مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ اردیبهشت ۱۳۰۴ نشست ۱۵۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پنجم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پنجم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ اردیبهشت ۱۳۰۴ نشست ۱۵۳
جلسه صدو پنجاه و سه
صورت مشروح مجلس لیله سه شنبه اول اردیبهشت هزار و سیصدو سه چهار برابر بیست و هفتم رمضان المبارک ۱۳۴۳
(مجلس سه ساعت از شب گذشته به ریاست آقای مؤتمن الملک تشکیل گردید)
(صورت مجلس لیله شنبه بیست و پنجم فروردین را آقای نظام التولیه قرائت نمودند)
رئیس – آقای شیروانی (اجازه)
شیروانی – بنده قبل از دستور عرضی دارم.
رئیس – آقای دولت آبادی (اجازه)
حاج میرزا یحیی دولت آبادی – بنده هم قبل از دستور عرضی دارم.
رئیس – آقای آقا سید یعقوب (اجازه)
آقا سید یعقوب – قبل از دستور.
رئیس – صورت مجلس مخالفی ندارد
(گفتند – خیر)
رئیس - آقای شیروانی.(اجازه)
شیروانی – نظر به اینکه بنده تقریباً متجاوز از بیست روز است یک طرحی را تهیه کرده‌ام که تقدیم مجلس شورای ملی بکنم و متاسفانه هنوز وقت بدستم نیامده مجبور هستم از آقایان اجازه گرفته چند کلمه مقدمتاً عرض کنم بعد داخل در اصل موضوع بشوم متأسفانه وقت در این مملکت ما قیمت ندارد. و غالباً اوقات مهم و گرانبها صرف چیزهای غیر مفید می‌شود و این مسئله هم جزء اخلاق روحی ما شدهمثلاً وعده می‌دهیم اغلب سه ساعت و چهار ساعت دیر حاضر می‌شویم و البته امیدواریم بتدریج این عیب رفع شود اوقات مؤسسات مهم ما صرف یک اوهام و یک چیزهائی می‌شود که هیچ نتیجه برای مملکت ما نداشته و نخواهد داشت این‌ها چیزهائی است که تعقیبش هم در مجلس باعث تضییع وقت آقایان است
یک نفر از نمایندگان – صحیح است
شیروانی یکی از چیزهائیکه در این اوقات اخیر ورد زبان ماها شده موضوع اقتصادیات است و کم کم توجه اغلب منور الفکرها و آقایانی را که در امور مملکتی ذیمدخل هستند جلب کرده است ولی می‌بینیم که این کلمه آزادی و سایر کلمات چون درش عمل نمی‌شود دارد مبتذل می‌شود. خیلی صحبت از اقتصادیات می‌کنیم ولی مسائل کوچک و باریک اقتصادی را در نظر نمی‌گیریم مسئله اقتصادیات صرف این نیست که ما فرضاً در اطراف راه آهن حرف بزنیم و عمل نکنیم یک مسئله که به عقیده بنده و جمعی از آقایان کاملا مربوط به اقتصادیات است امنیت است امنیت هم دو قسم است یکی امنیت جانی و مالی است یکی هم امنیت قضائی بحمدالله قسم اول را حالا در سنوات اخیره می‌بینیم موفق شده‌ایم عجالتاً مال التجاره فلان تاجر را در فلان راه دزد نمی‌برد و این امنیت در نتیجه فعالیت یک شخصی که در مملکت پیدا شده است تأمین شده است ولی امنیتی که به عقیده بنده اهمیتش زیادتر است امنیت قضائی است قوه قضائی ما از خیلی نقاط نظر ناقص است البته یک نقص نقص قوانینی است که در دوره پنجم مجلس نسبتاً به این مسئله اهمیت داده است و کمیسیون محترم عدلیه یک سلسله قوانین مفید تهیه دیده است یک نقص دیگر هم نقص وضعیات داخلی امورات قضائی ما است ما ممکن است قوانین خوب وضع کنیم و بدست عدلیه هم بدهیم ولی یک موانعی که تقریباً صورت قانونی هم بهش داده شده در مقابل آن قوانین عرض اندام می‌کند و آن امنیت را سلب می‌کند بعقیده بنده ما هر چه