مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ مهر ۱۳۳۸ نشست ۳۲۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۳۲۸
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه اول مهر ماه ۱۳۳۸
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای نخست‌وزیر
۳- معرفی آقای مهندس شریف امامی وزیر صنایع و معادن به کفالت نخست‌وزیری به وسیله آقای نخست‌وزیر
۴- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت کشور
۵- اخذ رأی و تصویب قسمت ۵ گزارش مربوط به استخدام دوازده نفر مهندس و متخصص آلمانی جهت اداره تسلیحات ارتش
۶- بیانات بعد از دستور- آقایان پرفسور اعلم- دکتر بینا
۷- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس نیم ساعت پیش‌ازظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- صورت غائبین جلسه قبل از تعطیلی قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
غائبین بااجازه آقایان: حشمتی- دکتر نیرومند- دکتر پیرنیا عامری- محمودی- مهندس اردبیلی- دهقان- جلیلی- قوام تربتی هدی شادلو - سالار بهزادی- بهادری- یارافشارخزیمه- علم- باقر بوشهری- دکتر نفیسی- اورنگ- سراج حجازی- سعیدی غضنفری مهندس شیبانی- جلیلوند- دکتر دادفر- دکتر آهی- کورس
غائبین بی‌اجازه آقایان: دکتر طاهری- اریه- قریشی- دکتر فریدون افشار- سلطان‌مراد- بختیار
دیرآمدگان و زودرفتگان بااجازه آقایان: مهندس سلطانی- ارباب- مهندس فیروز- عرب شیبانی- سنندجی- پرفسور اعلم- دکتر سید امامی- ساکینیان- رامبد- تیمورتاش
رئیس- نسبت به صورت مجلس نظری نیست اظهاری نشد صورت مجلس تصویب شد آقایانی که برای نطق قبل از دستور ثبت‌نام کرده‌اند بعد ااز تقدیم لوایحی که لازم است به مجلس تقدیم شود صحبت می‌فرمایند
۲- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای نخست‌وزیر
رئیس- آقای نخست‌وزیر بفرمایید
نخست‌وزیر (دکتر اقبال)- به طوری که آقایان نمایندگان محترم مستحضر هستند در اسفند ۱۳۳۷ دولت راجع به سازمان برنامه لایحه‌ای تقدیم کرد که به تصویب مجلس رسید و به موقع اجرا درآمد در آن لایحه به دولت دستور داده شده بود که بعد از شش ماه مطالعات خودش را راجع به سازمان برنامه بکند و ضمن لایحه‌ای تقدیم مجلس نماید امروز آن لایحه را تقدیم مجلس می‌کنم که در کمیسیون‌ها بحث شود موضع دیگری که می‌خواهم به استحضار آقایان نمایندگان برسانم در موقع طرح بودجه سال ۳۸ راجع به وضعیت استخدامی آقایان مهندسین در مجلس مذاکراتی شد و بنده تعهد کردم که لایحهٔ آن را تنظیم و برای بهبود وضع مهندسین تقدیم مجلس کنم احسنت این است که آن لایحه را هم تقدیم مجلس شورای ملی می‌کنم
رئیس- لوایح به کمیسیون‌های مربوطه ارجاع می‌شود
۳- معرفی آقای مهندس شریف‌امامی وزیر صنایع و معادن به کفالت نخست‌وزیری به وسیله آقای نخست‌وزیر
نخست‌وزیر- به طوری که آقایان استحضار دارند بنده فردا به اتفاق هیئت دولت برای بازدید از استان گیلان عازم آن صفحات هستم و چهار روز طول خواهد کشید و بعد از مراجعت بنده روز پنجشنبه هشتم مهر برای شرکت در جلسات شورای وزیران پیمان مرکزی عازم آمریکا هستم این را خواستم به استحضار مجلس شورای ملی برسانم البته امیدوارم که بعد از انجام وظیفه برای اوایل آبان توفیق شرفیابی را داشته باشم در غیبت بنده کفالت امور نخست‌وزیری بر حسب امر واراده اعلیحضرت همایون شاهنشاهی به آقای مهندس شریف‌امامی وزیر صنایع و معادن محول می‌شود
