مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۰ اسفند ۱۳۲۳ نشست ۱۱۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: متن قوانین - تصویبنامه‌ها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات- اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آئین‌نامه‌ها - بخش نامه‌ها - آگهی‌های رسمی
سال اول - شماره ۲۵ مدیر: سیدمحمد هاشمی نماینده مجلس شورای ملی - دوشنبه ۲۱ اسفند ماه ۱۳۲۳
دوره چهاردهم قانونگذاری
شماره مسلسل ۱۳۷۴
مذاکرات مجلس
جلسه ۱۱۲
صورت مشروح مجلس روز یکشنبه بیستم اسفند ۱۳۲۳ نشست ۱۱۲
مجلس یک ربع ساعت قبل از ظهر بریاست آقای سید محمد صادق طباطبائی تشکیل گردید.
فهرست مطالب:
- قرائت صورت خلاصه جلسه قبل و تصویب آن
۱- قرائت صورت خلاصه جلسه قبل و تصویب آن
صورت مجلس روز یکشنبه سیزدهم اسفند ماه را آقای هاشمی (منشی) به شرح زیر قرائت نمودند.
مجلس یک ساعت و ربع پیش از ظهر به ریاست آقای سید محمد صادق طباطبائی تشکیل و صورت جلسه قبل قرائت و تصویب شد.
اسامی غائبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده است:
غائبین با اجازه - آقایان: ساسان- ملایری- لنکرانی
غائبین بی اجازه- آقایان: فرمانفرمائیان- صفوی- نقابت- اخوان- کفائی- دولت آبادی تهرانی- رضا تجدد- آشتیانی- امیرابراهیمی – صمصام- حیدرعلی امامی- منصف- فرود- سلطانی- مراد اریه- قشقائی- پوررضا- سید ضیاءالدین – روحی- اکبر- سیف پور- تهرانچی- یمین اسفندیاری- خلعت بری
قبل از دستور آقای فرخ به عنوان اخطار نظامنامه ای لزوم اجرای ماده 25 آئین نامه داخلی را دائر به تقدیم گزارش عملیات کمیسیون ها به مجلس شورای ملی تذکار و تقاضا نمودند کمیسیون دادگستری با توجه به قانون محاکمه وزراء گزارش های مربوط به اعلام جرائم نسبت به آقای علی سهیلی و همچنین کمیسیون محرمانه گزارش و نظریه خود را نسبت به این موضوع هر چه زودتر به مجلس شورای ملی تقدیم دارند.
آقای نبوی مخبر کمیسیون دادگستری توضیحاً اظهار نمودند کمیسیون جلسات خود را مرتباً تشکیل و لوایح قانونی و اعلام جرم ها مورد رسیدگی واقع و گزارش قسمتی از آن‌ها به مجلس شورای ملی تقدیم شده چند فقره دیگر نیز پس از رفع نواقص و تکمیل تحقیقات به عرض مجلس شورای ملی خواهد رسید.
آقای شهاب فردوسی نیز باستناد ماده 109 آئین نامه داخلی در اطراف بیانات چند جلسه قبل آقای دکتر مصدق دائر به اعتراض در مورد گزارش کمیسیون دادگستری نسبت به صدور قرار منع تعقیب آقای تدین وزیر سابق خواربار بالنسبه به موضوع خواربار آذربایجان توضیح دادند ایشان عضو کمیسیون دادگستری و کمیسیون فرعی رسیدگی به پرونده نامبرده بوده و بر طبق محتویات پرونده هیچ یک از گزارش ها و ایرادات وارده دلالت بر وقوع یا ارتکاب جرمی از طرف آقای تدین نداشته و منتهی به صدور قرار منع تعقیب گردیده و اشکالی به نظریه کمیسیون در مورد این پرونده بخصوص وارد نیست. آقای دکتر مصدق نیز در تعقیب بیانات آقای شهاب فردوسی شرحی توضیحاً تقریر و پیشنهاد نمودند پرونده مربوط به اتهام آقای تدین مدت پانزده روز در اختیار ایشان گذارده شود تا گزارشی از آن تهیه و تقدیم نمایند. آقای احمد بهبهانی علی الاصیل معتقد بودند هر یک از آقایان نمایندگان حق مراجعه به پرونده و اظهار نظر در مجلس شورای ملی را داشته و از این لحاظ پیشنهاد ایشان محتاج به اخذ رأی نخواهد بود.
