مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ تیر ۱۳۲۰ نشست ۱۰۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری دوازدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری دوازدهم |
دوره دوازدهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۲
جلسه: ۱۰۰
صورت مشروح مجلس روز یکشنبه اول تیر ماه۱۳۲۰
فهرست مطالب:
۱-تصویب صورت مجلس
۲- شور دوم و تصویب لایحه اصلاح قانون توسعه معابر
۳- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس یک ساعت و ربع پیش از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید
صورت مجلس روز یکشنبه ۲۵ خرداد ماه آقای (طوسی) منشی خواندند
ـ تصویب صورت مجلس
۱ـ تصویب صورت مجلس
رئیس ـ در صورت مجلس نظری نیست ؟(گفته شد ـ خیر) صورت مجلس تصویب شد.
ـ شور اول لایحه اصلاح قانون توسعه ومعابر از ماده پنجم
۲ـ شور اول لایحه اصلاح قانون توسعه ومعابر از ماده پنجم
رئیس ـ شور دوم لایحه اصلاح قانون توسعه معابرگزارش می‌شود قرائت می‌شود:
گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور لایحه شماره ۹۱۲۱ـ۷۱۳۵ دولت راجع باصلاح قانون توسعه ومعابر را با حضور آقای وزیر کشور برای شور دوم مطرح نموده وپیشنهادهای آقایان نمایندگان را نیز مورد زیر تنظیم اینک گزارش آن برای تصویب مجلس شورای ملی تقدیم بشود.
رئیس ـ ماده اول
ماده ۱ـ هر گاه شهرداریها توسعه یا اصلاح یا احداث گذر ـ خیابان ـ برزن ـ کوی ـ میدان انهار ـ یا قنوات را برای تسهیل آمد وشد ویا زیبائی شهر ویا برای سایر نیازمندیهای شهر لازم بدانند طبق مقررات این قانون رفتار خواهد شد.
تبصره ـ زمینهای مشجر یا مزروع ویا بیاض اطراف شهر یا آنچه در آنها واقع است تا حدودی که مطابق نقشه قطعی شهرداری هر محل داخل در شهرستانها شناخته می‌شود مشمول مواد این قانون خواهد بود.
نقشه شهرداری برای هریک از شهرها از حیث وسعت وحدود شهر باید بتصویب هیئت وزیران برسد.
رئیس ـ آقای اوحدی
اوحدی ـ عرض مختصر بنده راجع بقسمت پائین تبصره ماده یک است که نوشته شده نقشه شهرداری برای هر یک از شهرها از حیث وسعت وحدود شهر باید بتصویب هیئت وزیران برسد بنده خواستم آقای وزیر کشور توضیحا" بفرمائید که این نقشه که در اینجا تصریح شده باید بتصویب هیئت وزیران برسد اما بعد از یک سلسله اقدامات شهرداریها راجع بتوسعه خیابانها. معابر میدان ـ کوی برزن آنوقت صورت گیرد اگر قبل از آن باید صورت گیرد بنده معتقدم برای استحضار هر قسمت از شهرهای کشور مقتضی است این نقشه بطبع رسیده بدسترس عموم گذاشته بود که اهالی هر شهری بدانند حدوحدود شهری بدانند وآن چیزهائی که در داخل شهر حساب می‌شود از قنات از باغ از مزرعه از زمین کجا‌ها است وتکلیفشان را بدانند وهمچنین فایده دیگری که دارد این است که مامورین شهرداری در موقعی که متلف شدن فلان قسمت داخل شهر است نقشه بایستی برای احداث خیابان میدان وکوی وبزن تهیه بنمایند یا رعایت این نکته تهیه می‌کنند که محتاج نباشد یکطرف اجازه ساختمان بدهند وبعد بیایند همانجا را خراب کنند وپولش را بدهند بنده بیش از این عرضی ندارم هر طور که در نظر گرفته شده است آقای وزیر حل بفرمائید.
هاشمی (مخبر کمیسیون کشور) ـ تهیه نقشه شهرها شرط تمامیت واجرای این قانون است وقتی که تصویب شد این اقدام بعمل می‌آید.
رئیس ـ آقای انوار
انوار ـ خواستم توجه بدهم که آقای وزیر کشور را باین عبارت که گفتند که شهرداری هر شهر موظف است نقشه اصلاح شهر را انتشار دهد این عبارت نمی رساند چون عبارت این است نقشه شهرداری برای هر یک از حیث وسعت وحدود شهر باید بتصویب هیئت وزیران برسد اینجا نمیرساند که شهرداری هر شهر مکلف باشد برای هر یک از شهرها نقشه شهر را تنظیم وبتصویب هیئت وزیران برساند اگر مراد این است که شهرداری هر شهر نقشه خودش را تعیین می‌کند تا بتصویب برساند توضیح بدهند تا تکلیف معین شود.
مخبر ـ عبارت واضح است وممکن است در آئین نامه توضیح بیشتری داده شود.
رئیس ـ موافقین با ماده اول برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده دوم:
ماده ۲ـ شهرداری مکلف است نقشه مشروح گذر یا میدان یا برزن یا کوی را تا حدی که طبق ماده یک مورد احتیاج شهر باشد تهیه کرده ومقدار متری که از هر خانه یا مستغل یا زمین مشجر یا مزروع یا بیاض جزء شارع یا میدان خواهد شد تعیین وارزیابی نموده پس از تصویب انجن شهرداری وفرمانداری محل بوزارت کشور فرستاده ووزارت کشور در صورت تصویب آنرا برای اجرا به شهرداری می‌فرستد. شهرداری با تعیین موقع اجرای نقشه که اقلا سه ماه پس از انتشار آگهی یا اخطار کتبی خواهد بود بوسیله آگهی یا اخطار کتبی مالکین یا نمایندگان قانونی آنها ویا متولیان ومتصدیان موقوفه اطلاع می‌دهد ودر واقع ضرورت وفوریت انجمن شهرداری با تصویب وزارت کشور می‌تواند مدت سه ماه را باقتضای موقع ومحل تقلیل دهد.
تبصره ـ از تاریخ انتشار آگهی مورد بحث مالکین خط توسعه خیابان وگذر ویا احداث میدان می‌توانند بر نقشه شهرداری واخواست نموده ودلائل واخواست بوزارت کشور بفرستد.
رئیس ـ موافقین با ماده دوم برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده سوم:
ماده سوم ـ نسبت بانهار یا قنواتی که آب آنها تا بحال بمصرف شهرمیرسیده هر گاه مالکین آنها نخواهند یا نتواند مقدار آب هر نهر یا
Page 3 missing
نماید وهر گاه مالک استنکاف نمود شهرداری خود اقدام لازم را بعمل آورده وهزینه‌های آنرا باضافه ده یک از مالک دریافت خواهد کرد.
