مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ تیر ۲۵۳۷ شاهنشاهی نشست ۱۷۶

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و چهارم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و چهارم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ تیر ۲۵۳۷ شاهنشاهی نشست ۱۷۶

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ تیر ۲۵۳۷ شاهنشاهی نشست ۱۷۶

مشروح مذاكرات مجلس شورای ملى، دوره ‏۲۴

جلسه: ۱۷۶

صورت مشروح مذاکرت مجلس روز پنجشنبه ۱ تیرماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی

مجلس ساعت نه صبح به ریاست آقای عبدالله ریاضی تشکل شد

فهرست مطالب:

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱ - قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.

رئیس - اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

غائبین با اجازه

آقایان آشوریان - اسحقی‌کاهکش - اسکندری - اشرفی - اعظمی - جهانشاه افشار - ایلخانی - بارکزهی - بیات - پردلی - تژده - جندقی - جعفر جوادی - سعید جوادی - حجتی - خزیمه - خسروی - خلیل‌زاده - دولتی - ذوالفقاری - ساگینیان - دکتر ستاری - دکتر ستوده - سیفی - شادمان - شریعت - شهبازی - صدیق‌زاده - صفری‌پور - فرمان - قربانی‌نسب - قریشی - کاسمی - کاظمی - مافی - معززی - وزیری - هاشمی - یاسینی - ملک‌تاج برومند - افشار - فریده هاشمی.

- بیانات قبل از دستور آقایان: محمد پارسا - عبدالله قراگزلوشجاعی - محسن پزشکپور - مصطفی الموتی - دکترحسین تجدد - غلامحسین دانشی - رستم رفعتی

۲ - بیانات قبل از دستور آقایان: محمد پارسا - عبدالله قراگزلوشجاعی - محسن پزشکپور - مصطفی الموتی - دکترحسین تجدد - غلامحسین دانشی - رستم رفعتی.

رئیس - نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای محمد پارسا بفرمایید.

محمد پارسا - پنج دقیقه از وقتم را به آقای دکتر تجدد و ۴ دقیقه به آقای قراگزلوشجاعی می‌دهم. به نام خداوند متعال و به نام نامی شاهنشاه آریامهر جناب آقای رئیس - همکاران ارجمند درست مدت ۳۳ سال به فرهنگ مملکت صادقانه و خالصانه خدمت کرده‌ام و مدت دو سال و نه ماه است که درسنگر قوه مقننه مشغول خدمت می‌باشم و از سال ۱۳۲۷ خورشیدی یعنی سال ۲۵۰۷ شاهنشاهی مسئولیت دبیرستان منحصر به فرد پسرانه آن زمان شهر خرم‌آباد ه در حال حاضر مرکز استان لرستان بوده و هم‌اکنون بیش از ده‌ها دبیرستان دارد عهده‌دار بوده‌ام در این دبیرستان تعداد زیادی دانش‌آموز دبیرستان نظام هم تحصیل می‌کردند که در حال حاضر با درجات از سرگردی تا سرهنگی در سازمان‌های انتظامی مملکت خدمت می‌کنند و همین‌طور با حفظ سمت ریاست دبیرستان دانشسرای مقدماتی پسران را هم عهده‌دار بودم که از میان آنان حتی استاد دانشگاه برخاسته است و از نظر اجتماعی هم مدت سه سال رئیس کمیته حزب ایران نویت استان لرستان بودم و از نظر مذهبی هم به گواهی جناب آقای ناظمی فرماندار کل وقت لرستان و همکار محترم کنونی که نماینده محترم ملایر می‌باشد و نمایندگان محترم لرستان رئیس هیئت امنای حضرت شاهزاده محمد علیه‌السلام که زیارتگاه استان‌های لرستان - کرمانشاهان - ایلام - همدان و خوزستان می‌باشد و ماهانه یبش از یک میلیون نذورات دارد را عهده‌دار بودم. (احسنت) از سال ۱۳۲۷ یعنی سال ۲۵۰۷ شاهنشاهی تا ۲۷ مرداد ماه ۱۳۳۲ خورشیدی یعنی سال ۲۵۱۲ شاهنشاهی چه از طریق سخنرانی‌های متعدد و چه از طریق نوشتن مطالبی در جراید محلی «که اینک فتوکپی یکی از مقالات مندرج در روزنامه محلی امید عشایر به تاریخ ۹ مرداد ۱۳۳۱ یعنی یک سال قبل از ۲۸ مرداد ماه ۱۳۳۲ عیناً ارائه می‌گردد» مبارزات شدیدی با اخلال‌گران و چپی‌ها و کسانی که به مملکت اظهار ناسپاسی کرده و به مظهر ملیت و قومیت بی‌حرمتی می‌کردند انجام دادم که منجر به معیوب شدن دو کتفم گردید.

حال که شمه‌ای از احوال گذشته خودم را عرض کردم و نیز در ساحت مقدس مجلس ماهی یک بار از پشت این تریبون در نطق‌های قبل از دستور در جهت مسائل دینی و میهنی و رفع نیازمندی‌های حوزه انتخابیه خود مطالبی عرض کرده‌ام وظیفه دارم که مطالبی هم در مورد مذاکراتی که در جلسه گذشته مجلس شورای ملی انجام گردیده است به استحضار برسانم.

جناب آقای رئیس - همکاران محترم - نمایندگان محترم دولت، ارباب محترم جراید و رسانه‌های گروهی طی چند روز گذشته در زمینه فعالیت‌های سیاسی داخلی کشور عزیزمان از سوی چند تن از نمایندگان محترم مطالبی گفته شد و انتقادات شدیدی از برنامه‌های اجرایی حزب رستاخیز ملت ایران یعنی حزب فراگیر ملت بیان گردید و در لابلای این گفته‌ها کلمات ناموزونی درباره آنچه که ملت ایران در عصر رستاخیز یعنی عصر وحدت و همبستگی ملی به شنیدنش علاقه‌ای ندارند به گوش رسید که تنها از میان عقده‌های درونی گروهی انگشت‌شمار که هنگام تلاش سیاسی‌شان در حزب سابق پان‌ایرانیست مردم را به بازی اندیشه خویش گرفته و گروهی را چون عروسک خیمه‌شب‌بازی برای ارضای عقده‌های خود تحت لوای حزبی که قبل از ۲۸ مرداد ماه سال ۲۵۱۲ چهره خویش را نشان داد که من شمه مختصری که در روز ۲۶ مرداد ماه سال ۲۵۱۲ موقعی که شاهنشاه برای چند روزی از ایران به خارج تشریف برده بودند و شاهد آن بودم ارائه می‌دهم و آن تظاهرات ضدملی پان‌ایرانیست‌ها در جلوی سربازخانه خرم‌آباد و لاطائلاتی که به شاهنشاه ابراز می‌داشتند بود (دکتر طبیب - صحیح نیست) که چون عده آنان کم بود با کمک توده‌ای‌ها و افراد جبهه ملی انجام گردید و باید عرض کنم که تیمسار معظم سرلشکر آزموده که یکی از امرای ارزشمند ارتش و نماینده محترم مردم شاهدوست بروجرد در مجلس شورای ملی می‌باشد و فرماندهی محترم هنگ پیاده را با درجه سرهنگی عهده‌دار بود رئیس دادگاه تجدیدنظر پان‌ایرانیست‌هایی بودند که نسبت به مقام شامخ سلطنت اهانت کرده بودند شاهد گویای این مطلب می‌باشد. و البته باید ناگفته نگذارم که در کلیه نقاط ایران در آن موقع حساس پان‌ایرانیست‌ها چهره خود را نشان دادند که از ذکرجزییات آن خودداری می‌کنم چه ملت نجیب ایران شاهد آن بودند.

آقای پزشکپور و هم‌سنگران سابق حزب پان‌ایرانیست شما که امروز از حزب رستاخیز ملت ایران انتقاد می‌کنید - شما که به قول خودتان دلتان به حال مملکت می‌سوزد چرا مطالبی مغایر با خواست تمام مردم شاهدوست و وطن‌پرست ایران عنوان می‌کنید.

این خانه ملت و مکانی مقدس برای سرنوشت ملت است گویا در این خانه مقدس می‌توان مردم را به بازی گرفت و چون فلان نماینده از دولت خوشش نمی‌آید باندی تشکیل شود نام حزب میهن‌پرستان به خود بگیرد جنجال در مطبوعات و رسانه‌های گروهی به راه بیندازند و اعلام موجودیت حزب من‌جمله را بنماید مگر فراموش کرده‌اید که شاهنشاه بزرگمان در مقام فرماندهی عالیقدر ایران اعلام انحلال احزاب را به دلیل دسته‌بندی‌های سیاسی-اجتماعی و تضاد فکری اعلام فرمودند و موجویت حزبی فراگیر را برای ملت ایران که تنها نظام شکوهمند شاهنشاهی قانون اساسی و انقلاب شاه و ملت اعتقاد دارند ارائه فرمودند سخنان از دل برآمده شاهنشاه در آن روز به دل‌ها نشست و به جان میلیون‌ها مردم شاهدوست و میهن‌پرست عاشقانه در پشت سر رهبر عالیقدر خود جان بر کف ایستاده‌اند پیوست. سخنگوی دولت پاسخ کلی به سخنان شما داد و گفت حزب رستاخیز ملت ایران یک سازمان تحمیلی نیست برای همبستگی به وجود نیامده بلکه حاصل همبستگی ملی است شما که نمی‌خواهید در حزب فعالیت کنید چرا کوس وطن‌پرستی به سینه می‌زنید. مردمی که حتی در تاریک‌ترین روزهای تاریخ ایران برای پایداری استقلال و پایداری سلطنت شاهنشاهی ایران جان بازی کرده‌اند - جان دادند - و مردند تا ایران امروز باقی بماند - آیا احتیاج به درس وطن‌پرستی از شما را دارند؟

مردم خوب می‌فهمند - خوب درک می‌کنند و خودشان می‌دانند که چه کسی دلسوز آنهاست و چه کسی به آنها خدمت می‌کند آیا زارعی که اکنون مالک زمین خودش است - کارگری که در کارخانه متعلق به خودش کار می‌کند - روشنفکری که به خاطر این مملکت باید تلاش کند - دانش‌آموز و دانشجویی که از تحصیل و تغذیه رایگان استفاده می‌کند آیا نباید دین خود را به این مملکت ادا کند!؟

و به طور حتم و یقین کلیه خانم‌ها و آقایان نمایندگان محترم مجلس با من هم‌عقیده هستند.

جناب پزشکپور در سخنان خودم به شما بگویم ملت ایران یک راه را انتخاب کرده و آن هم راه رستاخیز است و باید بدانید هر فردی ایرانی میهن‌پرست به شاه و ملت و بزرگان دین و سیاستمداران خیراندیش و نگهبانان کشور علاقه داشته و به گفته‌های فریبنده و سخنان پرمکر و عبارات ظاهراً آراسته عده‌ای که می‌خواهند رشته‌های اتحاد و انفاق و همبستگی ما را قطع کنند و ارتباط بین افراد کشور را از میان بردارند. و آنان را بی‌پشت و پناه بسازند گشو فرا نداده و اجازه هم نخواهند داد که این عده اشخاص ماجراجو و فرصت‌طلب نسبت به عوامل پیوند مشترک یعنی نظام شاهنشاهی، قانون اساسی و انقلاب شاه و ملت اختلاف ایجاد کنند.

جناب پزشکپور اگر هدف شما و رفیقانتان خدمت است چرا در فضای باز کنونی مملکت تلاش نمی‌کنید اگر عنوان دبیر کلی می‌خواهید باید به عرض برسانم که امروز کارگر و کشاورز - زن و مرد و دانشجو و هنرور و صنعتگر همه در یک رده تحت عنوان آزاد زنان و آزاد مردان در راه عظمت ایران - سعادت ایران - تلاش می‌کنند.

شما جناب آقای پزشکپور به وحدت و همبستگی ملی تحت فرماندهی شاهنشاه توجه داشته باشید چرا که اختلاف و دوئیت در سنگر مستحکم رستاخیز جایی ندارد و تمام پویندگان عصر رستاخیز در اجرای فرمان شاهنشاه جان خویش را نثار می‌کنند.

ضمناً در خاتمه از جناب آقای وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی تقاضا دارم که دستور فرمایند نسبت به ترمیم حقوق بازنشستگان بانک ملی که در مدت خدمت با صداقت انجام وظیفه کرده‌اند طبق آئین‌نامه مربوط اقدام نمایند موجب تشکر خواهد شد.

(یزدی - آفرین بر نویسنده‌اش! قضاوت همه حرف‌ها با تاریخ است!)

من فرهنگی و روزنامه‌نویس بوده‌ام احتیاج به نوشتن کسی ندارم. بیش از این تصدیع نمی‌دهم - جاوید شاهنشاه - پاینده ایران (احسنت).

رئیس - آقای قراگزلوشجاعی بفرمایید.

عبدالله قراگزلوشجاعی - جناب آقای رئیس - خانم‌ها آقایان، روزگاری کشورهای استعمارگر، با به یغما بردن ثروت ملی و لطمه زدن به آداب و رسوم و اخلاق و فرهنگ کهن ما، موجبات ناتوانی و عقب‌ماندگی ایران را فراهم ساخته و از برکت این سیاست مخرب و تجاوز کارانه، آسان به هدف‌های شوم خود می‌رسیدند.

هر چه رنگ چهره کارگر، کشاورز و طبقات دیگر وطن ما زردتر و اندام‌شان نحیف‌تر می‌شد استعمارگران حرفه‌ای فربه‌تر و گستاخ‌تر، به چپاول و غارتگری ادامه می‌دادند.

این دوران با استیفای حقوق ملت ایران، بر حاکمیت مطلق به ثروت ملی یعنی نفت و گاز و دیگر منابع، به رهبری شاهنشاه آریامهر سپری شد و اقتصاد ما شکوفایی خاص ما شکوفایی خاص یافت و درهای پیشرفت و تکامل به روی کشور ما گشوده گشت. ایران از دیدگاه نظامی، اقتصادی و سیاسی موقعیتی ویژه به دست آورد و از نقطه‌نظر میزان و سرعت رشد اقتصادی یکی از کشورهای استثنایی جهان شد.

البته بودند کشورهایی که توانستند در مدت دو قرن پیشرفت و تحولی را بنا نهند که ما شاهد آن هستیم، اما این پیشرفت و تحول تدریجی و با یک روند عادی صورت گرفت و در مقابل آنها جز برخی از عوامل کندکننده که آن هم لازمه هر تحولی است عوامل مخرب و بازدارنده وجود نداشت ولی کشور ما که در یک زمان محدود و با فرصت کم به سوی تکنولوژی و صنعتی شدن گام برداشت از یک طرف ناگزیر به جبران عقب‌ماندگی‌های دو قرن گذشته بود و از سوی دیگر برای دست یافتن به یک تکنولوژی مطمئن تلاش می‌کرد اما عوامل ترمزکننده و ویرانگر بیکار ننشستند و غرب نیز از دادن امکانات جهت صنعتی شدن به ما امساک کرد.

نکته‌ای که در اینجا قابل ذکر و اهمیت است بسیج عمومی در مبارزه با تورم و افزایش بی‌رویه قیمت‌ها است افزایشی که از سودجویی‌های برخی از افراد سرچشمه می‌گیرد. گرچه فعالیت و کوشش دولت جناب آقای آموزگار شایان تقدیر و سپاسگزاری است اما همکاری مردم و طبقه مصرف‌کننده با مقامات مسئول و نظارت دقیق آنها نقش اساسی برای توفیق دولت دربر خواهد داشت.

ما به نام نمایندگان ملت باز هم از مردم می‌خواهیم تا مجدانه و با احساس مسئولین و وجدان بیدار با سودجویی‌های نامعقول افرادی از خدا بی‌خبر که می‌خواهند با سودهای کلان و غیراصولی یک شبه ره صد ساله بپیمایند و صبحگاهان که سر از خواب برمی‌دارند صاحب میلیون‌ها ثروت شوند، مبارزه نمایند زیرا این قبیل سوجویی‌ها به اخلاق اجتماعی ما لطمه زده و فساد را در کشور گسترش خواهد داد.

تنها تکیه بر اتاق اصناف کردن و شاهد نوسانات بی‌رویه قیمت‌های مواد ضروری بودن کافی نیست، هر فرد مؤمن و وطن‌پرست باید همگام با دولت در مبارزه با افزایش قیمت‌ها تلاش و فعالیت کند و نیز وظیفه دولت است اکنون که لایحه کمیته حمایت از مصرف‌کننده در مجلس مطرح است با تقویت این کمیته و بهره‌گیری از نیروی فعال افراد با وجدان و درستکار و معتقد این مبارزه را بیش از پیش ادامه دهد تا سال آینده در این هنگام شاهد موفقیت‌های بیشتری در راه این زمینه باشیم.

در پایان به همکاران ارجمندی که به دفتر سیاسی حزب رستاخیز ملت ایران راه یافته‌اند صمیمانه تبریک می‌گویم. (احسنت)

رئیس - آقای پزشکپور بفرمایید.

محسن پزشکپور - خانم‌ها و آقایان، متن پیامی است که در این مرحله خاص از تحولات اجتماعی ایران به سوی همه زنان، مردان، جوانان و نوباوگان ایران‌پرست فرستاده شده است.

دکتر تجدد - پیامی جز پیام حزب رستاخیز وجود ندارد. (صحیح است)

پزشکپور - اینجا مجلس شورای ملی ایران است و من مطابق قانون اساسی در اینجا سخن می‌گویم و چنین اظهاراتی را به عنوان اقدام علیه مشروطیت ایران تلقی می‌کنم (چند نفر از نمایندگان - صحیح است) هر نماینده‌ای حق دارد مطالبش را بگوید و هیچ نماینده‌ای به هیچ نماینده دیگر نه حق تذکر دارد، نه حق سؤال و نه حق استیضاح (یک نفر از نمایندگان - صحیح است) هم‌میهنان: شما میلیون‌ها زنان و مردان، دختران و پسران، نوجوانان و کودکان آزاده و میهن‌پرست ایرانی، شما گروه‌ها گروه مبارزان و مجاهدان حفظ وحدت و سرفرازی، حاکمیت و آزادی ملی، شما نبردجویان راه استقرار بی‌چون و چرای عدالت اجتماعی:

اکنون مبارزان دیرگام پان‌ایرانیست، در این برهه خاص از تاریخ دگرگون بخش جهان، در این مقطع ویژه زمانی از تاریخ تحولات ملت بزرگ ایران، روی سخن را با همه شما دارند و دست‌های خود را به سوی اراده‌های ایرانی و اندیشه‌های آزادگی‌بخش و زندگی‌آفرین شما به پیش می‌آورند.

دکتر تجدد - این مطالب را در حزب بفرمایید.

پزشکپور - نبرد عظیم پان‌ایرانیست‌ها که سی و هفت سال پیش از این با الهام از رستاخیز مستمر ناسیونالیستی ملت ایران آغاز گردید، نبرد برای درهم شکستن سکوت سنگین بیش از دو قرن بود که بر میهن بزرگ ایرانیان و جامعه وسیع و گسترده ایرانی تحمیل شده بود (عباس‌میرزایی - ملت ایران از رهبری شاهنشاه خود الهام می‌گیرد) این نبرد برای درهم شکستن همه توطئه‌های سیاست‌های استعماری به هر رنگ و شکل بود - این نبرد برای آشکار ساختن دسیسه‌های هرگونه امپریالیسم و سیاست‌های جهانی به حاکمیت ملت‌ها بود، که چه در لباس کمونیسم بین‌المللی، چه در زیر چهره کریه کاپیتالیسم و چه در زیر عنوان فاشیسم و راسیسم، بر حاکمیت و موجودیت ملت‌های جهان یورش و تجاوزی وسیع را دنبال کرده و می‌کنند.

عباس‌میرزایی - دوران ایسم‌ها گذشت سرافرازی ملت ایران تنها از رهبری شاهنشاه است نطق قبل از دستور برای انتخاب کردن رهبر حزب نیست... (زنگ رئیس)

پزشکپور - این نبرد بر ضد غارتگران بین‌المللی و چپاولگران داخلی بوده و هست - این نبرد برای وحدت ملی، اعاده حقوق از دست رفته ملت ایران، حفظ حقوق و آزادی‌های اجتماعی و فردی و بالاخره برای حفظ میراث گرانقدر مبارزات انقلابی جامعه ایرانی یعنی قانون اساسی بوده و هست - این نبرد برای پایان بخشیدن به هر گونه ستمگری، هر گونه سیاست تبعیض و خودکامگی و درنهایت برای استقرار دقیق حکومت قانون و عدالت اجتماعی بوده و هست.

اکنون پس از گذشت سی و هفت سال مبارزات صادقانه و معطوف به هدف‌هایی که به آن اشاره رفت، بار دیگر مهم‌ترین تکیه‌گاه‌های فکری و عقیدتی مجاهدت‌های جنبش عظیم ملی را که در گذشته نیز راهنما و پایگاه‌های همه مبارزات ملی و تحول‌بخش بوده است به عنوان اصول رهنمون‌کننده مبارزات آینده ناسیونالیسیت‌ها که رزم همه ملت ایران است، با شما در میان می‌گذاریم. (همهمه نمایندگان)

الف - ناسیونالیسم تکیه‌گاه شناخت موجودیت کمی و کیفی ملت ایران و راهنمای شناخته همه حقوق تاریخی و اجتماعی جامعه بزرگ ایرانی، به عنوان یک پدیده تاریخی و اجتامعی به هم پیوسته و تجزیه‌ناپذیر می‌باشد.

ناسیونالیسم ایران، پایگاه‌های موجودیت و وحدت ملی جامعه بزرگ ایرانی و میهن واحد و گسترده ایرانیان را بر ما می‌شناساند و هر مبارز ایران‌پرست را موظف به شناخت، حمایت و حراست از این پایگاه‌های موجودیت و وحدت ملی می‌نماید.

از این دیدگاه است که دفاع از همه دستاوردها و تکیه‌گاه‌های فرهنگی، فلسفی و مذهبی وابسته به جامعه بزرگ ایرانی از برترین رسالت‌ها و وظایف ملی شناخته می‌شود و هم به این سبب است که بزرگداشت آیین تشیع و دفاع از همه شیعیان جهان و حفظ حرمت پیشوایان دینی، چونان وظیفه بزرگ ملی و حفظ موجودیت ملی بر چهره زندگی ملت ایرا ننقش می‌بندد.

از دیدگاه ناسیونالیسم ایران است که دفاع از همه تیره‌های قومی وابسته به ملت ایران، به ویژه کردها، از روش‌ها و هدف‌های همیشگی و انصراف‌ناپذیر هر جنبش ایران‌پرست و هر عنصر معتقد به حفظ یگانگی و سرافرازی ملت بزرگ ایران می‌باشد.

کوتاه سخن آن که، ناسیونالیسم روشنگر شناخت حقوق ملت ایران، تکیه‌گاه‌های حفظ موجودیت ملت ایران و راهنمای مبارزات ملی، چه در پهنه سیاست‌های داخلی یا منطقه‌ای و چه در پهنه سیاست جهانی، بر ضد هر گونه دسیسه‌های استعماری و امپریالیستی است.

با الهام از ناسیونالیسم ایران است که برترین شعار مبارزات اجتماعی و ملی، یعنی «وحدت ملی ایران» برابر ما قرار می‌گیرد و شرط قبول هرگونه مبارزه و کوشش تحول‌بخش این است که حفظ وحدت ملی جامعه بزرگ ایرانی، حفظ یگانگی میهن بزرگ ایرانیان، چونان هدفی مقدس و انصراف‌ناپذیر فراراه مبارزات و مبارزان باشد.

ب - قانون اساسی، از سویی نظام دیرین سیاسی جامعه ایرانی را که همان نظام شاهنشاهی است، در موضع و پایگاه قانونی به عنوان نظام مشروطه سلطنتی دربرگرفته است و از سویی دیگر حقوق ملت، اصل تفکیک قوا و اصل مهم حاکمیت ملی و این که قوای مملکت ناشی از اراده ملت می‌باشد و بالاخره حقوق و آزادی‌های اجتماعی و فردی را دربرگرفته و مشخص نموده است.

قانون اساسی ایران، برای استقرار و تحکیم نظم تاریخی و اجتماعی جامعه ایرانی، دموکراسی را به عنوان طریقی که حاکمیت و اراده ملی اعمال گردد و قوای مملکتی را پایه‌ریزی کند، پذیرا گردیده است. طی بیش از هفتاد سال که از زمان وضع قانون اساسی می‌گذرد، همواره از سوی خودکامگان و غارتگران حقوق عمومی، از سوی ستمگران و متجاوزین به حقوق اجتماعی و فردی، اصول و موازین قانون اساسی و بالاخره حدود و مرزهای دموکراسی مورد تهدید و دستبرد قرار گرفته است.

این توجیه نادرست و دور از حقیقت بوده و می‌باشد که: گسترش دموکراسی و آزادی‌های اجتماعی و فردی، متضمن خطرات احتمالی برای موجودیت و وحدت ملی و نظام تاریخی و سیاسی جامعه ایرانی تلقی گردد.

دموکراسی و آزادی در جامعه ایرانی هرگز تهدیدکننده وحدت ملی و نظام تاریخی و سیاسی ملت ایران نبوده و نیست (دکتر طبیب - صحیح است).

زیرا، طی هزارها سال این مردم ایران بوده‌اند که وحدت و حاکمیت ملی ایران و نظام سیاسی ایران را محافظت و حراست نموده‌اند.

دموکراسی و آزادی در این سرزمین، تنها تهدیدکننده غارتگری‌ها و خودکامگی‌ها می‌باشد، و این حقیقتی است انصراف‌ناپذیر که باید به هر گونه غارتگری و خودکامگی در جامعه ایرانی پایان داده شود و تنها با تعمیم دموکراسی و استقرار آزادی‌های اجتماعی و فردی به آن گونه که در قانون اساسی آمده است، انجام این برنامه عظیم ملی ممکن تواند بود.

پ - طی دهه‌های گذشته تاکنون، سیاست‌های غارتگر خارجی و داخلی، متجاوزین به حقوق ملت ایران، گسترش روش‌های غارتگرانه، استثمار مردم ایران و بالاخره ایجاد تبعیض را چه به گونه وضع قوانین غیرعادلانه و چه به گونه اجرای تبعیض‌آمیز قوانین، از موثرترین شیوه‌های اعمال نظرات و امیال خود تشخیص داده‌اند.