در اطراف اقتصادیات زحمت بکشیم تا امنیت قضائی نداشته باشیم بی نتیجه است برای اشخاص باید دارائی و مالشان از هر تعرضی مصون باشد تا بتواند آنرا در معرض استفاده بگذارند یکی از چیزهائی که به عقیده بنده موضوع قانون و استقلال قاضی رالغو کرده و از بین برده است یک کتابی است که بنده اخیراً دیده‌ام ولی آقایان خیلی وقت است ملاحظه فرموده‌اند و آن کتاب اسمش کتاب ابلاغات وزارتی است که در دوره‌های فترت (که خیلی وقایع دیگر هم رخ داده است) ایجاد شده و شاید در بعضی مواقع هم حق داشته‌اند زیرا معطل می مانده‌اند و ناچار بوده‌اند یک ابلاغاتی صادر نمایند و یک تصویب نامه هائی هم از هیئت وزراء گذشته است و آن ابلاغات جای قانون را گرفته است و نتیجه این می‌شود که در مقابل استقلال قاضی که باید یک قوانینی را اجراء کند یک ابلاغ وزیر عرض اندام می‌کند و بالاخره هم موضوع قانون وهم موضوع استقلال قاضی از بین می‌رود در این باب بنده با اغلب از مطلعین مشورت کرده‌ام و بالاخره مفاسد اغلب از آنها را هم تصدیق فرموده‌اند ضمناً گفتند بعضی از این ابلاغات هست که باید باشد. ولی تا به حال موفق نشده‌اند به این که صورت قانونیت به آنها بدهند. بنده از سرعت عمل کمیسیون محترم عدلیه امیدوار شدم و فکر کردم که در این موقعی که چند ماه به آخر دوره مجلس باقی مانده است اوقات کمیسیون عدلیه صرف این موضوع هم بشود. جمعی از آقایان یک طرحی را امضاء فرموده‌اند و بنده فقط مأمور تقدیم آن هستم ممکن است این طرح نواقص هم داشته باشد ولی ضمناً می‌رود به کمیسیون عدلیه و آن نواقص رفع می‌شود و بالاخره موضوع ابلاغ وزیر که جای قانون را گرفته از مملکت ما مرتفع می‌شود و این طرحی است که تقدیم می‌کنم.
جمعی از نمایندگان – وارد دستور بشویم
وزیر مالیه – چند فقره لایحه قانونی است که از طرف هیئت دولت تقدیم مجلس شورای ملی می‌شود یکی لایحه ایست راجع باینکه مجلس شورای ملی اجازه بدهد به هیئت دولت که قند و شکر را منحصر کند بدولت از برای اینکه از این راه یک عایداتی حاصل شود و او را تخصیص بدهیم برای ساختن راه آهن و راه شوسه و هم چنین سایر مسائل یک لایحه دیگری است که نظر به کمال اهمیتی که هم آقایان نمایندگان و هم هیئت دولت بتوسعهُ امور صحیه می‌دهند دولت در نظر گرفته است که یک مالیاتی بر کبریت وضع کند و عایدات آنرا تخصیص بدهد از برای توسعهُ امور صحیه یک لایحه دیگر مبنی بر این است و شاید خاطر آقایان نمایندگان محترم مسبوق باشد که در ظرف این دو سال که قانون استخدام مجری شده است برحسب مقررات آن قانون یک مبلغی وجه در صندوق تقاعد ازر کسوریکه ا زحقوق مستخدمین جهت تقاعدین کسر می‌شود جمع شده است و این وجه متجاوز از چهار صد هزار تومان بلکه یک کرور موجود است و چون قانون استخدام تازه مجری شده و هنوز عده متقاعدین و مستخدمینی که متقاعد می‌شوند زیاد نشده است لذا از این مبلغ چیز زیادی بمصرف نمی‌رسد و همینطور در صندوق ذخیره می‌شود و تا یک اندازه می‌توان گفت که این وجه بیمصرف می‌ماند و هیئت دولت برای اینکه یک مبلغ حسابی از این وجه بمصرف برسد و این وجه را بیکار نگذارد عجالتاً در نظر گرفته است اینست که از این راه یک مساعدتی با ارباب بکنیم البته خاطر آقایان مسبوق است که فلاحت را باید ترقی داد