۴- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت کشور
رئیس- آقای فرهودی معاون وزارت کشور
فرهودی- بر اثر زلزله‌ای که در سال ۱۳۲۳ در گرگان رخ داد و بعد مؤسسات مختلف به کمک مردم شتافتند و کمک‌هایی هم از طرف دولت و شهرداری در آن موقع شد عده‌ای از اشخاص در اراضی شهرداری ساختمان‌هایی کردند تکلیف مالکیت آن اراضی روشن نیست و حقاً بایستی آن اشخاصی که ساختمان کرده‌اند به آنها مالکیت داده شود و اراضی که متعلق به شهرداری بود به آنها واگذار شود و این احتیاج به تحصیل مجوز قانونی داشت این است که بنده با اجازه آقایان نمایندگان محترم ماده‌واحده‌ای برای تحصیل این اجازه قانونی تقدیم می‌کنم
رئیس- به کیمسیون فرستاده می‌شود
۵- اخذ رأی و تصویب قسمت ۵ گزارش مربوط به استخدام دوازده نفر مهندس و متخصص آلمانی جهت ادارهٔ تسلیحات ارتش
رئیس- نامه‌ای از مجلس سنا رسیده راجع به اصلاحاتی که در قانون استخدام ۱۲ نفر آلمانی به عمل آمده بود و در وقتی که آنها فرستادند گویا فراموش کرده بودند که این اصلاح را بفرستند حالا نامه‌ای نوشته‌اند و جز لایحه را که مربوط به هزینه مسکن این مستخدمین خارجی است تصویب کرده‌اند نامه قرائت می‌شود نسبت به آن قسمت باید رأی بگیریم مجلس شورای ملی قبلاً این را تصویب کرده بود و فرستاده بود ولی در موقع اعاده در مجلس سنا فراموش کرده بودند این قسمت را ضمیمه کنند به شرح زیر قرائت شد
ریاست محترم مجلس شورای ملی تعقیب شمارهٔ ۴۷۳- ۲۳. ۱۲. ۳۷ مربوط به لایحه راجع به اجازه استخدام ۱۲ نفر مهندس و متخصص از ابتاع آلمان غربی اشاره می‌دارد عبارت ۵ هزینه مسکن ۱۲ نفر مستخدمین مزبور از قرار هر نفر در ماه شش هزار ریال در موقع چاپ گزارش کمیسیون شماره ۲ جنگ ساقط شده بود علی‌هذا به تقاضای وزارت جنگ در جلسه چهارشنبه ۲۳ تیر ماه ۳۸ در این باره شور به عمل آمد و تصویب شد که عبارت مزبور بعد از ردیف ۴ صورت حقوق اینها و با هزینه آمد و رفت ۱۲ نفر مستخدمین مزبور که ضمیمه لایحه مذکور در فوق می‌باشد اضافه شود خواهشمند است دستور فرمایند اقدام لازم را معمول دارند
رئیس مجلس سنا- محسن صدر
رئیس- همین طور که اظهار کردم هزینه مسکن این مستخدمین خارجی که برای تسلیحات ارتش استخدام شده‌اند حذف شده بود حالا رأی می‌گیریم به این جز ۵ که به هر نفر آنها شش هزار ریال در ماه هزینه مسکن داده شود در لایحه مجلس بود ولی در سنا اشتباه کرده بودند و یا حذف کرده بودند و حالا نوشته‌اند که تصویب شده است آقایانی که با برقراری هزینه مسکن که جز پنج می‌شود موافقند قیام بفرمایند اکثر برخاستند تصویب شد
۶- بیانات بعداز دستور آقایان پرفسور اعلم و دکتر بینا
رئیس- نطق‌های قبل از دستور که به بعد از دستور محول گردیده بود شروع می‌شود آقای پرفسور اعلم