رئیس - آقای پزشکپور شما حق ندارید به نمایندگان مجلس شورای ملی توهین کنید قوانینی که از مجلس گذشته همه صحیح بوده است. این یک نوع اهانت به خودتان است.

پزشکپور - این دلالت بر این دارد که آن قوانین چه بسا صحیحاً تصویب نشده است. (همهمه نمایندگان).

رئیس - آقای پزشکپور شما اگر مخالف بودید حق این بود که استعفا می‌کردید و از مجلس خارج می‌شدید.

پزشکپور - هر نماینده‌ای می‌تواند وظایف نمایندگیش را به هر طریقی که صلاح می‌داند انجام دهد (همهمه و اعتراض شدید نمایندگان - زنگ رئیس).

رئیس - آقای پزشکپور، آقای پزشکپور، آقای پزشکپور...

(در این هنگام که آقای پزشکپور در میان همهمه و اعتراض شدید نمایندگان به بیانات خود ادامه می‌داد آقای رئیس کرسی ریاست را ترک کردند و مجلس ده دقیقه بعد مجدداً تشکیل شد).

رئیس - از همکاران محترم خواهش می‌کنم رعایت نزاکت را بفرمایند و هر نماینده‌ای که صحبت می‌کند بگذارند به صحبت ادامه بدهد و از صحبت‌های بین‌الاثنین خودداری کنند و ضمناً اشخاصی هم که صحبت می‌کنند به کسی اهانت نکنند در غیر این صورت بنده ناچار می‌شوم وظیفه قانونی خود را انجام بدهم. آقای دکتر الموتی تشریف بیاورید.

الموتی - جناب آقای رئیس، همکاران محترم، در جلسه قبل مجلس شورای ملی جناب آقای پزشکپور نماینده محترم اظهار داشتند: «من چون حزب رستاخیز را در مسیر رستاخیز ملت ایران نمی‌بینم و نمی‌توانم سنگر مبارزات ملی را ترک کنم در این لحظه تاریخی اعلام می‌کنم که در سنگر نهضت پان‌ایرنیسم و در سنگر حزب پان‌ایرانیسم مبارزاتم را دنبال می‌کنم».

بنده لازم می‌دانم در اینجا یادآور شوم که حزب رستاخیز ملت ایران با الهام از افکار بلند و اندیشه گهربار شاهنشاه آریامهر برای حفظ وحدت ملی به وجود آمده و کلیه احزاب سیاسی از جمله حزب پان‌ایرانیست انحلال خود را اعلام و اعضای آن به صف رستاخیز پیوسته‌اند. (پزشکپور - من اعلام انحلال پان‌ایرانیسم را نکردم) جناب آقای پزشکپور شما که عضوی از اعضای حزب رستاخیز هستید و در انتخابات این حزب داوطلب نمایندگی شدید و با رأی مردم به عنوان کاندیدای حزب رستاخیز به مجلس شورای ملی راه یافتید ولی حال چه شده است که به رستاخیز پشت کرده بار دیگر به حزب پان‌ایرانیست که منحل شده است روی آورده‌اید؟ چطور شما که یک حقوق‌دان مطلع هستید به خود اجازه می‌دهید که عضویت خود را در حزب منحله اعلام کنید. جناب پزشکپور شما در نطق امروز خودتان به امر قانونگذاری حمله کردید در حالی که وقتی یک قانون تشریفات خود را طی کرد برای همه افراد ملت لازم‌الاجراست و از یک حقوقدانی مثل شما تعجب می‌کنم که بخواهد این حرف‌ها را بزند آقای پزشکپور شما در بیانتان از استثمار مردم ایران و غارتگری و خودکامگی نام برده‌اید. بله، این غارتگری به دست استعمارگران صورت می‌گرفت و این شاهنشاه بزرگ ما بودند که به سیاست‌های استعماری و استثماری خاتمه دادند (صحیح است) و بدیهی است که بلندگوهای استعمار که می‌بینند درآمد نفیت ما از سالی ۲ میلیارد به ۲۲ میلیارد رسیده است و رهبری این مبارزه با سمبل استقلال ایران شاهنشاه آریامهر می‌باشد، حمله می‌کنند و می‌خواهند صف متشکلی را که در ایران به وجود آمده است در آن شکاف بیندازند (عده‌ای از نمایندگان - نمی‌توانند) ولی ما نمایندگان رستاخیز و همه ملت ایران اجازه نمی‌دهیم که هیچ کس در این صفوف متشکل ما تفرقه بیندازد (صحیح است - احسنت) آقای پزشکپور شما به مردم استثمار زده اشاره کردید باید به شما بگویم ملت ایران استثمارزده نیست، ملی که کارگرش در سود کارخانه‌ها سهیم است و کشاورزش مالک اراضی زیر کشت خود می‌باشد و دارای امتیازات فوق‌العاده‌ای است نه تنها استثمار زده نیست بلکه ملت زنده‌ای است که از عالی‌تین حقوق انسانی بهره‌مند می‌باشد (صحیح است- احسنت) و ما نمایندگان دوره رستاخیز در اجرای فرمان رهبر خود می‌کوشیم که سریعاً به دروازه‌های تمدن بزرگ برسیم تا مردم ایران از زندگی بهتر برخوردار گردند. آقای پزشکپور اگر شما از حزب پان‌ایرانیسم ۴ یا ۵ نفر در مجلس هستید سایر احزاب سابق از قبیل ایران نوین و مردم تعداد زیادی نماینده در مجلس دارند ولی چون آن احزاب منحل شده است ما خود را عضو رستاخیز می‌دانیم و اطمینان داشته باشید که شدیداً با شما و همکارانتان و افکار و اندیشه‌هایتان مبارزه می‌کنیم و صف رستاخیز را روزبه‌روز محکم‌تر و استوارتر می‌سازیم (صحیح است، احسنت) آقای پزشکپور من و شما رادیوهای بیگانه را گوش می‌دهیم، بلندگوهای استعماری از قبیل بی‌بی‌سی از شکاف در بین وحدت ملت ایران لذت می‌برند مراقب باشید که این بیانات وسیله‌ای علیه مصالح ملی ما نشود و باید بیگانگان بدانند در این واحد جغرافیایی نمی‌توانند با تحریکات خود به اتحاد و اتفاق ما لطمه بزنند (صحیح است، احسنت) چون من به میهن‌پرستی شما اعتقاد دارم به شا هشدار می‌دهم که مراقب بیانات و اعمال خود باشید که وسیله سوءاستفاده دشمنان مملکت نگردد (پارسا - من به میهن‌پرستی ایشان به هیچ وجه اعتقادی ندارم) شنیده‌ام یکی از همفکرانتان در این مجلس مقدس شما را (بزرگ‌مرد تاریخ) یاد کرده است. بسیار متأسفم که شماها چنین فکر می‌کنید. در این مملکت فقط یک ابرمرد وجود دارد و آن هم شاهنشاه آریامهر رهبر ملت ایران هستند (صحیح است، احسنت) که این همه خدمت به ملت کرده‌اند. در این گفته‌ها و روش‌ها تجدیدنظر کنید که در این عهد و زمانه خریدار ندارد (صحیح است - آفرین) ممکن است حزب رستاخیز جناب آقای پزشکپور، به آن صورتی که رهبر و فرمانده ما می‌خواستند پیشرفت نکرده و آن توفیقی را که خواستار آن بودند نصیب نگردیده ولی گناهش گردن شما و ما است، ولی هرگز فرزندان رستاخیز به علت وجود مشکلات و یا ناکامی‌ها سنگر رستاخیز را ترک نمی‌گویند. در این حزب مبارزه می‌کنند و می‌کوشند تا به هدف‌های والای رستاخیز برسند، جناب آقای پزشکپور مگر گردانندگان حزب چه کسانی هستند، یکی از آنها قائم‌مقام شماست که به او اعتقاد کامل دارم اگر ایرادی هست به همه گردانندگان است، شما قائم‌مقام خود را همان قائم‌مقام حزب رستاخیز اعلام کردید اینها با هم تناقض دارد، بیایید برادروار با هم صحبت کنیم (یکی از نمایندگان - با حفظ سمت آنجا هستند) جناب آقای پزشکپور من و شما که از شهریور ۲۰ وارد مبارزات سیاسی شده و همواره با دشمنان وطن جنگیده‌ایم وقتی نیروی اجانب مملکت را اشغال کرد ما چه وضعی داشتیم؟ اکنون که در سایه رهبری شاهنشاهی بزرگ از ثبات و آرامش و امنیت و پیشرفت بهره کافی داریم و نام ایران در دنیا بلندآوازه گشته و همه با هم به سوی تمدن بزرگ پیش می‌رویم و بیش از هر وقت احتیاج به وحدت ملی داریم باید بکوشم که رشته‌های وحدت و یگانگی در این سرزمین بیش از پیش تحکیم یابد تا دشمنان وطن نتوانند از آب گل‌آبود ماهی بگیرند. آیا صحیح است که هر یک از ما که در صف رستاخیز هستیم و باید همه را تشویق کنیم که صفوف خود را محکم‌تر سازند در چنین شرایطی به علت بعضی بی‌ترتییی‌ها که ممکن است وجود داشته باشد با اساس فکر که به نظر من فکر عالی و مقدسی است مخالفت کنیم و خدای نکرده به این صورت تعبیر گردد که می‌خواهیم اساس وحدت ملی را متزلزل سازیم. (طغیانی‌دولت‌آبادی - آقای دکتر الموتی ۳۴ میلیون نفر زیر پرچم شاهنشاهی هستند، مملکت ما، آزادی ما، از شاهنشاه است)، جناب پزشکپور من شما را دعوت می‌کنم که در تصمیم خود تجدیدنظر کنید و به راه رستاخیز ادامه دهید، در فضای رستاخیز که همه گونه آزادی وجود دارد افکار و اندیشه‌های خود را عرضه کنیم و از تحریکاتی که سیاست‌های استعماری در داخل و خارج علیه کشور ما می‌کنند جلوگیری کنیم تا بتوانیم سریع‌تر و زودتر به هدف‌های بزرگ رهبر انقلاب که همه از آن الهام می‌گیریم برسیم.

جناب آقای پزشکپور، ما سال‌ها بود که در سنگر پارلمان با هم مبارزه داشتیم ولی این حزب رستاخیز بود که بین ما آتش‌بس به وجود آورد ولی از روزی که شما و همفکرانتان به صف پان‌ایرانیست بازگشتید (سیف‌الله افشار - افراد کثیفی هستند) (محمد پارسا - باید از رستاخیز بیرون بروند) صریحاً می‌گویم هم ما در صف رستاخیز می‌مانیم و به عضویت حزب رستاخیز افتخار می‌کنیم (ادیب‌مجلسی - اینها باعث استحکام بیشتر رستاخیز است) و با هرکس که بخواهد در جبهه واحد ملی شکاف ایجاد کند مبارزه می‌کنیم زیرا معتقدیم که رسالت رستاخیز رسالتی است اصیل که باید برای همیشه پایدار بماند (صحیح است). ما به دنبال شاهنشاه بزرگ خود، رهبری که در دوران سلطنت پرافتخار خویش ایرانی‌آباد و آزاد و سربلند و مترقی به وجود آورده‌اند، گام برمی‌داریم و هرگونه سیاست‌های استعماری و هرج و مرج و نفاق‌افکنی و بی‌نظمی و فساد و بی‌ترتیبی و سوءاستفاده را محکوم می‌سازیم در محیط ایران، با فکر ایرانی و اندیشه ایرانی و راه‌حل‌های ایرانی و حزب واحد ایرانی، اساس وحدت و اتفاق و اتحاد خود را محکم‌تر می‌سازیم. در پایان لازم می‌دانم به نکته‌ای که یکی از همکاران محترم درباره انتخابات اعضای شورای مرکزی و هیئت اجرایی و دفتر سیاسی حزب رستاخیز ملت ایران در بیاناتشان گفته شده بود اشاره کنم که بی‌شک این طور انتخابات که از اعمال روستاها آغاز و تا آخرین مرحله که دفتر سیاسی بود در کمال آزادی و بی‌نظیم و با دقت و صحت انجام گردید و هرگونه ایراد به این انتخابات دور از انصاف است، نتیجه این انتخابات حزبی نشان داد که نمایندگان دوره رستاخیز از پشتوانه ارزنده‌ای که نیروی ملت است برخوردار هستند به همین جهت ۳۱ نفر از آنان در هیئت اجرایی توفیق حاصل نمودند این بزرگ‌ترین دلیلی است که نشان می‌دهد حزب رستاخیز ریشه‌های عمیقی در بین مردم داشته و امیدواریم با همکاری و همبستگی وحدت و یگانگی محکم‌تر و استوارتر گردد (صحیح است، احسنت).

رئیس - آقای دکتر تجدد بفرمایید.

دکتر تجدد - جناب آقای رئیس، همکاران گرامی، نخست از جناب آقای پارسا که ۵ دقیقه از وقتشان را به من دادند سپاسگزاری می‌کنم و در این ۵ دقیقه روی سخنم با جناب پزشکپور و دوستان ایشان است که به حزب رستاخیز پشت کردند و راه کج رفتند (دکتر رئیسی - اشتباه کردند) جناب آقای پزشکپور شما روز یکشنبه گفتید که به من درس وطن‌پرستی دادید و من شاگرد خوبی نبودم (یک نفر از نمایندگان - ایشان هم استاد خوبی نیودند)، ولی می‌خواستم عرض کنم که شما می‌خواستید درس تظاهر به وطن‌پرستی را به من بدهید ولی من استعداد فراگیری این درس را ندارم.

پزشکپور - جناب آقای رئیس، تمام این موارد و این توهین‌های آشکار، خلاف آئین‌نامه نیست؟

دکتر تجدد - ولی اگر شما در سن ۵۰ سالگی استعداد فراگیری درس وطن پرستی را دارید که فکر نمی‌کنم داشته باشید من این درس را به شما می‌دهم جناب پزشکپور من درس وطن پرستی را در دامان خانواده فرا گرفته‌ام، من درس وطن پرستی را از تاریخ و ملت ایران فرا گرفته‌آم من درس وطن پرستی را از زنان و مردانی فراگرفته‌ام که در راه وطن و در راه شاهنشاهی ایران‌زمین، فرا گرفته‌ام من درس وطن‌پرستی را از زنان و مردانی فراگرفته‌ام که در راه وطن و در راه شاهنشاهی ایران‌زمین، جان خودشان را فدا کرده‌اند، من درس وطن‌پرستی را از زنان و مردانی فراگرفته‌ام که در روزهای تیره و تار قبل از مرداد ۳۲ جان خودشان را فدا کردند ولی شما و دوستانتان در خانه‌ها مخفی بودید (احسنت) جناب پزشکپور شما اعلام کردید که به حزب پان‌ایرانیست مجدداً می‌پیوندید و در حزب پان‌ایرانیست مجدداً فعالیت می‌کنید کدام حزب؟ کدام تشکیلات؟ کدام ایدئولوژی؟ شما بعد از ۳۷ سال مبارزه به قول خودتان همان حرف‌هایی را می‌زنید که در گذشته می‌زدید شما همان اعمال و حرکاتی را می‌کنید که ۳۷ سال پیش می‌کردید شما در طی این ۳۷ سال نتوانستید ۳۷ نفر را متشکل بکنید شما هنوز به مانند نازی‌های زمان هیتلر لباس می‌پوشید و به مانند آنها سلام می‌دهید (یزدی - این توهین به نماینده مجلس است) شما هنوز به مانند اس‌اس‌های آلمان نازی گارد دارید ولی می‌گویید که می‌خواهید مجدداً به حزب پان‌ایرانیست برگردید و فعالیت کنید، جناب پزشکپور شما سال‌هاست که عوامفریبی می‌کنید و تظاهر به میهن‌پرستی می‌کنید، شاهنشاه ایران زمین با تشکیل حزب رستاخیز ملت ایران خواستند که شما در این حزب فعالیت کنید و آن اختلافات، آن چنددستگی‌ها که وقت مملکت را تلف می‌کرد وجود نداشته باشد ولی جناب پزشکپور بار می‌خوانید همان اعمال را تکرار کنید؟

رئیس - آقای دکتر تجدد وقت شما تمام شد.

دکتر تجدد - فقط دو جمله دیگر عرض می‌کنم، ما به میثاق خود و به پیمان خود وفا داریم ولی شما می‌خواهید با ۱۰ نفر و ۲۰ نفر عنوان رهبری و سروری را داشته باشید، جناب پزشکپور وظیفه ماست که این حقایق را به شما بگوییم جناب پزشکپور: آن کس که بداند و بداند که نداند بیدارش نمایید که بس خفته نماند آن کس که نداند و نداند که نداند، در جهل مرکب ابدالدهر بماند (احسنت)

رئیس - آقای پزشکپور یادداشتی برای من فرستاده‌اند که بیانات آقایان الموتی و دکتر تجدد طبق ماده ۷۴ برخلاف نظر ایشان و خدای‌نکرده اسائه ادبی به ایشان شده است می‌خواهم عرض کنم که بیانات خود ایشان توهین به تمام نمایندگان مجلس بوده است. اگر من به ایاشن اخطار نکردم ملاحظه ایشان را کردم، این فرمایشات که شما کردید بیشتر تبلیغات حزبی بود و تریبون مجلس در انحصار شخص به‌خصوصی نیست (احسنت)، آقای دانشی بفرمایید.

غلامحسین دانشی - بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، جناب رئیس، همکاران ارجمند «همه اصول نوزده‌گانه انقلاب که توضیح کلی درباره آن داده شد اکنون اصول حاکم بر زندگی ایران امروز و راهنمای جامعه ما در مسیر پیشرفت هستند و در مورد سایر اصول احتمالی آینده نیز مسلماً چنین خواهد بود مردم ایران که کلیه شئون مادی و معنوی زندگی ایشان در ابعاد مختلف تحت تأثیر اصول انقلاب قرار دارد و در همه امور روزمره و برنامه‌های کوتاه‌مدت و درازمدت شخصی و اجتماعی و ملی خویش با آنها از نزدیک در ارتباطند طبعاً با این اصول آشنا هستند و از راه وسایل مختلف خبری و سایر وسائل نیز به طور مستمر اطلاعات تازه در این مورد به دست می‌آورند با این همه این آشنایی و اطلاع روزمره پاسخگوی کافی این نیاز نبود که روح و ایدئولوژی انقلاب ایران به مفهوم کامل و عمیق آن و از همه جنبه‌ها و ضوابط مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد و در حداکثر ممکن به حداکثر افراد شناسانیده شود تا به این ترتیب راه برای شرکت آگاهانه آنان در پیشبرد انقلاب و اظهارنظرها و راهنمایی‌ها و نوآوری‌ها و البته انتقادهای سازنده و مثبت آماده گردد. چنین مشارکتی برای پیشرفت انقلاب ضرورت کامل دارد زیرا این انقلابی است که به خاطر مردم ایران و با تأیید قاطع ملی صورت گرفته است و باید اجرای آن به بهترین صورت ممکن ادامه یابد، لازمه این کار وجود یک سازمان عظیم ملی و سیاسی است که با همه مردم ایران و تمام قشرهای جامعه ایرانی سروکار داشته باشد تا به این ترتیب عموم افراد ملت در لوای آرمان‌های مشترک در آن گرد آیند و در این چهارچوب کلی نظرات و اندیشه‌های مختلف خود را که طبعاً برحسب اختلاف سلیقه‌ها و اختلاف برداشت‌ها و روحیات با یکدیگر تفاوت دارد و باید هم تفاوت داشته باشد با یکدیگر در میان گذارند و از راه گفت و شنود سازنده به رفع مشکلات همت گمارند و مراجع اجرایی را نیز در رفع آنها یاری دهند.

ایجاد چنین سازمان عظیم سیاسی و ملی به صورت تشکیلاتی پایدار و فراگیر با زیربنایی از اصول فلسفی و اجتماعی انقلاب در واقع تضمین آینده ملی است و براساس احساس این ضرورت بود که من به عنوان مسئول سرنوشت کشور و به عنوان فرمانده انقلاب تشکیل این سازمان را به نام حزب رستاخیز ملت ایران در ۱۱ اسفند ۲۵۳۲ اعلام داشتم. به این ترتیب این حزب به عنوان مظهر یکپارچگی و پیوستگی ملی پی‌ریزی شد تا در آینده یک مکتب واقعی میهن‌پرستی و کار و آفرینندگی در اجرای اصول انقلاب ایران و زیربنای معنوی و فکری جامعه ایرانی در مسیر تمدن بزرگ باشد» - از کتاب به سوی تمدن بزرگ صفحه ۱۹۹ تا ۲۰۱ اجتهاد در برابر نص همان‌طور که شنیدید شاهنشاه آریامهر رهبر خردمند و آینده‌نگر حزبی را به وجود آورده‌اند تا همه افراد ملت در سطوح مختلف از کشاورز و کارگر و اصناف و اندیشمندان جامعه ایرانی در آن به تبادل نظر و بیان عقیده و اظهار راه‌حل و دنبال کردن اندیشه خویش بپردازند و ایران را با راهنمایی‌های رهبر ایران به سوی تمدن بزرگ پیش ببرند. ملت ایران به هنگام اعلام حزب رستاخیز ملت ایران که بنای آن به سه اصل حیات ایرانی است پذیرفته و در راه تشکیل آن نیز می‌توان و قدرت خود را به کار برده است. اندیشمندان به گونه‌ای کارگران به طریقی اصناف به راهی و طبقات دیگر هم در حد تلاش و فعالیت خود. رستاخیز ملت ایران به نص رهبر ایران حزب است. و مردم ایران هم اعضای پیوسته آن. اکنون کسی می‌گوید رستاخیز روند حیات ایران است و حزب نیست. قبول داریم رستاخیز روند حیات، تمدن، زندگی ایرانی است، رستاخیز ملت ایران گذشته‌های دور و نزدیکی است که در جامعه ایرانی وجود داشته و در ادوار مختلف تجلی و ظهور کرده است، اما رستاخیز ملت ایران حزب ایران است در برابر احزابی که در جهان وجود داشته و دارد و در گوشه و کنار گیتی اعضای پراکنده و جمع دارند. حزب در لغت جامعه و گروه و گردهمایی آمده است جامعه ایرانی گردهم آمده است تا رستاخیز ملت ایران را پاس دارد. گذشته‌اش را نگهبانی کند و آینده‌اش را بنیاد نهد. این استدلال که رستاخیز خوب نیست و تبلور تاریخ است یک برهان خلف خانگی است که مقدمه‌اش صحیح و درست و نتیجه‌گیری‌اش نظر شخصی است. ابراز نظر شخصی در برابر صراحت در اصطلاح: اجتهاد در برابر نص نامیده می‌شود - آقای پزشکپور هم در برابر نص موجود و تصریح قاطع اجتهاد کرده و در منطق اندیشمندان اجتهاد در برابر نص کار کسانی است که از منطق به دورند و بیشتر به سفسطه می‌پردازند و همه می‌دانیم که سفسطه‌بازان نیز مردم خودخواهی هستند که درها را به روی خود بسته و تنها خویش و نظرات خویشتن را می‌بینند اینها عاشق خویشند و در حصار خودخواهی و هوس زندانی. افراد خودخواه در جامعه همیشه اسباب و ابزار خوبی برای سوءاستفاده بیگانه و بیگانه‌پرستان می‌شوند.

بیگانه با استفاه از حس خودخواهی اشخاص به تمجید آنها پرداخته و با بزرگ کردن آنها در انظار و افکار سرانجام نتیجه و بهره خویش را از آنها می‌برد. به همین جهت در همه ادیان آسمانی و در همه مکتب‌های اخلاقی خودخواهی و خودپرستی مذمت ده و بشر را از گرایش به این صفت بر حذر داشته زیرا خودخواهی‌های بشر است که بشریت را به زوال و نابودی می‌کشاند. همه جنگ جهانی دوم را به یاد داریم که چگونه خودخواهی‌های یک بشر روزگار میلیون‌ها بشر دیگر را سیاه و تاریک کرد و چگونه جان‌های بی‌شماری از قالب تهی شد و چگونه کوره‌های آدم‌سوزی برپا گردید و موجوداتی طعمه خودخواهی‌های انسانی به ظاهر انسان گردیدند.

حزب رستاخیز ملت ایران مظهر اتحاد، وحدت، یکپارچگی ایران برای ساختن ایران حال و آینده است. بیگانه هیچ گاه اتحاد و اتفاق ملت ایران را نخواسته است و همیشه منافع خود را در تفرقه و جدایی نه تنها ملت ما بلکه همه ملل اسلامی و جهان‌دیده است. به طور قطع و یقین حزب رستاخیز ملت ایران خاری است در دیده بیگانه و استعمار و قدر مسلم این سنگر خوشایند بیگانگان و استعمارگران نیست و شکستن این سنگر و شکاف در میان اعضای آن هدف است که همیشه مطمح نظر بیگانگان بوده و هست. آقای پزشکپور شما در سنگر رستاخیز شکاف در این سنگر به وجود آوردید و به روی همسنگران خود آتش گشودید آقای پزشکپور بیگانه با استفاده از حس جاه‌طلبی و خودخواهی شما اتحاد و اتفاق ملت ایران را می‌خواهد بر هم زند و رستاخیز ملت ایران را متلاشی کند ولی این آرزویی بیش نیست و سرابی است که هیچ گاه تحقق نخواهد یافت.

آقای پزشکپور رادیو لندن از شما با استفاده از حسن خودخواهی‌تان تعریف و تمجید کرده است و دستگاه سخن‌پراکنی بی‌بی‌سی شما را سحنرانی قوی و پرقدرت و آشنا به فن تبلیغات خوانده است آیا می‌دانید. آیا هیچ اندیشه کرده‌اید که چرا رادیو لندن درباره شما سخن گفته است. من برای شما توضیح می‌دهم. فراموش نکرده‌ایم که پیش از شاهنشاهی پهلوی که تن مجروم ایران زیر شلاق‌های استعمار انگلستان بود و پس از جنگ جهانی دوم که سربازهای اشغالگر انگلستان و سایر بیگانگان ایران را زیر چکمه خود داشتند رادیو لندن ساکت بود زیرا ایران را مانند یک طعمه به دهان گرفته بود و خون ما را می‌مکید. و امروز که ایران به قدرت رسیده و دیگر یک طعمه نیست از دور صدای داد و فریاد آنها بلند شده است. آقای پزشکپور آنها شما را تأیید می‌کنند و از شما کمک می‌خواهند و عملاً هم نشان دادید که به دعوت آنها پاسخ گفتید. آقای پزشکپور لقب و تمجید رادیو لندن بر شما مبارک باد در آینده لقب (سر) هم به شما خواهند داد زیرا تفرقه‌اندازان زیادی به این لقب از سوی بریتانیای کبیر آن روز نائل آمدند.