رئیس ـ موافقین با ماده ۱۰ بر خیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۱:
ماده ۱۱ـ ساختن کف سواره‌های معابر از سنگ یا اسفالت وامثال آنها بهزینه شهرداری وساختمان پیاده رو سازی ندارد با مالکین مجاور یا نمایندگان قانونی آنها خواهد بود.
تبصره ۱ـ در هر خیابان که شهرداری دست بکار کف سازی سواره بشود ساختمان پیاده روهای آن خیابان وهمچنین کف سازی کوچه‌های متصل بآن خیابان طبق دستور شهرداری برای مامجاور یا نمایندگان اجباری است.
تبصره۲ ـ مالکین مشمول تبصره ۱ این ماده هر گاه با وجود اخطار کتبی یک ماهه شهرداری نخواهند یا نتوانند اقدام بکفسازی پیاده رو یا کوچهخ سهمی خود نمایند شهرداری اقدام بکفسازی نموده هزینه آنرا با ده یک اضافه از مالکین دریافت خواهد داشت.
برای پرداخت طلب از شهرداری چنانچه از طرف مالکین غیر متمکن تقاضای قرار اقساط بشود شهرداری تقاضای آنها را پذیرفته طلب خود را باقساطی که حداکثر از یکسال تجاوز نمی‌کند دریافت خواهد داشت.
هر گاه نسبت بتشخیص تمکن یا عدم تمکن وهمچنین نسبت بمبلغ ومدت اقساط که در هر حال از یکسال بیشتر نخواهد بود بین شهرداری ومالک تراضی نشود هیئت رفع اختلاف مذکور در ماده ۱۴ این قانون بشکایت هر طرفی که مراجعه کرده است رسیدگی نموده ورای بخواهد ورای هیئت قطعی است.
رئیس ـ پیشنهادی رسیده است قرائت می‌شود:
ریاست محترم مجلس شورای ملی:
شرح زیر را بعنوان تبصره ۳ ماده ۱۱ پیشنهاد می‌نمایم:
تبصره ۳ـ صاحبان ابنیه واقعه در شهرها (شهرهائیکه جمعیت آن از سی هزار تن بیشتر باشد) مکلفند از تاریخ اعلام وزارت کشور در هر شهر در مدت شش ماه جداول ومجاری آب خانه ومستقل خود را مطابق دستور ونمونه که شهرداری می‌دهد میسازد وهر گاه اقدام نمودند شهرداری بخرج خود اقدام وبا ده یک اضافه دریافت می‌کند معدل
رئیس ـ آقای معدل
معدل ـ عین این پیشنهاد را در شور اول بنده تقدیم کردم ونمیدانم چه شد که در کمیسیون مورد مطالعه ودقت واقع نشده بار دوم وسوم است که در قانون تشکیل شهرداریها می‌گذرد وبرای ما جای نگرانی است که در توسعه معابر اقدام می‌شود ولی در کار آب شهر اقدام بعمل نمی‌آید حتی اعضای کمیسیون داخله توجه باین پیشنهاد بنده نکردند اینجا جای تاسف است که ما هنوز نمیدانیم که آب برای ما درجه اول از اهمیت است از نظر شهرداری وآبادی شهر که توجه می‌کنم می بینم وضعیت تهران اصلا" قابل مقایسه با وضعیت اولیه نیست وهمچنین در سایر شهرها ترقیاتی در سایر شئون کشور شاهنشاهی پیدا شده وحقیقتا" قابل مقایسه باین سابق نیست وباید احترام وتمجید کنیم باین اقداماتی که می‌شود بنظر بنده در چیزی که شهرداری غفلت وکوتاهی کرده‌اند وباید آنها را ملامت کرد که چرا توجه نکرده‌اند باین امر موضوع آب است بنده عرض می‌کنم مشکلاتیکه امروزه هست از نظر لوله کشی اینها چیزی است که البته همه میدانم وپروژه هائی در دست اقدام است والبته می‌شود ولی راجع به سمنت واسفالت کردن جداول مجاری آب کمتر اقدام شود که تولید میکرب وتولید مفاسد کمتر بشود این که کار سهلتری است این باید در سرلوحه اقدامات شهرداریها نوشته شده است بنده پیشنهاد کردم که هر صاحب مستغلی هر صاحب بنائی هر صاحب خانه جدول جلوی خانه اش را بسازد آیا این پیشنهاد مشکلی است؟ از آن فقیری که یک خانه دارد که چهارصد تومان قیمت دارد تا آن غنی که خانه دارد که صد هزار تومان خرج می‌کند ویک جدولی ونهری که باین ترتیب ساخته شود آبی که از آن می‌گذرد پاک میگرد نمیدانم این چه تکلیف شاقی است به شهرداری؟ بنده آن روز توجه آقای وزیر کشور را جلب کردم که شخص جنابعالی که شخص جنابعالی هم رئیس بهداری‌ها هستید هم رئیس شهرداریها هستید شهرداری را اگر وظایفی را تقسیم کنیم صدی نود باید صرف امور بهداری مملکت بشود اینجا چندین جلسه وقت مجلس شورای ملی وکمیسیون صرف امراض واگیر شد از چه چیز وا می‌گیریم بزرگترین وظیفه سرایت هر مرض آب است اگر توجه به نظافت آب نکنیم به چه چیز باید توجه کرد اگر به برنامه وظایف شهرداریها توجه شود اگر به برنامه وظایف شهرداریها توجه شود ملاحظه وامر جزائی درش شده است جز اینکه باید گفت توجه باین امر را فعلا" یک کار فوتی وفوری نمی‌شمرند والا بنده نمی‌گویم که وزارت کشور عنایت باین موضوع نمی‌کند بلکه از شدت اهمیت فعلا" کنارش گذاشته‌اند ولی بنده اهمیت زیادی باین موضوع صرف می‌کنند تمنا دارم که این مسئله را مورد توجه قرار دهند واگر دلایلی دارند که شهرداری نمی‌تواند این پیشنهاد را مورد توجه قرار دهند بفرمائید وبنده را قانع کنید.