پرفسور اعلم- بنده با معذرت از این که وقت محترم آقایان نمایندگان را می‌گیرم چون امروز روز اول از سال آخر خدمت نمایندگان است و تعطیلات را امیدوارم به همه آقایان نمایندگان محترم خوش گذشته باشد چند نکته عرض می‌کنم انصاف باید داد که مجلس نوزدهم قوانین بسیار مفید و بسیار مؤثری برای بهبود وضع مردم و مملکت گذرانده و نتایجش هم دیده شده امیدوارم در این سال آخری هم که مانده است به رهبری شاهنشاه ارجمند توفیق خدمت حاصل بکنیم امسال ۲۸ مرداد با یک شور و شعف و یک هماهنگی و حقیقتاً از یک خودگذشتگی و اتحاد ملت شروع شد برای ما ۲۸ مرداد یک عید بسیار بزرگی است و این عید امسال با شکوه مخصوصی شروع شد و من درود فراوان به تمام ملت ایران برای این هماهنگی و اتحاد و اتفاق می‌فرستم یک مرتبه دیگر ملت ایران نشان داد که رژیم شاهنشاهی که ۲۵۰۰ سال در این مملکت بوده همیشه برقرار خواهد بود صحیح است و با شیر اندرون شده و با خون بیرون می‌شود احسنت محال است که ملت ایران دست از پادشاه خود بردارد بنده درود فراوان به ملت ایران و همچنین به مطبوعات که با یک هماهنگی با یک طرز مخصوص احساسات ملت را نشان دادند می‌فرستم و از آنها تشکر می‌کنم و در آخر عرایضم اجازه می‌خواهم از طرف آقایان نمایندگان نوزدهمین سال سلطنت اعلیحضرت همایون شاهنشاهی را به خودمان تبریک بگوییم صحیح است بنده معتقدم که تاریخ که آیینه گذشته است گمان نمی‌کنم پادشاهی به این رأفت به این خردمندی و به این عدالت‌گستری این همه رنج برای ترقی ملتش کشیده باشد نشان نمی‌دهد سلطنت شاهنشاه ما همه‌اش خدمت و پرافتخارترین خدمات برای این مملکت و ملتش بوده است من از خداوند متعال خواستارم که این موهبت را سالیان دراز برای ما نگهدارد و ما را لایق خدمتگزاری به مملکت و شاهنشاه بدارد این رهبر ارجمند را برای ما همیشه نگه دارد بنده بقیه وقتم را به همکار محترم آقای دکتر بینا می‌دهم
رئیس- آقای دکتر بینا
دکتر بینا- آقایان از حسن تصادف چنان که همکار محترم تذکر دادند مطالبی که امروز به عرض نمایندگان محترم خواهم رسانید سلسله حقایقی است که نشان می‌دهد دوره سلطنت پرافتخار اعلیحضرت همایونی یعنی نوزده سال عمر و جوانی شاهنشاه دموکرات ایران صرف رفاه و آسایش قاطبه ملت ایران گردیده و اینک برای نشان دادن صحت عرایض خود مختصری از ترقیات و پیشرفت‌هایی که در این دوره نصیب ملت ایران شده به عرض می‌رسانم آقایان محترم اغلب با تجارت و تولید و صنعت و آمار و عدد سروکار دارند و توجه فرموده‌اند مطالعه وضع مردم و درجه رفاه و آسایش و میزان مصرف آنان معیار و وسیله مؤثری است برای قضاوت و اطلاع از چگونگی سطح زندگی یک اجتماع بنابراین اگر بخواهیم درباره یک دوره تاریخی قضاوتی صحیح بنماییم ناگزیریم وضع مردم آن زمان را از لحاظ اقتصاد و رفاه اجتماعی مورد توجه قراردهیم این کار را محققین نسبت به گذشته انجام داده‌اند ولی معمولاً بحث درباره زمان معاصر به علت زنده بودن عواملی که حوادثی را به وجود آورده‌اند خودداری کرده و قضاوت درباره آن را به نسل‌های بعدی واگذار کرده‌اند امروز که در نتیجه تبلیغات سوءمشتی مطرود جامعه ایرانی که در ظاهر خود را ناراضی قلمداد کرده و تنقیداتی با نظر بغض و کینه و سوءنیت درباره وضع اقتصادی و اجتماعی کشور می‌نمایند و در بعضی موارد حتی بیگانگان نیز به گفته‌های آنان استناد می‌کنند و مطالبی دور از حقیقت و کذب محض درباره اوضاع مملکت ما