شما با استفاده از فضای باز سیاسی ایران سوءاستفاده کردید و موقع را برای ضربه زدن به پیکر اتحاد ملت ایران مناسب دیدید این نکته را می‌گویم تا به نزدیکانی که در خارج دارید تلگراف کنید. فضای آزاد امروز نتیجه قهری شاه و ملت و رستاخیز ملت ایران است. فضای سیاسی را سه سال و نیم پیش شاهنشاه آریامهر اعلام کردند نه خارجی‌ها همان فضای باز و آزاد سیاسی که شما در آن از شهرستان خرمشهر نماینده شوید و بر کرسی وکالت تکیه زدید، شما در فضای رستاخیز و آرای اعضای حزب رستاخیز ملت ایران به مجلس قانون‌گذاری آمدید؟ که بر پیکر رستاخیز خنجر بزنید. من اگر جای شما بودم ابتدا از نمایندگی مجلس استعفا می‌دادم و سپس اعلام کناره‌گیری از حزب رستاخیز می‌کردم.

شما مدعی هستید که چون حزب رستاخیز ملت ایران از مفهوم و هدف‌های رستاخیز فاصله گرفته است از رستاخیز کناره گرفته‌اید. شما اگر مرد مؤمن به رستاخیز بودید در سنگر حزب رستاخیز باقی می‌ماند و برای رسیدن به هدف‌های رستاخیز در سنگر رستاخیز مبارزه می‌کردید نه شما به چیز دیگری غیر از رستاخیز می‌اندیشید. شما به نوعروسانی می‌مانید که به بلوغ عقلانی نرسیده‌اند و هنگام رفتن به خانه بخت عروسک‌های خود را هم همراه می‌آورند و در خانه شوهر به جای پرداختن به وظایف خانه‌داری به عروسک‌بازی می‌پردازند شما با عروسک پان‌ایرانیست به رستاخیز آمدید و با همان عروسک در رستاخیز بودید و از آن عروسک نتوانستید دل بردارید. زیرا به سن بلوغ سیاسی نرسیده‌اید شما مدعی هستید که سی و هفت سال سابقه تحزب دارید ولی به نظر من شما در سی سال پیش مانده‌اید آقای پزشکپور ایران خیلی بیش از حد تصور شما تغییر کرده است ایران امروز دیگر پذیرای فاشیسم و تفکرات فاشیسمی نیست. ایران امروز دیگر صحنه تظاهرات فاشیستی نخواهد بود. دیگر ایران حوصله و تحمل صحنه‌های عربده‌کشی‌ها را ندارد.

آقای پزشکپور می‌دانید همدست یا آلت دست چه کسانی شده‌اید آلت دست کسانی شده‌اید که پیش از ۲۸ مرداد می‌خواستند ایران را به بیگانه تحویل دهند و با کمونیست‌ها و توده‌ای‌ها نرد دوستی و محبت می‌انداختند همان‌هایی که به فرمایش شاهنشاه آریامهر به سلامتی پیشه‌وری و استالین باده می‌نوشیدند همان‌هایی که در آن روزهای تاریک زندان‌هایشان پر از وطن‌پرستان و شاهدوستان بود همان‌هایی که به حریم مقدس روحانیت تاختند و مجتهد مسلمی چون آیت‌الله کاشانی را خانه‌نشین کردند و تصاویر زشت و زننده از آن مرجع تقلید در روزنامه‌های دست‌نشاندگان خود می‌کشیدند آیا می‌خواهید ایران را به آن روزهای تاریک بکشانید؟ باید بگویم که در محاسبات خود سخت دچار اشتباه شده‌اید.

مثل این که شما مفهوم دموکراسی سیاسی را نمی‌فهمید. دموکراسی سیاسی با هرج و مرج فاصله زیادی دارد. اگر شانزده سال پیش کشاورز و کرگر آزاد نمی‌شدند و نیروهای آزاد کار وارد جامعه نمی‌گردید امروز آن آزادی که شما به بازیش گرفته‌اید مفهومی نمی‌داشت و این کشاورز است که مالک زمین خویش و صاحب تصمیم خویش است و آزادی خویش را پاس می‌دارد ملت ایران به آن درجه از شایستگی رسیده است که آزادی خود را پاس بدارد و به کمونیسم و فاشیسم تسلیم نشود.

در منطق حزب رستاخیز ما با اختلاف‌نظرها و عقیده‌ها و سلیقه‌ها کاملاً معتقدیم همچنان که شاهنشاه آریامهر نیز در توجیه حزب رستاخیز فرموده‌اند.

اختلاف‌نظرها باید باشد و رایزنی‌ها و تبادل اندیشه‌ها باید به وجود آید تا رستاخیز به معنی اقعی کلمه تحقق پذیرد. شما در رستاخیز توان و قدرت اندیشه و تبادل نظر نداشتید به همین جهت پشت به رستاخیز کردید ما قائل و معتقد به اختلاف نظر در رستاخیز هستیم زیرا ما نمی‌خواهیم یک جامعه یکدست کمونیستی یا فاشیستی باشیم. شما سه سال و نیم در رستاخیز چه کردید؟ چه اندیشه‌ای ارائه دادید چه گامی در راه رستاخیز برداشتید در کدام کمیته و در چه تشکیلاتی از رستاخیز مشارکت فعالانه داشتید کار نکرده خواهان پست و مقام بودید خود را تافته جدا بافته‌ای می‌دانید که باید به شما تعظیم و تکریم کنند. نه، در رستاخیز آنچه که ملاک پیشرفت است فعالیت و کوشش در راه رستاخیز است. آقای پزشکپور شما و همراهانتان چون در رستاخیز به پست و مقام نرسیدید به رستاخیز پشت کردید. یا آن که دل‌هایتان برای اونیفرم خاکستری‌رنگ و واکسیل سفید پان‌ایرانیست تنگ شده بود. این سؤال را دیشب پس چهارده ساله من که هم‌اکنون در لژ تماشاچیان نیز نشسته است از من کرد. (احسنت).

رئیس - آقای رفعتی بفرمایید.

رستم رفعتی - بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، جناب آقای رئیس، همکاران ارجمند مطالبی را که اتفاقاً بنده یادداشت کرده بودم همه این مطالب را دوستا اینجا گفتند ولی باید بگویم که مساله این است که این از یک عقیده برمی‌خیزد یعنی اتفاق آرا و عقیده بین ملت ایران و من به این مساله کاملاً اعتقاد دارم (مشیر - نوشته‌ها یک جور بود) بله آقای مشیر چون عقیده‌ها یکسان است و حالا من به خاطر این که نوشته‌ها یکی نباشد و مطالب تکراری نشود نوشته‌هایم را کنار می‌گذارم و از حفظ صحبت می‌کنم.

پزشکپور - معمولاً مطالب یکسان است.

فرهنگ بیگوند - توهین نکنید (همهمه نمایندگان)

رفعتی - برو باباجان، برو ببین آقای دکتر مشیر مارشال پتن را چطور محاکمه کردند.

قادری - آقا صحبت‌تان را ادامه بدهید، ایشان اصلاً فارسی بلد نیستند فرانسه می‌دانند.

رفعتی - این آقا به دنبال محاکمات مارشال پتن است خوب در اینجا سخنم را به نام خدا آغاز می‌کنم و از او مدد می‌خواهم که ما را از شر بزرگ‌بینی و تکبر به دور بدارد (صحیح است - احسنت).

خودبزرگ‌بینی مرضی است لاعلاج و بزرگ‌ترین نعمت فروتنی است با علم، مملکت ما یک مملکت اسلامی و تابع دستورات امام جعفر صادق و مذهب رسمی ما مذهب شیعه است (صحیح است) ما برای علما و آیات عظام احترام قائلیم و به دستور و فتوای آنها مؤمن و فرمانبرداریم شاهنشاه ما همیشه در ایام سال مشرف به بارگاه حضرت رضا می‌شوند و استعانت از او می‌جویند ولی دیگران در زیر لوای قسم به پرچم، پاینده ایران عقیده‌شان این است، اما این ایرانی است که ندای شاهنشاهان خود را همیشه محترم داشته و پیرو بوده است. یازدهم اسفند ماه بود که شاهنشاه اعلام حزب واحدی را فرمودند (یکی از نمایندگان - ایشان اصلاً یادشان نیست) و من دیدم در تلویزیون که آقای فضایلی و همین آقای پزشکپور و دبیر کل حزب ایران نوین را و آن رقیب حزبی را، که اسمشان را هر چه فکر می‌کنم یادم نیست که کی بود و واقعاً ما فراموش کردیم چون امر شاه بود که ما فراموش کنیم، و واقعاً همه با جان و دل پذیرفتند، انحلال احزاب را اعلام کردند. اگر کسی انحلالش را اعلام نکرد، حیله کرده و برای مردان راستین حیله، کار صحیحی نیست، و محکوم است. (صحیح است - احسنت) اما کلمه‌ای را که یکی از دوستان اشاره کردند کلمه شکاف بود. باید بگویم شکافی نیست، اصلاً چیزی نبوده که شکافی باشد. به نظر من خیلی عادی است در این جا می‌خواهم آقای پزشکپور را که خیلی هم برای ایشان احترام قائل هستم و به ایشان ارادت دارم و خیلی هم به ایشان معتقدم بگویم که ایشان یک اشتباه کردند. و آن مطالبی بود که ما در روزنامه‌ها خواندیم که ممکن است حزب جدیدی بنیانگذاری شود و من هم این را خواندم و آقایان هم خوانده‌اند، احتمالی بود که روزنامه داد. ایشان آمدند پیش‌دستی کردند و زرنگی کردند و به دنبال صندلی شکسته‌ای را که در خیابان نادری بود گرفتند و گفتند که قبل از این که دیگری این رهبری را بگیرد بهتر است که من آن را بگیرم چه عیبی دارد، اما سرور من! این‌طور نیست. در زمانی که در اطراف ما در گوشه و کنار دنیا برادرکشی‌ها، خون‌ریزی‌ها، عداوت‌ها را می‌بینیم، می‌خوانیم، می‌شنویم، دشمنانی که ما داریم، پول ازشان گرفتیم به جیب خودمان ریختیم و آن هم شاه بود، حق خودمان بود که از آنها گرفتیم حق ما بود که برده بودند و شاه گرفت نه شما، نه من، نه این آقایان، و نه سرور شما، بلکه فقط شاه بود که اینها را گفتند (صحیح است، احسنت) آقای پزشکپور سرور ناسیونالیسم ایران را جنابعالی بنیاد نکردید با سرو صدا و سنگ زدن یک بچه دبیرستانی بنیان ناسیونالیسمی ایران می‌شود؟ نه خیر، داریوش، کوروش، صفاریان، نادرشاه (یکی از نمایندگان - اسکندر) اشاره نمی‌کنم میهن‌پرستی و ایران‌پرستین در ذات یک ایرانی است کودتای ۱۲۹۹ این بنیاد را محکم کرد، این بنیاد را آن محکم کرد. نه سنگ‌پرانی. بیایید و فکر کنید من به شما و به این دوستانی که الحاق خودشان را به شما اعلام کردند من به آقای ظفری علاقه‌مندم، من به آقای یزدی به خدا سوگند علاقه‌مندم، قربان مگر نه این که ما می‌گوییم حزب رستاخیز ملت ایران قوی است و محکم و شما این را قبول نکردید، ولی همه ملت ایران این را قبول کردند، شما اگر یک فرد وطن‌پرستی هستید که به عقیده من حتماً هم همین طور است باید تابع اکثریت ملت ایران باشید. و باید شما رأی اکثریت را قبول کنید چون اکثریت و اقلیت همیشه عقیده‌شان محترم است، اگر زمانی اقلیت انتقاد سازنده‌ای بکند باید اکثریت این انتقاد را قبول کند و اکثریت هم اگر چیزی را واقعاً گفت و به آن عقیده‌اش هم پا برجا بود باید شما قبول کنید ما در این زمان نمی‌توانیم خارج از چارچوب برویم کسی می‌رود که نداها را از جاهای دیگر می‌شنود و نخش در دست کس دیگری است، ایرانی این کار را نمی‌کند، تخطئه نکنید ملت ایران را، ملت ایران سی و پنج میلیون نفر است (قادری - کسی نمی‌تواند تخطئه کند).

یکی از نمایندگان - قربان بازی با الفاظ است.

رفعتی - در مورد همین ناسیونالیسم است در روستاهای مرزی در بین عشایر و ایلات و شهرهای ایران و در همین مجلس نشسته‌اند مردانی خاموش که خدماتی انجام داده‌اند و خون پاک ایرانی در رگ خودشان و خانواده‌شان ضامن استقرار تمامیت خاک ایران و پاسدار شاهنشاهی ایران هستند (صحیح است - احسنت) بر خود نبالید که ایده دارید، که هدف دارید این هدف را شما قبلاً هم قرائت و ارائه کردید ما در این مملکت احزابی را دیدیم که زود آمدند و خیلی هم زود رفتند برای این که وابستگی زیاد با ملت ایران نداشتند احزابی که الان در جهان است باید مورد اعتقاد مردم باشد حزب رستاخیز ملت ایران مورد اعتقاد قاطبه اهالی و جمعیت ایران است (صحیح است - احسنت) در این جا ما قبول کردیم و رفتیم ورقه داوطلبی را امضا کردیم من آن ورقه‌ها را دارم آن پرونده‌ها را دارم، من می‌گویم که دربیاورند که در احزاب سابق نوشتیم راجع به وابستگی به حزب رستاخیز ملت ایران، این وابستگی را همه قبول کردند و هیچ مرد واقعاً راستینی بعد از این که قبول کرد انکار نمی‌کند و واقعاً باید این طور باشد و رفتند و به نام حزب رستاخیز ملت ایران رأی گرفتیم و به تصدیق دوست و دشمن بهترین انتخاباتی که در مملکت ما انجام شده همین انتخابات رستاخیز است که من و شما به اینجا آمدیم و جنابعالی هم تشریف آورده‌اید حالا در نیمه راه نمکدان را نشکنید و رفیق نیمه راه نباشید حداقل می‌گذاشتید این دور نمایندگی تمام می‌شد.

جناب آقای رامبد استادان و دانشجویان عزیزترین کسان ما هستند مصراً از دولت می‌خواهیم که دانشگاه‌های ما هیچ گاه تعطیل نباشد و اگر در صف آنان نخواسته‌ای شخص نامطلوبی پیدا شود اگر قابل هدایت است او را عفو فرموده والا آن شخص به خصوص بایستی از تحصیل محروم شود آنچه استعمار می‌خواهد بستن دانشگاه‌ها و دریچه علم است.

رئیس - وقت شما تمام شده است.

رفعتی - جناب آقای رئیس اجازه بدهید یک دقیقه دیگر مطلبم را ادامه بدهم، مطلب دیگر اشارتی بود که به جناب آقای رامبد می‌کنم آقای رامبد صندلی‌شان را عوض کرده‌اند، رنگ را عوض نکرده‌اند همن طور که آن موقع انتقاد سازنده می‌کردند الان هم در هیئت دولت تذکرات را می‌دهند طلب دیگری که می‌خواستم عرض کنم، فکر کردن و اندیشیدن وظیفه هر ایرانی است اندیشمند بودن خاص عده خاص و محدودی نیست یعنی نباید باشد که مردم ایران همه به اندازه آن عده نمی‌فهمند این است که من استدعا می‌کنم که اگر این کلمه به کار رفته اصلاح کنند خیلی متشکر می‌شوم پاینده باد ایران زنده باد شاهنشاه آریامهر متشکرم (احسنت).

- تصویب صورت‌جلسه روز یکشنبه ۲۱ خرداد ماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی

۳ - تصویب صورت‌جلسه روز یکشنبه ۲۱ خرداد ماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی.

رئیس - راجع به صورت‌جلسه روز یکشنبه ۲۱ خرداد ماه که توزیع شده است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) این صورت‌جلسه تصویب می‌شود.

- اعلام وصول ۴ لایحه از مجلس سنا ۱ - موافقت‌نامه تأسیس و توسعه دانشگاه گیلان بین وزارت علوم و آموزش عالی ایران و وزارت امور خارجه آلمان فدرال ۲ - اصلاح تبصره ۲ ماده ۲۲ و ماده ۲۴ قانون امور گمرکی و تبصره‌های آن ۳ - اصلاح مواد ۴۲ و ۴۳ قانون پستی مصوب ۱۲۹۴ ۴ - موافقت‌نامه تشکیل کمیسیون مشترک وزیران ایران و عراق بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق

۴ - اعلام وصول ۴ لایحه از مجلس سنا ۱ - موافقت‌نامه تأسیس و توسعه دانشگاه گیلان بین وزارت علوم و آموزش عالی ایران و وزارت امور خارجه آلمان فدرال ۲ - اصلاح تبصره ۲ ماده ۲۲ و ماده ۲۴ قانون امور گمرکی و تبصره‌های آن ۳ - اصلاح مواد ۴۲ و ۴۳ قانون پستی مصوب ۱۲۹۴ ۴ - موافقت‌نامه تشکیل کمیسیون مشترک وزیران ایران و عراق بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق.

رئیس - لوایحی از مجلس سنا رسیده است، برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

گزارش کمیسیون شماره ۱ (خارجه) در قبال لایحه شماره ۹۳۸۹۶ مورخ ۲۰/۹/۲۵۳۶ دولت راجع به موافقت‌نامه تأسیس و توسعه دانشگاه گیلان بین وزارت علوم و آموزش عالی ایران و وزارت امور خارجه آلمان فدرال در جلسه روز چهارشنبه ۳۱ خرداد ماه ۲۵۳۷ مطرح گردید و برای آن پیشنهاد فوریت شد که ابتدا فوریت و سپس لایجه مزبور به تصویب مجلس سنا رسید.

اینک لایحه قانون فوق جهت تصویب آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.

رئیس مجلس سنا - جعفر شریف‌امامی.

رئیس - این لایحه در مجلس سنا با فوریت تصویب شده است بنابراین فوریت آن مطرح است لایحه قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

قانون موافقت‌نامه تأسیس و توسعه دانشگاه گیلان بین وزارت علوم و آموزش عالی ایران و وزارت امور خارجه آلمان فدرال.

ماده واحده - موافقت‌نامه بین وزارت علوم و آموزش عالی ایران و وزارت امور خارجه آلمان فدرال درباره تأسیس و توسعه دانشگاه گیلان مشتمل بر یک مقدمه و هفت ماده که در تاریخ ۹ اردیبهشت ۲۵۳۶ برابر ۲۹ آوریل ۱۹۷۷ دربن به امضای نمایندگان مختار دو دولت رسیده است تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.

قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن موافقت‌نامه ضمیمه در جلسه روز چهارشنبه سی و یکم خرداد ماه دو هزار و پانصد و سی و هفت شاهنشاهی به تصویب مجلس سنا رسید.

رئیس مجلس سنا - جعفر شریف‌امامی.

رئیس - فوریت لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به فوریت لایحه رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

عطف به نامه شاره ۱۸۸۲۹ مورخ ۲۸/۱/۲۵۳۷ آن مجلس محترم، گزارش کمیسیون شماره ۴ (امور اقتصادی و دارایی) در قبال لایحه شماره ۱۰۵۱۰۸ مورخ ۹/۱۱/۲۵۳۶ دولت راجع به اصلاح تبصره ۲ ماده ۲۲ و ماده ۲۴ قانون امور گمرکی و تبصره‌های آن در جلسه روز چهارشنبه ۳۱ خرداد ماه ۲۵۳۷ مطرح گردید و با اصلاحاتی به تصویب مجلس سنا رسید.

اینک مجلس قانون فوق جهت تصویب مجدد آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.

رئیس مجلس سنا - جعفر شریف‌امامی.

رئیس - اصلاحات مجلس سنا به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

عطف به نامه شماره ۱۷۰۹۵ مورخ ۱۳/۱۱/۲۵۳۶ آن مجلس محترم گزارش کمیسیون شماره ۴ (امور اقتصادی و دارایی) در قبال لایحه شماره ۹۰۴۴۶ مورخ ۱۵/۸/۲۵۳۶ دولت راجع به اصلاح مواد ۴۲ و ۴۳ قانون پستی مصوب سال ۱۲۹۴ (۲۴۷۴ شاهنشاهی) در جلسه روز چهارشنبه ۳۱ خرداد ماه ۲۵۳۷ مطرح و به تصویب مجلس سنا رسید.

اینک لایحه قانون فوق جهت اخذ رأی نهایی آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.

رئیس مجلس سنا - جعفر شریف‌امامی.

رئیس - اخذ رأی نهایی نسبت به این لایحه در جلسه آینده به عمل خواهد آمد.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

گزارش کمیسیون شماره ۱ (خارجه) در قبال لایحه شماره ۱۱۵۲۰۴ مورخ ۱۳/۱/۲۵۳۷ دولت راجع به موافقت‌نامه تشکیل کمیسیون مشترک وزیران ایران و عراق بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق در جلسه روز چهارشنبه ۳۱ خرداد ماه ۲۵۳۷ مطرح گردید و برای آن پیشنهاد فوریت شد که ابتدا فوریت و سپس لایحه مزبور به تصویب مجلس سنا رسید.

اینک لایحه قانون فوق جهت تصویب آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.

رئیس مجلس سنا - جعفر شریف‌امامی.

رئیس - این لایحه در مجلس سنا با فوریت به تصویب رسیده است بنابراین فوریت لایحه مطرح است، لایحه قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

قانون موافقت‌نامه تشکیل کمیسیون مشترک وزیران ایران و عراق بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق.

ماده‌واحده – موافقت‌نامه تشکیل کمیسیون مشترک وزیران ایران و عراق بین دولت شاهنشاهی ایرن و دولت جمهوری عراق مشتمل بر یک مقدمه و شش ماده که در تاریخ ۱۱ اسفند ماه ۲۵۳۶ (۲ مارس ۱۹۷۸) در بغداد به امضا رسیده است تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.

قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن موافقت‌نامه ضمیمه در جلسه روز چهارشنبه سی و یکم خرداد ماه دو هزار و پانصد و سی و هفت شاهنشاهی به تصویب ملجس سنا رسید.

رئیس مجلس سنا - جعفر شریف‌امامی.

رئیس - فوریت لایحه مطرح است، نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به فوریت لایحه رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- تقدیم سؤال از وزارت آموزش و پرورش و سرپرستی وزارت علوم به وسیله آقای ابراهیم بهره‌مند

۵ - تقدیم سؤال از وزارت آموزش و پرورش و سرپرستی وزارت علوم به وسیله آقای ابراهیم بهره‌مند.

رئیس - آقای بهره‌مند فرمایشی دارید بفرمایید.

ابراهیم بهره‌مند - سؤالی است از وزارت آموزش و پرورش که تقدیم می‌کنم.

رئیس - سؤال به دولت ابلاغ می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیته حمایت مصرف‌کننده و ارسال به مجلس سنا

۶ - طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیته حمایت مصرف‌کننده و ارسال به مجلس سنا.

رئیس - گزارش شور دوم کمیته ملی حمایت از مصرف‌کننده مطرح است قرائت می‌وشد.

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون بازرگانی به مجلس شورای ملی

کمیسیون بازرگانی در جلسه روز چهارشنبه ۲۴/۳/۲۵۳۷ با حضور آقای کریم اهری معاون وزارت بازرگانی لایحه شماره ۳۹۴۶ مورخ ۱۳/۲/۲۵۳۷ دولت مربوط به کمیته ملی حمایت از مصرف‌کننده را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۰۶۷ چاپ گردیده است با توجه به پیشنهادهای رسیده مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

رئیس کمیسیون بازرگانی - دکتر رضوانی.

گزارش شور دوم از کمیسیون امور اقتصادی و دارایی به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور اقتصادی و دارایی در جلسه روز یکشنبه ۲۸/۳/۲۵۳۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه قانون کمیته ملی حمایت از مصرف‌کننده را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون بازرگانی را عیناً تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد. مخبر کمیسیون امور اقتصادی و دارایی - محمدعلی ادیب‌مجلسی

رئیس - ماده اول قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۱ - به منظور افزایش میزان آگاهی مصرف‌کنندگان نسبت به کیفیت و ارزش کالاهای مصرفی و گران‌فروشی و تقلب در کسب به مقامات صلاحیتدار همچنین تشویق مردم به صرفه‌جویی و اجتناب از اسراف و ایجاد رقابت سالم در بازار عرضه کالاها و خدمات و تأمین موجبات مشارکت هر چه بیشتر مصرف‌کننده در تأمین هدف‌های مذکور و اتخاذ تدابیر مؤثر دیگر در این خصوص کمیته ملی حمایت از مصرف‌کننده همچنان به صورت یک واحد اجتماعی ملی در سطح کشور فعالیت خواهد داشت.

تبصره ۱ - اساسنامه کمیته ملی حمایت از مصرف‌کننده به پیشنهاد کمیته مذکور و تأیید وزیر بازرگانی به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید و تجدیدنظر در آن به همین نحو صورت خواهد گرفت.
تبصره ۲ - برای پیشبرد اهداف کمیته ملی و حفظ حقوق مصرف‌کننده در مراجع مربوط به امور مذکور از قبیل مرکز بررسی قیمت‌ها، شورای عالی قیمت‌ها، هیئت عالی نظارت، مؤسسه استاندارد، سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف کننده و نظایر آنها، کمیته نمایندگان مطلعی معرفی خواهد کرد.
تبصره ۳ - وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی که وظایف‌شان به نحوی از انحا با اهداف و وظایف کمیته ملی ارتباط دارد در تمام موارد حداکثر همکاری را با کمیته به عمل خواهند آورد.

رئیس - ماده اول مطرح است آقای توتونچیان بفرمایید.