وفلاحین ما مخصوصاً خورده مالکین حال خوشی ندارند و بسیاری از آنها محتاج به یک مساعدتی هستند و از این راه ممکن است بواسطه دادن قرضه‌های کوچک بمدت سه سال و چهار سال بتوانیم هم اینوجه را بیکار بگذاریم و هم کمکی بفلاحت مملکت کرده باشیم یک لایحه دیگر یعنی دو لایحه دیگر راجع است به استخدام و تجدید استخدام مستخدمین بلژیکی و امریکائی چون در این سال یک عده از مستخدمین امریکائی و بلژیکی کنتراتشان منقضی می‌شود و باید تکلیف آنها معلوم شود و در هر صورت برای حوائج اداری استخدام آنها یا تجدید استخدام آنها لازم است این است که این دو فقره لایحه که راجع باین موضوع است تقدیم می‌شود چند فقره دیگر لوایح مختصری است که در خصوص برقراری مستمری است از برای مستخدمین یا ورثه مستخدمین که در خدمت دولت هستند یا فوت کرده‌اند یا کشته شده‌اند و مطابق قانون استخدام بآنها تعلق نمی‌گیرد در صورتی که دولت و ادارات مربوطه آنها را مستحق می دانند که یک مستمری درباره آنها برقرار شود و چون بر طبق قانون استخدام نمی‌توانیم چیزی در حق آنها برقرار کنیم لذا این قسمت را ناچار بمجلس شورای ملی باید مراجعه نمائیم و لایحه در این خصوص تقدیم کنیم ولی یکی از آنها برقراری مستمری وظیفه نیست راجع است به تبدیل مستمری به خرج تحصیل از برای پسر مرحوم یحیی میرزا که البته همه آقایان مستحضر هستند و بعضی از این لوایح را از مجلس شورای ملی تمنا دارم که در گذراندن آنها تسریع بفرمایند مخصوصاً لایحه اولی که راجع به قند و چای است و همین طور لایحه مستخدمین را. زیرا همانطوریکه عرض کردم مستخدمین باید بزودی تکلیف خودشان را بدانند که کنتراتشان تصویب می‌شود یا نه؟ و ضمناً راجع بهمین مطلب هم از آقای رئیس محترم مجلس و هیئت مجلس شورای ملی تمنا دارم دو فقره لایحه هم که قبلا تقدیم مجلس شده است و در کمیسیون هم محل مطالعه واقع شده و قبول هم شده است آنها را هم در جلسه آتیه جزو دستور قرار دهند و آن دو لایحه راجع است بیک اصلاحاتی که درکنترات‌ها و حقوق مستخدمین بلژیکی و یک نفر از مستخدمین امریکائی شده و پیشنهاد مجلس شورای ملی شده است و چنانکه عرض کردم کمیسیون بودجه هم تکلیف آن را معلوم کرده است تقاضا دارم مجلس شورای ملی تکلیفش را در جلسه آتیه معلوم کند
بعضی از نمایندگان وارد دستور شویم
رئیس – دستور امشب بقیه انتخابات هیئت رئیسه است. بدواً چهار نفر منشی باید انتخاب شوند
(اخذ آراء بعمل آمده آقایان حاج میرزا علیرضا یاسائی و شیخ العراقین زاده)
(برای استخراج آراء احضار و پس از استخراج نتیجه بقرار ذیل حاصل گردید
مهره تفتیشه (۱۰۶) آقای آقا میرزا شهاب ۶۱ رأی. آقای شیخ الرئیس یزدی ۵۶ رأی اقای معظم السلطان ۵۲ رأی آقای یمن الملک ۴۹ رأی آقای احتشتم الحکماء ۴۸ رای آقای امیر اشرف ۴۴ رأی آقای حاج میرزا اسداله خان ۴۴ رأی آقای حاج میزا اسداله خان ۴۴ رأی آقای دست غیب ۴۱ رأی آقای نظام التولیه ۶ رأی آقای مقوم الملک ۲ رأی آقایان حاج میرزا عبدالوهاب – آقا سید کاظم – اجاق – ضیاء الملک – روحی – آقا میرزا یداله خان – و نصرة التولیه هر یک ۱ رأی ورقه سفید علامت امتناع ۱ ورقه