منتشر می‌سازند جای آن دارد که با یک نظر بی‌غرضانه وضع کشور خود را در معرض مطالعه قرارداده و با سند و استدلال منطقی جواب مطرودین جامعه را بدهیم همه ما می‌دانیم که از ۲۸ مرداد ۳۲ به این طرف تحول اقتصادی عظیمی در کشور ما شروع شده که بدون تردید آثار مادی و اجتماعی و معنوی آن از لحاظ تحول عظیم جامعه ایرانی در آینده‌ای نزدیک آشکارتر خواهد شد همه امیدواریم و معتقدیم که تحول اقتصادی بزرگی در شرف وقوع است و در آینده‌ای نزدیک آثار آن پدیدار خواهد شد ولی من معتقدم که این تحول عظیم از سی سال پیش در زمان اعلیحضرت رضا شاه فقید شروع شده و امروز نزدیک است به رهبری شاهشناه خردمند و باکیاست ما به مرحله کمال برسد و ایران به صورت یک کشور ثروتمند و مرفه و نیرومند درآید این تحول در شرف وقوع نیست بلکه واقع شده و تحقق یافته آقایان زندگی امروز ما با زندگی پدران ما در سی سال پیش قابل قیاس نیست و به جرئت می‌توان گفت انقلاب اجتماعی و اقتصادی بزرگی در این مدت روی داده و چشم حقیقت‌بین می‌خواهد که درباره آن قضاوت نماید منتهی چون مردم خود شاهد زندگی در این دوره بوده‌اند و این تحول تدریجاً روی داده شاید آن طور که باید متوجه آن نباشند ولی من به عنوان یک ناظر بی‌طرف درباره این دوره کوتاه معاصر قضاوت می‌کنم و به اتکای ارقام و اسناد وقوع این تحول عظیم را ثابت می‌کنم گفتم ملاک تشخیص و قضاوت تاریخ درباره یک دوره معینی درجه رفاه و آسایش مردم و بهبود اقتصاد اجتماع است در آن دوره معین حال برگردیم به سی سال پیش و ملاحظه کنیم که پدران ما در چه وضعی زندگی می‌کردند و با چه مشکلاتی مواجه بودند و فرزندان آنان امروز از برکت تحول اقتصادی عظیم کشوردر چه شرایطی زیست می‌کنند سی سال پیش را در نظر مجسم کنید به دولت کاری ندارم که دیناری در خزانه نداشت و حقوق مستخدمین خود را بار آجر و کاه حواله می‌داد از مردم صحبت می‌کنم و از طبقات مرفه و اعیان آن زمان سخن می‌گویم که در کوچه‌های پیچ در پیچ و منجلاب گل در میان مشتی گدا و فقیر که بر سر هر کوچه و برزن به تعداد زیاد مشاهده می‌شد در خانه‌های خشت و گلی و تیر چوبی و پوشالی به سر می‌بردند که امروز اگر به مردم طبقه سوم هم ارائه بدهیم حاضر به زندگی در آن نخواهند بود امروز حتی طبقات سوم این مملکت در خانه‌هایی که از آجر و سیمان و آهن ساخته شده زندگی می‌کنند و بعضی از مردم طبقه سوم از تمام وسایل آسایش در چهاردیواری خانه خود برخوردارند من از ساختمان‌های مجلل و معظم طبقات مرفه و توسعه شهر تهران و خیابان‌های زیبای آن که همه را مدیون اصلاحات رضا شاه کبیر و اعلیحضرت شاهنشاه فرزند برومند آن فقید هستیم صحبت نمی‌کنم بلکه از خانه‌های مردم طبقه سوم صحبت می‌کنم که نمونه آن را در چهارصد دستگاه و جاده شهرری و نازی‌آباد و نارمک می‌توانید به چشم ببینید و مصالح ساختمانی آن را با مصالح خانه‌های اشراف ما در سی سال پیش مقایسه کنید سی سال پیش اثاثیه منازل رجال و اشراف این مملکت به چند تخته قالی و مخده و زیلو محدود بود و امروز در خانه طبقات سوم میز و صندلی و وسایل جدید زندگی یافت می‌شود و حتی کارمندان مؤسسات خصوصی و کسبه متوسط در خانه خود دارای آخرین وسایل آسایش از قبیل یخچال برقی و رادیو و تلویزیون و تلفن و غیره می‌باشند و هر کارمند متوسط‌الحالی که مختصر پس‌اندازی کرده باشد به فکر تهیه یک اتومبیل کوچک نیز می‌باشد و چه بسیارند کارمندان ساده و عادی دستگاه‌های دولتی و مؤسسات خصوصی که صاحب اتومبیل هم می‌باشند