توتونچیان - بنده آرزویم این است که مجس چند دقیقه‌ای از فضای که داشت خارج شود و به عرایض بنده توجه شود چون بنده در این کار چندین سال سابقه و تجربه دارم چندین سال حرفه‌ام بوده است و قانون نظام صنفی را پیاده کرده‌ام بنابراین راجع به این لایحه کمیته حمایت از مصرف‌کننده پیشنهاداتی دارم که در کمیسیون موکول به این شد که عرایضم را در مجلس به استحضار کلیه نمایندگان برسانم ابتدا باید عرض کنم من به جناب تیمسار صفاری و همکاران ایشان در کمیته حمایت از مصرف‌کننده نهایت احترام را دارم و اگر عرایضی می‌کنم مطلقاً نظمر این نیست که به دستگاهی ایراد بگیرم و مدتی که در مشهد خدمت می‌کردم نهایت همکاری را با کمیته حمایت از مصرف‌کننده داشتم و در موقعی که پیشنهاداتم را تقدیم کردم صددرصد اطمینان حاصل کردم که این دولت هیچ گونه تعصبی در مورد لوایحی که تقدیم می‌کند ندارد به خصوص در این لایحه و من هم با یادآوری قسمی که اینجا خورده‌ام می‌گویم که جز منافع مردم نظری ندارم و آنچه می‌گویم استنباط شخصی خودم هست نکته‌ای که می‌خواهم عرض کنم این است که سال‌های سال است که مردم و متأسفانه حتی بعضی از نمایندگان محترم اطاق‌های اصناف را موجب گرانی و گرفتاری مردم می‌شناسد در حالی که این اطاق‌های اصناف هیچ گاه تعیین کننده نرخ نبودند و اطاق اصناف در کمیته حمایت ملی از مصرف‌کننده فقط یک نماینده دارد (ادیب‌مجلسی - واقعیت را اغلب مردم نمی‌دانند باید به آنها گفت) و همچنین در مرکز بررسی قیمت‌ها یک نماینده بیشتر ندارد ولی به موجب این لایحه کمیته ملی حمایت از مصرف‌کننده...

رئیس - آقای توتونچیان راجع به پیشنهادتان صحبت بفرمایید.

توتونچیان - در این لایحه اختیاراتی به کمیته داده شده که بتواند گرانفروشی و کم‌فروشی را به دادگاه اعلام کند و متقلب در کسب را به مقامات صلاحیتدار اعلام کند راجع به منابع مالی این کمیته این طور قید شده که ده درصد از سهم درآمد اطاق بازرگانی به اطاق اصناف و ده درصد از پنجاه درصدی که مال اطاق اصناف است، به کمیته ملی حمایت از مصرف‌کننده داده شد و در بند دیگر گفته شده که پنجاه درصد از اجرای احکام کیفری هم به کمیته داده شود و همین طور کمک دولت که در سال بالغ بر ۳۰۵ میلیون ریال است و کمک‌های اشخاص و حق عضویت در حالی که این کمیته یک کمیته ملی است و در جلسات قبل هم گفته شد که این یک کمیته بین‌المللی است و بنده تحقیق کردم و دیدم در هیچ کجای دنیا به هیچ عنوان این کمیته از مردم پول نگرفته و افتخاری است بنده پیشنهاد کردم حالا که تمام درآمدهای اطاق‌های اصناف که در همه شهرها دارند به این کمیته داده می‌شود وظیفه کنترل قیمت‌ها هم در سراسر کشور به کمیته داده شود و این نظری است که اصناف دارند چون وقتی اطاق‌های اصناف تعیین‌کننده نرخ‌ها نیستند مأمورین اطاق‌های اصناف باید بروند به فروشگاه‌ها و نرخ‌ها را کنترل کنند و بعد از آن مأمورین کمیته می‌روند سراغ فروشگاه‌ها و صورت‌جلسه‌ای تهیه می‌کنند و در مجموع این مصرف‌کننده است که باید تاوان همه گران‌فروشی‌ها را بدهد البته بنده نسبت به پیشنهادم هیچ اصراری ندارم ولی عرض می‌کنم چون لایحه نظام صنفی قریباً تقدیم مجلس می‌شود بهتر است این لایحه را هم دولت پس بگیرد و با لایحه نظام صنفی یکباره بیاورد و اگر جناب آقای رامبد این کار امکان ندارد پیشنهاد بنده را قبول بفرمایید والا در اصل بنده هیچ مخالفتی با این لایحه ندارم ولی اینها گرفتاری‌هایی بود که بنده در عمل با آن مواجه بودم ضمناً در جای دیگر نوشته شده که اساسنامه کمیته به پیشنهاد کمیته و تأیید وزیر بازرگانی به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید در حالی که این دولت صداقت و صراحت مورد حمایت تمامی ملت ایران است و شخص آقای وزیر بازرگانی هم همواره در فکر رفاه حال مردم هستند بنده پیشنهاد کردم این اساسنامه به تصویب کمیسیون‌های بازرگانی و امور اقتصادی و دارایی مجلسین برسد که بتوانیم باز هم نظراتی را به نفع مردم در اساسنامه بگنجانیم و باز هم تکرار می‌کنم اگر این لایحه با لایحه نظام صنفی یکجا بیاید بهتر است و بهتر می‌توانیم تصمیم بگیریم والا بنده هیچ نظر خاصی ندارم و تسلیم رأی مجلس هستم (احسنت).

رئیس - جناب آقای رامبد بفرمایید.

رامبد (وزیر مشاور در امور پارلمانی) - با عرض سپاسگزاری از جناب توتونچیان و راهنمایی‌هایی که فرمودند باید بگویم این لایحه منحصراً در جهت دخالت خود مردم است که مصرف‌کننده هستند و خود این اصناف محترم هم خارج از محدوده فروشگاه خودشان و در سایر مواقع مصرف‌کننده هستند و این کمیته هم همان‌طور که از اسمش یک مؤسسه ملی است و همان‌طور که تأیید فرمودند دولت مطلقاً تعصبی ندارد و هر اصلاحی که برای مصالح اجتماع لازم است بفرمایید و اگر جناب آقای توتونچیان در مسائل اصلی لایحه نظراتی داشته باشند در مجلس سنا در خدمت تیمسار صفاری که متصدی این کمیته هستند جلسه‌ای تشکیل می‌دهیم و با توجه به اطلاعاتی که دارید اطلاعات موردنظر شما را آنجا بررسی خواهیم کرد ولی در مورد نکته‌ای که فرمودند که اساسنامه کمیته که به تصویب هیئت وزیران می‌رسد، به تصویب کمیسیون‌های مجلسین برسد چون مطلبی است که به مردم مربوط است بنده از طرف دولت قبول می‌کنم و بهتر است که نمایندگان مردم در آن دخالت داشته باشند (احسنت).

رئیس - آقای توتونچیان بنابراین پیشنهاد دوم شما مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

در مورد لایحه قانون کمیته ملی حمایت از مصرف‌کننده پیشنهاد می‌نماید در تبصره ۱ اساسنامه کمیته ملی پس از تصویب کمیسیون‌های بازرگانی و امور اقتصادی و دارایی مجلسین به مرحله اجرا گذارده می‌شود.

علی‌اکبر توتونچیان.

رئیس - به این پیشنهاد رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

دکتر درودی - جناب آقای رئیس بنده تذکری دارم.

رئیس - آقای دکتر درودی درباره ماده یک است؟

دکتر درودی - خیر قربان به طور کلی تذکری دارم.

رئیس - در کلیات آخر لایحه بفرمایید. نظر دیگری در ماده اول نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ماده اول با اصلاحی که به عمل آمد رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

ماده دوم قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۲ - کمیته دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی بوده و منابع درآمد آن به شرح زیر خواهد بود:

الف - دریافتی به موجب تبصره ۸۲ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۲ و بودجه سال ۲۵۳۳ کل کشور.
ب - وجوه حاصله از اجرای تبصره ۵۶ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ کل کشور و آئین‌نامه اجرایی آن.
ج - کمک دولت که در بودجه کل کشور منظور و تصویب شود.
د - دریافت کمک و حق عضویت از اعضا و سازمان‌های وابسته و سایر درآمدهایی که به منظور اجرای هدف‌های کمیته از طرف اشخاص یا مؤسسات پرداخت می‌شود.

رئیس - در ماده دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ماده دوم رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

کلیات آخر لایحه مطرح است. آقای دکتر درودی بفرمایید.

دکتر درودی - با اجازه مقام ریاست، در تبصره یک این لایحه آمده است که اساسنامه کمیته به تأیید هیئت وزیران خواهد رسید که حالا قرار شد به تصویب کمیسیون‌های مربوط مجلسین برسد. اصولاً در قوانین که قرار شده است اساسنامه یا آئین‌نامه مربوط بعداً به تصویب برسد متأسفانه این آیین‌نامه‌ها خیلی دیر تهیه می‌شود (صحیح است) به قسمی که ممکن است باعث ضرر و خسران کسانی شود که در آن آئین‌نامه استفاده می‌کنند لذا استدعا دارم در تقدیم این اساسنامه و سایر آیین‌نامه‌هایی که به موجب قوانین دیگر باید تقدیم گردد تسریع شود (صحیح است) به طوری که همکاران گرامی به خاطر دارند هنگامی که لایحه عوارض خروج از کشور که در شور دوم عنوان آن به قانون تأمین اعتبارات عمرانی و عمومی تبدیل شد مطرح بود بنده و جناب آقای رحیمی‌لاریجانی و جناب آقای دکتر اسفندیاری و چند تن دیگر از همکاران پیشنهاد کردیم کارمندان دولت از شمول هزار تومان افزایش اضافی معاف شوند. خوشبختانه این پیشنهاد در کمیسیون به این نحو پذیرفته شد که در آئین‌نامه مربوط گنجانده شود و به همین مناسبت هم مقرر شد آئین‌نامه به جای تصویب هیئت وزیران به تصویب کمیسیون دارایی و اقتصادی برسد. و این جریان در جسله علنی مورخ ۲۵ بهمن ۲۵۳۶ به عرض ساحت مقدس مجلس شورای ملی رسید (صحیح است).

(دکتر اسفندیاری - ولی هنوز آئین‌نامه را نیاورده‌اند) بنده هم به همین جهت این تذکر را دادم که هر چه زودتر دولت این آئین‌نامه را تقدیم مجلس کند مسلماً صرف‌نظر از این که رفاه مستخدمیت دولت همواره مطمح نظر دولت خدمتگزار آموزگار بوده و هست اصولاً دولت تصمیم قاطع دارد که در اجرای اوامرشاهنشاه آریامهر این دفعه دیگر انقلاب اداری را از قوه به فعل درآورد و مهم‌ترین و مؤثرترین وسیله برای اجرای هر چه صحیح‌تر انقلاب اداری آموزش کارمندان است. به همین مناسبت بود که در اصل دوازدهم انقلاب شاه و ملت انقلاب اداری و آموزشی توأماً اعلام شد. زیرا انقلاب اداری بدون آموزش کارمندان هرگز میسر نخواهد بود و یکی از مؤثرترین طرق آموزش کارمندان اعطای بورس به آنها است اعم از این که این بورس برای مطالعه باشد یا مشاهده. به طوری که کارشناسان آموزش و پرورش می‌گویند اصولاً تأثیر آموزش مشاهده بیش از تأثیر مطالعه است و این وظیفه‌ای است که قانون استخدام کشوری به عهده دولت گذاشته است. حال که دولت به هر علتی هست نمی‌تواند به عده زیادی از کارمندان بورس مشاهده‌ای اعطا کند حداقل باید تسهیلات زیادی برای کسانی که حاضرند به هزینه شخصی به مسافرت خارج بروند فراهم کند، متأسفانه صرف‌نظر از این که تسهیلاتی هم فراهم نشده با افزایش هزار تومان عوارض خروجی مشکلی هم جلوی پای آنها گذاشته می‌شود البته هزار تومان ممکن است در زندگی طبقه غیرحقوق بگیر تأثیری نداشته باشد ولی در زندگی کارمندان دولت که با حقوق ناچیزی امرار معاش می‌کنند بسیار مؤثر است. از سوی دیگر شاهنشاه آریامهر کراراً فرموده‌اند روحیه کارمندان دولت باید تغییر کند تا انقلاب اداری عملی شود و این فرمایش شاهنشاه به کرات توسط مقامات مسئول تکرار گردیده. در محیط اداری کنونی که روحیه کارمند عوض نمی‌شود ولی اگر به مسافرت خارج رفت و تغییر محیط داد و روحیه و طرز برخورد کارمندان دولت را در آنجا دید مسلماً تغییر روحیه خواهد داد. بنابراین مسافرت به خارج کارمندان دولت مسلماً در اجرای اصل انقلاب اداری اثر شایانی خواهد داشت با توجه به این مساله و با توجه به سایر مسائلی که هنگام بحث درباره قانون تأمین اعتبارات عمرانی و عمومی عرض شد از دولت استدعا دارم هر چه زودتر آیین‌>امه مربوط به معافیت کارمندان دولت را از هزار تومان افزایش اضافی گذرنامه تقدیم مجلس شورای ملی نماید تا در کمیسیون دارایی و اقتصادی مورد بررسی و تصویب قرار گیرد و بیش از این به کارمندان دولت ضرر نخورد (صحیح است - احسنت).

رئیس - آقای دکتر رئیسی بفرمایید.

دکتر رئیسی - من به طور مختصر جناب آقای رامبد می‌خواهم نکاتی را در مورد این لایحه خدمتتان عرض کنم امیدوارم مورد توجهتان قرار بگیرد تا بتوانیم گره کوری را که قیمت اجناس به وجود آورده حل کنیم من شک ندارم که جناب آقای آموزگار گوش شنوایی داشته‌اند ولی باید قبول کرد که این نقایض و اشکالاتی که در قبال پیشرفت مملکت به وجود می‌آید اجتناب‌ناپذیر است چون وقتی یک ملتی به طرف جلو حرکت کرد و درآمد پیدا کرد خواهی‌نخواهی مصرف بیشتری را همراه خواهد داشت ولی متأسفانه در قبال مصرف زیاد آن طور که باید و شاید نتوانستیم بر تولیداتمان اضافه کنیم اگر فکر کنیم که به طور کلی با قیمت‌گذاری بر روی اجناس می‌شود اجناس را کنترل کرد این فکری است که تا ابد عملی نیست چون مثلاً ۵۰۰ هزار قلم جنس را اگر بخواهیم قیمت‌گذاری کنیم اگر تمام ملت هم تجهیز شوند باز قیمت‌ها تغییر پیدا می‌کند. قیمت‌ها باید شامل سیاست‌هایی باشد که با سیاست قیمت‌های بین‌المللی تطبیق کند چون هر روز تغییر می‌کند حتی از روز سفارش تا روز تحویل این قیمت‌ها تغییر پیدا می‌کند و به طور کلی ما نباید خودمان را درگیر این قیمت‌گذاری بکنیم اگر یک روزی هم خواستیم درگیر آن بشویم این درگیری در مورد کالاهای اساسی، ضروری و مورد نیاز مردم باید باشد والا اگر یک بوتیک خواست یک کالایی را به هر قیمتی بفروشد خریدار اگر پول داشت می‌خرد لزومی ندارد ما یک پرسنل از یک وزارتخانه را بگذاریم که بروند و بررسی کنند و قیمت‌گذاری کنند برای چی؟ برای یک پیراهم زنانه که اجحاف نشود آن کسی که می‌خواهد از مد پیروی کند باید بپردازد وی در قبال اقلام ضروری و موردنیاز مردم باید یک سیاست اساسی داشت و سیاست عرضه و تقاضا را در نظر گرفت همه می‌دانید الان هم تولیدکننده ناراحت است هم مصرف‌کننده علتش هم آن دلال‌ها و سلف‌خرها هستند که از اطراف دخالت می‌کنند و نمی‌گذارند که نه به دست تولیدکننده چیزی برسد و نه به دست مصرف‌کننده. عرض کنم حمایت از کی؟ از مصرف‌کننده مگر مصرف‌کننده در بعضی موارد تولیدکننده نیست اینها باید هماهنگی داشته باشند. جناب رامبد اصلاً ما در قبال تولیدات خودمان هم امروز تضمینی نداریم مثلاً یک سال تولید پیاز کم می‌شود از خارج وارد نمی‌کنیم در صورتی که باید وارد کنیم سال دیگر تولید زیاد می‌شود از خارج هم وارد می‌کنیم در نتیجه پیاز زیاد می‌شود می‌گندد و آنها را باید دور ریخت و درنتیجه قیمت‌ها شکسته می‌شود و هم به ضرر تولیدکننده هست و هم به ضرر مصرف‌کننده پس چه باید کرد باید یک سیاست اصولی برای این موضوع در نظر گرفت باید یک مرکزی به وجود بیاوریم برای حمایت از تولیدکننده به این منظور که اگر تولیدکننده در یک سال پیاز زیاد تولید کرد و نتوانست در بازار عرضه کند جبران خسارتش بشود و اصلاً باید سیاست مشخصی باشد که چه محصولی را مثلاً امسال ما نیاز داریم و به چه میزان می‌خواهیم تا تولیدکننده تکلیف خودش را بداند و این موضوع عملی نمی‌شود مگر این که وزارت بازرگانی و اطاق اصناف و چه دستگاه مربوط دیگر با هم یک سیاست همگن داشته باشند، عدم تمرکز را به استان‌ها ببرید به یک استان اختیار بدهید متأسفانه استانداران ما کشش این کار را ندارند من دیده‌ام که آنها رفته‌اند در اطاق‌ها و درها را بسته‌اند و عدم تمرکز برای آنها تشریفاتی است نه آنچه که باید باشد، مثلاً باید از لحاظ اقلیمی روی استان چهارمحال بررسی شود این بررسی را باید استانداری انجام بدهد ببینند چه نیازهایی دارند چه محصولاتی را می‌تواند به مقدار زیاد تولید کند چه مقدار آب دارد مثلاً اگر متعهد شد که در عرض ۵ سال میزان گندمش به این مقدار می‌رسد و نرسید باید محاکمه شود باید جواب بدهد چون برنامه‌ریزی شده است عرض کنم این لایحه یک قرص مسکن است اینها اساس کار نیست اساس کار مبتنی بر این است که ارزشیابی کامل بکنیم در مورد محل‌ها از نظر میزان تولید و اصولی که در آنجا وجود دارد و افرادی که در آنجا هستند، مقاماتی که در آنجا هستند باید مقام‌های مسئولی باشند باید مسئولیت احساس کنند باید بازخواست بشوند باید ازشان سؤال کرد که تو اینجا نوشته‌ای که من تا ۵ سال دیگر از این محصول به این مقدار مازاد خواهم رسید، چرا نرسیدی؟ اگر به این اصول برسم آن وقت به آن خودکفایی نسبتی که آرزوی ما و خواست ملت ایران است خواهیم رسید الان اصلاً معلوم نیست کی کنترل می‌کند، کی قیمت‌گذاری می‌کند، کی بررسی می‌کند واقعاً هم نمی‌شود آقایان شکی نیست که ما در قبال بعضی از اقلام مانند شکر افراط می‌کنیم ما ۸۰۰ هزار تن در سال در این مملکت تولید می‌کنیم و یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن وارد می‌کنیم و اگر این مقدار را تقسیم بر ملت ایران کنید می‌شود ۳۵، ۳۶ کیلو اصلاً کجای دنیا این همه شکر مصرف می‌کنند چرا افراط می‌کنیم باید جلوی این کار گرفته شود دولت ۶ تومان م‌خرد و ۲ تومان می‌فروشد و این موضوع خواهی نخواهی یک مقدار ناهماهنگی به وجود می‌آورد مگر کمبود ویتامین چقدر است که مردم روزی ۸ تا پرتقال بخورند چه لزومی دارد ما باید متکی به مقداری باشیم که تولیدکننده ما می‌تواند تولید کند والا آوردن و ریختن و فساد کردن و یک مقدار ارز مملکت را خارج کردن درست نیست و شما از مرکز نمی‌توانید همه اینها را کنترل کنید شما از مرکز نمی‌توانید باغدار را کنترل کنید باید این سیاست باشد که در همان محل خودشان متعهد شوند، یک ارزشیابی کامل بکنید و ببینید فلان جا مثلاً استعداد پرورش چه اقلامی را دارد چه مقدار نیروی انسانی وجود دارد و آن وقت اینها را هماهنگ کنید واقعاً خواهش من این است که نباید این تشریفات وجود داشته باشد و این عدم تمرکز را به طور صحیح اجرا کنید من استانداری را قبول می‌کنم که استانداری باشد که با مردم روبرو بشود و خواسته‌های مردم را بداند و با تمام منطقه آشنا باشد به تمام ده‌کوره‌ها وارد باشد و به درددل مردم برسد ریشه نارضایی‌ها در برخوردهای بد است، در اطاق‌های دربسته است، در غرور پشت میز نشستن است خیلی متشکرم از حوصله‌ای که فرمودید. (احسنت)

رئیس - آقای پارسا بفرمایید.

پارسا مطلق - جناب آقای رئیس، همکاران محترم، در گذشته خیلی نزدیک که ناظر بر اجرای صحیح قیمت‌ها فقط دستگاه محدود شهرداری بود پیوسته نرخ‌گذاری و خرید و فروش تابع عرضه و تقاضا بود و کمتر دیده می‌شد که قیمت کالایی از نرخ معقول و منطقی تجاوز کند - بعداً آمدید و برای این که در خرید و فروش و عرضه کالاها و تثبیت قیمت‌ها ضوابط منطقی‌تری حکمفرما باشد دستگاه‌های پرزرق و برق و عریض و طویلی را به وجود آوردید - و اگر کار مردم و اصناف در گذشته وسیله یک سازمان که آن هم شهرداری باشد اداره می‌شد و در تشکیلات جدید اطاق اصناف - کمیسیون - نظارت - کمیته حمایت از مصرف‌کننده - مرکز بررسی قیمت‌ها - جانشین شهرداری شدند و تصور می‌رفت که در آینده پس از تشکیل این سازمان، سازمان‌ها دیگر نه گرانی وجود خواهد داشت و نه گرانفروشی اما متأسفانه همه ما دیدیم که به محض شروع به کار این سازمان‌ها قیمت‌ها بدون کوچک‌ترین ضوابطی و فقط به دلخواه فوشندگان و یا تولیدکنندگان بالا رفت و هر روز که تولیدکنندگان صنایع مونتاژ هوس کردند سراغ مرکز بررسی قیمت‌ها را گرفته و به نحو دلخواه قیمت کمالاها را بالا بردند و هر موقع که فروشندگان تصمیم به کسیب درآمد بالاتر داشتند کمیسیون نظارت بر طبق امیال آنها قیمت‌ها را با نظر آنها تعیین نمود - و ای کاش باز هم فروشندگان و تولیدکنندگان با انصاف به همین قدر اکتفا می‌نمودند - و دیدیم که نارنگی را کیلویی ۷۵۰ ریال و زردآلو را کیلویی ۴۰۰ ریال به خلق‌الله عرضه نمودند و هیچ کس هم از آنها نپرسید که ضابطه این نرخ‌گذاری چه بوده است و فقط آن انصاف فروشندگان است که کالایی را به چه قیمت در اختیار مشتری بگذارند - و عجبا که بیشتر تولیدکنندگان و فروشندگان و یا تعمیرکاران در بالا بردن قیمت‌ها با یکدیگر مسابقه گذاشته‌اند که نکند آن یکی از دیگری در خالی کردن جیب خلق‌الله عقب بیفتد و معلوم هم نیست پایان این مسابقه عجیب به کجا ختم می‌شود و در این میان بیچاره مصرف‌کننده است که دستش از همه جا کنده و ناگزیر تسلیم بلاشرط فروشندگان محترم است. و اگر به نرخ بعضی از کالاها در دو سال اخیر توجه کنیم سه تا چهار برابر افزایش پیدا کرده است - و آیا درآمد کارمندان و کارگران حقوق‌بگیر هم این سیر تصاعدی را نموده است؟ و آیا حقوق‌بگیران دولت و کارخانه‌جات چگونه و چطور قادر خواهند بود که هزینه‌های سرسام‌آور زندگی را تأمین نمایند. در حالی که می‌دانم دولت در سال چه مبلغ هنگفتی بابت تثبیت قیمت - نان و گوشت و شکر و غیره می‌پردازد باز - می‌بینیم که آرد کیلویی ۸ ریال دولتی را با کیلویی سی ریال نان آن را به دست مردم می‌دهند کارخانه‌جاتی که از هزاران کمک دولت برخوردار هستند و تا آنجا که توانسته‌اند خود را بالا برده‌اند باز هم برای گران‌تر عرضه کردن کالاهای خود با ایجاد بازار سیاه و کمبود تصنعی به هر قیمتی که می‌خواهند با ایجاد واسطه محصولات خود را به مردم می‌فروشند - و در این مسابقه گرانفروشی و ایجاد بازار سیاه کالا - تنها سر مصرف‌کنندگان بی‌کلاه می‌ماند چون در هر حال صاحبان صنایع مونتاژ و فروشندگان باانصاف بایستی در مدت محدودی به پول‌های کلان دست یافته تا بر ثروت‌های نجومی و بادآورده خود در اندک مدت میلیاردها ریال اضافه کنند - و به علاوه پیوسته هم اظهار عجز و ورشکستگی و زیان می‌نمایند - که لااقل چیزی هم از مردم طلبکار باشند - در چندی قبل بانک مرکزی اعلام نمود که در ۶ ماه اخیر تورم تا ۵۰ درصد کاهش یافته است که این خود خبری مسرت‌بخش و درخور توجه بود - بنده تردیدی ندارم که دولت جناب آقای آموزگار در کاهش تورم و پایین آوردن قیمت‌ها کوشش زیادی را از خود نشان دده و یقین دارم که در این مدت در مورد پایین آوردن قیمت زمین موفقیت چشمگیری نصیب دولت شده است اما اگر در این مورد هم فکر اساسی نشود و موجبات تأمین مسکن ارزان برای همه از جنبه حرف به عمل درنیاید مسلماً این توفیق را بایستی موقتی تلقی نمود. به علاوه چنانچه از لجام‌گسیختگی فروشندگان که به طور دلخواه روزانه قیمت مایحتاج عمومی را بالا می‌برند جلوگیری نشود - به طور قطع قدرت هر نوع خرید از مردم سلب شده و مشکلات زیادی در زندگی روزمره آنها به وجود خواهد آمد - که بایستی دولت دقیقاً به آنها توجه کند و با نظارت جدی و مستمر و دقیق از اجحاف به مصرف‌کننده جلوگیری نماید در هر حال قانونی که تصویب می‌شود بایستی به خوبی اجرا شود و اگر قدرت اجرایی داشت مثل قانون تشدید مجازات موتورسواران متخلف می‌شود و امیدواری زیادی است که دولت در این امر ملی و بسیار مهم موفق شود. (احسنت)

رئیس - آقای واحدی بفرمایید.