رئیس – آقای آقا میرزا شهاب باختلاف شصت و یک و شصت رأی. آقای شیخ الرئیس یزدی باختلاف پنجاه و شش و پنجاه و پنج و پنج رأی آقای معظم السلطان پنجاه و دو رأی آقای یمن الملک چهل و نه رأی احتشام الحکماء چهل و هفت رأی آقای حاج میرزا اسداله خان باختلاف چهل و چهار و چهل و پنج رأی آقای امیر اشرف چهل و چهار رأی آقای دست غیب چهل و یک رأی آقای آقا میرزا شهاب و آقای شیخ الرئیس اکثریت تام دارند. برای دو نفر دیگر باید تجدید انتخاب شود: وکیل الملک (اجازه)
وکیل الملک بنده قبل از این که انتخاب شروع شود راجع بلایحه مالیات کبریت که در جزو آن لوایح آقای وزیر مالیه تقدیم مجلس کردند می‌خواستم تقاضای فوریت آنرا کنم و آن موقع نوبت به بنده نرسید و اگر امشب بگذرد دیگر ممکن نیست این است که حالا تقاضا می‌کنم راجع بلایحه مالیات کبریت که برای صحیه است یک شور بشود زیرا آقایان کاملا از صحیه ولایات مطلوبد که چقدر در ولایات و ایالات صحیه ناقص است مثلاً در بعضی از ایالات بزرگ حتی طبیب هم ندارند و بودجه صحیه مملکت کافی نیست که بتواند توسعه در ترتیبات صحیه بدهد و این صدو سی هزار تومان هم کافی نیست فقط همین قدر است که بصحیه مرکزی برسد و حالا که دولت خودش اهمیت این موضوع را ملتفت شده و پیشنهاد یک لایحه کرده برای این که زودتر این موضوع عملی شود و صحیه ایالات ولایات دائر شود تقاضا دارم یک شور در این لایحه بیشتر نشود
رئیس – آقای داور (اجازه)
داور عرضی ندارم
رئیس – آقای سلطان العلماء
(حاضر نبودند)
رئیس – نسبت بفوریت مخالفی نیست
آقا سید یعقوب – بنده مخالفم
رئیس بفرمائید.
آقا سید یعقوب – بنده می‌خواستم توجه بدهم آقای وکیل الملک را باین مسئله که هی ما فریاد می‌زنیم حفظ الصحه اداره صحیه تشکیل بدهند ولی شما توجه بفرمائید برای این قبیل چیزها متصل هی باید وضع مالیات و تحمیلات برای مردم بکنیم آخر یکقدری ملاحظه و مطالعه کنید بر این تحمیلات این لوایحی که وارد مجلس می‌شود مسلماً تحمیل است برمردم و باید در آن دو شور شود و کمیسیون برود بر فرض برای بهترین مصرفی که شما در نظر بگیرید باز وضع قانون مالیاتست و پول از جیب مردم درآمدنست و هنوز قانون استخدام درست نشده است کجا ما می‌توانیم نسبت به مالیاتی که می‌آید به مجلس تقاضای فوریت کنیم و فوراً یک رأی بدهیم و باز تحمیل بر این مردم بکنیم و بنده اساساً نسبت بوضع مالیات بافوریتش جدا مخالفم باید برود به کمیسیون و در آنجا تحت مطالعه و دقت درآید بعد بیاید این جا و آقایان نمایندگان باید در نظر داشته باشند همان حرفی را که نماینده محترم آقای آقا شیخ جلال فرمودند که این مالیاتی که ما می‌خواهیم رأی بدهیم این امانت ملت است که به دست ما داده‌اند. فوراً یک وزیری بیاید یک لایحه بدهد ما هم فوراً ورقه‌های رأیمان را بدهیم و امانت ملت را از دست بدهیم! بنده با این ترتیب مخالفم
رئیس - آقایانیکه فوریت لایحه کبریت را تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(معدودی قیام نمودند)
رئیس – تصویب نشد. آقای داور (اجازه)
داور – عرضی ندارم
رئیس – آقای سلطان العلماء
سلطان العلماء – عرضی ندارم
رئیس – آقای رهنما (اجازه)
رهنما – عرضی ندارم
رئیس – نسبت به دو نفر منشی تجدید انتخاب می‌شود آقای حاج میرزا اسدالله خان (اجازه)
حاج میرزا اسدالله خان – بنده با تشکر از حسن ظن آقایان که اسم بنده را نوشته بودند استدعا می‌کنم بنده را معذور دارند.