زمانی بود می‌شنیدم در فلان کشور کارمندان عادی صاحب خانه و اتومبیل هستند و ما حسرت وضع آنها را می‌خوردیم امروز همان وضع در کشور ما پیش آمده و این وسایل رفاه و آسایش از صورت تجمع خارج شده و عمومیت یافته و ما باید آن قدر انصاف داشته باشیم که لااقل لحظه‌ای به این همه تحولات که در زندگی اجتماعی ما روی داده بیندیشیم و سپاسگذار باشیم سی سال پیش مصرف کره و شیر حتی برای طبقات مرفه جنبه تجمل داشت اصولاً کره و شیر در شهرستان‌ها یافت نمی‌شد کره را از دهات آن هم با سفارش قبلی تهیه می‌کردند و شیر را در سر طویله‌های حمام‌ها می‌فروختند اطفال ما در تمام طول سال این دو ماده حیاتی را مصرف نمی‌کردند و اگر هم می‌کردند چون آلوده بود با هزاران مرض دست به گریبان می‌شدند امروز مصرف شیر و کره و ماست پاستوریزه و محصولات مشابه آن و اقسام اطعمه و اغذیه آن چنان عمومیت یافته که حتی طبقات سوم این مملکت به آن دسترسی دارند و روزانه به مقدار زیادی مصرف می‌کنند امروز انواع سبزیجات کشت می‌شود و در بازار به وسیله طبقات مختلف خریداری و به مصرف می‌رسد
مردم از آب تمیز لوله‌کشی در شهرهای بزرگ استفاده می‌کنند وضع لباس مردم را با سی سال پیش مقایسه کنید آقای وزیر مشاور برای جنابعالی لازم است به این مطالب توجه کنید ظاهر حال و لباس آنها بهتر شده و مصرف پارچه و قند و شکر به نسبت زیادی افزایش یافته آن مقدار که امروز مردم طبقه سوم برای لباس خود و اطفال خود خرج می‌کنند در گذشته خرج نمی‌کردند و این خود دلیل رفاه و آسایش اجتماعی و افزایش سطح ثروت ملی است آماری که اینجانب از سالنامه سال ۱۳۳۶ وزارت گمرکات و انحصارات و سالنامه آمار فعالیت‌های صنعتی و معدنی وزارت صنایع و معادن درباره میزان مصرف این کالاهای ضروری در سال ۱۳۱۷ و سال ۱۳۳۶ و افزایش مصرف در این بیست سال استخراج کرده‌ام ارقام گویا و گواه بارزی بر افزایش سطح مصرف در طبقات پایین است بنده معتقدم که آمار مصرف کالاهای ضروری طبقات پایین از قبیل قند و شکر و چای و پارچه‌های نخی و پشمی که هر دهاتی و کارگر ایرانی آن را مصرف می‌کند بهترین قضاوت درباره زندگی مردم ایران در این عصر تاریخی است زیرا مصرف‌کننده واقعی این قبیل کالاهای ضروری مردم طبقه سوم هستند و اگر مسلم شود که میزان مصرف این قبیل کالا در داخل کشور به مراتب بیش از افزایش نسبی جمعیت بالا رفته دلیل روشنی است بر آسایش و رفاه این طبقات به موجب آمار سالنامه وزارت گمرکات و انحصارات و سالنامه وزارت صنایع ومعادن که در سال ۱۳۳۶ منتشر شده واردات چای کشور در سال ۱۳۱۷ در حدود شش هزار و صد و هفتاد و یک تن بود که تمام آن مصرف می‌شده به موجب همان آمار در سال ۱۳۳۶ یعنی بیست سال بعد واردات چای به سیزده هزار و سیصدوهفده تن ۱۳۳۱۷ بالغ شده که با در نظر گرفتن مقدار محصول داخلی میزان مصرف در سال ۱۳۳۶ بیش از دو برابر مصرف سال ۱۳۱۷ افزایش یافته است قند و شکریکی از کالاهای