مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ امرداد ۱۳۲۱ نشست ۷۴
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم |
دوره سیزدهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۳
جلسه: ۷۴
صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه اول امرداد ماه ۱۳۲۱
فهرست مطالب
۱- تصویب صورت مجلس
۲- تقدیم یک فقره لایحه از طرف آقای وزیر دارایی
۳- اظهارات آقای طوسی راجع به طرح قانونی رسیدگی به دارایی کسانی که از صندوق دولت حقوق می‌گیرند
۴- بقیه شور اول لایحه نظام وظیفه
۵- سؤال آقای روحی و پاسخ آقای وزیر جنگ
۶- تصویب سه فقره گزارش مرخصی
۷- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس یک ساعت و سه ربع پیش از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید.
صورت مجلس روز ۲۸ تیر ماه را آقای (طوسی) منشی قرائت نمودند. (اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:
غایبین با اجازه- آقایان: دکتر ضیا، فیاض، شهدوست، مؤید احمدی، فاطمی، دکتر ادهم، مستشار
غایبین بی‌اجازه- آقایان: تولیت، ذوالقدر، ناصری، حمزه‌تاش، مهذب، جلایی، مؤید قوامی، آصف، صادق وزیری، کامل ماکو، نصرتیان
دیرآمدگان بی‌اجازه- آقایان: لیقوانی، اکبر، امامی
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- در صورت مجلس نظری نیست؟(اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد.
- تقدیم یک فقره لایحه از طرف آقای وزیر دارائی
{۲- تقدیم یک فقره لایحه از طرف آقای وزیر دارائی}
وزیر دارائی (آقای بدر)- چند ماده است علاوه بر موادی که سابقا“ بعنوان متمم بودجه تقدیم مجلس شورای ملی شده بود تقدیم که این چند ماده هم جزء قانون متمم بودجه بشود.
رئیس- بکمیسیون بودجه رجوع می‌شود.
- اظهارات آقای طوسی راجع به طرح قانونی رسیدگی به دارائی کسانی که از صندوق دولت حقوق می‌گیرند
{۳- اظهارات آقای طوسی راجع به طرح قانونی رسیدگی به دارائی کسانی که از صندوق دولت حقوق می‌گیرند}
رئیس- آقای طوسی
طوسی- عرض کنم بنده در عین کمال علاقمندی و اهمیتی که به قانون نظام وظیفه می‌دهم و لازم میدانم هر چه زودتر بگذرد یک قسمت از مطالب لازم هم هست که آنها هم باید در موقع خود بعرض مجلس شورای ملی برسد از جمله در چندی قبل یک طرحی اینجا تهیه و تقدیم شد که رفت بکمیسیون مبتکرات که تقدیم خبر کمیسیون به مجلس قدری تاخیر شده لازم بود تا امروز تقدیم مجلس و مطرح شده باشد آنچه بنده در نظر دارم در دوره زندگانی خودم هر تقلب و خیانت و بدکاری در هر کجا بروز کرده صرفا“ ناشی از طمع و تقلب بوده است متاسفانه در این موضوع هم گاه گاه تا حدی کارمندان دولتی هم تقریبا“ تماس داشته‌اند بنده نظر اینکه باید یک بیم و امیدی در کار باشد و هر کس بداند خودش که کیفر و پاداش در اثر اعمال خود آن شخص می‌باشد باین مناسبت شش هفت ماه قبل اگر نظر آقایان باشد این بنده مطالبی عرض کردم و در دنباله عرایض خودم با نظریات آقایان نمایندگان محترم طرحی که امضاء شده بود تقدیم عین طرح را می‌خوانم:
مقام عالی ریاست مجلس شورای ملی
نظر بنده باینکه اساس حسن جریان امور کشور وابستگی کامل بدرستکاری مامورین دولتی داشته و عیب نادرستی و عدم صحت عمل بنیان هر سازمان خوبی را متلاشی خواهد ساخت و تا کنون هم امتیاز شایسته که موجب تشویق مامورین صحیح العمل و کیفر کارکنان دغل باشد رعایت نشده و ممکن است کماکان برتجری اشخاص غیر صالح افزوده و از تعداد مامورین درستکار کاسته شود ما امضاء کنندگان طرح زیر را طی دو ماه پیشنهاد و تصویب آن را تقاضا مینمائیم.
ماده۱- دولت مکلف است بوسایل ممکنه مقتضیه کیفیت ایجاد دارائی کارمندان و اشخاصی را که از صندوق دولت استفاده می‌کنند از سال ۱۳۰۰ ببعد اعم از لشکری و کشوری مورد بررسی قرار داده معلوم دارند روز ورود بخدمت چه داشتند و اکنون دارای چه وضعیتی است و در صورتیکه دارائی را تحقیق و رسیدگی نموده طبق آئین نامةکه بتصویب کمیسیونهای مربوطه پارلمانی مجلس خواهد رسید قرار مقتضی صادر نماید.
ماده۲- دولت در ظرف مدتیکه از دو ماه تجاوز ننماید آئین نامه اجرای این منظور را تهیه و بتصویب کمیسیونهای مربوطه پارلمانی خواهد رساند. طوسی-یعقوب انوار ارگانی- محمد طباطبائی- جواد آزادی- اوحدی- مؤیداحمدی- جواد شجاع- ابراهیمی ریگی- حسن مسعودی- ابوالقاسم نراقی- محمود فرخ- صفوی- مجید موقر- ع. روحی- غلامحسین فرشی- سلطانی- گرگانی- اصفهانیان- احمد صفاری- اقبال- جسین افشار- م. همراز- محسن مهدوی- احمد موسوی بهبهانی- عیسی لیقوانی- فتوحی- اعتبار محمد تقی رفیعی- دکتر مهدی ملکزاده- گودرزنیا- ع. مسعودی -پناهی – کامل ماکوئی- محمد رضا اردبیلی.
این طرح مطابق معمول بکمیسیون مبتکرات رفته است و کمیسیون مبتکرات در جلسات متعدد در این زمینه صحبت کرده و بالاخره مطابق مواد آئین نامه داخلی مجاس خبر آنرا به مجلس تقدیم نموده که حالا لازم میدانم خبر آنرا هم بخوانم و قبلا“ عرض می‌کنم که دو موضوع در کمیسیون طرح شد یک نفر از آقایان نمایندگان محترم فرمودند که اولا“ این حسابها از امروز ببعد رسیدگی شود البته بایشان جواب داده شد که در این صورت موضوع منقضی است و ما می‌خواهیم ببینیم قبلا“ چه کرده‌اند. قسمت دیگر این بود که گفتند آقا بهتر اینست که حالا که چنین است اول از خود نمایندگان شروع بشود بنده هم این فکر مقدس و نظر پاک و این نیت مطمئن و لایق را کاملا“ تقدیر و تقدیس کردم و بهمین نظر چون خود بنده مدتها افتخار کارمندی در خود مجلس در حدود سی و چهار پنجسال داشتم و بعد هم نماینده هستم چند سال بنابراین اول به بنده می‌رسد. پس اول از بنده شروع کنید بعد بآنهائی که این صحبت را نموده‌اند بعد بسایر آقایان می‌رسیم بعلاوه اینجا ذکر شده است مخصوصا“ می‌گوید اشخاصی که از صندوق دولت استفاده می‌کنند بنابراین استثنائی ندارد و نمایندگی هم مشمول این است. بنابراین بنده این طرح و این خبر را الآن تقریم مجلس شورای ملی می‌کنم و استدعا می‌کنم الآن مجلس شورای ملی بهر ترتیب و مقتضیاتی که صلاح میداند اقدام کند تا نتیجه ازآن گرفته شود (صحیح است-بسیار خوب)
بعضی از نمایندگان- دستور دستور
رئیس- رای گرفته می‌شود به پبشنهاد آقای روحی (بعضی از نمایندگان- مخالفی نیست)(انوار- وقتی مخالف هست باید رای گرفت) آقایان موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
- بقیه شور اوللایحه نظام وظیفه
{۴- بقیه شور اوللایحه نظام وظیفه}
رئیس- لایحه نظام وظیفه از ماده هفتاد و هشت مطرح است.
ماده۷۸ – کسانی که مشمول مقررات ماده بالا نشده باشند دوازده ماه باقی مانده دوره خدمت زیر پرچم خود را مانند افراد وظیفه در صف انجام خواهند داد.
رئیس- آقای اوحدی
اوحدی- در این ماده یک نکته رعایت شده که در حقیقت یک جریمه ایست برای مشمول نظام وظیفه و بنده نمی‌توانم با این جریمه موافقت کنم آن جریمه عبارتست از شش ماه دوره تحصیلی اگر آقایان التفات بکنند در مادة قبل نوشته شده محصلین تا فلان درجه باید شش ماه تعلیمات اولیه را در صف گرفته و بعد بدانشکده بروند بهد در این ماده نوشته شده در دانشکده شش ماه باید زحمت بکشند اگر از امتحان برای افسری بیرون نیامدند آنوقت برای بقیه که دوازده ماه معین شده است برگردند معنای این عبارت این است شش ماه اول باشد و شش ماه هم در کلاس دانشکده باشد دوازده ماه هم بعد در حالی که هیجده ماه برایش معین کرده‌اند این شش ماه را جریمه قرار داده‌اند بنده بااصل هیجده ماه مخالفت کردم اینجا هم مخالفت هیتم که این شش ماه اگر از امتحان بیرون بسیار خوب شش ماه را در اینجا زحمت کشیده آداب و سنن را یاد گرفته حالا بدون درجه افسری بر گردد شش ماه دیگر هم در صف خدمت کند دیگر جریمه چرا؟
رئیس- آقای طباطبائی
طباطبائی- این بد نظری نیست پیشنهاد کنید در کمیسیون صحبت می‌شود.
رئیس- ماده هفتادو نه
ماده ۷۹- افراد نامبره درماده ۷۶و ۸۱ از تاریخ معرفی بدانشگاه افسری تا خاتمه دوره دانشکده تابع نقررات عمومی دانشکده افسری احتیاط بوده و طبق برنامه مخصوص تعلیمات لازمه را طی خواهند نمود.
رئیس- آقای انوار.
انوار- در این ماده یک موضوعی را بنده در نظر داشتم در خارج هم با آقای روحی صحبت کردم و آن موقع موضوع تجربیات است آنهائیش که مفید یقین است یقینیات است که برهان از آن منشق می‌شود پس تجربه‌ای که ما در سابق کرده‌ایم با آن تجربه ثابت کرده‌ایم که آن برنامه و آن دانشکده و آن افسر احتیاط و آن ترتیبات خوب نتیجه نداد چون این موضوع هست و با آقای مخبر هم صحبت کردیم فرمودند در کمیسیون کاملا“ صحبت شده ناچار هستم عرایض خودم را بکنم گرچه بعضی از آقایان می‌گویند که این قانون را بگذاریم زودتر تمام شود. تمام می‌شود ولی اگر خدای نخواسته بد بگذرد ضررش باین ملت مبخورد پس بقدر امکان باید آن چیزهائیکه ما در نظر داریم بعرض مجلس برسانیم و آن این است که می‌گویند ماهی از سرگندم گردد (یا گنده گردد) ولی مردم یعنی هر موسسه که می‌خواهند مفید باشد باید از سر صحیح باشد یعنی شالوده را از سر طوری بریزند که آن دیوار کج نرود تصدیق کنید که این شالوده سابق کج بوده و آن شالوده‌ای نبوده است که دیوار استواری برای ما فراهم کند که در سایر آن بتوانیم بنشینیم ماناچاریم امروز که می‌خواهیم قشونمان قشون ملی بشود قشونی بشود که همینجوری فرمودند علاقه مندیم محبوب ما واقع باید افسرها نوعی تربیت بشوند و تعلیمات بگیرند که اول دارای امان باشند من نمی‌گویم ایمان او مثل مسلمان باشد هر کس در ایمان خودش دارای عقیده یک دلی دردست دلداری باشد رها و مطلق نباشد و هر چیزی را کان لم یکن قرار ندهد و اعتنا نکند اینقدر آزادی مطلق نداشته باشد باید در تحت یک مقیداتی باشد اول ایمان است ایمان ثابت داشته باشد نسبت بآن ایمانی که دارد یک عقیده‌ای داشته باشد این اولا“ ثانیا“ در این قانون هیچ صحبت نشده است از تربیت اخلاقی افسران ما باید تربیت اخلاقی داشته باشند که در زیر سایه تربیت این افسرهای قشون ما که از ایلات از دهات از قصبات می‌آیند زیر دست اینها تربیت بشوند و آن تربیت سابق را بکلی ول کنند و دارای یک اساسی محکمی بشوند بازعراض بنده بر رو یکلیات است باز بعضی آقایان ممکن است بگویند شروع کرده است بکلیات. اینجا نوشته است افراد نامبرده در ماده ۷۶و۸۱ از تاریخ معرفی بدانشکده افسری تا خاتمه دوره دانشکده تابع مقررات عمومی دانشکده افسری احتیاط بوده و طبق برنامه مخصوصی تعلیمات لازمه را طی خواهند نمود. مقررات عمومی آنچه دیدیم خدا شاهد است ان تلخ است خیلی تلخ و خیلی زنند بود. البته اگر مقررات جدیدی یک نظریات تکاملی باشد خیلی خوب است یک مقررات جدیدی باشد که قشون ما دارای یک عقیده ثابتی باشد حقیقت قشون ایران باشد یعنی حققت آن قشونی باشد که دوره با افتخار سلاطین هخامنشی داشتند این برنامه مخصوص راهم در کمیسیون نظام بیاورند که ما ببینیم چه چیز است اگر فکری داشته باشیم بگوئیم که قشون ما تعلیمات لازمه را طی بکنند بلکه بتوانیم در تحت این تعلیمات و عقاید از روی کمال علاقه مندی خدمت بکنند و الا باز بیلمان آنطرف جوی است باصطلاح دهاتی‌ها و همان اوضاع است و همان بدیختی و همان وقت شان گرفته شود بدون اینکه نتیجه بگیریم. پس باید این اساس را بکلی بریزیم دور و یک اساس محکمی تشکیل دهیم دارای اخلاق فاضله این است عرایض و پیشنهاد بنده.
رئیس- آقای روحی.
روحی- آقای انوار همیشه از کلات صحبت می‌کنند و متاسفانه در هر ماده در کلیات قانون صحبت می‌کنند این را بنده بایشان اخطار می‌کنم که قانون را رعایت کنند و همیشه در تمام مواد قانون در کلیات فرمایشی نکنند اما در اینجا راجع به این ماده اشتباه نمودند زیرا منظور اینجا افسر احتیاط است افسر احتیاط یک مقررات و وظیفه علیحدة دارد و اینهائی راکه آقا فرمودند مربوط به افسری است که در خدمت است و تحت السلاح است افسر احتیاط هر سال کار می‌کند و تعلیماتش را هم هر سال تمدید می‌کند این قسمتهای فنی را اگرتازه باشد می‌آموزند تا درموقع اگر بخواهند کار آموزده باشند این مربوط بافسران تحت السلاح نیست آقای انوار اگر قدری بیشترتوجه فرمودند بودند این اعتراض را نمی‌فرمودند. آقا نظریه امروز وزارت جنگ بر خلاف پیشین است آن قانون نظام وظیفه هی افراد زیاد می‌کرد حالا هم هی افراد زیاد کند. دانشکده افسری تا سال ۱۳۲۰ سعی می‌کرد هر قدر زیادتر افسر بیرون دهد حالا این افسر آیا معلوماتی داشت یا تجربیاتی داشت هیچ در فکر نبودند امروز اینها باید همه رعایت شود این افسران همان پایه اخلاقی که فرمودید این آئین نامه درست نمی‌شود این در مدرسه درست می‌شود این در زیر دست آموزگاران درست می‌شود اینها باید پایه اخلاقی افسر و نفرات را در پایگاهی بگذارند که بتوانند یک افسر لایق و هنرمند و با ایمان از آن بیرون بیاورند و اینها همه رعایت شده است خیلی هم دقت شده است و خواهد شد ولیاینها که شما فرمودید مربوط بافسر تحت السلاح بود و افسر احتیاط هم یک برنامه هائی دارد در موقع باید مقرراتی را بخود افسر یاد داد.
رئیس- ماده ۸۰
ماده ۸۰- دانشکده افسری احتیاط هر اسل در اول مهر ماه تشکیل و دوره آن شش ماه خواهد بود.
رئیس- ماده ۸۱
ماده۸۱- کسانیکه دوره تحصیلات آنان معادل لیسانس یا دکترا باشد بطور کلی ۱۲ ماه در خدمت زیر پرچم خواهند بود و پس از طی دوره دانشکده افسری احتیاط در صورتیکه از عهده امتحانات نهائی برآینده مطابق پنجم قانون ترفیعات بدرجه افسری نائل و ششماه با درجه افسری در صف خدمت خواهند نمود.
رئیس- آقای انوار.
انوار- اینجا خواستم آقایمخبر تشریف دارند ایشانرا متوجه کنم. جسارت نشود آقای مخبر باز رفتند بهمان ترتیب که در مدرسه بود آن قلب به بنده وارد کردند. بنده هم عرض کردم اینجادر این ماده محتاج است یک مسائلی را بطور کلی بعرض برسانم که اولیای وزارت جنگ در کلیات راجع بتربیت افسرها باید دقت کنند. موضوع دیگر که فرمودند افسر احتیاط غیر از افسر دائمی است آن افسر می‌ماند و ترفیع پیدا می‌کند و در صف هست ولی این افسراحتیاط است اینطور نیست که بیاورند در صف هست ولی این افسر احتیاط است اینطور نیست که بیاورند در صف و بعد از خدمت او اول کنند که برود البته وقتی خدمت کرد تا مدتی او هم وابسته بقشون است و هر مدتی که لازم باشد باید یباید خدمت کند بنابراین مطلق همان نظریاتی که اول هم عرض کردم باید عمل کنیم چه فرقی می‌کند افسر احتیاط باشد یا داخل در صف باشد اصلا“ بعقیده من افسر باید دارای کمالات و اخلاق و ملکات فاضله باشد چه احتیاط باشد چه در صف.
طیاطیائی- اینکه مربوط باین نبود.
رئیس- آقای معاون وزارت جنگ.
معاون وزارت جنگ- اینجا برای آقای انوار یک سوء تفاهمی شده است و بنده خواستم این سوء تفاهم را مرتفع سازم و آن این است که موضوع افسر حاضر السلاح و احتیاط را یکی فرض فرمودند و حال آنکه اینطور نیست افسر حاضر السلاح افسری است که پس از خاتمه تحصیلات متوسطه و ورود بدانشکده افسری پس از طی دانشکده بیرون میآید افسر حاضر السلاح می‌شود افسر احتیاط از فارق التحصلها و لیسانس است و غالبا“ هم این را گفتم این اشخاص عوض این که خدمت سربازی بکنند چون کادر افسری ما کم است اینها باید وارد خدمت افسری بشوند و برای ۶ ماه دانشکده افسری را به بینند و بقیه اش را هم بخدمت افسری باید خدمت بکنند مدت ۱۸ ماه وقتی تمام شد می‌روند بیرون کسیکه امروز مهندس شده است پس از طی دوره دانشکده افسر توپخانه یا افسر مهندس در ردیف احتیاط می‌شود و خدمت صفی اش که تمام شد می‌رود دوباره در همان قسمت مهندسی که داشته است یا بوزارت پیشه و هنر یا کادر آزاد دیگر فقطاین افسر در موقعیکه بسیج عمومی پیش میآید و مملکت بخواهد افراد را بزیر پرچم احضار کند در آن موقع میآید و در این مواقع معینه دیگر برای خدمت وظیفه و تعلیمات احضار می‌شود میآید خدمت می‌کند و می‌رود ولی این مطلبی که آقای انوار فرمودند مطلب درستی بود افسران ارتش باید ممتاز باشند ولی این عیب را نمی‌توانم عرض تمامش ناشی از ما بوده است در کمیسیون و در مجلس هم عرض کردم در این بیست ساله وضعیات افسران ما باندازه‌ای بد بود که یک نفر شخص حسابی و دارای فامیل و وضعیت خوب هیچوقت بآن مقدار حقوق دولت تعیین شده بود او حاضر بافسری نمی‌شد چنانچه الآن هم اگر به لیستهای ما ملاحظه بفرمائید یک ستوان سوم ما ۵۰ تومان حقوقش بود یعنی پانصد ریال. حیف که آقای وزیر دارائی تشریف ندارند به پیشخدمت وزارتخانه‌ها بیش از ۵۰۰ ریال حقوق می‌دهند در اینصورت چطور می‌خواهند اشخاص لایق و خوب وارد خدمت افسری بشوند حقوقش روی حقوق پایه سه و چهار همینطور که در کشور در سایر ادارات هم داده می‌شود داده شود و با مذاکره با وزارت دارائی تا حدی این منظور عملی شده و روی این موضوع اگر ملاحظه بفرمائید اعلانی که دانشکده افسری در یکماه پیش کردند می‌گویند علاوه برداشتن دیپلم باید برای وارد شدن بدانشکده افسری مسابقه هم اضافه شود بنابراین ما سعی می‌کنیم حالا که روی مساوات می‌رویم نخبه افراد کشور را برای افسری انتخاب کنیم البته این کاری که ما حالا می‌کنیم نتیجه اش برای ۵ سال یا ۶ سال معلوم می‌شود و امیدواریم که هر چه اشخاص فهمید و وطن خواه بیشتر راقب بورود بدانشکده افسری بشوند همان اندازه پایه ارتش نا در ده سال دیگر خوبتر و محکم تربشود.
رئیس- ماده ۸۶:
ماده۸۶- دارندگان گواهی نامه دوره متوسطه یا بیشتر در موقع ورود یا اعزام بدانشکده افسری مانند سایر افراد مورد معاینه پزشکی واقع خواهند شد.
رئیس- ماده ۸۷:
ماده۸۷- تجدید ادوار تحصیلی دانشجویان دانشکده افسری احتیاط جزو خدمت آنان محسوب نشده و فقط یک دوره آن جزو خدمت زیر پرچم بشمار خواهد آمد و برای طی بقیه خدمت بدون درجه بصف اعزام خواهند شد.
بعضی از نمایندگان- تبصره اش را هم بخوانید.
تبصره- تجدید ادوار تحصیل دانشکده افسری احتیاط از دو دوره تجاوز نخواهد کرد.
رئیس- آقای اوحدی:
اوحدی- این ایرادی که در ماده ۷۸ کردم در اثر اظهارات آقای طباطبائی پیشنهادش را هم دادم عینا“ در این ماده هم میآید زیرا اینجا ممکن است جریمه یکقدری بالاتر برود آنجا فقط برای دارندگان دیپلم کامل متوسطه بود اینجا ممکن است بدکترها و لیسانس‌ها هم سرایت زیرا مطابق این قانون بر خلاف عقیده بنده دکتها و لیسانس‌ها هم باید یکسال خدمت بکنند و اگر در مدت یکسال وارد شده‌اند بدانشکده افسری بعد ازارتش ماه دیگر که دوره دانشکده است ممکن است بد از امتحان بیرون بیایند و تقاضای تجدید کردند و شش ماه دیگر بعنوان تجدید ماندند آنوقت باید بدون درجه بر گردند بصف خدمت بکنند آنوقت این آقای لیسانس برای اینکه یکدوره از امتحان رد شده یکسال در دانشکده مانده است شش ماه هم بدون درجه آمده در صف و مشغول خدمت است بنده نمی‌توانم این قسمت را نسبت بخودم هموار کنم که این قسم جریمه‌ها برای افراد در قانون معین شود. بنده یک پیشنهادی کرده‌ام که اگر مورد توجه واقع بشود من تقدیم می‌کنم.
رئیس- پیشنهاد آقای اوحدی:
پیشنهاد می‌کنم ماده زیر بجای ماده ۸۷ معین گردد (دانشجویان دانشکده افسری احتیاط در صورتیکه از عهده امتحان بر نیامدند مدت تحصیل جزو دوره خدمت زیر پرچم محسوب و برای بقیة خدمت بدون درجه به صف اعزام خواهند شد)
طباطبائی- پیشنهاد باید بعد از صحبت خوانده شود بنده اجازه خواستم.
رئیس- بفرمائید آقا.
طباطبائی- عرض می‌کنم ماده تصریح دارد اینجا مطالعه بفرمائید می‌نویسد بطور کلی دوازده ماه خدمت باید بکنند پس اینجا معلوم است (اوحدی-مذاکره در ماده بعد است) ماده بعد خوانده نشده و مقصود ماده خیلی صریح است و مدت خدمت هم ۱۲ ماه است در ماده بعد هم اگر حرفی دارید بعد بفرمائید.
رئیس- آقای دکتر ملک زاده.
دکتر ملک زاده- عرض می‌کنم یک رسمی در تمام دنیا است که هیچگونه تردیدی در آن نیست و گاهی در اطراف این اصول مسلمه اظهار نظر می‌شود. در همه جای دنیا در تمام کلاسها در تمام ادوار دوره تحصیلی که خود ما یا فرزندان ما میگذارنند یعنی یک شاگردی که از عهده امتحان بر نیاید و قبول نشود تجدیدی می‌گویند و آن یکسال دیگر باید تحصیل کند و آن یکسال در حقیقت کان لم یکن محسوب خواهد شد اعم از اینکه نظامی باشد یا غیر نظامی. در مدارس عالیه تحصیل کرده باشند یا در مدارس متوسطه تحصیل کرده باشد هیچ فرقی نمی‌کند بنده می‌خواستم به بینم بچه دلیل باید در اینجا استثناء قائل شد و گفت که آن شش ماهی که او قبول نشده است و او تجدیدی شده است آن جزو خدمت او باید محسوب شود. در مدارس متوسطه و مکدارس عالیه همه همینطور هستند و این یک فورمول مسلم و قطعی است که در تمام ادوار تحصیلی اعم از نظامی و غیر نظامی معمول شده است و من نمیدانم چرا اینجا باید این استثناء را قائل شد.
رئیس-پیشنهاد آقای اوحدی:
ریاست محترم مجلس شورای ملی
بنده پیشنهاد می‌کنم ماده زیر بجای ماده ۷۸ نوشته شود (کسانیکه مشمول مقررات ماده بالا نشده باشند باقیمانده دوره خدمت زیر پرچم خود را در صف انجام خواهند داد).
رئیس-ماده نود
فصل دوازدهم-پزشکان-دام پزشکان دارو سازان-دندانسازان
ماده ۹۰-کسانی که دارای گواهینامه دانشکده پزشکی-دامپزشکی-دندانسازی-دارو سازی باشند بطور کلی دوازده ماه در خدمت زیر پرچم خواهند بود و پس از طی دوره ششماهه تعلیمات تکمیلی نظامی تحت نظر ادارات مربوطه و گذراندن امتحان مطابق فصل پنجم قانون ترفیعات بدرجه افسری نائل و ششماه در قسمتهای مربوطه با درجه افسری خدمت خواهند نمود.
رئیس-ماده نودو یک
ماده۹۱-دامپزشکان-دندانسازان و دارو سازانی که تحصیلات آنان معادل دوره کامل متوسطه باشد مدت هیجده ماه در خدمت زیر پرچم خواهند بود پس ازششماه خدمت اولیه در صف کسانیکه از بین آنان مشمول مقررات ماده ۷۶ بشوند بعد از طی دوره ششماهه تعلیمات تکمیلی تحت نظر اداره مربوطه و گذرانیدن امتحان نهائی طبق مقررات فصل پنجم قانون ترفیعات بدرجه افسری نائل و ششماه با درجه افسری در صف خدمت خواهند نمود و سایرین دوازده ماه باقیمانده خدمت زیر پرچم خود را مانند افراد وظیفه در صف انجام خواهند داد.
رئیس-ماده نود و دو.
ماده۹۲-کلیه دانش آموزان نامبرده در فصل ۱۱ و۱۲ از حیث تکفل مشمول مقررات فصل نهم این قانون خواهند بود.
تبصره-افسران وظیفه که در تاریخ اجرای این قانون در خدمت می‌باشند مشمول مقررات مواد۷۶و۸۱و۹۰و۹۱ این قانون خواهند بود.
رئیس-ماده نودوچهار.
قصل سیزدهم-اجرای مراسم سربازگیری
ماده۹۴-مجالس سربازگیری در پانزدهم فروردین ماه هر سال در مراکز حوزه‌ها تشکیل می‌گردد.
تبصره-در حوزه‌های فرعی حوزه‌های اصلی مجالس سربازگیری در مواقع گرفتن سرباز تشکیل و ضمن رسیدگی بوضعیت احضار شدگان آن سال وضعیت آمادگان بخدمت سنواتی را نیز روشن خواهد نمود.
رئیس-آقای انوار
انوار-یک موضوع را عرض می‌کنم که مقام ریاست هم توجه خواهند فرمود اگر یک مخالفتی صحبت کرد و آنقضیه مخالف دیگر هم ندارد باید موافق جواب بدهد آنوقت آن مخالف باز می‌تواند حرف بزند والا با این وضع کسی دیگر نمی‌تواند صحبت کند. این موضوعی را که می‌خواستم عرض کنم و حالا هم همین موضوع را آقایان صحبت کردند اینست که مملکت ما هم گرمسیر دارد و هم سردسیر یعنی مواقع سربازگیری را از اواسط فروردین ماه قرار دادند آنجا که گرمسیر است موقع درو و زراعتشان است اگر این طوری که بعضی از آقایان پیشنهاد فرمودند در دیماه قرار بدهند دراین مملکت اول دی که باشد این در تمام مملکت ذره‌ای نسبت بکشاورزان صدمه نمی‌رسد. زمستان موقع بیکاریست از این طرف است که‌ای پیشنهاد را می‌کنم حالا هر جور نظر دارید. عرض می‌کنم گرمسیرات را در نظر بگیرید وقتی گرمسیرها را در نظر گرفتید در آنجا وسط سال کشاورزی می‌کنند ودر اواسط فروردین مشغول درو می‌شوند و باید همه مشغول کار باشند پیشنهادم این بود.
رئیس-ماده نودوهشتم.
ماده۹۸-هیچیک از وزارتخانه‌ها وادارات و بنگاههای دولتی و ملی و همچنین اشخاص متفرقه نباید مشمولینی را که وضعیتشان روشن نشده و برگ معافیت موقت که مدت آن منقضی نشده باشد و یا برگ معافیت دائم و یا کتبچه خاتمه خدمت در دست ندارند استخدام و یا خدمت نگاهدارد.
رئیس- آقای سزاوار.
سزاوار- در این ماده که اینجا نوشته شده است اگر اکثر توجه بفرمایند یکی از آن مواد کشداری است که غالبا“ برای مشمولین که در سن هیجده سالگی دورة متوسطه را تمام می‌کنند و تا سن بیست و یکسالگی سه سال دارند و در بیست و یکسالگی هم مشمول می‌شوند در یک دوره خدمت دچار اشکال می‌شوند زیرا اینطور عمل شده است که در سن ۱۸ سالگی دوره متوسطه اش را تمام کرده غالبا“ خانواده هائی هستند که باید معیشت بکنند ولی اینها را بخدمت نمی‌پذیرند و آنها باید در بنگاههای تجاری و بنگاههای آزاد خدمت‌های موقتی اگر بتوانند برای خودشان تهیه کنند در ادارات که نمی‌توانند و این نظر بنده صحیح نیست چون هنوز مشمول نشده است اما راجع بمشمولینی که اینجا نوشته‌اند وضعیتشان روشن نشده است این البته موضوع مشکلی است و روشن شدن وضعیت هم که تا بحال سابقه نداشته اصلش گرفتن برگ معافیت کوقت یا دائم بود و این خودش یکسال وقت لازم دارد و غالبا“ بطور عادی و طبیعی این برگها را نمی‌توانند تحصیل کنند بلکه باید تشبثات و وسائل خارجی که شامل اکثریتشان بوده آنها را بدست می‌آورند این هم خودش یک مشقتی است بنابراین مشمول چه فرق می‌کند بعقیده بنده مشمولینی که می‌خواهند در وزارتخانها مستخدم باشند یا آنهائی که در خارج هستند زیرا که مقررات نظام وظیفه فرق نمی‌کند برای موظف یا غیر موظف تا ما هم در اینجا یک تبعیض برای ایشان قائل بشویم که وزارتخانه‌ها هم حق ندارند که اینطور بکنند این بنظر بنده صحیح نیست برای موظفین آزاد آنها را رویش چه عملی می‌کنند آنها را وزارتخانه‌ها که نمی‌پذیرند و آنهائی هم که دارای اطلاعات و سواد نیستند با این مشمولین هر رفتاری که می‌شود با آنها هم بشود و بنظر بنده این ماده زیاد است.
مخبر- موضوع ۱۸ سالگی را که آقای سزاوار فرمودند بنظر بنده وارد نیست زیرا مطابق ماده ۹۸ هیچیک از وزارتخانه‌ها و ادارت نباید مشمولینی را که وضعیتشان روشن نشده بخدمت بپذیرند یعنی باید خدمت نظامشان را پس از مشمول شدن انجام دهند و این ناظر بسن مشمولیت یعنی از سن ۲۱ سال بآنطرف است و اگر در سن مشمولیت یک جوری شد که نتوانستند آنها را بپذیرند به آنها برگ معافی می‌دهند راجع بمحصلینی که در دانشکده باید بروند و خدمت سربازی را انجام دهند در هر حال این شخص باید از ۲۱ سالگی سربازی را شروع کند تا ۲۳ سالگی یا اینکه برگ معافی خودش را در سن ۲۳ سالگی بدست آورد و الا قبل از ۲۱ سالگی که او مشمول نیست و بنده اصلا“ عرض می‌کنم هر کس در هر شغلی که می‌خواهد برود قبل از سنین مشمولیت هیچ مانعی برایش نیست معهذا چون آقای سزاوار این نظر را دارند ممکن است تشریف بیاورند در کمیسیون چون در آنجا میدان برای صحبت بازتر است و صحبت می‌کنیم اگر متقاعد شدند که دیگر بحثی نیست و حالا هم ممکن است پیشنهاد کنند.
رئیس- آقای افشار.
افشار- چیزی را که بنده خواستم عرض کنم بطورا کمل آقای سزاوار فرمودند و بعقیدة بنده این ماده مادة ظالمانه ایست و اشخاصی که به سن سربازی می‌رسند و می‌آیند بنظام وظیفه بایستی وسایل برای شان فراهم کنند بنابراین بنده پیشنهاد می‌کنم و عقیده‌ام اینست که این ماده لغو شود و اشخاصیرا که بسن سربازی می‌رسند و نمی‌برند بنظام وظیفه باید بآنها برگ معافی بدهند و معطل شان نکنند.
رئیس- پیشنهاد آقای لاریجانی:
بنده حذف جمله (وضعیتشان روشن نشده) را از مادة ۹۸ پیشنهاد می‌نمایم.
رئیس- مادة ۱۴۳:
مادة ۱۴۳- هر گاه در موقع رسیدگی بوضعیت مشمولین معلوم شود که سن واقعی مشمول با تاریخ تولد مندرج در برگ شناسنامه از حیث کمی یا زیادی سن تفاوت فاحش داشته و مورد اعتراض خود مشمول باشد در این مورد صورت جلسه بامضای هیئت رسیدگی حاکی از تعیین مشخصات کامل شخص مشمول باالصاق دو قطعه عکس گواهی شده تنظیم و به پیوست رونوشت برگ شناسنامه بدادگاه مرکز مناطق مذکور در مادة ۵۷ فرستاد می‌شود و این دادگاه پس از رسیدگی بترتیب زیر عمل می‌نماید:
۱- نسبت باشخاصی که کوچکتر از سن مشمولیت تشخیص داده شوند برگ معافیت موقت تا رسیدن بسن سربازی می‌دهد.
۲- نسبت باشخاصی که بزرگتر از سن مشمولیت تشخیص داده شوند برگ معافیت دائم بعنوان خارج از مشمولیت بآنان تشلیم می‌دارد.
تبصره- راجع به اشخاصی که تولد آنان طبق مقررات قانون در دفاتر موالید به ثبت رسیده باشد این تاریخ تولد معتبر و قابل هیچگوه اعتراض نخواهد بود و اگر اشتباهاتی بین برگ شناسنامه و دفاتر موالید مشاهده شود و برابر قانون ثبت احوال ریسدگی و رفع خواهد شد.
رئیس- آقای انوار
انوار- بنده خواستم بپرسم که در این ماده این جمله تفاوت فاحش چیست؟ این غیر معین است تفاوت کافی است دیگر فاحش چیست؟ بنده خواستم بگویم که این کلمه فاحش را بردارند که اسباب اشکال می‌شود. این یکی یکی دیگر وقتی رفت بدادگاه دادگاه اقدام می‌کند دیگر و مطابق آن بیان حکم می‌کند و لازم نیست برای آن ترتیبی معین نمایند و بنویسند که این جور و این جود عمل کند.
مخبر- عرض کنم تفاوت فاحش این است چنانچه گفته شد آقای دکتر قزل ایاغ را مثلا“ فرمودند مشمول قلمداد می‌شوند برگ شناسنامه شان هم گواهی می‌دهد که مشمول می‌شود و حال آنکه اینطور نیست و اشتباه است. خوب این در کجا باید رسیدگی شود آقا؟ اما در این قسمت که فرمودند بجای دادگاه طبق مادة ۵۷ رسیدگی شود باید دادگاه باین مراتب رسیدگی کند یعنی تقریبا“ زمینه را روشن بکند معهذا باز اگر آقا پیشنهادی دارند بفرمائید بیاید در کمیسیون و در این موضوع سودمند و مفید که بنفع جامعه است بحث شود.
رئیس- آقای سزاوار
سزاوار- بنده یک تذکر مختصری داشتم در این ماده ۱۴۳ در تبصره نوشته شده راجع به اشخاصی که تولد آنان طبق مقررات قانون دردفاتر موالید به ثبت رسیده باشد این تاریخ تولد معتبر و قابل هیچگونه اعتراض نخواهد بود بنده خواستم عرض کنم البته تصدیق میفرمائید که تمام این تاریخ تولدها که معین شده است صحیح نیست اظهار کننده یک وقت جد و عمو و عمه و اینها بوده‌اند که آمده‌اند یک اظهاری کرده و رفته‌اند ولی وقتی که شناسنامه را تطبیق می‌کنیم می بینیم این آدم چهل ساله مشمول واقع می‌شود بنابراین معتقدم این موضوع هم طبق همان مادة ۵۷ که در صدر ماده ۱۴۳ بآن اشاره شده است رسیدگی شود والا اگر بخواهد مراحل را که تبصره نوشته شده به پیماید خیلی طول می‌کشد و شاید دیر به نتیجه برسد تا اشتباه تاریخ تولد رفع شود بنابراین بنظر بنده این یک ارفاقی است برای مشمولین که بجای این تبصره همان قسمت ماده ۵۷ را قرار بدهند.
رئیس- ماده ۱۴۴
ماده۱۴۴- تا تاریخ اجرای این قانون پرونده هائیکه بر اثر اجرای مقررات مادة ۱۴۳ قانون خدمت نظام وظیفه مصوب ۲۹ خرداد ماه ۱۳۱۷ در هیئت تجدید نظر مقرر در مادة ۱۴۴ قانون مذکور ریسدگی شده باشد بایستی در هیئت نامبرده طبق ماده ۱۴۳ این قانون رسیدگی و پرونده‌ها برای صدور برگها معافیت موقت و یا دائم بمناطق مربوطه اعاده گردد.
تبصره- هیئت تجدید نظر مقرر در مادة ۱۴۴ قانون نظام وظیفه مصوب ۲۹ خرداد ۱۳۱۷ بریاست یک افسر ارشد و دو افسر جزء که از طرف ادارة نظام وظیفه معین می‌شوند و نماینده ادارة کل آمار و ثبت احوال و یک پزشک بانتخاب بهداری ارتش و نماینده دادسرای تهران تشکیل خواهد شد
رئیس- مادة ۱۴۴:
مادة- پرونده هائیکه براثر اجرای مقررات ماده ۱۴۵ قانون خدمت نظام وظیفه مصوب ۲۹ خرداد ماه ۱۳۱۷ تشکیل و تا این تاریخ منجر بصدور رای هیئت تجدید نظر نشده باشد بایگانی می‌شود و پس از آگهی در مناطق مربوطه عین مدارک به تقاضای صاحبان مدارک بخود آنان با نمایندگانشان مسترد خواهد شد.
رئیس- ماده ۱۴۶:
ماده ۱۴۶- رؤسا و کارمندان و پزشکان مجالس سربازگیری و یا دادگاه اداری حوزه‌ها که در جریان اولیه امور مربوطه بمشمولین رای داده باشند حق شرکت در دادگاه مرکز منطقه برای اظهار نسبت بهمان موضوع نخواهند داشت.
فصل هیجدهم: دادگاه اداری و وظایف حوزه‌های سربازگیری
رئیس- ماده ۱۴۹:
ماده۱۴۹- در مرکز هر یک از حوزه‌های سربازگیری دادگاه اداری بکارمندی نمایندگان وزارت کشور و آمار و ثبت احوال و نظام وظیفه و یک یا دو پزشک صلاحیت دار تحت ریاست ماموری که ارشد از سایرین است تشکیل و بوضعیت مشمولین غائب و باقیماندگان مجلس سربازگیری رسیدگی و رای خواهند داد.
تبصره- دا نقاطی که اداره امنیه و شهربانی وجود داشته باشد نمایندگان آنها نیز شرکت خواهند نمود.
رئیس- ماده ۱۵۴:
ماده ۱۵۴- وضعیت و طرز عمل مناطق و حوزه‌های سربازگیری لااقل در هر سال یکمرتبه با اعزام بازرسی از مرکز باید تحت بازرسی قرار گیرد و در صورت اقتضا نیز در هر موقعیکه ضروری باشد بارزس اعزام خواهد شد.
رئیس- ماده ۱۵۶:
ماده ۱۵۶- غائبین زیر هر گاه دارای عذر موجه نباشد معادل ایام غیبت بمدت خدمت زیر پرچم آنان افزوده خواهد شد.
الف- مشمولینی که برای اجرای مراسم سربازگیری احضار شده و در موعد مقرر حضور نیافته باشند.
ب- مشمولین آماده بخدمت که در موقع احضار حاضر نشده باشند.
ج- کسانیکه بنابر علت مزاج احضار آنها بتعویق افتاده و در خاتمه مدت مقرر خود را معرفی نکرده باشند.
تبصره۱- مشمولین بیماری که معالجه آنان برای مدت معین به بنگاه بهداری کشور محول و در اجرای دستور پزشک معالج تعللی ورزیده و با اساسا“ برای معالجه به بنگاه بهداری مراجعه نکرده باشند در این صورت معادل نصف مدتیکه برای معالجه معین شده بمدت خدمت زیر پرچم آنان افزوده خواهد شد.
تبصره۲- در صورتیکه ادامه معالجه مشمولین بند (ج) و تبصره بالا از طرف دو پزشک تصدیق شده باشد پس از خاتمه معالجه و بهبود یافتن تنبیهات مقرره درباره آنان اعمال خواهد شد.
تبصره۳- اصولا“ حداکثر تنبیهات مشمولین مصرحه در این ماده از لحاظ خدمت از مدت چهار سال تجاوز نخواهد کرد.
تبصره۴- افسران و افراد احتیاط و ذخیره که پس از احضار برای انجام تعلیمات مدت یکماه طبق مقررات ماده ۱۲۳ در موعد معین حاضر نشده باشند باید دو برابر این مدت خدمت نمایند.
تبصره۵-مشمولینی که تا آخر سن ۴۵ سالگی از خدمت غیبت بحداکثر مجازات مندرجه در بند الف ماده ۳۵۶ قانون دادرسی و کیفر ارتش محکوم خواهند شد.
تبصره۶- کسانیکه پس از مدتی غیبت یا فرار شخصا“ حاضر شده و یا جلب گردیده باشند و در معاینه مطابق مادة ۶۰ معاف دائم تشخیص داده شوند از انجام خدمت معاف ولی برای بدادگاه نظامی تسلیم خواهد شد و در صورتیکه دادگاه مقتضی بداند و غایب مزبور بیمار نباشد از ۱۵ روز تا ۶ ماه بحبس خواهد نمود.
مادة ۱۷۵- مشمولین نظام وظیفه که تا کنون غایب بوده و بخدمت حاضر نشده‌اند و همچنین سربازانی که از خدمت فرار کرده‌اند هر گاه تا اول ابان ماه ۱۳۲۱ شخصاً حاضر و خود را معرفی نمایند از مجازات معاف می‌باشند در غیر این صورت باحضار آنان اقدام شده و مشمول مقررات مواد ۱۵۵و ۱۵۶ این قانون خواهند بود.
رئیس- آقای اوحدی.
اوحدی- ایرادی باین ماده بنده ندارم فقط یک اجمالی در آخر این ماده بنظر بنده رسیده که ممکن است با یک توضیحی رفع این اشکال بشود و آن قسمت ۱۵۵و ۱۵۶ این قانون است اگر مراد از جمله این قانون همین قانون اصلاحی است در این قانون اصلاحی که ماده ۱۵۵ وجود ندارد بنابراین اشاره کردن بی مورد است اگر مقصود از این قانون اصلاحی است بقیه قانون ۱۳۱۷ که شما در کاده بعد اشاره می‌کنید که ماده ۱۵۵ نسخ می‌شود پس اگر او مقصود است که هم مورد ایراد واقع است زیرا از قانون ۱۳۱۷ شما ماده ۱۵۵ اش را باید نسخ می‌کنید یک توجیهی بشود و رفع این اجمال را بفرمائید.
مخبر- این قانون نظام وظیفه تمامش عوض نشده است همین چند ماده است و بقیه قانون نظام وظیفه یال ۱۳۱۷ بقوه خودش باقی است منتها این چند ماده آنچه که در آن قانون ظالمانه بود فوق العده بضرر مردم بود اینها را در کمیسیون اصلاح کردیم حالا اگر نظریات و پیشنهاداتی دارند بفرمائید میآید کمیسیون و مورد مذاکره و رسیدگی قرار می‌گیرد ولی ماده ۱۵۵ همه اش لغو نشده است.
رئیس- آقای انوار.
انوار- در اول این قانون که آمد به مجاس و رفت به کمیسیون در این ماده معافیت از مجازات را تا اول آبان نوشته بودند و حالا شاید شور ثانی هم طول بکشد خوب است مدت را قدری بیشتر قرار بدهند طاهری آبان ۱۳۲۲ است.
انوار- خیر مال ۱۳۲۱ است این یکی. یکی هم راجع به نگرانی بنده می‌کنم اگر چه آقای مخبر جواب داند که ماده ۱۵۵ همه اش که مبلغی نمی‌شود بلکه بنده دال آن ملغی می‌شود این را توجه بفرمائید بنابراین بنده تصور می‌کنم اشکال داشته باشد و ماده ۱۶۷ را ملاحظه بفرمائید اینطور نوشته است.
رئیس- آقای صفوی
صفوی- در این ماده نوشته شده مشمولین نظام وظیفه مه تا کنون غایب بوده و بخدمت حاضر نشده‌اند و همچنین سربازانی که از خدمت فرار کرده‌اند هر گاه تا اول آبان ۱۳۲۱ شخصا“ حاضر و خود را معرفی نمایند از مجازات معاف می‌باشند این قانون تا شور دومش بشود و بصحه مبارک همایونی برسد البته چهل چهل و پنج روز دیگر طول می‌کشد بنابراین یکماه یکماه نیم دیگر یبشتر باقی نمی‌ماند تا اول آبان و اینهم کافی نخواهد بود البته تهران را نباید نوجه بفرمائید تمام کشور را باید در نظر بگیرید و این مدت نخواهد بود بنده معتقدم که این را امتداد برهید تا آخر اسفند ۱۳۲۱ و این را بنده پیشنهاد می‌کنم.
مخبر- این مانعی ندارد ممکن است نوشته شود سه ماه چهار ماه. پنجماه پس از تصویب این قانون این را پیشنهاد بفرمائید تا رفع اشکال همه آقایان بشود.
رئیس- ماده ۱۶۷ خوانده می‌شود:
ماده ۱۶۷- از تاریخ اجرای این قانون مواد ۲۳و ۲۴و۳۳و۳۴و۳۵و۳۶و۴۶و۵۱و۵۲و۵۳و۵۴و۵۶و۵۷و۵۹و۶۰و۶۱و۶۲و۶۳و۶۴و۶۵و۶۶و۶۷و۶۸و۶۹و۷۳و۷۴و۷۶و۷۸و۷۹و۸۰و۸۱و۸۶و۸۷و۹۰و۹۱و۹۲و۹۴و۹۸و۱۴۳و۱۴۴و۱۴۵و۱۴۶و۱۴۹و۱۵۴و بند (د) ماده ۱۵۵و ۱۵۶و ۱۵۷ قانون خدمت نظام وظیفه مصوب ۲۹ خرداد ۱۳۱۷ ملغی و همچنین کلیه قوانین که مخالف با این قانون باشد بلا اثر و از درجه اعتبار ساقط خواهد بود:
رئیس- آقای فرخ.
فرخ- اگر چه یکی دو مرتبه از طرف آقای رئیس کمیسیون و مخبر کمیسیون وعده داده شده است که افراد قشون وظیفه که فعلا“ مشغول خدمت هستند مشمول این قانون خواهند بود (صحیح است) ولی چون در خود قانون تصریح نشده این است که قریب شصت وسه چهار نفر از آقایان پیشنهادی تقدیم کرده‌اند کهخ تبصره‌ای بناده ۱۶۷ علاوه شود که کسانیکه فعلا“ در زیر پرچم مشغول خدمت هستند مشمول این قانون خواهند بود.
رئیس- پیشنهاد قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌کنیم تبصره ذیل در آخر ماده ۱۶۷ علاوه شود. تیصره این قانون شامل کلیه مشمولینی که فعلا“ در زیر پرچم مشغول انجام خدمت می‌باشند نیز خواهد بود.