آقای محمد طباطبائی نیز در تأیید نظریه آقای بهبهانی شرحی تقریر و پس از توضیح مقام ریاست و اظهارات آقایان نبوی و دکتر شفق چون جمعی از نمایندگان پیشنهاد را قابل رأی نمی‌دانستند آقای دکتر مصدق از جلسه خارج پس از آن به ورود در دستور رأی گرفته شده تصویب و نسبت به گزارش مربوط به تجدید استخدام آقای آندره گدار که در جلسه قبل اعلام رأی شده بود اخذ رأی بعمل آمده از 86 نفر عده حضار به اکثریت 44 رأی در مقابل دو رأی مخالف تصویب گردید بعد از توضیحات آقایان هاشمی و ملک مدنی و طباطبائی در اطراف بیانات آقای دکتر مصدق، آقای اردلان وزیر دارائی لایحه بودجه کل سال 1324 کشور را تقدیم و اظهار نمودند بودجه های تفصیلی نیز تهیه شده و قبل از سال جدید تقدیم خواهد گردید.
آقای هاشمی مخبر کمیسیون تحقیق و رسیدگی به اتهامات منتسبه به بعضی از آقایان نمایندگان گزارشی دائر به تقاضای تجدید و اضافه چهل و پنج روز بر مدت سابق قرائت و آقای نخست وزیر در قبال تذکار ایشان توضیح دادند به کلیه وزارتخانه ها دستور اکید صادر می‌شود که پرونده های مورد تقاضای کمیسیون را ارسال دارند. آقای شریعت زاده حدود صلاحیت کمیسیون را محدود به مدت یک ماه ندانستند و تقاضای تمدید را با این ترتیب غیر لازم می شمردند و پس از توضیح آقای دکتر طاهری دائر به تصریح مدت در قانون 27 دی ماه و لزوم تصویب تمدید مورد تقاضا، آقای نبوی در مقابل تقاضای آقای طوسی شمه دائر به عملیات کمیسیون و رسیدگی به پرونده های واصله و ضرورت موافقت با گزارش کمیسیون برای تهیه فرصت جهت رسیدگی به پرونده ها، نسبت به تقاضاهای کمیسیون رأی گرفته شده تصویب گردید.
آقای نخست وزیر در جواب سئوال آقای عباس مسعودی راجع به شایعه اتحاد عشایر و توزیع اسلحه بین آن‌ها و مساعدت بعضی از مأمورین دولت در این زمینه با ایلات و ورود مقداری اسلحه به جنوب توضیح دادند انتشاراتی که در این باب داده شده مقرون به حقیقت نبوده و در حدود اطلاعات دولت امری که موجب نگرانی باشد وجود نداشته و نسبت به مقدار اسلحه ای که در قضایای شهریور به دست افراد غیر نظامی منجمله پاره ای از عشایر افتاده دولت مشغول جمع آوری و خلع سلاح بوده و موضوع ملاقات رؤسای عشایر نیز از لحاظ همجواری و رفع اختلافات محلی بوده و با اذعان به میهن دوستی و فداکاری ایلات جای هیچگونه نگرانی باقی نیست. آقای وزیر دارائی در جواب سئوال آقای شهاب فردوسی راجع به حریق اداره امتیازات و درآمدهای داخلی اظهار داشتند پرونده ها و اسناد مهمه از خطر حریق مصون مانده و با رسیدگی که به عمل آمده از این جهت خسارت و زیانی متوجه نشده است.
آقای دکتر شفق تقاضا نمودند طرح های قانونی تقدیمی ایشان راجع به مذاکرات قبل از دستور و اداره امور متفقین با نزدیک شدن موقع کنفرانس سانفرانسیسکو و لزوم اتخاذ تصمیم نسبت به آن و همچنین لایحه قانونی کار جزء دستور قرار گیرد ضمناً طرح قانونی دیگری به ضمیمه دو ورقه سئوالیه از وزارتین کشور و پیشه و هنر تقدیم و در خاتمه توجه دولت را نسبت به عیدی مستخدمین جزء جلب نمودند.