وزیر کشور ـ پیشنهاد آقای معدل در آن جلسه که این جا مذاکره فرمودند جلب توجه بنده را کرد وحقیقه هم قابل توجه است واین بیاناتی که فرمودند راجع به آب شهر واینکه بیماری‌ها از آب است یک چیزی است که همه میدانند وپیش پا افتاده است آقای معدل هم کشف امریکا نکرده‌اند وآنقدرها هم عصبانی نباشد این یک مطلبی است مسلم وبنده هم بهمین طریق متوجه هستم و در کمیسیون هم مورد بحث واقع شد آنجا هم موافق بودم اینجا هم موافق هستم فقط چون بعضی از آقایان معتقد بودند که ممکن است این نظر اسباب زحمت ساکنین شهرها برای اینکه هر دو نظر جلب شده ویک راه حلی هم پیدا شده باشد این را که پیشنهاد فرمودند که صاحبان ابنیه در شهرهائی که جمعیت آن از سی هزار تن بیشتر باد این را خوب است بگذارند بعهده وزارت کشور موظف است که شهرهائی را که مناسب بداند این عمل را بکند (صحیح است)
رئیس ـ پیشنهادی از آقای مجد ضیائی رسیده است قرائت می‌شود.
مقام ریاست معظم ـ بنده پیشنهاد می‌کنم در ماده ۱۱ اضافه شود
تبصره ۳ـ در شهرستانهای درجه ۲ چنانچه عدم تمکن اشخاص بوسیله کلانتری وشهرداری معین شود ممکن است باقساط دو ساله با فرع معمولی طلب شهرداری دریافت شود ونباید از دو سال تجاوز نماید.
مخبر ـ این پیشنهاد مجددا" خوانده می‌شود
(بشرح گذشته خوانده شد)
رئیس ـ آقای مجد ضیائی
مجد ضیائی ـ در بعضی شهرستانها بنده خودم در عمل مشاهده کردم (بعضی از نمایندگان ـ بلندتر) پرداخت اقساط برای اشخاص غیر متمکن بطور اقساط دریافت دارند منتهی فرع آنرا آخر مدت دریافت نمایند برای سرعت وپیشرفت کار گمان می‌کنم این پیشنهاد قابل توجه باشد.
مخبر ـ نظر آقا بعدا" تامین شده وخیلی هم بهتر که عبارت از این است که نه فرع بآن تعلق می‌گیرد ونه صدی ده اضافه متعالق می‌گیرد واین نظر در کمیسیون اصلاح شد قبلا" با ده بر یک اضافه بود وبر حسب پیشنهاد آقای انوار آن ده بر یک حذف شود (مجد ضیائی ـ راجع به دوسال چطور) در موضوع دو ساله اش هم اشکالی است که موافقت نشد.
رئیس ـ موافقین با ماده یازدهم برخیزند (بیشتر برخاستند) تصویب شدش.
بعضی از نمایندگان ـ پیشنها آقای معدل چه شد؟
معدل ـ بنده با همان نظری که آقای وزیر کشور توضیح دادند بنده قبول کردم.
مخبر ـ چون بازموضوع پیشنهاد آقای معدل راجع به نهر سازی درکار آمد بنده هم محتاج میدانم مطالعه بیشتری بفرمایند وماده کاملتر پیشنهاد کنند چون وضع آب مشروب‌های شهر ایران یک طرز ویکنواخت نیست بعضی جاها است که از پنج فرسخی در حالی که پوشیده نیست باید آب بیاید ودر بعضی در چهار فرسخی سه فرسخی باز می‌شود واگر همان مداخله شهرها بنا شود ساخته شود نظر آقا را تامین نمی‌کند ثانیا" در بسیاری از شهرها وآب انبارها عمومی هست که از محل اوقاف وغیره دائر نگاهداشته می‌شود وبعقیده آن آب انبارهای عمومی ساختمان وتعمیرش در درجه اول بایستی از محل خود یا بوسیله شهرداری بعمل آید ثالثا" اینکه بیشتر آبادیها در بین راه با این آب مشروب می‌شود واگر رویش پوشیده شود بالاخره یک محلهائی بی آب می‌آیند پس یگانه علاجی این است که با همان طرزی که فرمودند ولی با مصالح بومی هر محل که بصرفه نزدیک باشد بهمان ترتیب بسازد وروپوش شود که آب مشروب دست نخورد وسالم بشهر برسد این شهرها از مزایای داشتن آب سالم به شهر برسد واین شهرها از مزایای داشتن آب سالم محروم نباشند باید این مشکلات را رفع کرد واختصاصی هم ندارد برای آبادی نقاط خصوصی که از سی هزار نفر بیشتر نفوس ندارد این کار انجام شود خیر جائی که آبادی است وسکنه دارد ولو کمتر از سی هزار نفر هم جمعیت داشته باشد اگر بنا باشد این موضوع عملی شود باید منظور گردد ودرذصت شود.
رئیس ـ آقای اعتبار
اعتبار ـ بنده خیال می‌کنم با اینکه بماده رای گرفته شد دیگر بحث در این موضوع که رای گرفته شده بیمورد است واگر باید ماده واقعا" دو مرتبه مطرح باشد آنوقت بنده یک عرایضی دارم که عرض می‌کنم
رئیس ـ آقای معدل
معدل ـ اولا" می‌خواهم توضیحی خدمت آقای وزیر کشور را عرض کرده باشم که بنده آنوقت عصبانی نبودم بلکه می‌خواستم عرایضم را با صدای رساتری عرض کرده باشم تا جلب توجه آقای وزیر کشور وهمکاران محترم را نموده باشیم اساسا" ما در هیچ مطالبی اختلاف نداریم خاصه در این مطلب والا موضوع این که فرمایش آقا را قبول کنیم یا نکنیم که رای گرفته‌اند مگر اینکه بخواهم مطلب را رد کنیم. اما بیائیم سر فرمایش آقای هاشمی مخبر کمیسیون بنده عرض می‌کنم پیشنهاد بنده این است که یک امری کاملا" انجام می‌گیرد اگر بخواهیم آب مشروب اهل یک شهری را پاک وپاکیزه به دستشان بدهیم باز موضوع بر می‌گردد بیک مشکلاتی که تا بحال این امر را عقب انداخته است وموجب تاخیر آن گردیده است یعنی اگر ما بخواهیم برویم وآب را از سر منزل وابتدایش مصون ومحفوظ بداریم وپاک وپاکیزه ودست نخورده بدهیم بدست مصرف کننده این یا بوسیله لوله است یا مجرای سر پوشیده یا وسایل دیگر با صرف وقت زیاد وتحمیل خرج وزحمت زیاد باز مشکلات زیادی مانع از انجام این امر شده است ولی چنانچه هر کار بتدریج انجام بدهیم خورد خورد شروع کنیم بانجام می‌رسد بنده تعجب می‌کنیم که چرا موضوع آب را جزء این ترتیب ورویه نمی‌آوریم بنده می‌گویم که هر کسی یک خانه دارد به تناسب خانه اش جدول آنرا بسازد چون این هم جزو ساختمان خانه است چه فرقی می‌کند یعنی همانطور که اطاق میسازد. آب انبار میسازد اطاق ناهار خوری میسازد جدول خانه اش را هم که جزو خانه است بایستی بسازد خواهید گفت اگر این سرش را باز کند چه ضرر دارد چه تاثیری دارد؟ همه ما در تمام نقاط شهر شاهد وناظر این موضوع هستیم که این جداول گلی که لجن می‌شود هزار کثافت در آن است هزار میکروب تولید می‌کند طوریکه وقتی آب می‌آید می بینیم که چقدر بوی گند وتعفن بلند می‌شود واین آبها می‌آید بمنزل ما خواهیم گفت که این آب آب مشرب ما نیست ما از آقایان سوال می‌کنم که آیا این ظرفی که بآن إذا می‌خورند خادمه شما آنرا با آب مشروب شما می‌شوید وپیش شما می‌گذارد؟ این بشقاب شما، کاسه شما، قاشق شما، چنگال شما، لیوان شما را تمام با آن آب آلوده می‌شوید وپاک می‌کنند باصطلاح خودمان طاهر می‌کند وآب غیر آلوده را می‌ریزد توی آن وشما می‌خواهید آن آب را بخورید من عرض می‌کنم مثل سایر کارهایمان که قدم بقدم روبه جلو می‌رود این کار را هم بتدریج انجام بدهیم این کار این حکم این دستور هم یک اعلامی است نسبت بتوجه بامر آب میگوئیم اقا آب هم یکی از امور حسابی است اگرنداری خانه بسازی جدول هم نساز واگر خانه می‌سازی جدول هم بساز چه وقت می‌شود توجه یک ملتی بیک امری معطوف کرد این را حتما" نمی‌شود گفت یکمرتبه بیایند ودر این موقع جنگ لوله کشی کنند بنده نمی‌گویم فورا" این کار انجام شود ویا حتما" چون جدول باید ساخته شود آن آنبار عمومی یا آن قنات یا چاه درست نشود خیر بتدریج همه باید درست وساخته بشود عجاله فرصتی بدست آمد قانون راجع بشهرداری در دست اقدام وکار است قید شود هر کس ملزم باشد توجه باشد که جدول جلوی خانه اش را هم بسازد این جداول چون بنوبت دنبال هم است ممکن است با یک جاروب پاک وپاکیزه بشود لجن نگیرد متعفن نشود سگ توی اینها جا نمی‌گیرد هزار کثافت ومیکروب دیگر در آن رخنه نمی‌کند آلودگیش کمتر است زود هم پاک می‌شود با این ترتیب هم خود آقای وزیر کشور اساسا" موافقت نمودند که هر جا وزارت کشور صلاح مقتضی بداند اقدام نماید بنده هم موافقت می‌کنم با این ترتیب واین نظر جناب آقای وزیر کشور اشکالی هم ندارد برای آقایان مگر اینکه بگوئیم امر آب هنوز به آن پایه نرسیده است که ما بآن عنایتی بکنیم.
آقای انوار
انوار ـ بنده خیلی از این جریان متاسف هستم وخدمت آقای رئیس عرض می‌کنم چیزی که رای داده شده وگذشته دیگر نباید مجددا" مطرح شود این یک سابقه بدی پیدا می‌شود همه چیز را نمی‌توان استیناف داد مجددا" بحث ومذاکره می‌شود.
رئیس ـ بماده رای داده شده است وبعد از آنکه رای داده شد مذاکره دیگری مورد ندارد وآقای وزیر کشور هم وعده دادند که در آئین نامه شان مطلب را در نظر بگیرند ودیگر اشکالی ندارد.
معدل ـ پس بنده بعنوان ماده دیگری پیشنهاد خواهم کرد
رئیس ـ ماده دوازدهم خوانده می‌شود
ماده ۱۲ـ کسانیکه براثر اجرای ماده ۱۰و۱۱ بشهرداری بدهکار می‌شوند مکلف هستند بدهی خود را منتهی بیست روز بعد اخطار شهرداری بپردازند واشخاص نامبرده هر گونه اعتراضی نسبت به بدهی داشته باشند می‌توانند قبل از انقضای بیست روز بهیئت رفع اختلاف مذکور در ماده ۱۴ شکایت نمایند.
هیئت نامبرده مکلف است بدادخواست شاکی رسیدگی کرده ورای قطعی خود را راجع بمیزان بدهی وموعد پرداخت صادر نموده بطرفین ابلاغ نمایند.
کسی که موجب رای هیئت بدهکار شناخته شد مکلف است بدهی خود را بترتیبی که هیئتی مقرر داشته بپردازد ودر صورت تاخیر صدی سه در ماه باید جریمه بپردازد وچنانچه این دیر کرد از ششماه تجاوز نماید شهرداری می‌تواند طلب خود را بازیان دیر کرد براساس مقررات اسناد لازم الاجرا برابر "آئین نامه ویژه که بتصویب هیئت وزیران خواهد رسید مستقلا" وصول نماید.
رئیس ـ موافقین با ماده ۱۲ بر خیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۳:
ماده ۱۳ـ نسبت باختلافی که بین شهرداری ومالکین نسبت بکارهای ارزیابی تا کنون حل نشده بنحوزیر عمل می‌شود
اگر مالک یا شهرداری تا تاریخ اجرای این قانون به مراجعه نمودهاند مطابق مقرارت قانون رسیدگی می‌شود ودادگاه بهای زمین را ببهای پیش از توسعه وخرابی تعیین نموده وحق تشریف ومرغوبیت را که در اثر اقدامات شهرداری حاصل شده بدون احتیاج بتقدیم دادخواست جداگانه بصرف در خواست جداگانه بمصرف در خواست شهرداری برابر مقررات این قانون رسیدگی نموده ومورد حکم قرار می‌دهد. اگر تاریخ اجرای این قانون شهرداری وصاحبان زمین هنوز بدادگاه مراجعه نکرده‌اند برابر مقررات این قانون عمل خواهد شد.
رئیس ـ موافقین با ماده ۱۳ بر خیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۴:
ماده ۱۴ـ مرجع حل اختلافی که ممکن است در اجرای مقررات این قانون بین شهرداری واشخاص حاصل شود هیئت پنج نفری خواهد بود مرکب از دو نفر نمایندگان انجمن شهرداری که برای مخفی از طرف انجمن انتخاب می‌شود ـ نماینده وزارت دادگستری ـ نماینده وزارت کشور ـ نماینده شهرداری ورای هیئت نامبرده با کثرت قاطع وغیر قابل واخواهی خواهد بود.
تبصره ـ هیئت نامبرده برای مدت یکسال انتخاب دست کم هفته یکدفعه تشکیل جلسه خواهد داد ترتیب حضور کارمندان هیئت وانتخاب جانشین آنها در صورت غیبت یا استعفاء وهمچنین طرز رسیدگی هیئت بوسیله آئین نامه معین خواهد شد.
رئیس ـ پیشنهاد آقای دکتر جوان
اینجانب پیشنهاد می‌نمایم که در ماده ۱۴ قانون جمله بنمایندگی وزارت دادگستری تبدیل شود به از طرف وزارت دادگستری وهمچنین جمله یکنفر نماینده وزارت کشور تبدیل شود به یک نفر از وزار کشور
رئیس ـ آقای دکتر جوان
دکتر جوان ـ وظیفه این هیئت چنانچه در ماده نوشته شده است دادرسی ورفع اختلاف است وحتی نوشته شده که رای این هیئت قطعی خواهد بود با وجود این علت اینکه نماینده وزارت دادگستری رفتار می‌شود از طرفی هم یگانه وزارت خانه خانه که صلاحیت انتخاب یکنفر دادرس را طبق مقررات دادگستری است بنا بر این که در ماده نوشته شده است یکنفر بنمایندگی وزارت دادگستری این دادرس بعنوان نمایندگی وزارت دادگستری قضاوت نمی‌کند یعنی همانطور که در یک قضیه حکمیت می نشسینند وقضاوت می‌کنند ورای می‌دهند اینطور نیست بلکه این هیئت یک دادگاه اختصاصی است منتهی که اینجا قضاوت می‌کنند یک نفرش از طرف وزارت کشور ویکنفر هم از طرف انجمن شهرداری از اینجهت بنده پیشنهاد کردم نمایندگی توضیح ندارد وبجای کلمه نمایندگی جمله از طرف نوشته شود.
وزیر کشور ـ بنده موافقت می‌کنم
دکتر جوان ـ در تبصره هم موافقت بفرمائید آنجا که نوشته شده کارمندان وهیئت حرف واو علاوه شده است وباید حذف شود.
مخبر صحیح است (و) حذف بفرمائید.
رئیس ـ موافقین با ماده چهارده با اصلاحی که شد برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد ماده پانزدهم:
ماده ۱۵ـ آئین نامه وابسته باین قانون پس از تصویب هیئت وزیران بموقع اجرا گذاشته می‌شود
رئیس ـ آقایان موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد ماده شانزدهم
ماده ۱۶ـ وزارت کشورووزارت دادگستری مامور
اجرای این قانون می‌باشد.
رئیس ـ موافقین بر خیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۷:
ماده ۱۷ـ این قانون از تاریخ تصویب بموقع اجرا گذاشته می‌شود وقانون توسعه ومعابر مصوب لآبانماه ۱۳۱۲ لغو می‌گردد
رئیس ـ موافقین بر خیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاد آقای معدل داده‌اند.
پیشنهاد آقای معدل
ریاست محترم مجلس شورای ملی شرح زیر را بعنوان ماده آخر این ماده پیشنهاد می‌نمایم
بوزارت کشور اجازه داده می‌شود در هر شهر مقتضی بداند بوسیله شهرداریها مربوط بصاحبان ابنیه واقعه در شهرها را موظف میداند که در مدت یکسال جداول ومجاری آب خانه‌ها ومسستغل خود را مطابق دستور ونمونه که شهرداری می‌دهد بسازد وهر گاه اقدام نمودند شهرداری بخرج خود اقدام وبا ده یک اضافه می‌کنند.
مخبر ـ بنده با این پیشنهاد موافقت می‌کنم.
(همهمه نمایندگان)
اعتبار ـ آقا ما مخالفیم اسباب زحمت برای مردم می‌شود معنی ندارد.
رئیس ـ آقای انوار
انوار ـ بنده در این موضوع خواستم عرض کنم بآقای معدل که نظرم در اینجا سوء تعبیر نسبت به ایشان نبود والبته این احساسات از برای آبادی وعمران کشور است ولی باید تصدیق بفرمائید که خود آقای وزیر کشور اطلاعاتش که آقای وزیر دادگستری در این قبیل امور بیش از همه ما هاست بنده خودم در شهرها واز حیث دارائی وتمکن واینها دارند ما نداریم البته با این اطلاعات جامعی که ایشان دارند ما باید این را بگذاریم باختیار وزیر کشور که بینی وبین الله یک شخصی است که از هر حیث مشغول خدمتگزاری واصلاح عمران هستند پس بهتر این که ما این موضوع جدول سازی را هم واگذار کنیم بنظر وزارت کشور که نظرش به آبادی کشور است وبا آن وعده هائی که بما دادند دیگر گمان نمی‌کنم این پیشنهادات لزومی داشته باشد وبهتر این است که آقای معدل هم نظر سوئی نسبت بشماندارم وخیلی شما را دوست دارم وشما را از وگلای مبرز میدانم فقط اینجا می‌خواستم عرض کنم که این سابقه نشود بعد از اینکه رای در مجلس داده شد دو مرتبه از سرگرفته شود وبر نگردد رئیس محترم ما هم که ف وق العاده مهربان هستند والطاف دارند بنده هم که خیلی حرف می‌زنم به بنده اخطار نفرمائید مقصودم همین بود متاسفانه سوء تفاهمی برای ایشان روی ندهد.
رئیس ـ آقای اعتبار
اعتبار ـ عرض کنم موضوع آب باندازه أی مهم است که هیچکس در این باب نظر مخالفی ندارد وهمه آقایان موافق هستند ولی باینکه ما بگوئیم جدولها ونهرها را مردم مکلف باشند که بسازد ودرست کنند موضوع آب اصلاح نمی‌شود آقای معدل فرمودند این یک قدم از اصلاح است بنده عرض می‌کنم این یک قدم از برای نهر سازی وجدول سازی جلوی خانه‌ها موضوع آب را اصلاح نمی‌کند زیرا وقتی که آب از مبدا وسرچشمه خراب وکثیف بشود ساختن جدول خانه‌ها بنده یا شما یا فلان خیابان که تاثیر در اصلاح آن ندارد گذشته از آن الان قسمت مهمی از معابر وخیابانها که تاثیری در اصلاح نشده ومردم را موظف کردن باینکه جدول خودشان را با سمنت یا اسفالت بسازند با اینکه هنوز آن کوچه وخیابان در معرض اصلاح واقع نشده چه فایده دارد. بلکه ضرر هم دارد زیرا ممکن است دو مرتبه در نتیجه توسعه معابر از نظر شهرداری آنجا خراب واصلاح شود واین زحمت که ضرر وگرفتاری برای مردم تولید می‌کند بالاخره مامورین شهرداریها را می‌اندازیم بحال مردم که یا بیا بساز یا اگر نسازی ما خودمان می‌سازیم وخرج آنرا با یک ده اضافه از تو می‌گیریم ویک مامورین زیادی باید شهرداری با هزینه زیاد بکار بگمارد ویک دعاوی زیادی هم برای شهرداری درست می‌شود بنده استدعا می‌کنم آقای معدل از این پیشنهاد خودشان صرفنظر بفرمایند زیرا همه اطلاع داریم خود شما هم میدانید که این موضوع اصولا تحت مطالعه وتوجه دولت ودر دست اقدام است واز اساس خودش دارد اقدام می‌کند تا این کار اساس ریشه بطور صحیح اصلاح شود برای مردم هم زحمت دوم وضرری درست نکنید ما که خودمان از زندگانی خودمان ومردم خبر داریم پس عجالتا" این چه زحمت واشکالی است که ما برای مردم فراهم کنیم وآنها را حتما" مکلف سازیم که در ظرف یکسال این کار را بکند واگر نکرد شهرداری پولش را با ده یک جریمه از مردم بگیرد باین جهت بنده استدعا می‌کنم این پیشنهاد را مترد دارند.
رئیس ـ آقای مدنی
ملک مدنی ـ بعقیده بنده این موضوع اهمیت دارد وهمانطور که آقای اعتبار فرمودند کاملا" صحیح است این قانون همه جا با دقت در کمیسیون واینجا شور شده اصلاح شده وحالا یک همچوماده بهش اضافه کنیم بکلی اسباب اشکال وزحمت مردم می‌شود وقانون ناقص می‌شود وبنده خیال می‌کنم همانطور که فرمودید کار را باختیار وزارت کشور واگذار کنیم همانطور که آقای وزیر کشور وعده فرمودند هر کجا را که صلاح دیدند لازم بود اقدام بفرمائید وخوبست آقای معدل موافقت فرموده وپیشنهاد خودشان را مسترد دارند.
رئیس ـ آقای معدل
معدل ـ بنده آنقدر به آراء وعقاید دوستان خودم احترام می‌گذارم که اگر مطلب که امری است اجتماعی وعمومی وظیفه بنده هم بیشتر از وظایفی که به گردن آقایان هست که نیست وهمه ماها هم موظفیم در مقابل حقوق ومقامی که بما داده‌اند آنچه بنظرمان در این مورد می‌رسد اظهار می‌کنم وپافشاری زیاد هم امروز این است که این موضوع بصورت جدی تر وبهتر وشدیدتری در قانون دیگری تحت توجه قرار گیرد لذا بنده پیشنهاد خودم را مسترد می‌دارم.
رئیس ـ مذاکره در کلیات است نظری نیست (خیر) رای می‌گیریم به مجموع مواد هفده گانه این لایحه آقایان موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ـ موقع ودستور جلسه بعد ـ ختم جلسه
۳ـ موقع ودستور جلسه بعد ـ ختم جلسه
رئیس ـتصویب میفرمائید جلسه را ختم کنیم جلسه آینده روز یکشنبه ۸ تیر ماه سه ساعت پیش از ظهر دستور لوایح موجوده
(مجلس مقارن ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی ـ حسن اسفندیاری
قانون
راجع باصلاح قانون تو سعه معابر
ماده ۱ـ هر گاه شهرداریها توسعه یا اصلاح یا احداث گذر ـ خیابان ـ برزن ـ کوی ـ میدان انهار ـ یا قنوات را برای تسهیل آمد وشد ویا زیبائی شهر ویا برای سایر نیازمندیهای شهر لازم بدانند طبق مقررات این قانون رفتار خواهد شد.
نقشه شهرداری برای هر یک از شهرها از حیث وسعت و حدود شهر باید به تصویب هیئت وزیران برسد.
تبصره ـ زمینهای مشجر یا مزروع ویا بیاض اطراف شهر یا آنچه در آنها واقع است تا حدودی که مطابق نقشه قطعی شهرداری هر محل داخل در شهرستانها شناخته می‌شود مشمول مواد این قانون خواهد بود.
ماده ۲ـ شهرداری مکلف است نقشه مشروح گذر یا میدان یا برزن یا کوی را تا حدی که طبق ماده یک مورد احتیاج شهر باشد تهیه کرده ومقدار متری که از هر خانه یا مستغل یا زمین مشجر یا مزروع یا بیاض جزء شارع یا میدان خواهد شد تعیین وارزیابی نموده پس از تصویب انجن شهرداری وفرمانداری محل بوزارت کشور فرستاده ووزارت کشور در صورت تصویب آنرا برای اجرا به شهرداری می‌فرستد.
شهرداری با تعیین موقع اجرای نقشه که اقلا سه ماه پس از انتشار آگهی یا اخطار کتبی خواهد بود بوسیله آگهی یا اخطار کتبی مالکین یا نمایندگان قانونی آنها ویا متولیان ومتصدیان موقوفه اطلاع می‌دهد ودر واقع ضرورت وفوریت انجمن شهرداری با تصویب وزارت کشور می‌تواند مدت سه ماه را باقتضای موقع ومحل تقلیل دهد.
تبصره ـ از تاریخ انتشار آگهی مورد بحث مالکین خط توسعه خیابان وگذر ویا احداث میدان می‌توانند بر نقشه شهرداری واخواست نموده ودلائل واخواست بوزارت کشور بفرستد.
ماده سوم ـ نسبت بانهار یا قنواتی که آب آنها تا بحال بمصرف شهرمیرسیده هر گاه مالکین آنها نخواهند یا نتواند مقدار آب هر نهر یا قنولت را بمیزانی که استعداد دارد برساند شهرداری می‌تواند با تعیین مشخصات کافی نهر یا قنات نامبرده را ارزیابی نموده وپس از تصویب انجمن شهرداری بوزارت کشور بوسیله نشر آگهی واخطار کتبی مالکین یا جانشین قانونی آنها را مطلع سازد که برابر ماده ۱۴ آنرا بشهرداری بفروشند.
تبصره ـ طرز ابلاغ واخطار کتبی بمالکین ونمایندگان قانونی آنها یا متولیان ومتصدیان موقوفه بوسیله مامورین شهرداری بنحوی است که در قانون آئین دادرسی مدنی مقرر است.
ماده ۴ـ شهرداریها مکلفند مقدار ملکی را که بموجب نقشه برای نیازمندیها نامبرده در ماده یک قانون لازم بدانند یا هر نهر یا قناتی را که برای تامین آب شهر ضروری شمارند پس از انجام تشریفات مذکور در ماده ۲ ببهای عادله خریداری نمایند ومالک نیز باید آنرا واگذار کند.
شهرداری مکلف است در صورتیکه بهای معامله را نقدا" نپردازد قرار موعد یا اقساط بدهد ودر هر حال نسبت باراضی واملاک باید حداقل یک سوم از بها نقدا" وبقیه را از تاریخ تعیین قیمت قطعی تا یکسال بپردازد ونسبت بانهار وقنوات یک پنجم بهای مورد معامله را نقدا" وبقیه را با اقساط متساوی سالیانه در مدت پنجسال پرداخت نماید.
هر گاه در تعیین بهای عادله بین شهرداری ومالک اختلاف نفر حاصل شود طرفین هر یک یکنفر کارشناس معین می‌نمایند واگر بین کارشناسهای طرفین توافق حاصل نشود یکنفر کارشناس مشترک با موافقت هر دو طرف یااز راه قرعه در هیئت مذکور در ماده ۱۴ تعیین می‌شود و رای اکثریت کارشناسان مناط اعتبار خواهد بود.
تبصره ۱ـ مقصود از بهای عادله نسبت باملاک بهای زمین بباض ویا انضمام بنا واشجار پیش از آگهی توسعه وخرابی است ودر مورد انهار وقنوات اخذ ارزیابی بهائی است که درباره شرب باغات واراضی زراعتی همان شهر یا مجاور معمول ومتداول می‌باشد.
تبصره ۲ـ هر گاه مالک در ظرف بیست روز از تاریخ اخطار کتبی شهرداری از تعیین ومعرفی کارشناس اوبدون عذر موجه برای انجام عمل حاضر نشود در اینصورت ارزیابی که قبلا" از طرف شهرداری بعمل آمده وابلاغ شده قطعی است وشهرداری می‌تواند بهمان بها ملک را خریداری نماید در هر حال خوداری مالک مانع اجرای نقشه شهرداری نخواهد بود.
تبصره ۳ـ در صورت نیازمندی بقرعه برای تعیین کارشناس مشترک مراسم قرعه کشی بدرخواست یک یا هر دو طرف در هیئت نامبرده در ماده ۱۴ این قانون بعمل آمده وهیئت نامبرده از بین سه نفر کارشناسهای رسمی بقرعه کارشناص مشترک را تعیین خواهد نمود.
ماده ۵ـ نسبت بموقوفات باطلاع ونظارت اداره اوقاف شهرداری ملک مورد نیازمندی خود را متوالی یا متصدی موقوفه خریداری خواهند نمود.
ماده ۶ـ عمارت مسکونی که صاحبان آن پروانه ساختمان از شهرداری بتوسعه یا احداث شارع یا میدان تا ده سال از تاریخ صدور اجازه خراب کردن آن لازم شود بهای آنرا شهرداری نقدا" می‌پردازد مگر اینکه مالک به اقساط رضایت دهد.
ماده ۷ـ در صورتیکه از ملک یا موقوفه علاوه بر آنچه جزو گذر ویا میدان وسایر نیازمندیها شهری می‌شود مقداری باقی بماند که با وضعیت حاضر مورد استفاده وانتفاع نباشد وقابلیت ساختمان جدید یا انتفاعی نداشته باشد بتکلیف مالک یا متولی شهرداری باید باقی مانده را بمیزان بهای زمینی که جزو گذر شده خریداری نماید واگر پاکیزگی وزیبائی خیابان یا گذر ایجاب نماید که جلوی آن دیوار کشیده شود مالک مجاور نمی‌تواند از کشیدن دیوار ممانعت کند.
ماده ۸ـ هر گاه براثر عملیات شهرداری ملکی مشرف بخیابان وگذر بود براثر توسعه مرغوب گردد ونتیجه این مرغوبیت بیش از صدی ده هزار برابر افزایش بها حاصل کند این افزایش بوسیله کارشناس مطابق ماده ۳ ارزیابی خواهد شد ومالک ملک نامبرده مکلف است یک سوم افزایش حاصله را به شهرداری نقدا" ویا بترتیب اقساط بپردازد ودر صورت اخیر موعد پرداخت تمام اقساط از تاریخ قطعیت تا یکسال نباید تجاوز نماید.
ماده ۹ـ هر گاه در نتیجه تغییر یا اصلاح گذر قسمتی از شارع عام از شارع بودن خارج شود آن قسمت متعلق بشهرداری خواهد بود وهر گاه شهرداری بخواهد آن قسمت را بفروشد در خرید آن ملک مجاور که بواسطه موقوف شدن ملک او عقب واقع می‌شود سایرین حق تقدم خواهد داشت وچنانچه این قسمت را بفروشد در خرید آن ملک مجاور که بواسطه موقوف شدن ملک او عقب واقع می‌شود بر سایرین حق تقدم خواهد داشت وچنانچه این قسمت از زمین که از شارع بودن خارج شده کافی وقابل استفاده برای بنا نباشد مالک مجاور نامبرده مخیر است آنرا ببهای عادی از شهرداری خریداری نماید ویا از ملک خود باندازه أی که کافی برای رفع ننق ص زمین شهرداری باشد به بهای عادله به شهرداری بفروشد.
تبصره ۱ـ خیابان وشارع مندرج در این ماده اعم است از خیابانهائی که در اطراف آن ساختمان شده یا فقط عرض وطرح آن اطز طرف شهرداری تعیین گردیده باشد وشهرداری بیش از مقداری که برای خیابان یا میدان مورد احتیاج شهر است خریداری نخواهد نمود.
تبصره ۲ ـ تعیین بهای عادلانه زمینهای نامبرده در ماده ۷ بموجب مقررات ماده ۳ این قانون بعمل خواهد آمد
وهر گاه ملک مجاور ببهای تعیین شده از طرف کارشناسها حاضر بخریداری نگردید زمین از راه مزایده فروخته خواهد شد.
ماده ۱۰ـ زمین ویا بناهای مخروبه واقعه داداخل شهر که بطرف خیابان یا شارع ویا میدان دیوار نداشته ومنافی پاکیزگی وزیبائی شهر باشد از تاریخ اخطار کتبی شهرداری منتهی تا یکماه ملک باید اقدام بساختمان یا بناهای دیواری متناسب با دیوارهای مجاور نمایند ودر صورت امتناع یا مساحمه شهرداری بهزینه موقوفه اقدام به دیوار سازی نموده وهزینه آنرا باضافه ده یک دریافت خواهد داشت.
