببودجه عمومی دیناری تحمیل نخواهد شد در سه کمیسیون مشترک رئیس‌هواپیمائی گفت از درآمد اضافی که در نتیجه این توسعه خدمات فنی خواهیم داشت تمام این مبلغ را خود من خواهم پرداخت این مطلبی بود که رئیس هواپیمائی کشوری در جلسه کمیسیون به استحضار رسانید این خدمات فنی البته همه‌اش هزینه پرسنل نیست برای اینکه شرکت هواپیمائی ملی بتواند در تمام کشور ببهترین صورت وسایل رفت و آمد راه تهیه کند اینجا بیک تعدای تکنسین و آموزشگاه احتیاج دارند که خلبان تربیت کنند البته تربیت یک خلیان نظامی با یک خلبان سیویل فرق می‌کند واین یک میلیون تنها مسأله قراضه‌اش نیست یک قرارداد همکاری فنی است عمده آن همکاری فنی است که بین شرکت هواپیمائی و آن مؤسسه فنی بسته می‌شود و ضمن آنهم همان مؤسسه همکاری کننده فنی و موافقت کرده است که یک کمک مالی هم بکند واین برای تربیت خلبان و آوردن تکنیسین است و آوردن لوازم آزمایشگاهی و لابراتواری و تعمیرات هواپیما است و تصور می‌کنم با توضیحات مفصل که رئیس اداره کل هواپیمائی بعرض رساندند مطلب روشن شده باشد اما جواب جناب آقای معتمدی راجع بعلت اختلاف میزان بهره‌ها خواستم عرض کنم ملاحظه بفرمائید در همین قرار داد قرارداد وام سه بهره متفاوت است هر مؤسسه اعتباری یک خصوصیاتی برای بهره خودش دارد بهره وام صندوق عمران آمریکا ۳ و خرده‌ای در صد است برای اینکه جنبه انتفاع محض ندارد و این واقعاً مجاهدت دولت بود که توانست ۱۰ میلیون دلار از آن مؤسسه با بهره نازل وام بگیرد قرار داد شوروی هم با توجه با اینکه در مقابل این وام حساب تهاتر است و آنها هم بکالاهای ایران احتیاج دارند و طویل‌المدت است که البته بهره‌اش فرق دارد و با شرایط بهتری قاعدتاً باید این وام داده بشود برای اینکه متقالا کالاهای مورد نیاز کشور شوروی بصورت تهاتر پرداخت می‌شود (دکتر الموتی‌ـ تحصیل اعتبار از شوروی را توضیح بیشتری بفرمائید) البته یک یاز مظاهر روابط اقتصادی ما با شوروی که از مدتی قبل ایجاد شده قرار داد بازرگانی است که از چند ماه پیش منعقذ شده و به میزان قابل توجهی افزایش یافته و با مساعی دولت متعاقب آن قرارداد هوائی بین ایران و شوروی منعقد شد و سومین همکاریشان روی این قرارداد است برای دستگاه تبریز برق تبریز همه این قرار دادها از مصادیق مودتی است که بین دو دولت موجود است.

رئیس‌ - آقای مهندس والا بفرمائید.

مهندس والا- بدون تردید در مورد طرح لایحه اخذ اعتبار و قرضه خارجی چه قانونگذاران قدیم و چه در حال حاضر مجلس شورای ملی توجه دارند که مدت نطق را برای نمایندگان غیر محدود بکنند بهمین دلیل موقعی که راجع به صحبت آقای مهندس بهبودی اعتراض شد بنده از سرکار علیه خانم تربیت خواهش کردم اجازه بدهند صحبتشان را بکنند این مطابق آئین‌نامه است در ماده ۷۳ اجازه می‌دهد که ناطق در مورد لوایح و طرحهائی که مربوط به امتیازات خارجی است یا قرضه است یا مقاوله نامه است نامحدود صحبت کند (فیلیکس آقایان‌ـ مشروط به اینکه در خود مطلب صحبت کند) دیگر تشخیص آن با رئیس مجلس است مطلبی که الان اینجا صحبت می‌شود واقعاً اهمیت دارد و چون قرض خارجی است قرض مربوط بیک شخص یا یک دولت نیست حتی بعقیده بنده مربوط بیک نسل هم نخواهد بود تعهداتی است که بعهده نسل حاضر و نسل آینده مملکت گذاشته می‌شود (صحیح است) بدون شک دولتی که مورد اعتماد اعلیحضرت همایونی قرار گرفته و مجلس نیز به او رأی اعتماد داده کارهایش را مجلس تأیید می‌کند بخصوص دولتی که اکثریت دارد اما در این جور مواقع واقعاً عقیده و سلیقه شخص من این است که مسئولین امر توضیحات بیشتر و قانع کننده‌ای را برای استحضار نمایندگان ادا کنند در اینجا صحبت ۶۸ میلیون دلار است یعنی در حدود ۵۰۰ میلیون تومان ما آمدیم با یک بهره ۵/۵ در صد از یک بانیک خارجی می‌خواهیم تحصیل اعتبار کنیم برای این اعتبار یک خرجی پیش‌بینی می‌کردیم و این خرج خرید کارخانه است اولا اگر جناب آقای مهندس روحانی که مورد نهایت احترام بنده هستند چه از نظر دوستی شخصی و چه از نظر حسن عملشان بتوانند مرا قانع کنند راجع به اینکه قرار دادی که با این بانک می‌بندید روی این است که از فلان کارخانه این کارخانه را خریداری کنیم یا اینکه آزادی عمل خواهید داشت که با این پول هر عملی که دلتان خواست انجام دهید چون در بعضی قرار دادها این شرایط وجود داشت که اگر وامی از مؤسسه خارجی یا بانک خارجی یا دولت خارجی می‌گیرید محدود و منوط به خرید یا صرف اعتبار برای یک نظر خاصی باشد (دکتر معتمد وزیری‌ـ همیشه همینطور است) ممکن است همیشه همینطور باشد اما در اینجا یک مطلبی بوجود می‌آید جناب آقای دکتر معتمد وزیری ما یک چنین بهره ۵/۵ درصد می‌پردازیم در طول مدت ۱۸ سال اگر بشود محاسبه کرد این بهره بهره در بهره هم دارد حساب بسیار ساده است بعد از ۱۸ سال با بهره ۵/۵ درصد بکجا خواهد رسید؟ و این ۵۰۰ میلیون تومان را که ملت ایران باید پرداخت کند چه مبلغ خواهد شد بدون شک این مسأله قابل توجهی است بهره ۵/۵ در ص در عرف تجاری برای وامهای زود مدت است فرض کنید یک یا دو یا حداکثر سه سال با یک چنین بهره‌ای را می‌گیریم که بتوانیم بپردازیم (خواجه‌نوری‌ ـ هرچه مدت وام طولانی‌تر باشد بهره‌اش سنگین‌تر است) یک وقتی بما می‌گفتند که در سویس بانک‌هائی وجود دارد که در حدود ۳ در صد یا ۳/۵ در صد وام می‌دهند البته بنده زیاد اطلاع ندارم اینکه خواهش کردم توضیح بدهند برای روشن شدن خودم است اگر ما بخواهیم این اعتبار را صرف خرید کارخانجات بکنیم مسلماً جناب آقای نخست و وزیر استحضار دارند که بعضی از کارخانجات خودشان شخصاً بخریداران اعتبار می‌دهند با این ترتیب قیمت جنس مسلماً گران تمام می‌شود اگر شما کارخانه‌ای را می‌خرید از فلان‌کار خانه سازنده آیا پول نقد به او می‌دهید یا تحصیل اعتبار می‌کنید و یا به ضمانت یک همچو اعتباری از فلان بانک آن کارخانه را می‌خرید اینها مسائلی است که باید روشن بشود بدون تردید یکی از وظایف مجلس شورای ملی نظارت دقیق است در لوایحی که مربوط به اخذ وام است اگر در اینجا آقایان اصراری و ابرامی دارند که این مسائل روشن بشود بهیچوجه من‌الوجوه خدای نکرده دلیل بر این نیست که با نظر شک و تردیدی بدولت نگاه می‌کنند بنده که یک عضو اقلیت هستم و این را بالصراحه عرض می‌کنم اما در گذشته جناب آقای مهندس روحانی من خودم شاهد و ناضر بودم که بنگاه برق آمد قرار داد برق بست برای تأسیس یک کارخانه ۵۰۰۰۰ کیلواتی با یک شخصی این کار خانه ۵۰۰۰۰ کیلواتی شاید در حدود ۲۰۰ میلیون تومان برای آن تاجر که می‌خواست با ضمانت بانک ملی با ضمانت وزارت دارائی و ضمانت دولت بیاید از همین بانک ملی با ضمانت وزارت دارائی و ضمانت دولت بیاید از همین بانک صادرات و واردات کارخانه بخرد تمام می‌شد بنده وارد هستم که در حدود ۲۰۰ میلیون تومان قیمت کرده بود بعد از اینکه مجله تهران مصور روی این مسأله انگشت گذاشت و سرو صدا کرد این قرار داد را بهم زدند و معلوم شد که در آن موقع نظر ما صائب بود و خریدن آن کارخانه به این صورت بود مطلب دیگر که بنده می‌خواهم صحبت کنم این است که ما متأسفانه باید اعتراف کنیم متصدیان برق ما در گذشته یا نخواستند یا نتوانستند پیش‌بینی صحیح بکنند که برق ارزان در اختیار مردم گذاشته بشود امروز شهر تهران و بسیاری از شهرهای ما برق‌گران مصرف می‌کنند آنچنان برق‌گرانی مصرف می‌کنند که شاید در بعضی مواقع هر چقدر هم بخواهیم صرفه‌جوئی کرد بازهم تحمیلی است این مسأله‌ای نیست که امروز در دنیا حل نشده باشد این مسأله در دنیا شاید مسأله برق و تلفن و ارتباطات و این چیزها باشد این چیزی نیست که ما هنوز بخواهیم فرمولش را پیدا کنیم یا خودمان را زیاد ناراحت کنیم (معتمدی‌ـ در تمام دنیا دنیا برق ملی است) بقول فرمایش آقای معتمدی شاید در اثر گرانی باشد که در اصفهان هفته‌ای سه شب برق را خاموش می‌کنند و ازش استفاده نمی‌کنند متأسفانه تجربه‌ای هم که در گذشته بود این است که یک وقتی بنگاه برق آمد و گفت که بیائید دست بزنید شادی کنید که ما برق را ارزان کردیم تا ۲۰ کیلووات اول را ارزان کرد اما همینطور که بتدریج بالا می‌رفت قیمت سرسام آور می‌شد کیلوواتی ۵ ریال و ۶ ریال و گاهی بیک تومان هم می‌رسید در صورتیکه اعلان اداره برق این بود که ما برق را ارزان کردیم در حالیکه عوارض و چیزهائی که برایش گذاشته بودند برخلاف همه جای دنیا که قیمت برق بمیزان ازدیاد مصرف یک نسبت معکوس باید داشته باشد از نظر قیمت ما اینجا درست برعکس کردیم یعنی هر چه مصرف زیادتر می‌شد بهای برق هم زیادتر می‌شد مطلبی که دراینجا زیاد به آن توجه می‌شود و بعقیده بنده اگر جناب آقای نخست وزیر یک ترتیبی به آن بدهند شاید لازم باشد این است که همیشه بعضی از ماده واحده‌هائیکه با قید فوریت یا عادی تقدیم می‌شود این را مستند می‌کنیم ببرنامه عمرانی سوم در صورتیکه بخوبی واقف هستیم که خود برنامه بصورت تصویبنامه‌است یعنی مجلسین این را صحه نگذاشته‌اند ما در اینجا استناد می‌کنیم بتصویب‌نامه‌ای که در یک مورد واقعاً ایجاب می‌کرد آنموقع به اینصورت گذارنده شود و اصولی برقرار بشود این باید باینصورت نباشد که یک قانون بگذرد و استناد بشود بتصویبنامه شاید این از وظایف مجلس باشد ایرادی بکار دولت نباشد جزو همان ۶۰۰ لایحه است و این را باید کمیسیونها توجه بیشتری کنند که تکلیف این قانون برنامه سوم روشن بشود من تصور می‌کنم که برنامه سوم یک مقررات فوق‌العاده کلی دارد حتی نظارتی که در سابق مجلسین و دستگاههای قانون‌گذاری در مورد برنامه سوم داشتند محدود کرده است و مربوط کرده است به حسن نیت دستگاه اجرائی و واقعاً وظیفه‌ای که آقای نخست وزیر و مدیر عامل سازمان برنامه در مقابل برنامه سوم دارند آنچنان سنگین است که اگر یک روزی من نخست‌وزیر بودم و یک چنین آزادی عملی در مقابل خودم می‌دیدم شاید احساس خطری می‌کردم در گذشته یک هیئتی بود یعنی هیئت نظارتی بود که مجلسین انتخاب می‌کردند حالا هم خود دستگاه دولت موظف است که حد اکثر رعایت صرفه‌جوئی را در بعضی از اقداماتی که می‌کند بکار ببرید از یک طرف دیگر هم خودش باید طراح این طرح‌ها باشد این واقعاً وظیفه مشکلی است که خودش احساس مسئولیت خطیری را می‌کند برای آن کسی که تقبل این وظیفه خطیر را کرده است این مطلبی بود که بنظر بنده می‌رسید که بعرض مجلس برسانم در هر حال من سلیقه شخصی‌ام این است که بهره پنج‌و نیم در صد زیاد است البته دولت ادعایش این است که بهره کمتر از این نتوانسته بدست بیاورد ومن دستگاه اجرائیه نیستم این وظیفه ما نیست این مطلبی بود که اگر دو مرتبه توضیح داده بشود شاید مطلب را روشن بکند یکی از آقایان نمایندگان یک یادداشتی بمن فرستاده و اشاره کرده است که بنگاه برق از مردم به استناد تصویب‌نامه وام گرفته و گفته پنج ساله مسترد می‌کند حالا سالها گذشته است و پس نداده‌اند مردم دیگر چه اعتمادی بدولت و دستگاههای دولت خواهند داشت این وام را چه موقع پس می‌دهند (یکنفر از نمایندگان‌ـمقداریش را پس داده‌اند) و قسمت دیگر که استدلال یکی از دوستانم بود و صحیح است که لوایح را اگر از همدیگر تفکیک کنیم بهتر است مجلس مجلس مخالفی نیست مجلس موافقی است بخصوص که دولت اکثریت دارد اگر ما میآئیم لایحه برق را با تحصیل اعتبار برای هواپیمائی قاطی می‌کنیم این صحیح نیست و درست نیست لوایح را جداگانه بیاورید و بگذرانید اگر مجلس وقت بیشتری باید صرف کند مجلس آماده است ساعت‌ها در جلسات خصوصی و در کمیسیونها کار کند تداخل این مطلب و تا اندازه‌ای بدون ارتباط بودن آنها همینطور که بعضی از نمایندگان اظهار نظر می‌فرمایند که خوب در موقع در کلیات صحبت کردن بایستی که مطالب مربوط به اصل لایحه باشد پس بنابراین این توقع را مجلس می‌تواند داشته باشد که اگر لایحه‌ای راجع به برق می‌آورید هواپیمائی را چرا ضمیمه‌اش می‌کنیم اگر منظور این است که تحصیل اعتبار کنید خوب دولت روی پشتیبانی که از مجلس داشته آمده یک مجوزی گرفته اجازه تحصیل اعتبار را از خارج به آن مبلغ که مورد نظرش بود داده شده بنا بر این نگرانی در این مورد ندارد این را بنده استدعا می‌کنم که آقای نخست وزیر بخصوص که همیشه به عرایض منطقی فوق‌العاده اهمیت می‌دهند این را رعایت بفرمایند که این جور مشکلات بوجود نیاید که اگر انتقادی بشود راجع به بعضی از امور دلیل این نیست که موافقت وجود ندارد این مطالبی بود که اگر توضیحاتی در باره‌اش داده بشود بنده فوق‌العاده متشکر می‌شوم (احسنت).

