مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ آذر ۱۳۲۱ نشست ۱۱۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم |
دوره سیزدهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۳
جلسه: ۱۱۱
صورت مشروح مجلس روز یکشنبه اول آذر ماه ۱۳۲۱
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- تقدیم و تصویب لایحه (فوری) راجع به مساعدت به کارمندان دولت
۳- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
(مجلس یک ساعت و ربع قبل از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید)
صورت مجلس روز ۲۸ آبان ماه را آقای (طوسی) منشی خواندند. (اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده است
غایبین با اجازه- آقایان: مشیر دوانی، فاطمی
غایبین بی اجازه- آقایان: بیات، منصف، افخمی، تولیت، سزاوار، دکتر ضیا، نوبخت، ذوالقدر، مؤید احمدی، اورنگ، ارگانی، مکرم افشار، ناصری، شجاع، ملک زاده آملی، امیر ابراهیمی، پالیزی (هدایت الله)، دبستانی، جهانشاهی، آصف، صادق وزیری، دولتشاهی، اعتبار، اردبیلی، کامل ماکو، همراز، مشار، لیقوانی
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس‌ـ آقای دهستانی
دهستانی‌ـ در جلسه گذشته مرخصی آقای امیرابراهیمی در مجلس تصویب شد باز نوشته‌اند غایب بی‌اجازه. خواهش می‌کنم این را اصلاح بفرمائید.
نبیل سمیعی‌ـ اینطور نیست آقا. صحیح نوشته شده است
رئیس‌ـآقای تهرانچی در صورت مجلس فرمایشی دارید؟
تهرانچی‌ـ بلی. در قسمت ماده ۵ نوشته شده بود که آقای وزیر پیشه و هنر در جواب بنده فرمودند چون تثبیت نرخ کالا ممکن نیست. چون بنده در موقع قرائت صورت مجلس درست ملتفت نشدم و همهمه بود درست نفهمیدم البته اگر اینطور باشد صحبت نرخ کالا نبود بنده عرض کردم ثابت نگاهداشتن نرخ لیره همیشه ترقی و تنزل می‌کند و این کار اساسی نیست و باید طلا… منظورم این بود طلا و نقره قیمت قانونی داشته باشد و الا غیر از این نمی‌شود نشر اسکناس داد چون نرخ بین‌المللی اگر باشد بالا و پائین می‌رود ایشان در جواب بنده چه اظهار کردند بنده نمیدانم چون از مجلس خارج شدم ولی بیان بنده راجع بنرخ کالا نبوده بنده عرض کردم چون در بازار بین‌المللی نرخ لیره ثابت نمی‌ماند و بالا و پائین می‌رود بنده این بیان را کردم.
طوسی‌ـ اجازه میفرمائید همانطور که آقا می‌فرمایند درست توجه نفرمودند ملاحظه بفرمائید اینطور نوشته شده است: علاوه نمود چون تثبیت نرخ کالا بدون تثبیت نرخ پول غیر ممکن است. این هم همان منظور آقا است
تهرانچی‌ـبنده از کالا حرفی نزدم آقا
رئیس‌ـصورت مجلس تصویب شد.
ـ تقدیم و تصویب لایحه (فوری) راجع بماسعدت بکارمندان دولت
(۲ـ تقدیم و تصویب لایحه (فوری) راجع بماسعدت بکارمندان دولت)
کفیل وزارت دارائی (آقای اردلان)ـسختی معیشت عمومی البته توجه آقایان نمایندگان محترم را همیشه جلب می‌کند که اگر نظر مساعدی ممکن باشد نسبت بمستخدمین انجام شود اگر چه دولت برای تثبیت نرخ و وضعیت زندگانی و پائین آوردن سطح زندگی اقداماتی خواهد کرد ولی در عین حال از مساعدت کوچکی نباید صرف نظر کرد یک لایحه است (همانطور که بنده در خارج هم بطور انفرادی خدمت آقایان عرض کردم) تهیه شده است که دو ماه حقوق بمستخدمین بطور مساعده داده شود بعد تدریجاً از حقوق آنها کسر شود (صحیح است ـ بسیار خوب) البته این مساعدت یک چیز خیلی بزرگی نیست یک کاری است که در حقیقت بیشترها هم خود وزارتخانه‌ها می‌کردند ولی چون دو اشکال درش بود یکی اینکه قانوناً حقوق در مقابل خدمت داده میشود و این یک پولی است که در واقع ما قبل از انجام آن خدمت می‌خواهیم بدهیم یکی دیگر اینکه برای هزینه جاری وقتی که ما خواستیم در یک ماه سه حقوق بآنها بدهیم البته یک خرج زیادی تحمیل میشود بر بودجه و ممکن است درآمد حاصله کافی نباشد با ترتیبی که وزارت دارائی با بانک دارد می‌تواند این مساعد را در صورت احتیاج از بانک بگیرد بعد از درآمد جاری این وام را را مستهلک کند (بسیار خوب است) ضمناً انی نکته را هم خواستم عرض کنم که چون بودجه مجلس شورای ملی هم لازم بود مشمول این پیشنهاد بشود و دولت حق نداشت نسبت به بودجه مجلس پیشنهادی بکند و این یک چیزی است که خود مجلس شورای ملی باید نسبت ببودجه خودش رأی بدهد چنانچه موافقت بفرمایند آقایان یکی از آقایان نمایندگان یا اداره مباشرت پیشنهادی بکنند که ضمیمه این ماده بشود (صحیح است) در هر صورت این یک کار کوچکی است که بنده از آقایان محترم تمنی می‌کنم مساعدت بفرمایند و رأی بدهند. (صحیح است‌ـ بسیار خوب است)
رئیس‌ـلایحه خوانده میشود:
مجلس شورای ملی‌ـ
وضع حاضر ایجاب نموده که برای تدارکات لازمه زندگانی مبلغی بکارمندان دولت و شهرداریها مساعده داده شده و باقساط از حقوق آنها کسر شود لذا ماده واحده زیر با قید دو فوریت پیشنهاد و تصویب آن تقاضی میشود
ماده واحده‌ـ دولت مجاز است معادل دو ماه حقوق کارمندان و خدمتگزاران دولتی و شهرداریها را مساعده بآنها پرداخته تا آخر سال مساعده مذکور را باقساط مساوی از حقوق آنها کسر و مستهلک نماید. چنانچه درآمد دولت و شهرداریها برای پرداخت این مساعده کافی نباشد دریافت وام از بانک ملی مجاز خواهد بود بهره وام باید از درآمد مربوط پرداخته شده و از حقوق کارمندان و خدمتگزاران کسر نشود
انوارـ لایحه یک شوری است. یک فوریت بیشتر ندارد (صحیح است).
رئیس‌ـآقای ملک مدنی در فوریت مطلبی دارید؟
ملک مدنی‌ـ خیر بنده در فوریت مخالف نیستم.
رئیس‌ـآقای طباطبائی
طباطبائی‌ـ بنده در فوریت این لایحه عرض دارم و مخالفم دلیل مخالفت من هم این است که این کی کار اساسی و صحیحی نیست باین جهت اگر آقایان اجازه بدهند برود بکمیسیون مربوطه خودش و در آنجا رویش بحث و دقت شود برای طبقه مستخدم که بدون شک….