واحدی - همکاران ارجمند لایحه‌ای که مطرح است در مورد کمیته ملی حمایت از مصرف‌کننده می‌باشد نگاهی اجمالی به وظایفی که برای این کمیته ذکر شده است و با توجه به این که در بازار آنچه که امروز به چشم می‌خورد مساله افزایش بی‌رویه قیمت‌ها و عدم وجود یک سیستم کنترل صحیح برای جلوگیری از این افزایش بی‌رویه قیمت‌های کنونی مایحتاج عمومی است برای ایجاد یک ضابطه و نظم منطقی در امر قیمت‌گذاری مساله‌ای است که بارها در مجلس شورای ملی نمایندگان محترم در ضمن مطالبی که بیان داشته‌اند متذکر شده‌اند و من خودم در موارد مختلف در مورد لزوم ایجاد یک سیستم منطقی برای قیمت‌گذاری، مطالبی را به استحضار رسانده‌ام اگر قرار باشد که کمیته ملی حمایت از مصرف‌کننده به همان نحو عمل کند که اطاق‌های اصناف کردند من فکر می‌کنم این یک تحیلی است به مردم از نظر این که هزینه این سازمان‌ها را باید مردم تأمین کنند. نگاهی به طرز اداره شدن این سازمان‌ها به خوبی نشان می‌دهد که جز تحمیل شدن به مصرف‌کننده چیزی دیگری نیست در مورد منابع مالی کمیته حمایت از مصرف‌کننده پیش‌بینی شده است که ۵۰ درصد از جریمه‌هایی که از اصناف می‌گیرند باید به این کمیته داده بشود تا هزینه‌هایش را تأمین کند.

در جایی دیگر می‌بینید که در مورد میوه‌های وارداتی مصرف‌کننده باید برای هر کیلو ۳۰ ریال تا ۶۰ ریال بپردازد تا حمایت شود من نمی‌دانم این حمایت چیست؟ که الان همین میوه‌ای را که می‌خرد کیلویی ۳۰ تا ۶۰ ریال اضافه می‌خرد برای این که یک روزی حمایت بشود بنده هر طور فکر کردم نتوانستم یک عمل منطقی برایش پیدا کنم ما اکثر نمایندگان، نماینده مناطق تولیدی هستیم ببینید باغداران در چه وضعی هستند آمدند و پرتقال را از آنها کیلویی ۵ ریال خریدند و همان را کیلویی ۱۸۰ ریال در اینجا می‌فروشند.

رئیس - توجه بفرمایید شور دوم لایحه است چرا در شور اول پیشنهاد ندادید و مطالبتان را نفرمودید.

واحدی - بنده در کلیات صحبت می‌کنم به هر صورت استدعای من این است که دولت در جوار سازمان‌هایی که به وجود می‌آورد و هزینه‌هایی که به آن اختصاص می‌دهد به آن فکر اساسی و قطعی کار یعنی حمایت از تولیدکننده و نظارت در میدان و آنجایی که تولیدکننده بارش را با زحمت می‌آورد و به ثم بخش می‌فروشد بیفتد چون هیچ دستگاهی نیست که از او حمایت کند سیستم توزیع باید درست بشود وگرنه با این جور سازمان‌ها که بخواهیم جلوی این گران‌فروشی را در مرحله معلول و مبارزه با معلول بگیریم به جایی نخواهیم رسید.

رئیس - آقای ادیب‌مجلسی تشریف بیاورید.

ادیب‌مجلسی - در کلیات این لایحه به تفصیل صحبت شد، چون در کمیسیون هم در انی مورد خیلی بحث شده بود من لازم دانستم که در کلیات آخر تذکراتی در مورد لایحه کمیته حمایت از مصرف‌کننده بدهم، متأسفانه ما بعضی اوقات در ارائه لوایح و قوانین و تحویلش به مردم آنقدر کوتاهی می‌کنیم که وقتی این لایحه به مجلس آمد بعضی از همکاران هنوز نمی‌دانستند که کمیته حمایت از مصرف‌کننده و صندوق حمایت از تولیدکننده جدا از هم هستند، در اینجا مساله اخذ جرائم و مبالغ درآمدی که برای این کمیته در نظر گرفته شده است مطرح است می‌خواهم عرض کنم همان‌طور که دوست عزیزمان آقای توتونچیان فرمودند این گونه کمیته‌ها که نامشان هم ملی است افتخار می‌کنند که خدمتشان افتخاری است و از طرفی جنبه هدایتی و ارشادی این دستگاه‌ها باید آنچنان باشد که روزی رقم دریافتی این جرائم که متأسفانه امروز گرفتاری بزرگی برای جامعه اصناف شده به صفر برسد، دستگاه‌های اجرائی که به وجود می‌آید مثل کمیته حمایت از مصرف‌کننده و یا دستگاه اتاق اصناف جایی که پیشه‌وران باید بروند و پناه بگیرند باید اینها جنبه ارشادیش به صورتی باشد که وصول جرائم و درآمد دادگاه‌های نظام صنفی به صفر برسد نه این که متأسفانه تعدد پرونده‌ها به رقم صدهزار نیز برسد، همچنین به جای این که در این مملکت سرویس و خدمات به هموطنان بدهند مردم پشت در دادگاه‌ها معطل بشوند و وقتی قاضی با آن همه جمعیت روبرو می‌شود بدون رسیدگی کامل رأی بدهد و این برخلاف عدالت است و استدعا می‌کنم کاری را که حمایت از مصرف‌کننده باید انجام بدهد نوع ارشادیش طوری باشد که واقعاً جامعه ما بیدار بشود، مصرف‌کننده و تولیدکننده و فروشنده و توزیع‌کننده همه عضو یک جامعه هستیم و دردهایمان هم یکی است، آن کسی که در جایی تولیدکننده است در جای دیگر مصرف‌کننده است به هر حال اینها همه به هم بستگی دارد و من خوشحال هستم که کمیته ملی حمایت از مصرف‌کننده الان کسی در رأسش قرار دارد که مورد احترام همه ماست و افرادی در آنجا خدمت می‌کنند که خدماتشان ارزنده است و من امیدوارم تذکرات بنده را توجه بکنند و جنبه‌های ارشادی را هم در نظر بگیرند و آن مسائلی که واقعاً به عنوان حمایت از مصرف‌کننده در نظر می‌گیرند توجه داشته باشند نه این که یک عده از همه جا رانده شده با دریافت یک کارت حمایت از مصرف‌کننده بروند و مزاحم مردم بشوند، به هر حال در انتخاب این اشخاص باید دقت کامل به عمل بیاید و جنبه‌های ارشادیش نیز حتماً در نظر گرفته شود و کاری کنند که در اثر ارتباط صحیح بین مصرف‌کننده و قطب‌های تولیدکننده و توزیع‌کننده این جرائم به صفر برسد، آن وقت ما می‌توانیم افتخار کنیم به وجود یک کمیته‌ای به نام کمیته ملی حمایت از مصرف‌کننده (احسنت - آفرین).

رئیس - آقای اردلان تشریف بیاورید.

اردلان - با اجازه مقام معظم سیاست، همکاران ارجمند، به طوری که اکثر دوستان استحضار دارند بیش از چهار سال است که افتخاراً در کمیته ملی حمایت از مصرف‌کننده خدمت می‌کنم و صمیمانه از تصویب این لایحه تشکر می‌کنم، بعضی از دوستان سخن‌ها گفتند که من تصور می‌کنم متن لایحه را دقیقاً مطالعه نفرموده‌اند چون عده‌ای فرمودند که مقداری پول از مصرف‌کننده گرفته می‌شود برای صندوق، در صورتی که صندوق حمایت از مصرف‌کننده به هیچ عنوان ارتباطی به کمیته ملی حمایت از تولیدکننده ندارد ولی رقمی از درآمدی که در نظر گرفته شده است با کمال تأسف ۵۰ درصد از جرائم را اختصاص داده‌اند به حمایت از مصرف‌کننده که ما راضی نیستیم و ما استدعا می‌کنیم از جناب آقای رامبد که رقم بیشتری اختصاص بدهند و این رقم را حذف کنند، همان‌طور که ملاحظه فرمودید وظیفه ما جنبه ارشادی دارد و در این راه هم خوشبختانه تا حالا موفق شده‌ایم و هیئت رئیسه و تمام بازرسان که اکثراً خود مردم هستند خدماتشان مجانی و افتخاری است و با کمال تأسف مسائل و مشکلاتی هم برای یازرسان پیش می‌آید که در حال حاضر دو نفر از بهترین و باشرف‌ترین بازرسان کمیته حمایت از مصرف‌کننده در کام یک شیاد حقه‌باز اسیر شدند، فردی به کمیته شکایت کرد که پیکانی به مبلغ ۵۲۵۰۰ تومان به او فروخته‌اند بدون این که به او رسید بدهند ما این مساله را به بازرسان ارجاع کردیم و بازرسان این مساله را دنبال کردند تا این که همان فرد خاطی گفت که من مابه‌التفاوت قیمت را پرداخت خواهم کرد قرار شد که روز بعدش به اتفاق شاکی بروند و مابه‌التفاوت دریافتی را به شاکی بپردازند ولی همان فرد خطاکار رفته بود به اداره آگاهی و اعلام کرده بود که می‌خواهند از من اخاذی کنند آنها هم به همین عنوان بازرسان ما را گرفته‌اند و تا حالا هر چه گفتیم کسی به حرف ما گوش نداده و آنها را گرفته‌اند و حتی ممنوع‌الملاقات کرده‌اند و این حقیقتی است که برای من رنج‌آور است و استدعا می‌کنم از دستگاه قضایی که در این مورد سریعاً رسیدگی بکنند و در این مورد که این بازرسان کارت شناسایی و مشخصات و پرونده همراهشان بوده هرگز از کمیته سؤال نکردند که آیا این شخص که قصد اخاذی داشته آیا عضو شما هست یا نه به هر حال این مسائلی است که باید توجه بشود و ما هرگز مأیوس نخواهیم شود و من استدعا می‌کنم از همکاران عزیز و خواهران و برادران محترم که در کمیته تشریف بیاورند و ما را در این کمیته یاری کنند متشکرم.

رئیس - نظر دیگری در کلیات آخر لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به مجموع مواد و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش شور دوم موافقت‌نامه بلندمدت توسعه همکاری‌های اقتصادی و صنعتی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری مردم لهستان و ابلاغ به دولت

۷ - طرح و تصویب گزارش شور دوم موافقت‌نامه بلندمدت توسعه همکاری‌های اقتصادی و صنعتی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری مردم لهستان و ابلاغ به دولت.

رئیس - گزارش شور دوم موافقت‌نامه بلندمدت توسعه همکاری‌های اقتصادی و صنعتی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری مردم لهستان مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور خارجه در جلسه روز یکشنبه ۲۱/۳/۲۵۳۷ با حضور آقای دکتر شیلاتی معاون وزارت امور خارجه لایحه ماره ۹۹۵۲۶ مورخ ۴/۱۱/۲۵۳۶ دولت تقدیمی به مجلس سنا مربوط به موافقت‌نامه بلندمدت توسعه همکاری‌های اقتصادی و صنعتی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری مردم لهستان را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۰۶۸ چاپ گردیده است مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه شور اول را عیناً تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به شرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون موافقت‌نامه بلندمدت توسعه همکاری‌های اقتصادی و صنعتی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری مردم لهستان.

ماده‌واحده – موافقت‌نامه بلندمدت توسعه همکاری اقتصادی و صنعتی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری مردم لهستان مشتمل بر یک مقدمه و پنج ماده که در تاریخ سوم شهریور ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی (۲۵ اوت ۱۹۷۷) بین نمایندگان مختار دو دولت در ورشو به امضا رسیده است تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.

مخبر کمیسیون امور خارجه - نیره ابتهاج‌سمیعی.

گزارش شور دوم از کمیسیون امور اقتصادی و دارایی به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور اقتصادی و دارایی در جلسه روز چهارشنبه ۲۴/۳/۲۵۳۷ با حضور نمایندگان دولت موافقت‌نامه بلندمدت توسعه همکاری‌های اقتصادی و صنعتی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری مردم لهستان را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون امور خارجه را عیناً تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون امور اقتصادی و دارایی - محمدعلی ادیب‌مجلسی. گزارش شور دوم از کمیسیون صنایع و معادن به مجلس شورای ملی

کمیسیون صنایع و معادن در جلسه روز شنبه ۲۷/۳/۲۵۳۷ با حضور نمایندگان دولت موافقت‌نامه بلندمدت توسعه همکاری‌های اقتصادی و صنعتی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری مردم لهستان را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمسیون امور خارجه را عیناً تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون صنایع و معادن - احمد جلالیان.

رئیس - ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ماده واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش شور دوم افزایش سرمایه بانک رهنی ایران و ارسال به مجلس سنا

۸ - طرح و تصویب گزارش شور دوم افزایش سرمایه بانک رهنی ایران و ارسال به مجلس سنا.

رئیس - گزارش شور دوم افزایش سرمایه بانک رهنی ایران مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون امور اقتصادی و دارایی به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور اقتصادی و دارایی در جلسه روز چهارشنبه ۲۴/۳/۲۵۳۷ با حضور آقای سهراب فرزام معاون وزارت امور اقتصادی و دارایی لایحه شماره ۱۴۸۱ مورخ ۱۳/۲/۲۵۳۷ راجع به افزایش سرمایه بانک رهنی ایران را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۰۶۶ چاپ گردیده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه شور اول را عیناً تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون افزایش سرمایه بانک رهنی ایران.

ماده‌واحده - سرمایه بانک رهنی ایران به شانزده میلیارد ریال افزایش می‌یابد.

تبصره - دولت مجاز است با توجه به اولویت برنامه‌های تأمین مسکن از اول سال ۲۵۳۷ تا هنگامی که سرمایه پرداخت شده بانک به میزان شانزده میلیارد ریال بالغ گردد سود سالانه سهام دولت را در بانک مزبور بابت این افزایش به حساب سرمایه بانک رهنی ایران محسوب دارد.

مخبر کمیسیون امور اقتصادی و دارایی - محمدعلی ادیب‌مجلسی.

گزارش شور دوم از کمیسیون مسکن و شهرسازی به مجلس شورای ملی

کمسیون مسکن و شهرسازی در جلسه روز یکشنبه ۲۸/۳/۲۵۳۷ با حضور آقای دکتر منوچهر بهرون معاون وزارت مسکن و شهرسازی لایحه افزایش سرمایه بانک رهنی ایران را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را در تأیید گزارش کمیسیون امور اقتصادی و دارایی به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون مسکن و شهرسازی - نورالله قدمی.

رئیس - ماده‌واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) کلیات آخر لایحه مطرح است آقای عباس‌میرزایی فرمایشی دارید بفرمایید.

عباس‌میرزایی - جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم من قبل از این که در کلیات آخر این ماده واحده وارد بشوم امروز یک حالت تعظیم و تکریم استثنایی در خودم نسبت به تمام نمایندگان محترم مجلس شورای ملی در عصر رستاخیز احساس کردم و عقیده‌ام بر این است که از پشت این تریبون در این ساحت مقدس مجلس شورای ملی در مقابل این احساسات و این وطن‌پرستی و این دفاع از حق حاکمیت و آزادی افکار جامعه ایرانی که امروز به وسیله نمایندگان ملت ایران به منصه بروز و ظهور رسید، سر تعظیم فرود بیاورم و عرض کنم آن کسانی که بنیانگذار مشروطیت بودند خون‌بهای آزادی را چنان حفظ کردند که امروز شما وارثین آن آزادی‌خواهان که از سوی ملت ایران در کرسی‌های نمایندگی جلوس فرموده‌اید با نهایت دقت و با احترام به آزادی از مرز آزادی با دقت کامل گذر کرده و باید بگویم...

رئیس - آقای عباس‌میرزایی لایحه مطرح است، در مورد لایحه صحبت بکنید.

عباس‌میرزایی - بنده مطالبی در کمیسیون دارایی درباره ماده‌واحده عرایضی در کمیسیون کردم و عیناً نمایندگان دولت چه معاون محترم وزارت مسکن و شهرسازی چه معاون محترم وزارت امور اقتصادی و دارایی که تشریف داشتند تأیید کردند و لیکن این عرایضی که در کمیسیون کردم موکول به این است که مستند در آنجا باشد و به پیروی از آن عرایض حق داشته باشم اینجا مطالبم را در کلیات آخر این لایحه به عرض برسانم، شما اگر به اولین قانونی که در سال ۱۳۰۷ برای بانک رهنی از این مجلس گذشته است توجه داشته باشید می‌بینید که در آن موقع نظر این بود که جناب آقای رامبد، کسانی که قادر نیستند شخصاً پولی را یک جا جمع کنند و برای خودشان خانه بخرند بتوانند از این کمک بانک رهنی استفاده کنند با بهره کم و با مدت طولانی، این کارگران و کشاورزان و یا کارمندان که فرق نمی‌کند آن کسی که پول ندارد مربوط به یک طبقه نیست ممکن است در بین کارمندان کسانی باشند که پول نداشته باشند و بخواهند خانه بخرند که باید از کمک بانک استفاده کنند، ولی اگر قسطش طولانی و بهره‌اش کم نباشد اینها قادر نیستند خانه بخرند، الان در تمام بانک‌ها چند مساله وجود دارد که استدعا می‌کنم هم جناب آقای بهرون و هم معاون جناب وزیر امور اقتصادی و دارایی و هم جناب آقای رامبد این مساله را یادداشت بفرمایند و در دولت مطرح کنند، آقا نمی‌شود امروز به معنای قیمت منطقه‌ای کارشناسان بانک‌ها بیایند و قیمت‌گذاری کنند، این غیرممکن است قیمت منطقه‌ای که الان وزارت امور اقتصادی و دارایی می‌آید و می‌گوید این منطقه را متری ۱۰۰ تومان و ۵۰۰ تومان تعیین می‌کنم بروید ببینید آیا در خیابان امیریه و یا نازی‌آباد و یا یاخچی‌آباد اصلاً زمین را کمتر از دو هزار تومان می‌دهند؟ به نظر من براساس منطقه‌بندی نبایستی قیمت‌گذاری بکنند و اگر اساس را بر این بگذاریم دیگر کارشناسی را باید برداریم، برای این که کارشناس باید کارشناسی کند و یا باید منطقه‌بندی بکنیم، به هر حال اگر سرمایه بانک را الان اضافه می‌کنیم و اجازه می‌دهیم که از درآمد خودش برای سرمایه‌اش اینقدر اضافه کند باید عرض کنم که این را هم از بانک می‌خواهیم که در سایه این خدمات شایانی که انجام می‌دهد پولش به مصرف شهرک‌ها نرسد کسانی که شهرک می‌سازند قادر هستند که پولی را در بانک بگذارند و از دو برابر و سه برابر آن نیز استفاده بکنند. حالا اگر کسانی که جزو طبقات متوسط هستند بیایند صدهزار تومان در بانک رهنی بگذارند جناب آقای دکتر بهرون این غیرممکن است که حتی اگر ۲۰۰ هزار تومان هم به او بدهند باز این آدم قادر نیست خانه‌ای بخرد که تیرآهن باشد، آجر باشد و همه امور بهداشتی در آن رعایت شده باشد و کی می‌تواند این ادعا را بکند، خانه‌ها همه تیرچوبی است، ملاحظه بفرمایید یزد شهری است که تمام اطاق‌های آن از قدیم با خشت و به طور ضربی ساخته شده و ساختمانش از ساختمان‌های اصیل ایرانی مملکت است، آیا الان کارشناس بانک، نه‌تنها بانک رهنی بلکه تمام بانک‌ها، اگر بخواهند وام بدهند و این مقررات یکنواخت را اجرا بکنند آن وقت چگونه می‌توان رفع این مشکلات را کرد، مسائل را باید مورد بررسی قرار داد و عرض می‌کنم که آئین‌نامه باید دو صورت داشته باشد اگر وام بلندمدت ۲۵ ساله و ۳۰ ساله ندهید، یک کارکند که در ماه ۲ هزار تومان حقوقش هست چگونه می‌تواند ماهی ۳ هزار تومان قسط آن را بپردازد، این شخص آمده خانه بخرد و از دست اجاره‌خانه و از دست ظلم و ستم صاحب‌خانه نجات پیدا کند، من استدعا می‌کنم حالا که شما ناراحتی خودتان را با این لایحه رفع می‌کنید بیایید فکری هم به حال این گونه افراد بکنید شما که گیر خودتان را با ماده‌واحده برطرف می‌کنید گیر مردم را هم برطرف بکنید شما سرمایه خودتان را اضافه می‌کنید و همین اشکال در سایر بانک‌ها هم هست و قیمت منطقه‌بندی معنی ندارد، ساختمان‌ها اکثراً در شهرستان‌ها با تیرچوبی ساخته شده است که کارشناسان بانک می‌گویند تیرآهن باشد، و ۱۵ سال کمتر از زمان ساختمان نگذشته باشد تا دو برابر پول بعد از یک سال به تو بدهیم، این غیرممکن است و الان کارگران گرفتار این مساله هستند در بانک رفاه و هر روز هم سر و صدایشان بلند است، بنده می‌خواهم در کلیات آخر این لایحه عرض کنم که جناب آقای دکتر بهرون نمایندگان گروه کارگر و کارگران به هر کدام از بانک‌ها که می‌گویند پس‌انداز قبول می‌کنیم مراجعه می‌کنند و وقتی به این دستورالعمل‌ها می‌رسند مایل نیستند پولی که از محل فروش قالیشان که آنجا گذاشته‌اند پس‌انداز کرده بودند و وقتی مراجعه می‌کنند دچار مشکل می‌شوند، بنده مطلب دیگری را هم می‌خواستم عرض بکنم و آن این که اجازه بفرمایید بهره این پول بیاید پایین، چرا یک کارمند جزء که یک خانه می‌خرد با یک کسی که می‌آید و شهرک می‌سازد و ای بسا کسی که شهرک می‌سازد بهره کمتری می‌پردازد چرا در گرفتن بهره از آنها فرقی نمی‌گذارید؟ بنابراین من دلم می‌خواهد شما یادداشت بفرمایید و پشت این تریبون بفرمایید اساسنامه تغییر پیدا کرد و به مطالب نماینده کارگر توجه شد. قسمت دیگری که به عرض می‌رسانم سؤال کنید این آئین‌نامه پرداخت وام چند سال پیش تصویب شده شاید ۱۵ سال ۲۰ سال پیش، این مقررات همان مقرراتی است که ۲۰ سال پیش بوده حالا هم همان معامله را با کسی که وام می‌خواهد می‌کنند و هر روز می‌بینند یک اشکالی پیش می‌آید این را یا در شورای عالی خودتان تغییر بدهید یا اگر امکان ندارید ماده‌واحده بیاورید در مجلس این دو قسمتی که به عرض می‌رسانم ممکن است هر نماینده‌ای این درددل را به صورتی بیان کند مساله دیگر صدور اجراییه است برای کسانی که نمی‌توانند قسط را بپردازند و خواهش می‌کنم بررسی بشود اگر آدمی مرده چگونه ورات او می‌توانند قسط‌های بانک را بپردازند اگر اشتباه می‌کنم بفرمایید که اشتباه می‌کنم وقتی این شخص مرد وارث‌ها متعهد هستند که بروند به بانک و قسطش را بپردازند وارث چگونه قبل از تشریفات انحصار وراثت می‌توانند قسط‌ها را بپردازند شما کار رفاهی می‌کنید این فرق می‌کند شما برای کسانی که مریض می‌شوند در اساسنامه‌تان فکری نکردید یک آدمی که ۶ ماه یا ۸ ماه یک مرض صعب‌العلاج می‌گیرد خدای ناکرده مثل سرطان درد خودش یک طرف و این آمدن اخطاریه و اجراییه از یک طرف، ما دائماً باید این حرف‌ها را بگوییم تا این اشکالات برطرف بشود خواهش می‌کنم به این صورت مذاکرات توجه بفرمایید ببینید که باید بررسی بشود و مردم از این گرفتاری‌ها دربیایند شما کار رفاهی می‌کنید چرا وقتی می‌نویسید پول بگذارید در بانک تا بعد از مدتی وام بگیرید با بهره کم همین چند کلمه را در آگهی می‌نویسید وقتی کسی می‌آید وام بگیرد سایر شرایط را می‌گویید که عمر ساختمان نباید بیشتر از ۱۵ سال باشد و حقوق شخص باید از چقدر کمتر نباشد و هزاران شرط دیگر، همه اینها را اول بگویید و بگویید که اگر می‌توانین پول بگذار به آنچه که می‌خواهید عمل کنند قبلاً آنها را روشن بفرمایید من حاضرم اگر آقای دکتر بهرون بخواهند جواب بدهند گوش کنم دولت و مردم به فرمان شاهنشاه کنار هم هستند، وحدت ملی یعنی گفت‌وشنود، وحدت ملی جبهه‌گیری نیست ما اگر مطلبی را در اینجا بیان نمی‌کنیم در کمیسیون‌های مجلس به شهادت صورت‌جلسات کمیسیون، عرایضمان را مفصلاً می‌گوییم لازم نیست در روزنامه‌ها برای خودمان تبلیغ بکنیم و به مردم بگوییم که این من هستم که این کارها را کردم و این حرف‌ها را زدم و فلان جا را آباد کردم حزب رستاخیز آنچه از این جبهه‌بندی‌ها بود از بین برد من اگر عرایضی عرض می‌کنم برای این است که شما مواجه با این گونه مسائل نشوید اصلاً فلسفه انقلاب را توجه کنید فلسفه‌اش همین است که ما آن طبقه‌ای را که از طرف آنها به مجلس آمده‌ایم و هر روز به ما مراجعه می‌کنند و اعتراض می‌کنند حرف‌شان را در اینجا بزنیم این است که نمایندگان در کمیسیون‌ها مطالب‌شان رامی‌گویند چون معاونین وزارتخانه‌ها هستند و مشکلات‌شان را برطرف می‌کنند، خیلی از توجهی که به عرایضم فرمودید متشکرم (احسنت).