رئیس‌ - آقای دکتر مبین.

دکتر مبین‌- همکاران محترم بنده و اعضاء محترم هیئت دولت مسلماً تا بحال تشخیص داده‌اند روی صحبتهای بنده که سلیقه بنده اینطوری نیست که راجع به کاری که مربوط به متخصصین است وارد صحبت بشوم یعنی هیچ موقع بنده به حریم متخصصین تجاوز نمی‌کنم هر موقع هم صحبت می‌کنم در حدود قانونی است که مطرح است یا بصلاح هست یا بصلاح نیست بنده هیچ موقع لایحه‌ای را که مسلماً عده‌ای زحمت کشیده‌اند زحمت آنها را نمی‌توانم بهدر بدهم یعنی انصاف اینطور حکم نمی‌کند راجع به اینکه مفید است از نظر برق یا نیست بنده راجع به این مطلب صحبت نمی‌کنم از طرف دیگر بنده‌بی اندازه خوشوقتم که دولت با صبر و حوصله به قسمتی از سؤالات بنده جواب دادند ولی بقسمتی جواب داده نشده حالا بنده عرض می‌کنم قید ماده ۷ جناب آقای مهندس روحانی در لایحه بمنظور کسر در آمد از محل ماده ۶ است که باید از ماده ۷ استفاده کرد یعنی اگر در آمد ماده ۶ و ماده قبلش ماده پنج تکافو کرد برای برنامه عمرانی سوم شما از ماده ۷ استفاده کنید برای اینکه خودتان قانون را آوردید بمجلس عرضه کردید تصویب‌نامه مربوط همینطور خواسته بنابراین خودتان هم باید تبعیت بکنید از آنچه که خواسته‌اید سؤالی که بنده کردم این بود ۱۶۸ میلیارد باقیمانده میلیارد باقیمانده ار محل ماده ۵و۶ تأمین خواهدشد یا نخواهد شد اگر تأمین شد در آن صورت دیگر از ماده ۷ نمی‌شود استفاده کرد به این مطلب جواب داده نشد حالا بنده بطور کلی سه ایراد اساسی برای این لایحه وام می‌بینیم عرض کردم نه از نظر تخصصی راجع به اظهار نظر متخصصین بلکه سه ایراد اساسی راجع به خود لایحه است ایراد اول این است که اصل وام بنظر بنده حالا نمیدانم همکاران قانع بشوند یا جوابی داده بشود اصل وام قابل دریافت نیست چرا؟ برا اینکه در قانون بودجه سال ۴۳ شما در آمد سازمان برنامه را از محل ماده شش ۲۱/۶ میلیارد ریال پیش‌بینی کرده‌اید اگر این را حساب کنید بر اساس ۴۰۰ میلیون دلار است در صورتیکه خود جناب آقای نخست وزیر، جناب آقای وزیر دارائی بکرات اینجا گفتند که عایدات امسال ما از پانصد میلیون دلار متجاوز است بنابراین از محل صد میلیون دلار باقیمانده ۶۵ میلیون دلار سازمان برنامه سهم دارد خوب ۶۸ میلیون دلاری که می‌خواهید وام بگیرید از همین ۶۵ میلیون دلار اضافه در آمد مصرف کنید اگر دولت معتقد است که عایدات امسال دولت ار محل نفت از ۴۰۰ میلیون دلار تجاوز نمی‌کند و حرفی را که قبلا زده صحیح نیست بنده حرفم را پس می‌گیرم ولی اگر عایدات نفت ما از ۴۰۰ میلیون دلار تجاوز کرده ۶۵ در صد اضافه‌اش سهم سازمان برنامه است و بهمین میزان نباید وام گرفته شود وقتی که شما عایدی داشتید و الآن نزدیک آخر سال است شما صد در صد می‌توانستید پیش‌بینی کنید که عایدات نفت امسال شما چقدر است و آنطور که در جراید نوشته شده ۱۸۰ میلیون دلار شما از محل پذیره نفت خواهید گرفت بنابراین ۶۵ درصدش بسازمان برنامه تعلق دارد وقتی سازمان برنامه از محل ماده ۶ و از این در آمد جدید که پیش‌بینی شده در قانون برنامه عمرانی سوم در آمدی می‌تواند داشته باشد مادام که آن در آمد موجود است حق استفاده از ماده ۷ را ندارید این اشکال اول بنده. اشکال دوم راجع به اینکه بهره زیادست آقایان بخصوص جناب آقای مهندس والا فرمایشاتی فرمودند ولی آقای مهندس روحانی جوابی که دادند بنده عین جوابشان را یادداشت کردم که می‌خوانم ایشان جواب دادند که حتی الامکان وامی گرفته خواهد شد که بصلاح و صرفه مملکت باشد علاوه بر این ما حد اعلای سعی را کردیم و به این نرخ توانستیم وام بگریم و ارزان‌تر نتوانستیم وام بگیریم اگر شما توانستید که ارزانتر بگیرید و با نرخ بهره کمتری بشما بدهند ما خوشوقت می‌شویم بنده برای شما یک حساب ساده می‌کنم شما این وام را که دریافت می‌دارید در سه سال اول هیچ‌چیز نمی‌پردازید یعنی در رأی سه سال ۶۸ میلیون دلار شما می‌شود ۸۰ میلیون و ۱۲میلیون دلار رویش می‌آید از سه سال بعد با ۸۰ میلیون دلار و بهره ۵/۵ در صد شروع میشو این را که نمیدانم ربح مرکب است یا نیست اگر پانزده سال حساب کنیم می‌شود ۳۳ میلیون دلار بعلاوه آن ۱۲ میلیون دلار که برای سه سال اول می‌دهید و جمع کل بهره‌ای که خواهید داد (نمایندگان‌ـ اینطور نیست) اگر حساب اینطور نیست بنده حرفم را پس می‌گیرم بهرحال خیال می‌کنم تا آخر مدت رویهمرفته شما ۴۵ میلیون دلار بهره خواهید داد (خواجه نوری‌ـ اینطور نیست) خیلی خوب شما بعد بیائید بگوئید از ۴۵ میلیون دلار کمتر است اگر کمتر بود بنده حرفی ندارم ولی اگر در حدود ۴۵ میلیون دلار دولت بایستی بهره بدهد این را در صورت مجلس قید بکنید که بهره‌ای که خواهیم داد تا حدود ۴۵ میلیون دلار تا پایان ۱۸ سال نیست چون اگر ۴۵ میلیون دلار بهره‌اش باشد بر اساس ۶۸ میلیون دلار ۷/۳۵ در صد خواهد شد نه ۵/۵ در صد (خواجه نوری‌ـ ربح مرکب معکوس است بتدریج که اقساط داده می‌شود از بهره‌اش کاسته می‌شود شما محاسبه ربح مرکب را معکوس باید بکنید در صورتیکه مستقیم می‌کنید) بنده معکوس حساب می‌کنم اگر دولت اینجا اعتراف کرد که حتی بهره‌ای که خواهد داد از ۳۵ میلیون دلار تجاوز نخواهد کرد بهره همان ۵/۵ در صد است بنده قبول دارم ولی اگر از ۳۵ میلیون دلار تجاوز کرد بهره ۷/۳۵ خواهد شد حالا مطلب دیگر عرض کرد با این بهره ۵/۵ شما از داخل هم می‌توانید وام بگیرید یا نه یا از بانکهای دیگر (نخست وزیرـ از داخل نمی‌شود به ارز احتیاج داریم) خیلی جواب دادند که از داخل نمی‌شود گرفت از شما سؤالی کردم که از خارج با بهره کمتر می‌توانید بگیرید جناب آقای مهندس روحانی جواب دادند که به ما با بهره کمتر از این ندادند بنده الآن برای شما صورت چهار فقره وام را می‌خوانم وام شماره ۶۵/۵ و ۶۵/۶ در زمان دولت جناب آقای مهندس شریف امامی قراردادش امضاء شده و ۶۵/۷ در زمان دولت جناب آقای دکتر امینی قرار دادش امضاء شده و ۶۵/۷ در زمان دولت جناب آقای دکتر امینی قرار دادش امضاء شده و ۶۵/۸ در زمان دولت جناب آقای علم قرار دادش امضاء شده از همین بانک با بهره چهار صد حالا اگر بخواهید بنده قرار داد‌هایش را نشان می‌دهم از بانک صادرات و واردات واشنگتن در سه دولت گذشته با بهره چهار در صد وام گرفته شده و این دولت با بهره ۵/۵ در صد دارد وام می‌گیرد.

- تقدیم یک فقره سؤال بوسیله آقای دکتر مهندس بهبودی

۶- تقدیم یک فقره سؤال بوسیله آقای دکتر مهندس بهبودی

رئیس‌ - آقای مهندس بهبودی.

دکتر مهندس بهبودی‌- عرض کنم که چون توضیحات جناب آقای وزیری آب و برق کافی نبود سؤالی است که تقدیم می‌کنم که ایشان فرصت داشته باشند با مطالعه بیشتری بعد جواب بدهند.

- بقیه مذاکره و تصویب گزارش کمیسیون قوانین دارائی راجع به اجازه تحصیل اعتبار برای تأمین قسمتی از هزینه‌های عمرانی کشور و ارسال بمجلس سنا

۷- بقیه مذاکره و تصویب گزارش کمیسیون قوانین دارائی راجع به اجازه تحصیل اعتبار برای تأمین قسمتی از هزینه‌های عمرانی کشور و ارسال بمجلس سنا

رئیس‌ - آقای پاینده.

پاینده‌- لایحه ایکه دولت بمجلس داده قطعاً یکی از لوایح خوب و مهم است برای اینکه اگر بنده اشتباه نکنم و ضعف حافظه مرا به فراموشی وانداشته باشد گویا یکی از سران انقلاب فرانسه گفته بود اول نان دوم سواد بنده می‌خواهم با اجازه آقایان تحریف کنم و بگویم اول نان دوم آب سوم برق و بعد سواد انشاءالله بنده را بمرتجع بودن متهم نخواهید کرد (یکنفر از نمایندگان اول آب) اول نان یا اول آب ردیفش را بعداً آقای دکتر یگانه تعیین خواهند کرد بنده تصور می‌کنم ماه دهم عمر دولت است و در همان روزهای اول جناب آقای نخست وزیر وعده دادند که یک مشکل اساسی را در کادر مشکل اساسی تر حل بفرمایند بنده فکر می‌کنم برنامه‌های بزرگ و وسیع وقت و فرصت می‌خواهد ولی این برنامه‌های بزرگ و وسیع را با برنامه‌های کوچک و فوری هم می‌شود ضمیمه کرد البته خود ایشان بهتر میدانند که در این مدت در انجام این مطلبی که امروز فرمودند مثل اینکه اقداماتی شده یکی از مشکلات کوچک برقهای کوچک خصوصی بنده از نظر دید خودم عرض می‌کنم بنده می‌بینم آقای مصطفوی نائینی در نائین و ما در نجف‌آباد الآن این بلیه را داریم و دادرس هم خداست اقیا مهندس روحانی توجه بفرمائید یک مؤسسه خصوصی برق را به شهرداری می‌فروشد شب و روز ۴ ریال و بمردم ۶ ریال (یکی از نمایندگان‌ـ با شهردار شریک است) یکسال است این تلاش شروع شده است سازمان برق شما قیمت داده است او هم اعتنا نکرده بنده نمی‌گویم حرمت دولت را برده. بنده رویم نمی‌شود الآن نجف‌آباد بروم چون هیچ مرجعی الآن معین نیست شما در اساسنامه سازمان برق اختیارات شهرداری را گرفته‌اید و این اختیار را الآن بخودتان نداده‌اید و این مشکل بجای مانده است و من مطمئنم که ۸۵ در صد این مشکل را دارند که می‌فرمایند ما منتظر می‌مانیم که این برنامه وسیع انجام بگیرد بنابراین بنده می‌خواهم استدعا کنم به این مطلب توجه بشود لااقل مشکلات جاری و عادی را در کادر مشکلات بالاتر حل کنید اگر بخواهید منتظر بمانید اساسنامه سازمان برق در مجلس تصویب بشود مدتها طول خواهد کشید بنابراین بنده استدعا می‌کنم برای جلوگیری از این غارت مداوم مردم یک فکری بکنید الآن مثل سرگردنه مردم را دارند غارت می‌کنند درست است و بنده هم قبول می‌کنم برنامه‌های شما باید با برنامه صحیح با مدت کامل و مطالعه کافی به نتیجه برسد اما آیا بایستی شهرداری نجف‌آباد هم الآن از طرف اشخاصی که شرمم می‌آید که بگویم دوست عزیز بنده هم حمایت می‌کند غارت شدند و می‌شوند و دادرس هم خداست و بدادشان هم کسی نمی‌رسد درهمین شرائط اگر جناب آقای خواجه‌نوری به بنده نگویند که این کلمات تند است و بدادشان هم کسی نمی‌رسد در همین شرائط اگر جناب آقای خواجه‌نوری به بنده نگویند که این کلمات تند است می‌گویم ما را غارت می‌کنند و نمیدانیم مرجع کی است (بالاخانلوـ کجا غارت نمی‌کنند که نجف‌آباد می‌کنند) استدعا می‌کنم خیلی زود رسیدگی شود خیلی زود ترتیبی بدهید که بنده رویم بیاید بروم نجف‌آباد و به آن مردمیکه یک ماه تمام اعتصاب خاموشی کردند و جواب ندیدند به آنها چه بگویم بنده جواب آنها را جناب آقای مهندس روحانی می‌خواهم ببنده بدهید چون بنده حقیقتش اینست که شرمم می‌آید به آنها دروغ بگویم سابقاً که نماینده مجلس نبودم آزادانه می‌رفتم ولی حالا از بنده می‌پرسند که این دولت چه کرد و شما چه کردید و من جوابی ندارم بگویم درباره خود لایحه بنده می‌خواستم مطلبی عرض کنم معمولا حرمت و رعایت بصورت مبادله باید بشود یعنی همانجور که گفته شد که دولت اکثریت دارد بنده تصور نمی‌کنم هیچوقت این مطلب را آقای خواجه‌نوری که خیلی هم زود رنج هستند بتوانند بگویند که در مجلس

Page 29 missing

گلیم بافی زیلوبافی وپارچه بافی و غیره متأسفانه این صنایع بواسطه ترقیات صنعتی که بوجود آمده است و رقابت اجناس ساخته شده در کارنجات این صنایع اهمیت خودش را خرده، خرده دارند از دست می‌دهند نتیجه‌اش این می‌شود که کشاورزان ما در سال متجاوز از۶، ۷ ماه بیکار هستند و این بی‌کاری آنها موجب تقلیل قدرت تولید آنها می‌شود که از لحاظ اقتصادی برای مملکت مضر است و از لحاظ شخصی برای شخص آنها مضر است چون درآمدی پیدا نمی‌کنند در ماههائی که فعالیت کشاورزی ندارد در صورتیکه اگر نیروی برق باشد در این دهات می‌توانیم صنایع سبک روستائی به آنها بیاموزیم و به آنها امکان تولید بدهیم از قبیل ریسندگی و بافندگی و صنایع چوب صنایع کوچک فلزی و رویهمرفته یک قدرت مجددی به قدرت فعلی بیفزائیم پس ایجاد یک چنین تجهیزاتی برای مملکتی لازمه‌اش اینستکه یک سرمایه‌گذاری محکم و قوی پشتبیان آن باشد این سرمایه گذاری را اگر ما بخواهیم نقداً بپردازیم و برویم تمام این دویست میلیون که آقای مهندس روحانی اشاره فرمودند این دویست میلیون دلار را نقداً بپردازیم و این تجهیزات را در ظرف دو سه سال برای مملکت فراهم کنیم از لحاظ ارزی دچار مضیقه می‌شویم و مشکلات دیگری برای ما از لحاظ مالی فراهم می‌شود ما در صورتیکه همیشه در برنامه‌های خودمان بخصوص در مجلس گفته‌ایم که باید از سرمایه‌گذاری خارجی برای توسعه اقتصادی مملکت حداکثر استفاده را بکنیم این کاری است که تمام ممالک در حال توسعه انجام می‌دهند یکی از طرق جلب سرمایه‌های خارجی بمملکت همان استراض است یعنی یکی از بهترین طرق است پس اگر ما بیائیم در صنایعی سرمایه‌های خارجی را در مملکت شریک کنیم طبعاً یک نفوذ اقتصادی ممکن است خدای نکرده برای آنها به مدت طولانی فراهم بشود ولی اگر پول را اختیارش را از آنها بگیریم و در اختیار خودمان باشد و خودمان سرمایه‌گذاری بکنیم و از منبع درآمد همان سرمایه‌گذاری اقساط را بپردازیم بطور مطمئن‌تری استقلال اقتصادی خودمان را حفظ کردیم و هم سرمایه‌گذاری خارجی را انجام دادیم (مهندس والاـ این را نمی‌گویند سرمایه‌گذاری) بنده استدعا می‌کنم که شما یک کتاب کوچک اقتصادی را مطالعه بفرمائید خواهید دید یکی از شقوق سرمایه‌گذاری استفاده از وام خارجی و همان جلب اعتبار است (مهندس والا- این قرض کردن است) خیر این در فصل سرمایه‌گذاری هست پیش بینی شده بعقیده من یکی از طرق سالم آنست و گمان می‌کنم اگر باین ترتبیب عمل کنیم مسلماً با این برنامه وسیعی که دولت در پیش دارد که مملکت را می‌خواهند از لحاظ بالا بردن قدرت نیروی برق مجهز کننند و طبعاً یک قدرت تولید بیشتری از لحاظ کشاوزی و صنعتی برای مملکت فراهم بکنند که ما می‌توانیم از این محل درآمد قروض خودمان را در طول ۱۸ سال یا ۲۰ سال بپردازیم بهیچوجه مازیر بار قرض خودمان را بپردازیم و مسلماً ما که این کار را برای نسل آینده می‌کنیم و برای آنها است چون توجه میفرمائید غالب صنایع است که استهلاکش زودتر می‌شود ولی سرمایه‌گذاری در امور برق و هیدروالکتریک استهلاکش طولانی است یک سد استهلاکش روی صد سال می‌رود یک توربین برق استهلاکش روی ۸۰ سال و نیروی شبکه برق استهلاکش روی ۵۰ سال می‌رود بنابراین قبل از اینکه از لحاظ اقتصادی این تجهیزات مستهلک می‌شود تمام این قروضتان را پرداخته‌اید و تمام این تجهیزات در اختیار مملکت و ملت ایران قرار می‌گیرد بنده می‌خواستم از لحاظ اقتصادی این مطالب را بطور خلاصه تشریح بکنم تا توجه باشد که این نوع سرمایه‌گذاری از را استقراض خارجی بسیار سالم است و مقرون به صرفه است البته راجع به نرخ وام و نرخ بهره وام و مجموع منافعی که برای سرمایه‌گذاری خارجی حاصل می‌شود آقای دکتر مبین مطالبی فرمودند که محاسبه آن مبانی غلطی داشت بنده حالا آن اشتاباهات را حضورتان عرض می‌کنم تا متوجه بشوید که کجای کار اشتباه است اولا وام از موقعی که قرار داد منعقد می‌شود از جموع آن ۶۸ یا ۷۸ میلیون دلار استفاده نمی‌شود بتدریج که از این وام استفاده می‌شود بهره هم بهش تعلق می‌گیرد و تاریخ محاسبه بهره از آن تاریخ گرفتن وام شروع می‌شود و این را توجه داشته باشید دوم هم پس از سه سا ل بتدریج ما اقساط وام را می‌پردازیم روی فرمول ربح مرکب نصف آن مبلغ که شما محاسبه کردید قابل پرداخت است در صورتیکه مجموع وام را از تاریخ انعقاد نگیریم اگر این دو مطلب را در نظر داشته باشید که دولت ازمجموع این وام بتدریج استفاده خواهد کرد و بتدریج که استفاده خواهد شد از تاریخ استفاده بهره به آن تعلق می‌گیرد و بعد هم بتدریج استهلاک می‌شود یعنی مسترد می‌شود از میزان بهره هم کاسته می‌شود و باین ترتیب آن مبلغی که شما میزان بهره را فرمودید تقرتباً می‌شود گفت که ربع یا ثلث آن مبلغ بحساب دقیق می‌شود که الان این حساب را هم نمی‌شود کرد بعد از انجام کلیه معاملات می‌شود کرد اما تقریباً می‌شود گفت که احتمال دارد که ۴۵ میلیون دلار شما تبدیل بشود به ۱۵ تا بیست میلیون دلار تدریجاً در طول این مدت ۱۸ سال (مهندس والاـ بیشتر از ۳۰ دلار می‌شود) در صورتیکه از تاریخ انعقاد قرارداد بگیریم اما اگر بتدریج در مدت دو سال ما استفاده کنیم و پس از سه سال هم شروع کنیم به استهلاک مدت این کمتر می‌شود و بنده حالا یک مطلب دیگر را می‌خواهم حضورتان عرض کنم خیلی خوشوقت شدم که جناب آقای دکتر مبین به این موضوع توجه فرمودند مطلب دیگری که جناب آقای دکتر مبین فرمودند را جع به عدم ضرورت وام بنده توضیح دادم که (دکترمبین ـ بنده راجع بعدم ضرورت وام، صحبت نکردم) تردید فرمودید چرا این وام را در داخل مملکت نمی‌توانیم (دکترمبین ـ باید از محل ماده ۶ استفاده کنید) اگر توجه داشته باشید معمولاً در بازار مملکت ما نرخ نزول متأسفانه خیلی بالا است یعنی سرمایه‌دارهای خصوصی بندرت حاضر می‌شوند پولشان را به این نرخها بیابند در معرض معامله بگذارند در صورتیکه میدانید نرخ معامله در بازار ما ۱۸ درصد است (مهندس والاـ بانک‌ها ۶ درصد می‌دهند) و از طرف دیگر امکانات ارزی ما و امکانات حجم پولی که درجریان است در مملکت آنرا هم باید در نظر گرفت آنوقت خواهید فهمید برای دولت صحیح نیست که برای یک برنامه مخصوصش که ۲۰۰ میلیون دلار در طول یک مدت برنامه عمرانی احتیاج دارد برای مدت محدود بیاید برای ۲۰۰ میلیون داخل ارزی دچار اشکال بشود دلار از داخل پول تهیه کند و ارز از خارج تهیه نکند که هم از لحاظ ارزی دچار اشکال بشود و هم از لحاظ گردش پول در داخل مملکت این است که بنده لازم دانستم از لحاظ جلب توجه دوستان نسبت بضرورت گرفتن وام از خارج این توضیحات را هم بعرضتان برسانم یک مطلبی را چند نفر از دوستانم تذکر دادند راجع به شرکت هواپیمائی ایران است این شرکت نسبتاً جوانی است و قائم مقام شرکتی شده است که این شرکت مسلماً بخوبی این شرکت جدید انجام وظیفه نمیکرده است و ما باید اعتراف و اقرار داشته باشیم که این شرکت موجود شرکت هواپیمائی ملی بودجه احسن سرویسهای داخلی مملکت را انجام می‌دهد در ممالک همجوار شیخ‌نشینان خلیج‌فارس و افغانستان خطوطی که فعلا تصدی دارد به بهترین وجه انجام می‌دهد و تقریباً بنده آمار برنامه‌اش را دیدم و صحت و دقت برنامه این شرکت در حدود ۹۵ درصد است و این یک درصد بسیار آبرومندی است برای یک شرکت هواپیمائی تیمسار خادمی در کمیسیون مشترکی که ما تشکیل داده بودیم توضیحات مفصلی دادند که بنده موظف هستم که مقداری از آن توضیحات را بعرض مجلس شورای ملی برسانم ایشان توضیح دادند که فعلا این شرکت هواپیمائی ملی به این وضع ناچار است از یک مقدار زیادی کارمند فنی و خلبان استفاده کند برای اینکه کادر ایرانی این شرکت ورزیدگی کافی ندارد و باندازه‌ای از این نظر ضعیف هستند که حتی شخص دوم و شخص سوم هر سرویسی را هم ناچارند خارجی استخدام کنند این گزارشی است که (یکنفر از نمایندگان ـ مدیر عاملش یک نفر ایرانی است) (دکتر مهندس بهبودی ـ اکثر خلبانها ایرانی هستند، ما هم افتخار می‌کنیم) جنابعالی فرمایشاتتان را فرمودید بنده با کمال خضوع توضیحاتتان را گوش کردم بنده هم حالاعرض می‌کنم اگر الان مدیر عامل این شرکت هم ایرانی است یک افسر نیروی هوائی است بجای خود خلبانهای ایرانی هم مشغول خدمت هستند ولی این توضیح فنی است که مسئول یک امری در کمیسیون داده است و خودش شهادت داده است که ما از لحاظ کارد فنی باندازه‌ای ضعیف هستیم که در اغلب سرویسها حتی نفر دوممان را ناچاریم از بین خارجیها استخدام کنیم خود ایشان هم اظهار تأسف کردند و گفتند مبالغ هنگفتی ارز ما باید به این اشخاص حقوق بدهیم و خود این موجب است که یک ضرر زیادی متوجه شرکت بشود و از لحاظ همکاری فنی از یک مؤسسه به ترتیبی گرفته‌اند که خلبان‌های ایرانی بروند در قسمت رادیو و ناوبری و خلبانی و متخصص بشوند و بیایند بجای همین خارجیهائیکه مشغول خدمت هستند وارد خدمت بشوند بخصوص که شرکت هواپیمائی ملی درصدد است حدود فعالیت خودش را و دامنه کارش را وسیع‌تر بکند این توضیحات را یکنفر متخصص فنی که مسئول یک مؤسسه فنی است داد و توضیح داد که ما ۱/۵ میلیون دلار برای اینکار مجموعاً اعتبار کسب کرده‌ایم که در مدت ۳۰ سال با ربح صدی ۳ بپردازیم و اقساط این وام را خود شرکت یک شرکت دولتی است یعنی سرمایه‌اش متعلق بدولت بود ناچار شدیم که سازمان برنامه را در اینکار دخالت بدهیم برای اینکه مؤسسه وام دهنده خودش حاضر بشود با اعتماد و اعتباری که به این شرکت داشت مستقیماً آن معامله را با شرکت هواپیمائی ملی انجام بدهد با این توضیحات گمان می‌کنم که جناب آقای مهندس بهبودی هم قانع شده باشند (دکترمهندس بهبودی ـقانع نشدم) بنده عرایضم را بهمین‌جا خلاصه می‌کنم بنده خواستم توضیحاتی در اطراف مذاکراتیکه در کمیسیون مشترک انجام پذیرفته است بعرض مجلس شورای ملی برسانم و مخصوصاً از این فرصت استفاده کنم و بگویم اگر سایر دوستان و هم مسلکان بنده سکوت اختیار کرده‌اند نه برای این است که صددرصد موافق با این لایحه نیستند، صددرصد موافقند بلکه خواستند که مجالی به آقایان بدهند که صحبتهایشان را بفرمایند و ما اعتماد داریم که دولت به بهترین‌وجه این وجوه را بمصارف صحیح خواهد رسانید ما اطمینان داریم که در ظرف مدت قلیلی این شبکه برقی که جناب آقای مهندس روحانی بما قول دادند فراهم خواهند کرد و اعتقاد هم داریم کم در بالا بردن سطح زندگی مردم و قدرت تولیدی مملکت رل مهمی را این وام بازی خواهد کرد بنابراین استدعا می‌کنم که مجلس شورای ملی با نظر صددرصد موافق باین لایحه توجه داشته باشند و ترتیبی بدهند که زودتر دولت بتواند وظایف خودش را در این رشته انجام بدهد. خیلی هم متشکرم (احسنت).

رئیس ـ آقای دکتر مبین.

دکتر مبین ـ عرایض بنده را همکار عزیز بنده مثل اینکه خوب متوجه نشدند اگر اینطور که شما فرمودید دولت هم عقیده‌اش اینست که بهیچ نحوی از انحا، بیش از۵/۵ درصد بهره داده نخواهد شد راجع بآن قسمت عرضی ندارم اما اگر درآمد سازمان برنامه از محل درآمدهای داخلی اضافه شد از محل ماده ۷ نمی‌شود استفاده کن این عین قانون است اگر درآمده سازمان برنامه از محل ماده ۵ و ۶ از مبلغ ۲۱/۶ میلیارد ریال در سال ۴۳ تجاوز کرد از محل ماده ۷ نمی‌شود استفاده کرد بنده با اتکا، بفرمایشات جناب آقای وزیر دارائی است که این عرایضی را می‌کنم از خودم که در نیاوردم اینطور گفته شده بود که عایدات نفت ما امسال از ۵۰۰ میلیون تجاوز نخواهد کرد اگر ۵۰۰ میلیون دلار باشد صد میلیون دلارش سهم سازمان برنامه است اگر چنین پولی موجود باشد این اعتبار از محل ماده ۶ تأمین شده از محل ماده ۷ نمی‌شود استفاده کرد اگر دولت صریحاً اعتراف کند که ما در آمدمان از ۴۰۰ میلیون دلار امسال تجاوز نمی‌کند این عرض بنده منتفی است ولی اگر تجاوز کرد از ماده ۷ نمی‌شود استفاده کرد مطلب دوم نتوانستیم بگیریم بنده جواب دادم در سه دولت گذشته شما از همین بانک باقساط طولانی ۶۹ میلیون و دویست هزار دلار بابت ۴ درصد گرفته شده بنده تعجب می‌کنم از جناب آقای منصور که اقتصاد دان هستند و بعضی از همکارانشان این را بایستی توجه داشته باشند که سه دولت گذشته از همین بانک با نرخ بهره کمتر یعنی ۴ درصد گرفته‌اند چطور این دولت که از عده‌ای اشخاص متخصص اقتصادی تشکیل شده است حالا از همین بانک با نرخ ۵/۵ درصد می‌خواهد بگیرد.

رئیس ـ آقای نخست وزیر

نخست وزیر ـ بنده امروز با حالت کسالت خدمت نمایندگان محترم رسیدم البته وظیفه اداری خودم می‌دانستم حتی فرصت استراحت هم ندارم و البته گوش کردم و اگر پاسخی عرض نکردم فکر می‌کردم بیانات آقایان وزیر آب و برق و وزیر مشاور قانع کننده است این توضیحی هم که عرض می‌کنم اضافی برفرمایشات آقایان نخواهد بود فقط می‌خواهم عرض کنم اگر موضوع وام مطرح می‌شود بهیچ وجه من‌الوجوه در دنیای امروز مسئله اخذ اعتبار با وام برای تأمین اعتبارات عمرانی مملکت و بای توسعه اقتصادی و اجتماعی مملکت با وامهای قبل از جنگ که همیشه توأم با مسائل و اعمال نظرات سیاسی بوده اصلاً نبایستی با هم مخلوط کنیم (صحیح است) ماهیت وام گرفتن در دنیای امروز فرق کرده یک دولتی اگر بتواند اعتبارات کافی در کشورها و سازمانهای بین‌المللی خارجی داشته باشد بیشتر کشورهای در حال توسعه آنهائی را که بتوانند برای تأمین نیازمندیهایشان از لحاظ اجرای سریع برنامه‌هایشان اعتبارات خارجی را کسب بکند کشورهای معتبری هستند اطمینان داشته باشید با کمال میل به آنها وام می‌دهند ولی هیچ مؤسسه‌ای نه یک دولت و نه یک بانک و نه یک سازمان بین‌المللی حاضر نمی‌شود که بیک کشور و یا یک مؤسسه‌ای اعطای اعتباری را بکند در صورتیکه بداند آن مؤسسه یا آن کشور دارای اعتبارات کافی برای باز پرداخت آن وام نباشد پس بنده می‌خواستم اول این نکته را روشن بکنم که امروز مسأله وام گرفتن با آنچه که سابق عنوان می‌شد و یک حساسیتی بوجود میلآورد کاملاً متفاوت است در ثانی اینکه بنده این‌جا برنامه عمرانی سوم که بحث شد و افزایش اعتبارات عمرانی در این‌جا توضیح داده شد که مملکت اگر می‌توانست تمام احتیاجات و جبران عقب‌ماندگیها و اجرای تمام این برنامه‌هائی را که خود نمایندگان ملت علاقمند به اجرای سریع آن هستند از منابع داخلیش تأمین بکند البته برنامه سوم آن هستند از منابع داخلیش تأمین بکند البته برنامه سوم را روی آن اعتبارات تنظیم می‌کرد و بفرض اگر ما قانع می‌شدیم به آنچه که داریم و کفاف می‌داد برای جبران این نیازمندیهای وسیعی که سالها و شاید قرنها غفلت موجود آن شده است ما باز می‌بایستی بسوی اعتبارات دیگری برویم برای این که بتواند جبران این عقب ماندگی را سریعتر انجام بدهد جناب آقای بهبودی اگر توجه بفرمایند عرایض بنده خیلی غیر منطقی شاید نباشد در اصول اقتصادی وقتی برنامه‌ریزی می‌کنند همیشه در یک برنامه جامعی حساب می‌کنند که چه مبلغ از در آمدهای داخلی و چه مبلغ از منابع خارجی استفاده می‌شود این هم از ابتدای برنامه تا آخر برنامه باز تفاوت پیدا می‌کند هر چقدر مقدورات اقتصادی مملکت زیادتر باشد ما می‌توانیم سطح اعتبارات برنامه را افزایش بدهیم و می‌توانیم حساب بکنیم که باز پرداخت این‌ها سرانجام مقدور است که می‌توانیم باز یک قدم جلوتر برویم یعنی جبران عقب ماندگی مردم و ملت ایران را سریعتر انجام بدهیم این است که هیچوقت حدی بر آن نمی‌توان گذاشت منتهی در برنامه ریزی اول یک فرضیاتی قائل می‌شوند و در این فرضیات حساب می‌کنند که وضع اقتصادی ایران اقتصاد مملکت که در مدت ۵ سال طول برنامه سوم سرمایه‌گذاری بشود اینقدر از منابع داخلی و اینقدر از منابع خارجی تأمین می‌شود وقتی این اصل مورد اعتقاد قرار گرفت بعد دیگر در وسط این کار باید دید که نسبت به چه پروژه‌هائی سهلتر و زودتر می‌توان اعتبارات خارجی جلب کرد و نسبت بشرایط آن هر کدام را که واقعاً بهتر و سریعتر می‌توان انجام داد مسلماً مورد توجه دولت وقت و هر کسی که مورد اعتماد مجلسین هست انجام خواهد گرفت در این‌جا موضوع تأمین اعتبارات عمومی است خیلی تعجب می‌کنم از هوش و ذکاوت جناب آقای دکتر مبین که بنده همیشه خیلی استفاده می‌کنم ولی در این مورد این توجه را نفرمودند با وجود توضیح و آن این است که ما وام را برای سال نمگیریم اصلا موضوع مطلب اعتبار برنامه و ۲۴ میلیارد ریال برای سال ۴۳ که تمام بشود این اعتبارات مصرف نشود بسال بعد منقل می‌شود اصولا این اعتباری که ما امروز می‌خواهیم کسب بکنیم و قراردادش تا دو هفته دیگر امضاء می‌شود این استفاده‌اش ممکن است تا سه سال دیگر و شای بعد از برنامه سوم استفاده بشود این موضوع گرفتن وام برای یک سال معین نیست موضوع تمرکز اعتبارات برنامه سوم است ما از آن حدی که مجلس تصویب کرده نمی‌توانیم تجاوز بکنیم در این فاصله هر چه زودتر ما بتوانیم این خلاء را پر کنیم و جوابگوی اجرای برنامه‌ها بشویم این در حقیقت سرعت عمل دولت را میرساند و متأسفانه بنده باید عرض کنم که ما هنوز عقب هستیم یعنی در مقابل بیش از ششصد میلیون دلار اعتبارات خارجی که در برنامه سوم منظور شده است متأسفانه طرحهای عمرانی ما هنوز آماده نبوده است برای کسب اعتبارات و قرضه خارجی این است که خواستم توجه جنابعالی را جلب بکنم که این اعتبارات، اعتبارات سالیانه نیست و همینطور که اشاره کردم بتدریج استفاده می‌شود در موقع استفاده از هر قسمتی از آن بهش ربح یا بهره تعلق می‌گیرد و از طرف دیگر اشاره به اعتبارات کردم خودما اعتباراتی را که به مجلس تقدیم کردیم ۳ درصذ داشته ۳/۵ در صد داشته ۲ در صد داشته ۶ در صد داشته این بستگی دارد بشرایط و مقتضیات و اقتضاء می‌کند که بهره بانک در ایران در بعضی بانکها پائین بیاید و در بعضی اقتضاء می‌کند برود بالا، آن وام گیرنده است که روی پروژه معینی تشخیص می‌دهد که آیا مصلحت هست که به این میزان بگیریم یا نه بانک صادرات و واردات آمریکا بهیچوجه تعهدی نکرده است وامی را که در چند سال پیش برای امر دیگری داده است مطابق آن با یک شرائط دیگر بدهد در مورد تقاضا اصلاً هیچ بانکی موظف به اعتباردادن نیست موظف به ارز دادن نیست بستگی دارد به وام گیرنده و حسابهائی که بشود و اطمینان داشته باشید با دقت این نکات مورد توجه قرار گرفته بنده خواستم بطور کلی عرض کنم که این نوع مسائل را خواستم از خانم‌ها و آقایان استدعا بکنم این را در یک چهار چوب وسیعتر در یک افق وسیع‌تر توجه بفرمایند در یک افق وسیع‌تر معذرت می‌خواهم از اینکه باز چهارچوب را عرض کردم ملاحظه بفرمائید چون همیشه باید کلمات تازگی داشته باشد و من کوشش می‌کنم که تازگی داشته باشد که خسته کننده نباشد و زود از ما سیر نشوید این است که خواستم ازتان استدعا کنم که این لایحه چون همه‌اش ارتباط پیدا می‌کند بوام در یک لایحه تقدیم کردم حالا اگر آن امر مربوط بهوا پیمائی، بنده تصور می‌کنم که در این مجلس با این روحیه و این طرز تفکر این شاید از جزئیات حواشی سنتهای دیرین باشد ما خیلی سنتها را زیر پا گذاشته‌ایم ولی نسبت به سنتهای پارلمانی خیلی احترم می‌گذاریم و اگر آقایان هر نظری داشته باشند ما تسلیم نظر آقایان هستیم ولی در هر صورت بنده فکر می‌کنم این مسائل کاملاً از هر جهت دقت شده‌است و کاملاً جوابگوی نظریات نمایندگان محترم که ایراد فرموده‌اند بعمل آمده است اشاره فرمودند چرا قرض از داخل نکرده‌اید بنده متوجه نشدم اصلا موضوع قرض از داخل نکرده‌اید بنده متوجه نشدم اصلا موضوع قرض از داخل را بنده متوجه نمیشودم یعنی چه موضوع اسناد خزانه‌ای را که لایحه‌اش را تصویب فرمودید این در حقیقت استقراض از داخل است و اینهم برای هزینه‌های ریال مصرف می‌شود ما وقتی یک موتور برق می‌خواهیم یک سانترال برق می‌خواهیم باید در مقابل ارز بدهیم بفرض اینکه ریال داشته باشیم ارزش موجود نیست این اعتبارات ارزی است که تقدیم می‌شود و این جبران عدم تعادل پرداختهای ارزی را در طول اجرای یک برنامه‌های وسیع عمرانی می‌کند این مسائل بنظر بنده اگر عملی نباشد زیاد عادی هم نیست درش باید توجه کرد بنده دیگر وارد مسائل جزئی نمی‌شوم با خیلی مشکلات دیگر باز هم روبرو خواهیم بود این دولت هر چقدر عمرش باشد نه غلو گوئی می‌کند و نه ادعا می‌کند که تمام این مسائل حل بشود بنده امیدوارم که مسئله برقهای خصوصی بنحو احسن تبدیل بشود و تمام این فعالیتی که ما می‌کنیم برای تأمین نظریات خانمها و آقایان است بنده می‌خواهم عرض بکنم که بدترین راه همیشه خیلی استفاده می‌کنم ولی در این مورد این توجه را نفرمودند با وجود توضیح و آن این است که ما وام را برای سال نمگیریم اصلا موضوع مطلب اعتبار برنامه و ۲۴ میلیارد ریال برای سال ۴۳ که تمام بشود این اعتبارات مصرف نشود بسال بعد منقل می‌شود اصولا این اعتباری که ما امروز می‌خواهیم کسب بکنیم و قراردادش تا دو هفته دیگر امضاء می‌شود این استفاده‌اش ممکن است تا سه سال دیگر و شای بعد از برنامه سوم استفاده بشود این موضوع گرفتن وام برای یک سال معین نیست موضوع تمرکز اعتبارات برنامه سوم است ما از آن حدی که مجلس تصویب کرده نمی‌توانیم تجاوز بکنیم در این فاصله هر چه زودتر ما بتوانیم این خلاء را پر کنیم و جوابگوی اجرای برنامه‌ها بشویم این در حقیقت سرعت عمل دولت را میرساند و متأسفانه بنده باید عرض کنم که ما هنوز عقب هستیم یعنی در مقابل بیش از ششصد میلیون دلار اعتبارات خارجی که در برنامه سوم منظور شده است متأسفانه طرحهای عمرانی ما هنوز آماده نبوده است برای کسب اعتبارات و قرضه خارجی این است که خواستم توجه جنابعالی را جلب بکنم که این اعتبارات، اعتبارات سالیانه نیست و همینطور که اشاره کردم بتدریج استفاده می‌شود در موقع استفاده از هر قسمتی از آن بهش ربح یا بهره تعلق می‌گیرد و از طرف دیگر اشاره به اعتبارات کردم خودما اعتباراتی را که به مجلس تقدیم کردیم ۳ درصذ داشته ۳/۵ در صد داشته ۲ در صد داشته ۶ در صد داشته این بستگی دارد بشرایط و مقتضیات و اقتضاء می‌کند که بهره بانک در ایران در بعضی بانکها پائین بیاید و در بعضی اقتضاء می‌کند برود بالا، آن وام گیرنده است که روی پروژه معینی تشخیص می‌دهد که آیا مصلحت هست که به این میزان بگیریم یا نه بانک صادرات و واردات آمریکا بهیچوجه تعهدی نکرده است وامی را که در چند سال پیش برای امر دیگری داده است مطابق آن با یک شرائط دیگر بدهد در مورد تقاضا اصلاً هیچ بانکی موظف به اعتباردادن نیست موظف به ارز دادن نیست بستگی دارد به وام گیرنده و حسابهائی که بشود و اطمینان داشته باشید با دقت این نکات مورد توجه قرار گرفته بنده خواستم بطور کلی عرض کنم که این نوع مسائل را خواستم از خانم‌ها و آقایان استدعا بکنم این را در یک چهار چوب وسیعتر در یک افق وسیع‌تر توجه بفرمایند در یک افق وسیع‌تر معذرت می‌خواهم از اینکه باز چهارچوب را عرض کردم ملاحظه بفرمائید چون همیشه باید کلمات تازگی داشته باشد و من کوشش می‌کنم که تازگی داشته باشد که خسته کننده نباشد و زود از ما سیر نشوید این است که خواستم ازتان استدعا کنم که این لایحه چون همه‌اش ارتباط پیدا می‌کند بوام در یک لایحه تقدیم کردم حالا اگر آن امر مربوط بهوا پیمائی، بنده تصور می‌کنم که در این مجلس با این روحیه و این طرز تفکر این شاید از جزئیات حواشی سنتهای دیرین باشد ما خیلی سنتها را زیر پا گذاشته‌ایم ولی نسبت به سنتهای پارلمانی خیلی احترم می‌گذاریم و اگر آقایان هر نظری داشته باشند ما تسلیم نظر آقایان هستیم ولی در هر صورت بنده فکر می‌کنم این مسائل کاملاً از هر جهت دقت شده‌است و کاملاً جوابگوی نظریات نمایندگان محترم که ایراد فرموده‌اند بعمل آمده است اشاره فرمودند چرا قرض از داخل نکرده‌اید بنده متوجه نشدم اصلا موضوع قرض از داخل نکرده‌اید بنده متوجه نشدم اصلا موضوع قرض از داخل را بنده متوجه نمیشودم یعنی چه موضوع اسناد خزانه‌ای را که لایحه‌اش را تصویب فرمودید این در حقیقت استقراض از داخل است و اینهم برای هزینه‌های ریال مصرف می‌شود ما وقتی یک موتور برق می‌خواهیم یک سانترال برق می‌خواهیم باید در مقابل ارز بدهیم بفرض اینکه ریال داشته باشیم ارزش موجود نیست این اعتبارات ارزی است که تقدیم می‌شود و این جبران عدم تعادل پرداختهای ارزی را در طول اجرای یک برنامه‌های وسیع عمرانی می‌کند این مسائل بنظر بنده اگر عملی نباشد زیاد عادی هم نیست درش باید توجه کرد بنده دیگر وارد مسائل جزئی نمی‌شوم با خیلی مشکلات دیگر باز هم روبرو خواهیم بود این دولت هر چقدر عمرش باشد نه غلو گوئی می‌کند و نه ادعا می‌کند که تمام این مسائل حل بشود بنده امیدوارم که مسئله برقهای خصوصی بنحو احسن تبدیل بشود و تمام این فعالیتی که ما می‌کنیم برای تأمین نظریات خانمها و آقایان است بنده می‌خواهم عرض بکنم که بدترین راه در سابق عمل می‌شد و آن این بود که بدلالها و واسطه‌ها اجازه می‌دادند که بیایند اعتباراتی را بدولتها پیشنهاد کنند و این وسیله می‌شد اسماً این بود که چهار درصد و سه درصد می‌گریم ولی عملا همیشه می‌کشیدند روی قیمت جنسشان بیش از ده درصد دوازده در صد پانزده در صد بطور غیر مستقیم روی آن حساب می‌شد در صورتیکه مثلا در لایحه بودجه تصویب فرمودید که دولت فرانسه ۳۰۰ میلیون فرانک جدید اعتبار در اختیار دولت ایران گذاشته این اعتبار هست برای طول برنامه سوم بستگی دارد که طرحهای ما چطور می‌تواند از این اعتبار استفاده بکند هر طرحی مثلا یک طرح پتروشیمی فروشنده برای مناقصه یا مناقصه بین‌المللی یا مناقصه مطلوب یا ترک مناقصه برنده‌اش معلوم می‌باشد می‌تواند از این اعتبار استفاده بکند این شرایط وام دهنده و وام گیرنده است نسبت بیک پروژه‌ها و طرحهای خاصی نسبت ببرق و این شرایط که در اینجا گذاشته‌شده است ار لحاظ شرایط وام بهتریم شرایط وام است بنده فکر می‌کنم خانمها و آقایان فراموش نمی‌فرمایند که چند روز پیش‌اعلام شد که نرخ بهره در انگلستان دو درصد بالا رفته این مسائل مربوط بوضع داخلی انگلستان است و اگر روزی اقتضا بکند ما وامی از انگلستان است و اگر روزی اقتضا بکند ما وامی از انگلستان بگریریم و جنسی را لازم باشد از آنجا بخریم باید آن بهره‌ای را بدهیم که وام دهنده پیشنهاد می‌کند همینطور است که ما روی مذاکرات و روی مصالح اقتصادیمان ار دولت شوروی این اعتبارات را با بهره ۳/۵ در صد گرفتیم اینها همه شرائط ومقتضیات و مقدورات و امکانات مختلف است اگر می‌شد ما هم وام از یک مملکت بگیریم از یک مؤسسه بین‌المللی با یک شرائط خاص بگیریم از یک مؤسسه بین‌المللی با یک شرائط خاص بگیریم این مطلبی است جداگانه ولی این مقدورات برای هیچ مملکتی امروز فراهم نیست باید بمنابع مختلف و مصالح مختلف توجه داشت بنده تصور می‌کنم در این دولت مطلبی که زیاد توجه شده است نه تنها در شرائط بلکه در نحوه عمل آنچیزی است که مورد توجه خاص آقایان است یعنی نحوه استفاده از این اعتبارات که باید حد اکثر استفاده از این اعتبارات که باید حد اکثر استفاده را بکنیم که این سرمایه‌های ملی با حداکثر صرفه‌جوئی مصرف و استفاده بشود و شده عرض می‌کنم با استاندارد برق آمریکائی که بالاترین استاندارد برق بین‌المللی است ما ارزان‌ترین قیمت را بدست آوردیم یعنی کیلوواتی ۱۱۹ دلار در ایران سابقه ندارد و در سایر ممالک هم شاید بی‌سابقه باشد و حتی در یک مورد دیگر به ۱۰۸ دلار در کیلووات برق رسیدیم که امیدوارم قراردادهائی که پس از تصویب این لایحه امضاء می‌شود مورد توجه خاص نمایندگان محترم قرار بگیرد و این ریال‌ها و دلارها مجموعش سرمایه ملی ماست که حفظ می‌شود برای مصرف در راه دیگر از اینکه اینجا اشاره شده است که اگر احتمالا تمام این مبلغ برا مورد برق استفاده نشده بتوانیم بمصرف دیگری بزنیم بنده می‌خواهم اطمینان بدهم به خانم‌ها و آقایان که ما بیش از این احتیاج به اعتبارات برای مصرف برق داریم ولی این جزء حسن این لایحه است از لحاظ اینکه احتمالا اگر ما از مملکت یا از مؤسسهوام دهنده نتوانستیم کاملا مصرف برق را تا این حد استفاده بکنیم چون شرایطش را قابل توجه میدانیم این باقیمانده را برای پروژه‌های عمرانی دیگر استفاده خواهیم کرد واین جزء مزایای این طرح محسوب می‌شود نه جزء معایب این طرح بنده تصور می‌کنم با توضیحات مختصری که عرض کردم برای روشنی بنده اجازه نمی‌دهد بیش از این توضیحی عرض بکنم شاید هم جایز نباشد ولی کافی خواهد بود که نظر نمایندگان محترم در تصویب این لایحه تأمین شده باشد.

رئیس‌ - نظر دیگری در کلیات این لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) بورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ماده واحده‌- با توجه ببند سوم تصویبنامه شماره ۸۷۷۶ـ ۴۲/۶/۳ اصلاحی برنامه عمرانی سوم بدولت اجازه داده می‌شود قراردادهای تحصیل اعتبار مشروح زیر را منعقد و بموقع اجرا بگذارد:

۱- اخذ اعتبار بمبلغ هفتاد و هشت میلیون دلار از منابع آمریکا برای اجراء طرحهای برق کشور که شصت و هشت میلیون (۶۸۰۰۰۰۰۰) دلار آن از بانک صادرات و واردات واشتگتن با بهره پنج‌و نیم در صد در صد در سال بمدت هیجده سال که شامل سه سال مهلت برای باز پرداخت اولین قسط می‌باشد و ده میلیون دلار از سازمان عمران بین‌المللی آمریکا با بهره سه و نیم درصد در سال بمدت بیست و پنج سال که شامل سه سال مهلت برای باز پرداخت اولین قسط می‌باشد و در صورتیکه استفاده از تمام مبلغ قرارداد برای طرحهای برق میسر نگردد. دولت می‌تواند از مازاد اعتبار برای اجراء سایر طرحهای عمرانی برنامه با توافق وام دهنده استفاده کند و شرایط باز پرداخت این مازدا با توجه بطرح مزبور طبق موافقت طرفین تعیین شود.

۲- تحصیل اعتبار از سازمان عمران بین‌المللی آمریکا بمبلغ یک میلیون و پانصد هزار دلار بمنظور تأمین هزینه‌های مربوط بخدمات فنی شرکت هواپیمائی ملی با بهره سه و نیم در صد در سال بمدت بیست سال شامل سه سال مهلت برای باز پرداخت اولین قسط آن.

۳- تحصیل اعتبار بمیزان هشتاد در صد از هزینه برق تبریز و خدمات مربوط به آن که تمام هزینه طرح بمبلغ دو میلیون ویکصد و چهل و ششهزار دلار تعیین گردیده از مؤسسه تختوم پروم اکسپرت اتحاد جماهیر شوروی با بهره سه و شش دهم درصد در سال باز پرداخت این اعتبار در هشت قسط متساوی ششماهه از طریق حساب پایاپای با دولت اتحاد جماهیر شوروی بعمل خواهد آمد و سررسیده اولین قسط آن هیجده ماه پس از تحویل لوازم و تجهیزات خواهدبود.

۴- افزایش اعتبار دو میلیون لیره استرلینک از دولت پادشاهی انگلستان موضوع بند (ز) تبصره ۵۸ ماده واحده قانون بودجه اصلاحی سال ۱۳۴۳ کل کشور بمبلغ چهار میلیون لیره با رعایت شرایط مندرج در بند مزبور.

رئیس‌ - در ماده واحده نظری نیست؟(اظهاری نشد) پیشنهادی از طرف آقای مهندس بهبودی رسیده است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید که در سطر یازدهم ماده واحده مربوط به تحصیل اعتبار بعد از جمله وام دهنده «تصویب‌مجلسین» اضافه گردد.

با تقدیم احترم‌ـ ناصر بهبودی.

رئیس‌ - آقای مهندس بهبودی.

دکتر مهندس بهبودی‌- این موضوع مازاد اعتبار است که دولت اجازه خواسته که اگر مازاد اعتبار داشت می‌تواند برای اجرای طرحهای عمرانی برنامه با توافق وام دهنده استفاده کند بنده عرضم اینستکه توافق وام دهنده در این مورد کافی نیست بلکه مجلس شورای ملی بنمایدگی از طرف وام گیرندگان باید بگوید که این وام را به چه مصرفی خواهند رساند و چه خواهند کرد (صحیح است).

رئیس‌ - آقای خواجه نوری.

خواجه نوری‌- با توضیحاتی که جناب آقای نخست وزیر و آقای وزیر آب و برق راجع باین مطلب دادند بنده فکر می‌کردم جناب آقای مهندس بهبودی قانع شده باشند بنده ناچار هستم مشروح‌تر عرض کنم اگر اطلاع داشته باشید وقتی که الکتریفیکاسیون تأسیسات برقی با اعتبارات مختلف و از ممالک مختلف تهیه کردیم همین امکان می‌دهد به وزارت آب و برق مناقصه بین‌المللی بگذارد و با کارخانه‌ایکه با شرایط بهتر پیشنها بدهد و چه ماشین آلات و چه تجهیزات سیم کشی بدهد با آن مؤسسه معامله کند چه بسا ممکن است که در این عمل مناقصه وزارت آب و برق تشخیص بدهد از این ۷۸ میلیون دلاری که پیش‌بینی کرده است از آمریکا استفاده بکند مستغنی باشد و اعتبارات دیگری که در اختیار داشته باشد در موارد دیگر استفاده بکند وجود این امکان این مناقصه بین‌المللی را بدولت می‌دهد و این اولین دفعه است که دولت در یک شرایطی است که می‌تواند با کسب اعتبار از ممالک مختلف از آلمان از فرانسه از انگلستان از آمریکا یک مناقصه بین‌المللی بگذارد و با نحوی با پیشنهاد دهنده قرار داد ببندد و وقتی این کار تحقق پیدا کرد ممکن است یک مازاد اعتباری در اختیار دولت قرار بگیرد و سازمان برنامه سایر عملیات عمرانی خودش را انجام بدهد بنابراین خود این جوازی که اینجا گرفته‌اند برای امکان این نظم ضروری است و به اصطلاح تسهیلی است برای دولت که می‌تواند معاملات را صحیح انجام بدهد و اگر این امکان را داشته باشد برای معاملات دیگر هم اگر بخواهد مثلا ماشین‌آلات جاده سازی هم بخرد از همین امکان استفاده خواهد کرد و قس علیهذا (دکتر مهندس بهبودی‌ـ چه ضرر دارد که مجلس هم اطلاع داشته باشد) ما یک اطلاع کلی داریم و آن این است که بودجه عمرانی مملکت را تصویب کردیم و با تصویب قانون برنامه پنجساله مملکت بالاخره اطلاع حاصل خواهیم کرد (دکتر مهندس بهبودی‌ـ هیچ اطلاعی از آن نداریم) باید اطلاع داشته باشید این را بالاخره دولت بصورت تصویب‌نامه تقدیم کرده و در اختیار ماست که مورد مطالعه قرار بدهیم و هر اصلاحی بخواهیم بکنیم در اختیار ماست و وقتی بودجه عمرانی مملکت را ضمن تصویب برنامه عمرانی تصویب کردیم این عملیات را باید در اختیار دولت بگذاریم که دولت بتواند با دست باز معاملات خود را انجام بدهد و بتواند از امکان مناقصات بین‌المللی استفاده کند من فکر می‌کنم اگر با پیشنهاد آقای مهندس بهبودی موافقت نمائیم نتیجه بضرر دولت و بضرر مملکت باشد با این توضیح اگر قانع شدید عرضی ندارم.

رئیس‌ - آقای مهندس روحانی.

مهندس روحانی (وزیر آب و برق)ـ بنده در حقیقت توضیحاتم همین توضیحاتی است که آقای خواجه نوری فرمودند آقایان تصویر فرمودید که دویست میلیارد ریال برنامه این مملکت است در همین مجلس تصویب شد در زمان دولت حاضر که یک برنامه دویست اجرا بشود برای این برنامه ۵۰ میلیارد کم داریم که می‌شود ۶۰۰ میلیون دلار این یکی از آن اقلام ۶۰۰ میلیون دلار است که اگر برای برق مصرف نکردیم شریط بهتری در جائی دیگر داشته باشیم البته آقایان اجازه می‌فرمایند مثلا راجع به این که برای راه‌آهن مصرف کنیم (دکتر مهندس بهبودی‌ـ چه اصراری است که ما نفهمیم) بهیچوجه مطلب این نیست که شما نفهمید عین برنامه را می‌گذارند جلوی‌تان و می‌فهمید که برای چه کارهائی باید مصرف بشود (رامبدـ آن دویست میلیارد را هم بمجلس نیاوردند) اجازه بدهید بنده توضیحاتم را عرض کنم جنابعالی هم وقت دارید که جواب بدهید مجموعاً برای یک برنامه دویست میلیاردی ششصد و هشتاد و چند میلیون کم داریم یکی برای برق است که ۷۸ میلیون دلار است اگر بتوانیم استفاده کنیم شرایط بهتری از لحاظ مدت از لحاظ جنس و قیمت و مدت تحویل برای ما پیدا شد خود بخود از این ۷۸ میلیون دلار استفاده می‌کنیم و گرنه برای کار دیگری که در برنامه منظور شده و همه آقایان از آن اطلاع دارید و اگر اطلاعات اضافی بخواهید مسلماً دولت تقدیم می‌کند استفاده خواهد شد موکول کردن این که استفاده موکول بتصویب مجلس است و باید بمجلس بیاید از هر حیث مشکلی در راه اجرای برنامه‌های توسعه اقتصادی مملکت که در مدت پنجسال باید اجرا بشود و آقایان کمال علاقه را بآن دارید مسلماً فراهم می‌کند و بنده مطمئن هستم که اکثریت رضایت نخواهند داد.

رئیس‌ - آقای مهندس بهبودی متقاعد شدید؟

دکتر مهندس بهبودی‌- بنده مطلقاً از فرمایشات ایشان قانع نشدم و اصرار دارم که مجلس باید بفهمد که از این پول از این مازاد چه می‌خواهند بکنند.

رئیس‌ - بسیار خوب پیشنهاد آقای مهندس بهبودی یک بار دیگر قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید که در سطر یازدهم ماده واحده مربوط به تحصیل اعتبار بعد از جمله وام دهنده «و تصویب مجلسین» اضافه گردد.

با تقدیم احترام‌ـ ناصر بهبودی.

رئیس‌ - رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای مهندس بهبودی خانمها و آقایانیکه به پیشنهاد آقای مهندس بهبودی خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (چند نفری برخاستند) تصویب نشد کلیات آخر ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بلایحه باورقه اخذ رأی می‌شود.

(اسامی خانمها و آقایان نمایندگان به ترتیب آتی وسیله منشی اعلام و در محل نطق اخذ رأی بعمل آمد)

دکتر کلالی ـ مهندس کمانگر ـ مهندس ریاحی ـ دکتر زعفرانلو ـ دکتر رشتی ـ خواجه نوری ـ دکتر عدل ـ کنگرلو ـ مهندس والا ـ بوشهری ـ معتمدی ـ دکتر خطیبی ـ مصطفوی ـ موسوی ماکوئی ـ دکتر جعفری ـ دکتر یزدان پناه ـ پاینده ـ صفی‌پور ـ رهبر ـ دکتر امامی خوئی ـ پزشکی ـ دکتر مبین ـ امینی خراجی ـ دکتر پورهاشمی ـ دکتر ضیائی ـ دکتر رمضانی ـ بانو ابتهاج سمیعی ـ بانو دکتر دولتشاهی ـ باغمیشه ـ صائبی ـ مهندس ریاضی ـ دکتر الموتی ـ دکتر مهذب ـ دکتر بهبودی ـ مهندس صائبی ـ سعید وزیری ـ حقشناس ـ سیفی ـ دکتر اسفندیاری ـ بالاخانلو ـ ملکشاه ظفر ـ دکتر معتمد وزیری ـ پروین ـ دکتر قراگزلو ـ کسرائی ـ دکتر سعید ـ دکتر رهنوردی ـ دکتر کیان ـ ریگی ـ مهندس ارفع ـ دیهیم ـ شاخوئی ـ محدث‌زاده ـ لفوطی ـ نیاکان ـ دکتر صاحب قلم ـ ابراهیمی ـ ذبیحی سلطان احمدی ـ زرگر زاده حاج باغلو ـ زهتاب فرد ـ البرزی ـ مجد ـ زند ـ پژند ـ شفیعی پور کرمانی ـ دکتر وحیدنیا ـ ساگینیان ـ مبارکی ـ مهندس مجتهدی ـ مهندس انصاری ـ طالب‌زاده رودسری ـ مافی ـ دکتر فربود ـ مهندس برومند ـ توسلی ـ دکتر موثقی ـ دکتر رضوانی ـ شیخ‌الاسلامی ـ میرهادی ـ اقبالی ـ جهانشاهی ـ بدر صالحیان ـ سرتیپ‌پور ـ دکتر حسینی ـ ملک‌زاده آملی ـ میر افضل ـ حبیبی ـ قلعه جوقی ـ علی مرادی ـ حکمت یزدی ـ اولیاء ـ کمالوند ـ تهرانی ـ متولی‌باشی ـ پاک ذات ـ دکتر مدنی ـ مهندس معینی زند ـ محسنی مهر ـ سرتیپ حکیمیان ـ سرلشگر نکوزادـ سرلشگر همایونی ـ فولادوند ـ رامبد ـ دکتر سعید حکمت ـ کورس ـ نصیری ـ آموزگارـ پورادبی ـ نوربخش ـ قاسم مرادی ـ نیری ـ تبریزی ـ مهندس زنجانچی ـ اهری ـ کلانتر هرمزی ـ کیوان ـ دکتر حکیم شوشتری بهادری ـ طهماسبی ـ مهندس جلالی ـ دکتر نجیمی ـ مهندس اسدی سمیع ـ مهندس زر آور ـ ادیب سمیعی ـ مهندس آصفی ـ دکتر عدل طباطبائی ـ قراچورلو ـ مهندس اخوان ـ دکتر سامیراد ـ دکتر غنی ـ ایلخان ـ ناروئی ـ جهانگیری ـ امام مردوخ ـ کبیری ـ شکیبا ـ جاوید ـ بانو دکتر پارسای ـ مهندس معینی ـ کیهان یغمائی ـ ارسنجانی ـ بانو تربیت ـ مهندس پروشانی ـ مرتضوی ـ دکتر اعتمادی ـ موقر.

(آراء مأخوذه شماره شده نتیجه بقرار زیر اعلام گردید)

• آراء موافق ۱۱۷ رأی
• آراء مخالف ۳ رأی
• ورقه سفید بعلامت امتناع ۲۹ رأی.

رئیس ـ لایحه با ۱۱۷ رأی موافق تصویب شد برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

موافقین ـ

دکتر مهذب ـ بانو دکتر پارسای ـ مهندس کیا ـ مهندس پروشانی ـ دکتر عدل ـ مهندس مالک ـ مهندس مجتهدی ـ صفی پور ـ کمالوند ـ مهندس کمانگر دکتر ضیائی ـ حق‌شناس ـ پزشکی ـ رهبر ـ دکتر سعید ـ غلام نیاکان ـ دیهیم ـ سیفی ـ دکتر رشتی ـ خواجه نوری ـ مرتضوی ـ کنگرلو ـ صائبی ـ معتمدی ـ مهندس ریاحی ـ موسوی ـ روستا ـ بانو جهانبانی ـ دکتر یزدان پناه ـ دکتر امامی خوئی ـ دکتر اعتمادی ـ ریگی ـ دکتر کلالی ـ دکتر خطیبی. دکتر زعفرانلو ـ دکتر معتمد وزیری ـ سعید وزیری ـ پروین ـ دکتر کیان ـ مبارکی ـ امینی خراجی ـ سرلشگر همایونی ـ تبریزی ـادیب سمیعی ـ کسرائی ـ دکتر رهنوردی ـ مهندس آصفی ـ مهندس صائبی ـ مهندس ارفع ـ بانو ابتهاج سمیعی ـ بانو دکتر دولتشاهی ـ ویلیام ابراهیمی ـ رائی باغمیشه ـ ذبیحی سلطان احمدی ـ شاخوئی ـ مهندس زنجانچی ـ دکتر موثقی ـ دکتر عدل طباطبائی ـ توسلی ـ ایلخان ـ مهندس برومند ـ جهانشاهی ـ البرزی ـ زرگر زاده حاجی باغلو ـ محدث زاده ـ لفوطی ـ ملک زاده آملی ـ فولادوند ـ بهادری ـ اولیاء - قاسم مرادی ـ دکتر رضوانی ـ سرتیپ حکیمیان ـ مهندس انصاری ـ شفیعی پور کرمانی ـ پژند ـ نوربخش ـ حبیبی ـ بانو تربیت ـ زند ـ محسنی مهر ـ مهندس صدقیانی ـ علی مرادی دکتر فربود ـ میرافضل ـ مافی ـ اقبالی ـ مهندس عدلی ـ یعقوب تهرانی ـ متولی باشی ـ ختائی قلعه جوقی ـ حکمت یزدی ـ سرلشگر نکوزاد ـ میرهادی ـ مهندس معینی زند ـ پاک ذات ـ ثامنی ـ دکتر حکیم شوشتری ـ اهری ـ دکتر غنی ـ مهندس زرآور ـ کیوان ـ مهندس جلالی ـ کوروس ـ دکتر مدنی ـ مهندس معینی ـ شکیبا ـ ناروئی ـ کیهان یغمائی ـ مهندس اسدی سمیع ـ مجدد ـ دکتر سامیراد ـ دکتر صاحب قلم ـ مهندس ریاضی ـ ارسنجانی ـ پورادبی ـ قراچورلو ـ دکتر نجیمی.

مخالفین ـ

آقایان دکتر مبین ـ صادق احمدی ـ شیخ‌الاسلامی.

معتنعین ـ

آقایان آموزگار ـ مهندس اخوان ـ دکتر اسفندیاری ـ دکتر الموتی ـ امام مردوخ ـ بالاخانلو ـ بدر صالحیان ـ بوشهری ـ دکتر مهندس بهبودی ـ پاینده ـ دکتر پور هاشمی ـ جاوید ـ دکتر جعفری ـ جهانگیری ـ دکتر پور هاشمی ـ جاوید ـ دکتر سعید حکمت ـ رامبد ـ دکتر رمضانی ـ زهتاب فرد ـ ساگینیان ـ سرتیپ‌پور ـ طالب‌زاده ـ طهماسبی ـ ملکشاه ظفر ـ دکتر قراگزلو ـ کلانتر هرمزی ـ مصطفوی ـ کبیری ـ موسوی ماکوئی ـ نصیری ـ نیری ـ مهندس والا ـ دکتر وحیدنیا ـ موقر.

رئیس ـ آقای مهندس روحانی.

مهندس روحانی (وزیر آب و برق) ـ بنده از این توجهی که نمایندگان محترم خانمها و آقایان فرمودند و لایحه‌ای را که در حقیقت پایه و اساس توسعه برق را تشکیل می‌دهد بتصویب رسید و به اکثریت قاطع بتصویب رسید خیلی تشکر می‌کنم امیدوارم لایق اینهمه اعتماد و محبت نمایندگان محترم باشیم.

- قرائت طرح قدیمی راجع به معافیت محصلین اعزامی بخارج از پرداخت ده هزار ریال حق خروجی گذرنامه و اعلام قابل طرح نبودن آب

۸- قرائت طرح قدیمی راجع به معافیت محصلین اعزامی بخارج از پرداخت ده هزار ریال حق خروجی گذرنامه و اعلام قابل طرح نبودن آب

رئیس ـ طرحی از طرف عده‌ای از نمایندگان رسیده است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ریاست معظم مجلس شورای ملی

از آنجائی که اطلاع و بازدید ترقیات شگرفی که در تمام شئون مملکت بهابتکار اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه شاهنشاه عالیقدر و رهبر خردمند ملت ایران انجام می‌گیرد برای کلیه جوانان ایرانی که بعنوان تحصیل مدتی از کشور عزیز خود دور هستند امری الزامی است و دولت باید برای آنان تسهیلات لازم فراهم آورد. علیهذا ماده واحده زیر تقدیم و تقاضای تصویب آنرا داریم.

ماده واحده ـ دانش آموزان و دانشجویانی که با گذرنامه تحصیلی در خارج از کشور بتحصیل مشغول می‌باشند و در ایام تعطیلات خود با موافقت سرپرستی و در صورت نبودن سرپرستی با موافقت نزدیکترین سفارتخانه کشور شاهنشاهی به مل اقامت خود به ایران مسافرت می‌کنند هنگام خروج از پرداخت ده هزار ریال عوارض گذرنامه معاف می‌باشند.

زهتاب فرد ـ امام مردوخ ـ دکتر رمضانی ـ مهندس والا ـ باقر بوشهری ـ دکتر سعید حکمت ـ طباطبائی ـ دکتر پور هاشمی ـ دکتر جعفری ـ دکتر اسفندیاری ـ رامبد ملکشاه ظفر ـ معتمدی ـ دکتر اسدی ـ دکتر مهندس ناصر بهبودی.

رئیس ـ این پیشنهاد بنظر بنده پیشنهاد خرج است و فقط با موافقت دولت قابل مطرح است (پاینده ـ بنده توضیح دارم عدم النفع خرج نیست) وقتی بنده تشخیص بدهم پیشنهاد خرج است بر طبق آئین نامه‌ای که قبول دارید کافی است آقای نخست وزیر.

نخست وزیر ـ وقتی جناب آقای رئیس تشخیص فرمودند دیگر عرایض بنده ضرورتی ندارد فقط تصور می‌کنم برای تأمین نظر جناب آقای مهندس بهبودی و سایر دوستان محترم که این پیشنهاد را کرده‌اند و بسیار هم بجاست که دانشجویان ما که در خارج از کشور هستند بتوانند ترقیات شگرف مملکت خود را به بینند آنهائی که دارند یک کمک بیشتری بخزانه مملکت خواهند کرد و آنهائی که ندارند دولت از بودجه خودش این کمک را خواهد کرد و تأمین می‌کند بدین جهت احتیاجی به انجام این طرح نیست (صحیح است).

رئیس ـ به این ترتیب این طرح قابل طرح نخواهد بود.

- تعیین موقع جلسه بعد ـ ختم جلسه

۹- تعیین موقع جلسه بعد ـ ختم جلسه

رئیس ـ چون وقت دیر است با اجازه خانمها و آقایان جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ده صبح روز سه‌شنبه خواهد بود.

(یکساعت و چهل دقیقه بعد از ظهر جلسه ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی ـ مهندس عبدالله ریاضی.

- پرسش نمایندگان

۱۰- پرسش نمایندگان.

سؤالات:

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً تقاضا دارد مقرر فرمایند جناب آقای وزیر آب و برق در وقت مقرر در آئین‌نامه داخلی مجلس شواری ملی حاضر شده و بسؤال زیر پاسخ دهند.

۱ ـ در اجرای طرح‌های مربوط برق کشور جمعاص تا چه میزانی سرمایه گذاری خواهد شد. و این سرمایه‌گذاری به چه طریق و آن طرحها چه می‌باشند.

۲ ـ از این سرمایه چه مقدار آن صرف خرید لوله‌ها و شبکه از خارج کشور می‌گردد و چه مقدار آن در داخل مملکت مصرف وصرف چه اموری خواهد شد.

۳ ـ آیا برنامه‌ای بمنظور سرمایه‌گذاری در صنعت کابل سازی وصنایعی نظیر آن که محصولاتش در طرحهای توسعه برق کشور مصرف دارد تنظیم گردیده است یا خیر و مبلغ آن چه میزان می‌باشد. با تقدیم احترام ـ ناصر بهبودی

ریاست معظم مجلس شورای ملی

خواهشمند است مقرر فرمائید تا نماینده دولت در محلس شواری ملی حاضر شده و اطلاع فرمایند که در خوزستان چند واحد صنعتی و کشاورزی وجود دارد و از این واحدها چند واحد از برق سد محمدرضا شاه استفاده می‌کنند و از تمام برق سد مزبور چه استفاده‌هائی می‌شود.

با تقدیم احترام ـ ناصر بهبودی ـ محسن موقر.