طوسی- در حدود شصت و سه چها امضاء
مخبر- بسیار خوب است خیلی خوب است.
رئیس- ماده۱۶۷
ماده ۱۶۷- این قانون پس از تصویب بموقع اجراء گذارده خواهد شد.
مخبر- تا عده کافی بشود برای اخذ رای ورود بشور دوم بنده سئوالی کرده بودم از آقای وزیر جنگ تشریف هم دارند اجازه می فرمائید سئوالم را بکنم.
نراقی- اجازه می فرمائید؟
رئیس- آقای نراقی بفرمائید.
نراقی- عرض می‌کنم تا برای شور دوم رای گرفته شود عرض می‌کنم که این قانون عده‌ای از مواد مخصوصی از قانون مصوب سال ۱۳۱۷ را آورده است به مجلس اصلاح کند در صورتیکه قانون ۱۳۱۷ اصولا“ خوبی نبوده است و با اینکه بنده خودم آنوقت عضو کمیسیون بودم و مخبر کمیسیون نظام بودم آن قانون را که آوردند به مجلس گفتند این بعرض رسیده است و ابداً تصرفی نباید درش بشود و نبایستی بآن دست زده شود حتی عباراتش را هم نگذاشتند اصلاح شود عجالتاً بیست تا سی تا از آن مواد را برای اصلاح آورده‌اند بقیه آن بهمان صورت کیفیت سابق خودش باقی است آن قانون رویهم رفته بصورت ظالمانه و یا عبارات نادرستی ارتباطشان با هم کم است تنظیم شده است و بنده استدعا می‌کنم وزارت جنگ موافقت کنند تمام قانون به کمیسیون آورده شود که من حیث المجموع بارعایت ارتباط و اصلاح کلیه قانون تنظیم و اصلاح و برای شور دوم به مجلس تقدیم شود.
- سئوال آقای روحی و پاسخ آقای وزیر جنگ
{۵- سئوال آقای روحی و پاسخ آقای وزیر جنگ}
رئیس- آقای روحی
روحی- بنده چندیست از آقای وزیر جنگ استدعا کردم برای پرسشی کرده‌ام تشریف بیاورند و در جلسة علنی توضیح بدهند حالا هم تشریف دارند و تا عده برای اخذ رای کافی شود استدعا می‌کنم جواب پرسش کرا بدهید.
رئیس- بفرمائید.
روحی- انچه ما در جرائد اخیرا“ می‌بینیم یک افسر امریکائی در وزارت جنگ مشغول بخدمت شده است می‌خواستم به بینم ای ار از چه لحاظ استخدام کرده‌اند و قانون آن باید به مجلس شورای ملی بیاید و چرا نیامده است اطلاعات نا در حدود روزنامه است و اطلاعات بیشتری نداریم بنده میل داشتم که یک اطلاعات بیشتری در این خصوص بما بدهید که برای چه منظور استخدام شده است و اگر استخدام رسمی باید بشود قبلا“ بایستی به تصویب مجلس شورای ملی رسیده باشد.
وزیر جنگ- چنانچه آقایان نمایندگان محترم مستحضر هستند دولت فعلی از آغاز کار اینطور در نظر گرفت که برای امور فنی برخی از وزارتخانه عدة متخصص از خارجه استخدام بشوند از جمله وزارت جنگ بود در امور اقتصادی و سر رشته داری و حمل و نقل آن معایب و نواقصی مشاهده می‌شد و اتفاقاً این سه رشته همیشه برای ارتش اهمیت حیاتی داشت و بایستی هر چه زودتر اصلاح و روبراه گردد. نظر بروابط دوستانه و مودت آمیزی که از دیر زمانی بین دولتین آمریکا و ایران موجود بود برای استخدام متخصصین بآن دولت مراجعه شد و دولت آمریکا در اثر همین ردابط دیرین ژنرال کریلی و سرهنگ کیلسپی را باین سمت اعزام و معرفی نمود ژنرال کریلی از افسران عالی رتبه و بر جسته آمریکا و علاوه بر فرماندهی واحدهای بزرگی که در آنجا داشته بواسطه ماموریت‌های مهمی که در کشورهای مختلف عهده دار بوده از حیث تجربه و عمل مقام لرجمندی دارد و اطلاعات و تجربیات مبسوط ایشان در امور اقتصادی و حمل ونقل ارتش کاملا“ مورد استفاده است سرهنگ کیلسپی نیز که از دانشگاه تکزاس دارای درجه دکترا است در اقتصادیات و امور هواپیمائی و کارخانجات ارتش تخصص شایانی دارد. عجالتاً این دو افسر برای رشته هائی که در بالا عرض شد بوزارت جنگ معرفی شده‌اند و چون استخدام آنها در ارتش ایران منوط بقانون مخصوصی است که باید به تصویب کنکره آمریکا برسد از اینرو فعلا“ در وزارت جنگ در همان رشته‌های مربوطه مشغول مطالعاتی هستند تا پس از گذشتن قانون نامبرده لایحه استخدام ایشان نهیه و بمجلس شورای ملی تقدیم گردد و پس از تصویب آن رسماً شروع بکار بنمایند.
دکتر جوان- برای وزارت جنگ مضر است و صلاح نیست.
رئیس- رای گرفته می‌شود بورود در شور دوم لایحه نظام وظیفه آقایان موافقین برخیزند (اکثر بر خاستند) تصویب شد.
- تصویب سه فقره گزارش کمیسیون مرخصی
{۶- تصویب سه فقره گزارش کمیسیون مرخصی}
رئیس- چند فقره گزارش از کمیسیون عرایض و مرخصی رسیده است قرائت می‌شود. آقای امامی در خواست پانزده وز مرخصی از تاریخ ششم تیر ماه ۱۳۲۱ نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون عرایض و مرخصی واقع شده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.
رئیس- آقایان موافقین با مرخصی آقای امامی برخیزند (اکثر بر خاستند) تصویب شد. خبر مرخصی آقای جلائی. آقای جلائی در خواست پانزده روز مرخصی از تاریخ۱۶ تیر ماه ۱۳۲۱ نموده اندو مورد موافقت کمیسیون عرایض و مرخصی واقع شده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.
رئیس- آقایان موافقین با مرخصی آقای جلائی بر خیزند (اکثر بر خاستند) تصویب شد. خبر مرخصی آقای حمزه تاش.
آقای حمزه تاش بواسطه کسالت مزاج و لزوم معالجه بموجب گواهی پزشک معالج در خواست یک ماه مرخصی از تاریخ ۷ تیر ماه ۱۳۲۱ نموده‌اند و کمیسیون عرایض و کرخصی با در خواست ایشان موافقت نموده است گزارش آن بعرض می‌رسد.
رئیس- آقایان موافقین با مرخصی آقای حمزه تاش بر خیزند (اکثر بر خاستند) تصویب شد.
- موقع و دستور جلسه آتیه-ختم جلسه
{۷- موقع و دستور جلسه آتیه-ختم جلسه}
رئیس- اگر اجازه میفرمائید جلسه را ختم کنیم (صحیح است) جلسه آتیه روز یکشنبه چهارم مرداد ماه سه یاعت پیش از ظهر دستور هم بقیه شور لایحه جنگل‌ها.
(مجلس یک ربع ساعت بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- حسن اسفندیاری