رئیس - آقای دکتر اسفندیاری بفرمایید.

دکتر ملک‌منصور اسفندیاری - قبل از این که من بحث در کلیات این لایحه را شروع کنم چون موضوعاتی پیش آمد که به نحوه قانون‌گذاری و لوایحی که در مجلس شورای ملی می‌گذرد اعتراض و ایرادی شده بود من لازم دیدم متذکر شوم که مجلس ما براساس قانون اساسی تشکیل شده و حکومت ما مشروطه سلطنتی است و پایه و اساس آن براساس دموکراسی است بنابراین آنچه از این مجلس می‌گذرد براساس و رأی اکثریت است و رأی اکثریت مردم ایران باید محترم و قابل‌اجرا باشد موضوعی که به دوست عزیزم باید تذکر بدهم این است که چطور موقعی که لایحه نیروی پایداری مطرح است برخلاف آئین‌نامه داخلی مجلس شورای ملی که مورد اخطار جناب رئیس هم قرار نگرفت اعلام حزب پان‌ایرانیست مجاز است و در این مورد مجلس، مجلس مقدسی است ولی در سایر موارد آنچه از مجلس می‌گذرد خلاف است و باید تخطئه بشود و یا بگوییم که به نفع افراد خاصی این قوانین گذشته است هیچ وقت چنین چیزی نیست از نظر دموکراسی و از نظر مشروطه سلطنتی آنچه که در مجلس ما می‌گذرد از نظر اکثریت گذشته است این قوانین همیشه باید مورد توجه اقلاً ۵۱ درصد قرار بگیرد این است که من شخصاً با همه این که همکاران من در مجلس دیده‌اند لوایح را به دقت می‌خوانم و پیشنهادات مفصل هم می‌دهم وقتی پیشنهادات من مورد توجه قرار نمی‌گیرد و قانون به تصویب می‌رسد من آن قانون را به نظر خودم با وجود این که مخالف پاره‌ای از مواد یا تمام قسمت‌های آن هستم محترم می‌شمارم. موضوعی که باید عرض کنم و استدعا می‌کنم دولت توجه کند لایحه‌ای است که آورده شده برای ازدیاد سرمایه بانک رهنی و مخصوصاً قید شده برای وام مسکن ما اگر اشخاصی که در ایران هستند و واجد شرایط داشتن مسکن هم هستند و از نظر شغلی به سه گروه تقسیم کنیم یک گروه دارای درآمد زیاد هستند که اینها مسکن‌شان تأمین است دو گروه دیگر کسانی هستند که دارای درآمد متوسط و کم هستند این دو گروه احتیاج به تسهیلاتی دارند از طرف دولت و کمک‌هایی که باید به آنها بشود از نظر کمک‌های مستقیم و غیرمستقیم و این کمک‌ها در حدی که امکان دارد برای دولت در وضع مالی و در زندگی این افراد خیلی مؤثر است اگر این کمک‌ها را ما به دو قسمت تقسیم کنیم یکی کمک‌هایی که باید در مورد زمین بشود و در اختیار شرکت‌های سازنده مسکن قرار داده شود، و این زمین‌ها باید بگویم که یا در اختیار دولت است یا در اختیار وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و در اختیار وزارت مسکن و شهرسازی و یا زمین‌هایی که در اختیار شهرداری‌هاست و زمین‌هایی که جنبه نیمه ملی دارد و از نظر مذهبی واگذاریش اشکال ندارد و من می‌خواهم از نمایندگان دولت استدعا کنم که تسهیلاتی در این قسمت فراهم کنند که از این اراضی که قیمتش صفر است در اختیار شرکت‌های سازنده مسکن گذاشته بشود که خانه‌هایی که ساخته می‌شود به قیمت کم در اختیار طبقه دوم و سوم از نظر درآمد گذاشته شود تا این افراد بتوانند صاحب مسکن بشوند و زندگی راحت‌تری داشته باشند در اینجا البته عواملی وجود دارد یکی از عوامل که خیلی مهم است و خواهش می‌کنم از آقای رامبد توجه بفرمایند این عامل بازدارنده این است که به سرمایه‌گذار و صاحب پول اجازه می‌دهد صاحب مسکن بشود و به کسی که سرمایه‌دار نیست و استطاعت ندارد اجازه نمی‌دهیم از بانک رهنی وام بگیرد و آن این است که بانک رهنی از اشخاص توقع دارد که قبل از این که وام بگیرند و در آنجا پولی بگذارند عده زیادی از افراد قادر نیستند این پول را در بانک بگذارند و بعد چند برابر آن وام بگیرند استدعایم جناب رامبد این است که این سد که متوقف‌کننده دادن وام به طبقه کم‌درآمد از بانک رهنی است برداشته شود و اشخاصی که تقاضای وام برای خرید آپارتمان یا خانه را دارند به همان ترتیب که جناب عباس‌میرزایی عزیز فرمودند براساس نظر کارشناس عمل می‌کنند نه براساس ضوابطی که دولت تعیین کرده خود جناب رامبد بیش از من وارد هستند که زمین خالی یک قیمت مشخص دارد ولی وقتی زیر ساختمان رفت براساس سرمایه‌گذاری که روی آن شده است قیمت آن تغییر می‌کند و باید کارشناس متناسب با این تغییر نظر بدهد و وقتی نظر داد متناسب با وضع مالی طرف و وضع مسکن بانک رهنی قیمت‌گذاری کند و وام به متقاضی بدهد. (احسنت)

رئیس - آقای متولی بفرمایید.

متولی - لایحه‌ای مطرح است که موجودی بانک رهنی اضافه شود خوب است هر وقت مملکتی در حال پیشرفت باشد بانک‌هایش هم سرمایه‌شان باید زیاد شود ولی من یک مطلبی را باید بگویم و بارها هم گفته‌ام اقتصاد یک مملکتی همه مسکن نیست ما داریم مردم را می‌کشانیم به شهرها این که بانک‌ها اعلام می‌کنند که اعتبار به مسکن می‌دهند به معنای این است که مملکت دیگر کاری جز مسکن ندارد معادن این مملکت باید بخوابد و کارهای دیگر بخوابد من متأسفم که وقتی به پتروشیمی ایران و ژاپن رفتم یک ایرانی در آنجا کار نمی‌کند کار را به دست خارجی‌ها داده‌اند. ما مردم را در شهرها جمع کرده‌ایم که چه بشود یک مشت عجزه بنده صریح می‌گویم اینها که در شهرها جمعند من متأسفم که چرا مردم را از دهات به شهرها می‌کشیم و برای این که این افراد بیچاره را خوشحال کنیم به آنها وام می‌دهیم باید وام بدهیم که راه‌هایمان درست بشود چه معا دارد که ما تهران را ۲۵۰ کیلومتر بزرگ‌تر کنیم پس بروید در دریای مازندران کارخانه آب شیرین‌کنی بگذارید آبش را بکشید بیاورید مردم تهران بخورند، آب جلگه‌ها را بکشیم و بدهیم مردم بخورند اگر این برنامه را ادامه بدهیم کنترل کار از دستمان خارج می‌شود ما چطور می‌توانیم همه‌اش گوسفند از استرالیا وارد کنیم و خوشحال باشیم که گوشت کیلویی ۱۳ تومان در تهران می‌خوریم (دکتر عدل - این گوشت کجا پیدا می‌شود؟) در حالی که شهر کوچکی مثل شهر سبزوار گوشت کیلویی ۳۰ تومان است بیایید اعتبارات بانکی‌مان را به کارهای مفید اختصاص دهیم ۵۵ تا ۶۰ درصد مردم ما در دهات زندگی می‌کنند و خانه‌هایشان همه گلی است کدام بانک به آنها وام می‌دهد بیایید وضع را عوض کنیم این چه بساطی است که راه انداخته‌اید شهر مشهد چقدر بزرگ شود؟ شهر خشکی در وسط کویر که آب ندارد چقدر باید خرج کنیم تا به آن آب بدهیم جلگه‌های مازندران را بخشکانیم و آب آن را بیاوریم اینجا تا مردم بخورند دشت ورامین خشکیده همه آب‌هایش را خورده‌ایم اینجا چمن می‌کارید می‌گویید پارک درست کرده‌ایم آبها را به مصرف می‌رسانید بیایید معادن را کشف کنیم و هزاران مشکل دیگر مردم را برطرف کنیم راه‌آهن و پل‌هایمان را بسازیم وضع بهداشت مردم در این مملکت خراب است (دکتر رفعت - مردم خودشان خانه می‌سازند به دولت مربوط نیست) می‌دانم ولی این مردمی را که آورده‌ایم در شهرها دیگر نمی‌روند باید هدایت‌شان کنیم به کار مفید تا مشکلاتمان حل بشود. (احسنت)

رئیس - آقای دانشی بفرمایید.

دانشی - لایحه افزایش سرمایه بانک رهنی که مطرح است همان‌طوری که خانم‌ها و آقایان محترم اطلاع دارند یکی از کارهای مفید بانک رهنی وام ساختمانی و یا وامی است که برای خرید مسکن می‌دهد البته در آئین‌نامه بانک مسائل و مشکلاتی وجود دارد که دوست عزیز من جناب آقای عباس میرزایی به آن اشاره فرمودند بانک رهنی برای یک ساختمان معیار و ملاکی قرار داده به نام عمر مفید ساختمان عمر مفید ساختمان به این خاطر است که ملک در برابر پولی که به رهن می‌رود ارزش ابتیاعی و ارزش رهنی داشته باشد البته همین‌طور که آقایان حقوقدانان واقف هستند رهن یک مساله حقوقی و یک مساله‌ای است که از نظر شرعی هم مجاز شده البته به استثنای مسائلی که بعداً در تبادلات بانکی به آن اضافه کردند مسائل دیگری را پیش می‌آورد و به قول جناب آقای رئیس در یک جلسه‌ای که بنده صحبت می‌کردم فرمودند تو چرا از بهره صحبت می‌کنی؟ بنده بحث بهره را اینجا ندارم ولی مشکلاتی را این عنوان عمر مفید ساختمان، در مساله وام به وجود می‌آورد باید در آیین‌نامه‌اش تجدیدنظر بشود چون یکی از مسائل مهمی که در برنامه کار دولت جناب آقای دکتر آموزگار بود تأمین مسکن و گسترش مسکن کمک به مساله مسکن و حل مشکل مسکن بود که در اعلام برنامه دولت اینجا درباره آن بحث مفصلی هم به میان آمد در این زمینه لایحه تثبیت قیمت زمین کمک به سزایی کرد و این لایحه توانست کاربرد خوبی داشته باشد و ما می‌دانیم که یکی از موفقیت‌های دولت در مبارزه با تورم و کاهش هزینه زندگی و یکی کاز فاکتورهای مهم این لایحه همین توجهی است که به مساله مسکن شده و بانک رهنی توانسته است در عرض مدت سه سال تحولات شگرفی را اصولاً به وجود بیاورد حجم عملیات بانک رهنی در سال ۲۵۳۳، ۳۶ میلیارد ریال بوده که این حجم عملیات در سال ۲۵۳۶ افزایش پیدا کرده و به ۱۴۱ میلیارد ریال رسیده، این درست ۲۹۲ درصد افزایش عملیاتی داشته است وام‌هایی که پرداخت شده توسط بانک رهنی در سال ۲۵۳۳، ۱۱ میلیارد ریال بوده که در سال ۲۵۳۶، به ۴۲ میلیارد ریال رسیده یعنی ۲۸۱ درصد افزایش داشته است توجه بفرمایید آقای عباس‌میرزایی مساله قابل‌توجهی که در عملیات بانک رهنی به چشم می‌خورد کمک‌های ذی‌قیمتی است که به شرکت‌های بنیادی مسکن کرده است منکر این مساله ما نمی‌توانیم بشویم در عین حال که بهره زیاد هست مدت بازپرداخت کم هست و این مشکلات بسیار عدیده‌ای برای اعضای شرکت‌های دائمی مسکن که افراد کم‌درآمد هستند و اغلب کارمندان دولت هستند ایجاد می‌کند و باید اینجا این مساله را ذکر کنم در این تحولاتی که به وجود آمده و در این افزایش هزینه زندگی که در عرض چند سال گذشته به وجود آمده خوشبختانه الان در صدد مهار کردن این افزایش است و با این تورم مبارزه می‌کند تنها طبقه‌ای که واقعاً مورد ظلم قرار گرفته‌اند و فشار زندگی بر دوش آنهاست مردم حقوق‌بگیر و کارمند دولت و کارگر بوده که اینها همان‌طور که هزینه زندگی بالا می‌رفت قد و قامتشان در برابر این افزایش هزینه زندگی واقعاً خمیده‌تر می‌شد بنابراین من پیشنهادی که دارم جناب آقای بهرون شما بیایید واقعاً در این آئین‌نامه وامی که به شرکت‌های تعاونی مسکن می‌دهید تجدیدنظر کنید مدت را طولانی‌تر کنید پول را بیشتر بدهید من خودم به شخصه ضمن تشکر از بانک رهنی عرض می‌کنم واقعاً اگر کمک‌های این بانک نبود و یک شخص با وجدان و ساعی و کوشا چون جناب دکتر اهری که مددکار من بود و به نیکی از او یاد می‌کنم نبود شرکت تعاونی مسکن فرهنگیان آبادان ما چهارصد واحد مسکونی را در یک سال و نیم تمام نمی‌کرد که در شهریور ماه آماده بهره‌برداری است و البته التماس دعایی هم دارم به جناب رامبد که خدمتتان شرفیاب شدم البته خانه درست شده است زحمت کشیده‌ایم گفت:

ما سه تن کردیم کار خویش را
ای به قربانت بجنبان ریش را

مساله خدمات این شهرت چهارصد نفری هم مطرح است ولی استدعا دارم که دولت که هدفش تأمین مسکن است در این باره هم یک کمکی بکند و اما طبقه زحمتکش فرهنگی آبادانی که در هوای گرم و سخت آبادان جانشان به لب آمده برخلاف قانون بهشان گفته شده است که تا اول شهریور ماه باید تخلیه کنند جناب عباس‌میرزایی بانک رهنی در ظرف ۳ سال ۹۸۰۰ واحد مسکن ارزان قیمت و متوسط ساخته و البته در این زمینه هم زحمت کشیده ضمن این که من مطالب جنابعالی را تأیید می‌کنم که در آئین‌نامه‌ها باید تجدیدنظر بشود و در عین حال لازم دانستم که فعالیت و زحمت بانک رهنی و کارایی را در مساله تأمین مسکن در ساحت مقدس مجلس شورای ملی عرض کنم متشکرم.

رئیس - آقای دکتر رئیسی بفرمایید.

دکتر رئیسی - با اجازه دوستان عزیز امروز به علت فضای خاصی که در این مجلس دیدم تعجب نکنید که دو بار در یک جلسه صحبت می‌کنم حیفم آمد که اگر صحبت‌هایی به نظر می‌رسد درنگ کنم باید صحبت‌ها در جهت سازندگی باشد و لاغیر ما در قبال دینی که در موقع رأی‌گیری از مردم داریم باید ادا کنیم تا به هر طریق بار شما به منزل برسد هیچ شکی نیست اگر مرتب صحبت از ملت ایران می‌کنم و وابستگی عمیق آن به رژیم و دستگاه می‌کنم بای در قبالش امتیازاتی برای آنها قائل شویم یکی از رسالت‌هایی که باید دولت در نظر می‌گرفت مساله مسکن بود وقتی می‌گوییم که فلانی وطن‌پرست است و به حق هم می‌گوییم می‌بایست آن آدم هم انتظار داشته باشد که در این وطن جایی داشته باشد و در اینجا اولین مساله مسکن است خیلی‌ها متضرر شدند به حق می‌بایست بشوند گاهی اوقات از اطراف زمزمه‌ها شنیده می‌شود که وضع زمین به هم خورد در بازار تأثیر گذاشته من هم منکر نیستم ولی این را هم اضافه می‌کنم که اضافه شدن قیمت زمین مانند سابق بی‌رویه ایجاد مشکلات کرده و می‌رفت به آنجا که بهترین معامله سودآور زمین باشد و بود، والعجب کسانی که با زمین به عناوینی سرکار داشته‌اند این پول زمین را و این سودآوری بی‌کران را به حساب ملت ایران نمی‌گذاشتند و در سرمایه‌گذاری‌های ثابت به طوری که مردم منتفع بشوند نمی‌گذاشتند اغلب این پول‌را به خارج می‌فرستاندند و حتی در فکر بودند که در کشورهای خارج زمین بازی را رونق بدهند خواهی نخواهی در یک جا که دولت بازی با زمین را متوقف می‌کرد سروصدای کسانی برمی‌خواست کسانی که از این راه به سودهای سرشاری رسیده بودند باز هم نباید منکر شد می‌بایست در این مکان مقدس بدون هیچ‌گونه جنبه تعریفی تشکر کنیم از کسانی که در کار زمین اقدام کرددن و یک فرم نسبی که در حال حاضر هست به وجود آوردند گو این که من هنوز یان را هم کافی نمی‌دانم و باز معتقدم کسانی در دهه گذشته زمین‌های دولتی و ملی را به عناوین مختلف فروخته و به همه چیز رسیده‌اند و به مقدسات ما هم پشت پا زده‌اند چرا چون یک شبه ره صد ساله پیموده بودند و در اثر این بی‌ضوابطی به همه چیز رسیده بودند همه‌چیز را از چشم خود این چنین دیدند به هیچ اعتقادی پای‌بند نبودند می‌باید در این جهت فکری بشود می‌بایست این خط ادامه پیدا کند یعنی واقعاً این اولین برنامه دولت باید باشد و مسکن در حد متوسط بدون بورس بازی برای ملت به وجود بیاید چطور می‌خواهیم یک کارمند دولت با دو هزار تومان حقوق بتواند خانه‌ای بسازد که حداقل سیصد هزار تومان برایش تمام بشود؟ چطور؟ فقط زمینش می‌تواند در حدود این مبلغ تمام بشود در سنوات گذشته اغلب واردات ما منحصر شده بود به مصالح ساختمانی لوکس یعنی کاشی و آجر خارجی و وان و چیزهای دیگر و حتی خاک خارجی وارد می‌کردند این برای اغنیا بد می‌بایست در جهت اکثریت فکر کنیم و خانه‌ای که تهیه می‌کنیم برای اکثریت مردم باشد که صرف‌نظر از لوکس‌بازی باشد یعنی اگر یک خانه لوکس ده هزار متر، دو هزار متر و حتی ۷۰۰ متر زمین بخواهد من آن را لوکس حساب می‌کنم ولی می‌شود خانه‌های صدمتری حتی زیر صدمتری را برای مردم در جوار کارشان درست کرد با تسهیلاتی که دولت در اختیارشان گذاشته است دلبستگی به وجود می‌آورد وقتی ما می‌گوییم دلبستگی یکی از اصولش این باشد که مثلاً فلانی خانه و کاشانه دارد پهلوی زن و بچه است شب به خانه‌اش می‌رود و احساس تملک می‌کند ساختمان سه چیز دارد یکی زمین که من اظهار خوشوقتی می‌کنم که قیمت زمین در حال حاضر به حد معقولی رسیده و آن بورس بازی‌ها و ملک بازی‌ها را نمی‌بینیم چون دولت حسن نیت دارد اگر می‌بینید دنبالش را بگیرید نترسید راهنمایی کنید مرحله دوم زمین باید در کجا باشد. همه‌اش باید در تهران باشد؟ اگر می‌خواهیم دنبال عدم تمرکز برویم، اگر می‌خواهیم از این عروس که اسمش را گذاشته‌ایم تهران و باعث گرفتاری مردم شده نباید سرنا را از سر گشاد آن زد بلکه باید برای مردم در شهرستان‌ها تسهیلات قائل شد و باید ایجاد مسکن را در شهرستان‌ها به وجود بیاوریم بعضی بی‌سیاستی‌ها در گذشته در روستاها هم ایجاد ناراحتی کرد اگر زمین به این فرم مورد قبول قرار گیرد می‌رود به آنجا که مصالح کافی و به اندازه است. کشش داریم، تکنیسین داریم و بنا و نقشه‌کش داریم ایجاد کنیم اگر این هم زیاد شد طبق عرایض قبلیم یعنی تعادل بین عرضه و تقاضا باید به وجود بیاوریم میزان سرمایه‌گذاری که بر مسکن می‌شود می‌باید مبتنی بر نیازهای جامعه باشد و در سمت دیگر می‌باید در قبال اینها تسهیلاتی بدهیم و دولت باید این تسهیلات را بدهد یا همین بانک رهنی بدهد ولی اگر جناب آقای دانشی دوست عزیز من تشکر کرد من هم تشکر می‌کنم منتهی با یک مقدار اما، مسلماً کارهایی انجام گرفته است ولی من اینها را کافی نمی‌دانم من شنیدم که گفته شد اگر ما شهرک‌سازی بکنیم می‌توانیم به قیمت چنین و چنان به مردم بفروشیم که قابل تحمل باشد می‌گفتند ما می‌آییم شهرک‌سازی می‌کنیم و وام کلانی از بانک می‌گیریم و بعد سود این وام را از آن کسی که خانه می‌خرد به عناوین مختلف می‌گیریم و تحمیل می‌کنیم این یعنی چه؟ به هر حال مقصودم این است که از صندوق بیت‌المال به نفع مردم استفاده شود نه به نفع یک عده به‌خصوص، مثلاً یک کسی بیاید یک شهرکی را با پانصد ساختمان بسازد با قیمت تمام شده با تسهیلات و با بهره معقول نه با بهره ۱۰ درصد و ۱۲ درصد تا مردم بروند در این خانه‌ها بنشینند و استفاده کنند. بنابراین حرف من این است که این تسهیلات را دولت برای شهرک‌ساز قائل شده نه برای آن کسی که خانه را تصاحب می‌کند. یک مقدار مقررات غلط و دست و پا گیر وجود دارد که مردم را ناراضی می‌کند و نرخ‌های مسکن را بی‌جهت بالا می‌برد و بعد به عناوین مختلف این اضافه بها را حتی چند برابر از مردم دریافت می‌کنند علاوه بر اینها اشکالات دیگری هم وجود دارد که از جمله اشکالات ثبتی است مثلاً در حوزه انتخابیه خودم سازمان مسکن آمد گفت من این زمین‌ها را می‌خواهم که خانه بسازم و به ناحق هم گفت. ما هم به مردم گفتیم که زمین‌ها را به سازمان مسکن بدهید به هر حال خانه می‌سازند و از این خانه‌ها شما هم بهره‌مند خواهید شد و از این گفته خودمان سازمان مسکن ما را پشیمان کرد و مردم شروع کردند به شکایت کردن چون اشکالی که پیش آمد اشکال ثبتی بود که مردم اصولاً سند مالکیت نداشتند و طی سال‌ها، روی اعتماد زمین‌های خود را با اسناد عادی به یکدیگر واگذار کرده بودند. در حالی که سازمان مسکن که آن هم قسمتی از بانک رهنی است می‌توانست در این زمین‌ها خانه بسازد و به مردم بدهد، بروند توی آن بنشینند و به شاه مملکت دعا کنند. ولی وقتی به بانک رهنی مراجعه کردیم، بانک گفت که ما این برنامه را کنسل کردیم چون اشکالات ثبتی فراوان داشت در حالی که می‌شد زمین را گرفت و خانه را ساخت و همان را وثیقه گرفت و این سیاستی بود که واقعاً بانک رهنی باید اجرا می‌کرد و من متأسفم که گرچه کار بانک رهنی در خیلی مواقع ارزنده بود ولی این سیاست که وام کم‌بهره برای ایجاد مسکن‌های ارزان‌قیمت به مردم بدهد عملی نشده و ما دیدیم که اغلب وام‌هایی که پرداخت شد وام‌های کلانی بود با بهره‌های گران و برای خانه‌سازی و آپارتمان‌سازی‌های لوکس و من تعجب می‌کنم از این مسابقه لوکس‌بازی و لوکس‌سازی که باب شده است. در حالی که ما این را نمی‌خواستیم و ما می‌خواستیم هرکس از حداقل مسکن بهره‌مند شود و این درست کاری است که باید بانک رهنی انجام می‌داد و دخالت می‌کرد و برای مردم تسهیلات قائل می‌شد نه با بهره‌های گران و خانه‌سازی و آپارتمان‌سازی‌های لوکس و من تعجب می‌کنم از این مسابقه لوکس‌بازی و لوکس‌سازی که باب شده است با این جهش‌هایی که در دستگاه دولت است بانک رهنی هم باید با این جهش‌ها هماهنگ می‌شد و اصولاً دیدید که اعلیحضرت همایونی در مشهد درباره مسکن چه مطالبی فرمودند واقعاً ما این را نمی‌خواستیم که مسابقه لوکس‌بازی و لوکس‌سازی باب بشود ما می‌خواستیم هرکس از حداقل مصرف بهره‌مند شود و این درست کاری است که بانک رهنی باید انجام می‌داد و دخالت می:رد و برای مردم تسهیلات قائل می‌شد. در حالی که آن طور که باید و شاید سیاست مسکن که به عهده بانک رهنی بوده است انجام نشده به هر حال از حوصله‌ای که دوستان کردند تشکر می‌کنم و اگر تصدیع دادم معذرت می‌خواهم.

رئیس - آقای دکتر دادفر بفرمایید.