افشارـ تا آنجا برود زمستان تمام میشود و بدرد نمی‌خورد
طباطبائی‌ـ گوش کنید آقا زمستان که تمام میشود جواب نشد آقا. بعد بیا این جا اگر حرفی داری بزن عرض کنم که بدون شک تنها طبقه بدبخت و مستأصل الآن توی این مملکت طبقه مستخدم است (صحیح است) شما یکنفر لبو فروش را اگر حساب زندگانیش را بکنید (من نمی‌گویم که بیچاره نیست و زندگی برای او سخت نیست) او الان پنجشاهی لبو را می‌فروشد سی شاهی. یک کسی که کفشهای شما را واکس می‌زند سابقاً می‌گرفت دهشاهی الان می‌گیرد سی شاهی، دو قران. من خودم اگر خاطر آقایان باشد وقتی که لایحه اضافات آمد این جا جداً و شدیداً مخالفت کردم و گفتم این کار غلطی است اولا این همه نوکر دست کردن و ترویج اصل نوکری در مملکت کردن این یک راه غلط یک رویه نامستحسنی است که متأسفانه در این چند ساله در مملکت ما رواج پیدا کرده است ولی حالا خواه ناخواه یک عده کثیری از اهالی این مملکت مستخدم هستند ملاحظه فرمودید آن روز بدولت گفتم آقا این کار را نکنید و یک فکری بکنید که واقعاً یک راه نجاتی برای آنها باشد از لحاظ زندگانی و معیشت‌شان گوش نکردند و بهرحال آن لایحه گذشت و پشت سر او روز بروز نرخ اجناس و سطح زندگی رفت بالا حالا بجائی رسیده که برای طبقة مستخدم اصلا قابل تحمل نیست. شما ملاحظه بکنید یک نفر رئیس اداره یک منشی یک ماشین‌نویس یک پیشخدمت در اطاق شما… شما بیک پیشخدمت مگر چقدر می‌دهید؟ منتها اجازه کند پانزده تومان یا بیست تومان دیگر چیزی به او نمی‌رسد آنروز گفتم آقا این کار را نکنید گوش نکرد دولت هم این کاری را که می‌کنید از آن عجیب‌تر است. چرا مستخدم را می‌خواهید مقروض کنید بخودتان برای مدت چهار ماه؟ و در ظرف چهارماه می‌خواهید این این قرض را مستهلک کنید؟ یکنفر اینجا هست که بگوید این دردی را دوا می‌کند و مستخدم را نجات می‌دهد؟ این چه کاریست آقا؟ شما که دولت هستید اگر واقعاً …. آقای عامری… دلتان بحال طبقه مستخدمین سوخته است واقعاً هم البته باید بسوزد و می‌خواهید که اکثریت را در این مملکت از عسرت عجیبی که هست خلاص کنید و زندگانیشانرا تأمین کنید یک راه دیگری فکر کنید برایشان که اساسی باشد آخر این چیست؟ وقت مجلس را معطل می‌کنید و یک مشت منت هم بی‌جهت می‌خواهید بسر مستخدم بگذارید که چه؟ چند روز پیش یکنفر از رؤساء اداره بنادر آمده بودند پیش بنده ساعت ده بود (اگر میل دارید اسمش را در خارج بشما می‌گویم یک مستخدم چندین ساله است کارکرده و مجرب است) می‌گفت از بیکاری است که حالا آمده‌ام پیش شما. در این اداره شاید در روز پنج تا مراسله هم که خیلی شایع است کاغذ بازی در ادارات حتی پنج تا مراسله هم از ادارات ما نمی‌گذرد گاهی برای اینکه خودمان خسته نشویم و خجالت نکشیم چند تا مراسله ماشین می‌کنیم دروغی این بآن می‌دهد آن باین می‌دهد و از آن در می‌فرستیم بیرون. این نشد آقا. شما اگر می‌خواهید یک فکر اساسی بکنید باید یک عده زیادی را که در ادارات شما بیکارند یک سال دو سال بآنها حقوق بدهید و بگوئید بروند بیرون که اسباب بطوء کار و معطلی کار را از این راه فراهم نکنند آنوقت آن طبقه که باقی می‌ماند و واقعاً‌اداره بهشان محتاج است برایشان یک فکری بکنید آقا چارة کار و وسیلة اجراء آن در دست دولت است در مجلس هم همة آقایان مهیا هستند برای قبول و پذیرفتن پیشنهادات اساسی و اصلاحی. چرا باید اینجور بکنید این لایحه فایده‌اش چیست؟ چه فوریتی دارد؟ چه دردی را دوا خواهد کرد؟ این یک پول نمی‌ارزد. این لایحه را بفرستید بکمیسیون آقایان هم تشریف می‌آورند خودتان هم زحمت بکشید تشریف بیاورید بنشینیم فکر کنیم یک راه اساسی را در نظر بگیرید والا این چه فایده دارد؟
کفیل وزارت دارائی‌ـ با فکر اساسی گمان نمی‌کنم هیچکس مخالف باشد (طباطائی‌ـ ولی نمی‌کنند) ولی چون فکر اساسی نشده حالا یک کاری هم که ممکن است بکنیم نکنیم این اصل بنظر بنده خیلی قابل قبول نیست. فکر اساسی پائین آوردن سطح زندگی است جلوگیری از احتکار است سختی بکسانی است که بیخود سطح زندگی را بالا می‌برند اینها یک کارهائی است که باید بشود حالا چون بنده متصدی این کار نیستم زیاد در این باب توضیح نمی‌دهم البته وظیفه دولت در این است که این کار را بکند تا همه مردم راحت بشوند. مقصود این نیست که مستخدم تنها راحت باشد همه باید راحت باشند. این یک فکر اساسی است و بنده هم تصدیق می‌کنم باید هم بشود البته هم میشود ولی اینها مانع از این نیست که یک کاری که مربوط به مستخدمین است رأی بهش داده نشود. نسبت باینها هم یک فکرهائی شده است در وزارت دارائی یک کمیسیونهائی از نمایندگان وزارتخانها و مدیر کل‌ها تشکیل دادیم و یک تصمیم‌هائی گرفته شده است و خلاصه‌اش هم این بود که همینطور که فرمودید باید یک کاری کرد که زندگانی‌شان تأمین بشود یک آردی برنجی ذغالی تهیه بشود که زندگانی آنها تأمین بشود وزارت خواربار هم یک چیزهائی تهیه می‌کند بتعاون مصرف هم اعتبار داده شده و گفته شده که او بتواند ذغال و قند و بعضی چیزها بخرد و بطور استهلاک بفروشد ولی اینکه می‌فرمایند بفوریت چرا؟ بنده بهمین دلیل عرض می‌کنم موضوع فوریت دارد فکر بفرمائید که اگر ده روز دیگر بگذرد باید آنوقت در ظرف سه ماه و نیم ازشان کسر کنیم یکماه دیگر بگذرد در ظرف سه ماه باید کسر شود برای اینکه بودجه اساساً دوزاده ماهه است برای یکسال است و حالا چهار ماه بیشتر بآخر سال باقی نمانده و نمی‌شود از آن بیشتر معین کرد بنابرین فوریت دارد موضوع و با این موضوع که ما دو ماه مساعده بدهیم بآنها این باعث این میشود که یک کمک آنی به آنها شده باشد. البته در آن فکر اساسی هم که فرمودید بنده بسهم خودم حاضرم شرکت کنم و هر نظری آقایان داشته باشند قبول کنم.