چون موعد قانونی شعب منقضی شده بود اقتراع شعب بعمل آمده از 112 نفر عده حضار برای هر شعبه 18 نفر تعیین و شعب اول و دوم و سوم و چهارم هر کدام یک نفر اضافه شده پس از آن آقای انتظام وزیر امور خارجه در جواب سئوال آقای دکتر زنگنه و اظهارات آقای دکتر شفق راجع به کنفرانس سانفرانسیسکو و لزوم مطالعه دولت در تهیه مقدمات امر برای شرکت در کنفرانس و اعزام اشخاص مورد اعتماد برای تأمین منافع مهم و اساسی کشور توضیح دادند از ابتداء امر توجه دولت به اهمیت موضوع جلب شده و کمیسیونی از اشخاص مطلع و مجرب در امور سیاسی و بین‌المللی برای مطالعه تشکیل شده و امید است با شرکت در این کنفرانس و با کمک کلیه دُوَل آزادیخواه شالوده تأسیس بنگاهی که حافظ صلح جهانی باشد ریخته شده و اساس این مجمع بر حفظ حقوق کلیه دُوَل قرار گیرد و بدیهی است برای مأمورین اعزامی به این کنفرانس که از اشخاص بصیر و مجرب انتخاب خواهند شد برنامه جامعی تنظیم خواهد گردید تا منافع حیاتی و سیاسی کشور طبق نظریه مجلس شورای ملی تأمین گردد و راجع به پیشنهاد آقای دکتر شفق نسبت به طرح مربوط به اداره امور متفقین توضیح دادند اصولاً با طرح نامبرده موافق بوده و دولت نیز در این زمینه اقداماتی بعمل آورده و چون اشکالاتی از لحاظ بودجه و سایر مقررات وجود دارد در کمیسیون امور خارجه نسبت به این موضوع توضیح خواهند داد.
چون عده برای مذاکره کافی نبود جلسه آتیه به روز سه شنبه 15 اسفند ماه سه ساعت قبل از ظهر موکول و دستور آن انتخاب یک نفر ناظر بانک ملی و سایر لوایح موجوده مقرر و مجلس نیم ساعت بعد از ظهر ختم شد.
رئیس- آقای دکتر شفق راجع به صورت جلسه است.
دکتر شفق- بنده بعد از بیانات آقای دکتر مصدق عرض کردم در باب پرونده آقای تدین تحقیقات کامل نشده است و استناد کردم به ماده 4 قانون محاکمه وزرا خواهش می‌کنم اینرا در صورت مجلس اضافه بفرمائید.
رئیس- آقای یمین اسفندیاری
یمین اسفندیاری- بنده در جلسه گذشته مریض داشتم و بوسیله تلفن به مقام ریاست عرض کردم که قدری دیرتر خواهم آمد ولی بعد حاضر شدم و تا آخر مجلس هم متأسفانه ناظر وضعیتی که پیش آمد بودم این است که خواهش می‌کنم اصلاح شود
رئیس- آقای شهاب فردوسی
شهاب فردوسی- بنده در آن جلسه مخصوصاً تصریح کردم (چون در صورت مجلس تذکر داده نشده است این است که عرض می کنم) مخصوصاً تصریح کردم این پرونده ای که در اینجا رسیدگی شده است ابداً مربوط به عملیات آقای تدین در وزارت خواربار و سایر قسمت‌ها نیست این پرونده فقط مربوط به رفتن ایشان به تبریز و اتهامی است که در تبریز به ایشان نسبت داده اند، پرونده سرلشگر مقدم با پرونده های خواربار یا نفله شدن 50 میلیون تومان از بودجه وزارت خواربار به دست ایشان ابداً ارتباطی با این موضوع ندارد و بنده می‌خواستم استدعا کنم مخصوصاً این موضوع در صورت مجلس قید بشود برای اینکه در خارج قضاوت‌ها روی شایعات است بدون اینکه بدانند چه مطالبی گفته شده است قضاوت می‌کنند حتی در یک روزنامه نوشته بودند که من برای خاطر سرلشگر مقدم که اصلاً من او را ندیده‌ام که چه‌جور آدمی است از تدین دفاع کردم در صورتی که من مخصوصاً آن روز تصریح کردم پرونده هایی که در دیوان کیفر است و یا در وزارت خواربار است یا در جاهای دیگر هست به‌هیچ‌وجه به کمیسیون فرستاده نشده و یک پرونده ساده‌ای است از گزارش هیئتی که فرستاده شده است به تبریز و این پرونده هم اینجا موجود است و دلایلی هم ندارد و هیچ مانعی ندارد که هر کس از وکلای مجلس می‌خواهند این پرونده را مطالعه کنند و در آخر آن هم عرض کردم که بنده این گزارش را دادم ولی آقایان رأی ندهند که این گزارش رد بشود و پرونده برود به دیوان کشور و آن‌ها رسیدگی بکنند فراکسیون بنده هم تصمیم دارد رأی مخالف بدهد بنده هم به تبعیت اکثریت چون این جنبه قضائی ندارد رأی مخالف می‌دهم و خواهش می‌کنم چون در صورت مجلس این تذکر داده نشده است قید بشود.
رئیس- آقای هاشمی
هاشمی- آقا این صورت خلاصه مجلس است و عین گفتارهای آقایان بدون تحریف و تصحیف چاپ می‌شود و در دسترس آقایان گذارده می شود.
رئیس- در روزنامه رسمی چاپ می‌شود آقای امینی در صورت مجلس نظر دارید؟ بفرمائید.
امینی- بنده به خاطر دارم که آقای وزیر امور خارجه در ضمن بیاناتشان راجع به عده‌ای که به سانفرانسیسکو خواهند فرستاد قول دادند که زودتر نتیجه عمل کمیسیون را به اطلاع کمیسیون امور خارجه مجلس خواهند رساند این را بنده در صورت مجلس ندیدنم باید قید بشود مربوط به فرستادن نمایندگان به سانفرانسیسکو و مربوط به سئوال آقای دکتر شفق هم نبود چون این موضوع مهم است و بایستی زودتر تعیین عمل وزارت امور خارجه بشود این را خواهش می‌کنم در صورت مجلس قید بفرمائید که صورت قانونی داشته باشد تا زودتر اطلاع بدهند.
رئیس- اعتراض دیگری نیست؟ بنده (خیر) صورت مجلس تصویب شد آقای وزیر دارائی فرمایشی داشتید؟
- تقدیم دو فقره لایحه از طرف آقای وزیر دارائی
2- تقدیم دو فقره لایحه از طرف آقای وزیر دارائی
وزیر دارائی (آقای اردلان)- دو لایحه بود که بنده می‌خواستم تقدیم مجلس شورای ملی بکنم یکی مربوط به عوارض تمبر است که قانون آن در 1312 گذشته و چون مدتی است از این قانون گذشته و وضعیت معاملات فرق کرد است و نسبت به تغییراتی که طرف احتیاج است و ممکن است که درآمدی هم برای دولت داشته باشد این است که لایحه جدیدی تهیه شده و تقدیم مجلس شورای ملی می شود که به کمیسیون قوانین دارائی فرستاده شود، دیگری لایحه ای است راجع به احتیاجات وزارتخانه ها برای خریدهای عمده چنانکه خاطر آقایان مسبوق است یک قسمت خریدهائی هست که اگر وزارتخانه ها بتدریج آن خریدها را انجام بدهند به ضرر دولت تمام می‌شود ولی اگر یک‌جا خرید بکنند ارزانتر و مناسبتر خواهد بود. ضمناً یک وجهی لازم است که در دست وزارت دارائی باشد که مطابق بودجه ای که هر وزارتخانه دارد در اختیار او بگذارند یک جا و بعد تدریجاً از آن بودجه ها کسر و به محل استقراض پرداخته شود این هم یک موضوعی نیست که تصور شود پولش از دست دولت خارج بشود مثلاً وزارت جنگ خرید گندم و جو می‌کند از اداره کل غله برای این معامله باید پولی داشته باشد که بدهد بعد آن پول را از همان محل که در بودجه اش هست استهلاک بکند و با محاسبه ای که شده است دویست میلیون ریال وام طرف احتیاج است که لایحه آنرا تقدیم می‌کنم و اجازه بفرمائید به کمیسیون بودجه مراجعه شود.
دکتر طاهری- آقا این قانون دارد
وزیر دارائی- قانونی ندارد.
رئیس- اجازه می فرمائید آنچه که مورد توجه تمام آقایان نمایندگان بوده است و نظر داشته‌اند بنده در مجلس شورای ملی عرض کنم، عرض بکنم. مجلس شورای ملی خیلی از این وقایع چند روزه اخیر متأثر است (صحیح است) و مخصوصاً از این پیش آمدی که در میدان بهارستان شده است (صحیح است) بالاخص از کشته شدن یک نفر جوان خوب تحصیل کرده مملکت (صحیح است) البته نه تنها مجلس شورای ملی بله همه مملکت دانشجویان خودشان را هم دوست دارند هم احترام می کنند، زیرا آینده مملکت بالاخره با این‌ها است ما هم که پیر شده‌ایم یک روزی جزو محصلین بودیم (صحیح است) و آتیه مملکت دست این محصلین است و باید ان‌شاءالله این‌ها اداره بکنند مملکت را (صحیح است) این است که همه به آن ها به نظر مَحبت و علاقه و دوستی و احترام نگاه می‌کنند (صحیح است) راجع به این حوادث اخیر موافق تصمیمی که در جلسات خصوصی باتفاق آراء گرفته شد که بنده در مجلس اعلام بکنم یک کمیسیونی از شعب در ظرف امروز بعد از جلسه یا فردا انتخاب بشود و آقایان این کمیسیون را انتخاب کنند که این قضیه را تعقیب و رسیدگی نمایند
لنکرانی- بنا شد با قرعه انتخاب بشود.
رئیس- بر طبق نظامنامه هر چه باشد همانطور رفتار خواهد شد.
مهندس فریور- با قرعه باید انتخاب شود بهتر است
رئیس- بسیار خوب حالا مراجعه می‌کنیم به نظامنامه حالا می فرمائید
لنکرانی- بلی باید قرعه باشد.
مهندس فریور- صحیح است.
رئیس- آنطوری که بنده از اظهارات جناب آقای دکتر مصدق استنباط کردم که امروز به همه می‌فرمودند ایشان نظریه سوئی و اظهار سوئی نسبت به مجلس شورای ملی نداشته‌اند (صحیح است) آن روز اساساً در مجلس یک حال عصبانی پیش آمده بود که لازمه اش یک اتفاقات و پیش آمدهایی بود واِلا ایشان خودشان از اعضاء محترم و فعال مجلس هستند که البته مجلس و مملکت باید از نظریات ایشان و از کارهای ایشان استفاده بکند (صحیح است) راجع به آن قضیه که آن روز مطرح بوده همانطور که در مجلس بالاتفاق گفته شد پرونده آنجا است و آقای دکتر تشریف می‌برند و رسیدگی می‌کنند و اگر در اطراف آن هم توضیحاتی و اسناد دیگری لازم باشد به هیئت رئیسه اطلاع می‌دهند و ما هم آن‌ها را از وزارتخانه ها می‌خواهیم و تحت اختیار ایشان می‌گذاریم (صحیح است) و البته ایشان هم آن مطالعاتی که لازم است بعمل آورند و رسیدگی می‌کنند و گزارشی که لازم است می دهند. (صحیح است – بسیار خوب) و آقای دکتر مصدق فرمایشی داشتند در این جلسه استدعا می‌کنم بفرمائید.
دکتر مصدق- یک سال از عمر مجلس می‌گذرد اگر سئوال کنند در این مدت چه کرد جواب این است که تمام وقت به کار دکتر میلیسپو گذشت و بعضی از نمایندگان که لاستیک گرفتند و به عنوان موکلین قند و شکر و پارچه و نخ دریافت نمودند تا می توانستند از او حمایت کردند و مردم را از سیاست بین‌المللی ترسانیدند و کار مملکت را به صورتی در آوردند که وقتی دکتر رفت غیر از خزانه خالی و میلیاردها ریال قرض چیزی به ما تحویل نکرد.
اگر بپرسند که چندین ماه است هفت اعلام جرم بر علیه سهیلی به مجلس داده شده که چهارتای آن مربوط به انتخاب شهرضا – بندرعباس- فارس و آذربایجان و پنجمین راجع به اختلاس معادل 200 هزار تومان از مصالح تأتر شهرداری و آجر کوره پزخانه در زمان وزارت کشور خود و ششمین مربوط به یراق در و پنجره وزارت خارجه و هفتمی که در جلسه سرّی مطابق اصل 34 قانون اساسی به ریاست مجلس تقدیم شده و فعلاً از ذکر موضوع آن خودداری می‌کنم تمام بلاتکلیف ماند و کمیسیون دادگستری تاکنون نفیاً یا اثباتاً گزارشی نداده و او را طوری جری نموده که با نمایندگان وظیفه شناس مبارزه می‌کنند کمیسیون دادگستری چه جواب خواهد داد؟
اگر بگویند برای نسبتی که به تدین راجع به گرفتن 150 هزار تومان رشوه و یک قالی سنگین قیمت در تبریز داده‌اند چرا اکثریت کمیسیون دادگستری تمام پرونده ها را از وزارت دادگستری نخواست که از روی آن‌ها گزارش جامعی تنظیم کند و به منع تعقیب تدین که رأی داد سبب شود که دولت نتواند هیچ‌وقت حساب 125 میلیون تومان پولی که برای خواربار گرفته است بخواهد.
آیا اکثریت کمیسیون دادگستری چه خواهند گفت. اگر سئوال کنند مدتی است کمیسیون مجلس برای رسیدگی به نسبت هائی که به وکلا می‌دهند انتخاب شده و تا کنون یک گزارشی نداده است شما نمایندگان درستکار چه خواهید فرمود .
آیا اکثریت یک چنین مجلس به چه اشخاص اظهار تمایل می‌کنند و اگر بر حسب تصادف به دولتی رأی دادند که با او داخل معاملات نشد با او چگونه رفتار می نمایند.
از این عرایض مقصودم حمایت از این دولت نیست من با این دولت برای این موافقت نمودم که دست دکتر میلیسپو را از دارائی مملکت کوتاه کند و الحق هم به وعده خود وفا کرد پس از آن چون وزیر دادگستری دادستان را بدون جهت تغییر داد و اشتهاراتی در اطراف این قضیه هست و همچنین انتخاب شخص ننگینی که دولت برای امور اقتصادی کرد مرا نسبت بخود بدبین نموده و تا جبران را نکند با او موافقت نمی‌کنم من همیشه به نمایندگان خیرخواه و نیکوکار احترام و آنان را ستایش می‌کنم و چنانچه از عرایض جلسه 13 اسفند سوء تفاهمی دست داده است معذرت می طلبم.
به ساحت مقدس مجلس شورای ملی همیشه احترام می‌کنم (صحیح است) و نسبت به موکلین خود می‌خواهم انجام وظیفه نمایم هرگاه برای انجام وظیفه نبود مرا چه کار که خود دچار مخمصه و توطئه دست‌های ناپاک نمایم. گویند که توطئه 15 اسفند برای این دیده شده بود که من از بین بروم چون مطابق ماده 10 قانون حکومت نظامی که از این قرار است «اجتماعات و انجمن‌ها در مدت حکومت نظامی باید بکلی موقوف و متروک باشد اگر اجتماعی منعقد شود به مجرد اخطار اولی پلیس باید متفرق شوند و در صورت مقاومت یا مخالفت مقاوم یا مخالف جلب به محکمه نظامی و محکوم به مجازات خواهد شد هرگاه اجتماعات مزبوره کلاً یا بعضاً مسلح باشد مقارن همان اخطار اولی حاملین اسلحه توقیف و موافق حکم محکمه نظامی مجازات می شوند» و نظامیان حق شلیک نداشتند و به مردم شلیک نمودند مرا نسبت به آن‌ها ظنین کرد و از این متأسفم که من در آخر عمر می‌مانم و از این توطئه رضا خواجه نوری جوان ناکام و یک نفر بنا که بعد از تحقیق نام او را عرض می‌کنم فدای اغراض بعضی اشخاص شدند.
همه از دست غیر می نالند / سعدی از دست خویشتن فریاد
من از دولت سئوال می‌کنم چه شد اول سرتیپ گلشائیان حاکم نظامی از کار برکنار شد و بلافاصله رکن 2 ستاد ارتش که صلاحیت رسیدگی نداشت بدون تحقیقات از شهود و مطامعین او را تبرئه نمود. پس از آن به عنوان اینکه به سیلی یکی از نمایندگان جواب نداد از کار منفصل شد من به این دولت و دولتی که بعد می‌آید عرض می‌کنم که سرتیپ نامبرده باید در محکمه ای مرکب از اشخاص معروف به صحت عمل محاکمه شود واِلا برای من مشکل است که در این مجلس انجام وظیفه نمایم.
در 30 سال قبل که من معاون وزارت مالیه بودم و مملکت قانون جزا نداشت نسبت به بعضی از رؤسای ادارات آن وزارت اعتراضاتی نمودم و بر خلاف نص صریح قانون تشکیلات مجلس مشاوره عالی را که فقط وزیر می‌توانست دعوت کند و وزراء بواسطه عدم شجاعت و ناپاکی نمی توانستند این کار را بکند دعوت نمودم معترض علیهم برای فرار از محاکمه اول به صلاحیت آن مجلس به جهاتی اعتراض نمودند و هیئت دولت کمیسیونی مرکب از 5 نفر انتخاب نمود که به اعتراضات من رسیدگی کنند و بعد آن‌ها اظهار نمودند که چون نسبت به من اعتراضاتی دارند من هم باید محاکمه و مجازات شوم.
از نظر اینکه متهمین از محاکمه فرار نکنند و حقیقت گفته‌های من بر جامعه معلوم شود تن به محاکمه دادم و با موافقت خود من دولت تصویب نامه صادر کرد که کمیسیون نامبرده مرا هم محاکمه نماید. این محاکمه در سالی که کمیته مجازات تشکیل شده بود و امنیت جانی برای کسی نبود و من دومرتبه نزدیک بود ترور شوم پنج ماه طول کشید (لنکرانی- برای خائنین بود- برای خائنین بود) آقایان محترم می‌دانید کمیسیون با من چه کرد؟ کمیسیون مرا هم به کسر ثلث حقوق در مدت سه ماه محکوم کرد.
از آقای احمد اشتری که یکی از اعضای کمیسیون و امروز بحمدالله در قید حیاتند کسی پرسید که معاون را چرا محکوم نمودید. بطور شوخی گفتند برای اینکه معاون توبه کند و از دزدها بترسد. آقایان این حکم درباره من هیچ اثر نکرد بطوریکه می‌توانم عرض کنم توبه گرگ مرگ است.
آقایان نمایندگان- ای کسانی که پیشنهاد من که حیات مملکت قائم به تصویب این قبیل پیشنهادات است چون آنرا مخالف قانون تشخیص و به آن رأی نداده‌اید از شما سئوال می‌کنم آیا قانون برای مملکت و یا مملکت برای قانون است؟ آقایان نمایندگان من عرض نمی‌کنم که هیچ‌وقت اشتباه نمی‌کنم ولی حتی المقدور سعی کرده‌ام که کاری برخلاف قانون ننمایم.
ما نمایندگان مجلس دو قسم پیشنهاد می‌توانیم بکنیم.
طرح قانونی که قبل از تقدیم باید 15 نفر آنرا امضاء کنند و تصویب مجلس موجب تدوین قانون می‌شود و پس از طی مراحل دیگر آنرا قوه مجریه اجرا نماید.
و تصمیمات مجلس (ریزولسیون) که قانونیت ندارد و خود مجلس آنرا اجرا می نماید پیشنهاد ورود در دستور و اخذ رأی با ورقه و ختم جلسه و پیشنهادات دیگری از این قبیل مثل مطالعه پرونده و دادن گزارش جزو قسمت اخیر می باشد.
من بسیار خوشوقتم که آقایان نمایندگان برای اینکه پیشنهاد من خلاف قانون نیست نمی‌توانند مرا محکوم نمایند ولی چون عمر من زیاد نیست و معاصرین من بسپارند می‌توانند از گذشته من تحقیقات کنند شاید چیزی بدست آورده مرا در محاکم جزائی تعقیب بنمائید.
من در این مجلس قول می‌دهم که در سنگر قانون قائم نشوم از مرور زمان و اینکه قانون جزائی عطف به ماسبق نمی‌شود و دوره ای از زندگی من که قانون مزبور نبود شامل من نمی‌شود و همچنین از مصونیت پارلمانی استفاده نکنم و بلادرنگ خود را تسلیم دادگاه نمایم و آن روزی که یک نفر وکیل محاکمه و محکوم شد کار ما اصلاح می‌شود ولی افسوس که با این مجلس اینکار نمی شود.
جمعی از نمایندگان- دستور
فریور- بنده با ورود در دستور مخالفم
حاذقی- بنده تذکر نظامنامه ای دارم
رئیس- قرار بود که وارد دستور شویم. در جلسه خصوصی قرار شد بعد از نطق آقای دکتر مصدق وارد شویم (صحیح است) آقایانی که موافق هستند با ورود در دستور قیام فرمایند (عده زیادی قیام نمودند) اتفاق بود.
دکتر کشاورز- اتفاق نبود ما رأی ندادیم.
مهندس فریور- بنده هم رأی ندادم
یمین اسفندیاری- با کسر ده بیست نفر اتفاق بود (خنده نمایندگان)
رئیس- بلی اکثریت بود. در اوایل این جلسه قرار بود که یک نفر ناظر ذخیره اسکناس انتخاب شود و وزارت مالیه هم این تقاضا را کرده است و عده‌ای از آقایان هم پیشنهاد کرده اند.
مهندس فریور- بنده مخالفم. اینکار بماند برای جلسه آتیه
رئیس- مخالفید؟ بفرمائید.
مهندس فریور- بنده پیشنهاد کرده‌ام لایحه نظام وظیفه مطرح شود.
حاذقی- بنده یک تذکر نظامنامه ای راجع به کمیسیون عرایض دارم.
رئیس- آقای دکتر عبده فرمایشی دارید؟
دکتر عبده- جنابعالی در مقدمه بیانات تان فرمودید که برای رسیدگی به این کارهائی که شده است و این پیش آمدی که شد یک کمیسیون شش نفری انتخاب شود و این کار باید با پیشنهاد و تصویب مجلس باشد و با بیان جنابعالی کافی نیست که این عمل بشود بنده در این باب پیشنهادی دادم و استدعا می‌کنم مذاکره و رأی گرفته شود واِلا به صرف اعلام جنابعالی یا مذاکره در جلسه خصوصی کافی نیست.
رئیس- وقتی که با این نظر که اعلام شد مخالفت نشد پس مجلس موافق است.
مهندس فریور- باید به موجب پیشنهاد و تصویب مجلس باشد
- مذاکره راجع به انتخابات یک نفر ناظر بانک
4- مذاکره راجع به انتخابات یک نفر ناظر بانک
رئیس- اول برای انتخاب یک نفر نماینده بانک رأی می‌گیریم بدواً پنج نفر برای نظارت در استخراج آراء به قرعه معین می شوند.
بعضی از نمایندگان- اول کمیسیون رسیدگی انتخاب شود.
لنکرانی- به قرعه انتخاب شود، باید قرعه کشیده شود و قاطی شود اینطور نمی شود.
مجد ضیائی- مطابق نظامنامه باید از شعبه ها انتخاب شود.
رئیس- این رأی برای آن کمیسیون نیست برای انتخاب یک نفر ناظر ذخیره بانک است.
لنکرانی- خیر آقا بایستی قاطی شود (آقای لنکرانی در محل نطق حاضر و ظرف قرعه را تکان می دادند)
امینی- (خطاب به لنکرانی) آقا بروید بنشینید، این قرعه به این کار نیست، اینکه وضع مجلس نیست.
هاشمی- برای اینکه از حضار رفع سوء تفاهم بشود عرض می‌کنم که این قرعه برای انتخاب پنج نفری است که مطابق نظامنامه بایستی نظارت کنند در استخراج آراء و فعلاً آقایان رأی می‌دهند به آن یک نفر ناظر بانک که از طرف مجلس شورای ملی باید در هیئت نظار باشد آن‌ها می‌خواهند آراء را تفکیک کنند استخراج کنند و نتیجه را بیاورند به مجلس اینجا دیگر دزدی توی معامله نیست (خنده نمایندگان)
مهندس فریور- قرار بود قرعه برای آن کمیسیون رسیدگی به تیراندازی باشد و انتخاب بشود موضوعت ناظر بانک نبود قرار بود اول قرعه برای آن کمیسیون کشیده شود.
رئیس- آخر آن پیشنهاد هنوز نرسیده است
بعضی از نمایندگان- عده کافی نیست.
رئیس- آقای مظفرزاده پیشنهاد خودتان را بفرمائید اگر دارید.
مظفرزاده- داده ام آقا
لنکرانی- نمی‌خواهید اقلیت لااقل از شانس استفاده کند
امینی- آقا این چه وضعی است؟
رئیس- چه کنم آقا؟
امینی- اخطار بفرمائید
رئیس- بنده که جواب ایشان را دادم و گفتم که ایشان ساکت باشند.
دکتر اعتبار- اجازه بفرمائید که آقای دکتر معظمی تشریف ببرند عده‌ای را بیاورند.
رئیس- آقای دکتر اگر نمی‌گذارید جلسه را ختم کنیم دو انتخاب است در اینجا …
لنکرانی- برای این است که چرا آن آدم را کشته اند
رئیس- خبر آقایان آن نیست اینطور نمی‌شود چرا ملتفت نمی‌شوید آن باید پیشنهاد بشود بعد رأی می‌گیریم حالا قرعه راجع به ناظر بانک است که پنج نفر برای نظارت در استخراج آراء انتخاب شوند.
لنکرانی- آقا باید بالاخره یک روزی تکلیف ما با مجلس معلوم بشود بگذارید آن روز امروز باشد.
رئیس- باید به پیشنهاد آقای مظفرزاده رأی بگیریم بعد بر طبق پیشنهاد انتخاب می کنیم.
مهندس فریور- قرار بود که اول پیشنهاد آقای مظفرزاده مطرح بشود و برای این بود که ما صرف نظر کردیم از صحبت کردن در اطراف قضیه تیراندازی. آن پیشنهاد را مطرح بفرمائید و قرعه هم بکشید شما از شعب اگر بخواهید انتخاب بکنید اشخاص هم که الآن حاضر نیستند نمی‌گذارند و دارد قضیه سنبل می‌شود و خون مردم دارد از بین می‌رود قرعه بکشید و انتخاب کنید.
رئیس- آخر رأی باید بدهید به قرعه حالا که عده کافی نیست.
مهندس فریور- اگر هم نمی آیند بایستی در اولین جلسه‌ای که شد این قضیه حل شود (یکی از نمایندگان- تنفس بدهید)
لنکرانی- اسامی اشخاصی که مجلس را از اکثریت می‌اندازند بخوانید تا معلوم شود که مجلس را چه اشخاصی از اکثریت می‌اندازند بفرمائید اسامی شان را بخوانند.
کام بخش- همان‌هائی هستند که از مجلس رفته‌اند
لنکرانی- در قرعه می‌ترسند که مبادا یک نفر مخالف آن‌ها در قرعه باشد (زنگ رئیس) این‌ها آدم کشی کردند پنجه شان خونی شده است.
رئیس- آقا ساکت باشید.
لنکرانی- بله چشم. ساکت.
- ختم جلسه به عنوان تنفس
5- ختم جلسه به عنوان تنفس
رئیس- اگر اجازه بفرمائید ده دقیقه تنفس داده شود.
دکتر عبده- آقا چرا تنفس داده شود؟
رئیس- برای اینکه بروند آقایان را بیاورند.
دکتر عبده- ما همین جا نشسته‌ایم بروند آقایان را بیاورند.
در این موقع (نیم ساعت بعد از ظهر) جلسه به عنوان تنفس تعطیل و دیگر تشکیل نگردید)
رئیس مجلس شورای ملی
محمد صادق طباطبائی