دکتر دادفر - با اجازه آقای رئیس در این لایحه بنده جسارتاً مطلبی را خدمت جناب آقای رئیس عرض می‌کنم که در اجرای لوایح تناسب قانون با تناسب مطلب باید در نظر گرفته شود فقط به این عنوان که اساسنامه شرکت‌های خصوصی را کمیسیون دارایی تصویب می‌کند اگر راجع به بانک رهنی لایحه‌ای آمد نباید تنها به کمیسیون دارایی برود این کافی نیست دلیلش را خدمتتان عرض می‌کنم در اینجا نوشته است «با توجه به اولویت برنامه‌های تأمین مسکن از سال سی و هفت تا هنگامی که سرمایه پرداخت شده بانک به میزان شانزده میلیارد ریال بالغ گردد سود سالانه سهام دولت را در بانک مزبور بابت این افزایش به حساب سرمایه بانک رهنی ایران محسوب دارد» معنی این حرف یعنی چه؟ یعنی در سال ۳۶ اگر بانک رهنی چهار میلیارد ریال درآمد داشته باشد به جای این که به خزانه دولت بپردازد جزو سرمایه‌اش محسوب می‌شود، خوب بشود اما سؤال ما این است که ما در بودجه سال ۳۷ برای سود سهام بانک رهنی در بودجه درآمد منظور کردیم و در برابر آن درآمد هزینه منظور کردیم، حالا که سود سهام بانک رهنی در خود بانک می‌ماند آیا این هزینه به عنوان کسر بودجه تأمین می‌شود؟ شما برای این سود سهام در سال ۳۷ خرج تراشیده‌اید از کدام برنامه دولت کم کرده‌اید؟ کدام برنامه دولت را می‌خواهید اجرا کنید؟ این ارقام نوشته شده است و این بودجه‌ای که تصویب شده است در ابواب بودجه معین نشده است و به صورت قانون بودجه درآمده است باید بگویید به عنون قانون عادی در کمیسیون بحث شود و این ارقام را شما حذف کنید یک برنامه صرفه‌جویی بسازید و به یک مصرف معینی برسانید این برنامه نیست این تکنیک کار و بررسی کار است، باید می‌گفتید که آقا من شش میلیارد ریال درآمد خواهم داشت مثلاً از صرفه‌جویی‌ها و از اعتبارات مسکن در بخش یک کم خواهیم کرد اگر نه شما از بودجه سالانه کم می‌کنید، بعد در ظرف سال می‌آیید و می‌گویید با قوانینی مثل این قانون بیایید و آن بودجه را به هم بزنید و به گوش شش میلیارد ریال بدهیم به بانک رهنی، سه میلیارد ریال بدهیم به بانک ملی، از کجا از عواید دولت، عوایدی که در بودجه تکلیف‌شان را معین کرده‌اید و برای هر ریال خرجی تعیین کردید از این جهت من می‌خواستم توجه مقام معظم ریاست را که واقعاً همیشه توجه دارند جلب کنم که لوایحی که می‌آید باید به ماهیت آن توجه بشود و این نوع مسائل در مراجع و در کمیسیون‌های مربوط شکافته بشود و اگر اشکالی است رفع شود و اگر سؤالی است در جوابش گفتگو شود اما بعد از این مطلب می‌رسیم به افزایش سرمایه بانک رهنی و هیچ شکی نیست که یکی از بانک‌هایی که در سال‌های اخیرن به خصوص به مردم مستمند این مملکت یا به مردم کم‌درآمد این مملکت کمک کرده است بانک رهنی است این بانک چه به صورت کارگشایی و چه به صورت بانک رهنی و چه به سبب وام دادن به طبقات کم‌درآمد یکی از بانک‌هایی است که در اختیار اکثریت مردم کم‌درآمد و یا مستمند این مملکت است، اما مطلبی که در این جا لازم به تذکر است این است که اخیراً افزایش سرمایه آن هم در حد ۶۰۰ میلیون تومان دردی را دوا نمی‌کند و اگر هم بکند مسکن و دارویی آن چنانی نیست، و ما نباید خیال کنیم فردا نصف مردم مملکت صاحب خانه می‌شوند باید ببینیم که اصولاً این پس‌اندازهای ما در بانک رهنی و سایر بانک‌ها که اصولاً موتور محرکه این وام‌ها بود چرا کم شده اگر چنانچه الان ما بررسی کنیم تمام کسانی که در بانک رهنی سرمایه می‌گذاشتند و الان به جای بانک رهنی در جاهای دیگر سرمایه‌گذاری کرده‌اند و پس‌انداز کرده‌اند و اصولاً آن روند معمولی پس‌انداز وام مسکن دیگر در بانک رهنی نیست، چرا نیست؟ برای این که مردم فکر می‌کردند اگر ۵۰ هزار تومان پول بگذارند بعد از شش ماه به آنها ۵۰ هزار تومان دیگر به عنوان وام می‌دهند و می‌توانند خانه بخرند این بابا رفته کاسه و کوزه‌اش را گرو گذاشته اگر زمینی داشته فروخته ۵۰ هزار تومان تهیه کرده و در بانک گذاشته وقتی می‌رود وام بگیرد به او ۳۰ هزار تومان می‌دهند و خانه را هم رهن برمی‌دارند و این متقاضی ملک دیگری ندارد که گرو بگذارد ناچار می‌رود از یک بازاری با ربح صدی ۲۴ قرض می‌کند و بالاخره دار و ندارش از بین می‌رود و بانک رهنی به او نه تنها محبتی نکرده بلکه تحمیل بیشتری هم به او شده است و این مطلقاً درست نیست باید از اول با صراحت به او بگویید اگر می‌خواهی ۵۰ هزار تومان وام بگیری باید دو سال صبر کنی و بعد هم اینقدر به تو وام خواهیم داد در حالی که شما اعلان می‌کنید اگر ۶ ماه پول بگذارید یک برابر و اگر یک سال بگذارید دو برابر وام می‌دهیم و وقتی کسی پانصد هزار تومان گذاشت می‌بیند بعد از ۶ ماه به او ۳۵۰ هزار تومان می‌دهند بنابراین تمام برنامه اقتصادی این مرد به اعتبار تبلیغی که شما کرده‌اید از هم پاشیده می‌شود و درواقع مردم را برای پس‌انداز کردن اغفال می‌کنید نتیجه این کار این شده که پس‌اندازهای مسکن رفته به طرف پس‌اندازهای ثابت به طوری که پس‌انداز سپرده بانک ملی از ۵ میلیارد در سال به ۸ میلیارد رسیده و پس‌انداز مسکن به طور وحشتناکی پایین آمده و هدف بانک که تأمین مسکن برای مردمی که درآمد متوسط دارند می‌باشد تحقق پیدا نکرده با این سخت‌گیری‌هایی که می‌فرمایید تشریفات و مقررات را طوری تنظیم کنید که حقیقتاً وقتی کسی ۵۰ درصد بهای خانه را خودش می‌دهد بتواند ۵۰ درصد بقیه را از بانک وام بگیرد و وامی که می‌دهد فرمالیته و تشریفاتی نباشد که مردم تشویق بشودن که در پس‌انداز مسکن پس‌انداز کنند تا بهره بانک هم از این پس‌اندازها بیشتر بشود و الا بنده با این لایحه افزایش سرمایه بانک رهنی در اصل موافقم مدیریت این بانک خوب است مدیرش آدم منظمی است خوشبختانه ما در مورد این بانک مطالی که احیاناً در مورد بعضی مؤسسات مالی می‌شنویم به گوشمان نمی‌خورد ولی مقررات را باید طوری تغییر داد که به درد مردم بیشتر بتوانید برسید.

رئیس - نظر دیگری در کلیات آخر لایحه نیست؟

(اظهاری نشد) به ماده واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

- طرح گزارش شور اول عهدنامه ازمیر بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه

۹ - طرح گزارش شور اول عهدنامه ازمیر بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه.

رئیس - گزارش شور اول عهدنامه ازمیر بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور خارجه در جلسه روز یکشنبه ۲۱ خرداد ماه ۲۵۳۷ با حضور آقای دکتر شیلاتی معاون وزارت امور خارجه لایحه شماره ۱۱۰۴۶۴ مورخ ۱۲/۱۱/۲۵۳۶ دولت تقدیمی به مجلس سنا مربوط به عهدنامه ازمیر بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه را که در جلسه روز پنجشنبه ۱۱/۳/۲۵۳۶ وصول آن اعلام و به شماره ۱۰۷۳ چاپ گردیده است مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به شرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون عهدنامه ازمیر بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه.

ماده‌واحده - عهدنامه ازمیر راجع به تنظیم فعالیت‌ها و سازمان همکاری عمران منطقه‌ای (R.C.D) بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه مشتمل بر یک مقدمه و ۳۸ ماده که در تاریخ ۱۲ مارس ۱۹۷۷ (۲۱ اسفند ۲۵۳۵) به امضا رسیده است تصویب و اجازه تسلیم اسناد تصویب آن داده می‌شود.

مخبر کمیسیون امور خارجه - نیره ابتهاج‌سمیعی.

گزارش شور اول از کمیسیون امور اقتصادی و دارایی به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور اقتصادی و دارایی در جلسه روز چهارشنبه ۲۴/۳/۲۵۳۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه قانون عهدنامه ازمیر بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون امور خارجه را عیناً تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون امور اقتصادی و دارایی - محمدعلی ادیب‌مجلسی.

رئیس - کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده‌واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده‌واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) لایحه برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح گزارش شور اول پروتکل استقرار منطقه تجارت آزاد همکاری عمران منطقه‌ای بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه

۱۰ - طرح گزارش شور اول پروتکل استقرار منطقه تجارت آزاد همکاری عمران منطقه‌ای بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه.

رئیس - گزارش شور اول پروتکل استقرار منطقه تجارت آزاد همکاری عمران منطقه‌ای بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور خارجه در جلسه روز یکشنبه ۲۱ خرداد ماه ۲۵۳۷ با حضور آقای دکتر شیلاتی معاون وزارت امور خارجه لایحه شماره ۱۱۰۴۶۶ مورخ ۱۲/۱۱/۲۵۳۶ دولت تقدیمی به مجلس سنا مربوط به پروتکل استقرار منطقه تجارت آزاد همکاری عمران منطقه‌ای بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه را که در جلسه روز پنجشنبه ۱۱/۳/۲۵۳۷ وصول آن اعلام و به شماره ۱۰۷۴ چاپ گردیده است مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به شرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون پروتکل استقرار منطقه تجارت آزاد همکاری عمران منطقه‌ای بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه.

ماده‌واحده - پروتکل مربوط به استقرار منطقه تجارت آزاد همکاری عمران منطقه‌ای بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه مشتمل بر یک مقدمه و چهار قسمت که در تاریخ ۱۲ مارس ۱۹۷۷ (۲۱ اسفند ۲۵۳۵) به امضا رسیده است تصویب و اجازه تسیلم اسناد تصویب آن داده می‌شود.

مخبر کمسیون امور خارجه - نیره ابتهاج‌سمیعی.

گزارش شور اول از کمیسیون امور اقتصادی و دارایی به مجلس شورای ملی

کمسیون امور اقتصادی و دارایی در جلسه روز جهارشنبه ۲۴/۳/۲۵۳۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه قانون پروتکل استقرار منطقه تجارت آزاد همکاری عمران منطقه‌ای بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمسیون امور خارجه را عیناً تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون امور اقتصادی و دارایی - محمدعلی ادیب‌مجلسی.

رئیس - کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده‌واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) لایحه برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح گزارش شور اول موافقت‌نامه وضع حقوقی سازمان همکامری عمران منطقه‌ای و نمایندگان ملی و کارکنان بین‌المللی آن بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه

۱۱- طرح گزارش شور اول موافقت‌نامه وضع حقوقی سازمان همکامری عمران منطقه‌ای و نمایندگان ملی و کارکنان بین‌المللی آن بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه.

رئیس - گزارش شور اول موافقت‌نامه وضع حقوقی سازمان همکاری عمران منطقه‌ای و نمایندگان ملی و کارکنان بین‌المللی آن بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی

کمسیون امور خارجه در جلسه روز یکشنبه ۲۱ خرداد ماه ۲۵۳۷ با حضور آقای دکتر شیلاتی معاون وزارت امور خارجه لایحه شماره ۱۱۰۴۶۶ مورخ ۱۲/۱۱/۲۵۳۶ دولت تقدیمی به مجلس سنا مربوط به موافقت‌نامه وضع حقوقی سازمان همکاری عمران منطقه‌ای و نمایندگی ملی و کارکنان بین‌المللی آن بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه را که در جلسه روز پنجشنبه ۱۱/۳/۲۵۳۷ وصول آن اعلام و به شماره ۱۰۷۲ چاپ گردیده است مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به شرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون موافقت‌نامه وضع حقوقی سازما همکاری عمران منطقه‌ای و نمایندگن ملی و کارکنان بین‌المللی آن بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه.

ماده‌واحده - موافقت‌نامه درباره وضع حقوقی سازمان همکاری عمران منطقه‌ای و نمایندگان ملی و کارکنان بین‌المللی آن، بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه مشتمل بر یک مقدمه و ۲۵ ماده که در تاریخ ۱۲ مارس ۱۹۷۷ (۲۱ اسفند ۲۵۳۵) به امضا رسیده است تصویب و اجازه تسلیم اسناد تصویب آن داده می‌شود.

مخبر کمیسیون امور خارجه - نیره ابتهاج‌سمیعی.

گزارش شور اول از کمیسیون امور اقتصادی و دارایی به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور اقتصادی و دارایی در جلسه روز چهارشنبه ۲۴/۳/۲۵۳۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه قانون موافقت‌نامه وضع حقوقی سازمان عمران منطقه‌ای و نمایندگان ملی و کارکنان بین‌المللی آن بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون امور خارجه را عیناً تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون امور اقتصادی و دارایی - محمدعلی ادیب‌سمیعی.

رئیس - کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده‌واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) لایحه برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح گزارش شور اول اجازه عضویت شرکت سهامی صندوق ضمانت صادرات ایران در اتحادیه بین‌المللی بیمه‌های صادراتی (برن یونیون)

۱۲ - طرح گزارش شور اول اجازه عضویت شرکت سهامی صندوق ضمانت صادرات ایران در اتحادیه بین‌المللی بیمه‌های صادراتی (برن یونیون).

رئیس - گزارش شور اول اجازه عضویت شرکت سهامی صندوق ضمانت صادرات ایران در اتحادیه بین‌المللی بیمه‌های صادراتی (برن‌یونیون) مطرح است، قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون امورخ ارجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور خارجه در جلسهر وز سه‌شنبه ۱۶/۳/۳۷ با حضور آقای دکتر شیلاتی معاون وزارت امور خارجه و آقای کریم اهری معاون وزارت بازرگانی لایحه شماره ۳۹۳۸ مورخ ۱۲/۲/۲۵۳۷ دولت مربوط به اجازه عضویت شرکت سهامی صندوق ضمانت صادرات ایران در اتحادیه بین‌المللی بیمه‌های صادراتی (برن‌یونیون) را که در جلسه روز پنجشنبه ۲۱/۲/۲۵۳۷ تقدیم و به شماره ۱۰۴۳ چاپ گردیده است مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد. لایحه قانون اجازه عضویت شرکت سهامی صندوق ضمانت صادرات ایران در اتحادیه بین‌المللی بیمه‌های صادراتی (برن‌یونیون).

ماده‌واحده - به شرکت سهامی صندوق ضمانت صادرات ایران اجازه داده می‌شود عضویت اتحادیه بین‌المللی بیمه‌های صادراتی (برن‌یونیون) را بپذیرد و حق عضویت در اتحادیه مذکور را از اعتبار مربوط شرکت بپردازد.

مخبر کمیسیون امور خارجه - نیره ابتهاج‌سمیعی.

گزارش شور اول از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون بودجه در جلسه ۲۲/۳/۲۵۳۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه قانون اجازه عضویت شرکت سهامی صندوق ضمانت صادرات ایران در اتحادیه بین‌المللی بیمه‌های صادراتی (برن‌یونیون) را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون امور خارجه را عیناً تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون بودجه - محمد اسدی.

گزارش شور اول از کمیسیون بازرگانی به مجلس شورای ملی

کمیسیون بازرگانی در جلسه ۲۴/۳/۲۵۳۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه قانون اجازه عضویت شرکت سهامی صندوق ضمانت صادرات ایران در اتحادیه بین‌المللی بیمه‌های صادراتی (برن‌یونیون) را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمسیون امور خارجه را عیناً تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون بازرگانی - علی‌اکبر توتونچیان.

رئیس - کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم، خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد، ماده‌واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) لایحه برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح سؤال آقای اخلاق‌پور از وزارت امور اقتصادی و دارایی و ارجاع به کمیسیون رسیدگی به سؤالات

۱۳ - طرح سؤال آقای اخلاق‌پور از وزارت امور اقتصادی و دارایی و ارجاع به کمیسیون رسیدگی به سؤالات.

رئیس - سؤال آقای اخلاق‌پور از وزارت امور اقتصادی و دارایی مطرح است، آقای اخلاق‌پور بفرمایید.

اخلاق‌پور - با اجازه مقام ریاست، خانم‌ها و آقایان بدواً از تشریف‌فرمایی جناب آقای یگانه وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی به مجلس شورای ملی اظهار تشکر می‌کنم و امیدوارم که جوابی که می‌دهند قانع‌کننده باشد، در غیر این صورت سؤال مطروحه به کمیسیون رسیدگی به سؤالات ارجاع شود.

طبق تبصره ذیل بند ۴ از ماده ۷۳ آئین‌نامه داخلی مجلس برای توضیح مورد سؤآل پنج دقیقه و پس از توضیح و ادای پاسخ در صورتی که قانع نشدم از ده دقیقه بقیه استفاده خواهم نمود. جناب آقای دکتر آموزگار نخست‌وزیر محترم به هنگام بحث در کلیات بودجه سال ۲۵۳۷ در امر مبارزه با تورم فرموده‌اند شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی که در مرداد سال جاری حدود ۳۱ درصد بالاتر از ماده مشابه سال قبل بود در دی ماه به ۲۰ درصد کاهش یافت و انتظار می‌رود میزان افزایش شاخص مذکور در اسفند امسال به حدود ۱۷ درصد تقلیل یابد و در روزنامه مورخ دوشنبه یازدهم اردیبهشت ماه ۲۵۳۷ اطلاعات نوشته شده بود.

نسبت به سال ۳۵ شاخص هزینه زندگی ۱/۲۵ درصد بالا رفت و بانک مرکزی ایران شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران را انتشار داد براساس این آمار در اسفند ماه گذشته شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی به ۶/۱۶۹ رسید که این رقم نسبت به مدت مشابه در سال ۲۵۳۵ حدود ۸/۱۷ درصد و نسبت به یک ماه قبل از آن ۳/۲ درصد افزایش یافته است همین گزارش نشان می‌دهد که در اسفند ماه گذشته شاخص قیمت کالاها ۵/۳ درصد، اجرت خدمات ۲/۱ درصد و مسکن ۱۰ درصد افزایش داشته است. بهای کالاها و خدمات مصرفی به طور متوسط نسبت به سال قبل ۱/۲۵ درصد ترقی داشته است براساس این گزارش در اسفند ماه گذشته بهای اکثر اقلام پوشاک، اثاثیه، صابون و پودرهای شوینده، اتومبیل و اجرت خدمات درمانی، آرایش و لوازم بهداشتی و افزایش داشته است. در گزارش تفیکیکی بانک مرکزی ایران که شاخص همه گروه‌ها در آن مشخص شده آمده است که گروه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها، دخانیات در اسفند ماه گذشته ۱/۵ درصد بالا رفته است، عامل عمده این افزایش غیرعادی کاهش شدید عرضه میوه‌های تازه بوده است که ۸۲ درصد افزایش شاخص این گروه را سبب شده است علاوه بر خوراکی‌ها و دخانیات در اسفندماه گذشته لبنیات و تخم‌مرغ ۸/۳ درصد، نان - برنج آرد و فرآورده‌های آن ۵ درصد، گوشت و مرغ و ماهی ۴/۱ درصد، میوه و سبزی ۶/۴ درصد و... افزایش داشته است سؤال مطروحه به شرحی است که توضیح داده می‌شود الف - دولت که خود باید با عوامل تورم شدیداً مبازره و از افزایش بی‌رویه کالاها و خدمات جلوگیری نماید چگونه به خود حق داده است که بر بهای بلط هواپیما و نرخ تلگراف بیفزایند آیا اقدام به این عمل موجب نمی‌گردد که صاحبان حرف و کالاها مجاز باشند و به خود حق دهند که بهای کالاها و خدمات را افزایش دهند؟ و در این حال با بالا رفتن شاخص هزینه زندگی و ثابت بودن بعضی از درآمدها و حقوق و دستمزدها تزلزلی در سیاست اقتصادی کشور ایجاد نمی‌شود و حقوق‌بگیران و کسانی که درآمد آنها کم است در فشار تنگنای هزینه زندگی قرار نخواهد گرفت؟ و در چنین شرایطی دولت چه تصمیماتی اتخاذ نموده و یا می‌نماید؟ ب - بانک مرکزی ایران این افزایش شاخص هزینه زندگی را غیرعادی تشخیص و عامل عمده آن را کاهش شدید عرضه میوه‌های تازه اعلام نموده است آیا وقوع این افزایش غیرعادی دلیل بارزی بر بی‌نظمی سیاست اقتصادی کشور نیست؟ حال امکان دارد که گفته شود گران شدن کالایی در افزایش بهای سایر کالاها و خدمات از نظر اقتصادی بی‌تأثیر نیست اگر این نظریه را قبول کنیم به این نتیجه خواهیم رسید که آیا با گران شدن بهای بلیط هواپیما و افزایش نرخ تلگراف و موارد دیگر به وسیله دولت بهای سایر کالاها و خدمات و غیره تحت‌تأثیر این عمل دولت قرار نگرفته است؟ آیا دولت قادر است که تورم را بدواً مهار و به تدریج آن را از بین ببرد و از افزایش بی‌رویه بهای کالاها و خدمات جلوگیری نماید یا خیر؟ اگر قادر می‌باشد پس چرا به طور قاطع اقدام نمی‌نماید و چنانچه این کار فعلاً عملی نیست دولت برای افراد کم‌درآمد و مأمورینی که دستمزد و حقوق آنان قلیل و متناسب با حجم تورم و افزایش بهای کالاها و خدمات و غیره نیست؟ چه تصمیمی اتخاذ نموده و یا خواهد نمود. این بود موارد سؤال مطروحه به طوری که همکاران ارجمند ملاحظه می‌فرمایند از دو طریق به مردم اجحاف می‌گردد یکی اینکه دولت وارد بازار دادوستد شده و کالاها و خدمات مربوط به خود را بدون توجه به وضع اقتصادیات افزایش می‌دهد و این افزایش بدون تردید موجب می‌شود صاحبان حرف و کالاها و خدمات غیردولتی هم بر بهای کالاها و دستمزدها و حقوق خود بیفزایند و دیگر اینکه صاحبان کالاها و خدمات از فرصت‌ها استفاده نموده و کالاها و خدمات خود را فوق‌العاده گران می‌فروشند محققاً در هر دو مورد فشار هزینه زندگی متوجه کسانی است که درآمد کم دارند و یا از حقوق قلیل و غیرمکفی برخوردارند و این افراد کم‌بضاعت قدرت خرید را از دست داده و در تنگنای زندگی قرار گرفته و عدم رضایت خود را مرتباً اعلام می‌دارند و به جای اینکه برای تقلیل هزینه زندگی و به منظور جلوگیری از تورم دولت نرخ کالاها و خدمات شهری را که مربوط به خود اوست پایین بیاورد تا به مجازات آن صاحبان صرف و کالاها هم از تصمیم دولت پیروی نمایند متأسفانه دولت با بالا بردن بهای بعضی از کالاها و خدمات شهری موجب شده و می‌شود که دیگران هم به بالا بردن نرخ کالاها و خدمات مبادرت ورزند و از طرفی به جای اینکه ستاد مبارزه با گران‌فروشی به وظایف خود بپردازد متأسفانه این ستاد با ارزان‌فروشی مبارزه می‌کنند نظر همکاران را به خبر منعکس در صفحه ۲ روزنامه مورخ ششم خردادماه ۲۵۳۷ آیندگان معطوف می‌دارد و در آن قید شده است که ستاد مبارزه با گرانفروشی شیراز با ارزان‌فروشی مبارزه می‌کند و اغلب هم در جراید می‌خوانید بعضی از مأمورین مبارزه با گرانفروشی با گرانفروشان می‌سازند معلوم است وقتی که گرگ با سگ که نگهبان گله گوسفند است ساخت و رضایت آن را فراهم نمود، دیگر وضع گوسفندان معلوم می‌باشد و گران‌فروشی هم جزء عادت ثانوی شده است نظر همکاران ارجمند را به صفحه ۲۶ روزنامه مورخ اول خراد ماه ۲۵۳۷ اطلاعات معطوف می‌دارد این روزنامه با خط قرمز و تیتر بسیار درشت نوشته است ۳۴۰ گرانفروشی ۵۵۶۸۸۰ تومان جریمه شدند و معلوم نیست که مصرف‌کنندگان تا چه وقت باید تحت فشار این دو عامل یعنی افزایش بهای کالاها و خدمات شهری و گرانفروشی قرار گیرند وانگهی قبل از ایجاد دادگاه‌های صنفی به جرائم گرانفروشان در دادگاه کیفر گرانفروشان رسیدگی می‌شد و از جمله مجازات‌های مقرر یکی هم شلاق زدن گرانفروشان در ملاء عام بود و کسبه از جهت حفظ شئون و آبروی خود حاضر نبودند در قبال گرانفروشی در ملاء عام به آنان شلاق زده شود و روی این اصل کمتر گرانفروشی می‌شد من معتقد هستم برای جلوگیری از قتل عمد و جرائم دیگر و همچنین ممانعت از گرانفروشی مجازات اعدام مانند سال‌های قبل در ملاء عام صورت گیرد و کیفر شلاق هم درباره گرانفروشان مجدداً برقرار شود.