مصرفی طبقه سوم مملکت است که به موجب همان آمار در سال ۱۳۱۷ به مقدار نودودو هزار و پانصد و هفتاد و شش تن ۹۲۵۷۶ به کشور وارد شده و در حالی که در سال ۱۳۳۶ واردات به دویست‌وبیست‌ودو هزار و دویست و یازده تن ۲۲۲۲۱۱ تن افزایش یافته و علاوه بر آن مقدار صدویازده هزار و هفتصدوشصت‌ودو تن نیز ۱۱۱۷۶۲ در کارخانه‌جات داخلی تهیه شده که جمعاً به مقدار سیصد و سی و سه هزار و نهصدوهفتادوپنج تن ۳۳۳۹۷۵ یعنی در حدود چهار برابر میزان مصرف سال ۱۳۱۷ مصرف شده آمار وزارت صنایع و معدن سالنامه ۱۳۳۶ صفحه ۴۶ از حیث پارچه‌های پشمی میزان واردات کشور در سال ۱۳۱۷ به مقدار سیصدونودویک تن ۳۹۱ بوده در حالی که این مقدار در سال ۱۳۳۶ به یک‌هزار و دویست‌وپنجاه وهشت تن ۱۲۵۸ تن یعنی در حدود چهار برابر افزایش یافته و علاوه بر آن محصول ده کارخانه نساجی پشمی کشور به مقدار یک میلیون و چهارصدوچهارده هزار و سیصدوبیست‌وچهار متر مصرف شده و نشان می‌دهد تا چه میزان مصرف پارچه‌های پشمی در این مدت ترقی کرده است در مورد پارچه‌های پنبه‌ای از قبیل چیت و چلوار که مورداستفاده غالب ساکنان دهات و مردم طبقه سوم این مملکت می‌باشد به موجب همان آمار جمع واردات کشور در سال ۱۳۱۷ به مقدار چهار هزار و صدوشصت‌وهفت تن بوده در حالی که این مقدار در سال ۱۳۳۶ به هفت هزارونهصدوهشتاد تن ۷۹۸۰ بالغ شده یعنی دو برابر افزایش یافته و علاوه بر آن شصت‌وچهار میلیون و هفتصدونوزده هزار متر ۶۴۷۱۹۰۰۰ پارچه پنبه‌ای محصول ۱۶ کارخانه داخلی مصرف شده صفحات ۱۱ و ۱۷ سالنامه آمار صنایع و معادن اگر با این نکته توجه داشته باشیم که صنعت نساجی ایران در سال ۱۳۱۷ تازه به کارافتاده و هنوز محصول آن آن طور که باید به بازار نیامده بود به این نتیجه می‌رسیم که مصرف پارچه‌های پشمی و نخی کشور و قند و شکر و چای در فاصله بین سال‌های ۱۳۱۷ و ۱۳۳۶ یعنی در مدتی کمتر از بیست سال پنج الی شش برابر افزایش یافته در صورتی که در همین مدت جمعیت ایران مطابق آماری که از سرشماری سال ۱۳۱۸ و سرشماری اخیر کشور در سال ۱۳۳۵ در دست است در حدود بیست درصد افزایش یافته که البته با افزایش کثیر مصرف به هیچ‌وجه قابل قیاس نیست آقایان این پارچه‌های نخی و قند و شکر و چای را چه کسی مصرف کرده است همان‌ها که در گذشته قدرت خرید این گونه کالاها را نداشته و مصرف قند و شکر و پارچه برای آنها جنبه تجملی داشت و امروز امری عادی محسوب می‌شود هر گاه بخواهیم درباره رفاه طبقه دهاتی این مملکت قضاوتی بکنیم آماری گویاتر از این آمار نمی‌توانیم داشته باشیم زیرا چیت و چلوار و قند و شکر مهم‌ترین کالای مصرفی این طبقه است و افزایش مصرف آن دلیل افزایش قدرت خرید و توسعه سطح زندگی آنهاست
رئیس- آقای دکتر بینا از این ساعت از وقت آقای دکتر دیبا استفاده می‌کنید