تبصره۱ ـ در صورتیکه صاحبان اماکن مجاور خیابان دیوارهای مشرف به خیابان را مطابق بانظامات شهرداری تعمیر ننماید شهرداری بوسیله اخطار کتبی یک ماه بآنها مهلت خواهد داد وپس از انقضاء مدت هر گاه مالکین تعمیر ننماید شهرداری خود اقدام لازم را بعمل آورده وهزینه‌های آنرا باضافه ده یک از مالک در یافت خواهند نمود.
تبصره ۲ـ دیوارها وطاقها بازار وابنیه که در شارع وگذر عمومی دچار شکست شده یا وضعیت خطرناکی داشته باشد شهرداری مکلف است پس از تصدیق فنی و مهندسی شهرداری بمالکین آن از لحاظ حفظ جان مردم با مهلتی متناسب با رفع خطر اخطار کند در ظرف آن مهلت اقدام به خرابی ویا در صورت اقتضاء رفع خطرنماید وهر گاه مالک استنکاف نمود شهرداری خود اقدام لازم را بعمل آورده وهزینه‌های آنرا باضافه ده یک از مالک دریافت خواهد کرد.
ماده ۱۱ـ ساختن کف سواره‌های معابر از سنگ یا اسفالت وامثال آنها بهزینه شهرداری وساختمان پیاده رو سازی ندارد با مالکین مجاور یا نمایندگان قانونی آنها خواهد بود.
تبصره ۱ـ در هر خیابان که شهرداری دست بکار کف سازی سواره بشود ساختمان پیاده روهای آن خیابان وهمچنین کف سازی کوچه‌های متصل بآن خیابان طبق دستور شهرداری برای مامجاور یا نمایندگان اجباری است.
تبصره ۲ـ مالکین مشمول تبصره ۱ این ماده هر گاه با وجود اخطار کتبی یک ماهه شهرداری نخواهند یا نتوانند اقدام بکفسازی پیاده رو یا کوچهخ سهمی خود نمایند شهرداری اقدام بکفسازی نموده هزینه آنرا با ده یک اضافه از مالکین دریافت خواهد داشت. اشخاص غیر متمکن از پرداخت ده یک اضافه معاف خواهند بود.
برای پرداخت طلب شهرداری چنانچه از طرف مالکین غیر متمکن تقاضای قرار اقساط بشود شهرداری تقاضای آنها را پذیرفته طلب خود را باقساطی که حداکثر از یکسال تجاوز نمی‌کند دریافت خواهد داشت.
هر گاه نسبت بتشخیص تمکن یا عدم تمکن وهمچنین نسبت بمبلغ ومدت اقساط که در هر حال از یکسال بیشتر نخواهد بود بین شهرداری ومالک تراضی نشود هیئت رفع اختلاف مذکور در ماده ۱۴ این قانون بشکایت هر طرفی که مراجعه کرده است رسیدگی نموده ورای بخواهد ورای هیئت قطعی است.
ماده ۱۲ـ کسانیکه براثر اجرای ماده ۱۰و۱۱ بشهرداری بدهکار می‌شوند مکلف هستند بدهی خود را منتهی بیست روز بعد اخطار شهرداری بپردازند واشخاص نامبرده هر گونه اعتراضی نسبت به بدهی داشته باشند می‌توانند قبل از انقضای بیست روز بهیئت رفع اختلاف مذکور در ماده ۱۴ شکایت نمایند.
هیئت نامبرده مکلف است بدادخواست شاکی رسیدگی کرده ورای قطعی خود را راجع بمیزان بدهی وموعد پرداخت صادر نموده بطرفین ابلاغ نمایند.
کسی که موجب رای هیئت بدهکار شناخته شد مکلف است بدهی خود را بترتیبی که هیئتی مقرر داشته بپردازد ودر صورت تاخیر صدی سه در ماه باید جریمه بپردازد وچنانچه این دیر کرد از ششماه تجاوز نماید شهرداری می‌تواند طلب خود را بازیان دیر کرد براساس مقررات اسناد لازم الاجرا برابر "آئین نامه ویژه که بتصویب هیئت وزیران خواهد رسید مستقلا" وصول نماید.
ماده ۱۳ـ نسبت باختلافی که بین شهرداری ومالکین نسبت بکارهای ارزیابی تا کنون حل نشده بنحوزیر عمل می‌شود ودادگاه بهای زمین را ببهای پیش از توسعه وخرابی تعیین نموده وحق تشریف ومرغوبیت را که در اثر اقدامات شهرداری حاصل شده بدون احتیاج بتقدیم دادخواست جداگانه بصرف در خواست جداگانه بمصرف در خواست شهرداری برابر مقررات این قانون رسیدگی نموده ومورد حکم قرار می‌دهد. اگر تاریخ اجرای این قانون شهرداری وصاحبان زمین هنوز بدادگاه مراجعه نکرده‌اند برابر مقررات این قانون عمل خواهد شد.
ماده ۱۴ـ مرجع حل اختلافی که ممکن است در اجرای مقررات این قانون بین شهرداری واشخاص حاصل شود هیئت پنج نفری خواهد بود مرکب از دو نفر نمایندگان انجمن شهرداری که برای مخفی از طرف انجمن انتخاب می‌شود ـ نماینده وزارت دادگستری ـ نماینده وزارت کشور ـ نماینده شهرداری ورای هیئت نامبرده با کثرت قاطع وغیر قابل واخواهی خواهد بود.
تبصره ـ هیئت نامبرده برای مدت یکسال انتخاب دست کم هفته یکدفعه تشکیل جلسه خواهد داد ترتیب حضور کارمندان هیئت وانتخاب جانشین آنها در صورت غیبت یا استعفاء وهمچنین طرز رسیدگی هیئت بوسیله آئین نامه معین خواهد شد.
ماده ۱۵ـ آئین نامه وابسته باین قانون پس از تصویب هیئت وزیران بموقع اجرا گذاشته می‌شود
ماده ۱۶ـ وزارت کشورووزارت دادگستری مامور اجرای این قانون می‌باشد.
ماده ۱۷ـ این قانون از تاریخ تصویب بموقع اجرا گذاشته می‌شود وقانون توسعه ومعابر مصوب لآبانماه ۱۳۱۲ لغو می‌گردد
این قانون مشتمل بر هفده ماده هست در جلسه اول تیرماه یکهزار وسیصد وبیست بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی ـ حسن اسفندیاری