معمولاً مقامات دولتی و همچنین بانک مرکزی برای اثبات کارهای انجام شده و تعیین شاخص هزینه زندگی آمارهایی منتشر ساخته و می‌سازند که اغلب این آمارها و شاخص هزینه زندگی اشتباه و با حقیقت وفق نمی‌دهد برای اثبات این نظر و بی‌اساس بودن بعضی از آمارها و شاخص‌های هزینه زندگی به استحضار همکاران ارجمند می‌رساند بانک مرکزی ایران همان طور که در متن سؤال مورد بحث مذکور است یک بار طبق مندرجات صفحه ۴ روزنامه مورخ یازدهم اردیبهشت ماه ۲۵۳۷ شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی را در اسفند ماه ۲۵۳۶ به میزان ۶/۱۶۹ اعلام نموده است و به شرح مندرجات صفحه ۵ مورخ ۳۱/۳/۳۷ اطلاعات که ضمن آن شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در کل مناطق شهری بر پایه سال (۱۰۰=۲۵۳۳) از سال ۲۴۹۵ تا فروردین ماه ۲۵۳۷ تعیین گردیده است در اسفند ماه سال گذشته شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی ۸/۱۷۰ نشان می‌دهد و معلوم نیست که کدام ی از شاخص‌ها یعنی ۶/۱۶۹ یا ۸/۱۷۰ صحیح می‌باشد و تفاوت این دو شاخص که هر دو مربوط به اسفندماه ۲۵۳۶ می‌باشد ۲/۱ خواهد بود که دلالت دارد بر مخدوش بودن شاخص‌های بانک مرکزی و به علاوه اگرشاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی منتشره از بانک مرکزی را صحیح و ملاک عم لقرار دهیم شاخص مذکور در سال ۱۳۱۵ (۲۴۹۵ شاهنشاهی) ۴ و سال ۱۳۱۶ (۲۴۹۶ شاهنشاهی) ۹/۴ و سال ۱۳۱۷ شمسی (۲۴۹۷ شاهنشاهی) و در سال ۱۳۱۸ شمسی (۲۴۹۸ شاهنشاهی) ۵ و در سال ۱۳۱۹ شمسی (۲۴۹۹ شاهنشاهی) ۴/۵ و در سال ۱۳۲۰ شمسی (۲۵۰۰ شاهنشاهی) که جنگ جهانی دوم شروع شده بود و هزینه زندگی در آن سال ۶/۱۱ بود با مقایسه سال‌های بعد و مخصوصاً اسفندماه ۲۵۳۷ که رقم شاخص ۸/۱۷۰ را نشان می‌دهد از نظر بالا رفتن هزینه زندگی هیچ قابل قیاس نیست و این آمار یا شاخص بانکی حاکی است که سال به سال شاخص هزینه زندگی رو به تزاید بوده است و با این که شاخص در اسفند ماه ۲۵۳۶ رقم ۸/۱۷۰ را اعلام داشته و از طرفی دولت هم مدعی است که با تورم مبارزه شدید معمول و هزینه زندگی نیز تا حدی تقلیل یافته است معمولاً شاخص هزینه زندگی باید نموداری از فعالیت‌های دولت را در جهت مهار کردن تورم و تقلیل هزینه زندگی نشان دهد بالعکس به موجب همین شاخص رقم شاخص که در اسفندماه ۲۵۳۶ به میزان ۸/۱۷۰ بوده در فروردین ماه ۲۵۳۷ متأسفانه رقم شاخص ۸/۱۷۰ به ۹/۱۷۳ افزایش یافته است من نمی‌دانم با این شاخص گویا که قطعاً مورد قبول دولت هم بوده و براساس آن اظهارنظر در میزان تورم یا تقلیل و افزایش هزینه زندگی می‌نماید چگونه و تا چه می‌زایی در امر مهار کردن تورم و تقلیل هزینه زندگی موفقیت داشته، اینجانب به تقصیل به هنگام بحث در کلیات بودجه سال ۲۵۳۷ راجع به مساله تورم و پایین بودن هزینه زندگی بحث و استدلال نموده‌ام و ذکر مجدد آن به لحاظ ضیق وقت لازم به نظر نمی‌رسد و تکرارش به منزله ذکر مصیبت خواهد بود که قطعاً با شنیدن آن ناراحت خواهید شد منتظر هستم که مقام مسئول پاسخ سؤال مطروحه را بدهد و چنانچه لازم بباشد از بقیه وقتم بعد از پاسخ به سؤالم مطروحه استفاده خواهم کرد.

رئیس - جناب آقای دکتر یگانه بفرمایید.

دکتر یگانه (وزیر امور اقتصادی و دارایی) - با اجازه مقام ریاست اینک بنده افتخار دارم از طرف دولت سؤالی را که جناب اخلاق‌پور فرموده‌اند، پاسخ گویم.

نماینده محترم مجلس شورای ملی آقای غلامرضا اخلاق‌پور سؤالاتی از دولت در مورد مبارزه با تورم و جلوگیری از بهای کالاها و خدمات مصرفی فرمودند که مسلماً این موضوع مورد علاقه کلیه نمایندگان محترم مجلس شورای ملی و فردفرد ملت ایران می‌باشد و بنده افتخار دارم که کوشش‌های دولت و نتایج حاصل از این کوشش‌ها را در زمینه کاهش فشارهای تورمی در اقتصاد کشورمان، دراین ساحت مقدس برای اطلاع عموم تشریح نمایم.

مرداد سال گذشته، هنگامی که دولت جناب آقای جمشید آموزگار مفتخر به خدمتگزاری شاهنشاه عظیم‌الشأن و ملت نجیب و اصیل ایران شد، افزایش بهای کالاها و خدمات مصرفی، به موجب آمار بانک مرکزی ایران به ۸/۳۰ درصد با مقایسه ماه مشابه سال قبل رسیده بود. از زمان جنگ جهانی دوم تا به حال چنین تورمی در ایران سابقه نداشت و مساله افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها به صورت یک بحران اقتصادی و اجتماعی لاینحلی درآمده و دور تسلسل به خود گرفته بود که مقابله با آن محتاج به اخذ تصمیمات بنیادی جدیدی بود.

در چنین وضع غیرقابل تحملی بود که رهبر بزرگ خردمند ما، شاهنشاه آریامهر، هنگام معرفی دولت جدید اوامر مؤکدی برای مبارزه با تورم صادر فرمودند و جناب آقای نخست‌وزیر هم در برنامه دولت که به مجلس تقدیم شد و مورد تأیید نمایندگان محترم قرار گرفت، مبارزه با تورم را در سرلوحه برنامه‌های اجرایی دولت قرار دادند و بلافاصله سیاست‌های جدید برای کاهش فشارهای تورمی اتخاذ شد و متعاقباً کوشش‌های همه‌جانبه‌ای به وسیله کلیه دستگاه‌های دولتی و مؤسسات خصوصی و سازمان‌های صنفی و قاطبه مردم اعم از تولیدکننده و توزیع‌کننده و واردکننده و مصرف‌کننده و همچنین کارگران و بانوان برای اجرای مؤثر این سیاست‌ها به عمل آمد.

نتیجه حاصل از این تلاش‌ها مافوق تصور بود و هنگامی که جناب آقای نخست‌وزیر به هنگام طرح بودجه سال ۲۵۳۷ در مجلس پیش‌بینی کرده بودند، نه تنها افزایش قیمت‌های خرده‌فروشی به موجب آمار رسمی بانک مرکزی ایران از ۸/۳۰ درصد مرداد ماه به ۶/۱۷ درصد در اسفند ماه ۲۵۳۶ با مقایسه ماه‌های مشابه سال قبل کاهش یافت، بلکه این رقم در اردیبهشت ماه به رقم ۶/۱۱ درصد تقلیل پیدا کرد. در حالی که کشورهای پیشرفته با تمام عواملی که در اختیار دارند سعی می‌نمایند تورم قیمت‌های خود را یک یا دو درصد در سال کاهش دهند و موفق نمی‌شوند و نیم درصد کاهش در افزایش قیمت‌ها را از افتخارات خود می‌دانند، ۲/۱۹ درصد کاهش در رشد قیمت کالاها و خدمات مصرفی در ایران، آن هم طی یک دوره کوتاه نه ماهه، رویدادی است بی‌نظیر که نه تنها دولت جناب آموزگار بلکه تمام افرادی که در تأمین چنین موفقیت چشمگیری تشریک مساعی کرده‌اند باید بدان مباهات نمایند. اخیراً که آقای ادوارد هیث نخست‌وزیر سابق انگلستان به تهران آمدند و ملاقاتی با جناب آقای نخست‌وزیر داشتند، ضمن مذاکرات خود سر این موفقیت را برای استفاده در کشور خود خواستار شده بودند و جناب آقای آموزگار هم با نهایت دقت و خوشحالی پاسخ‌های لازم را داده و تجزیه اخیر ایران را در این زمینه تشریح کرده بودند و به خصوص از برنامه مبارزه با بورس بازی زمین و افزایش اجاره مسکن که در کاهش فشارهیا تورمی نقش عمده‌ای به عهده داشت، به تفصیل بحث کرده بودند که مورد علاقه خاص آقای هیث قرار گرفته بود.

برای این که اقدامات ضدتورمی دولت و نتایج حاصل از آن به خوبی روشن شود لازم است ریشه‌های افزایش قیمت‌ها در سال‌های اخیر معلوم گردد.

سطح قیمت‌ها در کشور ما طی دوره برنامه سوم و چهارم عمرانی از ثبات نسبی برخوردار بود و قیمت‌ها به طور نسبی سالانه بیش از دو درصد افزایش نیافت ولی طی دوران برنامه پنجم عمرانی رشد کالاها و خدمات وارداتی و سپس به هم خوردن توازن و تعادل بین تقاضا و عرضه کل در اقتصاد کشور بود. به عبارت دیگر ریشه‌های تورم فعلی ما ناشی می‌شود از یک طرف از عوامل خارجی و از طرف دیگر از عوامل داخلی.

تورم وارداتی که تحمیلی از خارج به کشور ما بود در سال ۱۹۷۳ به اوج خود رسید و موجب شد که قیمت کالاهای وارداتی مصرفی و مواد اولیه و ماشین‌آلات مورد نیاز کشور ما چندین برابر افزایش یافته و در نتیجه سطح قیمت‌های داخلی را به شدت بالا ببرد. این تورم جهانی که دامنگیر همه کشورها گردیده است با بحران سیستم پولی یین‌المللی و افزایش مزدها در کشورهای صنعتی و بالا رفتن تقاضاها و کمبود عرضه مواد اولیه شروع شد که هنوز ادامه دارد. جلوگیری از چنین تورم وارداتی ناخواسته، در درازمدت امکان‌پذیر نمی‌باشد و کشورهای واردکننده چنین کالاها و خدمات مجبور به جذب افزایش قیمت‌های بین‌المللی هستند منتها هر دولتی هم برای حفظ منافع کشور خود موظف به جبران خسارات وارداتی است که در مورد کشور ما و سایر ممالک صادرکننده نفت جبران چنین خسارتی منجر به افزایش قیمت نفت صادراتی در سال ۱۹۷۳ و سپس سال‌های بعد گردید که در این موفقیت چشمگیر جهانی نقش اساسی رهبر خردمند ما و رهنمودهای مدبرانه معظم‌له به نماینده ایران در اوپک جناب آقای آموزگار و تلاش‌های پیگیر ایشان در اجرای منویات ملوکانه دراستیفای حقوق حقه ملت ایران، احتیاجی به توضیح ندارد.

در مورد عوامل داخلی تورم که ناشی از به هم خوردن توازن و تعادل بین تقاضا و عرضه کل در اقتصاد کشور بود، به صورت بالا رفتن سریع تقاضاها و کمبود عرضه کالاها و خدمات ظاهر گردید و با وجودی که تولیدات و واردات به سرعت افزایش یافتند ولی نتوانستند جوابگوی افزایش سریع تقاضا گردند. این افزایش تقاضا از کجا به وجود آمد؟ این افزایش از بالا رفتن هزینه‌های بخش عمومی و افزایش اعتبارات بانک‌ها به بخش خصوصی ناشی شد. افزایش قابل‌توجهی که در قیمت نفت و درآمد دولت پدید آید موجب افزایش امکانات مالی دولت گردید و برای این که این درآمدها برای توسعه سریع اقتصاد کشور و بهبود رفاه عموم در داخل کشور مصرف گردد، هزینه‌های جاری و عمرانی دولت به سرعت بالا رفت و طی پنج سال گذشته هزینه‌های مذکور ۵۷۰ درصد افزایش یافت و اعتبارات بانکی به بخش خصوصی نیز طی همان مدت ۴۱۰ درصد بالا رفت در حالی که تولیدات ناخالص داخلی به قیمت ثابت در این دوره فقط حدود ۵۰ درصد توسعه یافت که به نوبه از رشدهای اقتصادی بسیار سریع در دنیا می‌باشد. به این ترتیب واضح است که تولیدات داخلی نمی‌توانست پاسخگوی چنین توسعه تقاضا باشد و واردات از خارج هم که با وجود امکانات ارزی ۴۶۰ درصد افزایش پیدا کرد ولی توسعه بیشتر آن به علت وجود تنگناها در بنادر و راه‌ها مقدور نبود.

در مقابل چنین عدم تعادلی بین تقاضا و عرضه کل و همچنین بالا رفتن قیمت کالاهای وارداتی، سطح قیمت‌ها و مزدها و به خصوص اجاره مسکن در کشور ما به سرعت رو به افزایش گذاشت و با عملیات سودجویانه غیرمشروع گروهی منفعت‌پرست، این تورم شدت بیشتری به خود گرفت و از این جهت اقدامات دامنه‌داری به وسیله دولت وقت از طریق کاهش مالیات‌ها و عوارض، افزایش کمک‌های مالی دولت برای پایین نگه داشتن قیمت کالاها و خدمات اساسی، اجرای قانون تعدیل جاره‌بها، تمدید اعتبارات بانکی و به خصوص تعیین و تثبیت بهای کالاها به عمل آمد که اگر چه همه در حد خود موثر بودند که از افزایش سیر قیمت‌ها جلوگیری نمایند ولی نمی‌توانستند پاسخگوی مؤثری در جهت مهار کردن رشد تورم باشند.

در چنین وضعی دولت جدید، با الهام از منویات مبارک ملوکانه و در اجرای اصل چهاردهم انقلاب شاه و ملت در مورد تعیین و تثبیت مداوم قیمت‌ها و توزیع صحیح کالاها براساس سود عادلانه و مبارزه با گرانفروشی توجه خود را معطوف حل اصل مساله یعنی ایجاد تعادل بین تقاضا و عرضه کل اقتصاد و مبارزه با بورس‌بازی در زمین و مسکن که یکی از قوای محرکه اساسی تورم بود نمود. برای مبارزه با بورس‌بازی زمین چندین اقدام اساسی به عمل آمد که در رأس آنها ابتکار جدید شاهنشاه آریامهر با اعلام اصل هجدهم انقلاب شاه و ملت در مورد جلوگیری از افزایش نامتناسب بهای زمین قرار داشت که موجب شد قیمت اراضی که سهم عمده‌ای در سرمایه‌گذاری و هزینه مسکن دارد کاهش یافته و در مواردی چنین کاهشی به بیش از ۵۰ درصد بالغ گردد. انتظار می‌رود که با اجرای قانون زمین که اخیراً تصویب شده و اجرای آن به وسیله دولت بنیادی قوی و اساسی برای تعیین ارزش عادله بهای زمین گذاشته شده و از بورس بازی آن در آینده جلوگیری به عمل آید. همچنین آزاد کردن مقادیر زیادی از اراضی خارج از محدوده‌های موجود شهری، ولی داخل محدوده‌های ۲۵ ساله، برای ساختمان‌های مختلف من‌جمله مسکن برای گروه‌های مختلف درآمد موجب عرضه بیشتر زمین و کاهش زیادتر قیمت اراضی گردید به موازات این اقدامات سیاست مسکن جامعی از طرف دولت برای تأمین مسکن به گروه‌های مختلف درآمد تنظیم و به مرحله اجرا گذاشته شد که من‌جمله شامل توسعه قابل‌توجه اعتبارات بانکی برای تأمین مسکن گروه‌های مختلف درآمد و به خصوص درآمدهای پایین و همچنین افزایش و توزیع بهتر مصالح ساختمانی بود که اجرای قانون اجاره‌بها که در سال گذشته از تصویب گذشت موجب تعدیل اجاره‌بها و هزینه مسکن و حتی در مواردی، به خصوص ساختمان‌های نو، موجب کاهش آن گردید.

در مورد تعدیل تقاضاهای عمومی و خصوصی اقدامات مؤثری از طرف دولت به عمل آمد. در این زمینه کوشش‌های همه‌جانبه‌ای در جهت جلوگیری از افزایش بی‌رویه هزینه‌های مصرفی و غیرضروری انجام گرفت به نحوی که در بودجه سال ۲۵۳۷ کل کشور که در اسفند ماه به تصویب رسیده پاره‌ای از دستگاه‌های دولتی مانند نخست‌وزیری و سازمان مرکزی وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان برنامه و بودجه، با وجود افزایش زیاد قیمت‌ها در سال گذشته، بودجه سال جاری خود را نسبت به بودجه سال ۲۵۳۶ کاهش دادند و سایر سازمان‌های دولتی هم هزینه‌های جاری خود را به حداقل لازم محدود کردند. در مورد اعتبارات عمرانی نیز هزینه‌ها محدود به طرح‌های لازم و ضروری و طرح‌های لازم و ضروری و طرح‌های در دست اجرا و زمان‌بندی شده گردید و اجرای سایر طرح‌های به آینده موکول شد و درنتیجه پیش‌بینی رشد هزینه‌های بودجه عمومی کشور برای سال جاری به ۲۲ درصد در مقابل ۴۶ درصد متوسط سالانه دوره برنامه پنجم محدود شد و انتظار می‌رود که اعتبارات بانکی به بخش خصوصی هم با توجه به نیازهای سرمایه‌گذاری و سایر احتیاجات آن بخش از میزان ۲۰ تا ۲۵ درصد تجاوز ننماید و بالاخره تعدیل مزدها هم ارتباط با افزایش بهره‌وری کار و تغییرات سطح قیمت‌ها پیدا کرده است که با این ترتیب دولت موفق شده است تقاضای کل را به نحو مؤثری تعدیل کرده و توسعه آن را به تدریج متناسب با امکانات عرضه کل اقتصاد کشور بنماید.

در زمینه افزایش عرضه کالاها و خدمات هم اقدامات متعددی از طرف دولت و بخش خصوصی به عمل آمده است که در اینجا فقط به ذکر چندی از آن اکتفا می‌شود. از بین بردن تنگناهای تولیدی. از قبیل کمبود برق و مصالح و مواد اولیه و کارگر، و همچنین علاقه بیشتر مردم به سرمایه‌گذاری‌های تولیدی و ساختن مسکن و دسترسی آنان به اعتبارات بانکی و استفاده از معافیت‌های مالیاتی و علاقه کارگران و کشاورزان به افزایش بهره‌وری موجب بالا رفتن قابل توجه تولیدات شده و انتظار می‌رود که این روند در آینده حتی تسریع گردد. عرضه کالاهای وارداتی هم به موازات افزایش ظرفیت بنادر و انبارها و راه‌ها و وسایل حمل و نقل و نیز ایجاد تسهیلات اعتباری و اداری و کمرگی بیشتر شده است و اگر چه ثبت سفارش کالاهای وارداتی در ماه‌های اخیر افزایش زیادی نداشته ولی با تسریع ترخیص کالاها، عرضه کالاهای وارداتی به طور قابل‌توجهی بالا رفته است.

علاو بر این اقدامات، دولت در حالی که رقابت سالم را بین تولیدکنندگان و واردکنندگان و توزیع‌کنندگان در جهت کاهش هزینه و قیمت کالاها ترغیب می‌نماید ولی با توجه به اصل چهاردهم انقلاب شاه و ملت بر روند قیمت‌ها نظارت جدی اعمال کرده و با همکاری نزدیک تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان و مصرف‌کنندگان در امر تعیین قیمت‌ها اقدامات لازم را به عمل می‌آورد و به خصوص برای تأمین عرضه کالاهای اساسی به ویژه مواد خوراکی مور مصرف عامه از طریق مؤسسات و شرکت‌های دولتی و شرکت‌های تعاونی و سایر مؤسسات، مسئولیت‌های ملی خود را ایفا می‌نماید و تجارب گذشته ما نشان می‌دهد که نمی‌توان کوچک‌ترین غفلتی را در برابر سودجویان و بورس‌بازان متحمل شد.

بنابراین ملاحظه می‌شود که دولت با الهام از منویات مبارک ملوکانه، برنامه معین و مشخصی را برای مبارزه با تورم طرح‌ریزی و به مورد اجرا گذاشته است و با تشریک مساعی همگان به موفقیت‌های چشمگیر و بی‌نظیری نایل آمده است ولی این مبارزه هنوز ادامه دارد و در این مسیر هر نوع راهنمایی و پیشنهادات سازنده‌ای بشود موجب امتنان و سپاسگزاری خواهد بود. در این رهگذر لازم است توجه شود که افزایش نامتناسب یک و یا چند کالا و خدمات در میان هزاران کالا و خدمات نمی‌تواند ملاک ارزشیابی و نتیجه‌گیری قرار گیرد و باید به سطح متوسط قیمت کلیه کالاها و خدمات مصرفی توجه گردد و در برابر بالا رفتن بهای نامتناسب بعضی از کالاها لازم است که کاهش چشمگیر قیمت کالاها و خدمات دیگر نیز در مقابل چشم ما مجسم شود که مثلاً قیمت مصالح ساختمانی و اجاره‌بها که از اهمیت فراوان در هزینه زندگی برخوردارند سال گذشته در چه سطحی بودند و حالا در چه سطحی می‌باشند. به طور مثال، در مورد مصالح ساختمانی که قیمت تیرآهن کیلویی به ۹۰ ریال در تابستان گذشته رسیده بود حالا به ۳۵ ریال کاهش یافته است شیشه جام که بهای آن در سال قبل به ۱۰۰۰ ریال هر مترمربع رسیده بود اینک قیمتش ۱۷۵ ریال است که با هزینه نصب به حدود ۳۰۰ ریال بالغ می‌گردد. سیمان نیز که هر کیسه آن سال گذشته در بازار سیاه به ۹۰۰ ریال جهش کرده بود امسال به قیمت‌های رسمی به حد وفور وجود دارد و کمبود آن در مواردی استثنایی است، همچنین بازار سیاه آجر از بین رفته و اینک زیر قیمت مصوب به فروش می‌رسد در مورد مرغ کشته هم هر کیلوی آن از ۱۶۰ ریال در سال گذشته به یکصد ریال در حال حاضر کاهش پیدا کرده و همچنین قیمت هر کیلو تخم‌مرغ از ۱۲۰ ریال به ۸۰ ریال تقلیل پیدا نموده است. اجاره‌بها هم به همین نحو کاهش قابل‌توجهی داشته است. با وجود این تنزل قیمت‌ها در موارد عدیده‌ای دولت تصدیق دارد که با افزایش قیمت کالاهای وارداتی و ترقی هزینه‌های تولید در کشور و بالا بودن سطح تقاضا، تورم با فشارهای کمتری در اقتصاد کشور وجود دارد که باید با کوشش‌های همگانی به تدریج ریشه‌کن گردد.

ضمناً باید در نظر داشت که افزایش سریع هزینه‌های تولید خدمات و کالاها اعم از این که در بخش خصوصی باشد و یا در بخش دولتی ایجاب می‌نماید که بهای آنها همان طوری که در مورد بلیط هواپیما و نرخ تلگراف عملی شده تعدیل گردد تا از ضررهای هنگفت دولت و تخصیص منابع ذی‌قیمت مالی کشور برای مصرف بیشتر، به جای افزایش سرمایه‌گذاری عمرانی، جلوگیری شود مگر این که تصمیم گرفته شود که بهتر و مطلوب‌تر است دولت به جای افزایش سرمایه‌گذاری عمرانی منابع مالی عمومی را به بالا بردن هزینه‌های مصرفی (و در مواردی هم فقط به نفع گروه به خصوصی تخصیص دهد که مسلماً نمایندگان محترم تصدیق خواهند فرمود چنین اصلی ناموجه و مردود است البته همه استحضار دارند که دولت برای جبران کالاهای اساسی مصرفی مورد نیاز عامه ناشی از تفاوت قیمت خرید و فروش، مبلغ ۶۸ میلیارد در سال جاری به مصرف خواهد رساند و همچنین دولت از افزایش قیمت کالاهای عمده دیگری که هزینه تولید آنها بالا رفته است در سال جاری صرف‌نظر کرده است تا فشار بر طبقات درآمد پایین‌تر و حقوق و مزدبگیر وارد نشود و مسلم است همان طوری که در بالا ذکر شد حقوق‌ها و مزدها با توجه به تغییرات بهره‌وری و کارآیی و همچنین روند قیمت‌ها به تدریج تعدیل خواهد گردید تا به این ترتیب رشد درآمدها به تدریج تعدیل خواهد گردید تا به این ترتیب رشد درآمدها و قیمت‌ها هماهنگ با شرایط اقتصادی کشور شود.

در اینجا لازم می‌دانم نکته‌ای را روشن کنم ممکن است در بیانات جناب اخلاق‌پور یک سوءتفاهمی شده باشد، به این ترتیب که وقتی دولت می‌گوید ما می‌خواهیم تورم را کاهش دهیم، این به آن معنی نیست که قیمت‌ها از همان موقع شروع کند به پایین آمدن، بلکه منظور کاهش سرعت رشد است که دولت موفق شده و در کمتر جایی از دنیا این چنین کاری شده است. (احسنت)

رئیس - آقای اخلاق‌پور نظری دارید؟

اخلاق‌پور - متأسفانه بنده قانع نشدم و تقاضا می‌کنم سؤال به کمیسیون رسیدگی به سؤالات ارجاع شود.

رئیس - سؤال اقای اخلاق‌پور به کمیسیون رسیدگی به سؤالات ارجاع می‌شود.

- پایان جلسه

۱۴- پایان جلسه.

رئیس - با اجازه خانم‌ها و آقایان این جلسه را ختم می‌کنیم، تاریخ و دستور جلسه آینده بعداً به اطلاع همکاران محترم خواهد رسید.

(جلسه ساعت سیزده و بیست دقیقه پایان یافت)

رئیس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی.

- پرسش نمایندگان

۱۵ - پرسش نمایندگان.

تقدیم سؤال از وزارت آموزش و پرورش و سرپرستی وزارت علوم به وسیله آقای ابراهیم بهره‌مند

ریاست محترم مجلس شورای ملی

سؤال از وزارت آموزش و پرورش و سرپرست وزارت علوم

براساس اصل تفکیک قوا که نمایندگان مجلس حق قبول عضویت در سازمان‌های اجرایی را نخواهند داشت، خواهشمند است جناب آقای وزیر آموزش و پرورش و سرپرست وزارت علوم برای پاسخ در مجلس شورای ملی حاضر گردند که آقای دکتر شیروانی نماینده مجلس شورای ملی:

۱ - از موقعی که به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شده‌اند تاکنون چه مبلغ و به چه عنوان از دانشگاه دریافت داشته‌اند.
۲ - ایشان در دانشگاه تهران چه سمتی دارند و چگونه در امور اجرایی دانشگاه دخالت می‌نمایند.

با تقدیم احترام - ابراهیم بهره‌مند.