رئیس – آقای داور (اجازه)
داور – بنده تصور می‌کنم برای اینکه آقایان تبادل نظری بکنند اگر چند دقیقه تعطیل شود بهتر است
بعضی از نمایندگان – محتاج نیست.
رئیس – آقایانی که تنفس را تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد.
(در اینموقع جلسه برای تنفس تعطیل و پس از چند دقیقه مجدداً تشکیل گردید)
رئیس – نسبت به دو نفر منشی که اکثریت تتم پیدا نکرده‌اند باید تجدید انتخاب شود آقای نظام التولیه (اجازه)
نظام التولیه – بنده از حسن ظن چند نفر از همکاران محترم تشکر دارم و استدعا می‌کنم اسم بنده را مرقوم نفرمایند.
(اخذ و استخراج آراء بعمل آمده نتیجه از قرار ذیل حاصل شد)
مهر تفتیشه ۱۰۷ اوراق آراء ۱۰۷
آقای احتشام الحکماء ۵۶ رأی
آقای یمن الملک ۵۳ رأی
آقای امیر اشرف ۵۰ رأی
آقای معظم السلطان ۴۹ رأی
آقای دست غیب ۱ رأی
آقای سالار اشرف ۱ رأی ورقه سفید علامت امتناع ۱ ورقه
رئیس – آقای احتشام الحکماء ۵۶ و ۵۷ باختلاف در هر صورت اکثریت تام دارند
آقای یمن الملک ۵۳ رأی
امیر اشرف ۵۰ رأی
آقای معظم السلطان ۴۹ رأی فقط آقای احتشام الحکماء انتخاب شدند.
وزیر فوائد عامه – اجازه می‌خواهم دو فقره لایحه تقدیم مجلس شورای ملی کنم. یکی از آنها مربوط به استخدام یک نفر مهندس برای طرق و شوارع است و یکی دیگر مربوط به استخدام یک نفر متخصص است برای جنگلها مهندسی که استخدام خواهد شد از آمریکااست متخصصی که برای جنگلها استخدام خواهد شد از آلمان است و نظر به اینکه هر دو شعبه احتیاج فوری دارند به وجود این دو نفر متخصص نهایت تشکر حاصل است اگر نمایندگان محترم در تصویب این دو لایحه تسریع بفرمایند
رئیس – هر دو لایحه مراجعه می‌شود به کمیسیون بودجه و خارجه ما راجع به لایحه کبریت محلش را معین نفرمودید آقای آقا سید یعقوب (اجازه)
آقا سید یعقوب – سابقاً یک لایحه وزارت تجارت پیشنهاد کرده بود راجع به متخصص جنگل و به کمیسیون فوائد عامه رجوع شده بود حالا هم بنابر سابقه و به اعتبار این که مسأله راجع است به وزارت فوائد عامه گمان می‌کنم به کمیسیون فوائد عامه باید رجوع شود.
رئیس – مخالفی ندارد!
(اظهاری نشد)
رئیس – راجع به لایحه کبریت چطور آقای وکیل الملک (اجازه)
وکیل الملک – لایحه کبریت هم حالش معلومست باید بکمیسیون قوانین مالیه برود و تصور نمی‌کنم بجای دیگر مقتضی باشد رجوع شود
جمعی از نمایندگان – صحیحست
رئیس – لایحه قند و شکر بکجا مراجعه می‌شود.
بعضی از نمایندگان – آنهم باید به کمیسیون قوانین مالیه برود
رئیس – برای دفعه سوم انتخاب یک نفر منشی تجدید می‌شود آقای معظم السلطان
معظم السطان – بنده از آقایان تشکر می‌کنم و استدعا می‌کنم اسم بنده را مرقوم بفرمائید
(اخذ آراء بعمل آمده و آقایان مستخرجین مهره‌های تفتیشیه را صدوشش عدد تعداد نموده‌اند
رئیس – آقای میرزا یدالله خان اظهار می‌دارند که یک رقعه یکی از آقایان رفقایشان بایشان نوشته بودند و آن رقعه با ورقه رأی در دستشان بوده و کاغذ را اشتباهاً عوض ورقه رأی داده‌اند حالا می‌خواهند در ثانی رأی بدهند آقای مدبرالملک (اجازه)
مدبرالملک – بعقیده بنده این چیزیست معین ما خوبست پاکتهای رأی را تفتیش و ملاحظه کنند کاغذی هم که یکی از آقایان به ایشان معلومست اگر همچو چیزی بود البته ایشان حق خواهند داشت بهر کس که می‌خواهند رأی بدهند.