رئیس‌ـآقای ملک مدنی،
ملک مدنی‌ـ عرض کنم یک توضیحاتی آقای طباطبائی فرمودند که بنظر بنده درجای خودش صحیح است چون دو موضوع فرمودند یکی برای اینکه ایجاد شبهة نکند خواستم عرض کنم که این بیانی که آقای طباطبائی فرمودند که دولت باید یک تجدید نظری در سازمان خودش بکند و صرفه‌جوئی بکند و مستخدمین خودش را خوب نگاه دارد این یک مطلب اساسی است ولی موقعش حالا نیست برای اینکه وضعیت معیشت حالا طوری شده است بقدری مشکل شده است که قابل تحمل نیست و بنظر بنده دولت باید همه‌جور اینها را در حمایت خودش نگاه بدارد تا این تنگی معیشت و مشکلات آنها رفع بشود الآن نباید دولت روی این نظر برود الآن ممکن است از این بیان حضرتعالی این طور مستفاد بشود که از فردا هر وزارتخانه شروع بکند یک عدة از مستخدمینش را بیرون بریزد الان در این موقع سخت بمستخدمینش یک فوق‌العاده‌هائی می‌دهد حتی به بیکاره‌ها و اشخاصی که کار ندارند یک کمکی می‌کند و بعقیده بنده باید در این موقع بنظر بنده اولین هدف دولت حمایت از این دسته باشد و همانطور که خودتان فرمودید یک کمکی بآنها بکند. در این مسئله چهارماه اشکال بودجه دارد چون بودجه برای یکسال است و هر نوع کمک باید برای انها بشود باید در بودجه سال آتیه پیش‌بینی بشوتد بنده خواستم عرض کنم در برابر این کمک مالی که اینجا پیش بینی شده چیز خوبی هم هست بطوریکه خودتان هم اشاره کردید این را بطور قطع برنج و ذغال و این‌چیزها که الان زمستان است و خیلی‌ها هم دسترس بهش ندارند تهیه کنند و بدهند وزارت خواربار هم بنده اطلاع دارم که مأمور فرستاده است بمازندران و یک مقداری ذغال تهیه کرده است برنج تهیه کرده است نان هم که کوپن بندی میشود و به عقیده بنده باید از این راه‌ها بآنها کمک بوشد و الا یک مستخدم کوچکی که فرض بفرمائید صد تومان یا هشتاد تومان یا پنجاه تومان حقوق دارد این برای دو ماه و سه ماه اگر از نظر جنسی بهش کمک نشود این خیلی مؤثر نخواهد بود اما اگر از نظر جنسی بهش کمک نشود این خیلی مؤثر نخواهد بود اما اگر از نظر کالا و ارزاق و خواربار بهش کمک بشود این خیلی مؤثرتر واقع میشود و باید این نظر را وزارت خواربار در نظر بگیرد و برای آتیه‌اش هم همینطور که آقای طباطبائی فرمودند بنده اعتقاد دارم که یک فکر اساسی باید بشود و در مجلس مشورت بشود و یک راه اساسی پیش بینی کنیم که قابل اجرا باشد ولی حالا چون زمستان است و در بهار ممکن است اوضاع زندگی سخت‌تر بشود موافقت بفرمائید که این طور بآنها یک کمکی بشود که خواربارو کالا بآنها داده شود. (صحیح است)
رئیس‌ـرأی می‌گیریم بفوریت چون یک فوریت دارد. رأی گرفته میشود بفوریت این لایحه موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده واحده.
مادة واحده‌ـ دولت مجاز است معادل دو ماه حقوق کارمندان و خدمتگزاران دولتی و شهرداریها را مساعده بآنها پرداخته تا آخر سال مساعدة مذکور را باقساط مساوی از حقوق آنهاکسر و مستهلک نماید. چنانچه درآمد دولت و شهرداریها برای پرداخت این مساعده کافی نباشد دریافت وام از بانک ملی مجاز خواهد بود بهره وام بایداز درآ‚د مربوط پرداخت شده واز حقوق کارمندان و خدمتگزاران کسر نشود.
رئیس‌ـمادة واحده مطرح است. آقای طباطبائی.
طباطبائی‌ـ عرض کنم که متأسفانه باید این را عرض کنم که آقای تهرانچی در صحبت‌شان راجع به صورت جلسه تذکر دادند. بلی این نقص هست که در صحبت‌ها بی‌جهت سوء تفاهم میشود این سوءتفاهم از کجا پیدا میشود؟ من گفتن اگر مستخدمین این سوءتفاهم از کجا پیدا میشود؟ من گفتم اگر مستخدمین را بیرون کنند حالا مشکل است (ملک‌مدنی گفتم از این بیان اینطور استفاده میشود) بنده نگفتم که بیرون بکنید عرض کردم اگر دست من باشد این کار را می‌کنم یعنی به این ترتیب که عدة از مستخدمین را که در ادارات بیکار هستند باید معالد دو سال بآنها حقوق بدهند اینها بروند منزلشان فکر کار دیگری بکنند کار آزاد بکنند در مدت یکی دو سال. حال مدتش کمتر یا بیشتر باشد البته رعایت حال آنها را هم باید کرد. کاملا هم باید کرد. یک کمک معاش هم معادل حقوقی که دارند بهشان بدهند بروند دنبال کار آنوقت یک روزی احساس می‌کنیم که سنگینی اینها از روی دوش دولت و خزانه عمومی مملکت برداشته شده و این عادت را زیر پا می‌گذارند که همیشه مستخدم دولت باشند یکعده اشخاصی هستند که در وزارتخانه‌ها کار می‌کنند البته اینها مورد احتیاج مملکت هستند وادارات و وزارتخانه‌ها از وجود ایشان استفاده می‌کنند این را هم زندگانیسشان را تأمین کنید که خدمت کنند از اینها توقع دارید که کار بکنند و خدمت بکنند و دزدی هم نکنند ولی چه کار کنند؟ گدا باشند؟ شما به بینید آقا پاسبان یک مملکت خارجی حقوقش را عرض کنم وضعیتش را حیثیتش را لباسش را مقایسه کنید با یک مدیر کل یک وزارتخانه ما به بینید هیچ قابل مقایسه با هم می‌باشند؟ و اما اینکه فرمودید یک فکر اساسی بکنیم مانعه‌الجمع نیست با یک همچو فکر ناپختة. این لایحه‌ایست التفات کردید تصویب هم میشود ولی می‌خواهم عرض کنم که باری از دوش کسی خارج نمی‌شود ولی می‌خواهم عرض کنم که باری از دوش کسی خارج نمی‌شود برای اینکه شما دویست تومان پول می‌دهید این پولشان را در ظرف دو سه روز خرج می‌کنند میشود مقروض (بعضی از نمایندگان‌ـ خواربار می‌خرد) بنده هم قبول دارم که خواربار می‌خرد. می‌رود دو سه من برنج می‌خرد. چهار من هم هیزم پولش تمام میشود این را رد ظرف ده روز می‌خورد بعد باز آخر سال هم مدیون است این علاج نیست اگر واقعاً‌می‌خواهید علاجی بکنید برای این کار لازم نیست که این کار را بکنید اگر دولت هم عقیده‌اش این است که حقیقه کمکی به مستخدمین بشود چرا دو سه ماه طول بکشد؟ در ظرف دو سه هفته میشود فکر اساسی کرد برای این کار لایحه‌تان را بدهید به کمیسیون مجلس که کمیسیون هم کمک بکند در اینکار اگر چنانچه نیّت‌تان این باشد که یک طبقه‌ای را از عسرت نجات بدهید کاری ندارد میفرمائید راه ندارد؟ راه زیاد دارد. شما ملاحظه بفرمائید که از کابینه آقای فروغی بعد هم آقای سهیلی بعد همین کابینه در پروگرام‌ها هم غالباً گذاشته شده است اصلاح اوضاع اداری کشور و پائین آوردن هزینة زندگانی. ملاحظه بفرمائید تا حالا اینطور شده؟ هزار یک این وعده وفا شده است؟ بنابراین بنده بمخالفت خودم از این لحاظ با این لایحه باقی هستم و البته نسبت بطبقه مستحق مستخدم کمال مساعدت را باید کرد.
رئیس‌ـآقای طوسی
طوسی‌ـ بنده در عین اینکه همیشه از فرمایشات آقای طباطبائی استفاده می‌کنم اینجا می‌خواهم یک تذکری بهشان عرض کنم و آن این است که ممکن است کارمندان دولتی زیاد باشند ولی برای این قسمت البته یک قانون استخدام و یک مقرراتی هم هست که مطابق همان قانون استخدام در صورتیکه بخواهند تقلیلی بشود وسیلة هست اما اوضاع فعلی و امروز آقایان کارمندان حقیقه بیش از آنچه فرض میفرمائید رقت‌آور است بنده نمی‌خواهم بیشتر عرض کرده باشم شاید بهشان بربخورد و چیزی را که بنده در اینجا عرض می‌کنم توجة آقای کفیل وزارت دارائی را جلب می‌کنم. این موضوع چهارماه که عرض شد بعقیدة بنده و شاید بعقیدة اکثریت آقایان بهیچوجه عملی نیست که بتوان بهش گفت موافقت و مساعدت دولت می‌تواند از بانک ملی بعنوان استقراض بگیرد و در سال بعد استهلاک شود راههای دیگری هم خود وزارت دارائی دارد که البته آنها بیشتر متوجه‌اند و بنده نمی‌خواهم عرض کنم بهرحال این موضوع چهارماه یا به فرمایش خودتان سه ماه و نیم چهار ماه اصلاً بهیچ‌جا نتیجة نخواهد داد. ملاحظه بفرمائید یک کسی صد تومان حقوق دارد این صد تومان را وقتی دو ماه بهش بدهند دویست تومان این را یک چیزی بخواهد بخرد آنوقت ازش هر ماهی پنجاه‌تومان کسر بگذارند لطمه بزندگانیش خواهد خورد این را کمک نمی‌شود گفت یک فکری بفرمائید میفرمائید چه کار بایستی کرد این را محول کنید بسال بعد که از بودجة سال بعد گرفته شود بد نیست. آقای طباطبائی هم فرمودند نسبت به تقلیل کارمندان صحیح است. یکی از آقایان پارلمانی صحبت می‌کرد یک ساعت قبل می‌گفت که من در بیست و چند سال قبل نوکر دولت بودم دیدم که اگر کار دیگری بکنم بیشتر استفاده خواهم کرد آن کار را ول کردم رفتم عقب کارهای آزاد و الان هم می‌بینید یعنی نسبت بآن کاری که داشتم الان من متمول هستم این فرمایش آقا البته بسیار فرمایش متینی است برای اینکه من بفرزندم نصیحت می‌کنم برای آینده وارد کار دولت نشود ولی بنده که از اول عمر تا بحال واقعاً جان کنده‌ام و خدمت دولت را کرده‌ام امروز چه کار بکنم جز اینکه از همان طریق قانون استخدام موضوع را تعدیل بکنیم که مکرر در مجلس صحبت شده است که قوم و خویش و دوست یک عده هستند بمجردی که به اینها که کار کرده هستند گفتند اینها بروند بیرون آنجوری که دیدند خواهد شد یعنی آن قوم و خویشان وارد می‌شوند و نتیجة خوب هم نخواهید گرفت بهتر این است اینها بهمین حال باشند و وارد این قسمت نشوید و استدعا می‌کنم اجازه بفرمائید این قضیه همین طور بگذرد.
رئیس‌ـآقای دکتر ملک‌زاده.
دکتر ملک‌زاده‌ـ عرض کنم که نه بنده بکله مجلس هم با این پیشنهاد و هر گونه مساعدتی که نسبت بمستخدمین بشود موافق است ولی حقیقه تصدیق بفرمائید که هر لایحه و هر پیشنهادی که از طرف دولت بمجلس میشود آن مظهر رشد و فکر آن دولت است متأسفانه در این موقع که سختی حکمفرماست راجع به مستخدمین گفته میشود که وضعیت حیاتی و زندگانی مستخدمین دولت طبقه برجسته طبقة فاضل طبقه‌ای که مجبور است بچه‌اش را مدرسه بگذارد زندگانی آبرومندی بکند امروز تهید میشود. چیزی که ما بیک نفر می‌دهیم یعنی شصت تومان با آن یک پالتو زمستانی هم نمی‌تواند تهیه بکند. امروز تهدید میشود. چیزی که ما بیک نفر می‌دهیم یعنی شصت تومان با آن یک پالتو زمستانی هم نمی‌تواند تهیه بکند. بعد از این مدت دولت یک پیشنهاد فوق‌العاده نارسا یک پیشنهادی که هیچگونه قدر و قیمتی در زندگانی آنها ندارد آورده است بنده معتقدم که کاری برای آنها انجام نمی‌دهد بنده معتقدم که دولت موافقت کند که مساعدت خوارباری بشود یعنی به مستخدمین دولت از این تاریخ به بعد به قیمت عادله باندازه احتیاجی که دارند خواربار داده شود و از این راه فکر تأمین آتیه‌شان را هم بکنید والا امروز دویست تومان بدهیم در چهار ماه هم ازشان پس بگیریم بعقیده بنده اصلا محتاج نبد که لایحه‌ای بیاورد دولت دولت ممکن بود این کار را بکند و باطلاع مجلس شورای ملی برساند که ما این کار را بکند و باطلاع مجلس شورای ملی برساند که ما این کار را کردیم خلاصه این هیچ تأثیری ندارد.
جمعی از نمایندگان‌ـ مذاکرات کافی است
رئیس‌ـرأی گرفته میشود به کفایت مذاکرات موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد
پیشنهادی است خوانده میشود.
دو پیشنهاد مربوطه به آقای مخبر فرهمند و آقای دکتر طاهری هر دو این است که مدت استهلاک یک ساله باشد.
(صحیح است)
رئیس‌ـآقای دکتر طاهری.
دکتر طاهری‌ـ با توضیحاتی که داده شد و آقای طباطبائی هم توضیح مفصلی بیان کردند آقایان دیگر هم همه نظرشان این است که این مساعدتی که فعلا میشود یک اثری داشته باشد اگر بنا باشد دو ماه حقوق بدهند و در ظرف چهارماه پس بگیرند این تأثیری ندارد این پیشنهاد را استدعا می‌کنم قبول بفرمائید.
رئیس‌ـآقای مخبر فرهمند
مخبر فرهمندـ توجه میفرمائید آقایان؟ عرض کنم که راجع بکارمندان دولت آقا محتاج باین نیست که در اطرافش زیاد مذاکره شود بعقیدة بنده و همه آقایان تنها طبقه‌ای که استحقاق همه جور مساعدت را دارند در این موقع بخصوص البته طبقه مستخدمین‌اند برای اینکه یک حقوق دربستی می‌گیرند و آنوقت خرج هم روز بروز می‌رود بالا. و این انجمن‌های خیریه و این جنبش‌هائی که در تهران و جاهای دیگر فراهم شده است برای چه هست؟ برای دستگیری از مستمندان است بعقیده بنده نه تنها دولت موظف است از اینکه در درجه اول باینها کمک بکند بلکه بعقیده بنده هر کس هم که بخواهد کمک بکند باید کمک بکند یک قسمت مهم از کارمندان جزء بیست تومان، بیست و پنج تومان، سی‌تومان حقوق می‌گیرند هشت نفرده نفر عائله دارند باید بآنها کمک کرد آنوقتبایستی که ذغال را هم بخرد خرواری هشتاد تومان گیرش هم نیاید هر مساعدتی که امروز بشود آقا دولت امروز باید ملاحظه اینکه (آقای کفیل توجه بفرمائید بنده روی سخنم با آقا است) عرض کنم دولت امروزباید مراعات اینکه بودجه داریم یا اندازه در چهارماه باید استهلاک شود و چه شود این را نباید در نظر بگیرد باید حفظ حیات آنها را در نظر بگیرد از هر محلی که می‌تواند تأمین کند مجلس شورای ملی هم مساعدت و موافقت می‌کند اگر بنا باشد این مساعده داده شود و در ظرف چهارماه از حقوق آقایان کسر کنند بعقیدة بنده بهتر است این مساعدت نشود چون زندگانی آنها را بیشتر مختل می‌کند چون دویست تومان بهش می‌دهید چهار ماه می‌خواهید کسر بگذارید ماهی پنجاه تومان که ازش بگیرند زندگیش مختل میشود پس دولت اگر می‌خواهد مساعدت بکند و حیات اینها را حفظ بکند بایستی دو عمل را بکند یکی در درجة اول بوسیلة همان شرکت تعاون بایستی که خواربار طرف احتیاج و ضروریات مستخدمین را تهیه بکند و به قیمتی که برای خودش تمام میشود بآنها بدهد آنهم به اقساط یکی دیگر همانطور که گفته شد در ظرف یکسال استهلاک کند والا اگر فرض بفرمائید در ظرف این چهارماه کسر بگذارند تازه آنموقعی که بخواهند بدهند باید یک قسطش را کسر بگذارند و در ظرف مدت کمی که باقی می‌ماند بقیه را کسر بگذارند و در ظرف مدت کمی که باقی می‌ماند بقیه را کسر بگذارند و این بهیچ وجه کمکی برای آنها نخواهد بود و بنده می‌توانم از طرف مستخدمین نیابت کنم و عرض کنم که این کمک را نکنید بهتر است و بنظر بنده اگر از بانک قرض بکنند و در ظرف مدت یکسال کسر بگذارند این یک مساعدتی خواهد بود و حالا دو ماه کرده‌اند بسیار خوب ولی مدت را بایستی یکساله بفرمایند که از اول فروردین ۱۳۲۲ استهلاک کنند و همینطور در موضوع خوار بار که بهمان قیمتیکه برای خودشان تهیه میشود بمستخدم بدهند و اگر غیر از این باشد این مساعدت نخواهد بود بلکه زندگانی آنها را بیشتر در مضیقه خواهند گذاشت
کفیل وزارت دارائی‌ـ از تفقدی که آقایان نسبت به کارمندان دولت می‌کنند بنده می‌توانم بنام آنها تشکر کنم ولی ضمناً می‌خواهم تمنی کنم از آقایان که زیاد از اینکه پیشنهاد شده اشکال نفرمایند برای اینکه اولا تااندازه اشکال بودجة دارد اگر دو ماه پیش بود ممکن بود شش ماهه کنیم ولی اینکه چهار ماه کردیم برای این است که اولا چهارماه بیشتر به آخر سال باقی نیست و دیگر اینکه بودجه برای یکسال است و این مساعدت از بابت بودجه امسال میشود رئیس کل مالیه را هم آقایان رأی داده آند که بیاید و بامور مالی مملکت و سازمان ادارات نظر داشته باشد ممکن است که در آینده یک تشکیلاتی لازم باشد که این بودجه امروز با آن تشکیلاتی لازم باشد که این بودجه امروز با آن تشکیلات وفق ندهد چون این اشکالات در کار بود ما این را چهار ماهه پیشنهاد کردیم و بنده می‌توانم اینجا عرض کنم و قول بدهم که این نظریاتی که آقایان پیشنهاد می‌فرمایند تا آن اندازة که ممکن است ما عملی می‌کنیم یعنی می‌رویم در وزارتخانه با شور آقایان متخصصین صحبت می‌کنیم و یک لایحه دیگری بموقع خودش قبل از سال تقدیم شود و خواهش می‌کنم موکول بآنموقع خودش قبل از سال تقدیم شود و خواهش می‌کنم موکول بآنموقع بفرمائید فعلا یک مساعدت فوری میشود بعد هم برای یک قرض بیشتری یک فکر بیشتری و یک عملیات بیشتری می‌خواهد یعنی اگر این مستخدم مرد چطور شود و اگر خارج از کار شد چطور شود یک مستخدمی که هزار تومان حقوق دارد لزومی ندارد بهش بدهند و چطور مستهلک بشود و اگر از بین رفت تکلیف ورثه‌اش چطور شود اینها یک مواردی دارد که بایستی با مطالعه اقدام کرد و یک چیزی نیست که حالا تا یک پیشنهادی می‌شوند بنده موافقت کنم این است که خواهش می‌کنم آقایان از این پیشنهادها صرف نظر بفرمایند و بنده قول می‌دهم که ما در فکر خواهیم بود که یک مساعدت بیشتری و با یک قرض با مدت طولانی به آنها بدهیم و لایحه‌اش را هم تهیه خواهیم کرد اما نسبت بخواربار که فرمودند این وظیفه ماست ما کمیسیونی کردیم راجع باین موضوع و راجع به اجرای آن بیک اشکالی برخورد ولی بنده این را تعقیب خواهم کرد و برای مستخدمین خواربار هم می‌گیریم و مساعدت بیشتری با آنها خواهد شد.
رئیس‌ـآقای دکتر طاهری پیشنهادتان را رأی بگیریم.
دکتر طاهری‌ـ چون نظر دولت هم موافق است و اقدام اساسی در این موضوع خواهند کرد بنده پس می‌گیرم و تقاضا می‌کنم که یک اقدام اساسی بفرمایند که مفیدتر از این موضوع باشد و برای مستخدمین پیشنهاد کنند.
کفیل وزارت دارائی‌ـ بنده هم قبول کردم
رئیس‌ـآقای مخبر فرهمند
مخبر فرهمندـ بنده پس نمی‌گیرم رأی بگیرید
رئیس‌ـرای گرفته میشود به پیشنهاد آقای مخبر فرهمند موافقین برخیزند (چند نفر برخاستند) تصویب نشد
پیشنهاد آقای طوسی
پیشنهاد می‌کنم بعد از تا آخر سال آینده افزوده شود
طوسی‌ـ این فرمایشاتی که آقای کفیل محترم وزارت دارائی فرمودند بجای خودش صحیح است ولی محول فرمودند به اینکه رئیس کل مالیه خواهد آمد بنظر بنده البته ایشان اساساً نظر مساعد و حسن نیت دارند بطور کلی چرا؟ برای اینکه ایشان میدانند که در امریکا چه پولی بمستخدم داده میشود کارمند امریکائی غیر از کارمند ایرانی است این است که بنده معتقد نیستم با چهار ماه یا شش ماه و نظر بنده این است که پیشنهاد کردم تا آخر سال آینده و بنده از عواطف مجلس شورای ملی استدعای مساعدت می‌کنم و اینکه مفرمایند محل نیست شما الآن استقراض‌های پنج ساله دارید ده ساله دارید از بانک ملی استقراض کنید بعد متدرجاً استهلاک کنید چه اشکالی دارد بعد هم که رئیس کل مالیه آمد با شما مساعد خواهد بود و از حسن نیت حضرت عالی هم همه متشکر خواهند شد.
کفیل وزارت دارائی‌ـ بنده چنانچه عرض کردم این پیشنهادی که آقایان می‌فرمایند محتاج به مطالعات زیادی است بایستی طرز استهلاک محل و سایر موارد در نظر گرفته شود بدون مطالعه که نمی‌شود بنده از بانک استقراض کنم شاید بانک نداشته باشد اینها حساب می‌خواهد بایستی حسابش را کرد و پیشنهاد آقا هم در زمینه پیشنهاد سایر آقایان بود که آقایان هم قبول فرمودند که عجالهً مسکوت بماند و بنده باز تمنی می‌کنم که عین این لایحه را تصویب بفرمایند و در آن موضوع چون محتاج بوام است بنده پیشنهاد دیگری برای وام دادن بمستخدمین تقدیم خواهم کرد
رئیس‌ـرأی گرفته میشود به پیشهاد آقای طوسی موافقین برخیزند (عده قلیلی برخاستند) تصویب نشد
پیشنهاد آقای هاشمی
پیشنهاد می‌کنم بمیزان دو ماه حقوق اجناس لازم بقمیت مهر ماه ۳۲۰ بمستخدمین داده شود
هاشمی‌ـ بعقیده بنده بالاترین ستم در عالم این است که وقت کسی را بگیرند و طرق دیگر هم برویش بسته باشد و آنوقت زندگانی او هم تذمین نباشد درمقابل فروش وقتش و الان مستخدمین دولت همین حال را دارند و بدون هیچ تردید این طبقه حالشان از سایر طبقات کشور بدتر است حالا به بینیم پرداخت دو ماه حقوق به اینها تأثیری دارد یا نه؟ به عقیده بنده وقتیکه دو ماه حقوق به اینها تأثیری دارد یا نه؟ به عقیده بنده وقتیکه دو ماه حقوق به اینها تأثیری دارد یا نه؟ به عقیده بنده وقتیکه دو ماه حقوق بدستشان آمد با این کمی اجناس وقتیکه خواستند در بازار آزاد جنسی را تهیه بکنند شاید با آن وضعی که دیدیم یک اثر سوئی به بخشد و بعلاوه جوانان ایران و پیران و امسال ذلک و خود بنده در واقع علم معاش ندارند معلوم نیست که آیا این دو ماه حقوقی که می‌گیرد صرف اصول زندگانی خودش بکند یا اینکه صرف فضول زندگی می‌کند و از ماه دیگر هم گرفتار است شاید برای دولت هم اشکالاتی داشته باشد که بخواهد یک قرض با مدتی بدهد بجای این کار بهتر ایت است که دولت موانع زندگانی اینها را رفع کند و بنظر بنده این است که دولت بطریق ماهیانه خوراک و آذوقه باینها برساند حالا لازم نیست که یکدفعه برساند که دستش بسته شود خیر بمرور برساند و البته دولت موظف است بنگاه داری همه مردم و از آنطرف شاید این اقدام باعث تنگی معاش سایرین شود دولت بجای این کار اگر حسن اعتماد را در مردم اطمینان داشته باشند که دولت خوراک آنها را بهشان میرساند نه اینکه مثل قضایای شهریور پارسال که تمام طبقات بالا و پائین گرفتار نان باشند و اگر این اعتماد را در مردم ایجاد کنند از راه نشان دادن عمل صددر صد از این مساعدت بهتر است این است که بنده پیشنهاد می‌کنم که به اندازه دو ماه حقوق مستخدمین اجناس لازم به قیمت مهر ماه ۳۲۰ بآنها بدهند یعنی همان اجناسی که در انحصار دولت است و هر روز بالا می‌برند از همان اجناس بمستخدمین بدهند و چنانچه ملاحظه میفرمائید وقتی که دولت اجناس را قیمتش را بالا می‌برد بازار هم می‌برد بالا و می‌گوید من چرا بالا نبرم و همان اجناس را به قیمت آزاد به مستخدمین می‌دهد پس بعقیده بنده بهترین مساعدت بمستخدمین دولت این است که بکارمندان خودش جنس بدهد والا این مساعدت فایدةنخواهد داشت.
کفیل وزارت دارائی‌ـ بنده می‌خواهم که کار بجائی نرسد که این جزئی هم از بین برود فرمودید باید جنس داده نشود بنده که مخالف نبودم عرض کردم پیشنهادی شده و کمیسیونی شده است و بهترین وسیله کمک بکارمندان را دادن جنس تشخیص داد و این مسلم است ولی الآن جنس نیست شما میفرمائید جنس داده شود ماهم می‌خواهیم داده شود این باعث میشود که رئیس مالیه تلگراف می‌کند و می‌گرید آقا جنس نیست آنوقت نه پول رسیده و نه جنس بنه عرض کردم که ما در این خصوص اقدام کرده‌ایم و معتقدیم که باید جنس بکارمندان داه شود و در این قسمت صحبت هم زیاد شده است و بعد دیدیم که اگر بخواهیم موضوع را خیلی بزرگ بگیریم این کوچک هم از بین می‌رود دولت در نظر گرفته است که آرد و برنج و صابون و دارو که دارد اینها را جلو گذاشته‌ایم و الآن هم داریم می‌دهیم و هر قدر هم کسری داریم در صدد هستیم که تهیه کنیم و به تعاون مصرف هم اعتبار زیادتری داده‌ایم دو میلیون ریال بهش اضافه دادیم که او هم علیحده با مستخدم بطور استهلاک بهش می‌دهد غیر از اینها حالا می‌خواهیم این مساعدت را هم بهشان بکنیم.
هاشمی‌ـ بنده صرفنظر کردم.
پیشنهاد آقای مسعودی
بنده پیشنهاد می‌نمایم بعد از کلمه مستخدمین اضافه شود کسانی که استحاق دارند.
مسعودی‌ـ بنده هم مثل سایر آقایان کاملاً موافق و معتقد بکمک با کارمندان دولت هستم ولی عقیده دارم نسبت بمشکلات زیادی که طبقة حقوق بگیر کشور دارند باید قدمهای اساسی‌تری برداشته شود تا رفاهیت آنها و زندگانی آنها تأمین گردد اما راجع باین پیشنهاد نظر بنده این است حالا که مساعدت موقتی بکارمندان دولت میشود نسبت به آن طبقه بشود که حقیقهً استحقاق دارند زیرا در بین مستخدیمن دولت کسانی هم هستند که استحقاق کمک را ندارند و این مربورط برتبه و مقام هم نیست زیرا چه بسا در میان مدیر کل‌ها و اشخاص عالی رتبه کسانی هستند که در نهایت زحمت و مشقت زندگی می‌کنند ولیکن در بین مستخدمین پائین ربته اشخاصی هستند که محتاج به کمک نمی‌باشند در این مورد و در هر مورد دیگر و هر قسمت مساعدتی که دولت نسبت بکارمندان خود می‌کند اعم از اینکه بشکل وام یا مساعدت از لحاظ خواربار یا دادن مساعده و کمک‌های شرکت تعاونی خلاصه هر قسمت نظر مساعدی را دولت می‌خواهد بکند باید با رعایت این نکته اعمان نماید و الا با علم و اطلاع باینکه فلان معاون فرضاً یا فلان سرلشگر یافلان مدیر کل یا مستخدم خارجی احتیاج بکمک ندارند چه لزوم دارد که این مساعدت بآنها بشود. معلوم کردن این اشخاص هم کار مشکل است تصدیق می‌کنم ولی در عین حال محال نیست وضعیت زندگی هر مستخدمی در نظر اداره مربوطه او روشن و معلوم می‌باشد و از هر گونه قرائن و امارات آشکار است بنابراین بنده این پیشنهاد را کردم که فقط درباره کسانیکه استحقاق دارند مساعدت بشود و این کمک بیشتر را درباره این طبقه بنمایند که حقیقهً محتاجند و استحقاق دارند و در همه مراحل این رعایت بعقیده بنده از طرف دولت باید بشود.
معاون وزارت دارائی‌ـ اگر کسی باشد که استحقاق نداشته باشد بیخود نمی‌آید مساعدت بخواهد اگر استحقاق نداشته باشد درخواست نمی‌کند ولی اگر این را بگذاریم اسباب زحمت و اشکال میشود فردا رئیس محاسبات می‌گوید من میدانم این آقا یک خانه دارد در صورتیکه خانه او ممکن است در یک جائی گرو باشد بنابراین تقاضا می‌کنم آقا هم پیشنهاد خودشان را مسترد دارند.
مسعودی‌ـ در صورتیکه در عمل این منظور تأمین شود بنده مسترد می‌کنم.
رئیس‌ـپیشنهاد آقای معدل
پیشنهاد می‌کنم: نوشته شود این مساعدت باشخاصی که حقوقشان کمتر از سه هزار ریال در ماه است بشود
رئیس‌ـآقای معدل
معدل‌ـ بنده پیشنهادی را که کردم این است که نسبت باشخاصی که حقوقشان کمتر از سیصد تومان است این مساعدت بشود که قیمت اجناسی که روز بروز بالا می‌رود بتوانند یک جنسی فعلاً تهیه کنند و اگر بنا باشد به همة مستخدمین داده شود و همة این مأمورین بخواهند جنس بخرند خود این عمل ممکن است اینجاد یک زحمتی برای قیمت جنس بکند (همهمة نمایندگان‌ـ اینطور نیست) اجازه بفرمائید. مقصود بنده این است که باشخاصی که بیشتر از سیصد تومان حقوق می‌گیرند داده نشود حالا اگر بنظر آقای معاون وازت دارائی آنها هم احتیاج دارند بنده استرداد می‌کنم.
رئیس‌ـپیشنهاد آقای یمین اسفندیاری.
بنده پیشنهاد می‌کنم معادل دو ماه حقوق شرکت تعاون اجناس مورد احتیاج را تهیه و بکارمندان دولت تقسیم نماید. (بعضی از نمایندگان‌ـ این پیشنهاد رد شده است)
رئیس‌ـآقای یمین اسفندیاری
یمین اسفندیاری‌ـ عرض کنم اگر بطوری که آقای طباطبائی اظهار کردند آقای معاون وزارت دارائی موافقت می‌کردند که این لایحه به کمیسیون می‌رفت خیلی بهتر بود زیرا که هم بنفع مستخدمین بود و هم این که یک مطالبی هست که در جلسه علنی مجلس صلاح نیست انسان بگوید این نظری که آقای معدل اظهار کردند شاید همینطور هم شود اما ما نباید در مجلس این صحبت را بکنیم که بروند در خارج قیمت اجناس را بالا برند و این مذاکرات را هم آقای اردلان باید تصدیق بفرمایند که برای پیدا کردن راه حل است نه این که مجلس بخواهد یک مشکلاتی برای مستخدمین تولید کرده باشد و مجلس نسبت بکار مستخدمین بیعلاقه است بلکه مجلس می‌خواهد مشکلاتی اگر هست حل کند و بیشتر برای آقایان مستخدمین مفید واقع شود و برای یک طبقة که بیشتر از تمام طبقات امروز در رنج و عذاب هستند فکر بهتری شده باشد و بنده تصور می‌کنم اگر معادل این دو ماه حقوق جنس تهیه ونشود و بآنها داه نشود و پول داده شود این کاربر مشگلات زندگانی آنها می‌افزاید و ضمناً اظهار دیگری آقایان کردند که ممکن است این پول در طبقه مستخدمین جوان بمصارف دیگری برسد بنده آنرا اهمیت نمی‌دهم خوب هر کس اختیار پولش با خودش است ولی بنده تصور می‌کنم (آقای اردلان روی سخنم با حضرتعالی است) که این دو ماه حقوقی که بآنها داده میوشد طلبکارانی که این اشخاص دارند وقتی که مطلع شدند که پولی بانها داده شده است خواهند آمد و این پولی که بدست آنها داده شده است خواهند آمد و این پولی که بدست آنها آمده خواهند گرفت و بالاخره بنده منظورم این است اگر این وپل بمصرف تهیه خواربار برسد و به مستخدمین داده شود بهتر است….
بعضی از نمایندگان‌ـ خودشان قول دادند که خواربار هم تهیه می‌کنند.
یمین اسفندیاری‌ـ بنده نظر آقا را نسبت باین موضوع نشنیدم که فرمودند خواربار تهیه می‌کنند اگر این را وعده دادند که بنده عرض ندارم و این هم که فرمودند در بعضی جاها خواربار نیست این هم نظر بنده را بیشتر تأیید می‌کند برای این که اگر در بعضی جاها وسائل تهیه خواربار نباشد برای دولت تهیه آن سهل‌تر است که خواربار را تهیه کند و دردسترس آنها بگذارند که احتیاجات آنها رفع شود و ضمناً آن نتیجة که دولت می‌خواهد بگیرد بهتر بدست می‌آید و در خاتمه عرایضم عرض می‌کنم آقای اردلان که همکار هیئت دولت و کفیل وزارت دارائی هستند امیدوارم یک توجه بیشتری بفرمایند که تمام مردمی را که واقعاً گرفتار هستند از این بدبختی و گرفتاری نجات بدهند و اگر این لایحه رد کمیسیون مطرح می‌شد بنده اطلاعاتی که داشتم عرض می‌کردم.
معاون وزارت دارائی‌ـ بنده متأسفم با این نظری که آقایان می‌خواهند مساعدت بیشتری نسبت به مستخدمین بکنند و پیشنهاداتی می‌فرمایند اشکالاتی پیش می‌آید که بنده نمی‌توانم این پیشنهادات را قبول کنم و تمنا می‌کنم آقای یمین هم این پیشنهاد را پس بگیرند چرا؟ برای این که آقا می‌فرمایند جنس بدهند بنده عرض کردم آن جنسی که طرف احتیاج مستخدمین است و میشود تهیه کرد تهیه می‌کنیم و می‌دهیم و این هم که عرض کردم در هر جا که باشد برای این است که دولت در همه جا که انبار ندارد هر جا که مقدور باشد جنس بهشان داده میشود و این هم یک مساعدتی است علاوه از آن
یمین اسفندیاری‌ـ پس می‌گیرم.
رئیس‌ـپیشنهاد آقای رضوی.
پیشنهاد می‌کنم بعوض مساعدت نقدینه نسبت به حقوق دو ماهه دولت برای مستخدمین از پایه یک تا پایه پنج خواربار بدهند.
رضوی‌ـ بنده هم برای این که مذاکره شد که این نظر تأمین میشود پس می‌گیرم.
رئیس‌ـپیشنهاد آقای دکتر سمیعی و آقای دادور.
پیشنهاد مینمائیم که وارث و اشخاص مستمری بگیر مشمول این قانون باشند.
رئیس‌ـآقای دکتر سمیعی.
دکتر سمیعی‌ـ این لایحه فقط از نظر مستخدمین دولت است و با آقای کفیل وزارت دارائی هم بنده مذاکره کردم که اشخاصی هم که مستمری می‌گیرند و وراث مستخدمین هم مشمول این قانون بشوند.
معاون وزارت دارائی‌ـ کلیة کسانی که حقوق ثابت از دولت می‌گیرند مشمول این قانون خواهند بود.
دکتر سمیعی‌ـ پس می‌گیریم. چون منظور ما تأمین است.
رئیس‌ـپیشنهاد آقای فریدونی:
پیشنهاد میشود تبصره زیر بماده واحده اضافه شود.
تبصره‌ـ بودجه سال جاری ۱۳۲۱ مجلس شورای ملی نیز مشمول این ماده خواهد بود.
معاون وزارت دارائی‌ـ بنده قبول می‌کنم.
رئیس‌ـپیشنهاد آقایان آزاد و نبیل سمیعی.
تبصره‌ـ دولت مکلف است تا آخر آذر ۱۳۲۱ لای‍حة تأمین خوابار کارمندان دولت و ترتیب پرداخته اقساط را بمدت یکسال به مجلس تقدیم کند.
رئیس‌ـآقای آزادی.
آزادی‌ـ اگر چه وضعیت مستخدمین طوری است که هم آقایان نمایندگان و هم دولت متوجه هستند که بایستی کمک‌های بیشتری بآنها بشود که از این وضع‌رهائی پیدا کنند و یک بهبودی در کارشان پیدا شود ولی پیشنهاداتی که شد آقای کفیل وزارت دارائی قبول نفرمودند و موکو باین فرمودند که در نظر داریم یک مساعدت بیشتری نسبت به تأمین وضعیت مستخدمین و نسبت به تأمین خوابار بکنیم روی این نظر پیشنهادی شد و پیشنهاد این است که دولت مکلف است تا آخر آذر ۱۳۲۱ آن لایحه مساعدت و آن اقدامی که برای مستخدمین دولت در نظر دارند تهیه کنند و به مجلس شورای ملی تقدیم نمایند بنابراین بنده تقاضا می‌کنم که موافقت بفرمایند این تبصره اضافه شود که تعهدی برای دولت باشد که انجام بدهند.
معاون وزارت دارائی‌ـ بنظر بنده آقایان هم موافق هستند که دولت باید تأمین خواربار کشور را بکند و نظر تنها نسبت به مستخدمین نیست این است که این تبصره یک تحمیلی است به دولت در صورتیکه خود دولت این نظر را دارد و محتاج به پیشنهاد نیست بنابراین تمنا می‌کنم این تبصره را علاوه نفرمایند.
رئیس‌ـرأی گرفته میوشد به پیشنهاد آقای آزادی موافقین برخیزند (چند نفر قیام نمودند) تصویب نشد.
پیشنهاد آقای طباطبائی:
پیشنهاد می‌کنم تبصرة ذیل به ماده واحده افزوده شود.
تبصره‌ـ کارخانه‌ها و بنگاه‌های عمومی مکلفند طبق قانون فوق‌معادل دو ماه دستمزد به مستخدمین و کارگران خود وام داده تا آخر سال مستهلک سازند.
رئیس‌ـآقای طباطبائی.
طباطبائی‌ـ بنده پیشنهاد کردم که حالا که بموجب این ماده واحده تصویب میشود دولت موافقت بفرمایند که این تبصره هم علاوه شود که به مستخدمین شرکتها و بانک ملی و شرکت تلفون و این قبیل شرکتها هم موظف باشند که نسبت به مستخدمین خودشان دو ماه مساعده بدهند.
معاون وزارت دارائی‌ـ چون امر شرکتها در اختیار وزارت دارائی نیست بنده نمی‌توانم قبول کنم
رئیس‌ـآقای نقابت
نقابت‌ـ عرض کنم بنگاه‌ها و شکرتها تصدیق می‌فرمایند دو قسمت است یک قسمت آنهائی است که با سرمایة دولت اداره میوشد و دولت هم در آنجاها نظارت مالی دارد و سرمایة دولت در آنجاها نظارت مالی دارد و سرمایة دولت در آنجا جریان دارد آنها را بطوری که آقای کفیل وزارت دارائی توضیح دادند مشمول مقررات این قانون می‌باشد و دریافت خواهند داشت می‌ماند قسمتهای ملی وقتی که این قانون گذشت و این تبصره ضمیمه شود نتیجه‌اش این میشود که اشخاص مکلف هستم بیک زیدب دو ماه یک پولی قرض بدهم بموجب این قانون این برای اشخاص الزام‌آور نیست وقتی الزام آور است که یک مجازاتی هم پهلویش باشد که اگر کسی قرض نداد چه کارش کنند و الا این یک تکلیف بیموردی است قرض هم بموجب قانون مدنی عقدی است و عقده محتاج این است که یک کسی استقراض می‌کند و یک کسی هم قرض بدهد و دو طرفی است و حالا هم آنچه که بنده اطلاع دارم بنگاه‌های عمومی مشغول کمک بمستخدمین و کارگران خود هستند یکی را که بنده خبر دارم شرکت ریسمان ریسی طهران است که بیست‌هزار تومان اختصاص داده است و هر روز هم سراغ وزارت خواربار است که جنس بخرد و از این بیست هزار تومان هم دو هزار تومان تخفیف بدهد و آن اجناس را به مستخدمین خود بدهد بجای نصفا نصف حقوق و الا گذراندن این تبصره ایجاد یک اختلال حقوقی می‌کند و آنوقت یک عیب دیگری هم پیدا می‌کند وآن این است که اگر این تبصره قابل توجه بوشد این لایحه باید برود به کمیسیون
رئیس‌ـآقای ملک مدنی
ملک مدنی‌ـ بنده می‌خواستم یک نکته را عرض کنم که البته از وظایف این مؤسسات آزاد هست که خودشان نسبت بکارکنان خودشان یک مساعدتی بکنند ولی این تکلیف را باین شکل در این ماده واحده گذاردن اسباب اشکال میشود و اجرای آن مشکل است
طباطبائی‌ـ مسترد می‌کنم
رئیس‌ـرأی می‌گیریم بماده واحده و تبصره که قبول شد موافقین ورقه سفید می‌دهند
(اخذ و شماره آراء بعمل آمده ۶۹ ورقه سفید تعداد شد)
رئیس‌ـعده حاضر در موقع رأی ۹۰ با کثریت ۶۹ رأی تصویب شد
ـ موقع و دستور جلسه آتیه‌ـ ختم جلسه
(۳ـ موقع و دستور جلسه آتیه‌ـ ختم جلسه)
رئیس‌ـ اجازه میفرمائید جلسه را ختم کنیم (صحیح است)
جلسه آینده روز سه‌شنبه سوم آذر سه ساعت پیش از ظهر دستور لوایح موجوده
(مجلس بیست دقیقه بعد ازظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی‌ـ حسن اسفندیاری
قانون
اجازه پرداخت دو ماه حقوق کارمندان دولتی بعنوان مساعده
ماده واحده‌ـ دولت مجاز است معادل دو ماه حقوق کارمندان و خدمتگذاران دولتی و شهرداریها را مساعده بآنها پرداخته تا آخر سال مساعده مذکور را به اقساط مساوی از حقوق آنها کسر و مستهلک نماید. چنانچه درآمد دولت و شهرداریها برای پرداخت این مساعده کافی نباشد دریافت وام از بانک مجاز خواهد بود. بهره وام باید از درآمد مربوطه پرداخته شده و از حقوق کارمندان و خدمتگذاران کسر نشود.
تبصره‌ـ بودجه سال جاری (۱۳۲۱) مجلس ملی نیز مشمول این ماده خواهد بود.
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه اول آذر ماه یکهزار و سیصد و بیست و یک بتصویب مجلس ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی‌ـ حسن اسفندیاری