دکتر بینا- در مورد بالا رفتن ثروت و قدرت خرید زارعین ایران در یکی از مسافرت‌های شمال جناب آقای خلعتبری نقل می‌کردند که در زمان حیات سپهسالار سالی چند جعبه پرتقال از مازندران برای معظم‌له می‌آوردند و ایشان نیز یکی دو جعبه پرتقال به عنوان هدیه به منازل رجال می‌فرستاد امروزه باغات پرتقال اغلب رعایای مازندرانی سالی بیش از پنجاه هزار تومان عایدی دارد و حسن زندگی بعضی از آنان از زندگی همین آقای خلعتبری که در مجلس تشریف دارند مرفه‌تر است در مورد علم و فرهنگ حضرت جواهر لعل نهرو نخست‌وزیر محبوب هند و مهمان عالیقدر ایران در دانشگاه فرمودند عقب‌ماندگی ملت‌های شرق بیشتر در زمینه علم و دانش است بنده به معظم‌له عرض می‌کنم که در کشور ما در راه مبارزه با بی‌سوادی و توسعه فرهنگ و ایجاد دبستان‌ها و دبیرستان‌ها و مدارس حرفه‌ای و کشاورزی و دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها قدم‌های مهمی برداشته شده ولی چنان که در سرمقاله ۳۱ شهریور روزنامه اندیشه مردم ارگان حزب مردم اشاره شده باید گفت ما بدون آن که انصاف را از نظر دور بداریم اعتراف می‌کنیم که ملت ما هنوز راهی دراز در پیش دارد تا بتواند خود را در معرکه علم و دانش هم‌طراز ملت‌های غرب بنماید این حقیقت با تمام تلخی که دارد مورد توجه زعمای ملت ما و رهبر عظیم‌الشان مردم ایران اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی است عنایت خاصی که به دانشگاه همان کانون فروزانی که در آن فرصت بیان این گونه مطالب وجود دارد می‌شود از همین بابت است ملت ایران باید بدون احساس حقارت بدون نقص اعتراف کند و در راه رفع آن همه‌جانبه بکوشد ما باید شبیه ملت ژاپن قیام علمی کنیم و در راه معرفت بیشتری دمی نیاساییم ببخشید از مطلب دور افتادم سی سال پیش را در نظر مجسم کنید در این شهر تهران چه مقدار از مردم بیکار وقت خود را در سینه‌کش آفتاب کنار قهوه‌خانه‌ها و سر گذرها به بطالت می‌گذراندند امروز از تعداد بیکاران به درجه‌ای کاسته شده که می‌توان گفت اصل اشتغال کامل یا که این اندازه مورد توجه مقتصدین بزرگ جهان می‌باشد در کشور ما عملی شده و کمتر کارگری است که حقیقتاً بخواهد کار کند و کار نیابد از تعداد بیکاره‌ها و گدایان کاسته شده و امروزشما می‌توانید چند دقیقه در نقطه‌ای با خیال راحت توقف کنید بی آن که گروهی از گذایان شما را محاصره کنند و مزاحمت شما را فراهم کنند میزان مرگ و میر ناشیه از امراض مختلف را در نظر آورید سی سال پیش اطفال ما دسته دسته مانند گل نیم‌شکفته رهسپار دیار عدم می‌شدند و داروهای مصرفی مردم سپستان و اسپرزه و خاکشیر بود و تهیه آن برای کچلی سر اطفال وسیله کسب‌وکار عده‌ای بود و در حقیقت صنعت داروسازی ما را تشکیل می‌داد امروز مصرف انواع ویتأمین‌های تقویتی و آنتی‌بیوتیک‌ها و مبارزه با امراض مسری و ریشه‌کن کردن تدریجی اپیدمی‌های خطرناک از قبیل وبا و مالاریا و دیفتری و حصبه و آبله و طرد سم مهلک تریاک نوعی شادابی و طراوت در قیافه مردم این سرزمین به وجود آورده است که با قیافه پژمرده و زردرنگ مردم مریض و فقیر معتاد سی سال پیش ایران قابل قیاس نمی‌باشد با این همه شاید هنوز تعدادی از اشخاص پرمدعا و ناراضی یا واخورده‌های اجتماع که در هر زمان در هر کشور یافت می‌شوند مترصد خیانت به وطن خود بوده و در گوشه و کنار زمزمه نارضایتی سرداده و با سفسطه‌بازی و خلط مبحث بخواهند افزایش احتیاجات اجتماع را در شرایط حاضر که با پیشرفت محصول صنایع بشری رابطه مستقیم دارد به حساب اقتصاد مملکت بگذارند و این تحول عظیم را نادیده بگیرند این دسته از مردم اگر سوءنیت نداشته باشند