رئیس – آقای شریعت زاده.(اجازه)
شریعت زاده – وقتی که اخذ رأی می‌شود باید هر چه در پاکتها گذاشته شده است قرائت شود چنانچه اگر فرضاً کسی در یک پاکتی یک ورقه سفید بدهد دیگر نمی‌تواند بگوید من ورقه سفید دادم و باید باز رأی بدهم هر کس مکلف است و این حق را دارد که یک پاکتی بعنوان رأی در ظرف بیندازد ولی پس از اینکه رأی داد ثانیاً دیگر حق ندارد رأی بدهد زیرا یک حقی برایش بوده و اجرا کرده است.
رئیس – آقاآقا سید یعقوب، (اجازه)
آقا سید یعقوب – بنده اولا مخالف هستم با آن فرمایش که آقای مدبرالملک فرمودند برای اینکه ایشان اظهار می‌کنند که یکی از آقایان نمایندگان یک پاکتی به آقای میرزا یدالله خان نوشته بودند. راست است که این سه نفری که استخراج رأی می‌کنند امین هستند ولی شاید آقای میرزا یدالله خان میل نداشته باشند کاغذی که یکی از دوستانشان بایشان نوشته آقایان مستخرجین نگاه کنند در واقع یک امانتی در دست ایشان بوده و اشتباهاً در ظرف انداخته‌اند حالا تکلیف ما اینست که امانت را به ایشان مسترد کنیم و این رأی بعقیدهُ بنده بهم می‌خورد و باید تجدید آراء بشود برای این که چنانچه عرض کردم این یک امانتی است و شاید آقا میرزا یدالله خان میل نداشته باشد دیگران کاغذ ایشان را نگاه کنند. بنابراین بعقیدهُ بنده باید این رأی تجدید شود.
رئیس – آقای عمادالسلطنه (اجازه)
عمادالسلطنه – بنده در حیرتم که چرا در سر یک مسأله جزئی اینقدر مذاکرات می‌شود که هیچ مورد ندارد آقای شریعت زاده یک فرمایشی که برخلاف هر فلسفه بود اظهار کردند و بنده هیچ منتظر نبودم ایشان همچو اظهاری را بفرمایند. زیرا هر کسی ممکنست اشتباه بکند. آقای آقا میرزا یدالله خان هم دو کاغذ در دستشان بوده یکی ورقه رأی و دیگر کاغذی که آقای حاج میرزا عبدالوهاب به ایشان نوشته بودند و آن کاغذ را اشتباهاً بجای رأی انداخته‌اند.حالا آقایان مستخرجین باید استخراج آراء کنند وقتی که رسیدند به آن کاغذ گردیدند یک همچو چیزی بود آن کاغذ را به آقا میرزا یدالله خان می‌دهند و در عوض رأی ایشان را می‌گیرند و محسوب می‌دارند و این مسأله این همه مذاکرات لازم ندارد. با این حال بنده پیشنهاد می‌کنم رأی می‌گیرند هر چه مجلس رأی داد البته همان مطاعست
رئیس – آقایانی که تصویب می‌کنند آقای آقا میرزا یدالله خان رأی بدهند قیام فرمایند.
(جمع کثیری قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد ولی این رأی مخمی نخواهد بود برخلاف رأی مخفی است (خطاب به آقای میرزا یدالله خان) – تشریف بیاورید رأی بدهید.
(آقای میرزا یدلله خان در محل نطق حاضر شده رأی خود را تسلیم نمودند)
رئیس – آقای اخگر(اجازه)
اخگر – صحیحست که اگر همچو کاغذی باشد باید یک رأیی آقا میرزا یدالله خان بجای او بدهند ولی باید این رأی ایشان علیحده باشد که اگر آن کاغذ بیرون آمد رأی ایشان محسوب شود.
رئیس – آقای رهنما. (اجازه)
رهنما – بنده با آنچه که آقای اخگر فرمودند موافقم و عجالتاً ضرری ندارد که این رأی ایشان علی حده باشد برای اینکه ممکنست آن ورقه موجود نباشد و باز اشتباه کرده باشند و آنوقت صدوپنج رأی می‌شود.بنابراین ضرری نداردکه عجالتاً ورقهُ رأی آقا میرزا یدالله خان باشد اگر همچو کاغذی در آمده و معلوم شد اشتباه شده آن وقت رأی را بدهند تا در ثانی اشتباه نشود. رئیس – حقش اینست که این اوراق را اول بخوانند تا آن چیزی که بایشان نوشته‌اند درآید بعد ایشان رأی بدهند.
جمعی از نمایندگان – صحیح است.
(رأی ایشان را مسترد نمودند)
رئیس – (خطاب به مستخرجین آراء) تشریف بیاورید.آقایان:یاسائی – حاجی میرزا علیرضا و شیخ العراقین زاده حاضر ویس از تفتیش عدهُ از اوراق رأی مراسلهُ فوق الذکر را از بین آراء خارج نمودند.
رئیس – (خطاب به آقای میرزا یدالله خان) – تشریف بیاورید.(مجدداً حاضر شده رأی خود را تسلیم نمودند)
اوراق آراء تعداد و نتیجه بقرار ذیل حاصل شد: آقای امیر اشرف ۵۸ رأی. آقای یمن الملک ۴۷ رأی،ورقهُ سفید علامت امتناع (۱)
رئیس – آقای امیر اشرف پنجاه و هشت رأی، آقای یمن الملک چهل و هفت رأی. آقای امیر اشرف انتخاب شدند. شروع می‌شود به انتخاب سه نفر مباشر.
بعضی از نمایندگان – وقت گذشته است جلسه را ختم کنید و بعضی دیگر با ختم جلسه مخالفت می‌نمودند
(درین موقع اخذ آراء شروع شده چند نفر از نمایندگان از مجلس خارج شدند)
شیروانی – یک ماهست مشغول انتخاب هیئت رئیسه هستیم، آقایان تفریح می‌کنند.
رئیس – به آقایان عرض می‌کنم چون شروع شده است به رأی گرفتن اگر بیرون هم بروند ثمری نخواهد داشت. استخراج آراء بعمل آمده نتیجه به ترتیب ذیل حاصل شد:
مهره تفتیشیه «۱۰۵» اوراق رأی «۱۰۵» آقای ارباب کیخسرو«۷۷»رأی، آقای حائری زاده «۵۴رأی»آقای افشار«۴۹» رأی، آقای سالار اشرف «۵۱» رأی آقای روحی «۴۸» رأی آقای مدبرالملک«۴» رأی آقایان سلطان العلماء الموتی، دولت آبادی و مقوم الملک هر یک «۱» رأی، ورقهُ سفیدعلامت امتناع «۱»
رئیس – آقایان ارباب کیخسرو و حائری زاده انتخاب شدند پیشنهاد شده است جلسه ختم شود.
جمعی از نمایندگان – صحیح است.
رئیس – آقایانی که تصویب می‌کنند جلسه ختم شود قیام فرمایند.
(اغلب نمایندگان قیام کردند)
رئیس – تصویب شد، جلسه آتیه شب پنج شنبه بیست و نهم رمضان مطابق سوم فروردین
بعضی از نمایندگان – اردیبهشت
رئیس – اشتباه شد. اردیبهشت. دستور اولا انتخاب یک نفر مباشر،
ثانیاً- لایحه دولت و راپرت کمیسیون بودجه راجع باصلاح کنترات کلنل ماکرماک
ثالثاً- لایحه دولت و راپرت کمیسیون بودجه راجع به اصلاح کنترات بلژیکی‌ها، کمیسیون بودجه هم کماکان باقیست و چنانکه سابقاً هم رأی داده شده است بودجهُ هزارو سیصد و چهار به تصویب همین کمیسیون می‌رسد.
(مجلس شش ساعت و نیم از شب گذشته ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی مؤتمن الملک
منشی نظام التولیه منشی دیوان بیگی