قطعاً تصوری باطل دارند و به این واقعیت مهم توجه ندارند که افزایش احتیاجات اجتماع در قرن حاضر نحوهٔ قضاوت درباره رفاه عمومی را تغییر داده است سی سال پیش که رادیو و تلویزیون و وسایل برقی و اثاثیه مجلل و خانه‌های مجهز امروز وجود نداشت پر درآمدترین طبقات کاسب و کارمندانی که بالاترین حقوق‌ها را می‌گرفتند با این قبیل احتیاجات به اصطلاح برج‌های جدید روبه‌رو نبودند و احیتاجات آنها محدود بود و مع‌ذلک رفاه و آسایش نداشتند اکنون که هر روز لوازم تجملی تازه‌ای در زندگی مردم پیدا می‌شود و باید این افزایش تجملی را در حساب رفاه عمومی در نظر گرفت وقتی تلویزیون بعد از رادیو به بازار می‌آید مردم متوقعند از این وسیله سرگرمی جدید نیزاستفاده نمایند و چون ناگزیرند برای این منظور صرفه‌جویی کنند ممکن است به غلط تصور نمایند که وضع آنان از وضع گذشتگان بهتر نیست در حالی که اگر این همه وسایل تجمل وجودنداشت با همین درآمد می‌توانستند بهتر از پدران خود زندگی کنند بنابراین افزایش احتیاجات را که به اقتضای زمان پیش می‌رود نباید با خرابی وضع اقتصادی اشتباه کرد حاصل کلام آن که کشور ایران یک مرحله تاریخی را طی کرده و یک تحول بزرگ اقتصادی در این سرزمین به وقوع پیوسته سطح درآمد و ثروت عمومی افزایش یافته و در نتیجه به میزان مصرف افزوده شده از تعداد بیکاران و کسانی که دسته دسته وقت خود را به تکدی می‌گذراندند کاسته شده
و ملتی با امید و اطمینان در حال کار است کارخانه‌های بزرگ و کوچک در شهرها و مراکز صنعتی به کارافتاده دوره هوچی‌گری و بیکاری و سیاست‌بافی به پایان رسیده و به جای این کارها مردم در گوشه و کنار به کار مشغولند و روز به روز بر مقدار ثروت مثلی و درآمد عمومی می‌افزایند و سعی می‌کنند زندگی آبرومندی برای خود و فرزندان خود تهیه کنند این است نمونه ملتی که بی‌سروصدا در تلاش و کوشش است این است مفهوم انقلاب بزرگ صنعتی که در کشور ما در شرف تکوین است تمرکز سرمایه‌ها و تأسیس فروشگاه‌های بزرگ و ساختمان‌های معظم و تأسیسات عظیم صنعیت که سی سال پیش حتی تصور آن برای صاحبان سرمایه‌های خصوصی امکان‌ناپذیر بود امروز برای صاحبان سرمایه‌های خصوصی امری عادی تلقی می‌شود تأسیس بانک‌های بزرگ و به کار افتادن سرمایه خصوصی مردم و تمرکز این سرمایه‌ها به صورت شرکت‌های تولیدی بزرگ نمونه تحول عظیمی است که در اواسط قرن نوزدهم در اروپا پیش آمد و به انقلاب صنعتی معروف شد و منشأاین همه تغییرات و تحولات در اقتصاد این کشورها گردید اکنون ایران از آستانه این تحول گذشته و در همان وضعی قرار دارد که دول اروپا در نیم قرن پیش قرار داشتند باید امیدوار بود که در چند سال آینده نتایج این تحول بزرگ اقتصادی از حیث افزایش قدرت ملی ما در صحنه اجتماع دول آشکار گردد و ایران ما به رهبری خردمندانه رئیس مملکت به عنوان یکی از بزرگ‌ترین وزنه‌های سیاسی و اقتصادی دنیا در تعیین مقدرات جهان گام بردارد
۷- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز یکشنبه ساعت ۹ صبح دستور هم لایحه اصلاح نهال و بذر و لایحه مربوط به اصلاح قانون اعزام دانشجویان به خارجه
مجلس مقارن ظهر ختم شد
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت